DOCSLIB.ORG

Diwydiant Llechi Cymru

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Diwydiant Llechi Cymru Diwydiant llechi Cymru Dechreuodd diwydiant llechi Cymru yn y cyfnod Rhufeinig, pan ddefnyddiwyd llechi ar do caer Segontium, Caernarfon. Tyfodd y diwydiant yn araf hyd ddechrau’r 18g, yna bu tŵf cyflym hyd ddiwedd y 19g. Roedd yr ardaloedd cynhyrchu llechi pwysicaf yng ngogledd- orllewin Cymru, gan gynnwys Chwarel y Penrhyn ger Bethesda, Chwarel Dinorwig ger Llanberis, Dyffryn Nantlle a Blaenau Ffestiniog, lle roedd y llechi yn dod o gloddfeydd tanddaearol yn hytrach na chwareli agored. Penrhyn a Dinorwig oedd y ddwy chwarel lechi fwyaf yn Bethesda, Gwynedd y byd, a Chwarel yr Oakeley ym Mlaenau Ffestiniog oedd Data cyffredinol y gloddfa lechi fwyaf yn y byd.[1] Defnyddir llechi yn bennaf ar doeau, ond mae darnau mwy trwchus o lechfaen Enghraifft o'r canlynol diwydiant yn cael eu defnyddio ar gyfer lloriau, byrddau gwaith a Math diwydiant beddfeini ymhlith pethau eraill.[2] Daeth i ben 21G Hyd at ddiwedd y 18g, cynhyrchid y llechi gan griwiau Dechreuwyd 1G bach o chwarelwyr oedd yn talu i’r tirfeddiannwr am gael Yn cynnwys Afon Ogwen, Afon defnyddio’r chwareli. Byddent yn cario’r llechi i’r Cegin, Amgueddfa porthladdoedd ar gefnau ceffylau neu mewn certi, ac yna yn eu hallforio i Loegr, Iwerddon ac weithiau Ffrainc. Tua Lechi Cymru, Dyffryn diwedd y ganrif, dechreuodd y tirfeddianwyr mawr Nantlle, Ffestiniog, weithio’r chwareli eu hunain, ar raddfa fwy. Wedi i’r Gwynedd, Prifysgol llywodraeth wneud i ffwrdd â'r dreth ar lechi yn 1831, Bangor tyfodd y diwydiant yn gyflym a datblygwyd rheilffyrdd cul Dynodwyr i gario’r llechi i’r porthladdoedd. Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia Y diwydiant llechi oedd prif ddiwydiant gogledd-orllewin Cymru yn ystod ail hanner y 19g, a bodolai ar raddfa llawer llai Adnoddau Dysgu mewn rhannau eraill o Gymru. Yn 1898, yr oedd 17,000 o chwarelwyr yn cynhyrchu hanner miliwn o dunelli o lechi. Yn Rhestr o adnoddau dysgu ar gyfer y dilyn streic hir a chwerw yn Chwarel y Penrhyn rhwng 1900 a pwnc yma 1903, dechreuodd y diwydiant ddirywio, a bu'r Rhyfel Byd Cyntaf yn gyfrifol am ostyngiad mawr yn y nifer o chwarelwyr. HWB Arweiniodd y Dirwasgiad Mawr a’r Ail Ryfel Byd at gau llawer Y Diwydiant Llechi (https://hwb.gov. o’r chwareli llai, a chaewyd llawer o’r chwareli mwy yn ystod y wales/search?query=chwarel%20pen 1960au a’r 1970au, i raddau helaeth oherwydd y defnydd o deils rhyn&strict=true&popupUri=%2FRes yn hytrach na llechi ar doeau. Mae rhywfaint o lechi yn cael eu ource%2Fad559d4f-f1b9-4280-a9de-d cynhyrchu hyd heddiw, ond ar raddfa lawer llai. 5466bb8a067) Llyfrgell Genedlaethol Cymru Cynnwys Diwydiant llechi Gogledd Cymru (htt ps://hwb.gov.wales/repository/discov Natur llechfaen Cymru ery/resource/36a6efa2-389d-4164-967 Dechreuadau 3-3e3e37407a75/cy) Twf y Diwydiant (1760–1830) Adolygwyd testun yr erthygl hon gan Anterth y diwydiant (1831–1878) arbenigwyr pwnc ac mae'n addas i'w Twf ym Mlaenau Ffestiniog ddefnyddio mewn addysg Mecaneiddio a thwf y cynnyrch Chwarelwyr Anghydfod diwydiannol a