DE GESCHIEDENIS VAN DE HOEVEWEG

Als je de doorgaande weg van naar Noordwolde volgt, kun je na ongeveer 2000 meter voorbij de bebouwde kom van -vaart links afslaan de Hoeveweg op. Als je de Hoeveweg blijft volgen kom je uit in buurdorp . Kortom, de Hoeveweg vormt de verbinding tussen de dorpen Steggerda en De Hoeve.

In het verleden behoorde een deel van het huidige dorp De Hoeve tot het grondgebied van Steggerda. Er werd met betrekking tot het westelijke

Fragment uit de topografische kaart Noordwolde. Verkend in 1922 en herzien in 1932.

1 deel onder meer gesproken over Westerhoeve of Steggerda-Hoeve. De Hoeve is pas sinds 1 januari 1938 een zelfstandig en officieel door de gemeente erkend dorp. De waterlossing De Wetering of Steggerda- wetering (1918/1946), nog eerder Maatsloot genoemd, ten noordoosten van Steggerda vormt sindsdien de natuurlijke grens tussen de beide dor- pen. (Finkinga), dat ooit ook deel uit maakte van Steggerda en Nije-Steggerden werd genoemd, en De Hoeve liggen beide op een zand- rug, met daartussen een langgerekte laagte waarin De Wetering werd gegraven. Deze laagte markeert de plaats waar eens een oeroude zijtak van De Lende liep. Hier is in het verleden turf gewonnen. De Wetering loopt vanuit het buurtschap Molenburen naar De Lende en zorgt voor de afvoer van het overtollige water uit het gebied. De ontsluiting van Wester- hoeve en ook Oosterhoeve, lang geleden bestaande uit twee groepjes boerderijen, vond o.a. vanuit het aan de noordzijde van De Lende gelegen plaats. Dit blijkt uit een beschrijving van de staat van Fries- land uit 1788: Van dit Dorp loopt een rydweg door de landen naar Olde- holtpade, door een Wad in de Linde; doch deeze weg wordt sedert lang niet meer gebruikt. Deze weg die vanaf Vinkega via de Westerhoeven en het achter Oldeholtpade gelegen buurtschap Koningsbergen liep, raakte in onbruik toen rond 1645 bij het huidige Kontermans 1 een schutsluis werd gebouwd. Over het oostelijke sluishoofd werd een eenvoudige draaibrug of ‘Hille’ aangelegd. Deze heeft dienst gedaan tot in 1909 een nieuwe vaste betonnen brug werd gebouwd. De Oude Jokweg vormde daarna lang de enige en dus ook de hoofdver- binding tussen beide dorpen. Sinds de aanleg van het nieuwe deel van de Kontermansweg (1915), is dit deel van de Oude Jokweg een recreatieve fietsverbinding. De Jokweg, destijds nog bestaande uit een stelsel van zandpaden/menninge’s, liep na De Hoeve verder door in oostelijke rich- ting langs de Buitenburen bij Vinkega en de Meenthe naar Noordwolde. Daarnaast bestonden er toen twee oude voet-kerkpaden van De Hoeve dwars over het land naar de Hervormde kerken in Steggerda en Vinkega toe, welke vooral door schoolkinderen en kerkgangers werden benut 2. De Hoeveweg is een betrekkelijk jonge verbinding, die in 1902 als zand- weg is aangelegd, althans zo staat dit in een aankondiging van de ge- meente : De zandweg de Hoeveweg, vanaf den straat- weg te Steggerda tot den Jokweg onder Steggerda-Hoeve. In werkelijk- heid was er sprake van een grindweg of bepuinde weg. Veel mensen uit

1 Vernoemd naar Jan Harms Contermans. Hij was de schutmeester van het in 1650 ge- bouwde vallaat of de sluis in De Lende. Dat was in elk geval zo in het jaar 1742. Het vallaat dat in 1650 gereed is gekomen staat aangegeven op de in 1692 opgenomen en in 1718 uitgegeven kaart van Halma (Schotanus). 2 Bron kerkboek Hervormde gemeente Steggerda-Vinkega, in 1857 en 1880 staat het pad vermeld.

