Uczniowie «Batorówki» W Gościnie U Premiera RP Zespół Wokalny «Akwarele», Działający Przy Polskiej Szkole Społecznej Im

Ogólnokrajowy tygodnik SZ «Związek Polaków na Białorusi»

Obchody rocznicy Powstania Styczniowego str. 10 styczeń 2020 r. Nr 1 (162) Uczniowie «Batorówki» w gościnie u Premiera RP Zespół wokalny «Akwarele», działający przy Polskiej Szkole Społecznej im. Króla Stefana Batorego, zaśpiewał wiązankę polskich kolęd tradycyjnych podczas uroczystości wręczenia przez premiera Mateusza Morawieckiego posłowi Janowi Dziedziczakowi nominacji pełnomocnika rządu ds. Polonii i Polaków za granicą. Uczniom grodzieńskiej «Batorówki» towarzyszyli podczas uroczystości ich rówieśnicy z Litwy i Ukrainy: wychowan- kowie przedszkola «Vilija» z Wilna oraz pochodzący z Ukrainy uczniowie Polo- nijnego Niepublicznego Liceum Ogólno- kształcącego. «Będziemy robić wszystko, jako rząd Rzeczpospolitej, żeby łączność Polaków z Polską, gdziekolwiek oni są – na Wscho- dzie czy na Zachodzie – była jak najbardziej ścisła, jak najbardziej owocna i żeby świadczyła o tym, że Polska jest w naszych sercach, w naszych umysłach i także w naszej przyszłości» – mówił podczas wręczenia powołania na pełnomocni- TODRYK-PISALNIK Iness ka rządu ds. Polonii i Polaków za granicą. Ciąg dalszy na str. 5. Zdjęcie pamiątkowe uczestników uroczystości w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej «Nie było miejsca dla Ciebie» – spotkanie opłatkowe w Sopoćkiniach Słowa kolędy «Nie było miejsca dla Ciebie», której tekst napisał w 1932 roku w Krakowie ojciec jezuita Mateusz Jeż, doskonale ilustrują okoliczności organizacji spotkania opłatkowego w Oddziale Związku Polaków na Białorusi w Sopoćkiniach, którego gościem w dniu 20 grudnia była delegacja Senatu RP na czele z przewodniczącym Komisji Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Kazimierzem

Michałem Ujazdowskim oraz TODRYK-PISALNIK Iness TODRYK-PISALNIK Iness delegacje miasta Sopotu i Fundacji Pomoc Polakom na Sopoćkińskie dzieci śpiewają kolędę wspólnie z gośćmi Prezes ZPB Andżelika Borys przedstawia Kazimierzowi Miachałowi Ujazdowskiemu Wschodzie. działaczy Oddziału ZPB w Sopoćkiniach W Sopoćkiniach członkowie miej- należących do tej dobroczynnej orga- miejscowymi Polakami, wolała wyko- Należy się domyślać, że zgrzyt przy du na dużą liczebność Oddziału ZPB scowego oddziału ZPB musieli podej- nizacji katolickiej pomieszczeń, aby nać polecenie białoruskich władz i służb organizacji spotkania opłatkowego w w Sopockiniach, miejscowa młodzież mować wysokich gości w domu pry- godnie przyjąć gości z polskiego parla- specjalnych, zwalczających niezależny Sopoćkiniach, został dostrzeżony przez śpiewała kolędy, także tę autorstwa ojca jezuity Mateusza Jeża. Treść utworu, watnym jednej z działaczek, chociaż mentu, sopockiego samorządu oraz fun- ZPB. reprezentantów Senatu RP, którzy we dacji, będącej partnerem grodzieńskiego wnioskach, uzasadniających dofinanso- ze względu na okoliczności, w których w Sopoćkiniach, słynących z mocnego Smutną okolicznością jest także odbyło się spotkanie opłatkowe, nabrała przywiązania mieszkańców do polskości Caritasu w realizacji projektów inwesty- «solidarność» z Caritasem, którą się wanie inwestycji Caritasu Diecezji Gro- cyjnych. dzieńskiej w Sopoćkiniach ze środków dla obecnych wymiaru nie tylko reli- i wiary katolickiej, funkcjonują ośrodki wykazał miejscowy proboszcz. Również gijnego, przypominającego o ludzkiej Caritasu Diecezji Grodzieńskiej posiada- Prośba ZPB, ze względu na presję, on, rzekomo na polecenie władz świec- przeznaczonych dla Polonii i Polaków za pogardzie dla Matki, szukającej miejsca, jące pomieszczenia odpowiednie do tego wywieraną na kierownictwo dobroczyn- kich, nie pozwolił swoim parafianom Granicą, mogli przeczytać, że inwestycje aby urodzić Zbawcę ludzkości. typu wydarzeń. nej organizacji katolickiej przez wła- skorzystać z sali katechetycznej, aby te będą służyć m.in. miejscowej społecz- ności polskiej. W Sopoćkiniach kolęda «Nie było Przed wizytą w Sopoćkiniach delega- dze białoruskie, napotkała na odmowę mogli oni godnie przyjąć gości z Polski. miejsca dla Ciebie» będzie się teraz u cji Senatu RP, który finansowo wspierał dyrekcji Caritasu Diecezji Grodzień- Najbardziej przykre w tym epizodzie jest Podczas spotkania opłatkowego, wielu kojarzyć z incydentem niewpusz- miejscowe inwestycje Caritasu Diece- skiej, która zamiast przyjąć dostojnie to, że sala katechetyczna przy kościele które, mimo wszystko, odbyło się w czenia przez Caritas Diecezji Grodzień- zji Grodzieńskiej, kierownictwo ZPB swoich dobroczyńców, przybywających została wyremontowana za duże środki, domu prywatnym działaczki ZPB Marii skiej za próg swoich dobroczyńców. występowało z prośbą o udostępnienie do Sopoćkiń, aby połamać opłatkiem z ofiarowane przez parafian. Ignatowicz w wielkim ścisku ze wzglę- Andrzej Pisalnik 2 Głos od drugiej strony znadniemna.pl styczeń 2020 r. Delegacja Senatu RP z przedświąteczną wizytą Delegacja Senatu RP na czele z Kazimierzem Michałem Ujazdowskim, przewodniczącym Komisji Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą przebywa z trzydniową wizytą Szef białoruskiego MSZ Uładzimir Makiej, minister spraw zagranicznych na Grodzieńszczyźnie na Chorwacji Dawor Božinovic i komisarz UE ds. wewnętrznych Ylva Johansson zaproszenie Związku Polaków na Białorusi. Delegacji senackiej podczas spotkań Bruksela obniżyła ceny z rodakami, mieszkającymi za wschod- nią granicą Polski, towarzyszą delega- wiz Schengen cje władz miasta Sopotu, na czele z prezydentem Jackiem Karnowskim oraz Nie 80 euro, ale 35 2020 roku. Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie TODRYK-PISALNIK Iness euro zapłacą obywatele do 1 lutego — 60 euro na czele z prezesem Mikołajem Falkow- Białorusi za uzyskanie od 2 lutego do 31 maja — 80 euro skim. cji o sytuacji polskiej mniejszości, a Białorusią należy mocno stawiać sprawę wizy Schengen. 9 stycznia 20 grudnia – w pierwszym dniu wizy- także polskiego szkolnictwa na Białorusi polskiej mniejszości. ten długo wyczekiwany od 1 czerwca – 35 euro. ty – senator Kazimierz Ujazdowski spo- i problemach, z którymi borykają się Podczas spotkania w siedzibie ZPB przez naszych sąsiadów Negocjacje między Unią Europej- tkał się z władzami Grodna i obwodu nauczyciele języka polskiego, pracują- Kazimierz Ujazdowski, będący polity- dokument podpisali w ską a Białorusią w sprawie uproszcze- grodzieńskiego. W rozmowie z Polską nia reżimu wizowego trwały kilka lat. cy zarówno w państwowym systemie kiem, reprezentującym w Senacie RP Brukseli szef białoruskiej Agencją Prasową polski polityk podkre- oświaty Republiki Białorusi, jak i w opozycyjną względem Rządu RP forma- Zmiany przewidują również uprosz- dyplomacji Uładzimir ślił, że w trakcie rozmów z władzami sektorze społecznym. cję polityczną, zadeklarował wierność czenie procedury wizowej, np. decyzja Makiej, działający w imieniu poruszył kwestię sytuacji polskiej mniej- zasadzie przyjętej przez polską klasę o wydaniu wizy musi zostać podjęta Konkluzją z rozmów, które Kazi- chorwackiej prezydencji w szości i reprezentującego ją Związku polityczną po zdelegalizowaniu przez w ciągu dziesięciu dni, a dodatkowa mierz Ujazdowski przeprowadził z Radzie Europejskiej minister Polaków na Białorusi na czele z Andże- władze w Mińsku w 2005 roku demokra- weryfikacja nie powinna przekraczać przedstawicielami ZPB jest według spraw zagranicznych liką Borys. tycznie wybranych władz ZPB. Zasada 30 dni. Dokumenty wizowe można niego jednoznaczna: «Mamy problem z Chorwacji Dawor Božinovic – Bardzo wyraźnie wskazaliśmy, ta polega na tym, że wspieranie naj- będzie składać na sześć miesięcy przed respektowaniem praw mniejszości pol- oraz komisarz UE do że uznanie ZPB za legalną organizację większej niezależnej organizacji polskiej podróżą, ale nie później niż na 15 dni skiej» – mówił dziennikarzom po spo- spraw wewnętrznych Ylva dawałoby nowe otwarcie, nowy pozy- mniejszości, jaką jest ZPB na czele z przed planowanym wyjazdem. tkaniu w siedzibie ZPB polski polityk. Johansson. tywny etap w naszych relacjach – mówił Andżeliką Borys, powinno być sprawą Jak wskazał, chodzi przede wszyst- Wniosek będzie wypełniany i skła- Kazimierz Ujazdowski. priorytetową dla wszystkich polskich Do tej pory Białorusini płacili za dany elektronicznie. kim o kwestie edukacji i nauczania języ- instytucji państwowych niezależnie od Po wizycie u władz grodzieńskich ka polskiego, ponieważ «ma miejsce wizę Schengen 60 Euro, ale od 12 Czas, na jaki będą wydawane wizy tego, przedstawiciele jakich formacji przewodniczący komisji senackiej, któ- praktyczne wypieranie nauczania języka stycznia 2020 roku wchodzi nowy dla obywateli z pozytywną historią rej zadaniem jest monitorowanie sytuacji politycznych kierują, bądź zarządzają polskiego ze szkół na Białorusi». kodeks wizowy, który przewiduje pod- wizową i regularnymi podróżami Polaków, mieszkających poza granicami tymi instytucjami. wyżkę cen wiz. Gdyby nie doszło do będzie stopniowo wzrastał do 5 lat. Polski oraz wypracowywanie skutecz- – Chodzi zarówno o szkoły publicz- W pierwszym dniu wizyty na Gro- podpisania dzisiejszej umowy, to w Jeśli chodzi o umowę o readmisji, nych narzędzi i mechanizmów wspierane, jak i o wywieranie presji na naucza- dzienszczyźnie delegacja senacka, samo- myśl nowelizacji kodeksu, za uzyska- jest to umowa między Białorusią a UE nia przez Państwo Polskie rodaków za nie społeczne, by je ograniczyć. Widać, rządowcy z Sopotu i kierownictwo Fun- nie wizy Schengen Białorusini zapła- dot. przyjęcia na terytorium kraju nie granicą, odwiedził grodzieńską siedzibę że jest tu pewien czynnik niechęci ze dacji Pomoc Polakom na Wschodzie ciliby 80 euro. tylko swoich obywateli, ale także oby- ZPB, w której odbył kilkugodzinną roz- strony władz i sprzeczność z deklarowa- wzięli udział w spotkaniach przedświą- Teraz umowy muszą zostać ratyfi- wateli państw trzecich i bezpaństwow- mowę z prezes organizacji Andżeliką ną w rozmowach z nami ideą pluralizmu, tecznych miejscowych Polaków – spo- kowane przez parlamenty Białorusi i ców. Jeśli chodzi o «obywateli państw Borys, działaczami Związku Polaków różnorodności, respektowania praw róż- tkaniu opłatkowym w podgrodzieńskiej UE, zaczną obowiązywać pierwszego trzecich», Białoruś ma okres przejścio- oraz z dyrekcją i nauczycielami Polskiej nych społeczności – wskazał Kazimierz miejscowości Sopoćkinie oraz w uro- dnia drugiego miesiąca po wymianie wy, który potrwa dwa lata. Bruksela Szkoły Społecznej im. Króla Stefana Ujazdowski. czystości wigilijnej, która odbyła się w dokumentów ratyfikacyjnych. obiecuje Białorusi pomoc finansową i Batorego przy ZPB w Grodnie. Senator podkreślił, że w sytuacji Polskiej Szkole Społecznej im. Króla Oczekuje się, że nowe ceny na wizy techniczną w tym obszarze. W trakcie rozmowy w siedzibie ZPB «złagodzenia» i normalizacji w rela- Stefana Batorego przy ZPB w Grodnie. zaczną obowiązywać już w czerwcu Kresy24.pl wysoki gość wysłuchał obszernej relacjach dwustronnych między Polską, a a.pis/ PAP Moskwa w głowie Białorusinów Białoruskie kanały telewizyjne Jako przykład treści aktywnie rozpo- Ekspert zwrócił uwagę na mnogość wciąż zdominowane są przez wszechnianej przez białoruskich żurnali- programów w państwowych kanałach o rosyjskie treści. Potwierdził to stów na białoruskich kanałach państwo- braterstwie narodów, wspólnej historii, monitoring przeprowadzony wych, Bastuniec wskazuje programy, w wspólnym języku, wspólnych wrogach, przez Białoruskie którym Białoruś przedstawiana jest jako w których nie brakowało krytyki pod Stowarzyszenie Dziennikarzy państwa nierozerwalnie związane z naro- adresem Federacji Rosyjskiej, jej braku (BAŻ). 70 proc. Białorusinów, dami słowiańskimi, gdzie wspólna histo- lojalności wobec Białorusi: a mianowicie taka część ria i pamięć, wspólne doświadczenie, «Rosjanie nie wkładają tak jak my populacji, która podstawowe wspólny język pozwalają jej budować duszy w projekt państwa związkowego. informacje czerpie z telewizji, bliskie stosunki z Rosją, a Białoruś czer- W rezultacie Białorusini okazali się bar- «przeprowadziła się» już pie to co najlepsze z ZSRR i pomnaża dziej rosyjscy. Działaliśmy w telewizji do Rosji nie wychodząc ze jego tradycje. jako konsekwentni zwolennicy integra- swoich domów. Kolejnym hasłem, które wybrzmiało cji, a oni (Rosja) nie bardzo. Prezydent z ekranów białoruskiej telewizji; «Jeste- Białorusi został uznany za najbardziej BAŻ monitorował kanały telewi- śmy z Rosją – na zawsze». Im bliżej wiarygodnego, najbardziej uczciwego i zyjne pod kontem ich zawartości. Pod 8 grudnia, tym mocniejsze wybrzmiały przyzwoitego, ale nie miał szczęścia z lupę ekspertów poszły te stacje, które Czas antenowy programów produkcji rosyjskiej w procentach takie pomysły. partnerami». są dostępne w pakiecie obowiązkowym «Państwo związkowe się rozwija. Maksim Żbankow podkreślił, że – ogólnodostępnym programów telewi- «Gwałtowny wzrost finansowa- Udział rosyjskich programów w 2019 Pogłębienie integracji to strategiczny fabuła białoruskiej telewizji obfitowała zyjnych, czyli Białoruś 1, ONT, STV, nia budżetu państwowych mediów w roku wzrósł w dwóch kanałach tele- wybór. Strategiczna współpraca między w sprzeczności – z jednej strony pragnie- Mir, RTR-Białoruś, NTV-Białoruś, Bia- 2019 r. (przede wszystkim Państwowej wizyjnych («Belarus 2» i «RTR-Bela- Białorusią a Rosją opiera się na Trak- nie utrzymania suwerenności, z drugiej łoruś 2 i Białoruś 3. Telewizji i Radia) jeszcze nie doprowa- rus»), znacznie spadł również w dwóch tacie o Państwie Związkowym. Czeka- popieranie integracji. Monitoring prowadzony był od dził do zadeklarowanego przez władze kanałach («NTV-Belarus» i STV), a my na ważne decyzje. Po podpisaniu «Moskwa jest w głowie (Białorusi- 21 października do 17 listopada 2019 r. białoruskie wzrostu białoruskich treści w na dotychczasowym poziomie (bardzo programu pogłębiania integracji budżet nów)» – zauważył Żbankow – nie tylko mediach telewizyjnych»– mówi Bastu- wysokim) pozostał w «NTV-Belarus» państwa Związkowego może wzrosnąć. Przede wszystkim, w białoruskiej na poziomie politycznym, ale także na niec. Nie tylko współpracujemy, ale także telewizji państwowej analizowana była (ponad 74 proc.). poziomie treści rozrywkowych: rosyj- Monitoring pokazał, że w kanałach nawiązujemy przyjaźnie. Stosunki mię- prorosyjska propaganda i relacje na Prorosyjska propaganda przedstawia- skie programy i seriale rozrywkowe sta- temat «pogłębionej integracji» przed TV objętych obowiązkiem publiczne- dzy Białorusią a regionami rosyjskimi na jest przede wszystkim przez białoru- nowią podstawę sieci telewizyjnej w podpisaniem umów o pogłębionej inte- go dostępu (w pakietach programów stają się coraz silniejsze»– mówi Andriej skich dziennikarzy. prime time w białoruskiej telewizji. gracji i map drogowych przez szefów telewizyjnych) dominuje udział produk- Bastuniec przytaczając główne hasła, Białorusi i Rosji 8 grudnia. tów telewizyjnych wyprodukowanych w Jak zauważył Andriej Bastuniec, pro- którymi kanały telewizyjne karmiły swo- Żbankow uważa, że prorosyjska telewizja dla władz to «strategia przetrwania Jak zauważył szef BAŻ Andriej Rosji lub z jego udziałem. rosyjska propaganda i retoryka dotyczą- ich widzów. Bastuniec, głównym źródłem prorosyj- Podobnie jak w 2018 roku, cztery ca pogłębienia integracji wybrzmiewała Jeden z uczestników monitoringu, i zachowania własnej dominacji». skiej propagandy na Białorusi pozostaje najbardziej popularne kanały telewi- częściej w wieczornych wiadomościach ekspert medialny Maksim Żbankow «Jeśli zatem nie będzie woli politycz- telewizja, utrzymywana przez białoru- zyjne pokazywały w najlepszym czasie i audycjach prowadzonych przez dzien- zwrócił uwagę na fakt, że ogólnie treść nej, polityka medialna nie ulegnie zmia- skich podatników, która w 2019 roku antenowym ponad 60 proc. rosyjskich nikarzy białoruskich niż w retransmisji z białoruskich kanałów telewizyjnych jest nie», podsumował Maksim Żbankow. dostała ogromny zastrzyk finansowy; produktów. kanałów rosyjskich. wewnętrznie sprzeczna, niespójna. Kresy24.pl/naviny.by styczeń 2020 r. znadniemna.pl Temat w Głosie 3 Spotkania wigilijne z udziałem przedstawicieli Sejmu i Senatu RP Spotkania wigilijne z udziałem senatora Kazimierza Ujazdowskiego i posła Roberta Tyszkiewicza odbyły się 21 grudnia w oddziałach Związku Polaków na Białorusi w Wołkowysku i Grodnie. – Będziemy wspólnie ponad podzia- łami politycznymi pracować w różnych instytucjach na rzecz wsparcia Polaków mieszkających na Białorusi – zadekla- rował podczas spotkania wigilijnego w grodzieńskiej siedzibie ZPB senator RP Kazimierz Michał Ujazdowski, prze- wodniczący senackiej Komisji do Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. – Na waszym przykładzie widać, że polskość to nie jest coś danego, a coś, o co trzeba walczyć, zabiegać, coś, czego trzeba bronić – oświadczył z kolei poseł Robert Tyszkiewicz, który w nowym Sejmie objął funkcję przewodniczące- go Komisji Łączności z Polakami za Granicą. Senacka delegacja od piątku przeby- wała z wizytą na Grodzieńszczyźnie na zaproszenie Związku Polaków na Bia- łorusi. W czasie pobytu delegacja odby- ła szereg spotkań z przedstawicielami mniejszości polskiej. W sobotę do dele- TODRYK-PISALNIK Iness gacji senackiej, której dotąd towarzyszy- ła delegacja władz Sopotu, kierowana Goście ZPB na spotkaniu opłatkowym z aktywnymi działaczami organizacji z całej Białorusi przez prezydenta Jacka Karnowskie- go, dołączył poseł na Sejm RP Robert Tyszkiewicz, wiceprezydent Białegosto- ku Zbigniew Nikitorowicz oraz prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia «Wspólnota Polska» Anna Kietlińska. Podczas pobytu gości ZPB w Woł- kowysku, w tamtejszej Polskiej Szkole Społecznej przy ZPB odbywało się spotkanie opłatkowe. Podczas niego uczniowie szkoły zaprezentowali świąteczny program artystyczny, śpiewali kolędy, łamali się opłatkiem W Grodnie na gości czekało kolejne spotkanie opłatkowe, na które przybyli prezesi lokalnych oddziałów ZPB z ziemi grodzieńskiej i brzeskiej oraz nauczyciele języka polskiego z całej Iness TODRYK-PISALNIK Iness