dirywiad (1879–1938) Anghydfod yn y Penrhyn Lleihad yn y cynnyrch Diwedd cynhyrchu ar raddfa fawr (1939–2005) Diwydiant llechi Cymru heddiw Dylanwad diwylliannol Gweler hefyd Nodiadau Hollti blociau llechfaen â chyn a morthwyl yn Chwarel Dinorwig tua 1910. Mae angen Llyfryddiaeth medrusrwydd mawr i wneud y gwaith yma, ac ni lwyddwyd i’w fecaneiddio hyd ail hanner yr 20g. Natur llechfaen Cymru Yr ardaloedd llechfaen pwysicaf yw’r llechfaen Cambriaidd i’r de o Fangor a Chaernarfon a’r llechfaen Ordoficaidd o amgylch Blaenau Ffestiniog. Mae llechfaen Cymru yn perthyn i dri chyfnod "Arlwydd Penmachno" - un o gymeriadau'r daearegol: y Cambriaidd, Ordoficaidd a Silwraidd. Ceir y diwydiant llechi yn 1885 - yn Chwarel y Penrhyn, o llechfaen Cambriaidd mewn ardal rhwng Conwy a bosib. Allan o gasgliad John Thomas, y Llyfrgell Chricieth; y llechfaen yma a geir yn Chwarel y Penrhyn, Genedlaethol. Chwarel Dinorwig a Dyffryn Nantlle. Mae ychydig o lechfaen Cambriaidd mewn mannau eraill, er enghraifft ar Ynys Môn, ond ni chafodd ei ddefnyddio ar raddfa fawr. Ceir y llechfaen Ordoficaidd rhwng Betws-y-coed a Phorthmadog; dyma’r llechfaen yn chwareli Blaenau Ffestiniog. Mae mwy o lechfaen Ordoficaidd rhwng Llangynog ac Aberdyfi, yn arbennig yn ardal Corris, ac mae ychydig o lechfaen o’r cyfnod yma yn y de, yn enwedig yn Sir Benfro. Mae’r llechfaen Silwraidd ymhellach i’r dwyrain, yn nyffryn Dyfrdwy ac yn ardal Machynlleth.[3] Natur llechfaen sy'n ei wneud yn ddefnyddiol, yn bennaf wrth adeiladu. Gan fod natur ac ansawdd y graig yn gwahaniaethu o ardal i ardal byddai chwareli arbennig yn arbenigo mewn cynnyrch gwahanol. Ansawdd da llechi Gogledd Cymru, yn ogystal â medrusrwydd wrth drafod y graig a'r gallu i gynhyrchu ar raddfa fawr, a'u bod yn gymharol agos at y môr, a olygai y byddai galw am lechi Gogledd Cymru dros y byd i gyd erbyn canol y 19g. Ar y cyfan llechfaen o'r Oes Gambriaidd yw'r llechfaen gorau. Ond mae llechfaen o'r Oes Ordoficaidd yn llai brau na llechfaen o'r Oes Gambriaidd. Oherwydd hyn mae'n haws trin craig Ordoficaidd â pheiriannau na chraig Cambriaidd. Golygai hyn y byddai mecaneiddio yn chwareli Blaenau Ffestiniog yn talu'n well nag yn Arfon.[4] Mae cyfeiriad pileriad llechfaen a chyfeiriad yr wythïen yn gwahaniaethu o wythïen i wythïen. Yn wahanol i lechfaen Ffestiniog, lle'r oedd y cyfeiriad pileri yn groes i gyfeiriad yr wythïen, roedd y cyfeiriad pileri yn gyfochrog â chyfeiriad yr wythïen yn Chwarel Ceunant Parc, Llanfrothen. Oherwydd hyn roeddynt yn gallu arbenigo mewn cynhyrchu cribau hir yn Chwarel Ceunant Parc.[5] Mae cyfartaledd sylffwr yn y llechfaen yn effeithio ar ba mor dda mae llechfaen yn gallu cario trydan. Pan oedd llechfaen yn cael ei ddefnyddio fel ynysydd trydan rhaid oedd dewis y llechfaen â'r lefel sylffwr isaf posibl at y perwyl hwn. Yr ongl rhwng gwely'r llechfaen ac wyneb y tir fyddai'n pennu'r dull o gloddio'r graig.