2

De Hoeve en Steggerda hebben destijds geholpen met het kruien van ste- nen, veldkeien, e.d. die met paard en wagen uit werden gehaald, om de nieuwe weg zoveel mogelijk te verstevigen. Het eerste deel, onge- veer 500 à 600 meter vanaf de huidige Steggerdaweg, is aangelegd over het tracé van een vroegere oude zandmennige . Deze staat in de kadas- trale atlas van Fryslân, deel 3 Weststellingwerf 1832 aangeduid als laan als weiland, met als eigenaar Gerlof Roelfs Hofman uit . De voor de weg benodigde grond werd op 27 november 1901 voor fl.1411,63 door de gemeente aangekocht van Pieter Klazes van Veen, van beroep land- bouwer en wonende te Steggerda. Uit de koopakte blijkt dat het ging om 8 smalle stroken land, variërende van 9 tot 12 meter breed met een totale lengte van ongeveer 2 km, plus nog een volledig perceeltje van bijna een 0.5 ha heidegrond. In de Hoeveweg over De Wetering lag aanvankelijk een houten brug, later is deze door een dam met een duiker vervangen. Het land aan weerszijden van de Hoeveweg was destijds klein verkaveld. Er zijn houtwallen, bos(ch), grasland, maar ook hier en daar bouwgrond. Hierop staat meestal, rogge, haver of aardappelen. Verder zijn er enkele kleinere stukken heide en is er een kleine dobbe (waterkom in het land) waar het vee en in de vrije natuur levende dieren konden drinken 3. In de twintiger jaren zijn er in het kader van de werkverschaffing (DUW) aan weers- zijden van de weg beukenbomenrijen geplant, zo blijkt uit de stukken van de gemeente. Hierdoor kon de Hoeveweg zich als een mooie laan ontwikkelen, zoals deze tegen- woordig bekend is.

Fragment van de kaart van Halma. (uitgegeven in 1718)

3 Deze “dobbe” was ongeveer vier honderd meter vanaf de Steggerdaweg, aan de oost- zijdevan de Hoeveweg gelegen.

3

Sparwinkel Schulting en boerderij familie Peereboom aan de Steggerdaweg, met daartussenin het begin van de Hoeveweg. (foto P. Rijkmans)

De Hoeveweg was destijds vooral ‘s winters moeilijk begaanbaar, vooral als het water hoog stond en De Lende en ook De Wetering (weer eens) buiten hun oevers traden. De weg veranderde op de lagere gedeelten in een modderpoel en het viel beslist niet mee er met paard en (beladen-) wagen te passeren. Het kwam wel voor dat de weg hierdoor enige dagen moest worden afgesloten. Enkele decennia later is de Hoeveweg daarom verhard met asfalt, toen sprak men nog over de realisatie van een teer- weg. De bekende en ook beruchte S-bocht -halverwege in de Hoeveweg- vormde een lastig obstakel om te passeren, vooral voor aan elkaar ge- koppelde boerenwagens viel het niet mee om de bocht veilig te nemen. Toen het autoverkeer toenam, werd de situatie ter plaatse steeds gevaar- lijker en zijn er hier meerdere ongelukken zijn gebeurd. Zo kantelde er onder meer een vrachtwagen van de Friesche Coöperatieve Exportslage- rij (FCE) uit Akkrum, waarmee varkens bij de boeren werden opgehaald. Deze vrachtwagen kwam in de sloot terecht en de berging verliep zeer moeizaam. In 1936 kocht de gemeente Weststellingwerf een hoekje land aan van J.G. van Schoot uit Wolvega i.v.m. wegneming van de gevaarlijke S-bocht, zo staat dit in de stukken omschreven. Een spoedige verbetering

