PROJEKT – pa ździernik 2013r.

UCHWAŁA Nr ...... / ...... / 2013 Rady Gminy Chmielno z dnia ...... 2013 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Na podstawie art. 10, 11, 12 ust. 1 Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z poźn. zm.) oraz w zwi ązku z art. 18 ust.2 pkt. 15 Ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorz ądzie gminnym (t.j. Dz. U. 2013 poz. 594), w zwi ązku z Uchwał ą X/101/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29 grudnia 2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno

Rada Gminy Chmielno u c h w a l a co nast ępuje:

§ 1. 1. W wyniku zmiany zasad polityki przestrzennej uchwala si ę „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”, stanowi ące aktualizacj ę dotychczasowego dokumentu.

2. Aktualizacja, o której mowa w ust. 1, dotyczy całego obszaru gminy w jej granicach administracyjnych.

§ 2. Zał ącznikami do niniejszej uchwały s ą:

1) część tekstowa , stanowi ąca zał ącznik nr 1 do niniejszej uchwały (1A – Uwarunkowania, 1B - Kierunki ). 2) część graficzna , stanowi ąca zał ączniki nr 2- 4 do niniejszej uchwały: Zał. 2. – Uwarunkowania – w skali 1:10 000 Zał. 3 - Kierunki zagospodarowania przestrzennego – w skali 1:10 000 Zał. 4 - Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej – w skali 1:20 000 3) zał. nr 5 do uchwały stanowi ący rozstrzygni ęcia o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu zmiany- aktualizacji „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”.

§ 3. Zobowi ązuje si ę Wójta Gminy do realizacji zasad polityki przestrzennej, zawartej w „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”.

§ 4. Traci moc uchwała Nr XXVIII/232/2002 Rady Gminy w Chmielnie z dnia 05 kwietnia 2002r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”.

§ 5.

1. Uchwała wchodzi w życie z dniem podj ęcia.

2. Uchwała podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyj ęty oraz poprzez zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej. ……………………………… Przewodnicz ący Rady Gminy Chmielno

1 PROJEKT – pa ździernik 2013r.

ZAŁ ĄCZNIKI Zał ącznik nr 1 Do uchwały Nr …………….. Rady Gminy Chmielno z dnia…………….. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Cz ęść tekstowa: Zał. 1 A – Uwarunkowania Zał. 1B – Kierunki zagospodarowania i polityka przestrzenna

Zał ącznik nr 2 Do uchwały Nr …………….. Rady Gminy Chmielno z dnia…………….. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Cz ęść graficzna - Uwarunkowania – w skali 1:10 000

Zał ącznik nr 3 Do uchwały Nr …………….. Rady Gminy Chmielno z dnia…………….. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Cz ęść graficzna - Kierunki zagospodarowania przestrzennego – w skali 1:10 000

Zał ącznik nr 4 Do uchwały Nr …………….. Rady Gminy Chmielno z dnia…………….. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Cz ęść graficzna - Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej – w skali 1:20 000

2 PROJEKT – pa ździernik 2013r.

Zał ącznik nr 5 Do uchwały Nr …………….. Rady Gminy Chmielno z dnia…………….. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Rozstrzygni ęcie w sprawie uwag wniesionych do projektu „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Rada Gminy Chmielno, po zapoznaniu si ę z dokumentacj ą formalno-prawn ą dotycz ącą uwag do projektu „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno” rozstrzyga co nast ępuje:

1. Projekt „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”, zwany dalej „Studium” został wyło żony do publicznego wgl ądu w dniach od …………... do ………………… W dniu …………………. odbyła si ę dyskusja publiczna nad przyj ętymi w projekcie „Studium” rozwi ązaniami. Termin składania uwag do projektu „Studium” nale żało składa ć w nieprzekraczalnym terminie do dnia ……………. 2. Udokumentowano, że w czasie wyło żenia projektu „Studium” oraz w terminie obligatoryjnym oczekiwania na uwagi, do Wójta Gminy Chmielno wpłynęło ….. uwag (numery uwag podane w nawiasach nawi ązuj ą do numeru porz ądkowego w tabeli pt. "Wykaz uwag"). 3. Po rozpatrzeniu uwag, na wniosek Wójta Gminy Chmielno, Rada Gminy Chmielno postanawia, co nast ępuje: a) Odrzuci ć w cało ści nast ępuj ące uwagi jako nieuzasadnione: (…..) Uwaga z dnia ………., data wpływu ……….. – zgłoszona przez ………….., dotycz ąca działki nr ……………….. dotycz ąca ………………….; b) Pozostałe uwagi o numerach (numeracja wg tabeli „Wykaz uwag”): ………………. zostały w projekcie „Studium” uwzgl ędnione poprzez odpowiednie korekty w tek ście uchwały lub/ i zał ącznikach graficznych. Przedkładany Radzie Gminy Chmielno projekt zawiera wprowadzone do projektu „Studium” korekty/zmiany wynikaj ące z rozpatrzenia uwag przez Wójta Gminy - stosownie do art. 11 pkt 12) ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

UWAGA : wariant zapisu w sytuacji, gdyby nie wpłyn ęły żadne uwagi: 2. Udokumentowano, że w czasie wyło żenia projektu „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno” oraz w terminie obligatoryjnym oczekiwania na uwagi, do Wójta Gminy Chmielno nie wpłyn ęły żadne uwagi/wpłyn ęły nast ępuj ące uwagi……………………..

…………………………. Przewodnicz ący Rady Gmina Chmielno

3 PROJEKT – pa ździernik 2013r.

UZASADNIENIE Do uchwały Nr ……………………. Rady Gminy Chmielno z dnia…………… w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno”

Zgodnie z art.7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 o samorz ądzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2013r poz. 594) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty nale ży do zada ń własnych gminy. W szczególno ści zadania własne obejmuj ą sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomo ściami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej. Stosownie do art. 18 ust. 2 pkt. 5 w/w ustawy do wył ącznej wła ściwo ści rady gminy nale ży uchwalanie studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a tak że zmian tych dokumentów. Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.) studium uchwala rada gminy, a zgodnie z art. 27 tej że ustawy zmiana studium, jego aktualizacja czy nowelizacja nast ępuje w takim trybie, w jakim jest ono uchwalane. Dotychczasowe „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno” uchwalono Uchwał ą Nr XXVIII/232/2002 Rady Gminy w Chmielnie z dnia 5 kwietnia 2002r. Ze wzgl ędu na upływ czasu, liczne zmiany przepisów prawa dotycz ącego zagadnie ń przestrzennych, ochrony środowiska i ochrony przyrody, nowe uwarunkowania ponadlokalne (w tym przyj ęcie takich dokumentów jak np. koncepcja zagospodarowania przestrzennego kraju do 2030, strategia rozwoju województwa pomorskiego z 2012r., plan zagospodarowania przestrzennego woj. pomorskiego z 2009r), a przede wszystkim aktualne potrzeby Gminy i jej mieszka ńców, wyra żone w licznych wnioskach, niezb ędnym stało si ę cało ściowe znowelizowanie dotychczasowego Studium. Rada Gminy Chmielno Uchwał ą Nr X/101/2011 z dnia 29 grudnia 2011r. przyst ąpiła do sporz ądzania Studium, stanowi ącego aktualizacj ę całego dokumentu w granicach administracyjnych gminy. Projekt Studium został sporz ądzony zgodnie z wymogami ustawy z 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647, z późn. zm.), procedura formalno-prawna przebiegała zgodnie z art. 11 ustawy. Zakres i forma opracowania uwzgl ędniaj ą tre ść Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dn. 28 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 118 poz. 1233) dot. studium. „Studium…”sporz ądzono z uwzgl ędnieniem wniosków z opracowania ekofizjograficznego dla gminy Chmielno (opracowanie „Proeko” Gda ńsk) oraz materiałów i wniosków zebranych przez Wójta Gminy po zawiadomieniu o przyst ąpieniu do sporz ądzania Studium, a tak że zebranych w Urz ędzie Gminy w okresie od 2003r do sierpnia 2013r. Aktualizacja Studium zast ąpi w cało ści dotychczasowy dokument. Dla proponowanych rozwi ąza ń projektowych uzyskano wymagane przepisami ustawy o planowaniu i ż zagospodarowaniu przestrzennym opinie oraz uzgodnienia. Do zaktualizowanego „Studium…” sporz ądzono prognoz ę oddziaływania na środowisko oceniaj ącą proponowane rozwi ązania. Dokument „Studium…” wraz z prognoz ą poddano procedurze planistycznej wynikaj ącej z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, zgodnie z wymogami ustawy z 03.10.2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, ze zm.). Ustawa ta, w art. 46.1. wprowadziła wymóg przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w tym tak że w przypadku wprowadzania zmian do ju ż przyj ętego dokumentu. Po uzgodnieniu zakresu i stopnia szczegółowo ści informacji wymaganych w prognozie, sporz ądzono dla projektu dokumentu „Studium…” prognoz ę oddziaływania na środowisko oraz uzyskano opinie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gda ńsku i Pa ństwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Kartuzach. Niektóre z proponowanych rozwi ąza ń zostały ocenione w Prognozie jako dyskusyjne b ądź nawet konfliktowe. Ze wzgl ędu na uwagi zawarte w opinii RDO Ś w Gda ńsku oraz negatywne uzgodnienie pierwszej wersji projektu, skorygowano projekt Studium, uwzgl ędniaj ąc uwagi RDO Ś. Przedmiotem wyło żenia publicznego był projekt skorygowany. W procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko z udziałem społecze ństwa nie uzyskano uwag ani wniosków do dokumentu b ądź do prognozy / wniesiono nast ępuj ące uwagi………………… Po uzyskaniu wymaganych przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uzgodnie ń oraz opinii projekt „Studium” wyło żono do publicznego wgl ądu, ogłaszaj ąc o tym fakcie stosownie do wymogów ustawy. Wyło żenie odbyło si ę w dniach od 30 pa ździernika 2013r do 29 listopada 2013r . W dniu 29 listopada 2013r . odbyła si ę dyskusja publiczna nad rozwi ązaniami projektu „Studium” W wyznaczonym na wnoszenie uwag okresie tj. do dnia 21 grudnia 2013r . nie wniesiono uwag. / wniesiono nast ępuj ące uwagi ………….. Tryb formalno-prawny opracowania został udokumentowany zgodnie z wymogami ustawowymi w dokumentacji planistycznej. Maj ąc na uwadze art. 3 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który mówi i ż kształtowanie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, nale ży do zada ń własnych gminy za zasadne uwa ża si ę podj ęcie przedmiotowej uchwały. Studium nie jest aktem prawa miejscowego, nie oznacza to jednak, że nie posiada ono żadnej funkcji prawnej. Ustalenia studium maj ą charakter „aktu wewn ętrznego”, który obowi ązuje samorz ąd gminy i jednostki podległe gminie do prowadzenia działa ń zgodnie z przyj ętym dokumentem. Ustalenia Studium s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych (zgodnie z art. 9 ust 4 ustawy), plany miejscowe sporz ądza si ę zgodnie z zapisami Studium (wg art. 15 ust 1 ustawy), a przed ich uchwaleniem Rada Gminy winna stwierdzi ć, i ż nie naruszaj ą ustale ń Studium (art. 20 ust 1 ustawy). Tak że ka żdorazowo przed podj ęciem stosownej uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia planu miejscowego Wójt Gminy jest obowi ązany bada ć jaki jest stopie ń zgodno ści przewidywanych rozwi ąza ń z ustaleniami Studium (art. 14 ust. 5 ustawy z 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Wobec wyczerpania procedury przedkłada si ę Radzie Gminy projekt zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno” wraz z ustawowo okre ślonymi zał ącznikami – do uchwalenia.

4 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO - Zał ącznik nr 1A REALIZACYJNE do Uchwały Nr ………… Rady Gminy Chmielno z dnia ………………….

sp. z o.o. ul. Ko ściuszki 34G 83-200 Starogard Gda ński tel/fax (058) 562-20-57, (058) 561-14-78 e-mail: [email protected]

OBIEKT G M I N A

CHMIELNO

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NAZWA OPRACOWANIA AKTUALIZACJA (dla obszaru w granicach administracyjnych) CZ ĘŚĆ A -UWARUNKOWANIA RODZAJ OPRACOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

ZLECENIODAWCA GMINA CHMIELNO

mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk GŁÓWNY PROJEKTANT (uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G- 006/2002)

dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk-Skolimowska SPRAWDZAJ ĄCY (uprawnienia urbanistyczne nr 1540 wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G-005/2002)

OPRACOWANIE mgr Aleksandra Nowicka, mgr Karolina Suchojad

NUMER UMOWY Nr 272.13.12 z dnia 12 czerwca 2012r.

DATA OPRACOWANIA czerwiec 2012 – pa ździernik 2013

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Spis tre ści: 1 WST ĘP, CZ ĘŚĆ OGÓLNA...... 4 1.1 Wst ęp...... 4 1.2 Podstawa opracowania, materiały wyj ściowe...... 7 1.3 Zespół autorski projektu studium ...... 10 2 UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY 11 2.1 Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju...... 11 2.2 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego...... 14 2.2.1 Poło żenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci osadniczej. . 14 2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego...... 15 2.2.3 Zasady ochrony środowiska kulturowego i system ochrony walorów krajobrazu ...... 15 2.2.4 Gospodarka turystyczna...... 16 2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym ...... 16 2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna ...... 17 2.2.7 Inne uwarunkowania ...... 18 2.3 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące z pozostałych dokumentów – planów i programów województwa pomorskiego ...... 18 2.3.1 Strategia rozwoju województwa pomorskiego ...... 18 2.4 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno oraz Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno...... 19 2.4.1 Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno ...... 19 2.4.2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno ...... 20 3 UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE (WG ART. 10 UST 1 USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R.)...... 21 3.1 Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu...... 21 3.1.1 Przeznaczenie terenu...... 21 3.1.2 Użytkowanie terenu...... 25 3.1.3 Obecne zagospodarowanie...... 25 3.1.4 Uzbrojenie terenu...... 32 Informacje ogólne dotycz ące urz ądze ń wodoci ągowych ...... 37 3.2 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony ...... 42 3.2.1 Elementy struktury krajobrazu...... 42 3.2.2 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego...... 44 3.3 Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ść i jako ść zasobów wodnych oraz wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego...... 45 3.3.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego...... 45 3.3.2 Stan i potencjał rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej...... 46 3.3.3 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego...... 47 3.3.4 Potencjał rekreacyjny...... 50 3.3.5 Potencjał odnawialnych źródeł energii ...... 51 3.3.6 Osnowa ekologiczna ...... 53 3.4 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej...... 53 3.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą ...... 53 3.4.2 Lokalne warto ści środowiska kulturowego i krajobrazu...... 53

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 2 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.4.3 Archeologia...... 56 3.5 Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści życia mieszka ńców ...... 56 3.5.1 Warunki zamieszkania ...... 56 3.5.2 Rynek pracy...... 58 3.5.3 Zakłady pracy i usługi...... 62 3.5.4 Oświata i wychowanie ...... 62 3.5.5 Ochrona zdrowia ...... 63 3.5.6 Opieka socjalna ...... 63 3.5.7 Obiekty kultury ...... 65 3.5.8 Baza turystyczna ...... 65 3.6 Uwarunkowania wynikaj ące z zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia..... 66 3.6.1 Zagro żenia przyrodnicze...... 66 3.6.2 Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpieniem powa żnej awarii ...... 67 3.7 Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy...... 68 3.7.1 Wnioski do zmiany sposobu u żytkowania i zagospodarowania terenu ...... 68 3.7.2 Potencjał transurbacyjny ...... 68 3.7.3 Tereny zamkni ęte ...... 69 3.7.4 Prognoza liczby ludno ści gminy Chmielno do roku 2030 ...... 69 3.7.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe...... 74 3.8 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów ...... 74 3.9 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 75 3.9.1 Ustawa o ochronie przyrody ...... 75 3.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ...... 78 3.9.3 Ustawa o lasach...... 82 3.9.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych...... 82 3.9.5 Ustawa Prawo Wodne...... 83 3.9.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze) ...... 84 3.10 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych...... 84 3.11 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 85 3.11.1 Zasoby wód podziemnych...... 85 3.11.2 Udokumentowane zło ża kopalin ...... 85 3.12 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 85 3.12.1 Infrastruktura drogowa ...... 85 3.12.2 Bezpiecze ństwo ruchu drogowego ...... 88 3.12.3 Szlaki turystyczne...... 91 3.12.4 Infrastruktura i komunikacja kolejowa...... 91 3.12.5 Komunikacja autobusowa...... 91 3.12.6 Stan istniej ący układu komunikacyjnego w gminie - podsumowanie...... 92 3.12.7 Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 93 4 WPŁYW UWARUNKOWA Ń NA USTALENIE KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO...... 95

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 3 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1 WST ĘP, CZ ĘŚĆ OGÓLNA 1.1 Wst ęp Pierwsze studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno zostało sporz ądzone w roku 2001 i przyj ęte Uchwał ą Nr XXVIII/232/2002 Rady Gminy Chmielno z dnia 05 kwietnia 2002 r. Studium to zostało opracowane na podstawie nieobowi ązuj ącej ju ż ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994r. Niniejsze opracowanie sporz ądzane jest na podstawie Uchwały Nr X/101/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29.12.2011 r. Zmiana stanowi aktualizacj ę dokumentu studium i opracowywana jest dla całego obszaru gminy w granicach administracyjnych. Studium nie jest aktem prawa miejscowego i nie stanowi podstawy prawnej dla wydawanych decyzji administracyjnych. Jest to dokument obejmujący obszar gminy w jej granicach administracyjnych, stanowi ący wykładni ę polityki przestrzennej gminy. Obowi ązuje Wójta Gminy oraz Rad ę Gminy, zwłaszcza w działaniach zwi ązanych ze sporz ądzaniem planów miejscowych, które w my śl ustawy nie mog ą by ć sprzeczne z ustaleniami studium (nie mog ą narusza ć ustale ń studium). Jest to dokument sporz ądzany obligatoryjnie dla ka żdej gminy, na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym . Zakres rzeczowy opracowania oraz sposób i tryb formalny wynika z przepisów ustawowych. Forma opracowania, jego zakres w cz ęś ci tekstowej i graficznej musza by ć zgodne z rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 118, poz. 1233). Studium, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647, ze zm.), sporz ądza si ę uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju przestrzennego i planu zagospodarowania województwa oraz strategii rozwoju gminy. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z art. 9 i 10 ustawy: Art. 9.

1. W celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwał ę o przyst ąpieniu do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium". 2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporz ądza studium zawieraj ące cz ęść tekstow ą i graficzn ą, uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. 3. Studium sporz ądza si ę dla obszaru w granicach administracyjnych gminy. 4. Ustalenia studium s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych. 5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego.

Art. 10. 1. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z: 1) ·dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) ·stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 4 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3) ·stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) ·stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) ·warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) ·zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) ·potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy; 8) ·stanu prawnego gruntów; 9) ·wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych; 10) ·wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; 11) ·wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 12) ·wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych; 13) ·stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) ·zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych; 15) wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej.

2. W studium okre śla si ę w szczególno ści: 1) ·kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) ·kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; 3) ·obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) ·obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) ·kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) ·obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) ·obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) ·obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 400 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) ·obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) ·kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) ·obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych; 12) ·obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny; 13) ·obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); 14) ·obszary wymagające przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) ·granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 5 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

16) ·inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. 2a. Je żeli na obszarze gminy przewiduje si ę wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urz ądzenia wytwarzaj ące energie z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu, w studium ustala si ę ich rozmieszczenie.

3. Obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie 3 miesi ęcy od dnia ustanowienia tego obowi ązku.

4. Minister wła ściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej okre śli, w drodze rozporz ądzenia, wymagany zakres projektu studium w cz ęś ci tekstowej i graficznej, uwzgl ędniaj ąc w szczególno ści wymogi dotycz ące materiałów planistycznych, skali opracowa ń kartograficznych, stosowanych oznacze ń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 1 ust. 2 ustala te ż konieczno ść uwzgl ędnienia w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: − Wymaga ń ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury; − Walorów architektonicznych i krajobrazowych; − Wymaga ń ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i le śnych; − Wymaga ń ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; − Wymaga ń ochrony zdrowia oraz bezpiecze ństwa ludzi, mienia oraz potrzeby osób niepełnosprawnych; − Walorów ekonomicznych przestrzeni; − Prawa własno ści; − Potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa; − Potrzeb interesu publicznego. Ponadto zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2010r. nakazuje uwzgl ędnia ć potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególno ści telekomunikacyjnych sieci szerokopasmowych. W rozporz ądzeniu1 w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sprecyzowane s ą wymagania co do zakresu projektu oraz rodzajów dokumentów obrazuj ących tok formalny jego sporz ądzania. Zgodnie z wymogami ustawowymi niniejsze opracowanie zawiera Cz ęść A - Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego oraz w Cz ęś ci B Kierunki rozwoju przestrzennego. Inne aspekty rozwoju społecznego i gospodarczego podejmowane s ą tylko w zakresie niezb ędnym, bezpo średnio oddziałuj ącym na problemy przestrzenne. Ustalenia Studium koncentruj ą si ę na najwa żniejszych problemach gospodarki przestrzennej i nie rozwi ązuj ą wszystkich mo żliwych kwestii szczegółowych, te wskazane s ą do rozstrzygni ęć w opracowaniach bardziej szczegółowych, np. planach miejscowych, studiach problemowych, koncepcyjnych, bran żowych, operacyjno-realizacyjnych itd.

1 Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 6 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na kształt proponowanych rozwi ąza ń wpływ miały tak że przepisy innych ustaw obowi ązuj ących, w tym szczególnie ustawy o ochronie środowiska, ochronie przyrody, ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Cz ęść A elaboratu zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno składa si ę z: - cz ęś ci tekstowej (Zał. 1a) - Uwarunkowania - synteza; - zał ącznika graficznego Zał. Nr 2 Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego w skali 1: 10 000.

1.2 Podstawa opracowania, materiały wyj ściowe. • Umowa nr 272.13.12 z dnia 12 czerwca 2012r. zawarta pomi ędzy Gmin ą Chmielno a Przedsi ębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym „Dom” Sp. Z o. o. w Starogardzie Gda ńskim, ul. Ko ściuszki 34G. • Uchwała nr X/101/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29.12.2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno. Podstawowe przepisy prawne: Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647, ze zm.); Ustawa z dnia 03.10.2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008.199.1227, z pó źn. zm.); Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. 2010.243.1263, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008.25.150, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 145); Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. 2009. 151.1220, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. 4.121.1266, z pó źn. zm., w tym z zmian ą z 08.03.2013r 2); Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomo ściami (Dz. U. 2010.261.2603, z pó źn. zm.); Ustawa z 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 00.100.1086, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 09.06.2011r.. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011.163.981) Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007.19.115, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 123, poz. 858, ze zm.); Ustawa z dnia 13 wrze śnia 1996. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012r poz. 391)

2 Zmiana ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych z dnia 08 marca 2013r. – Dz. U. z 2013r. poz. 503 z dnia 25.04.2013r. – weszła w życie z dniem 26.05.2013r. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 7 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2010r. Nr 185, poz. 1243, z pó źn. zm.) Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2006r. Nr 89, poz. 625, z pó źn. zm.) Ustawa z dnia 4 marca 2010r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz.U. z 2010r. Nr 76, poz. 489) Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych( Dz.U. Nr 106, poz. 675) Rozp. Ministra Środowiska w sprawie obszarów specjalnych ochrony ptaków Natura 2000 z dnia 21 lipca 2004r. (Dz.U. Nr 229, poz. 2313) Uchwała nr 147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Woj. Pomorskiego nr 66 z dnia 2 czerwca 2011) http://edziennik.gdansk.uw.gov.pl (dot. KPK str. 7597-7600).

Podstawowe materiały wyj ściowe: Biernat A., 2008. Studium krajobrazowe pocz ątku Drogi Kaszubskiej przed wjazdem do Chmielna od strony Garcza, Gda ńsk Identyfikacja struktury przyrodniczej i dziedzictwa kulturowego oraz koncepcja przestrzenna ich ochrony i kształtowania w województwie pomorskim – praca zbiorowa pod kierunkiem Artura Kostarczyka i Macieja Przewo źniaka, Gda ńsk, 2001, Musiał R., 2012. Aktualizacja zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe , Gda ńsk; Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” . Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011r.; Krajobrazy Pomorza – materiały cyklu konferencji organizowanych przez Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urz ędu Marszałkowskiego Woj. Pomorskiego- 2012r. , w szczególno ści dot. krajobrazów pojeziernych oraz materiały robocze do Poradnika Pomorskie Krajobrazy, Gda ńsk, 2012 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 Regiony, miasta, obszary wiejskie - dokument przyj ęty Uchwał ą Rady Ministrów z dnia 13 lipca2010r. Król D, Rudnicka D., 1999/2002. Archeologiczne studium kulturowe gminy Chmielno , Gda ńsk; Lipi ńska B., Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie, opracowanie w ramach „Planu ochrony KPK” Obowi ązuj ące i archiwalne plany miejscowe dot. obszaru gminy; Piotrzkowski A., 2012. Prognoza demograficzna dla gminy Chmielno opracowana na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego ; Plan rozwoju lokalnego gminy Chmielno, 2004; Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (pzpwp) ( Gda ńsk, pa ździernik 2009, Uchwała nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009r.; Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkó •w w studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 8 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zagospodarowania przestrzennego. Poradnik dla planistów i samorz ądów lokalnych. Narodowy Instytut Dziedzictwa , Warszawa 2011 „Proeko”, 2012. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Chmielno dla potrzeb studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Gda ńsk; Projekt – Regionalny Barometr Społeczny - moduł informacyjno-decyzyjny WWW.midrbs.pomorskie.eu „PROKART”, 2002. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno , Kartuzy; Przewo źniak M. – red. 2000. Kaszubski Park Krajobrazowy. Walory – zagro żenia – ochrona. Materiały do Monografii Przyrodniczej Regionu Gda ńskiego , Tom 2; Studium ochrony krajobrazu województwa pomorskiego - na zlecenie Samorz ądu Województwa Pomorskiego –dr hab. Mariusz Kistowski, dr inz Arch Bogna Lipi ńska, mgr Barbara Korwel-Lejkowska , Gda ńsk, grudzie ń 2005r. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 przyj ęta Uchwał ą nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 wrze śnia 2012 roku oraz pozostałe plany i programy województwa pomorskiego; Szyma ński W. i in., 1996. Dziedzictwo kulturowe. Operat ochrony środowiska kulturowego KPK; Inne materiały Urz ędu Gminy w Chmielnie dotycz ące gminy

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 9 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1.3 Zespół autorski projektu studium Zespół autorski projektu studium:

Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. , Starogard Gda ński

Projektant główny, prowadzenie tematu, urbanistyka, koordynacja - mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk - uprawnienia do proj. w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, członek Izby Urbanistów nr ewid. G-006/2002 POIU w Gda ńsku

Urbanistyka, środowisko kulturowe, opracowania graficzne – mgr Aleksandra Nowicka mgr Karolina Suchojad

Komunikacja - mgr in ż. Tomasz Mackun

In żynieria – mgr in ż. Barbara Jodłowska

Zagadnienia programowe, gospodarcze i społeczne - mgr in ż. Andrzej Piotrzkowski

Środowisko przyrodnicze – ekofizjografia oraz prognoza oddziaływania na środowisko- zespół Biura Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „Proeko” z Gda ńska pod kierunkiem dr hab. Macieja Przewo źniaka

Sprawdzaj ący - dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk - Skolimowska (nr ewid, G-005/2002 POIU w Gda ńsku)

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 10 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2 UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY

2.1 Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Opracowano na podstawie „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju okre śla zasady prowadzenia polityki przestrzennej przede wszystkim w oparciu o ustrojową zasad ę zrównowa żonego rozwoju i wynikaj ące z niej zasady planowania publicznego: • zasad ę racjonalno ści ekonomicznej, • zasad ę preferencji regeneracji (odnowy) nad zajmowaniem nowych obszarów pod zabudow ę, • zasad ę przezorno ści ekologicznej, • zasad ę kompensacji ekologicznej, • zasad ę hierarchiczno ści celów zapewniaj ącą koordynacj ę działalno ści wszystkich podmiotów podejmuj ących decyzj ę z poszanowaniem subsydiarno ści organizacji władz samorz ądowych, • zasada dynamicznego strefowania i wyznaczania obszarów planistycznych, • zasada partycypacji społecznej (szerokiej i aktywnej). Cel strategiczny polityki przestrzennego zagospodarowania kraju sformułowany jest nast ępuj ąco: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zró żnicowanych potencjałów rozwojowych dla osi ągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjno ści, zwi ększenia zatrudnienia, sprawno ści funkcjonowania pa ństwa oraz spójno ści w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie. Osi ąganie tego celu musi si ę odbywa ć z zachowaniem spójno ści przyrodniczo-kulturowej słu żą cej realizacji konstytucyjnej zasady zrównowa żonego rozwoju. W KPZK 2030 wskazano sze ść ści śle powi ązanych i dopełniaj ących si ę wzajemnie celów. Spo śród nich do obszaru powiatu kartuskiego i gminy Chmielno mo żna odnie ść nast ępuj ące działania słu żą ce realizacji celów rozwoju okre ślonych w KPZK 2030: • Wspomaganie restrukturyzacji obszarów wiejskich poprzez wzmacnianie potencjału rozwojowego w wymiarze lokalnym, np. w zakresie produkcji energii w oparciu o lokalne źródła surowców, inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą (energetyka niskich napi ęć ), zwi ększenie produktywno ści działalno ści rolniczej; • Budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej poprzez wsparcie rozwoju wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych; • Rozwój zintegrowanego transportu publicznego miasto-wie ś i poprawa dost ępno ści do dóbr i usług publicznych; • Optymalne wykorzystanie obszarów wiejskich o funkcjach rolniczych dla zapewnienia strategicznych interesów pa ństwa poprzez ochron ę terenów najlepszych dla produkcji rolnej i le śnej przed przeznaczaniem ich na cele nierolnicze i niele śne;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 11 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Przeciwdziałanie fragmentacji systemów przyrodniczych i dostosowanie struktur krajobrazu tworz ących obszar korytarza ekologicznego do wymaga ń bytowych i migracyjnych grup gatunków chronionych o okre ślonych potrzebach terytorialnych i powi ększenie systemu o trasy przelotów ptaków, nietoperzy i migracji organizmów wodnych; • Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (EKK) w tym obj ęcie ochron ą prawn ą najcenniejszych pod wzgl ędem przyrodniczym i kulturowym krajobrazów naturalnych i historycznych, w tym układów ruralistycznych oraz stanowisk archeologicznych; • Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych kraju, w tym zapobieganie wyst ępowaniu deficytu wody na potrzeby ludno ści i rozwoju gospodarczego. Wprowadzony zostanie wymóg lokalizowania przemysłów wodochłonnych wył ącznie na obszarach wyznaczonych w planach wojewódzkich; • Zabezpieczenie cennych gospodarczo złó ż kopalin i zwi ększenie wykorzystania surowców wtórnych; • Przeciwdziałanie zagro żeniu utraty bezpiecze ństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagro żenie, m.in., zwi ększenie mo żliwo ści wydobycia gazu ziemnego, w tym ze złó ż niekonwencjonalnych (np. gaz łupkowy) oraz zwi ększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energi ę wiatru, biogazu i biomasy; • Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego poprzez prowadzenie planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działa ń podmiotów publicznych i polityk publicznych, a także wzmocnienie instytucjonalne i jako ściowe planowania przestrzennego. Przedmiotem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest całe jego terytorium, a jej cele i instrumenty s ą ró żnicowane w zale żno ści od specyfiki poszczególnych obszarów funkcjonalnych i ukierunkowane s ą na wykorzystanie ich specyficznego potencjału geograficznego dla osi ągania celów rozwojowych kraju. Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które b ędą delimitowane na ró żnych poziomach zarz ądzania (krajowym, regionalnym, lokalnym). Do obszaru powiatu kartuskiego i gminy Chmielno mo żna odnie ść nast ępuj ące typy obszarów funkcjonalnych: • Ośrodki lokalne – (w odniesieniu do miasta Kartuzy poło żonego w bezpo średnim sąsiedztwie) Nie maj ą swojego zaplecza funkcjonalnego w postaci wyznaczonego obszaru funkcjonalnego, ale maj ą szans ę na koncentracj ę funkcji gospodarczych oraz słu żą obszarom wiejskim swoim zapleczem usługowym; • Wiejskie obszary funkcjonalne - Celem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju na tych obszarach jest utrzymanie i rozwijanie wi ęzi społeczno ści lokalnych oraz zachowanie relacji mi ędzy istniej ącymi strukturami przestrzennymi. Zagro żeniem dla tych obszarów s ą dezintegracja oraz niepełne procesy urbanizacyjne. W ramach strategii rozwoju województwa oraz planów zagospodarowania przestrzennego województw (pzpw) tereny te powinny zosta ć wyznaczone jako obszary o dobrych warunkach do rozprzestrzeniania si ę procesów rozwojowych;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 12 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Obszary ochrony gleb dla celów produkcji rolnej wymagaj ące ochrony przed zmian ą u żytkowania w dokumentach planistycznych (studium gminne i plany zagospodarowania województw); • Obszary kształtowania potencjału rozwojowego wymagaj ące programowania działa ń ochronnych ze wzgl ędu na ich warto ść przyrodnicz ą, kulturow ą lub szczególne znaczenie dla ochrony zasobów naturalnych wymagaj ące podj ęcia niezb ędnych działa ń zgodnych z przeznaczeniem ka żdego z tych obszarów; • Obszary cenne przyrodniczo (w tym: obszary Natura 2000, parki krajobrazowe, korytarze ekologiczne, obszary chronionego krajobrazu) powinny zachowa ć funkcj ę przyrodnicz ą i ochronn ą. Na obszarach wyznaczonych dla ochrony krajobrazu ograniczeniu podlega przede wszystkim lokalizacja turbin wiatrowych, plantacji, jednolitych upraw wielkopowierzchniowych i obiektów kubaturowych niedostosowanych do otoczenia; • Obszary ochrony krajobrazów kulturowych wymagaj ą wprowadzenia do dokumentów planistycznych wszystkich szczebli zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego, umo żliwiaj ącej gospodarowanie krajobrazem w celu podniesienia konkurencyjno ści regionów; • Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych wymagaj ą zapewnienia równowagi poboru i odtwarzania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednio wysokiego poziomu oczyszczania wód zu żytych; • Obszary ochrony strategicznych złó ż kopalin wymagaj ą okre ślenia przestrzennego wyst ępowania złó ż (delimitacji) oraz zdefiniowania rodzajów działa ń mo żliwych do prowadzenia na tych terenach do czasu rozpocz ęcia eksploatacji tych złó ż; Sformułowane wy żej cele i kierunki działa ń polityki przestrzennej wraz z typologi ą obszarów funkcjonalnych KPZK 2030 stanowi ą ustalenia i zalecenia wymagane do wprowadzenia do planów zagospodarowania województw oraz poprzez nie do uwzgl ędnienia w planowaniu na szczeblu gminnym.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 13 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego

Opracowano na podstawie informacji z „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (pzpwp) – Uchwała Nr 639/XLVI/02 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 30 wrze śnia 2002 roku (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2002 r. Nr 81, poz. 1773, z 2003 r. Nr 19, oz. 193) zmieniona Uchwał ą Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009 roku w sprawie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2009 r. Nr 172, poz. 3361) wraz z zał ącznikiem.

2.2.1 Poło żenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci osadniczej. Gmina Chmielno poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie kartuskim, na Pojezierzu Kaszubskim. Gmina Chmielno znajduje si ę w aglomeracyjnym obszarze obsługi, najbli ższym o środkiem lokalnym s ą Kartuzy, a ponadregionalnym obszar centrum aglomeracji – Gda ńsk, Gdynia, Sopot. Sie ć osadnicz ą gminy tworz ą o środki wiejskie, w tym siedziba władz gminnych – Chmielno, ośrodek gminny o funkcjach podstawowych. W pzpwp jako główne kierunki polityki przestrzennej dla gminy Chmielno i otoczenia wskazuje si ę: • Przeciwdziałanie procesom suburbanizacji wokół o środków regionalnych przez krystalizacj ę sieci osadniczej w ich otoczeniu, przyczyniaj ąc si ę do ochrony warto ści przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych; • Tworzenie przygotowania planistycznego i infrastrukturalnego terenów inwestycyjnych dla strategicznych przedsi ęwzi ęć gospodarczych przez wyznaczanie w strukturze przestrzennej gmin obszarów wył ączonych z inwestycji mieszkaniowych i zwi ązanych z podstawow ą obsług ą mieszka ńców; • Wył ączenie obszarów atrakcyjnych dla rozwoju turystyki i rekreacji z intensywnego monofunkcyjnego osadnictwa i inwestycji gospodarczych koliduj ących z usługami turystyki; • Ustalenie obszarów ochrony przestrzeni otwartych, na których nale ży ograniczy ć zainwestowanie; • Domykanie granic zainwestowania – ustalenie w dokumentach planistycznych czytelnych kraw ędzi terenów zainwestowanych, wypełnianie w pierwszej kolejno ści luk w zainwestowaniu i kontynuacja zabudowy zgodnie z charakterem jednostki osadniczej; • Eliminacja i przeciwdziałanie powstawaniu zabudowy o cechach dysharmonijnych w strefach wgl ądów na tereny o wysokich walorach krajobrazowych; • Zapewnienie w gminnych dokumentach planistycznych odpowiedniego dla rangi ośrodków zestawu funkcji, warunków zachowania ładu przestrzennego oraz zrównowa żonego rozwoju przez dog ęszczania istniej ących obszarów

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 14 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zainwestowania, przy równoczesnym zachowaniu lub poszerzaniu terenów zielonych i powierzchni biologicznie czynnej.

2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego W pzpwp w celu ochrony obszarów cennych przyrodniczo wskazuje si ę nast ępuj ące działania: • Zachowanie ustanowionych form ochrony przyrody: - Kaszubski Park Krajobrazowy – obejmuj ący prawie cały obszar gminy; - Obszary Natura 2000 - obszary maj ące znaczenie dla Wspólnoty: „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego” PLH220095, „Dolina Górnej Łeby” PLH220006, „Staniszewskie Błoto” PLH220027; - Użytek ekologiczny „Bagno Przewóz”; - 10 pomników przyrody o żywionej. • Ukształtowanie i uzupełnienie struktury powi ąza ń ekologicznych regionu, które tworz ą korytarze ekologiczne rangi lokalnej: st ęż ycko-kartuski, doliny Raduni i Łeby oraz płaty ekologiczne Lasów Mirachowskich. Ponadto w pzpwp przyjmuje si ę koncepcj ę spójnej i równorz ędnej ochrony zasobów przyrody, krajobrazu oraz walorów kulturowych i okre śla kierunki działa ń w zakresie ich ochrony: • Zagospodarowanie przestrzenne w strefie udokumentowanych złó ż kopalin w sposób umo żliwiaj ący pó źniejsze wydobycie, z zachowaniem wymogów walorów krajobrazowych; • Zachowanie co najmniej obecnej powierzchni terenów le śnych i stosowanie kompensacji przyrodniczej przy przeznaczaniu na cele niele śne; • Powi ększanie areału gruntów le śnych przez zalesianie gruntów najni ższych klas oraz zagro żonych procesami erozyjnymi; • Zachowanie istniej ących terenów hydrogenicznych – wód powierzchniowych, mokradeł, torfowisk oraz odnawianie obszarów małej retencji; • Utrzymanie i zwi ększanie zdolno ści do samooczyszczania wód powierzchniowych w celu polepszenia ich klasy czysto ści; • Odtworzenie wsz ędzie gdzie to mo żliwe zabudowy biologicznej stref brzegowych wód i cieków, ograniczaj ąc spływ zanieczyszcze ń i odtwarzaj ąc naturalne korytarze ekologiczne; • Oszcz ędne gospodarowanie przestrzeni ą, szczególnie na obszarach istotnych z punktu widzenia ochrony bioró żnorodno ści.

2.2.3 Zasady ochrony środowiska kulturowego i system ochrony walorów krajobrazu Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony zasobów i walorów środowiska kulturowego oraz kształtowania walorów krajobrazowych stanowi ących o to żsamo ści regionu odnosz ące si ę do terenu gminy Chmielno: Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 15 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Ochrona zachowanych zespołów obiektów zabytkowych o wyrazistej to żsamo ści – nawet je śli poszczególne obiekty nie posiadaj ą wybitnej warto ści historycznej lub artystycznej; • Ochrona przedpola ekspozycji, b ądź poprawa wyeksponowania, m.in. przez ograniczanie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń, ochrona charakterystycznych akcentów i dominant, odtwarzanie warto ściowych elementów obiektów zabytkowych i historycznych sylwet. W gminnych dokumentach planistycznych nale ży okre śli ć: • Istniej ące i potencjalne konflikty funkcjonalno-przestrzenne zwi ązane z ochron ą walorów kulturowych; • Elementy charakterystyczne krajobrazu kulturowego i zasady ich ochrony; • Sposoby rekompozycji, restylizacji i uporz ądkowania chaotycznych układów zabudowy; • Zasady zagospodarowania punktów widokowych i ochrony panoram widokowych.

2.2.4 Gospodarka turystyczna • Ograniczanie presji turystycznej na obszary wra żliwe przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego, przeciwdziałaj ąc dewastacji tych obszarów oraz ograniczanie intensywno ści zagospodarowania stref przybrze żnych jezior, w przypadku jezior rynnowych- nale ży zagospodarowa ć tylko jedn ą stron ę jeziora; • Realizacja inwestycji bezpo średnio chroni ących środowisko przyrodnicze, warto ści kulturowe i krajobraz, w rejonach najintensywniej wykorzystywanych turystycznie, w tym szczególnie na Pojezierzu Kaszubskim; • Poprawa jako ści i estetyki stref intensywnego zagospodarowania turystycznego, zwłaszcza stref brzegowych jezior Radu ńskiego, Ostrzyckiego ; • Rozwój turystyki kongresowej, krajoznawczej, świ ąteczno-weekendowej i agroturystyki oraz turystyki ekologicznej na obszarach, dla których istniej ą ograniczenia dla funkcji gospodarczych; • Przez obszar gminy przebiegaj ą trasy rowerowe: mi ędzyregionalna nr 15 oraz regionalne 115 i 125.

2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym Przez gmin ę Chmielno przebiegaj ą drogi wojewódzkie nr 211 i 228. Przez gmin ę nie przebiega żadna czynna linia kolejowa. Ruch poci ągów na linii kolejowej przebiegaj ącej przez obszar gminy został wstrzymany w 1995 roku.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 16 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna W zakresie ochrony przed powodzi ą i regulacji stosunków wodnych: • Nale ży wskaza ć sposoby ograniczania ilo ści wód opadowych i roztopowych odprowadzanych do odbiorników (wody niewymagaj ące oczyszczania nale ży w mo żliwie najwy ższym stopniu doprowadza ć do wsi ąkania w grunt, a wody z dachów wtórnie wykorzystywa ć); • Odprowadzenie wód opadowych do cieków i zbiorników wodnych nale ży stosowa ć tylko w przypadkach absolutnie koniecznych z uwzgl ędnieniem opó źnienia i spowalniania ich odpływu oraz oczyszczania; • Nale ży ustali ć rozwi ązania przeciwdziałaj ące nadmiernemu uszczelnianiu terenów zurbanizowanych; • Nale ży utrzyma ć i odtwarza ć naturalne obszary retencyjne (tereny zalewowe, poldery, zbiorniki małej retencji itp.). W zakresie zaopatrzenia w wod ę: • Nale ży uwzgl ędnia ć i przestrzega ć nakazy i zakazy okre ślone w decyzjach o ustanowieniu stref ochrony po średniej uj ęć wód podziemnych i powierzchniowych; • Nale ży rozszerza ć zasi ęg obsługi wodoci ągów do przyj ętego w planie standardu 100% korzystaj ących, przy równoczesnym wyposa żaniu terenów w kanalizacj ę sanitarn ą zako ńczon ą oczyszczalni ą ścieków. W zakresie odprowadzenia ścieków: • Nale ży d ąż yć do wyposa żenia w system kanalizacji sanitarnej zbiorczej zakończonej oczyszczalni ą ścieków, szczególnie na obszarach wyznaczonych aglomeracji ściekowych; • W gminach wiejskich oraz w rolniczej przestrzeni produkcyjnej 75% mieszka ńców powinno mie ć dost ęp do zbiorczej kanalizacji zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków; • Na obszarach cennych przyrodniczo oraz wra żliwych na zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych nale ży d ąż yć do obj ęcia kanalizacj ą sanitarn ą jak najwi ększej liczby mieszka ńców. W zakresie zaopatrzenia w energie elektryczn ą: Nale ży rozwija ć energetyk ę odnawialn ą wsz ędzie tam, gdzie pozwalaj ą na to warunki; Nale ży modernizowa ć i rozbudowywa ć linie 15 i 0,4 kV. W zakresie zaopatrzenia w gaz i paliwa płynne: • Nale ży przeprowadzi ć gazyfikacj ę obszarów wiejskich – tam gdzie zostanie wykazana opłacalno ść W zakresie zaopatrzenia w ciepło: • Nale ży zwi ększy ć udział odnawialnych źródeł energii w zaspokojeniu ogólnego zapotrzebowania na ciepło do warto ści 50% w gminach wiejskich oraz obni żyć udział w ęgla w bilansie paliw do 39% Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 17 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.7 Inne uwarunkowania W gminie Chmielno wyst ępuj ą obszary problemowe - w tym obszary atrakcyjne turystycznie, dla których pzpwp przewiduje: • Dąż enie do wła ściwego ukierunkowania presji masowej turystyki, odci ąż enia i ochrony najbardziej wra żliwych elementów środowiska przy zagospodarowaniu obrze ży zbiorników wodnych i otoczenia parków krajobrazowych; • Ograniczenie przeznaczania terenów otwartych na cele nowej zabudowy letniskowej, ukierunkowuj ąc jej ekspansj ę na adaptacj ę zabudowy wiejskiej; • Tworzenie infrastruktury umo żliwiaj ącej zrównowa żony rozwój turystyki.

2.3 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące z pozostałych dokumentów – planów i programów województwa pomorskiego

2.3.1 Strategia rozwoju województwa pomorskiego W Strategii rozwoju województw pomorskiego do roku 2020 wskazano nast ępuj ące cele Cel operacyjny 1.1. - Wysoka efektywno ść przedsi ębiorstw - Pozyskiwanie inwestycji zewn ętrznych - Obszar Metropolitalny Trójmiasta oraz gminy poło żone wzdłu ż infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych. Cel operacyjny 1.3 . - Unikatowa oferta turystyczna i kulturalna – Rozwój sieciowych i kompleksowych produktów turystycznych - Obszary o wysokim potencjale turystyczno- rekreacyjnym środowiska przyrodniczego i kulturowego (do takich obszarów mo żna zaliczy ć gmin ę Chmielno). W obszarach tych wa żnym, oczekiwanym efektem jest wykorzystanie w sposób racjonalny, efektywny i zrównowa żony unikatowych walorów naturalnych, kulturalnych i dziedzictwa kulturowego, w tym kulinarnych. We wska źnikach zakłada si ę do 2020 roku średnioroczny wzrost o 3% liczby turystów korzystaj ących z noclegów poza sezonem turystycznym. Samorz ąd Województwa Pomorskiego zobowi ązuje si ę do rozwoju regionalnych sieciowych produktów turystycznych obejmuj ących m.in. małe porty, morskie, mariny, szlaki rowerowe i kajakowe oraz śródl ądowe drogi wodne, a tak że unikatowe dziedzictwo regionalne i ofert ę kulturaln ą. Cel operacyjny 2.2 . - Wysoki poziom kapitału społecznego - Kompleksowa rewitalizacja i rozwój przestrzeni publicznych. Cel operacyjny 3.1. - Sprawny system transportowy - Modernizacja infrastruktury wi ążą cej węzły multimodalne z układem transportowym regionu - Gminy poło żone w zasi ęgu infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych wg Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, kumuluj ących główne ponadregionalne powi ązania transportowe Cel operacyjny 3.2. - Bezpiecze ństwo i efektywno ść energetyczna - Wsparcie przedsi ęwzi ęć z zakresu efektywno ści energetycznej i z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Cel operacyjny 3.3 . - Dobry stan środowiska - Rozwój systemów odbioru i oczyszczania ścieków komunalnych oraz wód opadowych i roztopowych – tendencja do 2020 – 100%, Ograniczanie zagro żeń powodziowych (Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 18 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

wyznaczone we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego oraz obszary wyznaczone na mapach zagro żenia powodziowego), Zachowanie walorów przyrody i poprawa spójno ści przyrodniczej (Obszary obj ęte prawnymi formami ochrony przyrody oraz obszary wpisuj ące si ę w struktur ę korytarzy ekologicznych wg Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego). Samorz ąd Województwa Pomorskiego zobowi ązuje si ę do przyj ęcia planów ochrony dla wszystkich parków krajobrazowych poło żonych na terenie województwa pomorskiego.