Białorusi. TODRYK-PISALNIK Iness Ujazdowski podkreślił, że jest pod ogromnym wrażeniem, że – pomimo trudności – Związek Polaków na Bia- łorusi zachował niezależność i żywot- ność. – Szczególnie na polu oświaty i nauczania języka ta organizacja wzrasta – ocenił. Ujazdowski wskazał też, że głównym zadaniem władz polskich jest wykorzystanie gotowości Białorusi do złagodzenia stosunków dwustronnych i zabieganie o respektowanie praw polskiej mniejszości. – Przyjeżdżam tu zawsze w nastro- ju nadziei, że ZPB będzie w końcu mogło działać legalnie – mówił poseł Robert Tyszkiewicz. Przypomniał, że posłem został w 2005 roku, kiedy zarząd ZPB został zdelegalizowany przez wła- dze Białorusi. – Przez wszystkie te lata widziałem, jak ZPB broni, buduje, daje TODRYK-PISALNIK Iness TODRYK-PISALNIK Iness świadectwo sprawy polskiej – podkreślił Tyszkiewicz, przypominając zgromadzonym, że w trudnym dla ZPB okresie walki o przetrwanie zarząd tej organizacji nadał mu godność «męża zaufania ZPB». Parlamentarzysta dodał, że celem pierwszej wizyty kierowanej przez niego sejmowej komisji będzie Grodno. Miłym akcentem spotkania opłatko- wego w Grodnie stało się przyznanie dorocznego tytułu honorowego «Lider oświaty polskiej na Białorusi». Na to wyróżnienie, fundowane każdego roku przez redakcje «Głosu znad Niemna na uchodźstwie» i portal Znadniemna.pl, zasłużyła w opinii redaktorów mediów ZPB dyrektor działającej przy ZPB w Grodnie Polskiej Szkoły Społecznej im. Króla Stefana Batorego Danuta Karpo- Iness TODRYK-PISALNIK Iness wicz. TODRYK-PISALNIK Iness PAP/a.pis/I-TP 4 Polityka historyczna w Głosie znadniemna.pl styczeń 2020 r. Stanowisko Polskiego Rządu Mateusz Morawiecki zauważył, najczęściej Rosjan, także w tzw. «Opera- że w ostatnich tygodniach cji Polskiej» NKWD, w której rozstrzeli- Rosja poniosła kilka istotnych wano przede wszystkim obywateli ZSRR porażek. Wskazał, że polskiego pochodzenia. Na śmierć prze- «niepowodzeniem zakończyła znaczono dzieci, kobiety, mężczyzn. W się próba całkowitego samej tylko «Operacji Polskiej» według podporządkowania sobie danych NKWD rozstrzelano ponad 111 Białorusi, Unia Europejska tysięcy osób – zabitych z premedytacją po raz kolejny przedłużyła przez sowieckich komunistów. Bycie Polakiem w Związku Radzieckim w tym Sejm RP o prowokacji sankcje nałożone za czasie oznaczało wyrok śmierci lub wie- bezprawną aneksję Krymu». loletnie zesłanie. rosyjskiej Rozmowy w tzw. formacie nor- Kontynuacją tej polityki były zbrod- mandzkim nie tylko nie przyniosły znie- nie popełniane już po najeździe sowiec- Sejm RP potępia Niemcy i stalinowski Związek Sowiec- ki» – głosi przyjęta w czwartek przez sienia tych sankcji, lecz w tym samym kim na Polskę (17 września 1939) – prowokacyjne i niezgodne jak wymordowanie ponad 22 tysięcy aklamację uchwała Sejmu. czasie doszło do kolejnych obostrzeń – z prawdą wypowiedzi tym razem amerykańskich – które znacz- polskich oficerów i przedstawicieli elit przedstawicieli najwyższych Przypomniano w niej, że po zawar- nie utrudniają realizację projektu Nord m.in. w Katyniu, Charkowie, Twerze, władz Federacji Rosyjskiej ciu 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie Stream 2 – napisał. Dodał, że rosyjscy Kijowie i Mińsku – a także w katow- próbujących obciążać Polskę «haniebnego paktu Ribbentrop-Moło- niach NKWD i łagrach w najdalszych sportowcy zostali właśnie zawieszeni na 1939 roku hitlerowskie Niemcy uderzyły odpowiedzialnością za tow» pierwszymi ofiarami obu totalita- cztery lata za stosowanie dopingu. zakątkach sowieckiego imperium. wybuch II wojny światowej ryzmów były Polska i państwa Europy na Polskę z zachodu, południa i północy, Słowa Prezydenta Putina traktu- Największymi ofiarami komunizmu – głosi uchwała przyjęta w Środkowo-Wschodniej. «Wojna spo- a 17 września ZSRR zrobił to samo, ata- ję jako próbę ukrycia tych problemów. kując ze wschodu. byli obywatele Rosji. Historycy szacują, czwartek przez Sejm wz. z wodowała śmierć dziesiątek milio- że w samym tylko Związku Sowiec- Rosyjski przywódca doskonale zdaje 22 września w Brześciu nad Bugiem niedawnymi wypowiedziami nów ludzi, powstanie w Europie nazi- kim zamordowano 20 do 30 milionów sobie sprawę, że jego zarzuty nie mają odbyła się wielka defilada – świętowa- prezydenta Rosji. stowskich obozów koncentracyjnych ludzi. Śmierć i łagry czekały nawet na nic wspólnego z rzeczywistością – i że nie wspólnego zwycięstwa hitlerowskich i Holocaust – jedną z największych tych, których każde cywilizowane pań- Przed świętami Bożego Narodzenia w Polsce nie ma pomników Hitlera ani Niemiec i sowieckiej Rosji nad niepodle- zbrodni w dziejach ludzkości. Nie stwo otacza opieką – na powracających prezydent Rosji Władimir Putin skry- Stalina. Takie pomniki były na naszej kwestionuje się, że narody Związku głą Polską. Takich defilad nie urządzają z wojny jeńców. ZSRR nie traktował tykował wrześniową rezolucję Parla- ziemi wyłącznie wtedy, gdy stawiali je Sowieckiego poniosły ofiary w walce strony paktów o nieagresji – robią to ich jak bohaterów wojennych, ale jak mentu Europejskiego dotyczącą wybu- agresorzy i zbrodniarze – III Rzesza z III Rzeszą, niestety nie przyniosło to sojusznicy i przyjaciele. zdrajców. To była «wdzięczność» Rosji chu II wojny światowej. Putin wyraził hitlerowska i Rosja sowiecka – oświad- państwom Europy Środkowo-Wschod- czył premier. Tak właśnie było z Hitlerem i Stali- sowieckiej dla jeńców-żołnierzy Armii m.in. ocenę, że przyczyną II wojny niej niepodległości i suwerenności, nem – długo byli nie tylko sojusznika- Czerwonej: śmierć, łagry, obozy kon- światowej był nie pakt Ribbentrop- a ich mieszkańcom – poszanowania Oświadczenie Prezesa mi, ale wręcz przyjaciółmi. Ta przyjaźń centracyjne. -Mołotow, a pakt monachijski z 1938 praw człowieka» – czytamy w uchwa- kwitła do tego stopnia, że gdy grupa 150 roku. Mówił też o wykorzystywaniu Rady Ministrów Mateusza Za wszystkie te zbrodnie odpowiada- le. niemieckich komunistów jeszcze przed ją komunistyczni przywódcy, na czele z przez Polskę układu z Monachium Morawieckiego wybuchem wojny uciekła z III Rzeszy do realizacji roszczeń terytorialnych Jak zaznaczono, sowiecki totali- Józefem Stalinem. Podejmowane po 80 taryzm zwracał się też przeciw wła- XX wiek przyniósł światu niewy- do ZSRR, w listopadzie 1939 roku Stalin dotyczących Zaolzia. Przekonywał obrażalne cierpienie i śmierć setek latach od wybuchu II Wojny Światowej snym obywatelom, wśród których byli przekazał ich Hitlerowi niejako «w pre- próby rehabilitowania tej postaci dla też m.in., że we wrześniu 1939 roku. milionów ludzi – zamordowanych w Rosjanie. «Sejm Rzeczypospolitej zencie» – wydając ich na pewną śmierć. politycznych celów dzisiejszego prezy- Armia Czerwona w Brześciu nie wal- imię chorych, totalitarnych ideologii. Polskiej nie godzi się na powrót do ZSRR i III Rzesza przez cały czas denta Rosji muszą budzić zdecydowany czyła z Polakami i w tym kontekście Śmiertelne żniwo nazizmu, faszyzmu i imperialnych fałszerstw, które cofają ściśle ze sobą współpracowały. Na kon- sprzeciw każdego, kto ma choć podsta- «niczego Polsce Związek Radziecki w komunizmu jest oczywistością dla ludzi istocie nie odbierał». dialog historyczny władz Rosji z inny- ferencji w Brześciu 27 listopada 1939 wową wiedzę o historii XX wieku. naszego pokolenia. Oczywistością jest roku, przedstawiciele służb bezpieczeń- mi narodami. Sejm Rzeczypospolitej także to, kto za te zbrodnie odpowiada Prezydent Putin wielokrotnie kłamał «Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Polskiej składa hołd ofiarom nazistow- stwa obu państw omawiali metody i potępia prowokacyjne i niezgodne z – i czyj sojusz rozpoczął II Wojnę Świa- na temat Polski. Zawsze robił to w pełni skiego i sowieckiego totalitaryzmu i zasady współpracy przy zwalczaniu pol- prawdą wypowiedzi przedstawicieli tową, najbardziej morderczy konflikt w świadomie. Zwykle dzieje się to w sytu- wyraża pragnienie, żeby historia ich skich organizacji niepodległościowych najwyższych władz Federacji Rosyj- dziejach ludzkości. acji, gdy władza w Moskwie czuje mię- męczeństwa nigdy nie była fałszowana na okupowanych terenach. Następne dzynarodową presję związaną ze swoimi skiej próbujących obciążać Polskę Niestety, im więcej czasu upływa od i traktowana instrumentalnie» – pod- konferencje pomiędzy funkcjonariusza- działaniami. I to presję nie na historycz- odpowiedzialnością za wybuch II tych tragicznych wydarzeń, tym mniej kreślono w uchwale. mi NKWD i SS na temat ich współpra- nej, a na jak najbardziej współczesnej wojny światowej. Wielkości narodu wiedzą o nich nasze dzieci i wnuki. Dla- cy odbywały się m.in. w Zakopanem «Sejm Rzeczypospolitej Polskiej scenie geopolitycznej. W ostatnich tygo- oraz stosunków między państwami nie tego tak ważne jest, byśmy nadal głośno oraz w Krakowie (w marcu 1940). To apeluje o wspólną refleksję nad zasada- dniach Rosja poniosła kilka istotnych można budować na kłamstwie i fałszo- mówili prawdę o II Wojnie Światowej, o nie były rozmowy o nieagresji – ale mi budowania stosunków międzynaro- porażek: niepowodzeniem zakończyła waniu historii, dlatego Sejm Rzeczy- jej sprawcach i ofiarach – i sprzeciwia- o likwidowaniu (czytaj: mordowaniu) dowych, które powinny być podstawą się próba całkowitego podporządkowa- pospolitej Polskiej jest zobowiązany li się wszelkim próbom zakłamywania ludzi, obywateli Rzeczpospolitej oraz o wzajemnego szacunku, partnerstwa i nia sobie Białorusi, Unia Europejska po przypomnieć, że do wybuchu II wojny historii. wspólnych, sojuszniczych działaniach w światowej doprowadziły dwa ówcze- dobrego sąsiedztwa» – czytamy. raz kolejny przedłużyła sankcje nałożone Pamięć o tym złu jest szczególnie celu całkowitego zniszczenia Polski. za bezprawną aneksję Krymu, a rozmo- sne mocarstwa totalitarne: hitlerowskie dzieje.pl/PAP istotna dla Polski – pierwszej ofiary Bez współudziału Stalina w rozbiorze wy w tzw. «formacie normandzkim» wojny. Nasz kraj najwcześniej doświad- Polski i bez surowców naturalnych, które nie tylko nie przyniosły zniesienia tych czył zbrojnej agresji hitlerowskich Nie- Stalin dostarczał Hitlerowi, niemiecka sankcji, lecz w tym samym czasie doszło miec i sowieckiej Rosji. To właśnie machina zbrodni nie opanowałaby Euro- do kolejnych obostrzeń – tym razem Oświadczenie Rady Polska była pierwszym państwem, które py. Ostatnie pociągi z dostawami jechały amerykańskich – które znacznie utrud- walczyło w obronie wolnej Europy. z ZSRR do Niemiec 21 czerwca 1941 niają realizację projektu Nord Stream 2. Opór wobec tych potęg zła nie sta- roku – na dzień przed tym, gdy Niemcy Jednocześnie rosyjscy sportowcy zostali Polonii Świata nowi jednak wyłącznie wspomnienia hitlerowskie zaatakowały dotychczaso- właśnie zawieszeni na cztery lata za sto- wego sojusznika. Dzięki Stalinowi Hitler sowanie dopingu. To sowiecka Rosja wraz z hitle- polskiego bohaterstwa – to coś znacznie Specjalne oświadczenie ważniejszego. Ten opór to dziedzictwo mógł bezkarnie podbijać kolejne kraje, w sprawie wypowiedzi rowskimi Niemcami napadły na Polskę Słowa Prezydenta Putina traktu- całej wolnej i demokratycznej dziś Euro- zamykać Żydów z całego kontynentu w ję jako próbę ukrycia tych problemów. prezydenta Rosji Władimira we wrześniu 1939 roku oraz dokonały py, która stanęła do walki przeciwko gettach i przygotowywać Holokaust – Rosyjski przywódca doskonale zdaje Putina z dnia 29 grudnia podziału wschodniej Europy i rozbioru dwóm totalitaryzmom. Dzisiaj, gdy nie- jedną z największych zbrodni w historii sobie sprawę, że jego zarzuty nie mają 2019 roku wydała w dniu Polski, w oparciu o zawarty na kilka którzy dla swoich politycznych celów ludzkości. nic wspólnego z rzeczywistością – i że 2 stycznia 2020 roku dni przed wybuchem wojny sojuszniczy chcą podeptać pamięć o tych wydarze- w Polsce nie ma pomników Hitlera ani Rada Polonii Świata, Stalin prowadził zbrodnicze działania pakt Mołotow-Ribbentrop. niach, Polska musi stanąć w obronie Stalina. Takie pomniki były na naszej której członkiem jest na wschodzie, podporządkowując sobie prawdy. Nie w imię swojego interesu, ziemi wyłącznie wtedy, gdy stawiali je Związek Polaków na Polonia walczyła o wolną, suweren- jeden kraj po drugim i rozwijając struk- ną i demokratyczną Polskę przez wiele lecz w imię tego, czym jest Europa. turę obozów, które Rosjanin Aleksan- agresorzy i zbrodniarze – III Rzesza Białorusi. Publikujemy hitlerowska i Rosja sowiecka. tekst Oświadczenia oraz lat. Żyją wśród nas weterani i świadko- Podpisany 23 sierpnia 1939 roku Pakt der Sołżenicyn nazwał «Archipelagiem stanowisko Rządu RP wobec wie II wojny światowej oraz ich spad- Ribbentrop-Mołotow nie był «paktem Gułag». Obozów, w których miliony Naród rosyjski – największa ofia- skandalicznej wypowiedzi kobiercy, których jak wszystkich Pola- o nieagresji». Był sojuszem politycz- ludzi, przeciwników władzy komuni- ra Stalina, jednego z najokrutniejszych rosyjskiego przywódcy. ków na całym świecie obrażają próby nym i wojskowym, dzielącym Europę stycznej wyniszczane były niewolniczą, zbrodniarzy w historii świata – zasługuje wypaczenia historii. To ich bohaterstwo na dwie strefy wpływów – na linii trzech morderczą katorgą. na prawdę. Głęboko wierzę w to, że w obronie napadniętej Ojczyzny jest polskich rzek: Narwi, Wisły i Sanu, Zbrodnie komunizmu zaczęły się naród rosyjski jest narodem ludzi wol- Oświadczenia Prezydium Rady przesuniętej miesiąc później na linię nych – i że odrzuca stalinizm, nawet gdy dla Polonii ważnym powodem obrony jeszcze przed II wojną światową – od Polonii Świata Bugu, w wyniku zawartego 28 września władza prezydenta Putina stara się go naszej historii. śmierci głodowej milionów Rosjan na Rada Polonii Świata stanowczo pro- «Traktatu o granicach i przyjaźni między początku lat dwudziestych, od Wiel- zrehabilitować. testuje przeciwko oburzającym wypo- Rada Polonii Świata popiera stano- III Rzeszą a ZSRR». Był prologiem do kiego Głodu, w wyniku którego śmierć Nie ma zgody na zamianę katów z wiedziom prezydenta Rosji Władimira wisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej niewyobrażalnych zbrodni, jakie w ciągu poniosło wiele milionów mieszkańców ofiarami, sprawców okrutnych zbrodni Putina obwiniającym Polskę o wybuch sformułowane w wystąpieniu Premiera następnych kilku lat miały zostać popeł- Ukrainy i Kazachstanu, przez Wielką z niewinną ludnością i napadniętymi II wojny światowej oraz dalszemu roz- w dniu 29 grudnia 2019 r. Z wdzięczno- nione po obu stronach tej linii. Czystkę, w ramach której zamordowano państwami. W imię pamięci o ofiarach powszechnianiu tych kłamliwych infor- ścią przyjmujemy te słowa historycznej Sojusz Hitlera i Stalina został błyska- blisko 700 tysięcy przeciwników poli- i w imię wspólnej przyszłości musimy macji przez rosyjskich polityków. prawdy skierowane do całego świata. wicznie wcielony w życie: 1 września tycznych i zwykłych obywateli ZSRR, dbać o prawdę. styczeń 2020 r. znadniemna.pl Święta w Głosie 5 Uczniowie «Batorówki» w gościnie u Premiera RP Ciąg dalszy ze str. 1. Premier zwrócił się także bezpośred- nio do dzieci obecnych na uroczystości. «Powołujemy pełnomocnika, żeby Pol- ska jeszcze lepiej służyła wam, waszym relacjom z naszym pięknym krajem. Chcemy, żeby gdziekolwiek jesteście, Polska była w waszych sercach, działa- niach, czynach, żeby to nie był tylko ślad przeszłości» – dodał szef rządu. Morawiecki podkreślał, że wszyscy, którzy czują się Polakami są Polakami, a rząd będzie ich wspierać. Dziękował także Polonii za ich działania na całym świecie. Z kolei Dziedziczak dziękował za zaufanie premierowi i przedstawicielom TODRYK-PISALNIK Iness Polonii – za ich aktywność. «Bądźcie ambasadorami Polski za granicą. Bądź- TODRYK-PISALNIK Iness Premier RP Mateusz Morawiecki wręcza upominki dzieciom cie obrońcami imienia Polski, bądźcie członkami polskiego lobby w każdym Zespół «Akwarele» wykonuje wiązankę polskich kolęd tradycyjnych kraju, w którym jesteście» – apelował Dziedziczak do Polonii. Pełnomocnik – zgodnie z rozporzą- Bezpieczeństwa Narodowego Akademii «Polska ma oczywiście oficjalną dzeniem – może współpracować z orga- Obrony Narodowej w Warszawie. dyplomację, ambasadorów, konsulów, nami samorządu terytorialnego, pań- Od lipca 2006 do listopada 2007 ale tak naprawdę każdy Polak poza gra- stwowymi osobami prawnymi, osobami nicami jest reprezentantem Polski» – roku Dziedziczak był rzecznikiem pra- prawnymi z udziałem Skarbu Państwa sowym rządu Jarosława Kaczyńskiego. dodał. oraz krajowymi i zagranicznymi orga- Od 2007 roku był posłem na Sejm VI, nizacjami pozarządowymi oraz powo- Zapewniał, że będzie traktował Polo- VII i VIII kadencji. Pracował w Komisji nię i Polaków za granicą jak «partne- ływać zespoły o charakterze opiniodaw- Kultury i Środków Przekazu, Komisji rów», a nie jako «kłopot». czym lub do opracowywania badań i ekspertyz. Łączności z Polakami za Granicą oraz Minister zapewniał również, że Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrze- będzie współpracował w swojej dzia- Wszelkie wydatki – na mocy roz- nia obywatelskiego projektu ustawy o łalności z poszczególnymi resortami, porządzenia – związane z działalnością powrocie do Rzeczypospolitej Polskiej pełnomocnika pokrywane są z budżetu Kancelarią Prezydenta oraz Senatem i osób pochodzenia polskiego deportowa- Sejmem. Morawiecki. państwa z części, której dysponentem nych i zesłanych przez władze Związku jest szef KPRM. Zgodnie z rozporządzeniem premiera Socjalistycznych Republik Sowieckich. z 16 grudnia bieżącego roku pełnomoc- Jan Dziedziczak ukończył politolo- TODRYK-PISALNIK Iness nik rządu ds. Polonii i Polaków za gra- gię na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Był też członkiem kilku stałych delegacji parlamentarnych i grup bilateral- nicą będzie sekretarzem lub podsekre- Politycznych Uniwersytetu Warszaw- Anna Hlebowicz, uczennica 8 klasy Polskiej Szkoły Społecznej im. Króla Stefana tarzem w KPRM. Do jego zadań będzie skiego. Jak informuje Biuro Rzecznika nych, w tym delegacji Sejmu i Senatu Batorego przy ZPB w Grodnie, wręcza Janowi Dziedziczakowi ręcznie zrobioną kartkę należeć m.in. opracowywanie propozycji Prasowego MSZ, w 2005 roku jako RP do Zgromadzenia Parlamentarnego świąteczną działań i inicjatyw Rady Ministrów i stypendysta rządu japońskiego i Uniwer- NATO, delegacji Sejmu i Senatu do premiera na rzecz Polonii i Polaków za sytetu Narodów w Tokio brał udział w Zgromadzenia Parlamentarnego Rzeczy- Nad Polonią pieczę od 1989 roku tu, ale były wydawane zgodnie z wyni- granicą, koordynowanie działań KPRM szkoleniu z zakresu prowadzenia poli- pospolitej Polskiej i Republiki Mołdawii sprawuje Senat, jednak w 2012 roku kami rozpisanego przez MSZ konkursu, na rzecz Polonii, dokonywanie ocen i tyki informacyjnej i mediów m.in. w oraz Zespołu Parlamentarnego do spraw pieniądze z budżetu na współpracę z na który przeznaczono ponad 60 mln zł. analiz oraz formułowanie wniosków telewizji publicznej w Japonii, Australii Białorusi. W latach 2015-2018 pełnił Polakami za granicą przekazano Mini- Od 2017 roku całą pulą środków na dotyczących działań na rzecz Polonii i Nowej Zelandii. W 2008 roku ukoń- funkcję wiceministra spraw zagranicz- sterstwu Spraw Zagranicznych. W 2016 Polonię zarządza Senat. oraz promocja tematyki polonijnej. czył wyższy kurs obronny na Wydziale nych ds. Polonii i Polaków za granicą. roku środki wróciły do dyspozycji Sena- Iness Todryk-Pisalnik

