Actieplan vitale economie Op weg naar quality valley

1. Introductie

Een vitaal economisch klimaat is onontbeerlijk voor een gezond woon- en leefklimaat in Molenwaard. Want werkgelegenheid zorgt voor leven. Het zorgt er voor, dat jonge gezinnen hier willen blijven wonen. Dat scholen blijven draaien en dat verenigingen meer leden en sponsors kunnen hebben. Het zorgt ervoor dat er altijd ‘bedrijvigheid’ is, wat weer bewezen gunstig is voor de veiligheid in het gebied. Hoe zorgen we er voor dat bestaande bedrijven gezond blijven en we nieuwe bedrijven blijven aantrekken? Ondernemers en gemeente Molenwaard willen de gemeente laten floreren en streven gezamenlijk naar een verbetering van het economisch klimaat binnen de gemeente. Dat klimaat wordt bepaald door de verhouding tussen ondernemers en gemeente, maar ook door de kansen die hogere overheden bieden, de ambities van de ondernemers zelf en de attitude van inwoners en overheden ten opzichte van ondernemers in het Groene Hart.

Goede verhoudingen De verhouding tussen ondernemers en gemeente is de afgelopen tijd verbeterd. De totstandkoming van deze startnotitie laat zien dat het gemeenschappelijk belang leidt tot mooie en inspirerende initiatieven. Traditioneel werken overheid en het bedrijfsleven vanuit andere grondwaarden; de overheid gaat uit van ordening, rechtszekerheid en risicomijdend gedrag. De ondernemers zien kansen en willen deze op de korte termijn benutten. Maar in de basis werken beide aan hetzelfde doel, namelijk een economisch vitaal Molenwaard. Wanneer we dit gezamenlijke doel voor ogen houden en samen optrekken worden de kansen en potenties van Molenwaard optimaal benut.

Overheid Tussengebied Bedrijfsleven Rechtszekerheid Operationele zekerheid Gelijkheidsbeginsel Klanten divers Lange termijn Korte/middellange termijn Risicomijdend Innovatie/kansen pakken Ordening Projecten/ad hoc Bestaande instituties Snelheid/wendbaarheid Wetten/regels/procedures Minimaal om te acteren/winst

Samen optrekken Lokale ondernemers bezitten een enorme hoeveelheid kennis en ervaring die door de lokale overheid benut kan worden. Door bij projecten en initiatieven de juiste mensen direct te activeren krijg je voor alle partijen het beste resultaat. Hierbij is transparantie, vertrouwen en respect naar elkaar noodzakelijk. Het gezamenlijke doel van een economisch vitaal Molenwaard vereist ook gezamenlijk optrekken richting hogere overheden en duidelijk communiceren naar hogere overheden dat bedrijvigheid onontbeerlijk is om het gebied vitaal te houden en er dus ruimte nodig is om te ondernemen. Samen moeten bedrijven en gemeente kansen creëren en pakken die vanuit hogere overheden komen en die de markt biedt.

Molenwaardse ondernemers hebben over het algemeen een no-nonsense instelling, een gezonde focus op winst maken en ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’-mentaliteit. Als we kijken naar de eigenschappen van de ondernemers in het gebied, dan valt op, dat de hoeveelheid faillissementen, ook in crisistijd, beperkt zijn gebleven. Er worden weinig onverantwoorde financiële risico’s genomen.

2 Actieplan vitale economie Molenwaard

Deze wat bescheiden instelling zorgt er ook voor dat buiten de gemeente deze economische kracht te weinig bekend is. Het imago van Molenwaard verdient het om verbeterd te worden. De rust, inspirerende omgeving, nuchtere instelling en uitstekende arbeidsmoraal bieden veel voordelen aan bedrijven. Bovendien is er een grote sociale controle wat bijdraagt aan de veiligheid en ligt Molenwaard op korte afstand tot de Randstad. De gemeente Molenwaard is dan ook één van de veiligste gemeentes in Nederland.

1.1 Visie

Ondernemers en gemeente streven naar een vitale gemeente waarin de huidige kwaliteit van het gebied als uitgangspunt wordt genomen en daarvandaan wordt gewerkt aan een gezonde, duurzame economie.

Er moet ruimte zijn om te ondernemen, mits je als bedrijf een bijdrage levert aan de kernwaarden van Molenwaard. Bedrijven moeten sociaal sterk zijn, respect hebben voor de omgeving en inwoners; kortom om Molenwaard waardig te zijn moet je als ondernemer ‘verschillig’ zijn. Van de gemeente Molenwaard vereist dit helder en transparant zijn; zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Kijken waar er mogelijkheden zijn voor regelverlichting en versnelling van procedures, bijvoorbeeld door in een vroeg stadium mee te denken met ondernemers. Hiervoor is een continue proces van samenwerking tussen ondernemers en gemeente nodig, monitoring en scherp zijn op elkaar.

