OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY DLA

POWIATU POZNA ŃSKIEGO

( PLAN OPERACYJNY OCHRONY PRZED POWODZI Ą POWIATU POZNA ŃSKIEGO )

Pozna ń, lipiec 2010 r .

1 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Spis tre ści

I. CZ ĘŚĆ OPISOWA

1. Mapa zagro żenia powodziowego powiatu.

2. Mapy szczegółowe zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji.

3. Charakterystyka ogólna i hydrologiczna głównych cieków powiatu pozna ńskiego. 3.1. Warta . 3.1.1. Charakterystyka ogólna Warty (rzeki i zlewni). 3.1.2. Charakterystyka hydrologiczna Warty. 3.1.2.1.Wodowskazy na Warcie u żyteczne w analizach hydrologicznych. 3.1.2.2.Stany charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego. 3.1.2.3.Przepływy charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego. 3.1.2.4.Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne dla posterunków wodowskazowych na Warcie (obliczone dla okresu 1951-1980). 3.1.2.5.Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia [m 3/s]. 3.1.2.6.Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia [m 3/s] obliczone dla przekrojów Śrem, Lubo ń, Pozna ń – Most Rocha, Bolechowo, Oborniki, na podstawie danych z okresu 1951-1980.

3.2. Charakterystyka dopływów rzeki Warty. 3.2.1. Kanał Mosi ński. 3.2.1.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.1.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki. 3.2.1.2.1. Stany charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego Mosina. 3.2.1.2.2. Przepływy charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego Mosina. 3.2.1.2.3. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia. 3.2.2. Cybina. 3.2.2.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.2.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki. 3.2.2.2.1.Stany charakterystyczne rzeki w przekroju Antoninek. 3.2.2.2.2.Przepływy charakterystyczne rzeki w przekroju Antoninek. 3.2.2.2.3.Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne (obliczone dla okresu 1951-1980). 3.2.2.2.4. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Antoninek. Stanowi podstaw ę analiz w operacie. 3.2.2.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji. 3.2.3. Główna. 3.2.3.1. Charakterystyka ogólna 3.2.3.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki. 3.2.3.2.1. Stany charakterystyczne rzeki. 3.2.3.2.2. Przepływy charakterystyczne rzeki.

2 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.3.2.3. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne (obliczone dla okresu 1951-1980). 3.2.3.2.4. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Wierzenica. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie. 3.2.3.2.5. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie. 3.2.4. Kopel, (Kopla). 3.2.4.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.4.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki. 3.2.4.2.1. Stany charakterystyczne. 3.2.4.2.2. Przepływy charakterystyczne rzeki. 3.2.4.2.3. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/s/km2] (obliczone dla okresu 1951-1980). 3.2.4.2.4. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Głuszyna. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie. 3.2.4.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Głuszyna. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji. 3.2.5. Wirynka (Wirynka). 3.2.5.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.5.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana dla przekroju uj ściowego do Warty (A=101,1 km 2) – okres 1951-1980. 3.2.5.2.1. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne. 3.2.5.2.2. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka). 3.2.6. Samica St ęszewska. 3.2.6.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.3.2. Charakterystyka hydrologiczna zlewni. 3.2.3.2.1. Stany Charakterystyczne rzeki. 3.2.3.2.2. Przepływy charakterystyczne rzeki. 3.2.3.2.3. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne (obliczone dla okresu 1951-1980). 3.2.3.2.4. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Dymaczewo Stare. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie. 3.2.3.2.5. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji. 3.2.7. Samica (Kierska). 3.2.7.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.7.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana na podstawie bada ń autora – okres 1951-1980. 3.2.7.2.1. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne. 3.2.7.2.2. Przepływy roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka). 3.2.8. Sama. 3.2.8.1. Charakterystyka ogólna zlewni.

3 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.8.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana dla przekrojów – do dopływu z Jeziora Byty ńskiego (A = 81,3 km 2) oraz wodowskazowego w Szamotułach (A = 395,2 km 2) – okres 1951-1980. 3.2.8.2.1. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne. 3.2.8.2.2. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka). 3.2.9. Strumie ń Junikowski 3.2.9.1. Charakterystyka ogólna zlewni. 3.2.9.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki 3.2.9.2.1. Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne.

4. Uszczegółowienie informacji hydrologicznej w terenie. 4.1. Okre ślenie rz ędnych zwierciadła wody dla wybranych punktów zlewni. 4.1.1. Okre ślenie rz ędnych zwierciadła wody w przekrojach wodowskazowych. 4.1.2. Obliczenie rz ędnej zwierciadła wody dla wybranego przekroju rzeki X (przykład dla przekroju poło żonego na 240,0 km rzeki). 4.1.2.1.Obliczy ć ró żnic ę rz ędnych zwierciadła wody pomi ędzy przekrojami wodowskazowymi odejmuj ąc od rz ędnej zwierciadła wody w przekroju poło żonym wy żej (np. SR) rz ędn ą zwierciadła wody w przekroju poło żonym poni żej (np. PZ). 4.1.2.2.Obliczy ć odległo ść pomi ędzy rozpatrywanymi przekrojami wodowskazowymi. 4.1.2.3.Obliczy ć średni spadek zwierciadła wody pomi ędzy rozpatrywanymi przekrojami wodowskazowymi. 4.1.2.4.Obliczy ć odległo ść pomi ędzy przekrojem wodowskazowym wy żej poło żonym a wybranym przekrojem rzeki X. 4.1.2.5.Obliczy ć ró żnic ę wysoko ści pomi ędzy przekrojem wodowskazowym wy żej poło żonym a wybranym przekrojem rzeki X. 4.1.2.6.Obliczy ć rz ędn ą zwierciadła wody w wybranym punkcie X.

4.2. Kilometra ż rzeki Warty na odcinku pomi ędzy przekrojami wodowskazowymi Śrem – Pozna ń – Oborniki. Prognozowane rz ędne zw. wody o prawdopodobie ństwie przewy ższenia P=1% dla charakterystycznych przekrojów rzeki Warty na terenie powiatu pozna ńskiego

4.3. Obszary zurbanizowane – problem powodzi miejskich. 4.3.1. Przykłady zurbanizowanych zlewni cieków na terenie powiatu pozna ńskiego najbardziej nara żonych na wyst ępowanie powodzi miejskich

4.4. Uwarunkowania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej oraz tereny zalewowe uj ęte w planach Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego dla poszczególnych Gmin Powiatu Pozna ńskiego.

5. Wykaz istniej ących obiektów czynnej i biernej ochrony przed powodzi ą 5.1. Wykaz zbiorników retencyjnych 5.2. Wykaz i charakterystyka wałów przeciwpowodziowych na terenie powiatu 5.3. Wykaz najwa żniejszych budowli pi ętrz ących

4 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

6. Realizacja zada ń w zakresie ochrony przeciwpowodziowej w Starostwie Powiatowym w Poznaniu 6.1. Zasady ogłaszania i odwoływania pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego na obszarze Powiatu Pozna ńskiego. 6.1.1. Podstawy ogłaszania alarmu przeciwpowodziowego na terenie Powiatu Pozna ńskiego. 6.2. Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego 6.2.1. Schemat ł ączno ści b ędącej w dyspozycji Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego 6.2.2. Dy żury przeciwpowodziowe – instrukcja dy żurów w Powiatowym Centrum Zarz ądzania Kryzysowego 6.3. Zespół Zarz ądzania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego 6.4. Wydział Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Poznaniu 6.5. Wykaz instytucji współdziałaj ących w wypadku zagro żenia powodziowego 6.6. Wykaz obiektów zagro żonych i wymagaj ących bezpo średniej ochrony 7. Ewakuacja ludno ści z terenów zagro żonych powodzi ą 7.1. Tabelaryczne zestawienie proponowanych planów ewakuacji terenów zagro żonych powodzi ą

8. Dodatek – Zalecenia dotycz ące post ępowania na wypadek zagro żenia powodziowego

II. CZ ĘŚĆ GRAFICZNA

1. Mapowe zestawienie rzek powiatu pozna ńskiego - schemat układu map

2. Mapa powiatu pozna ńskiego z podziałem na gminy oraz zlewnie rzek uj ętych w opracowaniu – skala 1:100 000

3.1 - 3.15 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego –rzeka Warta - skala 1:10 000 4.1 – 4.4 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego –Kanał Mosi ński - skala 1:10 000 5.1 – 5.4 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego – Samica St ęszewska - skala 1:10 000 6.1 - 6.5 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego – rzeka Wirenka - skala 1:10 000 7.1 - 7.6 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego – rzeka Kopla - skala 1:10 000 8.1 - 8.7 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego – rzeka Cybina - skala 1:10 000 9.1 - 9.6 Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego – rzeka Główna - skala 1:10 000

10. Mapy szczegółowe zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji - w skali 1:2000 – 1:6000 10.1 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 1

5 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

10.2 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 2 10.3 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 3 10.4 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 4 10.5 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 5 10.6 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 6 10.7 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 7 10.8 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 8 10.9 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 9 10.10 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta, rzeka Wirenka; plan ewakuacji nr 10 10.11 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 11 10.12 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 12 10.13 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 13 10.14 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 14 10.15 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 15 10.16 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 16 10.17 Mapa szczegółowa zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji- rzeka Warta; plan ewakuacji nr 17

6 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

I. CZ ĘŚĆ OPISOWA

PODSTAWA OPRACOWANIA

Obowi ązek opracowania operatu przeciwpowodziowego, prowadzenia działa ń w zakresie ochrony przed powodzi ą na terenie powiatu oraz utworzenia zespołu reagowania kryzysowego, nakładaj ą nast ępuj ące akty normatywne :

- Ustawa o samorz ądzie powiatowym z dnia 5 czerwca 1998r. - Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (Dziennik Ustaw z 2001r, nr142, poz.1591) - Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarz ądzaniu kryzysowym (Dziennik Ustaw z 21 maja 2007 Nr 89 poz. 590 - Ustawa Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001r wraz ze zmianami - Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rz ądowej w województwie (Dz. U. z dnia 26 lutego 2009 r.) - Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie kl ęski żywiołowej (Dziennik Ustaw nr 62 z 2002 poz. 558) - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarz ądzania nim z dnia 23 pa ździernika 2007r. - Zarz ądzenie nr 71/2010 Starosty Pozna ńskiego z dnia 27 sierpnia 2010r - Zarz ądzenie nr 72/2010 Starosty Pozna ńskiego z dnia 27 sierpnia 2010r

1. Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego

Mapy zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego obejmuj ą najwa żniejsze elementy sieci hydrograficznej obszaru, a wi ęc rzek ę Wart ę z najwa żniejszymi dopływami : Główn ą, Cybin ą, Wirynk ą, Kanałem Mosi ńskim, Kopl ą i Samic ą St ęszewsk ą. Mapy zagro żenia powodziowego zostały opracowane na mapach sytuacyjno- wysoko ściowych w skali 1:10 000 w układzie z 1992 roku (aktualnie dost ępne) dla rzeki Warty oraz jej wi ększych dopływów na terenie powiatu pozna ńskiego. Obejmuj ą one dolin ę rzeki Warty w granicach Powiatu oraz jej wszystkie wi ększe dopływy. Podstaw ą do ustalenia obliczenia i rz ędnych zwierciadła wody odpowiadaj ących przepływowi o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p=1%były dost ępne opracowania wykonane wcze śniej takie jak : 1. Analiza zabezpieczenia przeciwpowodziowego miasta Poznania opracowana przez RZGW w Poznaniu – Ośrodek Koordynacyjno Informacyjny Ochrony Przeciwpowodziowej w 2008r. 2. Studium okre ślaj ące obszar bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla rzeki Warty (zasi ęg zalewu powodziowego o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia p= 1%) opracowane przez RZGW w Poznaniu dla obszaru województwa wielkopolskiego 3. Operat przeciwpowodziowy dla Powiatu Pozna ńskiego opracowany w 2003 r. 4. Rz ędne zwierciadła wody dla przepływu o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p = 1% przyj ęte jako podstawa do graficznego wyznaczenia zasi ęgu zalewu powodziowego w dolinie Warty na planach w skali 1:10 000, ustalono porównując i wykorzystuj ąc dane z w/w dost ępnych opracowa ń oraz przyjmuj ąc do oblicze ń trzy przekroje wodowskazowe obserwowane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Poznaniu tj. wodowskazy w Obornikach, w Poznaniu i w Śremie, dla których znane s ą parametry

7 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

hydrologiczne tj. stany wód, rz ędne, wielko ści przepływów, spadki zwierciadła wody itp. Otrzymane rz ędne zwierciadła wody w rzece Warcie na w/w odcinku stały si ę podstaw ą do graficznego opracowania zasi ęgu zalewu powodziowego dla przepływów o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p=1% na mapach w skali 1:10 000 obejmuj ących tereny powiatu pozna ńskiego. Zestawienie map w tabeli poni żej.

Zestawienie map zagro żenia powodziowego powiatu pozna ńskiego w skali 1:10 000 stanowi ących zał ączniki do niniejszego operatu przeciwpowodziowego

Nr zał. Arkusz mapy Godło mapy RZEKA WARTA 3.1 Radzewo N-33-143-A-c-3 3.2 Trzykolne Młyny N-33-142-B-d-4 3.3 Żabno N-33-142-B-d-3 3.4 Świ ątniki N-33-142-B-d-2 3..5 Rogalin N-33-142-B-d-1 3.6 Rogalinek N-33-142-B-b-3 3.7 Puszczykowo N-33-142-B-a-4 3.8 Czapury N-33-142-B-b-1 3.9 Pozna ń - Dębiec N-33-130-D-d-3 3.10 Pozna ń - Naramowice N-33-130-D-b-4 3.11 Czerwonak N-33-130-D-b-2 3.12 Owi ńska N-33-130-B-d-4 3.13 Murowana Go ślina - Zielone Wzgórza N-33-130-B-d-2 3.14 Biał ęgi N-33-130-B-b-4 3.15 Rezerwat Śnie życowy Jar N-33-130-B-b-3 KANAŁ MOSI ŃSKI 4.1 Pecna N-33-142-B-c-3 4.2 Będlewo N-33-142-A-d-2 4.3 Stare Dymaczewo N-33-142-B-c-1 4.4 Mosina N-33-142-B-c-2 SAMICA ST ĘSZEWSKA 5.1 Dopiewo N-33-130-C-d-3 5.2 Trzcielin N-33-142-A-b-1 5.3 Zamysłowo N-33-142-A-b-3 5.4 St ęszew N-33-142-A-b-4 WIRENKA (WIRYNKA) 6.1 Zakrzewo N-33-130-C-d-2 6.2 Skórzewo N-33-130-D-c-1 6.3 Komorniki N-33-130-D-c-3 6.4 Lubo ń N-33-130-D-c-4 6.5 Wiry N-33-142-B-a-2 KOPLA

7.1 Paczkowo N-33-131-C-d-1 7.2 Kleszczewo N-33-131-C-d-3

8 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

7.3 Tulce N-33-131-C-c-4 7.4 Dachowa N-33-143-A-a-2 7.5 Robakowo N-33-143-A-a-1 7.6 Daszewice N-33-142-B-b-2 CYBINA

8.1 Iwno N-33-131-D-c-1 8.2 Kociałkowa Górka N-33-131-D-a-3 8.3 Promno N-33-131-C-b-4 8.4 Sarbinowo N-33-131-C-b-3 8.5 Kobylnica N-33-131-C-a-4 8.6 Swarz ędz N-33-131-C-c-2 8.7 Pozna ń - Antoninek N-33-131-C-c-1 GŁÓWNA

9.1 Kocanowo N-33-131-D-a-2 9.2 Pobiedziska N-33-131-D-a-1 9.3 Pobiedziska -Letnisko Le śne N-33-131-C-b-2 9.4 Biskupice N-33-131-C-b-1 9.5 Wierzonka N-33-131-C-a-2 9.6 Bogucin N-33-131-C-a-3

2. Mapy szczegółowe zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji Mapy szczegółowego zagro żenia powodziowego terenów przeznaczonych do ewakuacji ze wzgl ędu na brak zaktualizowanych map w skali 1:2000, opracowano na powi ększonych elektronicznie mapach w skali 1:10 000. W szczególnych przypadkach (w razie powstałych w ątpliwo ści co do zasi ęgu zalewu na danym obszarze) weryfikuj ąc je bezpo średnio w trakcie wizji terenowych przeprowadzonych na obszarach obj ętych prognozowanym zalewem powodziowym, poprzez wykonanie dodatkowych sprawdzaj ących pomiarów geodezyjnych, niezb ędnych dla ustalenia maksymalnego zasi ęgu zwierciadła wody p = 1% na tych terenach.