Spotkanie noworoczne w Brasławiu Cztery tysiące prezentów świątecznych rozdał ZPB polskim dzieciom na Białorusi. 25 stycznia podarunki dotarły na północ kraju – do Brasławia, leżącego w obwodzie witebskim. – Wspieramy ośrodki nauczania języ- ka polskiego nie tylko na Grodzieńsz- czyźnie – podkreśla szefowa Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys. Na spotkaniu w Brasławiu z rodakami spotkał się też ambasador RP Artur Michalski. To już kolejna impreza z cyklu organizowanych przez Związek spotkań noworocznych z dziećmi, uczącymi się facebook.com języka polskiego w oddziałach ZPB. facebook.com Leżący nieopodal białoruskiej (a przed wojną polskiej) granicy z Łotwą Bra- Występ dzieci, uczących się języka polskiego na Brasławszczyźnie Prezes ZPB Andżelika Borys i ambasador RP Artur Michalski wręczają dzieciom sław jest jednym z najdalej położonych słodkie prezenty, ufundowane przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie skupisk ludności polskiej na Białorusi, ale przy tym jednym z aktywniejszych więcej – część dzieciaków przyszła w skiego nie tylko na Grodzieńszczyźnie, Prezes Borys podkreśla, że przedsię- skiej placówki dyplomatycznej u roda- towarzystwie rodziców i dziadków. Na ośrodków życia polskiego. ale na całym terenie Białorusi – powie- wzięcia te są organizowane wspólnie z ków z tego miasta. spotkanie w Brasławiu przyjechały rów- działa w rozmowie z belsat.eu Andżelika konsulatami RP. Na Białorusi działają – Widać jak bardzo na tej ziemi jest Jak przypomniała w rozmowie nież dzieci z okolicznych miejscowości Borys. – W ramach spotkań przekazuje- dwie takie placówki – w Grodnie i Brze- wciąż dużo ludzi, którzy pamiętają o z belsat.eu prezes Borys, języka pol- – m.in. Widz, Drui i Słobódki. Czekały my prezenty dla dzieci. W tym roku ZPB ściu, wydział konsularny działa też przy swojej tożsamości. Dużo dzieci uczy się skiego na zajęciach dodatkowych pro- na nie paczki – słodycze od Świętego polskiego, a chętnych jest jeszcze wię- przekazał dzieciom ok. 4 tys. prezentów ambasadzie w Mińsku. wadzonych w kilku szkołach w mieście Mikołaja z Polski, ufundowane przez cej. I mam nadzieję, że będą oni mieli i okolicy uczy się 320 dzieci. I liczba ta Fundację Pomoc Polakom na Wscho- – mówiła polska działaczka, podkreśla- Na spotkanie do Brasławia odległego możliwość nauki polskiego – powie- stale rośnie. dzie. jąc, że jest to jedna z form wspierania od Mińska o 250 km wybrał się osobi- dział polski ambasador podczas swojego Na spotkaniu noworocznym było – To dla nas bardzo ważne, aby ośrodków nauczania języka polskiego ście sam ambasador RP Artur Michalski. wystąpienia. ich ponad sto. Ale gości było znacznie wspierać ośrodki nauczania języka pol- na Białorusi. To pierwsza od dekady wizyta szefa pol- belsat.eu 6 Święta w Głosie znadniemna.pl styczeń 2020 r. Akcja ZPB «Podaruj Święta polskim dzieciom na Białorusi» Uroczystość wigilijna w „Batorówce” Około 400 uczniów Polskiej Szkoły Społecznej im. Króla Stefana Batorego przy ZPB w Grodnie z klas od 4 do 8, odebrało 20 grudnia prezenty z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia. Dzień wcześniej tyle samo prezentów otrzymali najmłodsi uczniowie szkoły. Podarki zostały ufundowane przez Fundację Pomoc Polakom na Wscho- dzie, a wręczał je dzieciom i młodzieży, uczącej się języka polskiego, przeby- wający z wizytą na Grodzieńszczyźnie przewodniczący Komisji Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Senatu RP Kazimierz Michał Ujazdowski. Najradośniejszą dla dzieci chwi- lę otrzymania prezentów poprzedziło przedstawienie teatralizowane o polskiej tradycji wigilijnej, któremu towa- rzyszyło brzmienie tradycyjnych polskich kolęd w wykonaniu działającego przy «Batorówce» zespołu wokalnego «Akwarele». Akcja spektaklu rozgrywana była w jednym z polskich domów, którego domownicy ubierali choinkę i szykowali wieczerzę wigilijną. Kiedy zasiedli już przy stole, do domu zawitali kolędnicy,