3 Actieplan vitale economie Molenwaard

2. Molenwaard ontwikkelt zich tot Quality Valley door sterke samenwerking van ondernemers en gemeente

De uitgangspunten van de samenwerking van de gemeente en de ondernemersgroep zijn als volgt samen te vatten: 1. Transparantie en vertrouwen voor alle belanghebbenden (open klimaat) 2. Gezamenlijke waardenbepaling van het ondernemersklimaat (gemeenschappelijk belang) 3. Geloof in de mogelijkheden van de omgeving (imago) 4. Ruimte voor initiatieven (excellent exerceren) 5. Duurzame grondslag voor alle activiteiten 6. Terugdringen regelgeving (procesoptimalisatie) 7. Excellent ondernemersklimaat (we hebben wat te bieden) 8. Imagoverbetering (we hebben veel te bieden)

Proces In 2014 is door de gemeente Molenwaard in gesprekken met individuele bedrijven maar vooral met ondernemersverenigingen input verzameld voor het economisch actieplan. Dit plan dient als basis voor een gezamenlijke agenda van bedrijfsleven en gemeente op de korte, middellange en lange termijn. Het is een levend document, het zal dus regelmatig (bij voorkeur jaarlijks) door ondernemers en gemeente moeten worden geëvalueerd en bijgesteld. Zijn de gestelde prioriteiten nog de juiste? Zijn er nieuwe initiatieven ontstaan die voorrang zouden moeten krijgen?

Molenwaard Nabij Uitgangspunt bij de aanpak is de grondgedachte van Molenwaard Nabij: Actieve burgers, ondersteunende gemeente.

Activiteiten van de gemeente moeten gebaseerd zijn op de daadwerkelijke behoefte van ondernemers. Onze houding staat in open verbinding met iedere belanghebbende (ondernemers en gemeente) en ons gedrag wordt gebaseerd op onderling commitment. Deze dynamiek geeft ons energie om Molenwaard te laten groeien tot een aantrekkelijk gebied om te werken, te wonen en te recreëren.

Themabijeenkomst In januari 2015 vond er een themabijeenkomst plaats met gemeenteraad en ondernemers om de economische ambities te bepalen. Tijdens deze avond werd de suggestie gedaan om een taskforce op te richten als gezamenlijk platform van ondernemers en gemeente. Deze taskforce is in maart voor het eerst bij elkaar gekomen en heeft gezamenlijk het basisstuk uitgewerkt tot dit actieplan.

Taskforce De taskforce is een hybride netwerk van een diverse groep ondernemers met elk hun eigen kennis, ervaring en netwerk en een tweetal ambtenaren en de wethouder economische zaken. Er wordt geprobeerd van alle belangrijke economische sectoren in Molenwaard een vertegenwoordiger in de taskforce te hebben. Zo wordt optimaal gebruik gemaakt van het vakmanschap dat in Molenwaard aanwezig is. De taskforce wil een rol als stuurgroep vervullen met deze startnotitie als basis. Samen met ondernemers(verenigingen) worden concrete doelen gesteld voor de korte, middellange en lange termijn, de acties bepaald en verdeeld onder de taskforce leden. Zo ontstaan deelgroepen en netwerken waarin elke ondernemer kan aanhaken, bijdragen en profiteren. Hierbij worden ook waar nodig andere partij betrokken, bijvoorbeeld uit het maatschappelijk middenveld of regionale partners, zo ontstaan gelegenheidscoalities.

4 Actieplan vitale economie Molenwaard

Naar behoefte komt de taskforce in zijn geheel bij elkaar. De toegevoegde waarde van de taskforce is de kruisbestuiving met andere groepen en de dynamische insteek. De taskforce werkt intensief samen met de ondernemersverenigingen maar taskforceleden spreken niet vanuit het belang van de ondernemersvereniging of hun eigen ondernemersbelang. Dit maakt het mogelijk om breder te denken. De taskforce kan wel als een scharnier dienen tussen het brede doel van een economisch vitaal Molenwaard en de specifieke lokale situatie. Een dergelijk participatietraject biedt kansen en tegelijkertijd onzekerheden en wellicht risico’s. Het is een traject waarvan de concrete uitkomst niet te bepalen is. Echter het enthousiasme en de energie die vrijkomt bij het proces tot nu toe moet benut worden. Ondernemers willen graag hun bijdrage leveren aan een gezond duurzaam economisch klimaat in Molenwaard.