2.4 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno oraz Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno

2.4.1 Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno Dokument został opracowany w listopadzie 2000 r., jest wi ęc opracowaniem dosy ć starym, jednak ze wzgl ędu na brak pó źniejszych opracowa ń nale ży przyj ąć jego ustalenia za obowi ązuj ące. Strategia została opracowana zgodnie z zasadami Agendy 21, co oznacza uspołecznienie procesu jej przygotowania. W Strategii okre ślono wizj ę rozwoju gminy w podziale na łady: ekologiczny, gospodarczy, społeczny i przestrzenny. Nast ępnie okre ślono cel nadrz ędny, który wyra ża ide ę przyszłego rozwoju gminy i pokazuje jaki stan mo że zosta ć osi ągni ęty pod warunkiem podj ęcia działa ń zapisanych w Strategii. Cel nadrz ędny sformułowano nast ępuj ąco: CHMIELNO TO WSZECHSTRONNIE ROZWIJAJACA SI Ę GMINA KASZUBSKA, ZACHOWUJACA SWOJE WYJATKOWE WALORY PRZYRODNICZE, KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE Celem głównym jest zrównowa żony rozwój społeczno – gospodarczy gminy Chmielno, został on u ści ślony w odniesieniu do poszczególnych ładów: • W zakresie ładu ekologicznego: zachowane walory przyrodniczo krajobrazowe gminy • W zakresie ładu gospodarczego: rozwini ęte i na wysokim poziomie rolnictwo i przedsi ębiorczo ść • W zakresie ładu społecznego: bezpiecze ństwo socjalne i publiczne mieszka ńców, powi ązane z wysokim poziomem edukacji i zachowaniem kultury kaszubskiej • W zakresie ładu przestrzennego: stworzone warunki dla rozwoju przestrzennego gminy Na bazie celów głównych sformułowane zostały cele szczegółowe dla ka żdego z ładów: W zakresie ładu ekologicznego : • Ochrona brzegów jezior przed chaotyczn ą i nieplanowan ą zabudow ą; • Uporz ądkowanie gospodarki odpadami na terenie gminy oraz likwidacja niskiej emisji; • Likwidacja nielegalnej zabudowy letniskowej oraz nielegalnych terenów biwakowych nad jeziorami.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 19 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W zakresie ładu gospodarczego : • Stworzenie infrastruktury niezb ędnej dla rozwoju funkcji turystycznej; • Rozwój rolniczej bazy produkcyjnej i przetwórczej; • Rozwój form gospodarki turystycznej tworz ącej nowe miejsca pracy w gminie. W zakresie ładu społecznego : • Rozwój bazy dla nowoczesnej edukacji i działalno ści kulturalnej; • Zapewnienie kompleksowego, nowoczesnego systemu bezpiecze ństwa socjalnego i bytowego; • Zachowanie kaszubskiej to żsamo ści gminy. W zakresie ładu przestrzennego : • Wydzielenie terenów budowlanych na cele przedsi ębiorczo ści i mieszkalnictwa (przy ochronie gruntów rolnych lepszych klas); • Dostosowanie przepisów Parku Krajobrazowego do realnych warunków życia gospodarczego mieszka ńców gminy; • Wykorzystanie Parku Krajobrazowego jako d źwigni rozwoju gminy.

2.4.2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno został sporz ądzony w roku 2004 i obejmuje horyzont czasowy do roku 2013. Plan został sporz ądzony według wytycznych Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego – Uzupełnienia Programu z dnia 16 kwietnia 2004 r. Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Chmielno obejmuje diagnoz ę i analiz ę stanu aktualnego oraz wyznacza wizj ę rozwoju, opis planowanych zada ń inwestycyjnych na lata 2004-2006, a tak że plan finansowy na lata 2004-2006, fakultatywnie na lata 2007-2013. Zaplanowane inwestycje maj ą na celu przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich poprzez wzrost mobilno ści mieszka ńców wsi, tworzenie warunków do dywersyfikacji działalno ści gospodarczej oraz popraw ę warunków życia na obszarach o najmniejszych perspektywach rozwojowych. Spo śród zaplanowanych działa ń inwestycyjnych na rok 2013 w planie zapisana została jedynie budowa kanalizacji w Borzestowie, inwestycja ta nie jest jednak planowana do realizacji do 2015 roku. Ze wzgl ędu na bliski ju ż termin zakładanego horyzontu czasowego, dokument nie ma istotnego znaczenia dla opracowania Studium.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 20 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3 UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE (WG ART. 10 UST 1 USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R.)

3.1 Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

3.1.1 Przeznaczenie terenu Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego W zwi ązku ze zmian ą stanu prawnego w 2003 r. wszelkie plany miejscowe sporz ądzone przed 01.01.1995 r. utraciły wa żno ść , w tym miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno zatwierdzony Uchwał ą Nr V/25/89 Gminnej Rady Narodowej w Chmielnie z dnia 26 kwietnia 1989 r. z pó źn. zmianami. Miejscowy plan ogólny stracił wa żno ść z mocy prawa, jednak że nie straciły ważno ści zgody wła ściwego Ministra na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze wydane w zwi ązku z powy ższym planem i w tym zakresie pozostaje on wa żny. W Zał. 1 doł ączonym do tekstu studium przedstawiono zestawienie obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sporz ądzonych po 1995r. W obecnej sytuacji planistycznej pokrycie gminy miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego wynosi ok. 6,7% powierzchni ogólnej 3 oraz ok. 9,4% powierzchni po odj ęciu wód powierzchniowych i lasów, które ł ącznie zajmuj ą 29% powierzchni ogólnej gminy. Do roku 2002 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego charakteryzowały si ę du żym rozdrobnieniem i rozproszeniem, bardzo cz ęsto obejmowały obszar jednej działki. Najcz ęś ciej dotyczyły one lokalizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy siedliskowej, rzadziej usług, w tym usług turystyki, indywidualnej zabudowy letniskowej oraz usług rzemiosła. Sporo spo śród nich zostało ju ż zrealizowanych (tereny wyznaczone jako inwestycyjne zabudowano). Od 2006 r. zmienił si ę sposób planowania przestrzennego w gminie. Uchwalono wówczas kilka du żych powierzchniowo planów o bardziej zró żnicowanym programie funkcjonalnym, obejmuj ących obszar zwartych terenów zabudowanych wsi, np. uchwalono plan dla wsi Garcz, Miechucino, czy dla wi ększych fragmentów wsi Chmielno. W ostatnich latach spo śród uchwalonych mpzp przewa żaj ą opracowania dotycz ące zmian istniej ących, du żych powierzchniowo planów, ale tak że sukcesywnie zwi ększa si ę pokrycie pozostałych obszarów gminy predestynowanych do zagospodarowania. Obecnie w gminie podj ęto cztery uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz trwaj ą prace projektowe nad trzema planami.

3 Wg danych statystycznych zebranych przez Ministerstwo w opracowaniu „Analiza stanu i uwarunkowa ń prac planistycznych w gminach na koniec 2010 r.” planami było pokryte 26,4% powierzchni kraju, w woj. pomorskim 14,7%. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 21 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.1 Wykaz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego b ędących w trakcie opracowania (stan na czerwiec 2013r.) Lp. Nazwa planu Uwagi Uchwała o przyst ąpieniu - Nr VII/74/2011 z dnia 26 Zmiana miejscowego planu sierpnia 2011r. 1. zagospodarowania przestrzennego dla Cel planu - zmiana zasad zagospodarowania w celu fragmentu wsi Borzestowo „Północ I” umo żliwienia uregulowania zaistniałych bł ędów geodezyjnych z lat 70-tych Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu obejmuj ącego działki nr 106/2 i 106/3 Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XI/112/2012 z dnia 1 marca 2. poło żone w Reskowie uchwalonego 2012 r. uchwał ą Nr III/23/2002 z dnia 30 grudnia 2002 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XI/113/2012 z dnia 1 marca 3. fragmentów wsi Chmielno- „Wie ś” 2012 r. uchwalonego uchwał ą Nr XXVII/270/2006 z dnia 25 lipca 2006 r. Miejscowy plan zagospodarowania 4. przestrzennego dla cz ęś ci obr ębu prace projektowe w toku ewidencyjnego wsi Borzestowska Huta Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla 5. fragmentu wsi Chmielno- „Łochew” prace projektowe w toku obejmuj ąca kart ę terenu 019-UT oraz 020-ZK Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla 6. prace projektowe w toku fragmentu wsi Miechucino „Centrum” obejmuj ąca teren 006-ZŁ i 007-U Miejscowy plan zagospodarowania Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XVIII/168/2008 z dnia 29 przestrzennego dla obszaru cz ęś ci obr ębu 7. grudnia 2008 r. – prac projektowych nie rozpocz ęto – Borzestowska Huta, miejscowo ść granice opracowania wymagaj ą doprecyzowania Łączy ńska Huta Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Na obszarach, które nie posiadaj ą obowi ązuj ącego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, inwestowanie odbywa si ę na podstawie indywidualnie wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (decyzje o warunkach zabudowy oraz decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego). Decyzje takie wydaje Wójt Gminy w oparciu o projekty przygotowywane przez uprawnionych urbanistów i architektów.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 22 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.2 Zestawienie ilo ści wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w podziale na lata Nazwa obr ębu 2012- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 SUMA geodezyjnego CP Borzestowo 11 3 5 4 6 9 11 11 9 9 0 78 Borzestowska Huta 2 3 9 8 7 5 9 12 9 6 0 70 Cieszenie 1 0 3 6 7 5 8 6 10 4 2 52 Reskowo 4 4 4 5 6 3 8 8 3 2 0 47 Przewóz 8 2 9 13 11 8 11 9 10 3 0 84 Garcz 4 5 5 8 3 6 6 6 8 4 1 56 Chmielno 25 20 30 16 22 17 19 17 18 14 1 199 Miechucino 17 16 15 13 22 21 10 10 14 6 1 145 Kozyczkowo 3 1 6 6 6 5 16 7 13 2 1 66 Zawory 8 6 5 8 10 10 4 7 12 8 0 78 Razem: 83 60 91 87 100 89 102 93 106 58 6 875 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Zgodnie z powy ższ ą tabel ą ilo ść wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w latach 2003-2012 kształtuje si ę w przedziale 60-106 rocznie. Trudno ustali ć wyra źne tendencje wzrostowe lub spadkowe ilo ści wydawanych decyzji w gminie, gdy ż za wyj ątkiem roku 2004 gdy roczna ilo ść decyzji wyniosła 60, liczba wydawanych decyzji oscyluje w granicach 87-106. Uchwalenie du żych powierzchniowo planów dla wi ększych zwartych jednostek osadniczych nie wpłyn ęło na obni żenie liczby wydawanych decyzji. Najwi ęcej decyzji dotyczy obr ębów geodezyjnych Chmielno, Miechucino oraz Przewóz, gdzie procesy inwestycyjne zachodz ą najbardziej dynamicznie w gminie. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako narz ędzie do gospodarowania przestrzeni ą nios ą za sob ą ryzyko rozproszenia i trudnej do kontrolowania ekspansji zabudowy na nowe tereny, a w konsekwencji degradacji krajobrazu oraz negatywnego wpływu na ład przestrzenny.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 23 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ruch budowlany w gminie Tabl.3 Liczba wydanych pozwole ń na budow ę w gminie Chmielno w latach 2004-2012 w podziale na rodzaj inwestycji Rodzaj inwestycji Budowa oraz Rozbudowa, rozbudowa Nowa zabudowa przebudowa istniej ących Zabudowa Inne mieszkaniowo- Infrastruktura Zabudowa Rok Budowa nowej istniej ącej obiektów zagrodowa (np.zmiany usługowa, techniczna, produkcyjna, Razem zabudowy zabudowy gospodarczych, w pozwole ń, usługowa, infrastruktura produkcyjno- mieszkaniowej mieszkaniowej, gara żowych, siedliskach budowa zabudowa komunikacyjna usługowa mieszkaniowo- budynków rolniczych pomostu) letniskowa usługowej, inwentarskich, magazynów 2004 28 4 5 5 10 0 0 2 54 2005 18 9 10 3 19 0 2 4 65 2006 23 5 10 16 6 1 0 5 66 2007 31 12 7 18 2 0 0 5 75 2008 37 6 8 8 14 1 1 3 78 2009 36 3 9 7 9 1 1 5 71 2010 40 8 13 7 15 0 0 9 92 2011 31 10 12 8 17 1 0 14 93 2012 27 13 6 6 11 0 0 7 70 Razem 271 70 80 78 103 4 4 54 664 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 24 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Z danych zawartych w powy ższej tabeli wynika, i ż ilo ść wydawanych pozwole ń na budow ę w gminie od 2004 r. systematycznie wzrasta i w latach 2010-2011 ich liczba wzrosła do 92-93 rocznie (dla 2012 r. dane w tabeli obejmuj ą okres do pa ździernika). Spo śród wydawanych pozwoleń na budow ę znaczny udział przypada na budow ę nowych domów jednorodzinnych oraz inwestycje infrastrukturalne.

Tabl.4 Udział inwestycji polegaj ących na budowie nowej zabudowy mieszkaniowej w ogólnej liczbie wydanych pozwole ń na budow ę w latach 2004-2012: 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 51,9% 27,7% 34,8% 41,3% 47,4% 50,7% 43,5% 33,3% 38,6% Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Nowa zabudowa mieszkaniowa stanowi nawet ok. 50% wszystkich wydawanych pozwole ń na budow ę. Najwi ęcej inwestycji mieszkaniowych powstaje w miejscowo ściach Chmielno, Miechucino i Garcz.

3.1.2 Użytkowanie terenu Wg ewidencji gruntów u żytkowanie terenu w podstawowych kategoriach przedstawia poni ższe tabela - stan na 25.10.2012 r: Tabl. 5 U żytkowanie gruntów w gminie w 2012 r. użytki rolne, lasy tereny zurbanizowane, w tym: wody tereny w tym: i zadrze inne: wienia cało ść grunty cało ść zabudowane niezabudowane rekreacji i komunikacy nieu żytki, orne wypoczynku jne użytki ekologiczne

4890 3652 1124 452 140 46 6 260 1154 241 razem: 7861 ha (w tym powierzchnia wyrównawcza)

62 % 14 % 6 % 2 % 3 % 15 % 3 %

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie oraz danych statystycznych Starostwa Powiatowego w Kartuzach

3.1.3 Obecne zagospodarowanie Poło żenie gminy, ogólna charakterystyka Gmina Chmielno poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie kartuskim. Graniczy z gminami Kartuzy – od północy i wschodu, Sierakowice – od zachodu i St ęż yca – od południa. Powierzchnia gminy wynosi 7918ha i jest ona najmniejsz ą gmin ą powiatu kartuskiego. Według Urz ędu Gminy w Chmielnie w dniu 31.12.2011 r. na terenie gminy wiejskiej Chmielno zameldowanych na pobyt stały było 7194 osób.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 25 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W skład gminy wchodzi 10 sołectw: Chmielno, Miechucino, Garcz, Borzestowo, Ko życzkowo, Zawory, Cieszenie, Przewóz, Reskowo, Borzestowska Huta. Gmina Chmielno poło żona jest w obszarze mezoregionu Pojezierza Kaszubskiego, a jej obszar prawie w cało ści le ży w granicach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Przez teren gminy przebiegaj ą drogi wojewódzkie nr 211 na północy oraz 228 na południu, a tak że nieczynna obecnie linia kolejowa nr 229 relacji Kartuzy-Lębork. Dominuj ącą funkcj ą gospodarki jest rolnictwo ze znacznym udziałem turystyki i rekreacji. Gmina przynale ży do znacz ącej i czytelnej kulturowo formacji etnicznej Kaszub.

Zagospodarowanie i u żytkowanie poszczególnych miejscowo ści OBR ĘB CHMIELNO Na terenie obr ębu, poza obszarem zurbanizowanym wsi Chmielno, przewa żaj ą u żytki rolne z zabudow ą siedlisk rolniczych. W granicach obr ębu wyst ępuj ą dwa du że zbiorniki wodne - Jezioro Kłodno i Białe, a cz ęść zachodnia i południowo-zachodnia le ży nad brzegiem Jeziora Radu ńskiego Dolnego. Du ży potencjał rekreacyjny jezior przyczynił si ę do rozwoju najwi ększych w gminie terenów usług turystyki zbiorowej, a tak że indywidualnych letnisk (rejon osady Lampa). Wie ś Chmielno - miejscowo ść o układzie placowo-ulicowym i najwi ększej liczbie mieszka ńców poło żona we wschodniej cz ęś ci gminy. Stanowi centrum administracyjno- usługowe gminy. W miejscowo ści tej przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. W strukturze wsi mo żna wyodr ębni ć zlokalizowane wzdłu ż drogi powiatowej nr 1918G centrum mieszkaniowo-usługowe z zachowan ą w wielu miejscach historyczn ą zabudow ą. Znajduj ą si ę tu obiekty z zakresu usług handlu, gastronomii, administracji (Urz ąd Gminy), bank i poczta, apteka, policja, centrum kultury z bibliotek ą oraz inne usługi socjalne. Nad centrum tym góruje wie ża zlokalizowanego na wzgórzu ko ścioła p.w. św. Piotra i Pawła, obiekt wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego, stanowi ący dominant ę w układzie przestrzennym wsi. W s ąsiedztwie ko ścioła, przy ul. Gryfa Pomorskiego znajduje si ę cmentarz parafialny, którego obszar równie ż figuruje w rejestrze zabytków. Ponadto do wa żnych obiektów zaliczy ć mo żna nowoczesne Centrum Informacji Turystycznej - Brama Kaszubskiego Pier ścienia przy ul. Gryfa Pomorskiego. Nowa zabudowa, w wi ększo ści zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, koncentruje si ę w zachodniej i południowo-zachodniej cz ęś ci wsi, gdzie procesy inwestycyjne zachodz ą najbardziej dynamicznie. Ze wzgl ędu na istniej ące liczne podziały geodezyjne mo żna spodziewa ć si ę dalszej intensyfikacji zabudowy jednorodzinnej w tych obszarach. Wzdłu ż zachodniego brzegu Jeziora Kłodno, od strony wsi Chmielno, powstało kilka wi ększych obiektów usługowych z zakresu turystyki, m.in. Gospodarstwo agroturystyczne „u Chłopa”, „Wichrowe Wzgórze” Kaszubska Oaza Zdrowia. W obszarze tym, nad brzegiem jeziora powstał ponadto urz ądzony, o świetlony teren rekreacyjny „Park Kamienny” z tablicą informacyjn ą „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego”. Wzdłu ż ul. Grz ędzickiego znajduj ą si ę tak że wa żne obiekty z zakresu usług publicznych - Zespół Szkół- Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Chmielnie, Gminny O środek Zdrowia w Chmielnie oraz zlokalizowana przy szkole Gminna Hala Sportowa i Stadion Gminny. W obr ębie wsi Chmielno zlokalizowany jest tylko jeden zakład produkcyjny, zlokalizowany na zachód od zwartej zabudowy wsi Zakład Przetwórstwa Mi ęsnego „Ber” Sp. z o.o. Na

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 26 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zachód od drogi ł ącz ącej Chmielno z Garczem znajduj ę si ę tak że du ża pracowania z zakresu usług rzemiosła- Pracowania Mebli Stylowych Ireneusz Zwara. Rejon o środków wypoczynkowych Chmielno - obszar zlokalizowany nad wschodnim brzegiem Jeziora Kłodno stanowi najwi ększ ą koncentracj ę usług z zakresu turystyki zbiorowej w gminie. Poza gminnym k ąpieliskiem, kilkoma wypo życzalniami sprz ętu wodnego, s ą tu przede wszystkim o środki wczasowe - OW „Szuwarek”, OW „Bachus”, OW „Relaks”, OW „ Świt”, OW „Krefta”. Ze wzgl ędu na istniej ący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego mo żna spodziewa ć si ę dalszego rozwoju funkcji turystyki i rekreacji w tym rejonie. Wie ś Chmielonko - niewielka miejscowo ść zlokalizowana w widłach dróg Chmielno-Zawory oraz Chmielno-Lampa-Przewóz. Do ciekawszych obiektów nale żą młyn gospodarczy z 1738 r. (po licznych przebudowach) figuruj ący w wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz zabytek rejestrowy - chata wraz z terenem zagrody nr.66. Zlokalizowane s ą tu ponadto - sklep firmowy oraz wytwórnia odzie ży damskiej „Aryton” oraz producent szkła artystycznie zdobionego „Dukat”. Osada Lampa - w południowo-zachodniej cz ęś ci obr ębu, tworz ą j ą zabudowania siedlisk rolniczych, pojedynczych zabudowa ń jednorodzinnych o charakterze rozproszonym oraz dwóch wi ększych skupisk indywidualnej zabudowy letniskowej.

OBR ĘB PRZEWÓZ Obr ęb charakteryzuj ący si ę wyst ępowaniem najwi ększych w gminie kompleksów le śnych nale żą cych do Le śnictwa Przewóz, znajduj ących si ę w południowo-zachodniej cz ęś ci obr ębu. W granicach obr ębu znajduje si ę ponadto cały obszar Jeziora Radu ńskiego Dolnego. Pozostały obszar zajmuj ą u żytki rolne z zabudow ą zagrodow ą oraz kompleksy zabudowy letniskowej wzdłu ż jeziora. Miejscowo ści znajduj ące si ę w obr ębie maj ą charakter rozproszony. Sznurki - zlokalizowane wzdłu ż drogi powiatowej nr 1919G, tworz ą je skupiska zabudowy letniskowej indywidualnej w formie niewielkich osiedli oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w formie niewielkiego osiedla, gdzie w ostatnich latach powstało sporo nowej zabudowy. Znajduj ą si ę tu ponadto dwa gospodarstwa agroturystyczne oraz sklep spo żywczo- przemysłowy. Przewóz - funkcj ę dominuj ącą stanowi turystyka i rekreacja; wzdłu ż brzegu jeziora powstały skupiska zabudowy letniskowej indywidualnej, gospodarstwa agroturystyczne, obiekty usług turystyki. Zlokalizowany jest tu tak że budynek Le śnictwa Przewóz b ędący w ewidencji zabytków województwa pomorskiego. Znajduje si ę tu tak że zakład produkcyjny (przemysł drzewny). Maks - obszar z zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą oraz jedyn ą w gminie zabudow ą mieszkaniow ą wielorodzinn ą, obj ęty dwoma du żymi powierzchniowo miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które przeznaczone s ą głównie na rozwój funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej. Zlokalizowane s ą tu dwa zakłady zwi ązane z przemysłem drzewnym, w tym du ży producent mebli tapicerowanych „Fogia Furniture” sp. z o.o., oraz sklep spo żywczy przy drodze wojewódzkiej nr 228. Haska - osada poło żona nad Jeziorem Ostrzyckim, z pojedyncz ą zabudow ą zagrodow ą oraz skupiskiem obiektów letniskowych indywidualnych. Na południe od drogi wojewódzkiej nr 228, nad Jeziorem Bukrzyno Du że, przy drodze prowadz ącej do osady Haska

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 27 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

i miejscowo ści Czapielski Młyn w gminie St ęż yca, zlokalizowany jest teren o środka „ELF” Ośrodek Wczasów Odmładzaj ących i Odchudzaj ących.

OBR ĘB ZAWORY Obr ęb o przewa żaj ącej funkcji turystycznej i rekreacyjnej oraz mieszkaniowej jednorodzinnej w obszarze zwartej zabudowy wsi Zawory. Teren ten jest intensywnie zainwestowany i przekształcony. Na terenie wsi funkcjonuje świetlica wiejska, ochotnicza stra ż po żarna oraz sklep spo żywczo-przemysłowy i drobne obiekty gastronomiczne. Południowo-zachodnie i wschodnie obszary obr ębu zajmuj ą u żytki rolne z zabudow ą rozproszon ą (zagrodow ą i mieszkaniow ą jednorodzinn ą) oraz niewielkie kompleksy le śne. OBR ĘB CIESZENIE Obr ęb zlokalizowany w przewa żaj ącej cz ęś ci na północ od drogi wojewódzkiej nr 211, na którego obszarze przewa żaj ą u żytki rolne z rozproszon ą zabudow ą siedlisk rolniczych. Na terenie obr ębu znajduje si ę obszar hodowli zwierz ęcej - ferma lisów. We wsi Cieszenie, przy drodze wojewódzkiej zlokalizowany jest sklep meblowy. OBR ĘB RESKOWO Obr ęb o przewa żaj ącym udziale u żytków rolnych oraz niewielkich kompleksach le śnych przebiegaj ących z północy na południe obr ębu. Na północnym wschodzie obr ębu znajduje si ę Jezioro Reskowo, którego wykorzystanie do celów rekreacyjnych jest niewielkie. Zabudowa poza obszarem wsi Reskowo wyst ępuje w postaci pojedynczych siedlisk rolniczych i zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej rozproszonej w osadach Dejk, Lipowiec i Reskowo wybudowanie. Wie ś Reskowo - wie ś ulicowa o zachowanym historycznym ulicowym układzie przestrzennym, z zachowan ą cz ęś ciowo historyczn ą zabudow ą, wi ększo ść zwartej zabudowy wsi stanowi zabudowa zagrodowa oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Punktem charakterystycznym w przestrzeni jest plac z kapliczk ą i krzy żem przy zakr ęcie drogi prowadz ącej w kierunku Miechucina. Na terenie wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa, zakład stolarski, sklep spo żywczo-przemysłowy oraz przy wje ździe do wsi od strony Cieszenia ochotnicza stra ż po żarna. Na obszarze wsi znajduj ą si ę ponadto tereny rekreacyjne dla mieszka ńców - plac zabaw, boiska sportowe. OBR ĘB MIECHUCINO Obr ęb zlokalizowany przy zachodniej granicy gminy, w którym wydzielić mo żna dwa podstawowe obszary - zainwestowany i zagospodarowany obszar wsi Miechucino wraz z najbli ższym otoczeniem oraz pozostałe tereny z przewa żaj ącym udziałem u żytków rolnych i niewielkimi fragmentami kompleksów le śnych w północnej i zachodniej cz ęś ci obr ębu. Wie ś Miechucino - druga najwi ększa pod wzgl ędem liczby ludno ści miejscowo ść w gminie. Wie ś przecina w kierunku wschód-zachód droga wojewódzka nr 211. W strukturze przestrzennej nie ma wyra źnego centrum, mo żna natomiast wyodr ębni ć główne pasmo usługowe, które skupia si ę wzdłu ż drogi wojewódzkiej. Zlokalizowane s ą tam usługi z zakresu handlu, gastronomii, usług komunikacji samochodowej. Z usług publicznych w Miechucinie znajduje si ę o środek zdrowia, oddział ochotniczej stra ży po żarnej, filia biblioteki. Usługi o światy realizuje Zespół Szkół w Miechucinie oraz prywatne przedszkole. We wsi zlokalizowany jest tak że ko ściół wraz z cmentarzem.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 28 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Najwi ększe skupiska zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej koncentruj ą si ę w widłach drogi wojewódzkiej i powiatowej nr 1916G (rejon ul. Spokojnej), gdzie zainwestowany jest ju ż prawie cały ten obszar. Kolejny obszar intensywnie zabudowywany zlokalizowany jest na zachodnim kra ńcu wsi, na północ od drogi wojewódzkiej nr 211. Intensywne procesy budowlane zauwa żyć mo żna tak że w północnej cz ęś ci wsi, gdzie nowa zabudowa lokowana jest wzdłu ż drogi powiatowej nr 1419G w kierunku Mirachowa. Obserwuj ąc obecny trend w rozwoju przestrzennym wsi oraz z uwagi na istniejące, liczne podziały geodezyjne spodziewa ć si ę tam mo żna dalszego naporu inwestycyjnego. Obszar ten obecnie nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który regulowałby i kontrolował kolejne inwestycje. Na terenie wsi znajduje si ę du ży, zagospodarowany i o świetlony teren rekreacyjno-pla żowy nad Jeziorem Wielkim z dwoma placami zabaw, wydzielon ą pla żą , boiskiem do siatkówki pla żowej i mał ą architektur ą. Ponadto przy Zespole Szkół funkcjonuje boisko wybudowane z programu „Orlik”. Do obszarów o du żych warto ściach kulturowych nale ży wpisany do rejestru zabytków zespół stacji kolejowej „Miechucino” z budynkami zaplecza technicznego (wie ża ci śnie ń, przepompownia) wraz z wyposa żeniem ruchomym oraz terenem otaczaj ącym. Na terenie wsi, przy drodze wojewódzkiej nr 211 funkcjonuje tartak o wieloletniej tradycji. Do wi ększych obiektów produkcyjno-usługowych w Miechucinie nale ży tak że zlokalizowana na wje ździe od strony Garcza, siedziba firmy Wandtke Grupa. Rejon przy Jeziorze Długim - wzdłu ż drogi powiatowej nr 1916G w kierunku Borzestowa zlokalizowane s ą dwa zakłady produkcyjne - PPH Stalprofil oraz zakład produkcyjny Grupy Wandtke. W obszarze tym zlokalizowana jest hodowla zwierz ąt z masarni ą „Sychta”. W sąsiedztwie jeziora powstało osiedle zabudowy letniskowej z przewag ą obiektów sezonowych oraz pojedynczą zabudow ą całoroczn ą. Miechucino- Glinno - obszar przy zachodniej granicy gminy. Wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 211 zlokalizowana jest stacja paliw, a tak że pojedyncza zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i teren usługowy - Auto komis. W obszarze tym funkcjonuje Le śnictwo Glinne wchodz ące w skład Nadle śnictwa Kartuzy, a le śniczówka wraz z obor ą i stodoł ą znajduj ą si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego. OBR ĘB BORZESTOWSKA HUTA Obr ęb z przewag ą u żytków rolnych i rolniczym charakterem działalno ści mieszka ńców. Wzdłu ż zachodniej granicy obr ębu oraz nad brzegami Jeziora Radu ńskiego Dolnego wyst ępuj ą kompleksy le śne. Na obszarze obr ębu wyst ępuj ą dwie niewielkie miejscowo ści, z przewag ą zabudowy zagrodowej, pojedyncz ą zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą oraz gospodarstwami zajmuj ącymi si ę hodowl ą zwierz ąt i produkcj ą roln ą. Wzdłu ż jeziora zlokalizowanych jest kilka skupisk zabudowy letniskowej o charakterze indywidualnym. Na terenie obr ębu znajduje si ę obiekt wpisany do rejestru zabytków - zagroda skansenowska w Łączy ńskiej Hucie. OBR ĘB BORZESTOWO Na terenie obr ębu przewa żaj ą u żytki rolne z niewielkimi kompleksami le śnymi. Przez środek obr ębu w układzie północ-południe przebiega Jezioro Długie. Na obszarze poza wyra źnie zarysowanymi skupiskami zabudowy wyst ępuje głównie rozproszona zabudowa zagrodowa. Wie ś Borzestowo - wie ś o zwartym, ulicowym układzie przestrzennym, z zachowan ą gdzieniegdzie tradycyjn ą zabudow ą. Na terenie wsi zlokalizowane s ą dwa sklepy spo żywczo- przemysłowe, oddział poczty, Szkoła Podstawowa z nowym boiskiem sportowym i placem Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 29 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zabaw, oddział ochotniczej stra ży po żarnej. W 2006 r. uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakładaj ący rozwój zabudowy mieszkaniowej w kierunku północno-zachodnim, jednak że do chwili obecnej nie rozpocz ęły si ę tam procesy inwestycyjne. Borzestowo- Grodzisko - w obszarze zlokalizowanym wzdłu ż drogi powiatowej nr 1916G w kierunku wsi Miechucino przewa ża zabudowa letniskowa o charakterze indywidualnym. Teren obj ęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zakładaj ącym rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na terenie obr ębu, na wyniesieniu zwanym „Garecznica” zlokalizowane jest stanowisko archeologiczne - grodzisko wczesno średniowieczne wpisane do rejestru zabytków. Zajezierze - obszar dynamicznego rozwoju zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zlokalizowany wzdłu ż drogi powiatowej nr 1419G. OBR ĘB GARCZ Obr ęb zlokalizowany przy wschodniej granicy gminy, nad Jeziorem Łapalickim, w wi ększo ści obejmuj ący obszar zainwestowany wsi Garcz. Do terenów charakterystycznych dla tego obr ębu nale żą rozległe obszary centrów ogrodniczych i szkółkarskich oraz sadów. Wzdłu ż północnego brzegu jeziora zlokalizowanych jest kilka niewielkich skupisk zabudowy letniskowej. Wie ś Garcz - trzecia pod wzgl ędem liczebno ści wie ś w gminie, w której wyodr ębni ć mo żna dwie cz ęś ci - star ą, zwart ą cz ęść po północnej stronie linii kolejowej oraz dynamicznie rozwijaj ący si ę obszar zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na południu drogi wojewódzkiej nr 211. Tak jak w przypadku Miechucina - główne pasmo usługowe rozci ąga si ę wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 211. Zlokalizowane s ą tam obiekty handlowe, stacja paliw, usługi komunikacji samochodowej oraz usługi gastronomii. Na terenie wsi działa Centrum Integracji Społecznej, wokół którego znajduje si ę boisko sportowe oraz plac zabaw. Przy wje ździe od strony Łapalic zlokalizowane jest niewielkie pole namiotowe i urz ądzone miejsce kąpielowe. Pla ża miejska znajduje si ę przy zachodnim brzegu jeziora. Wi ększo ść terenów predysponowanych do rozwoju obj ęta jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. OBR ĘB KO ŻYCZKOWO We wschodniej cz ęś ci obr ębu przewa żaj ą u żytki rolne z pojedynczymi zabudowaniami siedlisk rolniczych oraz zwart ą zabudow ą wsi Ko życzkowo. Zachodnia cz ęść obr ębu obejmuje dolin ę rzeki Łeby, z kompleksami le śnymi i obszarem Natura 2000. Na południu obr ębu, przy drodze wojewódzkiej nr 211 zlokalizowana jest gminna oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie oraz skład drewna. Na terenie obr ębu znajduje si ę sporo zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych. Wie ś Ko życzkowo - wie ś o zachowanym ulicowym układzie przestrzennym i wysokich walorach krajobrazowych, z zachowan ą miejscami tradycyjn ą zabudow ą. Na terenie wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa, sklep spo żywczo-przemysłowy i oddział ochotniczej stra ży po żarnej. Rzym - osada zlokalizowana nad Jeziorem Osuszyno o charakterze letniska z zabudow ą rekreacyjn ą indywidualn ą oraz gospodarstwem agroturystycznym. Młyn Dolny - osada o wysokich warto ściach kulturowych - osada jednodworcza, dom mieszkalny (dawny dom młynarza) znajduje si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 30 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rozmieszczenie ludno ści Według Urz ędu Gminy Chmielno na terenie gminy w dniu 31.12.2011 r. zameldowanych na pobyt stały było 7194 mieszka ńców. Z 10 sołectw 6 to sołectwa małe do 500 osób. Ludno ść zamieszkuj ąca w nich stanowi 1/3 stanu gminy. Tabl.6 Ludno ść gminy Chmielno – mieszka ńcy stali w miejscowo ściach (stan 31.12.2011 r.) wg Urz ędu Gminy Liczba Liczba mieszka ńców w Lp Sołectwo Miejscowo ści w sołectwie mieszka ńców w miejscowo ści sołectwie Babino 15 Chmielno 1433 Chmielno-Bukowinki 46 Chmielno-Osowa Góra 10 1. Chmielno Chmielno-Rekowo 11 1721 Chmielno-Węgliska 42 Chmiele ńskie Chrósty 22 Chmielonko 37 Lampa 105 Przewóz 44 Haska 17 2. Przewóz 424 Maks 215 Sznurki 148 3. Zawory Zawory 443 443 4. Cieszenie Cieszenie 411 411 Reskowo 334 5. Reskowo Reskowo-Dejk 18 371 Reskowo-Lipowiec 19 Miechucino 1304 Miechucino-Glinno 11 6. Miechucino Miechucino-Koryta 15 1498 Miechuci ńskie-Chrósty 159 Strysza Góra 9

Borzestowska Borzestowska Huta 209 7. 282 Huta Łączy ńska Huta 73 Borzestowo 413 Borzestowo-Grodzisko 40 8. Borzestowo 606 Borzestowo-Stary Dwór 44 Zajezierze 109 9. Garcz Garcz 945 945 10. Kożyczkowo Ko życzkowo 458 493 Ko życzkowo Borczaki 7

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 31 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ko życzkowo-Młyn 7 Dolny Ko życzkowo-Młyn 9 Górny Ko życzkowo-Rzym 12

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

W 2 najwi ększych sołectwach: w Chmielnie i Miechucinie zamieszkuje ł ącznie blisko 45% ludno ści gminy. Reszta w sołectwach od 500 do 1000 mieszka ńców.

Struktura sieci osadniczej w gminie Chmielno w zależno ści od liczby ludno ści

Sołectwa do 500 Sołectwa powy żej osób 33,4% 1000 osób 44,7%

Sołectwa od 500 do 1000 osób 21,6%

3.1.4 Uzbrojenie terenu Zaopatrzenie w wod ę Gmina Chmielno zaopatrywana jest w wod ę z istniej ących wodoci ągów wiejskich zasilanych w wod ę z 7 uj ęć głębinowych, b ędących własno ści ą gminy Chmielno. Eksploatatorem wodoci ągów jest Urz ąd Gminy Chmielno. Komunalne uj ęcia wody zlokalizowane s ą w nast ępuj ących miejscowo ściach: Chmielno, Garcz, Borzestowska Huta, Cieszenie, Miechucino, Przewóz – Maks i Przewóz – Malinowo. Wie ś Zawory zasilana jest w wod ę z wodoci ągów gminy Kartuzy (konkretnie z miejscowo ści Sm ętowo). Ponadto z gminy Sierakowice zaopatrywana jest miejscowo ść Kozi Dwór oraz kilka zabudowa ń w zabudowie rozproszonej w jego s ąsiedztwie. Natomiast z wodoci ągów gminy Chmielno zaopatrywane s ą pojedyncze zabudowania zlokalizowane tu ż za granic ą gminy, poło żone w gminie Kartuzy. Ponadto w gminie funkcjonuje 26 uj ęć gł ębinowych, b ędących własno ści ą osób prywatnych, firm, zakładów przemysłowych lub o środków wypoczynkowych. Ogólnie ze zbiorowych systemów zaopatrzenia w wod ę w gminie Chmielno korzysta 95% mieszka ńców. Charakterystyka istniej ących uj ęć wody

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 32 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1) Chmielno Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych stacji uzdatniania wody i zbiornika retencyjno-wyrównawczego o pojemno ści 100 m 3 (2 komory po 50 m 3 ka żda) poło żonego ~80 m od uj ęcia wody. Studnia Nr 1A – wykonana w 1998r. o gł ęboko ści 50 m i wydajno ści Q = 75,0 m 3/h przy depresji s = 2,55m Studnia Nr 2A – wykonana w 1983 r. o gł ęboko ści 50 m i wydajno ści eksploatacyjna Q = 76,0 m 3/h, s = 3,35 m Stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: od żelaziacze V=3,0 m 3 – szt. 2, zbiorniki hydroforowe v=4,0m 3 – szt.2, spr ęż arka i 2 pompy drugiego stopnia. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych zatwierdzone przez PWRN w Gda ńsku decyzj ą Nr E/3034 z dnia 24.02.1968 r. w wysoko ści Q= 80,0m 3/h, s=6,5m. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych ze studni gł ębinowych na uj ęciu 3 3 w ilo ści: Q dmax =375,0m /d, Q dśr=300,0m 3/d, Q hmax =35,0m /h zostało udzielone przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach decyzj ą Nr R.IB.6223-46/08 z dnia 10.12.2008r. (wa żne 10 lat). Stacja wodoci ągowa jest stara i wyeksploatowana i przydałaby si ę jej przebudowa oraz modernizacja. Z uj ęcia tego zaopatrywane s ą w wod ę miejscowo ść Chmielno oraz o środki wczasowe i zabudowa letniskowa nad jeziorami poło żonymi w obr ębie tej miejscowo ści, a tak że mniejsze miejscowo ści wchodz ące w skład sołectwa: W ęgliska, Chmielonko, Bukowinki, Chmiele ńskie Chrósty, Babino, Osowa Góra i Rekowo.

2) Garcz Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych oraz stacji uzdatniania wody. Studnia Nr 1 zlokalizowana jest na działce nr 52/2, natomiast studnia Nr 2 oraz budynek stacji wodoci ągowej na działce nr 86/11. Obie działki s ą własno ści ą gminy Chmielno. Studnia Nr 1 - posiada gł ęboko ść 47,0m, Studnia Nr 2 posiada gł ęboko ść 46m. Wydajno ść eksploatacyjna zgodnie z opracowan ą dokumentacj ą hydrogeologiczn ą dla studni Nr 1 i 2 wynosi Q=59,0 m 3/h przy depresji s=8,7-12,5 m. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści jak wy żej, decyzja Urz ędu Wojewódzkiego w Gda ńsku – decyzje nr O ś – IV-8535/8207/79 z dnia 20.08.1979. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze - 3 szt. • Zbiornik hydroforowy o poj. V=4,0m 3 -1 szt. • 2 spr ęż arki

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 33 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z utworów czwartorz ędowych na uj ęciu w Garczu 3 3 3 w ilo ści: Q dmax =191,0 m /d, Qdśr=147,0m /d, Q hmax =15,0m /h zostało udzielone przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (Decyzja Nr R.6223-30/2003 z dnia 04.11.2003r.). Stacja wodoci ągowa wymaga pilnej modernizacji i rozbudowy z uwagi na obecno ść ponadnormatywnej ilo ści manganu w wodzie w okresie letnim. Stacja została wybudowana ponad 40 lat temu, jej stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Garczu zaopatruje w wod ę miejscowo ści Garcz i Ko życzkowo.

