Ministerstwo Środowiska Państwowy Instytut
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
MINISTERSTWO ŚRODOWISKA Zleceniodawca PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000 Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 30-059 Kraków, al. Mickiewicza 30 OBJAŚNIENIA DO MAPY HYDROGEOLOGICZNEJ POLSKI w skali 1: 50 000 Arkusz Łubowo (0197) Opracowali: DYREKTOR Państwowego Instytutu Geologicznego ....................................... dr inż. Bogusław Bielec upr. geol. Nr IV-0323 ........................................... mgr inż. Tomasz Operacz upr. geol. Nr IV-0353 Redaktor arkusza: ................................ prof. dr hab. Andrzej Sadurski upr. geol. Nr 050845 Państwowy Instytut Geologiczny Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Praca wykonana na zamówienie Ministra Środowiska Copyright by PIG & MŚ, Warszawa 2004 ISBN XX–XXXX–XXX–X SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE ................................................................................................................................ 4 I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU ...................................................................... 5 I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU .................................................................... 6 I.3. WYKORZYSTANIE WÓD PODZIEMNYCH .................................................... 7 II. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE ........................................................................................... 8 III. BUDOWA GEOLOGICZNA ................................................................................................................. 9 IV. WODY PODZIEMNE .......................................................................................................................... 11 IV.1. UŻYTKOWE PIĘTRA WODONOŚNE .......................................................... 11 IV.2. REGIONALIZACJA HYDROGEOLOGICZNA ............................................. 14 V. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH ...................................................................................................... 18 VI. ZAGROŻENIE I OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH ................................................................... 23 VII. WALORYZACJA WÓD PODZIEMNYCH ....................................................................................... 24 VIII. LITERATURA I WYKORZYSTANE MATERIAŁY ARCHIWALNE ......................................... 28 SPIS RYCIN ZAMIESZCZONYCH W TEKŚCIE Ryc. 1 Zestawienie poboru wód podziemnych oraz stopnia wykorzystania zasobów eksploatacyjnych ujęć wód podziemnych na arkuszu Łubowo w 2002 r. Ryc. 2 Miesięczne, półroczne i roczne sumy opadów w [mm] w roku hydrologicznym średnim (N), wilgotnym (W) i suchym (S) w wieloleciu 1961-2000 Ryc. 3 Charakterystyczne miesięczne stany wody w [cm] w wieloleciu 1976-2000 Ryc. 4 Klasy czystości wód powierzchniowych znajdujących się na arkuszu Łubowo Ryc. 5 Zestawienie wartości statystycznych wybranych składników fizykochemicznych wyników analiz pobranych dla arkusza (piętro czwartorzędowe) Ryc. 6 Zestawienie wartości statystycznych wybranych składników fizykochemicznych wyników analiz archiwalnych oraz pobranych dla arkusza (piętro czwartorzędowe) Ryc. 7 Histogramy rozkładu i diagramy kumulacyjne wybranych składników fizycznych i chemicznych wyników analiz archiwalnych i wykonanych dla arkusza (piętro czwartorzędowe) Ryc. 8 Parametry oceny waloryzacyjnej arkusza Łubowo MhP Ryc. 9 Waloryzacja głównego użytkowego poziomu wodonośnego arkusza Łubowo 2 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW DOŁĄCZONYCH DO TEKSTU Załącznik 1.1 Przekrój hydrogeologiczny I-I' Załącznik 1.2 Przekrój hydrogeologiczny II-II' Załącznik 2 Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego (w skali 1:100 000) Załącznik 3 Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego (w skali 1:100 000) Załącznik 4 Mapa dokumentacyjna (w skali 1:100 000) Załącznik 5 Wybrane warstwy informacyjne SPIS TABEL DOŁĄCZONYCH DO TEKSTU Tabela 1a Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 2 Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne otwory studzienne Tabela 4 Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych Tabela A Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela B Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (hydrogeologiczne otwory badawcze, otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Tabela C1 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – reprezentatywne otwory studzienne Tabela C5 Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych – materiały archiwalne – otwory studzienne pominięte na planszy głównej SPIS MAP (wydruki ploterowe) Mapa hydrogeologiczna Polski - plansza główna w skali 1:50 000 Mapa