PRACOWNIA PROJEKTOWO-USáUGOWA „GAMA” s.c. ZBIGNIEW G$áUSZKA. KRZYSZTOF MULARCZYK

55-120 OBORNIKI ĝ/ĄSKIE; UL. H. POBOĩNEGO 12 tel/fax (071) 351 52 30 www.ppugama.z.pl e-mail: [email protected]

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

TEKST STUDIUM Zaáącznik nr 1 do Uchwaáy nr XXXIX/253/2013 Rady Miejskiej w Woáowie z dnia 17 stycznia 2013 r.

Zespóá autorski:

*áówny projektant: mgr inĪ. Zbigniew Gaáuszka wpis do ZOIU nr 129 Projektant mgr inĪ. Maágorzata Studenna

Projektant mgr inĪ. Krzysztof Mularczyk wpis do ZOIU nr 130 Projektant mgr inĪ. Ziemowit Folcik Projektant mgr inĪ. àukasz Klimczuk

Woáów 2013

Regon 932279199 • NIP 915-16-04-982 Multibank BRE BANK S.A. konto nr 45 1140 2017 0000 4802 0281 0315 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

SPIS TREĝCI

I. PODSTAWA PRAWNA ...... 4 II. ROLA I CEL OPRACOWANIA ZMIANY STUDIUM ...... 4 III. STRUKTURA DOKUMENTU STUDIUM...... 6 IV. UWARUNKOWANIA ROZWOJU MIASTA I GMINY WOàÓW...... 6 1. PoáRĪenie i ogólna charakterystyka gminy...... 6 2. Uwarunkowania Ğrodowiska...... 6 2.1. Uksztaátowanie i morfologia terenu ...... 6 2.2. Budowa geologiczna ...... 8 2.3. Surowce mineralne...... 9 2.4. Wody powierzchniowe...... 9 2.5. Wody podziemne...... 11 2.6. Klimat...... 11 2.7. Gleby ...... 12 2.9. ĝwiat roĞlinny...... 14 2.10. ĝwiat zwierząt ...... 15 2.11. Ochrona przyrody i krajobrazu...... 15 3. Uwarunkowania historyczno-kulturowe...... 20 3.1. Dziedzictwo kulturowe i zabytki...... 20 3.2. Ochrona konserwatorska...... 20 3.3. Ochrona archeologiczna...... 23 3.4. Obiekty zabytkowe ...... 24 4. Uwarunkowania demograficzne ...... 26 4.1. LudnoĞü i struktura wiekowa...... 26 4.2. Mieszkalnictwo / Warunki mieszkaniowe...... 28 4.3. Zatrudnienie ...... 28 4.4. Bezrobocie...... 30 5. Uwarunkowania gospodarcze ...... 33 5.1. Rolnictwo ...... 33 5.2. Przemysá i usáugi ...... 34 6. Uwarunkowania wynikające z systemów infrastruktury spoáecznej...... 34 6.1. OĞwiata i wychowanie ...... 34 6.2. SáXĪba zdrowia i opieka spoáeczna ...... 35 6.3. Kultura ...... 35 6.4. Sport i rekreacja ...... 36 7. Uwarunkowania wynikające z systemów infrastruktury technicznej...... 36 7.1. Ukáad komunikacyjny...... 36 7.2. Infrastruktura techniczna ...... 37 7.2.1. Zaopatrzenie w wodĊ ...... 37 7.2.2. Odprowadzanie i oczyszczanie zanieczyszczeĔ...... 39 7.2.3. Energia cieplna...... 39 7.2.4. Sieü gazowa ...... 39 7.2.5. Gospodarka odpadami staáymi ...... 39 7.2.6. Sieü energetyczna ...... 40 7.2.7. Sieü telekomunikacyjna...... 40 V. KIERUNKI ROZWOJU MIASTA I GMINY WOàÓW...... 41 8. Kierunki rozwoju gminy ...... 41 8.1. Wizja Miasta i Gminy Woáów...... 41 8.2. Gáówne cele rozwoju ...... 41 8.3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów ...... 41 8.3.1. Tereny mieszkaniowe ...... 42 8.3.2. Turystyka...... 42 8.3.3. Tereny gospodarczo - usáugowe...... 43 8.3.4. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej...... 44

2 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

8.4. Obszary oraz zasady ochrony Ğrodowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego ...... 47 8.4.1. Polityka ochrony Ğrodowiska ...... 47 8.4.2. Kierunki i zasady ksztaátowania leĞnej przestrzeni produkcyjnej...... 49 8.4.3. Warunki aerosanitarne ...... 49 8.4.4. Gospodarka wodna...... 50 8.4.5. Gospodarka odpadami...... 50 8.5. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury wspóáczesnej...... 51 8.6. Polityka spoáeczna gminy ...... 52 8.7. Obszary, na których rozmieszczone bĊGą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów krajowych...... 53 8.8. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza siĊ w záRĪu kopaliny filar ochronny ...... 53 8.9. Obszary pomników zagáady i stref ochronnych oraz obowiązujące dla nich ograniczenia dziaáalnoĞci gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 roku o ochronie terenów byáych hitlerowskich obozów zagáady (Dz. U. nr 41,poz.412 oraz z 2002 roku nr 113,poz.984 i nr 153,poz.1271) ...... 53 8.10. Obszary wymagające przeksztaáceĔ, rehabilitacji lub rekultywacji ...... 53 8.11. Granice terenów zamkniĊtych i ich stref ochronnych...... 53 8.12. Inne obszary problemowe, w zaleĪnoĞci od uwarunkowaĔ i potrzeb zagospodarowania wystĊpujących w gminie...... 54 8.13. Obszary naraĪone na niebezpieczeĔstwo powodzi i osuwania siĊ mas ziemnych...... 54 9. Strefy funkcjonalne struktury przestrzennej ...... 54 9.1. Wytyczne ogólne...... 54 9.2. Kierunki i wskaĨniki dotyczące zagospodarowania oraz uĪytkowania terenów, w tym tereny wyáączone spod zabudowy ...... 55 9.2.1. Funkcje terenów...... 55 9.2.2. WskaĨniki dotyczące zagospodarowania oraz uĪytkowania terenów...... 55 9.2.3. Strefy zakazu zabudowy ...... 59 10. Obszary sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego...... 60 VI. SYNTEZ USTALEē ZMIANY STUDIUM UWARUNOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW...... 61 VII. WYKORZYSTANE MATERIAàY ...... 63 VIII. ZAàĄCZNIKI ...... 63 ZAàĄCZNIK A - Wykaz obiektów w ewidencji zabytków oraz wpisanych do rejestru zabytków na terenie Miasta i Gminy Woáów ……………………….……...... 64 ZAàĄCZNIK B - Wykaz stanowisk archeologicznych znajdujących siĊ na terenie Miasta i Gminy Woáów ………………………………………………………………...……….92

ZAàĄCZNIK C - Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru zabytków……... ..124

3 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

I. PODSTAWA PRAWNA

PodstawĊ sporządzenia zmiany studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów stanowi Uchwaáa nr XLIII/323/09 Rady Miejskiej w Woáowie z dnia 26 listopada 2009 roku w sprawie przystąpienia do zmiany studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów. Projekt zmiany studium jest realizacją tej uchwaáy. Niniejsza zmiana studium jest opracowana kompleksowo i obejmuje caáy obszar administracyjny Miasta i Gminy Woáów. Ponadto podstawĊ prawną sporządzenia zmiany studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego stanowią: ¾ Art. 7. ust.1. i Art. 18. ust.2. pkt 5. ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (Dz. U. z 2001r. Nr 142 poz.1591 z póĨniejszymi zmianami), ¾ Art. 11 pkt 2. ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80, poz.717 z póĨniejszymi zmianami).

II. ROLA I CEL OPRACOWANIA ZMIANY STUDIUM

Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy okreĞla politykĊ przestrzenną w odniesieniu do obszaru gminy. Problematyka studium odnosi siĊ wiĊc do najwaĪniejszych problemów rozwoju przestrzennego, których rozwiązywanie naleĪy do zadaĔ samorządu lokalnego.

Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest instrumentem zarządzania rozwojem przestrzennym Miasta i Gminy Woáów dla zapewnienia optymalnych warunków Īycia mieszkaĔców, w myĞl zasad zrównowaĪonego rozwoju oraz ksztaátowania áadu przestrzennego i wysokiej jakoĞci funkcjonalno-estetycznej otoczenia. Tak rozumiana ranga studium skáania do precyzyjnego okreĞlenia roli, jaką powinno speániaü nie tylko jako ustawowo wymagany dokument, ale uĪyteczne narzĊdzie w procesie zarządzania.

Studium, w swojej kreacyjnej roli, jest okazją do okreĞlenia w jednym, kompleksowym dokumencie wizji gminy oraz wskazania dziaáDĔ mających doprowadziü do jej realizacji. Sporządzanie studium jest procesem weryfikacji realnoĞci zaáRĪHĔ polityki wáadz, obiektywnych potrzeb i wymagaĔ funkcjonalnych oraz oczekiwaĔ mieszkaĔców, takĪe w zakresie bieĪących dziaáDĔ inwestycyjnych, w bliskiej perspektywie. Studium zawiera ustalenia, które muszą byü uwzglĊdnione przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Z mocy ustawy studium nie jest przepisem gminnym i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji administracyjnych.

4 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Z uwagi na fakt, iĪ studium uchwala Rada Miejska uzyskuje ono rangĊ tzw. „aktu kierownictwa wewnĊtrznego” obligując gminĊ do realizowania okreĞlonej w studium polityki przestrzennej. W tym rozumieniu zawarte w nim ustalenia są na tyle precyzyjne, aby mogáy stanowiü merytoryczną podstawĊ podejmowanych przez wáadze decyzji w sprawie realizacji inwestycji publicznych, takich jak infrastruktura techniczna, komunikacyjna i spoáeczno-usáugowa, a takĪe spójnego z polityką przestrzenną okreĞlania zasad ksztaátowania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy moĪe i powinno równieĪ formuáowaü postulaty i wnioski do planu zagospodarowania przestrzennego województwa, wynikające z ochrony interesu gminy w skali regionalnej. Studium musi zawieraü takĪe odpowiedni dla swoich rozstrzygniĊü materiaá o charakterze informacyjnym. Proces przygotowania studium jest okazją do zinwentaryzowania, zidentyfikowania i analizy posiadanych i dostĊpnych materiaáów. Kolejną waĪQą rolą studium jest szeroko rozumiane kreowanie wizerunku i promocji gminy, jako przyjaznego, atrakcyjnego dla mieszkaĔców i inwestorów. Obejmuje to takĪe propagowanie koncepcji rozwoju przestrzennego dla uzyskania jej spoáecznej akceptacji.

Uchwalenie studium początkuje proces intensyfikacji prac nad sporządzaniem planów miejscowych. Z tego wzglĊdu niezbĊdne bĊdzie przyjĊcie polityki w zakresie planowania miejscowego i stworzenie warunków organizacyjnych dla kompleksowego, skoordynowanego, sprawnego i wyprzedzającego negatywne zjawiska planowania rozwoju Miasta i Gminy Woáów.

Celem studium jest sformuáowanie polityki przestrzennej Miasta i Gminy Woáów, przez ustalenie zasad rozwoju i ksztaátowania jej struktury w zakresie:

 umoĪliwienia wielofunkcyjnego rozwoju z zachowaniem zasad áadu przestrzennego i zasady rozwoju zrównowaĪonego,  stworzenia odpowiednich warunków rozwoju infrastruktury technicznej i komunikacji,  poprawĊ áadu przestrzennego oraz minimalizacjĊ sytuacji kolizyjnych wynikających z przeznaczenia terenów dla róĪnych funkcji,  poprawa warunków Īycia mieszkaĔców gminy,  zwiĊkszenie konkurencyjnoĞci obszaru gminy,  ochrony gruntów leĞnych,  ochrony Ğrodowiska,  zapewnienie moĪliwoĞci rozwoju przedsiĊbiorczoĞci, przy uwzglĊdnieniu uwarunkowaĔ wynikających z potrzeby ochrony Ğrodowiska naturalngo, kulturowego a takĪe potrzeby zwiĊkszenia efektywnoĞci gospodarczej,  polityka przestrzenna wyraĪona w niniejszym studium prowadziü ma do wykorzystania zróĪnicowanych uwarunkowaĔ i zapewnienia zrównowaĪonego rozwoju gminy,

5 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 studium ma sáXĪ\ü promocji gminy poprzez przedstawienie jej walorów, oraz moĪliwoĞci lokalizowania inwestycji.

III. STRUKTURA DOKUMENTU STUDIUM

Dokument „Zmiana studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów”, jako zaáącznik do uchwaáy Rady Miejskiej w Woáowie, zawiera:

CzĊĞü tekstową, obejmująFą:

x Uwarunkowania rozwoju, x Kierunki zagospodarowania przestrzennego

CzĊĞü graficzną:

x mapa wykonana w skali 1: 15 000, stanowiące integralną czĊĞü zaáącznika do uchwaáy Rady Miejskiej w Woáowie.

IV. UWARUNKOWANIA ROZWOJU MIASTA I GMINY WOàÓW

1. PoáRĪenie i ogólna charakterystyka gminy

Gmina Woáów poáRĪona jest w póánocnej czĊĞci województwa dolnoĞOąskiego, w odlegáRĞci okoáo 40 km na póánocny zachód od Wrocáawia w zakolu Odry. Graniczy z: x od póánocy z gminą WiĔsko, x od póánocnego wschodu z gminą Prusie i Oborniki ĝOąskie, x od poáudniowego wschodu z gminą Brzeg Dolny, x od poáudnia, wzdáXĪ Odry, z gminami ĝroda ĝOąska i Malczyce, x a od zachodu z gminami Prochowice i ĝcinawa. Gmina Woáów jest jedną z trzech gmin Powiatu Woáowskiego (obok Gminy Brzeg Dolny i Gminy WiĔsko) leĪącego w podregionie legnickim. Skáada siĊ z miasta Woáów, bĊGącego siedzibą Záadz gminy, i 47 mniejszych miejscowoĞci skupionych w 37 soáectwach. Powierzchnia caákowita wynosi 33 106 ha (331,06 km2), w tym miasto zajmuje 1 853 ha (18,53 km2).

2. Uwarunkowania Ğrodowiska

2.1. Uksztaátowanie i morfologia terenu

Obszar gminy jest znacznie zróĪnicowany geomorfologicznie. Na uksztaátowanie powierzchni tego terenu wpáyw miaáy zlodowacenia i dziaáalnoĞü rzeki Odry. RóĪnica wysokoĞci

6 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW miĊdzy najniĪej (brzeg Odry w rejonie Tarchalic 92,5 m n.p.m.) i najwyĪej (wzgórza w rejonie Smarkowa 187,3m n.p.m.) poáRĪonymi punktami w gminie dochodzi do okoáo 95 m. Wedáug podziaáu na jednostki fizyczno-geograficzne (IKondracki,1994) gmina Woáów poáRĪona jest w dwóch makroregionach: Waá Trzebnicki i Nizina ĝOąska. W obrĊbie Waáu Trzebnickiego obszar naleĪy do mezoregionów:

 ObniĪenie ĝcinawskie (zachodnia i póánocno - zachodnia czĊĞü gminy),

 Wysoczyzna RoĞcisáawicka (Ğrodkowa czĊĞü gminy). Na poziomie mikroregionów (W. Walczak, 1970) obszar ten naleĪy do ObniĪenia Woáowskiego i mikroregionu Wysoczyzny RoĞcisáawickiej,

 Wzgórza Trzebnickie (wschodnia czĊĞü gminy). W podziale na mikroregiony wyróĪniamy: ObniĪenie PeáczyĔskie, Wzgórza StrupiĔskie i Grzbiet Trzebnicki. Poáudniowo- zachodnie kraĔce gminy naleĪą do mezoregionu Pradolina Wrocáawska naleĪącego do Niziny ĝOąskiej.

Mezoregiony Niziny ĝOąskiej obejmujące poáudniową czĊĞü gminy:  Mezoregion Wysoczyzna RoĞcisáawicka w centrum i na wschodzie gminy - teren akumulacyjnej równiny sandrowej z lekka pofaádowanej i falisto pagórkowatej. Obejmuje teren od Sáawowic, Lipnicy i Stobna poprzez Woáów, MojĊcice po LubiąĪ. Tworzą ten teren piaszczysto-gliniaste i piaszczyste utwory wodnolodowcowe. W centrum tego obszaru w obniĪeniu leĪy miasto Woáów i przepáywa ciek rzeczny zwany Juszką. Teren ten jest bardziej podmokáy i zabagniony. We wsiach Uskorz Wielki i Maáy oraz Piotroniowice i w samym Woáowie zlokalizowane są niewielkie stawy. W obniĪeniu na póánoc od Woáowa w rejonie Peáczyna, Wróblewa i BoĪenia niewielką doliną páynie rzeka Jezierzyca. Przy rzece znajduje siĊ duĪy w skali gminy kompleks stawów rybnych. Wahania wysokoĞci wzglĊdnych na tym obszarze dochodzą do kilkudziesiĊciu metrów. NajwyĪej poáRĪone są okolice Lipnicy (151,8 m n.p.m.), Stobna (146,5 m n.p.m.) i na póánoc od LubiąĪa (148,4 m n.p.m.), a najniĪej okolice na zachód od Woáowa i na poáudnie od Starego Woáowa (do nieco ponad 100m n.p.m.). Na odcinku LubiąĪ - Gliniany wysoka skarpa Wysoczyzny jest naturalnym podwyĪszeniem terenu w pobliĪu rzeki i na tym odcinku nie ma obwaáowaĔ przeciwpowodziowych przy Odrze,  CzĊĞü Pradoliny Wrocáawskiej znajduje siĊ na poáudniu Gminy Woáów. Jest to obecnie dolina rzeki Odry o szerokoĞci kilku kilometrów czĊĞciowo podmokáa ze starorzeczami i pociĊta rowami, które w wyniku duĪej erozji dennej rzeki stopniowo siĊ osuszają. Odra na tym odcinku ma przebieg równoleĪnikowy. W okolicach Prawikowa Odra páynie w obwaáowaniach. W pradolinie Odry znajdują siĊ utwory rzeczne: piaski, Īwiry tworzące 4 tarasy zalewowe z okresu przeáomu plejstocenu i holocenu i samego holocenu. Mogą teĪ wystĊpowaü mady i torfy.

Mezoregion Waáu Trzebnickiego:  Wzgórza Trzebnickie na póánocy i póánocnym wschodzie, a dokáadniej czĊĞü Wzgórz WiĔskich, ObniĪenia PeáczyĔskiego i czĊĞü Wzgórz StrupiĔskich. Jest to obszar wybitnie pagórkowaty spiĊtrzonej moreny z duĪymi deniwelacjami terenu (do 30-40m) na niewielkich

7 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

odlegáRĞciach. To rejon wsi Nieszkowice – Pierusza - WarzĊgowo - Smarków - Siodákowice – Gródek - àazarowice - Pawáoszewo, gdzie wysokoĞü wzgórz waha siĊ od okoáo 150 do ponad 180m n.p.m.  CzĊĞü ObniĪenia ĝcinawy w zachodniej i póánocno zachodniej czĊĞci gminy (jako fragment Waáu Trzebnickiego) to w miarĊ páaski teren okolic Domaszkowa, Rudna, Kretowic, Wrzosów, Tarchalic i Boraszyna pociĊty bardzo licznymi rowami i ciekami wraz ze stawami we Wrzosach, DĊbnie, Boraszynie i podmokáymi terenami na póánocy od obu Krzydlin i starorzeczami w Tarchalicach. Znajduje siĊ tu pas wydm o wzglĊdnych wysokoĞciach 2-10m z najwyĪszym punktem obszaru o wysokoĞci 121,4m n.p.m. Deniwelacja terenu dochodzi maksymalnie do kilkunastu metrów. Od zachodu teren ten zamyka Odra o przebiegu poáudnikowym, która tuĪ za LubiąĪem zmienia kierunek równoleĪnikowego i páynie na póánoc rozdzielając pas wzgórz morenowych Trzebnickich i Dalkowskich. Odra od Domaszkowa do póánocnych granic gminy za Tarchalicami páynie w obwaáowaniach. Są to równieĪ najniĪej poáRĪone tereny w gminie (o wysokoĞciach 110-92m n.p.m.). W czasie wielkich powodzi z 1854 r. i z 1997 r. tereny te byáy w znacznej czĊĞci zalane.

2.2. Budowa geologiczna

Na obszarze Gminy Woáów na powierzchni wystĊpują osady czwartorzĊdu. Są to holoceĔskie piaski, Īwiry i muáki tworzące tarasy zalewowe Odry i osady w dolinach mniejszych cieków oraz osady jeziorne i torfowiskowe piaszczyste wydmy (w okolicach Wrzosów i Rudna). MiąĪszoĞü holocenu dochodzi miejscami do kilkunastu metrów, Ğrednio jest to okoáo 6m. Starsze osady czwartorzĊdu (plejstocenu) to piaski Īwiry, muáki, iáy zastoiskowe, piaski gliniaste, gliny zwaáowe pochodzenia lodowcowego i polodowcowego o róĪnej miąĪszoĞci od kilku do ponad 70m. Z okresu zlodowacenia Ğrodkowopolskiego pochodzą gliny zwaáowe z duĪymi eratykami, piaski gliniaste, iáy, piaski i Īwiry wodnolodowcowe. Jest do okres powstania pagórkowatego pasma Wzgórz Trzebnickich siĊgającego póánocnych terenów gminy Woáów. DuĪej miąĪszoĞci osady glin aluwialnych, piasków i Īwirów wodnolodowcowych utworzyáy w rejonie Kretowic strukturĊ wodonoĞQą o bardzo duĪych zasobach wód podziemnych wykorzystywanych przez miejskie wodociągi. Osady trzeciorzĊdu zaburzone glacitektonicznie przy stropie leĪą na gáĊbokoĞci 14-150m. Osady pliocenu to rzadko wystĊpujące piaski i Īwiry kwarcowo-skaleniowe. Miocen to osady iáów zielonych, páomienistych i szarych znacznych miąĪszoĞci przewarstwionych wkáadkami piasków i muáków, rzadko wkáadkami wĊgli brunatnych. Oligocen stanowią muáowce i iáowce z drobnymi wkáadkami wĊgli brunatnych. MiąĪszoĞü utworów trzeciorzĊdu waha siĊ od kilkunastu do okoáo 150m. W podáRĪu luĨnych osadów kenozoiku w okolicach Woáowa znajdują siĊ starsze skaáy bloku przedsudeckiego oddzielone uskokiem Ğrodkowej Odry od monokliny przedsudeckiej. W poáudniowej czĊĞci gminy w okolicach LubiąĪa w obrĊbie bloku przedsudeckiego wystĊpują skaáy starszego paleozoiku (kambr, ordowik, sylur) jako paleowulkanity oraz metamorficzne: gnejsy, áupki áyszczykowe, áupki wapienno-krzemianowe i amfibolity. Stanowią one podáRĪe krystaliczne o znacznej miąĪszoĞci. W rejonie Woáowa na póánoc od uskoku Odry wystĊpują skaáy monokliny

8 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW przedsudeckiej. Są to pociĊte systemem uskoków powstaáych na przeáomie kredy i trzeciorzĊdu skaáy osadowe permu i triasu. Perm to utwory w postaci piaskowców i zlepieĔców czerwonego spągowca (dolnego permu) o miąĪszoĞci okoáo 200m i cechsztyĔskich (górny perm) iáowców, anhydrytów, dolomitów, wapieni i piaskowców o miąĪszoĞci dochodzącej do okoáo 100m. Trias na tym obszarze to osady pstrego piaskowca (dolny trias) wapienia muszlowego (Ğrodkowy) i kajpru (górny). Są to osady zbudowane są z piaskowców, iáowców, áupków, dolomitów, wapieni i margli. MiąĪszoĞü osadów triasu wynosi ponad 550m.

2.3. Surowce mineralne

Znaczenie gospodarcze w rejonie Gminy Woáów mają osady czwartorzĊdu i trzeciorzĊdu stanowiące niewielkie záRĪa kruszywa i iáów. Badania poszukiwawcze záyĪ miedzi, wĊgla brunatnego, gazu i ropy naftowej prowadzone na obszarze gminy Woáów daáy wyniki negatywne.