[6][7] Pan fod yr ongl rhwng gwythïen y llechfaen ac ochr y mynydd yn fas yna mewn chwareli agored y cloddir, megis yn y Penrhyn ac yn Ninorwig. Os yw gwythïen y llechfaen yn goleddu yn agos at yn syth am lawr i'r ddaear yna cloddio twll dwfn agored sydd orau megis yn chwareli Dorothea a Phenyrorsedd. Pan fo'r wythïen yn goleddu i mewn i'r tir yna roedd gormod o bridd a chraig i'w symud cyn dod at y llechfaen i wneud elw wrth ei gloddio mewn chwarel neu bwll agored. Rhaid oedd dilyn yr wythïen a thyllu pyllau tanddaearol megis yn Llechwedd a Bryneglwys. Mae gwythïen y Maen Cul ym Mryneglwys yn gorwedd rhwng 50-60° â'r llorwedd.[8] Byddai rhai o'r gweithiau'n cyfuno'r dulliau yma o gloddio yn ôl y galw. Mae'r hen byllau tanddaearol, megis y rhai o gwmpas Chwarel Oakley sy'n dal i weithio heddiw yn cael eu gweithio fel pyllau agored erbyn hyn. Dechreuadau Gwyddai’r Rhufeiniaid am fanteision llechi ar gyfer adeiladu a thoi. Yn wreiddiol defnyddid teils ar do’r gaer yn Segontium, Caernarfon, ond yn ddiweddarach defnyddid llechi ar gyfer y to ac ar gyfer lloriau. Mae’r llechfaen agosaf yn ardal y Cilgwyn, rhyw bedair milltir o Gaernarfon, sy’n awgrymu nad oedd y llechfaen yn cael ei ddefnyddio yn unig oherwydd ei fod wrth law.[9] Yn ystod y Canol Oesoedd, cofnodir cynhyrchu llechi ar raddfa fechan mewn sawl ardal. Mae Chwarel y Cilgwyn yn Nyffryn Nantlle yn dyddio o’r 12g, a chredir mai hi yw’r hynaf yng Nghymru.[10] Ceir y cofnod cyntaf o gynhyrchu yn ardal Chwarel y Penrhyn yn 1413, pan gofnodir i nifer o denantiaid Gwilym ap Gruffudd dalu 10 ceiniog yr un am weithio 5,000 o lechi.[11] Efallai fod Chwarel Aberllefenni ar waith erbyn y 14g, a chofnodwyd ar ddechrau'r 16g fod llechi o’r chwarel yma wedi eu defnyddio i adeiladu Plas Aberllefenni.[12] Oherwydd problemau trafnidiaeth, defnyddid y llechi yn weddol agos i’r chwareli fel rheol. Os oedd angen cludo’r llechi ymhellach, defnyddid llongau. Cyfansoddodd Guto'r Glyn gerdd yn y 15g yn gofyn i Ddeon Bangor yrru llwyth o lechi mewn llong o Aberogwen, ger Bangor, i Ruddlan, i’w rhoi ar do tŷ yn Henllan, ger Dinbych.[13] Ar waelod afon Menai cafwyd hyd i weddillion llong bren o’r 16g ar gyfer cario llechi. Erbyn ail hanner y 16g roedd llechi’n cael eu hallforio i Iwerddon o borthladdoedd megis Biwmares a Chaernarfon.[14] Roedd chwareli llechi yn Sir Benfro a Sir Gaerfyrddin hefyd, ac mae cofnod am allforio llechi i Fryste ac Iwerddon oddi yma yn 1566. Yn 1639 allforiwyd 30,000 o lechi o borthladd Abergwaun yn unig.[15] Cofnodir allforion llechi o Ystâd y Penrhyn cyn gynhared â 1713. Y flwyddyn honno gyrrwyd 14 llwyth, cyfanswm o 415,000 o lechi, i ddinas Dulyn.[16] Yn y cyfnod hwnnw byddai’r llechi’n cael eu cario i’r porthladdoedd ar gefn ceffyl, ac yn ddiweddarach mewn certi. Weithiau gwneid y gwaith yma gan ferched, yr unig ferched i weithio yn y diwydiant llechi yng Nghymru.[17] Hyd ddiwedd y 18g, yr oedd y llechi’n dod o chwareli bychain a weithid gan bartneriaethau o ddynion lleol, nad oedd ganddynt y cyfalaf i weithio ar raddfa fwy. Fel rheol byddent yn talu rhent i’r tirfeddiannwr neu’n talu yn ôl nifer y llechi, ond nid oedd chwarelwyr Cilgwyn yn gorfod talu i neb. Mae llythyr gan asiant Ystâd y Penrhyn, John Paynter, yn 1738 yn cwyno fod cystadleuaeth o’r Cilgwyn yn effeithio ar werthiant llechi’r Penrhyn.