dokumentacyjna w skali 1:50 000 WERSJA CYFROWA MAPY (GIS) Materiał archiwalny w Centralnym Archiwum Geologicznym PIG 3 I. WPROWADZENIE Arkusz Łubowo (197) Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 opracowany został w okresie wrzesień 2002 r. – marzec 2004 r. w oparciu o koncepcję zawartą w "Instrukcji opracowania i komputerowej edycji Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, cz. I i II”. Dla realizacji arkusza nie było wymagań opracowania programu prac geologicznych. Podstawę formalną opracowania arkusza Łubowo stanowi trójstronna umowa zawarta pomiędzy Państwowym Instytutem Geologicznym, Ministerstwem Środowiska i Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Państwowy Instytut Geologiczny jest generalnym wykonawcą Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1: 50 000 realizowanej na zamówienie Ministerstwa Środowiska ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Arkusz Łubowo (197) wykonany został w Akademii Górniczo-Hutniczej przez dr inż. Bogusława Bielca i mgr inż. Tomasza Operacza. Redaktorem arkusza jest prof. dr hab. Andrzej Sadurski. Dla opracowania arkusza zebrano i wykorzystano materiały dokumentacyjne, wiertnicze, kartograficzne i ogólne. Materiały te poddano selekcji i krytycznej ocenie z punktu widzenia ich wiarygodności i przydatności do opracowania arkusza. Przeanalizowano następujące materiały dokumentacyjne: 55 otworów studziennych, z których 34 wytypowano jako reprezentatywne otwory studzienne (tab. 1a i A), 4 otwory wiertnicze bez opróbowania hydrogeologicznego (tab. B), wyniki 50 archiwalnych analiz chemicznych próbek wody pobranych z otworów studziennych (tab. C1 i C5), dane dotyczące 14 potencjalnych ognisk zanieczyszczeń wód podziemnych (tab. 4). Stan rozpoznania arkusza Łubowo jest dobry. Otwory hydrogeologiczne rozmieszczone są na arkuszu dość równomiernie. Przestrzenna rejonizacja omawianego obszaru pod względem jakości wód podziemnych przeprowadzona została na podstawie wyników analiz fizyczno-chemicznych wody wykonanych w ramach realizacji niniejszego arkusza (tab. 3a). Analizy wykonano w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w laboratorium Zakładu Hydrogeologii 4 i Ochrony Wód. Dodatkowo posłużono się również wynikami archiwalnych analiz wody (tab. C1 i C5). Największym miastem na arkuszu jest Łubowo. Nieliczne miejscowości położone w obrębie arkusza są typowymi rolniczymi osiedlami wiejskimi. Wykaz wykorzystanych materiałów (mapy, dokumentacje, materiały publikowane) zamieszczono na końcu tekstu w rozdziale VIII, a następnie zestawiono tabele, załączniki i ryciny. Ponadto wykorzystano materiały i informacje z Centralnego Banku Danych Hydrogeologicznych HYDRO [3] oraz Wydziału Ochrony Środowiska Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie [25] i urzędów gminnych, zebrane podczas prac terenowych. I.1. CHARAKTERYSTYKA TERENU Pod względem administracyjnym arkusz Łubowo znajduje się w województwie zachodniopomorskim; powiecie szczecineckim (północno-wschodnia część arkusza – ok. 61%) oraz powiecie drawskim (południowo-zachodnia część arkusza – ok. 39%). W obrębie arkusza położone są fragmentarycznie, następujące jednostki administracyjne: powiat szczecinecki: gm. Borne Sulinowo, miasto Borne Sulinowo, gm. Barwice, powiat drawski: gm. Czaplinek, miasto Czaplinek. Arkusz Łubowo zajmuje powierzchnię ok. 307,2 km2. Obszar arkusza leży między 16o15’ a 16o30’ długości geograficznej wschodniej, oraz między 53o30’ a 53o40’ szerokości geograficznej północnej. Arkusz Łubowo graniczy z następującymi arkuszami: od północy z ark. Barwice (159), od wschodu z ark. Sulinowo (198), od południa z ark. Nadarzyce (235) i od zachodu z ark. Czaplinek (196). Według podziału na jednostki fizyczno-geograficzne [10] obszar arkusza Łubowo znajduje się w zasięgu makroregionów: Pojezierza Zachodniopomorskiego oraz Pojezierza Południowopomorskiego. Większa część arkusza należy do mezoregionu Pojezierza Drawskiego a pozostałe fragmenty arkusza do mezoregionów Równiny Wałeckiej i Pojezierza Szczecineckiego. Powierzchnia arkusza Łubowo pod względem hipsometrycznym jest dość zróżnicowana. Rzędne wysokościowe arkusza zamykają się w wartościach od 129,9 m n.p.m. 5 (jezioro Dołgie) do 206,3 m n.p.m. (rejon wokół jeziora Komorze). Wysokości względne pomiędzy dnami dolin a wysoczyzną osiągają wartości 30-40 m we wschodniej części arkusza oraz 50-75 m na pozostałym obszarze. Pod względem hydrogeologicznym arkusz Łubowo znajduje się w regionie pomorskim (V) w rejonie pilskim (VA) [20, 21]. I.2. ZAGOSPODAROWANIE TERENU Analizowany arkusz jest wyjątkowo słabo zaludniony. W jego obrębie znajduje się zaledwie kilka większych wiosek, a największa z nich skupia zaledwie 1,1 tys. mieszkańców. Łącznie na arkuszu Łubowo mieszka zaledwie 4,6 tys. mieszkańców, co daje wyjątkowo niski wskaźnik gęstości zaludnienia rzędu 15 osób na km2. Na arkuszu