Tabela.1. Zarejestrowane zâRīa kopalin na terenie Gminy Woâów.

Zasoby L.p. PoáRĪenie Nazwa záRĪa Zagospodarowanie záRĪa bilansowe w Mg 1. Garwóá kruszywo naturalne eksploatowane 35 000 2. àazarzowice kruszywo naturalne zaniechane 40 000 3. LubiąĪ kruszywo naturalne zaniechane 195 000 4. Prawików kruszywo naturalne eksploatowane brak danych 5. Piotroniowice torf, kruszywo zaniechane brak danych 6. Piotroniowice II kruszywo naturalne eksploatowane brak danych 7. Piotroniowice III kruszywo naturalne brak danych brak danych 8. Piotroniowice IV kruszywo naturalne brak danych brak danych 9. Zagórzyce kruszywo naturalne w trakcie uzyskiwania koncesji brak danych

Eksploatowane záRĪa kruszyw pospolitych na terenie gminy obejmują niewielki kilkunasto hektarowy obszar. Tereny te po zakoĔczeniu wydobycia mają zostaü rekultywowane. W kilkudziesiĊciu miejscach w gminie w związku z nielegalną eksploatacją kruszyw (piasku, Īwiru) oraz utworzeniem miejsc nielegalnego skáadowania odpadów nastĊpuje dewastacja powierzchni ziemi. Na obszarze gminy wystĊpują ponadto obszary prognostyczne, mające cechy záyĪ kruszyw naturalnych moĪliwe do ewentualnej eksploatacji. Zlokalizowane są one w rejonach miejscowoĞci Domaszków, Garwóá, LubiąĪ, àazarzowice.

2.4. Wody powierzchniowe

Gmina Woáów leĪy w dorzeczu Odry, która jest gáówną rzeką przepáywająFą przez obszar gminy, stanowiąFą jednoczeĞnie jej poáudniową i zachodnią granicĊ. Rzeka jest uregulowana i obwaáowana na odcinku od Brzegu Dolnego za Prawików i od Domaszkowa na póánoc poza

9 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW granice gminy. Na Odrze budowany jest równieĪ stopieĔ wodny „Malczyce” z elektrownią w rejonie wsi Prawików. Od ponad 150 lat prowadzone są systematyczne badania stanów i przepáywów rzeki Odry. Oprócz zaobserwowanych cyklicznych wahaĔ w przebiegu wieloletnim uwidacznia siĊ spadek wielkoĞci przepáywu. Innym duĪym problemem jest intensywna erozja denna siĊgająca kilku metrów zaznaczająca siĊ na odcinku do okoáo 50 km w dóá rzeki od stopnia wodnego w Brzegu Dolnym. PoniĪej Brzegu Dolnego rzeka staje siĊ wolno páynąFą. Po wybudowaniu stopnia wodnego „Malczyce” wydáXĪy siĊ o 17,5 km caákowicie uregulowany odcinek rzeki, a procesy erozyjne przesuną siĊ poniĪej tego stopnia. BezpoĞrednio zlewnia Odry obejmuje niewielką czĊĞü gminy na poáudniu i poáudniowym zachodzie. WiĊksza czeĞü gminy stanowi natomiast zlewniĊ niewielkiego prawobrzeĪnego dopáywu Odry, rzeki Jezierzycy z przepáywająFą przez Woáów Juszką. Niewielką czĊĞü gminy na póánocnym wschodzie obejmuje zlewnia àachy dopáywu Baryczy.

Mniejsze rzeki w obrĊbie Gminy Woáów:  Jezierzyca – niewielki prawobrzeĪny dopáyw Odry o caákowitej dáugoĞci 34,8 km, w tym okoáo 15 km w granicach gminy, na odcinku 22 km od ujĞcia Jezierzyca jest uregulowana,  Juszka - lewobrzeĪny dopáyw Jezierzycy przepáywający przez miasto Woáów caákowita GáugoĞü cieku 32,1 km, w tym okoáo 23 km w granicach gminy, odcinek uregulowany jest na GáugoĞci 14,7 km od ujĞcia,  Nieciecza – dopáyw Jezierzycy o dáugoĞci caákowitej 12,5 km, p w tym okoáo 6,5 km w granicach gminy, uregulowane jest 5,6 km w obrĊbie lasów od ujĞcia, ciek ma Ĩródáa w okolicy DĊbna,  Nowy Rów (Kanaá DĊbnicki) – lewobrzeĪny dopáyw Juszki, ciek o dáugoĞci 11,8 km, Ĩródáa na poáudniu od Krzydliny Wielkiej, odcinek okoáo 2 km od ujĞcia jest uregulowany,  Struga MojĊcicka – ciek o dáugoĞci 9,4 km, dopáyw Juszki, przepáywa przez Stobno i MojĊcice,  àacha - w granicach gminy ma dáugoĞü okoáo 5km, obszar zlewni w gminie okoáo15 km2,  Máynna (BrzeĨnica) - dopáyw Odry o dáugoĞci 6,7 km, w poáudniowej czĊĞci gminy w rejonie Prawikowa i LubiąĪa,  Rów Gustosza – odwadnia okolice Goliny, dáugoĞü 6,1 km,  Rów Granicznik w rejonie wsi Stary Woáów – Golina,  Rów Woáowski – dopáyw Juszki o dáugoĞci 6 km, na którym zlokalizowano kilka stawów, Sáynący od strony Garwoáu,  Rów Tarchalicki – ciek w zachodniej czĊĞci gminy áączący starorzecza poáRĪone poza obwaáowaniami z Odrą o dáugoĞci okoáo 2,8 km. Teren gminy pociĊty jest równieĪ systemem rowów melioracyjnych powiązanych niekiedy z systemem drenarskim. Orientacyjna dáugoĞü kanaáów i rowów na terenie gminy dochodzi do ponad 364 km i zajmuje 161 ha. Stan tych rowów jest záy, od wielu lat nie byáy one konserwowane, czyszczone i wykaszane. Powiązany z rowami system drenarski jest w jeszcze

10 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW gorszym stanie, tym bardziej, Īe jest to w znacznej czĊĞci system wykonany przed 1945 r. i nie jest konserwowany.

2.5. Wody podziemne

Gmina leĪy na granicy dwóch regionów hydrogeologicznych: wrocáawskiego obejmującego wiĊkszą czĊĞü terenu i wielkopolskiego obejmującego niewielki fragment gminy na póánocy w rejonie zlewni àachy. Na terenie Gminy Woáów wystĊpują dwa piĊtra wodonoĞne o znaczeniu uĪytkowym: czwartorzĊdowe i trzeciorzĊdowe. Trzecie piĊtro mezozoiczne (triasowe) zostaáo bardzo sáabo rozpoznane i z uwagi na gáĊbokoĞü nie ma praktycznego znaczenia.

Na terenie gminy moĪna wydzieliü 3 zasadnicze rejony o specyficznych warunkach hydrologicznych: a) rejon moreny czoáowej – jest to teren o trudnych warunkach dla ujĊü wód podziemnych, gdzie poziom czwartorzĊdowy jak i trzeciorzĊdowy (zaburzony glacitektonicznie) cechuje bardzo duĪa zmiennoĞü wystĊpowania horyzontów wodonoĞnych i zmienna wydajnoĞü, b) rejon wysoczyzny morenowych – wystĊpują generalnie dwa poziomy wodonoĞne, z których czerpią wodĊ istniejące ujĊcia:  czwartorzĊdowy : horyzonty wodonoĞne wystĊpują na gáĊbokoĞci od 5 do 40m,  trzeciorzĊdowy: warstwy wodonoĞne wystĊpują na gáĊbokoĞci od 20 do 150m, wody podziemne wystĊpują w miedzyilastych przewarstwieniach piaszczystych, tworząc czĊsto kilka róĪnej miąĪszoĞci poziomów. c) obszar dolin i obniĪHĔ – najbardziej rozpowszechniony jest poziom czwartorzĊdowy eksploatowany gáównie przez indywidualne ujĊcia gospodarskie. WiĊkszoĞü ujĊü gáĊbokich czerpie wodĊ z horyzontu trzeciorzĊdowego i charakterystyce jak w obrĊbie wysoczyzny morenowych.

2.6. Klimat

Gmina Woáów leĪy w najcieplejszej dzielnicy klimatycznej Polski, dzielnicy wrocáawskiej, obejmującej swym zasiĊgiem NizinĊĝOąską wraz z rejonem nadodrzaĔskim. Obszar nadodrzaĔski obejmujący Woáów stanowi najcieplejszy rejon Dolnego ĝOąska. Charakteryzuje siĊ ciepáym i Gáugim latem i áagodną zimą, a wiosna jest wczesna i wilgotna.

Charakterystyka warunków klimatycznych na terenie Miasta i Gminy Woáów na podstawie: x temperatura:  Ğrednia temperatura roczna: 8,2 °C,  najcieplejszym miesiącem jest lipiec, zaĞ najniĪsze temperatury obserwowane są w styczniu,  ciepáe lato trwa od koĔca maja do początku wrzeĞnia - ponad 100 dni,  okres wegetacyjny trwa okoáo 225 dni,

11 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW x usáonecznienie (czas, w którym promienie SáRĔca docierają bezpoĞrednio do powierzchni Ziemi):  roczna suma usáoneczneinia wynosi okoáo 1520 godzin,  najbardziej sáonecznym miesiącem w roku jest czerwiec, a najmniej sáonecznym - grudzieĔ,  zachmurzenie obejmuje ponad poáowĊ roku,  najbardziej pochmurne są listopad i grudzieĔ, a najmniej sierpieĔ, x opady:  roczna suma opadów: 550 - 600 mm,  najwiĊcej opadów notuje siĊ w lipcu (okoáo 80mm), a najmniej w styczniu i lutym (30mm),  w latach okreĞlanych w meteorologii jako mokre (wilgotne) iloĞü opadów wzrasta do okoáo 800mm rocznie, a w latach suchych iloĞü opadów spada odpowiednio do 350 - 450mm rocznie,  wilgotnoĞü powietrza wynosi okoáo 60% w lipcu i 85% w grudniu,  mgáy wystĊpują przeciĊtnie w okoáo 40 dni w roku z tym, Īe najczĊĞciej w listopadzie i grudniu, x pokrywa ĞnieĪna:  pokrywa ĞnieĪna utrzymuje siĊ nie dáXĪej niĪ 60 dni,  pierwszy opad ĞnieĪny pojawia siĊ w listopadzie a pokrywa ĞnieĪna zanika ostatecznie okoáo 20 marca,  Ğrednia gruboĞü pokrywy ĞnieĪnej wynosi: 10 cm; x wiatry:  dominują wiatry zachodnie i póánocno zachodnie,  Ğrednia prĊdkoĞü wiatru wynosi 2 - 3 m/s,  najwiĊcej i najsilniej wiatry wieją w marcu i w czasie lipcowych burz, a najmniej wiatrów notuje siĊ w sierpniu.

2.7. Gleby

Gleby na obszarze gminy Woáów wytworzone są na utworach wodnolodowcowych, lodowcowych piaskach i Īwirach, piaskach i Īwirach pradolinnych. W obrĊbie Wzgórz Trzebnickich równieĪ na glinach zwaáowych oraz spiĊtrzonych piaskach, Īwirach i glinach moreny czoáowej. WystĊpuje tu duĪe zróĪnicowanie typologiczne i genetyczne gleb. W póánocnej czĊĞci gminy caáe obniĪenie Jezierzycy pokrywają gleby rdzawe i bielicowe. W poszerzonych odcinkach dolin rzek Juszka i Jezierzyca leĪą mady rzeczne. W obrĊbie Wzgórz StrupiĔskich wystĊpują gleby brunatne kwaĞne. Páat tych gleb siĊga aĪ do Starego Woáowa i Gródka. Poza tym caáe ObniĪenie Woáowskie wypeániają mady rzeczne piaszczyste. W rejonie miejscowoĞci DĊbno i Rudno wystĊpują czarne ziemie i gleby murszowe. Na poáudnie od Woáowa

12 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

DĪ do krawĊdzi Pradoliny Wrocáawskiej caáy obszar zajmują gleby rdzawe i pseudobielicowe. W obrĊbie pradoliny i w ObniĪeniu ĝcinawskim wystĊpują mady rzeczne, miejscami zabagnione. Ogólny wskaĨnik jakoĞci rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy Woáów wg IUNGwynosi 68,8 pkt. Grunty orne na terenie gminy Woáów zajmują 12 247 ha, natomiast uĪytki zielone - 3 955 ha. Klasyfikacja bonitacyjna gruntów ornych:  gleby bardzo dobre - okoáo 39 ha (0,3 %). W okolicach: Stobna, MojĊcic, Krzydliny Maáej, Rataj.  gleby dobre (klasa III a) - 6,7% (830 ha). NajwiĊcej w obrĊbach: Lipnica, àososiowice, Stobno, StĊszów, MojĊcice, Krzydlina Wielka, Domaszków, LubiąĪ, Krzydlina Maáa, Prawików.  gleby Ğrednio-dobre (klasa III b) - 15,1% (1 870 ha). NajwiĊcej w obrĊbach: Lipnica, àososiowice, Stobno, StĊszów, MojĊcice, Krzydlina Wielka, Domaszków, LubiąĪ, Krzydlina Maáa, Prawików.  gleby Ğrednie i Ğrednio-gorsze (klasa IV a i IV b) - 42,7% (5 289 ha). NajwiĊcej w obrĊbach: Moczydlnica Dworska, Siodákowice, WarzĊgowo, Gliniany, Piotroniowice, Uskorz Wielki, Stobno, Krzydlina Maáa, Domaszków, MojĊcice, Krzydlina Wielka, Lipnica, LubiąĪ.  gleby klasy VI Rz zajmują - 19 ha. NajwiĊcej w obrĊbach: Smarków, Garwóá i Tarchalice (1,5 do 5% powierzchni obrĊbu).  ogóáem gleby najsáabsze (V, VI, VI Rz) - okoáo 35,2% (4 360 ha). NajwiĊksze ich powierzchnie notuje siĊ w obrĊbach: DĊbno, BoĪHĔ, Proszkowa, Rudno, Sáawowice, Golina, Wrzosy, Stary Woáów, LubiąĪ; a najmniejsze znajdują siĊ w: Glinianach, Prawikowie, Domaszkowie, Krzydlinie Wielkiej, Ratajach, MojĊcicach, Stobnie. Klasyfikacja bonitacyjna XĪytków zielonych:  klasa III - 16,13% (588 ha). NajwiĊcej w: Krzydlinie Maáej i Wielkiej, MojĊcicach, Peáczynie, Pieruszy i Woáowie.  klasa IV - 53,3% (2 154 ha). NajwiĊcej w: Krzydlinie Maáej i Wielkiej, MojĊcicach, Peáczynie i Woáowie.  klasa V - 22,18% (okoáo 972 ha). NajwiĊcej w: DĊbnie, BoĪeniu, Krzydlinie Wielkiej, LubiąĪu, Piotroniowicach, Peáczynie, Starym Woáowie, Smarkowie, Wrzosach i Woáowie.  klasa VI i VI - 8,4% (270 ha).  ogóáem najsáabsze klasy V, VI i VI Rz - 33,3%. NajwiĊcej w: Krzydlinie Wielkiej, Wrzosach, Woáowie i Piotroniowicach.

2.8. Lasy Lasy stanowią 41,37% powierzchni gminy i zajmują obszar 13 696 ha. Tworzą duĪe zwarte kompleksy i ze wzglĊdu na wysokie walory przyrodnicze, duĪy stopieĔ naturalnoĞci, bogactwo florystyczne i faunistyczne naleĪą do najcenniejszych fragmentów ĞOąskiej przyrody. Lasy zróĪnicowane są pod wzglĊdem siedliskowym i drzewostanowym. WystĊpują tu gáównie lasy sosnowe z domieszką dĊbów, brzóz i Ğwierków. DuĪą powierzchniĊ z uwagi na podmokáe tereny porastają równieĪ drzewostany olchowe. Lasy mają charakter mieszany z przewaĪającym

13 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW udziaáem sosny pospolitej (66% powierzchni leĞnej), dĊba (18%), olszy czarnej (6%), brzozy (5%), a pozostaáe gatunki zajmują 5%. Gmina Woáów znajduje siĊ w zasiĊgu dziaáania dwóch nadleĞnictw: NadleĞnictwa Woáów (12 145 ha) i NadleĞnictwa Oborniki ĝOąskie (1 385 ha). Prawidáowe dziaáania obu nadleĞnictw zmierzające do wzbogacania skáadu gatunkowego i lepszego dopasowania odnowieĔ i zalesieĔ do mikrosiedlisk, zróĪnicowana struktura gatunkowa, wiekowa i siedliskowa lasów oraz zmniejszenie emisji zanieczyszczeĔ z zakáadów przemysáowych, wpáynĊáy na poprawĊ stanu lasów. Obecnie stan zdrowotny lasu naleĪy uznaü za dobry w NadleĞnictwie Woáów i zadawalający o obrĊbie NadleĞnictwa Oborniki ĝOąskie. Z uwagi na maáą powierzchniĊ lasów niepaĔstwowych, bo okoáo 126 ha (0,9% ogólnej powierzchni lasów na terenie gminy) nie wystĊpują problemy związane z gospodarka leĞQą na tych terenach. Na podstawie Planu Urządzeniowo – Rolnego i planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Woáów przewidziano do zalesienia okoáo 1 810 ha gruntów rolnych. Rocznie zalesiane jest okoáo 35-40 ha.

2.9. ĝwiat roĞlinny

Zgodnie z geobotanicznym podziaáem ĝOąska omawiany obszar naleĪy do prowincji NiĪowo - WyĪynnej, dziaá Baátycki. Naturalne zespoáy roĞlinne zajmują 51 % powierzchni gminy. 6ą to ekosystemy áąkowe, leĞno - áąkowe i leĞne, oraz liczne zadrzewienia wzdáXĪ dróg, cieków, zbiorników i oczek wodnych. Rosną tu paprocie, chroniona rosiczka okrąJáolistna, storczyk kruszczyk báotny. DuĪą atrakcjĊ florystyczną stanowią wystĊpujące na zatorfionych áąkach bĊGący pod ochroną storczyk samiczy i lipiennik. Na niewielkich suchych, nasáonecznionych wzniesieniach rozwijają siĊ fragmenty muraw kserotermicznych. Są to luĨne i ubogie florystycznie zbiorowiska ze szczotlichą siwą, káosownicą pierzastą, ostem zwisáym, wĊĪymordem stepowym i ostroĪeniem siwym. Na polach uprawnych wystĊpują zbiorowiska chwastów segetalnych. Dominującymi gatunkami są miotáa zboĪowa, chaber báawatek, rumianek pospolity, rdest powojowy, ostroĪHĔ polny. W pasie pól poáRĪonych nad Odrą moĪna spotkaü lnicĊ oszczepowatą oraz wykĊ brudnoĪyáWą. NajwiĊkszy udziaá powierzchniowy mają lasy, których powierzchnia razem z gruntami zadrzewionymi wynosi 13 460,35 ha, co stanowi 43,1 % caáej powierzchni gminy. Obszary leĞne zdominowane są przede wszystkim przez bory ĞwieĪe i bory mieszane ĞwieĪe. Uzupeánieniem kompleksów leĞnych są mniejsze zespoáy zieleni wysokiej: tereny zadrzewione, stare cmentarze i parki przy dawnych majątkach - w wiĊkszoĞci zaniedbane i poroĞniĊte chwastami.

14 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

2.10. ĝwiat zwierząt

NajwiĊksze skupisko zwierząt wystĊpuje w Parku Krajobrazowym „Dolina Jezierzycy”. Fauna ssaków liczy tu obecnie 38 gatunków. Rząd ssaków owadoĪernych reprezentowany jest przez 5 gatunków: jeĪa zachodniego, kreta, ryjówkĊ aksamitną, ryjówkĊ malutką oraz rzĊsorka rzeczka. Z rzĊdu zajĊczaków wystĊpuje tu pospolicie zając szarak, spoĞród nietoperzy stwierdzono wystĊpowanie: borowca wielkiego, karlika malutkiego, nocka duĪego, nocka rudego oraz gacka brunatnego. Z licznego rzĊdu gryzoni obszar zamieszkują m.in.: wiewiórka pospolita, piĪmak, polnik, szczur wĊdrowny, nornik póánocny, mysz leĞna, mysz polna, bóbr europejski i inne. Ssaki drapieĪne reprezentowane są przez 8 gatunków: borsuka, gronostaja, kunĊ leĞQą, kunĊ domowa, áasicĊáaskĊ, norkĊ amerykaĔską oraz tchórza zwyczajnego. Fauna ptaków jest jednym z najwiĊkszych przyrodniczych walorów „Doliny Jezierzycy”. Stwierdzono tu wystĊpowanie ponad 190 gatunków ptaków, w tym okoáo 135 lĊgowych. Najcenniejsza jest ornitofauna lĊgowa. Najrzadszymi ptakami lĊgowymi są dwa gatunki zagroĪone wymarciem w europie: derkacz oraz podgorzaáka. Teren ten zamieszkują gatunki wpisane do Polskiej czerwonej ksiĊgi zwierząt (bąk, kania rdzawa, kropiatka, kormoran czarny, orzeá bielik, báotniak áąkowy) oraz gatunki zagroĪone na ĝOąsku (bocian czarny, brodziec samotny, cietrzewia, dudek, kania czarna, sokóá kobuz, dzierzba srokosz).Ponadto na terenie gminy wystĊpują liczne gatunki zaliczane do potencjalnie zagroĪonych na ĝOąsku. SpoĞród páazów na podkreĞlenie zasáuguje stosunkowo liczne wystĊpowanie kumaka nizinnego i rzekotki drzewnej – gatunków ginących w Europie Zachodniej. Gady reprezentuje piĊü gatunków: jaszczurka zwinka, jaszczurka Īyworodna, padalec, zaskroniec zwyczajny oraz Īmija zygzakowata.

2.11. Ochrona przyrody i krajobrazu

Do podstawowych form ochrony przyrody w Polsce naleĪy tworzenie rezerwatów przyrody, parków narodowych, parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Coraz wiĊksze znaczenie mają takĪe uĪytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne oraz zespoáy przyrodniczo – krajobrazowe. Formami ochrony indywidualnej są: gatunkowa ochrona roĞlin i zwierząt oraz pomniki przyrody w rodzaju: pojedynczych drzew, alei, gáazów narzutowych, skaáek itp. WĞród form ochrony na obszarze Miasta i Gminy Woáów ustanowiono:  Rezerwat "„Odrzysko” o powierzchni 5,15 ha, utworzony w 1987 r. Zlokalizowany na póánocny zachód od LubiąĪa. Obejmuje starorzecze Odry. Powoáany zostaá dla zachowania bogatego stanowiska roĞlin: kotewki - orzecha wodnego oraz salwinii páywającej. Stwierdzono tu teĪ wystĊpowanie 40 gatunków ptaków ze stanowiskami lĊgowymi.  Rezerwat „Uroczysko Wrzosy” o powierzchni 576,03 ha (plus 419,22 ha otuliny), utworzony w 2000 r. Zajmuje centralną czĊĞü parku krajobrazowego „Dolina Jezierzycy”. Jest to rezerwat leĞno-ornitologiczny stanowiący ostojĊ ptaków wodno-báotnych i leĞnych. Znajdują siĊ tu zachowane w stanie naturalnym olsy, áĊgi jesionowo-wiązowe i jesionowo-olszowe, grądy.