Poni żej wyszczególnione mapy stanowi ą zał ączniki graficzne do szczegółowych planów ewakuacji. Nazwy i numeracj ę map zestawiono w poni ższej tabeli.

Zestawienie map szczegółowych zagro żenia powodziowego oraz terenów przeznaczonych do ewakuacji Nr zał. Nr planu Arkusz Gmina 10.1 1 Mieczewo, Radzewo Kórnik 10.2 2 Trzykolne Młyny, Świ ątniki Mosina 10.3 3 Świ ątniki Mosina 10.4 4 Mieczewo, Radzewo, Trzykolne Młyny, Świ ątniki Mosina 10.5 5 Rogalin Mosina 10.6 6 Rogalinek, Rogalin Puszczykowo 10.7 7 Rogalinek, Puszczykowo, Czapury, Wiry Puszczykowo 10.8 8 Puszczykowo, Wiry Puszczykowo 10.9 9 Czapury Mosina 10.10 10 Czapury, Wiry Komorniki

9 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

10.11 11 Czapury, Wiry Komorniki 10.12 12 Czapury Mosina 10.13 13 Czapury, Pozna ń- Dębiec Mosina 10.14 14 Czapury Lubo ń 10.15 15 Czapury Lubo ń 10.16 16 Pozna ń - Dębiec Lubo ń 10.17 17 Owi ńska Czerwonak

3. Charakterystyka ogólna i hydrologiczna głównych cieków powiatu pozna ńskiego W charakterystyce hydrologicznej rzek powiatu poznańskiego przyj ęto jako podstaw ę dane z poprzedniej wersji operatu. Kolejna wersja winna zawiera ć charakterystyk ę obliczon ą na podstawie trzydziestolecia 1981-2010. Dane uzupełniono charakterystykami obliczonymi dla okresu 1951-1980, gdy ż wła śnie dla tego okresu odnosi si ę zdecydowana wi ększo ść opracowa ń przygotowanych dla województwa wielkopolskiego, powiatu pozna ńskiego i miasta Poznania. Dane w stosunku do poprzedniego opracowania uzupełniono natomiast dodatkowo o nowe cieki. Warto ści przepływów maksymalnych o okre ślonym prawdopodobie ństwie przewy ższenia obliczone zostały metod ą Kaczmarka (rozkład prawdopodobie ństwa Pearsona III typu). W tabeli poni żej zestawiono w podziale na poszczególne gminy powiatu pozna ńskiego zlewnie rzek i wi ększych cieków, uj ęte i omówione w niniejszym operacie.

Zestawienie powierzchni zlewni rzek i wi ększych cieków na terenie powiatu pozna ńskiego uj ętych w operacie - w podziale na gminy

Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia Urz ądzenia zlewni na Wały przeciw- Powiat/gmina jednostki Zlewnia rzeki zlewni na przeciw- obszarze powodziowe administracyjnej obszarze gminy powodziowe gminy [km 2] [km 2] [%]

1 2 3 4 5 6 7 Powiat 1892,41 Warta - - - - pozna ński Mogilnica 69,69 77,27 - - Gmina Buk 90,19 Samica St ęszewska 20,35 22,56 - - Sama 0,15 0,17 - - Bezpo średnia wał p. zlewnia rzeki 36,92 44,98 - powodziowy dł. Warty 1500,0 m Gmina 82,09 Trojanka 6,13 7,47 - - Czerwonak Główna 22,94 27,94 - - Dopływ s. 16,1 19,61 - - Kami ńska Strumie ń 2,55 2,37 - - Junikowski Gmina Dopiewo 107,6 Sama 1,71 1,59 - - Wirenka 53,4 49,63 - - Samica St ęszewska 49,94 46,41 - -

10 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Gmina Kopel 68,92 92,92 - - 74,17 Kleszczewo Moskawa 5,25 7,08 - Wał wokół Bezpo średnia oczyszczalni w zlewnia rzeki 14,13 21,36 - Łęczycy dł. Warty 890,0m Gmina 66,14 Komorniki Samica St ęszewska 4,65 7,03 - - Strumie ń 1,83 2,77 - - Junikowski Wirenka 45,53 68,84 - -

Moskawa 7,65 4,96 - -

Gmina Kostrzyn 154,2 Kopel 111,4 72,24 - - Cybina 35,15 22,8 - - Kopel 111,15 59,95 - - Moskawa 14,52 7,83 - - Bezpo średnia zlewnia rzeki 7,44 4,01 - - Gmina Kórnik 185,4 Warty Dopływ z gaj. 23,64 12,75 - - Czmo ń Dopływ z Lucin 8,03 4,34 - - Dopływ z Czołowa 20,62 11,12 - - Bezpo średnia zlewnia Kanału 16,48 9,63 - - Mosi ńskiego Bezpo średnia 1400,0m – wie ś zlewnia rzeki 84,28 49,26 - Rogalinek Warty Samica St ęszewska 10,07 5,89 - - Gmina Mosina 171,1 Olszynka 30,07 17,57 - Kanał Szymanowo- 6,86 4,01 - - Grzybno Dopływ z Czołowa 14,2 8,3 - - Kopel 9,14 5,34 - - Bezpo średnia zlewnia rzeki 14,94 8,71 - - Gmina Warty Murowana 171,5 Trojanka 129,12 75,29 - - Go ślina Wełna 24,08 14,04 - - Główna 3,36 1,96 - -

Główna 122,76 65,12 - - Gmina 188,5 Cybina 55,86 29,63 - - Pobiedziska Wełna 4,43 2,36 - - Wrze śnica 5,45 2,89 - - Gmina 78,94 Samica Kierska 57,84 73,27 - -

11 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Rokietnica Sama 21,1 26,73 - - Samica St ęszewska 64,16 36,81 - - Żydowski Rów 44,25 25,38 - - Mogilnica 35,29 20,25 - - Gmina St ęszew 174,3 Bezpo średnia zlewnia Kanału 29,3 16,81 - - Mosi ńskiego Bezpo średnia zlewnia rzeki 1,3 0,75 - - Warty Samica Kierska 47,58 41,12 - -

Rów Północny 13,99 12,09 - - Dopływ z Łysego Gmina Suchy 35,09 30,33 - - 115,7 Młyna Las Bogdanka 6,47 5,59 - - Bezpo średnia zlewnia rzeki 12,57 10,87 - - Warty

Główna 35,91 35,31 - -

Gmina Cybina 38,19 37,55 - - 101,7 Swarz ędz Kopel 26,96 26,51 - - Bezpo średnia zlewnia rzeki 0,64 0,63 - - Warty Sama 56,86 56,07 - -

Samica St ęszewska 4,23 4,17 - - Gmina Tarnowo 101,4 Wirenka 3,29 3,25 - - Podgórne Strumie ń 6,89 6,8 - - Junikowski Samica 30,13 29,71 - - 750,0m cz ęść Bezpo średnia wału w zlewnia rzeki 7,76 57,95 - granicach m. Warty Miasto Lubo ń 13,39 Poznania Strumie ń 4,72 35,25 - - Junikowski Wirenka 0,91 6,8 - - Bezpo średnia Miasto zlewnia rzeki 14,91 92,67 - - 16,09 Puszczykowo Warty Samica St ęszewska 1,18 7,33 - -

12 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.1 Rzeka Warta

3.1.1 Charakterystyka ogólna Warty (rzeki i zlewni)

Warta jest trzeci ą co do wielko ści rzek ą w Polsce. Stanowi ona najdłu ższy dopływ Odry. Źródła rzeki s ą zlokalizowane w miejscowo ści Kromołowo (okolice Zawiercia)na wysoko ści 384 m n.p.m. Uchodzi do Odry w Kostrzyniu na wysoko ści 12 m n.p.m. Jej długo ść wynosi 808 km. Spadki rzeki na poszczególnych odcinkach jej biegu s ą nast ępuj ące : - Spadek w górnym biegu = 1,02-0,80 ‰ - Spadek w środkowym biegu = 0,60-0,43 ‰ - Spadek w dolnym biegu = 0,27-0,13 ‰ - Powierzchnia dorzecza Warty = 54529 km². Rzeka Warta płynie przez nast ępuj ące województwa: śląskie, łódzkie, wielkopolskie, lubuskie. Wi ększe dopływy Warty to : Liswarta, Prosna, Obra, Ner, Wełna, Note ć. Najwa żniejsze dopływy na terenie powiatu pozna ńskiego to Kopla (Kopel), Cybina, Główna, Wirynka, Samica Kierska, Sama i Kanał Mosi ński. Wi ększe miasta prze które przepływa to : Zawiercie, Myszków, Częstochowa, Sieradz, Koło, Konin, Pyzdry, Śrem, Pozna ń, Oborniki, Mi ędzychód, Gorzów Wielkopolski, Kostrzyn, Rogalin, Warta. Na obszarze powiatu pozna ńskiego ( ści ślej od Mosiny do Obornik) Warta przepływa w kierunku północnym przez stref ę pagórków morenowych, ł ącz ąc przełomow ą dolin ą o szeroko ści 2-4 km Pradolin ę Warcia ńsko-Odrza ńsk ą z Toru ńsko- Eberswaldzk ą. Środkowa cz ęść przełomu jest zabudowana od tysi ąca lat, a bieg rzeki w obr ębie stolicy Wielkopolski całkowicie uregulowany. W pocz ątkowej fazie przełomu przed Poznaniem kilkukilometrowy odcinek Warty przebiega przez jeden z najstarszych w Polsce obszarów o najwy ższej kategorii ochrony - Wielkopolski Park Narodowy. Chroni on malowniczy krajobraz polodowcowy (moreny, ozy, drumliny) oraz dziesi ęć jezior ró żnych typów, które, podobnie jak starorzecza Warty, zamieszkuje wiele rzadkich gatunków flory i fauny. Tworzy liczne meandry i przełom pod Poznaniem (cz ęś ciowo w Wielkopolskim Parku Narodowym). Przed Rogalinem du ży powierzchniowo rezerwat le śny chroni w starorzeczu Warty miejsca l ęgowe czapli siwej, a w pałacowym parku oraz na pobliskich ł ąkach zalewowych nad Wart ą podlega ochronie skupisko ponad 1200 starych d ębów, jedno z najwi ększych w Europie. Wszystko to wchodzi w skład Rogali ńskiego Parku Krajobrazowego. Budowa geologiczna zlewni Warty w granicach powiatu pozna ńskiego jest zró żnicowana. Od Kanału Szymanowskiego do Wirynki w budowie zlewni dominuj ą gliny zwałowe i piaski, a dolina rzeki zawiera liczne starorzecza. W dalszym odcinku rzeki od uj ścia Kopli do granic powiatu dominuj ą gliny zwałowe. W dolinie rzeki wyst ępuj ą piaski zwałowe i aluwia. Szczególnie w dolnej cz ęś ci rozpatrywanego odcinka rzeki wyst ępuj ą iły.

3.1.2 Charakterystyka hydrologiczna Warty

Na obszarze powiatu pozna ńskiego brak jest posterunków wodowskazowych, ale poło żone w najbli ższym s ąsiedztwie wodowskazy ( Pozna ń, Śrem, Oborniki ) s ą wystarczaj ące dla potrzeb oceny sytuacji hydrologicznej na odcinku rzeki na obszarze powiatu pozna ńskiego.

Posterunki wodowskazowe, z których obserwacje s ą podstaw ą do oceny sytuacji hydrologicznej na rzece Warcie na obszarze powiatu pozna ńskiego.

13 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.1.2.1 Wodowskazy na Warcie u żyteczne w analizach hydrologicznych

Posterunek Rzeka Kilometr Rz ędna zera Powierzchn Stany rzeki wodowskazu ia zlewni ostrzegaw- km m n.p.m. km 2 alarmowy czy Śrem Warta 292,0 57,84 22 434,0 400 450 Pozna ń Most Warta 243,8 49,46 25 911,0 400 450 Rocha Oborniki Warta 206,3 42,00 26 789,0 470 420

Źródło : Podział Hydrograficzny Polski IMGW Warszawa 1988 Charakterystyka hydrologiczna Warty na odcinku przebiegaj ącym przez powiat pozna ński została opracowana na podstawie danych opracowanych dla przekroju wodowskazu Most Rocha w Poznaniu. Posterunek wodowskazowy uzupełnia telelimnigraf pozwalaj ący na przekazywanie danych w czasie rzeczywistym. Dodatkowo zał ączono charakterystyk ę hydrologiczn ą rzeki (przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2] charakterystyczne dla wodowskazów na Warcie w przekrojach Śrem, Lubo ń, Bolechowo i Oborniki.

3.1.2.2 Stany charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego

Przekrój: Pozna ń - Most Rocha Okres: 1951-2002

Stany charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego przy Mo ście Rocha za okres 1951-2002.

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 700 537 700 SWW 447 345 460 NWW 243 185 243

WSW 421 347 345 Pozna ń SSW 295 230 263 1951- - Most Warta 243,80 NSW 191 152 172 2002 Rocha WNW 331 238 244 SNW 191 170 162 NNW 93 126 93

3.1.2.3 Przepływy charakterystyczne [m 3/sek] dla posterunku wodowskazowego

Przekrój: Pozna ń - Most Rocha Okres: 1951-2002

Przepływy charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego przy Mo ście Rocha za okres 1951-2002.

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWQ 832 421 832 SWQ 298 172 312 Pozna ń Warta 243,80 1951- NWQ 93,1 60,0 93,1

14 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

- Most 2002 WSQ 239 169 173 Rocha SSQ 128 79,8 104 NSQ 54,8 36,3 51,5 WNQ 146 90,6 87,0 SNQ 55,5 44,8 39,6 NNQ 12,3 21,6 12,3

3.1.2.4 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe [l/s/km 2) charakterystyczne dla posterunków wodowskazowych na Warcie (obliczone dla okresu 1951-1980).