aby opowiedzieć historię narodzin Zba- ODRYK-PISALNIK wiciela w Betlejem. Iness T Iness Przedstawienie, przybliżające wydarzenia sprzed ponad 2000 lat, razem z publicznością, która po brzegi wypełniła Święty Mikołaj wita uczniów Polskiej Szkoły Społecznej im. Króla Stefana Batorego przy ZPB w Grodnie i gości uroczystości szkolną aulę, obejrzeli członkowie delegacji z Polski, przebywających w tych dniach na Grodzieńszczyźnie. Były to delegacje: Senatu RP na czele z prze- wodniczącym Komisji Emigracji i Łącz- ności z Polakami za Granicą Kazimie- rzem Michałem Ujazdowskim, Sopotu na czele z prezydentem miasta Jackiem Karnowskim oraz Fundacji Pomoc Pola- kom na Wschodzie na czele z prezesem Mikołajem Falkowskim. Po zakończeniu przedstawienia wysocy goście zostali poproszeni przez prezes ZPB Andżelikę Borys o podziele- nie się wrażeniami od zaprezentowanego widowiska. ODRYK-PISALNIK

Senator RP Kazimierz Michał Ujaz- ODRYK-PISALNIK dowski, nie kryjąc wzruszenia, dzię- Iness T Iness kował młodym artystom, pedagogom T Iness «Batorówki» oraz rodzicom dzieci, które uczą się w tej szkole, za pielęgnowanie Występ najmłodszych uczniów «Batorówki» Kazimierz Michał Ujazdowski i Mikołaj Falkowski wręczają dzieciom prezenty polskich tradycji i kultury. Przyznał, że obecność na tej szkolnej uroczystości wigilijnej pozostanie w jego pamięci na długo. Ciepłe słowa pod adresem uczniów i pedagogów «Batorówki» skierował także dyrektor Biura Polonijnego Kan- celarii Senatu RP Grzegorz Seroczyński. – Od kilkunastu lat w okresie świą- tecznym odwiedzamy Grodno i Gro- dzieńszczyznę. Zawsze jest to dla nas niezapomniane przeżycie i lekcja patriotyzmu, którego uczymy się od miejscowych Polaków,– mówił w imieniu swojej delegacji prezydent miasta Sopotu Jacek Karnowski. Dodał, że, jak co roku, facebook.com zaprasza dzieci i młodzież z Białorusi do Sopotu w okresie wakacyjnym. – Marzę Spotkanie świąteczno-noworoczne w Polskiej Szkole Społecznej przy ZPB w Werenowie

także o tym, aby nasza młodzież z Polski Olga DUBIK przyjeżdżała tutaj do was i wzorowała spotkania przypadł na ostatnie dni ferii Święty Mikołaj, w rolę którego wcielił się na was. Gdyż takiego autentycznego Podczas zabawy noworocznej dla dzieci, uczących się języka polskiego w Mińsku zimowych, trwających w białoruskich się znakomity grodzieński aktor i show- patriotyzmu, jaki obserwujemy wśród szkołach do 13 stycznia, przybycie man Wiktor Szałkiewicz, na sali zapano- was nam w Polsce ciągle brakuje – pod- nauroczystość dzieci okazało się bar- wała cisza. Ulubieniec dzieci zapowie- kreślił Jacek Karnowski. łorusi, które w tym roku, podobnie jak w w szkołach publicznych dzo liczne. Dzieci przyszły na spotkanie dział bowiem, że każde dziecko, które roku poprzednim, ufundowała m.in.Fun- Grodna i okolicznych O tym, że słowa «Związek Polaków zarówno z rodzicami, jak i z nauczy- przybyło na spotkanie z nim, odejdzie dacja PKP współpracująca z Fundacją miejscowości. Spotkanie na Białorusi pod kierownictwem Andże- cielami, którzy przygotowali ze swoimi do domu z prezentem. Najpierw jednak Pomoc Polakom na Wschodzie. zorganizował Związek liki Borys» są słowami magicznymi, wychowankami na tę okazję występy dzieci musiały udowodnić, że są grzecz- budzącymi w darczyńcach w Polsce chęć Polaków na Białorusi. artystyczne o tematyce bożonarodzenio- ne i znają polską tradycję, związaną z niesienia pomocy rodakom na Białoru- «Gwiazdka» dla dzieci wej i noworocznej. obchodami Świąt Bożego Narodzenia i si mówił w swoim wystąpieniu prezes Spotkanie świąteczno-noworoczne z Grodna i okolic Nowego Roku. Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie dla dzieci, uczących się języka polskie- Największa wynajmowana przez Mikołaj Falkowski. Przyznał, że z tego Blisko 300 słodkich prezentów go w Grodnie i w okolicznych miej- ZPB sala, rozliczona na kilkaset osób, Za dowód znajomości tradycji właśnie powodu, o którym wspomniał, od Świętego Mikołaja rozdano scowościach jest dorocznym przedsię- była wypełniona po brzegi. Ta okolicz- wystarczyły przygotowane przez dzie- nie miał problemu z zakupem prezentów 10 stycznia dzieciom, wzięciem, organizowanym przez ZPB. ność nie zniechęciła tłumnie gromadzą- ci występy artystyczne. Podczas trwa- świątecznych dla polskich dzieci na Bia- uczącym się języka polskiego Dzięki temu że termin tegorocznego cej się publiczności i kiedy głos zabrał jącego około godzinę przedstawienia styczeń 2020 r. znadniemna.pl Święta w Głosie 7

Zaproszeni na uroczystość uczniowie polskich ośrodków edukacyjnych przybyli do restauracji z rodzicami i swoimi nauczycielami. Przywitani przez prezes Oddziału Akcja ZPB «Podaruj Święta polskim dzieciom na Białorusi» ZPB w Mińsku Helenę Marczukiewicz, młodzi Polacy usłyszeli słowa wdzięcz- ności, skierowane do ich nauczycieli. Helena Marczukiewicz dziękowa- ła pedagogom za to, że ucząc swoich uczniów języka polskiego, zaszczepiają im równocześnie miłość do polskiej kultury, tradycji i historii. Prezes stołecz- nego oddziału ZPB wyraziła szczegól- ną wdzięczność pod adresem dyrektor Polskiej Szkoły Społecznej przy ZPB w Mińsku Łarysy Krywonosowej, która poświęca niezwykle dużo czasu, sił i serca na rzecz rozwoju tej placówki edukacyjnej. Helena Marczukiewicz przywitała też honorowych gości wydarzenia – prezes ZPB Andżelikę Borys i kierownika

facebook.com Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Mińsku Piotra Apostolidisa. Marek ZANIEWSKI Poseł na Sejm RP Robert Tyszkiewicz z harcerzami drużyny «Szare Wilki», działającej Po oficjalnym powitaniu przebrane przy Polskiej Szkołe Społecznej przy ZPB w Wołkowysku podczas spotkania za aniołów uczennice Polskiej Szkoły Podczas zabawy noworocznej w Oddziale ZPB w Szczuczynie opłatkowego Społecznej przy ZPB w Mińsku Hanna Ryszkiewicz i Hanna Krawczewska ogłosiły rozpoczęcie świątecznej zabawy, na program której złożyło się śpie- wanie polskich kolęd, artystyczne poka- zy gimnastyczne i taneczne, a nawet wodzenie korowodów. W rolę pomocniczki Świętego Miko- łaja Śnieżynki zgodziła się podczas zabawy wcielić prezes ZPB Andżelika Borys, która umiejętnie zachęcała przy- byłych na przyjęcie małych Polaków do aktywnego udziału w zabawie i do występów artystycznych, na które malu- chy chętnie się zgadzały, recytując wiersze o zimie i Bożym Narodzeniu oraz ODRYK-PISALNIK śpiewając kolędy. Iness T Iness Apogeum rozśpiewanej i roztańczo-

facebook.com nej zabawy stało się przybycie Świętego Występ polskich dzieci z Nowogródka w miejscowej Farze Mikołaja, który obdarował wszystkie Uczniowie Polskiej Szkoły Społecznej przy ZPB w Lidzie z prezentami świątecznymi dzieci słodkimi prezentami, zgromadzo- nymi dzięki darczyńcom z Opola. Wsparcie ze strony przyjaciół i part- nerów ZPB w Polsce w gromadzeniu świątecznych prezentów sprawiło, że w okresie tegorocznych świąt Zarząd Główny ZPB pomógł Świętemu Mikoła- jowi obdarować w skali Białorusi około 4 tysięcy dzieci, uczących się języka polskiego.

Zakończenie akcji ZPB Koniec stycznia stał się intensywnym okresem pod względem organizowanych w terenowych oddziałach ZPB spotkań noworocznych