15 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

WystĊpuje tu okoáo 470 gatunków roĞlin, w tym co najmniej 21 chronionych, oraz okoáo 180 gatunków ptaków, w tym 40 gatunków ptaków wodno-báotnych.  Park Krajobrazowy „Dolina Jezierzycy”, utworzony w 1994 r. w póánocno - zachodniej czĊĞci gminy Woáów i poáudniowo zachodniej czĊĞci Gminy WiĔsko. Zajmuje powierzchniĊ 7 953 ha, w tym lasy 4 579 ha, pola i áąki 1 257 ha i wody 218 ha. W Gminie Woáów znajduje siĊ prawie 80% jego powierzchni (okoáo 6 400 ha). Obszary leĞno - áąkowe poprzecinane są JĊstą siecią cieków wodnych i rowów. Z uwagi na bardzo duĪe zróĪnicowanie Ğrodowisk (lasy liĞciaste, bory sosnowe, olsy, áĊgi, áąki, pastwiska, grunty orne, stawy, rzeki, tereny zabagnione i wydmy) na obszarze parku roĞnie bardzo bogata gatunkowo roĞlinnoĞü. Stwierdzono obecnoĞü prawie 500 gatunków roĞlin, w tym 37 gatunków roĞlin bĊGących pod ochroną w Polsce, z czego 25 pod ochroną Ğcisáą, a 12 czĊĞciową. WystĊpuje tu równieĪ ponad 190 gatunków ptaków, w tym 135 lĊgowych.  Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 ÄàĊgi OdrzaĔskie” (kod obszaru: PLB020008) o powierzchni 17 999,4 ha. Obszar stanowi fragment doliny Odry o dáugoĞci 101 km, od Brzegu Dolnego do Gáogowa, w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki. Granica obszaru poprowadzona jest zgodnie z zasiĊgiem aktualnego terenu zalewowego wraz z planowanymi polderami. Obejmuje siedliska nadrzeczne zachowane w miĊdzywalu oraz najlepiej wyksztaácone lasy, áąki i torfowiska niskie poza jego obrĊbem. DuĪa czĊĞü terenu jest regularnie zalewana. Obszar poroĞniĊty jest lasami, gáównie áĊgami jesionowymi i wiązowymi, rozwijającymi siĊ na glebach aluwialnych. MoĪna tu obserwowaü kolejne stadia sukcesyjne zbiorowisk związanych z dynamicznym ukáadem doliny rzecznej, w tym takĪe zbiorowisk szuwarowych, związanych ze starorzeczami. W dolinie znajdują siĊ teĪ duĪe kompleksy wilgotnych áąk, czĊĞciowo uĪytkowanych koĞnie, oraz olsów i áĊgów olchowych. GnieĨdzi siĊ tu ok. 100 gatunków ptaków. WystĊpuje co najmniej 35 lĊgowych gatunków ptaków z Zaáącznika I Dyrektywy Rady 79/409/EWG, 11 gatunków z Polskiej Czerwonej KsiĊgi (PCK).  projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 ÄàĊgi OdrzaĔskie” (kod obszaru: PLH020018) o powierzchni 20 223 ha. Obszar stanowi fragment doliny Odry o GáugoĞci 101 km, od Brzegu Dolnego do Gáogowa, w granicach dawnej terasy zalewowej rzeki. Obszar odznacza siĊ duĪym bogactwem rzadkich i zagroĪonych siedlisk przyrodniczych, charakterystycznych dla duĪej rzeki nizinnej. Na terenie ostoi stwierdzono obecnoĞü 22 gatunków zwierząt z Zaáącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. WaĪne jest przede wszystkim wystĊpowanie kilku rzadkich gatunków bezkrĊgowców (motyli, chrząszczy i waĪek) oraz rzadkich gatunków ryb (m.in. kieábia biaáopáetwego i bolenia). Na uwagĊ zasáuguje cenne zimowisko nietoperzy w podziemiach dawnego klasztoru w LubiąĪu - jedno z najwiĊkszych stanowisk mopka na terenie poáudniowo-zachodniej Polski. Bardzo bogata jest flora ostoi z licznymi gatunkami prawnie chronionymi oraz gatunkami rzadkimi i zagroĪonymi, tak w skali caáej Polski, jak i lokalnie (m.in. liczne są storczykowate. W rezerwacie „Odrzysko” wystĊpuje obfita populacja salwinii páywającej Salvinia natans i kotewki orzecha wodnego Trapa natans. Stwierdzono tu ponadto wystĊpowanie lasów grądowych oraz áąk ĞwieĪych i

16 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

zmiennowilgotnych. Obszar speánia rolĊ bardzo waĪnego korytarza ekologicznego (m.in. w ramach krajowej sieci ekologicznej ECONET-Polska (Liro 1998).  projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „DĊbniaĔskie Mokradáa” (kod obszaru: PLH020002) o powierzchni 5 233,3 ha. Kompleks lasów poáRĪony na prawym brzegu Odry, na zachód od Woáowa, od póánocy ograniczony doliną Jezierzycy. Znaczną czĊĞü terenu stanowią siedliska wilgotne o naturalnym charakterze: okresowo zalewane olsy, áĊgi, bagna ĞródleĞne, podmokáe áąki, starorzecza i stawy. CzĊsto w ich sąsiedztwie wystĊpują piaszczyste pagórki z charakterystyczną florą. Obszar waĪny dla zachowania bioróĪnorodnoĞci związanej z mozaiką siedlisk leĞnych i áąkowych. W okolicy wsi Wrzosy, 'Ċbno oraz Krzydlina Maáa znajdują siĊ stawy hodowlane (ok. 200 ha), bĊGące waĪnym miejscem lĊgowym dla ptaków wodno-báotnych.  projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolina àachy” (kod obszaru: PLH020003) o powierzchni 991,2 ha. Obszar obejmuje fragment doliny rzeki àachy (dopáywu Baryczy) na dáugoĞci 10 km. W miĊdzywalu i jego najbliĪszym otoczeniu wystĊpują dobrze zachowane i wyksztaácone zbiorowiska roĞlinne. Ponad poáowa obszaru zajĊta jest przez zbiorowiska nizinnych áąk koĞnych i pastwiska, zaĞ blisko 40% przez zbiorowiska leĞne z przewagą lasów o charakterze naturalnym. Póánocno-wschodnia czĊĞü zajĊta jest gáównie przez obszary podmokáe (olsy, turzycowiska). W czĊĞci Ğrodkowej zaznacza siĊ przewaga lasów áĊgowych i grądowych. W czĊĞci poáudniowej znajdują siĊ wzniesienia z murawami kserotermicznymi. Stwierdzono tu 8 rodzajów siedlisk z Zaáącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Cenna fauna bezkrĊgowców (m.in. znacząca populacja kozioroga dĊbosza Cerambyx cerdo, a takĪe gatunki związane z murawami kserotermicznymi). Obszary podmokáe stanowią cenne siedliska dla páazów.  projektowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „Zagórzyckie àąki” (kod obszaru: PLH020053) o powierzchni 359,8 ha. Obszar jest poáRĪony pomiĊdzy miejscowoĞciami Rataje, Zagórzyce, Grodzanów i Prawików. Obejmuje áąki koĞne oraz zadrzewienia Ğródáąkowe i polne rozwijające siĊ na skarpie pradoliny Odry. WiĊkszoĞü powierzchni zajmują siedliska przyrodnicze roĞlinnoĞci nieleĞnej ujĊte w I zaáączniku Dyrektywy Siedliskowej. SpoĞród nich najwiĊksze znaczenie mają bogate w gatunki áąki trzĊĞlicowe, w ich skáadzie florystycznym znajduje siĊ liczna grupa gatunków rzadkich i ginących. Na tej czĊĞci áąk wystĊpuje modraszek telejus i inne higrofilne gatunki motyli. Wyjątkowe walory kulturowe i przyrodnicze mająáąki ĞwieĪe, szczególnie te ze stanowiskami tak rzadkich motyli, jak przeplatka aurinia oraz wyksztaácające siĊ w postaci ciepáolubnej na eksponowanych poáudniowych stokach, gdzie towarzyszy im teĪ barczatka kataks. Jest to unikalny w skali Dolnego ĝOąska zespóá higro- i termofilnych owadów (gá. motyli) i roĞlin áąkowych, z którymi są one związane.  proponowany Specjalny Obszar Ochrony siedlisk Natura 2000 „Wzgórza WarzĊgowskie” (kod obszaru: PLH020079) o powierzchni 660,9 ha. Jest czĊĞcią niewielkich wzniesieĔ poáRĪonych w mikroregionie Wzgórza StrupiĔskie, na Wale Trzebnickim. Obejmuje wzniesienia pokryte zbiorowiskami leĞnymi, wĞród których dominują grądy

17 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Ğrodkowoeuropejskie oraz mozaikowy krajobraz rolny w czĊĞci wschodniej. Tereny odlesione zajmuje roĞlinnoĞü áąkowa, fragmenty dawnych muraw, a w otoczeniu stawów mozaika roĞlinnoĞci wodnej i szuwarowej. Lasy to gáównie grądy oraz w niewielkim stopniu áĊgi olszowo-jesionowe. Obszar ma istotne znaczenie dla ochrony populacji barczatki katax Erigaster catax. WiĊkszoĞü stanowisk znajduje siĊ w zachodniej czĊĞci obszaru, silnie zagospodarowanej rolniczo. W granicach proponowanego obszaru stwierdzono 8 siedlisk przyrodniczych. WĞród nich najwiĊkszymi walorami charakteryzują siĊ, miejscami dobrze zachowane, fragmenty grądu ze stanowiskami m.in. kruszczyka poáabskiego Epipactis albensis i kruszczyka sinego E. purpurata - jedno z najliczniejszych stanowisk w Polsce. DuĪym walorem są równieĪ zachowane fragmenty áąk, zarówno trzĊĞlicowych (ze stanowiskami m.in. nasiĊĨrzaáa pospolitego Ophioglossum vulgatum i goĨdzika kosmatego Dianthus armeria), jak równieĪ áąk ĞwieĪych oraz fragment murawy kserotermicznej ze stanowiskiem róĪy francuskiej Rosa gallica. Obszar jest istotną ostoją leĞnych zbiorowisk termofilnych nawiązujących do ciepáolubnych dąbrów oraz barczatki kataks.  XĪytek ekologiczny „Dolina Juszki” o powierzchni 145,50 ha, utworzony w 1998 r. Rozporządzeniem Wojewody Wrocáawskiego. Jest to kompleks áąkowo – zaroĞlowy poáRĪony w dolinie Juszki i MojĊcickiej Strugi. PrzewaĪają tu wilgotne áąki, zbiorowiska szuwarowe ze stanowiskami rzadkich i chronionych gatunków roĞlin oraz tereny lĊgowe i Īerowiska rzadkich w skali kraju przedstawicieli ornitofauny szczególnie populacji lĊgowej derkacza.

Gminny zasób przyrody uzupeánia 12 pomników przyrody. Wedáug art. 28 ustawy o ochronie przyrody z 16 paĨdziernika 1991 roku pomnikami przyrody są „pojedyncze twory przyrody Īywej i nieoĪywionej lub ich skupienia o szczególnej wartoĞci naukowej, kulturowej, historyczno – pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające siĊ indywidualnymi cechami, wyróĪniającymi je wĞród innych tworów, w szczególnoĞci sĊdziwe i okazaáych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, Ĩródáa, wodospady, wywierzyska, skaáki, jary, gáazy narzutowe, jaskinie”. Pomniki przyrody są waĪnym elementem skáadowym krajobrazu, podnoszą jego piĊkno, posiadają wysokie walory dydaktyczne i edukacyjne.

Tabela 2. Pomniki przyrody na terenie Miasta i Gminy Woâów Obwód na ObowiĆzujĆca podstawa Opis pomnika wysokoğci Wys. prawna wraz z oznaczeniem Lp. Miejscowoğý Opis lokalizacji przyrody 1,3 m [m] miejsca ogâoszenia aktu [cm] prawnego

Przy drodze leĞnej, w lesie Uchwaáa Nr LVI/399/2010 Rady Sosna pospolita NadleĞnictwo Woáów, Miejskiej w Woáowie z dnia 5 1. 'Ċbno 292 24 (Pinus sylvestris) leĞnictwo Rudno, oddziaá listopada 2010 r. (Dz. Urz. Woj.. 238a Dol. 2010.228.3783)

RoĞnie na skraju lasu Decyzja Nr 81/64 z dnia 03 'ąb szypuákowy oddziaá 249f, przy cieku kwietnia 1964 r. (Dz. Urz. Woj. 2. Gródek 640 30 (Quercus robur) wodnym ok. 350 m od drogi Rady Narodowej we Wrocáawiu Proszkowa-Gródek Nr 3 z 20.05.1966 r.)

18 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Znajduje siĊ ok. 350 m od Decyzja Nr 92/64 z dnia 10 *áaz narzutowy, drogi Miácz-Miácz LeĞny, na kwietnia 1964 r. (Dz. Urz. Woj. 3. Miácz eratyk 750 0,8 áące, przy drodze polnej, Rady Narodowej we Wrocáawiu polodowcowy obok granicy lasu Nr 3 z 20.05.1966 r.) RoĞnie przy drodze leĞnej Decyzja Nr 72/64 z dnia 02 'ąb szypuákowy do nieczynnej przeprawy kwietnia 1964 r. (Dz. Urz. Woj. 4. Prawików 460 28 (Quercus robur) promowej w Malczycach, w Rady Narodowej we Wrocáawiu lesie oddziaá 360f Nr 3 z 20.05.1966 r.) Na pastwisku za Miáorząb Uchwaáa Nr V/34/93 Rady zabudowaniami 5. Siodákowice dwuklapowy 350 22 Miejskiej w Woáowie z dnia 14 pofolwarcznymi przy (Ginkgo biloba) maja 1993 r. drodze Znajduje siĊ ok. 350 m od Decyzja Nr 94/64 z dnia 10 *áaz narzutowy, drogi Garwóá-Sáawowice, kwietnia 1964 r. (Dz. Urz. Woj. 6. 6áawowice eratyk 755 1,3 przy drodze leĞnej, w lesie Rady Narodowej we Wrocáawiu polodowcowy oddziaá 276g Nr 3 z 20.05.1966 r.) Uchwaáa Nr V/42/94 Rady Jesion wyniosáy 7. Stary Woáów Park podworski 412 38 Miejskiej w Woáowie z dnia 29 (Fraxinus excelsior) kwietnia 1994 r. Uchwaáa Nr LVI/399/2010 Rady Morwa biaáa Na nieczynnym cmentarzu, Miejskiej w Woáowie z dnia 5 8. Uskorz Maáy 407 20 (Morus alba) obecnie terenie zieleni listopada 2010 r. (Dz. Urz. Woj.. Dol. 2010.228.3783) *áaz narzutowy, Uchwaáa Nr V/33/93 Rady ul. Kolejowa, naprzeciw 9. Woáów eratyk 470 1,2 Miejskiej w Woáowie z dnia 14 dworca kolejowego polodowcowy maja 1993 r. Uchwaáa Nr LVI/399/2010 Rady Platan klonolistny Miejskiej w Woáowie z dnia 5 10. Woáów (Platanus x Park przy ul. Piásudskiego 588 29 listopada 2010 r. (Dz. Urz. Woj.. acerifolia) Dol. 2010.228.3783) Decyzja Nr 84/64 z dnia 10 RoĞnie przy drodze 'ąb szypuákowy kwietnia 1964 r. (Dz. Urz. Woj. 11. Wrzosy Wrzosy-Rudno, nad 485 29 (Quercus robur) Rady Narodowej we Wrocáawiu stawem, przy lesie Nr 3 z 20.05.1966 r.) Uchwaáa Nr LVI/399/2010 Rady 'ąb szypuákowy Przy drodze Wrzosy- Miejskiej w Woáowie z dnia 5 12. Wrzosy 477 24 (Quercus robur) Rudno, grobla nad stawem listopada 2010 r. (Dz. Urz. Woj.. Dol. 2010.228.3783)

ħródáo: BIP Regionalnej Dyrekcji Ochrony ĝrodowiska

Ponadto prawnej ochronie podlega wiele gatunków roĞlin i zwierząt. Celem ochrony gatunkowej jest zabezpieczenie dziko wystĊpujących gatunków roĞlin i zwierząt, zwáaszcza rzadkich lub zagroĪonych wyginiĊciem oraz zachowanie róĪnorodnoĞci gatunkowej i genetycznej. Ochrona gatunkowa roĞlin obejmuje gatunki poddane ochronie Ğcisáej (caákowitej) oraz ochronie czĊĞciowej. W odniesieniu do dziko wystĊpujących roĞlin poddanych ochronie Ğcisáej zabrania siĊ ich niszczenia, zrywania, Ğcinania, pozyskiwania i wyrywania z naturalnych stanowisk oraz ich zbywania, nabywania, przenoszenia lub wywoĪenia za granicĊ. Ochrona gatunkowa zwierząt obejmuje bardzo liczne gatunki zwierząt, które wystĊpują w stanie dzikim, a są zagroĪone wyginiĊciem lub są rzadko spotykane. W stosunku do gatunków chronionych zabrania siĊ m.in. umyĞlnego ich zabijania, páoszenia, chwytania, przetrzymywania i preparowania, niszczenia ich gniazd, nor, legowisk, filmowania i fotografowania w miejscach rozrodu. Dla niektórych skrajnie rzadkich gatunków, dodatkową ochrona otacza siĊ miejsca ich

19 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW rozrodu i staáego przebywania, wyznaczając w tym celu strefy ochrony Ğcisáej i czĊĞciowej. Ochronie podlegają równieĪ mrowiska w lasach. Z uwagi na bardzo duĪe zróĪnicowanie siedlisk na terenie Gminy Woáów wystĊpuje wiele gatunków roĞlin i zwierząt, które objĊte są ochroną.

3. Uwarunkowania historyczno-kulturowe

3.1. Dziedzictwo kulturowe i zabytki

Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami wprowadza ochronĊ zabytków nieruchomych i ruchomych oraz zabytków archeologicznych. Formami ochrony tej są:  wpis do rejestru zabytków;  uznanie za pomnik historii;  utworzenie parku kulturowego;  ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizacjĊ inwestycji w zakresie lotniska uĪytku publicznego.

Celem ochrony dóbr kultury jest ich zachowanie, naleĪyte utrzymanie oraz spoáeczne, celowe wykorzystanie i udostĊpnienie dla celów dydaktycznych i wychowawczych tak, aby sáXĪ\áy nauce oraz stanowiáy trwaáy element kultury narodowej. Dlatego teĪ chroniü naleĪy nie tylko poszczególne obiekty, ale caáe obszary o szczególnych pod wzglĊdem Ğrodowiska kulturowego walorach. Celem opracowania problematyki ochrony Ğrodowiska kulturowego do zmiany studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów jest:  rozpoznanie struktury krajobrazu kulturowego gminy,  okreĞlenie zagroĪHĔ,  okreĞlenie potrzeb i warunków ochrony tych dóbr,  rewaloryzacje istniejących wartoĞci przestrzennych,  wskazanie moĪliwoĞci i kierunków ksztaátowania struktury krajobrazu kulturowego.

Zasoby Ğrodowiska kulturowego na terenie gminy podzielono na obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz bĊGące w ewidencji konserwatorskiej.

3.2. Ochrona konserwatorska

Na terenie Miasta i Gminy Woáów wyznaczono nastĊpujące strefy ochrony konserwatorskiej: x strefĊ „A” Ğcisáej ochrony konserwatorskiej, w której obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:

20 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 poszczególne obiekty o wartoĞciach zabytkowych naleĪy poddaü restauracji i modernizacji technicznej z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do wartoĞci obiektu;  naleĪy odtworzyü zniszczone elementy zespoáu urbanistycznego np. zarysu dawnej fosy w postaci terenu zielonego, historyczny podziaá dziaáek, szerokoĞü frontów zabudowy;  naleĪy zachowaü i eksponowaü wartoĞciowe relikty archeologiczno – architektoniczne;  obowiązuje pierwszeĔstwo wszelkich dziaáDĔ odtworzeniowych i rewaloryzacyjnych, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz obiektów zabytkowych znajdujących siĊ w wykazie zabytków architektury i budownictwa oraz obiektów poáRĪonych na obszarze objĊtym strefą. NaleĪy dostosowaü nową zabudowĊ do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji, skali i bryáy oraz nawiązaü formami wspóáczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej. Nowa zabudowa nie moĪe dominowaü nad zabudową historyczną;  obiekty dysharmonizujące lub kolidujące urbanistycznie naleĪy usunąü lub pozostawiü do Ğmierci technicznej. Dopuszcza siĊ ich przeksztaácenie zgodnie z ustaleniami przyjĊtymi dla nowej zabudowy. Analogicznie naleĪy postĊpowaü w stosunku do innych elementów znieksztaácających zaáRĪenie historyczne (np. báĊdnych nasadzeĔ zieleni);  naleĪy podtrzymaü funkcje historycznie utrwalone oraz dostosowaü funkcje wspóáczesne do wartoĞci zabytkowych zespoáu i jego poszczególnych obiektów, a funkcje uciąĪliwe i degradujące wyeliminowaü;  w przypadku nowych inwestycji naleĪy preferowaü te z nich, które stanowią rozszerzenie lub uzupeánienie juĪ istniejących form zainwestowania terenu, przy zaáRĪeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia istniejących juĪ relacji oraz pod warunkiem, iĪ nie kolidują one z historycznym charakterem obiektu;  historyczne mury miejskie naleĪy wyeksponowaü, tereny po zewnĊtrznej stronie murów miejskich winny byü wolne od zabudowy i pozostawione jako tereny zielone - wyáącznie zieleĔ niska;  naleĪy dąĪ\ü do realizacji zabudowy w pierzejach placu Sobieskiego, w celu utrwalenia wnĊtrza urbanistycznego o charakterze placu;  umieszczanie reklam lub innych tablic niezwiązanych bezpoĞrednio z danym obiektem i stanowiących na obiekcie lub obszarze element obcy, jest bezwzglĊdnie zabronione, reklama zewnĊtrzna moĪe dotyczyü wyáącznie towarów i usáug oferowanych w obiekcie, na którym jest umieszczona;  teren miasta Ğredniowiecznego objĊty strefą Ğcisáej ochrony archeologicznej W. Dla planowanych zamierzeĔ inwestycyjnych związanych z pracami ziemnymi obowiązuje wymóg przeprowadzenia badaĔ archeologiczno – architektonicznych, zgodnie z przepisami odrĊbnymi.

21 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

x strefĊ „B” ochrony konserwatorskiej, toĪsamą z obszarem historycznych obszarów ruralistycznych, w której obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:  zniszczone lub zaniedbane obiekty o wartoĞciach zabytkowych, naleĪy poddaü restauracji i modernizacji technicznej z dostosowaniem obecnej lub projektowanej funkcji do wartoĞci i charakteru obiektu, z uĪyciem historycznych materiaáów;  nowa zabudowa winna byü dostosowana do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie rozplanowania, skali i bryáy przy zaáRĪeniu harmonijnego wspóáistnienia elementów kompozycji historycznej i wspóáczesnej oraz nawiązywaü formami wspóáczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej. Nie moĪe ona dominowaü nad zabudową historyczną;  elementy dysharmonizujące, zwáaszcza uniemoĪliwiające ekspozycjĊ wartoĞciowych obiektów zabytkowych, winny byü usuniĊte lub poddane odpowiedniej przebudowie, dopuszcza siĊ pozostawienie ich do Ğmierci technicznej lub przeksztaácenie zgodnie z zasadami dla nowej zabudowy;  naleĪy przyznaü pierwszeĔstwo wszelkim dziaáaniom odtworzeniowym i rewaloryzacyjnym, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych oraz obiektów zabytkowych znajdujących siĊ w wykazie zabytków architektury i budownictwa oraz obiektów poáRĪonych na obszarze objĊtym strefą;  naleĪy preferowaü te inwestycje, które stanowią rozszerzenie lub uzupeánienie juĪ istniejących form zainwestowania terenu, przy zaáRĪeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia istniejących juĪ relacji oraz pod warunkiem, iĪ nie kolidują one z historycznym charakterem obiektu;  umieszczanie reklam lub innych tablic, niezwiązanych bezpoĞrednio z danym obiektem i stanowiących na obiekcie lub obszarze element obcy, jest zabronione. x strefĊ „K” ochrony krajobrazu kulturowego, w której z uwagi na podlegający ochronie charakter relacji miĊdzy obiektami przyrodniczymi a kubaturowymi obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:  nowa zabudowa winna byü dostosowana do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie rozplanowania, skali i bryáy przy zaáRĪeniu harmonijnego wspóáistnienia elementów kompozycji historycznej i wspóáczesnej oraz nawiązywaü formami wspóáczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej; wszelka dziaáalnoĞü inwestycyjna musi uwzglĊdniaü istniejące juĪ związki przestrzenne i planistyczne;  naleĪy przyznaü pierwszeĔstwo wszelkim dziaáaniom odtworzeniowym i rewaloryzacyjnym, zarówno w przypadku przyrodniczych elementów krajobrazu, jak i w stosunku do historycznej struktury technicznej, instalacji wodnych, sieci komunikacyjnych

22 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

oraz obiektów zabytkowych wpisanych do wykazu zabytków architektury i budownictwa i poáRĪonych na obszarze objĊtym strefą;  naleĪy preferowaü te inwestycje, które stanowią rozszerzenie lub uzupeánienie juĪ istniejących form zainwestowania terenu, przy zaáRĪeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia istniejących juĪ relacji oraz pod warunkiem, iĪ nie kolidują one z historycznym charakterem obiektu;  formy inwestowania naleĪy w maksymalnym stopniu ukierunkowaü na ich harmonijne wpisanie w otaczający krajobraz.  zakazuje siĊ lokalizacji konstrukcji wieĪowych, związanych z urządzeniami przekaĨnikowymi telekomunikacji, oraz innych dominant architektonicznych i urządzeĔ technicznych o gabarytach kolidujących z krajobrazem kulturowym obszaru. x strefa „E” ochrony ekspozycji, w której wymogi konserwatorskie ustalane są kaĪdorazowo indywidualnie dla poszczególnych obszarów. W strefie tej stosuje siĊ nastĊpujące zapisy:  caákowity zakaz wznoszenia duĪych obiektów kubaturowych,  zalecenia dotyczące nowej zabudowy (np. ustalenie nieprzekraczalnych gabarytów zabudowy, proporcji bryáy i formy dachu i in.),  zakaz zalesiania obszarów, poáRĪonych w tej strefie,  koniecznoĞü wykonania dodatkowych opracowaĔ (np. panoram miejscowoĞci lub jej fragmentów).