Przekrój: Śrem A= 22 434,2 km 2

Nazwa Charakterystyczne profilu

Rzeka przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2]

R L Z R L Z SN 34,752 39,486 45,048 1,56 1,76 2,01

SS 98,43 76,29 120,97 4,39 3,40 5,39 Warta Śrem SW 314,56 157,30 317,89 14,02 7,01 14,17

Przekrój: Lubo ń A = 25 296,5 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 33,030 38,378 46,183 1,31 1,52 1,83

SS 98,98 75,16 123,48 3,91 2,97 4,88 Warta Lubo ń SW 316,21 154,97 306,52 12,50 6,13 12,12

Przekrój: Pozna ń - Most Rocha A = 25 919 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z Pozna ń SN 33,6 40,8 47,1 1,34 1,57 1,82

– most SS 101,0 76,7 126,0 3,90 2,97 4,86 Warta Rocha SW 356,0 177,0 346,0 13,74 6,83 13,35

Przekrój: Bolechowo A = 26 358,8 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 34,641 40,251 48,452 1,31 1,52 1,83

SS 103,42 78,54 129,02 3,90 2,96 4,86 Warta Bolechowo SW 331,68 162,6 324,42 12,50 6,13 12,2

15 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Przekrój: Oborniki A = 26 789,4 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 37,561 43,051 49,263 1,40 1,61 1,84

SS 105,94 80,45 132,17 3,95 3, 4,93 Warta Oborniki SW 320,29 165,37 309,49 11,96 6,17 11,55

3.1.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia [m 3/s]

Przekrój: Pozna ń - Most Rocha Okres: 1951-2002

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 928 501 968

2 815 440 849 Pozna ń 5 663 362 693 Most Rocha – 10 548 302 573 Warta 1) 20 428 239 450 km 243.60 50 264 152 279

3.1.2.6 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia [m 3/s] obliczone dla przekrojów Śrem, Lubo ń. Pozna ń – Most Rocha, Bolechowo, Oborniki, na podstawie danych z okresu 1951-1980.

Przekrój: Śrem A = 22 434,2 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 951,41 550,02 974,73 2 845,49 482,97 863,32 5 703,60 393,18 714,79 10 591,68 324,93 599,26 Śrem 20 477,77 254,29 479,60 50 317,89 157,30 314,56

Przekrój: Lubo ń A = 25 296,5 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 1003,45 505,31 1025,69 2 884,41 445,47 904,51

5 726,41 366,05 743,66

10 605,20 305,12 620,27 Lubo ń 20 481,83 243,10 494,68 50 306,52 154,97 316,21

16 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Przekrój: Pozna ń - Most Rocha A = 25 910,9 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 1027,79 517,69 1050,59 2 905,86 456,38 926,47 5 744,02 375,01 761,73 Pozna ń Most 10 619,87 312,59 635,35 Rocha 20 493,51 249,05 506,71 50 313,94 158,76 323,92

Przekrój: Bolechowo A = 26 358,8 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 1051,96 530,39 1075,28 2 927,18 467,57 948,27

5 761,56 384,19 779,69

10 634,51 320,22 650,37 Bolechowo 20 505,19 255,12 518,74 50 321,42 162,60 331,68

Przekrój: Oborniki A = 26 789,4 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 949,79 541,00 982,31 2 842,74 476,84 871,63

5 699,33 391,69 723,35

10 586,21 326,36 606,40 Oborniki 20 471,08 259,87 487,36 50 36,07 165,37 320,29

UWAGA : W czasie powodzie letniej wiosn ą 2010 roku wyst ąpiło w zlewni Warty du że wezbranie powodziowe, trzecie pod wzgl ędem wielko ści stanów wody w okresie po 1945 roku, ale ze wzgl ędu na nie zako ńczenie roku hydrologicznego nie uwzgl ędniono tego faktu w bie żą cych obliczeniach hydrologicznych. Wezbranie maksymalne na rzece Warcie wyst ąpiło dnia 1 czerwca 2010 r. a maksymalny stan wody na wodowskazie w Poznaniu na Mo ście Rocha wynosił H = 668 cm.

3. 2 Charakterystyka hydrologiczna dopływów rzeki Warty

3.2.1 Kanał Mosi ński

3.2.1.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Kanał Mosi ński - kanał melioracyjny (skanalizowana odnoga rz. Obry) odprowadzaj ący wody górnej Obry i Mogielnicy (poprzez kanał Prut) do Warty. Jest to jeden z czterech (jedyny północno-wschodni) tzw. Kanałów Obrza ńskich. Kanał ma długo ść 25,7 km. Rozpoczyna si ę w tzw. Węź le Bonikowskim w pobli żu Ko ściana i uchodzi do Warty w Puszczykowie w pobli żu granicy z Mosin ą, ł ącz ąc zlewnie Odry

17 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

(przez południowy Kanał Obry) i Warty. Dopływami s ą: kanał Prut (umo żliwiaj ący odprowadzanie wody rzeki Mogilnicy do Warty) i kanał Olszynka, ł ącz ący si ę z Mosi ńskim we wsi Krosinko. Zlewnia zbudowana z glin zwałowych i piasków akumulacji lodowcowej. W odcinku uj ściowym w zlewni wyst ępuj ą głównie piaski tarasowe. Dolina cieku w przewadze zbudowana z torfów. Na rzece zlokalizowany jest posterunek IMGW w miejscowo ści Mosina 2,6 km rzeki, A= 2491,8 km 2, rz ędna wodowskazu 57,57 n.p.m. (nie działaj ący w systemie sygnalizacji powodziowej).

3.2.1.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki 3.2.1.2.1 Stany charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego Mosina

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 304 200 304 SWW 153 88 157 NWW 48 26 52

WSW 156 104 103 SSW 73 34 53 Kanał 1954- Mosina 2,60 NSW 23 8 19 Mosi ński 2002 WNW 67 42 35 SNW 27 14 13 NNW -14 -21 -21

3.2.1.2.2 Przepływy charakterystyczne dla posterunku wodowskazowego Mosina

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 58,5 23,4 58,5 SWW 20,0 10,1 20,6 NWW 4,04 1,99 4,36

WSW 23,1 11,5 14,6 SSW 8,88 3,37 6,13 Kanał 1956- Mosina 2,60 NSW 2,46 0,74 1,91 Mosi ński 2002 WNW 7,66 4,89 4,25 SNW 3,17 1,50 1,31 NNW 0,62 0,28 0,28

3.2.1.2.3 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 72,2 38,1 70,1 2 62,5 32,8 61,1 Mosina Kanał 5 49,6 25,9 49,1 Mosi ński 2) 10 39,9 20,6 39,7 Km 2,60 20 30,1 15,4 30,5 50 16,9 8,27 17,7

18 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.2 Cybina

3.2.2.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Cybina jest prawym dopływem Warty, do której wpada w km 240,5. Całkowita długo ść cieku wynosi około 41 km, natomiast powierzchnia zlewni 195,5 km 2. Źródła cieku znajduj ą si ę na pograniczu gmin Kostrzyn i Nekla, w miejscowo ściach Siedleczek i Nekielka, a rzeka przepływa przez trzy gminy Kostrzyn, Pobiedziska, Swarz ędz i miasto Pozna ń. Powierzchnia zlewni posiada konfiguracj ę urozmaicon ą, wyst ępuj ą liczne pagórki oraz rynny terenowe. Cybina posiada średni spadek 1,02 %o. Dolina rzeki wyra źnie wykształcona, gł ęboko wci ęta o stromych zboczach. Zbudowana z piasków żwirów sandrowych, w środkowym biegu przewa żaj ą gliny zwałowe. W 77% zlewni ę pokrywaj ą grunty orne, w 17 % lasy, w 4% zabudowania, a pozostałe 2% stanowi ą wody. Średni spadek podłu żny zlewni wynosi 0,23‰. Cybina posiada kilka dopływów. Najwa żniejsze z nich to: Cybinka (Rów z Wierzyc), Rów Kostrzy ński, Kanał Czachurski, Kanał Szkutelnik, Mielcach, Rów z Gortatowa.

Zbiorniki wodne w zlewni Cybiny poło żone do granic miasta Poznania:

a) Jezioro Swarz ędzkie - o powierzchni lustra wody 79,40 ha b) Jezioro Uzarzewskie - o powierzchni lustra wody 10,60 ha c) Jezioro Góra - o powierzchni lustra wody 37,80 ha d) Jezioro Wójtostwo - o powierzchni lustra wody 9,20 ha e) Jezioro Grzybionek - o powierzchni lustra wody 3,96 ha f) Stawy rybne „Promno” I, II i III - o powierzchni lustra wody 44,74 ha g) Staw rybny RSP Tarnowo - o powierzchni lustra wody 6,45 ha h) Jezioro Uli - o powierzchni lustra wody 6,40 ha i) Stawy rybne GR Bogucin - o powierzchni lustra wody 26,00 ha j) Zb. retencyjny deszczowni Iwno - o powierzchni lustra wody 7,11 ha k) Jezioro w Iwnie - GR Bogucin - o powierzchni lustra wody 32,37 ha l) Staw rybny SK Iwno w Siedlcu - o powierzchni lustra wody 27,12 ha

Na rzece zlokalizowany jest posterunek IMGW w miejscowo ści Antoninek A= 170,6 km 2, rz ędna wodowskazu 67,73 m n.p.m. (nie działaj ący jednak w systemie sygnalizacji powodziowej).

3.2.2.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki 3.2.2.2.1 Stany charakterystyczne rzeki przekroju Antoninek

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 232 228 232 SWW 183 168 187 NWW 140 133 148

WSW 200 183 191 SSW 157 146 152 1954- Antoninek Cybina 8,40 NSW 128 119 126 2002 WNW 179 171 171 SNW 141 133 132 NNW 108 108 108

19 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.2.2.2 Przepływy charakterystyczne rzeki w przekroju Antoninek

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 5,12 4,96 5,12 SWW 1,96 1,19 2,22 NWW 0,43 0,27 0,43

WSW 1,57 1,14 1,23 SSW 0,86 0,37 0,62 1971- Antoninek Cybina 8,40 NSW 0,27 0,08 0,21 2002 WNW 0,76 0,34 0,34 SNW 0,35 0,12 0,12 NNW 0,05 0,008 0,008

3.2.2.2.3 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s] (obliczone dla okresu 1951-1980)

Rzeka Cybina Przekrój Promno A = 79,1 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,056 0,057 0,123 0,71 0,72 1,55

SS 0,31 0,22 0,4 3,92 2,78 5,06 Cybina Promno SW 0,71 0,49 0,63 8,98 6,19 7,96

Rzeka Cybina Przekrój Antoninek A = 170,6 km 2 Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z Wypływ z jez. SN 0,134 0,135 0,292 0,79 0,79 1,71

Swarz ędzkiego SS 0,68 0,48 0,878 3,99 2,81 5,15 Cybina SW 1,43 0,99 1,26 8,38 5,80 7,39

3.2.2.2.4 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Antoninek. Stanowi podstaw ę analiz w operacie.

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 6,71 4,60 7,81 2 5,83 3,94 6,78 Antoninek – 5 4,69 3,07 5,40 Cybina 2) 10 3,79 2,41 4,36 km 8,40 20 1,9 1,75 3,31 50 1,68 0,89 1,88

3.2.2.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji.

20 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Rzeka Cybina Przekrój Promno A = 79,1 km 2

P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 3,03 2,03 3,28 2 2,61 1,76 2,82 5 2,05 1,41 2,23 10 1,62 1,13 1,77 20 1,19 0,86 1,32 50 0,63 0,49 0,71

Rzeka Cybina Przekrój Antoninek A = 79,1 km 2

P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 6,07 4,06 6.55 2 5,22 3,52 5.64 5 4,09 2,81 4,45 10 3,25 2,27 3,54 20 2,39 1,73 2,65 50 1,26 0,99 1,43

3.2.3 Główna

3.2.3.1 Charakterystyka ogólna

Rzeka Główna jest dopływem Warty o powierzchni zlewni 252 km 2. Rzeka wypływa z Jeziora Lednickiego (rz ędna 110,0 m n.p.m.) i dopływa do Warty w Poznaniu (rz ędna 52,0 m n.p.m.). Średni spadek rzeki wynosi 1,26 %0. Zlewnia zbudowana z utworów piaszczysto-żwirowych sandru i moreny czołowej. W zlewni rzeki wyst ępuj ą płatami gliny zwałowe. W dolinach - torf. Deniwelacje terenu do 30 m. Zlewnia posiada poł ączenie rowami ze zlewniami Wrze śnicy, Małej Wełny i Cybiny. Wzdłu ż rzeki znajduje si ę kilka małych zbiorników powstałych po spi ętrzeniu wody dla młynów wodnych. Zlewnia najwi ększego dopływu Głównej – dopływu spod Tuczna (A= 72,7 km 2) zbudowana jest z piasków akumulacji lodowcowej z głazami, a w południowo-wschodniej cz ęś ci z glin zwałowych. Deniwelacje 15 m. Dopływ spod Tuczna to około 10-kilometrowy ci ąg jezior, który rozpoczyna Jezioro Tuczno, a ko ńczy Jezioro Jerzy ńskie. Na rzece zlokalizowany jest posterunek IMGW w miejscowo ści Wierzenica 9,4 km rzeki, A= 222,3 km 2, rz ędna wodowskazu 75,18 m n.p.m. (nie działaj ący w systemie sygnalizacji powodziowej).

21 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.3.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki

3.2.3.2.1 Stany charakterystyczne rzeki

Rzeka Główna Przekrój Wierzenica A = 222,3 km 2

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 214 210 214 SWW 160 140 164 NWW 119 108 119

WSW 160 155 151 SSW 128 117 122 1955- Wierzenica Główna 9,40 NSW 99 97 99 2002 WNW 139 128 128 SNW 111 105 104 NNW 84 65 84

3.2.3.2.2. Przepływy charakterystyczne rzeki

Przepływy Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok zima lato char. WWQ 10,8 6,24 10,8 SWQ 3,20 1,76 3,59 NWQ 0,71 0,19 0,71

WSQ 2,52 1,61 1,55 SSQ 1,15 0,47 0,81 1975- Wierzenica Główna 9,40 NSQ 0,25 0,06 0,15 2002 WNQ 0,87 0,49 -,48 SNQ 0,32 0,16 0,13 NNQ 0,06 0,006 0,006

3.2.3.2.3 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s] (obliczone dla okresu 1951-1980)

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,130 0,170 0,320 0,58 0,76 1,44

Główna Wierzenica SS 0,67 0,47 0,87 3,01 2,11 3,91

SW 3,32 1,71 3,05 14,93 7,69 13,72

22 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.3.2.4. Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Wierzenica. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie.

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 13 8,16 13,9 2 11,2 6,91 12,0 Wierzenica – 5 8,69 5,25 9,41 Główna2) 10 6,85 4,02 7,48 km 9,40 20 4,98 2,81 5,55 50 2,55 1,27 2,96

3.2.3.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Dodane zostały jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji.

Profil: Wierzenica Rzeka: Główna A = 222,30 km 2 Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok Wierzenica 1 6,73 4,33 8,00 2 5,90 3,80 6,97 5 4,80 3,09 5,60 10 3,97 2,55 4,53 Wierzenica 20 3,10 1,99 3,49 50 1,91 1,23 2,03

3.2.4 Kopel (Kopla)

3.2.4.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Kopel jest prawobrze żnym dopływem Warty, wpływaj ącym do tej rzeki w okolicach południowej granicy Poznania. Długo ść cieku to 30,2 km. Całkowita powierzchnia zlewni wynosi 386,8 km 2 ( wraz ze zlewni ą rzeki Kamionki A = 129,8 km 2). Najwi ększe dopływy rzeki to: Kamionka i M ęcina (Dopływ spod Sokolnik Gwiazdowskich). W zlewni liczne jeziora: Raczy ńskie, Ł ękno, ale Jeziory, Du że Jeziory, Bni ńskie, Kórnickie, Skrzynki Du że, Skrzynki Małe. Zlewnia zbudowana z glin zwałowych. W Głuszynce (Kamionka) najwi ększym dopływie Kopla budowa zlewni bardziej zró żnicowana; prawa strona zlewni to gliny zwałowe a lewa piaski akumulacji rzecznej i lodowcowej z głazami. Dolin ę dopływu wy ścielaj ą piaski rzeczne.