3) Cieszenie Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni czwartorzędowych i stacji uzdatniania wody. Uj ęcie zlokalizowane jest na działce nr 59 stanowi ącej własno ść gminy Chmielno. • Studnia Nr 1 - odwiercona w 1975 r. posiada gł ęboko ść 129,5m i wydajno ść eksploatacyjn ą q=48,5m 3/h • Studnia Nr 2 - odwiercona w 1989r., posiada gł ęboko ść 133,0m i wydajno ść eksploatacyjn ą q=37,6m 3/h. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze φ1000 – 3 szt. • Zbiornik hydroforowy V=6300l – 1 szt. Stacja jest stara, wyeksploatowana i wymaga modernizacji. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=48,5m 3/h przy s=2,0m decyzj ą Geologa Wojewódzkiego w Gda ńsku Nr GP-IV-423/6872/75 z dnia 28.10.1975r. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych na 3 3 uj ęciu w miejscowo ści Cieszenie wydano w ilo ści: Q dmax =198,0m /d, Q hmax =16,5m /h. Stacja wodoci ągowa jest w nienajlepszym stanie technicznym, wymaga przebudowy i modernizacji. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Cieszeniach zaopatruje w wod ę niemal cał ą zabudow ę rozproszon ą wsi Cieszenie oraz Ko życzkowo – Młyn Górny oraz Ko życzkowo – Rzym

4) Miechucino Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych i stacji uzdatniania wody. Uj ęcie zlokalizowane jest na działce Nr 168/7 b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. • Studnia Nr 1A – gł ęboko ść 38,8m • Studnia Nr 2 - gł ęboko ść 38,0m. Obie studnie s ą studniami artezyjskimi. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=35,0m 3/h przy depresji s=6,0m (Decyzja Nr G-V-E/3001/68 z dnia 01.02.1968r. wydana przez PWRN w Gda ńsku). Stacja wodoci ągowa mie ści si ę w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze φ1400 – szt.2

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 34 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Zbiornik hydroforowy φ1800 – szt.1 Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z utworów czwartorz ędowych na uj ęciu 3 3 w Miechucinie w ilo ści: Q dśr=380,0m /d, Q hśr=35,0m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (Decyzja Nr R.6223-29/07/ib. z dnia 18.03.2012). Stacja wodoci ągowa wprawdzie nienowoczesna jest w zadowalaj ącym stanie, a woda dostarczana do sieci jest dobrej jako ści. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Miechucinie zaopatruje w wod ę wie ś Miechucino, cz ęść miejscowo ści Reskowo i cz ęść miejscowo ści Cieszenie, Miechuci ńskie Chrósty oraz kilka małych miejscowo ści: Reskowo-Dejk, Reskowo-Lipowiec, Miechucino-Glinno, Koryta i Strysza Góra. 5) Borzestowska Huta Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych oraz stacji uzdatniania wody i jest zlokalizowane na działce nr 679/4 b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. • Studnia Nr 1 - -gł ęboko ść 97,0 m • Studnia Nr 2 – głęboko ść 100,0m Stacja wodoci ągowa to wybudowana w 2006 r. nowoczesna stacja, w której układ oczyszczania składa si ę z napowietrzania ci śnieniowego na zło żu, z pier ścieni (Raschinga) oraz jednostopniowej filtracji w pionowych filtrach ci śnieniowych φ1600 i powierzchni jednego filtra 2,0m 2. Uzdatniona woda przed podaniem do sieci magazynowana jest w dwóch zbiornikach retencyjnych o pojemno ści V=30,0m 3 ka żdy. Istnieje stanowisko do dora źnego chlorowania wody. Uj ęcie wody posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wód podziemnych w ilo ści: Q=54,0m 3/h przy depresji s=10,10m – Decyzja Nr G-423/5729/73 z dnia 21.09.1973r wydana przez PWRN w Gda ńsku. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z wy żej opisanego uj ęcia w ilo ści 3 3 3 Qdmax =314,0m /d, Q dśr=163,0m /d, Qhmax =26,0m /h zostało wydane przez Starostw Powiatowe w Kartuzach decyzja Nr R.6223-15/06ib z dnia 04.05.2006r. Uj ęcie eksploatowane jest dla potrzeb wodoci ągu grupowego: Borzestowska Huta, Ł ączy ńska Huta, Chrusty Chmiele ńskie, Reskowo, Borzestowo i Zajezierze. 6) Przewóz - Maks Uj ęcie wody składa si ę z 1 studni gł ębinowej, stacji uzdatniania wody i 2 zbiorników retencyjnych. Uj ęcie wody zlokalizowane jest na działce 189/1 w miejscowo ści Przewóz – osada Maks, b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. Studnia o gł ęboko ści 100m z obudow ą typu LANGE. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona w nast ępuj ące urz ądzenia: • Centralny pionowy zbiornik aeracji współpracuj ący z zestawem filtrów, jako dynamiczny mieszacz wodnopowietrzny o pojemności V=0,52m 3 • Filtry pionowe ci śnieniowe φ1400 i powierzchni filtracji F=1,54m 2 ka żdy – 3 szt. • Zestaw hydroforowy składaj ący si ę z 3 jednakowych pomp wirowych pionowych, które w zale żno ści od zapotrzebowania b ędą tłoczy ć wod ę ze zbiornika retencyjnego do sieci wodoci ągowej • 2 zbiorniki retencyjne stalowe o pojemno ści V=30m 3

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 35 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Uj ęcie wody jest nowoczesne, zostało zbudowane w latach 2004-2006. Zasoby eksploatacyjne na uj ęciu w miejscowo ści Przewóz zostały zatwierdzone przez Starost ę Kartuskiego decyzja Nr R.7520-18/2004 z dnia 18.10.2004r. Pozwolenie wodnoprawne na 3 3 pobór wód podziemnych z uj ęcia jw. W ilo ści Q dmax =145,0m /d, Q dśr=85,0m /d 3 i Qhmax =7,8m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach, decyzj ą Nr R.4223-10/2005/ib. Uj ęcie eksploatowane jest dla potrzeb wodoci ągu grupowego: Przewóz Maks, Przewóz, Sznurki i Lampa. 7) Przewóz – Malinowo Uj ęcie pracuj ące na potrzeby zaopatrzenia w wod ę domków letniskowych na terenie O środka Wypoczynkowego w Przewozie, zlokalizowane jest w obr ębie o środka na wydzielonej działce Nr 4/9, b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. Uj ęcie składa si ę z 1 studni gł ębinowej i stacji uzdatniania wody. Studnia Nr 1 o gł ęboko ści 78,0m wykonana w 1978r. Stacja wodoci ągowa znajduje si ę w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacz φ1300 i pojemno ści V=2,65m 3 Stacja wodoci ągowa jest stara, wyeksploatowana i wymaga modernizacji i przebudowy. Uj ęcie wody posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=40,4m 3/h przy depresji s=2,94m. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z uj ęcia w Przewozie – Malinowie w ilo ści: 3 3 3 Qdmax =139,0m /d, Q dśr=107,0m /d i Q hmax =11,6m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (decyzja Nr R.IB.6223-62/08 z dnia 06.07.2009)

Wykaz prywatnych uj ęć wody zaopatruj ących w wod ę pojedyncze obiekty, zakłady lub o środki wczasowe Uj ęcia pokazano na zał ączniku graficznym nr 3 „Zaopatrzenie w infrastruktur ę techniczn ą” - numer zgodny z oznaczeniem na mapie: 1. Szmidt Maciej – Zawory 2. BER Chmielno, ul. Garncarska 3. OW Politechniki Gda ńskiej Chmielno ul. Grodziska 4. OW Relax, Chmielno ul. Grodziska 5. OW Elf, Chmielno, ul. Grodziska 6. Węsierski Jan, Chmielno ul. Brzozowa 7. Tomasik Janusz, Garcz ul. Widokowa 8. Pelcer Aleksander, Borzestowo dz.143/5 9. Maksymiuk Michał, Garcz ul. Spacerowa 10. Curzan Krystian, Garcz, ul. Sianowska 11. Komkowski Jerzy, Cieszenie dz. 183/6 12. Reszka Henryk, Chmielno Rekowo 3 13. Lubocki Jacek, Chmielno Rekowo 1 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 36 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

14. Szuta Henryk, Garcz, ul. Kartuska 15. Dejk Mirosław i Ewa, Zawory 16. Dejk Roman i Zofia, Zawory 17. Koszałka Jan, Zawory 18. Zaj ąc Marzena i Jan, Przewóz 19. Le śnictwo Przewóz

Informacje ogólne dotycz ące urz ądze ń wodoci ągowych Wg sprawozdania M-06 za rok 2011: • Woda pobrana z wszystkich uj ęć wyniosła: 348 400 m 3/rok = 954,5m 3/śr. dob ę; • Woda pobrana na cele technologiczne: 14 000m 3/rok ~ 4% ogólnej produkcji wody; • Straty wody w sieci: 17 400m 3/rok ~ 5% ogólnej produkcji wody; • Zakup wody z gminy Kartuzy: 23 000m 3/rok = 2,2m 3/dob ę; • Zu życie wody ogółem: 339 200m 3/rok = 929,3m 3/śr. dob ę, w tym: - Na cele komunalno-bytowe: 295 700m 3/rok = 810m 3/śr. dob ę = 87% produkcji - Na cele produkcyjne: 30 600m 3/rok = 83,8m 3/śr. dob ę = 9% produkcji - Na inne cele: 12 900m 3/śr. dob ę = 4% produkcji • Długo ść sieci wodoci ągowej ogółem: 119,2 km; Tabl.7 Produkcja wody w poszczególnych miesi ącach roku 2011 z istniej ących uj ęć komunalnych w gminie Chmielno (w m 3): zakup Borzestowska Przewóz Przewóz – Miesi ąc Chmielno Cieszenie Garcz Miechucino wody z Huta – Maks Malinowo Kartuz stycze ń 3641 5808 1671 5421 5103 6341 15 1151 luty 6528 5448 2842 3381 3709 2176 36 2628 marzec 7065 10674 2761 5210 6640 4101 36 2522 kwiecie ń 5164 5572 2535 5938 5717 3674 36 1431 maj 7263 9047 1886 4830 8182 4139 36 1413 czerwiec 7105 2191 2513,5 6673 7657 6874 36 288 lipiec 5695 1492 8705,3 6058 6870 5696 37 2909 sierpie ń 5696 4987 1422 4981 6870 6128 36 3327 wrzesie ń 5181 5172 1380 4572 5311 3117 27 4466 pa ździernik 5181 3015 1380 4402 5312 4183 14 1052 listopad 4724 6970 1447 4402 5385 5947 24 965 grudzie ń 5651 685 1382 4946 5265 3566 3 717 razem: 68894 67061 29924 60814 72021 55942 336 22869 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Odprowadzanie ścieków sanitarnych Północna cz ęść gminy Chmielno, gdzie generalnie zlokalizowane s ą miejscowo ści o najwi ększej liczbie mieszka ńców jest skanalizowana. Gminna oczyszczalnia ścieków

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 37 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zlokalizowana jest w Ko życzkowie, przy drodze wojewódzkiej nr 211. Do odcinka k.s. φ400 zlokalizowanego w s ąsiedztwie oczyszczalni ścieki doprowadzane s ą w nast ępuj ący sposób: 1) Z miejscowo ści: Chmielno, Chmielonko, Chmielno Grodziska i Zawory ścieki doprowadzane s ą kol. Tł. φ 160 2) Z miejscowo ści Garcz i Ko życzkowo - kol. Tł. φ110 3) Z miejscowo ści Miechucino, Reskowo i Cieszenie - kol. Tł. φ160 Funkcjonuj ący system kanalizacji sanitarnej w zlewni oczyszczalni w Ko życzkowie jest systemem grawitacyjno-pompowym. Ł ącznie w całym układzie k.s. funkcjonuje 12 przepompowni ścieków. Kanalizacja sanitarna obejmuje wymienione wy żej miejscowo ści w obr ębie zwartej zabudowy oraz istniej ące du że o środki wczasowe w Chmielnie i Zaworach. Cały istniej ący system k.s. w gminie Chmielno pokazano na zał ączniku graficznym w skali 1:20 000. Liczba ludno ści odprowadzaj ącej ścieki do k.s. zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków wynosiła na koniec 2011 r. szacunkowo 3760 mieszka ńców. W dniu 24 czerwca 2006r. Wojewoda Pomorski wydał Rozporz ądzenie Nr 70/06 w sprawie wyznaczenia aglomeracji Chmielno (dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego NR 69 poz 1446) w nast ępuj ącym brzmieniu: „Wyznacza si ę aglomeracj ę Chmielno w powiecie kartuskim, z oczyszczalni ą ścieków w miejscowo ści Ko życzkowo, której obszar obejmuje poło żone w gminie Chmielno miejscowo ści: Borzestowo, Chmielno, Miechucino, Cieszenie, Reskowo, Ko życzkowo, Garcz, Chmielno, Zawory.” Jak wida ć z opisu stanu istniej ącego, k.s. nie została zrealizowana (do dnia dzisiejszego) jedynie w miejscowo ści Borzestowo i nie planuje si ę realizacji do 2015r. Ogólna długo ść kanalizacji sanitarnej w gminie Chmielno wynosiła na koniec 2011 r. – 55,9 km. Oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie Istniej ąca oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest na działce 214/1 w Ko życzkowie. Oczyszczalnia została zbudowana w 1993 r. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna pracuj ąca w zintegrowanym systemie usuwania azotu, fosforu i w ęgla organicznego w komorach osadu czynnego. Układ technologiczny dzieli si ę na cz ęść mechaniczn ą i biologiczn ą. Pierwsza znajduje si ę w budynku wielofunkcyjnym, druga stanowi 2 bloki biologicznego oczyszczania BBN. W latach 2009-2011 oczyszczalnia została kompleksowo zmodernizowana i rozbudowana w cz ęś ci mechanicznej, biologicznej i w zakresie odwadniania i magazynowania osadów. W efekcie rozbudowy zwi ększyła si ę przepustowo ść oczyszczalni, natomiast obci ąż enie oczyszczalni po modernizacji w odniesieniu do wartości RLM wynosi 8000 i nadal mie ści si ę w przedziale dla oczyszczalni ścieków o RLM od 2000 do 9999. Oczyszczone ścieki odprowadzane s ą za po średnictwem rowu melioracji szczegółowej i Strugi Kożyczkowskiej do rzeki Łeby. W dniu 21.04.2011r. decyzj ą Nr R.6341-3.2011.IB wydan ą przez Starost ę Kartuskiego zostało wydane Gminie Chmielno pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie ścieków z gminnej oczyszczalni ścieków w Ko życzkowie w ilo ści: 3 • Qdmax = 2100m /d 3 • Qdśr=1200m /d

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 38 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3 • Qhmax =135m /h

Informacje ogólne dotycz ące odprowadzenia ścieków w gminie Chmielno wg stanu na dzie ń 31.12.2011r. • Ilo ść ścieków dopływaj ących na oczyszczalni ę ścieków systemem k.s. wyniosła 170 327m 3/rok ~466,6m 3/śr. dob ę • Ilo ść ścieków dowiezionych wyniosła 7000m 3/rok ~19,2m 3/śr. dob ę Razem 485,8m 3/d • Ilo ść ścieków dopływaj ących do oczyszczalni pochodz ących od gospodarstw domowych wyniosła 82,2%, od jednostek działalno ści produkcyjnej 17,8%. Skład ścieków zbli żony do składu ścieków komunalnych.

Tabl.8 Rejestr przepływu ścieków w oczyszczalni w Ko życzkowie w 2011r. Lp. miesi ąc ścieki [m 3] wody opadowe [m 3] ogółem [m 3] 1. stycze ń 17410 11300 28710 2. luty 12293 19555 31848 3. marzec 18756 1344 20100 4. kwiecie ń 15210 2700 17910 5. maj 13683 700 14383 6. czerwiec 13532 893 14425 7. lipiec 15259 1670 16929 8. sierpie ń 16486 2460 18946 9. wrzesie ń 14788 1615 16403 10. pa ździernik 13522 0 13522 11. listopad 10778 0 10778 12. grudzie ń 15610 667 16277 ogółem 177327 42904 220231 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Odprowadzanie wód opadowych W gminie nie wyst ępuj ą zorganizowane systemy kanalizacji deszczowej. Pojedyncze odcinki k.d. wyst ępuj ą w Chmielnie, Garczu i Miechucinie, s ą to przewa żnie odwodnienia pojedynczych obiektów lub niewielkie odcinki k.d. odprowadzaj ące wody deszczowe z pojedynczych lub kilku wpustów ulicznych.

Melioracje, wody śródl ądowe wa żne dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa Przez obszar gminy Chmielno przepływaj ą cieki wodne stanowi ące wody śródl ądowe powierzchniowe istotne dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, s ą to Struga Ko życzkowska oraz Struga Mirachowska, wymienione w zal. 2 do Rozp. Rady Ministrów z dnia 17.12.2002r. w sprawie śródl ądowych wód powierzchniowych lub ich cz ęś ci stanowi ących własno ść publiczn ą (Dz. U. z 2003r Nr 16, poz. 149). Zgodnie z prawem wodnym w odl. 1,5m od linii brzegu tych cieków obowi ązuje zakaz grodzenia a tak że zakazywania lub uniemo żliwiania przechodzenia przez ten obszar.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 39 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W obszarze gminy znajduj ą si ę urz ądzenia melioracji wodnych szczegółowych, których ewidencj ę prowadzi Marszalek Woj. Pomorskiego na podst. Art. 70 ust 3 ustawy prawo wodne. Utrzymywanie tych urz ądze ń nale ży do zainteresowanych wła ścicieli gruntów, a je żeli urz ądzenia te s ą obj ęte działalno ści ą spółki wodnej, do tej spółki. Realizacja inwestycji obszarze gminy nie mo że pogarsza ć stanu technicznego w/wym urz ądze ń, a wszelkie zmiany winny by ć uzgadniane z Zarz ądem melioracji i Urz ądze ń Wodnych Woj. Pomorskiego celem wniesienia zmian w prowadzonej ewidencji wód, urz ądze ń oraz zmeliorowanych gruntów . Gospodarka odpadami Na terenie gminy Chmielno nie funkcjonuje składowisko odpadów. Odpady wywo żone s ą na zorganizowane składowiska odpadów poza teren gminy. W latach ubiegłych były to składowiska w gminach Somonino, Gniewino i Czarna Dąbrówka. Aktualnie realizowany jest nowy system gospodarki odpadami na terenie województwa pomorskiego. Według „Planu gospodarki odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018” (2012) wyznaczono 7 regionów gospodarki odpadami komunalnymi. Gmina Chmielno przypisana została do regionu północnego. Na terenie gminy Chmielno funkcjonuj ą niewielkie instalacje do odzysku odpadów. Znajduj ą si ę one w obr ębie Miechucino (odzysk odpadów z drewna i z metali) oraz w obr ębie Przewóz, w miejscowo ści Maks (odzysk odpadów z drewna). Zaopatrzenie w gaz Obecnie gmina nie korzysta z gazu ziemnego, a mieszka ńcy korzystaj ą wył ącznie z gazu butlowego. Potencjalne źródło gazu stanowi istniej ący gazoci ąg wysokiego ci śnienia relacji Grzybno- Garcz doprowadzony do gminy w ubiegłych latach. W oparciu o to źródło, Pomorska Spółka Gazownictwa przygotowuje projekt wprowadzenia gazu ziemnego pod średnim ci śnieniem do miejscowo ści Garcz, Chmielno i Zawory. Inwestor planuje przyłączenie do sieci ok. 300 odbiorców, prawdopodobnie obiektów u żyteczno ści publicznej, przemysłowych i usługowych oraz ok. 25% domów mieszkalnych. W dłu ższym horyzoncie czasowym potencjalne źródło gazu stanowi ć mog ą zasoby gazu łupkowego. Gmina Chmielno jest jedn ą z gmin obj ętych koncesjami na poszukiwanie gazu łupkowego. Gdyby podj ęto prace badawcze i dokumentacyjne, a cena gazu łupkowego była ni ższa lub porównywalna do ceny gazu ziemnego konwencjonalnego, gaz z łupków mógłby sta ć si ę głównym źródłem paliwa dla całej gminy. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie gminy nie ma zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbywa si ę w oparciu o: • lokalne kotłownie opalane w ęglem, drewnem i jego odpadami oraz olejem przemysłowym w obiektach przemysłowych i u żyteczno ści publicznej zasilaj ące w energi ę niezb ędn ą do celów technologicznych oraz ogrzewania i produkcji ciepłej wody; • indywidualne źródła w domach mieszkalnych i obiektach usługowych, na paliwa stałe (w ęgiel, odpady drzewne i drewno) i olej opałowy; • elektryczne urz ądzenia grzewcze i opalane gazem LPG - o marginalnym znaczeniu w bilansie ciepła. Wi ększe kotłownie lokalne funkcjonuj ą w: Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 40 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• obiektach u żyteczno ści publicznej: - obsługuj ąca: Urz ąd Gminy, Gminny O środek Kultury, Policj ę oraz Dom Spokojnej Staro ści - opalana olejem opałowym - moc ok. 0,08 MW, - obsługuj ąca: szkoł ę podstawow ą i gimnazjum oraz mieszkania nauczycieli, a tak że ośrodek zdrowia w Chmielnie - opalana olejem opałowym - moc ok. 0,3 MW; - w szkole podstawowej i gimnazjum w Miechucinie - opalana biomas ą (zr ębki, pelety)- moc ok. 0,35 MW; - w szkole podstawowej w Reskowie - opalana olejem - moc ok. 0,06 MW; - w szkole podstawowej w Ko życzkowie - opalana olejem - moc ok. 0,06 MW; - w szkole podstawowej w Borzestowie (tak że dwa domy mieszkalne) - opalana biomas ą (zr ębki, pelety) - moc. ok. 0,08 MW; - w przedszkolu oraz w świetlicy w Chmielnie - opalana olejem - moc ok. 0,03 MW; - w remizie OSP w Chmielnie - zr ębki - moc ok. 0,02 MW. • obiektach przemysłowych : - wytwórnia odzie ży damskiej „Aryton” w Chmielnie - opalana w ęglem- moc. ok. 0,095 MW; - „Gda ński Przemysł Drzewny” - tartak w Miechucinie- opalana odpadami drewna - moc. ok. 0,70 MW; - fabryka mebli „Fogia” w Maksie - opalana odpadami drewna - moc ok. 1,2 MW; - fabryka okien i drzwi drewnianych w Miechucinie - opalana odpadami drewna - moc ok. 0,15 MW; - wytwórnia pokry ć dachowych i konstrukcji stalowych „Stalprofil” w Miechucinie - opalana w ęglem - moc ok. 0,15 MW; - wytwórnia opakowa ń drewnianych w Przewozie - opalana odpadami drewna - moc ok. 0,1 MW. Kolektory słoneczne wykorzystywane do produkcji ciepła funkcjonuj ą w o środkach wypoczynkowych: „Krefta” (12 kolektorów słonecznych), „Wichrowe wzgórze” i Kaszubska Oaza Zdrowia (30 kolektorów słonecznych) oraz w ok. 10 budynkach mieszkalnych. Kilka budynków mieszkalnych (ok.8) posiada ogrzewanie geotermalne (pompy ciepła). Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Przez teren gminy nie przebiegaj ą linie elektroenergetyczne WN 110 kV. Jednostki osadnicze zasilane s ą z sieci SN 15 kV wyprowadzonych z Głównych Punktów Zasilania „Sierakowice” i „Kiełpino”. Linie te stanowi ą sie ć rozdzielcz ą, która poprzez stacje transformatorowe 15/0,4 kV i linie nn 0,4 kV zasila ko ńcowych odbiorców energii. Stacje transformatorowe w przewa żaj ącej mierze wykonane s ą jako słupowe. Z energii elektrycznej korzysta 100% mieszka ńców, jednak że parametry jako ściowe dostarczanej energii elektrycznej nie s ą w pełni zadowalaj ące. Wyst ępuj ą przerwy w dostawie energii i spadki napi ęcia spowodowane du żymi odległo ściami pomi ędzy punktami zasilaj ącymi i wydłu żeniem linii niskiego napi ęcia, a tak że stanem technicznym stacji transformatorowych, które wymagaj ą modernizacji. Wi ększo ść istniej ącej sieci 15 kV

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 41 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

pomimo bie żą cych remontów i konserwacji jest wyeksploatowana. Podobnie przedstawia si ę sytuacja linii niskiego napi ęcia i o świetlenia ulicznego we wsiach, które równie ż wymagaj ą przebudowy i modernizacji.

3.2 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony

3.2.1 Elementy struktury krajobrazu Naturalne elementy środowiska Poło żenie Zgodnie z regionalizacj ą fizycznogeograficzn ą Polski Kondrackiego gmina Chmielno le ży w obr ębie mezoregionu Pojezierze Kaszubskie. Pojezierze Kaszubskie jest regionem zró żnicowanym przyrodniczo, podstawowe cechy to: • Genetyczne i morfometryczne urozmaicenie rze źby terenu; • Wyst ępowanie zło żonych układów form dolinnych; • Znaczny udział terenów bezodpływowych; • Du ży wpływ jezior na kształtowanie si ę obiegu wody w zlewniach; • Ograniczenie od północnego wschodu szerok ą, silnie porozcinan ą dolinami erozyjnymi stref ą kraw ędziow ą; • Mozaika litologiczno-glebowa i ro ślinna.

Klimat Zgodnie z regionalizacja klimatyczn ą (Kwiecie ń, Tarnowska, 1979) gmina Chmielno nale ży do regionu Pojezierze Pomorskie – najchłodniejszego i najbardziej zasobnego w opady. Charakteryzuje si ę on wyst ępowaniem najni ższych minimów absolutnych temperatury powietrza oraz najwi ększą liczb ą dni przymrozkowych i mro źnych oraz du żą liczba dni pochmurnych i z mgł ą oraz z pokryw ą śnie żną. Podstawowe ró żnice pod wzgl ędem warunków topoklimatycznych wyst ępuj ą mi ędzy wierzchowinami wysoczyzn morenowych i powierzchniami sandrowymi a formami wkl ęsłymi, zwłaszcza rynnami i dolin ą rzeczn ą, a tak że zagł ębieniami wytopiskowymi. Pierwsz ą grup ę form charakteryzuje dobre przewietrzanie i równomierne nasłonecznienie, natomiast formy wkl ęsłe charakteryzuje słabsze przewietrzanie, nasłonecznienie zró żnicowane w zale żno ści od ekspozycji zboczy oraz wyst ępowanie inwersji termicznej, zwi ększona wilgotno ść powietrza i cz ęstotliwo ść wyst ępowania mgieł. Ponadto odr ębno ści ą klimatyczn ą charakteryzuj ą si ę kompleksy le śne. Elementy środowiska kulturowego Na terenie gminy Chmielno najistotniejszy element kultury materialnej stanowi budownictwo wiejskie, zarówno mieszkalne, jak i gospodarcze, b ędące odzwierciedleniem specyfiki regionu. Uzupełnieniem zabudowy historycznej s ą zespoły dworcowe (Miechucino), zało żenia mły ńskie (np. Dolny Młyn) oraz architektura sakralna.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 42 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Stan zachowania obiektów o tradycyjnych i historycznych formach zabudowy jest w wielu przypadkach niezadowalaj ący. Wyra ża si ę on poprzez zły stan techniczny obiektów, ale i dewastacj ę wyj ątkowych warto ści kulturowych na skutek prowadzonych bez fachowego nadzoru konserwatorskiego modernizacji obiektów. Architektura sakralna, reprezentowana na obszarze gminy przez wpisany do rejestru zabytków ko ściół św. Piotra i Pawła w Chmielnie, pozostaje w dobrym stanie i nie jest bezpo średnio zagro żona na utrat ę walorów kulturowych. Nowopowstała zabudowa, cz ęsto w miejscu tradycyjnych obiektów, swoj ą form ą i rozwi ązaniami architektonicznymi nie nawi ązuje do tradycji regionu. Nale ży zatem zwróci ć uwag ę na dobór wła ściwych form, poszukiwanie elementów świadcz ących o odr ębno ści regionalnej, a tak że sposób modernizacji i uzupełniania istniej ącej zabudowy. W miejscowo ściach o zachowanym, historycznym układzie przestrzennym prowadzi ć fachowy nadzór konserwatorki. Szczegółowy opis stanu oraz zasobów dziedzictwa kulturowego - patrz rozdział 3.4.2. Potencjał krajobrazu O potencjale krajobrazu gminy Chmielno decyduj ą walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe, przejawiaj ące si ę w naturalnych formach ukształtowania terenu, naturalnych wn ętrzach krajobrazowych, otwarciach widokowych, licznie wyst ępuj ących zbiornikach wodnych, pi ęknych panoramach i zabudowaniach wsi kaszubskiej. Do głównych cech krajobrazowych rejonu Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, w którym poło żona jest gmina Chmielno nale żą 4: • Wyra źnie zdefiniowane (dobrze czytelne) makrown ętrza krajobrazowe typu „długiego” (jeziora rynnowe i doliny rzek); • Subiektywne makrow ętrza krajobrazowe typu „labiryntowego” (obszary bezle śne o urozmaiconej rze źbie terenu i zabudow ą rozproszon ą typu jednodworczego); • Wysoka ekspozycyjno ść krajobrazu: nagromadzenie ci ągów i punktów widokowych (ekspozycja czynna), dalekie zasi ęgi widoków i ich wieloplanowo ść (ekspozycja bierna); • Du że, zwarte wsie chłopskie w historycznie ukształtowanym krajobrazie rolnicznym - macierzysta cecha antropogeniczna; • Zespoły osadnictwa rekreacyjnego o przypadkowej lokalizacji z punktu widzenia harmonii krajobrazowej Parku - wtórna cecha antropogeniczna. Podstawowymi makroprzestrzennymi formami krajobrazu s ą zespoły przyrodniczo- krajobrazowe, utworzone na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na mocy Rozporz ądzenia Wojewody Gda ńskiego Nr 11/98 z dnia 03 wrze śnia 1998. W obszarze gminy Chmielno i w jej s ąsiedztwie s ą to: „Rynna Radu ńska” – obejmuje ona najwi ększe jeziora Pojezierza Kaszubskiego o unikalnych walorach krajobrazowych, przebiega z centralnego obszaru gminy ku południowemu-zachodowi i w granicach gminy obejmuje Jezioro Radu ńskie Dolne i jego okolice; „Dolina Łeby w Kaszubskim Parku Krajobrazowym ” – poligenetyczna forma dolinna, wykorzystywana przez Łeb ę z licznymi ostojami ptaków wodno-błotnych,

4 Na podstawie opracowania Lipi ńska B., Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie. (opracowano dla potrzeb „Planu ochrony KPK”) Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 43 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

przebiega przez cały obszar gminy Chmielno, przez jej północn ą, środkowo- zachodni ą i zachodni ą cz ęść ; „Obni żenie Chmiele ńskie ” – obejmuje zespół jezior, przesmyków, półwyspów i zboczy rynien z warto ściowym krajobrazem; wyst ępuje we wschodniej cz ęś ci gminy; „Rynna Mirachowska ” – rynna polodowcowa o małym przekształceniu przez człowieka, z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; wyst ępuje w północno- zachodniej cz ęś ci gminy Chmielno; „Rynna D ąbrowsko-Ostrzycka ” – obejmuje układ rynnowych jezior z mozaikow ą struktur ą u żytkowania terenu o wybitnych walorach krajobrazowych; obejmuje południowe kra ńce gminy Chmielno; „Rynna Brodnicko-Kartuska ” – rynna jeziorna stanowi ąca „bram ę wjazdow ą” do Parku z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; s ąsiaduje z gmin ą od południowego- wschodu. Do istotnych elementów w krajobrazie nale żą elementy ekspozycji czynnej - punkty, ci ągi i osie widokowe, strefy ekspozycji, zasi ęgów i widoczno ści. Główne ci ągi widokowe przebiegaj ą wzdłu ż tras kołowych, tras pieszych i rowerowych, s ą to m.in.: - droga kaszubska: Garcz - Chmielno - Zawory - R ęboszewo i dalej do Wie życy; - trasa Mirachowo - Miechucino - Borzestowo - Wygoda Ł ączy ńska - Borucino; - Chmielno - Borzestowska Huta - Wygoda Ł ączy ńska - Zajezierze - Miechucino; - Łapalice - Miechucino - Sierakowice. Ponadto na terenie gminy znajduj ą si ę liczne punkty widokowe, w śród których znajduj ą si ę miejsca urz ądzone - na terenie Miechucina (widok na Jez. Wielkie i Miechuci ńskie Chrósty), widok na Jez. Kłodno z Parku Kamiennego w Chmielnie oraz widok z Tamowej Góry. Do wsi o wysokich warto ściach krajobrazowych na terenie gminy Chmielno zalicza si ę Ko życzkowo i Reskowo, dla ochrony których wyznaczono stref ę ochrony ekspozycji. Dynamiczny rozwój przestrzenny wsi przy jednoczesnym braku powi ąza ń nowych elementów zabudowy ze strukturami tradycyjnymi, przyczynił si ę do obni żenia walorów krajobrazowych fragmentów wsi Chmielno i Miechucino. Do elementów dysharmonijnych w krajobrazie gminy zaliczy ć nale ży ponadto zespoły zabudowy rekreacyjnej (Zawory, Przewóz). Ekspansja zabudowy letniskowej o w ątpliwej estetyce (zwłaszcza na tereny przyjeziorne) i zwi ązana z tym parcelacja gruntów w znacznym stopniu dewaluuj ą krajobraz gminy.

3.2.2 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego Główne problemy ładu przestrzennego scharakteryzować mo żna w nast ępuj ący sposób: • Dynamiczna rozbudowa wsi prowadzi do zacierania si ę historycznych układów przestrzennych, przy jednoczesnym braku tworzenia nowych warto ści przestrzennych, co w wielu przypadkach narusza walory krajobrazowe; • Nast ępuje stopniowe zanikanie tradycyjnej zabudowy, która wypierana jest przez nowe budownictwo, którego charakter, forma oraz skala nie nawi ązuj ą do tradycji regionu;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 44 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Stan zachowania tradycyjnej zabudowy jest niezadowalaj ący, a prowadzone bez fachowego nadzoru modernizacje i przebudowy prowadzą do stopniowej utraty walorów kulturowych obiektów; • Ekspansja osadnictwa letniskowego, zwłaszcza w strefach brzegowych jezior przyczyniła si ę do znacznego obni żenia walorów krajobrazowych i stanowi element dysharmonijny; • Indywidualne budownictwo letniskowe cechuje dowolność form i rozwi ąza ń od obiektów substandardowych, typowych drewnianych domków letniskowych po du że domy całoroczne. Znikome jest wykorzystywanie istniej ącej zabudowy dla turystyki indywidualnej, cho ć jako pozytywne zjawisko nale ży uzna ć rosn ącą popularno ść agroturystyki; • Zagospodarowanie obszarów turystyki zbiorowej wymaga uporz ądkowania i estetyzacji; • Atrakcyjno ść turystyczna gminy oraz wysoki potencjał rekreacyjny powoduj ą wzmo żony ruch turystyczny oraz zwi ększenie antropopresji na środowisko, co w przypadku przekroczenia progu chłonno ści rekreacyjnej mo że przyczyni ć si ę do dewaluacji krajobrazu; • Rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej poza zwartymi historycznymi zespołami zabudowy powoduje chaos przestrzenny i znaczne rozproszenie zabudowy.

3.3 Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ść i jako ść zasobów wodnych oraz wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego Na podstawie „Opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Chmielno dla potrzeb Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego” PROEKO 2012

3.3.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego Gmina Chmielno jest bardzo zasobna w wody powierzchniowe i podziemne. Licznie wyst ępuj ą cieki i zbiorniki wodne. Zasoby wód powierzchniowych stanowi ą rzeki: rzek: Raduni, Łeby, Warzenicy i strugi Mirachowskiej, oraz mniejsze cieki i rowy melioracyjne. Gmina Chmielno charakteryzuje si ę du żą jeziorno ści ą, w jej obszarze znajduje si ę 17 jezior o powierzchni powy żej 1 ha oraz liczne drobne zbiorniki wodne. Najwi ększe zbiorniki wodne na terenie gminy Chmielno, b ądź bezpo średnio z ni ą s ąsiaduj ące to: Radu ńskie Dolne, Ostrzyckie, Długie, Wielkie, Kłodno, Białe, Brodno Małe, Rekowo, Nierzestowo, Kosolinko, Miechucinko, Glinne, Osuszyno, Sianowskie, Łapalickie, Bukrzyno Du że, Bukrzyno Małe. W zagł ębieniach terenu i dnach dolin i rynien subglacjalnych wyst ępuj ą tereny podmokłe. Znaczny jest tak że potencjał wodny gminy w zakresie wód podziemnych. Wpływaj ą na to zasoby wód czwartorz ędowych w osadach fluwioglacjalnych (plejstoce ńskie poziomy wodono śne). Na wysoczy źnie poziom wodono śny wyst ępuje na gł ęboko ści ok. 50-60 n p.p.t. Na obszarach sandrowych warstwa wodono śna jest na gł ęboko ści ok. 30-40 m p.p.t. Gmina Chmielno poło żona jest cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska”. Jest to zbiornik kredowy (wiek utworów wodonośnych to

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 45 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

kreda). Średnia gł ęboko ść uj ęć to ok. 150 m. Dla GZWP nr 111 sporz ądzono dokumentacj ę hydrogeologiczn ą5, która została przyj ęta przez Ministra Środowiska. Zgodnie z Dokumentacj ą ze wzgl ędu na dobr ą izolacj ę zbiornika od wpływów odpowierzchniowych, przy aktualnym stanie eksploatacji, nie jest konieczne wyznaczanie stref ochronnych. Na terenie gminy Chmielno wyst ępuj ą zró żnicowane warunki glebowe. Powierzchniowo zdecydowanie dominuj ą gleby brunatne wyługowane i brunatne kwa śne, wykształcone na glinach silnie spiaszczonych i piaskach. Znaczne powierzchnie zajmuj ą tak że gleby bielicowe i rdzawe. Wykształciły si ę one głównie na piaskach sandrowych w południowej cz ęś ci gminy. S ą one przewa żnie poro śni ęte borami sosnowymi. Znikom ą powierzchni ę zajmuj ą gleby brunatne wła ściwe, które wyst ępuj ą w postaci niewielkich płatów w okolicach miejscowo ści Zawory, Miechucino i Cieszenie. Gleby pochodzenia organogenicznego: torfowo-mułowe, murszowo-torfowe i torfy, wyst ępuj ą w rozproszeniu na terenach wytopiskowych oraz w dnach dolin rzecznych i rynnach polodowcowych. Gleby u żytkowane rolniczo nale żą do klas od II do VI, przy czym zdecydowanie dominuj ą gleby klasy V i klasy VI (80% gruntów ornych). Gmina Chmielno posiada charakter rolniczo- le śno-jeziorny. Grunty rolne zajmuj ą ok. 60% jej powierzchni, grunty le śne ok. 13%, wody powierzchniowe ok. 15% całkowitej powierzchni gminy. W gminie Chmielno wyst ępuje bogata i zró żnicowana fauna, reprezentowana przez wiele gatunków ryb, płazów, gadów, drobnych gryzoni. Płaty leśne s ą ostoj ą dla wielu gatunków ptaków oraz du żych i średnich ssaków.

3.3.2 Stan i potencjał rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej Potencjał agroekologiczny Na obszarze gminy Chmielno wyst ępuj ą kompleksy przydatno ści rolniczej gleb od 4-żytniego bardzo dobrego do 9 zbo żowo-pastewnego słabego, oraz kompleksy u żytków zielonych 2z- użytki zielone średnie i 3z-użytki zielone słabe i bardzo słabe, a tak że kompleks 14 – grunty orne przeznaczone pod u żytki zielone. W ogólnej ocenie potencjał agroekologiczny gminy Chmielno jest umiarkowany, z uwagi na przewag ę kompleksów przydatno ści rolniczej gleb średniej jako ści, tj.:5 – żytniego dobrego; 6 – żytniego słabego oraz kompleks 2z – u żytki zielone średnie; Potencjał le śny Lasy zajmuj ą 1124 ha, co stanowi ok. 14% powierzchni gminy. Jest to wska źnik zdecydowanie mniejszy od średniej lesisto ści w kraju (ok. 29%) i województwa pomorskiego (ok. 35%). Lesisto ść w gminie jest sukcesywnie zwi ększana poprzez prowadzone zabiegi zalesiania gruntów rolnych i porolnych o najni ższej warto ści rolniczej i nieu żytków. Wi ększe, zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci gminy, w okolicach wsi Przewóz, pomi ędzy Jez. Radu ńskim Dolnym a Jez. Ostrzyckim, du że kompleksy le śne wyst ępuj ą tak że w bezpo średnim otoczeniu gminy Chmielno – s ąsiaduj ą z gmin ą od północnego-zachodu, północy i wschodu. Ponadto na całym obszarze gminy wyst ępuj ą

5 Dokumentacja hydrogeologiczna Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 111 Subniecka Gda ńska, 1996, Przedsi ębiorstwo Geologiczne „Polgeol” w Warszawie Zakład w Gda ńsku, Gda ńsk. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 46 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

niewielkie, rozproszone płaty le śne. Ich wi ększe skupienie mo żna zaobserwowa ć w centralnej cz ęś ci gminy, na północ od Jez. Radu ńskiego Dolnego. Grunty le śne gminy Chmielno nale żą ce do Skarbu Pa ństwa administrowane s ą przez Nadle śnictwo Kartuzy przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Gda ńsku. Dominuj ącym typem siedliskowym lasów na terenie gminy s ą bory sosnowe. Ponadto fragmentarycznie wyst ępują tu lasy bukowe, bukowo-dębowe, bory i brzeziny bagienne, olsy i ł ęgi. W ogólnej ocenie potencjał le śny gminy Chmielno jest mały, ze wzgl ędu na stosunkowo mał ą powierzchni ę terenów le śnych.

3.3.3 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego Gmina Chmielno posiada charakter rolniczy, podstawow ą forma działalno ści gospodarczej s ą rolnictwo i turystyka. Znajduj ą si ę tu liczne gospodarstwa rolnictwa indywidualnego, gospodarstwa agroturystyczne oraz obiekty bazy turystycznej. Ponadto znaczny jest udział zakładów usługowych, rzemie ślniczych i handlowych. Stopie ń rozwoju przemysłu jest niewielki, reprezentuje go jedynie kilka zakładów produkcyjnych zwi ązanych głównie z bran żą przetwórstwa spo żywczego, przemysłem odzie żowym, drzewnym i meblarskim oraz bran żą hodowlan ą. Do głównych przejawów antropizacji środowiska przyrodniczego gminy Chmielno nale żą : • Tereny u żytkowania rolniczego, czego efektem s ą m.in. synantropizacja ro ślinno ści, degradacja struktury ekologicznej terenu oraz specyfikacja krajobrazu o cechach kulturowego krajobrazu rolniczego; • Osadnictwo wiejskie – źródła zanieczyszcze ń do atmosfery ścieków komunalnych i gospodarczych oraz odpadów komunalnych i gospodarczych; • Drogi wojewódzkie nr 228 i nr 211 oraz sie ć dróg powiatowych i lokalnych – komunikacja samochodowa jako źródło emisji zanieczyszcze ń atmosfery i hałasu; • Nieczynna linia kolejowa nr 229; • Sie ć linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia i stacje bazowe telefonii komórkowej; • Oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie; • Gazoci ąg wysokiego ci śnienia we wschodnim fragmencie gminy. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego Do głównych źródeł zanieczyszczenia atmosferycznego w gminie Chmielno nale żą : • Emitory znajduj ących si ę na terenie gminy zakładów produkcyjno-przemysłowych; • Indywidualne źródła ciepła na terenach zwartej zabudowy mieszkaniowej i usługowej; • Lokalne kotłownie o małej mocy; • Źródła ciepła obiektów rekreacji zbiorowej; • Emisja technologiczna z obiektów gospodarczo-hodowlanych; • Zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa wzdłu ż ci ągów komunikacji samochodowej);

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 47 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Emisja niezorganizowana pyłu z terenów pozbawionych ro ślinno ści i z terenów o utwardzonej nawierzchni, głównie komunikacyjnych oraz dawnych wyrobisk surowców mineralnych, składowisk odpadów i innych; • Napływ zanieczyszcze ń z terenów s ąsiednich (w niewielkim stopniu). Na terenie gminy Chmielno nie jest prowadzony monitoring zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego, systematyczne pomiary prowadzone są tylko na obszarze miasta Kartuzy (oddalonego o ok. 5 km) nie s ą one jednak miarodajne dla obszaru gminy, ze wzgl ędu na inny charakter u żytkowania terenu oraz odległo ść . Według informacji zawartych w „Ocenie rocznej jako ści powietrza w województwie pomorskim. Raport za 2011 rok” (2012) strefa pomorska, do której nale ży gmina Chmielno, oceniona została nast ępuj ąco: • klasyfikacja z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony zdrowia – klasy A dla poszczególnych zanieczyszcze ń na obszarze strefy, z wyj ątkiem niedotrzymanych poziomów dla pyłu PM10, niedotrzymanych poziomów docelowych (2013 r.) benzo(a)pirenu, niedotrzymanych poziomów dla ozonu w przypadku celów długoterminowych (2020 r.); • klasyfikacja stref z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony ro ślin – klasa A i zagro żone poziomy celów długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020. Uchwał ą Nr 833/XXXV/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 maja 2009 r. przyj ęto „Program ochrony powietrza dla strefy kartusko-ko ścierskiej”, maj ący na celu osi ągni ęcie poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz poziomu docelowego dla benzo[ α]pirenu, którego przekroczenia wskazały oceny jako ści powietrza za rok 2005, 2006 i 2007 wykonane przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku. Hałas i wibracje Główne typy uci ąż liwo ści akustycznej na terenie gminy Chmielno to: - Hałas komunikacyjny – zwłaszcza na drodze wojewódzkiej nr 211 i drodze wojewódzkiej 211; - Hałas pochodz ący z zakładów produkcyjnych – powoduj ący znaczne uci ąż liwo ści o charakterze lokalnym; - Hałas zwi ązany z wszelkimi formami rekreacji, zwłaszcza zbiorowej; - Hałas na terenach zainwestowania osadniczego wsi. Dla terenu gminy Chmielno brak jest kompleksowych pomiarów dokumentuj ących poziom nat ęż enia hałasu, zarówno ze źródeł „punktowych” jak i z tras komunikacyjnych. Promieniowanie elektromagnetyczne Na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą obiekty stanowi ące istotne źródła niejonizuj ącego promieniowania elektromagnetycznego. Przez teren gminy nie przebiegaj ą linie elektroenergetyczne wysokich napi ęć , nie ma równie ż stacji elektroenergetycznych o napi ęciu 110 kV lub wy ższym. W obszarze gminy Chmielno zlokalizowane s ą stacje bazowe telefonii komórkowej w miejscowo ściach: Miechucino, Ko życzkowo, Chmielno, Chmiele ńskie Chrósty.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 48 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W przypadku stacji telefonii komórkowych pola elektroenergetyczne wypromieniowane s ą na du żych wysoko ściach, w miejscach niedost ępnych dla ludzi. Zanieczyszczenie i przekształcenia obiegu wód Gmina Chmielno jest zasobna w wody powierzchniowe, najwa żniejszymi ciekami s ą Łeba i Radunia. W gminie wyst ępuj ą liczne zbiorniki wodne, z których 17 posiada powierzchni ę powy żej 1 ha. Najwi ększe zbiorniki wodne w obszarze gminy i s ąsiedztwie to jeziora Radu ńskie Dolne, Ostrzyckie, Długie, Wielkie, Kłodno, Białe, Brodno Małe, Rekowo, Nierzestowo, Kosolinko, Miechucinko, Glinne, Osuszyno, Sianowskie, Łapalickie, Bukrzyno Du że, Bukrzyno Małe. Gmina Chmielno jest zasobna tak że w wody podziemne poziomów wód czwartorz ędowych. Gmina le ży cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111”Subniecka Gda ńska”. Wody rzeki Łeby były badane po raz ostatni w 2010r. Dane opublikowano w „Raporcie o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2010 r.” (2011). W punkcie kontrolnym znajduj ącym si ę na 25,5 km rzeki, w Cecenowie, ok. 45 km na północny-zachód od granic gminy, stan wód Łeby oceniono jako dobrej jako ści (II klasa) pod wzgl ędem stanu chemicznego i potencjału ekologicznego oraz poni żej dobrego pod wzgl ędem stanu fizykochemicznego. Ponadto na terenie gminy Chmielno, we wsi Cieszenie, na 106 km biegu rzeki Łeby, znajduje si ę punkt monitoringowy, w którym po raz ostatni przeprowadzono monitoring w 2009 r. (stan na wrzesie ń 2012 r.). Zgodnie z wynikami pomiarów stan wód Łeby w punkcie we wsi Cieszenie oceniono jako dobrej jako ści pod wzgl ędem stanu chemicznego i potencjału ekologicznego, a pod wzgl ędem stanu fizykochemicznego jako poni żej dobrego („Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2009 r.”, 2010). Rzeka Radunia badana była po raz ostatni w 2009 roku. W punkcie kontrolnym znajduj ącym si ę na 75,7 km rzeki, w miejscowo ści Ostrzyce (ok. 3 km na wschód od granic gminy), stan wód rzeki oceniono jako dobrej jako ści (II klasa). Spo śród wyst ępuj ących na terenie gminy Chmielno zbiorników wodnych, w ostatnich latach WIO Ś w Gda ńsku badał jedynie Jez. Radu ńskie Dolne. Po raz ostatni stan czysto ści jeziora badany był w 2009 r., a dane opublikowano w „Raporcie o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2009 r.” (2010). Stan wód Jez. Radu ńskiego Dolnego oceniono jako dobrej jako ści (II klasa) pod wzgl ędem stanu ogólnego, chemicznego i ekologicznego. Pozostałe zbiorniki wodne na obszarze gminy Chmielno nie były badane w ostatnim dziesi ęcioleciu. Ostatnie dane pochodz ą z lat 2000-2002 i dotycz ą jezior: Kłodno, Białe, Ostrzyckie, Brodno Małe (wszystkie II klasa czysto ści) i Sanowskie (III klasa czysto ści). Z uwagi na to, że pomiary czysto ści wymienionych jezior wykonane zostały stosunkowo dawno, wyniki bada ń nale ży traktowa ć jako nieaktualne. W przypadku wód podziemnych, po raz ostatni na ternie gminy Chmielno badania przeprowadzono w 2007 r., dla uj ęcia wód w Chmielnie. Wody podziemne w punkcie poborowym zlokalizowanym w Chmielnie oceniono jako wody 3 klasy tj. umiarkowanej jako ści („Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2007 r.”, 2008). Potencjalne zagro żenie dla wód powierzchniowych i podziemnych na terenach nieskanalizowanych stanowi ą ścieki gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, tzw. szambach, w przypadku ich nieszczelno ści, co jak wykazuje praktyka jest cz ęstym zjawiskiem i/lub wylewania ścieków w przypadkowe miejsca. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 49 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych mog ą by ć nawozy, zarówno sztuczne, jak i organiczne oraz chemiczne środki ochrony ro ślin stosowane w rolnictwie. Przy nieprawidłowym składowaniu nast ępuje zanieczyszczenie wód gruntowych znacznie st ęż onymi składnikami nawozu, oddziałuj ącymi na środowisko przez dłu ższy czas. Poza tym stanowi ą potencjalne źródło zanieczyszczenia sanitarnego organizmami chorobotwórczymi. Przekształcenia litosfery Do podstawowych przekształce ń litosfery na terenie gminy nale żą : • Zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacj ą liniowych elementów infrastruktury technicznej (tereny komunikacyjne); • Przekształcenia w obr ębie i w s ąsiedztwie wsi, zwi ązane z lokalizacj ą nowego zainwestowania mieszkaniowego, komunikacyjnego, usługowego i przemysłowego; • Geomechaniczne zniszczenia zboczy dolin i terenów przyjeziornych w rejonach intensywnego zagospodarowania rekreacyjnego; • Skutki rolniczego u żytkowania ziemi – intensyfikacja procesów erozyjnych, degradacja gleb, przekształcenia fizyko-chemiczne gleb; • Wyrobiska, głównie po materiale piaszczysto-żwirowym o ró żnym stopniu przekształce ń litosfery; • Zniszczenia litosfery zwi ązane z wyst ępowaniem „dzikich” składowisk odpadów. Wy żej wymienione tereny wymagaj ą rekultywacji o kierunkach wynikaj ących ze stopnia przekształcenia, charakteru środowiska przyrodniczego w otoczeniu oraz mo żliwo ści technicznych. W pierwszej kolejno ści dotyczy to wyrobisk, nielegalnych składowisk odpadów oraz terenów zniszcze ń geomechanicznych.