Load more

Recommended publications
  • River Ogwen Wednesday June 20Th 2018
    RRC Site Visit Series River Ogwen Wednesday June 20th 2018 Join us on the Afon Ogwen in Snowdonia to visit a local hydropower scheme along with a large scale restoration of the river in the Nant Ffrancon Morning - Community Hydropower Scheme This Hydro Ogwen scheme will utilise the water flowing in the Afon Ogwen using an intake weir across the channel. This is a 100kW scheme on the river above the waterfalls below Pont Ogwen, generating approximately 500,000Kwh per year. More information Afternoon - River Ogwen The Ogwen is in a mountainous location of Snowdonia below Llyn Ogwen (Lake Ogwen), and flows northwards through the Nant Francon valley. During the 1960s the river was dredged over a 4km length to reduce the frequency of flooding over the valley floor to improve livestock grazing. Over the following 30 years the river flushed virtually all bed gravels through the system and scoured the river bed and banks. The reach became severely degraded, the once thriving salmon fishery declined and flooding was still troublesome to farmers. In the late 1990s, Environment Agency Wales carried out a large scale restoration project which involved raising the level of the riverbed, re-creating an island and creating four boulder cascades and pool and riffle sequences. Some runs of gravel were introduced and shoals were created on the inside of bends. View RiverWiki case study Programme and Information The visit is FREE to RRC members. If space is available, non-members are welcome to attend at a cost of £30. Places will be allocated on a first come, first served basis.
    [Show full text]
  • 7. Dysynni Estuary
    West of Wales Shoreline Management Plan 2 Appendix D Estuaries Assessment November 2011 Final 9T9001 Haskoning UK Ltd West Wales SMP2: Estuaries Assessment Date: January 2010 Project Ref: R/3862/1 Report No: R1563 Haskoning UK Ltd West Wales SMP2: Estuaries Assessment Date: January 2010 Project Ref: R/3862/1 Report No: R1563 © ABP Marine Environmental Research Ltd Version Details of Change Authorised By Date 1 Draft S N Hunt 23/09/09 2 Final S N Hunt 06/10/09 3 Final version 2 S N Hunt 21/01/10 Document Authorisation Signature Date Project Manager: S N Hunt Quality Manager: A Williams Project Director: H Roberts ABP Marine Environmental Research Ltd Suite B, Waterside House Town Quay Tel: +44(0)23 8071 1840 SOUTHAMPTON Fax: +44(0)23 8071 1841 Hampshire Web: www.abpmer.co.uk SO14 2AQ Email: [email protected] West Wales SMP2: Estuaries Assessment Summary ABP Marine Environmental Research Ltd (ABPmer) was commissioned by Haskoning UK Ltd to undertake the Appendix F assessment component of the West Wales SMP2 which covers the section of coast between St Anns Head and the Great Orme including the Isle of Anglesey. This assessment was undertaken in accordance with Department for Environment, Food and Rural Affairs (Defra) guidelines (Defra, 2006a). Because of the large number of watercourses within the study area a screening exercise was carried out which identified all significant watercourses within the study area and determined whether these should be carried through to the Appendix F assessment. The screening exercise identified that the following watercourses should be subjected to the full Appendix F assessment: .