3.2.4.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki 3.2.4.2.1 Stany charakterystyczne

Rzeka: Kopel Przekrój: Głuszyna A= 369,40 km 2 Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 296 272 296

SWW 213 175 219

1956- NWW 120 122 132 Głuszyna Kopel 4,20 2002 WSW 191 186 182

23 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

SSW 155 131 143 NSW 117 104 116 WNW 161 152 150 SNW 125 114 114 NNW 97 91 91

3.2.4.2.2 Przepływy charakterystyczne rzeki

Rzeka: Kopel Przekrój: Głuszyna A= 369,40 km 2

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 14,8 11,7 14,8 SWW 5,83 2,60 6,21 NWW 0,51 0,43 0,58

WSW 4.49 2,28 2,78 SSW 1,91 0,62 1,27 1961- Głuszyna Kopel 4,20 NSW 0,33 0,11 0,22 2002 WNW 1,68 0,62 0,50 SNW 0,51 0,18 0,17 NNW 0,07 0,021 0,021

3.2.3.2.3 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s] (obliczone dla okresu 1951-1980)

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,16 0,18 0,46 0,43 0,49 1,25

Wierzenica SS 1,48 0,81 1,96 4,01 2,19 5,31 Kopel SW 5,1 2,07 4,57 13,81 5,60 12,37

3.2.3.2.4 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Głuszyna. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie.

Profil: Głuszyna Rzeka: Kopel

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 26,9 11,9 27,1 2 22,9 10,1 23,1 Głuszyna – 5 17,5 7,65 17,8 Kopel 2) 10 13,5 5,86 13,9 km 4,20 20 9,52 4,12 10,0 50 4,5 1,88 4,91

24 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.3.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Głuszyna. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji.

Profil: Głuszyna Rzeka: Kopel A = 369,40 km 2 Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 23,55 16,46 26,33 2 20,33 13,94 22,73 Głuszyna – 5 16,11 10,58 18,01 Kopel 2) 10 12,89 8,10 14,41 km 4,20 20 9,68 5,66 10,81 50 5,35 2,56 5,97

3.2.5 Wirynka (Wirenka)

3.2.5.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Wirynka jest lewobrze żnym dopływem Warty, dopływaj ącym do niej w 257,7 km. Powierzchnia zlewni wynosi 101,1 km 2. Zlewnia nieomal w cało ści zbudowana jest z piasków i żwirów akumulacji wodno-lodowcowej i poro śni ęte w większej cz ęś ci lasami. Rzeka posiada jeden du ży dopływ - dopływ spod Pokrzywnicy. Na rzece nie prowadziło si ę i nie prowadzi stałych obserwacji wodowskazowych. W latach osiemdziesi ątych i dziewi ęć dziesi ątych XX wieku prowadzono ekspedycyjne badania hydrologiczne i wizje terenowe po wyst ępuj ących w zlewni huraganach poł ączonych z wyst ąpieniem opadów o du żym nat ęż eniu i lokalnymi zalaniami oraz podtopieniami. Rzeka o bardzo dynamicznym re żimie hydrologicznym bywa b. gro źna podczas opadów o charakterze nawalnym.

3.2.5.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana dla przekroju uj ściowego do Warty (A = 101,1 km 2) – okres 1951-1980.

3.2.5.2.1 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s]

Charakterystyczne

Nazwa profilu przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,018 0,019 0,049 0,18 0,19 0,48 Wirenka Uj ście do SS 0,1 0,37 0,24 0,99 3,66 2,37 Warty SW 1,53 0,51 1,46 15,13 5,04 14,44

3.2.5.2.2 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka) dla okresu 1951-1980 .

P [%] Qmax 0.1 12,5 0.2 10,85 0.5 9,28 1.0 8.12 5.0 5,39 10.0 4,22 20.0 3,06

25 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

50.0 1,53 80.0 0,76 100.0 0,42

3.2.6 Samica St ęszewska

3.2.6.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Samica St ęszewska stanowi lewobrze żny dopływ Kanału Mosi ńskiego (uj ście około 3 km powy żej Mosiny. Powierzchnia zlewni rzeki wynosi 183,0 km 2. Długo ść rzeki 41 km, średni spadek podłu żny 0.63%. Zlewnia rzeki posiada zró żnicowan ą rze źbę terenu; w cz ęś ci północnej i środkowej przewa ża płaska, gliniasta wysoczyzna morenowa poło żona na rz ędnej 80-90 m n.p.m. W cz ęś ci południowej w zlewni dominuj ą krajobrazy typu pradolinowego. W rzeki zlewni występuj ą jeziora: Niepruszewskie, Tomickie, Witobel i Łódzko-Dymaczewskie. Charakter zagospodarowania zlewni typowo rolnicze – 74,4% u żytki rolne, w tym grunty orne 68,4 %, u żytki zielone 5,4%, ogrody i sady 0,6 %.

Na rzece zlokalizowany był w latach 1976-1991 posterunek wodowskazowy IMGW w miejscowo ści Dymaczewo Stare 3,4 km rzeki, A= 179,5 km 2, rz ędna wodowskazu 62,90 m n.p.m. (nie działaj ący w systemie sygnalizacji powodziowej).

3.2.3.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki

3.2.3.2.1 Stany charakterystyczne rzeki H [cm]

Rzeka Samica St ęszewska Przekrój Dymaczewo Stare A = 179,5 km 2

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 170 145 170 SWW 130 122 132 NWW 102 100 102

WSW 141 125 126

SSW 116 107 111 Dymaczewo Samica 1975- 3,40 NSW 97 90 94 Stare St ęszewska 1991 WNW 119 116 110 SNW 104 97 96 NNW 91 80 80

3.2.3.2.2. Przepływy charakterystyczne rzeki Q [m3/sek]

Stany Półrocza Profil Rzeka km Lata Rok char. zima lato WWW 4,22 1,48 4,22 SWW 1,37 0,82 1,38

NWW 0,39 0,26 0,39 Dymaczewo Samica 1976- WSW 2,15 0,75 1,40 3,40 Stare St ęszewska 1991 SSW 0,73 0,35 0,54 NSW 0,22 0,08 0,17

26 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

WNW 0,87 0,43 0,41 SNW 0,31 0,17 0,14 NNW 0,045 0,028 0,028

3.2.3.2.3 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s] (obliczone dla okresu 1951-1980)

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q [l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,038 0,040 0.103 0,21 0,22 0.56

Dymaczewo SS 0,21 0,69 0,45 1,15 3,78 2,46 Samica 555 Stare SW 2,44 0,81 2,34 13,36 4,43 12,81

3.2.3.2.4 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-2002) dla przekroju Dymaczewo Stare. Stanowi ą podstaw ę analiz w operacie.

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 5,86 2,79 5,89 Dymaczewo 2 4,99 2,43 5,02 Stare – 5 3,85 1,96 3,88 Samica 2) 10 3,01 1,6 3,04 km 3,40 20 2,16 1,22 2,18 50 1,05 0,72 1,07

3.2.3.2.5 Przepływy maksymalne roczne o okre ślonym prawdopodobie ństwie wystąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka dla okresu 1951-1980) dla przekroju Wierzenica. Dodane jako najbardziej koresponduj ące z wi ększo ści ą dokumentacji.

Rzeka: Samica St ęszewska Przekrój: Dymaczewo Stare A = 182,70 km 2

Profil P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 12,53 6,15 12,99 2 10,71 5,15 11,09 Dymaczewo 5 8,27 3,85 8,62 Stare – Samica 10 6,48 2,90 6,75 km 3,40 20 4,69 1,96 4,89 50 2,34 0,81 2,44

3.2.7 Samica (Kierska)

3.2.7.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Zlewnia Samicy zbudowana jest z glin zwałowych. Piaski lodowcowe wyst ępuj ą płatami. W okolicy Nieczajny i Kowalewka wysypuj ą iły warwowe (zastoiskowe). Dolina Samicy o szeroko ści do 1 kilometra jest miejscami zabagniona i zatorfiona. Sie ć rzeczna w zlewni g ęsta, liczne rowy melioracyjne ł ącz ą poszczególne zlewnie cz ąstkowe. Północny dział wodny zlewni na znacznej długo ści biegnie wydmami. W

27 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO zlewni rzeki wyst ępuj ą liczne zagł ębienia mi ędzy wydmowe pozbawione odpływu powierzchniowego.

3.2.7.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana na podstawie bada ń autora – okres 1951-1980. Rzeka Samica Kierska nie jest monitorowana za pomocą wodowskazów. 3.2.7.2.1 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe charakterystyczne [l/km 2/s]

Przekrój Kiekrz – most drogowy A = 71,7 km 2 Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,11 0,06 0,15 1,53 0,84 2,09

SS 0,18 0,11 0,26 2,51 1,53 3,63 Samica Kiekrz - most SW 0,32 0,19 0,45 4,46 2,65 6,28 Przekrój most Nieczajna – Kowalewko A = 158,70 km 2

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z Most dr. SN 0,057 0,066 0,141 0,36 0,42 0,89

Nieczajna- SS 0,39 0,24 0,57 2,46 1,51 3,59 Samica Kowalewko SW 2,57 0,99 2,32 16,19 6,24 14,62

3.2.7.2.2 Przepływy maksymalne roczne [m 3/s] o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka)

Rzeka Samica Profil Kiekrz A = 71,70 km 2 P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 6,36 3,14 7,75 2 5,38 2,64 6,54 5 4,10 1,98 4,93 10 3,14 1,49 3,73 20 2,21 1,02 2,57 50 1,01 0,43 1,12

Rzeka Samica Profil Most – Nieczajna - Kowalewko, A= 158,70 km 2 P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 14,62 7,22 17,83 2 12,38 6,07 15,04 5 9,43 4,56 11,34 10 7,22 3,43 8,59 20 5,08 2,35 5,91 50 2,32 0,99 2,57

28 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

3.2.8. Sama

3.2.8.1 Charakterystyka ogólna zlewni

Zlewnia Samy zbudowana jest z glin zwałowych i znacz ącej cz ęś ci z piasków akumulacji lodowcowej. W ąsk ą dolin ę rzeki wy ściela torf i piaski akumulacji rzecznej. W obni żeniach wyst ępuj ą muły jeziorne i torf. W dolnej cz ęś ci zlewni wyst ępuj ą na znacznym obszarze iły i mułki zastoiskowe.

3.2.8.2 Charakterystyka hydrologiczna rzeki oszacowana dla przekrojów – do dopływu z Jeziora Byty ńskiego (A = 81,3km 2) oraz wodowskazowego w Szamotułach (A = 395,2 km 2) – okres 1951-1980.

Rzeka Sama jest monitorowana za pomoc ą jednego wodowskazu w Szamotułach (nie działaj ący w systemie sygnalizacji powodziowej) znajduj ącego si ę ok. 150 m poni żej uj ścia z Jeziora Pami ątkowskiego.

3.2.8.2.1 Przepływy [m 3/s] i odpływy jednostkowe i charakterystyczne [l/km2/s]

Przekrój do dopływu z Jeziora Byty ńskiego (A = 81,3 km 2)

Charakterystyczne

Nazwa profilu przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z Do dopływu z SN 0,042 0,048 0,099 0,52 0.59 1,22

jez. SS 0,214 0,128 0,3 2,63 1,57 3,69 Sama Byty ńskiego SW 0,78 0,28 0,7 9,59 3,44 8,61

Przekrój Szamotuły (A = 395,2 km 2)

Nazwa profilu Charakterystyczne

przepływy Q [m 3/s] odpływy q[l/skm 2] Rzeka R L Z R L Z SN 0,17 0,21 0,42 0,43 0,53 1,06

SS 1,07 0,64 1,5 2,71 1,62 3,80 Sama Szamotuły SW 5,96 2,83 5,71 15,08 7,16 14,45

3.2.8.2.2 Przepływy maksymalne roczne [m 3/s] o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia (obliczone metod ą Kaczmarka)

Przekrój do dopływu z Jeziora Byty ńskiego

P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 4,42 2,52 5,39 2 3,75 2,09 4,55 5 2,85 1,55 3,43 10 2,18 1,14 2,60 20 1,54 0,75 1,79 50 0,70 0,28 0,78

29 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Przekrój Szamotuły

P [%] Qmax zima Qmax lato Qmax rok 1 26,02 12,85 31,74 2 22,04 10,79 26,77 5 16,78 8,11 20,19 10 12,85 6,11 3,69 20 9,04 4,19 10,53 50 4,13 1,76 1,25

3.2.9. Strumie ń Junikowski ( jako przykład cieku ze zlewni ą poło żon ą w 90% na obszarze zurbanizowanym m. Poznania i m. Lubonia)

3.2.9.1. Charakterystyka ogólna zlewni cieku Strumie ń Junikowski jest lewobrze żnym dopływem rzeki Warty o długo ści 11,70 km, płyn ącym prawie w cało ści przez teren miasta Poznania. Jedynie uj ściowy odcinek długo ści 3,30 km znajduje si ę w granicach miasta Lubonia. Zlewnia Strumienia Junikowskiego zajmuje południowo - zachodnią cze ść miasta Poznania. Obszar źródliskowy Strumienia znajduje si ę na terenie lotniska Ławica, gdzie na odcinku o długo ści 1,40 km do przepustu pod ul. Bukowsk ą, jest skanalizowany. Od tego przepustu a ż do uj ścia jest ciekiem otwartym. Całkowita powierzchnia zlewni Strumienia Junikowskiego przy uj ściu do rzeki Warty wynosi 48,60 km². Powierzchnia terenu zlewni Strumienia Junikowskiego jest do ść zró żnicowana i charakteryzuje si ę do ść du żym spadkiem podłu żnym. Spadek doliny (cieku) waha si ę od 0,6 do 5,0 ‰. Najwi ększymi dopływami Strumienia Junikowskiego s ą: • Ławica - prawobrze żny dopływ o długo ści ca 2,30 km i powierzchni zlewni 2,332 km 2 • Skórzynka - najdłu ższy prawobrze żny dopływ Strumienia Junikowskiego o długo ści 7,75 km i powierzchni zlewni 11,40 km 2. • Ciek Plewianka - jest prawobrze żnym dopływem Strumienia Junikowskiego, do którego uchodzi w km 5+240 przez trzy poł ączone ze sob ą glinianki w tym Staw Karp ętaj i Staw Kachlarski. Całkowita długo ść cieku Plewianka wynosi 4,370 km, a jego powierzchni zlewni 5,50 km 2. ( zlewnia na terenie gminy Komorniki i m. Poznania) • Ceglanka - dopływ lewobrze żny o długo ści 2,227 km i powierzchni zlewni A= 3,200 km 2. Do Strumienia Junikowskiego Ceglanka uchodzi w km 4+840 po wschodniej stronie ul Głogowskiej. Cała obszar zlewni Ceglanki znajduje si ę w granicach miasta Poznania. W tabeli nr 1 zestawiono podstawowe wielko ści charakteryzuj ące główne dopływ Strumienia Junikowskiego.

