Lokalna Strategia Rozwoju Lokalna Strategia Rozwoju
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Lokalna Strategia Rozwoju opracowana przez Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Kraina Bobra” przy współpracy INNOVA CONSULTING Obszar obj ęęęty LSR obejmuje dziesi ęćęćęć gmin: Bra ńsk, miasto Bra ńsk, Ciechanowiec, Czy Ŝew-Osada, Klukowo, Kulesze Ko ścielne, Nowe Piekuty, Rudka, Szepietowo, Wysokie Mazowieckie. Stycze ń, 2009 r. Spis tre śśści:ci:ci: Wst ęp........................................................................................................................................... 3 I. Charakterystyka LGD jako jednostki odpowiedzialnej za realizacj ę strategii ...................................... 7 II. Opis obszaru obj ętego LSR wraz z uzasadnieniem jego wewn ętrznej spójno ści ................................ 27 III. Analiza SWOT dla obszaru obj ętego LSR................................................................................. 46 IV. Cele ogólne i szczegółowe LSR oraz planowane do realizacji przedsi ęwzi ęcia ................................ 55 V. Misja LGD ............................................................................................................................. 69 VI. Spójno ść specyfiki obszaru z celami LSR ................................................................................... 81 VII. Uzasadnienie podej ścia zintegrowanego dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć ............... 87 VIII. Uzasadnienie podej ścia innowacyjnego dla planowanych w ramach LSR przedsi ęwzi ęć ............... 89 IX. Okre ślenie procedury oceny zgodno ści operacji z LSR, procedury wyboru operacji przez LGD, procedury odwołania od rozstrzygni ęć organu decyzyjnego w sprawie wyboru operacji w ramach działania, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 21 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, kryteriów, na podstawie których jest oceniana zgodno ść operacji z LSR, oraz kryteriów wyboru operacji, a tak Ŝe procedury zmiany tych kryteriów. ................................................................................................... 93 X. Bud Ŝet LGD dla ka Ŝdego roku realizacji LSR ........................................................................... 140 XI. Opis procesu przygotowania LSR ........................................................................................... 168 XII. Opis procesu wdra Ŝania i aktualizacji LSR ............................................................................ 171 XIII. Zasady i sposób dokonywania ewaluacji własnej................................................................... 174 XIV. Powi ązania LSR z innymi dokumentami planistycznymi zwi ązanymi z obszarem obj ętym LSR oraz przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu................................................................. 181 XV. Planowane działania/przedsi ęwzi ęcia/operacje realizowane przez LGD w ramach innych programów wdra Ŝanych na obszarze LSR ...................................................................................................... 194 XVI. Przewidywany wpływ realizacji LSR na rozwój regionu i obszarów wiejskich .......................... 204 XVII. Informacja o zał ącznikach ................................................................................................. 206 2 Wst ęęęppp Przedstawiona Lokalna Strategia Rozwoju (LSR) została opracowana przez społeczno ść lokaln ą, przy uwzgl ędnieniu zało Ŝeń osi 3 i 4 Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 oraz lokalnych potrzeb i uwarunkowa ń. Dokument ten jest efektem współpracy przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego , zgodnie z zasadami uspołecznionego i oddolnego planowania strategicznego w ramach Programu Leader, co zdeterminowało zintegrowany charakter działa ń – zarówno w kontek ście obszarowym, jak i sektorowym – uwzgl ędniaj ąc interesy poszczególnych grup społecznych, gmin czy środowisk. Strategia obejmuje obszar dziesi ęciu jednostek samorz ądu terytorialnego: Bra ńsk, miasto Bra ńsk, Ciechanowiec, Czy Ŝew-Osada, Klukowo, Kulesze Ko ścielne, Nowe Piekuty, Rudka, Szepietowo, Wysokie Mazowieckie, poło Ŝonych na spójnym kulturowo, przyrodniczo i gospodarczo obszarze Wysoczyzny Wysokomazowieckiej. Bogactwo kulturowe i interesuj ąca historia tych ziem, w poł ączeniu z urozmaiconym środowiskiem naturalnym i malowniczym krajobrazem oraz podobnymi uwarunkowaniami rozwoju gospodarczego, stanowi ą o spójno ści tego obszaru i decyduj ą o podobnych mo Ŝliwo ściach rozwoju w przyszło ści. Na tej podstawie, od pocz ątku 2008 roku, w wyniku licznych spotka ń informacyjnych i konsultacji z lokaln ą społeczno ści ą uzgodniono zakres działa ń maj ący wpływ za rozwój i realizacj ę zało Ŝeń prezentowanych w kolejnych rozdziałach. Jednocze