4 van de situatie leek in zicht, maar vermoedelijk door de crisistijd en ver- volgens het uitbreken van WOII, liet de uitvoering van het werk nog lang op zich wachten. Pas rond 1966/1968 is dit knelpunt d.m.v. een bochtaf- snijding in het kader van de ruilverkaveling Linde-Zuid (1965-1973) opge- lost. Heden ten dage, is nog goed te zien hoe het vroegere tracé heeft gelopen en hoe scherp (2 x 90 graden) de oude bochten zijn geweest. Het resterende hoekje land is toen met bos beplant. De huidige Buitenweg, een zijweg van de Hoeveweg naar het westen, is eveneens in het kader van de genoemde ruilverkaveling aangelegd. Dit ten behoeve van de landbouw om de bereikbaarheid van het achterland richting De Lende te vergroten en om hier de bouw van enkele nieuwe moderne boerderijen, mogelijk te maken. Ook is toen de Vinkegavaartweg, de nieuwe wegver- binding tussen Oldeholtpade via de Kontermansbrug naar Noordwolde, gerealiseerd 4. Sindsdien kruizen de Hoeveweg en de Vinkegavaartweg elkaar even ten noorden van de Wetering, maar we zijn dan al op het grondgebied van De Hoeve beland. Bijzonder is dat de Vinkegavaartweg voor een deel het tracé van de vroegere Finkegasloot/Finkegavaart volgt, en dat deze hiervoor is gedempt. De voormalige mennige’s : de We- teringweg en de Ratellaan, zijn ook hierin opgegaan. Verder is er in de zeventiger jaren een plan ontwikkeld om naast de Hoe- veweg een fietspad aan te leggen. Men vond dit bij nader inzien kennelijk toch niet nodig, want in 1979 is dit voornemen weer uit het gemeentelijke fietspadenplan geschrapt. De voorheen nog ten oosten van de Hoeve- weg, ten noorden en stroomopwaarts aan De Wetering staande vijf kleine arbeiderswoningen werden de jaren ‘50/’60 opgekocht en zijn in het kader van de krotsanering afgebroken. De laatste (hoofd-) bewoners waren: Johannes en Ieke Oostra, Thijs Waldus (2 kinderen: Dirk en Joukje), Leendert de Heij, Bart Nijk en Hen- drik Wallinga.

Het nieuwe elektrische gemaal in De Wetering 1965-1966. (foto J. Roorda)

4 Op 26 juni 1967 stelde de gemeenteraad van Weststellingwerf onder meer de straatnamen Buitenweg en Vinkegavaartweg vast.

5

De ruilverkaveling had eveneens grote gevolgen voor het land aan weers- zijden van de Hoeveweg en de waterbeheersing ter plaatse. Het land werd heringericht, herverdeeld voor het mogelijk maken van grootscha- liger moderne landbouw. Hierbij werden houtwallen gerooid, oude sloten gedempt en nieuwe (rechte) sloten en wijken gegraven. Het tracé van De Wetering werd deels verlegd en er is in 1965-1966 op het land van H.J.J. Logtenberg (nu eigendom van It Fryske Gea) een nieuw elektrisch gemaal in gebouwd 5 waarmee het aanliggende in agrarisch gebruik zijnde land wordt bemalen. Tevens is langs de oevers van De Wetering plaatselijk een kade aangebracht waarmee het buiten de oevers treden van De We- tering niet meer voorkomt. In deze jaren verdwenen de beide oude kerk- paden eveneens, evenals de laatste stukjes rietland, heideveld en de dobbe , maar er vond er ook nieuwe bosaanplant op overhoekjes en langs De Wetering plaats.