Oznaczenie Uj ście do Dopływ Pow. Długo ść Nazwa wg ewidencji Strumienia L-lewobrze żny zlewni cieku cieku cieków miasta Junikowskiego P-prawobrze żny [km 2] [km] Poznania 1 2 3 4 5 6 Ławica Ju-21 P 9+750 2,332 2,300 Skórzynka Ju-10 P 5+778 11,400 7,750

30 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Oznaczenie Uj ście do Dopływ Pow. Długo ść Nazwa wg ewidencji Strumienia L-lewobrze żny zlewni cieku cieku cieków miasta Junikowskiego P-prawobrze żny [km 2] [km] Poznania 1 2 3 4 5 6 Plewianka Ju-9 P 5+240 5,500 4,370 Ceglanka Ju-8 L 4+840 3,200 2,227

3.2.9.2. Charakterystyka hydrologiczna rzeki

3.2.9.2.1.Przepływy charakterystyczne i przepływy o okre ślonym prawdopodobie ństwie wyst ąpienia [m 3/s]

Lokalizacja Pow. Km Przepływy Przepływy o okre ślonym przekroju Zlewni biegu charakterystyczne prawdopodobie ństwie wyst ąpienia p% obliczeniowego [km 2] cieku SNQ SSQ SWQ 0,1 1 2 5 10 20 50 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ul. Złotowska/ul 10+200 7,265 0,003 0,017 0,31 2,82 1,91 1,63 1,27 0,99 0,71 0,33 Bukowska ÷10+990 Powy żej uj ścia 11,700 5+800 0,060 0,032 0,44 4,01 2,71 2,32 1,80 1,41 1,00 0,47 Skórzynki ul. Głogowska 28,600 4+840 0,013 0,081 0,83 7,33 4,94 4,24 3,29 2,51 1,84 0,85 ul. Głogowska 31,800 4+800 0,015 0,087 0,87 7,87 5,32 4,56 3,54 2,76 1,98 0,92 ul. Niezłomnych 35,600 0,017 0,097 0,94 8,48 5,73 4,92 3,82 2,98 2,13 0,99 Autostrada A-2 40,608 0,019 0,110 1,02 9,21 6,24 5,34 4,14 3,23 2,32 1,08 uj ście do rzeki 48,600 0+000 0,021 0,130 1,15 10,39 7,04 6,02 4,67 3,64 2,61 1,22 Warty

4. Uszczegółowienie informacji hydrologicznej w terenie

Podstawow ą informacj ą dotycz ącą sytuacji hydrologicznej s ą dane dotycz ące aktualnego i prognozowanych stanów wody na najbli ższym wodowskazie IMGW. Jednak że informacja w takiej formie nie ma praktycznego znaczenia dla mieszka ńców chronionych obszarów mog ących ulec podtopieniu na skutek wezbrania powodziowego. Konieczno ści ą zatem jest przeliczenie stanów wody odnosz ących si ę do okre ślonego wodowskazu na rz ędne geodezyjne. Podstawow ą informacj ą dla mieszka ńców i instytucji chronionych obszarów powinny by ć wyra źnie zaznaczone w terenie na obszarach zamieszkania lub ich działalności prognozowane rz ędne wody. Poniewa ż zwykle prognoza IMGW obejmuje najbli ższe 72 godziny, dlatego w odniesieniu do dłu ższych terminów prognoz winno stosowa ć si ę okre ślenie „projekcja” z okre ślonymi zastrze żeniami dotycz ącymi dokładno ści. Wydłu żenie informacji o spodziewanych stanach wody w dłu ższym okresie czasu ( ponad 72 godzinn ą prognoz ę IMGW) pomimo zastrze żeń wynikaj ących z dokładno ści szacowania jest bardzo przydatne dla planowania przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z ochron ą przeciwpowodziow ą W tym przypadku na rozpatrywanym obszarze winien by ć zaznaczony najwy ższy spodziewany (okre ślony w prognozie lub projekcji) poziom wody ( jego prognozowana rz ędna) lub winno si ę wyznaczy ć w terenie fragment granicy spodziewanego zalewu. W odniesieniu do wysoko ści ( gł ęboko ści ) zalewu wystarczy postawienie palika w charakterystycznym dla chronionego obszaru miejscu wyznaczaj ącego rz ędn ą spodziewanego zalewu . W skrajnych przypadkach ( wcale nie tak rzadkich) oznaczenie spodziewanej rz ędnej zalewu nale żałoby umie ści ć na słupach lamp ulicznych lub budynkach, w widocznych miejscach. Oznaczenie granicy zalewu

31 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO mo żna wykona ć za pomoc ą palików lub okre śli ć jej poło żenie w stosunku do punktów charakterystycznych w terenie. Dopiero takie oznaczenie w terenie bezpo średnio w otoczeniu miejsca zamieszkania okre śla i uzmysławia mieszka ńcom zagro żonych obszarów skal ę zagro żenia i pozwala na wła ściwe dla spodziewanych warunków przygotowanie siebie i zabezpieczenie w miar ę mo żliwo ści swojego maj ątku. Cz ęsto w przygotowaniach do nadchodz ącej powodzi mieszka ńcy odnosz ą si ę do swych dotychczasowych do świadcze ń, ale ta metoda jest bardzo cz ęsto zawodna, kolejna powód ź przebiega zwykle inaczej. W okresie powodzi zwyczajowe powitanie „Dzie ń dobry „ nale ży zast ąpi ć pytaniem „ Na jakiej rz ędnej mieszkasz ?” To jest najwa żniejsza informacja. Mieszka ńcy zagro żonych obszarów musz ą mie ć stał ą świadomo ść skali zagro żenia.

Dla potrzeb słu żb kryzysowych, instytucji i mieszka ńców winno si ę w formie biuletynu (informacja w Internecie lub w formie ulotki lub plakatu), który jest publikowany codziennie, a tak że w trakcie wyst ąpienia znacz ących zmian stanu wody w rzece przekazywa ć aktualne rz ędne zwierciadła wody w rzece w odniesieniu do wyznaczonych punktów w terenie, w tym tak że tych znajduj ących si ę na obszarach chronionych wałami.

Korzystaj ąc z do świadcze ń powodzi wiosennej w 2010 roku proponuje si ę przygotowanie w terenie stałych punktów umo żliwiaj ących w okresach zagro żenia natychmiastowe odniesienie informacji z najbli ższego wodowskazu { plus lub minus spadek rzeki) dla potrzeb lokalnej ochrony przeciwpowodziowej w tym informacji dla ludno ści. W przyszło ści umo żliwi to nie tylko bie żą cy lokalny monitoring stanów wody ale tak że przenoszenie informacji dla potrzeb lokalnych służb kryzysowych o prognozowanych stanach uzyskiwanych na podstawie oficjalnych komunikatów dotycz ących najbli ższego wodowskazu.

Przykładow ą metodyk ę wyznaczania rz ędnej najwy ższej spodziewanej wody i innych rz ędnych wynikaj ących z prognoz i projekcji stanów wody w okresie powodziowym , w okre ślonym punkcie zlewni przedstawiono poni żej.

32 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

4.1. Okre ślenie rz ędnych zwierciadła wody dla wybranych punktów zlewni.

4.1.1.Okre ślenie rz ędnych zwierciadła wody w przekrojach wodowskazowych

SR

61,75 m n.p.m PZ OB 53,03 m n.p.m.

45,95 m n.p.m.

„ O’ = 57,84 m n.p.m. X „O” = 49,46 m n.p.m. „O” = 42,00 m n.p.m.

H = 381 cm X H = 357 cm H = 395 cm

Rz ędna = 61,75m n.p.m. X Rz ędna = 53,03 m n.p.m. Rz ędna = 45,95 m n.p.m. km 292,0 km 243,6 km 206,3 Uwagi km 250,0 „O” - zero wodowskazu H - odczyt z wodowskazu ( w celu obliczenia rz ędnych zwierciadła wody nale ży zamieni ć [ cm ] na [m] ) . Rz ędna – rz ędna zwierciadła wody wyliczona poprzez dodanie do rz ędnej zera wodowskazu odczytu z wodowskazu w [m] . Przekroje wodowskazowe : SR – Śrem , PZ – Pozna ń , OB - Oborniki

4.1.2 . Obliczenie rz ędnej zwierciadła wody dla wybranego przekroju rzeki X ( przykład dla przekroju poło żonego na 250 ,0 km rzeki Warty ) .

4.1.2.1 Obliczy ć ró żnic ę rz ędnych zwierciadła wody pomi ędzy przekrojami wodowskazowymi odejmuj ąc od rz ędnej zwierciadła wody w przekroju poło żonym wy żej ( np. SR ) rz ędn ą zwierciadła wody w przekroju poło żonym poni żej ( np. PZ ) .

( SR ) ( PZ ) (d h ) 61,75 m n.p.m. - 53,03 m n.p.m. = 8,72 m 4.1.2.2 Obliczy ć odległo ść pomi ędzy rozpatrywanymi przekrojami wodowskazowymi

( SR ) ( PZ ) (d l ) 292,0 km – 243,6 km = 48 ,4 km

4.1.2.3 Obliczy ć średni spadek zwierciadła wody pomi ędzy rozpatrywanymi przekrojami wodowskazowymi

( dh) (d l ) ( d) 8,72 m : 48,4 km = 0,180

4.1.2.4 Obliczy ć odległo ść pomi ędzy przekrojem wodowskazowym wy żej poło żonym a wybranym przekrojem rzeki X .

33 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

( SR ) ( X ) ( d L ) 292,0 km – 250,0 km = 42,0 km

4.1.2.5 Obliczy ć ró żnic ę wysoko ści pomi ędzy przekrojem wodowskazowym wy żej poło żonym a wybranym przekrojem rzeki X

( d L) ( d ) ( d h ) 42,0 km x 0,180 = 7,6076 = 7,56 m

4.1.2.6 Obliczy ć rz ędn ą zwierciadła wody w wybranym punkcie X

( SR ) ( d h ) 61,75 m n.p.m. – 7.56 m = 54,19 m n.p.m

4.2. Kilometra ż rzeki Warty na odcinku pomi ędzy przekrojami wodowskazowymi Śrem - Pozna ń – Oborniki . Prognozowane rz ędne zw. wody o prawdopodobie ństwie przewy ższenia P=1%, dla charakterystycznych przekrojów rzeki Warty na terenie powiatu pozna ńskiego

Rzeka Warta

34 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Wysoko ść Prognozowane nad poziom Miejsce charakterystyczne Kilometra ż maks. rz ędne zw. morza dla rzeki rzeki wody p 1% „0” [m npm] wodowskazu Wodowskaz Śrem 291,80 57,84 npm 63,92 (wskazanie wodowskazu 608 cm) Krajkowo 273,00 61,69 Baranowo 271,85 Uj ście Kanału 271,30 61,49 Szymanowskiego Rogalin 270,00 61,35 Sowiniec 267,00 61,02 Mosina 265,50 60,85 Uj ście Kanału Mosi ńskiego 265,13 60,82 Most drogowy Mosina 264,86 60,78 Puszczykowo 261,50 60,42 Uj ście rz. Wirynki 267,70 60,10 Łęczyca 257,70 60,03 Wiórek 256,00 59,72 Uj ście cieku Głuszynka 254,60 59,28 Czapury 254,00 59,11 Lubo ń 251,50 58,57 Wodowskaz Pozna ń – 243,65 49,46 npm 57,42 (wskazanie m. Rocha wodowskazu 796 cm) Most kolejowy Koziegłowy 237,34 56,61 CO Ś Pozna ń 235,00 56,25 Czerwonak 232,40 55,73 Ruroci ąg Przyja źń 230,90 55,40 Radojewo 230,00 55,23 Owi ńska 229,00 55,24 Bolechowo 225,00 54,38 Biedrusko- Most drogowy 224,86 54,77 Promnice 224,00 54,63 Złotoryjsko 220,50 54,82 Mściszewo 219,80 53,68 Uj ście strumienia Go ślinka 218,50 53,36 Wodowskaz Oborniki 206,30 42,00 npm 50,56 (wskazanie wodowskazu 856 cm)

4.3. Obszary zurbanizowane – problem powodzi miejskich

Wskazane jest uwzgl ędnienie w operacie przeciwpowodziowym problemu tak zwanych powodzi miejskich, których główn ą przyczyn ą jest nadmierne uszczelnianie obszarów zurbanizowanych poprzez g ęst ą zabudow ę, wzrost udziału w ogólnej powierzchni miast powierzchni dróg, chodników, parkingów. Istot ą problemu jest powstawanie powodzi wywoływanych opadami deszczu, które dotychczas nie

35 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO wyst ępowały przy takich niskich parametrach opadu, a w przypadku opadów o wi ększej intensywno ści powoduj ą zalania fragmentów miast przyczyniaj ąc si ę do znacznych strat materialnych. Drug ą, rzadziej wyst ępuj ącą przyczyn ą, jest zalewanie cz ęś ci obszarów zurbanizowanych, które zostały zrealizowane w lokalnych zagł ębieniach terenu bez wprowadzenia wła ściwego zabezpieczenia przed skutkami wyst ąpienia deszczy nawalnych.

Konieczne jest zatem opracowanie zasad identyfikacji takich miejsc, opracowanie katalogu obszarów zagro żonych i ich ci ągle uzupełnianie jako skutków trwaj ącej zabudowy miast obszarami nieprzepuszczalnymi i powstawania coraz to nowych miejsc zagro żeń. Dodatkowym zagro żeniem jest wzrost cz ęsto ści wyst ępowania opadów o du żym nat ęż eniu powoduj ących miejskie powodzie Praktycznie nie ma metod umo żliwiaj ących prognozowanie wyst ąpienia takiego opadu, istnieje jedynie mo żliwo ść ostrze żenia mieszka ńców o mo żliwo ści wyst ąpienia takiego opadu. Niekiedy zachodzi mo żliwo ść informacji o takim opadzie z wyprzedzeniem 2-4 godzin (lub wi ększym), co w znacznym stopniu ogranicza mo żliwo ść stosowania skutecznej ochrony. Krótkotrwałe opady o du żej wydajno ści wyst ępuj ą z zasady na relatywnie małym obszarze.

Mo żna wskaza ć kilka charakterystycznych cech powodzi miejskich: - powodowane zwykle relatywnie krótkim intensywnym opadem, spadaj ącym na mały obszar - czas trwania zalewu jest zwykle kilkugodzinny, - straty materialne powodowane tym zjawiskiem, ze wzgl ędu na miejsce s ą wysokie (sklepy, budynki mieszkalne, bogata infrastruktura) - zagro żenie dla życia ludzkiego zwykle wynika z zalania infrastruktury, np. sie ć elektryczna, - cz ęste zalania piwnic, - zagro żenie dla komunikacji miejskiej, - je żeli obszar zalany le ży w centrum miasta zagro żenie dla ci ągło ści działania infrastruktury i komunikacji miejskiej.