    [Show full text]
  • Station Rd. Bethesda Preliminary Geo-Environmental Report RBA Ltd
    Station Rd. Bethesda Preliminary Geo-Environmental Report RBA Ltd. Report Date – October 2016 Report Revision - 01 CONTENTS 1.0 INTRODUCTION 1 2.0 THE SITE 2 3.0 ENVIRONMENTAL SEARCHES 6 4.0 PROPOSED DEVELOPMENT 7 5.0 GROUND INVESTIGATION 8 6.0 GROUND CONDITIONS 10 7.0 RESULTS OF CHEMICAL TESTING 13 8.0 CONCEPTUAL GROUND MODEL & RISK ASSESSMENT 18 9.0 GEOTECHNICAL RECOMMENDATIONS 23 REFERENCES FIGURES Figure 1 Site Location Figure 2 Site Layout Figure 3 Site History (3a - 3e) APPENDICES Appendix A Site Photographs Appendix B Envirocheck Report Appendix C Radon Report Appendix D Trial Pit Logs & Photos Appendix E Physical Test Results (Celtest) Appendix F Chemical Test Results – (DETS) GeoEnvironmental Report Rev. 01 October 2016 Client: RBA Ltd. Station Rd. Bethesda 1.0 INTRODUCTION RBA Ltd. (RBA) has been appointed by Grwp Cynefin (Cynefin) to carry out engineering services in relation to their proposed purchase of land currently occupied by the Rugby and Football club on Station Rd. in Bethesda. Daear GeoConsulting (Daear) has been appointed by RBA to carry out a desk study and site investigation to inform the planning process and preliminary design stages. This report presents the findings of the desk study and investigation and provides preliminary geotechnical and geo-environmental recommendations for the proposed development. Preliminary Geo-Environmental Report; Rev. 01 October 2016 1 Client: RBA Ltd. Station Rd. Bethesda 2.0 THE SITE 2.1 Site Location and Description The site is located on the western fringe of the village of Bethesda, off Station Road and centered at approximate grid reference SH61868 66856, see Figure 1.
    [Show full text]
  • Report, File Type: Pdf, File Size
    Adroddiad Report Ymchwiliad a gynhaliwyd ar 15/1/19- Inquiry held on 15/1/19-1/2/19 & 1/2/19 & 5/3/19-7/3/19 5/3/19-7/3/19 gan Declan K Beggan BSc (Hons) MSc by Declan K Beggan BSc (Hons) MSc DipTP DipMan MRTPI DipTP DipMan MRTPI Arolygydd a benodir gan Weinidogion Cymru an Inspector appointed by the Welsh Ministers Dyddiad: 31.05.2019 Date: 31.05.2019 Inquiry held under paragraph 2 (1) of Schedule 26 Water Resources Act 1991 relating to The Wales Rod and Line (Salmon and Sea Trout) Byelaws 2017 and The Wales Net Fishing (Salmon and Sea Trout) Byelaws 2017 Cyf ffeil/File ref: ENV/3209811 http://planninginspectorate.gov.wales/ Report ENV/3209811 Contents Page No Abbreviations used in this report iii-v Procedural Matters 1 The Byelaws 2 Policy/Legislative Background 3 Habitats Regulations Assessment 4 Equalities Impact Assessment 5 NRW’s Case 5 Third Parties’ Case 52 Appraisal 107 Conclusions 137 Recommendation 138 Appearances 139 Core Documents 141 Inquiry Documents 153 ii https://gov.wales/planning-inspectorate Return to Contents Report ENV/3209811 Abbreviations used in this report: 1 SW One Winter Feeding Sea Salmon AC Afonydd Cymru ACC Abergwili Angling Club AG Wales Fish Eating Birds Advisory Group AR At Risk AT Angling Trust CD Core Document CEFAS Centre for Environment, Fisheries and Aquaculture Science C&R Catch and Release CL Conservation Limit CPWF Campaign for Protection of Welsh Fisheries CNNA Carmarthen Coracles and Netsmen Association DS Decision Structure EA Environment Agency EA 2010 Equalities Act 2010 EqIA Equalities Impact
    [Show full text]
  • MNA Newsletter 2018.Pdf
    Merseyside Naturalists' Association Newsletter January 2019 Contents Chairman’s Report, Sabena J Blackbird ................................................................................. Page 3 Treasurer's Report, Alexander Mansfield ............................................................................... Page 3 Membership Report, John Clegg ............................................................................................ Page 3 Coach Report, Seema Aggarwal & Christine Barton .............................................................. Page 4 Coach Trip Highlights 2018, Sabena J Blackbird ................................................................... Page 4 Local Bird Photographs 2018, Chris Derri ............................................................................ Page 12 Arctic Adventure on the Amundsen, Sabena J Blackbird...................................................... Page 15 A Natural History Diary 2018, David Bryant.......................................................................... Page 16 Fungi Foray Dibbinsdale, Sabena J Blackbird ...................................................................... Page 21 In The Marten Forest June 1965, Eric Hardy ........................................................................ Page 23 The Year In Pictures ............................................................................................................ Page 24 Edited and laid out by Sabena J Blackbird Photos by Sabena J Blackbird along with Chris Derri and Dave Bryant where
    [Show full text]
  • Proof of Evidence Document Reuben Woodford Afon Ogwen Anglers
