ALGEMEEN

De indicatoren geven weer hoe een kern scoort op de betreffende indicator ten opzichte van het gemiddelde van alle kernen.

VITALITEIT

Gebaseerd op gegevens van de provincie Zuid-Holland. In deze indicator zijn de volgende onderdelen verwerkt:

. Demografie (beroepsbevolking, aandeel ouderen, aandeel jongeren) . Economie (arbeidsplaatsen per inwoner, aandeel beroepsbevolking) . Dagelijkse voorzieningen in eigen kern . Stedelijke voorzieningen in eigen kern . Bereikbaarheid dagelijkse voorzieningen buiten eigen kern . Bereikbaarheid stedelijke voorzieningen buiten eigen kern

GEZONDHEID

Gebaseerd op gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). In deze indicator zijn de volgende onderdelen verwerkt:

. Percentage inwoners dat voldoet aan de norm gezond bewegen . Percentage inwoners dat eenzaam is . Percentage inwoners met goed ervaren gezondheid

OMGEVINGSKWALITEIT

Gebaseerd op gegevens van respectievelijk Atlas Leefomgeving, Klimaatatlas en CBS. In deze indicator zijn de volgende onderdelen verwerkt:

. Luchtkwaliteit: roetconcentratie in de lucht . Hoeveelheid groen en natuur in de woonomgeving . Gemiddelde WOZ waarde van de woningen

LEEFBAARHEID

Gebaseerd op gegevens uit de Leefbaarometer, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). In deze indicator zijn de volgende onderdelen verwerkt:

. Woningen: samenstelling woningvoorraad (26 indicatoren) . Bewoners: samenstelling bevolking (16 indicatoren) . Voorzieningen: samenstelling en bereikbaarheid voorzieningen (23 indicatoren) . Veiligheid: voorkomen van verschillende vormen van criminaliteit en overlast (6 indicatoren) . Fysieke leefomgeving: aard en kwaliteit van de leefomgeving (29 indicatoren)

WELVAART

Gebaseerd op gegevens van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). In deze indicator zijn de volgende onderdelen verwerkt:

. Statusscore: opleidingsniveau, inkomen en positie op de arbeidsmarkt van inwoners

Identiteit voorzieningenniveau in het dorp staat onder druk. De uiterste westpunt van de . De hele week is er een huisarts en fysiotherapeut Weidse vergezichten over het deltalandschap, in het kleine medische centrum aanwezig, de Korendijkse Slikken en de Leenherenpolder. het dorpshuis heeft inmiddels haar functie Karakteristiek is het fraai historische centrum verloren. De inwoners van Goudswaard zijn qua aan de kreek met het haventje. In Goudswaard voorzieningen georiënteerd op Oud-Beijerland en staat de oudste molen van de Hoeksche Waard: Zuid-Beijerland. Enkele dagelijkse voorzieningen korenmolen Windlust. zijn wel in het dorp aanwezig.

Het is rustig wonen in Goudswaard. Het geloof speelt een belangrijke rol in de gemeenschap. Het De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld

Identiteit Kerk – met scheve toren! – en de watertoren, het Heinenoord is een dijkdorp, dat voor een groot streekmuseum Hoeksche Waard en de buiten- en deel bestaat uit lintbebouwing langs de Dorpsstraat binnenhaven. Heinenoord is een forensendorp en de Oude Maas. Goidschalxoord, Kuipersveer en waar veel nieuwkomers in de loop der tijd een zijn buurtschappen bij Heinenoord. fijne woonplek hebben gevonden in de buurt van Bepalend voor het aangezicht van Heinenoord zis de stad. Voor werk, shoppen en recreëren gaan de de strakke, op deltahoogte gebrachte Buitendijk inwoners naar Oud-Beijerland en . Het langs de Oude Maas. Sinds 1968 is de Hoeksche busstation van Heinenoord heeft een regionale Waard verbonden met IJsselmonde via de functie. Ook sporthal De Tienvoet heeft een Heinenoordtunnel. regionale functie.

Kenmerkend zijn de 15e eeuwse Hervormde De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld

Identiteit voorzieningenniveau is relatief goed. Opvallend Klaaswaal ligt centraal in de Hoeksche Waard. Het zijn de restaurants, de ambulancepost en de is een landelijk gelegen dorpje en grenst aan grote huisartsenpost. Doorgaande wegen gaan dwars open ruimten van een schilderachtig landschap. door het dorp. Kenmerkend zijn de doorzichten ‘van dijk tot dijk’. De voormalige watertoren en de kerktoren van de Nederlands Hervormde kerk vormen de herkenningspunten van Klaaswaal.