Daar waar de Hoeveweg, de (Oude) Jokweg bereikt. (1960)

Het land aan weerszijden van de Hoeve- weg bestaat tegenwoordig (2014) voor- namelijk uit grote percelen weiland, met hier en daar een perceel maïs. Volgens een krantenartikel werd hier in 2010 tussen het maïs clandestien hennep geteeld. De eige- naar/boer wist nergens van en dader(s) werden niet opgespoord. Ook op de Hoeveweg is de verkeersdrukte de afgelopen decennia sterk toege- nomen, bovendien wordt er nogal hard gereden, dit tot ergernis van de aanwonenden. Om hiervoor aandacht te vragen werd in 2004 een zelf ontworpen verkeersbord met daarop “overstekende hazen” getekend en aan de Hoeveweg geplaatst. Tegenwoordig heeft de Hoeveweg niet alleen een verkeersfunctie, maar vervult ook een belangrijke recreatieve rol, vooral zomers als veel fietsers genieten van deze mooie lommerrijke route.

5 Dit elektrische gemaal is gerealiseerd door Waterschap De Linde (1918-1969), later opgegaan in Waterschap De Stellingwerven (1966-1996), nu Wetterskip Fryslân.

6

Schets van de bebouwing en bewoning Langs de Hoeveweg van Steggerda naar De Hoeve stonden begin zestiger jaren vijf kleine hoeves, twee (herbouwde) stelpboerderijen en een burgerwoning. Na het gereed komen van de Hoeveweg in 1902 kwam de ontginning van de heide en de veenlaagte hier langs de weg in een stroomversnelling terecht. Er ontstonden kleine percelen grasland, maar ook hier en daar bouwakkers, door houtwallen omzoomd. In de jaren 1905-1925 zijn hier meerdere kleine hoeves gebouwd. Ze zijn typerend voor de streek en worden ook wel boerderijtjes met krimp genoemd, omdat achter het smalle voorhuis zich in de breedte het achterhuis uitstrekt. Het voorhuis bestond doorgaans uit één woonkamer met twee bedsteden, een klein keukentje en een klein portaal bij de voordeur. Achter een halfsteens muurtje of houten schutting volgde een kleine stal met hooiopslag. Er vestigden zich vaak voormalige veenarbeiders die er door hard werken in geslaagd waren zich op het werken tot keuterboertjes (kleine boertjes). Ook wel polle boerties genoemd, met een zodanig klein bedrijf (0.5 tot 2.5 ha) dat zij de inkomsten uit de boerderij moesten aanvullen om rond te kunnen komen door erbij te werken in loondienst.

Luchtfoto Hoeveweg 30 te Steggerda, plm. 1960 (foto G. Haveman)

We starten onze tocht aan de zuidzijde, vanaf de Steggerdaweg gaan we de Hoeveweg op. Het eerste boerderijtje nr. 30 6 stond aan de westzijde van de weg in het veld, vlak voor de S-bocht. Hier woonden eerder Roelof (1905-1994) en Aaltje (Ekkels 1911-2002) Haveman, met hun vier kinderen. De familie Haveman hield er koeien en een koppeltje varkens. Verder was Roelof ondermeer actief als: schoolbe-

6 We houden de (huidige) huisnummers aan, zoals die sinds de omnummering in 1951 van toepassing zijn.

7 stuurder, lid van de kerkenraad van de Hervormde Kerk van Steggerda en had hij zitting in de ruilverkavelingscommissie Linde-Zuid (1965-1973). Dit boerderijtje is in het kader van de ruilverkaveling door Stichting Beheer Landbouwgronden (SBL) opgekocht en afgebroken (sanering) en in 1970 is op dit erf een moderne ruilverkavelingsboerderij met een ligboxenstal gebouwd. Piet en Jantsje (Scheer) Otten waren de eerste bewoners. Na de aanleg van de nieuwe Buitenweg in 1967, heeft dit erf hier een ontsluiting op gekregen en is het adres in Buitenweg nr. 25 gewijzigd. Tegenover de familie Haveman, maar dan aan de oostzijde van de Hoeveweg achter het bosje van Frans Schokker , woonden destijds Koene (1895-1993) en Lies (Elisabeth Augustijn 1901-1956) Menger, met hun kinderen: Jaap en Bram. Dit boerderijtje was te voet vanaf de Hoeveweg via het land bereikbaar, maar het officiële toegangspad, een zandpad oftewel “mennige” , bevond zich aan de Steggerdaweg nr. 131. Koene was keuterboer en melkrijder voor coöperatieve zuivelfabriek De Toekomst in Steggerda. Ook dit boerderijtje is tijdens de ruilverkaveling afgebroken.

