DOCSLIB.ORG

Drones Achter De Dijken

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Drones Achter De Dijken Drones achter de dijken Het politieke debat in Nederland over de inzet van onbemande vliegtuigen www.paxforpeace.nl Colofon Februari 2017 ISBN/EAN: 978-94-92487-10-0 NUR 754 PAX2017/02 Auteurs: Foeke Postma, Wim Zwijnenburg Contact: [email protected] Editor: Annerieke Dekker Illustratie: Frans van der Vleuten Grafisch ontwerp: Het IJzeren Gordijn Met dank aan Meike Schneider en Jessica Dorsey voor hun commentaar. PAX PAX staat voor vrede. Samen met mensen in conflictgebieden en betrokken burgers in Nederland werkt PAX aan een menswaardige en vreedzame samenleving, overal in de wereld. PAX brengt mensen bij elkaar die voor vrede durven te gaan. Iedereen die in vrede gelooft, kan iets voor vrede doen: van kleine tot grote activiteiten. Wij geloven dat al die beetjes durf uiteindelijk een wereld dichterbij brengt die een veilige plek is voor alle mensen. PAX werkt aan vrede in conflictgebieden vanuit de kernwaarden menselijke waardigheid en solidariteit met vredesactivisten en slachtoffers van oorlogsgeweld. Bij het voorkomen en oplossen van gewapende conflicten staat voor ons het beschermen van burgers en hun veiligheid voorop. Drones achter de dijken Het politieke debat in Nederland over de inzet van onbemande vliegtuigen Inhoud 4 PAX ! Drones achter de dijken Inleiding 6 Achtergrond 7 Nederlandse drones 7 Nederlandse positie inzet en verspreiding bewapende drones 8 Werkwijze 11 Belang van standpunten voor het politieke debat 12 Standpunten politieke partijen 14 Christen-Democratisch Appèl (CDA) 14 ChristenUnie (CU) 16 Democraten 66 (D66) 18 GroenLinks 22 Socialistische Partij (SP) 25 Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) 30 Partij van de Arbeid (PvdA) 33 Partij voor de Dieren (PvdD) 36 Partij voor de Vrijheid (PVV) 37 Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) 40 Conclusies 46 Aanbevelingen 50 Annex 52 Stellingen 52 Open vragen 53 PAX ! Drones achter de dijken 5 Inleiding et gebruik van onbemande vliegtuigen, beter bekend als drones, heeft een enorme vlucht genomen in de afgelopen vijftien jaar. Drones hebben hun populariteit te danken aan een aantal unieke eigenschappen: ze kunnen langdurig in de lucht zijn, brengen geen risico voor militair personeel met zich mee en kunnen door Huiterst moderne sensorsystemen veel data verzamelen. Deze mogelijkheden hebben geleid tot nieuwe vormen van gewapend optreden in contraterrorisme operaties. Met name de Verenigde Staten voeren een grootschalig programma van clandestiene drone-aanvallen uit op vermeende terroristen in landen waar officieel geen oorlog is, zoals Jemen, Pakistan en Somalië.1 Aanvallen zonder een duidelijk internationaal juridisch kader, uitgevoerd in het geheim, waarbij zeer waarschijnlijk honderden burgers zijn omgekomen en duizenden anderen gewond geraakt. Gezien de groeiende interesse van andere staten in de aanschaf en het gebruik van bewapende drones2 is de zorg onder het maatschappelijk middenveld groot dat de het beleid van de VS een mogelijk precedent kan scheppen. Staten zoals Israël, China en Iran steken veel geld in de ontwikkeling van drones en zijn naast de VS de leidende exporteurs van onbemande vliegtuigen. Momenteel bezitten meer dan tachtig landen militaire drones en minimaal elf daarvan hebben bewapende droneprogramma’s.3 1 Zie: The Bureau of Investigative Journalism: Get the data on drone wars. https://www.thebureauinvestigates.com/category/projects/drones/drones-graphs/ 2 Cole, C. (2016) Drone strikes spread as proliferation surges. Dronewars. https://dronewars.net/2016/12/06/drone-strikes-spread-as-proliferation-surges/ 3 PAX (2014) Unmanned and Uncontrolled. Proliferation of unmanned systems and the need for improved arms export