Spacerem po polSce Przewodnik Po najciekawszych miejscach LokaLnej GruPy działania „owocowy szLak” Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Działanie współfinansowane ze środków UE w ramach Osi 4 LEADER Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Teren Lokalnej Grupy Działania „Owocowy Szlak” należy do najciekawszych przy- rodniczo i krajobrazowo zakątków Polski. Zajmuje on zachodnią część województwa DLA DUCHA… lubelskiego i swoim działaniem obejmuje siedem gmin powiatu opolskiego – 2 gminy miejsko – wiejskie: Opole Lubelskie, Poniatowa, oraz 5 gmin wiejskich: Chodel, Karczmi- Na atrakcyjność obszaru LGD „Owocowy Szlak” wpływa bogate dziedzictwo kultu- ska, Józefów nad Wisłą, Łaziska i Wilków, o łącznej powierzchni 810 km², którą zamiesz- rowe przejawiające się w licznie tu umiejscowionych zabytkach, miejscach pamięci, kuje 63 913 mieszkańców. jak również w kultywowaniu tradycji przez prężnie działające w regionie zespoły lu- Prawie cały obszar działania LGD leży w obrębie Wyżyny Lubelskiej. Wyróżnia się tu dowe i koła gospodyń wiejskich. Niespotykane na innych terenach atrakcje turystycz- następujące subregiony: Równinę Bełżycką, Kotlinę Chodelską, Wzniesienia Urzędowskie ne, tj. kolejka wąskotorowa, miejsce lądowania UFO czy grodziska średniowieczne oraz Małopolski Przełom Wisły, rozciągający się wzdłuż królowej polskich rzek. stanowią doskonałą ofertę dla turystów odwiedzających nasze tereny. Dominującą formą gospodarowania na obszarze jest rolnictwo, szczególnie sadow- W rozdziale tym przedstawiamy zabytki architektoniczne oraz walory przyrodni- nictwo oraz przetwórstwo owocowo- warzywne. cze i kulturalne jakie można zobaczyć w naszym regionie. Na pewno każdy znajdzie Region LGD „Owocowy Szlak” to miejsce dla wszystkich, którzy cenią sobie przyrodę tutaj coś dla swojego ducha… i piękne krajobrazy oraz ciszę i spokój. Atrakcyjne uwarunkowania geograficzne, położenie na obszarze Kazimierskiego ZABYTKI Parku Krajobrazowego, Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, Wrzelowieckie- go Parku Krajobrazowego i Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu oraz unika- Pałac Lubomirskich w Opolu Lubel- towe zabytki czynią okolicę atrakcyjnym celem wypraw turystycznych. Obszary te łączą skim (Gmina Opole Lubelskie) – Pałac powstał się z wyznaczonym w dolinie Wisły obszarem NATURA 2000 – Małopolskim Przełomem na miejscu wcześniejszej rezydencji drewnia- Wisły. O walorach przyrodniczych terenu LGD „Owocowy Szlak” decyduje również wy- nej w XVII w.- zbudowany w stylu barokowym stępowanie dużych powierzchni leśnych, łąk oraz stawów i cieków wodnych, które dzię- o dwóch kondygnacjach z dwiema wieżami ki małym przekształceniom sprzyjają występowaniu rzadkich gatunków fauny i flory. w narożach. Prace nad budową rozpoczął Słu- Oko turysty niewątpliwie przykują jary i wąwozy lessowe, które rozgałęziają się koło pecki. W kolejnych stuleciach na zlecenie Zofii miejscowości Rogów w sieć zwaną „Ośmiornicą Rogowską”. Wśród malowniczych wą- i Antoniego Lubomirskich dokonano najwięk- wozów i wzgórz pokrytych lasami znajduje się wiele szlaków turystycznych – pieszych szej przebudowy pałacu wg projektu Jakuba i rowerowych umożliwiających poznanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych i kul- Fontany, Dominika Merliniego i Ferdynanda Naxa. W efekcie powstał budynek trzy- turowych. Wędrówki ścieżkami dydaktyczno – przyrodniczymi i historycznymi mogą kondygnacyjny z marmurową posadzką, kryształowymi lustrami oraz dwupiętrową posłużyć jako element edukacji dzieci i młodzieży w zakresie przyrody, geografii i histo- salą balową. Pałac obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego. rii. To wymarzona okolica do uprawiania czynnego wypoczynku, tj. wędrówek pieszych, rowerowych, konnych, a także wodnych. Pałac Kleniewskich w Kluczkowicach Obszar LGD „Owocowy Szlak” to tereny idealne dla myśliwych, wędkarzy i grzybiarzy. (Gmina Opole Lubelskie) – Wzniesiony na prze- Czyste wody rzeki Chodelki przepływającej przez wszystkie gminy wchodzące w skład łomie lat dwudziestych i trzydziestych XIX w. LGD zasilają szereg kompleksów stawów rybnych w jej dolinie, które są miejscami wg projektu architektów Kazimierza Wojcie- gniazdowania wielu gatunków ptactwa wodnego, a także bazą żerową dla orłów bieli- chowskiego i Kazimierza Skórewicza. Wnętrze ków i bocianów czarnych. pałacu Kleniewscy zamienili na galerię malar- Na miłośników historii i architektury czekają dworki, pałace i obiekty sakralne kryjące stwa polskiego z dziełami wybitnych malarzy. niezwykle legendy, jak również liczne grodziska wczesnośredniowieczne świadczące Oryginalny wystrój w stylu zakopiańskim otrzy- o żyjących tu plemionach słowiańskich. mała również biblioteka pałacowa, zaprojekto- Dla