Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Juni 2021 Inhoudstafel Voorwoord 1 Samenvatting van het rapport 2 Introductie 5 Scope & methodologie 6 De evolutie van het profvoetbal in België 13 Organisatie van de Pro League 14 Inkomsten Belgische voetbalclubs 16 Kosten Belgische voetbalclubs 25 Transfers 27 Case studies 29 Economische impact 36 Sociale impact 42 Community & Social Responsibility 44 Fans 47 Jeugd 48 Appendix 50 Slotwoord 54 © PhotoNews © Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Voorwoord Ondanks de COVID-19 crisis die de voetbalwereld het afgelopen jaar sterk heeft getroffen, is het belangrijk vast te stellen dat de clubs hun economische impact tijdens het seizoen 19/20 zijn blijven vergroten, met name dankzij een zeer actieve transfermarkt. De inkomsten van onze clubs werden weliswaar getroffen door de crisis, maar konden stabiel blijven dankzij een aanzienlijke groei van de UEFA-inkomsten. In deze moeilijke tijden hebben de clubs een aantal initiatieven kunnen nemen om mensen in nood tijdens deze gezondheidscrisis te ondersteunen. De editie van dit jaar werpt een licht op de sociale bijdrage van de Belgische clubs in deze bijzondere context. Geconfronteerd met de almaar stijgende uitgaven voor spelerssalarissen en makelaarscommissies, Pierre François zullen de clubs blijk moeten geven van een strikte discipline om deze crisis te boven te komen. Met CEO Pro League de extra druk die COVID-19 creëert op uitgaande transfers, verhoogt voor clubs de noodzaak om zich meer te concentreren op de ontwikkeling van jong talent in de academies in plaats van het aantrekken van buitenlands talent. De vierde editie van Deloitte's "Rapport over de socio-economische impact van de Pro League op de Belgische economie" geeft een inzicht in de evolutie van onze activiteiten in de voorbije seizoenen, en presenteert ook de eerste effecten van de COVID-19 crisis op onze clubs. Ook de impact van de crisis op de volgende seizoenen komt aan bod. Pierre François CEO Pro League De Belgische profvoetbalclubs kenden in het seizoen 19/20 (slechts) een lichte daling van hun bedrijfsinkomsten, ondanks COVID-19, dankzij de succesvolle Europese campagnes van enkele van onze Belgische clubs. Het aanzienlijke transferresultaat was de belangrijkste motor van de toegenomen economische impact, wat wordt geïllustreerd door het feit dat meer dan € 1,2 miljard in de Belgische economie werd uitgegeven dankzij het bestaan van het Belgische profvoetbal in 19/20. Hoewel de lagere transferactiviteit de daling van de inkomsten voor 20/21 zal accentueren, zal de deal met Eleven Sports een deel van de netto-impact van COVID-19 voor de clubs compenseren. In het licht van de dalende inkomsten en de stijgende salariskosten en makelaarsvergoedingen zal het nu echter van essentieel belang zijn voor de clubs om hun kosten onder controle te houden. Sam Sluismans Terzelfder tijd zullen de Belgische clubs zich moeten aanpassen aan een veranderend Europees Partner Deloitte België landschap. De structuur van het Europese voetbal evolueert immers aanzienlijk, met de invoering van de UEFA Europa Conference League in 21/22, en de recent aangekondigde wijzigingen aan het formaat van de Champions League vanaf 24/25. Het is belangrijk dat wij onze positie in de top 10 van de UEFA-ranglijst voor clubs behouden, zodat onze toegang tot de hoogste klasse van het Europese voetbal niet beperkt wordt. Ondanks de COVID-19 crisis hebben de Pro League en de Belgische clubs een belangrijke sociale rol kunnen spelen dankzij zinvolle sociale projecten te ontwikkelen voor mensen in nood. Bovendien zien we dat de Belgische clubs blijven focussen op hun jonge spelers, waarbij de investeringen de laatste jaren zijn toegenomen. Sam Sluismans Partner Deloitte België 1 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Samenvatting van het rapport Evolutie van het profvoetbal: Kerncijfers van seizoen 19/200 De totale omzet Spelerssalarissen €373,5 miljoen €236,5 miljoen een lichte daling ten opzichte van 18/19 (-1,3%) (gemiddeld bruto jaarsalaris van €249.000) De ticketinkomsten en commerciële Verhouding loonkost/inkomsten inkomsten daalden met 61,2% €16 miljoen in 19/20 ten opzichte van het vorige seizoen, Netto transferresultaat als gevolg van de COVID-19 crisis €109,2 miljoen De uitzendrechten bedroegen Makelaarscommissies €79,5 miljoen €46,6 miljoen en is goed voor 21% van de totale inkomsten Top 5 makelaars Sponsorinkomstensten €76,4 miljoen 31% van de totale commissiekosten UEFA prijzengeld €79,3 miljoen 12 clubs met een Belgische (+25%, dankzij succesvolle Europese campagnes meerderheidsaandeelhouder in 19/20) (op 15/03/2021) De verwachte impact van COVID-19 op Belgische