3.3.4 Potencjał rekreacyjny Potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego gminy Chmielno jest bardzo du ży, wynika on mi ędzy innymi z urozmaiconego ukształtowania terenu, du żej jeziorno ści, w tym wyst ępowania zbiorników wodnych przydatnych dla rekreacji, wyst ępowania kompleksów le śnych, zró żnicowania flory i fauny, wyst ępowania atrakcyjnego szlaku kajakowego – rzeka Radunia w poł ączeniu z jeziorami przez które przepływa, atrakcyjnych krajobrazów, prawnych form ochrony przyrody i krajobrazu. Ponadto atrakcyjno ść turystyczn ą gminy Chmielno podnosz ą walory kulturowe, zwi ązane przede wszystkim z obiektami dziedzictwa materialnego. Wyst ępuj ą tu warunki dla rozwoju wszystkich typów turystyki kwalifikowanej: kajakarstwa, żeglarstwa, turystyki pieszej, rowerowej, konnej, narciarstwa biegowego itp. Ze wzgl ędu na du żą presj ę na rozwój indywidualnych form rekreacji oraz relatywnie niewielk ą odległo ść od Trójmiasta, wyst ępuje du że zainteresowanie obszarem gminy Chmielno jako miejscem rekreacji weekendowej. Najwi ększe skupiska zainwestowania rekreacyjnego zlokalizowane s ą w strefach przyjeziornych. Najbardziej intensywna kolonizacja letniskowa i rekreacyjna ma miejsce szczególnie w rejonie: Jez. Radu ńskiego Dolnego, Jez. Nierzostowo, Jez. Długiego, Jez. Wielkiego, Jez. Kłodno, Jez. Białego, Jez. Małe Brodno, Jez. Rekowo i jez. Ostrzyckiego.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 50 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.3.5 Potencjał odnawialnych źródeł energii Na podstawie „Aktualizacji zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe” (Musiał, 2012) Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) nabiera coraz wi ększego znaczenia w kwestiach zapewnienia bezpiecze ństwa energetycznego oraz walki z degradacj ą środowiska przyrodniczego. W dokumentach strategicznych zarówno na szczeblu unijnym, krajowym, jak i regionalnym znajduj ą si ę zapisy propaguj ące rozwój tych form pozyskiwania energii. Mo żliwo ść wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest zró żnicowana i zale ży od lokalnych uwarunkowa ń. Do podstawowych źródeł energii odnawialnej nale żą : energia wiatrowa, geotermalna, promieniowania słonecznego, wodna oraz produkcja biomasy. W przypadku gminy Chmielno jej lokalne zasoby energetyczne lokuj ą si ę wył ącznie w niektórych rodzajach energii odnawialnych, z których najwi ększe znaczenie ma wykorzystanie promieniowania słonecznego. Biomasa Pod poj ęciem biomasy rozumie si ę biodegradowalne frakcje produktów, odpadów i pozostało ści z rolnictwa (wł ączaj ąc ro ślinne i zwierz ęce substancje), le śnictwa i pokrewnych przemysłów, jak i biodegradowalne frakcje odpadów przemysłowych oraz rolniczych. Wykorzystanie biomasy w celach energetycznych mo że nast ępowa ć poprzez bezpo średnie spalanie biopaliw stałych (np. drewna, słomy, osadów ściekowych), przetwarzanie na paliwa ciekłe (np. estry oleju rzepakowego, alkohol) lub gazowe (np. biogaz rolniczy, biogaz z oczyszczalni ścieków, gaz wysypiskowy, gaz drzewny). Konwersja biomasy na no śniki energii mo że odbywa ć si ę metodami fizycznymi, chemicznymi oraz biochemicznymi. W przypadku gminy Chmielno najwi ększe znaczenie mog ą mie ć dwa rodzaje wykorzystania biomasy: • Spalanie bezpo średnie - w obecnie stosowanych kotłach oraz w urz ądzeniach specjalnie do tego przystosowanych. Wad ą tego procesu jest stosunkowo wysoka emisja tlenków azotu oraz wysoka emisja pyłu zawieraj ącego benzopiren, co mo żna skutecznie wyeliminowa ć poprzez instalacj ę urz ądze ń odpylaj ących, lecz jest to mo żliwe jedynie w przypadku spalania biomasy w kotłowniach lokalnych. W zwi ązku z powy ższym spalanie biomasy powinno mie ć zastosowanie tylko w przypadku, gdy nie ma innej mo żliwo ści jej zagospodarowania oraz w rozproszonej zabudowie mieszkaniowej. • Pozyskiwanie gazu z biomasy - odbywa si ę ono w tzw. biogazowniach (fermentacja) lub w przypadku małych instalacji w tzw. kotłach gazuj ących (termicznych) i polega na termicznym przekształceniu biomasy z formy stałej w gaz lub w procesie beztlenowej fermentacji biomasy. Uzyskiwany w obydwu procesach gaz ma skład zbli żony do gazu ziemnego i mo że by ć wykorzystywany dwojako: - spalany w turbinach gazowych nap ędzaj ących generatory pr ądu elektrycznego z wykorzystaniem ciepła odpadowego do produkcji energii cieplnej. tak wytworzona energia elektryczna mo że by ć sprzedawana do systemu krajowego lub oddawana do gminnej sieci energetycznej; - doczyszczany i tłoczony do lokalnych sieci gazowych, a nast ępnie spalany w kotłowniach lokalnych i indywidualnych źródłach ciepła. W przyj ętej w marcu 2012 roku „Aktualizacji planu zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe” obliczono ilo ść energii mo żliwej do pozyskania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 51 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

z dost ępnych zasobów biomasy. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, i ż ilo ść biogazu oraz energii elektrycznej uzyskanej z biomasy przekracza zapotrzebowanie gminy. Energia wiatru Ten rodzaj energetyki polega na wykorzystaniu energii ruchu mas powietrza na drodze przetwarzania jej w energi ę elektryczn ą i mechaniczn ą. Potrzebne s ą do tego odpowiednie warunki, gdy ż zespoły wiatrowe produkuj ące energi ę elektryczn ą działaj ą w przedziale pr ędko ści wiatru 4-25 m/s, na terenach o dobrych warunkach przewietrzania i wzgl ędnej ci ągło ści wyst ępowania wiatrów powy żej 4 m/s. Obszar gminy Chmielno ze wzgl ędu na średni ą pr ędko ść wiatru w ci ągu roku na poziomie ok. 3 m/s (z du żym udziałem wiatrów bardzo słabych i słabych poni żej 2 m/s), konfiguracj ę terenu oraz wyst ępowanie terenów chronionych przyrodniczo nie posiada optymalnych warunków dla rozwoju tego typu energetyki. Nie ma natomiast przeciwwskaza ń dla powszechnego wykorzystania energii wiatru w elektrowniach przydomowych. Energia sło ńca Energi ę słoneczn ą wykorzystuje si ę najcz ęś ciej w instalacjach solarnych, w skład których wchodz ą takie urz ądzenia jak: kolektory słoneczne, zasobniki wody u żytkowej lub zasobniki z przepływowymi wymiennikami ciepła. Drugi aktywny sposób wykorzystania energii słonecznej to systemy fotowoltaiczne. Bazuj ą one na fotoogniwach, czyli na urz ądzeniach słu żą cych do przemiany światła słonecznego w energi ę elektryczn ą. Roczna g ęsto ść promieniowania słonecznego w Polsce na płaszczyzn ę poziom ą waha si ę w Polsce w granicach 950-1250 kWh/m 2, natomiast średnie usłonecznienie wynosi 1600h na rok. Warunki meteorologiczne oraz rozkład promieniowania słonecznego w cyklu rocznym s ą bardzo nierówne. Potencjalna energia u żyteczna sło ńca w gminie Chmielno w ci ągu roku wynosi 985 kWh/m 2 (w tym w półroczu letnim 785 kWh/m 2). Przyjmuj ąc, że szacunkowa powierzchnia istniej ących dachów budynków mieszkalnych na terenie gminy wyniesie w perspektywie ok. 75 000m 2, ilo ść energii mo żliwa do uzyskania z promieniowania słonecznego w sezonie letnim wystarczyłaby z ogromn ą nadwy żką do pokrycia zapotrzebowania gminy na ciepło, konieczne do produkcji ciepłej wody u żytkowej. Energia wody Gmina poło żona jest w obszarze źródliskowym rzek Raduni i Łeby, a jej zasoby w zakresie energetyki wodnej s ą niewielkie. W bilansie energetycznym gminy wykorzystanie energii wody mo że ogranicza ć si ę jedynie do ewentualnych pojedynczych obiektów małej energetyki wodnej produkuj ących energi ę na własne potrzeby. Energia geotermalna W warunkach polskich zasoby energetyczne wód termalnych mog ą by ć wykorzystywane dwoma sposobami zale żnymi od temperatury wód. Pierwszy dotyczy wód zło żowych, których temperatura przekracza 80 ºC - nie dotyczy to gminy Chmielno z uwagi na brak odpowiednich zasobów. W drugim przypadku, gdy temperatura wód nie nadaje si ę do bezpo średniego wykorzystania, wody termalne mo żna wykorzystywa ć jako tzw. dolne źródło ciepła dla pompy cieplnej. W tym przypadku wykorzystywane s ą płytkie poziomy wodono śne zawieraj ące wody słodkie. Ocenia si ę, i ż na terenie gminy Chmielno zasoby tej energii s ą bardzo wysokie, poniewa ż na całym obszarze gminy wody podziemne poło żone s ą na stosunkowo niewielkiej gł ęboko ści.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 52 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Podsumowanie Gmina Chmielno posiada bardzo wysokie zasoby wszystkich, za wyj ątkiem energii wody, energii odnawialnych. Ich wykorzystanie niesie za sob ą szereg korzy ści, wi ęc ich wykorzystanie powinno sta ć si ę priorytetem samorz ądu lokalnego w kolejnych latach. Szczególnie wa żne s ą istniej ące i potencjalne (uprawy ro ślin energetycznych) zasoby biomasy, których wielko ść pozwoli na zaspokojenie potrzeb cieplnych gminy oraz produkcj ę energii elektrycznej. Dla potrzeb gospodarstw domowych wa żnym jest upowszechnienie wykorzystania zasobów energii wiatru i sło ńca.

3.3.6 Osnowa ekologiczna Podstawowymi elementami osnowy ekologicznej w gminie Chmielno i jej otoczeniu s ą elementy rangi regionalnej: • St ęż ycko-kartuski płat ekologiczny – na terenie gminy Chmielno obejmuj ący tereny poło żone w cz ęś ci centralnej, południowej i wschodniej, jest to obszar obejmuj ący rozdrobnione zespoły le śne wraz z obszarami rolniczymi i licznymi jeziorami, o zró żnicowanej rze źnie i pokryciu terenu. • Płat ekologiczny Lasów Mirachowskich – zlokalizowany w północno-wschodniej cz ęś ci gminy, obejmuje zwarte kompleksy le śne, stanowi ł ącznik pomi ędzy Lasami Lęborskimi a płatem st ęż ycko-kartuskim • Korytarz ekologiczny pradoliny Redy-Łeby - w gminie Chmielno obejmuje górny odcinek doliny rzeki Łeby z terenami przyległymi Ponadto osnow ę ekologiczn ą gminy tworz ą elementy rangi lokalnej, tj.: niewielkie płaty zbiorowisk le śnych i semile śnych, w tym porastaj ące tereny hydrogeniczne nadwodne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, szpalery i aleje drzew wzdłu ż dróg, cieków i rowów melioracyjnych oraz mniejsze zbiorniki wodne i cieki.

3.4 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 3.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą Obiekty i obszary chronione na podstawie przepisów odr ębnych omówiono w rozdziale 3.9.2 3.4.2 Lokalne warto ści środowiska kulturowego i krajobrazu Historia osadnictwa Pierwsze ślady osadnictwa na terenie gminy pochodz ą z epoki kamienia. Rozwój osadnictwa nast ąpił w okresie wczesnego żelaza i był zwi ązany z tzw. kultur ą wschodniopomorsk ą - okres ten charakteryzuje pojawienie si ę grobów skrzynkowych wraz z popielnicami, m.in. twarzowymi. Do połowy XIII wieku wszystkie wsie lokowane były na prawie polskim. Cech ą charakterystyczn ą wsi jest zró żnicowana wielko ść zagród oraz kilka typów rozplanowania, z których na terenie gminy wyró żni ć mo żna: wsie placowe o placu trójk ątnym, np. Chmielno, Miechucino, ulicówki, np. Borzestowo, osadnictwo nieregularne dostosowane do topografii,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 53 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

np. Zawory. Na przełomie XIII i XIV wieku nast ępuje przebudowa struktury wsi i dokonywane s ą relokacje na prawie niemieckim. W XVII wieku powstała specyficzna dla tego regionu forma osadnicza okre ślana mianem osad pohutniczych, których powstanie zwi ązane było z procesem zagospodarowywania terenu prowadzonym przez własno ść ziemsk ą, szczególnie ko ścieln ą oraz starostwa. Wspóln ą cech ą rozplanowania tych osad jest nieregularny bezplanowy kształt z placem po środku i do środkowym układem dróg. Przykładem tego typu osadnictwa na terenie gminy jest Borzestowska Huta. Specyficzn ą cech ą osadnictwa w rejonie było istnienie wsi szlacheckich b ędących rozdrobnion ą własno ści ą wielu rodzin. Ten typ osadnictwa na terenie gminy reprezentowany był przez nast ępuj ące miejscowo ści - Cieszenie, Ko życzkowo, Borzestowo. Kolejnym istotnym dla regionu, świadcz ącym o jego odr ębno ści, procesem osadniczym był rozwój w XIX i pocz ątkach XX wieku bardzo du żej ilo ści rozproszonych kolonii i wybudowa ń, zwi ązanych z zanikiem gospodarki trójpolowej. Procesy osadnicze po II wojnie światowej charakteryzowały dwa zjawiska. Pierwsze to znaczna rozbudowa przestrzenna istniej ących ju ż osad zwi ązana z bardzo du żym wzrostem ilo ściowym mieszka ńców tego obszaru. Drugi proces zwi ązany był z parcelacj ą terenu i rozwojem osadnictwa letniskowego. Zjawisko to rozwin ęło si ę najbardziej w latach 80-tych. Znacz ące jest powstanie wielu skupisk domów letniskowych poza obszarem historycznego osadnictwa, cz ęsto na najbardziej warto ściowych krajobrazowo obszarach, np. w strefach brzegowych wi ększych jezior (np. Jeziora Radu ńskiego). Osady te cz ęsto zakładane bezplanowo lub na geometrycznej siatce podziałów, z nadmiernym zag ęszczeniem zabudowy, wpłyn ęły negatywnie na walory krajobrazowe obszaru. Warto ści materialne dziedzictwa kulturowego Najstarsze zachowane do dzi ś (posiadaj ące własn ą form ę krajobrazow ą) obiekty antropogeniczne to kurhany b ędące wyrazem obyczajów pogrzebowych ludno ści zamieszkuj ącej Pojezierze Kaszubskie na przestrzeni wieków. Przykładem takich obiektów na terenie gminy Chmielno s ą kurhany w Garczu i w Zaworach. Na obszarze gminy znajduje si ę tak że kilka grodzisk, których pozostało ści stanowi ą najstarsze o tak du żej skali ślady materialne działalno ści człowieka. Wymieni ć tu nale ży przede wszystkim grodzisko w Chmielnie - siedzib ę kasztelanii w okresie ksi ążę cym, a tak że grodzisko w Garczu i Borzestowie. Architektura sakralna na obszarze gminy reprezentowana jest przez wpisany do rejestru zabytków ko ściół w Chmielnie wzniesiony w latach 1845-1855 na miejscu wzmiankowanego w 1280 roku ko ścioła w Chmielnie (obiekt uchodził za najstarszy na terenie Pomorza Gda ńskiego). Uzupełnieniem architektury sakralnej s ą powszechnie wyst ępuj ące kapliczki i krzy że przydro żne. Istotny element kultury materialnej stanowi budownictwo wiejskie - chaty i domy z poł. XIX - do poł. XX w. znajduj ące si ę we wszystkich wsiach w granicach historycznego układu przestrzennego oraz pojedyncze budynki i zagrody w zabudowie rozproszonej. Poza budownictwem mieszkalnym, wa żnym elementem materialnym dziedzictwa kulturowego gminy s ą obiekty gospodarcze i techniczne. Na terenie gminy zachowało si ę najbardziej warto ściowe zało żenie mły ńskie w regionie - młyn w Dolnym Młynie. Budynek powstał w I poł. XIX wieku i mimo dekapitalizacji pozostał w swoim pierwotnym kształcie. Na uwag ę zasługuje ponadto młyn w Chmielonku (obecnie po licznych przebudowach). Wa żnym elementem kultury materialnej s ą tak że zespoły dworcowe, w tym wpisany do Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 54 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

rejestru zabytków zespół dworcowy w Miechucinie z wie żą ci śnie ń i przepompowni ą wody, w której zachował si ę oryginalny zespół pompowo-spalinowy z pocz ątku XX wieku. Do warto ściowych obiektów wyst ępuj ących na terenie gminy nale żą ponadto budynki szkół z poł. XIX - poł. XX w. zlokalizowane m.in. w Chmielnie, Borzestowie, Cieszeniu, Reskowie.

Waloryzacja miejscowo ści Zgodnie z „Operatem ochrony środowiska kulturowego KPK 6” (1996) sporz ądzonego w ramach nieobowi ązuj ącego aktualnie „Planu ochrony KPK” (1998) dokonano waloryzacji miejscowo ści pod wzgl ędem stanu zachowania dziedzictwa kulturowego. Wyró żniono miejscowo ści o wysokich warto ściach kulturowych, cechuj ące si ę du żym nagromadzeniem i dobrym stanem zachowania warto ściowych elementów przestrzennych, materialnych i niematerialnych oraz krajobrazowych. Drug ą grup ę stanowiły miejscowo ści o elementach warto ści kulturowych, na terenie których, pomimo degradacji jednego z czynników, wci ąż zachowały si ę warto ściowe elementy. W przypadku pozostałych miejscowo ści wi ększo ść walorów kulturowych została utracona. Miejscowo ści o wysokich walorach kulturowych • Chmielno - Du ża wie ś ulicowo-placowa o trójk ątnym placu powstałym z rozwidlenia si ę dróg mi ędzy jeziorami, z rozwini ętą zabudow ą wzdłu ż głównych ulic: obustronn ą w kierunku Chmielonka i jednostronn ą wzdłu ż drogi biegn ącej na Jeziorem Białym. Wie ś stanowi kontynuacj ę osadnictwa skupionego wokół grodu datowanego na VIII w. b ędącego siedzib ą kasztelanii. Pomimo znacznej rozbudowy wsi w cz ęś ci historycznej układ pozostał czytelny. Do warto ściowych obiektów na terenie wsi zaliczy ć nale ży ko ściół parafialny wzniesiony w roku 1845 z dawnym cmentarzem przyko ścielnym, liczne budynki mieszkalne i publiczne rozproszone i wymieszane ze współczesn ą zabudow ą. Wie ś stanowi ponadto centrum kaszubskiej kultury ludowej (znajduje si ę tu muzeum ceramiki Neclów) i prawie w cało ści zamieszkała jest przez ludno ść kaszubsk ą. • Reskowo - niewielka wie ś ulicowa z obustronn ą zabudow ą, zlokalizowana przy Jez. Reskowo. Układ przestrzenny wsi pozostał czytelny, a jego rozbudowa nast ępuje wzdłu ż głównej drogi w kierunku Cieszenia i Miechuci ńskich Chróstów. We wsi zachowanych jest wyj ątkowo du żo budynków historycznych. Dwa z nich o konstrukcji szkieletowej, wypełnione glin ą, s ą szczególnie cenne. Pozostałe reprezentuj ą typ budynku o podniesionej ściance kolankowej z erklem b ądź bez, wzniesione z cegły lub w konstrukcji szkieletowej, wyst ępuj ą te ż budynki o konstrukcji mieszanej. • Młyn Dolny - osada w formie przysiółka produkcyjnego zło żona z siedliska mły ńskiego i trzech innych siedlisk rolniczych w bliskim s ąsiedztwie. Jedyn ą pozostało ści ą dawnej zabudowy tej miejscowo ści jest budynek młyna, wzniesiony na planie wydłu żonego prostok ąta, z dachem dwuspadowym nakrywaj ącym cz ęść mieszkaln ą i produkcyjn ą. Budynek wzniesiony został w konstrukcji szkieletowej wypełnionej glin ą, a elewacje s ą odeskowane. Zachowane siedliska maj ą obecnie prawie całkowicie wymienion ą substancj ę budowlan ą. Natomiast zachował si ę bez wi ększych przekształce ń młyn, cho ć jego stan techniczny jest zły. W terenie czytelne są pozostało ści urz ądze ń hydrotechnicznych.

6 KPK- Kaszubski Park Krajobrazowy Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 55 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Wie ś o elementach warto ści kulturowych i wysokich warto ściach krajobrazowych • Ko życzkowo - wie ś ulicowa o zachowanym układzie przestrzennym z now ą zabudow ą lokowan ą wzdłu ż dróg wiejskich. Tradycyjna zabudowa na terenie wsi uległa cz ęś ciowym przekształceniom. Najbardziej okazałym przykładem jest budynek mieszkalny o podniesionej ściance kolankowej z wystawk ą i drewnian ą werand ą, otynkowany, z detalem architektonicznym wykonanym w tynku. W opracowaniu „Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie” (Lipi ńska, 1996) sporz ądzonym na potrzeby „Planu ochrony KPK” wie ś Ko życzkowo uznana została za jedn ą z wsi najefektowniej prezentuj ących si ę w krajobrazie otwartym, tworz ących charakterystyczny pejza ż Kaszub. Pozostałe wsie uległy znacznym przekształceniom i utraciły w wi ększo ści warto ściowe elementy przestrzenne, kulturowe i krajobrazowe. 3.4.3 Archeologia Na obszarze gminy Chmielno dotychczas zinwentaryzowano 108 stanowisk archeologicznych, spo śród których 7 wpisanych jest do rejestru zabytków archeologicznych województwa pomorskiego. Stan rozpoznania archeologicznego środowiska kulturowego gminy Chmielno jest nierównomierny. Wi ększo ść stanowisk zostało odkrytych przypadkowo lub w trakcie nieregularnych bada ń wykopaliskowych. Znaczne rozpoznanie archeologiczne uzyskano poprzez wykonanie w latach 2000-2001 bada ń powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdj ęcia Polski. Podstawowym zagro żeniem dla obiektów i stref ochrony archeologicznej s ą prace ziemne, które nios ą za sob ą ryzyko naruszenia warstw i obiektów znajduj ących si ę pod powierzchni ą ziemi (np. prace zwi ązane z lokowaniem nowej zabudowy, parcelacj ą gruntów, melioracj ą i poborem żwiru). Dla stanowisk o własnej formie krajobrazowej (grodzisk) zagro żeniem mog ą by ć prace w bezpo średnim otoczeniu obiektu stanowi ące ingerencj ę w krajobraz kulturowy zwi ązany z grodziskami. Zestawienie zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych przedstawia tabela doł ączona do opracowania (Zał. nr2), a ich przestrzenne rozmieszczenie pokazano na zał. graficznym „Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego„ w skali 1:10 000.

3.5 Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści życia mieszka ńców Na podstawie „Prognoza demograficzna” opracowana przez mgr in ż. A. Piotrzkowskiego na potrzeby Studium gminy Chmielno 3.5.1 Warunki zamieszkania Według danych GUS na koniec 2010r. na terenie gminy Chmielno było 1522 mieszka ń o łącznej powierzchni u żytkowej 170 930 m 2 i liczbie izb 7 855. Liczba mieszka ń w gminie w przeliczeniu na 1000 mieszka ńców jest ni ższa od średniej dla powiatu kartuskiego oraz znacz ąco ni ższa, ni ż średnia dla województwa pomorskiego. Natomiast przeci ętna wielko ść mieszkania w gminie jest wy ższa od przeci ętnej wielko ści w województwie, jak równie ż wy ższa ni ż średnia dla gmin wiejskich w województwie, zbli żona do powierzchni mieszka ń w gminie Sul ęczyno. Wska źniki świadcz ą o turystycznym charakterze gminy.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 56 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.9 Wska źniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na tle województwa Przeci ętna Przeci ętna Liczba Przeci ętna liczba osób Wyszczególnienie powierzchnia powierzchnia mieszka ń na użytkowa użytkowa na na 1000 ludno ści na izb ę mieszkania osob ę mieszkanie Województwo pomorskie 346 69,7 24,1 2,9 0,8 Gminy wiejskie 269 88,6 23,8 3,7 0,9 woj. pomorskiego Powiat kartuski 282 84,4 23,8 3,5 0,8 Gmina Chmielno 220 112,3 24,7 4,5 0,9 Gmina Sul ęczyno 235 96,4 22,7 4,3 0,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Charakterystyczna dla gminy jest bardzo wysoka liczba osób przypadaj ąca na mieszkanie. Samodzielno ść zamieszkiwania wynosi około 1,3, co jest wska źnikiem stosunkowo wysokim, nawet jak na gminy wiejskie. Porównuj ąc liczby mieszka ń oficjalnie oddanych do u żytku na terenie gminy w latach 2007-2011 (dane GUS: 68) z liczb ą zawartych w tym czasie mał żeństw (269) nasuwa si ę wniosek, że wi ększo ść młodych mał żeństw nie usamodzielnia si ę, a je żeli to poza terenem gminy. Ponadto w gminie w ostatnich latach nie nast ąpiła znacz ąca poprawa warunków zamieszkania, co miało miejsce w wielu innych gminach. Od roku 2002 przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania wzrosła o 4m 2, za ś pozostałe wska źniki nie zmieniły si ę.

Tabl.10 Wska źniki charakteryzuj ące warunki zamieszkania w gminie Chmielno

Wyszczególnienie 2002 2006 2010

Liczba mieszka ń na 1000 mieszka ńców 223 225 220 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania w m 2 108,4 110,8 112,3 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę 24,2 24,9 24,7 Przeci ętna liczba osób na mieszkanie 4,5 4,5 4,5 Przeci ętna liczba osób na izb ę 0,9 0,9 0,9

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych Na ocen ę warunków zamieszkania wpływa poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej, co wyra ża si ę udziałem ludno ści korzystaj ącej z sieci wodoci ągowej, gazowej i kanalizacji. Tabl.11 Udział ludno ści korzystaj ącej ze zbiorowych systemów infrastruktury [%] Gminy wiejskie Wyszczególnienie Gmina Chmielno Gmina Sul ęczyno województwa. pomorskiego Wodoci ąg 93,6 76,3 83,5 Kanalizacja 58,5 25,6 42,8 Gaz - - 7,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 57 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Jak wynika z tabeli poziom wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą w gminie Chmielno jest wy ższy ni ż średni poziom wyposa żenia w gminach wiejskich województwa pomorskiego.

3.5.2 Rynek pracy Informacje na temat aktywno ści zawodowej mieszka ńców zbierane s ą tylko w trakcie narodowych spisów powszechnych. W trakcie NSP 2002 (brak jeszcze danych z NSP 2011) aktywno ść zawodowa ludno ści kształtowała si ę nast ępuj ąco:

Tabl.12 Aktywno ść zawodowa mieszka ńców Wyszczególnienie Gmina Chmielno

Aktywni ekonomicznie w wieku 15 lat i wi ęcej 4612 razem 2765 Aktywni zawodowo pracuj ący 2247 bezrobotni 518 Bierni zawodowo 1783 Nieustalony status na rynku pracy 64 Współczynnik aktywno ści zawodowej 2 w % 60,0 Współczynnik aktywno ści zawodowej grupy w 74,2 wieku produkcyjnym w % Wska źnik zatrudnienia 3 w % 48,7 Stopa bezrobocia 4 w % 18,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

W ko ńcu II kwartału 2012 roku w gminie Chmielno było zarejestrowanych 253 bezrobotnych. Ponad 54% stanowiły kobiety. Młodzi ludzie w wieku do 25 lat to 35,2% bezrobotnych, a długotrwale bezrobotni 33,6%. Stopa bezrobocia w gminie kształtuje si ę obecnie na poziomie 8,2% i jest znacznie ni ższa ni ż średnia krajowa (12,4%). Struktura wykształcenia bezrobotnych w gminie przedstawia si ę nast ępuj ąco: wy ższe 5,6% policealne i średnie zawodowe 16,7% średnie ogólnokształc ące 17,7% zasadnicze zawodowe 36,5% gimnazjalne i poni żej 24,2% Ze statusu bezrobotnego najcz ęś ciej korzystaj ą osoby o niskim wykształceniu – osoby te ch ętniej ni ż wy żej wykształcone pracuj ą w szarej strefie. To w znacznym stopniu podwa ża wiarygodno ść danych o bezrobociu.

2 Udział ludno ści aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej lub danej grupy 3 Procentowy udział ludno ści pracuj ącej w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej 4 Stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 58 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.13 Liczba bezrobotnych w gminie Chmielno w latach 2003-2011 Kobiety Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie Rok Ogółem ludno ści w wieku Liczba % produkcyjnym w % 2003 520 271 52,1 14,2 2004 499 259 51,9 13,5 2005 424 233 55,0 11,1 2006 353 211 59,8 9,1 2007 216 133 61,6 5,5 2008 140 91 65,0 3,4 2009 171 95 55,6 4,1 2010 248 144 58,1 5,9 2011 287 181 63,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Statystyki Powiatowego Urz ędu Pracy w Kartuzach wykazuj ą, że stopa bezrobocia na terenie gminy jest niska w porównaniu do wielu gmin wiejskich, natomiast niepokoj ący jest du ży udział w liczbie bezrobotnych ludzi młodych do 25 lat oraz znaczna feminizacja bezrobocia. Na koniec 2010r. na terenie gminy zarejestrowanych było 578 podmiotów gospodarki, w tym 559 w sektorze prywatnym.

Tabl.14 Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie zarejestrowanych w rejestrze Regon wg sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalno ści (PKD 2007) Liczba Działy gospodarki narodowej podmiotów Ogółem 578 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 33 Górnictwo i wydobywanie 1 Przetwórstwo przemysłowe 76 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami 5 oraz rekultywacja Budownictwo 151 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów 110 samochodowych i motocykli Transport i gospodarka magazynowa 22 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i usługami 36 gastronomicznymi Informacja i komunikacja 9 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 10 Działalno ść w zakresie usług administrowania i 4 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 59 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

działalno ść wspieraj ąca Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku nieruchomo ści 27 Działalno ść profesjonalna, naukowa i techniczna 9 Administracja publiczna, obrona narodowa; 8 obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 24 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 20 Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i rekreacj ą 7 Pozostała działalno ść usługowa 26

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Liczb ę miejsc pracy w gminie Chmielno szacuje si ę na 2450. Około 750 osób to pracuj ący w rolnictwie indywidualnym, około 700 to pracuj ący w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu powy żej 9 osób (stan na 31.12.2011)

Tabl.15 Pracuj ący w gospodarce narodowej w gminie Chmielno (w podmiotach o zatrudnieniu powy żej 9 osób, stan na 31.12.2010) Gmina Chmielno Gmina Sul ęczyno Sekcja Liczba % Liczba % Ogółem 673 100,0 312 100,0 Sektor publiczny 213 31,6 187 59,9 Sektor prywatny 460 68,4 145 46,5 Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo 3 0,4 17 5,4 i rybactwo Przemysł i budownictwo 335 49,8 100 32,1 Handel, naprawy pojazdów, transport, gospodarka magazynowa, 96 14,3 36 11,5 zakwaterowanie, gastronomia, informacja i komunikacja Działalno ść finansowa, ubezpieczenia, 6 0,9 7 2,2 obsługa rynku nieruchomo ści Pozostałe 233 34,6 152 48,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Na 1000 mieszka ńców gminy przypada tylko ok 96 miejsc pracy w podmiotach zatrudniaj ących powy żej 9 osób, tzn. w podmiotach obj ętych statystyk ą zatrudnienia, co jest warto ści ą stosunkowo nisk ą. Pozostałe to miejsca pracy w rolnictwie i podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób. Ich liczba jest wielko ści ą trudn ą do okre ślenia i została przyj ęta szacunkowo. Pomocna w tym jest informacja o liczbie osób fizycznych prowadz ących działalno ść gospodarcz ą, na koniec 2011r. były to 504 osoby.

Tabl.16 Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą (stan na 31.12.2011) Sekcje Gmina % Ogółem 504 100,0 Przetwórstwo przemysłowe 65 12,9 Budownictwo 149 29,6

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 60 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Handel i naprawy 104 20,6 Hotele i restauracje 33 6,5 Transport gospodarka magazynowa i ł ączno ść 19 3,8 Po średnictwo finansowe 10 2,0 Obsługa nieruchomo ści i firm 2 0,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Liczb ę pracuj ących w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu poniżej 9 osób szacuje si ę na ok. 1000 osób. Je żeli szacunek jest trafny, oznacza to, że zatrudnienie w małych podmiotach jest równie znacz ące jak to obj ęte statystyka. Zatem na 1000 mieszka ńców gminy przypada ok. 350 miejsc pracy, co jest wielko ści ą niewystarczaj ącą i zmusza mieszka ńców do poszukiwania miejsc pracy poza gmin ą.

Tabl.17 Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą na 1000 mieszka ńców (stan w dniu 31.12.2011r.) Gmina Gmina Powiat Wyszczególnienie Chmielno Sul ęczyno kartuski Ogółem 72,9 54,7 75,9 Przetwórstwo przemysłowe 9,4 4,8 9,7 Budownictwo 21,5 17,4 19,3 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 15,0 15,1 17,8 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i 4,8 2,0 2,2 usługami gastronomicznymi Transport, gospodarka magazynowa 2,7 2,6 4,7 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 1,4 0,6 1,8 Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku 0,3 0,0 0,5 nieruchomo ści Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ilo ść osób fizycznych prowadz ących działalno ść na 1000 mieszka ńców w gminie Chmielno jest zbli żona do ilo ści w całym powiecie kartuskim i wy ższa ni ż w gminie Sul ęczyno. Miejsca pracy podobnie jak w wi ększo ści gmin wiejskich to głównie praca w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym oraz w handlu i naprawach. Bilans zasobów pracy ma charakter szacunkowy, gdy ż szacowana jest zarówno liczba aktywnych zawodowo, jak i liczba pracuj ących w gminie. Wynikowy charakter ma te ż wielko ść salda dojazdów do pracy, jest on ró żnic ą nieznanej liczby dojazdów do pracy i wyjazdów poza gmin ę. Aktywni zawodowo 3100 (szac.) Pracuj ący w podmiotach powy żej 9 osób 700 Pracuj ący w podmiotach poni żej 9 osób 1000 (szac.) Pracuj ący w rolnictwie 750 (szac) Bezrobotni 300 Saldo dojazdów do pracy ok. - 350 (szac) Saldo dojazdów do pracy jest ujemne, tzn. wyst ępuje przewaga wyjazdów do pracy poza gmin ę nad przyjazdami. W tej wielko ści uj ęte s ą równie ż osoby pracuj ące za granic ą. Liczba Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 61 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

miejsc pracy w gminie pokrywa ok. 80% potrzeb lokalnego rynku pracy. Dla 3100 aktywnych zawodowo jest do dyspozycji ok. 2450 miejsc pracy, a te s ą te ż cz ęś ciowo zajmowane przez doje żdżaj ących spoza gminy, mi ędzy innymi przez osoby o wy ższych kwalifikacjach, których brakuje na terenie gminy.

3.5.3 Zakłady pracy i usługi Na terenie gminy Chmielno nie ma du żych zakładów produkcyjnych. Z wi ększych nale ży wymieni ć: - Firma odzie żowa „Aryton” w Chmielnie - Tartak w Miechucinie - Ślusarstwo – Mieczysław Wandtke w Miechucinie - Zakład obróbki metali „Stalprofil” w Miechucinie - Zakład masarski „atut” w Chmielnie - Ośrodki wypoczynkowe W miejscowo ściach poło żonych na terenie gminy znajduje si ę: - ok. 30 sklepów (zdecydowana wi ększo ść to spo żywczo-przemysłowe), - 7 (barów restauracji, zajazdów), - 4 zakłady fryzjersko-kosmetyczne, - Centrum Informacji Turystycznej, - urz ąd Poczty Polskiej , - oddział Banku Spółdzielczego w Chmielnie, - 2 stacje benzynowe, - Ok. 130 firm świadcz ących usługi budowlane, - Ok. 15 podmiotów zajmuj ących si ę mechanik ą pojazdow ą. W gminie Chmielno dominuj ą gospodarstwa rolne, zajmuj ące si ę dodatkowo agroturystyk ą, małe zakłady świadcz ące usługi budowlane oraz podmioty działaj ące w otoczeniu rolnictwa, zarówno w sferze handlu, jak i usług.

3.5.4 Oświata i wychowanie W gminie Chmielno z wychowania przedszkolnego korzysta 281 dzieci. Wychowanie przedszkolne realizowane jest w jednym przedszkolu samorz ądowym w Chmielnie, oddziale przedszkolnym na terenie szkoły podstawowej w Borzestowie oraz w klasach „0” na terenie wszystkich 5 szkół samorz ądowych. Ponadto działa jedno przedszkole prywatne „Mi ś Uszatek” w Miechucinie. Na koniec 2010r. w gminie było 401 dzieci w wieku 3-6 lat. Przyjmuj ąc, że liczba dzieci jest obecnie zbli żona, to poziom uczestnictwa w opiece przedszkolnej wynosi około 70%. Jest to udział stosunkowo wysoki w porównaniu z wieloma gminami, lecz nie w pełni zadowalaj ący ze wzgl ędu na potrzeb ę wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wiejskich.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 62 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W roku szkolnym 2011/2012 w gminie Chmielno w dwóch zespołach szkół oraz trzech szkołach podstawowych uczyło si ę ł ącznie 583 dzieci w 35 oddziałach, natomiast w gimnazjach 287 dzieci w 13 oddziałach. Średnio na jeden oddziała przypada 18 uczniów.

Tabl.18 Wykaz szkół w gminie Chmielno Liczba Zatrudnieni Lp. Nazwa szkoły Liczba oddziałów W szkole jest: uczniów nauczyciele Klasa „0” – 1 23 Biblioteka, Zespół Szkół w 1 Szkoła podstawowa –11 209 37 Stołówka Chmielnie Gimnazjum – 7 165 Hala sportowa Biblioteka Klasa „0” – 1 30 Zespół Szkół w Stołówka 2 Szkoła podstawowa – 6 121 22 Miechucinie Hala sportowa Gimnazjum – 6 122 Boisko „Orlik” Szkoła Klasa „0” – 2 44 3 Podstawowa w 15 Biblioteka Szkoła podstawowa – 6 107 Ko życzkowie Szkoła Klasa „0” – 1 14 4 Podstawowa w 12 Biblioteka Szkoła podstawowa – 6 62 Reskowie Szkoła Oddział przedszkolny – 1 18 5 Podstawowa w Klasa „0” – 1 30 13 Biblioteka Borzestowie Szkoła podstawowa – 6 86

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Szkoły posiadaj ą pracownie komputerowe, ł ącznie 111 komputerów, z czego 90 w szkołach podstawowych a 21 w gimnazjach. Komputery przeznaczone do u żytku uczniów – 94, odpowiednio 74 i 20, wszystkie z dost ępem do Internetu. Liczba uczniów przypadaj ących na jeden komputer wynosi w szkołach podstawowych 8,9, a w gimnazjach 14,3.

3.5.5 Ochrona zdrowia Opiek ę zdrowotn ą mieszka ńcom gminy zapewnia Gminny O środek Zdrowia w Chmielnie, maj ący filie w Miechucinie. Pacjenci mog ą skorzysta ć z poradni ogólnej, pediatrycznej, ginekologicznej i stomatologicznej. Ponadto mieszkańcy gminy korzystaj ą z usług medycznych świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej na terenie Kartuz. W gminie zlokalizowana jest tylko jedna apteka, w miejscowo ści Chmielno.

3.5.6 Opieka socjalna Na terenie gminy działa Gminny O środek Pomocy społecznej w Chmielnie. Zajmuje si ę on głównie rozdziałem zasiłków stałych i okresowych oraz zasiłków celowych, realizuj ąc trzy ustawy w ramach zabezpieczenia społecznego: - Ustawa o pomocy społecznej - Ustawa o świadczeniach rodzinnych - Ustawa o pomocy uprawnionym do alimentów Rzeczywist ą liczb ę rodzin i osób obj ętych pomoc ą społeczn ą w 2011r na terenie gminy prezentuje poni ższa tabela.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 63 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.19 Liczba rodzin i osób obj ętych pomoc ą w 2011r. Liczba osób którym Liczba osób w Wyszczególnienie Liczba rodzin przyznano rodzinach świadczenie Świadczenia przyznane w ramach zada ń 345 252 1081 zleconych i własnych Świadczenia przyznane w ramach zada ń 3 3 3 zleconych Świadczenia przyznane w ramach zada ń 342 252 1079 własnych Pomoc udzielona w postaci pracy - 70 280 socjalnej - ogółem W tym wył ącznie w postaci pracy - 35 140 socjalnej

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Tabl.20 Powody przyznania pomocy w 2010r.

Liczba osób w Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin rodzinach

Ubóstwo 78 374 Sieroctwo - - Bezdomno ść 1 1 Potrzeba ochrony macierzy ństwa 26 165 Bezrobocie 43 161 Niepełnosprawno ść 48 143 Długotrwała lub ci ęż ka choroba 26 82 Bezradno ść w sprawach opieku ńczo- wychowawczych i prowadzeniu 12 81 gospodarstwa domowego Przemoc w rodzinie 2 13 Alkoholizm 15 52 Trudno ści w przystosowaniu do życia po - - zwolnieni z zakładu karnego Zdarzenia losowe - -

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych Ponadto na terenie gminy działa Gminny O środek Opieku ńczy w Chmielnie, daj ący w mieszkaniach chronionych opiek ę głównie ludziom starszym i schorowanym, pod opiek ą ośrodka jest około 12 osób. W gminie istnieje tak że Środowiskowy Dom Samopomocy, który zajmuje si ę osobami niepełnosprawnymi, korzysta z niego ok. 25 osób. Podobn ą opiek ę

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 64 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

świadcz ą warsztaty terapii zaj ęciowej dla osób niepełnosprawnych, b ędące w gestii władz powiatowych, uczestniczy w nich około 20 osób.

3.5.7 Obiekty kultury Działalno ść kulturalna w gminie koncentruje si ę wokół Gminnego O środka Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie. Głównym celem o środka jest wł ączanie społeczno ści gminy do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz jej współtworzenie przez organizacj ę wydarze ń kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych, edukacj ę kulturaln ą oraz promocj ę kultury lokalnej. W o środku organizowane s ą równie ż zaj ęcia plastyczne, gimnastyczne, aerobiku itp., jest równie ż siedziba Zespołu Pie śni i Ta ńca „Chmielanie”. Oprócz bibliotek szkolnych na terenie gminy działa Gminna Biblioteka Publiczna im. Jana Drze żdżona w Chmielnie, z fili ą w Miechucinie. W czytelni znajduj ą si ę 2 stanowiska komputerowe. W 2011 roku z biblioteki skorzystało 606 czytelników, wypo życzono ok. 10000 ksi ąż ek. Na terenie gminy funkcjonuj ą dwie parafie rzymskokatolickie: p.w. Świ ętych Apostołów Piotra i Pawła w Chmielnie oraz p.w. Świ ętego Wojciecha w Miechucinie. Na jedn ą parafi ę przypada średnio ok. 3,5 tys. mieszka ńców. Gmina posiada wiele terenów o du żych walorach przyrodniczych, atrakcyjnych dla amatorów sportów wodnych. Do obiektów wartych zobaczenia nale ży Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów, ko ściół parafialny św. Piotra i Pawła z 1845r. oraz stara checz kaszubska, relikt dawnej zabudowy wsi.

3.5.8 Baza turystyczna Ze wzgl ędu na swoje poło żenie gmina Chmielno ma charakter rolniczo-turystyczny. Ma to wpływ na powstanie bogatej bazy noclegowej. Stanowią j ą o środki wczasowo- wypoczynkowe oraz pokoje w kwaterach agroturystycznych i prywatnych. Ł ączna liczba zgłoszonych oficjalnie miejsc noclegowych w gminie wynosi 1521, z czego 792 w 65 kwaterach prywatnych i agroturystycznych.

Tabl.21 Wykaz zgłoszonych obiektów o charakterze wczasowym poza gospodarstwami agroturystycznymi Liczba miejsc Ilo ść Lp. Nazwa obiektu Miejscowo ść noclegowych pokoi camping 88 1. Camping i Pensjonat „Tamowa” Zawory pensjonat 34 2. Ośrodek Wypoczynkowy „ Świt” Chmielno 72 24 193 miejsca w Ośrodek Wczasów Zdrowotnych Czapielski 3. tym101 34 „Elf Maskewitz” Młyn całoroczne 4. Ośrodek Wypoczynkowy „Krefta” Chmielno 134 29 domków 5. Ośrodek Wypoczynkowy „Bachus” Chmielno 50 10 domków

6. Ośrodek Wypoczynkowy Szuwarek” Chmielno 55 12

7. Ośrodek Wypoczynkowy „Relaks” Chmielno 60 13 8. Zajazd „U Czórli ńś ciego” Chmielno 40 15

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 65 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.6 Uwarunkowania wynikaj ące z zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia 3.6.1 Zagro żenia przyrodnicze Zagro żenie powodziowe W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz 2019 z pó źn. zm. – od 18 marca 2011 r. obowi ązuje ustawa z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159) obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą s ą: • Obszary na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat • Obszary na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat • Obszary miedzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a tak że wyspy i przymuliska stanowi ące działki ewidencyjne • Pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej W celu zminimalizowania ryzyka wyst ąpienia powodzi, zwi ązanych z ni ą zagro żeń dla życia i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym ustawa Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz 145) nakłada nowe obowi ązki na organy rz ądowe odpowiedzialne za krajow ą gospodark ę wodn ą, które sporz ądzaj ą mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym; jednostki samorz ądu terytorialnego , które musz ą uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego i ryzyka powodziowego: - w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego - zmiany wprowadza si ę w terminie 18 miesi ęcy od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego; - w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach o warunkach zabudowy - zmiany wprowadza si ę od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym okre ślone w ustawie Prawo wodne (Dz. U. z 2012r. poz 145) nie zostały dotychczas opracowane. Prezes Krajowego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w dniu 21 grudnia 2011 r. zatwierdził wst ępn ą ocen ę ryzyka powodziowego – pierwszy z czterech dokumentów wymaganych przez Dyrektyw ę Powodziow ą i art. 88b i 88c ustawy Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019, z pó źn. zm.). W ramach wst ępnej oceny ryzyka powodziowego opracowano „Map ę obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi w województwie pomorskim” oraz „Map ę obszarów, na których wyst ąpienie powodzi jest prawdopodobne w województwie pomorskim”.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 66 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zgodnie z ww. mapami na obszarze gminy Chmielno znajduj ą si ę obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi – tj. obszary na których stwierdzono istnienie du żego ryzyka powodziowego, wyznaczone dla rzek: Raduni; Łeby. Na ograniczenie zagro żenia powodziowego w zlewniach Łeby i Raduni korzystnie wpływa du ża jeziorno ść zlewni, co determinuje znaczn ą zdolno ść retencji wody. Ponadto w gminie Chmielno okresowo mog ą si ę pojawia ć podtopienia w obr ębie dolin pozostałych cieków oraz podmokłych zagł ębieniach terenu, powodowane przez intensywne opady atmosferyczne i roztopy śniegu. Zagro żenie ruchami masowymi Zgodnie z literatur ą przedmiotu (Klimaszewski 1978), słabe ruchy masowe mog ą pojawia ć si ę ju ż przy k ącie nachylenia 2-7o, przy 7-15 o mo że wyst ąpi ć silne spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy k ącie nachylenia terenu 15-35 o mo żliwe jest silne osuwanie gruntu. Powy żej 35 o wyst ępuje zjawisko odpadania i obrywania mas skalnych i zwietrzeliny. Według „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska. Potencjalne zagro żenie morfodynamiczne na obszarze gminy wyst ępuje na obszarach o spadkach powy żej 10 o. Du że wysoko ści wzgl ędne i nachylenia zboczy dolin stwarzaj ą zagro żenie morfodynamiczne szczególnie przy wyst ępowaniu na przemian warstw utworów piaszczystych i gliniastych. Potencjalne zagro żenie pot ęgowa ć mog ą niewła ściwe lokalizacje obiektów, brak ro ślinno ści na stokach i wyst ępowanie sztucznych podci ęć zboczy.