De gemeente Molenwaard heeft richting de burgers al een grote ontwikkeling doorgemaakt in de ‘doe- democratie’ en participatiesamenleving. Ook Openstaan Omgaan met ondernemers zien in dat zij zelf een bijdrage moeten voor leveren en overheid en bedrijfsleven gezamenlijk op moeten trekken. Dit vereist van de ambtelijke Denken vanuit organisatie, maar ook van het bestuur een andere platform: Vernieuwing Consument kan opstelling ten opzichte van ondernemers. Oftewel informeel als mindset veel zelf: bnb gemeentevriendelijke ondernemers maar ook een ondernemersvriendelijke gemeente. Denken vanuit Denken vanuit In navolging op de Molenwaardse benadering van nieuwe kansen inwoners (actieve burgers, ondersteunende innovaties gemeente) moet deze benadering ook voor Denken vanuit economische ondernemers in toenemende mate gelden. Kortom, belangen vernieuwing als mindset.

Dilemma’s Ondanks de gezamenlijke doelstelling van een economisch vitaal Molenwaard zullen er dilemma’s opsteken. Er moeten keuzes worden gemaakt en belangen tegen elkaar af worden gewogen. Zo is er behoefte aan een duidelijke visie voor de vestiging van bedrijven, hoe gaat de gemeente om met de ruimtebehoefte van bedrijven? Deze afspraken moeten vervolgens worden gehandhaafd.  Hoe gaat het ‘Molenwaards model’ er uit zien?  Mogen bedrijven zich vestigen aan ruilverkavelingen en in panden aan de linten die vrijkomen?  Kunnen we een bedrijventerrein ontwikkelen dat er uitspringt op het gebied van duurzaamheid? Dit bedrijventerrein kan vervolgens zorgen voor een positieve uitstraling binnen de rest van de gemeente en regio. Verbeteringen zijn vooral ook mogelijk binnen bestaande panden en locaties.  Een ander belangrijk punt is hoe om te gaan met leegkomende bedrijven zoals boerderijen.

Binnen de detailhandel heeft het veranderend koopgedrag van consumenten gevolgen voor het winkelaanbod in de (kleine) kernen.  Hoe verhoudt dit zich tot het gewenste voorzieningenniveau in de kernen? Kansen zijn er vooral in de gerichte lokaalgebonden detailhandel, bijvoorbeeld in de zuivel.  Ook winkels die uitblinken in de service die ze leveren weten klanten te trekken, zelfs van buiten de gemeente. Dergelijke succesvolle initiatieven verdienen een podium en waardering.

5 Actieplan vitale economie Molenwaard

Actieprogramma De vanuit de ondernemers(verenigingen) en taskforce genoemde acties zijn gebundeld in een vijftal hoofdthema’s, te weten: trends en ontwikkelingen, (digitale) dienstverlening aan ondernemers, ruimte om te ondernemen, versterken lokale economie en stimulering ondernemerschap.

2.1 Trends en ontwikkelingen

Wat willen we bereiken? Wat is de economische situatie in Molenwaard en daarbuiten en wat zijn de uitdagingen die op ons afkomen. Hiervoor is het nodig om kwalitatieve en kwantitatieve gegevens te verzamelen. Inzicht in de economie is nodig voor het maken van beleid en stellen van prioriteiten. Werkloosheid is bijvoorbeeld in Molenwaard relatief laag,  Is de inzet van diverse werkgelegenheidsprojecten noodzakelijk en nuttig?  En wat zijn de multiplier effecten binnen de verschillende sectoren? Investering in een bepaalde sector kan hogere multiplier effecten en hogere opbrengst genereren

Basiselementen:  Samenbrengen van bestaande onderzoeken en rapportages  Onderzoek door stagiair naar stand van zaken economie in Molenwaard in relatie tot lokaal economisch beleid  Inzicht binnen de ambtelijke organisatie in de dagelijkse praktijk van bedrijven, vergroten van inlevingsvermogen