wielbicieli podróży w sezonie letnim uruchamiana jest kolejka wąskotorowa wana przez Stanisława Witkiewicza. Pałac otacza znakomicie zachowany park krajo- wiodąca przez malownicze tereny LGD „Owocowy Szlak”. brazowy z pomnikowym drzewostanem. Na uwagę zasługuje ekspozycja muzealna Przemierzając nasz teren każdy turysta będzie miał okazję obcować z niezwykłą znajdująca się we wnętrzach pałacu. przyrodą, poznać tajemnice ukryte w zabytkowych murach, a po dniu pełnym wrażeń odpocząć przy tradycyjnym posiłku. Zapraszamy więc na wędrówkę dla ducha, ciała Pałac Lubomirskich w Niezdowie (Gmina Opole Lubelskie) – zbudowany i brzucha… w stylu klasycystycznym, miał służyć jako letnia rezydencja Lubomirskich w Niezdo- Lokalna Grupa Działania Spacerem po Polsce „Owocowy Szlak” Przewodnik po najciekawszych miejscach LGD „Owocowy Szlak” wie, zaprojektowany wg projektu nadwornego architekta Franciszka Degena. We- Pałac Potockich w Józefowie nad Wisłą wnątrz pałacu istniała dwukondygnacyjna sala balowa, zwieńczona u góry kopułą. (Gmina Józefów nad Wisłą) – Barokowa siedzi- Dziś stanowi własność prywatną. Wokół pałacu znajduje się 16 ha park, w centrum ba jednego z najbardziej zasłużonych rodów którego znajduje się amfiteatr, w którym odbywają się imprezy kulturalne, jak m.in. w dziejach Ziemi Opolskiej. Wybudowana na Jarmark Opolski – coroczna impreza kultywująca tradycje rzemieślniczo – handlowe początku XVIII w., otoczona parkiem, w którym Opola, której atrakcją są występy gwiazd polskiej muzyki i estrady. znajduje się kamienna ławka parkowa z rzeź- Dworek Gerliczów w Kraczewicach bą Chrystusa. W jego zachodniej części – taras (Gmina Poniatowa) – Letnia rezydencja zie- widokowy, skąd można podziwiać malowniczy miańska utrzymana w wytwornym secesyjnym fragment doliny Wisły. Tu mieszkali – założyciel stylu. Wybudowali ją – prawdopodobnie Hen- Józefowa Andrzej Potocki i fundator kościoła p.w. Bożego Ciała Józef Potocki. ryk i Władysław Gerliczowie – pod koniec XIX Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w. Zachowany został oryginalny układ wnętrz w Opolu Lubelskim (Gmina Opole Lubel- i kaflowe piece. Dwór otacza dobrze utrzy- skie) – najstarszy zabytek gminy Opole Lu- many park krajobrazowy z pozostałościami belskie. Wybudowany w latach 1650-1675 ciekawych okazów drzew i krzewów. Obecnie z fundacji rodziny Słupeckich w stylu wcze- w dworze mieści się Dom Muzyki będący sie- snobarokowym. Konsekrowany przez bp An- dzibą dziecięcych zespołów artystycznych „Scholares Minores pro Musica Antiqua” drzeja Trzebickiego w 1674 r. Rozbudowany i „Szczygiełków”. w latach 1744-1749. Zespół dworsko-parkowy w Karczmi- W 1743 r. kościół oddano pijarom, którzy skach (Gmina Karczmiska) – Teren obecnego dokonali rozbudowy dodając nawy boczne i podwyższając ka- zespołu dworsko-parkowego w XII w. stanowił plice z mansardowymi kopułami. W II poł. XVIII w. kościół pokry- własność klasztoru Norbertanek, a od wieku XIV to polichromią wykonaną przez Antoniego Dembickiego i Józe- były to już dobra królewskie. W 1819 r. nabyła je fa Mayera. Z kościołem połączone są dwie kaplice – Chrystusa Anna Potocka, a w 1829 r. Adam Jerzy Czarto- Ukrzyżowanego (wystrój i osprzęt kaplicy pochodzą z kaplicy ryski. W tym samym czasie na terenie posiadło- zamkowej wojewody Jana Tarły) i Najświętszej Marii Panny. ści księżna Izabela Czartoryska założyła park w Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Kraczewicach (Gmina Po- stylu angielskim o powierzchni 3 ha, w którym niatowa) – Kościół drewniany, trójnawowy, wybudowany w 1920 r., przez parafian wg zasadzono 25 gatunków drzew, w którym rosną projektu architekta Brzeskiego. Poświęcony 15 sierpnia 1920 r. przez dziekana z Kuro- drzewa pomnikowe, m.in. platan klonolistny i wa, ks. Michała Dwornickiego. Na szczególną uwagę zasługują ołtarz główny i chrzciel- grab pospolity. Po upadku Powstania Listopa- nica z drzewa dębowego oraz obraz św. Józefa z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym dowego majątek został skonfiskowany przez i statua Najświętszego Serca Pana Jezusa we wnęce. rząd carski, następnie odsprzedany Pawłowi Kościół p.w. Św. Trójcy w Chodlu (Gmina Chodel) – go- Ignacemu Wesslowi, który w 1840 r. wybudo- tycko-renesansowy Kościół ufundował w roku 1530 Bernard wał dwór, który następnie został przebudowa- Maciejowski. Za najcenniejsze w Chodelskim kościele ucho- ny w stylu klasycystycznym wg projektu Tade- dzą chrzcielnica z 1613 r., wykonana z piaskowca w stylu usza Nowakowskiego. Kolejnymi właścicielami gotyckim z pokrywą, na której znajduje się figura przedsta- Karczmisk była rodzina Strażyców. Obecnie obiekt pełni funkcję oświatowo-kultu- wiająca chrzest Chrystusa, konfesjonał z 1615 r., ambona z lu- ralną. Mieści się w nim Gminna Biblioteka