4.3.1. Przykłady zurbanizowanych zlewni cieków na terenie powiatu pozna ńskiego najbardziej nara żonych na wyst ępowanie powodzi miejskich

Przykładem małych cieków na obszarze powiatu pozna ńskiego w zlewni których wyst ępuj ą w ostatnich latach lokalne podtopienia w trakcie wyst ępowania krótkotrwałych opadów deszczowych o du żym nat ęż eniu (deszcze nawalne) spowodowane znacz ącym zurbanizowaniem i uszczelnieniem terenów ich zlewni jest rzeka Wirynka (Wirenka) na terenie Gmin Komorniki i Dopiewo oraz przede wszystkim Strumie ń Junikowski (zlewni ę tego cieku scharakteryzowano powy żej w pkt. 3.2.9.) wraz z dopływami Plewiank ą i Skórzynk ą, płyn ący na terenach gminy Dopiewo i szczególnie podatny na wylewy i lokalne podtopienia spowodowane deszczami o charakterze nawalnym jego odcinek od ulicy Głogowskiej i Autostrady A-2, a ż do uj ścia do rz. Warty, przebiegaj ący na terenie m. Lubonia. W latach 50 i 60 ubiegłego stulecia prawie cały obszar zlewni Strumienia Junikowskiego ł ącznie z ze zlewniami Plewianki i Skórzynki w ok. 75 % czyli ponad 35 km 2 zlewni podporz ądkowany był funkcji rolniczej. Tereny budownictwa niskiej

36 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO intensywno ści zajmowały obszar o powierzchni jedynie 5,64 km 2. Tereny te zajmowały zabudowania o charakterze typowo podmiejskim z du żą ilo ścią sadów i ogrodów. Ekspansywne wkroczenie miasta na teren zlewni Strumienia Junikowskiego oraz Plewianki i Skórzynki zmieniło funkcj ę tego obszaru. Przykładowo pod koniec lat 90 XX wieku obszary zamieszkałe i zabudowane zajmowały ju ż obszar ok. 15,0 km 2, a powierzchnia obszarów rolniczych zmniejszyła się do ok. 13 km 2. Proces ten z coraz wi ększym nasileniem trwa nadal i zwi ązany jest przede wszystkim z intensywnym rozwojem budownictwa mieszkaniowego na terenach miejskich i podmiejskich w tym równie ż na terenie miasta granicz ącym z gmin ą Komorniki. Wraz z rozwojem budownictwa powstaj ą nowe obiekty usługowe, handlowe niejednokrotnie wielko-powierzchniowe i zwi ązana z nimi nieuchronnie sie ć lokalnych dróg, ulic i parkingów o nawierzchniach uszczelnionych. Zmiany zagospodarowania zlewni w znacz ący sposób wpływaj ą na warunki odpływu wód powierzchniowych. Znacz ący wzrost powierzchni obszarów zabudowy mieszkalnej, przemysłowej i usługowej sieci dróg i parkingów zajmuj ących obecnie coraz wi ększ ą cz ęść obszaru zlewni cieku Plewianka przyczynia si ę zwi ększania spływów wód deszczowych. Znacz ąca cz ęść spływu wód z deszczy nawalnych przejmowana jest przez tereny zielone Lasu Marceli ńskiego stanowi ące w tym przepadku obszar naturalnej retencji gruntowej, jak równie ż przez stawy poło żone w dolnym biegu Strumienia Junikowskiego, które powstały w miejscu nieczynnych wyrobisk cegielnianych. Chroni to w znacznym stopniu koryto Strumienia Junikowskiego w dolnym biegu, mi ędzy innymi na terenach m. Lubonia przed nadmiarem wód odpływaj ących do tego cieku jego głównymi dopływami ( Skórzynka , Plewianka, Ceglanka). Jednak np. dla koryta samej Plewianki szczególnie, a szczególnie dla jej odcinków poło żonych poni żej i powy żej torów kolejowych PKP oraz w środkowej cz ęś ci zlewni mi ędzy innymi na terenie Gminy Komorniki fakt ten nie ma istotnego znaczenia dla redukcji odpływów wody z tej cz ęś ci zlewni. Przykładowo wg danych zawartych w ró żnych opracowaniach dotycz ących zlewni Strumienia Junikowskiego, aktualne sumaryczne zrzuty wód deszczowych do tego cieku wynosz ą ju ż ok. 4500 l/sek. Natomiast przyszłe potrzeby co do prognozowanych wielko ści odprowadzania wód deszczowych wynios ą jeszcze ok. 2200 l/sek, nawet bior ąc pod uwag ę uwzgl ędnienie ew. czasowej retencji na projektowanych zbiornikach (prognozowany odpływ wód deszczowych do cieku za po średnictwa zbiornika).

Reasumuj ąc znacz ące obszary zlewni Strumienia Junikowskiego i rz. Wirynki na obszarach w/w gmin w wyniku przekształcenia obszarów rolniczych w tereny o g ęstej zabudowie mieszkaniowej i przemysłowej uległy w istotnym stopniu uszczelnieniu, a ich dopływy (takie jak np. ciek Plewianka na terenie Plewisk) przekształcaj ą si ę systematycznie z niewielkich cieków zasilanych okresowo w wody odprowadzane z terenów typowo rolniczych, w podstawowe odbiorniki wód opadowych dopływaj ącej do nich z powstaj ącej sieci kanalizacji deszczowej (s ą to praktycznie otwarte kanały deszczowe), co przy aktualnie wyczerpanych ju ż praktycznie mo żliwo ściach ich dalszej rozbudowy (spowodowanych np. przez wzgl ędy własno ściowe wi ększo ści terenów po których przebiegaj ą) oznacza znaczne ograniczenie mo żliwo ści dalszego zrzutu do nich ścieków deszczowych, w celu zapobieganiu dalszym powa żnym konsekwencj ą (podtopienia i zalania) dla terenów i obszarów bezpo średnio do nich przyległych. W opisanych przypadkach działania zapobiegaj ące lokalnym okresowym podtopieniom oraz niewielkim miejskim powodziom w zlewniach tych cieków winny

37 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO koncentrowa ć si ę głównie w sferze profilaktyki oraz odpowiedniej reakcji odpowiedzialnych słu żb na zaistniał ą sytuacj ę.

Po pierwsze, poprzez odpowiednie działania w dziedzinie planowania przestrzennego zmierzaj ące do budowy wła ściwie zaprojektowanych pod wzgl ędem odprowadzenia i zagospodarowania wód opadowych obiektów (szczególnie tych wielko kubaturowych) i prowadzenie działa ń z dziedziny zapewnienia małej retencji, np. poprzez wprowadzenia w przypadku budowy nowego obiektu konieczno ści zapewnienia retencji wodnej równowa żą cej straty retencji spowodowane budow ą i realizacj ą tego obiektu.

Po drugie w tym kontek ście nale żałoby rozpatrzy ć wła ściwy dobór sił i sprz ętu do interwencji w razie podtopienia czy lokalnego zalania, na terenie poszczególnych gmin, a zwłaszcza poprzez dobór odpowiedniego wyposa żenia w środki techniczne jednostek Stra ży Po żarnej. W takich przypadkach, np. w miejsce du żego wozu bojowego wskazane byłoby zastosowani dostosowanego do tego celu mniejszego samochodu, wyposa żonego np. w zestaw odpowiednich pomp mog ących by ć obsługiwanych przez 1-2 osoby.

Po trzecie w przypadku cieków przepływaj ących przez obszary zurbanizowane nale ży zabezpieczy ć środki do interwencyjnego udra żniania zwłaszcza przepustów drogowych ,wlotów cieków do kanalizacji , które zwykle stanowi ą miejsca podpi ętrzenia cieków wskutek zblokowania ich wlotów niesionymi przez wod ę zanieczyszczeniami .

4.4. Uwarunkowania dotycz ące ochrony przeciwpowodziowej oraz tereny zalewowe uj ęte w Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego dla poszczególnych Gmin Powiatu Pozna ńskiego.

Na terenie gmin powiatu pozna ńskiego na których wyst ępuj ą zalewy powodziowe obszary obj ęte prognozowanym zalaniem wodami o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p = 1% zostały uj ęte na planach Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz na obszarach dla których zatwierdzone s ą aktualne plany Zagospodarowania Przestrzennego w poszczególnych gminach. Zakres zalewu wodami powodziowymi (p=1%) na terenach gmin poło żonych wzdłu ż brzegów rzeki Warty oraz na odcinkach uj ściowych rzek wpadaj ących do rzeki Warty na terenie powiatu Pozna ńskiego został w niniejszym operacie zaktualizowany i naniesiony na zał ączone plany w skali 1:10 000. Nale ży zwróci ć uwag ę że dla poni żej wymienionych gmin powiatu pozna ńskiego zasi ęg zalewu terenów wod ą p =1% ró żni si ę w wielu przypadkach od zasi ęgu zalewu wykazanego w Studium Uwarunkowa ń lub w Planach Zagodpodarownia Przestrzennego. W wi ększo ści przypadków wykazany w niniejszym operacie zasi ęg zalewu powodziowego jest wi ększy i w Planach Studium Zagospodarowania Przestrzennego poni żej wymienionych Gmin Powiatu Pozna ńskiego nale żało by to uwzgl ędni ć, a plany uaktualni ć. Gminy powiatu pozna ńskiego dla których nale żałoby uaktualni ć zasi ęg zalewu powodziowego w Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego lub w poszczególnych Planach Zagospodarowania wymieniono poni żej : Gmina Czerwonak

38 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Gmina Kórnik Gmina Komorniki Gmina Lubo ń Gmina Mosina Gmina Murowana Go ślina Gmina Puszczykowo Gmina Suchy Las

5. Wykaz istniej ących obiektów czynnej i biernej ochrony przed powodzi ą

5.1. Wykaz zbiorników retencyjnych • Jedynym obiektem czynnej ochrony przeciwpowodziowej na terenie Powiatu Pozna ńskiego jest zbiornik retencyjny Jezioro Kowalskie na rzece Głównej. Powierzchnia zbiornika równa jest 203,0 ha

3 Pojemno ść całkowita zbiornika wynosi 6,00 mln. m • Wa żnym obiektem czynnej ochrony przeciwpowodziowej nie le żą cym na terenie powiatu pozna ńskiego, maj ącym jednak znacz ący wpływ na kształtowanie si ę zagro żenia powodziowego w dolinie rzeki Warty na terenie powiatu pozna ńskiego jest Zbiornik Jeziorsko.

Charakterystyczne parametry Zbiornika Jeziorsko

Całkowita 202,80 Max. 121,00

] ] Pi ętrzenie 3 Użytkowa 172,60 Zbiornik Dozwolony 300,0 /s] 3 retencyjny Martwa 30,20 Rezerwy 116,00 [mln m [mln

Jeziorsko - ść Rezerwy 172,60 Rezerwy 122,50

dne [m n.p.m.] [m n.p.m.] dne forsownej

Warta ę Odpływy [m

Rz Dopuszczalny 500,0 Pojemno Rezerwy Poj. forsownej 43,60 martwej 116,00

39 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

5. 2. Wykaz i charakterystyka wałów przeciwpowodziowych na terenie powiatu

Długo ść Obszar chroniony Rz ędne Km biegu rzeki Wła ściciel Rzeka Gmina wałów przez korony UWAGI wału [m] obwałowanie [m n.p.m.]

Cz ęść zabudowa ń wsi 61,9 (km Rogalinek, zabytkowy 265+900 ÷ 264+450) Warta Mosina 1400 ko ściół, cmentarz, - WZMiUW 264+820 61,73 (km przedszkole, ogrody 265+000) działkowe

Obwałowanie Tereny czyszczalni należy podnie ść 258+480 ÷ Oczysz. Warta Komorniki 890 ścieków w Ł ęczycy o min 0,5-0,6m 258+050 Ścieków oraz dodatkowo je uszczelni ć

Cz ęść zabudowa ń wsi Stary Lubo ń, stadion 251+350 ÷ Aquanet Warta Lubo ń 750 * sportowy, dom kultury, - 250+680 S.A. uj ęcie wody dla miasta Poznania, zadrzewienia Centralna oczyszczalnia 236+950 ÷ Aquanet Warta Czerwonak 1500 ścieków dla miasta - 235+250 Poznania, S.A. brak zabudowa ń, zadrzewienia

UWAGA : *całkowita długo ść obwałowania, z której cz ęść (650 m) le ży w granicy miasta Poznania

40 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO 5.3. Wykaz najwa żniejszych budowli piętrz ących

Dane uzyskane z : Inspektorat Prze źmierowo (WZMiUW w Poznaniu ) Charakterystyka najwi ększych jazów na rzekach i ciekach powiatu pozna ńskiego

Poziom Nazwa rzeki Długo ść wody przy Ś ść Lp. Nazwa jazu wiatło jazu Ilo stanowiska normalnym ę Konstrukcja Miejscowo ść prz seł Ponur/ pi ętrzeniu Zamkni ęć Km cieku M [m] [szt.] Poszur [cm]

Kanał Mosi ński jaz ze stopniem 1 nr 4 10/24 275 13,0 5 zasuwy Bolesławiec 8+820 Samica 4/6 168 3,5 2 zasuwy St ęszewska 2 Jaz nr 1 Podłoziny km 23+680 6/14 115 5,0 2 zasuwy 3 Cybina jaz nr 1 Antoninek 9+130

5/9 340 1,5 1 zasuwy Cybina jaz nr 2 4 Kostrzyn 33+100

Główna 6/10 235 5,0 2 szandory 5 jaz nr 4 *) Wierzenica 10+510

Lokalizacja w/w jazów została naniesiona na mapy terenów zalewowych w skali 1:10 00 wg. numeracji podanej w tabeli powy żej

41 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

6. Realizacja zada ń w zakresie ochrony przeciwpowodziowej w Starostwie Powiatowym w Poznaniu Zadania zwi ązane z realizacj ą ochrony przeciwpowodziowej w ramach Starostwa Powiatowego w Poznaniu wykonywane są przez : 6.1. Zasady ogłaszania i odwoływania pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego na obszarze Powiatu Pozna ńskiego Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. (art. 31a.) o samorz ądzie gminnym opracowanie planu operacyjnego ochrony przed powodzi ą oraz ogłaszanie i odwoływanie pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego le żą w kompetencjach wójta/ burmistrza. Zgodnie art. 34. ust ęp 1.1a. ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorz ądzie powiatowym , opracowanie planu operacyjnego ochrony przed powodzi ą oraz ogłoszenie i odwołanie pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego nale ży do zada ń starosty powiatowego. Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rz ądowej w województwie (art. 22.pnkt.3) mówi, i ż dla województwa oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego dokonuje wojewoda. Ten tak że opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzi ą oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy. Zgodnie z art. 8 ustawy z dn. 18 kwietnia 2002r o stanie kl ęski żywiołowej, w czasie trwania stanu kl ęski żywiołowej działaniami prowadzonymi w celu zapobie żenia skutkom kl ęski lub usuni ęcia tych że kieruj ą: 1) wójt, burmistrz lub prezydent , je żeli stan kl ęski żywiołowej wprowadza si ę tylko na obszarze danej gminy, 2) starosta - je żeli stan kl ęski żywiołowej wprowadza si ę na obszarze wi ęcej ni ż jednej gminy w danym powiecie, 3) wojewoda - je żeli stan kl ęski żywiołowej wprowadza si ę na obszarze wi ęcej ni ż jednego powiatu w danym województwie, 4) wła ściwy minister- je żeli stan kl ęski żywiołowej wprowadza si ę na obszarze wi ęcej ni ż jednego województwa. Sugeruje si ę, aby sposób ogłaszania alarmu powodziowego prowadzono analogicznie do sposobu kierowania działaniami w czasie trwania kl ęski żywiołowej, tzn. proponuje si ę, aby alarm powodziowy ogłaszał i odwoływał: 1) wójt, burmistrz lub prezydent, je śli alarm dotyczy jednej gminy/miasta, 2) starosta, je śli alarm dotyczy wi ęcej ni ż jednej gminy w danym powiecie, 3) wojewoda, je śli alarm dotyczy wi ęcej ni ż jednego powiatu w danym województwie 4) wła ściwy minister – je śli alarm dotyczy wi ęcej ni ż jednego województwa

6.1.1. Podstawy ogłaszania alarmu przeciwpowodziowego na terenie Powiatu Pozna ńskiego. Podstaw ą do ogłoszenia alarmu przeciwpowodziowego na terenie Powiatu Pozna ńskiego mo że by ć : a) wzrost stanów wody na wodowskazach do poziomu ostrzegawczego/ alarmowego (z tendencj ą rosn ącą) okre ślony w informacji przekazanej przez Ośrodek Koordynacyjno Informacyjny Ochrony Przeciwpowodziowej w

42 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO przy Regionalnej Dyrekcji Gospodarki Wodnej w Poznaniu oraz Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, b) tworzenie si ę zatorów śry żowych lub lodowych, powoduj ących niebezpieczne podniesienie si ę poziomów wody lub stwarzaj ących zagro żenie dla obwałowa ń przeciwpowodziowych, c) nadmierne przesi ąki wody przez wał przeciwpowodziowy, rozmakanie korpusu wału, przebicia hydrauliczne w pobli żu skarpy odpowietrznej gro żą ce przerwaniem wału. Decyzja o ogłoszeniu pogotowia lub alarmu przeciwpowodziowego powinna by ć podj ęta każdorazowo po zasi ęgni ęciu opinii w OKI przy RZGW w Poznaniu.