    Proof of Evidence Document Reuben Woodford Afon Ogwen Anglers (Petitioners) {In collaboration with CPWF} Personal Background My Name is Reuben Woodford, I am the Gwynedd Local Fisheries Advisory Group representative for ‘Anglers of the Afon Ogwen’ – Anglers are served by and contribute to, two community clubs on these waters 1) Ogwen Valley Angling Association [Approx 80 members] & 2) Penrhyn Fishing Club [approx 30 members]. I represent the committees and anglers of the afore-mentioned community clubs and as originator of a petition presented to the Welsh Assembly ‘Give Welsh Fishing Clubs & Salmon & Sea- trout a chance’, on behalf of 1719 signatories (calling for a revised approach to improving habitats, managing fisheries and collaborative initiatives, underpinned by a new era of improved relationships and communication, conducive to progressive and productive, catchment and community focused approaches. We recognise that there are uncertainties in terms of risks to salmon at sea and within coastal margins and we call for greater action to identify and help manage these impacts.) I stand alongside members of the CPWF in providing evidence to the Public Inquiry. I have worked within the environmental field for the last 25 years for NRW; EAW & CCW, primarily within Flood and Coastal Risk Management and produced the Catchment Flood Management Plans for North Wales, establishing the strategic approach for FCRM in line with climate change predictions. I have worked for Local Authorities as a flood risk engineer and as a private sector environmental consultant managing ecological and human health risk from contaminated land; habitat restoration. I have an MSc in Water Resource Management and hold a BSc in Applied Geography/Geology and am a qualified personal trainer and sports therapist (Dip PT & Dip ST) with an interest in sports science.
    [Show full text]
  • Llandygai Date Amended 24/05/2000 Locality Llandygai Date Delisted Grid Ref 260076 370987 Grade II*
    Detail Report Authority Gwynedd Record No 3657 Date Listed 03/03/1966 Community Llandygai Date Amended 24/05/2000 Locality Llandygai Date Delisted Grid Ref 260076 370987 Grade II* Name Church of St Tegai Location Located at north-eastern end of village. History Nave retains small elements of C14 fabric at east end; chancel and transepts built in C16, the whole much restored by Henry Kennedy at the expense of Edward Douglas-Pennant, first Baron Penrhyn, in 1853 when the nave was lengthened, its windows replaced and the parapets above original string course rebuilt; the present central tower (replacing C16 one demolished in that year), west porch and north vestry were also added at this time. An earlier church, claimed to be of C6 origin, is said to have stood nearby. Exterior Cruciform parish church consisting of nave, chancel, central tower, transepts, north vestry and west porch. Roughly coursed rubblestone to nave, chancel and transepts with ashlar to parapets concealing shallow-pitched lead roofs; rock-faced ashlar to tower. Nave buttressed in 2 bays has mid-C19 3-light windows with panel tracery on both north and south, those to west with hoodmoulds; north side also has small rectangular window lighting gallery at west end; embattled parapets, including to west porch which has pointed and nook-shafted outer doorway with quatrefoils and trefoils to spandrels of square label; single-light trefoil-headed windows to sides and pointed inner doorway with Decorated-style tracery to door. Chancel has 5-light east window with hollow spandrels in 4-centred arch with hoodmould; similar windows in 3 lights to north and south but without hoodmoulds, north blocked; below and to right of east window is narrow infilled doorway with slate voussoirs (entrance to C19 burial vault).
    [Show full text]
  • May 2013: Pilgrimage Blog, Chris Potter
    May 2013: Pilgrimage blog, Chris Potter. BASINGWERK TO LLANASA Light rain overnight and the wind has dropped. My legs feeling reluctant to get started, a familiar feeling after first day of pilgrimage. Remember a Frenchman telling us on our first day on the Camino just outside Le Puy - "The first day is difficult, and the next is nothing like as easy!" Yesterday 25 of us gathered at Basingwerk Abbey for our short starting out liturgy, reminding ourselves of the Saints who first set out across Wales some 1500 years ago. The mural made by excluded school children under the guidance of ceramic sculptor Neil Dalrymple looks magnificent, with lots of quirky characters popping up Breughel-like as the children threaded their own narrative journey along the pilgrimage route from Basingwerk to Bardsey. We made our way up Greenfield Valley, past the industrial heritage sites and through scruffy sheds and garages to emerge on the road near Winifride's well, primroses and speedwell mixed in with the daffodils on the bank across the road. Cutting up through the Holway, over the main road and up towards Pantasaph, stopping from time to time to climb stiles and look back across to the Wirral and the solid brown tower of Liverpool Cathedral. Sunlight picking out the sandy edge of Lancashire disappearing into the mist further north. A chilly and speedy lunch at Pantasaph, the wind quite sharp and biting, but pilgrims content sitting on benches in the lee of the churchyard wall. Shortly after we set off again we were joined by Padraig Ward who will be meeting us again at Aberdaron to receive the pilgrim staff as he returns with it to St Asaph Cathedral, promoting the Hungry for Change Campaign on the way in advance of the G8 summit in June.