controls. https://www.paxforpeace.nl/ publications/all-publications/unmanned-uncontrolled 6 PAX ! Drones achter de dijken Op zoek naar alternatieve manieren om het politieke debat een nieuwe impuls te geven heeft vredesorganisatie PAX besloten meer licht te laten schijnen over de verschillende politieke standpunten over bewapende drones in Nederland. We hebben een enquête uitgezet bij alle relevante woordvoerders in de Tweede Kamer. We onderzoeken wat het gebruik van bewapende drones betekent voor de veiligheid van burgers en hoe nieuwe technologieën nieuw beleid over de inzet van dodelijk geweld mogelijk maken. Ook Nederland is van plan militaire drones aan te schaffen die bewapend kunnen worden. Daarom is het van groot belang duidelijkheid te krijgen over hoe politieke partijen zich verhouden tot de aanschaf en inzet van (bewapende) drones. En welke rol de partijen zien voor Nederland in het internationale debat over de legitimiteit van zogenaamde ‘targeted killings’: het doelgericht doden van terrorismeverdachten met drone- aanvallen. Met de informatie uit dit onderzoek kunnen burgers een betere afweging maken over hun stemkeuze en draagt dit rapport bij aan een breder maatschappelijk debat over de (on) wenselijkheid van het gebruik van bewapende drones in huidige en toekomstige conflicten. Achtergrond De inzet van bewapende drones, met name in clandestiene operaties door de VS, heeft geleid tot een breed internationaal debat over de legitimiteit en het juridisch kader waarbinnen deze aanvallen vallen. Ook zorgde het voor vragen over de effectiviteit van oorlog op afstand4 en de moreel-ethische dilemma’s die daarbij komen kijken. Maakt nieuwe militaire technologie zoals onbemande systemen het makkelijker om sneller dodelijk geweld te gebruiken? Oftewel, verlaagt het de drempel voor geweldsinzet, met name als er geen risico voor eigen troepen aan vastzit? En hoe verhoudt dit zich tot nieuwe vormen van militaire interventiestrategieën? © #NotABugsplat artist collective Afbeelding van een slachtoffer van een drone aanval geprint op een poster in een Pakistaans dorp 4 PAX (2013) Armed and Dangerous: De positie van IKV PAX Christi inzake bewapende drones. https://www.paxvoorvrede.nl/publicaties/alle-publicaties/armed- and-dangerous PAX ! Drones achter de dijken 7 Nederlandse drones Militaire drones komen in diverse soorten en maten voor en kunnen voor diverse doeleinden gebruikt worden. Het merendeel van de huidige militaire drones die wereldwijd worden ingezet, zijn relatief klein en worden vooral voor kortdurende verkenning en surveillancemissies gebruikt in reguliere militaire operaties. Zo heeft Nederland de beschikking over de RQ-11 Raven en de Boeing Scan Eagle. Dit zijn kleine tot middelgrote drones die het leger ter plekke kan lanceren en die 1,5 uur (Raven) tot meer dan 16 uur (Scan Eagle) in de lucht kunnen blijven. De drones maken gebruik van diverse soorten sensoren en camera’s. De Nederlandse krijgsmacht heeft al sinds 2006 aangegeven Medium Altitude Long Endurance (MALE) drones te willen aanschaffen. Dit is een groter type drone die meer dan 24 uur in de lucht kan blijven, en eventueel ook bewapend kan worden. Deze drones worden nu voornamelijk ingezet door de Amerikanen en Britten voor gewapende aanvallen. In 2013 werd besloten dat het de Amerikaanse MQ-9 Reaper moest worden en wilde Defensie het proces tot aanschaf inzetten. Dat leidde tot discussie in de Tweede Kamer over de rol van Nederland in het bredere internationale debat over de inzet van bewapende drones. Ook stelden Kamerleden de positie van de regering aan de orde rond zogenaamde targeted killings en het delen van data met landen die drones gebruiken voor deze aanvallen. Zowel de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken Timmermans als de huidige minister Koenders hebben nadrukkelijk gezegd dat