Wat gaan we er voor doen?  Analyse van de huidige economische situatie in Molenwaard en een beeld maken van diverse uitdagingen die in de nabije toekomst op ons afkomen (bijvoorbeeld schaalvergroting in de landbouw, flexibilisering in de arbeidsmarkt, nieuwe structuren en de rol van internet/social media). Hieronder valt ook het maken van een SWOT analyse per belangrijke Molenwaardse economische sector, zodat we vanuit onze kracht en positieve punten verder kunnen bouwen aan een sterk Molenwaard.  Er is een stagiair aangesteld die zich richt op ZZP’ers binnen de gemeente Molenwaard. Een hele diverse groep ondernemers met verschillende behoeftes en wensen. Door middel van kwantitatief en kwalitatief onderzoek wordt inzicht gegeven in deze branche. Hierbij worden lokaal bedrijfsleven, ondernemersverenigingen, regionale samenwerkingsverbanden etc. betrokken.  Is er bijvoorbeeld behoefte aan een bedrijfsverzamelgebouw met werkplekken voor starters waarbij voorzieningen gedeeld worden?  Zijn er mogelijkheden voor een mentorprogramma?  Actie naar andere overheden (provincie, waterschap, Rijkswaterstaat).  Gemeenteambtenaren kennis laten maken met bedrijfsleven, meenemen naar bedrijfsbezoeken en afspraken maken bij de bedrijven zelf op het moment dat er een vraag binnenkomt vanuit een bedrijf. Hierdoor krijgen medewerkers meer zicht op wat er speelt binnen het bedrijfsleven en kunnen zich beter inleven. 2.2 (Digitale) dienstverlening aan ondernemers

Wat willen we bereiken? Een goede samenwerking tussen ondernemers en gemeente vereist een dienstverlenende instelling vanuit de gemeentelijke organisatie. Daarvoor is allereerst inzicht nodig in de bestaande procedures

6 Actieplan vitale economie Molenwaard en mogelijkheden en de behoeftes die er zijn bij ondernemers. Daarvandaan kan er bekeken worden wat er anders/beter kan. Hierbij moet actief worden samengewerkt met partners zoals de provincie en het waterschap. Het opgezette ondernemersloket en de accountmanager bedrijven bieden één ingang voor ondernemers die contact zoeken met de gemeente. Zijn ondernemers hier tevreden over? Behoeftes kunnen veranderen, bijvoorbeeld door veranderingen in wetgeving en procedures en verdere digitalisering. Daarom is het belangrijk om de dienstverlening te monitoren.

Basiselementen:  Inhoudelijk sterke overlegstructuren met het georganiseerd bedrijfsleven (ondernemersverenigingen, industrieschap ). Gezamenlijk agenda opstellen, gezamenlijk notulen en actiepuntenlijst vaststellen. Regelmatig contact over de voortgang rond actiepunten  Structurele ambtelijke inzet op economie (accountmanager bedrijven)  Bestuurlijke interactie met het bedrijfsleven door deelname aan overleggen en bedrijfsbezoeken

Wat gaan we er voor doen?  In kaart brengen hoe huidige dienstverlening is, wat is er nog niet en wat kan er anders/beter? Bijvoorbeeld transparantie in processen en doorlooptijden, consequent toepassen van beleid/regelgeving (en handhaving). De gemeente moet ervoor zorgen dat ondernemers betrokken en gehoord worden, bijvoorbeeld door ze actief te betrekken bij ontwikkelingen rond bestemmingsplannen. Monitoring van veranderingen in behoeftes.  Opstellen accountplan en structuur aanbrengen in bedrijfsbezoeken (accountmanager bedrijven, taskforce, wethouder economie en kernbezoeken/collegebezoeken).  Digitaal ondernemersloket. Op de website van de gemeente is een gedeelte voor ondernemers ingericht met informatie over bijvoorbeeld het starten van een bedrijf. Belangrijkste is dat via dit loket de contactgegevens van de accountmanager bedrijven goed te vinden zijn. Tevredenheid over het ondernemersloket moet gepeild worden.  Informatievoorziening vanuit gemeente aan bedrijven: ontwikkelen van een digitale nieuwsbrief, inzet social media. Biedt ook kansen aan bedrijven om bekendheid te vergroten en om bedrijven met elkaar in contact te brengen.  Structuur aanbrengen in overlegstructuur/informatie uitwisseling met bedrijfsleven. o Opzetten jaarlijks overleg met grootste bedrijven van Molenwaard o Jaarlijks gezamenlijk overleg met besturen ondernemersverenigingen o Bedrijfsleven in stelling brengen door kennis en ervaring onderling te laten uitwisselen o Ook tussentijds willen ondernemersverenigingen graag geïnformeerd en betrokken blijven over de voortgang van bepaalde projecten, bijvoorbeeld de plaatsing van een JOP in Groot-Ammers (winkeliers ondervinden hinder van hangjeugd)

2.3 Ruimte om te ondernemen

Wat willen we bereiken? Ondernemers hebben zowel fysieke ruimte nodig als figuurlijke ruimte, ze moeten de gelegenheid krijgen om proactief om te gaan met kansen in hun sector. Welke ruimte kunnen we bieden aan ondernemers, welke ondernemingen passen waar in Molenwaard? Is het wellicht zinvol om een vlekkenplan te ontwikkelen met gewenste locaties voor bepaalde activiteiten? Niet vanuit een restrictieve houding maar juist door het bundelen van krachten & kwaliteiten en kijken op welke wijze

7 Actieplan vitale economie Molenwaard bedrijven elkaar kunnen versterken op bepaalde locaties. Voorwaarde bij de vestiging is een respectvolle houding ten opzichte van het gebied.