3.3. Ochrona archeologiczna

Na terenie Miasta i Gminy Woáów wyznaczono nastĊpujące strefy ochrony archeologicznej: x strefĊ "W" Ğcisáej ochrony konserwatorskiej, w której obowiązują nastĊpujące wymogi:  zakazana jest wszelka dziaáalnoĞü budowlana, inwestycyjna nie związana bezpoĞrednio z konserwacją lub rewaloryzacją tego terenu,  dopuszcza siĊ jedynie prowadzenie prac : porządkowych, konserwacji zachowanych fragmentów zabytkowych w celu ich ekspozycji w terenie, przystosowania terenu do peánienia funkcji muzealnych, rekreacyjnych, kultowych i innych. x strefĊ ochrony zabytków archeologicznych, wyznaczoną dla obszaru miasta w granicach administracyjnych oraz miejscowoĞci o metryce Ğredniowiecznej i nowoĪytnej oraz obszarów o zachowanych reliktach intensywnego pradziejowego i historycznego osadnictwa przewidzianych pod zainwestowanie. Strefa ta jest równoznaczna z obszarem ujĊtym w ewidencji zabytków archeologicznych. Na obszarze objĊtym tą strefą, dla inwestycji związanych z pracami ziemnymi, wymagane jest przeprowadzenie badaĔ archeologicznych, zgodnie z przepisami odrĊbnymi.

23 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego oraz granice wyznaczonych stref ochrony konserwatorskiej mogą podlegaü wersyfikacji przy zmianach dotyczących zagospodarowania poszczególnych terenów, szczególnie pod nową zabudowĊ.

W obrĊbie chronionych stanowisk archeologicznych oraz w ich bezpoĞrednim Vąsiedztwie obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:

 w obrĊbie znajdujących siĊ na terenie objĊtym opracowaniem planu chronionych stanowisk archeologicznych oraz w ich bezpoĞrednim sąsiedztwie wszelkie zamierzenia inwestycyjne wymagają przeprowadzenia ratowniczych badaĔ archeologicznych, zgodnie z przepisami odrĊbnymi;  naleĪy wyáączyü spod ewentualnego zalesienia obszary stanowisk archeologicznych.  strefa wyznaczona dla zespoáów koĞcielnych równoznaczna jest ze strefąĞcisáej ochrony konserwatorskiej W dla zabytków archeologicznych. Na tym terenie okreĞla siĊ priorytet wymogów konserwatorskich oraz zakaz dziaáDĔ inwestycyjnych niezwiązanych bezpoĞrednio z rewaloryzacją zabytkowego terenu. Zamierzenia inwestycyjne związane z pracami ziemnymi wymagają przeprowadzenia badaĔ archeologiczno – architektonicznych, zgodnie z przepisami odrĊbnymi;

Wykaz stanowisk archeologicznych znajdujących siĊ na terenie Miasta i Gminy Woáów przedstawiono w zaáączniku A. Zasób ewidencji i rejestru stanowisk archeologicznych podlega sukcesywnym uzupeánieniom i weryfikacji. Istnieje moĪliwoĞü odkrycia nowych stanowisk archeologicznych - zasób ich ewidencji i rejestru podlega sukcesywnej weryfikacji i uzupeánieniom. Dla nowoodkrywanych stanowisk obowiązują ustalenia jak dla rozpoznanych.

3.4. Obiekty zabytkowe

Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków objĊte są wszelkimi rygorami prawnymi, wynikającymi z treĞci odpowiednich aktów prawnych, w tym przede wszystkim objĊte są rygorami ochrony konserwatorskiej, wynikającymi z przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003r., nr 162, poz. 1568). OdnoĞnie obiektów zabytkowych obowiązuje bezwzglĊdny priorytet wymagaĔ i ustaleĔ konserwatorskich nad wzglĊdami wynikającymi z dziaáalnoĞci inwestycyjnej. NaleĪy dąĪ\ü do peánej rewaloryzacji zabytków. Rygory te obowiązują niezaleĪnie od poáRĪenia budowli czy innego wpisanego do rejestru zabytków obiektu w poszczególnych strefach ochrony konserwatorskiej. Ochroną konserwatorską objĊte zostaáy obszary, zespoáy i obiekty o istotnych lokalnych walorach historycznych, kulturowych i krajobrazowych, ujĊte w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków. Podlegają one rygorom ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wojewódzka i gminna ewidencja zabytków architektury i budownictwa obejmuje róĪne obiekty nieruchome powstaáe przed 1945 rokiem, w których póĨniejsza dziaáalnoĞü nie zataráa cech Ğwiadczących o ich historycznym rodowodzie, stanowiące charakterystyczne przykáady

24 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW dziaáalnoĞci budowlanej dawnych epok lub posiadające znaczące w skali lokalnej walory artystyczno - architektoniczne. Do ewidencji zabytków - oprócz obszarów ukáadów ruralistycznych poszczególnych wsi oraz obszaru urbanistycznego miasta Woáowa - wáączane są historyczne obszary, pojedyncze budynki lub ich zespoáy, urządzenia techniki, trwale posadowione w danym miejscu, budowle odznaczające siĊ bryáą oraz detalem architektonicznym charakterystycznym dla pewnego stylu lub lokalnego Ğrodowiska kulturowego, peániące istotną rolĊ w historycznym ukáadzie przestrzennym miejscowoĞci (wyznaczają liniĊ zabudowy, stanowią zamkniĊcie wnĊtrza urbanistycznego lub znaczący akcent architektoniczny, organizują przestrzennie naroĪnik itp.), i naleĪące do najstarszych obiektów na danym terenie.

Zasób wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków podlega sukcesywnemu rozpoznaniu i moĪe byü aktualizowany, a zmiany te nie powodują zmian ustaleĔ opracowania. Wykaz obiektów w ewidencji zabytków oraz wpisanych do rejestru zabytków na terenie Miasta i Gminy Woáów przedstawiono w zaáączniku B.

Dla obiektów budowlanych ujĊtych w ewidencji zabytków, obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:  naleĪy zachowaü ich bryáĊ, ksztaát i geometriĊ dachu oraz zastosowane tradycyjne materiaáy budowlane,  naleĪy utrzymaü, a w przypadku zniszczenia odtworzyü historyczny detal architektoniczny,  naleĪy zachowaü ksztaát, rozmiary i rozmieszczenie otworów zgodne z historycznym wizerunkiem budynku, naleĪy utrzymaü - lub odtworzyü - oryginalną stolarkĊ okien i drzwi,  w przypadku koniecznoĞci przebicia nowych otworów, naleĪy je zharmonizowaü z zabytkową elewacją budynku,  naleĪy chroniü zachowany ukáad i wystrój wnĊtrz oraz dąĪ\ü do jego odtworzenia w tych przypadkach, gdy ulegá niekorzystnym zmianom,  naleĪy stosowaü kolorystykĊ i materiaáy nawiązujące do tradycyjnych lokalnych rozwiązaĔ, w tym ceramiczne lub tynkowe pokrycie Ğcian zewnĊtrznych;  zakazuje siĊ stosowania okáadzin Ğciennych typu "siding",  elementy elewacyjne instalacji technicznych naleĪy montowaü z uwzglĊdnieniem wartoĞci zabytkowych obiektów,  wszelkie prace budowlane, a takĪe zmiany funkcji obiektów naleĪy uzgadniaü z wáDĞciwym wojewódzkim konserwatorem zabytków.

Dla historycznych urządzeĔ technicznych oraz dzieá inĪynieryjnych lub ich zespoáów, trwale związanych z miejscem posadowienia (mosty, przepusty, wiadukty, stopnie wodne, jazy, umocnienia ziemne itp.) znajdujących siĊ w wykazie obiektów zabytkowych podstawowymi wymogami konserwatorskimi są:  zachowanie tych urządzeĔ oraz ich formy wraz z najbliĪszym otoczeniem,

25 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 utrzymanie ich w naleĪytym stanie technicznym.

Dla wszystkich historycznych cmentarzy i miejsc pocmentarnych obowiązują nastĊpujące wymogi konserwatorskie:  w przypadku cmentarzy uĪytkowanych, naleĪy zachowaü ich dotychczasową funkcjĊ,  cmentarze nie uĪytkowane naleĪy zachowaü jako tereny zielone, dopuszcza siĊ ich ogrodzenie w sposób trwaáy,  naleĪy zachowaü i konserwowaü elementy historycznych ukáadów przestrzennych cmentarzy, w tym historyczne ogrodzenia, bramy, nagrobki, obiekty sztuki sepulkralnej, zieleĔ,  mogiáy i nagrobki o wartoĞciach zabytkowych zabezpieczyü przed dewastacją i pozostawiü na miejscu, ewentualnie tworzyü dla nich lapidaria lub zachowaü je w inny uzgodniony z ZáDĞciwym konserwatorem zabytków sposób,  w przypadku uĪytkowanych historycznych cmentarzy nowe inwestycje dopuszczalne wyáącznie jako uzupeánienie juĪ istniejącej formy zainwestowania terenu, przy zaáRĪeniu maksymalnego zachowania i utrwalenia historycznych relacji oraz pod warunkiem, iĪ nie kolidują one z historycznym charakterem zaáRĪenia,  w przypadku poszerzania cmentarza historycznego naleĪy odseparowaü go ogrodzeniem Īywopáotem, bąGĨ aleją od nowego cmentarza.

4. Uwarunkowania demograficzne 4.1. LudnoĞü i struktura wiekowa Sieü osadniczą gminy tworzą miasto Woáow liczące 12 362 mieszkaĔców oraz 37 soáectw zamieszkiwanych przez 10 146 osób. (stan z dnia 31.12.2010 r.) Wedáug danych UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008, liczba ludnoĞci na terenie gminy wynosiáa 22 513 osób, w tym 11 576 kobiet oraz 10 937 mĊĪczyzn. ĝrednia gĊstoĞü zaludnienia na terenie miasta i wsi wynosiáa 68 mieszkaĔców/km², a na terenie samego miasta 662 mieszkaĔców/km2.

Liczba mieszkaĔców miasta i gminy Woáów 12 500

12 000

11 500

11 000

10 500

10 000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Miasto Woáów Soáectwa Gminy Woáów

26 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Gmina wykazuje minimalną dynamikĊ wzrostu liczby mieszkaĔców. Na obecny stan ludnoĞci w gminie ma wpáyw wskaĨnik przyrostu naturalnego ludnoĞci na poziomie – 3,1 na tysiąc mieszkaĔców, co Ğwiadczy, Īe w skali caáej gminy liczba zgonów przewyĪsza liczbĊ urodzeĔ. Pod tym wzglĊdem wskaĨnik dla gminy ksztaátuje siĊ duĪo niĪej niĪ w powiecie woáowskim czy caáym Dolnym ĝOąsku, gdzie wskaĨniki przyrostu naturalnego w 2008 roku wynosiáy odpowiednio – 1,8 i - 0,2 na tysiąc mieszkaĔców. Pozytywnym zjawiskiem w gminie jest natomiast dodatnie saldo migracji. Tabela 4. LudnoĞü gminy Woáów na tle regionu

Przyrost Saldo Wyszczególnienie Ogóâem naturalny migracji na 1000 ludnoğci woj. dolnoĞOąskie 28 77 059 - 0,2 - 0,4 powiat woáowski 47 332 - 1,8 - 0,22 gmina Woáów ogóáem 22 513 - 3,1 1,2 * dane UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

W strukturze páci zaznacza siĊ przewaga kobiet: wskaĨnik feminizacji wynosiá dla miasta Woáów prawie 110 kobiet/100 mĊĪczyzn, a dla czĊĞci wiejskiej prawie 101 kobiet/100 mĊĪczyzn.

Tabela 5. Struktura ludnoĞci wedáug wieku

Przedprodukcyjny Produkcyjny Poprodukcyjny Wyszczególnienie suma % suma % suma % woj. dolnoĞOąskie 511017 17,8 1896611 65,9 469431 16,3 powiat woáowski 8920 13,0 30852 44,8 7560 42,2 gmina Woáów ogóáem 4192 18,6 14732 65,4 3589 15,9 miasto Woáów 2130 17,4 8130 66,3 2009 16,4 soáectwa gminne 2062 20,1 6602 64,4 1580 15,4 x dane UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

LudnoĞü w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym

Miasto Woáów Tereny wiejskie

16% 17% 15% 20%

Przedprodukcyjny Przedprodukcyjny

Produkcyjny Produkcyjny

Poprodukcyjny Poprodukcyjny 67% 65%

Wspóáczynnik przedstawiający proporcjĊ osób w przedziale wiekowym 0-18 lat (wiĊkszoĞü z nich przebywa w domu lub uczy siĊ) w stosunku do ludnoĞci w wieku 19-60 lat (najbardziej aktywnej produkcyjnie), wyraĪający stopieĔ obciąĪenia ekonomicznego ludnoĞci w

27 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW wieku produkcyjnym ze strony máodych niepracujących ludzi, wynosi w krajach UE 41,4%, zaĞ w gminie Woáów prawie 28,5 %. MoĪna teĪ wziąü pod uwagĊ wskaĨnik “zaleĪnoĞci” osób w wieku powyĪej 60 roku Īycia. WyraĪa on proporcjĊ ludnoĞci w wieku powyĪej 60 lat (których wiĊkszoĞü stanowią emeryci lub renciĞci) do ludnoĞci w wieku od 19 do 60 lat, tj. najbardziej czynnych zawodowo. Ten wskaĨnik mierzy stopieĔ ekonomicznego obciąĪenia ludnoĞci w wieku produkcyjnym ze strony dorosáej ludnoĞci niepracującej. Ten wskaĨnik dla krajów UE wynosi 39,2%, zaĞ w gminie Woáów 24,4%, co dla tego regionu oznacza potencjaá ekonomiczny, jakim jest relatywnie máody wiek jego mieszkaĔców.

4.2. Mieszkalnictwo / Warunki mieszkaniowe

Wedáug danych z UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu wielkoĞü zasobów mieszkaniowych w gminie Woáów na koniec roku 2008 wynosiáa 7516 mieszkaĔ, w tym 4507 w mieĞcie i 3009 na terenach wiejskich. PrzeciĊtna powierzchnia uĪytkowa tych mieszkaĔ to 61,6 m2 (prawie 57,8 w mieĞcie), przypadająca Ğrednio na prawie 4 izby ( 3,65 na terenie miasta). Na jedno mieszkanie przypadająĞrednio 3 osoby (2,72 w mieĞcie). Na 1 mieszkaĔca przypada 23,6 m² (24,5 m² w mieĞcie) powierzchni uĪytkowej.

Tabela 6. Warunki mieszkaniowe w gminie Woâów na tle regionu na koniec 2008 r. Przeciċtna powierzchnia uīytkowa Przeciċtna liczba osób Wyszczególnienie mieszkania w m2 na 1 mieszkanie na 1 izbċ ogóâem na 1 osobċ woj. dolnoĞOąskie 2,77 0,77 66,8 24,1 powiat woáowski 2,95 0,78 68,9 23,4 gmina Woáów ogóáem 3,00 0,79 70,7 23,6 miasto Woáów 2,72 0,75 66,6 24,5 * dane UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008

Pod koniec 2008 roku w gminie Woáów oddano do uĪytku 124 mieszkania, w tym 108 w mieĞcie. Ich przeciĊtna powierzchnia uĪytkowa wynosiáa 73,2 m2 (64,3 m2 na terenie miasta).

4.3. Zatrudnienie

Na terenie Miasta i Gminy Woáów po doniec 2008 roku (dane UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu) zatrudnionych byáo (bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób i bez rolników indywidualnych) 4431 osób, w tym 2203 kobiety, z czego prawie poáowa byáa zatrudniona w usáugach nierynkowych, obejmujących: administracjĊ publiczną i obronĊ narodową, obowiązkowe ubezpieczenia spoáeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne, edukacjĊ oraz ochronĊ zdrowia i pomoc spoáeczną.

28 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Tabela 7. Struktura zatrudnienia Struktura zatrudnienia wg sektorów ekonomicznychw 3%

33% em â 48% owiectwo i owiectwo â i budownictwo â cy ogó Ć ugi rynkoweugi nierynkowe ugi nictwo â â ğ 16% Pracuj Rolnictwo, le Przemys Us Us

4331 149 1430 705 2047 rolnictwo, áowiectwo i leĞnictwo przemysá i budownictwo Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na usáugi rynkowe usáugi nierynkowe dzieĔ 31.12.2008 r.

Na terenie gminy Woáów w rejestrze ewidencji dziaáalnoĞci gospodarczej w 2008 r. figurowaáo 1799 podmiotów gospodarczych, z czego 1284 na terenie miasta, a 515 na terenach wiejskich (dane UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu). Prawie 94% tych podmiotów naleĪDáo do sektora prywatnego. :Ğród zarejestrowanych w gminie podmiotów gospodarki narodowej dominują osoby fizyczne prowadzące dziaáalnoĞü gospodarczą – 1264 osoby (837 – miasto, 727 – ter. wiejskie) oraz:  spóáki handlowe – 61 (49 – miasto, 12 – ter. wiejskie),  spóáki handlowe z udziaáem kapitaáu zagranicznego – 41 (34 – miasto, 7 – ter. wiejskie),  spóáki cywilne - 115 (98 – miasto, 17 – ter. wiejskie),  spóádzielnie – 13 (11 – miasto, 2 – ter. wiejskie),  fundacje – 52(30 – miasto, 22 – ter. wiejskie),  stowarzyszenia i organizacje spoáeczne – 1264 (837 – miasto, 427 – ter. wiejskie).

Na terenie miasta Woáów, podobnie jak na terenach wiejskich, wĞród w/w podmiotów gospodarczych dominują firmy zajmujące siĊ handlem i naprawami (okoáo 30 %) oraz firmy zajmujące siĊ obsáugą nieruchomoĞci i firm oraz budownictwem. Dane te nie uwzglĊdniają jednak osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne.

Podmioty gospodarki narodowej wg wybranych sekcji

Miasto Woáów rolnictwo, áowiectwo i Tereny wiejskie leĞnictwo 2% 9% przemysá 12% 14%

28% budownictwo 3% 7% 9% 17% handel i naprawy

hotele i restauracje 5%

4% transport, gospodarka magazynowa 5% 22% posrednictwo finansowe 2% 33% obsáuga nieruchomoĞci i 28% firm

Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

29 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

:Ğród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych przewaĪają firmy maáe, zatrudniające mniej niĪ 10 osób (95,0 % wszystkich zarejestrowanych podmiotów w mieĞcie i 95,7 % na terenach wiejskich), a tylko 19 przedsiĊbiorstw (17 w mieĞcie i 2 na terenach wiejskich) naleĪą do Ğrednich (powyĪej 50 zatrudnionych). Wedáug danych z koĔca 2008 roku, nieuwzglĊdniających osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne, dziaáalnoĞü gospodarczą na terenie gminy prowadziáo 1264 osób fizycznych (z czego 837 w mieĞcie a 427 na terenach wiejskich). Prawie 40% z nich zajmuje siĊ handlem i naprawami, a co czwarty budownictwem.

Osoby fizyczne prowadące dziaáalnoĞü gospodarczą wg sekcji

13% 9% przetwórstwo przemysáowe

6% budownictwo

23% handel i naprawy 7% hotele i restauracje 3% transport, gospodarka magazynowa posrednictwo finansowe

obsáuga nieruchomoĞci i firm 39%

Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

4.4. Bezrobocie

Wedáug danych UrzĊdu Statystycznego we Wrocáawiu pod koniec 2008 roku liczba bezrobotnych w gminie Woáów wynosiáa 1353 osoby, z czego 661 w mieĞcie Woáów i 692 na terenach wiejskich. Analizując strukturĊ wedáug wieku, najwiĊkszy odsetek bezrobotnych stanowiáy na terenie miasta osoby miĊdzy 24 a 34 rokiem Īycia (29% ogóáu), a na terenach wiejskich osoby przed 24 rokiem Īycia (29% ogóáu).

Tabela 8. Bezrobotni zarejestrowani w gminie Woáów wedáug wieku W wieku Wyszczególnienie Ogóâem < 24 24-34 35-44 45-54 > 55

Miasto Woâów 661 116 194 104 178 69 Tereny wiejskie 692 199 169 111 159 54 Ogóâem 1353 315 363 215 337 123 Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

30 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Struktura bezrobotnych wg wieku Miasto Woáów Tereny wiejskie 10% 8% 18% < 24 < 24 29% 24-34 24-34 23% 27% 35-44 35-44

29% 45-54 45-54

>55 >55 16% 24% 16%

Jedną z niekorzystnych cech, w strukturze bezrobotnych jest równieĪ niski odsetek osób z wyksztaáceniem wyĪszym (akademickim), które stanowią jedynie 6% ogóáu bezrobotnych na terenia miasta i 3% na terenach wiejskich. Ponadto ponad 64% bezrobotnych z terenów wiejskich w gminie ma jedynie wyksztaácenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, co zjawiskiem niekorzystnym, gdyĪ osoby sáabo wyksztaácone niechĊtnie zmieniają kwalifikacje zawodowe i siĊ doskonalą. Tabela 9. Bezrobotni zarejestrowani w gminie Woâów wg wyksztaâcenia Wyszczególnienie Z wyksztaâceniem cym nym â âFĆ em â szym ī rednim zawodowym rednim ogólnokszta wy ğ ğ zasadniczym gimnazjalnym, niepe podstawowym, Ogó Miasto Woâów 661 40 166 119 191 145 Tereny wiejskie 692 22 110 92 234 75 Ogóâem 1353 62 276 211 425 379 Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.208 r

Struktura bezrobocia wg wyksztaácenia

Miasto Woáów Tereny wiejskie 6% 3% 22% 16% 34% 25%

13%

29% 18% 34% wyĪsze wyĪsze Ğrednie zawodowe Ğrednie zawodowe Ğrednie ogólnoksztaáFące Ğrednie ogólnoksztaáFące zasadnicze zasadnicze gimnazjalne, podstawowe i niepeáne podstawowe gimnazjalne, podstawowe i niepeáne podstawowe

31 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

DoĞü pozytywnie przedstawia siĊ za to gminna struktura bezrobocia pod wzglĊdem czasu pozostawania bez pracy, gdyĪ 48 % ogóáu zarejestrowanych bezrobotnych na terenach wiejskich i ponad 43 % na terenach miasta stanowią osoby pozostające bez pracy mniej niĪ póá roku. Osoby bezrobotne dáXĪej niĪ rok to z drugiej strony okoáo 38 % ogóáu zarejestrowanych na terenach wiejskich i 40 % na terenie miasta.