Marek ZANIEWSKI dla dzieci, uczących się języka polskiego. Pod koniec facebook.com Scenka w wykonianiu polskich dzieci z Kobrynia podczas spotkania opłatkowego stycznia, ufundowane przez Fundację Pomoc Polakom Występ dzieci podczas spotkania opłatkowego w Raduniu regionach Białorusi. – Dzisiejsze spotka- Kirstein. na Wschodzie prezenty od polskiego Świętego nie ze Świętym Mikołajem jest jednym z Do akcji prowadzonej przez Piotra publiczność usłyszała w wykonaniu wkład w organizację «Gwiazdki» dla wielu, które odbyły się, bądź odbędą się Mikołaja, otrzymały dzieciaki małych grodzieńskich Polaków wiersze dzieci, uczących się języka polskiego w Kirsteina po śmierci ojca, dołączyli w na Białorusi przy udziale ZPB – oznaj- w Szczuczynie, Lidzie, o zimie, śniegu, Nowym Roku, Bożym szkołach publicznych Grodna i okolic. tegorocznym okresie świątecznym m.in. miła Andżelika Borys. marszałek województwa opolskiego Nowogródku, Wołkowysku, Narodzeniu, o samym Świętym Mikoła- Prezes ZPB zaprosiła na scenę także Bianiakoniach, Kobryniu, ju, a nawet o jego reniferach, a także o prezes Towarzystwa Plastyków Polskich Andrzej Buła, prezydent miasta Opola Arkadiusz Wiśniewski, wójt gminy Słonimiu, Werenowie i innych tym, że Mikołaj może czuć się pokrzyw- Walentynę Brysacz, gdyż to właśnie Zabawa noworoczna miejscowościach. dzony, gdyż nikt mu nie daje prezentów. dzięki hojności zgromadzonych w Towa- w Mińsku z darami z Opola Łubniany Paweł Wąsiak, przyjaciele śp. Święty Mikołaj zaprzeczył jednak ostat- rzystwie malarzy w grudniu ubiegłego Romana Kirsteina: Jan Blacha, Ryszard We wszystkich oddziałach ZPB, które niemu stwierdzeniu, traktując jako naj- roku na antenie Polskiego Radia Biały- Około 500 słodkich prezentów Chilczuk, Bronisław Lewczak, a także rozdano 12 stycznia w prowadzą nauczanie języka polskiego lepsze prezenty dla siebie występy dzieci stok udało się przeprowadzić doroczną opolscy przedsiębiorcy: Zygmunt Szulc dla najmłodszych, spotkania noworoczne Mińsku podczas uroczystości oraz ich uśmiechnięte twarze. W trakcie aukcję obrazów grodzieńskich mala- (firma «EXPLOMET»), Piotr Rybka odwiedzała osobiście prezes organizacji koncertu oprócz świąteczno-noworocz- rzy, uzyskane od której środki wydano noworocznej, zorganizowanej (firma «HYDRO-BIS»), Artur Szcze- Andżelika Borys. Według jej szacun- nej poezji w wykonaniu młodych arty- na zakup świątecznych prezentów. To dla dzieci uczących się języka pański ( firma «ETAGON») oraz Daniel ków w okresie świąteczno-noworocz- stów zabrzmiały piękne polskie kolędy, przedsięwzięcie, odbywające się pod polskiego w białoruskiej Cyris (firma XE). nym Związek Polaków rozdał prezenty zarówno tradycyjne, jak i współczesne. hasłem «Podaruj gwiazdkę polskim dzie- stolicy i w mińskim okręgu Słodycze uzbierane przez wymienio- około czterem tysiącom młodych Pola- Nie zabrakło na scenie również kolęd- ciom na Białorusi» i wspierane co roku konsularnym. Prezenty nych darczyńców są pakowane do świą- ków, uczących się języka ojczystego we ników, którzy swoimi kreacjami i ske- przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia ufundował Związek Polaków tecznych opakowań i wręczane polskim wszystkich regionach Białorusi. czami przypomnieli o pięknej polskiej «Wspólnota Polska», tym razem okaza- na Białorusi, wsparty darami, dzieciom na Białorusi, uczącym się języ- Tak dużą ilość słodkich podarunków tradycji świątecznego kolędowania. ło się rekordowe pod względem kwoty zebranymi w ramach akcji ka przodków, przy okazji spotkań świą- Związkowi Polaków na Białorusi udało Na zakończenie koncertu Święty pieniężnej,zgromadzonej od sprzedaży «Podaruj Święta polskim teczno-noworocznych, organizowanych się przygotować dzięki wsparciu part- Mikołaj zakomunikował, że miał wielu obrazów malarzy grodzieńskich. Dzięki dzieciom na Białorusi», w w oddziałach ZPB i prowadzonych przez nerów i przyjaciół w Polsce: Fundacji pomocników, którzy pomogli mu zgro- tej dobroczynnej akcji udało się zgroma- której od lat bierze udział nie placówkach edukacyjnych. Pomoc Polakom na Wschodzie, Pod- madzić prezenty dla wszystkich grzecz- dzić kwotę wysokości blisko 12 tysięcy środowisko przyjaciół i Takie właśnie spotkanie odbyło się laskiemu Oddziałowi Stowarzyszenia nych dzieci, zgromadzonych na sali. złotych, za które nabyto m.in. prezenty, znajomych nieodżałowanego w minioną niedzielę w Mińsku dla pol- «Wspólnota Polska» i rozgłośni Polskie Za przywódcę ekipy swoich pomocni- wręczone w Grodnie polskim dzieciom Przyjaciela ZPB śp. Romana skich dzieci z białoruskiej stolicy, a także Radio Białystok, Piotrowi Kirsteinowi ków Święty Mikołaj uznał prezes ZPB przez Świętego Mikołaja. Kirsteina z Opola. z polskich ośrodków edukacyjnych, z Opola i opolskim przedsiębiorcom, a Andżelikę Borys, której przekazał słowo. Jak zapowiedziała podczas spotkania działających w Borysowie, Stołpcach, także innym darczyńcom, wśród których Andżelika Borys uznała z kolei, że w jej Andżelika Borys, dzięki wsparciu ZPB i Po śmierci ojca inicjatywę wspierania Mohylewie i innych miejscowościach. znaleźli się m.in. malarze polscy z Grod- ekipie powinien się znaleźć także kon- ludzi dobrej woli, Święty Mikołaj potrafi polskich dzieci na Białorusi, które uczą Oddział ZPB w Mińsku zorganizo- na, zrzeszeni w działającym przy ZPB sul generalny RP w Grodnie Jarosław w tym roku obdarować polskie dzieci, się języka polskiego, w okresie Świąt wał uroczystość w miejscowym loka- Towarzystwie Plastyków Polskich. Książek, gdyż to kierowana przez niego pielęgnujące tradycje przodków i uczące Bożego Narodzenia i Nowego Roku, lu gastronomicznym o nazwie «Moulin Iness Todryk-Pisalnik/ placówka konsularna miała ogromny się języka polskiego także w innych przejął syn śp. Romana Kirsteina – Piotr Rouge». Agnieszka Wiśniewska 8 Kultura i Oświata w Głosie znadniemna.pl styczeń 2020 r. Sukces artystów z ZPB w Będzinie! Pierwsze miejsce w konkursie XXVI Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie zdobyła działaczka Oddziału ZPB w Mińsku, znana i ceniona solistka i kompozytorka Helena Abramowicz. Polka z Białorusi triumfowała w kategorii konkursowej «Zespoły wokalne i wokalno-instrumentalne», w której jury festiwalu wyróżniło także innych konkursowiczów ze stolicy Białorusi – działający przy Oddziale ZPB w Mińsku zespół wokalny «Polonez». Kolejnym laureatem z Białorusi tegorocznego festiwalu w Będzinie został Solistka Helena Abramowicz, zdobywczyni I miejsca w swojej kategorii konkursowej Na scenie Helena Abramowicz z zespołem zespół wokalny «RECHA» z Oddzia- łu ZPB w Mozyrzu. Młodzi artyści z obwodu homelskiego zdobyli II miejsce w kategorii konkursowej «Dziecięce zespoły wokalne i wokalno-instrumentalne». Tytuły laureatów XXVI Międzyna- rodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzi- nie są nie tylko bardzo prestiżowe. Dla zdobywców pierwszych trzech miejsc w każdej kategorii konkursowej prze- widziane są także nagrody pieniężne. Za zajęcie II miejsca zespół «RECHA» otrzymał 1000 złotych, a Helena Abra- mowicz za zajęcie I miejsca w swojej kategorii otrzymała nagrodę, ufundowa- ną przez amerykańską Noel Joy Founda- tion, równowartości 3000 złotych. O poziomie konkurencji, która towa- Na scenie wyróżniony przez jurorów zespół wokalny «Polonez» z Mińska Zdobywcy II miejsca wśród zespołów dziecięcych – zespół «RECHA» z Mozyrza rzyszyła tegorocznej edycji Międzynaro- dowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. lokalne, czy też napisane przez samych cercie Galowym zasłużyła prawdziwa muzycznym nagrody i wyróżnienia. W Szwarlika w Będzinie odbył się pod ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie konkursowiczów. W ramach poprzedza- elita wśród wykonawców kolęd i pasto- tym roku w finałowym konkursie festi- honorowym patronatem Biskupa Die- świadczy następująca statystyka: w fina- jących finałowe przesłuchania eliminacji rałek z naszej części Europy. walowym Białoruś reprezentowały dwa cezji Sosnowieckiej Grzegorza Kasza- łowych przesłuchaniach konkursowych krajowych, które się odbyły w blisko Zespoły artystyczne ze Związku zespoły dziecięce, dwa dorosłe i jedna ka, Marszałka Województwa Śląskiego wzięło w tym roku udział 138 solistów, 40 ośrodkach w Polsce, na Ukrainie, Polaków na Białorusi uczestniczą w solistka, śpiewająca pod akompaniament Jakuba Chełstowskiego oraz Prezyden- chórów i zespołów, które wykonały pra- Białorusi i Litwie, wzięło udział 1675 Międzynarodowym Festiwalu Kolęd i towarzyszącego jej zespołu instrumen- ta Będzina Łukasza Komoniewskiego i wie 400 kolęd i pastorałek z całego świa- podmiotów wykonawczych. Do Będzina Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika talnego. Starosty Będzińskiego Sebastiana Sza- ta w rozmaitych aranżacjach. Brzmiały przybyli zatem najlepsi z najlepszych, a w Będzinie od wielu lat i regularnie XXVI Międzynarodowy Festiwal leńca. utwory znane powszechnie, ale także na udział w wieńczącym Festiwal Kon- zdobywają na tym prestiżowym forum Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Andrzej Pisalnik Nauczyciele podsumowali cykl warsztatów Dwudniowym szkoleniem podsumowali tegoroczny cykl warsztatów metodycznych, organizowanych przez Związek Polaków na Białorusi wspólnie z Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia «Wspólnota Polska», nauczyciele języka polskiego z całej Białorusi, którzy w dniach 21-22 grudnia przebywali w Grodnie. ODRYK-PISALNIK

Na ostatnie w tym roku warsztaty T Iness zorganizowane przez ZPB i ODN SWP przybyło ponad pięćdziesiąt nauczycieli Przemawia Andżelika Borys, prezes ZPB z Grodna, Mińska, Brześcia, Mohyle- wa, Mozyrza, Lidy i mniejszych miej- scowości rozsianych po całej Białoru-