Nederland bereid is internationaal deze discussie met andere staten aan te gaan. In het onderzoek ‘Drones achter de dijken’ richt PAX zich op de (bewapende) drones die een groot vliegbereik hebben en langdurig in de lucht kunnen blijven en op hun mogelijke inzet op en buiten het reguliere slagveld. Dit type drones heeft geleid tot een omstreden inzet. We laten onbewapende kleine surveillancedrones buiten beschouwing. Wel maken we de kanttekening dat gezien de snelle ontwikkelingen binnen de defensie-industrie ook kleine drones bewapend kunnen worden. In debatten over de aanschaf van de Reaper en de gelinkte zorgen uit de bredere discussies over gewapende inzet, heeft de Minister van Defensie aangegeven dat het niet om bewapende drones gaat, al werd deze optie niet compleet uitgesloten. Aangezien de Reaper als wapendrager is ont- worpen en ingezet, is het benadrukken van de ongewapende doelstelling des te opmerkelijker.5 Door nieuwe bezuinigingen is de aanschaf uitgesteld tot 2022. Echter, gezien de snel veranderende geopolitieke verhoudingen door de Amerikaanse verkiezingen, spanningen met Rusland, de oorlog tegen Islamitische Staat in Syrië en Irak én de opkomst van het populisme in Europa zal Defensie waarschijnlijk meer speelruimte krijgen voor versnelde aanschaf van drones. En daarmee mogelijk ook voor bewapening van drones en bredere inzet voor geweldsgebruik binnen militaire operaties. Nederlandse positie inzet en verspreiding bewapende drones In 2013 heeft de Commissie van Advies inzake Volkenrechtelijke Vraagstukken (CAVV) een rapport over bewapende drones uitgebracht.6 Het kabinet heeft daarop gereageerd en in 2014 een bijeenkomst georganiseerd om de ethische, technische en verdere vragen over bewapende 5 Modderkolk, H. (2016) Wij willen ook zo’n doodsmachine. De Volkskrant. 15 April, 2016 http://www.volkskrant.nl/politiek/wij-willen-ook-zo-n- doodsmachine~a4283228/ 6 CAVV (2013) Advies Bewapende Drones: http://cms.webbeat.net/ContentSuite/upload/cav/doc/CAVV_ADVIES_BEWAPENDE_DRONES(1).pdf 8 PAX ! Drones achter de dijken © Ministerie
Load more

Recommended publications
  • Israel Today Maart 2017.1.1
    Maart 2017 ISRAËL/NEDERLAND 37 www.israeltoday.nl Israëlische ambassadeur in Nederland: ’Terugkeer Joden versterkt de staat Israël’ Sjoukje Dijkstra Ambassadeur ‘Israël is het thuisland van alle Joden, Aviv Shir-On wereldwijd’, dat zegt Aviv Shir-On, de nieuwe tijdens de welkomstreceptie ambassadeur van Israël in Nederland. Dat die in veel Joden vandaag de dag terugkeren naar januari werd Israël ziet hij als een positieve ontwikkeling. georganiseerd door het ‘Het maakt de staat Israël sterk, en het ver- IsraëlPlatform. stevigt de positie van het volk.’ erder zegt de ambassadeur: ‘Het leiden om de situatie tussen de Israëli’s verspreiden van de waarheid ons helpen Vzal ons helpen om onze relatie met en de Palestijnen te verbeteren. In decem- om de relaties te verbeteren tussen de andere landen te verbeteren.’ Volgens ber vond er een eerste ontmoeting plaats mensen.’ Overheden schuift hij daarbij Shir-On is een sterk Israël belangrijk tussen premier Rutte en Netanyahu hier ter zijde. ‘Het gaat om het publiek, de voor Europa en de hele wereld: ‘In het in Den Haag. En er zal nog een vervolg mensen. Overheden hebben immers altijd bijzonder vanwege wat er er nu gebeurt op komen.’ bijbedoelingen en politieke belangen.’ in het Midden-Oosten. Hoe meer Joden De boodschap van er naar Israël komen, hoe sterker en Gemis gelukkiger Israël zal zijn.’ Aviv Shir-On Shir-On woont en werkt nog maar Het eerste doel van de nieuwe een half jaar in Nederland en mist Israël. Positieve ontwikkelingen ambassadeur is om de boodschap van de ‘Maar gelukkig zijn daar nog de moderne Shir-On liet daarbij weten hoop- staat Israël en het volk aan de mensen communicatie- en transportmiddelen.