Tabela 10. Bezrobotni zarejestrowani w gminie Woâów wg czasu pozostawania bez pracy Wyszczególnienie Wg czasu pozostawania bez pracy cy cy ċ cy ċ ce ċ ce Ć Ć em â Ogó < 3 miesi miesi3 - 6 6 - 12 miesi 12 - 14 miesi > 24 miesi

Miasto Woâów 661 197 93 110 92 169 Tereny wiejskie 692 219 110 99 102 162 Ogóâem 1353 416 203 209 194 331 Dane: Urząd Statystyczny we Wrocáawiu na dzieĔ 31.12.2008 r.

Struktura bezrobocia wg czasu pozostawania bez pracy

Miasto Woáów Tereny wiejskie

26% 23% < 3 miesiące < 3 miesiące 29% 32% 3 - 6 miesiĊcy 3 - 6 miesiĊcy

6 - 12 miesiĊcy 6 - 12 miesiĊcy 15% 14% 12 - 24 miesiĊcy 12 - 24 miesiĊcy 14% > 24 miesiące 16% > 24 miesiące 17% 14%

Te optymistyczne wyniki analiz statystycznych UrzĊdu Pracy nie do koĔca odzwierciedlają rzeczywistoĞü, na co wskazuje m.in. duĪa iloĞü rodzin objĊtych wsparciem Gminnego OĞrodka Pomocy Spoáecznej. Wynika to m.in. z tzw. ukrytego bezrobocia zamaskowanego poprzez rzekome zatrudnienie w domowych gospodarstwach rolnych lub z braku rejestracji osób, które utraciáy prawo do zasiáków i poszukują pracy samodzielnie, gáównie na zasadzie prac dorywczych lub rezygnują z ubezpieczenia spoáecznego na rzecz braku koniecznoĞci okresowego podpisywania list w PUP. Przy obcym bardzo rozwijającym siĊ rynku pracy nadal trudno uzyskaü zatrudnienie dla osób niewykwalifikowanych i nierzetelnych, czasem dla pracowników niezmotoryzowanych oraz osób (gáównie kobiet) o syndromie dáugotrwaáego bezrobocia, objawiającym siĊ m.in. trudnoĞciami adaptacyjnymi w nowych realiach rynku pracy.

32 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

5. Uwarunkowania gospodarcze 5.1. Rolnictwo

Gmina Woáów charakteryzuje siĊ maáo korzystnymi warunkami glebowo-klimatycznymi dla intensywnego rozwoju rolnictwa. Ze wzglĊdu na sáabo rozwiniĊty rynek pracy, rolnictwo odgrywa nadal znacząFą rolĊ w gospodarce gminy. Szczególnie widoczne jest to na póánocnych i zachodnich obrzeĪach gminy - w miejscach, gdzie warunki glebowo rolne są wystarczające do prowadzenia upraw, a duĪe rynki pracy (Wrocáaw, Brzeg Dolny, ĝroda ĝOąska) są mocno oddalone. Tam funkcja rolnicza wciąĪ odgrywa duĪą rolĊ w sposobie zagospodarowania terenu. UĪytki rolne uĪytkowane są jako grunty orne i uĪytki zielone.

W sposobie uĪytkowania gruntów dominują grunty wykorzystywane na cele rolne stanowiące 46,4% powierzchni gminy (15 375 ha), z tego ¾ to grunty IV, V i VI klasy bonitacji, lasy stanowią 41,4% (13 696 ha), tereny zabudowane i zurbanizowane 3,2 % (1 044 ha), drogi 2,8% (838 ha) i inne 2,5 %% (809 ha), pokryte wodami jest okoáo 2,8% (828 ha).Stan na 31 grudnia 2009 r.

Tabela 11. Struktura uĪytkowania terenu w gminie Woáów Struktura uĪytkowania terenu w gminie Woáów Gmina Woâów Wyszczególnienie 8Īytki rolne ha % 1. 8Īytki rolne 15 375 46,4 Lasy 2. Lasy 13 696 41,4 3. Wody 828 2,8 Wody 4. Treny zabudowane i 1 044 3,2 Treny zabudowane i zurbanizowane zurbanizowane Drogi 5. Drogi 838 2,8 6. Inne 809 2,5 Inne Ogóáem 32590 100 ħródáo: UMiG Woáów

Rolnictwo w Gminie Woáów charakteryzuje siĊ duĪym rozdrobnieniem. WĞród 1808 gospodarstw rolnych istniejących na terenie gminy dominują maáe gospodarstwa o powierzchni do 5 ha (1 550 gospodarstw). Gospodarstw w przedziale od 15 do 50 ha i wiĊkszych, mogących byü bardziej konkurencyjnymi i samodzielnie utrzymaü z produkcji rolnej jest jedynie 138. Gospodarstwa wysoko towarowe, produkujące duĪo i nowoczeĞnie są nadaá rzadkoĞcią (5 gospodarstw). Znaczna czĊĞü gospodarstw prowadzi produkcjĊ przy niskim nawoĪeniu mineralnym, niskim zuĪyciu chemicznych Ğrodków ochrony roĞlin, takĪe wykorzystaniu maáej iloĞci pasz przemysáowych w Īywieniu zwierząt gospodarskich.

W ogólnej strukturze upraw dominujące znaczenie mają zboĪa, które zajmują 70% powierzchni wszystkich zasiewów i są uprawiane z mniejszą lub wiĊkszą intensywnoĞcią na obszarze caáej gminy. Decydujące znaczenie mają mieszanki uprawiane na paszĊ, póĨniej pszenica, a w dalszej kolejnoĞci MĊczmieĔ i Īyto.

33 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Drugie miejsce w strukturze zasiewów zajmuje kukurydza z 19% udziaáem, której najwiĊksze areaáy upraw w poszczególnych wsiach wystĊpują na obszarach charakteryzujących siĊ lepszymi warunkami glebowymi (poáudniowa i Ğrodkowo-wschodnia czĊĞü gminy). Szczególnie jest to widoczne w Starym Woáowie, Peáczynie, Uskorzu Wielkim, àososiowicach i Lipnicy, gdzie odsetek upraw zajmuje przynajmniej 60% powierzchni wszystkich zasiewów. Pozostaáe uprawy w skali gminy mają znaczenie marginalne, siĊgające kilku procent powierzchni. Uprawa ziemniaków w wiĊkszoĞci wsi zajmuje do 10% powierzchni. W kilkunastu miejscowoĞciach na podobnym poziomie 10% ksztaátują siĊ wielkoĞci areaáów zajmowanych przez rzepak i buraki cukrowe.

Na terenie gminy hodowla zwierząt prowadzona jest gáównie w gospodarstwach indywidualnych, z wyjątkiem bydáa, które jest hodowane równieĪ w trzech przedsiĊbiorstwach rolnych zlokalizowanych na terenie Gminy Woáów. ĝrednio przypada 13 krów na ha uĪytków rolnych.

5.2. Przemysá i usáugi

Gmina ma charakter przemysáowo – usáugowo – rolniczy z dobrze rozwiniĊtym sektorem leĞnym. Zakáady produkcji przemysáowej wystĊpujące na terenie gminy w wiĊkszoĞci skupione są na obszarze miasta. Na obszarach wiejskich przewaĪają obiekty hodowlane i inne związane z produkcją rolną. Istniejące przedsiĊbiorstwa mają charakter lokalny. Usáugi rzemiosáa wystĊpują przede wszystkim w mieĞcie i jego najbliĪszym otoczeniu. Związane są przede wszystkim z blacharstwem, mechaniką pojazdową, budownictwem i stolarstwem. Istnieje kilkanaĞcie punktów Ğwiadczących takie usáugi i w wiĊkszoĞci posiadają charakter niewielkich obiektów. Usáugi handlowe są stosunkowo dobrze rozwiniĊte. W gminie funkcjonuje dom towarowy, kilka pawilonów handlowych oraz kilkanaĞcie mniejszych placówek. Są to na ogóá prywatne sklepy z artykuáami spoĪywczo - przemysáowymi (duĪa czĊĞü tych obiektów to usáugi wbudowane w parterach domów jednorodzinnych). NajwiĊcej obiektów handlowych znajduje siĊ na terenie miasta Woáów. Stan techniczny obiektów handlowych jest na ogóá dobry. Usáugi gastronomii są sáabo rozwiniĊte, a standard usáug jest zróĪnicowany. Znaczna iloĞü punktów usáugowych posiada charakter typowo lokalny i sáXĪy obsáudze miejscowej ludnoĞci, dotyczy to w szczególnoĞci terenów wiejskich. UwzglĊdniając niezbyt duĪe zapotrzebowanie na tego typu usáugi, naleĪy stwierdziü, Īe są one wystarczające. Wyjątek stanowią miasto Woáów oraz wieĞ LubiąĪ, gdzie ze wzglĊdu na wiĊkszy popyt oraz elementy atrakcyjne turystycznie bazĊ gastronomiczną naleĪy poszerzyü.

6. Uwarunkowania wynikające z systemów infrastruktury spoáecznej

6.1. OĞwiata i wychowanie

Na terenie miasta i gminy Woáów dziaáają cztery szkoáy gimnazjalne, w tym:  Zespóá Szkóá Publicznych w LubiąĪu, Publiczne Gimnazjum, ul. Wojska Polskiego 3,

34 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 Publiczne Gimnazjum nr 1 w Woáowie, ul. Komuny Paryskiej 18,  Zespóá Szkóá Publicznych w Woáowie, Publiczne Gimnazjum nr 2, ul. Trzebnicka 14,  Zespóá Szkóá Spoáecznych w Woáowie, Niepubliczne Gimnazjum, ul. Zauáek Zielony 20 oraz 8 szkóá podstawowych 6-cio klasowych:  Zespóá Szkóá Publicznych w Woáowie, Szkoáa Podstawowa nr 1, ul. Trzebnicka 14,  Szkoáa Podstawowa nr 2 w Woáowie, ul. Chopina 10,  Szkoáa Podstawowa w WarzĊgowie, WarzĊgowo 15,  Szkoáa Podstawowa w Starym Woáowie,  Szkoáa Podstawowa w MojĊcicach, ul. Woáowska 4,  Szkoáa Podstawowa w Krzydlinie Wielkiej, Krzydlina Wielka 27a,  Zespóá Szkóá Publicznych w LubiąĪu, Szkoáa Podstawowa, ul. Wojska Polskiego 3,  Zespóá Szkóá Spoáecznych w Woáowie, Niepubliczna Szkoáa Podstawowa, ul. KoĞciuszki 17. Gmina Woáów oferuje równieĪ opiekĊ przedszkolną realizowaną przez:  Przedszkole nr 1 „Chatka Puchatka” w Woáowie,  Przedszkole nr 2 „Sáoneczko” w Woáowie,  Przedszkole nr 3 w LubiąĪu.

Obecnie istniejąca sieü szkolna odpowiada potrzebom mieszkaĔców i jest optymalna z punktu widzenia logistyki dowozów i finansowania dziaáalnoĞci oĞwiatowej przez gminĊ. Wypracowany system oĞwiaty uwzglĊdnia faktyczne zapotrzebowanie wynikające z zaáRĪHĔ reformy oĞwiaty i analizy danych demograficznych. Gmina, w kontekĞcie wyrównywania szans máodzieĪy wiejskiej, nie zamierza inwestowaü w szkolnictwo ponadgimnazjalne, wskazując na szkolnictwo zlokalizowane w oĞrodkach miejskich.

6.2. SáXĪba zdrowia i opieka spoáeczna

W zakresie lecznictwa zamkniĊtego gmina Woáów obsáugiwana jest przez Szpital Powiatowy przy ul. Inwalidów Wojennych nr 26 w Woáowie. Opieka zdrowotna otwarta sprawowana jest przez cztery punkty publicznej opieki zdrowotnej:  dwa oĞrodki zdrowia,  dwie przychodnie,  kilka prywatnych gabinetów lekarskich i stomatologicznych. W gminie funkcjonują równieĪ apteki i punkt apteczny oraz Īáobki.

6.3. Kultura

Realizacją zadaĔ w zakresie upowszechniania kultury, rekreacji i innych form aktywnoĞci zajmuje siĊ Woáowski OĞrodek Kultury z siedzibą przy ul. Sikorskiego 6 w Woáowie. W jego skáad wchodzą:  Woáowski OĞrodek Kultury,  Dom Kultury w LubiąĪu (filia WOK).

35 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

WOK Prowadzi dziaáalnoĞü kulturalną o charakterze lokalnym i ponadlokalnym, co jest waĪnym elementem promocji miasta w regionie, kraju i za granicą. Adresowana jest ona do róĪnych grup odbiorców: dzieci, máodzieĪy, osób starszych.

Na obszarze gminy dziaáa równieĪ Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna (MiGBP) z siedzibą przy ul. Sikorskiego 8 w Woáowie. Placówka ta nadzoruje pracĊ czterech filii bibliotecznych znajdujących siĊ w:  MojĊcicach,  Peáczynie,  LubiąĪu i  Starym Woáowie. Biblioteka posiada zbiory o charakterze uniwersalnym, obejmujące literaturĊ piĊkną dla dzieci, PáodzieĪy i dorosáych, literaturĊ popularno-naukową, zbiory muzyczne, czasopisma. Zbiory są wypoĪyczane na zewnątrz i udostĊpniane na miejscu.

6.4. Sport i rekreacja

Usáugi sportu i rekreacji reprezentowane są na terenie gminy jedynie przez miejski basen, Nąpielisko oraz wiejskie i przyszkolne boiska sportowe. Pod tym wzglĊdem gmina jest niedoinwestowana (brak przede wszystkim oĞrodków wypoczynku Ğwiątecznego, hal sportowych, kortów tenisowych itp.).

7. Uwarunkowania wynikające z systemów infrastruktury technicznej 7.1. Ukáad komunikacyjny Ukáad waĪniejszych dróg na obszarze gminy jest promienisty, wiĊkszoĞü z nich skupia siĊ w Woáowie. Sieü komunikacyjną gminy tworzą: x drogi wojewódzkie (ogólna dáugoĞü na obszarze gminy - ok. 72,5 km, w tym ok. 13,5 km w granicach miasta):  334 - odchodzi od drogi 338 w Moczydlinie Dworskiej, przez Konary, Krzelów, do Jemielna; klasa drogi - Z,  338 - odchodzi od drogi 344 w Kawicach, przez most na Odrze w LubiąĪu, Woáów, WiĔsko do ZaáĊcza (i dalej do Leszna); klasa drogi - G,  339 - Woáów – Strupina – ĩmigród; klasa drogi - G,  340 - ĝcinawa – Woáów – Oborniki ĝl. – Trzebnica – OleĞnica; klasa drogi - G,  341 - Prawików (od drogi 338) – Woáów – Brzeg Dolny – PĊgów (droga 342); klasa drogi - Z. x drogi powiatowe pod nadzorem Zarządu Dróg Powiatowych w Woáowie:  1114 D - (Lubiel) gr. pow. górowskiego - Biaáawy Wielkie - GáĊbowice – Peáczyn; klasa dr – Z,  1277 D - WiĔsko - Smogorzów Wlk. - Peáczyn; klasa drogi – Z,  1279 D - BoĪHĔ - Wróblewo - Peáczyn; klasa drogi – L,  1280 D – WarzĊgowo – Pierusza - Aleksandrowice; klasa drogi – L,

36 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 1352 D - (Ligota StrupiĔska) gr. pow. - Pawáoszewo; klasa drogi – L,  1281 D – Bormaszyn - Tarchalice; klasa drogi – L,  1282 D – Poáczyn – Siodákowice - Mikorzyce; klasa drogi – L,  1283 D - Stary Woáów – Wrzosy - Rudno; klasa drogi – L,  1284 D - Woáów (ul. Garwolska) – Sáawowice - Gródek; klasa drogi – Z,  1285 D - dr. wojew. nr 340 - Krzydlina Maáa - Zagórzyce; klasa drogi – L,  1286 D – Woáów - ul. LeĞna – Krzydlina Maáa – LubiąĪ - ul. Ks. Wysokiego i Willmanna - dr. woj. nr 338; klasa drogi – Z,  1287 D - Woáów - ul. Uskorska - Uskorz Wielki; klasa drogi – L,  1289 D - dr. woj. 340 Woáów (ul. M. C. Skáodowskiej) – Brzeg Dolny - ul. DĊbowa – Aleje Jerozolimskie; klasa drogi – G,  1290 D - dr. nr 1289 D Woáów - àososiowice – dr. nr 1289 D; klasa drogi – L,  1291 D - dr. woj. 338 Woáów - Stobno - Brzeg Dojny - ul. Naborowska - ul. Mostowa; klasa drogi – Z,  1292 D - LubiąĪ - skrzyĪowanie z dr. nr 1286 D - ul. Legnicka; klasa drogi – L,  1293 D – LubiąĪ - ul. Kolejowa – dr. nr 1294 D; klasa drogi – L,  1294 D – Prawików (dr. woj. nr 341)- rz. Odra; klasa drogi – L,  1295 D - Stobno - Pogolewo Wielkie; klasa drogi – L. x drogi gminne uzupeániające sieü dróg powiatowych, sáXĪą gáównie dla dojazdu do obszarów mieszkaniowych i obsáugi rolnictwa.

Przez obszar gminy na kierunku póánocny-zachód – poáudniowy-wschód przebiega magistralna linia kolejowa nr 273: Szczecin – Zielona Góra – Gáogów – Woáów – Brzeg Dolny – Wrocáaw o znaczeniu krajowym. Linia nr 273 zapewnia dogodne poáączenie Woáowa z Brzegiem Dolnym (ok. 10 min jazdy) i Wrocáawiem (ok. 45 min jazdy) a takĪe Gáogowem (ok. 70 min jazdy).

7.2. Infrastruktura techniczna 7.2.1. Zaopatrzenie w wodĊ

Wody podziemne na terenie gminy Woáów ujmowane są 42 studniami gáĊbinowymi, z których korzystają wodociągi komunalne, kilka firm i instytucji. Ogólna dáugoĞü sieci wodociągowej z przyáączami wynosi 224,1 km. DuĪa iloĞü znacznie oddalonych od siebie miejscowoĞci, zróĪnicowanie morfologiczne terenu gminy i warunki techniczne wpáynĊáy na koniecznoĞü budowy wodociągów grupowych obejmujących po kilka miejscowoĞci. Obecnie zaopatrzenie w wodĊ mieszkaĔców gminy prowadzą: x PrzedsiĊbiorstwo Wodno - Kanalizacyjne w Woáowie Sp. z o.o., które obsáuguje ujĊcia, stacje uzdatniania i wodociągi w:  Woáowie – ujĊcie dla miasta Woáowa i wsi Biskupice (Stobienko), Kąty, czĊĞü poáudniowa LubiąĪa, MojĊcice , Prawików Stobno, Rataje, Uskorz Maáy, Uskorz Wielki i Zagórzyce;  BoĪeniu – ujĊcie dla wsi BoĪHĔ i Golina;

37 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 DĊbnie – ujĊcie dla wsi Boraszyn, DĊbno, Rudno, Tarchalice i WodnicĊ;  Krzydlinie Maáej – ujĊcie dla wsi Krzydlina Maáa, Krzydlina Wielka,  Starym Woáowie – ujĊcie dla wsi Stary Woáów, Wrzosy;  Straszowicach – ujĊcie dla wsi Garwóá, Miácz, Miácz LeĞny, Peáczyn, Sáawowice, StĊszów, Straszowice, ĩychlin. x Zakáady PCC „Rokita” korzystające z ujĊü na terenie Gminy Woáów - zaopatrujące gospodarstwa w Lipnicy, àososiowicach i Piotroniowicach. x wodociąg grupowy „Bychowo” naleĪący do Związku Gmin „Bychowo” z siedzibą w Prusicach dostarcza wodĊ do wsi w póánocno-wschodniej czĊĞci Gminy Woáów i obejmuje: Gródek, àazarowice, Nieszkowice, Mikorzyce, Pawáoszewo, PieruszĊ, Proszkową, Smarków, StraĪĊ, Siodákowice i WarzĊgowo. x z ujĊcia wody w Moczydlnicy Klasztornej Zakáadu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w WiĔsku zaopatrywane w wodĊ są: Moczydlnica Dworska i miejscowoĞü Káopotówka poprzez wodociąg naleĪący do PrzedsiĊbiorstwa Wodno-Kanalizacyjne w Woáowie Sp. z o.o.

Tabela 12. Strefy ochronne ujĊü Lp. Decyzje ustanawiające strefy ochronne ujĊü UjĊcie Organ Data Nr decyzji Nr studni gáĊbinowych zatwierdzający wydania Na rzecz gminy Kretowice 2r, 3r, 4r 1. Starosta Woáowski 17.01.2007 Nr 13/07 (w budowie) Ochrona bezpoĞrednia RL.6223-13/06 1AWbis, 2AWbis, 1z, Iz, IIz, IIIz, 2, 4,5 Ochrona bezpoĞrednia – studnie j.w. Starosta Woáowski 2. Woáów 12.12.2000 Nr 75/2000 Ochrona poĞrednia wewnĊtrzna – 2ĝ-6223/12/200 (1AWbis, 1z nieczynne) Ochrona poĞrednia zewnĊtrzna 2, 3, 7, I, II, III, (nr 1 wyáączona z Starosta Woáowski 3. LubiąĪ 29.03.2004 Nr 18/04 eksploatacji) 2ĝ-6223/4/04 Ochrona bezpoĞrednia Rozporządzenie Dyrektor 08.03.2006 Nr 03/2006 1, 2a 4. Stary Woáów RZGW - Wrocáaw 04.03.2006 Rozporządzenie Ochrona bezpoĞrednia i poĞrednia Nr 11/2006 Urząd Wojewódzki 1, 1A 5. BoĪHĔ 18.12.1998 Oĝ.I.62100/34/98 we Wrocáawiu Ochrona bezpoĞrednia Rozporządzenie Dyrektor 25.01.2006 Nr 1/2006 1a, 2 6. Straszowice RZGW - Wrocáaw 23.03.2006 Rozporządzenie Ochrona bezpoĞrednia i poĞrednia Nr 4/2006 Urząd Wojewódzki I, II 7. 'Ċbno 17.09.1997 Oĝ.I.62100/37/97 we Wrocáawiu Ochrona bezpoĞrednia Krzydlina Starosta Woáowski S-1, 2Sz 8. 23.06.2004 Nr 39/04 Maáa 2ĝ-6223/8/04 Ochrona bezpoĞrednia

Sieü wodociągowa i stacje uzdatniania wody są w dobrym stanie technicznym, poza niewielkimi fragmentami starej sieci w samym Woáowie. Trwa rozbudowa Stacji Uzdatniania Wody w Woáowie z przyáączeniem ujĊcia w Kretowicach.

38 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

7.2.2. Odprowadzanie i oczyszczanie zanieczyszczeĔ

Sieü kanalizacyjna na terenie gminy obejmuje 85% miasta oraz wsie: MojĊcice, Kąty, Lipnica, àososiowice, Piotroniowice, Uskorz Maáy i Uskorz Wielki. ĝcieki odprowadzane są do mechaniczno- biologicznej oczyszczalni miejskiej w Woáowie, zlokalizowanej w póánocno-zachodniej czĊĞci miasta, w pobliĪu rzeki Juszka Woáowska. DáugoĞü sieci odbierającej Ğcieki wynosi 73,5 km. Na terenach wiejskich osobnymi sieciami skanalizowane są fragmenty wsi LubiąĪ (dáugoĞü sieci czynnej 2,2 km) i BoĪHĔ (osiedle) dáugoĞü 0,9 km. W najbliĪszych latach planowane jest skanalizowanie caáej gminy. Na terenie gminy funkcjonuje kilka róĪnego typu oczyszczalni Ğcieków naleĪących do Gminy Woáów i innych instytucji oraz 22 indywidualne przydomowe oczyszczalnie w obiektach kilku firm i prywatnych wáDĞcicieli. Pozostaáe obszary nie posiadają systemowych urządzeĔ do odprowadzania i unieszkodliwiania Ğcieków. W poszczególnych wsiach istnieją jedynie odcinki kanalizacji deszczowej, odprowadzającej wody opadowe do cieków powierzchniowych i rowów melioracyjnych. NajczĊĞciej stosowanymi urządzeniami do usuwania Ğcieków bytowo-gospodarczych są suche ustĊpy, bezodpáywowe osadniki gnilne okresowo opróĪniane (o róĪnym stopniu technicznym i róĪnych warunkach eksploatacyjnych) oraz osadniki wykonane jako doáy cháonne. CzĊste są równieĪ przypadki odprowadzania Ğcieków bytowo-gospodarczych bezpoĞrednio do kanalizacji deszczowej, rowów przydroĪnych i melioracyjnych.