3.6.2 Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpieniem powa żnej awarii Na obszarze gminy Chmielno nie znajduj ą si ę: • zakłady o zwi ększonym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej; • zakłady o du żym ryzyku; w rozumieniu Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej z pó źniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535 i Dz. U. z 2006 r. Nr 30, poz. 208). Niebezpiecze ństwo wyst ąpienia awarii stwarza natomiast transport samochodowy substancji niebezpiecznych. Na obszarze gminy Chmielno dotyczy to przede wszystkim dróg wojewódzkich nr 211 i 228. Zagro żenie powa żną awari ą zwi ązane jest z przebiegiem przez teren gminy gazoci ągu wysokiego ci śnienia w rejonie wsi Garcz. W przypadku wyst ąpienia awarii, b ądź uszkodzenia gazoci ągu istnieje zagro żenie wybuchu gazu z jednoczesnym po żarem, co mo że stanowi ć niebezpiecze ństwo zwłaszcza dla terenów przyległych i skupisk ludno ści znajduj ących si ę w okolicach magistrali gazowej. Ponadto do obiektów stwarzaj ących zagro żenia (chemiczno-ekologiczne i po żarowe) nale ży zaliczy ć m.in.: zakłady zwi ązane z przerobem drewna oraz stacje paliw.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 67 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.7 Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy

3.7.1 Wnioski do zmiany sposobu u żytkowania i zagospodarowania terenu Wnioski zebrano w dokumentacji planistycznej Studium, zestawienie w formie tabel: tabl. 22, tabl.23. Ponadto pokazano rozmieszczenie, lokalizacje obszarów/działek obj ętych wnioskami na tle mapy topograficznej z elementami zagospodarowania i u żytkowania. Wnioski te to odpowiedzi na zawiadomienie Wójta Gminy Chmielno o przyst ąpieniu do sporz ądzania aktualizacji Studium oraz wcze śniejsze, zbierane przez kilkuletni okres przez Urz ąd Gminy. Dotycz ą one przede wszystkim lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zwi ązanej z turystyk ą i rekreacj ą. Propozycje rozstrzygni ęć wniosków zawarto w dokumentacji planistycznej Studium. Cz ęść wniosków nie jest mo żliwa do uwzgl ędnienia z przyczyn obowi ązuj ących regulacji prawnych dla obszarów chronionych (park krajobrazowy), cz ęść dotyczy bardzo rozproszonych, peryferyjnych lokalizacji. Niektóre z wniosków dotycz ą obszarów, które usytuowane s ą w granicach obowi ązuj ących planów miejscowych i praktycznie nale ży je traktowa ć jako wnioski dotycz ące zmian tych planów. Gmina Chmielno nie sporz ądzała dotychczas analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym ani wieloletnich programów sporz ądzania planów miejscowych, o których mowa w art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

3.7.2 Potencjał transurbacyjny Dla ka żdej miejscowo ści w gminie Chmielno przeprowadzono ocen ę warunków ekofizjograficznych dla zabudowy na terenach dotychczas niezainwestowanych uwzgl ędniaj ąc: - Warunki geologiczne - Stosunki wodne, w tym gł ęboko ść pierwszego poziomu wód gruntowych - Spadki terenu - Warunki biotopoklimatyczne - Rol ę poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu środowiska na poziomie lokalnym lub regionalnym - Ograniczenia prawne zwi ązane z wyst ępowaniem chronionych zasobów środowiska przyrodniczego Po przeprowadzeniu analizy dla ka żdej miejscowo ści zostały wyznaczone progi ekofizjograficzne rozwoju zwartej zabudowy. Progi te wskazuj ą tereny, na których nie wyst ępuj ą istotne ograniczenia fizjograficzne lub ekologiczne, mog ące utrudni ć procesy inwestycyjne lub skomplikowa ć funkcjonowanie przyszłych struktur osadniczych. Lokalizacja zainwestowania poza wyznaczonymi progami jest nieuzasadniona pod wzgl ędem przyrodniczym, technicznym i ekonomicznym. Ocena potencjału transurbacyjnego obszaru gminy Chmielno wykazała, że wi ększo ść wsi charakteryzuje si ę cz ęś ciowymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju wynikaj ącymi przede wszystkim z wyst ępowania wód powierzchniowych, lokalnego wyst ępowania gruntów nieno śnych i podmokłych, a tak że terenów o znacznym nachyleniu (powy żej 10 o). Ograniczenia wynikaj ące z wyst ępowania gleb wysokiej jako ści dotycz ą jedynie niewielkich obszarów, głównie w północno-zachodniej i południowo-wschodniej cz ęś ci gminy.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 68 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ograniczenia stanowi ą tak że ekosystemy torfowiskowe, zwi ązane głównie z rynnami polodowcowymi i dolinami rzecznymi oraz bezodpływowymi zagł ębieniami terenu, oraz lasy skupione w kompleksie na terenie le śnictwa Przewóz oraz w niewielkich płatach rozproszone po całym obszarze gminy.

3.7.3 Tereny zamkni ęte Na obszarze gminy Chmielno wyst ępuj ą tereny zamkni ęte, kolejowe. Zestawienie działek stanowi ących tereny zamkni ęte przedstawia poni ższa tabela. Tabl.22 Tereny zamkni ęte w gminie Chmielno Nazwa obr ębu Nr działki Powierzchnia (ha) 11 1,9400 Cieszenie 127 2,1000 214 2,1000 cz. 81 0,0800 221/2 1,9495 Garcz 223 0,1700 265/3 3,5252 cz. 271 0,0800 146 1,3000 152 0,1200 188 0,4800 Ko życzkowo 189 1,0500 190 0,0600 191 1,2400 192 0,2500 94/7 7,3683 Miechucino 318 4,7900 Razem: 28,6030 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

3.7.4 Prognoza liczby ludno ści gminy Chmielno do roku 2030 Zało żenia do prognozy Prognoz ę ludno ści sporz ądzono korzystaj ąc z nast ępuj ących danych: • struktura ludno ści wg płci i wieku dla gminy Chmielno na dzie ń 31 XII 2010r. na podstawie danych Urz ędu Statystycznego w Gda ńsku, • tablice długo ści trwania życia na okres obecny najbardziej przystaj ące do rejestrowanej w gminie liczby zgonów. Zało żono stopniow ą popraw ę jako ści życia, a tym samym wydłu żanie si ę średniej długo ści jego trwania, • warto ści współczynników płodno ści kobiet przyj ęte do prognozy urodze ń otrzymano równie ż z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodze ń w gminie. Przyj ęte do prognozy współczynniki wyznaczaj ą dzietno ść dla kobiet 1,93 dziecka urodzonego przez kobiet ę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Przyj ęto, że ten poziom dzietno ści utrzyma si ę do 2030 r. Jest to dzietno ść , która w przekroju całej Polski jest stosunkowo wysoka, ale nie zapewnia reprodukcji prostej, czyli zast ępowalno ści pokole ń.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 69 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Do okre ślenia danych wyj ściowych do prognozy opierano si ę na nast ępuj ących danych:

Rok Urodzenia Zgony Saldo migracji

2007 109 49 20 2008 99 44 11 2009 105 44 42 2010 134 50 40 2011 103 39 30

Najtrudniejszym zało żeniem do sporz ądzenia prognozy jest okre ślenie przyszłego strumienia migracji. Jak wida ć w przedstawionej powy żej tabeli w ostatnich latach mamy do czynienia z zdecydowanie dodatnim saldem migracji. Wydaje si ę, że faktyczne saldo migracji ze wzgl ędu na rozlu źnienie przepisów dotycz ących obowi ązku meldowania mo że ró żni ć si ę od odnotowywanego w statystykach. Tysi ące ludzi w kraju latami przebywaj ą poza miejscem zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotycz ących migracji nale ży podchodzi ć z du żą rezerw ą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy za nasz ą zachodni ą granic ę, które w przypadku młodych roczników zako ńczy ć si ę mog ą całkowit ą emigracj ą. Średni napływ ludno ści do gminy w ostatniej dekadzie wynosił 12 osób, z ostatnich pi ęciu lat średnio 28 osób. Zakładaj ąc że napływ ludno ści do gminy w nast ępnych latach b ędzie jednak si ę zmniejszał, przyj ęto jego wielko ść 10 osób rocznie. W prognozie liczby gospodarstw domowych oparto si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego i przyj ęto: Liczba osób ogółem Liczba osób dorosłych w Rok w gospodarstwie gospodarstwie 2010 3,453 2,557 2015 3,235 2,450 2020 3,091 2,361 2025 2,978 2,296 2030 2,865 2,241

Wyniki prognozy Tabl.23 Rok 2010 2015 2020 2025 2030 Funkcjonalne grupy wieku Ogółem 6917 7270 7614 7920 8190 Żłobkowa 0-2 349 326 322 309 304 3-5 303 351 322 315 305 Przedszkolna, w tym: 6 98 106 108 106 102 Szkoły podstawowej 7-12 591 609 686 666 653 Gimnazjalna, w tym: 13-15 313 309 323 370 341

Liceum profilowanego, 15-17 322 319 283 367 344 szkoły zawodowej Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 70 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

18 123 108 109 116 111 Studencka 19-24 740 664 618 595 708 Produkcyjna w tym: 18-59K/64M 4230 4392 4493 4561 4698 Mobilna 18-24 863 772 727 711 820 25-44 1911 2105 2236 2277 2184 Niemobilna 45-59/64 1456 1515 1529 1573 1694 Poprodukcyjna 60/65 i wi ęcej 810 973 1168 1376 1561

Zmiany liczby ludno ści w grupach wiekowych w gminie w latach 2010 - 2030

osoby w tys. 5,0

4,5

4,0

3,5

3,0

2,5 2,0 1,5

1,0 0,5 produkcyjny 0,0 przedprodukcyjny 2010 2015 poprodukcyjny 2020 2025 2030

Tabl 24 Struktura wieku ludno ści wg prognozy pomigracyjnej

Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030 Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-2 5,0 4,5 4,2 3,9 3,7 3-5 4,4 4,8 4,2 4,0 3,7 6 1,4 1,5 1,4 1,3 1,2 7-12 8,5 8,4 9,0 8,4 8,0 13-15 4,5 4,2 4,2 4,7 4,2 15-17 4,7 4,4 3,7 4,6 4,2 18 1,8 1,5 1,4 1,5 1,4 19-24 10,7 9,1 8,1 7,5 8,7 18-59/64 61,2 60,4 59,0 57,6 57,4

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 71 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

18-24 12,5 10,6 9,5 9,0 10,0 25-44 27,6 28,9 29,4 28,8 26,7 45-59/64 21,1 20,8 20,1 19,9 20,7 60/65-wi ęcej 11,7 13,4 15,3 17,4 19,1 0-17 27,2 26,3 25,4 25,6 23,8 6-17 17,7 17,0 17,0 17,7 16,3

Tabl. 25 Dynamika zmian liczby ludno ści Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030

Ogółem 100,0 105,1 110,1 114,5 118,4 0-17 100,0 101,5 104,1 105,7 102,9 6-17 100,0 100,3 107,0 111,0 108,0 18-59/64 100,0 103,8 106,2 107,8 111,1 60/65 i wi ęcej 100,0 120,1 144,2 169,9 192,8

Tabl. 26 Prognoza gospodarstw domowych Liczba Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok gospodarstw rok 2010=100 100% 2010 szac. 1900 100,0 2015 2150 113,2 113,2 2020 2350 123,7 109,3

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 72 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2025 2550 134,2 108,5 2030 2750 144,7 107,8

Tabl. 27 Prognoza aktywnych zawodowo Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok Aktywni zawodowo rok 2010=100 100% 2010 szac. 3050 100,0 2015 3150 103,3 103,3 2020 3250 106,6 103,2 2025 3300 108,2 101,5 2030 3400 111,5 103,0 Omówienie wyników prognozy Przy wy żej przyj ętych zało żeniach b ędzie nast ępował stopniowy wzrost liczby mieszka ńców gminy powy żej 18% do roku 2030 . Prognozy dla kraju przewiduj ą w tym czasie spadek liczby ludno ści o około 8%. W latach 2010-2030 b ędą nast ępowa ć do ść istotne zmiany w strukturze wieku ludno ści. Wpłyn ą one w du żym stopniu na potrzeby społeczno- gospodarcze rozwoju gminy. Według prognozy liczba dzieci i młodzie ży w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) b ędzie wzrastała i do 2025 zwi ększy si ę w stosunku do stanu obecnego o około 100 dzieci, tj. blisko 6%. Podobne zmiany b ędą nast ępowały w poszczególnych grupach wiekowych tego przedziału, tj. grupie przedszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Zmiany b ędą równie ż nast ępowały w grupie produkcyjnej (18-59/64). Grupa ta tak że b ędzie ulegała stopniowemu wzrostowi, by w roku 2030 osi ągn ąć stan o około 11% wy ższy od obecnego. Jednak najwi ększe zmiany nast ąpi ą w grupie (60/65 i wi ęcej). B ędzie tu nast ępował najwi ększy przyrost liczebno ści, by w ko ńcu prognozowanego okresu wzrosn ąć aż o około 92%. Wynika on z przechodzenia na emerytur ę powojennego wy żu demograficznego. Dynamiczny wzrost liczebno ści najstarszej grupy wieku wymusza ć b ędzie zwi ększon ą potrzeb ę rozwoju opieki społecznej. Dokonana na podstawie prognozy demograficznej prognoza stanu aktywnych zawodowo wskazuje, że w latach 2010-2030 b ędzie nast ępował do ść znacz ący ich wzrost i w ko ńcu 2030 roku wyniesie ok. 11%, co w poł ączeniu z ograniczon ą ilo ści ą miejsc pracy na terenie gminy mo że przyczyni ć si ę do obni żenia dalszego napływu ludno ści. Opieraj ąc si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego przewiduje si ę, że do 2030 wraz ze wzrostem liczby ludno ści na terenach gminy nast ąpi intensywny wzrost liczby gospodarstw domowych o blisko 45% (wzrost gospodarstw jedno i dwuosobowych). Zarówno wzrost liczby gospodarstw, jak i przewidywana poprawa wska źników zamieszkania; takich jak przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę, wyznaczaj ą zapotrzebowanie na tereny pod budownictwo mieszkaniowe.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 73 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.7.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe Obecnie przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie – 24,7 m 2 Prognozowana przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie w 2030 roku - 30 m 2 Łączna powierzchnia u żytkowa w roku 2010 – 170,9 tys. m 2 Zakładana ł ączna powierzchnia u żytkowa w roku 2030 – 245,7 tys. m 2 Prognozowany przyrost „netto” powierzchni u żytkowej do roku 2030 – 75,2 tys. m 2 Prognozowana liczba mieszka ń na 100 gospodarstw domowych w 2030 r. - 125 Prognozowany przyrost mieszka ń do 2030 roku około 700 Zakłada si ę rozbudow ę mieszka ń oraz ewentualn ą zamian ę domów z funkcji letniskowych na całoroczne. Wi ększo ść nowych mieszka ń powstanie na terenach ju ż obecnie przeznaczonych pod zabudow ę - dobudowa lub budowa na istniej ących działkach budowlanych.

3.8 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów Podstawowa struktur ę własno ści gruntów w gminie Chmielno wg ewidencji przedstawia poni ższa tabela (stan na 25.10.2012 r.). Tabl. 28 Struktura własno ści gruntów w gminie Chmielno

Powierzchnia % w ogólnej Rodzaj własno ści gruntów [ha] powierzchni

1 własno ść Skarbu Pa ństwa 1651 21,3

własno ść Skarbu Pa ństwa w 2 18 0,2 użytkowaniu wieczystym

własno ść gmin i zwi ązków 3 155 2,0 mi ędzygminnych

własno ść gmin i zwi ązków 4 mi ędzygminnych w u żytkowaniu 7 0,1 wieczystym

5 własno ść osób fizycznych 5874 75,8

6 własno ść spółdzielni 1 < 0,1

własno ść ko ściołów i zwi ązków 7 13 0,2 wyznaniowych

8 własno ść powiatów 19 0,2

9 własno ść województw 1 < 0,1

10 własno ść spółek prawa handlowego 14 0,2

RAZEM 7753 ha 100%

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 74 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.9 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych

3.9.1 Ustawa o ochronie przyrody Spo śród form ochrony przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody w gminie Chmielno wyst ępuj ą: • Kaszubski Park Krajobrazowy , obejmuj ący prawie cały obszar gminy, za wyj ątkiem niewielkiego obszaru w zachodniej cz ęś ci gminy, który poło żony jest w otulinie Parku. Kaszubski Park Krajobrazowy obejmuje powierzchni ę 33 tys. ha, utworzony został 15 czerwca 1983r. Poło żony jest w centralnej cz ęś ci Pojezierza Kaszubskiego i obejmuje zespół Jezior Radu ńsko-Ostrzyckich, Wzgórz Szymbarskie oraz kompleks Lasów Mirachowskich z zespołem Jezior Pot ęgowskich. Wyst ępuje tu 650 gatunków ro ślin, z czego liczne rzadkie i chronione oraz zwierzęta takie jak sarny dziki, jelenie, łosie, borsuki, jenoty, pi żmaki, kuny le śne i łasice, a tak że 135 gatunków ptaków, 21 gatunków ryb, 10 gatunków płazów, 5 gatunków gadów. Obszar Kaszubskiego Parku Krajobrazowego jest intensywnie u żytkowany gospodarczo, czego efektem jest znaczny stopie ń antropizacji, a nawet dewastacji środowiska przyrodniczego. Rozwój zainwestowania rekreacyjnego, w szczególno ści indywidualnych domków letniskowych spowodował obni żenie a nawet utrat ę warto ści przyrodniczych i krajobrazowych. Dla ochrony środowiska Parku przed negatywnymi wpływami otoczenia ustanowiono wokół niego otulin ę o powierzchni ok 32,5 tys. ha. W otulinie zlokalizowane s ą 62 miejscowo ści zamieszkane przez ponad 31 tys. ludzi. • obszar Natura 2000 specjalny obszar ochrony ptaków „Lasy Mirachowskie” PLB 220008, obejmuj ący północny skraj gminy W obszarze stwierdzono wyst ępowanie co najmniej 19 gatunków ptaków wymienionych w Zał ączniku I Dyrektywy Ptasiej, ponadto 4 gatunki znajduj ą si ę na li ście ptaków zagro żonych w Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt. Zagro żenia dla obszaru stanowi ą głownie wyr ąb starodrzewu i drzew dziuplastych, stosowanie zr ębów zupełnych, zag ęszczenie dróg le śnych, zabudowa terenów niezabudowanych, rozbudowa osiedli turystycznych, lokalizowanie i eksploatacja składowisk odpadów i dróg kołowych. • obszary Natura 2000 obszary maj ące znaczenie dla w Wspólnoty : - „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego” PLH 220095, obejmuj ący południowa i wschodnia cz ęść gminy. Obszar ten obejmuje silnie zró żnicowane siedliskowo obszary Pojezierza Kaszubskiego i nale ży do najcenniejszych przyrodniczo. Wyst ępuje tu 19 typów siedlisk przyrodniczych, liczb ę gatunki chronione i zagro żone ro ślin i zwierz ąt. Do szczególnie cennych nale żą nast ępuj ące zbiorowiska: torfowiska na przesmykach jezior, jeziora i ich obni żenia w miejscach wyst ępowania kredy jeziornej w podło żu, obszary wypływów i wysi ęków wód, rozci ęcia erozyjne, torfowiska kotłowe, wzgórza morenowe. Zagro żenia dla obszaru stanowi ą: rozprzestrzenianie si ę zabudowy, nasilaj ąca si ę presja turystyczna, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych, zagospodarowanie i u żytkowanie turystyczne jezior, melioracje osuszaj ące, intensywna gospodarka le śna, odwadnianie i eksploatacja torfu, wprowadzanie gatunków drzew obcych siedliskowo i geograficznie, zarzucenie u żytkowania ko śno-pastwiskowego na terenach uwodnionych

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 75 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- „Dolina Górnej Łeby” PLH 220006, o ł ącznej powierzchni ok 2,55 tys. ha, obszarze gminy Chmielno znajduje si ę niewielki fragment w północnej cz ęś ci gminy. W granicach obszaru zlokalizowane s ą bardzo rzadkie zespoły źródliskowe, kompleksy ł ąk trz ęś licowych i torfowisk oraz buczyn i gradów. Wyst ępuj ą stanowiska rzadkich gatunków ro ślin, w tym reliktów borealnych i górskich. Zagro żenie dla obszaru stanowi ą rowy melioracyjne odwadniaj ące dno doliny oraz nieu żytkowanie ł ąk, co prowadzi do zarastania szuwarami. - „Staniszewskie Błoto” PLH 220027, obejmuj ący północy kraniec gminy. Obszar ma powierzchni ę 917 ha (w granicach gminy fragment o powierzchni niespełna 1ha) obejmuje fragment kompleksu Lasów Mirachowskich otaczaj ący torfowisko Staniszewskie Błota i jezioro Le śne Oczko. Obszar został ustanowiony dla ochrony jednej z najwi ększych w województwie pomorskim powierzchni borów i brzezin bagiennych. • zespoły przyrodniczo-krajobrazowe , utworzone na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na mocy rozporz ądzenia Wojewody Gda ńskiego Nr11/98 z dnia 03 wrze śnia 1998: - „Dolina Łeby w Kaszubskim Parku Krajobrazowym” – poligenetyczna forma dolinna, z licznymi ostojami ptaków wodno-błotnych, znajduje si ę w północno- zachodniej cz ęś ci gminy; - „Rynna Radu ńska” – obejmuje najwi ększe jeziora Pojezierza Kaszubskiego, w granicach gminy Chmielno obejmuje Jezioro Radu ńskie Dolne wraz z otoczeniem; - „Rynna D ąbrowsko-Ostrzycka” – zlokalizowana w południowej cz ęś ci gminy, obejmuje układ rynnowych jezior o wybitnych walorach krajobrazowych i mozaikowej strukturze u żytkowania terenu; - „Rynna Mirachowska” – zlokalizowana w północno-zachodniej cz ęś ci gminy, polodowcowa rynna o niewielkim stopniu przekształceń antropogenicznych z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; - „Obni żenie Chmiele ńskie” - zlokalizowane we wschodniej cz ęś ci gminy, obejmuje zespół jezior, przesmyków, półwyspów i zboczy rynien warto ściowych krajobrazowo; - „Rynna Brodnicko-Kartuska” – rynna jeziorna o harmonijnym rolno-le śnym krajobrazie • użytek ekologiczny „Bagno Przewóz” – u żytek zlokalizowany jest w południowej cz ęś ci gminy, zajmuje powierzchni ę ok 4,55 ha, ustanowiony został w celu ochrony torfowiska przej ściowego i wysokiego Rozporz ądzeniem Wojewody Pomorskiego nr 49/06 z dnia 6 marca 2006 roku (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 37, poz 7530 • pomniki przyrody – 10 pomników przyrody o żywionej

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 76 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 29 Pomniki przyrody w gminie Chmielno Nr rej. Obiekt Obw. Wys. Wiek Poło żenie Akt prawny ustanawiaj ący WKP chroniony [m] [m] [lata] Orzeczenie nr 8 Prezydium ok. przy zabudowie szkoły 8 lipa drobnolistna 5,00 20 WRN w Gda ńsku z 200 we wsi Przewóz, dn.24.01.1955 r. ok. skrzy żowanie dróg we Zarz ądzenie Woj. Gda ńskiego 622 lipa drobnolistna 4,42 20 300 wsi Przewóz nr 11/89 z dn. 29.03.1989 r. ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 870 lipa drobnolistna 4,37 b.d. 500 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 871 lipa drobnolistna 3,33 b.d. 400 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 872 lipa drobnolistna 3,35 b.d. 400 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Cieszynie, w 975 dąb szypułkowy 3,37 25 6/96 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 140 granicach zabudowania 50/96) 2,95, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr lipa drobnolistna wie ś Miechucino 166, 1054 2,70 b.d. b.d. 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr (trój pniowa) przy zabudowaniach i 2,62 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr jesion wyniosły 2,69 ok. wie ś Miechucino 166, 1055 23 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr (dwudniowy) i 2,25 130 przy zabudowaniach 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Miechucino 166, 1056 cis pospolity 1,08 9 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 300 przy zabudowaniach 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Miechucino 166, 1057 cis pospolity 1,10 11 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 300 przy zabudowaniach 85/98) Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (CRFOP) GDO Ś i materiały Urz ędu Gminy Chmielno

Ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów Zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2004 r., Nr 92, poz. 880 z pó źniejszymi zmianami) na obszarze gminy Chmielno, tak jak w całej Polsce, obowi ązuje ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów. Szczegółowe przepisy w zakresie ochrony gatunkowej zawieraj ą: - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 05 stycznia .2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej ro ślin (Dz. U. Nr 14, poz. 81); - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących grzybów obj ętych ochron ą. Dz. U. Nr 168, poz. 1765; - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 12 pa ździernika 2011 r., w sprawie ochrony gatunkowej zwierz ąt (Dz. U. Nr 237,poz. 1419).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 77 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa Tabl. 30 Data wpisu do Nr rejestru Lp. rejestru Miejscowo ść Adres Obiekt zabytków zabytków zagroda (dom, budynek gospodarczy, Łączy ńska Łączy ńska 1. 834 14.07.1980r. kapliczka, piec chlebowy, piwnica- Huta Huta ziemianka) ul. Gryfa ko ściół parafialny p.w. św. 2. 998 30.04.1987r. Chmielno Pomorskiego Apostołów Piotra i Pawła oraz 41 nieczynny cmentarz przyko ścielny 3. 999 30.04.1987r. Chmielno Chmielno cmentarz parafialny stacja kolejowa „Miechucino” w granicach znaków kra ńcowych stacji 4. 1109 27.10.1994r. Miechucino Miechucino z budynkami zaplecza technicznego; wyposa żeniem ruchomym oraz terenem otaczającym 5. 1238 22.12.2003r. Chmielonko Chmielonko chata wraz z terenem zagrody

Rejestr zabytków archeologicznych Tabl. 31 Rodzaj Nr strefy Lp. Nr decyzji Miejscowo ść Chronologia stanowiska na mapie 1. 9/Archeol. Borzestowo grodzisko wczesne średniowiecze 1 cmentarzysko 136/ Archeol. Chmielno wczesna epoka żelaza, 2. płaskie, osada 5 137/ Archeol. (Chmielonko) okres wpływów rzymskich otwarta Chmielno 3. 138/ Archeol. osada otwarta wczesne średniowiecze 6 (Chmielonko) 4. 14/ Archeol. Chmielno osada i grodzisko wczesne średniowiecze 7 wczesna epoka żelaza i 5. 148/ Archeol. Garcz osada otwarta 10 wczesne średniowiecze 288/ Archeol. wczesna epoka żelaza i 6. Miechucino osada otwarta 15 313/ Archeol. wczesne średniowiecze cmentarzysko 7. 135/ Archeol. Reskowo wczesna epoka żelaza 17 płaskie

Ewidencja zabytków województwa pomorskiego - stan na 2005r. W Zał ączniku nr 3 do tekstu znajduje si ę wykaz obiektów znajduj ących si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego z roku 2005r. Ewidencja zabytków województwa pomorskiego - stan na 2013r. Aktualnie (pa ździernik 2013r. ) wg danych zawartych na stronie internetowej Wojewódzkiego Urz ędu Ochrony Zabytków w Gda ńsku wykaz wojewódzkiej ewidencji zabytków zawiera 78 pozycji. Ewidencja ta stała si ę podstaw ą dla Gminnej Ewidencji Zabytków gminy Chmielno (opracowanie zostało we wrze śniu 2013r. przedstawione Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków w Gda ńsku do zaopiniowania).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 78 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

NR REJ. MIEJSCO- ZAB. WOJ. LP GMINA WOŚĆ ULICA NR OBIEKT DATY POMOR. obok 1 Chmielno Borzestowo 199 kapliczka pocz. XX

2 Chmielno Borzestowo 199 budynek mieszkalny ze sklepem pocz. XX

3 Chmielno Borzestowo 190 budynek mieszkalny pocz. XX

4 Chmielno Borzestowo 183 budynek mieszkalny pocz. XX

5 Chmielno Borczaki b.nr. budynek mieszkalny kon. XIX

6 Chmielno Chmielno Bukowskiego 2 budynek mieszkalny ob. urząd pocz. XX

7 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 33 d. 27 szkoła ob. Ośrodek Pomocy Społecznej 1888

8 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 37 d. 31 mieszkalno-usługowy pocz. XX

9 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 39 d.32 mieszkalny, d. poczta pocz. XX

10 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 59 a mieszkalny pocz. XX

11 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 65 mieszkalny XIX28 1845-1860, 12 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 41 kościół par. p.w. św. Piotra i Pawła 1887

13 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. kapliczka obok nr 47 pocz. XX

14 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. cmentarz pocz. XX

15 Chmielno Chmielno Mestwina 8 mieszkalny pocz. XX

16 Chmielno Chmielno Mestwina 10 mieszkalny pocz. XX

17 Chmielno Chmielno Mestwina 14 mieszkalny pocz. XX

18 Chmielno Chmielno Necla bez nr budynek mieszkalny pocz. XX

19 Chmielno Chmielno Świętopełka 2 pocz. XX

20 Chmielno Chmielno Świętopełka 8 1930

21 Chmielno Chmielno Świętopełka 9 pocz. XX

22 Chmielno Chmielno układ ruralistyczny wsi

23 Chmielno Chmielonko b. nr młyn pocz. XX

24 Chmielno Chmielonko 66 chata 2.połowa XIX 1745

25 Chmielno Cieszenie 13 mieszkalny, d. szkoła XIX07

26 Chmielno Cieszenie 14 mieszkalny kon. XIX

27 Chmielno Cieszenie d. 14 budynek gospodarczy pocz. 2o

28 Chmielno Cieszenie 16 d. 45 mieszkalny pocz. XX

29 Chmielno Cieszenie 59 mieszkalny pocz. XX

30 Chmielno Cieszenie kapliczka 1. ćw. XX

31 Chmielno Garcz b. nr dworzec kolejowy ob. mieszkalny kon. XIX

32 Chmielno Garcz b. nr budynek gospodarczy kon. XIX

33 Chmielno Garcz Kartuska 6 budynek mieszkalny pocz. XX

34 Chmielno Garcz Kartuska 6 budynek gospodarczy pocz. XX

35 Chmielno Garcz Kartuska 8 budynek mieszkalny pocz. XX

36 Chmielno Kożyczkowo 48 budynek mieszkalny 1930

37 Chmielno Kożyczkowo 73 d. 12 budynek mieszkalny kon. XIX

38 Chmielno Kożyczkowo 79 d. 3 budynek mieszkalny ok.. XIX00

39 Chmielno Kożyczkowo 81 d. 5 budynek mieszkalny pocz. XX

40 Chmielno Lampa 77 chata kon. XIX Łączyńska 41 Chmielno Huta b. nr chata ob. dom letniskowy kon. XIX 979 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 79 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Łączyńska 42 Chmielno Huta b. nr budynek gospodarczy kon. XIX 979 Łączyńska 43 Chmielno Huta b. nr kapliczka kon. XIX 979 Łączyńska 44 Chmielno Huta b. nr piec chlebowy kon. XIX 979 Łączyńska 45 Chmielno Huta b. nr piwniczka kon. XIX 979 Łączyńska 46 Chmielno Huta 56 zespół dworsko-parkowy kon. XIX Łączyńska 47 Chmielno Huta 56 dwór kon. XIX Łączyńska 48 Chmielno Huta 56 park kon.XIX

49 Chmielno Miechucino Jeziorna 7 budynek gospodarczy kon. XIX

50 Chmielno Miechucino Kartuska 38 budynek mieszkalny pocz. XX

51 Chmielno Miechucino Kartuska 44 budynek mieszkalny pocz. XX

52 Chmielno Miechucino dworzec kolejowy ob.. mieszkalny pocz. XX 1487

53 Chmielno Miechucino budynek gospodarczy dworca pocz. XX 1487

54 Chmielno Miechucino wieża ciśnień 1905 1487

55 Chmielno Miechucino Kartuska b.n. budynek miesazkalny pocz. XX

56 Chmielno Miechucino Kartuska 191 budynek miesazkalny pocz. XX

57 Chmielno Miechucino Wejherowska 4 budynek mieszkalny pocz. XX

58 Chmielno Miechucino Wejherowska 6 budynek mieszkalny pocz. XX

59 Chmielno Miechucino Wejherowska 6 budynek gospodarczy pocz. XX

60 Chmielno Miechucino układ ruralistyczny wsi pocz. XX

61 Chmielno Młyn Dolny 37 młyn ze śluzą pocz. XX

62 Chmielno Młyn Dolny 37 dom młynarza pocz. XX

63 Chmielno Młyn Dolny obok 37 kapliczka 1902

64 Chmielno Reskowo 6 budynek mieszkalny kon. XIX

65 Chmielno Reskowo 29 budynek mieszkalny 2. poł. XIX

66 Chmielno Reskowo 35 budynek mieszkalny pocz. XX

67 Chmielno Reskowo 35 budynek gospodarczy pocz. XX

68 Chmielno Reskowo 38 budynek mieszkalny kon. XIX

69 Chmielno Reskowo 40 budynek mieszkalny kon. XIX

70 Chmielno Reskowo 56 budynek mieszkalny 2. poł. XIX

71 Chmielno Reskowo 57 budynek mieszkalny pocz. XX

72 Chmielno Reskowo 62 budynek mieszkalny 1938

73 Chmielno Reskowo 71 budynek mieszkalny pocz. XX

74 Chmielno Reskowo b.nr. szkoła pocz. XX

75 Chmielno Reskowo b.nr. budynek gospodarczy szkoły XIX05

76 Chmielno Reskowo kapliczka pocz. XX

77 Chmielno Reskowo układ ruralistyczny wsi

78 Chmielno Zawory 82 budynek mieszkalny kon. XIX Źródło: WUOZ Gda ńsk http://www.ochronazabytkow.gda.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=34&I temid=42

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 80 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Gminna ewidencja zabytków (GEZ) dla gminy Chmielno oraz „Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016 dla gminy Chmielno” GEZ oraz Gminny program opieki nad zabytkami zostały sporz ądzone i przedło żone woj. konserwatorowi do zaopiniowania (stan na pa ździernik 2013r). GEZ zawiera karty adresowe zabytków nieruchomych znajduj ących si ę na obszarze gminy, w tym stanowisk archeologicznych. W Programie przedstawiono ocen ę stanu dziedzictwa kulturowego gminy, a tak że zaproponowano kierunki działa ń i zadania komplementarne do dokumentów strategicznych gminy, uwzgl ędniaj ące specyfik ę i charakter gminy, a tak że zgodne z celami ustawowymi. Przyj ęte cele główne to: 1- ochrona i opieka nad zabytkami oraz ochrona krajobrazu kulturowego poprzez priorytetowe potraktowanie obszarów warto ściowych kulturowo w kształtowaniu polityki przestrzennej gminy - cel istotny przy sporz ądzaniu miejscowych planów oraz aktualizacji i zmian Studium 2- wykorzystanie zasobów i walorów krajobrazu kulturowego gminy w rozwoju turystyki – np. poprzez identyfikacje najcenniejszych zabytków, ich wła ściwe oznakowanie, wyeksponowanie, promocja 3- rozszerzenie zasobu i ochrony dziedzictwa kulturowego Gminy – np. poprzez regularna aktualizacj ę gminnej ewidencji zabytków, przeprowadzenie inwentaryzacji terenowej poszczególnych obiektów, malej architektury takich jak krzy że, kapliczki, miejsca pami ęci i wpisanie ich do GEZ, inwentaryzacja zało żeń zieleni komponowanej i wpis do GEZ, okresowe przegl ądy zabytków, wspieranie rozwoju lokalnych regionalnych izb pami ęci, muzeów, galerii itp., publikacje, popularyzatorskie akcje, współprace ze szkołami, instytucjami kultury, bibliotekami itp. Gmina zamierza realizowa ć program wykorzystuj ąc w tym celu instrumenty prawne (głównie plany miejscowe, wnioski o wpis do rejestru), finansowe (dotacje, korzystanie z programów zewn.), społeczne (edukacja, promocja, informacja),kontrolne (monitoring stanu zagospodarowania oraz stanu zachowania dziedzictwa kulturowego), koordynacyjne (np. poprzez realizacj ę projektów i programów dot. zabytków, w tym we współpracy z innymi podmiotami). Najistotniejsze uwarunkowania dla zagospodarowania przestrzennego wynikaj ące z GEZ oraz Programu - konieczno ść uwzgl ędnienia ustale ń Programu w Studium oraz w planach miejscowych .

Art. 19. 1. W studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędnia si ę, w szczególno ści ochron ę: 1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia; 2) innych zabytków nieruchomych, znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków; 3) parków kulturowych.

2. W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzgl ędnia si ę w studium i planie, o których mowa w ust. 1.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 81 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.9.3 Ustawa o lasach Lasy Skarbu Pa ństwa w gminie Chmielno nale żą do Nadle śnictwa Kartuzy przy RDLP w Gda ńsku. Aktualnie (wrzesie ń 2012 r.) obowi ązuje „Plan urz ądzenia lasu dla Nadle śnictwa Kartuzy na lata 2008-2017”, zatwierdzony decyzj ą M Ś z 09.04.2008 r. Zgodnie z Ustaw ą z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. z 1991 r., Nr 101, poz. 444, z pó źn. zm.): Art. 15. Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej "lasami ochronnymi", mog ą by ć uznane lasy, które: 1) chroni ą gleb ę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymuj ą usuwanie si ę ziemi, obrywanie si ę skał lub lawin, 2) chroni ą zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów, 3) ograniczaj ą powstawanie lub rozprzestrzenianie si ę lotnych piasków, 4) są trwale uszkodzone na skutek działalno ści przemysłu, 5) stanowi ą drzewostany nasienne lub ostoje zwierz ąt i stanowiska ro ślin podlegaj ących ochronie gatunkowej, 6) maj ą szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa, 7) są poło żone: a) w granicach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców, b) w strefach ochronnych uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399, z 2007 r. Nr 133. Poz. 921 oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504), c) w strefie górnej granicy lasów.

Cz ęść lasów na terenie gminy Chmielno uznana została za ochronne. Posiadaj ą one kategorie ochronno ści: wodochronne i glebochronne.

3.9.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych Zasoby le śne Zgodnie z Ustaw ą z 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pó źniejszymi zmianami), przeznaczenie na cele niele śne: • gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa lub upowa żnionej przez niego osoby; • pozostałych gruntów le śnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyra żanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej. Zasoby glebowe Zgodnie z Ustaw ą z 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pó źniejszymi zmianami) grunty rolne wy ższych klas bonitacyjnych oraz grunty organogeniczne podlegaj ą ochronie prawnej. Zgodnie z Ustaw ą: „Przeznaczenie na cele nierolnicze i niele śne:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 82 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1) gruntów rolnych stanowi ących u żytki rolne klas I-III – wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywno ściowej [obecnie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi]; 2) gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa [obecnie Ministra Środowiska] lub upowa żnionej przez niego osoby; 3) (skre ślony) 4) (skre ślony) 5) pozostałych gruntów le śnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyra żonej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.”

3.9.5 Ustawa Prawo Wodne W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 145, ze zm.) obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą s ą: • obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat; • obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat; • obszary, mi ędzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a tak że wyspy i przymuliska, stanowi ące działki ewidencyjne; • pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.

W obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą ograniczenia, w szczególno ści zakazy w zagospodarowaniu, wynikaj ące z przepisów odr ębnych.

Na obszarze gminy chmielno znajduj ą si ę obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą, wyznaczone dla rzek Raduni i Łeby (na podstawie opracowania IMGW w Gdyni „Okre ślenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych rzek Raduni, Motławy, Martwej Wisły, Rozwójki i Bielawy od wody o prawdopodobie ństwie pojawiania si ę 1%dla terenów zurbanizowanych, 10% dla pozostałych”-2003r, „Wyznaczenie granic bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Łeba” 2003-2004). Obejmuj ą one w ąskie strefy brzegowe jezior i dno doliny górnego odcinka Łeby.

Zasi ęg obszarów szczególnego zagro żenia powodzi ą pokazano na planszach graficznych Studium- na zał ączniku 2 (Uwarunkowania) oraz na zał.. 3 (Kierunki) .

Strefy ochronne uj ęć wód podziemnych Dla uj ęć wody podziemnej, dla których ustanowiono tereny ochrony bezpo średniej obowi ązuj ą zasady gospodarowania okre ślone w decyzjach o ich ustanowieniu lub w pozwoleniach wodno-prawnych. W zwi ązku z wygrodzeniem terenów stref ochrony bezpośredniej, zostały one jednocze śnie wył ączone z bezpo średniego oddziałania niezwi ązanego z "ujmowaniem wody prac ą urz ądze ń ści śle z tym zwi ązanych". Zgodnie z Ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z pó źn. zm.) w obr ębie terenów ochrony bezpo średniej nale ży:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 83 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• odprowadza ć wody opadowe w taki sposób, aby nie mogły one przedosta ć si ę do urz ądze ń słu żą cych do poboru wody; • zagospodarowa ć teren zieleni ą; • szczelnie i poza granic ę terenu ochrony bezpo średniej odprowadza ć ścieki z urz ądze ń sanitarnych, przeznaczonych do u żytku osób zatrudnionych przy urz ądzeniach słu żą cych do poboru wody; • ograniczy ć do niezb ędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych stale przy urz ądzeniach słu żą cych do poboru wody. Dla wyst ępuj ącego na terenie gminy głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska” sporz ądzono „Dokumentacj ę hydrogeologiczn ą Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 111 Subniecka Gda ńska (1996). Zgodnie z Dokumentacj ą ze wzgl ędu na dobr ą izolacj ę zbiornika od wpływów podpowierzchniowych, przy aktualnym stanie eksploatacji, nie jest konieczne wyznaczanie stref ochronnych.

3.9.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze) Na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą tereny górnicze w rozumieniu ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

3.10 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych Zagro żenie ruchami masowymi uzale żnione jest od wielu czynników, jak: • morfogeneza terenu; • morfometria terenu (k ąty nachylenia terenu i wysoko ści wzgl ędne); • przypowierzchniowa budowa geologiczna; • inne przejawy morfodynamiki; • pokrycie terenu ro ślinno ści ą; • zabezpieczenia techniczne stoków. W przypadku terenów o naturalnych predyspozycjach do powstawania ruchów masowych, ingerencja antropogeniczna mo że doprowadzić do zachwiania stabilno ści stoku i uruchomienia procesów morfodynamicznych. Według „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 84 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.11 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych

3.11.1 Zasoby wód podziemnych Gmina Chmielno poło żona jest cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska”. Jest to zbiornik kredowy (wiek utworów wodonośnych to kreda). Średnia gł ęboko ść uj ęć to ok. 150 m. Dla GZWP nr 111 sporz ądzono dokumentacj ę hydrogeologiczn ą, która została przyj ęta przez Ministra Środowiska.

3.11.2 Udokumentowane zło ża kopalin Według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (baza MIDAS) oraz wg „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2011r.” na terenie gminy Chmielno aktualnie nie wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych. Udokumentowane zło ża surowców mineralnych znajduj ą si ę w bliskim otoczeniu gminy Chmielno, w odległo ści 200m od granicy gminy, na terenie gminy St ęż yca. S ą to zło ża kruszywa naturalnego: „Ł ączyno” i „Ł ączyno IV” dla obszarów eksploatacji tych złó ż wyznaczone zostały obszary i tereny górnicze, poza terenem gminy Chmielno .

3.12 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami

3.12.1 Infrastruktura drogowa Układ transportowy gminy Chmielno stanowi ą drogi wojewódzkie nr 211 i 228 stanowi ące osie równole żnikowe gminy oraz sie ć dróg powiatowych i gminnych. Układ drogowy nie przynale ży bezpo średnio do wyznaczonych korytarzy transportowych sieci europejskiej. Gmina Chmielno z uwagi na poło żenie w otoczeniu jezior jest miejscowo ści ą typowo turystyczn ą, w zwi ązku z tym układ drogowy obci ąż ony jest znacznie w miesi ącach sezonu urlopowo-wakacyjnego. Drogi wojewódzkie o znaczeniu regionalnym, s ą drogami jednojezdniowymi, przebiegaj ą przez teren gminy w relacji wschód - zachód, DW211 klasy technicznej G (główna) w północnej cz ęś ci, DW228 klasy technicznej Z (zbiorcza), w południowej cz ęś ci gminy. Sie ć drogow ą gminy poza drogami wojewódzkimi zarz ądzanymi przez Zarz ąd Dróg Wojewódzkich w Gda ńsku tworzy 6 dróg powiatowych, których zarz ądc ą jest Zarz ąd Dróg Powiatowych w Kartuzach oraz 42 drogi gminne b ędące w gestii Gminy.

Tabl. 32 Zestawienie dróg powiatowych na terenie gminy Chmielno Długo ść Średnia Numer Długo ść dróg odcinków o L.p. Nazwa drogi szeroko ść drogi [km] nawierzchni jezdni [m] twardej [km] 1 1908G Sianowo - Garcz - R ęboszewo 9,632 8,269 5,2 (Strzepcz) - Miechucino - Zajezierze - Wygoda 2 1419G 6,781 6,781 5,5 Łączy ńska Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 85 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3 1915G Szklana- Borzestowo 0,642 0,642 5,5

4 1916G Miechucino- Borucino 6,6 6,6 5,6

5 1918G Wygoda Ł ączy ńska- Chmielno 8,569 8,569 4,4

6 1919G DP nr 1908G- Przewóz- Zgorzałe- St ęż yca 10,341 5,741 5,0

Tabl. 33 Zestawienie dróg gminnych Numer Długo ść Szeroko ść L.p. Nazwa drogi Rodzaj nawierzchni drogi [km] [m] 1 154001G Mojusz - granica gminy - Miechucino 1,548 3,0 płyty Yomb 2 154002G Bór - granica gminy - DW211 1,438 3,0 płyty Yomb, grunt 3 154003G Miechucino - DP1419G - Reskowo - DG154006G 2,516 5,5 asfalt Reskowo - DG154003G - Reskowo Wyb. - 4 154004G 1,277 3,0 płyty Yomb DG154005G Miechuci ńskie Chrósty - DP1419G - Reskowo - 5 154005G 3,476 3,0 płyty Yomb DG154003G 6 154006G Reskowo - DW211 - Dejk - DP1918G 2,429 3,0 asfalt 7 154007G Mirachowo - granica gminy - Strysza Góra - DW211 1,052 3,0 bruk, grunt Mirachowo - granica gminy - Cieszenie Lesniczówka - 8 154008G 2,658 4,0 płyty Yomb, grunt DG154009G DG154011G - granica gminy - Cieszenie Hydrofornia 9 154009G 2,637 3,0-4,0 trylinka, płyty Yomb - DW211 10 154010G DG154008G - Cieszenie Wyb. - DG154011G 1,511 3,0 płyty Yomb, grunt Mirachowo - granica gminy - Ko życzkowo - Chmielno kostka bruk, asfalt, 11 154011G 5,508 3,0-5,5 - DP1908G płyty Yomb, grunt 12 154012G granica gminy - Rzym - DG154011G 1,41 3,0 płyty Yomb, grunt 13 154013G Sianowo - granica gminy - DG154011G 1,789 4,5 płyty Yomb, grunt 14 154014G Ko życzkowo - Garcz - DP1908G 1,143 3,0 płyty Yomb 15 154015G Garcz - DP1908G - granica gminy - Sianowo 1,913 3,5 płyty Yomb 16 154016G Garcz - DP1908G - Łapalice - granica gminy 1,984 3,0 płyty Yomb, grunt Chmielno - DP1908G - Bukowinki - Łapalice - granica 17 154017G 1,69 3,0 płyty Yomb gminy 18 154018G Sierakowice - granica gminy - Borzestowo - DP1916G 1,203 3,0 płyty Yomb asfalt, płyty Yomb, 19 154019G granica gminy - Kozi Dwór - Borzestowo - DP1916G 2,281 3,0 grunt asfalt, płyty Yomb, 20 154020G DP1916G - Grodzisko - Borzestowo 2,481 3,0 grunt 21 154021G Zajezierze - DP1419G - DG154022G 0,95 5,0 Grunt Borzestowo - DP1916G - Borzestowska Huta - 22 154022G 2,804 3,0-4,0 płyty Yomb DP1918G 23 154023G DG154022G - Lipowiec - DP1918G 2,02 3,0 płyty Yomb, grunt 24 154024G Dejk - DP1918G - DG154025G 1,355 3,0 płyty Yomb, grunt asfalt, płyty Yomb, 25 154025G Reskowo - DG154006G - Chmielno - DP1908G 3,258 3,5-4,0 grunt kostka bruk., asfalt, 26 154026G Chmielno - DP1908G - Zawory 3,702 3,5-4,5 płyty Yomb, grunt 27 154027G Kosy - granica gminy - Zawory 1,493 3,0 płyty Yomb 28 154028G Sm ętowo - granica gminy - Zawory - DP1908G 2,137 3,0 płyty Yomb, grunt

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 86 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

29 154029G Lampa - Grzebieniec - DG154030G 1,914 3,0 płyty Yomb, grunt 30 154030G Lampa - DP1919G - Sznurki - DP1919G 4,183 3,0 bruk, grunt 31 154031G Sznurki - DP1919G - Maks - DG154032G 1,794 4,0 płyty Yomb, grunt 32 154032G Sznurki - DP1919G - Maks - DW228 2,229 4,0-4,5 asfalt, płyty Yomb 33 154033G Przewóz - Elf - DW228 - Haska - granica gminy 1,67 4,0 asfalt, grunt 34 154034G ul Szkolna Chmielno 0,258 5,0 asfalt, płyty Yomb 35 154035G ul. Ogrodowa Chmielno 0,089 9,0 Grunt 36 154036G ul. Słoneczna Chmielno 0,097 9,0 Grunt 37 154037G ul. Kwiatowa Chmielno 0,096 9,0 Grunt 38 154038G ul. Spokojna Chmielno 0,382 4,0-9,0 płyty Yomb, grunt płyty drogowe 39 154039G ul. Osiedlowa Chmielno 0,336 3,0-4,0 ci ęzkie 40 154040G ul. Skarpowa Chmielno 0,221 3,0-4,0 płyty Yomb, grunt płyty drogowe 41 154041G ul. Cicha Chmielno 0,072 4,5 ci ęzkie 42 154042G ul. Poprzeczna Chmielno 0,067 4,0 Grunt

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Dost ępno ść czasowa z miejscowo ści Chmielno do centralnego o środka regionu jakim jest Gda ńsk, samochodem osobowym, okre ślana jest na poziomie ok. 50 min, natomiast do ośrodka powiatowego - Kartuz - ok. 10-15 min. Całkowita długo ść dróg gminnych wynosi 73,071 km. Gęsto ść dróg gminnych wynosi 92,3 km/100 km 2 powierzchni gminy. W wi ększo ści długo ści drogi wojewódzkie nr 211 i 228 s ą w do ść dobrym stanie technicznym, jednak że wyst ępuj ą odcinki, które kwalifikuj ą si ę do przebudowy z uwagi na liczne ubytki nawierzchni, brak lub zdegradowane pobocza. Odnosi si ę to obu dróg, ale w szczególno ści do DW211, która z uwagi na swój tranzytowy w odniesieniu do całego regionu, charakter, przenosi du ży ruch pojazdów silnikowych, zwłaszcza w okresie wakacyjno - letnim. Droga ta stanowi równie ż alternatyw ę dojazdu, np. z Trójmiasta do Słupska i Ustki, czy L ęborka i Łeby (wraz z DW214). Drogi te wij ą si ę w śród kaszubskich wzgórz i s ą krajobrazowo przyjemne, jednak że bior ąc pod uwag ę stan techniczny nawierzchni i parametry wpływaj ące na bezpiecze ństwo ruchu mo żna stwierdzi ć, i ż drogi ta na wielu odcinkach kwalifikuj ą si ę do przebudowy b ądź co najmniej remontu podnosz ącego parametry techniczne wpływaj ące na bezpiecze ństwo użytkowników. Drogi powiatowe w gminie posiadaj ą nast ępuj ące mankamenty: • wąski przekrój, niejednokrotnie uniemo żliwiaj ący swobodne mijanie si ę pojazdów, drzewa wyst ępuj ące w skrajni drogi; • cz ęsta zmiana typu nawierzchni np. z asfaltowej na brukow ą, b ądź gruntow ą, np. DP 1919G na trasie DW228 - Przewóz - Sznurki - Lampa. Drogi gminne w wi ększo ści o nawierzchni gruntowej b ądź z płyt Yomb, cz ęś ciowo o nawierzchni brukowej lub asfaltowej, w ąskie, z drzewami w skrajni, b ądź przebiegaj ące w obszarach rolniczych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 87 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.12.2 Bezpiecze ństwo ruchu drogowego W gminie Chmielno, w latach 2007-2011, doszło do 66 wypadków drogowych, w których odnotowano 96 ofiar rannych i 2 ofiary śmiertelne. Badany okres wskazuje wyra źny spadek liczby wypadków i ich ofiar w roku 2011, w którym to liczba wypadków jest blisko dwukrotnie mniejsza od roku poprzedzaj ącego. Mimo to rok 2011 ma znacznie wy ższy wska źnik ryzyka bycia ofiar ą wypadku drogowego (162 ofiary/100 wypadków), ni ż ten sam wska źnik odnotowany w roku 2010 (113/100). Ł ączny koszt wypadków w Chmielnie w badanym pi ęcioletnim okresie wyniósł ponad 24 mln zł. Na tle pozostałych gmin powiatu kartuskiego gmina Chmielno wypada korzystnie. Poziom bezpiecze ństwa liczony dla liczby ofiar przypadaj ących na 1000 mieszka ńców jest oceniany jako wzgl ędnie bezpieczny - liczba ofiar jest mniejsza od średniej liczby ofiar przypadaj ącej na gmin ę w powiecie. Liczba wypadków w Chmielnie stanowi 5,14% ogólnej liczby wypadków w powiecie kartuskim. Najcz ęstsz ą przyczyn ą wypadków było: • Zderzenie pojazdów czołowe – 16 wypadków (24% ogólnej liczby wypadków w gminie), 35 ofiar rannych (36% ogólnej liczby ofiar rannych w gminie), wska źnik ryzyka – 219 ofiar rannych/100 wypadków; • Najechanie na drzewo – 13 wypadków (20%), 19 ofiar rannych (20%), wska źnik ryzyka – 146 ofiar rannych /100 wypadków. Ofiary śmiertelne odnotowano przy zderzeniu pojazdów tylnym i najechaniu na pieszego. Ponad 82% to wypadki spowodowane przez kierowc ę. W 33 wypadkach, których sprawc ą był kieruj ący pojazdem zgin ęło 5 osób (45% ogólnej liczby zabitych) a 52 zostały ranne (88% ogólnej liczby ofiar rannych w gminie). Blisko połowa wypadków spowodowanych przez kieruj ącego pojazdem to wypadki w których bezpo średni ą przyczyn ą była nadmierna pr ędko ść .