Klaaswaal kent een sterk dorpsgevoel en een bloeiend verenigingsleven. Het De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld

Nieuwendijk

1: Haven als ontmoetingsplek

2: Bos van Los, natuuroase, dorpsommetje

3: Deltahoeve, groene oase (privé erf)

4 Tiendgorzen, mooi dorpsommetje 2 Inloopbijeenkomst Nieuwendijk 27-8-2018

3

4 1

Identiteit ’t op Goeree-Overflakkee. Er is een Buurtschap aan het Haringvliet. Het is goed wonen toeristisch informatiepunt voor en de in Nieuwendijk, met weidsheid, rust, natuur en Hoeksche Waard. ruimte. De karakteristieke ‘Noorse’ woningen zijn Voor voorzieningen zijn de inwoners aangewezen na de watersnoodramp gebouwd. op Numansdorp en Zuid-Beijerland. Vanwege het Een recente mijlpaal in de geschiedenis van het ontbreken van voorzieningen en de afgelegen dorp is het herbestemmen van Tiengemeten van ligging staat Nieuwendijk, relatief op zichzelf agrarisch naar natuureiland. Dat trekt bezoekers in dit deel van de Hoeksche Waard. De sociale naar het gebied. Die zorgen enerzijds voor cohesie is echter groot. dynamiek, anderzijds zijn er ook zorgen over de leefbaarheid van de inwoners door de drukte. In het proces van de Omgevingsvisie 2030 De haven is vertrekpunt naar Tiengemeten. In de is een meer uitgebreid DNA van de kern opgesteld. zomer is er onder andere veerdienst naar Stad aan De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Nieuw-Beijerland

Identiteit onderhevig. Het dorp is strak begrensd door het Nieuw-Beijerland ligt aan de noordwestrand Spui, Buitenom en de kreek aan de zuidzijde. Een van de Hoeksche Waard. Door de ligging en de karakteristiek punt is de molen De Swaen, een goede ontsluiting via de veerverbinding richting rijksmonument. , ligt Nieuw-Beijerland in de beleving Het voorzieningenniveau in Nieuw-Beijerland is minder afgelegen dan de buren Goudswaard en goed. Aanvullend maken de inwoners gebruik van . Het geloof neemt een belangrijke plaats de voorzieningen in Oud-Beijerland en Spijkernisse. in de gemeenschap in. De speeltuin en kinderboerderij trekken juist Nieuw-Beijerland is gelegen aan het Spui, een mensen van buiten aan. Spraakmakend in Nieuw- getijrivier. Het water in de omgeving van Nieuw- Beijerland is het Bram Rozafestival. Beijerland is nog aan de invloed van de getijden

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Numansdorp

Identiteit De saamhorigheid in het dorp is groot. Er is een actieve Numansdorp is het jongste dorp in de Hoeksche Waard. dorpsgemeenschap met onder andere de paardenmarkt, Door de ligging aan het Hollandsch Diep speelt water nautische dag en wielerronde. Mede hierdoor is er speelt een belangrijke rol. Er zijn twee havens die sprake van een sterk dorpsgevoel. Er zijn goede veel toeristen trekken. De Binnenhaven geeft van voorzieningen langs de Voorstraat in het oude centrum. het dorp structuur. Bijzonder is de ontwikkeling van landgoederen aan de oostzijde van het dorp. Vanuit Numansdorp vertrekt een pontje naar Willemstad. Fort Buitensluis en de golfbaan zijn ook recreatieve trekkers.

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Oud-Beijerland

Identiteit een hoog voorzieningenniveau met vele winkels, Kenmerkend voor Oud-Beijerland zijn de Oost- en middelbare scholen en horecabedrijven. Er is West-Voorstraat ter weerszijden van een gegraven een goede Openbaar Vervoer verbinding naar wetering. De wetering is overspannen door het Rotterdam. Er vinden veel evenementen plaats, raadhuis uit 1622. Door de sterke groei zijn in zoals de Spuidagen en de Roparun. De kerken zijn de loop van de tijd dijken en kreken in het dorp vaak een verbindend element. In het dorp heerst opgenomen. De aanwezigheid van water vergroot van oudsher een actieve handelsgeest. de woonaantrekkelijkheid. Voor Oud-Beijerland is recent een uitgebreid DNA Het dorp heeft van oudsher een regiofunctie met profiel opgesteld voor het centrum.