si. Zajęcia z pedagogami poprowadziła ODRYK-PISALNIK doświadczona trener z ODN SWP Kinga Maciaszczyk. T Iness Dzięki nieustannemu samodoskona- leniu się nauczycieli języka polskiego Warsztaty prowadzi Kinga Maciaszczyk, trener z ODN SWP na Białorusi w ich środowisku również wyrosła kadra, mogąca dzielić się cen- Warsztaty, podsumowujące dobiega- Wieczorem, 21 grudnia, nauczycie- nym doświadczeniem i wiedzą. Udowod- jący końca rok 2019, stały się okazją le języka polskiego, przebywający na niła to, prowadząc w ramach warsztatów do wręczenia pedagogom świąteczno- warsztatach w Grodnie, mieli okazję spotkać się na uroczystości wigilijnej z kilka zajęć dla kolegów nauczycielka -noworocznych prezentów, a także do języka polskiego ze Szkoły Średniej nr 2 gośćmi ZPB, którzy przybyli na zapro- w Mohylewie Anastazja Hakiri, piastują- wsparcia ich sprzętem oraz literaturą szenie organizacji z Senatu i Sejmu RP, ODRYK-PISALNIK ca funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia dydaktyczno-metodyczną, niezbędną w a także z Białegostoku i Sopotu. T Iness Nauczycieli Polskich przy ZPB. codziennej pracy nauczyciela. Iness Todryk-Pisalnik styczeń 2020 r. znadniemna.pl Opłatki w Głosie 9 Świąteczno-noworocznie w ZPB Mińsk Obfity w przedsięwzięcia kulturalne okazał się okres świąteczno-noworoczny w Oddziale Związku Polaków na Białorusi w Mińsku. 20 grudnia w stołecznej siedzibie ZPB odbył się koncert laureatów konkursu «Grudniowa Pastorałka», w Wigi- lię Bożego Narodzenia członkowie ZPB wzięli udział w obchodach 221. rocznicy urodzin narodowego wieszcza Adama Mickiewicza, a 28 grudnia dzielili się opłatkiem z prezesami oddziałów ZPB z mińskiego okręgu konsularnego. Koncert laureatów «Grudniowej Pastorałki» ODRYK-PISALNIK W grudniu 2019 roku Ambasada RP w Mińsku przeprowadziła I edycję Kon- T Iness kursu muzycznego «Grudniowa Pasto- rałka». Zgodnie z regulaminem oceniane Olga DUBIK Spotkanie opłatkowe w Towarzystwie Plastyków Polskich przy ZPB w nim były wideo nagrania wykonań polskich kolęd przez dzieci. Zespół «Społem» śpiewa podczas spotkania opłatkowego działaczy ZPB w Mińsku Pogorzelska, córka jednego z działaczy noworocznych oddziały Na żywo laureaci konkursu mieli Towarzystwa Plastyków Polskich przy ZPB w Raduniu, Słonimiu i okazję zaprezentować swoje talenty podczas uroczystości z okazji urodzin Z uwagi na ograniczoną przestrzeń ZPB Andrzeja Pogorzelskiego. Nowogródku. wokalne podczas koncertu, który odbył Adama Mickiewicza, była znana bia- prywatnego mieszkania program arty- Zakończył się koncert wykonaniem się 20 grudnia w siedzibie ZPB. Kon- łoruska aktorka Halina Dziagilewa, styczny, poprzedzający świąteczną przez trio solistów z zespołu «Akwa- Na zaproszenie, skierowane do cert laureatów «Grudniowej Pastorałki» prowadząca zlokalizowany w kościele ucztę ograniczył się do poszczególnych rele», działającego w Polskiej Szkole Zarządu Głównego ZPB przez prezes stał się też okazją do wręczenia im św. Szymona i Heleny teatr «Znicz». występów. Prowizoryczną scenę odda- Społecznej im. Króla Stefana Batorego Oddziału ZPB w Raduniu Halinę Żegz- dyplomów oraz nagród w postaci gier Poezja Mickiewicza brzmiała tego dnia no najpierw najmłodszym uczestnikom przy ZPB w Grodnie, wiązanki pol- dryń, do tej patriotycznej miejscowości edukacyjnych i artykułów szkolnych, w wykonaniu uczniów różnych mińskich spotkania, którzy recytowali wiersze. skich kolęd, przerywanych recytacją udał się członek Zarządu Głównego ZPB ufundowanych przez Ambasadę RP w ośrodków nauczania języka polskiego. Dziesięcioletni Jan Orechow wyrecyto- przez młodych artystów poezji o tema- Andrzej Poczobut. Konsulat Generalny Mińsku. Organizatorem konkursu i kon- Natomiast białoruski bard Aleksey Żba- wał na przykład wiersz o swojej rodzinie tyce bożonarodzeniowej. Przedstawie- RP w Grodnie reprezentował na spo- certu jego laureatów w stołecznej siedzi- now, będący autorem projektu «Piosenki i kilku pokoleniach swoich przodków. Z nie, utrzymane w tradycji kolędowania, tkaniu raduńskich Polaków konsul RP bie ZPB była II sekretarz Ambasady RP Filomatów i Filaretów», wykonał kilka tym wierszem młody artysta w ubiegłym wyreżyserowała kierowniczka zespołu Stanisław Sadowy. roku zwyciężył w konkursie recytator- w Mińsku ds. Dyplomacji Publicznej i utworów z tego cyklu. Świątecznej nutki «Akwarele» Natalia Łojko. Podobnie, jak wszędzie przy takich dodał spotkaniu przy pomniku polskiego skim. Dla zgromadzonego towarzystwa Kulturalnej Elżbieta Iniewska. Po zakończeniu koncertu pre- okazjach, goście spotkania wspólnie z wieszcza występ Andreja Sciapanawa, pięknie zaśpiewała Małgorzata Gawrył- Zwycięzcą I edycji konkursu «Gru- zes Towarzystwa Plastyków Polskich rodakami miały możliwość wysłuchać solisty zespołu «Tutejszaja Szlachta», kiewicz, a jej koleżanka Aryna Ignato- dniowa Pastorałka» w kategorii solistów przy ZPB Walentyna Brysacz wręczy- program artystyczny w wykonaniu miej- który wykonał piosenkę do słów Gabrieli wicz wyrecytowała balladę «Syberyjska została dziesięcioletnia mieszkanka bia- ła wszystkim obecnym na spotkaniu scowych dzieci, uczących się języka Puzyniny, polskiej poetki, żyjącej w cza- kolęda». łoruskiej stolicy Elżbieta Chochłowa. świąteczne upominki. Warunkiem ich polskiego. Wykonała ona popularną kolędę góralską sach Mickiewicza. Po popisach artystycznych najmłod- otrzymania było krótkie wystąpienie W tym samym czasie dzieci uczące «Gore gwiazda Jezusowi». Znajomość Na zakończenie spotkania jego szych uczestników spotkania do głosu artystyczne obdarowywanego. W drodze się języka polskiego i dorośli działacze języka polskiego oraz doskonalenie uczestnicy zapalili znicze i złożyli kwia- doszli dorośli artyści z zespołu wokal- wyjątku obdarowywany mógł poprosić zgromadzili się na spotkaniu opłatko- talentu wokalnego laureatka zawdzięcza ty przy pomniku wieszcza, po czym nego «Głos znad Wilii», którym kieru- o występ w swoim zastępstwie kogoś z wym w Słonimiu. Zaproszenie prezes m.in. temu, że uczestniczy w twórczym ksiądz Władysław Zawalniuk poświęcił ją Jana Orechowa i Ludmiła Tarnacka. obecnych na sali. Z takiej możliwości projekcie «Gwiazdeczki», realizowanym opłatki, którymi się dzielili obecni na Zespół zaprezentował nowy program, miejscowego oddziału ZPB Heleny Rak skorzystała m.in. malarka Janina Pilnik, przyjęła członkini Zarządu Głównego przy Polskiej Szkole Społecznej przy uroczystości. który znacznie wzbogacił dotychcza- prosząc o wyrecytowanie za nią wierszy- ZPB Maria Tiszkowska, będąca też pre- ZPB w Mińsku przez Nadzieję Zołota- sowy repertuar «Głosu znad Wilii» i ka obecnego na spotkaniu ucznia «Bato- Spotkanie opłatkowe działaczy zesem Oddziału ZPB w Wołkowysku. W rewicz. zainaugurował wspólne śpiewanie przez rówki» i laureata białoruskich elimina- ZPB imieniu kierownictwa organizacji Maria zgromadzonych przy świątecznym stole cji do konkursu recytatorskiego «Kresy Języka polskiego w różnych ośrod- Prezesi z blisko dwudziestu oddzia- Tiszkowska wręczyła młodym artystom kolęd i innych pieśni o tematyce bożo- 2019» Marcina Pisalnika. Młody artysta kach edukacyjnych białoruskiej stolicy łów Związku Polaków na Białorusi, z narodzeniowej. w Słonimiu słodkie prezenty od Zarządu uczą się także pozostali wykonawcy, wyrecytował za Janinę Pilnik wiersz Homla, Mohylewa, Witebska, Borysowa, Panująca w pomieszczeniu atmosfera Głównego ZPB. którzy wystąpili w koncercie laureatów. Stołpców, Połocka, Tołoczyna, Fanipola, autorstwa Danuty Wawiłow pt. «Bzdu- świąteczna sprzyjała przystąpieniu obec- ra» i otrzymał od malarki na znak Msza święta w zabytkowej farze Były to uczestniczki trio «Niespodzian- Borowlan, Wilejki i innych miejsco- ka» Złata Trybuchowska, Anastazja nych do głównego wydarzenia wieczoru wdzięczności zestaw farb plakatowych. nowogródzkiej zainaugurowała spotka- wości przybyli 28 grudnia na spotkanie – łamania się opłatkiem, które poprze- nie świąteczno-noworoczne członków Łapciewa oraz Ksenia Łukjancewa, zdo- opłatkowe, które odbyło się 28 grudnia Zakończyło się spotkanie w Towa- dziło odczytanie fragmentu Ewangelii o Oddziału ZPB w Nowogródku. Na bywca II miejsca wśród solistów Daniel w stołecznym klubie «Re:public». rzystwie Plastyków Polskich przy ZPB Łapciew, zdobywca I miejsca w katego- narodzinach Chrystusa. łamaniem się opłatkiem i składaniem zaproszenie prezes miejscowego oddzia- Wśród gości honorowych spotkania rii zespołów – zespół wokalny «Dżen- Dalsza część kolacji przebiegała w przez obecnych jeden drugiemu życzeń łu organizacji Marii Łukoszko do Nowo- była prezes ZPB Andżelika Borys, a telmeni» oraz inni młodzi wykonawcy radosnej rodzinnej atmosferze, której noworocznych. gródka przybyli: z ramienia Konsulatu odznaczeni przez jurorów konkursu. także polscy dyplomaci – I radca Amba- sprzyjały gry, zabawy i śpiew zespołu Generalnego RP w Grodnie konsul RP sady RP w Mińsku Marcin Wojciechow- Opłatek u polskich lekarzy Kolęda dla Wieszcza «Głos znad Wilii» oraz innych biesiad- Katarzyna Cholewińska, a z ramienia ski oraz kierownik Wydziału Konsu- ników. Na spotkanie opłatkowe 11 stycznia Zarządu Głównego ZPB jego członek Już dwunasty rok z rzędu Polacy larnego Ambasady RP w Mińsku Piotr przybyli grodzieńscy lekarze, zrzeszeni Andrzej Pisalnik wraz z małżonką, Mińska i przedstawiciele środowiska Apostolidis. w działającym przy ZPB Polskim Towa- redaktor naczelną gazety «Głos znad białoruskiej inteligencji twórczej uro- Grodno Spotkanie opłatkowe uświetnił kon- rzystwie Lekarskim (PTL). Zaprosze- Niemna na uchodźstwie» Iness Todryk- czyście obchodzili urodziny polskiego cert w wykonaniu artystów i zespołów, Opłatek u polskich malarzy nie prezesa PTL Leonida Syczewskiego -Pisalnik. wieszcza narodowego Adama Mickiewi- 10 stycznia na spotkaniu opłatkowym na spotkanie opłatkowe przyjęła prezes działających przy Oddziale ZPB w Miń- Po nabożeństwie, w świątyni odbył cza, które przypadają na Wigilię Bożego zgromadzili się członkowie działającego ZPB Andżelika Borys oraz przedsta- sku. się występ artystyczny miejscowych Narodzenia – 24 grudnia. W uroczysto- przy ZPB Towarzystwa Plastyków Pol- wiciele Konsulatu Generalnego RP w dzieciaków, uczących się języka pol- ści organizowanej od dwunastu lat z ini- skich. Życzenia świąteczne członkom Grodnie, konsulowie RP Monika Hoffa i cjatywy proboszcza stołecznego kościoła Smorgonie jednej z najprężniej działających struktur Paweł Niedźwiedzki. skiego. W wykonaniu młodych artystów obecni w kościele parafianie i goście z św. Szymona i Heleny księdza Włady- Działacze Oddziału ZPB w ZPB, złożyli przy tej okazji honoro- Składając życzenia świąteczno- Grodna wysłuchali wiązankę polskich sława Zawalniuka przy pomniku Adama Smorgoniach spotkali się wi goście, m.in. prezes ZPB Andżelika -noworoczne licznie zgromadzonym kolęd. Mickiewicza w skwerze jego imienia, 5 stycznia na uroczystej Borys, która przybyła na uroczystość przedstawicielom jednej z najszlachet- tradycyjnie biorą udział przedstawiciele kolacji w domu swojej prezes wraz z członkami Zarządu Głównego niejszych profesji, prezes Andżelika Pokrzepieni duchowo miejscowi polskiej dyplomacji, którą tym razem Teresy Pietrowej. Było to ZPB – wiceprezesami organizacji Mar- Borys dziękowała lekarzom za to, że Polacy i goście z Grodna udali się do reprezentował I radca Ambasady RP w spotkanie wielopokoleniowe, kiem Zaniewskim i Ireną Waluś, a także pamiętają o swoich polskich korzeniach jednego z nowogródzkich lokali gastro- Mińsku Marcin Wojciechowski. Miłym na które przybyli działacze, członkami Zarządu Głównego ZPB i pielęgnują polskie tradycje nie tylko w nomicznych. Tutaj konsul Katarzyna akcentem, dowodzącym fakt, że twór- Andrzejem Poczobutem i Andrzejem rodzinach, lecz także wewnątrz korpora- Cholewińska przekazała zgromadzo- czość Mickiewicza i jej wpływ nie zna pamiętający czasy założenia Oddziału ZPB w Smorgoniach Pisalnikiem. Na przyjęcie do polskich cji lekarskiej, dając tym samym dowód, nym serdeczne pozdrowienia i życzenia granic stało się pojawienie na uroczy- malarzy przybył osobiście także konsul że jako lekarze prawdziwi potrafią dbać noworoczne kierowane za jej pośrednic- stości I sekretarza Ambasady Ukrainy m.in. Czesław Kieżun i Jadwiga Dziewiaceń. generalny RP w Grodnie Jarosław Ksią- nie tylko o zdrowie cielesne, lecz także twem do miejscowych rodaków przez w Mińsku Iwana Baszniaka, który w żek z małżonką Elżbietą. duchowe, swoich pacjentów. konsula generalnego RP w Grodnie swoim przemówieniu podkreślił duży Obecna była także miejscowa mło- Jarosława Książka. Andrzej Pisalnik z wpływ twórczości Mickiewicza na roz- Łamanie się opłatkiem poprzedził dzież, studiująca obecnie w Polsce i kolei przekazał życzenia noworoczne wój literatury ukraińskiej. program artystyczny, na który złożył się W Raduniu, Słonimiu młode smorgońskie rodziny polskie z występ zespołu wokalnego z Polskiej od prezes ZPB Andżeliki Borys i spełnił O roli Adama Mickiewicza i jego dziećmi w wieku szkolnym i przedszkol- Szkoły Społecznej przy ZPB w Wereno- i Nowogródku przyjemną misję odznaczenia Dyploma- spuścizny twórczej w kulturze i litera- nym. Prezes Teresa Pietrowa przedstawi- wie, prowadzonej przez Swietłanę Woro- Ostatni według kalendarza mi Uznania ZPB najbardziej aktywnych turze Białorusi mówił z kolei przewod- ła kolegom osoby, które niedawno wstą- no, nauczycielkę języka polskiego. Popis liturgicznego dzień okresu i zasłużonych działaczy Oddziału ZPB w niczący Białoruskiej Fundacji Kultury piły w szeregi miejscowego oddziału gry na fortepianie, wykonaniem jednego Bożego Narodzenia Nowogródku. Tadeusz Strużecki. Związku Polaków na Białorusi. Ogółem z walców Stanisława Moniuszki, dała wykorzystały do Andrzej Pisalnik/Paulina Juckiewicz i Wśród gości, zabierających głos na spotkanie przybyło około 50 osób. przed zgromadzoną publicznością Polina zorganizowania spotkań Agnieszka Wiśniewska, IT-P 10 Rocznica w Głosie znadniemna.pl styczeń 2020 r. Obchody rocznicy Powstania Styczniowego Zapaleniem zniczy na rozsianych po Grodzieńszczyźnie grobach uczestników Powstania Styczniowego uczcił 157. rocznicę największego w XIX stuleciu polskiego zrywu narodowego Związek Polaków na Białorusi. W trwającej od rana do wieczora 20 stycznia wyprawie po miejscach pamięci o bohaterach powstania wziął udział konsul generalny RP w Grodnie Jaro- sław Książek z małżonką Elżbietą. W składzie delegacji ZPB znaleźli się natomiast skierowani przez Ministerstwo facebook.com Edukacji Narodowej RP do Polskiej Szkoły Społecznej im. Króla Stefana Andrzej PISALNIK Batorego przy ZPB w Grodnie meto- Wołkowysk dycy-konsultanci, dla których udział w Lida wydarzeniu stał się okazją do lepszego poznania polskiej spuścizny historycznej Ziemi Grodzieńskiej. Podróż po grobach powstańczych tradycyjnie była okazją do spotkania z przedstawicielami polskich społeczności lokalnych w odwiedzanych miejscowo- ściach.

Grodno Zaczęła się wyprawa od zapalenia zniczy, złożenia wieńców i modlitwy przy grobach dwóch duchownych kato- lickich, którzy ucierpieli od carskich oprawców za wspieranie powstańców styczniowych: ks. Klemensa Moraw- skiego oraz ks. Aleksandra Dobrosiel- facebook.com skiego. Andrzej PISALNIK Mołodeczno Jeziory Szawry Na cmentarzu w podgrodzieńskich Jeziorach uczestników obchodów 157. grób legendarnych kochanków Jana i rocznicy wybuchu Powstania Stycz- Lida Cecylii w Bohatyrowiczach. niowego przywitała grupa działaczy Wielką, liczącą około sto osób, mani- ZPB z tej miejscowości. Na jeziorskim festacją polskiego patriotyzmu miesz- cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła kańców Lidy stało się złożenie wieńca Wołkowysk powstańców z oddziału powstańczego i zapalenie zniczy przy upamiętnieniu 22 stycznia, w dniu wybuchu Powsta- płk Aleksandra Lenkiewicza, którzy sto- proboszcza z Iszczołny ks. Adama Fal- nia Styczniowego w Królestwie Polskim, czyli w okolicy ciężkie boje z rosyjskim kowskiego, który został skazany na przy zabytkowym Krzyżu Powstańczym, wojskiem, cierpiąc porażkę z powodu śmierć i stracony przez carskich opraw- znajdującym się na Polskim Cmentarzu dramatycznego deficytu uzbrojenia i ców za odczytanie z ambony Manife- Wojskowym w Wołkowysku, zgroma- amunicji. stu Rządu Narodowego, nawołującego dzili się działacze miejscowego oddziału polską ludność do przyłączenia się do Związku Polaków na Białorusi na czele Nacza udziału w Powstaniu Styczniowym. z prezes Marią Tiszkowską. Na posesji kościoła pw. Niepokalane- O świadectwie polskiego patriotyzmu W uroczystości, która odbyła się go Poczęcia Najświętszej Maryi Panny danym przez proboszcza z Iszczołny o zmroku, przy Krzyżu Powstańczym w Naczy znajduje się mogiła Teodora opowiedział rodakom, zgromadzonym obok działaczy ZPB zgromadzili się harcerze z 48. Wołkowyskiej Drużyny