    [Show full text]
  • Lista Dei Partecipanti
    CONFERENZA INTERPARLAMENTARE PER LA POLITICA ESTERA E DI SICUREZZA COMUNE (PESC) E LA POLITICA DI SICUREZZA E DIFESA COMUNE (PSDC) ROMA, 5-7 NOVEMBRE 2014 INTER-PARLIAMENTARY CONFÉRENCE CONFERENCE FOR THE INTERPARLEMENTAIRE COMMON FOREIGN AND POUR LA POLITIQUE ÉTRANGÈRE SECURITY POLICY (CFSP) AND ET DE SÉCURITÉ COMMUNE (PESC) THE COMMON SECURITY AND ET LA POLITIQUE DE SÉCURITÉ DEFENCE POLICY (CSDP) ET DÉFENSE COMMUNE (PSDC) ROME, 5-7 NOVEMBER 2014 ROME, LES 5-7 NOVEMBRE 2014 LISTA DEI PARTECIPANTI LIST OF PARTICIPANTS LISTE DES PARTICIPANTS http://ue2014.parlamento.it 1 MEMBER STATES – ÉTATS MEMBRES – STATI MEMBRI AUSTRIA – AUTRICHE – AUSTRIA National Council / Conseil national / Nationalrat Mr Josef CAP Head of the Delegation Mr Mario KUNASEK Chairperson of the National Defence Committee Ms Tanja WINDBÜCHLER- Deputy Chairperson of the Foreign SOUSCHILL Affairs Committee Mr Reinhold LOPAKTA Member of the Foreign Affairs Committee Mr Hannes WENINGER Member of the Foreign Affairs Committee Mr Joseph WIRNSPERGER Head of the International Relations Division Ms Marion KNAPP Staff Federal Council / Conseil fédéral / Bundesrat Mr Günther KÖBERL Chairperson of the Foreign Affairs Committee BELGIUM – BELGIQUE – BELGIO House of Representatives / Chambre des représentants / Kamer van volksvertegenwoordigers Mr Dirk VAN DER MAELEN Chairperson of the International Relations Committee Mr Stéphane CRUSNIÈRE Member of the House of Representatives Ms Viviane GEUFFENS Head of the International Relations Committee Secretariat Senate (Sénat) Mr Alexander
    [Show full text]
  • Economisch Steunpakket Sociale Zaken
    verleden vele goede debatten gevoerd heb. Dat geldt zowel 6 voor de commissie voor Economische Zaken als voor de commissie voor Financiën als voor de commissie voor Economisch steunpakket Sociale Zaken. Dus nu het lot mij hier toch gebracht heeft, verheug ik mij op de debatten en al datgene wat wij de Aan de orde is de voortzetting van het debat over het eco- komende tijd samen tot stand kunnen brengen. nomisch steunpakket, en van de behandeling van: Dat begint dus vandaag met het debat over het steunpakket. - het wetsvoorstel Wijziging van de begrotingsstaat van Dit is zeker niet het eerste debat daarover. Ieder van de het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) Kamerleden ging eigenlijk in op de heel complexe achter- voor het jaar 2021 (Tweede incidentele suppletoire begro- grond, maar ook de heel wisselende beelden die tegelijker- ting inzake specifieke aanpassingen in economisch steun- tijd allemaal waar zijn. Aan de ene kant waren er ook van- en herstelpakket) ( 35685 ); ochtend weer grote krantenkoppen over hoe gaat het gaat - het wetsvoorstel Wijziging van de begrotingsstaat van met de economie. Beurzen staan hoger dan ooit. De werk- het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) gelegenheid ontwikkelt zich macro, in percentages, in voor het jaar 2021 (Derde incidentele suppletoire begroting honderdduizenden, gelukkig goed. Tegelijk wees een heel inzake uitbreiding economisch steun- en herstelpakket) ( aantal van u er terecht op dat dit voor een individu of voor 35723 ); bepaalde groepen nog steeds betekent dat men hard - het wetsvoorstel Wijziging van de begrotingsstaat van getroffen is. Achter de macrocijfers over werkgelegenheid, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) de verwachte economische groei en de meevallende voor het jaar 2021 (Incidentele suppletoire begroting inzake tegenvallers in die groei en het historisch lage aantal faillis- de aanpassingen in het economische steun- en herstelpak- sementen gaat net zo goed nog steeds enorm persoonlijk ket als gevolg van de ontwikkeling in de bestrijding van leed schuil.