We vervolgen onze tocht in de richting van het dorp De Hoeve 7. Ongeveer driehonderd meter verder aan de oostzijde, voorbij de S-bocht, volgt de boerderij: Hoeveweg nr. 29. Het staat vlakbij de waterlossing De Wetering. Hier boerden destijds Hendrik (1897-1969) en Aaltje (Nieuwland 1904-1986) Scheer. Dit gezin telde vier kinderen, allen zonen: Albert, Roelof, Jacob en Sietse. Zij hadden een middelgroot gemengd bedrijf, met koeien en varkens. Hendrik stond bekend als een degelijke en traditionele boer. Als Hendrik het ergens niet mee eens was, liet hij dit doorgaans ongezouten weten. Zo kreeg het bestuur van zuivelfabriek te Steggerda een keer van hem te horen dat hij tegen de zijns inziens veel te dure investeringen in de fabriek en ook salarisverhoging van de directeur was, omdat dit ten koste van de melkprijs en dus de boeren zou gaan! Hoewel Hendriks mening aan duidelijkheid niets te wensen overliet, werd deze kennelijk niet zo door het toenmalige bestuur gewaardeerd want zijn reactie werd onbeantwoord ter zijde gelegd , zo blijkt uit de bewaard gebleven notulen 8. Hendrik werd door zoon Albert als boer opgevolgd, maar deze verliet de boerderij in 1987 om een varkensmesterij in Boekelte te beginnen. Toen is de boerderij met het land, in totaal 13,4 ha, via een veiling verkocht. De bedrijfsactiviteiten eindigden en de bestemming is toen veranderd; sindsdien is dit pand als recreatiewoning in gebruik.

7 De Hoeve ontleent zijn dorpsnaam aan het vroegere Westerhoeve en Oosterhoeve, bestaande uit twee groepjes boerderijen oftewel hoeves. Pas sinds 1938 is het een zelfstandig dorp. 8 Notulen boeken stoomzuivelfabriek “de Toekomst” Steggerda.

8

Na het passeren van De Wetering volgt eveneens aan de oostzijde van de weg en een eindje het land in de boerderij Hoeveweg nr. 25. Hier boerden destijds Germ (1934-1991) en Hiltje (Hoekstra 1933-1992) Landman. Zij kregen zes kinderen. Ze hadden een middelgrote boerderij met 9 à 10 koeien. Germ stond bekend als een vooruitstrevend melkveeboer. Zo was hij onder meer actief als bestuurslid van de Kunstmatige Inseminatie (KI) vereniging Stellingwerf, sinds 1968 KI Zuid- Oost genaamd, te . Het doel was veeverbetering en het tegengaan van ziektes. In de zeventiger jaren werd onder zijn voorzitterschap de topstier Blitsaerd Stanley aangekocht, die duizenden nakomelingen heeft voortgebracht. Een perceel land bij deze boerderij draagt de benaming " de Spanjer "; dit betreft een vernoeming naar een vroegere eigenaar. Tevens bevond zich hier het begin- c.q. eindpunt van het oude kerkpad, een voetpad naar de Hervormde Kerk in Steggerda. Hoewel de familie Landman aan de Hoeveweg al een veeschuur had bijgebouwd, bestonden hier onvoldoende mogelijkheden om verdere groei van het boerenbedrijf mogelijk te maken. Daarom verhuisde de familie begin zeventiger jaren naar een nieuwe ruiverkavelingsboerderij gelegen aan de IJkenweg op De Hoeve. De boerderij aan de Hoeveweg kreeg vervolgens een woonbestemming.