profvoetbalinkomsten is een daling van tussen 21% - 33 % van de totale inkomsten van één seizoen, d.w.z. een daling van tussen €80 miljoen en €120 miljoen, gespreid over de seizoenen 20/21, 21/22 en mogelijk 22/23 2 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Samenvatting van het rapport Kernboodschappen economische impact Totale Productie Netto bijdrage €1,25 miljard €100 miljoen Bruto Toegevoegde Waarde BTW bijgedragen €837 miljoen €122 miljoen Jobs 3.540 jobs Kernboodschappen sociale impact Community & Social Responsibility Fans Jeugd Sociale projecten in 2020 Geregistreerde fanclubs Aantal gespeelde minuten 191 462 (sterk getroffen door de 74.935 COVID-19-crisis) Volgers op sociale media (11% van het totaal aantal 5,8 miljoen gespeelde minuten) Jaarlijks beschikbaar budget Aantal jeugdspelers met een contract €1,9 miljoen 275 3 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Pictures PhotoNews © 4 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie In lijn met de vorige edities richt ons vierde rapport zich op het beoordelen en beschrijven van de economische en sociale impact van voetbal in België. We zullen de financiële ontwikkeling van de Pro League en onze professionele voetbalclubs uitgebreid onder de loep nemen (aan de hand van parameters zoals inkomsten en spelerssalarissen). Gezien hun essentieel belang voor het businessmodel van de Belgische voetbalclubs, zullen we de evolutie van de transfers en de gerelateerde makelaarscommissies in kaart brengen. In het hoofdstuk over de economische impact, zullen we onderzoeken hoe deze financiële evoluties zich vertalen in totale productie, toegevoegde waarde, werkgelegenheid en belastingbijdragen aan onze Belgische economie. De maatschappelijke rol van voetbal groeit gelijkmatig met zijn economische impact en ons rapport tracht dusdanig een overzicht te geven van de maatschappelijke bijdrage van zowel de Pro League als van de profclubs. Bovendien zal dit rapport ook een inschatting maken van de impact die de COVID-19-crisis heeft gehad op zowel de Pro League als op de professionele voetbalclubs, als op de verschillende inkomsten- en kostenfactoren. Ons rapport geeft een overzicht van de financiële gevolgen van deze crisis voor het Belgische profvoetbal, die gespreid zullen worden over verscheidene seizoenen (19/20, 20/21 en 21/22). De eerste effecten van de pandemie zullen waar te nemen zijn in dit rapport, dat gegevens van het seizoen 19/20 behandelt. 5 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Scope In dit verslag worden de sociaaleconomische gevolgen van de volgende actoren beoordeeld: 1. De Belgische voetbalclubs in de Eerste Klasse A (Jupiler Pro League) 2. De Belgische voetbalclubs in de Eerste Klasse B (1B Pro League) 3. De Pro League als organisatie. Dit rapport maakt geen conclusies over de economische impact die gegenereerd wordt door de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) wordt gegenereerd. Het verwijst uitsluitend naar de Belgische voetbalclubs vermeld in (1) en (2), tenzij expliciet vermeld. Dit rapport maakt bovendien het onderscheid tussen de G5- en K11-clubs binnen de Jupiler Pro League. De G5-clubs zijn de vijf ploegen die de afgelopen vijf seizoenen de beste sportieve resultaten behaalden. De clubs in kwestie zijn RSC Anderlecht, Club Brugge, KAA Gent, KRC Genk en Standard de Liège. De overige elf clubs in Eerste Klasse A vormen de K11 (gebaseerd op het seizoen 19/20). De volgende gegevensbronnen werden gebruikt om dit rapport op te maken: • Financiële gegevens uit jaarverslagen (balans, resultatenrekening en kasstroomoverzichten) • Tewerkstellingsgegevens uit sociale balans • Investerings- en CSR-gegevens uit enquêtes, uitgestuurd naar de Belgische voetbalclubs • Economische indicatoren van het Belgische Federaal Planbureau • Diepte-interviews met clubs en partners over specifieke case studies De gegevens gebruikt in dit rapport, omvatten de voorgaande vier seizoenen (16/17, 17/18, 18/19, 19/20). De gegevens betreffende het seizoen 19/20 omvatten slechts 21 clubs (in plaats van de gebruikelijke 24) vanwege de niet-beschikbare gegevens van R.E. Virton, KSC Lokeren & SV Roeselare. Indien van toepassing, zullen we in de verschillende secties uitweiden over deze gerelateerde impact op de 1B Pro League-gegevens. 6 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie 7 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Totale productie Community & Social Responsibility Bruto toegevoegde waarde Fans Economische Sociale impact impact Tewerkstelling Jeugd Belasting- bijdrage 8 Socio-economische impact studie van de Pro League op de Belgische economie Methodologie Dit rapport bestaat uit twee grote secties.