    [Show full text]
  • Toekomstbestendig Maken Publieke Mediadienst
    Verder dacht D66 dat het verzuilde, oude bestel eindelijk 9 op de schop zou worden genomen, dat we eindelijk de deur open gingen zetten voor externe producenten, externe Toekomstbestendig maken publieke organisaties die ook een programmavoorstel zouden kun- mediadienst nen indienen. Als optimist, want je moet wel heel optimis- tisch zijn om positief over deze wet te zijn, zie ik dat de deur Aan de orde is de behandeling van: wel is opengezet voor externe producenten — de deur staat - het wetsvoorstel Wijziging van de Mediawet 2008 in op een kier — maar dat er hooguit een heel klein streepje verband met aanvullingen bij het toekomstbestendig licht gloort. Dat was voor D66 genoeg om de wet te steunen, maken van de landelijke publieke mediadienst ( 34459 ). maar daar is dan ook echt alles mee gezegd. De voorzitter: We hebben hier in de Tweede Kamer, ik meen een half jaar geleden, tot diep in de nacht, tot een uur of vier, gedebat- Ik heet de staatssecretaris welkom. teerd over deze wet. Het werd ook wel de Nacht van Dekker genoemd. Dat steekspel is natuurlijk niks vergeleken met De algemene beraadslaging wordt geopend. wat er daarna nog allemaal in de Eerste Kamer is gebeurd. Daar werd maar liefst drie dagen gedebatteerd. De senato- ren hebben het onderste uit de kan gehaald en de staatsse- cretaris moest vele toezeggingen doen: over benoemingen, over de positie van de omroepen, over programmakosten, De heer Verhoeven (D66): over publieksbetrokkenheid en zelfs over Second Loverecla- Voorzitter. Ruim anderhalf jaar geleden schudde de staats- mes. Al die toezeggingen heeft hij uiteengezet in een aantal secretaris Hilversum luidruchtig wakker met plannen voor brieven aan de senaat.
    [Show full text]
  • Proces-Verbaal Van Een Stembureau 1 / 65
    il O Model N 10-1 - Proces-verbaal van een stembureau 1 / 65 Model N 10-1 Proces-verbaal van een stembureau De verkiezing van de leden van Tweede Kamerverkiezing 2021 op woensdag 17 maart 2021 Gemeente Helmond Kieskring 18 Waarom een proces-verbaal? Elk stembureau maakt bij een verkiezing een proces-verbaal op. Met het proces-verbaal legt het stembureau verantwoording af over het verloop van de stemming en over de telling van de stemmen. Op basis van de processen-verbaal wordt de uitslag van de verkiezing vastgesteld. Vul het proces-verbaal daarom altijd juist en volledig in. Na de stemming mogen kiezers het proces-verbaal inzien. Zo kunnen zij nagaan of de stemming en de telling van de stemmen correct verlopen zijn. Wie vullen het proces-verbaal in en ondertekenen het? Alle stembureauleden zijn verantwoordelijk voor het correct en volledig invullen van het proces-verbaal. Na afloop van de telling van de stemmen ondertekenen alle stembureauleden die op dat moment aanwezig zijn het proces-verbaal. Dat zijn in elk geval de voorzitter van het stembureau en minimaal twee andere stembureauleden. 1. Locatie en openingstijden stembureau A Als het stembureau een nummer heeft, vermeld dan het nummer 104 B Op welke datum vond de stemming plaats? tot : l Datum 17-03-2021 van %iO ‘Zj \ l LCL Ö uur. C Waar vond de stemming plaats? Openingstijden voor kiezers Adres of omschrijving locatie van tot VALKENNEST (BETHLEHEMKERK), Sperwerstraat (ing Valkstraat) 2, 5702 PJ Helmond uur D Op welke datum vond de telling plaats? l'l - O V ^ van 1 ^ I ^ tot \ | i üi s- Datum uur.