Basiselementen:  Optimale kwaliteit van bedrijventerreinen. Veiligheid op bedrijventerreinen  Revitalisering en herstructurering als continue proces, na afronding het niveau op peil houden  Terreinen zijn goed onderhouden en veilig  Bestemmingsplannen voor bestaande bedrijventerreinen tijdig actualiseren  Samenwerken met ondernemers op bedrijventerreinen  Lokaal behoefteonderzoek bedrijventerrein en regionale afstemming

Wat gaan we er voor doen?  Het opstellen van een vlekkenplan dat dient als aanjager voor een nieuwe ruimtelijk ordening, met respect voor de waarde van het gebied dat past in andere plannen en zorgt voor een bundeling van kwaliteiten (niet overal voor elk wat wils). Voor ondernemers, maar ook voor inwoners, zodat we weten wat we van elkaar kunnen verwachten. Duidelijk naar alle doelgroepen communiceren hoe belangrijk het is voor de leefbaarheid.  Herstructurering van bedrijventerreinen. De behoefte hierin verschilt sterk per bedrijventerrein. De diverse analyses over bedrijventerreinen kunnen door de bedrijven bij de herstructurering worden gebruikt. Is er nu en in de toekomst voldoende ruimte voor ondernemerschap door voldoende beschikbare bedrijfslocaties? Hierbij gaat het niet alleen om visuele aspecten maar ook vanuit de optiek van duurzame inrichting van bedrijfsprocessen. Kan de gemeente soepeler omgaan met het slopen van verouderde panden?  Gefundeerde en gezamenlijke input geven voor herijking regionale bedrijventerreinen strategie, tijdige lobby opzetten richting regio/provincie. Behoeftepeiling bestaande ondernemers maar ook potentiele nieuwe ondernemers.  Bedrijven blijven betrekken bij nieuwe RO (oa via Raadswerkgroep).  Draagvlakpeiling bij de ondernemers voor het inrichten van een BedrijvenInvesteringsZone (BIZ). Een Bedrijven Investeringszone is een bedrijventerrein of winkelgebied, waarbinnen ondernemers gezamenlijk investeren in activiteiten bijvoorbeeld op gebied van veiligheid, bereikbaarheid en aantrekkelijkheid. Alle ondernemers betalen mee aan een gemeentelijke heffing om activiteiten mee te financieren. Wanneer hier bij lokale ondernemers draagvlak voor is wil de gemeente meewerken aan het opzetten van een BIZ.  Opstellen van eenduidig beleid voor leegkomende boerderijen. Als hier duidelijk beleid voor is kan er sneller beslissingen worden genomen en kunnen bestemmingsplannen worden aangepast.  Parkmanagement Gelkenes. Gezamenlijk met de bedrijven op industrieterrein Gelkenes zal moeten worden bekeken welke samenwerkingsvorm er gekozen wordt en hoe dit uitgewerkt kan worden. Wordt er gekozen voor een stichting of vereniging? Welke taken komen hier te liggen? Welke rol heeft de gemeente hierbij? Er moet een goed fundament komen waarop weer gebouwd kan gaan worden aan de samenwerking. Daarna kan worden bekeken welke mogelijkheden er zijn om parkmanagement op Gelkenes verder uit te bouwen en welke andere maatregelen er eventueel nodig zijn.

2.4 Versterking lokale economie

Wat willen we bereiken? Ondernemers en gemeente willen de krachten bundelen om de lokale economie te versterken. Procesoptimalisatie in tijd en regels kan het bedrijven makkelijker maken om te ondernemen in Molenwaard. Ook zal er gewerkt moeten worden aan imago ontwikkeling, marketing, communicatie en zelfbewustzijn van Molenwaardse ondernemers. Zelf zijn we geneigd de kracht en pracht van onze

8 Actieplan vitale economie Molenwaard gemeente te bagatelliseren. Neem alleen al de molens in , een belangrijke basis voor wereldwijde watermanagement die zelfs doorwerkt in huidige technische ontwikkelingen. Een ander sterk punt is de sociale cohesie. Door deze participatie in stand te houden en te vergroten wordt de veiligheid gewaarborgd.