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Piershil

Identiteit Klein maar fijn, zo is Piershil te typeren. Een Het dorpshuis in Piershil is verdwenen en er actieve gemeenschap van inwoners, bewoners en zijn weinig voorzieningen en activiteiten voor bedrijven, die zorgen voor een sterk dorpsgevoel. jongeren en kinderen. Voor voorzieningen zijn De jaarlijkse cultuur- en kunstmarkt en de historie de inwoners aangewezen op Nieuw-Beijerland, van Piershil als heerlijkheid zijn karakteristiek Oud-Beijerland en Zuid-Beijerland. Opvallend voor voor het dorp. Piershil staat verder bekend om deze kleine kern is de bovenlokale functie van zijn heemtuin, aan de voet van de gerestaureerde, woonzorgcentrum Heemzicht. oorspronkelijk 16e-eeuwse kerk.

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld ‘s Gravendeel

Identiteit enkele betonnen rootbakken. s-Gravendeel, gesticht in 1593, ligt in het oosten van de Hoeksche Waard, aan de Dordtsche Kil. Via De oudste bebouwing van ’s-Gravendeel de Kiltunnel is het dorp verbonden met Dordt. Het is geconcentreerd rondom de voormalige dorp heeft twee havens. Een haven bij het dorp en binnenhaven en langs de dijken. Hier vindt ook een “vluchthaven” bij het buurtschap De Wacht. de jaarlijkse feestweek plaats, een belangrijk Enkele eeuwen geleden was ’s-Gravendeel nog evenement binnen het dorp. Aan het einde van een overslaghaven voor Rotterdam. Later groeide de haven springt de Hervormde Kerk in het oog. het uit tot één van de belangrijkste vlascentra Verder bepalen de molen ‘t Vliegend Hert en de van Nederland. De herinnering aan het grote watertoren de skyline van het dorp. De provinciale vlasverleden is nu alleen nog terug te vinden in weg N217 is de levensader van ’s-Gravendeel. de straatnamen in de wijk Nieuw Bonaventura en De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Strijen

Identiteit Meerdere dijken kom in Strijen samen. Kenmerkend zijn Historische plek in de Hoeksche Waard. Dorp en verder de Trambaan van de voormalige stoomtram en de omgeving kennen een lange geschiedenis. Strijen is haven. De brug over de Keen en het aangrenzende plein dan ook rijkelijk voorzien van de meest uiteenlopende De Kaai vormen een belangrijke ontmoetingsplek. Het monumenten. De naam Strien is afkomstig van de Oudeland van Strijen en de golfbaan vormen belangrijke gelijknamige rivier, een belangrijke handelsroute tussen groenelementen in de omgeving. de grote rivieren Schelde, Maas en Rijn. De kern Strijen ligt aan de oude historische route tussen Strijen was in de Middeleeuwen een welvarende plaats. en . Bijzonder zijn ook de (deels gedempte) De sociaaleconomische status van de inwoners ligt wielen langs de dijken, restanten van vroegere anno 2018 juist onder het gemiddelde van de Hoeksche dijkdoorbraken. Waard. Strijen beschikt over een goed aanbod aan De structuur van Strijen wordt bepaald door diverse dagelijkse voorzieningen. Inwoners van Strijensas en lange lijnen in de vorm van wegen en watergangen. Mookhoek maken hier ook gebruik van. De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld

Identiteit Mijnsheerenland is als buitenplaats met Het dorp heeft een uitgesproken groen karakter. landgoederen ontstaan. Langs de oude hoofdstraat Rondom de Binnenbedijkte Maas liggen bijzondere liggen diverse buitenplaatsen en statige huizen. elementen en voorzieningen, zoals de molen De Het staat bekend als het “haagje” van het eiland, Goede Hoop en een klein jachthaventje. Aan het of ook wel het Wassenaar van de Hoeksche Waard. water liggen ook een zeilschool en de scouting. Mijnsheerenland is het enige niet-dijkdorp in de Park Mijnsheerenland is een fijne plek voor Hoeksche Waard. Westmaas is in de afgelopen recreatie voor de inwoners. Het nabijgelegen decennia ‘vastgegroeid’ aan Mijnsheerenland, recreatieoord trekt jaarlijks maar wordt door de inwoners gezien als een apart honderdduizenden bezoekers vanuit het hele dorp met een eigen cultuur. eiland en daarbuiten. De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Westmaas