    [Show full text]
  • Defence and Security Committee
    DEFENCE AND SECURITY COMMITTEE MEETING SUNDAY 27 MAY 2018 Sejm Plenary Hall DSC 244 DSC 17 E Original: English NATO Parliamentary Assembly SUMMARY of the meeting of the Defence and Security Committee Plenary Hall, Senate, The Parliament (Senate and Chamber of Deputies) of Romania Bucharest, Romania Saturday 7 and Sunday 8 October 2017 www.nato-pa.int October 2017 244 DSC 17 E ATTENDANCE LIST Committee Chairperson Raymond KNOPS (Netherlands) General Rapporteur Joseph A. DAY (Canada) Special Rapporteur Wolfgang HELLMICH (Germany) President of the NATO PA Paolo ALLI (Italy) Secretary General of the NATO PA David HOBBS Member delegations Albania Mimi KODHELI Perparim SPAHIU Xhemal QEFALIA Belgium Peter BUYSROGGE Karolien GROSEMANS Sébastian PIRLOT Karl VANLOUWE Veli YÜKSEL Bulgaria Hristo GADZHEV Simeon SIMEONOV Canada Leona ALLESLEV Pierre-Hugues BOISVENU Michael COOPER Pierre PAUL-HUS Croatia Miro KOVAC Czech Republic Patrik KUNCAR Martin SEDLAR Denmark Peter Juel JENSEN Estonia Hannes HANSO Marko MIHKELSON France Sonia KRIMI Jean-Charles LARSONNEUR Joachim SON-FORGET Germany Rainer ARNOLD Lorenz CAFFIER Karin EVERS-MEYER Wolfgang HELLMICH Anita SCHÄFER Greece Andreas LOVERDOS Ioannis PLAKIOTAKIS Hungary Matyas FIRTL Italy Lorenzo BATTISTA Luciano URAS Vito VATTUONE Latvia Artis RASMANIS Lithuania Juozas OLEKAS Montenegro Obrad Miso STANISIC Netherlands Bastiaan van APELDOORN Franklin van KAPPEN Raymond de ROON Herman SCHAPER i 244 DSC 17 E Norway Sverre MYRLI Poland Waldemar ANDZEL Przemyslaw CZARNECKI Jan DOBRZYNSKI Stanislaw PIETA Portugal Joao REBELO Romania Nicu FALCOI Mihai Valentin POPA Slovakia Anton HRNKO Slovenia Matjaz NEMEC Spain Eugenio Jesus GONZALVEZ Gabino PUCHE Luis RODRIGUEZ-COMENDADOR Turkey Ziya PIR Sirin UNAL United Kingdom Lord CAMPBELL OF PITTENWEEM Kevan JONES Madeleine MOON Alec SHELBROOKE Bob STEWART United States Paul COOK Thomas MARINO Michael R.
    [Show full text]
  • Bijlage1 Steunkamerkorteselectie-4 (1) (2).Docx
    Bijlage 1: Verzoek Kamerleden aan de verantwoordelijke ministers om met Femmes for Freedom samen te werken en draagvlak voor de ideeën van Femmes for Freedom Kamerstuk 32175 nr. 70 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de minister voor Rechtsbescherming op 18 maart 20211 Pharos ontwikkelt met betrokken partijen bij de actieagenda, zoals het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (hierna: LKHA), de Federatie van Somalische Associaties Nederland (hierna: FSAN), Movisie en Femmes for Freedom en kleine (zelf)organisaties die deel uitmaken van de gemeenschappen, een brede voorlichtingscampagne over de verschillende vormen van schadelijke praktijken. Pharos zorgt voor coördinatie, samenhang en afstemming tussen de betrokken partijen. Voor deze aanpak is gekozen om (potentiële) slachtoffers, professionals en omstanders gericht te kunnen bereiken. Met deze voorlichtingscampagne geven we samen met de Minister van SZW ook invulling aan de motie van het lid Peters (CDA)5 waarin de regering wordt opgeroepen om Femmes for Freedom te betrekken bij de beleidsvorming en uitvoering. Voortbouwen op eerder ingezet beleid (zie het Actieplan Zelfbeschikking 2015–2017)16 gericht op de bevordering van mentaliteitsverandering. In aansluiting op de drie eerdergenoemde projecten gericht op de bevordering van het recht op zelfbeschikking gaat SZW samen met OCW en partijen gericht op verandering van binnenuit – zoals de partijen uit de Alliantie Verandering van Binnenuit en Femmes for Freedom – verkennen of er witte vlekken in de aanpak zijn en waar versteviging mogelijk is. SZW zet hierbij in op aanpakken die bewezen effectief zijn of waarvan we de effectiviteit aan kunnen tonen. Hiermee wordt ook invulling gegeven aan een eerdere toezegging van de Minister van SZW om met gemeenschappen in overleg te gaan over vrouwelijke genitale verminking dat één van de uitingen kan zijn van eergerelateerd geweld.