Basiselementen:  Stimuleren duurzaam ondernemen, de overheid moet hierbij een betrouwbare partner zijn en kan bijvoorbeeld een bijdrage leveren door het inkoop- en aanbestedingsbeleid  Goede fysieke en digitale bereikbaarheid  Voldoende aanbod van geschoold personeel  Goede lokale en regionale infrastructuur (A27, brug bij Gorinchem, N216, kruispunt N216/N214, verbreding A15)

Aandachtspunten:  Procesoptimalisatie (in tijd en regels). Hoe wordt er met regels omgegaan, ruimte zoeken naar wat kan. Verkorten van procedures en doorlooptijden, effectief en doelmatig. Dit vereist ook positieve houding van ondernemers en gemeente.  Imago van het gebied verbeteren en dit uitdragen, laten zien waar we goed in zijn, hiervoor is zelfbewustzijn nodig over onze kracht, we moeten het voelen voordat we het naar buiten uit kunnen stralen. Bij een dergelijk zelfbewustzijn horen ook innovaties en nieuwe ontwikkelingen, hoe kunnen we de potenties van het gebied optimaal benutten?  Waarborgen en versterken van veiligheid, onder andere door ‘sociale controle’.  Koppeling onderwijs en arbeidsmarkt. Blijvend bijdragen aan regionale initiatieven en partijen met elkaar in contact brengen. Het bestaande onderwijs als bedrijven actief ondersteunen door mentorprogramma’s en stagepoules. Duidelijk maken bij scholen ‘buiten de grenzen’, dat de veel te bieden heeft. Vooral op het gebied van arbeidsmoraal en kwaliteitsbesef. In Nieuw Lekkerland is het initiatief ontstaan om leerlingen van groep 8 jaarlijks tijdens een techniekroute kennis te laten maken met lokale technische bedrijven (kijken, luisteren maar vooral ook doen). Dit zal in februari 2016 voor het eerst georganiseerd worden, indien mogelijk samen met . Wellicht daarna ook in andere kernen te organiseren.  Bevorderen van duurzaam ondernemen: initiatieven rond duurzaam ondernemen kunnen door de gemeente onder de aandacht gebracht worden van ondernemers en vice versa, samenwerken met bestaande initiatieven zoals Blauwzaam. Koppeling met inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeente. Verschillende lokale en regionale initiatieven op elkaar aansluiten. Platform bieden aan koplopers op het gebied van duurzaam ondernemen.  Op het terrein van voorzieningen en leefbaarheid is het met name van belang dat er een detailhandelsbeleid komt. Wat betekent het kernenbeleid voor winkelvoorzieningen? Samen met winkeliersverenigingen opzetten. Evaluatie van de pps constructie die nu ingezet wordt bij de herinrichting van winkelcentrum Kleyburgplein. Kijken of dit mogelijkheden biedt voor andere winkelgebieden in Molenwaard.  Vanuit de winkeliers is onder andere de leegstand van winkelpanden aangekaart. Het koopgedrag van consumenten verandert, er wordt steeds meer online gekocht en mensen zijn mobieler en kunnen dus ook in verder gelegen (grotere) plaatsen boodschappen doen. Hoe kunnen winkeliers hier op een goede manier mee omgaan? Ook is het markt- en ventbeleid aangekaart door winkeliers. Een weekmarkt geeft een groter winkelaanbod en levendigheid, sommige winkeliers profiteren hiervan (meer aanloop van klanten) terwijl andere winkeliers op zoek moeten naar een manier om te concurreren ten opzichte van de markt bijvoorbeeld in service en breed aanbod. Gemeente en winkeliers blijven hierover in overleg, nog nader beoordelen of er actie nodig is.