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 88 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 34 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w gminie Chmielno w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Wojewódzka 37 56,1 55 57,3 1 50,0 13,71 56,6 Powiatowa 20 30,3 32 33,3 1 50,0 8,38 34,6 Gminna 1 1,5 1 1,0 0 0,0 0,25 1,0 Inna 8 12,1 8 8,3 0 0,0 1,89 7,8 Suma 66 100,0 96 100,0 2 100,0 24,23 100,0 *wska źnik ryzyka - l.ofiar/100 wypadków

Tabl. 35 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w powiecie kartuskim w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Powiat kartuski Ofiary Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] [mln zł] Chmielno 66 5,14 96 5,15 2 1,98 98 24,22 Kartuzy 311 24,20 447 23,99 23 22,77 470 134,40 Przodkowo 107 8,33 149 8,00 11 10,89 160 50,39 Sierakowice 194 15,10 283 15,19 16 15,84 299 87,31 Somonino 135 10,51 200 10,74 15 14,85 215 68,26 St ęż yca 76 5,91 108 5,80 8 7,92 116 35,97 Sul ęczyno 20 1,56 30 1,61 2 1,98 32 9,94 Żukowo 376 29,26 550 29,52 24 23,76 574 158,23 Suma 1285 100,0 1863 100,0 101 100,0 1964 568,72

Rozkład liczby ofiar/1000 mk. w gminach powiatu kartuskiego wg poziomów bezpieczeństwa. Lata 2007-2011 25

20

15

10

5

0

niebezpieczny zagrożony względnie bezpiecznie

Rys. Rozkład liczby ofiar/1000 mieszka ńców w poszczególnych gminach w powiecie kartuskim według poziomu bezpiecze ństwa. Lata 2007-2011.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 89 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ponad 56% wypadków w gminie to wypadki na drogach wojewódzkich. W wypadkach tych zgin ęła 1 osoba, 55 osób zostało rannych – koszty tych wypadków szacuje si ę na blisko 14 mln zł. Wi ększo ść z tych, bo 31 z 37 zdarzyło si ę na drodze DW211. 30,3% – w liczbie 20 to wypadki drogowe na drogach powiatowych, w których odnotowano 1 ofiar ę śmierteln ą i 32 ofiary ranne – poniesione koszty to ponad 8 mln zł.

Tabl. 36 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków na poszczególnych drogach w gminie Chmielno w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Wojewódzka 37 56,1 55 57,3 1 50,0 13,71 56,6 Powiatowa 20 30,3 32 33,3 1 50,0 8,38 34,6 Gminna 1 1,5 1 1,0 0 0,0 0,25 1,0 Inna 8 12,1 8 8,3 0 0,0 1,89 7,8 Suma 66 100,0 96 100,0 2 100,0 24,2 100,0

Wielko ści ruchu W 2010 roku na sieci dróg krajowych i wojewódzkich w Polsce przeprowadzono pomiar średniego dobowego ruchu. Wyniki przytoczone poni żej przedstawiaj ą wielko ść ruchu pojazdów ogółem oraz struktur ę rodzajow ą pojazdów samochodowych na wybranych odcinkach dróg wojewódzkich nr 211 i 228. Droga wojewódzka z uwagi na swój tranzytowy charakter przenosi du ży ruch pojazdów silnikowych. Trasa ta stanowi alternatyw ę dojazdu z Trójmiasta np. do Słupska, w zwi ązku z tym odgrywa znacz ącą rol ę w poł ączeniach mi ędzymiastowych. Jednocze śnie przenosi du ży ruch sezonowy - zwłaszcza w okresie letnim, w relacjach Trójmiasto - Kaszuby, Trójmiasto - miejscowo ści nadmorskie: Łeba, Ustka.

Tabl. 37 Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2010 r. Opis odcinka Rodzajowa struktura ruchu pojazdów samochodowych

Nr Pikieta ż Pojazdy Lekkie sam. Sam. ci ęż arowe Ci ągnik drogi Dł. ogółem Sam. osob. Nazwa Motocykle ci ęż arowe bez z Autobusy i Pocz. Kon. (km) Mikrobusy (dostawcze) przycz. przycz. rolnicze

Sierakowice - 211 41,3 51,0 9,7 6724 34 5608 598 208 175 94 7 Miechucino Miechucino - 211 51,0 61,5 10,5 Kartuzy 11255 68 9251 1238 304 248 135 11 (gr.m.) Klukowa Huta 228 31,9 46,3 14,4 - Brodnica 2690 40 2195 264 83 59 38 11 Grn.

Parkowanie Gmina Chmielno z uwagi na swoje poło żenie w otoczeniu jezior i lasów posiada ogromny potencjał rozwoju turystyki rowerowej, pieszej, związanej ze sportami wodnymi. Jednak że w infrastrukturze obsługuj ącej turystycznie gmin ę wyst ępuj ą braki w postaci urz ądzonych parkingów dla pojazdów w pobli żu k ąpielisk czy stanic wodnych. Parkowanie odbywa si ę wzdłu ż dróg czy ulic w miejscowo ściach, b ądź w przypadkowych miejscach, co nie wpływa pozytywnie na widoczno ść oraz bezpiecze ństwo ruchu drogowego. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 90 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.12.3 Szlaki turystyczne Do najwa żniejszych szlaków turystycznych na terenie gminy Chmielno nale żą : • szlak wodny: 1. „Kółko Radu ńskie” • szlaki pieszo-rowerowe: 2. „Przez Rzym do Sianowa” 3. „Wokół Jeziora Kłodno” 4. „Dookoła Jeziora Radu ńskiego” 5. „Chmielno - Łapalice - Chmielno” 6. „Szlakiem Kaszubskim do Kartuz’ 7. „Wzgórz Szymbarskich” Oprócz wymienionych tras pieszych i rowerowych funkcjonuj ą trasy Nordic Walking: • Chmielno - Łapalice - Chmielno • Chmielno - Zawory - Chmielno wokół jeziora Kłodno • Chmielno - Chmielno Wybudowanie - Chmielno w cz ęś ci wzdłu ż linii brzegowej Jeziora Radu ńskiego. Wokół wsi Miechucino wytyczono tak że ście żkę przyrodniczo-edukacyjn ą.

3.12.4 Infrastruktura i komunikacja kolejowa Przez teren gminy Chmielno przebiega jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa nr 229 relacji Pruszcz Gda ński - Kartuzy - L ębork - Łeba. Jest to linia o znaczeniu lokalnym, zaliczona do linii, na których zawieszono przewozy pasa żerskie 7. Obecnie na wi ększo ści trasy linia ta jest nieprzejezdna, odbywa si ę jedynie sezonowy ruch drezyn r ęcznych. Przystanki osobowe zlokalizowane s ą w miejscowo ściach: Garcz, Reskowo, Miechucino, z których Miechucino posiada 3 perony, natomiast pozostałe przystanki po jednym. Dodatkowo w Garczu i Miechucinie znajdowały si ę ładownie.

3.12.5 Komunikacja autobusowa Linie autobusowe na obszarze gminy Chmielno funkcjonują wzdłu ż głównych tras drogowych i obsługuj ą zarówno gmin ę jak i wi ększo ść miejscowo ści na obszarze wiejskim gminy. Funkcjonowanie tych linii ukierunkowane jest na obsług ę przewozów o charakterze lokalnym, głównie ruchu pracowniczego i szkolnego. Przewozy autobusowe prowadzone s ą przez PKS Bytów S.A., oraz przewo źnika prywatnego Przewozy Autobusowe Gryf Kartuzy Kursy odbywaj ą si ę m.in. na trasach 8:

7 Raport o zagospodarowaniu przestrzennym województwa pomorskiego. 8 Informacje ze stron internetowych przewo źników Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 91 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

PKS Bytów S.A.: z miejscowo ści poło żnych przy drodze wojewódzkiej nr 211: Glinne, Miechucino, Cieszenie, Ko życzkowo, Garcz - w kierunku Kartuz, Gda ńska oraz Bytowa. P.A. Gryf Kartuzy: • Kartuzy - Chmielno - Zawory Lampa - Zawory, • Kartuzy - Garcz - Miechucino - Borzestowo - (Borucino - Sierakowice), • Kartuzy - Garcz - Miechucino - (Sierakowice), • Kartuzy - Garcz - Miechucino - (Sierakowice - Sul ęczyno). Infrastruktura towarzysz ąca przewozom autobusowym pozostawia jednak wiele do życzenia, brak jest wiat przystankowych, niejednokrotnie rozkładów jazdy, przystanki nie posiadaj ą wydzielonych miejsc oczekiwania podró żnych oraz zatok – autobusy zatrzymuj ą si ę bezpo średnio na jezdni. Przystanki niejednokrotnie lokalizowane s ą w nieodpowiednich z uwagi na bezpiecze ństwo u żytkowników miejscach – na łukach, lub bezpo średnio za nimi.

3.12.6 Stan istniejący układu komunikacyjnego w gminie - podsumowanie Dodatnie cechy układu: • Wewn ętrzna sie ć drogowa w gminie – oparta głównie na sieci dróg powiatowych i gminnych której uzupełnieniem s ą odcinki dróg wojewódzkich 211 i 228 przebiegaj ących równole żnikowo i prowadz ących ruch głównie tranzytowy, • Do ść g ęsta sie ć dróg dojazdowych i lokalnych, • Do ść dobrze działaj ąca i rozwini ęta sie ć linii komunikacji autobusowej, • Mała ilo ść zdarze ń drogowych – na tle pozostałych gmin powiatu kartuskiego. Ujemne cechy układu: • Drzewa w skrajni drogi na wielu odcinkach, • Sp ękana, nierówna nawierzchnia asfaltowa na wielu odcinkach, niejednokrotnie uniemo żliwiaj ąca poruszanie si ę z dopuszczaln ą pr ędko ści ą, ubytki w nawierzchni, wyst ępuj ące zmiany stanu lub rodzaju nawierzchni w ci ągu jednej drogi, • Odcinki drogowe o nawierzchni gruntowej – zwłaszcza dróg gminnych, • Nieuporz ądkowane przekroje jezdni oraz skrzy żowa ń, • Braki w oznakowaniu poziomym i pionowym dróg, • Braki w urz ądzeniach bezpiecze ństwa ruchu drogowego – bariery, balustrady, oraz optycznego prowadzenia ruchu – słupki prowadz ące, • Niewystarczaj ąca ilo ść dróg i szlaków rowerowych oraz szlaków pieszych, • Brak odpowiedniej ilo ści wyznaczonych i urz ądzonych parkingów - zauwa żalne zwłaszcza w okresie sezonu turystycznego, kiedy parkowanie pojazdów wzdłu ż dróg i ulic ogranicza widoczno ść i bezpiecze ństwo innym u żytkownikom.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 92 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.12.7 Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami Zaopatrzenie w wod ę Gmina Chmielno zaopatrywana jest w wodę z 7 gminnych uj ęć wody zasilaj ących istniej ące wodoci ągi wiejskie i grupowe. Ze zbiorowych systemów wodoci ągowych korzysta ~95% ludno ści gminy. Woda na wszystkich uj ęciach wymaga uzdatniania. Dwie spo śród 7 stacji uzdatniania s ą w bardzo dobrym stanie technicznym. Jest to stacja wodoci ągowa w Borzestowskiej Hucie i miejscowo ści Przewóz – Maks. Obie stacje to nowoczesne obiekty zbudowane w latach 2004-2006. Dla stacji wodoci ągowej w Garczu istnieje opracowany projekt budowlany na modernizacj ę i przebudow ę, niebawem rozpocznie si ę realizacja. Pozostałe stacje wymagaj ą równie ż modernizacji i przebudowy, gdy ż s ą wyeksploatowane, nienowoczesne i w złym stanie technicznym. Nale żałoby rozwa żyć wariant likwidacji uj ęcia wody w miejscowo ści Przewóz Malinowo i zaopatrzenie istniej ącego wodoci ągu z uj ęcia Przewóz – Maks. Stan techniczny sieci wodoci ągowej jest dobry. Istniej ą odcinki sieci z rur a-c (najwi ęcej w obr ębie m. Przewóz Maks), które sukcesywnie powinny by ć wymieniane na inny materiał. Je śli chodzi o zatwierdzone zasoby istniej ących uj ęć wody – znacznie przekraczaj ą potrzeby gminy. Odprowadzanie ścieków sanitarnych Istniej ąca gminna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w miejscowo ści Ko życzkowo została w latach 2010-2011 zmodernizowana i rozbudowana. Jej przepustowo ść zwi ększona po 3 rozbudowie do Q śr dob =1200m /d daje mo żliwo ść kanalizowania kolejnych miejscowo ści w gminie Chmielno. W chwili obecnej skanalizowana jest cała północna cz ęść gminy (w obr ębie zwartej zabudowy). S ą to miejscowo ści: Chmielno, Zawory, Garcz, Ko życzkowo, Cieszenie, Reskowo i Miechucino. Istniej ące systemy grawitacyjno-pompowe posiadaj ą parametry umo żliwiaj ące przesłanie dodatkowych ilo ści ścieków po rozbudowie systemów w zwi ązku ze skanalizowaniem nast ępnych miejscowo ści oraz nowych terenów inwestycyjnych. Odprowadzanie wód opadowych Nie przewiduje si ę budowy równoległych systemów kanalizacji deszczowej. Rozwi ązania w zakresie odprowadzania wód opadowych powinny by ć okre ślane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a dla odwodnienia pojedynczych obiektów – w projektach wykonawczych. Zaopatrzenie w gaz i energetyka cieplna Potencjalne źródło gazu ziemnego stanowi gazoci ąg wysokiego ci śnienia relacji Grzybno- Garcz , w oparciu którego Pomorska Spółka Gazownictwa planuje wprowadzenie gazu pod średnim ci śnieniem do odbiorców w miejscowo ściach Garcz, Chmielno i Zawory. Zgodnie z Ustaw ą z dnia 10 kwietnia 1997r – Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2006r Nr 89 poz. 625 z pó ź. zm.) oraz Rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 kwietnia 2004r w sprawie szczegółowych warunków przył ączenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz. U. z 2004 r. Nr 105 poz.1113) przył ączenie podmiotów do sieci gazowej nast ępuje po spełnieniu technicznych warunków przył ączenia, okre ślonych przez przedsi ębiorstwo gazownicze. W 2012 r. uchwalono „Aktualizacj ę do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe”, w której rozpatrzono trzy warianty modernizacji gospodarki energetycznej gminy. Główn ą przesłank ą jest wykorzystywanie bardzo du żych zasobów biomasy. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 93 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Wariant I - wykorzystanie drewna odpadowego z lasów oraz lignocelulozowych ro ślin energetycznych w procesach spalania i zgazowania w grzewczych urz ądzeniach indywidualnych i kotłowniach lokalnych. + wykorzystanie gazu ziemnego do wytwarzania ciepła. • Wariant II - jak wariant I, lecz z rezygnacj ą z wykorzystania gazu ze wzgl ędu na wysokie koszty ogrzewania. • Wariant III - budowa gminnej elektrociepłowni biogazowej, wykorzystującej zielone ro śliny energetyczne; sprzeda ż energii elektrycznej i dofinansowywanie kosztów eksploatacji indywidualnych urz ądze ń grzewczych opalanych gazem ziemnym oraz pomp ciepła w obszarach zwartej zabudowy; wykorzystanie drewna odpadowego i lignocelulozowych ro ślin energetycznych na pozostałym obszarze gminy. Gospodarka odpadami W zakresie gospodarki odpadami do zada ń priorytetowych nale ży wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na całym terenie gminy (obecnie ok. 40% mieszka ńców gminy obj ętych jest tym systemem) oraz rekultywacja dawnych, nielegalnych składowisk odpadów. Gospodarka odpadami w gminie b ędzie prowadzona zgodnie z przyj ętym „Planem gospodarki odpadami województwa pomorskiego 2018” (wg Uchwały nr 3/107/12 Zarz ądu Woj. Pom. z dnia 3 stycznia 2012r. i zgodnie z uchwał ą Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018”). Elektroenergetyka W zakresie zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą potencjalnych terenów rozwojowych istniej ą mo żliwo ści rozbudowy lokalnej sieci elektroenergetycznej w dostosowaniu do potrzeb.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 94 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

4 WPŁYW UWARUNKOWA Ń NA USTALENIE KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W gminie Chmielno w ostatnich latach obserwuje si ę wzmo żon ą presj ę inwestycyjn ą zwi ązan ą z rozwojem nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz indywidualnej zabudowy rekreacyjnej. Zjawiskiem niepokoj ącym jest tendencja do rozpraszania zabudowy oraz nadmierna presja turystyczna na tereny najbardziej atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo. Aktualny (maj 2013) stopie ń pokrycia planami miejscowymi obszaru gminy wynosi ok. 6,7% powierzchni całkowitej i obejmuje w du żym stopniu tereny najwi ększych jednostek osadniczych w gminie. Ł ączna powierzchnia terenów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na nowe funkcje wynosi ok. 225 ha (nie wliczaj ąc terenów zieleni), co stanowi znaczne rezerwy terenowe. Gmina Chmielno jako cz ęść powiatu kartuskiego wchodzi w skład tzw. „Gda ńskiego Obszaru Metropolitalnego” wyznaczonego w opracowaniach studialnych prowadzonych przez stowarzyszenie GOM z inicjatywy Prezydenta Miasta Gda ńska (stowarzyszenie powołane 15.09.2011r.). Obszar gminy Chmielno to przede wszystkim tereny rekreacyjne, wypoczynkowe dla tak wyznaczonego obszaru metropolitalnego. Sporz ądzona na potrzeby aktualizacji Studium prognoza demograficzna i wynikaj ąca z niej prognoza potrzeb w zakresie mieszkalnictwa, w zestawieniu z ju ż obowi ązuj ącymi planami miejscowymi zawieraj ącymi nadal znaczne powierzchniowo rezerwy terenowe dla funkcji mieszkaniowych wskazuje, i ż w obszarze gminy w zasadzie nie ma pilnej potrzeby wyznaczania nowych terenów inwestycyjnych o wi ększych powierzchniach. Ju ż obecnie planowane rezerwy terenowe s ą przeszacowane. Specyfika gminy oraz poło żenie niemal że w cało ści w obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego wpływa na wyst ępowanie szeregu uwarunkowa ń maj ących istotny wpływ na ustalenie kierunków rozwoju i polityki przestrzennej gminy. Wyró żni ć mo żna trzy grupy uwarunkowa ń, mog ących w znacz ący sposób wpłyn ąć na wyznaczenie nowych terenów inwestycyjnych w gminie: - uwarunkowania przyrodnicze; - uwarunkowania infrastrukturalne, - uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe. Wśród tych uwarunkowa ń wyodr ębniono uwarunkowania bezwzgl ędne (oznaczone kolorem szarym), tj. wynikaj ące z przepisów prawa lub obowi ązuj ących przepisów lokalnych oraz uwarunkowania wzgl ędne (pozostałe), tj. wa żne dla zachowania ładu przestrzennego i przestrzegania zasady zrównowa żonego rozwoju oraz zachowania atrakcyjno ści gminy i konkurencyjno ści Chmielna w śród gmin kaszubskich, co ma szczególne znaczenie w aspekcie rozwoju funkcji rekreacji i turystyki. Uwarunkowania przyrodnicze, w tym wynikaj ące z form ochrony przyrody: 1. Poło żenie wi ększo ści obszaru gminy w Kaszubskim Parku Krajobrazowym , b ądź w jego otulinie (jedynie południowo-zachodnia cz ęść gminy). Zgodnie z Uchwał ą Nr

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 95 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na terenie Parku obowi ązuj ą m.in. nast ępuj ące zakazy: - realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 340 i Nr 84, poz. 700); - §3 pkt 1 uchwały Sejmiku - likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych , je żeli nie wynikaj ą z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; § 3 pkt 3 uchwały Sejmiku - wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rze źbę terenu , z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudow ą, utrzymaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych; § 3 pkt 5 uchwały Sejmiku - dokonywania zmian stosunków wodnych , je żeli zmiany te nie słu żą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; § 3 pkt 6 uchwały Sejmiku - budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; §3 pkt 7 uchwały Sejmiku - likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych, §3 pkt 8 uchwały Sejmiku Od w/wym zakazów okre ślonych w §3 pkt 7 Uchwała Sejmiku formułuje odst ępstwa ( §4 ust 1) , jednak że dotycz ą one wył ącznie konkretnie wymienionych przypadków: 1) obszarów zwartej zabudowy wsi, w granicach okre ślonych w studium, gdzie dopuszcza si ę uzupełnienie zabudowy mieszkaniowej i usługowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegów wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach 2) istniej ących siedlisk rolniczych – w zakresie uzupełnienia istniej ącej zabudowy o obiekty niezb ędne do prowadzenia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nie przekraczania dotychczasowej linii zabudowy od brzegów wód 30 istniej ących obiektów letniskowych, mieszkalnych i usługowych, zrealizowanych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc przed dniem 1 stycznia 2004r.- gdzie dopuszcza si ę przebudow ę i modernizacj ę istniej ącego zainwestowania w celu poprawy standardów ochrony Srodowiska oraz walorów estetyczno-krajobrazowych, pod warunkiem nie powi ększania powierzchni zabudowy, ilo ści miejsc pobytowych a tak że nie przybli żania zabudowy do brzegów wód Ka żdorazowo odst ępstwa musza dodatkowo by ć uzasadnione udowodnionym brakiem niekorzystnego wpływu planowanej inwestycji na chronione krajobrazy, siedliska przyrodnicze i gatunki ro ślin, zwierz ąt i grzybów. UWAGA – wyznaczone w Studium obszary dla zainwestowania letniskowego, turystyki i rekreacji indywidualnej nie stanowi ą zwartej zabudowy wsi, zatem nie maj,a dl anich zastosowania odst ępstwa o których mowa w § 4 ust 1 uchwały Sejmiku . 2. Inne formy ochrony przyrody – wymogi ustawy o ochronie przyrody :

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 96 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- Obszary Natura 2000 , na terenie których zabrania si ę działa ń mog ących pogorszy ć stan siedlisk przyrodniczych oraz wpływaj ących negatywnie na gatunki, dla których ochrony został powołany ten obszar jak równie ż mog ących pogorszy ć integralno ść obszaru Natura 2000 lub jego powi ązania z innymi obszarami.

3. Wyst ępowanie zespołów przyrodniczo-krajobrazowych ustanowionych w ramach Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego - Zgodnie z Rozporz ądzeniem Nr 12/98 Wojewody Gda ńskiego z dn. 3 wrze śnia 1998 r. w sprawie zatwierdzenia „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” oraz wyznaczenia w nim zespołów przyrodniczo– krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego Nr 59 z dn. 14 wrze śnia 1998 poz. 295) zakazuje si ę: - zmiany u żytkowania ł ąkowego i le śnego na inne, - budowy nowych dróg z wyj ątkiem dojazdów do budynków i budowli, - przekształcania istniej ących i realizowanych obiektów wczasowych i turystycznych w zespoły zabudowy letniskowej, - budowy nowych budynków i budowli: o w oderwaniu od istniej ącej zabudowy wiejskiej; o na przesmykach mi ędzy jeziorami; o o wysoko ści wi ększej ni ż dwie kondygnacje i poddasze lub 10,5 m (od najni ższego poziomu terenu przy budynku do kalenicy), o spadkach dachów mieszcz ących si ę poza przedziałem 10 - 50 o, i o agresywnej formie lub kolorystyce; nakazuje si ę: - zachowanie aktualnego stanu brzegów jezior z wyj ątkiem odcinków przekształconych, wymagaj ących rewaloryzacji oraz miejsc budowy k ąpielisk, przystani i stanic wodnych. 4. W celu utrzymania walorów rekreacyjnych gminy – wskazane jest nie przekraczanie progu chłonno ści rekreacyjnej istniej ących zbiorników wodnych i odporno ści lasów: − nie tworzenie nowych zespołów rekreacji indywidualnej – lub znaczne ograniczenia w ich tworzeniu; − ograniczenie rozwoju przestrzennego oraz estetyzacja istniej ących du żych zespołów rekreacji indywidualnej; 5. Planowane rezerwaty przyrody „Czapielski Młyn” i „Jezioro Bukrzyno Małe” - w większo ści na terenie gminy St ęż yca oraz planowane w obszarze gminy u żytki ekologiczne (10 nowych u żytków) – skutkuj ą ograniczeniem nowych inwestycji w s ąsiedztwie planowanych form ochrony przyrody. 6. W granicach gminy wyst ępuj ą obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi - tj. obszary na których stwierdzono istnienie du żego ryzyka powodziowego - tereny o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (woda stuletnia) dla rzek Raduni i Łeby. W obszarach tych zabrania si ę w szczególno ści wykonywania urz ądze ń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych, sadzenia drzew i krzewów oraz zmiany ukształtowania terenu. 7. Wyznaczone w opracowaniu ekofizjograficznym, sporządzanym na potrzeby zmiany/aktualizacji studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 97 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

gminy progi ekofizjograficzne rozwoju przestrzennego wsi o zwartej zabudowie powinny by ć przesłanka do kształtowania struktur – w odniesieniu do wszystkich wsi zaleca si ę lokalizacje nowego zainwestowania przede wszystkim w obr ębie istniej ących struktur osadniczych lub w bezpo średnim ich s ąsiedztwie, by nie rozprasza ć zabudowy i nie zajmowa ć terenów otwartych. 8. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędni ć nale ży wła ściw ą ochron ę zabytków oraz ochron ę krajobrazu – w tym zabytków wpisanych do rejestru zabytków oraz figuruj ących w Gminnej Ewidencji Zabytków gminy Chmielno (wrzesie ń 2013r.) .

UWARUNKOWANIA INFRASTRUKTURALNE 9. Stan zaopatrzenia w sie ć wodoci ągow ą w gminie jest dobry, korzysta z niej ~95% mieszka ńców, sie ć kanalizacyjna obejmuje cał ą północn ą cz ęść gminy w obr ębie zwartej zabudowy (Chmielno, Zawory, Garcz, Ko życzkowo, Cieszenie, Reskowo i Miechucino). Lokalizacja nowego zainwestowania w oderwaniu od istniej ących struktur osadniczych budzi konieczno ść wyposa żenia w systemy infrastruktury projektowanych terenów inwestycyjnych, co z kolei zwi ązane jest z nakładami finansowymi, argumenty te były przesłank ą do odrzucenia wielu wniosków. 10. Lokalizowanie zabudowy wzdłu ż dróg powoduje zmniejszenie wydolno ści komunikacyjnej istniej ącej drogi, znaczne zwolnienie ruchu oraz wprowadzenie niebezpiecze ństwa z uwagi na lokalizacje zjazdów z tej drogi w niewielkich odległo ściach od siebie. Taki sposób inwestowania mo że spowodowa ć ponadto zamkni ęcie otwar ć przestrzennych i wgl ądów na jeziora oraz w tereny rolnicze i wiejskie stanowi ące walor krajobrazowy gminy., jest zatem niewskazany. Pasmowe sytuowanie zabudowy w przyszło ści ogranicza tak że mo żliwo ści wyznaczenia i zabudowy ewentualnych wi ększych kompleksów zabudowy.

UWARUNKOWANIA KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE 11. Tereny poło żone w zasi ęgu kształtowania otoczenia krajobrazowego o wysokich walorach ekspozycyjnych – obszary te wymagaj ą obj ęcia ochron ą istniej ącej harmonii krajobrazowej i kształtowania przedpola ekspozycyjnego. 12. Obszary poło żone peryferyjnie z brakiem s ąsiedztwa jakiegokolwiek zainwestowania lub zabudowy o pokrewnych funkcjach – wyznaczenie nowych obszarów zabudowy z dala od istniej ących spowoduje dalsze chaotyczne rozpraszanie si ę zabudowy, a bior ąc pod uwag ę obecn ą ilo ść nowych niezainwestowanych obszarów wyznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę nie jest konieczne, a mo że negatywnie wpłyn ąć na krajobraz gminy, który stanowi jeden z głównych walorów turystycznych tego regionu. Bior ąc w/wym argumenty pod uwag ę zrezygnowano z uwzgl ędnienia wielu wniosków. 13. Obszary, dla których wyst ępuje konflikt s ąsiednich funkcji np. – tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej w s ąsiedztwie terenów produkcyjnych oraz zwi ązanych z obsług ą rolnictwa i produkcj ą zwierz ęcą. 14. Obszary wsi obj ęte ochron ą konserwatorsk ą - nale ży unika ć prób zmiany historycznego układu ruralistycznego miejscowo ści; 15. Wnioskowana funkcja terenu le ży w sprzeczno ści z funkcj ą ustalon ą w obowi ązuj ących planach miejscowych – zmiana istniej ącej funkcji na funkcj ę wnioskowan ą skutkuje Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 98 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

konieczno ści ą zmiany planów, a ponadto mo że skutkowa ć dla gminy wypłatami odszkodowa ń z tytułu zmiany warto ści nieruchomo ści. 16. Lokalizacja zabudowy nie usankcjonowanej prawomocnymi decyzjami administracyjnymi. 17. Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa (2009) zaleca si ę ograniczenie presji turystycznej na obszary wra żliwe przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego, przeciwdziałaj ąc dewastacji tych obszarów oraz ograniczanie intensywno ści zagospodarowania stref przybrze żnych jezior, w przypadku jezior rynnowych- nale ży zagospodarowa ć tylko jedn ą stron ę jeziora.

Podsumowanie W aktualizacji Studium brano pod uwag ę potrzeby gminy i jej mieszka ńców dotycz ące rozwoju gminy oraz wyznaczenia nowych kierunków zmian w strukturze przestrzennej i przeznaczeniu terenów, wyra żone w zło żonych wnioskach. Znacznie jednak ograniczono wnioskowane zasi ęgi nowych terenów inwestycyjnych dla ró żnych rodzajów funkcji , b ądź w ogóle nie uwzgl ędniano wniesionych wniosków, bior ąc pod uwag ę całokształt uwarunkowa ń, w tym: - Projektowanie nowych terenów zabudowy poci ąga za sob ą koszty zwi ązane z budow ą oraz utrzymaniem infrastruktury technicznej, obsługą komunikacyjn ą nowych terenów oraz zapewnieniem odpowiedniego poziomu infrastruktury społecznej (np. dowóz dzieci do szkół). Wi ąż e si ę ponadto z obowi ązkiem sporz ądzenia przez gmin ę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. - Wyznaczanie terenów o funkcji typowo mieszkaniowej w oderwaniu od istniej ących struktur osadniczych wpływa dysharmonijnie na ład przestrzenny oraz prowadzi do zatracenia pierwotnego, rolniczego charakteru przestrzeni gminy. - Wyznaczanie pasmowej zabudowy wzdłu ż dróg przyczynia si ę do niekontrolowanego rozprzestrzeniania si ę zabudowy i niszczenia cennego krajobrazu – takie inwestowanie generuje koszty z uwagi na konieczno ść budowy, modernizacji i utrzymania dróg gminnych, a tak że stwarza zagro żenia komunikacyjne i nadmierne spowolnienie ruchu – liczne zjazdy. - Przy projektowaniu nowej zabudowy nale ży bra ć pod uwag ę istniej ące rezerwy terenowe przeznaczone w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Są one ju ż obecnie znaczne i przekraczaj ą realne zapotrzebowanie wg prognoz.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 99 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO - Zał ącznik nr 1b REALIZACYJNE do Uchwały Nr ………… Rady Gminy Chmielno z dnia ………………….

sp. z o.o. ul. Ko ściuszki 34G 83-200 Starogard Gda ński tel/fax (058) 562-20-57, (058) 561-14-78 e-mail: [email protected]

OBIEKT G M I N A

CHMIELNO

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NAZWA OPRACOWANIA AKTUALIZACJA (dla obszaru w granicach administracyjnych) CZ ĘŚĆ B -KIERUNKI RODZAJ OPRACOWANIA ZAGOSPODAROWANIAPRZESTRZENNEGO

ZLECENIODAWCA GMINA CHMIELNO

mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk GŁÓWNY PROJEKTANT (uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G- 006/2002)

dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk-Skolimowska SPRAWDZAJ ĄCY (uprawnienia urbanistyczne nr 1540 wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G-005/2002)

OPRACOWANIE mgr Aleksandra Nowicka

NUMER UMOWY Nr 272.13.12 z dnia 12 czerwca 2012r.

DATA OPRACOWANIA Pa ździernik 2013

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 1 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zespół autorski projektu studium:

Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. , Starogard Gda ński

Projektant główny, prowadzenie tematu, urbanistyka, koordynacja - mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk - uprawnienia do proj. w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, członek Izby Urbanistów nr ewid. G-006/2002 POIU w Gda ńsku

Urbanistyka: mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk mgr Aleksandra Nowicka

Komunikacja - mgr in ż. Tomasz Mackun

In żynieria – mgr in ż. Barbara Jodłowska

Zagadnienia programowe, gospodarcze i społeczne - mgr in ż. Andrzej Piotrzkowski

Środowisko przyrodnicze – ekofizjografia oraz prognoza oddziaływania na środowisko- zespół Biura Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „Proeko” z Gda ńska pod kierunkiem dr hab. Macieja Przewo źniaka

Opracowanie graficzne: mgr Aleksandra Nowicka mgr Karolina Suchojad

Sprawdzaj ący - dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk - Skolimowska (nr ewid, G-005/2002 POIU w Gda ńsku)

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 2 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Spis tre ści: Wst ęp...... 5 1. ZAŁO ŻENIA PROJEKTOWE KIERUNKÓW ROZWOJU PRZESTRZENNEGO ...... 6 1.1. Cele generalne polityk przestrzennych ...... 6 1.2. Prognozy demograficzne dla gminy Chmielno do roku 2030...... 7 1.3. Podział gminy na strefy funkcjonalno-przestrzenne ...... 8 2. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, WG ART.10 UST 2 i 2a USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R...... 11 2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów. 11 2.1.1. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy...... 11 2.1.2. Tereny zwartej zabudowy wsi...... 12 2.1.3. Bilans terenów rozwojowych w gminie...... 12 2.1.4. Obszary rozmieszczenia urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100 kW...... 16 2.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy...... 17 2.2.1. Ogólne zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy...... 17 2.2.2. Obszar kontynuacji zabudowy ...... 18 2.2.3. Obszary obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego...... 19 2.2.4. Obszar rozwoju zabudowy...... 19 2.2.5. Obszar przestrzeni chronionej...... 22 2.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk...... 23 2.3.1. Generalne kierunki działa ń w ochronie środowiska ...... 23 2.3.2. Osnowa ekologiczna gminy - kierunki kształtowania...... 24 2.3.3. Kierunki kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi...... 25 2.3.4. Kompleksy turystyczno - rekreacyjne - kierunki kształtowania i rozwoju...... 28 2.3.5. Obszary i zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą...... 32 2.3.6. Zasoby środowiska postulowane do obj ęcia ochron ą prawn ą ...... 36 2.3.7. Ochrona krajobrazu...... 40 2.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej...... 43 2.4.1. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków...... 43 2.4.2. Obiekty i obszary wskazane do ochrony...... 44 2.4.3. Ustalenia dot. kształtowania zabudowy oraz inne zalecenia...... 46 2.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej ...... 47 2.5.1. Zało żenia polityki transportowej gminy ...... 47 2.5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej gminy...... 49 2.5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej ...... 52 2.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym...... 56 2.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust.1...... 58 2.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 3 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej ...... 59 2.9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne...... 60 2.10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej...... 61 2.11. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych62 2.12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny63 2.13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady ...... 63 2.14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji...... 63 2.15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych...... 63 2.16. Inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie ...... 64 3. Rekomendacje ...... 65 4. Wskazówki dotycz ące badania zgodno ści planów miejscowych z ustaleniami Studium... 67 5. SYNTEZA USTALE Ń STUDIUM. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH USTALE Ń. ... 69 5.1. Cel opracowania...... 69 5.2. Synteza ustale ń studium...... 69 5. 3. Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń ...... 74

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 4 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Wst ęp

Kierunki zagospodarowania przestrzennego stanowi ą drug ą (z dwóch zasadniczych: uwarunkowania i kierunki okre ślonych w Ustawie) cz ęść prac nad Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla gminy Chmielno. Na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2012r. poz. 647, ze zm.) – Art. 10. pkt. 2: 2. W studium okre śla si ę w szczególno ści: 1) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2.000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą ora obszary osuwania si ę mas ziemnych; 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); 14) obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; 16) inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie.

2.a. Je żeli na obszarze gminy przewiduje si ę wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu, w studium ustala si ę ich rozmieszczenie.

Na podstawie zało żeń projektowych omówionych w rozdziale 1 niniejszego opracowania sformułowano: − zasady ochrony i kształtowania cennych warto ści środowiska przyrodniczego i kulturowego, − wytyczono tereny pod now ą zabudow ę, − okre ślono obszary problemowe, przeznaczone do specjalistycznych opracowa ń, analiz przestrzennych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 5 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1. ZAŁO ŻENIA PROJEKTOWE KIERUNKÓW ROZWOJU PRZESTRZENNEGO 1.1. Cele generalne polityk przestrzennych Polityka przestrzenna to wyraz generalnych zasad rozwoju i kierunków, w jakich zmienia ć si ę b ędzie funkcjonowanie gminy w zakresie u żytkowania i zagospodarowania terenów. Władze samorz ądowe musz ą same rozstrzygn ąć , jak najefektywniej wykorzysta ć i powi ększa ć trwał ą baz ę materialn ą rozwoju oraz zasoby naturalne gminy. Okre ślone w studium zasady polityki przestrzennej stanowi ą deklaracj ę działa ń Wójta Gminy w poszczególnych dziedzinach. Studium zatem, zwłaszcza polityka przestrzenna, b ędzie zawiera ć istotne informacje o zmianach, które prawdopodobnie b ędą zachodzi ć w gminie. Dlatego te ż istotne jest upowszechnienie tre ści zapisów Studium, poniewa ż rzetelna informacja buduje poczucie stabilno ści mieszka ńców gminy i inwestorów oraz pozwala skutecznie kierowa ć rozwojem gminy. Środki i mo żliwo ści działania samorz ądu maj ące wpływ na stan zagospodarowania przestrzennego i realizacji polityki przestrzennej w gminie s ą zró żnicowane; mog ą to by ć na przykład: a) prawo lokalne - tj. uchwały Rady Gminy, plany miejscowe i ich zakres przestrzenny oraz przedmiotowy, podatki i ulgi podatkowe lokalne, referenda mieszka ńców itp. b) obsługa administracyjna - np. dost ępno ść informacji, poziom obsługi interesantów, jako ść promocji gminy itp. c) opieka komunalna - tj. działalno ść instytucji gminnych usługowych i ochronnych, udział w komercyjnym zagospodarowaniu gruntów itp. d) mo żliwo ści organizatorskie - współpraca mi ędzygminna, z administracja rz ądow ą, z powiatem, z inwestorami prywatnymi, mobilizowanie społeczno ści lokalnych, lokalne przedsi ęwzi ęcia grupowe itp. e) gospodarka finansowa - tj. skala i zaanga żowanie finansowe gminy wyra żone odpowiednia struktura bud żetu gminy i jej jednostek organizacyjnych w realizowanie polityki przestrzennej, organizacja finansowania poszczególnych przedsi ęwzi ęć itp. f) gospodarka mieniem - tj. sposób wykorzystania gruntów, budynków, lokali, okre ślenie standardów zagospodarowania (to np. w planach miejscowych), programy rewaloryzacji, celowo ść pozyskiwania i zbywania mienia itp.

W zale żno ści od lokalnych uwarunkowa ń – mo żliwo ści i ogranicze ń działania mo żna wyró żni ć nast ępuj ące rodzaje polityk przestrzennych: − polityka ochronna w stosunku do cennych elementów zagospodarowania, gdzie działania ochronne maj ą pierwsze ństwo przed pozostałymi działaniami, − polityka wyrównawcza , polegaj ąca na niwelowaniu ró żnic w poszczególnych elementach zagospodarowania, poprawie obecnych warunków życia mieszka ńców, − polityka rozwoju , czyli tworzenie warunków rozwoju, realizacja nowych przedsi ęwzi ęć

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 6 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1.2. Prognozy demograficzne dla gminy Chmielno do roku 2030 Prognoza demograficzna została przedstawiona w cz ęś ci tekstowej A Studium – w Uwarunkowaniach pkt. 3.7.4 „Prognoza liczby ludności gminy Chmielno do roku 2030”. Przyj ęto horyzont czasowy prognozy do roku 2030. Najistotniejsze zało żenia i wnioski wpływaj ące na polityk ę przestrzenn ą gminy: - liczba ludno ści w gminie (stan na koniec 2011r, dane UG Chmielno) 7194 stałych mieszka ńców zameldowanych w gminie , liczba ludno ści prognozowana na rok 2030- ok. 8190 osób; - zało żono stopniow ą popraw ę jako ści życia, wydłu żanie si ę średniej długo ści trwania życia, utrzymanie obecnego poziomu dzietno ści (stosunkowo wysoka na tle ogólnokrajowym); - zało żono saldo migracji na poziomie 30, przy czym realne wielko ści mog ą ró żni ć si ę od notowanego statystycznie (ze wzgl ędu na wyjazdy zagraniczne, brak obowi ązku meldunkowego, zjawisko tzw. drugich domów , atrakcyjno ść osiedle ńcza dla mieszka ńców Trójmiasta ); - prognozowana na rok 2030 średnia wielko ść gospodarstwa domowego 2,865 osób w gospodarstwie domowym, 2,241 osób dorosłych w gospodarstwie domowym; - prognozowana liczba gospodarstw domowych w 2030 – 2750, zatem wzrost do poziomu 144,70 wobec roku 2010 (1900 gospodarstw domowych), wzrost o blisko 45%, przy czym najwi ększy wzrost prognozuje si ę w ilo ści gospodarstw jedno i dwuosobowych; - wzrost udziału grupy wiekowej 60/65 – w roku 2030 – 192,8 % do roku 2010- - 100,0%, niewielki wzrost grupy wiekowej 0-17 –do poziomu 102,9%, grupy wiekowej 6-17 – do poziomu 108,0%, grupy wiekowej 18-59/64 – do poziomu 111,1 %; tak istotne zmiany w strukturze wiekowej będą generowa ć nowe potrzeby społeczno-gospodarczego rozwoju gminy, w tym znacz ąco powinna wzrosn ąć opieka społeczna; - wzrost udziału grupy wiekowej tzw. produkcyjnej o ok. 11% w poł ączeniu z ograniczon ą liczb ą miejsc pracy na terenie gminy mo że przyczyni ć si ę do obni żenia dalszego napływu ludno ści; - wzrost liczby gospodarstw, jak i przewidywana poprawa wska źników zamieszkania z obecnych 24,7m 2 na ok. 30m 2 w 2030; takich jak przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę, wyznaczaj ą zapotrzebowanie na tereny pod budownictwo mieszkaniowe; - prognozowany na rok 2030 przyrost powierzchni u żytkowej netto – 75,2 tys.m 2 , prognozowana liczba mieszka ń na 100 gospodarstw domowych – 125. Z powy ższej prognozy i porównania stanu obecnego zainwestowania z zakresem obowiązuj ących planów i ustalonymi w nich przeznaczeniami (dominacja zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) wynika ć mo że, iż gminie Chmielno praktycznie nie s ą konieczne nowe znaczne powierzchniowo tereny inwestycyjne . Zakłada si ę rozbudow ę mieszka ń oraz ewentualn ą zamian ę domów z funkcji letniskowych na całoroczne. Wi ększo ść nowych mieszka ń powstanie na terenach ju ż obecnie przeznaczonych pod zabudow ę , uzbrojonych lub z łatw ą do realizacji infrastruktur ą techniczn ą - dobudowa lub budowa na istniej ących działkach budowlanych, uzupełnianie istniej ących struktur.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 7 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ze wzgl ędu na fakt, i ż gmina Chmielno wł ączona została do proponowanego Gda ńskiego Obszaru Metropolitalnego (wg delimitacji z ko ńca 2012r., wg Stowarzyszenia GOM powołanego inicjatywy Prezydenta Miasta Gda ńska) w prognozach rozwojowych nale żałoby bra ć pod uwag ę przyszłe ustalenia tego gremium i dla tak wyznaczonego obszaru. Wg dotychczasowych analiz dla GOM gmina Chmielno to obszar o stosunkowo du żych nowowyznaczonych w dokumentach planistycznych (studium z 2002r. i plany miejscowe) terenach zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej. W studiach demograficznych dla GOM przyj ęto docelowe wska źniki dot. standardu zamieszkiwania na poziomie 60m 2/mieszka ńca w zabudowie jednorodzinnej. Blisko ść gm. Chmielno oraz powi ązania z Trójmiastem pozwalaj ą na traktowanie obszaru gminy jako potencjalnie atrakcyjnego miejsca nie tylko wypoczynku, rekreacji, ale tak że zamieszkania (drugie domy, domy dla emerytów). Uzasadnia to wyznaczenie nowych terenów rozwojowych o powierzchni przekraczaj ącej wyliczone wg prognozy demograficznej zapotrzebowanie. Prognozy te wymagaj ą okresowej weryfikacji i zestawienia z wynikami prowadzonych systematycznie, cyklicznych (minimum raz w kadencji samorz ądowej- zgodnie z art. 32 ustawy) analiz zmian w zagospodarowaniu przestrzennym.