7.2.3. Energia cieplna

Zaopatrzenie w energiĊ cieplną na terenie gminy oparte jest na indywidualnych Ĩródáach ciepáa lub lokalnych kotáowniach zaopatrujących w ciepáo poszczególne budynki mieszkalne, zakáady i szkoáy. Do ogrzewania stosuje siĊ najczĊĞciej paliwa staáe: wĊgiel i koks. Sporadycznie np. w obiektach uĪytecznoĞci publicznej, do ogrzewania obiektów stosowany jest olej opaáowy lub na terenie miasta - gaz. Coraz czĊĞciej stosowane jest równieĪ drewno.

7.2.4. Sieü gazowa

Przez zachodnią czĊĞü gminy przebiega gazociąg wysokiego ciĞnienia Dn 250 relacji Aleksandrowice - Szewce. Gazociągiem wysokiego ciĞnienia Dn 100, bĊGącym odgaáĊzieniem od w/w (w rejonie wsi GodziĊcin - gm. Brzeg Dolny) nastĊpuje dostawa gazu do stacji redukcyjno-pomiarowej zlokalizowanej w obrĊbie miasta Woáów przy ul. Uskorskiej oraz dalej gazociągiem Ğredniego ciĞnienia Dn 150 do stacji redukcyjno-pomiarowej znajdującej siĊ na terenie ogrodów w pobliĪu torów PKP. Zaopatrzenie w gaz miasta Woáowa odbywa siĊ z sieci gazowej niskiego ciĞnienia. Rozdzielcza sieü gazowa jest dobrze rozbudowana, jej przekroje wynoszą od Dn 80 do Dn 350. MieszkaĔcy pozostaáych miejscowoĞci gminy zaopatrywani są w gaz metodĊ bezprzewodową.

7.2.5. Gospodarka odpadami staáymi

Gmina Woáów posiada wáasne skáadowisko odpadów komunalnych, na którym deponowane Vą odpady komunalne i czĊĞciowo inne niĪ niebezpieczne pochodzące tylko z terenu gminy.

39 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Zlokalizowane jest ono w wyrobisku poeksploatacyjnym kruszywa w odlegáRĞci 1,5 km na póánoc od ostatnich zabudowaĔ Woáowa, przy drodze Nr 339, kierunek Strupina - ĩmigród. Jest to w peáni nowoczesne skáadowisko wybudowane zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami. Skáadowisko ma caákowitą pojemnoĞü 820 300 m3 (moĪna skáadowaü jeszcze okoáo 432 230 Mg odpadów komunalnych). Obecnie wypeánione jest w okoáo 44%. ObsáugĊ mieszkaĔców gminy w zakresie: odbierania odpadów komunalnych od wáDĞcicieli nieruchomoĞci, prowadzenie selektywnej zbiórki i segregacji odpadów oraz obsáugĊ skáadowiska prowadzi samodzielnie PrzedsiĊbiorstwo Gospodarki Komunalnej w Woáowie Sp. z o.o. Zebrane odpady przewoĪone są na teren skáadowiska w Woáowie, gdzie nastĊpuje ich przygotowanie do dalszego recyklingu. Selektywna zbiórka prowadzona jest w dwóch systemach pojemnikowym i workowym. Powstające na terenie Gminy Woáów odpady niebezpieczne w wyniku bezpoĞrednich dziaáDĔ (np. demontaĪu eternitu), jak i po wydzieleniu z odpadów komunalnych (np. baterie) są odbierane przez wyspecjalizowane firmy i wywoĪone poza teren gminy. W Gminie Woáów nie prowadzi siĊ utylizacji ani recyklingu odpadów niebezpiecznych ani nie przewiduje siĊ takiej dziaáalnoĞci w przyszáRĞci.

7.2.6. Sieü energetyczna

Przez obszar gminy przebiegają trzy istniejące linie elektroenergetyczne 100 kV:  linia S-130 relacji Pasikurowice – Woáow,  linia S-419 relacji Woáow - ĝcinawa,  linia S - 479 relacji Rokita – Czarna, o charakterze tranzytowym.

Znajduje siĊ tu równieĪ rozlegáa sieü elektroenergetyczna SN i nN obejmująca stacje transformatorowe 20/0,4 kV, linie napowietrzne, kablowe, napowietrzno-kablowe SN oraz nN. Wszystkie miejscowoĞci na terenie gminy Woáow mają doprowadzoną energie elektryczną.

7.2.7. Sieü telekomunikacyjna

We wszystkich miejscowoĞciach Miasta i Gminy Woáów mieszkaĔcy mają dostĊp do sieci telekomunikacyjnej. Problemem jest jednak niska jakoĞü niektórych sieci w kontekĞcie rozwoju internetu szerokopasmowego (brak kompleksowych áączy Ğwiatáowodowych).

40 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

V. KIERUNKI ROZWOJU MIASTA I GMINY WOàÓW

8. Kierunki rozwoju gminy

8.1. Wizja Miasta i Gminy Woáów

Woáów - gmina nowoczesna i przyjazna dla przedsiĊbiorczych. Gmina atrakcyjna turystycznie i kulturowo, o czystym Ğrodowisku naturalnym, zapewniająca swoim mieszkaĔcom wysoki standard Īycia.

8.2. Gáówne cele rozwoju

Zasadniczym celem, jaki stawia przed sobą gmina jest uzyskanie takiej struktury rozwoju spoáeczno-gospodarczego, która w harmonijny, zrównowaĪony sposób wykorzysta walory naturalne, gospodarcze, przyrodnicze i kulturowe gminy oraz jej zasoby ludzkie - dla poprawy Īycia mieszkaĔców. Realizacja tego celu wymagaü bĊdzie podjĊcia szeregu szczegóáowych przedsiĊwziĊü inwestycyjnych, organizacyjnych i planistycznych, w wyniku których dokonane zostaną zmiany w poszczególnych sektorach dziaáania samorządu lokalnego oraz zainteresowanych grup spoáecznych.

OsiągniĊcie poĪądanych zamierzeĔ bĊdzie moĪliwe dziĊki realizacji nastĊpujących celi strategicznych i szczegóáowych:

Cele strategiczne Zadania szczegóáowe

Nowoczesna infrastruktura techniczna Oferta edukacyjna dostosowana do rynku pracy Wysoki poziom usáug medycznych Wysoki standard Īycia mieszkaĔców Czyste Ğrodowisko naturalne Opieka spoáeczna dla potrzebujących BezpieczeĔstwo mieszkaĔców Korelacja budowy infrastruktury technicznej z rozwojem przedsiĊbiorczoĞci Dziedzictwo kulturowe i walory przyrodnicze podstawą Nowoczesna gospodarka i rozwiniĊta rozwoju turystyki turystyka Dywersyfikacja funkcji obszarów wiejskich Nowoczesny sektor maáych i Ğrednich przedsiĊbiorstw Wizerunek gminy o dynamicznej gospodarce i atrakcyjnej turystycznie Rewitalizacja zabytków kultury materialnej Gmina Woáów kulturalnym sercem Nowoczesna baza placówek kultury powiatu Oferta kulturalna i zaangaĪowanie mieszkaĔców w rozwój kultury

8.3. Kierunki zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym studium jest dokumentem okreĞlającym politykĊ przestrzenną gminy. Ustalenia zawarte w tej czĊĞci niniejszego

41 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW dokumentu wyraĪają kierunki zagospodarowania przestrzennego i lokalne zasady zagospodarowania terenu gminy. Nie ma tu jednak Ğcisáego przesądzenia o granicach zainwestowania i uĪytkowania terenu, co powinno byü dokáadniej okreĞlane na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W studium zostaáy okreĞlone kierunki i generalne zasady zagospodarowania poszczególnych obszarów gminy. Zmiana studium zawiera równieĪ elementy postulowane i zalecane, które warto wprowadziü, aby wáDĞciwie okreĞlaü i realizowaü politykĊ przestrzenną gminy w zgodzie z áadem przestrzennym, poszanowaniem i zachowaniem wartoĞci Ğrodowiska naturalnego i kulturowego.

Z uwagi istniejące uwarunkowania, przewiduje siĊ, Īe gáówną funkcją gminy Woáów pozostaje rolnictwo, zaĞ gáównymi funkcjami miasta: mieszkalnictwo i usáugi (w tym: obsáuga administracyjna). Funkcjami uzupeániającymi o stale rosnącym znaczeniu bĊGą:  rekreacja (w związku z atrakcyjnymi terenami leĞnymi i przyrodniczymi, stosunkowo nieduĪą odlegáRĞcią od duĪej aglomeracji miejskiej i dogodnymi poáączeniami komunikacyjnymi w regionie),  dziaáalnoĞü usáugowo - produkcyjna (strefy aktywnoĞci gospodarczej).

8.3.1. Tereny mieszkaniowe Gmina posiada bardzo atrakcyjne tereny pod rozwój budownictwa jednorodzinnego, gáównie ze wzglĊdu na walory przyrodniczo-krajobrazowe. DuĪe znaczenie ze wzglĊdu na rozwój mieszkalnictwa ma objĊcie terenu gminy planem rozbudowy sieci kanalizacyjnej oraz innych mediów. Tereny mieszkaniowe postuluje siĊ realizowaü przede wszystkim jako budownictwo jednorodzinne i zagrodowe w powiązaniu z istniejąFą siecią osadniczą. Rozwój nowoprojektowanych terenów naleĪy prowadziü poprzez dopeánienie i intensyfikacjĊ istniejącej tkanki. Na nowych terenach rozwojowych przyrost zabudowy powinien równieĪ mieü charakter sukcesywny, oparty na dostĊpnoĞci do istniejącej sieci drogowej i sieci infrastruktury technicznej. Zabudowa mieszkaniowa powinna uwzglĊdniaü ograniczenia wynikające z uciąĪliwoĞci lokalizowania obiektów mieszkalnych w bezpoĞrednim sąsiedztwie dróg koáowych duĪym natĊĪeniu ruchu samochodowego oraz obszarów przemysáowych. Pod uwagĊ winny byü brane równieĪ ograniczenia związane z wystĊpowaniem obszarów cennych przyrodniczo i kulturowo oraz terenów zagroĪonych zalewaniem lub podsiąkaniem wód powodziowych. W terenach zabudowy mieszkaniowej dopuszcza siĊ lokalizacjĊ obiektów usáugowych, produkcji nieuciąĪliwej oraz niezbĊdnych urządzeĔ infrastruktury technicznej.

8.3.2. Turystyka Na terenie gminy przewiduje siĊ znaczny rozwój usáug turystyki, wypoczynku sportu i rekreacji w oparciu o istniejące walory przyrodnicze i kulturowe np.: duĪe kompleksy leĞne w zachodniej czĊĞci gminy odznaczające siĊ duĪym stopniem naturalnoĞci (Park Krajobrazowy „Dolina Jezierzycy”, Rezerwat „Odrzyska”, walory o charakterze krajoznawczym áączące siĊ z miejscowoĞciami, w których

42 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW wystĊpują bardziej interesujące zabytki architektury (np.: LubiąĪ), rzeka Odra posiadająca spore walory krajobrazowo - przyrodnicze i inne. Zakáada siĊ aktywny rozwój róĪnego rodzaju form wypoczynku, a przede wszystkim sportów rowerowych. Ze wzglĊdu na dobrą bazĊ i duĪe tradycje rolnicze, spore nadzieje na oĪywienie wiąĪe siĊ takĪe ze sportami konnymi. PoĪądane jest wprowadzanie na terenie gminy wszelkich form agroturystyki rozumianej jako zorganizowany sposób spĊdzania czasu w zagrodach wiejskich. Wzrasta zapotrzebowanie na turystykĊ weekendową. RoĞnie popularnoĞü bazy pobytowej o rozbudowanych funkcjach: oĞrodki rekreacyjno - wypoczynkowe, sportowe, turystyki zdrowotnej, o bardzo atrakcyjnych i róĪnorodnych programach. Atrakcje naturalne wzmacniane przez atrakcje specjalne w tym celu budowane stanowią dziĞ niezwykle dochodowy rodzaj przemysáu turystyczno- rozrywkowego. Bogate i zróĪnicowane walory krajobrazowe i przyrodnicze pasma Odry sprzyjają uprawianiu turystyki wypoczynkowej i krajoznawczej na tym obszarze. Gáównym kierunkiem rozwoju turystyki w tym rejonie jest edukacja ekologiczna i popularyzacja ochrony przyrody – zielone szkoáy, kursy, szkolenia oraz oĞrodki edukacji ekologicznej, powstawanie tras i ĞcieĪek dydaktycznych. Coraz popularniejszą formą spĊdzania czasu wolnego jest foto lub video safari. Znakomitymi miejscami w paĞmie Odry, dla tego typu zainteresowaĔ, są obszary chronione, jak równieĪ lasy áĊgowe i grądowe. NajwiĊksze skupisko lasów znajduje siĊ w obszarze pomiĊdzy LubiąĪem a Malczycami. Do priorytetów w paĞmie Odry naleĪy równieĪ rozwój turystyki wodnej (sporty wodne, kajakarstwo, wioĞlarstwo, sporty motorowodne, Īeglarstwo). Istotnym elementem rozwoju turystyki wodnej jest rozwój infrastruktury umoĪliwiającej páywanie áodziami, kajakami i rejsy statków wycieczkowych oraz doprowadzenie do odpowiedniej czystoĞci wód w akwenach. Szczególnie waĪne jest utworzenie z zespoáu klasztornego w LubiąĪu wielofunkcyjnego oĞrodka turystycznego wraz z budową przystani dla Īeglugi pasaĪerskiej. NaleĪy jednak pamiĊtaü o ochronie przed nadmierną penetracją najcenniejszych obszarów przyrodniczych (lasy áĊgowe, starorzecza Odry, ostoje ptactwa wodnego, tereny objĊte ochrona rezerwatową itp.). WaĪne jest aby ksztaátowanie turystyki odbywaáo siĊ w poszanowaniu Ğrodowiska, a baza turystyczna powinna byü lokalizowana wyáącznie na obrzeĪach cennych przyrodniczo obszarów.

8.3.3. Tereny gospodarczo - usáugowe *áównym czynnikiem rozwoju gospodarczego gminy jest stosunkowo dobre poáRĪenie wzglĊdem szlaków komunikacyjnych, powiatowa ranga oĞrodka miejskiego jakim jest Woáów a takĪe niewielka odlegáRĞü od duĪej aglomeracji miejskiej (Wrocáaw). W studium wyznacza siĊ obszary pod rozwój przemysáu, produkcji i usáug, które mogą byü przeznaczone pod ewentualne bazy transportowe i przeáadunkowe oraz centra logistyczne i parki maszynowe. Kilka z wyznaczonych rejonów speánia wszelkie kryteria dla funkcjonowania lokalnych inkubatorów przedsiĊbiorczoĞci, parków przemysáowych lub technologicznych. Parki przemysáowe i technologiczne stanowią strategiczne instrumenty rozwoju dla gmin, przyczyniając siĊ do tworzenia nowych miejsc pracy, przyciągają inwestorów krajowych i

43 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW zagranicznych, wspierają rozwój lokalnych firm, są takĪe istotnym argumentem w pozyskiwaniu funduszy strukturalnych UE. Poáączenie na terenie gminy Woáów parku przemysáowego z parkiem technologicznym stworzy znakomite warunki do wykreowania Gminy Woáów, jako waĪnego oĞrodka, kreującego rozwój gospodarczy na terenie Dolnego ĝOąska, a poáRĪenie przygraniczne stwarza dodatkowe warunki do rozwoju wspóápracy gospodarczej w wymiarze miĊdzynarodowym. W ramach Parku winien równieĪ funkcjonowaü Inkubator PrzedsiĊbiorczoĞci i blok funduszy wspierających powstawanie i rozwój przedsiĊbiorstw. Park winien peániü równieĪ funkcje kulturowe i stymulowaü rozwój usáug turystycznych. Wobec silnej konkurencji poszczególnych samorządów w walce o nowych inwestorów podstawowym elementem rozstrzygającym o konkretnej lokalizacji zakáadu/firmy jest kompleksowe przygotowanie terenów pod dziaáalnoĞü gospodarczą. Dotyczy to gáównie odpowiednio poáRĪonych i uzbrojonych dziaáek budowlanych/inwestycyjnych, na których bez problemów technicznych i administracyjnych moĪna wybudowaü w szybkim czasie obiekty sáXĪące produkcji lub usáugom. Dlatego teĪ bardzo istotnym jest, aby to gmina, po wytypowaniu obszarów pod inwestycje zewnĊtrzne (ze wskazaniem dopuszczalnych sektorów i branĪ), sukcesywnie przygotowaáa odpowiednie wyposaĪenie infrastrukturalne w ich otoczeniu (energia elektryczna, sieci telekomunikacyjne, drogi dojazdowe, wodociągi i kanalizacja).

8.3.4. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej NiezbĊdnym czynnikiem aktywizacji poszczególnych obszarów gminy jest poprawa stanu technicznego istniejącej infrastruktury drogowej, komunalnej oraz spoáecznej, jak równieĪ wdraĪanie nowych rozwiązaĔ w tym zakresie. Studium zakáada systematyczny, równolegáy z zagĊszczaniem sieci osadniczej oraz liczbą inwestycji rozwój infrastruktury technicznej. W szczególnoĞci objĊcie wszystkich siedlisk dostĊpem do wodociągu i kanalizacji. Zakáada siĊ zwiĊkszenie sieci energetycznej oraz rozbudowanie systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych. Na terenie gminy dopuszcza siĊ budowĊ masztów telefonicznych. Przewiduje siĊ zwiĊkszenie liczby abonentów, przez zwiĊkszenie liczby przyáączy i modernizacje (w miarĊ potrzeb) centrali telefonicznych. Realizacja takich przedsiĊwziĊü jest podstawą do szybszego oraz kompleksowego rozwoju lokalnego poprzez przyciąganie nowych inwestorów i wzmocnienie konkurencyjnoĞci firm istniejących. JednoczeĞnie ma ona sáXĪ\ü poprawie jakoĞci Īycia mieszkaĔców. Kompleksowa poprawa stanu infrastruktury technicznej, przy jednoczesnym umiejĊtnym wykorzystaniu przyrodniczych i Ğrodowiskowych atutów gminy, jest równieĪ czynnikiem determinującym rozwój turystyki weekendowej i urlopowej.

Infrastruktura komunikacyjna Studium zakáada rozbudowĊ ukáadu komunikacyjnego zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa DolnoĞOąskiego, a w szczególnoĞci:  projektowaną ObwodnicĊ Aglomeracji Wrocáawskiej,  rezerwĊ terenu pod projektowane póánocne obejĞcie miasta Woáowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 340 oraz uzyskanie docelowo na caáym odcinku drogi peánych parametrów kl. „G”. Przebieg pozostaáej czĊĞci obwodnicy Woáowa, áączącej drogĊ wojewódzką nr 340 z drogą wojewódzką

44 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

338 i 340 od strony poáudniowej, nie zostaá wskazany w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa DolnoĞOąskiego,  rezerwĊ terenu pod projektowane obejĞcie m. LubiąĪ i Rataje w ciągu drogi wojewódzkiej nr 338, uzyskanie docelowo na caáym odcinku drogi peánych parametrów kl. „G”,  rezerwĊ terenu pod projektowane obejĞcie m. Prawików w ciągu drogi wojewódzkiej nr 341,

Zasady rozwoju infrastruktury drogowej: x przewiduje siĊ moĪliwoĞü modernizacji dróg publicznych na terenie gminy z dostosowaniem ich do warunków wynikających z obowiązujących przepisów, w tym: obejĞcia miejscowoĞci, poszerzenia przekroju poprzecznego, korekty nienormatywnych áuków, przebudowĊ skrzyĪowaĔ, budowĊ zatok autobusowych itp., x przy gáównych trasach (przy drogach wojewódzkich) naleĪy wykonaü parkingi z podstawowym wypoĪyczeniem obsáugi podróĪnych w tym parkingi dla pojazdów ciĊĪarowych oraz wzbogaciü liczbĊ stacji paliw, x przy lokalizowaniu zabudowy na terenach sąsiadujących z drogami publicznymi naleĪy uwzglĊdniü strefy ograniczonego uĪytkowania terenu tj.:  strefĊ wyáączoną z wszelkiej dziaáalnoĞci budowlanej - okreĞloną przepisami ustawy drogach publicznych - (Dz.U.00.71.838),  strefĊ uciąĪliwoĞci dróg dotycząFą obiektów z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi,  strefĊ uciąĪliwoĞci drogi: o strefa uciąĪliwoĞci drogi jest to pas terenu naraĪony na szkodliwe dziaáanie haáasu, spalin i innych elementów toksycznych. OdlegáRĞci granicy tej strefy od krawĊdzi jezdni w uzaleĪnieniu od Ğredniorocznej wielkoĞci natĊĪHĔ ruchu na drodze wynoszą od 50 do 200m. Lokalizacja budynków w tej strefie wymaga zastosowania w obiektach zabezpieczeĔ wymaganych odpowiednimi przepisami prawa budowlanego – Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaü budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 02.75.960 z póĨ, zm.) lub zaáRĪenia elementów osáonowo-ekranujących staraniem Inwestora danego obiektu. x waĪniejsze zasady do uwzglĊdnienia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego:

 przy drogach wojewódzkich i powiatowych (o ile jest to moĪliwe takĪe przy gminnych) przechodzących przez tereny zabudowane naleĪy wykonaü jedno lub obustronne chodniki, w miarĊ moĪliwoĞci oddzielone pasem zieleni,

 na obszarach wiejskich naleĪy przyjąü ograniczenie projektowanej nowej zabudowy (zwáaszcza mieszkaniowej) wzdáXĪ gáównych dróg tranzytowych, które z zasady powinny omijaü tereny zurbanizowane i przeznaczone do urbanizacji,

 elementy obsáugi ruchu drogowego (stacji: paliw, warsztaty, motele, parkingi itp.) naleĪy lokalizowaü poza obszarem zabudowanym na odcinkach prostych dróg z zabezpieczeniem

45 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

normatywnych warunków widocznoĞci poziomej i pionowej w obszarze podáączenia do drogi Jáównej.

Zasady rozwoju infrastruktury kolejowej: x lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej w bezpoĞrednim sąsiedztwie linii kolejowej musi uwzglĊdniaü zagroĪenia związane ruchem kolejowym, takie jak drgania, wibracje i haáas, x skáadowanie i zwaáowanie mas ziemnych i skalnych pochodzących z eksploatacji záyĪ na terenach eksploatacji powierzchniowej w sąsiedztwie linii kolejowej, nie moĪe stwarza c zagroĪenia dla bezpieczeĔstwa ruchu kolejowego (pylenie itp.), x wszystkie nowoprojektowane obiekty w sąsiedztwie linii kolejowej muszą byü uzgadniane z zarządcą infrastruktury kolejowej, którym na terenie gminy Woáów jest PKP Polskie Linie kolejowe S.A. Zakáad Linii Kolejowych we Wrocáawiu.