    [Show full text]
  • Ffarwel a Diolch Ceren
    Papur Bro Dyffryn Ogwen Rhifyn 506 . Ionawr 2020 . 50C Ffarwel a diolch Ceren Daeth cyfnod Mrs Ceren Lloyd fel Pennaeth eu hadnabod fel esiamplau ardderchog fu’n Ysgol Penybryn ac Ysgol Abercaseg i ben dangos y ffordd i eraill yng Ngwynedd. cyn y Nadolig wrth iddi hi ymddeol. Mi fydd colled mawr ar ei hol ond mae Penodwyd Ceren fel Dirprwy Brifathrawes ein diolch iddi hi yn fawr ac mae’n gadael ym Mhenybryn 23 mlynedd yn ôl wedi dwy ysgol sy’n parhau i osod safon y gallwn iddi dreulio amser fel athrawes yn Ysgol ni fod yn hynod falch ohono. Maesincla, Caernarfon. Cafwyd gwasanaeth i ddiolch yn fawr Cafodd Ceren gyfnod hynod i Mrs Lloyd ar Ragfyr 20fed gyda phlant llwyddiannus fel pennaeth ym Mhenybryn yr ysgol yn roi cyflwyniad arbennig. ac yn hwyrach ymlaen Abercaseg wedi i’r Gwelwyd fideos gan lawer o enwogion ddwy ysgol uno. Cymru, cŷn ddisgyblion lu a ffrindiau Arweiniodd y ddwy ysgol gan roi sylfaen a theulu Mrs Lloyd, i gyd yn dymuno’n gadarn ar gyfer bywyd i gannoedd o blant dda iddi ar ei hymddeoliad. Ni fydd y Dyffryn. Cafwyd tystiolaeth glir iawn o’i Ysgol Pen-y-bryn yr un peth heb Mrs Lloyd, llwyddiant hefyd wrth i’r ddwy ysgol gael ond rydym oll yn dymuno’n dda iawn iddi! Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2019 Perfformiad Mwyaf Addawol - Llefaru : Llinos Ball, Cynrychiolwyr y Corau newydd dderbyn eu gwobrau. Y Buddugwyr - Ysgol Llanllechid, Ysgol, Llanllechid. yn codi'r cwpan. 2 Llais Ogwan | Ionawr | 2020 Panel Golygyddol Golygydd y mis Derfel Roberts Dyddiadur y Dyffryn 600965 Golygwyd rhifyn y mis hwn Ionawr [email protected] gan Trystan Pritchard.
    [Show full text]
  • Cynllunio Ariannol Yn Helpu Cau'r Bwlch
    NEWYDDION Newyddion Cyngor Gwynedd Gwanwyn 2017 Rhifyn 50 www.gwynedd.llyw.cymru 01766 771000 @cyngorgwynedd cyngorgwyneddcouncil Rhoi’r cwsmer ENILLWYR GWOBR Y BOBL 2017 yn gyntaf Ynghyd a datblygu agwedd gadarnhaol i ddysgu o gamgymeriadau, mae Cyngor Gwynedd eisiau i bob un o’i 5,500 aelodau staff i ddysgu gan ac efelychu esiamplau go iawn o ofal cwsmer gwych. Mae “Gwobr y Bobl” - a lansiwyd yn y rhifyn diwethaf o Newyddion Gwynedd - yn un o’r ffyrdd y gall pobl Gwynedd helpu’r Cyngor i wireddu’r nod l David Thomas a Garym Rhys Roberts pwysig yma. Mae’r wobr yn rhoi cyfle i drigolion l Kim Warrington, o ganolfan ailgylchu Rhwngddwyryd enwebu aelodau unigol o staff neu dimau o’r Rheolwr Teleofal Cyngor sydd wedi mynd “y filltir ychwanegol” i ddarparu gwasanaeth gwych i’r cyhoedd. Dros y misoedd diwethaf mae enwebiadau ar gyfer Gwobr y Bobl wedi eu cyflwyno gan ddarllenwyr Newyddion ar draws y sir. Eleni, mae Cadeirydd y Cyngor, y Cynghorydd Eric M Jones a’r Is- Gadeirydd, y Cynghorydd Annwen Daniels wedi dewis yr enillwyr (ar y dde) a fydd rwan yn derbyn tystysgrif a tharian fach i gydnabod eu gwaith caled i roi pobl Gwynedd wrth galon eu gwaith. Bydd yr enillwyr ynghyd ag enghreifftiau arbennig o ofal cwsmer arbennig a gyflwynwyd gan l Graham Davies a Steven John ddarllenwyr Newyddion yn cael eu hamlygu i Edkins o ganolfan ailgylchu’r Bala ysbrydoli eraill fel rhan o waith sydd ar droed i l Staff llyfrgell - Liz Speake, ddatblygu diwylliant ar draws y Cyngor o ofal Siw Broda a Gwen Roberts Trowch i dudalen 3 cwsmer o’r radd flaenaf.