śnie w trakcie spotka ń odbyły si ę szersze konsultacje i badani społeczne, których efektem jest niniejsza Strategia i zaplanowane do realizacji zadania. Przedsi ęwzi ęcie obejmuj ące stworzenie LGD i opracowanie LSR obejmowało cykl spotka ń szkoleniowo-informacyjnych i konsultacyjnych oraz warsztatów w ka Ŝdej z gmin wchodz ących w skład Lokalnej Grupy Działania, zmierzaj ących w kierunku wykreowania lokalnych liderów, utworzenia stowarzyszenia i opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju. W trakcie spotka ń omawiano zagadnienia, które obejmowały, m.in.: podstawy prawne funkcjonowania LGD, metodologi ę opracowania Lokalnej Strategii Rozwoju w ramach Programu Leader (budowa, ró Ŝnice pomi ędzy strategi ą tradycyjn ą, harmonogram i zakres prac); analiz ę obszaru LGD metod ą SWOT; okre ślenie wspólnych cech, spajaj ących obszar LGD; wyznaczenie misji, celów strategicznych i operacyjnych; prac ę nad wyznaczeniem operacji do strategii; zasady wyboru operacji przez LGD. Z uwagi na zdiagnozowane uwarunkowania rozwoju obszaru LGD „Kraina Bobra” , realizacj ę LSR oparto o jak najlepsze wykorzystanie posiadanych walorów naturalnych i kulturowych, w powi ązaniu z rozwojem w sferze społeczno-gospodarczej i ochron ą środowiska naturalnego. W perspektywie długofalowej podejmowane działania powinny zmierza ć do 3 zrównowa Ŝonego rozwoju obszaru LGD oraz poprawy jako ści Ŝycia mieszka ńców osi ągaj ąc efekt synergii. Przeprowadzona diagnoza, konsultacje społeczne i analiza SWOT wskazały, jakie obszary powinny by ć stymulowane w pierwszej kolejno ści. Niezb ędne jest podj ęcie działa ń w kierunku rozwoju przedsi ębiorczo ści i zdywersyfikowania działalno ści gospodarstw rolnych. Zauwa Ŝalne jest zbyt du Ŝe powi ązanie źródła uzyskiwania dochodów z rolnictwem, przede wszystkim z produkcj ą mleka. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne w dwóch, skorelowanych ze sob ą kontekstach. Monofunkcyjna gospodarka oparta na rolnictwie rodzi niebezpiecze ństwo dla społeczno ści w przypadku załamania si ę bran Ŝy mlecznej. Dodatkowo, bardzo du Ŝe zag ęszczenie pogłowia bydła wpływa negatywnie na stan środowiska naturalnego, w tym zanieczyszczenie gleb, wód i powietrza. Ogromny potencjał obszaru LGD, w sferze rozwoju funkcji turystycznej oraz zachowanie dla kolejnych pokole ń przyjaznego środowiska pracy, rekreacji i wypoczynku wymaga jednak ochrony tego, co najcenniejsze – nieska Ŝonej przyrody, która jest warunkiem sine qua non Ŝycia i rozwoju ludzko ści. Uwzgl ędniaj ąc specyfik ę planowania oraz zasady finansowania projektów z funduszy strukturalnych, główne zało Ŝenia Strategii maj ą charakter długofalowy i obejmuj ą okres na lata 2008- 2013. W tym kierunku do realizacji na najbli Ŝsze lata zapisano szereg przedsi ęwzi ęć , zmierzaj ących do wykorzystania mocnych stron i szans płyn ących z otoczenia oraz wyeliminowania słabych stron i zabezpieczenia si ę przed zagro Ŝeniami zewn ętrznymi. Działania te polegaj ą przede wszystkim na: pełnym zdiagnozowaniu posiadanych zasobów historycznych, kulturowych i przyrodniczych wraz z okre śleniem stopnia przydatno ści zasobów dla rozwoju obszaru LGD; zagospodarowaniu i przygotowaniu zidentyfikowanych zasobów do efektywnego wykorzystania w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym turystyki; poprawie przepływu szeroko rozumianej informacji i aktywizacji mieszka ńców obszaru LGD; kreowaniu pozarolniczych miejsc pracy i źródeł dochodu dla mieszka ńców; wzmacnianiu kapitału społecznego; promocji obszaru i jego walorów. Przyst ępuj ąc do planowania strategii dla LGD zało Ŝono post ępowanie procesowe, systematyzuj ące wszystkie działania na przyszło ść w celu uzyskania jak najlepszego efektu interwencji i wykorzystania środków finansowych. My ślą przewodni ą było ustalenie zakresu i harmonogramu działa ń w taki sposób aby w optymalny i innowacyjny sposób wykorzystywa ć zasoby, integrowa ć je i uzyska ć efekt synergii. 4 Dla lepszego zrozumienia proces planowania mo Ŝna zilustrowa ć graficznie. LGD „Kraina Bobra” – Stan obecny Diagnoza zasobów Zagospodarowanie zasobów Przepływ informacji, Aktywizacja mieszka ńców (rewitalizacja, integracja środowisk, w kontek ście społeczno- rekultywacja, renowacja, sektorów gospodarczym itd.) LGD „Kraina Bobra” – stan po Ŝą dany Promocja Punktem wyj ścia jest zatem zdiagnozowanie stanu obecnego i określenie mo Ŝliwo ści zmian oraz wykorzystania zasobów za pomoc ą szeregu bada ń i analiz, planów, studiów wykonalno ści, etc. Nast ępnie zakłada si ę zagospodarowanie zasobów, m.in. poprzez stworzenie infrastruktury turystycznej, kulturalnej i inne działania, np. szlaki turystyczne, świetlice wiejskie, zagospodarowanie ciekawych obiektów i miejsc w ramach odnowy wsi czy małych projektów. Równolegle powinien nast ępowa ć proces informowania podmiotów z terenu