1.3. Podział gminy na strefy funkcjonalno-przestrzenne W celu ustalenia zasad rozwoju przestrzennego poszczególnych cz ęś ci obszaru gminy ustala si ę podział na strefy funkcjonalno-przestrzenne. Podstaw ą wyodr ębniania obszarów o zró żnicowanym sposobie u żytkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego było: • istniej ące u żytkowanie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, • naturalne elementy środowiska – ściana lasu, brzeg jeziora, rzeka, itp., • główne trasy komunikacyjne, • predyspozycje naturalne terenu dla rozwoju nowych funkcji, • zamierzenia, plany oraz mo żliwo ści przekształce ń terenów otwartych. Zasi ęg przestrzenny poszczególnych wydzielonych stref pokazano na zał ączniku graficznym Nr 3 „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000. W obszarze gminy wyodr ębniono nast ępuj ące strefy: A - wielofunkcyjne o środki wiejskie Strefa obejmuje trzy najwi ększe miejscowo ści w gminie: Chmielno, Miechucino oraz Garcz zamieszkałe dotychczas przez wi ększ ą cz ęść mieszka ńców gminy oraz o korzystnym poło żeniu komunikacyjnym. W strefie tej nast ępuje najwi ększa koncentracja działa ń inwestycyjnych, głównie w zakresie budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego (rozwój osadnictwa wiejskiego) oraz usług. Jest to obszar najwi ększej dost ępno ści do sieci infrastruktury technicznej, zwłaszcza w zakresie kanalizacji sanitarnej i o stosunkowo najkorzystniejszych mo żliwo ściach rozwoju ze wzgl ędu na du że rezerwy terenowe pod rozwój nowych funkcji zdecydowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W miejscowo ściach tych koncentruj ą si ę ponadto podstawowe usługi dla ludno ści (o świata, administracja, opieka społeczna, infrastruktura komunalna, handel i gastronomia) oraz stanowi ą one (zwłaszcza Chmielno) podstawowe o środki w gminie obsługuj ące ruch turystyczny i rekreacj ę indywidualn ą (punkt informacji turystycznej, zgrupowanie obiektów handlowych, gastronomia itp.).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 8 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W strefie tej wyró żnia si ę: A1 - Chmielno; A2 - Miechucino; A3 - Garcz. B - strefa rolno-le śna z przewag ą zabudowy skupionej w miejscowo ściach - strefa mieszkalnictwa uzupełniaj ącego Obejmuje strefy wokół miejscowo ści: B1 - Ko życzkowo; B2 - Reskowo - Cieszenie; B3 - Borzestowo. Strefa ta obejmuje obszary mniejszych jednostek osadnictwa wiejskiego o dominuj ącej funkcji mieszkaniowej, stosunkowo dobrym dost ępie komunikacyjnym oraz zadowalaj ącym stopniu zaopatrzenia w infrastruktur ę techniczn ą (poza miejscowo ści ą Borzestowo, która nie posiada podł ączenia do sieci kanalizacji sanitarnej). Miejscowo ści te zapewniaj ą mieszka ńcom dost ęp do podstawowych usług - handel oraz o świata na poziomie podstawowym. Ze wzgl ędu na dotychczasowy charakter miejscowo ści postuluje si ę dalszy mieszkaniowy kierunek rozwojowy. Nale ży d ąż yć do poprawy dost ępno ści komunikacyjnej i infrastrukturalnej (w szczególno ści w zakresie kanalizacji sanitarnej) nowych terenów inwestycyjnych, zwłaszcza w rejonie Borzestowa. C - strefa rolno-le śna z przewag ą osadnictwa rozproszonego Strefa ta obejmuje tereny rolnicze z przewag ą osadnictwa wiejskiego o charakterze rozproszonym oraz tereny le śne; obszar gminy podzielono na nast ępuj ące strefy: C1 - strefa północna ; C2 - strefa południowo - zachodnia; C3 - strefa centralna; C4 - strefa południowo - wschodnia. W wi ększo ści s ą to tereny poło żone poza obszarami zwartych jednostek osadniczych, z dominacj ą terenów o funkcji rolniczej i o du żym stopniu rozproszenia zabudowy. Ze wzgl ędu na ukształtowanie terenu, planowane formy ochrony przyrody (planowane u żytki ekologiczne) oraz rolniczy charakter krajobrazu stanowi ący jego walor postuluje si ę kontynuacj ę dotychczasowych funkcji. Głównym kierunkiem działań w tej strefie powinno by ć utrzymanie rolniczego charakteru obszaru, gospodarcze wykorzystanie gruntów rolnych i le śnych (zwłaszcza na południu - obr ęb Przewóz). Lokalizacj ę zabudowy o funkcjach pozarolniczych dopuszcza si ę jedynie w wyznaczonych w studium obszarach rozwojowych. Dotyczy to przede wszystkim strefy C4, w której dopuszcza si ę rozwój funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej w ramach projektowanych terenów inwestycyjnych wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych. D - strefa rekreacji pobytowej i rozwoju usług turystyki Obejmuje obszary koncentracji obiektów rekreacyjnych w nast ępuj ących rejonach gminy: D1 - otoczenie jezior: Białe - Kłodno - Rekowo - Małe Brodno; D2 - otoczenie Jez. Radu ńskiego Dolnego;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 9 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

D3 - otoczenie Jez. Wielkiego i Długiego; D4 - otoczenie Jez. Bukrzyno Du że i Jez. Ostrzyckiego. Strefa ta obejmuje obszary cenne przyrodniczo i krajobrazowo, najbardziej atrakcyjne dla rozwoju funkcji turystyki i rekreacji w gminie. Tereny te ze wzgl ędu na du żą presj ę turystyczn ą (zwłaszcza w sezonie letnim) s ą zagro żone utrat ą pierwotnych walorów przyrodniczo-krajobrazowych w przypadku przekroczenia progu chłonno ści rekreacyjnej. Z reguły stanowi ą je zespoły zabudowy rekreacyjnej o charakterze indywidualnym oraz w rejonie Jez. Kłodno i Jez. Białego o środki wypoczynkowe o charakterze ogólnodost ępnym. Pozostałe funkcje (głównie funkcja mieszkaniowa jednorodzinna) skupiaj ą si ę w obszarach istniej ących zwartych jednostek osadniczych (Borzestowska Huta, Ł ączy ńska Huta, Zawory). Postuluje si ę ograniczenie rozwoju funkcji pozaturystycznych do obszarów istniej ących zespołów zabudowy oraz terenów zarezerwowanych w dotychczasowych opracowaniach planistycznych. Na całym obszarze obowi ązuje priorytet działa ń ochronnych w celu zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych. W tym celu wyznacza si ę strefy ochrony krajobrazu postulowane do objęcia zakazem zabudowy. Rejony rekreacyjne (istniej ące zespoły zabudowy letniskowej i o środki wypoczynkowe) wymagaj ą poprawy jako ści zainwestowania w zakresie bazy noclegowej i infrastruktury technicznej, likwidacji zainwestowania substandardowego oraz rewaloryzacji technicznej (w zakresie ochrony środowiska) i architektonicznej (estetyzacja krajobrazu). Wszelkie nowe zainwestowanie rekreacyjne - kubaturowe powinno by ć lokalizowane na terenach o umiarkowanych spadkach (warto ść progow ą stanowi 10º) z zachowaniem strefy 100m od brzegów jezior wolnej od zabudowy (zgodnie z przepisami odr ębnymi) oraz z zagwarantowaniem swobodnego dost ępu do brzegów jeziora. Nowe obiekty powinny spełnia ć kryteria neutralno ści krajobrazowej i normy w zakresie infrastruktury technicznej ochrony środowiska (gospodarka wodno-ściekowa, proekologiczne źródła ogrzewania itp.). Preferencj ą dla rozwoju zainwestowania rekreacyjnego w tych obszarach s ą obiekty usług turystyki o charakterze ogólnodost ępnym oraz adaptacja istniej ącej zabudowy dla rozwoju agroturystyki. Realizacj ę indywidualnej zabudowy letniskowej ogranicza si ę do zespołów ju ż istniej ących oraz projektowanych w studium. E - strefa rozwoju mieszkalnictwa Strefa ta obejmuje rejon obecnej miejscowo ści Maks, gdzie w wyniku uchwalonych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego przewiduje si ę znaczny rozwój nowych funkcji, przewy ższaj ący kilkakrotnie obecny stan zainwestowania. Dominującym przeznaczeniem terenu zarezerwowanym w planach jest rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz na zdecydowanie mniejszym obszarze - zabudowy usługowej, mieszkaniowo-usługowej oraz usług turystyki (zabudowa pensjonatowa). Realizacja tak du żego, nowego zespołu zabudowy wymaga realizacji niezb ędnej infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, której zasady budowy okre ślono w mpzp. Obszar ten stanowi ofert ę inwestycyjn ą gminy dla rozwoju nowych funkcji. F - Strefa ochrony walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu obejmuje obszar doliny rzeki Łeby o wybitnych walorach środowiska przyrodniczego i krajobrazu od miejscowo ści Miechucino do Reskowa, jezioro Reskowo, a nast ępnie przebiega w kierunku południkowym do jeziora Osuszyno i Sianowskiego. Obszar ten obj ęty jest prawnymi formami ochrony przyrody w ramach sieci Natura 2000 oraz stanowi korytarz ekologiczny rangi regionalnej (pradoliny rzeki Redy-Łeby), a ponadto planuje si ę tu utworzenie nowych form ochrony - u żytków ekologicznych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 10 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ze wzgl ędu na wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe w strefie tej wprowadza si ę zasad ę ograniczonego zainwestowania. Obszar ten wskazuje si ę do ekstensywnego wykorzystania rekreacyjnego oraz edukacji ekologicznej. Nowe tereny inwestycyjne wyznacza si ę w obr ębie jednostki osadniczej Rzym, przy zachowaniu zasady minimalizacji negatywnego wpływu nowych obiektów na środowisko przyrodnicze i krajobraz. Zespoły zabudowy Dolny Młyn ze wzgl ędu na wysokie walory kulturowe (warto ściowy zespół mły ński) wskazuje si ę do zachowania i ochrony.

2. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, WG ART.10 UST 2 i 2a USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R.

2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów

2.1.1. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy W zakresie głównych kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy wyznacza si ę w studium dwa generalne typy obszarów: • Obszar mo żliwego docelowego zainwestowania; • Obszar przestrzeni chronionej. Obszar mo żliwego docelowego zainwestowania stanowi obszar zabudowany lub przeznaczony do zabudowy, w ramach którego zostan ą zaspokojone potrzeby rozwoju przestrzennego wynikaj ące z przyj ętych kierunków rozwoju gminy, prognoz demograficznych, mo żliwo ści rozwoju komunikacji i infrastruktury przestrzennej oraz wniosków o zmian ę przeznaczenia gruntów z ostatnich kilku lat. W obszarze tym wyznacza si ę: - obszar kontynuacji zabudowy - obejmuje obszary obecnie zabudowane oraz zainwestowane wraz z najbli ższym s ąsiedztwem, w którym lokalizacja nowej zabudowy nie powoduje konieczno ści budowy nowych dróg publicznych stanowi ących powi ązania mi ędzy wsiami oraz magistralnych sieci infrastruktury technicznej, lecz odbywa si ę w oparciu o rozbudow ę istniej ących systemów infrastruktury transportowej i technicznej; - obszary zdecydowanego przeznaczenia terenów wg obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego - o sprecyzowanych sposobach zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsług ę komunikacyjn ą, a tak że o ustalonych lokalnie parametrach dotycz ących zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy. W terenach obj ętych planami miejscowymi, zdecydowane, dominuj ące przeznaczenie pokazano w cz ęś ci graficznej studium (na planszy Kierunków zagospodarowania przestrzennego ) poprzez odpowiedni kolor na planszy oraz oznaczenie literowe, z podziałem na: • tereny zabudowy mieszkaniowej; • tereny zabudowy zagrodowej; • tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej i usługowej;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 11 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• tereny zabudowy produkcyjno-usługowej; • tereny usług turystyki i zabudowy rekreacyjnej; • tereny infrastruktury technicznej; • tereny zieleni, w tym: zieleni rekreacyjnej i krajobrazowej; • tereny upraw ogrodniczych; • tereny le śne; • tereny produkcji zwierz esej; • tereny rolne, w tym z zakazem zabudowy. - obszar rozwoju zabudowy - obejmuje nowe tereny inwestycyjne projektowane w studium, na których przewiduje si ę lokalizacj ę zabudowy o podstawowej, wiod ącej funkcji okre ślonej w studium i dla których gmina zamierza opracowa ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, rozstrzygaj ący mi ędzy innymi o sposobach zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsług ę komunikacyjn ą, a tak że ustalaj ący lokalne parametry dotycz ące zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy. W obszarach rozwoju zabudowy, oznaczenia terenu okre ślaj ą nast ępuj ącą podstawow ą /dominuj ącą funkcj ę terenu: • MN - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna; • MU - zabudowa mieszkaniowo - usługowa; • U - zabudowa usługowa; • UT - zabudowa usług turystyki - o środki i domy wczasowe, obsługa turystyki zbiorowej; • ML - zabudowa letniskowo-rekreacyjna Obszar przestrzeni chronionej stanowi go obszar dotychczas niezabudowany i nie przeznaczony do zabudowy (za wyj ątkiem zabudowy zwi ązanej z gospodark ą roln ą i le śną, infrastruktur ą techniczn ą i komunikacyjn ą oraz funkcji specjalnych wskazanych w studium), na którym priorytetowym zadaniem jest ochrona walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu oraz utrzymanie produkcyjnej funkcji lasów i gruntów rolnych. Obszary kontynuacji zabudowy, obszary rozwoju zabudowy oraz zdecydowane wg obowi ązuj ących mpzp pokazano na planszach graficznych Studium. Granica obszaru mo żliwego docelowego zainwestowania uwidoczniona została na zał. graficznym nr 3 – Kierunki zagospodarowania przestrzennego w skali 1:10 000. Pozostały obszar gminy stanowi ą obszary przestrzeni chronionej.

2.1.2. Tereny zwartej zabudowy wsi W obszarze gminy wyznaczono tereny tzw. zwartej zabudowy wsi w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody. S ą to obszary w obr ębie których, mo żliwe jest zastosowanie wyj ątku sytuowania zabudowy bli żej ni ż 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych. Tereny takie wyznaczone s ą w miejscowo ściach: Chmielno, Garcz, Ko życzkowo, Cieszenie, Reskowo, Miechucino, Borzestowo, Borzestowska Huta, Ł ączy ńska Huta i Zawory.

2.1.3. Bilans terenów rozwojowych w gminie Poni żej przedstawiono zestawienia tabelaryczne wszystkich terenów rozwojowych w gminie z podziałem na podstawowe funkcje, w tym: - obszarów zdecydowanych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego- Tabl. 1;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 12 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- obszarów rozwoju zabudowy projektowanych w studium - Tabl. 2 i Tabl. 3. Zestawienia te pozwalaj ą na zbilansowanie wielko ści rezerw terenowych dla poszczególnych funkcji w gminie oraz okre ślenie wielko ści terenów mog ących zmieni ć przeznaczenie dotychczas rolnicze na cele nierolnicze. Tabl. 1 Zestawienie terenów zdecydowanych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w podziale na podstawowe funkcje Tereny zdecydowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego Podstawowa Całkowita powierzchnia funkcja (ha) MN 139,3 MU 19,15 RM 34,67 U 6,69 UT 21,88 P/U 1,06 IT 0,2 RPZ 1,98 tereny przeznaczone pod 224,93 ha zabudow ę ł ącznie ZK 36,70 ZR 7,84 ZL 1,68 RO 5,94 pozostałe tereny 52,16 ha Razem: 277,09 ha

Tabl. 2 Zestawienie nowych terenów rozwojowych projektowanych w studium, w podziale na obr ęby geodezyjne Nazwa obr ębu Oznaczenie terenu* Funkcja Powierzchnia (ha) 01. Chmielno 1.1 MN 0,84 1.2 MN 0,34 1.3 MN 8,85 1.4 MN 0,53 1.5 MN 2,86 1.6 MN 0,33 1.7 MN 4,36 1.8 MN 5,87 1.9 UT 1,71 1.10 MN 0,98 1.11 MN 0,44 1.12 ML 0,53 1.13 MN 0,28 1.14 UT 1,47 1.15 UT 1,54 1.16 UT 1,55

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 13 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Razem 32,48 2.1 U 4,88 02. Garcz 2.2 ML 1,13 Razem 6,01 3.1 UT 14,89 3.2 MN 1,29 03. Ko życzkowo 3.3 MN 1,36 3.4 MN 1,46 Razem 19,00 4.1 MN 0,48 4.2 MN 2,36 04. Cieszenie 4.3 MN 1,82 4.4 MN 2,18 Razem 6,84 5.1 MN 0,56 5.2 MN 1,78 5.3 MN 7,14 05. Reskowo 5.4 MN 1,52 5.5 MN 1,59 5.6 MN 0,35 Razem 12,94 6.1 MN 8,19 6.2 MN 3,14 6.3 U 1,5 6.4 MN 4,06 6.5 MU 0,69 6.6 MN 3,71 06. Miechucino 6.7 MN 3,88 6.8 MN 1,01 6.9 ML 2,05 6.10 U 1,19 6.11 UT/US 1,22 6.12 MU 3,45 Razem 34,09 7.1 MN 1,24 7.2 MN 0,43 7.3 MN 1,86 7.4 ML 0,77 7.5 MN 0,77 07. Borzestwo 7.6 MN 0,66 7.7 MN 5,39 7.8 MN 1,44 7.9 MN 10,23 Razem 22,79

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 14 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

8.1 MN 8,78 8.2 MN 2,63 8.3 MN 1,48 8.4 MN 1,58 8.5 ML 1,42 8.6 MN 0,68 08. Borzestowska Huta 8.7 U 0,74 8.8 MN 5,02 8.9 MN 1,35 8.10 MN 1,08 8.11 ML 5,19 Razem 29,95 9.1 MN 0,98 9.2 MN 0,95 9.3 MN 0,26 9.4 MN 0,93 9.5 MN 1,04 09. Przewóz 9.6 MN 2,42 9.7 MN 3,21 9.8 UT 2,0 9.10 MN 5,03 9.11 MN 1,30 Razem 18,12 10.1 MN 1,01 10.2 UT 2,15 10.3 MN 6,13 10.4 UT 0,25 10. Zawory 10.5 ML 2,57 10.6 MN 1,98 10.7 MN 9,65 10.8 ML 1,2 Razem 24,94 Tereny rozwojowe w gminie ł ącznie 207,16 ha * oznaczenie terenu zgodne z zał ącznikiem graficznym nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego w skali 1:10 000

Tabl. 3 Powierzchnia nowych terenów inwestycyjnych projektowanych w studium, w podziale na funkcje Powierzchnia nowych terenów inwestycyjnych (ha) Lp. Obr ęb MN MU U UT ML 1. Chmielno 25,68 6,27 0,53 2. Garcz 4,88 1,13 3. Ko życzkowo 4,11 14,89 4. Cieszenie 6,84 5. Reskowo 12,94 6. Miechucino 23,99 2,69 4,14 1,22 2,05 7. Borzestowo 22,02 0,77 8. Borzestowska 22,6 0,74 6,61

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 15 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Huta 9. Przewóz 16,12 2,00 10. Zawory 18,77 2,40 3,77 Razem: 153,07 2,69 9,76 26,78 14,86

UWAGA – w terenach, w których na cz ęś ci terenu wyst ępuj ą zadrzewienia lub zalesienia (w szczególno ści 7.5.MN obr ęb Borzestowo , 8.1.ML obr ęb Borzestowska Huta, 9.7.MN obr ęb Przewóz , 10.8.ML obr ęb Zawory i 10.2 UT obr ęb Zawory) w zagospodarowaniu terenu nale ży zwróci ć uwag ę na obowi ązuj ący zakaz usuwania zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nawodnych wynikaj ący z przepisów Uchwały sejmiku Woj.Pomorskiego dot. Kaszubskiego parku Krajobrazowego – zawarty w §3 pkt 3 Uchwały Nr 147/VII/11 z dnia 27.04.2011r.

2.1.4. Obszary rozmieszczenia urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100 kW

W obszarze gminy Chmielno nie przewiduje si ę lokalizacji systemowych elektrowni wiatrowych, ze wzgl ędu na uwarunkowania ochrony przyrody oraz uwarunkowania ochrony krajobrazu. Mo żliwe jest natomiast wykorzystanie energii wiatru w przydomowych elektrowniach wiatrowych, lokalizacji tego typu nie wskazuje si ę w dokumencie Studium. Wyznacza si ę obszar dla lokalizacji urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100kW - obszar dla lokalizacji siłowni fotowoltaicznych- jest to teren oznaczony na planszy kierunków (Zał. nr 3 do Uchwały) symbolem ES w rejonie m. Maks, obr ęb Przewóz (cz. dz. 171). Realizacja inwestycji będzie mo żliwa po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko i wykazaniu braku negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze i uzyskaniu odpowiednich decyzji środowiskowych i zezwole ń. Nale ży bra ć pod uwag ę przede wszystkim takie oddziaływania jak np. oddziaływanie na krajobraz (w tym tak że dotyczy to linii przesyłowych energetycznych zwi ązanych z inwestycj ą), przekształcenia powierzchni ziemi, mo żliwo ść zmiany stosunków wodnych, bezpo średniego oraz po średniego oddziaływania, np. na gatunki awifauny stanowi ące przedmiot ochrony w obszarze Natura 2000 oraz na gatunki obj ęte ochron ą gatunkow ą. Niezb ędne b ędzie tak że sporz ądzenie planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego (ze wzgl ędu na zmian ę dotychczasowego rolniczego przeznaczenia na nierolnicze). Dopuszcza si ę tak że mo żliwo ść budowy urz ądze ń wykorzystuj ących energi ę słoneczn ą do produkcji energii elektrycznej – ogniw fotowoltaicznych w zespołach, tzw. farmach solarnych, na gruntach rolnych niezabudowanych, poza obszarami wyznaczonymi jako rozwojowe w gminie, tam gdzie badania środowiska wyka żą potencjał do produkcji energii ze sło ńca oraz gdzie b ędzie mo żliwo ść odprowadzenia wytworzonej energii do sieci elektroenergetycznej oraz gdzie nie b ędzie to kolidowało z wymogami ochrony krajobrazu. Gmina posiada dobre warunki dla wykorzystania energii słonecznej, jednak że lokalizacja farm solarnych (instalacji siłowni fotowoltaicznych) o du żej efektywno ści wi ąż e si ę z konieczno ści ą przeznaczania znacznych powierzchni terenu, co powoduje istotne zmiany w krajobrazie. W zwi ązku z tym propaguje si ę raczej wykorzystanie energii sło ńca w indywidualnych gospodarstwach domowych oraz obiektach u żyteczno ści publicznej (np. lokalizacja kolektorów słonecznych oraz instalacji fotowoltaicznych na dachach budynków), w tym w systemie prosumenckim.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 16 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Energetyka tzw. rozproszona przy zastosowaniu ró żnych źródeł energii odnawialnej (w tym np. geotermalnej) jest dopuszczalna na obszarze gminy. Nie wyznacza si ę, nie ustala si ę konkretnych lokalizacji potencjalnych biogazowi (wg Planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe z 2012r. rozwa żano warianty dot. gospodarki energetycznej gminy ze znacznym wykorzystywaniem zasobów biomasy, w tym budow ę gminnej elektrociepłowni biogazowej, jednak bez wskazania jej lokalizacji), dopuszcza si ę ich sytuowanie w terenach produkcyjnych, przemysłowych, zwi ązanych z produkcj ą rolnicz ą – hodowlan ą. Na obszarze gminy przewiduje si ę mo żliwo ść lokalizacji lokalnych biogazowni i innych instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego - paliwa gazowego otrzymywanego z surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierz ęcych, produktów ubocznych lub pozostało ści przemysłu rolno-spo żywczego lub biomasy le śnej w procesie fermentacji metanowej. Lokalizacja takich obiektów nie została ustalona; konieczne jest sporz ądzenie stosownych analiz, w celu poszukiwania optymalnej lokalizacji.

2.2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy

2.2.1. Ogólne zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Na obszarze gminy Chmielno obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady ogólne dotycz ące kierunków zagospodarowania oraz u żytkowania terenów: - ze wzgl ędu na turystyczny charakter gminy promuje si ę na jej terenie rozwój funkcji turystycznych i rekreacyjnych; - preferowanymi formami turystyki i wypoczynku s ą ogólnodost ępne o środki wypoczynkowe i inne obiekty o charakterze ogólnodost ępnym (pensjonaty, kwatery prywatne, agroturystyka, itp.), obowi ązuje zakaz zmiany ogólnodost ępnych o środków wypoczynkowych na indywidualn ą zabudow ę rekreacyjn ą; - istniej ące tereny rekreacji indywidualnej powinny pozosta ć terenami wypoczynku i rekreacji - obowi ązuje zakaz zmiany przeznaczenia budynków rekreacji indywidualnej na zabudow ę mieszkaniow ą; - w obszarach rolniczych dopuszcza si ę rozwój zagospodarowania turystycznego w postaci agroturystyki; - lokalizowanie nowego zainwestowania kubaturowego możliwe na terenach o umiarkowanych spadkach (warto ść progow ą stanowi 10º) w odległo ści nie mniejszej ni ż 100m od brzegów jezior, rzek i innych zbiorników wodnych; - ustala si ę wymóg zagwarantowania swobodnego dost ępu do brzegów jezior; - w obszarach mo żliwego docelowego zainwestowania wsi wyznaczono w studium granice terenów zwartej zabudowy wsi w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody; - w obszarach ochrony przyrody (istniej ących i planowanych) obowi ązuje priorytet działa ń ochronnych przed inwestycyjnymi, wprowadzenie nowej zabudowy i zainwestowania jest mo żliwe w przypadku braku konfliktów z przedmiotem ochrony przyrody, nale ży ści śle przestrzega ć przepisów szczególnych obowi ązuj ących w obszarach chronionych przyrodniczo, w tym uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego oraz odpowiednich Rozporz ądze ń Wojewody Pomorskiego;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 17 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- zainwestowanie terenu nie mo że prowadzi ć do nadmiernej presji turystycznej, która stanowi główne zagro żenie dla cennych siedlisk przyrodniczych, szczególnie w lasach, nad rzekami i jeziorami oraz na terenach podmokłych; - szczegóły dotycz ące wska źników zagospodarowania dla poszczególnych terenów precyzuj ą zasady okre ślone w kolejnych podpunktach niniejszego rozdziału. - w zagospodarowaniu terenów nale ży uwzgl ędni ć istniej ące śródl ądowe wody powierzchniowe stanowi ące własno ść publiczn ą – s ą to dla obszaru gminy cieki: Struga Ko życzkowska (poz. 205 w rozp. Rady Ministrów z 17.12.2002r. dot. śródl ądowych wód powierzchniowych lub ich cz ęś ci stanowi ących własno ść publiczn ą – Dz.U. z 2003r. Nr 16 poz. 149- w zal. 2) oraz Struga Mirachowska (poz. 221) ; w odl. 1,5m od linii brzegowej zgodnie z prawem wodnym zabronione jest grodzenie nieruchomo ści przyległych do wód powierzchniowych, a tak że zakazywanie lub uniemo żliwianie przechodzenia przez ten obszar - zaleca si ę pozostawienie wzdłu ż cieków po obu jego stronach pas szer. 8m wolny od zabudowy, zadrzewie ń i zakrzewie ń, ogrodze ń itp. - realizacja zamierze ń inwestycyjnych w obszarze gminy nie mo że pogarsza ć stanu technicznego urz ądze ń melioracji wodnych szczegółowych, wszelkie zmiany nale ży uzgadnia ć z zarz ądc ą sieci melioracyjnych

2.2.2. Obszar kontynuacji zabudowy Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania dla uzupełnie ń istniej ącej zabudowy i wprowadzania nowych funkcji w terenach zainwestowanych s ą nast ępuj ące: - lokalizacja zabudowy jest mo żliwa je śli spełnione zostan ą warunki umo żliwiaj ące ustalenie warunków zagospodarowania terenu i warunków zabudowy w drodze decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego (w sytuacji braku planu miejscowego) lub na podstawie ustale ń obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sporz ądzonych po 1995r.; - w przypadku opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmuj ącego obszar kontynuacji zabudowy wymagane jest zbliżenie si ę z parametrami zagospodarowania terenu do okre ślonych w studium jak dla obszaru rozwoju zabudowy, za wyj ątkiem terenów, gdzie spełnienie tych parametrów nie jest mo żliwe ze wzgl ędu na ochron ę cennych walorów przyrodniczych lub kulturowych lub ochron ę interesu publicznego; - na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, zgodnie z Uchwał ą Sejmiku Województwa Pomorskiego 1 obowi ązuje zakaz „budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej i rybackiej”, dlatego w obszarach mo żliwego docelowego zainwestowania wyznacza si ę granice tzw. zwartej zabudowy wsi pokazane na rysunku studium. W granicach tych zgodnie z Uchwał ą Sejmiku Województwa „…dopuszcza si ę uzupełnianie istniej ącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej, pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegów wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach”.

1 Uchwała Nr 147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 18 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.3. Obszary obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego W obszarach tych obowi ązuj ą zasady i ustalenia okre ślone w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, m.in. rozstrzygni ęcia o sposobach zaopatrzenia terenu w sieci infrastruktury technicznej oraz obsług ę komunikacyjn ą, a tak że o ustalonych lokalnie parametrach dotycz ących zagospodarowania terenu i kształtowania zabudowy. Zestawienie obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego stanowi Zał. 1 do tekstu cz ęś ci A- Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego .

2.2.4. Obszar rozwoju zabudowy Dla poszczególnych rodzajów przeznaczenia terenów wyznaczonych w studium ustala si ę podstawowe wska źniki dotycz ące zagospodarowania i u żytkowania terenów dotycz ące: - ustalenia dominuj ącej funkcji terenów oraz dopuszczalnych funkcji i sposobów użytkowania terenu, a tak że ogranicze ń i wył ącze ń, - okre ślenia minimalnej powierzchni nowowydzielanych działek budowlanych, - okre ślenia dopuszczalnej powierzchni zabudowy i/lub określenia wymaganego minimalnego % powierzchni biologicznie czynnej, - ustalenia zasad polityki parkingowej, - jako ści przestrzeni. Podane wska źniki nale ży traktowa ć jako zalecenie , ostateczna ich wielko ść powinna zosta ć okre ślona w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego po przeprowadzeniu szczegółowej analizy uwarunkowa ń lokalnych dla konkretnego obszaru. dla terenów oznaczonych symbolem MN • podstawowe przeznaczenie terenów to zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna – dopuszcza si ę uzupełniaj ące funkcje nie powoduj ące konfliktów z ustalonym podstawowym przeznaczeniem terenu, w tym: usługi nieuci ąż liwe oraz tereny zieleni publicznej (skwery, ziele ńce, boiska, place zabaw itp.) i komunikacj ę wewn ętrzn ą; • dopuszcza si ę podział na działki o powierzchni minimum 1000m 2 , z dopuszczeniem dla terenów MN poło żonych w strefach A1 i A2 – działek mniejszych – do ok. 800 - m2 lub o innych minimalnych powierzchniach o ile jest to uzasadnione szczególnymi uwarunkowaniami wynikaj ącymi konkretnej lokalizacji, a zdecydowane poprzez uzgodnione z wła ściwymi organami plany miejscowe i o ile nie wpływa to negatywnie na środowisko i krajobraz; • konieczno ść zabezpieczenia miejsc postojowych na własnych działkach; zapewni ć wska źnik min 1 msc/1 mieszkanie, zalecane 2msc/ 1 działkę; • dla wi ększych zespołów zabudowy w ilo ści ponad 15 działek – wymagane jest urz ądzenie terenu zieleni publicznej, wypoczynkowej w odległo ści maksymalnej do 500m w wielkości min. 10m 2/działk ę oraz wyznaczenie co najmniej 3 miejsc postojowych ogólnodost ępnych; • minimalny wska źnik powierzchni biologicznie czynnej – min. 50%, stosownie do ustale ń planu miejscowego; • maksymalny wska źnik powierzchni zabudowanej na działce – 35%, stosownie do ustale ń planu miejscowego;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 19 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• wska źnik intensywno ści zabudowy na terenach skanalizowanych min. 0,20 maks. 0,6, na terenach nieskanalizowanych min. 0,10 maks. 0,30 • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej oraz docelowo, po rozbudowie do sieci kanalizacji sanitarnej; w przypadku braku mo żliwo ści podł ączenia do sieci kanalizacji sanitarnej – wymóg budowy oczyszczalni przydomowych lub zbiorników szczelnych; dla terenów oznaczonych symbolem MU: • podstawowe przeznaczenie terenów to zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna z usługami nieuci ąż liwymi (rodzaj usług po ustaleniu programu funkcjonalnego dla konkretnego obszaru); dopuszcza si ę uzupełniaj ące funkcje: tereny zieleni publicznej (skwery, ziele ńce, boiska, place zabaw itp.) oraz tereny komunikacji wewn ętrznej; • dopuszcza si ę podział na działki budowlane o powierzchni min. 800-1000m 2; • minimalny wska źnik powierzchni biologicznie czynnej – min. 40%, stosownie do ustale ń planu miejscowego; • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i kanalizacji sanitarnej; • konieczno ść zabezpieczenia miejsc postojowych w ramach usług na własnych działkach. dla terenów oznaczonych symbolem U: • podstawowe przeznaczenie terenu – zabudowa usługowa (rodzaj usług po ustaleniu programu funkcjonalnego dla konkretnego obszaru); • dopuszcza si ę zabudow ę mieszkaniow ą jako towarzysz ącą zabudowie podstawowej (wył ącznie mieszkanie dla wła ściciela); • dopuszcza si ę wydzielenie działek budowlanych o wielko ści dostosowanej do rodzaju dzielno ści i zakładanego programu u żytkowego • konieczno ść zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów; przy wska źniku min 1msc/50m 2 pow. u żytkowej podstawowej usług lub /i 1 msc/ 5 osób zatrudnionych; • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i kanalizacji sanitarnej; • w ramach wyznaczonych terenów nale ży zachowa ć istniej ącą warto ściow ą ziele ń oraz wzbogaci ć o odpowiedni ą projektowan ą ziele ń towarzysz ącą, dla terenów oznaczonych symbolem UT (za wyj ątkiem terenów 3.1 UT, 6.11 UT/US): • podstawowe przeznaczenie terenu – zabudowa usług turystyki, rekreacji i wypoczynku o charakterze ogólnodost ępnym o wielko ści do 50 miejsc noclegowych (domy i o środki wczasowe, pensjonaty, schroniska turystyczne, pola namiotowe) wraz z towarzysz ącymi obiektami infrastruktury turystycznej; dopuszcza si ę uzupełniaj ące funkcje: usługi gastronomii, zabudowa mieszkaniowa towarzysz ąca (mieszkanie dla wła ściciela), zabudowa zagrodowa wraz z prowadzeniem agroturystyki);

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 20 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• nie dopuszcza si ę podziału terenów na działki budowlane dla realizacji zabudowy letniskowo-rekreacyjnej o charakterze indywidualnym; • wymagany jest du ży udział terenów biologicznie czynnych – min. 70%; • w ramach wyznaczonych terenów nale ży zachowa ć istniej ącą warto ściow ą ziele ń oraz wzbogaci ć o odpowiedni ą projektowan ą ziele ń towarzysz ącą; • architektura nowych obiektów dostosowana do otoczenia, wykonana z wysokiej jako ści materiałów i nawi ązuj ąca do tradycji regionu; • postulowane jest zachowanie ogólnodost ępno ści budynków i terenów; • konieczno ść zabezpieczania miejsc parkingowych w ramach własnych terenów; wska źniki dostosowa ć do rodzaju funkcji i uwarunkowa ń lokalizacji • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej oraz docelowo kanalizacji sanitarnej. dla terenu oznaczonego symbolem 3.1 UT: • podstawowe przeznaczenie terenu – teren usług turystyki i rekreacji – wyci ąg narciarski wraz z funkcjami towarzysz ącymi: parkingi, sanitariaty, wypo życzalnia sprz ętu narciarskiego itp. • dopuszcza si ę usługi z zakresu gastronomii, drobnego handlu; • dopuszcza si ę mo żliwo ść lokalizacji niewielkiego ogólnodost ępnego pensjonatu o wielko ści do 20 miejsc noclegowych; • obowi ązuje wymóg utrzymania ogólnodost ępno ści terenu i obiektów; • wymagany jest du ży udział terenów biologicznie czynnych; • wymóg zabezpieczenia miejsc parkingowych w ramach własnych terenów; • obiekty wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej i kanalizacji sanitarnej; • ze wzgl ędu na poło żenie na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (obowi ązuje uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 147/VII/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r.) oraz mo żliwo ść zaliczenia inwestycji do „realizacji mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko 2” – realizacja inwestycji mo żliwa po uzyskaniu pozytywnej decyzji środowiskowej. dla terenu oznaczonego symbolem 6.11 UT/US: • podstawowe przeznaczenie terenu – teren usług turystyki, sportu i rekreacji o charakterze publicznym – urz ądzenia sportowe - boiska sportowe, korty tenisowe, infrastruktura towarzysz ąca: sanitariaty, parking itp. dopuszcza si ę funkcje uzupełniaj ące – usługi gastronomii;

2 W rozumieniu ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 340 i Nr 84, poz. 700)

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 21 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• wielko ść działek i inne parametry dotycz ące zagospodarowania nale ży ustali ć w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, stosownie do lokalnych uwarunkowa ń, po okre śleniu konkretnego programu funkcjonalnego dla tego obszaru. dla terenów oznaczonych symbolem ML: • podstawowe przeznaczenie terenu – zabudowa letniskowo – rekreacyjna o charakterze indywidualnym; • minimalna powierzchnia działki – 1000m2; mniejsze powierzchnie dopuszczalne wył ącznie wyj ątkowo, w uzasadnionych uwarunkowaniami lokalizacjach ustalonych poprzez plan miejscowy • liczba kondygnacji domu – do 1,5 (tzn. parter z poddaszem); • dopuszcza si ę tworzenie zespołów zabudowy do 20 domów, wyra źnie wyodr ębnionych przestrzennie, wzbogaconych komponowan ą zieleni ą • minimalna powierzchnia biologicznie czynna – 75-80%; • zabezpieczenie miejsc parkingowych w ramach własnych działek; • dla zespołów zabudowy w ilo ści powy żej 10 działek zaleca si ę urz ądzenie co najmniej 5 miejsc postojowych ogólnodost ępnych; zalecany wska źnik miejsc postojowych 1msc/ 1 domek letniskowy; • wydzielane w ramach zespołów zabudowy drogi wewn ętrzne lub ci ągi pieszo-jezdne powinny umo żliwia ć ruch kołowy i pieszy, a tak że sytuowanie niezb ędnych miejsc postojowych ogólnodost ępnych, zalecane zawrotki, parametry dróg i dojazdów co najmniej minimalne dopuszczalne wg warunków techniczno-budowlanych; • tereny wymagaj ą podł ączenia do sieci energetycznej, wodoci ągowej oraz perspektywicznie do sieci kanalizacji sanitarnej; w przypadku braku mo żliwo ści podł ączenia do sieci kanalizacji sanitarnej – wymóg budowy oczyszczalni przydomowych lub zbiorników szczelnych; • na terenie oznaczonym symbolem 8.11 ML dopuszcza się realizacj ę ogólnodost ępnej zabudowy usług turystyki i rekreacji – obowi ązuj ą ustalenia jak dla terenów oznaczonych w studium UT; Oznaczenia identyfikacyjne terenów s ą zgodne z oznaczeniami na zał ączniku graficznym nr 3 „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” skala 1:10 000.

2.2.5. Obszar przestrzeni chronionej Obszar przestrzeni chronionej stanowi ą wszystkie tereny poło żone poza obszarem mo żliwego docelowego zainwestowania, stanowi ą go tereny rolne i le śne oraz tereny wód otwartych. W obr ębie obszaru obowi ązuj ą nast ępuj ące zasady zagospodarowania i lokalizacji zabudowy: - ustala si ę kontynuacj ę dotychczasowego sposobu u żytkowania terenów; - dopuszczalna jest zabudowa wył ącznie zwi ązana z prowadzon ą gospodark ą roln ą lub le śną (zabudowa zagrodowa), nie powoduj ąca konieczno ści zmiany przeznaczenia gruntu rolnego i le śnego na cele nierolnicze i niele śne (za wyj ątkiem komunikacji i infrastruktury technicznej);

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 22 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- dopuszcza si ę lokalizacj ę dróg, sieci i urz ądze ń infrastruktury technicznej; planowane obiekty nie mog ą powodowa ć negatywnego oddziaływania na istniej ącą zabudow ę; - cz ęść obszaru jest obj ęta prawnymi formami ochrony przyrody oraz innymi ustaleniami wynikaj ącymi z przepisów prawa dotycz ącymi ogranicze ń w zabudowie i zagospodarowaniu terenu, np. obszar zagro żenia powodziowego, lasy ochronne; W odniesieniu do ustanowionych w gminie Chmielno form ochrony przyrody (zobacz rozdział 3.9.1 Uwarunkowa ń) obowi ązuj ą odpowiednie akty prawne , zawieraj ące m.in. zasady zagospodarowania maj ące na celu ochron ę ich walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Nie jest to jedyny cel, drugi to ochrona ich walorów u żytkowych (przede wszystkim rekreacyjnych) i stworzenie podstaw dla trwałego ich u żytkowania. Tak ujmowana ochrona walorów przyrodniczo-krajobrazowych le ży w interesie gminy, jako podstawa jej trwałego rozwoju.

2.3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk

2.3.1. Generalne kierunki działa ń w ochronie środowiska Kierunki dotycz ące ochrony środowiska we wszelkiej działalno ści inwestycyjnej w obszarze zmiany studium, oprócz zapisów ustale ń studium w zakresie zagospodarowania przestrzennego, dotycz ą równie ż zagadnie ń technicznych, technologicznych i organizacyjnych w gminie, a wynikaj ą z przepisów odr ębnych dotycz ących ochrony środowiska. Generalne zało żenia s ą nast ępuj ące: • gromadzenie i usuwanie odpadów stałych powinno odbywa ć si ę zgodnie z obowi ązuj ącymi wymaganiami przepisów prawnych, z uwzgl ędnieniem selektywnej zbiórki odpadów, z zaleceniem podziału na frakcj ę such ą i mokr ą; • działania w zakresie gospodarki ściekowej nale ży prowadzi ć przede wszystkim w kierunku intensywnej rozbudowy kanalizacji sanitarnej, dopuszcza si ę tymczasowe stosowanie zbiorników bezodpływowych dla nowoprojektowanego zainwestowania; po wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej wszystkie zbiorniki nale ży bezwzgl ędnie zlikwidowa ć; • zabrania si ę grodzenia nieruchomo ści przyległych do powierzchniowych wód publicznych (Struga Ko życzkowska, Struga Mirachowska) w odległo ści mniejszej ni ż 1,5 od linii brzegu, a tak że zakazywania lub uniemo żliwiania przechodzenia przez ten obszar; • zaleca si ę korzystanie z odnawialnych i niekonwencjonalnych źródeł energii; • wszystkie elementy sieci hydrograficznej – zbiorniki wodne stałe i okresowe, cieki, tereny zalewowe, rowy, torfowiska nale ży bezwzgl ędnie zachowa ć; • zaleca si ę przestrzeganie w gospodarce rolniczej zasad biotechniki zapewniaj ąc wydolno ść środowiska naturalnego, odnawialno ść zasobów przyrodniczych, trwało ść świata ro ślinnego i zwierz ęcego oraz ró żnorodno ść i indywidualno ść przyrody i krajobrazu, • zagospodarowanie terenu powinno odbywa ć si ę zgodnie z zasad ą racjonalnego wykorzystania terenu, oznaczaj ącą w szczególno ści zachowanie odpowiednich proporcji pomi ędzy powierzchniami: zabudowy i biologicznie czynn ą;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 23 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• na obszarach korytarzy ekologicznych nie nale ży lokalizowa ć obiektów uniemo żliwiaj ących przemieszczanie si ę zwierz ąt, ro ślin i grzybów oraz w jakikolwiek sposób wpływaj ących na ci ągło ść i funkcjonowanie korytarzy – dotyczy to w szczególno ści terenów planowanej zabudowy wzdłu ż brzegów jezior oraz na terenach granicz ących z lasami; • w celu przeciwdziałania negatywnym oddziaływaniom wzmo żonego obci ąż enia rekreacyjno-turystycznego plany miejscowe dla tych obszarów nale ży poprzedzi ć opracowaniami ekofizjograficznymi problemowymi, których przedmiotem powinna by ć ocena chłonno ści rekreacyjnej środowiska przyrodniczego w uj ęciu jako ściowym i ilo ściowym z odniesieniem terytorialnym; • nale ży chroni ć wszystkie tereny le śne z uwzgl ędnieniem ochrony przed nadmiern ą presj ą turystyczn ą; • projektowane zainwestowanie terenu nie mo że w sposób trwały zniekształca ć rze źby terenu, planowan ą zabudow ę nale ży dostosowa ć do istniej ącego ukształtowania terenu; • zainwestowanie terenu nie mo że prowadzi ć do nadmiernej presji turystycznej, która stanowi główne zagro żenie dla cennych siedlisk przyrodniczych, szczególnie w lasach, nad rzekami i jeziorami oraz na terenach podmokłych; • wszystkie inwestycje mog ące potencjalnie negatywnie oddziaływa ć na obszary Natura 2000 (w tym zwi ązane z rozwojem rekreacji i turystyki) powinny zosta ć poddane odpowiedniej procedurze oceny wpływu oddziaływania na te obszary; • nale ży przestrzega ć wszelkich zakazów i nakazów dla terenów prawnie chronionych; • na granicach funkcji chronionych musz ą by ć spełnione wszystkie okre ślone przepisami normy; • przy realizacji ustale ń studium nale ży uwzgl ędni ć przepisy dotycz ące ochrony gatunkowej ro ślin, zwierz ąt i grzybów; • nale ży d ąż yć do zapewnienia ładu przestrzennego i estetyzacji krajobrazu m in. przez dbało ść o detal architektoniczny oraz zachowa ć cenne krajobrazowo ci ągi i otwarcia widokowe.