Een paar honderd meter verder volgt aan de westzijde, nu op de hoek Hoeveweg-Vinkegavaartweg, boerderijtje nr. 24. Dit pand dateert uit 1952. Het betreft nieuwbouw, het oorspronkelijke pand is door brand verwoest. Hier boerden Wiecher en Tjeerdje (Klaverboer) Pen. Zij kregen twee dochters: Bertha en Lineke. Zij hielden 3 à 4 koeien, met daarnaast een koppel schapen. Wiecher Pen werkte tevens als monsternemer voor de zuivelfabriek te Steggerda. Dit boerenbedrijfje werd eind zestiger jaren in het kader van de sanering beëindigd.

Hierna volgt Hoeveweg nr. 22, dit is een burgerwoning. Hier woonden Sjoerd (1904-1971) en Immigje (Groenewoud 1904-1978) Stuurman. Zij waren op leeftijd en rentenierden. Voor hun vertrek naar de Hoeveweg boerden zij aan de Weteringweg, nu het adres Vinkegavaartweg nr 10, waar hun zoon Sjouke de boerderij had overgenomen. Zij kregen vier kin- deren: drie zonen en een dochter.

We vervolgen onze tocht. Eveneens aan de westzijde, Hoeveweg nr. 20, woonde en boerde destijds Jan van Dalen (1891-1962). Hij was al op leef- tijd en rentenierde grotendeels al. Dit boerderijtje staat ongeveer 100 meter vanaf de Hoeveweg het land in, maar is via een “ mennige” bereikbaar. Hij hield maar een paar koeien en enkele varkens. Jan, afkomstig uit Steggerda, was in de dorpen Steggerda en De Hoeve een

9 bekend iemand door zijn uiterlijke verschijning en manier van leven. Zo droeg hij lang grijs haar met een pet, een grote baard en had hij bijna altijd een oude lange leren motorjas aan, met om de middel een stuk koeientouw. Hij stelde weinig eisen aan het leven. Hij had als bijnaam: “smerige Jan”, omdat hij "als niet zo schone en netties bekend ston". Zo hield hij een koppeltje kippen als huisdieren, die vrij in de woonkamer en keuken rondscharrelden. Hoewel hij wel over een bedstee beschikte, sliep hij bij voorkeur in het hooi. Ook deze boerderij viel ten prooi aan de sanering en kreeg toen een woonbestemming.

Hoeveweg nr. 18 is eveneens een boerderijtje. Hier hoorde 2.5 ha land bij. Dit pand is rond 1965 afgebrand en herbouwd. Destijds boerden Wed. Catharina Delfsma-Hoornstra (1889-1980) met haar dochter Klaasje er. Haar man Jan Delfsma (1888-1945) leefde al niet meer. Beide dames wisten zich goed met de 3 à 4 melkkoeien en alle andere boerenwerk te redden. Klaasje was bovendien coupeuse van beroep en werkte er naast als handwerkjuffrouw op de lagere scholen in ondermeer Steggerda en in de (voormalige) gemeente Steenwijkerwold. Ook hier is het boeren al lang geleden beëindigd.

Hierna bereiken we de dorpskom van De Hoeve, met aan de westzijde twee vrijstaande burgerwoningen, Hoeveweg nrs. 6 en 8. Deze stonden er destijds nog niet, want ze dateren uit 1988.

Tenslotte even verder op de hoek met de Oude Jokweg volgt het pand Hoeveweg nr. 2 (tot 1951 nr. 49), bestaande uit een woonhuis met aan de achterzijde -in het verlengde hiervan- een vrij grote aangebouwde schuur.