Infrastruktura techniczna Zasady rozwoju infrastruktury technicznej: zaopatrzenie w gaz x dopuszcza siĊ moĪliwoĞü modernizacji i rozbudowy istniejącej sieci gazowej, x rozbudowa rozdzielczej sieci gazowej oraz przyáączenie nowych odbiorców moĪe odbywaü siĊ w uzgodnieniu z operatorem sieci, w oparciu o obowiązujące Prawo Energetyczne, po speánieniu warunków technicznych i ekonomicznych dostarczenia paliwa gazowego przez przedsiĊbiorstwo energetyczne, x dla terenu stacji redukcyjno - pomiarowej obowiązuje strefa ochronna taka jak dla gazociągu ją zasilającego (mierzona od urządzeĔ technologicznych stacji), x wzdáXĪ gazociągu wysokiego ciĞnienia, zgodnie z przepisami szczególnymi, obowiązuje strefa ochronna wyznaczona przez odlegáRĞci podstawowe zredukowane w wielkoĞci 15 m licząc od gazociągu, x strefa ochronna sieci gazowej wysokiego ciĞnienia stanowi obszar, w którym operator sieci jest uprawniony do zapobiegania dziaáalnoĞci mogącej mieü negatywny wpáyw na jej trwaáRĞü i prawidáową eksploatacjĊ, x ustala siĊ obowiązek uzgodnienia z operatorem sieci gazowej lokalizacji obiektów wzdáXĪ strefy ochronnej, przed wydaniem pozwolenia na budowĊ. elektroenergetyka: x dopuszcza siĊ moĪliwoĞü eksploatacji i modernizacji elementów sieci elektroenergetycznej oraz moĪliwoĞci jej odbudowy, rozbudowy, przebudowy i nadbudowy, x ustala siĊ obowiązek zachowania normatywnych odlegáRĞci zabudowy od linii elektroenergetycznych,

46 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW x wzdáXĪ linii elektroenergetycznej o napiĊciu 110kV wyznacza siĊ obszary szkodliwego oddziaáywania pola elektromagnetycznego (o szerokoĞci 30 m po 15 m od osi linii w obu kierunkach), w obrĊbie których obowiązują ograniczenia w ich uĪytkowaniu, x dla zaopatrzenia w energiĊ elektryczną nowych obszarów przewidzianych do zainwestowania niezbĊdna bĊdzie budowa nowych stacji transformatorowych 20/0,4 kV, linii zasilających kablowych i napowietrzno-kablowych 20 kV oraz sieci rozdzielczej nN. telekomunikacja: x dopuszcza siĊ lokalizacjĊ sieci telekomunikacyjnych zarówno w tradycyjnych jak i w nowych technologiach, w tym budowy, rozbudowy i modernizacji infrastruktury Ğwiatáowodowej, x zakáada siĊ objĊcie gminy zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym, poáączonym z systemami sieci internetowych: wojewódzkiej i krajowej, x zakáada siĊ rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych (przewodowych i bezprzewodowych) stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usáugi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i w regionie.

8.4. Obszary oraz zasady ochrony Ğrodowiska i jego zasobów, ochrony przyrody i krajobrazu kulturowego

8.4.1. Polityka ochrony Ğrodowiska

Zasoby przyrody muszą podlegaü skutecznej ochronie we wszystkich jej komponentach w oparciu o obowiązujące przepisy. Zagadnieniem szczególnej wagi jest ochrona zasobów wód podziemnych i powierzchniowych, a takĪe wiĊkszych ujĊü wody. Warunkiem skutecznej ich ochrony jest racjonalne wykorzystanie zasobów dyspozycyjnych wód, proekologiczne inwestycje oraz konsekwentne dziaáania administracyjne na rzecz porządkowania gospodarki wodno-Ğciekowej zlewni rzek. W celu zapewnienia wáDĞciwej ochrony walorów naturalnych niezbĊdne bĊdzie zastosowanie siĊ do nastĊpujących podstawowych zasad: x zgodnie z zapisami Uchwaáy nr XVI/328/11 Sejmiku Województwa DolnoĞOąskiego z dnia 27 paĨdziernika 2011 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla Parku Krajobrazowego „Dolina Jezierzycy” w celu eliminacji lub ograniczenia zagroĪHĔ zewnĊtrznych Parku w granicach gminy Woáów obowiązują nastĊpujące ustalenia:

 w terenach wskazanych w studiach uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, jako tereny produkcji rolnej, zaleca siĊ wyáącznie zabudowĊ związaną z gospodarką rolną, o ile lokalizacja nie jest sprzeczna z przepisami odrĊbnymi,

 przy realizacji nowego zainwestowania naleĪy dąĪ\ü do nierozpraszania obiektów; w pierwszej kolejnoĞci naleĪy uzupeániaü istniejące zagospodarowanie oraz lokalizowaü zabudowĊ wzdáXĪ istniejących dróg,

47 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 zaleca siĊ wzmoĪenie nadzoru i kontroli w zakresie zachowania lub przywracania áadu przestrzennego w krajobrazie oraz staáy nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawnych dotyczących budownictwa i gospodarki przestrzennej,

 zaleca siĊ budynki w formie architektonicznej nawiązującej do tradycji architektonicznej regionu w oparciu o analizĊ urbanistyczno-architektoniczną sporządzaną w trakcie opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, x w celu zapewnienia wáDĞciwej ochrony walorów naturalnych studium wprowadza nowe uĪytki ekologiczne i rezerwaty:

 rezerwat „BoraczyĔskie Oczka”,

 uĪytek ekologiczny „Turzycowisko nad Niecieczą”,

 uĪytek ekologiczny „Stawy Gancarz”,

 uĪytek ekologiczny „KrzydliĔskie àąki”,

 uĪytek ekologiczny „RudniaĔski àĊg”,

 uĪytek ekologiczny „ĩurawie Mokradáo”, x zachowanie ciąJáRĞci przestrzennej i funkcjonalnej wewnątrz systemu obszarów chronionych, x zachowanie róĪnorodnoĞci ekologicznej, x wzmoĪona ochrona zasobów Ğrodowiska (gleby, lasy i zadrzewienia, wody otwarte, torfowiska, bagna itp.) oraz naturalnej konfiguracji terenu (skarpy, krawĊdzie tarasów, formy wydmowe i inne), x oparcie miejscowego rolnictwa na kryteriach ekologicznych, x preferencje w przeznaczeniu terenów na cele rekreacyjne (dla form publicznych form rekreacji), x zwiĊkszenie obszarów leĞnych i zadrzewionych zwáaszcza w obrĊbie gruntów sáabych i zawodnych w uprawie rolniczej, x utrzymanie wód w najwyĪszych obowiązujących klasach czystoĞci oraz podnoszenia retencji wodnej w kaĪdej postaci (zbiorniki wodne, zabiegi fitomelioracyjne itp.), x rekultywacja terenów o obniĪonych walorach przyrodniczych, x wzbogacenie i naturyzacja oraz przestrzenna integracja maáych form krajobrazowych (zadrzewienia Ğródpolne i przydroĪne, maáe oczka wodne itp. elementy wytwarzające lokalne kanaáy ekotonowe) na obszarach monokultur rolnych, gdzie zalesienia ze wzglĊdu na jakoĞü gleb Vą raczej niemoĪliwe, x ochrona i odtwarzanie moĪliwie jak najszerszych korytarzy ekologicznych i roĞlinnych pasów ochronnych speániających funkcjĊ izolacyjną wzdáXĪ cieków aby zmniejszyü moĪliwoĞü spáywu powierzchniowego zanieczyszczeĔ do wód powierzchniowych, x pozostawienie wzdáXĪ cieków, wolne od zabudowy pasy terenów o szerokoĞci 5 m (licząc od górnej krawĊdzi koryt potoków) w celu umoĪliwienia administratorom cieków wykonywania prac remontowych,

48 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW x realizacja projektów zmierzających do ochrony zbiorników wód podziemnych poáRĪonych na terenie gminy, x na obszarach szczególnego zagroĪenia powodzią, obejmujących do chwili sporządzenia przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej mapy zagroĪenia i ryzyka powodziowego obszary poáRĪone miĊdzy linią brzegu a waáem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w którym wbudowano trasĊ waáu przeciwpowodziowego, a takĪe wyspy i przymuliska, obowiązują przepisy szczególne, zakazujące m.in.:

 lokalizowania inwestycji mogących znacząco oddziaáywaü na Ğrodowisko, gromadzenia Ğcieków, odchodów zwierzĊcych, Ğrodków chemicznych, a takĪe innych materiaáów, które mogą zanieczyszczaü wody,

 prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym w szczególnoĞci ich skáadowania,

 wykonywania urządzeĔ wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych,

 sadzenia drzew i krzewów,

 zmiany uksztaátowania terenu,

 skáadowania materiaáów

 wykonywania innych robót i czynnoĞci, które mogáyby utrudniü ochronĊ przed powodzią oraz wpáynąü na pogorszenie jakoĞci wód.

8.4.2. Kierunki i zasady ksztaátowania leĞnej przestrzeni produkcyjnej Zakáada siĊ ochronĊ istniejących lasów. Gospodarka leĞna prowadzona wedáug planów urządzenia lasów zgodnie z zasadami proekologicznej gospodarki leĞnej. Ustala siĊ zasadĊ nie przeznaczania terenów istniejących lasów na cele nieleĞne. Przewiduje siĊ moĪliwoĞü wprowadzenia zalesieĔ i dolesieĔ niewielkich terenów, na obszarach niezurbanizowanych, na gruntach niskich klas w sąsiedztwie istniejących lasów. Szczegóáowe kierunki dolesieĔ wskazano na rysunku zmiany studium.

Studium okreĞla ochronĊ zadrzewieĔ alejowych wzdáXĪ dróg, zadrzewieĔ Ğródpolnych oraz wzdáXĪ otwartych powierzchni wodnych i cieków. Zakáada siĊ równieĪ zachowanie, ochronĊ i bieĪąFą konserwacjĊ istniejących parków, zieleĔców i skwerów, a takĪe wprowadzanie nowej zieleni izolacyjnej w obszarach istniejącej i planowanej zabudowy przemysáowo – skáadowej.

8.4.3. Warunki aerosanitarne Przewiduje siĊ ograniczenie emisji zanieczyszczeĔ gazowych i pyáowych, powstających Jáównie w związku z ogrzewaniem wĊglem. Zakáada siĊ modernizacjĊ zakáadów w celu dostosowania ich do obowiązujących przepisów i norm. Postuluje siĊ wprowadzanie odnawialnych Ĩródeá energii (energia z biomasy, energia wiatru, energia sáRĔca) lub maáo uciąĪliwych czynników grzewczych - gaz, olej niskosiarkowy, energia elektryczna. W przypadku ogrzewania opartego na paliwach staáych,

49 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW postuluje siĊ stosowanie urządzeĔ o niskiej emisji substancji szkodliwych oraz paliw staáych o niskiej zawartoĞci siarki.

8.4.4. Gospodarka wodna Zakáada siĊ poprawĊ jakoĞci zasobów wód gruntowych i powierzchniowych w obszarze gminy poprzez:  budowĊ systemu kanalizacji sanitarnej,  ochronĊ istniejących terenów bagiennych i podmokáych poáRĪonych w sąsiedztwie cieków wodnych stanowiących naturalne pasy ochronne i oczyszczające wody powierzchniowe.

Ponadto, ustanawia siĊ zakaz zasypywania, osuszania i zanieczyszczania naturalnych zbiorników wodnych. Istniejące w gminie cieki wodne i rzeki naleĪy chroniü przed ich przebudową i regulacją. Tereny podsiąkające i zalewowe w sąsiedztwie cieków wodnych oraz rzek naleĪy pozostawiü jako tereny zalewowe bez prawa zabudowy. Zakazuje siĊ wprowadzania inwestycji mogących zaburzyü stosunki wodne, a przy planowaniu i realizacji przedsiĊwziĊcia powinny byü stosowane rozwiązania, które ograniczą zmianĊ stosunków wodnych do rozmiarów niezbĊdnych ze wzglĊdu na specyfikĊ przedsiĊwziĊcia. NaleĪy prowadziü racjonalną gospodarkĊ wodną pozwalająFą na ograniczenie zuĪycia wody. Zakáada siĊ dziaáania zapobiegające ponad normatywnym poborom wód. Zakazuje siĊ wprowadzania Ğcieków (bytowych, komunalnych, przemysáowych) do cieków wodnych oraz rowów. Wprowadza siĊ obowiązek wstĊpnego oczyszczania Ğcieków przemysáowych w granicach dziaáki przed odprowadzeniem ich do kanalizacji sanitarnej lub innego odbiornika. Przede wszystkim dziaáania zapobiegawcze zanieczyszczeniu wód powinny polegaü na egzekwowaniu przestrzegania przepisów sanitarnych przez inwestorów i zakáady przemysáowe.

Ustala siĊ zasadĊ odprowadzania Ğcieków bytowych i komunalnych kanalizacją gminną. Do czasu jej powstania dopuszcza siĊ odprowadzanie Ğcieków do szczelnych zbiorników bezodpáywowych z okresowym ich wywozem na zlewniĊ przy najbliĪszej oczyszczalni.

8.4.5. Gospodarka odpadami NadrzĊdnym celem polityki w zakresie gospodarki odpadami jest skuteczna segregacja wytwarzanych odpadów, zapobieganie powstawaniu odpadów przez rozwiązanie problemu odpadów „u Ĩródáa”, odzyskiwanie surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla Ğrodowiska koĔcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Aby doprowadziü do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami naleĪy:  podjąü dziaáania w kierunku edukacji ekologicznej,  ustanowiü pobieranie z góry zryczaátowanej opáaty rocznej za zapewnienie usáugi usuwania odpadów (taki sposób poboru opáat spowoduje nawyk legalnego usuwania odpadów).

50 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

W celu okreĞlenia dziaáDĔ zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami naleĪy zastosowaü gminny program gospodarki odpadami.

8.5. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury wspóáczesnej

Do najwaĪniejszych celów polityki przestrzennej zaliczyü naleĪy zachowanie unikalnych wartoĞci Ğrodowiska kulturowego oraz przeciwdziaáanie przeobraĪeniom struktury i sposobom zagospodarowania, które mogą stanowiü zagroĪenie dla jego wyjątkowych walorów, skáadających siĊ na toĪsamoĞü regionu. Dziaáania w obrĊbie Ğrodowiska kulturowego sáXĪ\ü mają jego ochronie i ksztaátowaniu, niejednokrotnie uzupeániaü je bĊGą zadania rehabilitacyjne i rewitalizujące. Dziaáania te poprzedzone muszą byü rozpoznaniem zasobów i identyfikacją uwarunkowaĔ. Zasadą polityki przestrzennej jest integracja dziaáDĔ na rzecz ochrony i ksztaátowania wartoĞci kulturowych z dziaáaniami na rzecz ochrony i ksztaátowania wartoĞci Ğrodowiska naturalnego. Przedmiotem tej polityki są ukáady urbanistyczne, zespoáy i obiekty objĊte ochroną prawną na podstawie przepisów szczególnych (wpisane do rejestru zabytków) oraz pozostaáe reprezentujące wysokie walory kulturowe, w tym figurujące w ewidencji konserwatorskiej.

*áówne kierunki ochrony wartoĞci kulturowych to:  tworzenie warunków zintegrowanej ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego,  ksztaátowanie nowych wartoĞci kulturowych i przyrodniczych,  wykorzystanie istniejącego dziedzictwa w celu zwiĊkszenia atrakcyjnoĞci inwestycyjnej i promocji turystycznej, wzmacniającej jego szanse rozwojowe.

Ich realizacja wymaga respektowania zasad: x wynikających z istniejących przepisów prawa powszechnego:  ochrony zabytków wpisanych do rejestru zabytków,  ochrony stanowisk archeologicznych ujĊtych w rejestrze,  ochrony zabytków ujĊtych w ewidencji konserwatorskiej,  ochrony przyrody i krajobrazu, x wynikających z przyjĊtego prawa lokalnego.

Studium zakáada ksztaátowanie harmonijnego, wspóáczesnego krajobrazu kulturowego z uwzglĊdnieniem uwarunkowaĔ i tradycji historycznych oraz regionalnych, a na obszarach krajobrazu zdegradowanego rewaloryzacjĊ tych terenów. Ustala siĊ ochronĊ istniejących zabytków na terenie Miasta i Gminy Woáów. Ochroną objĊte zostaną:  wskazane stanowiska archeologiczne,

51 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 zabytki wpisane do rejestru zabytków,  zabytki bĊGące w ewidencji konserwatorskiej,  tereny o cennych walorach kulturowo – krajobrazowych, dla których okreĞlono strefy ochrony konserwatorskiej, dla których obowiązują wymogi konserwatorskie przytoczone w punkcie 3-cim niniejszego opracowania, dotyczącym uwarunkowaĔ historyczno-kulturowych.

Dla terenów zabytkowych stanowisk archeologicznych w planach miejscowych naleĪy przewidzieü strefy ochrony konserwatorskiej, w obszarze których naleĪy ustalaü dziaáania zapobiegające zniszczeniu zabytków archeologicznych, umoĪliwiające ich zbadanie i ewentualne przeznaczenie terenu pod inwestycje. W planach miejscowych okreĞli siĊ zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury wspóáczesnej zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi, strefy ochrony konserwatorskiej, oraz strefy ochrony ekspozycji obiektów szczególnie cennych. W przypadku sporządzania planu miejscowego dla dziaáki bąGĨ dziaáek sąsiadujących z obiektem wpisanym do rejestru zabytków, lub ewidencji konserwatorskiej naleĪy uwzglĊdniü sąsiedztwo obiektu zabytkowego. W planach miejscowych okreĞli siĊ równieĪ zasady ochrony ekspozycji zabytków, lokalizacji nowych budynków ich wysokoĞci i kolorystyki elewacji dachów.

8.6. Polityka spoáeczna gminy

Studium nie zakáada koniecznoĞci zwiĊkszenia iloĞci obiektów publicznych (kultury, oĞwiaty czy zdrowia), gdyĪ ich iloĞü na terenie gminy jest zadowalająca. NiezbĊdna jest jednak ich modernizacja, rozbudowa i doposaĪenie w niezbĊdne urządzenia specjalistyczne. Przewiduje siĊ natomiast dalszy rozwój usáug komercyjnych i rekreacyjnych dla ludnoĞci miejscowej. Rozwój infrastruktury spoáecznej w zakresie usáug przewidziany jest w terenach zabudowy mieszkaniowej brutto, szczególnie w centrach wsi oraz na terenie miasta w tworzących siĊ miejscach koncentracji usáug. W zakresie turystyki i rekreacji na terenie gminy Woáow konieczne jest umiejĊtne wykorzystanie wspaniaáych walorów przyrodniczych oraz niewątpliwych ciekawostek historycznych regionu w taki sposób, aby po uzupeánieniu sieci istniejących obiektów turystycznych oĪywiü ten sektor i skierowaü ciekawą ofertĊ dla goĞci z poza gminy. NajwaĪniejsze kroki jakie naleĪy podjąü w gminie Woáow w sektorze turystyki i rekreacji to:  stworzenie spójnego planu promocji turystycznej gminy przy wspóáudziale zainteresowanych gremiów i organizacji spoáecznych,  wyznaczanie, uzbrojenie i reklamowanie terenów pod budownictwo letniskowe we wsiach otoczonych lasami lub z nimi sąsiadującymi, a takĪe na terenach gdzie istnieją lub mogą powstaü atrakcyjne zbiorniki wodne,  rozbudowa istniejących szlaków turystycznych i ĞcieĪek rowerowych o trasy lokalne (lub alternatywne), które udostĊpnią turystom kolejne obszary gminy,  wyposaĪenie istniejących i planowanych tras turystycznych w odpowiednia infrastrukturĊ,  uaktywnienie turystyki weekendowej poáączonej z wĊdkarstwem, grzybobraniami,

52 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 wsparcie organizacyjne dla mieszkaĔców zamierzających utworzyü gospodarstwa agroturystyczne albo inne obiekty związane z turystyka i rekreacją (np. oĞrodki jazdy konnej, punkty gastronomiczne lub informacyjne, campingi) poprzez promocjĊ na stronach internetowych, Xáatwienia w procedurach urzĊdowych itp.

8.7. Obszary, na których rozmieszczone bĊGą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów krajowych

Inwestycje celu publicznego zarówno o znaczeniu lokalnym jak i ponadlokalnym nie zostaáy do niniejszego Studium zgáoszone. Przyjąü zatem naleĪy, Īe na terenie gminy dopuszcza siĊ lokalizacjĊ inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym.

8.8. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza siĊ w záRĪu kopaliny filar ochronny Brak jest jakichkolwiek wytycznych i wskazaĔ ze strony organów administracji geologicznej o przewidywanym wykorzystaniu istniejących záyĪ. Wobec powyĪszego studium nie przewiduje zmian stanu istniejącego.

8.9. Obszary pomników zagáady i stref ochronnych oraz obowiązujące dla nich ograniczenia dziaáalnoĞci gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 roku o ochronie terenów byáych hitlerowskich obozów zagáady (Dz. U. nr 41,poz.412 oraz z 2002 roku nr 113,poz.984 i nr 153,poz.1271) Na obszarze Miasta i Gminy Woáów nie znajdują siĊ obszary pomników zagáady i stref ochronnych.

8.10. Obszary wymagające przeksztaáceĔ, rehabilitacji lub rekultywacji Na obszarze gminy Woáów przeksztaáceĔ, rehabilitacji i rekultywacji wymagają tereny związane z obecną i przyszáą eksploatacją surowców mineralnych, która wiąĪe siĊ z silną ingerencją i degradacją walorów przyrodniczo-krajobrazowych Ğrodowiska w tych rejonach. Dla terenów tych przewiduje siĊ rolny, leĞny lub wodny kierunek rekultywacji.

8.11. Granice terenów zamkniĊtych i ich stref ochronnych Na obszarze miasta i gminy Woáów nie wstĊpują tereny zamkniĊte.

53 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

8.12. Inne obszary problemowe, w zaleĪnoĞci od uwarunkowaĔ i potrzeb zagospodarowania wystĊpujących w gminie. W ramach terenów objĊtych studium nie przewiduje siĊ wskazania dodatkowych obszarów problemowych, których zakresu nie wyczerpano by we wczeĞniejszych ustaleniach.

8.13. Obszary naraĪone na niebezpieczeĔstwo powodzi i osuwania siĊ mas ziemnych. Na obszarze Miasta i Gminy Woáów wyznaczono tereny zagroĪone zalewem powodziowym przy Q1% oraz zasiĊg zalewu powodziowego z lipca 1997roku. Zostaáy one okreĞlone na rysunku Studium.

9. Strefy funkcjonalne struktury przestrzennej 9.1. Wytyczne ogólne Istniejące jak i projektowane obszary i strefy rozwoju poszczególnych funkcji zostaáy okreĞlone na rysunku zmiany studium. Posiadają one jednolity kolor i oznaczenie funkcji, jaka im zostaáa przypisana. Obszary i strefy funkcjonalne, zarówno projektowane jak i istniejące, wskazane na rysunku zmiany studium, w ramach okreĞlonych funkcji, naleĪy rozpatrywaü jako tereny brutto. Oznacza to, Īe w ramach okreĞlonych funkcji na etapie realizacji planów miejscowych, mogą znaleĨü siĊ inne funkcje uzupeániające, takie jak np. elementy szczegóáowego ukáadu komunikacyjnego, obiektów infrastruktury technicznej czy funkcji uzupeániających. W takim wypadku zgodnoĞü planu miejscowego z niniejszą zmianą studium zostaje zachowana. Zgodne z ustaleniami Studium jest przyjmowanie w ustaleniach planów miejscowych bardziej rygorystycznych (i zawĊĪonych) regulacji niĪ te, które zostaáy okreĞlone w niniejszym dokumencie; w szczególnoĞci dotyczy to ustaleĔ odnoszących siĊ do przeznaczenia terenów. Dopuszczalny jest teĪ podziaá okreĞlonych w niniejszym Studium funkcjonalnych jednostek terenowych na mniejsze, z bardziej szczegóáowo ustalonymi funkcjami („wĊĪszymi”) oraz sposobami zagospodarowania (bardziej szczegóáowymi lub bardziej rygorystycznymi). Dopuszcza siĊ, uznając za zgodne z ustaleniami Studium, przyjmowanie w ustaleniach planów miejscowych utrzymania dotychczasowego przeznaczenia, sposobu zagospodarowania i zabudowy lub sposobu wykorzystania takĪe na terenach, na których Studium przewiduje ich zmianĊ.

Dodatkowo zaáRĪono zróĪnicowane ukierunkowanie rozwoju terenów w poszczególnych strefach, przy zachowaniu pewnych zasad planowania, staáych dla caáego obszaru gminy:  dopuszcza siĊ moĪliwoĞü korekty zasiĊgu poszczególnych stref na etapie przystąpienia do sporządzenia planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego,  dopuszcza siĊ moĪliwoĞü realizacji celów publicznych w obszarach wszystkich stref, stosownie do potrzeb mieszkaĔców gminy,  na terenach rolniczych dopuszcza siĊ realizacjĊ zabudowy związanej z dziaáalnoĞcią rolniczą,

54 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 dopuszcza siĊ moĪliwoĞü zachowania dotychczasowego, rolniczego uĪytkowania w planach miejscowych, na obszarach wszystkich stref.