6.2. Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego, utworzono przy Wydziale Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich, Organizacj ę oraz tryb pracy Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego, okre śla Zarz ądzenie Starosty Pozna ńskiego nr 71/2010 z dnia 27 sierpnia 2010r. Siedziba Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego znajduje si ę w budynku Starostwa Powiatowego w Poznaniu przy ul. Jackowskiego 18.

Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego Starostwo Powiatowe w Poznaniu ul. Jackowskiego 18 60-509 Pozna ń tel. : 509 230 144 czynny cał ą dob ę e–mail : [email protected]

Zadania Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego 1. zapewnienie przepływu informacji na potrzeby Zespołu Zarz ądzania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego 2. współdziałanie z centrami zarz ądzania kryzysowego organów administracji 3. nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania ludno ści 4. współpraca z podmiotami realizuj ącymi monitoring środowiska 5. współdziałanie z podmiotami prowadz ącymi akcje ratownicze , poszukiwawcze i humanitarne 6. dokumentowanie podj ętych działa ń 7. realizacja stałych dy żurów na potrzeby wskazane w Zarz ądzeniu Starosty oraz przekazywanie informacji dotycz ącej wszelkich zagro żeń (w tym zagro żenia powodziowego0 członkom Zespołu Zarz ądzania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego

43 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO 6.2.1. Schemat ł ączno ści b ędącej w dyspozycji Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego

44 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

6.2.2. Dy żury przeciwpowodziowe – instrukcja dy żurów w Powiatowym Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Zasady dotycz ące pracy na stanowisku Powiatowe Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Powiatowego oraz zasady stałego dy żuru okre śla Zarz ądzenie Starosty Pozna ńskiego nr 71/2010 z dnia 27 sierpnia 2010r. Zgodnie z w/w zarz ądzeniem czas pracy na rzeczonym stanowisku wynosi 8 godzin dziennie, tj. 40 godzin tygodniowo. Praca odbywa się w godzinach: poniedziałek od 9.00 do 17.00, wtorek- pi ątek 7.30 - 15.30. W czasie wolnym od pracy zadania na potrzeby stałego dy żuru przejmuj ą pracownicy Wydziału bezpiecze ństwa , Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich.

6.3. Zespół Zarz ądzania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego Zespół Zarz ądzania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego powołano Zarz ądzeniem Starosty Pozna ńskiego nr 72/2010 z dnia 27 sierpnia 2010r. W skład „Zespołu” wchodz ą : 1. Wicestarosta Powiatu Pozna ńskiego 2. Dyrektor Wydziału Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich 3. Dyrektor Gabinetu Starosty Pozna ńskiego – Rzecznik Prasowy 4. Komendant Miejski Policji w Poznaniu 5. Komendant Miejski Stra ży Po żarnej w Poznaniu 6. Dyrektor Rejonowej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Poznaniu 7. Dyrektor Pa ństwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Poznaniu 8. Powiatowy Lekarz Weterynarii w Poznaniu 9. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Poznaniu Posiedzenia Zespołu zwołuje Starosta w trybie : - zwyczajnym ( zgodnie z planem rocznym) - nadzwyczajnym w przypadku wyst ąpienia sytuacji kryzysowej ( w tym równie ż ostrze żenia lub alarmu powodziowego na terenie powiatu) Pracami Zespołu kieruje : - Starosta Pozna ński - Wicestarosta Pozna ński w razie nieobecno ści Starosty Do zada ń „Zespołu” zgodnie z zrz ądzeniem nale ży mi ędzy innymi (§ 5.1. pkt 5) : w zakresie ochrony przeciwpowodziowej : - ocena stanu ochrony przeciwpowodziowej oraz przygotowanie propozycji działa ń Starosty Pozna ńskiego w sytuacji wystapienia zagro żenia powodziowego na terenie powiatu Pozna ńskiego - przekazywanie do wiadomo ści publicznej informacji zwi ązanych z zagro żeniami

45 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Obsług ę administracyjno – kancelaryjn ą oraz całodobowy obieg informacji na potrzeby „Zespołu” zapewnia zgodnie z zarz ądzeniem Starosty - Wydział Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich.

6.4. Wydział Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Poznaniu Organizacj ę oraz zadania Wydziału Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich okre ślono w Regulaminie Organizacyjnym Starostwa Powiatowego w Poznaniu w rozdziale V § 41. pkt 2 oraz w Zrz ądzeniu nr 6/2010 Starosty Pozna ńskiego z dnia 29 stycznia 2010r w sprawie organizacji wewn ętrznej Wydziału Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich. Do zada ń Wydziału Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich nale żą mi ędzy innymi nast ępuj ące czynno ści : - w zakresie zarz ądzania kryzysowego : a) planowanie kryzysowe, monitorowanie, analiza i ocena zagro żeń, przygotowanie i stała aktualizacja planu reagowania kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego b) całodobowa obsługa Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego Starosty Pozna ńskiego na potrzeby uruchamiania planów i procedur reagowania kryzysowego c) obsługa Zespołu Reagowania Kryzysowego Powiatu Pozna ńskiego i innych zespołów powoływanych przez Starost ę Pozna ńskiego , wykonuj ących zadania z zakresu zarz ądzania kryzysowego d) wykonywanie zada ń z zakresu ochrony przeciwpo żarowej i przeciwpowodziowej na terenie Powiatu Pozna ńskiego e) koordynowanie działa ń zwi ązanych z ochron ą przeciwpo żarow ą w Starostwie oraz podległych jednostkach organizacyjnych.

Wydział Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Ul. Jackowskiego 18 60-509 Pozna ń tel. (61) 8410760; telefax (61)8410691

Schemat Organizacyjny Wydział Bezpiecze ństwa, Zarz ądzania Kryzysowego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego w Poznaniu

Dyrektor Wydziału

Zast ępca dyrektora – sprawy bezpiecze ństwa publicznego i powszechnego, W czasie nieobecno ści ochrony przeciwpo żarowej, dyrektora wydziału przeciwpowodziowej i zarz ądzania kryzysowego

1 stanowisko pracy – 1 stanowisko pracy – Powiatowe Centrum 1 stanowisko pracy – sprawy obrony 2 stanowiska pracy – Zarz ądzania Kryzysowego bezpiecze ństwo obywateli, cywilnej, sprawy obywatelskie Starosty Pozna ńskiego porz ądek publiczny obronno ści, magazyn przeciwpowodziowy

46 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

6.5. Wykaz instytucji współdziałaj ących w wypadku zagro żenia powodziowego

Nazwa instytucji Telefon Fax. e-mail / strona www

Poziom Gminny Urz ąd Miasta i (61) 814 06 71 (61) 814 01 01 [email protected] Gminy w Buku [email protected] www.buk.gmina.pl Urz ąd Gminy w (61) 654 42 01 (61) 812 02 70 [email protected] Czerwonaku www.czewonak.ug.gov.pl (61) 814 83 31 (61) 814 80 92 [email protected] Urz ąd Gminy w [email protected] Dopiewie www.dopiewo.pl Urz ąd Gminy w (61) 817 60 20 (61) 817 61 84 [email protected] Kleszczewie www.kleszczewo.pl (61) 810 77 31 (61) 810 79 85 [email protected] Urz ąd Gminy w (61) 810 77 51 [email protected] Komornikach (61) 810 77 52 www.komorniki.pl www.komorniki.ta.pl Urz ąd Miejski w (61) 817 85 65 (61) 817 81 91 [email protected] Kostrzynie www.kostrzyn.wlkp.pl Urz ąd Miejski w (61) 817 04 11 (61) 817 04 75 [email protected] Kórniku www.kornik.pl Urz ąd Miasta w (61) 813 01 41 (61) 813 00 97 [email protected] Luboniu www.lubon.pl Urz ąd Miejski w (61) 813 23 55 (61) 813 29 52 [email protected] Mosinie Urz ąd Miasta i (61) 812 20 55 (61) 812 21 40 [email protected] Gminy w (61) 812 23 63 www.murowana-goslina.pl Murowanej (61) 812 23 79 Go ślinie (61) 817 75 50 (61) 817 76 41 [email protected] Urz ąd Miasta i (61) 817 70 11 (61) 815 44 54 [email protected] Gminy w Pobiedziskach www.pobiedziska.pl www.pobiedziska.wokiss.pl Urz ąd Miejski w (61) 898 37 00 (61) 898 37 00 [email protected] Puszczykowie www.puszczykowo.pl (61) 814 52 51 (61) 814 50 82 [email protected] Urz ąd Gminy w (61) 814 52 52 [email protected] Rokietnicy (61) 814 53 04 www.rokietnica.pl Urz ąd Miejski w (61) 813 40 11 (61) 813 42 87 [email protected] St ęszewie (61) 819 71 20 www.steszew.pl Urz ąd Gminy w (61) 812 51 31 (61) 812 52 12 [email protected] Suchym Lesie www.suchgylas.pl

47 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Urz ąd Miasta i (61) 651 20 00 (61) 651 22 11 [email protected] Gminy w www.swarzedz.pl Swarz ędzu Urz ąd Gminy w (61) 814 62 21 (61) 814 61 18 [email protected] Tarnowie www.tarnowo-podgorne.pl Podgórnym Poziom Powiatowy Komenda Miejska Pa ństwowej Stra ży Po żarnej w Poznaniu ul. Wolnica 1 61-764 Pozna ń tel.:61 82 15 300 fax.:618215402 e-mail: [email protected] Komenda Miejska Policji w Poznaniu Ul. Taborowa 22 60-790 Pozna ń tel.(61)8415600 , (61)657-56-00 telefax(61)8431328 http://www.poznan.policja.gov.pl Rejonowa Stacja Pogotowia Ratunkowego w Poznaniu ul. Rycerska 10 60-346 Pozna ń tel: 61 866 42 15 fax: 61 866 37 35 Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Poznaniu ul. Sieroca 10 61-771 Pozna ń tel. (61) 8562851 fax (61) 8531849 e-mail: [email protected] www.psse-poznan.pl Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Poznaniu ul. Grunwaldzka 250 60-166 Pozna ń tel.:61868-93-47 fax:61868-45-31 e-mail: [email protected] Zarz ąd Dróg Powiatowych w Poznaniu ul. Zielona 8 61-851 Pozna ń tel.(61)8593430 telefax(61)8593429 e-mail:[email protected] www.zdpp.bip.net.pl

48 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego dla powiatu pozna ńskiego ul. Zielona 8 61-851 Pozna ń tel.(61)8 593455do460 www.pinbpowiatpoznan.neostrada.pl Urz ąd Miasta Poznania Plac Kolegiacki 17 61-841 Pozna ń centrala telefoniczna: 061/ 87 85 200 e-mail: [email protected] http:// www.poznan.pl

Poziom Wojewódzki Wielkopolski Urz ąd Wojewódzki Wydział (61) 8541-170 Zarz ądzania Kryzysowego (61) 8541-160 (61) 8527-327 [email protected] Ośrodek Kierowania Wojewody Ośrodek Koordynacyjno- Informacyjny Regionalny Zarz ąd (61) 8550-583 (61) 8520-582 [email protected] Gospodarki Wodnej, Pozna ń Instytut BPH (61) 8495- BPH (61) 8495- Meteorologii i 145 141 BPH [email protected] Gospodarki Wodnej BPM (61) 8496- BPM (61) 8495- BPM [email protected] Oddział Pozna ń 155 153 Wielkopolski Zarz ąd Melioracji i (61) 8551-581 (61) 8525-561 Urz ądze ń Wodnych Wielkopolski Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych, (61) 8142-369 Inspektorat w Prze źmierowie (43) 6781-746 Zbiornik Jeziorsko [email protected] 604 420 346 Media Radio Merkury, (61) 8699-351 (61) 8659-996 www.radio-merkury.poznan.pl Pozna ń Telewizja PTV (61) 8530-891 (61) 8530-907 www.poznan.tvp.pl

49 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

6.6. Wykaz obiektów zagro żonych i wymagaj ących bezpo średniej ochrony Na obszarze Powiatu nie wyró żnia si ę obiektów wymagaj ących bezpo średniej ochrony. Wyszczególniono w tym przypadku jedynie te obiekty, które w razie zagro żenia powodzi ą powinny by ć stale monitorowane, obiekty te oznaczono czerwon ą liter ą „M” na zał ączonych planach w skali 1:10 000.