9 Actieplan vitale economie Molenwaard

 Recreatie en toerisme: bevorderen verbetering fiets- en wandelpadennetwerk, bevorderen zelfstandigheid SWEK en bijdragen aan doorontwikkeling Kinderdijk, stimuleren verbinden diverse recreatieve- en toeristische voorzieningen zoals mogelijkheden rondom watersport.  Vanuit Nieuwpoort is nadrukkelijk verzocht om samen met ondernemers te kijken naar de mogelijkheden om Nieuwpoort beter op de “recreatieve kaart” te zetten. Benutten van kansen die er zijn in het vestingstadje. Wandeling over de vesting, verbeteren van voorzieningen voor recreanten/toeristen, aanlegsteiger, opknappen van wallen en trappen, plaatsen van borden op de provinciale weg, vergroting parkeerplaats etc. Ook vanuit Groot Ammers worden hier kansen gezien, bijvoorbeeld bezoekers van het kanocentrum langer ‘vasthouden’ in het dorp/de regio. Vanuit de klankbordgroep Streefkerk is aangekaart dat de ontwikkelingen rond de jachthaven zouden kunnen zorgen voor een economische impuls in de kern. Hoe verhouden de ontwikkelingen in toerisme en recreatie zicht tot bedrijventerreinen/industrie? Hoe hou je ontwikkelingen in de juiste verhouding tot de “identiteit” van de regio en haar inwoners, stiltegebieden voor broedvogels etc.  Glasvezel. Er is een grote behoefte aan glasvezel vanuit ondernemers in de gebieden die hier nog niet van voorzien zijn. Eind 2014 is een burgerinitiatief ontstaan waarbij een werkgroep ondersteund door 2 externe experts (betaald door de gemeente) glasvezel gaat proberen te realiseren in heel Molenwaard. Dit project loopt en wordt in 2015 uitgevoerd.  Verbeteren bereikbaarheid en mobiliteit, binnen de gemeente en in regionaal verband (tweede brug bij Gorinchem, verbreding van de A-15, aansluiting N214/N216, uitbreiden vervoer over water).  Vanuit ondernemersvereniging Nieuwpoort is de vraag gekomen om meer parkeerplaatsen te realiseren op ’t Hooft. Er geldt nu een blauwe zone rond de Binnenhaven maar bij evenementen staan mensen vaak langer geparkeerd en loopt het verkeer in het stadje ook vast.  Inkoop- en aanbestedingsbeleid. Regelmatig worden er door ondernemers vragen gesteld over het inkoop- en aanbestedingsbeleid van de gemeente. Door lokaal in te kopen en aan te besteden wordt de lokale economie gesteund. In 2014 is het beleid herzien, afstand is één van de factoren die mee worden geteld in het aanbestedingsbeleid. De gemeente wil graag transparant maken hoe bepaalde keuzes tot stand komen. Daarnaast zal een evaluatie van de nieuwe procedures plaatsvinden en zal er opnieuw gecommuniceerd worden over de procedures voor aanbestedingen (o.a. wat betreft de groslijsten en duurzaamheidscriteria).  Koppeling met sociaal domein. Gezonde economische situatie van Molenwaard (bedrijven, werkgelegenheid) wordt steeds belangrijker in het kader van de decentralisaties. Verbetering van koppeling tussen sociaal en economie en dit ook in de praktijk brengen naar ondernemers. Het is belangrijk om samen op te trekken in de contacten met bedrijven en te voorkomen dat er overlap ontstaat of juist gaten vallen (interne afstemming). De budgetten voor jeugd en zorg nemen af dus de marktwerking zal uiteindelijk bepalen welke projecten economisch haalbaar zijn en blijven. In het kader van de participatiewet moet regionaal een bepaald aantal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plek krijgen binnen ‘reguliere’ bedrijven. Wanneer dit niet lukt krijgen grotere bedrijven de verplichting om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen (quotumwet). Voor de kleinere bedrijven zou het een mogelijkheid zijn om een “pool” op te richten waarin in gezamenlijkheid zorg wordt genomen voor een aantal werknemers met afstand tot de arbeidsmarkt. In de begeleiding van deze werknemers krijgen bedrijven ondersteuning vanuit het regionale werkbedrijf.  Versterken van de regionale economische samenwerking. Verbetering economische samenwerking binnen Alblasserwaard/Vijfheerenlanden, ontwikkelingen samenwerkingsagenda . Meer aandacht voor de noordkant van de regio AV.

10 Actieplan vitale economie Molenwaard

2.5 Stimulering ondernemerschap

Wat willen we bereiken? Waar kunnen ondernemers elkaar helpen en op welke wijze kan de gemeente Molenwaard ondernemerschap stimuleren? Gedacht kan worden aan het uitwisselen van kennis en ervaringen, ondernemers met elkaar in contact brengen en startende ondernemers op weg helpen. Door partijen met elkaar in contact te brengen, communicatiemiddelen in te zetten en door bestuurlijke aanwezigheid bij bepaalde evenementen kan een vliegwieleffect worden gecreëerd. Andere ideeën zijn bijeenkomsten voor ZZP’ers, stimuleren van mentorprogramma voor nieuwe ondernemers, informele contactmomenten voor ondernemers (bedrijfsbezoeken, sprekers rond een thema bijvoorbeeld duurzaam ondernemen), een ondernemershuis.