9.2. Kierunki i wskaĨniki dotyczące zagospodarowania oraz uĪytkowania terenów, w tym tereny wyáączone spod zabudowy

9.2.1. Funkcje terenów

Rodzaje obszarów i terenów zainwestowanych i projektowanych:  M - tereny zabudowy mieszkaniowej,  U - tereny zabudowy usáugowej,  UT - tereny turystyczno-rekreacyjne,  US - tereny sportowo-rekreacyjne,  AG - tereny aktywnoĞci gospodarczej – przemysá, bazy, skáady,  PE - tereny eksploatacji powierzchniowej,  RU - tereny obsáugi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych,  RRU - tereny obsáugi produkcji w gospodarstwach rybackich,  ZC - tereny cmentarzy,  ZP – tereny zieleni parkowej,  ZL - tereny lasów i zadrzewieĔ,  ZLU - tereny obsáugi gospodarki leĞnej,  ZLd - tereny dolesieĔ,  ZD - tereny ogrodów dziaákowych,  R - tereny rolnicze,  WS - tereny wód otwartych i páynących,  KS – tereny obsáugi komunikacji,  KK – treny komunikacji kolejowej,  TW – tereny waáów,  W – tereny urządzeĔ zaopatrzenia w wodĊ,  NO – tereny urządzeĔ odprowadzania i unieszkodliwiania Ğcieków,  NU – tereny urządzeĔ odprowadzania i utylizacji odpadów,  E – tereny urządzeĔ elektroenergetycznych,  G – tereny urządzeĔ gazownictwa,  T – tereny urządzeĔ infrastruktury telekomunikacyjnej.

9.2.2. WskaĨniki dotyczące zagospodarowania oraz uĪytkowania terenów Rozwój nowoprojektowanych terenów naleĪy prowadziü poprzez dopeánienie i intensyfikacjĊ istniejącej tkanki oraz dodanie nowych terenów zainwestowanych bezpoĞrednio do granic istniejących terenów osadniczych. Niedopuszczalne jest rozpraszanie nowej zabudowy poza skupione ukáady

55 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW osadnicze. Na nowych terenach rozwojowych przyrost zabudowy powinien równieĪ mieü charakter sukcesywny, a nie rozproszony, oparty na dostĊpnoĞci do istniejącej sieci drogowej i sieci infrastruktury technicznej. Wyznaczone zostają nastĊpujące kategorie stref o zróĪnicowanych kierunkach zagospodarowania:

M - strefa zabudowy mieszkaniowej, w której zakáada siĊ rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (wolnostojącej, bliĨniaczej, szeregowej), wielorodzinnej, zabudowy zagrodowej i letniskowej z moĪliwoĞcią realizacji drobnej wytwórczoĞci oraz innych usáug nieuciąĪliwych. W obszarach tej strefy dopuszcza siĊ rozwój mikro i drobnej przedsiĊbiorczoĞci oraz moĪliwoĞü realizacji usáug uĪytecznoĞci publicznej, w tym celów publicznych, w szczególnoĞci: administracji publicznej, bezpieczeĔstwa, oĞwiaty, zdrowia, opieki spoáecznej i socjalnej, placówek pielĊgnacyjno-opiekuĔczych, kultury, kultu religijnego, obsáugi bankowej, handlu, gastronomii, turystyki w tym usáug hotelowych, oraz agroturystycznych, sportu, pocztowych i telekomunikacyjnych, oraz innych drobnych usáug, z moĪliwoĞcią realizacji podstawowych usáug towarzyszących, takĪe wolnostojących. W strefie przewiduje siĊ moĪliwoĞü uwzglĊdnienia w planach miejscowych zachowania istniejącego uĪytkowania, w szczególnoĞci zachowania istniejącego zagospodarowania rolnego.

Ustalenia szczegóáowe:  powierzchnia nowo wydzielonej dziaáki nie powinna byü mniejsza niĪ 200 m2,  postuluje siĊ aby dziaáki miaáy ksztaát regularny, zbliĪony do kwadratu, ewentualnie regularnego prostokąta z zapewnioną dostĊpnoĞcią komunikacyjną,  dopuszcza siĊ usytuowanie lokali usáugowych na wyĪszych kondygnacjach, pod warunkiem, Īe w parterze znajduje siĊ inny lokal usáugowy,  dopuszcza siĊ przeznaczenie caáego obiektu pod lokalizacjĊ usáug,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 20% powierzchni dziaáki, z zastrzeĪeniem terenów znajdujących siĊ w Ğcisáym centrum miasta Woáowa, gdzie dopuszcza siĊ zabudowanie caáej powierzchni dziaáki,  w przypadku lokalizacji funkcji towarzyszących (usáug uzupeániających) ustala siĊ obowiązek wydzielenia w obrĊbie wáasnoĞci miejsc postojowych dla samochodów uĪytkowników.

U - strefa zabudowy usáugowej, w której zakáada siĊ rozwój wszelkich formy dziaáalnoĞci usáugowej (komercyjnej i publicznej), w tym rzemiosáa, usáug komercyjnych, usáug kultury, oĞwiaty, zdrowia, hotelowych, agroturystyki i innych. Dopuszcza siĊ w uzasadnionych przypadkach realizacjĊ funkcji mieszkaniowej w ramach mieszkania czy wydzielonej dziaáki dla wáDĞciciela terenu. Na etapie wykonywania planów miejscowych dopuszcza siĊ drobne korekty obszaru strefy oraz moĪliwoĞü zachowania istniejącego uĪytkowania, w szczególnoĞci zachowania istniejącego zagospodarowania rolnego. Zachowuje siĊ istniejące zagospodarowanie leĞne

56 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Ustalenia szczegóáowe:  wiodącym przeznaczeniem są wszelkie usáugi publiczne i komercyjne oraz drobna wytwórczoĞü,  dopuszcza siĊ lokalizowanie rzemiosáa oraz mikro i maáych przedsiĊbiorstw,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 10% powierzchni dziaáki,  maksymalna wysokoĞü budynków 20m,  obowiązek zapewnienia miejsc postojowych dla klientów i obsáugi na terenie dziaáki lub zorganizowanie odpowiedniego parkingu.  dziaáalnoĞü usáugowa nie moĪe powodowaü zakáócenia warunków zamieszkania w sąsiedztwie ani powodowaü kolizji z formami uĪytkowania terenów poáRĪonych w pobliĪu.

UT – strefa terenów turystyczno - rekreacyjnych, w której zakáada siĊ rozwój bazy obsáugującej ruch turystyczno-wypoczynkowy i pątniczy. Dopuszcza siĊ moĪliwoĞü realizacji usáug XĪytecznoĞci publicznej, w szczególnoĞci: kultury, kultu religijnego, usáug hotelowych, oraz handlu, gastronomii, agroturystycznych, sportu oraz innych drobnych usáug. Przewiduje siĊ moĪliwoĞü zachowania w planach miejscowych istniejącego uĪytkowania.

Ustalenia szczegóáowe:  wiodącym przeznaczeniem są wszelkie obiekty dla potrzeb rekreacji wraz z urządzeniami związanymi z ich obsáugą oraz zielenią,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 10% powierzchni dziaáki,  maksymalna wysokoĞü budynków 20m,  dopuszcza siĊ usáugi handlu i gastronomii towarzyszące funkcji dominującej, sáXĪące obsáudze tego terenu,  obowiązek zapewnienia miejsc postojowych na terenie dziaáki lub zorganizowanie odpowiedniego parkingu,  postuluje siĊ o zagospodarowanie terenu zielenią urządzoną.

US – strefa terenów sportowo-rekreacyjnych, wyznaczona w celu utrzymania i poprawy jakoĞci zamieszkania oraz aktywizacji sportowej mieszkaĔców. Zakáada siĊ dalsze intensywne XĪytkowanie istniejących terenów i urządzeĔ sportowych oraz pozyskiwanie nowych terenów i budowĊ szerokiej bazy dla rozwoju kultury fizycznej. Dopuszcza siĊ moĪliwoĞü realizacji usáug handlu, gastronomii i hotelarskich. Na obszarach sportowo-rekreacyjnych bĊGą wprowadzane nowe usáugi sportowe, uwzglĊdniające zmieniający siĊ styl Īycia oraz modne dyscypliny sportu i czynnej rekreacji.

Ustalenia szczegóáowe:  postuluje siĊ o zagospodarowanie terenu zielenią urządzoną,  dopuszcza siĊ budowĊ obiektów dla potrzeb sportu i rekreacji wraz z urządzeniami związanymi z ich obsáugą oraz zielenią,  ustala siĊ zakaz lokalizowania zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo- usáugowej,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 20% powierzchni dziaáki.

57 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

RU – strefa terenów obsáugi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych, w której zakáada siĊ rozwój wszelkich form obsáugi produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych oraz gospodarstwach leĞnych. Dodatkowo takĪe funkcje usáugowe czy przemysáowe w formie obiektów wolnostojących. Dopuszcza siĊ w uzasadnionych przypadkach realizacjĊ funkcji mieszkaniowej w ramach mieszkania czy wydzielonej dziaáki dla ZáDĞciciela terenu.

Ustalenia szczegóáowe:  dopuszcza siĊ przewidzenie w planach miejscowych zachowania istniejącego zagospodarowania rolniczego na obszarach strefy, zachowuje siĊ istniejące zagospodarowanie leĞne,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 20% powierzchni dziaáki.

RRU – strefa terenów obsáugi produkcji w gospodarstwach rybackich, w której zakáada siĊ rozwój wszelkich form obsáugi produkcji w gospodarstwach rybackich. Dodatkowo takĪe funkcje usáugowe czy przemysáowe w formie obiektów wolnostojących. Dopuszcza siĊ w uzasadnionych przypadkach realizacjĊ funkcji mieszkaniowej w ramach mieszkania czy wydzielonej dziaáki dla ZáDĞciciela terenu.

Ustalenia szczegóáowe:  dopuszcza siĊ przewidzenie w planach miejscowych zachowania istniejącego zagospodarowania rolniczego na obszarach strefy, zachowuje siĊ istniejące zagospodarowanie leĞne,  powierzchnia biologicznie czynna nie powinna byü mniejsza niĪ 10% powierzchni dziaáki.

AG - strefa terenów aktywnoĞci gospodarczej, w której zakáada siĊ rozwój dziaáalnoĞci gospodarczej, przemysáu, baz, skáadów, usáug, obsáugi ruchu transportowego. Przewiduje siĊ moĪliwoĞü zachowania w planach miejscowych istniejącego uĪytkowania.

Ustalenia szczegóáowe:  powierzchnia nowo wydzielonej dziaáki wynosiü powinna co najmniej 2000m2’  maksymalna wysokoĞü zabudowy do 25m, przy czym w planach miejscowych precyzuje siĊ szczegóáowo dopuszczalną wysokoĞü budynków stosownie do wysokoĞci otoczenia,  obowiązek zapewnienia miejsc postojowych dla klientów i obsáugi na terenie dziaáki lub zorganizowanie odpowiedniego parkingu.

PE – strefa terenów eksploatacji powierzchniowej, w której zakáada siĊ prowadzenie eksploatacji kopalin, a takĪe prowadzenie dziaáalnoĞci gospodarczej, przemysáu, baz, skáadów, usáug, obsáugi ruchu transportowego. Przewiduje siĊ moĪliwoĞü zachowania w planach miejscowych istniejącego uĪytkowania.

58 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Ustalenia szczegóáowe:  obowiązuje wyáączny sposób eksploatacji záRĪa zgodny z przepisami ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze wraz z rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy,  okreĞla siĊ rolny, leĞny lub wodny kierunek rekultywacji terenów przeksztaáconych górniczo,  dopuszcza siĊ lokalizacjĊ obiektów kubaturowych związanych wyáącznie z dziaáalnoĞcią górniczą,  ustala siĊ, Īe wszelka uciąĪliwoĞü prowadzonej dziaáalnoĞci nie moĪe przekraczaü granic terenu górniczego,  dopuszcza siĊ lokalizacjĊ utwardzonych dróg wewnĊtrznych.

ZLd - strefa dolesieĔ, okreĞlona na podstawie planu urządzeniowo- rolnego. Granica ta obejmuje obszary rolne poáRĪone na gruntach o doĞü niskiej klasie bonitacyjnej, podmokle, nieprzydatne rolniczo.

Ustalenia szczegóáowe:  gospodarkĊ leĞQą naleĪy prowadziü zgodnie z wymogami ochrony Ğrodowiska oraz w oparciu o plany urządzania lasów,  dopuszcza siĊ moĪliwoĞü czĊĞciowego przeznaczenia kompleksów leĞnych na cele rekreacyjno- wypoczynkowo-sportowe (ĞcieĪki zdrowia, ĞcieĪki dydaktyczne, ĞcieĪki rowerowe) pod warunkiem wczeĞniejszego uzgodnienia z zarządcą,  dopuszcza siĊ prowadzenie sieci napowietrznej i podziemnej infrastruktury technicznej, stacji transformatorowych, masztów telekomunikacyjnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami szczególnymi,  dopuszcza siĊ prowadzenie utwardzonych dróg dojazdowych (gospodarczych).

Pozostaáe funkcje wymienione w punkcie 9.2.1, a nie wymienione powyĪej mają zastosowanie wedáug przypisanych im wczeĞniej okreĞleĔ.

Uzupeánieniem wytycznych dla wszystkich wymienionych stref są treĞci ustaleĔ dla stref związanych z ochroną kulturową, ochroną krajobrazu oraz ochroną przyrodniczą. Granice w/w stref zagospodarowania terenów, uwidocznione na rysunku, naleĪy traktowaü jako orientacyjne, a ich skorygowany przebieg okreĞlony bĊdzie w planach miejscowych, zgodnie z zasadami okreĞlającymi zgodnoĞü planów z polityką zawartą w Studium.

9.2.3. Strefy zakazu zabudowy Bez prawa zabudowy naleĪy pozostawiü tereny poáRĪone są w bezpoĞrednim sąsiedztwie wiĊkszych cieków, na terenach zalewowych. Ponadto, w celu ochrony bioróĪnorodnoĞci terenów cennych przyrodniczo i dla prawidáowego rozwoju istniejących ekosystemów, wskazane byáoby pozostawienie bez zainwestowania (tj. bez zabudowy) pasa terenu wzdáXĪ cieków wodnych, celem

59 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW ochrony i zachowania korytarzy ekologicznych cieków wraz ze wszystkimi elementami przyrodniczymi dolin rzecznych.

Pewne ograniczenia w zainwestowaniu wprowadza siĊ równieĪ na terenach o przekroczonych standardach akustycznych, które wystĊpowaü mogą wzdáXĪ gáównych ciągów komunikacyjnych, zwáaszcza w pasach dróg wojewódzkich. Ograniczenia te polegają na zakazie lokalizacji obiektów mieszkalnych lub innych wymagających ochrony przed haáasem, jeĞli wczeĞniej nie zostaną podjĊte Ğrodki ograniczające emisjĊ niekorzystnych fal dĨwiĊkowych do Ğrodowiska. Poprawa warunków akustycznych moĪe byü osiągniĊta poprzez:  ograniczenie tonaĪu samochodów ciĊĪarowych przejeĪGĪających przez tereny zabudowane,  zainstalowanie ekranów akustycznych przy budynkach poáRĪonych najbliĪej krawĊdzi jezdni lub zastosowanie pasów zieleni izolacyjnej tam gdzie jest to moĪliwe.

10. Obszary sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Podstawowym instrumentem realizacji polityki przestrzennej są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego stanowiące, zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym, przepisy gminne ustalające m.in. przeznaczenie i zasady zagospodarowania terenu. Zadaniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest w szczególnoĞci ustanowienie regulacji prawnych i standardów zapewniających jakoĞü przestrzeni, ochronĊ interesów publicznych oraz warunki prawno-przestrzenne rozwoju, w tym realizacji inwestycji. Plan miejscowy, jako akt prawa lokalnego stanowi podstawĊ formuáowania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu w decyzjach administracyjnych. Jest takĪe odniesieniem dla innych rozstrzygniĊü i opinii, uwarunkowanych zgodnoĞcią z jego ustaleniami.

Wymagają sporządzenia planów miejscowych wszystkie tereny wskazane do zainwestowania:

 wymagające zmiany funkcji terenu,

 wymagające wyáączenia z produkcji gruntów rolnych i leĞnych,

 wymagające podziaáu na posesje i wydzielenia terenów komunikacji,

 obejmujące tereny usáug i urządzeĔ publicznych, w tym sieci magistralnej uzbrojenia,

 obejmujące tereny objĊte ochroną na podstawie przepisów szczególnych.

Zapewnienie zgodnoĞci miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z polityką przestrzenną okreĞloną w Studium oznacza zapewnienie zgodnoĞci zasad zagospodarowania ustalanych w planach miejscowych z zasadami okreĞlanymi w Studium. Zapewnienie zgodnoĞci oznacza w szczególnoĞci zapewnienie zgodnoĞci z okreĞlonymi w Studium: x celami rozwoju, x zasadami zrównowaĪonego rozwoju przestrzennego i ksztaátowania áadu przestrzennego, x granicą terenów przeznaczonych do zabudowy, x gáównymi kierunkami zagospodarowania dotyczącymi:  gáównych elementów ksztaátujących strukturĊ przestrzenną gminy,  kluczowych obszarów rozwoju,

60 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW x kierunkami zagospodarowania wyodrĊbnionych kategorii obszarów, x zasadami zagospodarowania i ksztaátowania zabudowy i przestrzeni w strefach:  zróĪnicowanej intensyfikacji zagospodarowania,  ochrony wartoĞci kulturowych,  ochrony i ksztaátowania krajobrazu. Studium nie wyznacza obszarów, dla których istnieje obowiązek sporządzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów szczególnych. Na terenie Miasta i Gminy Woáów nie przewiduje siĊ wyodrĊbnienia obszarów wymagających scaleĔ i podziaáu nieruchomoĞci, ewentualne wskazanie takich terenów nastąpi na etapie realizacji planów miejscowych.

VI. SYNTEZ USTALEē ZMIANY STUDIUM UWARUNOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

Do opracowania zmiany istniejącego studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów przystąpiono na podstawie Uchwaáy nr XLIII/323/09 Rady Miejskiej w Woáowie z dnia 26 listopada 2009 roku w sprawie przystąpienia do zmiany studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Woáów. Celem sporządzenia zmiany Studium byáo okreĞlenie polityki przestrzennej gminy oraz uaktualnienie w/w dokumentu do obowiązujących uwarunkowaĔ prawnych wynikających gáównie z wprowadzenia w Īycie ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Studium uwarunkowaĔ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ma charakter opracowania ujednoliconego i kompleksowego.

Zmiana studium zostaáa opracowana na podstawie wykonanych prac analitycznych obejmujących:  analizy poáRĪenia gminy i powiązaĔ zewnĊtrznych,  analizy uwarunkowaĔ wynikających z dotychczasowego przeznaczenia terenu,  analizy uwarunkowania wynikające z ochrony gleb,  analizy warunków gruntowo-wodnych,  analizy uwarunkowaĔĞrodowiska naturalnego i kulturowego,  analizy stanu istniejącego infrastruktury technicznej,  analizy systemu komunikacyjnego gminy,  analizy wniosków mieszkaĔców do projektu zmiany studium. Diagnoza i analizy uwarunkowaĔ rozwoju gminy uwzglĊdniają:  wymagania áadu przestrzennego,  walory architektoniczne i krajobrazowe,  wymagania ochrony Ğrodowiska,

61 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW

 wymagania dziedzictwa kulturowego,  wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeĔstwa,  walory ekonomiczne przestrzeni,  potrzeby obronnoĞci i bezpieczeĔstwa paĔstwa,  potrzeby interesu publicznego. Uwarunkowania rozwoju gminy zostaáy zdiagnozowane w podstawowych dziedzinach: x Ğrodowisko, obejmujące przede wszystkim wskazanie i ochronĊ róĪnych form ochrony przyrody, sprawnoĞü funkcjonowania ekosystemów i walorów krajobrazowych oraz zasady ochrony powiązaĔ funkcjonowania takich elementów przyrodniczych jak wody, powietrze, gleba, x Ğrodowisko kulturalne, obejmujące zasoby i walory dziedzictwa kulturowego obszaru gminy jej historii pod kątem dziaáDĔ ochronnych dla terenów cennych kulturowo i historycznie, oraz wykorzystanie istniejących dóbr kultury do dziaáDĔ promocyjnych gminy, x polityka spoáeczna, obejmuje charakterystykĊ ludnoĞci, warunków jej Īycia oraz potrzeb i aspiracji spoáecznych. Strategicznym problemem jest w tej sferze tworzenie atrakcyjnych warunków Īycia, zamieszkania i pracy mieszkaĔców gminy (w szczególnoĞci w zakresie warunków mieszkaniowych, usáug spoáecznych) oraz utrzymywanie i rozwijanie wiĊzi mieszkaĔców z terenem zamieszkania, x polityka gospodarcza, obejmująca dziaáania realizujące cele strategiczne gminy, której zmiany funkcjonalne podyktowane są przede wszystkim zmieniającym siĊ obszarem przestrzeni rolniczej oraz dotychczasowej dominacji tej formy gospodarki na rzecz innych form pozarolniczej dziaáalnoĞci gospodarczej związanej z rozwojem inwestycji gminnych oraz nasilającego siĊ rozwoju terenów budownictwa mieszkaniowego, x polityka przestrzenna, obejmująca dziaáania wskazujące kierunki rozwoju struktur przestrzennych oraz zasady ich ksztaátowania i ustalanie dotyczące dominujących funkcji poszczególnych obszarów, oraz zasady wyposaĪania w infrastrukturĊ techniczną.

Studium okreĞla politykĊ przestrzenną gminy uwzglĊdniając zasady okreĞlone w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju oraz Strategii Rozwoju i Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa DolnoĞOąskiego, a takĪe uwarunkowania wynikające z analiz przeprowadzonych opracowania niniejszej zmiany studium. Z uwagi istniejące uwarunkowania, przewiduje siĊ, Īe gáówną funkcją gminy Woáów pozostaje rolnictwo, zaĞ gáównymi funkcjami miasta: mieszkalnictwo i usáugi (w tym: obsáuga administracyjna).

Funkcjami uzupeániającymi o stale rosnącym znaczeniu bĊGą:  rekreacja (w związku z atrakcyjnymi terenami leĞnymi i przyrodniczymi, stosunkowo nieduĪą odlegáRĞcią od duĪej aglomeracji miejskiej i dogodnymi poáączeniami komunikacyjnymi w regionie),  dziaáalnoĞü usáugowo - produkcyjna (strefy aktywnoĞci gospodarczej). Generalną zasadą ksztaátowania zagospodarowania Miasta i Gminy Woáów jest zrównowaĪony rozwój uznany za priorytet gospodarki przestrzennej w Polsce. Rozwój ten rozumiany

62 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAē I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WOàÓW jest jako rozwój spoáeczno – gospodarczy, w którym nastĊpuje proces integrowania dziaáDĔ politycznych, gospodarczych i spoáecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwaáRĞci podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania moĪliwoĞci zaspakajania podstawowych potrzeb poszczególnych spoáecznoĞci lub obywateli zarówno wspóáczesnego pokolenia jak i przyszáych.

VII. WYKORZYSTANE MATERIAàY

W toku prac nad zmianą studium oparto siĊ na istniejącej wiedzy o gminie wykorzystując nastĊpujące materiaáy: x Plan Gospodarki Odpadami Gminy Woáów na lata 2010-2013 z perspektywą na lata 2014-2017, PrzedsiĊbiorstwo Doradczo-Techniczne EKOTECH, Woáów 2010r., x Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Woáów na lata 2004-2013, Wydziaá Promocji i Spraw Europejskich UrzĊdu Miasta i Gminy w Woáowie, Woáów 2005 r., x Plan Urządzeniowo-Rolny Gminy Woáów, DolnoĞOąskie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych, Wrocáaw 2004r., x Program Ochrony ĝrodowiska Gminy Woáów na lata 2010-2013 z perspektywą na lata 2014-2017, PrzedsiĊbiorstwo Doradczo-Techniczne EKOTECH, Woáów 2010r., x Program Ochrony ĝrodowiska Gminy Woáów, D. Boczniewicz, R. Gelmuda, M. Kijek, Woáów 2004r., x Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Woáów, WARR S.A., Wrocáaw 2001 r.

VIII. ZAàĄCZNIKI

63