    [Show full text]
  • Regeling Van Werkzaamheden Door De Dividendbelasting En We Willen Daar Graag Over Debatteren Met Het Kabinet En Wel Met De Minister Van Financiën
    De heer Nijboer (PvdA): 5 Voorzitter, dank u wel. De PvdA maar ook andere partijen hebben andere plannen met de 1,9 miljard die is vrijgevallen Regeling van werkzaamheden door de dividendbelasting en we willen daar graag over debatteren met het kabinet en wel met de minister van Financiën. Daarom vraag ik om heropening van de Alge- De voorzitter: mene Financiële Beschouwingen. Ik stel aan de Kamer voor de Eerste Kamer te laten weten dat de heer Koopmans de plaats zal innemen van de heer Ten Broeke bij de verdediging van het Voorstel van wet van De heer Bruins (ChristenUnie): de leden Ten Broeke en Knops houdende regels voor de Geen steun. inzet van gewapende particuliere maritieme beveiligers aan boord van Nederlandse koopvaardijschepen (Wet ter Bescherming Koopvaardij) (34558). De heer Azarkan (DENK): Voorzitter, echt een dringende oproep om het wel te steu- Ik deel aan de Kamer mee dat de vaste commissie voor nen, want dan kunnen we met een gerust hart weer gaan Koninkrijksrelaties tot haar voorzitter heeft gekozen de heer slapen. Ik kijk elke dag of die er wel of niet staat, en elke Paternotte en dat de Kunstcommissie tot haar voorzitter dag staat die hier. Ik vind dat die echt een debat verdient. heeft gekozen mevrouw Belhaj. Dus steun. Op verzoek van de aanvrager stel ik voor het dertigledende- bat over de uitstoot van een kankerverwekkende stof door De heer Laçin (SP): chemiebedrijf Sterigenics in Zoetermeer van de agenda af Vandaag ben ik door mevrouw Leijten afgevaardigd om te voeren. het te steunen. Dus van harte steun.
    [Show full text]
  • University of Groningen Populisten in De Polder Lucardie, Anthonie
    University of Groningen Populisten in de polder Lucardie, Anthonie; Voerman, Gerrit IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 2012 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Lucardie, P., & Voerman, G. (2012). Populisten in de polder. Meppel: Boom. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): http://www.rug.nl/research/portal. For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date: 10-02-2018 Paul lucardie & Gerrit Voerman Omslagontwerp: Studio Jan de Boer, Amsterdam Vormgeving binnenwerk: Velotekst (B.L. van Popering), Zoetermeer Druk:Wilco,Amersfoort © 2012 de auteurs Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
    [Show full text]
  • Using Faith to Exclude
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Loughborough University Institutional Repository 5 USING FAITH TO EXCLUDE THE ROLE OF RELIGION IN DUTCH POPULISM Stijn van Kessel 1 Religion has played a crucial role in the formation of the Dutch party system, and party competition in the first decades after World War II was, to a consid- erable degree, still determined by the religious denomination of voters. Most religious voters were loyal to one of the three dominant ‘confessional’ parties: the large Catholic People’s Party (KVP) or one of the two smaller Protestant parties (ARP and CHU).2 Until the parliamentary election of 1963, the com- bined vote share of the three dominant confessional parties was around 50 per cent. Most secular voters, on the other hand, turned either to the Labour Party (PvdA), representing the working class, or the Liberal Party (VVD), repre- senting the secular middle class. The fact that voting behaviour was rather predictable resulted from the fact that Dutch parties and the most significant religious and social groups—arguably with the exception of the secular middle class and the VVD—were closely aligned.3 One aspect of this ‘pillarisation’ of society was that the electorate voted largely along traditional cleavage lines of religion and social class. 61 SAVING THE PEOPLE The dividing lines between the social groups gradually evaporated, in part due to the secularisation of society since the 1960s. Except for the secular middle class, the social background of the electorate continued to determine voting patterns quite predictably in the following decades, but by the turn of the twenty-first century the explanatory power of belonging to a traditional pillar had faded to a large extent.4 What is more, as Dutch society became more secularised, the level of electoral support for the three dominant confes- sional parties began to decline.