    [Show full text]
  • Menai West (2013)
    www.cefas.defra.gov.uk EC Regulation 854/2004 CLASSIFICATION OF BIVALVE MOLLUSC PRODUCTION AREAS IN ENGLAND AND WALES SANITARY SURVEY REPORT Menai Strait West December 2013 Cover photo: South Western entrance to the strait © Crown copyright 2013 Current Cefas sanitary survey reports and reviews are available on our website at: http://www.cefas.defra.gov.uk/our-science/animal-health-and-food-safety/food- safety/sanitary-surveys/england-and-wales.aspx Contacts For enquires relating to this report or further For enquires relating to policy matters on information on the implementation of the implementation of sanitary surveys in sanitary surveys in England and Wales: Wales: Simon Kershaw Jayne Griffiths Food Safety Group Tim Polisi Bwyd/Food Policy Team Cefas Weymouth Laboratory Asiantaeth Safonau Bwyd Barrack Road /Food Standards Agency The Nothe Llawr 11, Ty Southgate/ Weymouth 11th Floor, Southgate House, Dorset Wood Street, DT4 8UB Caerdydd/Cardiff CF10 1EW +44 (0) 1305 206600 +44 (0) 029 2067 8908 [email protected] [email protected] Statement of use This report provides a sanitary survey relevant to bivalve mollusc beds within Menai Strait West, as required under EC Regulation 854/2004 which lays down specific rules for official controls on products of animal origin intended for human consumption. It provides an appropriate hygiene classification zoning and monitoring plan based on the best available information with detailed supporting evidence. The Centre for Environment, Fisheries & Aquaculture Science (Cefas) undertook this work on behalf of the Food Standards Agency (FSA). Report prepared by David Walker, Rachel Parks, Fiona Vogt, Owen Morgan.
    [Show full text]
  • Strategic Flood Consequence Assessment (Level 1) 8
    Topic Paper 8: Strategic Flood Consequence Assessment (Level 1) 8 Anglesey & Gwynedd Joint Local Development Plan February 2015 Strategic Flood Consequence Assessment (Level 1) Background This is one of a range of topic papers prepared to offer more detailed information and explain the approach of the Plan to different topics and issues affecting the Joint Local Development Plan Area. This paper will look specifically at ‘strategic flood consequence issues’ . It will explain the background which will help to identify the issues, objectives and options for the Deposit Plan. The Deposit Plan is the second statutory stage in the preparation of the Joint Local Development Plan (JLDP). The JLDP shapes the future growth of communities in the Joint Local Development Plan Area and will set out the policies and land allocations against which planning applications will be assessed. The Deposit Plan will be submitted to the Welsh Government, which will appoint an independent inspector to assess the soundness of the Plan in the Examination in Public. If the inspector considers the Plan to be sound it will be recommended for adoption. When adopted the JLDP will supersede the Gwynedd Unitary Development Plan (2009) for the Gwynedd Local Planning Authority Area and the Gwynedd Structure Plan (1993) and Ynys Môn Local Plan (1996) for the Ynys Môn Local Planning Authority. This topic paper can be read in isolation or in conjunction with the other Topic Papers and Background Papers that have been prepared to give a full picture the Joint Local Development Plan Area. You may refer to the Topic Paper as a basis for making comments about the Deposit Plan.
    [Show full text]