Woonhuis met schuur en houten achtergevel Hoeveweg 2 in 2014 (foto A.I. de Vries)

10

Dit pand is rond 1895-1900 gebouwd en daarmee het oudste pand aan de Hoeveweg. Er hoort een erf van 58 are bij. Sinds 1926 woonden daar Jan (1898-1962) en Annegje (Visser 1902- 1998) Bosma. Zij kregen vier kinderen: Meine, Anne, Jan en Geesje. Jan senior was timmerman van beroep en werkte onder meer bij Fa. Gerrit Schulting in Vinkega en Fa. Gebr. Van der Broek in Oldeberkoop, die beide een aannemersbedrijf hadden. Zij hielden jarenlang 1 melkkoe en een paar varkens, voor vlees in de winter. Inmiddels woont Jan Bosma, één van hun zonen, er al vele jaren. Aan dit pand wordt een bijzondere geschiedenis toegeschreven, omdat hier op het einde van de 19 de eeuw een (particulier) handkracht- zuivelfabriekje was gevestigd, met als eigenaar boer Jan Duiven. De (kleinschalige) melkverwerkingsactiviteiten, voornamelijk de melk tot roomboter karnen, zou in de schuur van dit pand hebben plaatsgevonden. Aan en in het pand is niets meer te zien dat hieraan herinnert, wel zou de houten achtergevel nog uit die tijd dateren. De concurrentie tussen de (nog kleine) zuivelfabrieken onderling was destijds kennelijk groot, want zo verloor de -toen nog particuliere- zuivelfabriek “de Zwaluw” in Steggerda in het jaar 1903 namelijk acht boertjes/leveranciers aan de zuivelfabriek op De Hoeve, aldus de bewaard gebleven notulen. Oktober 1907 ging de coöperatieve stoomzuivelfabriek in Steggerda van start en vanaf toen haalde melkrijder Jacob Menger uit Steggerda (= de vader van Koene) de melk op vanuit Westerhoeve, aldus de melkrittenverdeling 9. Kennelijk zijn gelijktijdig of niet lang daarna de activiteiten van het handkrachtzuivelfabriekje op Westerhoeve beëindigd. Het pand/erf Hoeveweg nr. 2 fungeerde hierna nog meerdere jaren als melkver- zamelplaats voor de zuivelfabriek van Steggerda. Dit hield in dat de keuterboertjes op De Hoeve, hier hun pulle (melkpul) met melk konden inleveren. Na het wegen van de opbrengst, ging de melk vervolgens in melkbussen (van 40 liter) met de melkrijder op transport naar de fabriek in Steggerda-Vaart. Deze kleine boertjes waren geen lid van de coöperatie maar zogenaamde losse leveranciers. In de jaren plm. 1915-1925 was in dit pand café Scheper gevestigd. Volgens een overleveringsverhaal oogde het niet echt als een café, maar fungeerde de kleine vierkante huis- kamer in het voorhuis als gelagkamer. Hierna kwam het pand als woning in gebruik bij de familie Bosma.

Sinds de zestiger jaren is het karakteristieke beeld van de boerderijtjes aan de Hoeveweg sterk gewijzigd. Ze vervullen al lang geen agrarische functie meer en er hebben – om ze geschikt te maken als woning – veelal ingrijpende verbouwingen en/of nieuwbouw plaats gevonden. Boerderij

9 Notulenboeken stoomzuivelfabriek “de Toekomst” Steggerda

11

Hoeveweg nr. 2 heeft nog het meest zijn oorspronkelijke vorm behouden. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal mooi verscholen tussen de bomen staan en mede daardoor een harmonieus geheel met de omge- ving vormen.

Akkrum, Jelle Roorda

Bronnen: archief gemeente Weststellingwerf, de boeken: “Op de Hoeve, ’n Stippien op ‘e kaort tussen de Lende en de Vaort” (2000), “Zuivelfabriek Steggerda”, van Anne Engwerda, “Steggerda (2012) en overleveringsverhalen en informatie van (oud-)bewoners.

Kerk en klokkenstoel (1930).

12