Identiteit molen. Het dorp loopt ruimtelijk gezien door in Westmaas is een welvarend woondorp in een Mijnsheerenland, maar de inwoners zien het echt aantrekkelijke omgeving met recreatieve als een apart dorp met een eigen cultuur. mogelijkheden. Het dorp ligt voor de helft in Het Munnikenland van Westmaas, een beschermde In Westmaas zijn winkels en scholen aanwezig en polder met grote landschappelijke, natuurlijke een sportvereniging. Inwoners maken ook gebruik en wetenschappelijke waarde. Westmaas ligt van voorzieningen in Puttershoek. rondom de westelijke kop van De Binnenmaas. Belangrijke oriëntatiepunten zijn de kerk en de

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Puttershoek

Identiteit De assen van Puttershoek waren vroeger oude Puttershoek heeft een uitgesproken identiteit als routes met het voetveer naar Groote Lindt, bij gezellig en dorps. De concentratie van (winkel) Zwijndrecht, als knooppunt. In het centrum komen voorzieningen, de haven en de openheid van de Maasdamsedijk, Schouteneinde en de Arent nieuwe woonwijken dragen hieraan bij. van Lierstraat samen, bij de kerk en de uit de 16e eeuw stammende haven, die vroeger toegang gaf Gelegen aan de Oude Maas kent de noordrand een tot de Binnenmaas. typerende verkaveling met lange lijnen dwars op De voorzieningen in Puttershoek worden ook de dijk. De Boezemvliet tussen de Binnenbedijkte gebruikt door de inwoners van , Strijen, Maas en de Oude Maas is een waardevolle ‘s-Gravendeel en Heinenoord. Sociaaleconomisch is historische lijn. het dorp wel wat kwetsbaar. De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Zuid-Beijerland

Identiteit die ook een belangrijke toeristische route Dorp aan het Haringvliet, goed ontsloten vormt. Aan de noordzijde is een groot deel van door de A29. Zuid-Beijerland heeft een grote de oorspronkelijke bebouwing verdwenen met aantrekkingskracht op mensen van buiten. Het uitzondering van de fraaie (zorg)boerderij. Het dorp staat ook bekend De Hitsert, naar de aan de dorp is de thuisbasis van veel verenigingen, zoals Beijerlanden grenzende slikken “De Hitsert”. De de Christelijke Muziekvereniging Crescendo. Hitserse kade, met uitzicht over het water, en het Het voorzieningenniveau is relatief goed in Zuid- Zuid-Beijerlandse Bos zorgen voor een aangename Beijerland. Vanwege de ligging en de oriëntatie omgeving met recreatieve mogelijkheden. op Numansdorp staat Zuid-Beijerland relatief op zichzelf in dit deel van de Hoeksche Waard. De oudste bebouwing ligt aan de Dorpsstraat,

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Strijensas

Identiteit door een karakteristieke sluis met ophaalbrug uit Sfeervol dorp aan het . Het dorp is het begin van de 19e eeuw. Naast de sluis zijn ontstaan rond de sas – oftewel sluis – van Strijen ook de jachthaven en de Oeverlanden Hollands uit 1649. Bestuurlijk gezien viel Striensche Sas Diep – ook wel APL-polder genoemd – belangrijke eeuwenlang onder De Klundert, in Brabant. herkenningspunten. Ook nu is Brabant nog altijd dichtbij, via de veerverbinding met . De historie van De laatste zaterdag van juni vindt er een Strijensas is nog altijd zichtbaar bij de monding dorpsfeest plaats genaamd, ‘t Sasse Durpsfeest. van de Strijense Haven, die wordt afgesloten Qua voorzieningen zijn de inwoners van Strijensas aangewezen op Strijen.

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld Mookhoek

Identiteit Buurtschap met een woonlint langs de Mookhoek In Mookhoek is het rustig, landelijk wonen. en een woonkern rondom de Kreekstraat. De Het buurtschap beschikt nog over een eigen Zweedsestraat herinnert aan de hulp die de basisschool, De Boemerang. Voor overige gemeente na de watersnoodramp vanuit Zweden voorzieningen zijn de inwoners van het buurtschap heeft gekregen in de vorm van houten woningen, aangewezen op Strijen en ’s-Gravendeel. In die nu nog te vinden zijn in Mookhoek en vergelijking met andere kernen in de Hoeksche Strijensas. De kerk is een markant punt in de kern. Waard is de sociaaleconomisch status relatief laag in Mookhoek.

De kern in cijfers

VITALITEIT GEZONDHEID OMGEVINGS LEEFBAARHEID WELVAART KWALITEIT

Onder het gemiddelde Gemiddeld Boven gemiddeld