Basiselementen:  Positieve grondhouding en dienstverlenende instelling van de gemeente ten opzichte van ondernemers  Kansen zien en kansen pakken  Imagoverbetering  Transparantie en onderling vertrouwen

Wat gaan we er voor doen?  Ondernemersverenigingen met elkaar in contact brengen en houden, kennisuitwisseling faciliteren. Organiseren van een overkoepelend overleg van vertegenwoordigers van de ondernemersverenigingen met de gemeente.  Evaluatie van de bijdrage aan business event Merwestroom. Ondernemersvereniging Graafstroom participeert al een aantal jaar in dit business event. Op dit moment is dit samen met en Hardinxveld-Giessendam. De gemeente doet hierin een financiële bijdrage. Voorlopig afgesproken om dit voor 2015 zo te houden. Evenement is in oktober 2015, hierna evalueren hoe we verder omgaan met dit evenement. Uitbreiden naar heel Molenwaard? Is ook afhankelijk van de diverse gemeentelijke herindelingen die nu in de regio spelen. De ondernemersverenigingen Nieuw Lekkerland, Groot Ammers, Nieuwpoort en Industrieschap Gelkenes ontvangen van de organisatie vrijkaarten om eens te kijken hoe dit evenement verloopt.  Ondernemers moeten elkaar leren kennen, de ondernemersverenigingen spelen hier al een belangrijke rol in, kan dit nog beter benut worden? Kunnen er meer events/ontmoetingsmomenten georganiseerd worden?  Kun je startende ondernemers van ervaren ondernemers laten leren d.m.v. een ‘buddyschap’? Accountmanager bedrijven kan hier evt. een schakel in zijn. Ondernemers moeten bereid zijn zich eerlijk en transparant op te stellen.  Stimulering interactie tussen ondernemers & enthousiasmeren.  Het ontwikkelen van een kennisdatabank bijvoorbeeld door een koopstromen onderzoek detailhandel. Dergelijke basisinformatie kan ingezet worden als leidraad om iets wel of niet te doen. De beschikbare informatie moet samengebracht worden tot bruikbare informatie en toegankelijk zijn voor ondernemers. Inzichtelijk maken van best practices en leren van andere regio’s.  Als ondernemers en gemeente voorop durven te lopen. Geen volger van bestaand beleid zijn. Eigenwijs en soms ook eigengereid.

11 Actieplan vitale economie Molenwaard

Thema Wat gaan we er voor doen? Planning/prioriteit Trends en Macro economische analyse van wat er speelt en er op ons ontwikkelingen afkomt SWOT analyse Onderzoek naar ZZP’ers Behoefte aan bedrijfsverzamelgebouw? Mogelijkheden mentorprogramma? Actie naar andere overheden Kennisuitwisseling bedrijfsleven-medewerkers gemeente (weten wat er speelt)

(Digitale) In kaart brengen huidige dienstverlening, efficiënt inrichten van dienstverlening processen, tegen het licht houden van structuren en netwerken. aan ondernemers Wat is er, wat is er niet, wat kan anders/beter? Opstellen accountplan en structuur aanbrengen in bedrijfsbezoeken Digitaal ondernemersloket monitoren Informatievoorziening aan bedrijven Structuur aanbrengen in overlegstructuur/informatieuitwisseling bedrijfsleven

Ruimte om te Inspireren tot een vlekkenplan als aanjager van ruimtelijke ondernemen ordening Herstructurering bedrijventerreinen Gezamenlijke input regionale bedrijventerreinstrategie Bedrijven betrekken bij nieuwe RO Draagvlakpeiling BIZ Opstellen beleid vrijkomende agrarische bebouwing Basisorganisatie Industrieterrein Gelkenes, opbouwen relatie en samenwerking, verkennen parkmanagement

Versterking lokale Procesoptimalisatie (tijd en regels) economie Imago verbeteren en uitdragen Waarborgen en versterken veiligheid Onderwijs en arbeidsmarkt Bevorderen duurzaam ondernemen Detailhandelsbeleid/leegstand/marktbeleid Benutten kansen recreatie en toerisme Glasvezel Bereikbaarheid en mobiliteit Parkeermogelijkheden Nieuwpoort Inkoop-en aanbestedingsbeleid transparant maken, aandacht voor duurzaamheid Koppeling sociaal domein Versterken regionale economische samenwerking

Stimulering Ondernemersverenigingen met elkaar in contact brengen, ondernemerschap kennisuitwisseling

12 Actieplan vitale economie Molenwaard

Evaluatie bijdrage business event Merwestroom, andere events/contactmomenten? Begeleiding startende ondernemers, ‘buddyschap’? Stimuleren en enthousiasmeren van interactie Kennisdatabank ontwikkelen en beschikbaar stellen Voorop durven lopen

13 Actieplan vitale economie Molenwaard