Narbutta, znanego historyka, inżyniera przy kamieniu upamiętniającym boha- Eugeniusz LICKIEWICZ wojskowego w stopniu kapitana, ale tera, działacz Oddziału ZPB w Lidzie Harcerskiej «Szare Wilki», która jest przede wszystkim ojca Ludwika Narbut- Aleksander Siemionow. strukturą, działającą przy Oddziale ZPB ta, jednego z największych bohaterów w Wołkowysku. Szczytniki Wielkie i dowódców Powstania Styczniowego. Łunno Mołodeczno niowego Antoniego Kaliszka w miejsco- kierunkiem Eugeniusza Lickiewicza W Naczy, rzadko odwiedzanej przez Kolejnym punktem rocznicowej 23 stycznia hołd powstańcom, któ- wości Szczytniki Wielkie. dokonali renowacji także kilku innych turystów z Polski z uwagi na lokaliza- wyprawy ku czci Powstania Stycznio- cję w strefie przygranicznej, do której rych szczątki spoczywają na cmenta- Antoni Kaliszek należał do tych grobów powstańców, m.in. grobow- wego stał się cmentarz w miejscowości wstęp obcokrajowcom nieposiadającym rzach w miejscowościach Kraśne i Ple- powstańców, którym udało się przeżyć ca Stefanii i Jana Żuków w Popinie Łunno, na którym spoczywa powsta- specjalnej przepustki jest zabroniony, bania (rejon mołodeczański w obwodzie zawieruchę powstańczą, uratować się Nowej, Jana Mitraszewskiego i Stefana znajduje się także symboliczne upamięt- niec styczniowy, zesłaniec na Syberię mińskim ), oddali członkowie Oddziału przed represjami władz carskich i docze- Malinowskiego w Kobryniu, przepro- nienie powstańców z oddziału Ludwika Jan Kamieński, którego los zainspirował ZPB w Mołodecznie. Delegacji Polaków kać odrodzenia się wolnej Polski. Zmarł wadzili prace porządkowe w Kaplicy Narbutta. Elizę Orzeszkową do wprowadzenia do z Mołodeczna oddającym hołd powstań- bohater w wieku 95 lat już w niepodle- Rdłułtowskich w Czernichowie Górnym powieści «Nad Niemnem» uczestnika com styczniowym, przewodniczył pre- głej Ojczyźnie, o którą walczył w jed- oraz przy grobie Łucjana Bochwica w Uczestnicy wyprawy po miejscach polskiego zrywu narodowego o imieniu pamięci o powstańcach styczniowych zes Oddziału ZPB w Mołodecznie Wik- nym z oddziałów powstańczych dowo- Darewie. Wszystkie miejsca, związane z Andrzej Korczyński. O Janie Kamień- w towarzystwie miejscowych Polaków tor Baranowicz. dzonych przez Romualda Traugutta. Powstaniem Styczniowym, zostały zare- skim zgromadzonym na cmentarzu w oddali hołd spoczywającym przy koście- Grób powstańca ze Szczytników jestrowane i opisane w Katalogu Miejsc Łunnie miejscowym Polakom i uczest- le w Naczy bohaterom zrywu narodo- Ziemia Brzeska przez dziesięciolecia ulegał zniszczeniu Pamięci Obwodu Brzeskiego, wydanego nikom objazdu z Grodna opowiedział wego. Kilkudniowy objazd rozsianych po pod wpływem zjawisk atmosferycznych. przez oddział brzeski obwodowy ZPB znany miejscowy krajoznawca, prezes ziemi brzeskiej miejsc pamięci, związa- W roku 2019 upamiętnieniem zajęli się współnie z Konsulatem Generalnym RP Oddziału ZPB w Łunnie Leon Karpo- Szawry nych z Powstaniem Styczniowym, roz- działacze ZPB na czele z opiekunem w Brześciu w 2018 roku. wicz. Kolejnym miejscem o ograniczonym poczęli 23 stycznia działacze Brzeskiego miejsc pamięci obwodu brzeskiego Obecnie jest w przygotowaniu druga dostępie dla turystów jest odwiedzo- Obwodowego Oddziału ZPB na czele z Eugeniuszem Lickiewiczem. Wykonali edycja Katalogu, uzupełniona o nowe Bohatyrowicze i Miniewicze ny przez uczestników wyprawy, leżący prezes Aliną Jaroszewicz. oni wierną replikę nagrobku powstańca rozdziały i niedawno odkryte miej- w strefie przygranicznej cmentarz obok Zakończyła się wyprawa ku czci 157. Polacy z Brześcia, którym podczas i przygotowali teren do dalszej grun- sca pamięci. 23-25 stycznia delegacja wsi Szawry. Tutaj spoczywają szcząt- rocznicy Powstania Styczniowego przy obchodów towarzyszyli przedstawiciele townej renowacji pochówku. Na wio- oddziału obwodowego ZPB odwiedziła ki członków rodziny Narbuttów, m.in. grobie powstańców styczniowych w polskiej placówki konsularnej w Brze- snę wolontariusze planują ułożyć wokół groby powstańców styczniowych także Bolesława Narbutta, będącego podczas lesie koło wsi Miniewicze, po drodze do ściu – konsul RP Olga Kasprzyk i konsul pochówku krawężniki, a ścieżkę prowa- w rejonach drohiczyńskim, baranowic- powstania adiutantem swojego wybitne- której delegacja ZPB z Grodna odwie- RP w Brześciu Agnieszka Fijałkowska dzącą do pochówku – usypią kruszcem. kim i pińskim. go brata Ludwika Narbutta. dziła osławiony przez Elizę Orzeszkową – odwiedzili m.in. grób powstańca stycz- W roku ubiegłym działacze ZPB pod Andrzej Pisalnik, Anna Jurkowska, IT-P styczeń 2020 r. znadniemna.pl Akcja w Głosie 11 Akcja: «Dziadek w polskim mundurze»

Aleksander Aleksander Akulicz (po prawej) z kolegami z wojska podczas odbywania służby Aleksander Akulicz (po lewej) we Wloszech zasadniczej w 41. Suwalskim Pułku Piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego Akulicz nie – w obwodzie kałuskim Federacji Akulicz opowiedział z kolei o powojen- Lidia z dziećmi mieli gdzie zamieszkać. Miło jest nam przedstawić Rosyjskiej – red.). Stamtąd zawieziono nym losie swojego ojca: Po warunkach, jakie mieli na zesłaniu, Państwu kolejnego bohatera nas do Krzywego Rogu na kopalnię rud W momencie, kiedy rząd brytyjski nawet nieduży wiejski domek wydawał akcji «Dziadek w polskim żelaza. przeprowadzał demobilizację żołnierzy się luksusowy. mundurze»– kaprala Na kopalni przepracowaliśmy do Armii Andersa, do skupisk polskich Podczas służby w Armii Andersa 15. Wileńskiego Batalionu 22 maja 1940 roku, po czym wywie- żołnierzy, pochodzących z Kresów Aleksander był szoferem. Jeździł na cię- Strzelców «Wilków» w Armii ziono nas do Komi na północy ZSRR. Wschodnich II RP dopuszczani byli agi- żarówce, dowożąc amunicję kolegom, Andersa Aleksandra Akulicza. Tam przebywaliśmy do wybuchu wojny tatorzy sowieccy, którzy zachęcali, aby walczącym w okopach. Kwalifikacje między ZSRR i Niemcami. żołnierze wracali do swoich rodzinnych szoferskie przydały mu się po powrocie Swojego bohaterskiego ojca zgłosił miejscowości, których znaczna część z zesłania na Syberię. Znalazł pracę kie- do akcji nasz czytelnik z Grodna Ser- W lipcu 1941 roku załadowano nas do wagonów i zawieziono do obwo- leżała już w granicach ZSRR. Agitatorzy rowcy w rejonowym szpitalu. Z czasem giusz Akulicz. Pan Sergiusz pieczołowi- opowiadali, że ZSRR jest krajem kwit- rodzina Akuliczów w miejscu rodzinnej cie przechowuje pamiątki po swoim ojcu. du Iwanowskiego, w którym ogłoszo- no, że formowane jest polskie wojsko nącym, w którym wszystko się robi dla chatki Aleksandra wybudowała większy W lutym 2018 roku został zaproszony prostych ludzi, więc żołnierze na pewno dom. do Mińska, aby uroczyście odebrać z pod dowództwem generała Sikorskiego (ówczesny premier Rządu RP na uchodź- odnajdą się w nowej rzeczywistości i rąk brytyjskiej ambasador w Republice ułożą sobie szczęśliwe życie. Jako szofer ciężarówki Aleksander stwie i sygnatariusz polsko-radzieckiego pracował w różnych przedsiębiorstwach Białoruś Fionny Gibb kopie brytyjskich Aleksander Akulicz uległ komu- odznaczeń kaprala Aleksandra Akulicza, Układu Sikorski-Majski, na mocy któ- państwowych do emerytury. Świadcze- rego powstała na terenie ZSRR Polska nistycznej propagandzie i po demobi- nia socjalne nie uwzględniały okresu którymi nasz dzisiejszy bohater został lizacji wrócił z Anglii do rodzinnych nagrodzony za udział w kampanii wło- Armia pod dowództwem generała Wła- służby w wojsku podczas wojny. Wraca- dysława Andersa – red.). W sierpniu Starzyńców, które leżały już w grani- jąc do domu z Anglii Aleksander, rów- skiej, w tym Bitwie o Monte Cassino, cach ZSRR. Był mocno rozczarowany w której walczył jako żołnierz II Kor- 1941 przewieziono nas do miejscowości nież na zesłaniu na Syberię, przecho- Tatiszczewo w 40 kilometrach od Sarato- tym, co zobaczył, gdyż wbrew temu, wywał jako najcenniejsze pamiątki z pusu Polskiego, wchodzącego w czasie co opowiadali komunistyczni agitatorzy wa i ja zaciągnąłem się do powstającego okresu wojny dwa odznaczenia wojenne II wojny światowej w skład 8. Armii Sił Kapral Aleksander Akulicz (po prawej) z w Anglii, zorganizowanie i prowadze- Zbrojnych Wielkiej Brytanii i zwanego towarzyszem broni w Armii Andersa wojska, w którym mi nadano stopień – Krzyż Monte Cassino oraz Brązowy starszego strzelca. Stało się to już we nie w ZSRR prywatnego gospodarstwa potocznie Armią Andersa. rolnego, na przykład, nie było możli- Krzyż Zasługi z Mieczami. Nie zabrał spod naramiennika chwasty na sznurze wrześniu 1941 roku, kiedy powstają- ze sobą do ZSRR innych polskich i Los naszego dzisiejszego bohatera ce wojsko wizytował premier Sikorski. we. Jedyną pozytywną okolicznością po jest podobny do losów setek żołnierzy strzeleckim. powrocie żołnierza do domu stało się to, brytyjskich odznaczeń, prawdopodobnie A naszą dywizję nazwano 5. Kresową w obawie przed posądzeniem o nielojal- Armii Andersa, którzy po wojnie zdecy- Syn Aleksandra Sergiusz opowiedział Dywizją Piechoty. Otrzymałem przydział że Aleksander spotkał tu miłość swojego dowali się na powrót w rodzinne strony, nam, że jego ojciec, wspominając służbę życia. Była nią miejscowa dziewczyna o ność wobec sowieckiej władzy. Zresztą do 15. Wileńskiego Batalionu Strzelców tych, które ze sobą zabrał również nie znajdujące się po sowieckiej agresji z zasadniczą w Wojsku Polskim, opowia- «Wilków». imieniu Lidia z domu Szczęsnowicz, z 17 września 1939 roku i po zakończeniu dał, że żołnierze wyznania prawosław- którą się ożenił. przypinał do marynarki, gdyż oficjalnie W Tatiszczewie stacjonowaliśmy do nie był uważany za weterana wojny. wojny pod okupacją sowiecką. nego mieli taką samą możliwość obcho- Młode małżeństwo nie długo cieszyło dzenia świąt chrześcijańskich według lutego 1942 roku, a 5 lutego wyruszyli- Dopiero po rozpadzie ZSRR kapral Opowiedzmy jednak historię życia śmy do Uzbekistanu, gdzie rozlokowano się spokojnym życiem. Pewnego dnia Aleksandra Akulicza od samego począt- obowiązującego w prawosławiu kalen- 1951 roku, do ich domu w Starzyńcach Armii Andersa mógł się ujawnić publicz- darza juliańskiego, jak i katolicy, których nas w Kotlinie Fergańskiej niedaleko nie, jako weteran wojenny. Artykuł o ku: miasta Dżalalabad (w Kirgizji – red.). przyszli uzbrojeni żołnierze NKWD i święta przypadały na odpowiednie dni, kazali w ciągu dwóch godzin przygoto- jego losie wojennym i powojennym opu- ALEKSANDER AKULICZ urodził obowiązującego w II RP kalendarza gre- Stacjonowaliśmy tam do sierpnia 1942 blikowany został w księdze «Pamięć» się 6 maja 1914 roku we wsi Starzyńce roku, kiedy przeniesiono nas do Krasno- wać się do wyjazdu. Na stacji kolejowej goriańskiego. małżeństwo Alukiczów zobaczyło wiele rejonu brzostowickiego, w którym (w II RP – w gminie Brzostowica Wiel- wodzka i załadowano na statek, którym mieszkał nasz bohater. ka, powiecie grodzieńskim, wojewódz- Po odbyciu służby zasadniczej Alek- popłynęliśmy do Iranu, aby wyładować innych rodzin, które zapędzano do pod- twie białostockim) w chłopskiej rodzinie sander wrócił do rodzinnych Starzyńców się w porcie Pachlewi. Dalsza nasza stawionych wagonów bydlęcych. Pociąg Mimo trudnego losu i ciężkich wyruszył we wschodnim kierunku. Pod- prawosławnej. Nie wiemy dokładnie i zamieszkał z rodzicami. wędrówka prowadziła przez Irak i Egipt. doświadczeń Aleksander Akulicz prze- czas długiej podróży w nieznośnych z jaką narodowością utożsamiali sie- 1 września 1939 wybuchła II wojna W porcie Aleksandria załadowano nas żył długie i jednak chyba szczęśliwe warunkach sanitarnych Aleksander bie rodzice naszego bohatera. W jego światowa. Aleksander tego samego dnia znowu na statki i popłynęliśmy przez życie. Miał kochającą żonę oraz czworo Akulicz przypominał słowa polskiego dokumentach z okresu wojny wpisy, został zmobilizowany. Trafił do stacjo- Morze Śródziemne do Włoch. Wyłado- dzieci, których wychował na porządnych dotyczące narodowości zostały zamaza- nującego w Grodnie 81. Pułku Strzelców majora, który ostrzegał swoich żołnierzy ludzi. Zaszczepił też dzieciom szacunek waliśmy się na wyspie Sycylia i poszli- przed sowiecką agitacją i przed wyjaz- ne przez urzędników radzieckich. Być Grodzieńskich. śmy na północ Włoch, zajmując kolejne do Polski i jej historii, którą sam współ- może Aleksander Akulicz uważał się dem do ZSRR. Oficer był bowiem lepiej tworzył, walcząc na wojnie z Niemcami O walce w kampanii wrześniowej miejscowości. To się działo w grudniu poinformowany o represyjnej naturze za Polaka – stąd ingerencja radzieckich i znosząc trudy zesłania na Syberię za i swoich dalszych losach wojennych 1943 roku. Potem były walki z Niemca- sowieckiej władzy, więc kategorycznie cenzorów do rubryczki «narodowość» w to, że był żołnierzem Wojska Polskiego. nasz bohater opowiedział sam we wspo- mi. Najcięższą z bitew stoczyliśmy pod odradzał Aleksandrowi i innym żołnie- książeczce wojskowej naszego dzisiej- mnieniu, które napisał dla potomków. Monte Cassino. rzom Armii Andersa z Kresów Wschod- Za udział w wojnie Aleksander szego bohatera. Rękopis tego wspomnienia jest przecho- Na froncie we Włoszech walczyłem nich II RP powrotu do ich rodzinnych Akulicz został odznaczony przez Pol- Od małego dziecka Aleksander wywany przez syna bohatera Sergiusza i do 1945 roku. Po zakończeniu wojny stron, zajętych przez Sowietów. skę: Krzyżem Walecznych, Brązowym został udostępniony na potrzebę niniej- Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem pomagał ojcu w uprawianiu roli. Praw- stacjonowaliśmy jeszcze we Włoszech do Pociąg, którym wieziono Aleksandra szej publikacji. Monte Cassino nr 17040, oraz Meda- dopodobnie pomoc syna w prowadzeniu roku 1946. W listopadzie 1946 roku prze- i Lidię Akuliczów zatrzymał się wreszcie lem Wojska, a przez Wielką Brytanię: gospodarstwa miała priorytet przed zdo- Oto jak wspominał wojnę nasz boha- niesiono nas do Anglii, gdzie zostaliśmy w miejscowości Tajturka, w rejonie usol- Gwiazdą za Wojnę 1939 – 1945, Gwiaz- bywaniem przez Aleksandra wykształce- ter: zdemobilizowani. skim obwodu irkuckiego. Młode mał- nia, więc ukończył on tylko dwie klasy Napiszę, jakie otrzymałem odzna- żeństwo zakwaterowano w baraku. Lidia dą Italii, Medalem Obrony oraz Meda- szkoły podstawowej. «W 1939 roku, kiedy Niemcy zaata- lem Wojny 1939 – 1945. kowały Polskę, a miało to miejsce 1 czenia wojenne: Krzyż Monte Cassi- i Aleksander musieli dzielić jeden pokój Po osiągnięciu wieku poborowego, września, zostałem zmobilizowany do no; Krzyż Walecznych; Brązowy Krzyż z jeszcze czterema rodzinami. Kopie brytyjskich odznaczeń w roku w roku 1935, Aleksander jako obywa- Wojska Polskiego. Trafiłem do Grodna, Zasługi z Mieczami; Medal Wojska; Aleksandra skierowano do pracy 2018 odebrał w Mińsku z rąk ambasador tel II RP dostał wezwanie do wojska. do 81. Pułku Strzelców, który skiero- Gwiazdę za Wojnę 1939-1945. przy wyrębie tajgi. Wkrótce małżeństwo Wielkiej Brytanii Fionny Gibb syn boha- Służbę zasadniczą odbywał w jednej z wano do obrony Lwowa. We Lwowie Odczuwam wielką krzywdę z powo- Akuliczów doczekało się pierwszego tera Sergiusz Akulicz. jednostek strzeleckich, prawdopodobnie przebywałem do 20 września. Wkrótce du tego, że nie jestem uznawany za dziecka. Pierwszego synka nazwano na Zmarł Aleksander Akulicz,obrońca – w 41. Suwalskim Pułku Piechoty im. do Lwowa wkroczyła Armia Czerwona i weterana wojny. Przecież walczyłem na cześć ojca – Aleksandrem. Jako drugi polskiego Lwowa w 1939 roku, kapral Marszałka Józefa Piłsudskiego. otrzymaliśmy rozkaz złożenia broni. Tak froncie ponad rok przeciwko hitlerow- urodził się nasz czytelnik Sergiusz. Tuż 15. Wileńskiego Batalionu Strzelców Na zdjęciach z okresu służby zasad- też zrobiliśmy, po czym próbowaliśmy skim najeźdźcom. Przeciwko Niemcom przed zakończeniem zesłania w rodzi- «Wilków» 5. Kresowej Dywizji Piecho- niczej na mundurze Aleksandra widzi- wracać do domu, gdyż takie dostaliśmy walczyłem jeszcze w 1939 roku, podczas nie Akuliczów urodziły się bliźniacz- ty w Armii Andersa 10 lipca 2007 roku my Państwową Odznakę Sportową oraz zalecenie od radzieckich wojskowych. Z obrony Lwowa. ki Ludmiła i Walentyna. Powrócić do w wieku 93 lat. Pochowany został na Odznakę Strzelecką, które świadczą o grupą kolegów wyruszyliśmy pociągiem Oto dlaczego odczuwam krzywdę». domu Akuliczom pozwolono dopiero po cmentarzu w Brzostowicy Wielkiej. tym, że młody żołnierz osiągał w wojsku na północ. Dojechaliśmy do Baranowicz, sześciu latach zesłania. W 1957 roku Cześć Jego Pamięci! dobre wyniki sportowe i był dobry na skąd nas już nie wypuszczono, a pociąg, Takie wspomnienie o wojnie nasz małżeństwo wróciło do rodzinnych Sta- strzelnicy. O tym że nasz bohater zdobył którym jechaliśmy, skierowano w kierun- bohater Aleksander Akulicz napisał rzyńców. Na szczęście w starej rodzin- Znadniemna.pl na podstawie 5 września 1988 roku. dokumentów i materiałów, w wojsku kwalifikacje «bardzo dobre- ku Rosji. Dotarliśmy do miejscowości nej chatce naszego bohatera mieszkała udostępnionych przez Sergiusza go strzelca» świadczą także wystające Juchnow w obwodzie smoleńskim (obec- Jego syn i nasz czytelnik Sergiusz jeszcze jego matka, więc Aleksander i Akulicza, syna bohatera 12 Głos na do widzenia znadniemna.pl styczeń 2020 r. Hołd żołnierzom generała Andersa Spotkanie z potomkami obywateli II RP, którzy trafili po 1941 roku do formowanej na terenie ZSRR Armii gen. Władysława Andersa 18 stycznia w Mińsku z udziałem ambasadorów Polski i Wielkiej Brytanii. «Spotykamy się dzisiaj, by oddać im cześć i wypełnić naszą powinność wobec nich. Byli bohaterami, ale przez całe dziesięciolecia nie można było o tym mówić» – oświadczył ambasador RP na Białorusi Artur Michalski podczas uro- czystości zorganizowanej w rezydencji