    [Show full text]
  • 'Asbest in Make
    TRIBUNENieuwsblad van de SP • jaargang 57 • nr. 4 • april 2021 • € 1,75 • www.sp.nl OMDAT JE HET WAARD BENT? ‘ASBEST IN MAKE UP’ VERKIEZINGEN: 9 ZETELS ARNHEM WINT AFVALSTRIJD SP-WEBSOP Kijk eens op de webshop voor boeken, kleding en actiemateriaal. shop.sp.nl DE SP ZET ZICH IN VOOR MENSELIJKE WAARDIGHEID, GELIJKWAARDIGHEID EN SOLIDARITEIT TRIBUNE IS EEN Redactie Illustraties SP algemeen Redactie Tribune UITGAVE VAN DE Diederik Olders (h), Lesley Arp Arend van Dam T (088) 243 55 55 Snouckaertlaan 70 SOCIALISTISCHE Daniël de Jongh, Xander Topma Wim Stevenhagen F (033) 462 55 12 3811 MB Amersfoort PARTIJ (SP) EN [email protected] T (088) 243 55 42 VERSCHIJNT Vormgeving De Tribune op Internet www.sp.nl F (033) 462 55 12 11 MAAL Nenad Mećava, Gonnie Sluijs www.sp.nl/nieuws/tribune E [email protected] PER JAAR Abonnementen- en Aan dit nummer werkten mee Abonnement ledenadministratie De Tribune in Robin Bruinsma, Maurits Gemmink € 5,00 per kwartaal (machtiging) Snouckaertlaan 70 gesproken vorm Wiebe Kiestra, Karen Veldkamp of € 20,00 per jaar (acceptgiro). 3811 MB Amersfoort Belangstellenden voor Losse nummers € 1,75. T (088) 243 55 40 de Tribune op cd kunnen Foto omslag SP-leden ontvangen de E [email protected] contact opnemen met Istockphoto.com Tribune gratis. de SP-administratie. Incasso contributie Veel leden van de SP betalen hun contributie via een incassomachtiging. Sinds 1 oktober 2013 incasseert de SP het bedrag van de contributie in de eerste week van elk kwartaal. Daarbij vermelden we, conform wettelijke regels het betreffende lidnummer en het zogeheten incassanten-ID van de SP, te weten NL86ZZZ403462460000.
    [Show full text]
  • Authentieke Versie (PDF)
    Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2019–2020 35 483 Regels over inburgering in de Nederlandse samenleving (Wet inburgering 20..) Nr. 62 VERSLAG VAN EEN WETGEVINGSOVERLEG Vastgesteld 21 juli 2020 De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft op 29 juni 2020 overleg gevoerd met de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, over: – het wetsvoorstel Regels over inburgering in de Nederlandse samenleving (Wet inburgering 20..) (Kamerstuk 35 483). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. De voorzitter van de commissie, Rog De griffier van de commissie, Esmeijer kst-35483-62 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2020 Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35 483, nr. 62 1 Voorzitter: Rog Griffier: Esmeijer Aanwezig zijn elf leden der Kamer, te weten: Becker, Van den Berge, Gijs van Dijk, Jasper van Dijk, De Graaf, Kuzu, Van Meenen, Peters, Rog, Segers en Stoffer, en de heer Koolmees, Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Aanvang 13.03 uur. De voorzitter: Aan de orde is het wetgevingsoverleg van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid, onder andere over het wetsvoorstel Regels voor inburgering in de Nederlandse samenleving oftewel de Wet inburgering (35 483). Heel hartelijk welkom aan alle leden op deze historische plek: de Oude Zaal van de Tweede Kamer. Een hartelijk welkom aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en zijn ondersteuners. Wij hebben vijf uur de tijd om dit wetsvoorstel te behandelen. Dat betekent dat we tot 18.00 uur de tijd hebben. Dan moeten we de zaal verlaten. Het zou heel fijn zijn als wij de wet in die tijd kunnen behandelen.
    [Show full text]