Wła ściciel Gmina - L.p. Obiekt Rzeka lokalizacja 1 2 3 4 5 Uj ęcie wody dla miasta AQUANET 1 Mosina - Sowiniec Warta Poznania (Sowiniec)

Oczyszczalnia ścieków dla Gmina Mosina Warta/Kan. 2 Puszczykowo miasta Mosina Mosi ński

Gmina Wirenka / Teren 3 Oczyszczalnia ścieków Ł ęczyca Komorniki -Łęczyca Komorniki zalewowy Warty

Centralna Oczyszczalna AQUANET 4 Czerwonak Warta Ścieków w Koziegłowach

5 Pałac w Rogalinie Skarb Pa ństwa Mosina Warta

Lasy 6 Le śny O środek Szkoleniowy Puszczykowo Warta Pa ństwowe

50 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

7. Ewakuacja ludno ści z terenów zagro żonych powodzi 7.1 Tabelaryczne zestawienie proponowanych planów ewakuacji terenów zagro żonych powodzi ą

Miejsce Prawdopodobna il. Nr zał. Nr planu Arkusz planowane Gmina, z której mieszka ńców Miejsce ewakuacji ludno ści Miejsce ewakuacji Trasa ewakuacji Dł. trasy Osoba ewakuacji do ewakuacji przeprow. i inwentarza prognozowana inwentarza [km] Odpowiedz. si ę ewakuacj ę do ewakuacji Mieczewo, gospodarstwa droga wg planu Burmistrz 10.1 1 Radzewo Czmoniec Kórnik 3-4 os. szkoła w Radzewie wewn ątrz wsi ewakuacji 4,29 gminy Kórnik Trzykolne ul. Sowiniecka, Młyny, przedszkole Stadion KS Obra Wawrzyniaka, Mostowa, Krauthofera - Burmistrz 10.2 2 Świ ątniki Krajkowo Mosina 15 os., ok.140 koni ul. Krauthofera- Krotowskiego Mosina Krotowskiego 1,85 gminy Mosina Burmistrz gminy Mosina gospodarstwa wewn ątrz gospodarstwa 10.3 3 Świ ątniki Krajkowo Mosina 6-7 os. , inwentarz wsi Krajkowo wewn ątrz wsi ul. Krajkowo 1,00 Mieczewo , Radzewo, gospodarstwa Trzykolne Burmistrz Młyny, gminy Mosina 10.4 4 Świ ątniki Radzewice Mosina 6 domostw-20 os. szkoła w Radzewie wewn ątrz wsi ul. Wodna, Długa 3,14 Burmistrz gminy Mosina 1 domostwo- 5 os., przedszkole gospodarstwa 10.5 5 Rogalin Rogalin Mosina 5-8 szt. trzody ul. K.Arciszewskiego Rogalin wewnątrz wsi ul. K. Arciszewskiego 0,34 szkoła ul. Niwka Stara, Burmistrz Rogalinek, gminy 10.6 6 Rogalin Puszczykowo Puszczykowo hotel "La Paloma" - 7os. ul. Pozna ńska Rogalinek ------Mostowa, Pozna ńska 2,25 Puszczykowo

ul. A. Wodziczki, Burmistrz Rogalinek, dom mieszkalny "Rusałka" -20 Pozna ńska, Podle śna, gminy Puszczykowo rodzin szkoła ul. Kasprowicza Puszczykowo Kasprowicza Puszczykowo

10.7 7 Czapury, Wiry Puszczykowo Puszczykowo (80os.),personel o środka - 5os. ------3,65

51 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

ul. Ł ąkowa, Pozna ńska, Burmistrz Puszczykowo, ośrodek wypoczynkowy Wczasowa, I. gminy 10.8 8 Wiry Puszczykowo Puszczykowo 15os. ul.I. Dombskiej Puszczykowo ------Dombskiej 1,66 Puszczykowo Burmistrz gminy Mosina 65 bud. mieszkalnych szkoła, schronisko ul. Ł ąkowa, Pozna ńska, Gromadzka, Babicka, 10.9 9 Czapury Wiórek Mosina - ok.. 240 os. ul. Głuszyna Pozna ń ------Głuszyna 7,63 36 domostw-ok.. 130 os., szkoła wy żej ul. Pozna ńska, Ł ąkowa, Łęczycka, Zespoło wa, Wójt gminy 10.10 10 Czapury, Wiry Łęczyca Komorniki ewentualny inwentarz ul. Szreniawska Wiry poło żone obszary Szreniawska 3,14 Komorniki ul . Dworcowa, Wójt gminy szkoła Łęczycka, Komorniki Zespołowa, 10.11 11 Czapury, Wiry Kątnik Komorniki 3 rodziny - ok.. 10 os. ul. Szreniawska Wiry ------Szreniawska 4,59 Burmistrz 10 bud. mieszkalnych szkoła gminy Mosina ul. Promowa, 10.12 12 Czapury Czapury Mosina - ok.. 30os. ul. Pozna ńska Czapury ------Pozna ńska 0,50 Czapury, 28 domostw - ok.. 90 os., szkoła gosp. na wy żej ul. Dolna, Kr ęta, Burmistrz 10.13 13 Pozna ń- Dębiec Czapury Mosina ewentualny inwentarz ul. Pozna ńska, Pozna ń poło żonych obsz. wsi Pozna ńska 3,96 gminy Mosina 4 bud. mieszkalne szkoła ul. Armii Pozna ń, Burmistrz 10.14 14 Czapury Lubo ń Lubo ń -12-13os. ul. Dojazdowa, Lubo ń ------Grzybowa, Dojazdowa 1,93 gminy Lubo ń ul. Dolna, Armii 3 bud. mieszkalne szkoła Pozna ń, Burmistrz 10.15 15 Czapury Lubo ń Lubo ń - 10-12 os. ul. Dojazdowa, Lubo ń ------Grzybowa, Dojazdowa 1,25 gminy Lubo ń ul. 3 Maja, H. szkoła ul. Armii Pozna ń Dąbrowskiego, Powsta ńców Wlkp, Burmistrz 10.16 16 Pozna ń - Dębiec Lubo ń Lubo ń 65 bud. mieszklanych - ok.. 230os. ul. Żabikowska Lubo ń ------Żabikowska 2,91 gminy Lubo ń Wójt gminy Bolechowo gospodarstwa Czerwonak 10.17 17 Owi ńska Osiedle Czerwonak inwentarz ------wewn ątrz wsi ul. J. Słowackiego 0,25

52

OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

7.2. Zasady ewakuacji ludno ści z terenów zagro żonych powodzi ą.

7.2.1. Decyzj ę o ewakuacji podejmuje si ę wówczas, je żeli w inny sposób nie mo żna usun ąć bezpo średniego niebezpiecze ństwa dla życia ludno ści lub dla mienia.

7.2.2. W przypadku ewakuacji w pierwszej kolejno ści ewakuuje si ę: chorych, dzieci, kobiety, starców, słu żby sanitarne, podr ęczny baga ż, a nast ępnie: m ęż czyzn nie zatrudnionych przy ewakuacji, inwentarz żywy, dzieła sztuki, wa żne dokumenty, ksi ęgozbiory, cenniejszy sprz ęt, maszyny, żywno ść itd.

7.2.3. Wójt oraz Burmistrz Gminy przy współpracy z Gminnym Zespołem Zarz ądzania Kryzysowego jest zobowi ązany do : - zakwaterowania ewakuowanej ludno ści z miejsc zagro żonych powodzi ą - zapewnienia wy żywienia, opieki medyczno-sanitarnej pomocy społecznej - paszy dla zwierz ąt

7.2.4. Przed przyst ąpieniem do ewakuacji nale ży przygotowa ć zarz ądzenia z klauzul ą o mo żliwo ści zastosowania przymusu bezpo średniego wobec osób uchylaj ących si ę do ewakuacji (na podstawie przepisów ustawy o post ępowaniu egzekucyjnym w administracji.

7.2.5. Czynno ści zwi ązane z przeprowadzeniem ewakuacji wykonuje Wójt lub Burmistrz Gminy przy współpracy i wskazaniach Gminnych Zespołów Zarz ądzania Kryzysowego oraz przy udziale wojska, policji i stra ży po żarnej.

54 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

8. Dodatek : Poradnik post ępowania na wypadek zagro żenia powodziowego (przykładowe działania i zalecenia w razie zagro żenia powodzi ą)

Definicje

Pogotowie wprowadza si ę, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu przeciwpowodziowe ostrzegawczego i nadal si ę podnosi.

ogłasza si ę (z uwzgl ędnieniem warunków lokalnych), gdy poziom Alarm powodziowy wody w rzece osi ągnie stan alarmowy, a prognoza hydrologiczna przewiduje dalszy przybór wód.

Sygnały alarmowe i zasady sygnalizacji

Flaga koloru białego: potrzeba ewakuacji - oznacza, że chcesz opu ści ć miejsce, w którym jeste ś

Flaga koloru niebieskiego: potrzeba pomocy medycznej - prosisz o lekarza lub inn ą form ę pomocy medycznej

Flaga koloru czerwonego: potrzeba wody i żywno ści - prosisz o jedzenie i wod ę

Sposób post ępowania w przypadku zagro żenia powodziowego

• je żeli sytuacja zmusiła ci ę do pozostania w domu, przenie ś warto ściowe rzeczy na górne kondygnacje budynku, • ubezpiecz siebie, rodzin ę oraz swój maj ątek w razie kataklizmu, pomo że ci to chocia ż finansowo, • je śli mo żesz - ode ślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce, np. do rodziny, znajomych, • nie opieraj worków z piaskiem bezpo średnio o zewn ętrzne ściany budynków, nasi ąkni ęte worki powoduj ą dodatkowe obci ąż enie konstrukcji domu,

55 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

• sprawd ź wysoko ść poło żenia swojego domu, oraz dowiedz si ę jaki jest stan zabezpieczenia, urz ądze ń hydrotechnicznych i kiedy mo że nast ąpi ć niebezpiecze ństwo ich uszkodzenia, wiedza ta jest potrzebna przy ocenie ryzyka, • po ostrze żeniu, że spodziewana jest duża powód ź, zapewnij swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy twego domu lub sam wypełnij j ą czyst ą wod ą. Unikniesz w ten sposób zagro żenia uszkodzenia fundamentów domu przez ci śnienie napieraj ących wód powodziowych, • przygotuj si ę do ewakuacji, • naucz najbli ższych członków rodziny jak odł ącza ć źródła energii, gazu i wody, • dzieciom i osobom z ograniczon ą świadomo ści ą nale ży przymocowa ć w widocznym miejscu kartk ę z imieniem (identyfikator), nazwiskiem oraz miejscem zamieszkania, przez cały czas słuchaj podawanych przez lokaln ą rozgło śni ę radiow ą (Radio "Merkury") komunikatów o zagro żeniu i sposobach post ępowania, • dowiedz si ę od władz lokalnych o zast ępcze miejsca zakwaterowania dla siebie i swojej rodziny, o miejsca ewakuacji zwierz ąt oraz drogi ewakuacyjne i środki transportu, je śli nie posiadasz własnych, • ustal sposoby kontaktowania si ę z rodzin ą, • usu ń środki, które mogłyby sta ć si ę źródłem ska żenia - pestycydy i wszystkie chemikalia z piwnic, gara ży i zabudowa ń gospodarczych, • zgromad ź w domu niezb ędn ą ilo ść nie psuj ącej si ę żywno ści oraz wody pitnej, przynajmniej 2 litry na dzie ń na osob ę, • przenie ś na górne kondygnacje miejsca sypialne, • zapewnij sobie odpowiedni ą ilo ść źródeł światła - latarki, świece, zapasowe baterie do radia i latarek, • zapewnij wszystkim domownikom odpowiedni ą odzie ż i obuwie (kalosze), rękawice gumowe a dla małych dzieci wystarczaj ącą ilo ść pieluszek jednorazowych, • zwracaj uwag ę na zdrowie i bezpiecze ństwo swoje i twojej rodziny, • zapewnij środki czysto ści, środki owadobójcze m.in. lep na muchy, • zapewnij zestaw apteczny pierwszej pomocy (apteczka samochodowa), • zapewnij turystyczne butle gazowe z minimum pi ęciodniowym zapasem, • je żeli masz sprz ęt pływaj ący (pontony, łodzie), utrzymaj go w sprawno ści i używaj go wył ącznie podczas zagro żenia życia - pr ąd wody mo że porwa ć sprz ęt wraz z osobami, • nie chod ź po obszarach zalanych, fala o gł ęboko ści kilkunastu centymetrów mo że przewróci ć i porwa ć dorosłego człowieka, • je żeli musisz przej ść przez zalany obszar, u żyj tyczki do badania gruntu przed sob ą, do przej ścia wybieraj miejsca bez pr ądu powodziowego, • je żeli zostałe ś wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych - POMAGAJ - od tego te ż zale ży bezpiecze ństwo twojego gospodarstwa, • zwolnij z uwi ęzi zwierz ęta, je żeli masz mo żliwo ści wyprowad ź lub wywie ź je w bezpieczne miejsce, wskazane przez władze, • zapewnij zwierz ętom pasz ę na co najmniej dwie, trzy doby, • poznaj drogi ewakuacyjne i zapoznaj z nimi swoich najbli ższych s ąsiadów, • podczas powodzi dostosuj si ę do polece ń osób prowadzących akcj ę ratownicz ą, • w razie ewakuacji zabierz ze sob ą najcenniejsze rzeczy, dokumenty, odzie ż i produkty żywno ściowe na dwa, trzy dni, • pami ętaj o s ąsiadach, którzy mog ą potrzebowa ć specjalnej pomocy przy małych

56 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

dzieciach, starszych osobach oraz niepełnosprawnych, • wył ącz odbiorniki energii (pr ąd, gaz) i wod ę, • nie dotykaj urz ądze ń elektrycznych je śli nie znajduj ą si ę w suchych miejscach i nie stoisz na suchym nie przewodz ącym podło żu w gumowych butach i gumowych r ękawiczkach, • zamknij mieszkanie. Je żeli mo żliwa jest ewakuacja samochodem – zabierz ze sob ą: • trwał ą żywno ść oraz napoje (najlepiej niegazowan ą wod ę mineraln ą lub źródlan ą) • koce, śpiwory, • apteczk ę, • łopat ę i ła ńcuchy na koła, • pełny bak paliwa (stacje benzynowe mog ą by ć nieczynne), • nie jed ź drog ą, która jest pod wod ą, droga i mosty mog ą by ć podmyte, gdy samochód utknie w obszarze zagro żonym powodzi ą, opu ść go natychmiast, poziom wody mo że si ę szybko podnie ść a fala powodziowa mo że go porwa ć wraz z pasa żerami.

Najwa żniejsze zasady od żywiania i przechowywania żywno ści • w pierwszej kolejno ści zu żyj nietrwał ą żywno ść , • spo żywaj przynajmniej jeden po żywny posiłek w ci ągu dnia, • spo żywaj du że ilo ści płynów, • zgromad ź odpowiednie ilo ści żywno ści w puszkach i opakowan ą hermetycznie, • żywno ść przechowuj w suchych i chłodnych miejscach, • chleb zamykaj szczelnie w opakowaniach hermetycznych. Przygotowanie ludzi starszych, chorych i niepełnosprawnych • przygotowa ć odpowiedni ą ilo ść leków, okulary, laski, poduszki, szyny, rzeczy niezb ędne dla psów przewodników, dodatkowe ubrania, aparaty słuchowe dla niesłysz ących.

Je śli mo żesz - wykonaj cz ęść powy ższych czynno ści ju ż dzisiaj - pó źniej mo żesz nie zd ąż yć!

Po powodzi • sprawd ź czy nie ma uszkodze ń konstrukcji budynku mieszkalnego, • zakr ęć zewn ętrzne zawory gazowe, • wywietrz mieszkanie, aby usun ąć przykre zapachy lub ulatniaj ący si ę gaz, • nie u żywaj otwartego ognia, • nie wł ączaj zasilania, wst ępnie sprawd ź czy nie ma jakichkolwiek uszkodze ń instalacji elektrycznej, dla pewności niech sprawdzi to wykwalifikowany elektryk, • zasło ń wybite okna i otwory w dachu lub ścianach, aby zabezpieczy ć dom przed dodatkowymi zniszczeniami spowodowanymi warunkami pogodowymi, • wyrzu ć jedzenie i leki, które miały kontakt z wodami powodzi, • gotuj wod ę przynajmniej przez 10 minut, • wyno ś systematycznie meble i ubrania w celu ich osuszenia, • szybkie wypompowywanie wody z piwnic mo że spowodowa ć uszkodzenie

57 OPERAT PRZECIWPOWODZIOWY POWIATU POZNA ŃSKIE GO

konstrukcji, nale ży wypompowywa ć ok. 1/3 obj ęto ści na dzie ń, • nie u żywaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych, mog ą by ć ska żone, • jak najdłu żej pozosta ń poza zasi ęgiem wód powodziowych, gdy ż mog ą by ć ska żone ściekami, bakteriami chorobotwórczymi.

58