szefa polskiej placówki dyplomatycznej. facebook.com Wzięli w niej udział zaproszeni przez ambasadę Polski potomkowie i krewni «Przez wiele lat byli zapomniani. Batalionie Strzelców Karpackich 2. Kor- żołnierzy, obywateli II RP, którzy trafili A wy byliście z nich dumni, ale nie pusu Polskiego (w składzie 8. Armii do Armii Andersa. Na spotkaniu obec- mogliście o tym mówić» – oświadczył Brytyjskiej) walczył m.in. we Włoszech na była brytyjska ambasador Jacqueline Michalski. Białoruska reprezentantka Perkins, a także attache obrony Polski i i brał udział w bitwie o Monte Cassino. Wielkiej Brytanii. «W ZSRR stali się ofiarami za to, że W 1947 roku wrócił w ojczyste strony, walczyli nie w sowieckiej, a w polskiej «Trzeba robić wszystko, co w naszej na terenie ZSRR, a w 1951 roku wraz z armii. Dzisiaj wciąż wielu ludzi nie zna w finale Eurowizji ma mocy, by zachować pamięć o nich i opo- rodziną został zesłany na Syberię. tej historii» – mówiła Perkins. wiedzieć prawdę. Powiedzieć, że zostali «Mój ojciec za życia w to nie wierzył, Brytyjska ambasador wręczyła czte- polskie korzenie ciężko doświadczeni, to nic nie powie- ale dzisiaj to się stało – dokonała się dzieć» – mówiła ambasador. ry medale paniom Antoninie i Ninie, 14-letnia Białorusinka współpracy z Zeddem. W stronę Lizy sprawiedliwość» – powiedziała Antoni- «Po agresji 1939 roku powołani do córkom sierżanta Bazylego (Wasyla) Lizaveta Misnikova odwrócili się Cleo wraz z Tomsonem Leończyka. Leończyk, który otrzymał na Mackiewicz, córka Leończyka. i Baronem. Po chwili zastanowienia, polskiej armii poszli walczyć z Hitlerem. zakwalifikowała się do Wielu z nich trafiło następnie do sowiec- już wcześniej pośmiertnie polski Krzyż Obecny na spotkaniu badacz dziejów Lizaveta zdecydowała, że chce jednak trzeciej polskiej edycji The kich łagrów i więzień. Po amnestii w Monte Cassino, został uhonorowany 2. Korpusu Ihar Mielnikau podkreślił, szlifować swój warsztat wokalny pod Voice Kids. Jej mama Tatiana 1941 roku dołączyli do armii generała brytyjskimi odznaczeniami: Gwiazdą czujnym okiem duetu z Afromental. że historia Armii Andersa, a także wal- wyznała, że pradziadkowie Władysława Andersa, z którą pod brytyj- za Wojnę 1939-1945, Gwiazdą Włoch, czących w niej żołnierzy narodowości Chłopaki z Afromental doprowadzili Medalem Wojny (1939-1945) i Medalem Lizy byli Polakami. skim dowództwem przeszli często cały białoruskiej, wciąż jest mało znana na do zwycięstwa Alicję Szemplińską w szlak bojowy» – powiedział Michalski. Obrony. The Voice of Poland oraz opiekowali Białorusi. «Trzeba ją pokazywać, przy- O tym, że Liza Misnikova poja- Urodzony w 1911 roku Leończyk się Viki Gabor w drugiej edycji The Jak wskazał ambasador, ci, którzy pominać, przede wszystkim przez ludz- wi się w trzeciej edycji muzycznego wrócili po wojnie do swoich rodzin- został powołany do wojska w 1939 roku Voice Kids. To na pewno dobry wybór! kie historie, losy ludzi, którzy przeszli show The Voice Kids było wiadomo od nych stron, na Białoruś zajętą już przez i walczył w kampanii wrześniowej. finału Eurowizji Junior 2019. Podczas Z pewnością dla telewidzów naj- Sowietów, po raz kolejny stali się ofia- Następnie trafił do sowieckiej niewoli przez rok 1939, represje, deportacje» komentowania występu Białorusinki, większym szokiem okazała się infor- rami represji. Za «służbę w obcej armii» i łagru. W 1941 roku objęty amnestią, – mówił historyk. polski muzyk i krytyk muzyczny Artur macja przekazana przez Lizę i jej całymi rodzinami byli zsyłani na Syberię. trafił do Armii Andersa. Służąc w 4. Justyna Prus/PAP Orzech zdradził, że dziewczynka nie mamę za kulisami. Otóż, nastolatka tylko zaśpiewa przed jurorami The jest mocno związana z Polską. Jej pra- Voice Kids w składzie Cleo, Dawid dziadkowie byli Polakami. Kwiatkowski oraz Tomson i Baron, – Moi dziadkowie byli Polakami, ale sprawi, że odwrócą się na swoich do 1939 roku mieszkali na dawnym Książka o rtm. Pileckim fotelach, a ona sama zajdzie naprawdę terytorium Polski, które później zaczę- daleko. ło należeć do Białorusi – wyznała W ostatnim odcinku «przesłuchań mama Lizy, Tatiana. najlepszą biografią 2019 roku! w ciemno», widzowie mogli wresz- Dlaczego Liza zdecydowała się na cie obejrzeć wykonanie Lizy. 14-latka spróbowanie sił w polskim The Voice Biografia rotmistrza Witolda – humorystyczna opowieść o życiu w obecnie w USA. W oczach świata pozo- Wielkiej Brytanii przed i po referendum staje bardziej bezstronny aniżeli polscy zdecydowała się na zaprezentowanie Kids? Odpowiedź jest bardzo prosta Pileckiego pt. «Ochotnik» z 2016 roku ws. brexitu. historycy. Za dodatkową wartość tomu przed jurorami swojej interpretacji – na Białorusi nie ma jeszcze tego autorstwa brytyjskiego uznał przystępny i zajmujący sposób, w formatu. pisarza Jacka Fairweathera Zwycięzcy w poszczególnych kate- wielkiego hitu z repertuaru Ariany jaki Fairweather snuje swoją opowieść. Grande – Break Free, który powstał we eska.pl otrzymała 6 stycznia brytyjską goriach dostaną nagrodę w wysokości nagrodę Costa Book Awards 5 tys. funtów. Tytuł Costa Book of the Dzięki temu może on trafić do wielu za rok 2019 w kategorii Year za rok 2019 – wraz z nagrodą w czytelników. biografia. wysokości 30 tys. funtów – przyznany Jak podkreślał szef instytutu, historia zostanie 28 stycznia. Pileckiego jest jedną tych z odkrytych W związku z wygraniem swojej kate- Życzenia Opublikowana w czerwcu zeszłego o czynach Polaków w trakcie II wojny gorii, «Ochotnik» wciąż ma szansę na światowej. Wyraził przekonanie, że roku książka «The Volunteer: The True zdobycie głównej nagrody – tytułu Costa także dzięki zabiegom jego instytucji 7 stycznia 80. rocznicę urodzin obchodziła Story of the Resistance Hero who Infil- Book of the Year, czyli wygrania jednego będzie można dotrzeć do materiałów na trated Auschwitz» opowiada o losach WIKTORIA BARAŃSKA Z DOMU POCZOBUT, z najbardziej prestiżowych konkursów temat innych. wieloletnia, zasłużona działaczka literackich w Wielkiej Brytanii. rtm. Pileckiego i jego pobycie w nie- mieckim nazistowskim obozie zagłady Pochodzący z Walii 40-letni Fair- Związku Polaków na Białorusi, Od 1971 roku nagrodami Costa Book człowiek wielkiego serca i niespożytej energii, Auschwitz. weather jest pisarzem i dziennikarzem; Awards wyróżniane są książki napisa- był m.in. szefem biura brytyjskiego godnie kultywująca najlepsze tradycje naszych przodków. «Natknąłem się na tę historyczną Jest darzona powszechnym szacunkiem oraz sympatią. ne w języku angielskim przez pisarzy dziennika «Daily Telegraph» w Bag- mieszkających w Wielkiej Brytanii bądź postać i chciałem wiedzieć więcej. Kiedy dadzie i fotoreporterem amerykańskie- Z okazji tak doniosłego Jubileuszu najserdeczniejsze życzenia przybył do obozu w 1940 roku, było to zdrowia, spokoju, wszelkiej pomyślności Irlandii. Obecnie są przyznawane w pię- go «Washington Post» w Afganistanie. oraz Błogosławieństwa Bożego ciu kategoriach – powieść, debiutancka brutalne miejsce dla więźniów politycz- Napisał również dwie inne książki, «The nych, a on był świadkiem kroków podej- składają Zarząd Główny ZPB, członkowie powieść, biografia, poezja i książka dla Good War» i «The War of Choice», o Oddziału ZPB w Indurze oraz redakcja Głosu dzieci, po czym spośród zwycięzców mowanych przez nazistów zmierzają- wojnach w Afganistanie i w Iraku. Jest tych kategorii wybierana jest książka cych do „ostatecznego rozwiązania”. laureatem prestiżowych nagród dzien- roku. Przemycał wiadomości do Londynu, a w nikarskich. tej książce jest mowa o tym, dlaczego nic Pozostali zwycięzcy kategorii Książka «The Volunteer: One Man, W uroczystym dniu 80. urodzin nie zrobiliśmy» – powiedział o swojej to: «Middle England» Jonathana Coe An Underground Army, and the Secret KOCHANEJ MAMIE I BABCI książce Fairweather. (powieść), «The Confessions of Fran- Mission to Destroy Auschwitz» ma być WIKTORII BARAŃSKIEJ nie Langton» Sary Collins (debiutancka Dyrektor Instytutu Pileckiego przetłumaczona na holenderski, hiszpań- składamy szczere i serdeczne życzenia długich lat życia, przepełnionych zdrowiem, powieść), «Fleche» Mary Jean Chan dr Wojciech Kozłowski wskazał na ski, portugalski, czeski oraz litewski. pogody ducha, pomyślności i ludzkiej życzliwości, dni pełnych słońca i radości (poezja) i «Asha and the Spirit Bird» ogromne znaczenie faktu, że autorem Wydanie polskie zapowiedziano na sty- oraz wszystkiego, co najpiękniejsze i najmilsze w życiu. Jasbinder Bilan (książka dla dzieci). Ze książki rotmistrzu jest Fairweather. Jest czeń 2020 roku. Syn, córki i wnukowie względu na polityczny kontekst fawory- on bowiem wybitnym dziennikarzem Bartłomiej Niedziński/Andrzej tem wydaje się być «Middle England» i pisarzem brytyjskim mieszkającym Dobrowolski/PAP

Redaktor Naczelna: Iness TODRYK-PISALNIK e-mail: [email protected], Projekt współfinansowany w ramach Skład i łamanie: Alaksiej SALEJ [email protected] sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Głos znad Niemna Tel.: +375 29 78-78-825 Polskiej nad Polonią i Polakami za granicą w 2020 roku jest wydawany przy wsparciu Internet: znadniemna.pl Fundacji «Wolność i Demokracja»