2.3.2. Osnowa ekologiczna gminy - kierunki kształtowania Wszystkie elementy osnowy ekologicznej na obszarze gminy Chmielno wymagaj ą ochrony w sensie terytorialnym oraz działa ń piel ęgnacyjnych (podtrzymanie aktualnego stanu), restytucyjnych (przywracanie naturalnego stanu struktur przyrodniczych) i rewaloryzacyjnych (wzrost bioró żnorodno ści, zmiana funkcji). Osnowa ekologiczna mo że by ć wzmocniona przez popraw ę ci ągło ści przestrzennej (wprowadzenie nowych elementów i eliminacja barier antropogenicznych) oraz przez wzbogacenie bioró żnorodno ści. W celu wzmocnienia ci ągło ści przestrzennej i wzbogacenia ró żnorodno ści osnowy ekologicznej obszaru gminy Chmielno wskazane s ą: • wzmocnienie struktury płatów i korytarzy ekologicznych przez dolesienia, zadrzewienia i zakrzaczenia itp., głównie zboczy form dolinnych i najsłabszych gruntów rolnych;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 24 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• wzmocnienie i wprowadzenie obudowy biologicznej cieków przez zadrzewienia i zakrzaczenia, co ma na celu kształtowanie korzystnych warunków do wypełniania funkcji hydrosanitarnej, ekologicznej i krajobrazowej; • ograniczenie barier antropogenicznych w systemie osnowy ekologicznej – stanowi ą je przede wszystkim obiekty osadnicze i infrastrukturowe „przegradzaj ące" korytarze ekologiczne i zaburzaj ące przez to ci ągło ść przestrzenn ą systemu (mo żliwe jest np. skonstruowanie przepustów pod ci ągami komunikacyjnymi i by ć mo że likwidacja niektórych obiektów kubaturowych); jako podstawow ą zasad ę nale ży przyj ąć nie tworzenie nowych barier i nieintensyfikowanie istniej ących; • rekultywacja w kierunku le śnym lub fitomelioracyjnym terenów zdewastowanych (wyrobiska i dawne wysypisko odpadów). Zachowanie i wzmocnienie osnowy ekologicznej stanowi podstaw ę racjonalnego wykorzystania potencjału środowiska i kształtowania równowagi ekologicznej obszaru gminy.

2.3.3. Kierunki kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi Jednym z głównych celów współczesnego planowania przestrzennego jest kształtowanie korzystnych, ekologicznych warunków życia ludzi. Ekologiczne warunki życia ludzi w strukturach osadniczych zdeterminowane s ą przez: - stan czysto ści środowiska (warunki aerosanitarne i akustyczne, czysto ść wody, promieniowanie elektromagnetyczne, drgania podło ża, stan powierzchni ziemi); - powierzchni ę i jako ść terenów aktywnych biologicznie, w tym terenów rekreacyjnych; - warunki bioklimatyczne; - jako ść wody pitnej i produktów spo żywczych uzyskiwanych w jednostce osadniczej i w jej otoczeniu (w strefie żywno ściowej miasta); - przyrodnicze zjawiska katastroficzne, przede wszystkim powodzie; - potencjał percepcyjny środowiska, a zwłaszcza jego walory krajobrazowe. W nawi ązaniu do przedstawionej systematyzacji, w ramach kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi na obszarze gminy Chmielno nale ży: - uzyska ć po żą dany stan czysto ści środowiska w zakresie jego abiotycznych składowych (atmosfera, hydrosfera, litosfera); - ukształtowa ć po żą dany system osnowy ekologicznej, w tym terenów rekreacyjnych; - stymulowa ć kształtowanie si ę korzystnych warunków bioklimatycznych; - poprawi ć jako ść wody pitnej i produktów spo żywczych; - zabezpieczy ć ludzi przed przyrodniczymi zjawiskami katastroficznymi; - zwi ększy ć potencjał percepcyjno-behawioralny środowiska przyrodniczego. Do priorytetowych zada ń w zakresie ochrony środowiska na całym obszarze gminy Chmielno nale żą : • w zakresie gospodarki odpadami:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 25 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- wdro żenie na terenie całej gminy systemu selektywnej zbiórki odpadów 3; - rekultywacja dawnych, nielegalnych składowisk odpadów; • w zakresie ochrony wód: - konsekwentna realizacja kanalizacji sanitarnej w gminie, zmierzaj ąca do obj ęcia ni ą wszystkich wsi o zwartej zabudowie i zespołów zainwestowania rekreacyjnego; - porz ądkowanie składowisk nawozów naturalnych w gospodarstwach rolnych (zabezpieczenie przed przenikaniem wód odciekowych do gruntu i wód powierzchniowych); • w zakresie ochrony powietrza: - gazyfikacja przewodowa gminy i wdra żanie niskoemisyjnych i nieemisyjnych źródeł ciepła, w tym wykorzystanie odnawialnych źródeł energii – OZE (na terenie gminy Chmielno dotyczy ć to mo że głównie energii geotermalnej lub energii promieniowania słonecznego); • w zakresie ochrony powierzchni ziemi: - rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych; - rekultywacja terenów przerobu kruszywa (po zako ńczeniu działalno ści); • w zakresie ochrony przyrody: - rewaloryzacja i realna ochrona środowiska przyrodniczego Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, w tym jako podstawy rozwoju turystyki rekreacji; - ochrona obszarów Natura 2000, tj. specjalnego obszaru ochrony ptaków „Lasy Mirachowskie” PLB220008 oraz obszarów maj ących znaczenie dla Wspólnoty „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego” PLH220095, „Dolina Górnej Łeby” PLH220006, „Staniszewskie Błoto” PLH220027, w ramach polityki ochrony przyrody Unii Europejskiej i jej wykorzystanie na cele rozwojowe gminy; - ustanowienie nowych form ochrony przyrody (projektowane rezerwaty przyrody, u żytki ekologiczne i pomniki przyrody). Tereny zabudowy zwartych jednostek osadniczych Rewitalizacja ekologiczna struktur osadniczych stanowi cz ęść ogólnej problematyki rewitalizacji jednostek osadniczych. Zasadne jest używanie terminu „zintegrowana rewitalizacja urbanistyczno-ekologiczna”, który swym zakresem poj ęciowym jednoznacznie oddaje wzajemn ą zale żno ść działa ń technicznych i ekologicznych. W warunkach zrównowa żonego rozwoju nie jest mo żliwe prowadzenie jednostronnych działa ń naprawczych, np. tylko w zakresie modernizacji infrastruktury technicznej, lub renowacji kubatury albo poprawy stanu środowiska przyrodniczego. Działania te s ą wzajemnie uwarunkowane i wymagaj ą kompleksowego uj ęcia – projektowego i realizacyjnego. Na obszarze gminy Chmielno wyst ępuje kilka typów terenów o odmiennych, dominuj ących funkcjach, ró żni ących si ę stanem antropopresji, w tym aktualnym zainwestowaniem. Dla terenów tych okre ślono kierunki rewaloryzacji środowiska i ekologicznych warunków życia ludzi.

3 Wg informacji Urz ędu Gminy Chmielno, aktualnie systemem selektywnej zbiórki odpadów obj ętych jest ok. 40% jej mieszka ńców.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 26 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1. Tereny produkcyjno-przemysłowe, w tym zwi ązane z produkcj ą roln ą i ich bezpo średnie otoczenie: - utworzenie buforowych pasów wielowarstwowej zieleni o funkcjach aerosanitarnej, akustycznej i krajobrazowej; - ograniczenie emisji zanieczyszcze ń do atmosfery przez zmiany technologii lub instalacj ę urz ądze ń redukcyjnych; - podczyszczanie wód opadowych przed ich skierowaniem do odbiorników; - neutralizacja ścieków komunalnych i produkcyjnych. 2. Strefy uci ąż liwego oddziaływania komunikacji samochodowej i kolejowej (na odcinkach przebiegu przez tereny zwartej zabudowy): - ograniczenie uci ąż liwo ści akustycznej i aerosanitarnej komunikacji samochodowej i kolejowej przez zastosowanie technicznych ekranów akustycznych lub wprowadzenie w miar ę istnienia rezerw terenowych pasów wielowarstwowej zieleni izolacyjnej; - zwi ększenie płynno ści ruchu pojazdów samochodowych i modernizacja nawierzchni dróg; - uzupełnienie i wprowadzenie nasadze ń drzew odpornych na komunikacyjne zanieczyszczenia gazowe i pyłowe; - zagospodarowanie wolnych terenów (nieu żytków) wielowarstwow ą zieleni ą; - podczyszczanie wód opadowych przed ich skierowaniem do odbiorników. 3. Tereny zwartej zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej: - rekultywacja i rewaloryzacja terenów zdewastowanych mechanicznie (klepiska, dojazdy do gara ży, dzikie parkingi itp.) przez ich docelowe zagospodarowanie, w tym wprowadzenie zieleni; - ukształtowanie zielonych poł ącze ń z wewn ętrznymi i zewn ętrznymi przyrodniczymi terenami rekreacyjnymi; - wzrost bioró żnorodno ści terenów zielonych przez wprowadzenie biogrup wielowarstwowej ro ślinno ści. 4. Tereny skupisk zainwestowania rekreacyjnego: - podj ęcie działa ń rewaloryzacyjnych środowiska przyrodniczego; - ograniczenie rozwoju indywidualnego zainwestowania rekreacyjnego (intensyfikacja tego typu zainwestowania spowoduje dalsze pogorszenie walorów przyrodniczych); - wyposa żenie w infrastruktur ę techniczn ą ochrony środowiska; - wyposa żenie w elementy zainwestowania rekreacyjnego tzw. małej architektury. Ze wzgl ędów ekologicznych celowe jest całkowite zaprzestanie lokalizacji zainwestowania kubaturowego w lasach wyst ępuj ących na terenie gminy oraz zaprzestanie przekształcania obiektów o dotychczasowej funkcji gospodarki le śnej w obiekty mieszkalne, rekreacyjne itp.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 27 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.3.4. Kompleksy turystyczno - rekreacyjne - kierunki kształtowania i rozwoju Głównym problemem zwi ązanym z rekreacyjnym wykorzystaniem środowiska przyrodniczego jest odpowiednie okre ślenie charakteru i nat ęż enia funkcji rekreacyjnej, tak aby nie powodowała ona dewaloryzacji lub zniszczenia walorów przyrodniczych, b ędących podstaw ą jej wykształcenia – zasada nieprzekraczania progu chłonno ści rekreacyjnej 4. Zabezpieczenie trwałego ekologicznie i efektywnego ekonomicznie u żytkowania przyrodniczych walorów rekreacyjnych w gminie Chmielno wymaga nast ępuj ących działa ń: • Odci ąż enie terenów nadmiernie eksploatowanych, zwłaszcza w zespołach nadjeziornych oraz w obr ębie i w pobli żu terenów poddanych szczególnym formom ochrony przyrody i krajobrazu; • Kształtowanie ładu przestrzennego w zagospodarowaniu rekreacyjnym oraz podniesienie estetyki zagospodarowania; • Poprawa stanu istniej ących oraz budowa nowych obiektów i urz ądze ń ochrony środowiska słu żą cych obiektom rekreacyjnym. Kompleksy turystyczno - rekreacyjne Na terenie gminy Chmielno wyró żniono kompleksy turystyczno-rekreacyjne (rejony o najwi ększej atrakcyjno ści dla rekreacji), dla których ustala si ę nast ępuj ące kierunki rozwoju: A – rejon Jez. Radu ńskiego Dolnego z Jez. Nierzostowo – preferowane formy aktywno ści rekreacyjnej: żeglarstwo, kajakarstwo, w ędkarstwo, turystyka pieszo-rowerowa; warunki k ąpieliskowe – średnie (ze wzgl ędu na strome dno); Priorytet działa ń w tym rejonie: - ochrona wodnych platform widokowych; - ochrona wystromionych zboczy rynien jeziornych; - ochrona przed nadmiern ą presj ą turystyczn ą - zasada nieprzekraczalno ści progu chłonno ści rekreacyjnej; - poprawa estetyki i jako ści zagospodarowania turystycznego; - rozbudowa i modernizacja infrastruktury żeglarstwa; - rozwój infrastruktury dla turystyki rowerowej; - zagospodarowanie i oznakowanie punktów widokowych, w tym w pierwszej kolejno ści punktu na przesmyku Jez. Radu ńskich; - realizacja inwestycji polegaj ącej na przebudowie obiektu mostowego w celu usprawnienia szlaku żeglownego. B – rejon zespołu jezior: Kłodno, Rekowo i Białego oraz Jez. Małe Brodno - preferowane formy aktywno ści: żeglarstwo, kajakarstwo (Jez. Kłodno, Małe Brodno), w ędkarstwo (Jez. Białe, Rekowo) turystyka pieszo-rowerowa; warunki k ąpieliskowe - dobre (Jez. Kodno), trudne (Jez. Białe, Rekowo, Małe Brodno); Priorytet działa ń w tym rejonie:

4 Chłonno ść rekreacyjna okre śla mo żliwo ść trwałego u żytkowania rekreacyjnego środowiska przyrodniczego bez jego dewaloryzacji, a zwłaszcza bez zniszczenia warto ści przyrodniczych, stanowi ących podstaw ę rozwoju funkcji rekreacyjnej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 28 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- ochrona przed nadmiern ą presj ą turystyczn ą - zwłaszcza w rejonie Jez. Kłodno - zasada nieprzekraczalno ści progu chłonno ści rekreacyjnej, - poprawa estetyki i jako ści zagospodarowania turystycznego - zwłaszcza w rejonie istniej ących o środków wypoczynkowych oraz dbało ść o jako ść i architektur ę nowopowstaj ących obiektów; - racjonalne zagospodarowanie przesmyków mi ędzy jeziorami, w tym przede wszystkim wyspy Łochew; - ochrona średniowiecznego grodziska (zabytek archeologiczny) na przesmyku jezior Kłodno i Białego; - poprawa jako ści infrastruktury technicznej istniej ących obiektów rekreacyjnych; - ochrona cennych panoram i widoków nad jeziorami przed zainwestowaniem; - zagospodarowanie i oznakowanie punktów widokowych, w tym w pierwszej kolejno ści punktu Tamowa Góra; - rozwój infrastruktury dla turystyki rowerowej i pieszej; - rozwój infrastruktury turystycznej na przesmyku Jez. Kłodno -Rzeka Radunia - Jez. Małe Brodno - miejsce biwakowe, przysta ń dla kajakarzy, miejsce spływu kajaków, odpowiednie oznakowanie szlaku wodnego; - realizacja inwestycji polegaj ącej na przebudowie obiektu mostowego (inwestycja współfinansowana przez Marszałka Województwa) w celu usprawnienia szlaku wodnego. C – rejon Jez. Łapalickiego - preferowane formy aktywno ści: żeglarstwo, w ędkarstwo, turystyka pieszo-rowerowa; warunki k ąpieliskowe - średnie; Priorytet działa ń w tym rejonie: - ochrona cennych panoram i widoków na jezioro; - dbało ść o jakość i estetyk ę zagospodarowania ogólnodost ępnych k ąpielisk; - rozwój infrastruktury dla turystyki rowerowej i pieszej. D – rejon Jez. Długiego i Jez. Wielkiego - preferowane formy aktywno ści: żeglarstwo, wędkarstwo; warunki k ąpieliskowe - słabe na Jez. Długim i średnie na Jez. Wielkim; Priorytet działa ń w tym rejonie: - ochrona cennych panoram i widoków na jeziora; - poprawa jako ści i estetyki zagospodarowania turystycznego; - ochrona przesmyku mi ędzy jeziorami przed nadmiernym zainwestowaniem; - utrzymanie wysokiej jako ści istniej ącej przestrzeni publicznej - terenu rekreacyjnego w Miechucinie. E – rejon Jez. Reskowo - preferowane formy aktywno ści - w ędkarstwo, turystyka ekologiczna; warunki k ąpieliskowe- średnie. Priorytet działa ń w tym rejonie: - ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych jeziora; - utrzymanie naturalnego, nieprzekształconego charakteru brzegów jeziora;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 29 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- priorytet funkcji przyrodniczo- ekologicznych obszaru. F – rejon Jez. Osuszyno i Jez. Sianowskiego - preferowane formy aktywno ści - wędkarstwo, turystyka pieszo-rowerowa, turystyka ekologiczna; warunki k ąpieliskowe - średnie; Priorytet działa ń w tym rejonie: - ochrona walorów przyrodniczych i krajobrazowych; - ograniczenie rozwoju zainwestowania oraz poprawa jako ści i estetyki istniej ącej zabudowy - ze wzgl ędu na istniej ące i planowane formy ochrony przyrody; - rozwój proekologicznych form turystyki - np. punkty obserwacji przyrody, ście żka ekologiczna, szlaki piesze, trasy Nordic Walking itp. G – rejon Jez. Ostrzyckiego, Jez. Bukrzyno Małe i Jez. Bukrzyno Du że - preferowane formy aktywno ści - żeglarstwo (Jez. Ostrzyckie, Bukrzyno Du że), w ędkarstwo, turystyka ekologiczna; warunki k ąpieliskowe - średnie i słabe. Priorytet działa ń w tym rejonie: - ograniczenie intensywno ści rozwoju zagospodarowania turystycznego - ze względu na planowane formy ochrony przyrody; - poprawa jako ści i estetyki istniej ącego zainwestowania; - rozwój proekologicznych form turystyki. Strefa turystyki ekologicznej - obejmuje dolin ę rzeki Łeby, która stanowi fragment korytarza ekologicznego pradoliny Redy-Łeby o randze regionalnej; priorytetem działa ń w tym obszarze jest ochrona walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu polegaj ąca na ograniczeniu inwestowania i zagospodarowania w tym rejonie oraz promowaniu ekstensywnych, proekologicznych form turystyki i rekreacji (np. badanie i obserwacja flory i fauny).

Szlaki turystyczne Na terenie gminy istniej ą szlaki turystyczne (piesze, rowerowe, wodne) ł ącz ące atrakcyjne turystycznie i krajobrazowo miejsca w gminie Chmielno oraz szereg punktów i ci ągów widokowych. Szlaki turystyczne charakteryzuj ą si ę urozmaiconym krajobrazem, cz ęsto wyposa żone s ą urz ądzenia towarzysz ące, takie jak: schroniska, zajazdy turystyczne, punkty widokowe oraz przebiegaj ą w nawi ązaniu do przystanków i tras komunikacji masowej. Do najwa żniejszych szlaków turystycznych, przebiegaj ących przez teren gminy nale żą (przebieg szlaków pokazano na zał. graficznym do tekstu „Schemat rozwoju turystyki i rekreacji w skali 1: 20 000): • szlak wodny: 1. „Kółko Radu ńskie” • szlaki pieszo-rowerowe: 1. „Przez Rzym do Sianowa”, „ 2. „Wokół Jeziora Kłodno”, 3. „Dookoła Jeziora Radu ńskiego”, 4. „Chmielno – Łapalice – Chmielno”,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 30 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

5. „Szlak Kaszubski do Kartuz”, 6. „Wzgórz Szymbarskich” Pozostałe trasy rowerowe omówiono w rozdziale 2.5.2 Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej gminy. Do głównych kierunków w zakresie zagospodarowania szlaków turystycznych na terenie gminy nale żą : - wyznaczenie nowych tras i szlaków turystycznych wraz z odpowiednim oznakowaniem i wyposa żeniem w infrastruktur ę turystyczn ą oraz doposa żenie istniej ących (np. kosze na odpady, miejsca odpoczynku wyposa żone w stoły i ławki itp.); - realizacja miejsc obsługi turystyki samochodowej, rowerowej, pieszej i kajakowej, w tym miejsc obsługi typu MOP I oraz parkingów dla rowerów i kajakarzy; - przy realizacji tras rowerowych nale ży zadba ć o odpowiedni ą infrastruktur ę towarzysz ącą - m.in. bezpieczne parkingi dla rowerów, wypo życzalnie, punkty serwisowe; - zagospodarowanie i oznakowanie punktów widokowych - zasady omówiono w rozdziale 2.3.7. Ochrona krajobrazu ; Generalne zasady rozwoju zainwestowania rekreacyjnego w gminie Z uwagi na du żą atrakcyjno ść gminy Chmielno dla rozwoju turystyki i rekreacji, wybitne walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz zagro żenie nadmiern ą presj ą ze strony turystyki konieczne jest kontrolowanie procesu zainwestowania rekreacyjnego na obszarze gminy. Ogólne zasady rozwoju zagospodarowania turystycznego s ą nast ępuj ące: - lokalizowanie zainwestowania kubaturowego na terenach o umiarkowanych spadkach (warto ść progow ą stanowi 10 0), w pobli żu brzegów jezior o dobrej dost ępno ści (nie bli żej ni ż 100 m od brzegu); - tereny nowego zainwestowania powinny spełnia ć normy w zakresie infrastruktury technicznej ochrony środowiska (gospodarka wodno-ściekowa, proekologiczne źródła ogrzewania itp.); - lokalizowanie obiektów letniskowych, wypoczynkowych, rekreacyjnych w obr ębie istniej ących zespołów zabudowy oraz na terenach rozwojowych wskazanych w studium; - stosowanie wysokich standardów zabudowy i odpowiednich dla regionu rozwi ąza ń architektonicznych; - estetyzacja zieleni ą, w tym wysok ą, nowo lokalizowanych obiektów; - adaptowanie istniej ących obiektów kubaturowych na cele rekreacyjne (zalecane), w tym na gospodarstwa agroturystyczne; - preferencje w zagospodarowaniu turystycznym dla obiektów ogólnodost ępnych; - niedopuszczenie do nadmiernego obci ąż enia turystyk ą środowiska. przyrodniczego (prowadzi to do jego dewaloryzacji i utraty warto ści, które były podstaw ą rozwoju funkcji turystycznej). Zasady i zalecenia dla nowych terenów rozwojowych projektowanych w studium omówiono szerzej w rozdziale 2.2.4.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 31 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.3.5. Obszary i zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą Obszary i obiekty stanowi ące cenne zasoby środowiska obj ęte ochron ą prawn ą na podstawie przepisów szczególnych wyszczególniono w rozdziale 3.9.1 Uwarunkowań. W odniesieniu do ustanowionych form ochrony przyrody obowi ązuj ą odpowiednie akty prawne, zawieraj ące m.in. zasady gospodarowania maj ące na celu ochron ę ich walorów przyrodniczych i krajobrazowych: 1) Kaszubski Park Krajobrazowy wraz z otulin ą - obowi ązuje Uchwała Sejmiku Województwa Pomorskiego nr 147/VII/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 66, poz. 1462). Zgodnie z ww. Uchwał ą: § 3. Na terenie Parku wprowadza si ę nast ępuj ące zakazy: 1) realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 340 i Nr 84, poz. 700) ; 2) umy ślnego zabijania dziko wyst ępuj ących zwierz ąt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronie ń i miejsc rozrodu oraz tarlisk i zło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynno ści w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej, rybackiej i łowieckiej; 3) likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; 4) pozyskiwania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu; 5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budow ą, odbudow ą, utrzymaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych; 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli zmiany te nie słu żą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; 7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; 8) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; 9) wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia własnych gruntów rolnych; 10) prowadzenia chowu i hodowli zwierz ąt metod ą bez ściółkow ą; 11) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; 12) organizowania rajdów motorowych i samochodowych;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 32 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

13) używania łodzi motorowych i innego sprz ętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych. Zgodnie § 4. pkt 7, tj.: „ budowanie nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej” , nie dotyczy: 1) obszarów zwartej zabudowy wsi, w granicach okre ślonych w studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, gdzie dopuszcza si ę uzupełnianie zabudowy mieszkaniowej i usługowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegów wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach; 2) istniej ących siedlisk rolniczych – w zakresie uzupełniania istniej ącej zabudowy o obiekty niezb ędne do prowadzenia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nie przekraczania dotychczasowej linii zabudowy od brzegów wód; 3) istniej ących obiektów letniskowych, mieszkalnych i usługowych, zrealizowanych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc przed dniem 1 stycznia 2004 r. – gdzie dopuszcza się przebudow ę i modernizacj ę istniej ącego zainwestowania w celu poprawy standardów ochrony środowiska oraz walorów estetyczno-krajobrazowych, pod warunkiem nie zwi ększania powierzchni zabudowy, ilo ści miejsc pobytowych a tak że nie przybli żania zabudowy do brzegów wód. Odst ępstwa wymienione wy żej maj ą zastosowanie w przypadku gdy w trakcie post ępowania strona wyka że brak niekorzystnego wpływu planowanej inwestycji na chronione: krajobrazy, siedliska przyrodnicze oraz gatunki ro ślin, zwierz ąt i grzybów. UWAGA – obszary wyznaczone w Studium dla zainwestowania letniskowego, turystyki i rekreacji indywidualnej nie stanowi ą obszaru zwartej zabudowy wsi, w zwi ązku z tym nie dotycz ą ich odst ępstwa od zakazów zabudowy w pasie 100m od brzegów wód. Na planszy uwarunkowa ń (zał. 2) oraz na planszy kierunków (zał. 3) pokazano zasi ęg linii 100m od brzegów wa żniejszych wod, w pasie do 100m obowi ązuje zakaz zabudowy zgodnie z przepisami Uchwały Sejmiku Woj. Pom. Nr 147/VII/11 z dnia 27.04.2011r. Kaszubski Park Krajobrazowy nie posiada aktualnie (czerwiec 2013 r.) obowi ązuj ącego planu ochrony. 2) Obszary Natura 2000 – wyst ępuj ące na obszarze gminy obszary Natura 2000 oraz te poło żone w bezpo średnim s ąsiedztwie pokazano na zał ącznikach graficznych – zał. 2 (uwarunkowania) i zal. 3 (kierunki), a tak że przedstawiono, opisano w cz ęś ci uwarunkowania -pkt 3.9.1. S ą to: obszar Natura 2000 specjalny obszar ochrony ptaków „Lasy Mirachowskie” PLB 220008, obszar Natura 2000 maj ący znaczenie dla Wspólnoty „Uroczyska pojezierza Kaszubskiego” PLH 220095, obszar Natura 2000 „dolina Dolnej Łeby „ PLH 220006, obszar Natura 2000 „Staniszewskie Błoto” PLH 220027. W ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 627) z pó źn. zm.) w odniesieniu do obszarów Natura 2000 zapisano m. in., że: Art. 33. 1. Zabrania si ę, z zastrze żeniem art. 34, podejmowania działa ń mog ących, osobno lub w poł ączeniu z innymi działaniami, znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególno ści: 1) pogorszy ć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków ro ślin i zwierz ąt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 33 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2) wpłyn ąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3) pogorszy ć integralno ść obszaru Natura 2000 lub jego powi ązania z innymi obszarami. 2. Przepis ust. 1 stosuje si ę odpowiednio do proponowanych obszarów maj ących znaczenie dla Wspólnoty, znajduj ących si ę na li ście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1, do czasu zatwierdzenia przez Komisj ę Europejsk ą jako obszary maj ące znaczenie dla Wspólnoty i wyznaczenia ich jako specjalne obszary ochrony siedlisk. Art. 34. 1. Je żeli przemawiaj ą za tym konieczne wymogi nadrz ędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwi ąza ń alternatywnych, wła ściwy miejscowo regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarach morskich - dyrektor wła ściwego urz ędu morskiego, mo że zezwoli ć na realizacj ę planu lub działa ń, mog ących znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub obszary znajduj ące si ę na li ście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1, zapewniaj ąc wykonanie kompensacji przyrodniczej niezb ędnej do zapewnienia spójno ści i wła ściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000. 2. W przypadku gdy znacz ące negatywne oddziaływanie dotyczy siedlisk i gatunków priorytetowych, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, mo że zosta ć udzielone wył ącznie w celu: 1) ochrony zdrowia i życia ludzi; 2) zapewnienia bezpiecze ństwa powszechnego; 3) uzyskania korzystnych nast ępstw o pierwszorz ędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego; 4) wynikaj ącym z koniecznych wymogów nadrz ędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej."; (…) Art. 36.1. Na obszarach Natura 2000, z zastrze żeniem ust. 2, nie podlega ograniczeniu działalno ść zwi ązana z utrzymaniem urz ądze ń i obiektów słu żą cych bezpiecze ństwu przeciwpowodziowemu oraz działalno ść gospodarcza, rolna, le śna, łowiecka i rybacka, a tak że amatorski połów ryb, je żeli nie oddziałuje znacz ąco negatywnie na cele ochrony obszaru Natura 2000."; 2. Prowadzenie działalno ści, o której mowa w ust. 1, na obszarach Natura 2000 wchodz ących w skład parków narodowych i rezerwatów przyrody, jest dozwolone wył ącznie w zakresie, w jakim nie narusza to zakazów obowi ązuj ących na tych obszarach. 3) Zespoły przyrodniczo - krajobrazowe - zasady gospodarowania okre śla Rozporz ądzenie Nr 12/98 Wojewody Gda ńskiego z dn. 3 wrze śnia 1998 r. w sprawie zatwierdzenia „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” oraz wyznaczenia w nim zespołów przyrodniczo – krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego Nr 59 z dn. 14 wrze śnia 1998 poz. 295) - akt nieobowi ązuj ący: 1) zakazy: a) zmiany u żytkowania ł ąkowego i le śnego na inne, b) budowy nowych dróg z wyj ątkiem dojazdów do budynków i budowli, c) przekształcania istniej ących i realizowanych obiektów wczasowych i turystycznych w zespoły zabudowy letniskowej,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 34 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

d) budowy nowych budynków i budowli: • w oderwaniu od istniej ącej zabudowy wiejskiej; • na przesmykach miedzy jeziorami; • o wysoko ści wi ększej ni ż dwie kondygnacje i poddasze lub 10,5 m (od najni ższego poziomu terenu przy budynku do kalenicy), o spadkach dachów mieszcz ących si ę poza przedziałem 10 - 50o, i o agresywnej formie lub kolorystyce; e) używania urz ądze ń nagła śniaj ących na jeziorach oraz poza obiektami zamkni ętymi w odległo ści do 100 m od ich linii brzegowej,. 2) ograniczenia: a) (…), b) dopuszcza si ę lokalizacje ogólnodost ępnych obiektów rekreacyjnych o wielko ści do 30 miejsc noclegowych, o pełnym wyposa żeniu w infrastruktur ę ochrony środowiska, o architekturze dostosowanej do otoczenia, nawi ązuj ącej do tradycji regionalnej, c) realizacja tras spacerowych, ście żek rowerowych, miejsc odpoczynku wraz z wyposa żeniem w mał ą architektur ę, wymaga uzgodnienia z Dyrektorem Parku, 3) preferencje w zakresie rozwoju rekreacyjnej bazy noclegowej: a) wynajem kwater w zabudowie mieszkalnej, b) wynajem kwater w zabudowie zagrodowej w ramach agroturystyki, 4) nakazy: a) zachowanie aktualnego stanu brzegów jezior z wyjątkiem odcinków przekształconych, wymagaj ących rewaloryzacji oraz miejsc budowy k ąpielisk, przystani i stanic wodnych, b) wprowadzanie zieleni izolacyjno-krajobrazowej wokół obiektów dewaloryzuj ących krajobraz, 5) warunki rekreacyjne i wymogi porz ądkowe rewaloryzacji istniej ących obiektów budowlanych i zespołów zabudowy: a) porz ądkowanie obiektów przystani wodnych, wyposa żenie w zestaw usług dla potrzeb turystyki wodnej, estetyzacja, b) porz ądkowanie otoczenia wi ększych zgrupowa ń zabudowy rekreacyjnej, w celu dekompozycji krajobrazu, wprowadzenie zieleni izolacyjnej w otoczeniu, c) przeprowadzenie rewaloryzacji na podstawie sporządzanych studiów krajobrazowych. 4) Użytek ekologiczny „Bagno Przewóz” - ustanowiony Rozporz ądzeniem Wojewody Pomorskiego nr 49/06 z dnia 6 marca 2006 roku (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 37, poz. 753); obowi ązuj ą nast ępuj ące zakazy: 1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru; 2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z budow ą, odbudow ą, utrzymywaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 35 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby; 4) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; 5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych; 6) wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia u żytkowanych gruntów rolnych; 7) zmiany sposobu u żytkowania ziemi; 8) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu; 9) umy ślnego zabijania dziko wyst ępuj ących zwierz ąt, niszczenia nor, legowisk zwierz ęcych oraz tarlisk i zło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynno ści zwi ązanych z racjonaln ą gospodark ą roln ą, le śną, ryback ą i łowieck ą; 10) zbioru, niszczenia, uszkadzania ro ślin i grzybów na obszarach u żytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi ro ślin i grzybów chronionych; 11) umieszczania tablic reklamowych. 5) Pomniki przyrody - zakazy mog ące obowi ązywa ć dla pomników przyrody okre śla art. 45 ust.1 i 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2009, Nr 151, poz. 1220 ze zm.).

2.3.6. Zasoby środowiska postulowane do obj ęcia ochron ą prawn ą Zasi ęgi przestrzenne obszarów postulowanych do obj ęcia ochron ą prawn ą wskazano na zał ączniku graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” w skali 1:10 000 W granicach gminy znajduj ą si ę obszary planowane i postulowane do obj ęcia ochron ą prawn ą (wg „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Chmielno” (1993) i waloryzacji przyrodniczej aktualnie nieobowi ązuj ącego „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” (1998). Pomimo formalnego nieobowi ązywania zapisów „Planu ochrony KPK” (1998), przy opracowywaniu dokumentów planistycznych nale ży uwzgl ędni ć wskazane w nim planowane formy ochrony przyrody w postaci rezerwatów przyrody i u żytków ekologicznych. W celu ostatecznego wytypowania obszarów do ochrony oraz okre ślenia ich precyzyjnych granic nale żałoby przeprowadzi ć szczegółow ą inwentaryzacj ę tych terenów. Obszary postulowane do obj ęcia ochron ą prawn ą: Rezerwaty przyrody Na obszarze gminy Chmielno planowane jest ustanowienie nast ępuj ących rezerwatów przyrody („Plan ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” 1998): 1. „Czapielski Młyn” - Proponowane do obj ęcia ochron ą w postaci rezerwatu torfowiskowego s ą tereny o powierzchni ok. 19 ha, poło żone na obszarze gminy Chmielno (jedynie niewielki fragment planowanego rezerwatu) i gminy St ęż yca; Tereny te obejmuj ą torfowisko przepływowe, kompleks siedlisk mineralno-organicznych i pagórki uformowane z kredy jeziornej na przesmyku mi ędzy Jez. Bukrzyno Du że i Jez. Ostrzyckim. Najbardziej warto ściowe s ą zbiorowiska niele śne ust ępuj ące w wyniku zaniechania koszenia: torfowisko

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 36 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

mszyste z torfowcami, ró żne zespoły turzycowiskowe oraz nakredowe postaci ł ąki ostro żeniowej i pastwiska z życic ą trwał ą i grzebienic ą. Walory planowanego rezerwatu przyrody dopełnia rzadkie, nakredowe zbiorowisko segetalne lepnicy rozd ętej i lnicy małej, a tak że średniowieczne grodzisko. W aktualnie nieobowi ązuj ącym (czerwiec 2013 r.) „Planie ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” (1998) okre ślono zasady gospodarowania na terenie planowanego rezerwatu przyrody „Czapielski Młyn” (do czasu jego utworzenia i opracowania dla niego planu ochrony). Zgodnie z powy ższym na terenie tym zaleca si ę: - wstrzymanie jakichkolwiek prac melioracyjnych; - wstrzymanie ewentualnego pozyskiwania torfu i kredy jeziornej; - wyeliminowanie ewentualnych dostaw do torfowiska jakichkolwiek substancji z pobliskich zabudowa ń gospodarskich; - usuni ęcie znacznej cz ęści zaro śli wierzbowych; - koszenie ł ąk i pastwisk; - wyeliminowanie wznoszenia budynków i budowli w obr ębie projektowanego rezerwatu i w odległo ści do 100 m od niego. 2. „Jezioro Bukrzyno Małe” - Proponowane do obj ęcia ochron ą w postaci rezerwatu krajobrazowego s ą tereny o ł ącznej powierzchni niespełna 5,5 ha, poło żone na obszarze gmin Chmielno i St ęż yca. Tereny planowane do ochrony prawnej obejmuj ą śródle śne, rynnowe jezioro – Bukrzyno Małe, oraz jego morenowe i sandrowe otoczenie o wybitnych walorach przyrodniczych, krajobrazowych i dydaktycznych. Północny, sandrowy brzeg jest poro śni ęty borem sosnowym, stanowi ącym najlepiej zachowane fragmenty Leucobryo-Pinetum w całym Kaszubskim Parku Krajobrazowym. Na południowym, morenowym brzegu rozwin ęła si ę głównie kwa śna buczyna ni żowa, a mniejsze powierzchnie zajmuje żyzna buczyna i las bukowo-dębowy. W południowo-zachodniej i południowo-wschodniej cz ęś ci planowanego rezerwatu przyrody wyst ępuje kompleks wysi ęków i torfowisk źródliskowych, poro śni ętych m.in. przez zbiorowiska eutroficznych młak nakredowych (m.in. Eleocha ritetum quinqueflorae, Campylio Caricetum dioicae ) i źródliskowe postaci turzycowisk (głównie Caricetum paniculatae i Caricetum acutiformis ). Podobnie jak w przypadku planowanego rezerwatu „Czapielski Młyn”, zgodnie z zapisami „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” (1998) zaleca si ę na obszarze planowanego rezerwatu przyrody „Jezioro Bukrzyno Małe” (do czasu opracowania koncepcji jego ochrony): - wstrzyma ć ewentualne wyr ęby w lasach; - zaniecha ć zalesiania; - wstrzyma ć potencjalnie mo żliwe wznowienie eksploatacji kredy jeziornej (od szeregu lat zaniechanej); - wstrzyma ć jakiekolwiek prace melioracyjne; - wprowadzi ć okresowe koszenie zbiorowisk porastaj ących wysi ęki i torfowiska źródliskowe w południowej cz ęś ci planowanego rezerwatu; - uzna ć lasy w projektowanym rezerwacie za lasy glebo- i wodochronne; - podporz ądkowa ć gospodark ę le śną ochronnej funkcji lasów;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 37 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- wyeliminowa ć wznoszenie budynków i budowli w obr ębie projektowanego rezerwatu i w odległo ści 100 m od niego. O uznaniu obszaru za rezerwat przyrody decyduje regionalny dyrektor ochrony środowiska, okre ślaj ąc m.in. szczególne cele ochrony oraz zakazy wła ściwe dla danego rezerwatu. Użytki ekologiczne Na obszarze gminy Chmielno i w jej bezpo średnim s ąsiedztwie znajduj ą si ę obszary, które proponuje si ę do obj ęcia ochron ą w postaci u żytków ekologicznych (wg aktualnie nieobowi ązuj ącego „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego”, 1998), s ą to (numeracja zgodna z zał. graficznym „Kierunki zagospodarowania przestrzennego”):

Lp. Opis obszaru Pow. Cele powołania u żytku ekologicznego 1 Zatoka Jeziora Radu ńskiego ok. 80 ha ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych na zatoce i Dolnego na południe od oddzielaj ącym j ą od jeziora półwyspie Borzestowskiej Huty 2 Torfowiska na północny ochrona śródpolnych torfowisk przej ściowych i wysokich ok. 64 ha wschód od Zajezierza ze stanowiskami gatunków ro ślin torfowiskowych prawnie chronionych, rzadkich i zagro żonych

wygini ęciem, ochrona wyst ępuj ących na obrze żach torfowisk wrzosowisk i ubogich muraw bli źniczkowych (psiar), ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych. Uj ście Raduni do jeziora ochrona lasu olsowego, szuwarów turzycowych i 3 ok. 17 ha Kłodno wła ściwych oraz młak niskoturzycowych wzdłu ż rzeki, ochrona kredowego wzniesienia z ro ślinno ści ą segetaln ą,

ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych. 4 Łąki nad jeziorem Małe ok. 5 ha ochrona mechowisk z turzyc ą obł ą, wykształconych Brodno wśród mokrych ł ąk. Wyspa na jeziorze Rekowo 5 ok. 1,5 ha ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych. ochrona ro ślinno ści niele śnej i zaro ślowej oraz lasów 6 Mokradła nad jeziorem ok. 44 ha olsowych na podmokłym brzegu jeziora, Reskowo ochrona śródpolnych mokradeł z turzycowiskami, mokrymi ł ąkami i zbiorowiska mi le śnymi, ochrony l ęgowisk ptaków wodno-błotnych. 7 Torfowiska koło Cieszenia ok. 7 ha ochrona oligotroficznych, kwa śnych torfowisk z wrzosowiskami i psiarami na mineralnych obrze żach. ochrona przełomowego odcinka doliny rzecznej z 8 Przełom Łeby mi ędzy ok. 64,5 ha licznymi przejawami współ-czesnej morfodynamiki, jeziorami Reskowo i ochrona acidofilnych lasów bukowych oraz lasów Sianowskie łęgowych, ochrona niele śnych zbiorowisk źródliskowych i bogatych wilgotnych ł ąk, ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych i le śnych. 9 Wąwóz nad Jeziorem ok. 3 ha ochrona w ąwozu rozcinaj ącego zbocze rynny Jez. Sianowskim Sianowskiego ze strumie-niem i źródłami, z bogatym lasem mieszanym i zbiorowiskami ro ślinno ści ł ąkowej. ochrona le śnej i niele śnej ro ślinno ści bagiennej, 10 Wyspa na jeziorze Osuszyno ok. 0,2 ha ochrona l ęgowisk ptaków wodno-błotnych. Ponadto w bezpo średnim s ąsiedztwie gminy Chmielno planowane jest utworzenie nast ępuj ących u żytków ekologicznych (wg aktualnie nieobowi ązuj ącego „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego”, 1998):

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 38 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- „Źródliska nad Jeziorem Sianowskim” o pow. ok. 4,4 ha (ochrona kompleksu śródle śnych źródlisk poro śni ętych przez źródliskow ą posta ć ł ęgu jesionowo- olszowego) – nr 11; - „Dolinka erozyjna nad Jeziorem Sianowskim”, o pow. ok. 1,5 ha (ochrona dolinki erozyjnej rozcinaj ącej zbocze rynny Jez. Sianowskiego ze strumieniem i źródłami, z bogatym lasem mieszanym i zbiorowiskami ro ślinno ści ł ąkowej) – nr 12; - „Jezioro Okoniwka” o pow. ok. 4 ha (ochrona jeziorka poło żonego w ekotonie le śno- rolnym, otoczonego pyłem mszarnym) – nr 13. W stosunku do u żytków ekologicznych, zgodnie z Ustaw ą o ochronie przyrody, mo żna wprowadzi ć zakazy spo śród nast ępuj ących: 1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu, 2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyjątkiem obiektów zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym, 3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby, 4) wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczysto ści, 5) za śmiecania obiektu i terenu wokół niego, 6) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody i zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz gospodarki rybackiej, 7) likwidowania małych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych, 8) wylewania gnojowicy, z wyj ątkiem nawo żenia własnych gruntów rolnych, 9) lokalizacji budownictwa letniskowego poza miejscami wyznaczonymi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, 10) budowy budynków, budowli, obiektów małej architektury i tymczasowych obiektów budowlanych mog ących mie ć negatywny wpływ na obiekt chroniony b ądź spowodowa ć degradacj ę krajobrazu. Użytki ekologiczne uwzgl ędnia si ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz uwidacznia w ewidencji gruntów. Zgodnie z art. 44 ust 1 ustawy o ochronie przyrody ustanowienie u żytku ekologicznego nast ępuje w drodze uchwały rady gminy . Pomniki przyrody Według „Inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy Chmielno” (1993) na terenie gminy wyst ępuj ą drzewa oraz grupy drzew, predysponowane do obj ęcia ochron ą w postaci pomników przyrody. Z uwagi na to, że ww. inwentaryzacja obszaru gminy wykonana była stosunkowo dawno, w celu wytypowania warto ściowych okazów drzew, postuluje si ę wykonanie szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej obszaru gminy , a nast ępnie ustanowienie jako pomniki przyrody obiektów kwalifikuj ących si ę do ochrony prawnej. Zgodnie z art. 44 ust 1 ustawy o ochronie przyrody ustanowienie pomnika przyrody nast ępuje w drodze uchwały rady gminy .

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 39 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.3.7. Ochrona krajobrazu Dla Gminy Chmielno ochrona krajobrazu to w prowadzeniu polityki przestrzennej i gospodarowaniu w przestrzeni jedno z najwa żniejszych zada ń. Wła ściwe kształtowanie krajobrazu obszaru gminy jest warunkiem rozwoju głównych funkcji. Cech ą charakterystyczn ą obszaru gminy jest wysoka warto ść zasobów krajobrazowych, jednak że krajobraz obszaru gminy jest obecnie silnie zagro żony, zwłaszcza przez ekspansj ę terenów inwestycyjnych (gmina stała si ę zapleczem rekreacyjnym, wypoczynkowym Trójmiasta). W opracowaniu „Studium ochrony krajobrazu woj.pomorskiego ” (na zlecenie Urz ędu Marszałkowskiego, autorzy: M. Kistowski, B. Lipi ńska, B. Korwel-Lejkowska, Gda ńsk, grudzie ń 2005) wskazano obszar priorytetowy dla ochrony i kształtowania krajobrazu- tzw. kartusko-st ęż ycki (obejmuje m.in. gm. Chmielno), obejmuj ący wiele unikatowych krajobrazów w skali województwa, poło żony w regionie fizycznogeograficznym Poj. Kaszubskie, w regionie historyczno-kulturowym Ziemia Kartusko-Żukowska. Zasoby krajobrazu : - elementy ekspozycji i kompozycji wizualnej – punkty widokowe, liczne ci ągi widokowe Przewóz-Ręboszewo-Chmielno; okolice Łączyna i Miechucina, Cieszenie- Łapalice, makrown ętrza krajobrazowe zespołu jezior; - elementy przyrodnicze: liczne obszary urozmaiconej rze źby, w tym w rejonie jezior; Ocena krajobrazu pod wzgl ędem warto ści kulturowych, przyrodniczych i wizualnych- bardzo wysoka, wynikaj ąca z elementów kompozycji krajobrazowej i ekspozycji, w mniejszym stopniu z cech struktury krajobrazu i elementów przyrodniczych . Zagro żenia dla krajobrazu stanowi ą: - ekspansja zabudowy na tereny otwarte, zainwestowanie rekreacyjne głównie nad jeziorami; - wprowadzanie zabudowy turystyczno-wypoczynkowej w miejsca uznane z atrakcyjne rekreacyjnie, widokowo, niska jako ść tej zabudowy lub zbytnia intensywno ść , ewentualnie zbyt du ża liczba u żytkowników nieadekwatna do chłonno ści terenu; - pretensjonalne formy współczesnej zabudowy, nie kontynuuj ące regionalnych form i nie wpisuj ące si ę harmonijnie w zastany krajobraz naturalny; - zacieranie si ę i zatracanie indywidualno ści i niepowtarzalno ści krajobrazu kulturowego (formy powtarzalne katalogowe, zunifikowane, analogiczne jak dla innych regionów) – praktycznie brak architektury tzw. kaszubskiej w nowych realizacjach; - bagatelizowanie aspektów wizualnych przy sporz ądzaniu planów miejscowych, praktyczne pomijanie tych kwestii przy wydawaniu decyzji wz (to narz ędzie prawne nie umo żliwia skutecznych interwencji); - brak realnej kontroli władz samorz ądowych nad procesami inwestycyjnymi (decyzje praktycznie wydawane s ą bez ogranicze ń, dla dowolnych form); - zmiany struktury agrarnej gruntów rolnych, cz ęsto niekontrolowane przez decyzje samorz ądu (podziały gruntów rolnych), niejako samowolne rozdrabnianie gruntów poprzez podziały geodezyjne dokonywane w celu dalszego przekwalifikowania na cele budowlane;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 40 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- wycinki drzew, głównie alejowych zało żeń; - zmiany ukształtowania terenu, niwelacje, niszczenie zboczy przy okazji „przystosowywania” terenów do inwestowania.

Chroni ć przed degradacj ą nale ży przede wszystkim: widoki z dróg, wjazdy do miejscowo ści, panoramy ze szlaków komunikacyjnych, widoki i panoramy z punktów widokowych, najatrakcyjniejsze wizualnie zespoły zabudowy i fragmenty krajobrazu naturalnego

Istotne jest: - priorytety w zakresie ochrony i kształtowania krajobrazu - nale ży stara ć si ę ogranicza ć zasi ęg i intensywno ść oddziaływania czynników degraduj ących, w niektórych sytuacjach poddawa ć obszary ochronie konserwatorskiej; - przestrzeganie zasad okre ślonych dla Kaszubskiego Parku Krajobrazowego; - zachowanie zwarto ści wizualnej w krajobrazie (dot. zarówno historycznych układów jak i współczesnych projektowanych zespołów wg miejscowych planów), krajobrazowe uporz ądkowanie przestrzeni zagospodarowanej kulturowo; - zapewnienie odpowiedniej ilo ści i właściwie rozmieszczonej zieleni (komponowanej, publicznej) zarówno we wn ętrzach miejscowo ści, jak te ż w nowych terenach projektowanych zespołów zabudowy; obecnie architektura i ogrodzenia s ą zbyt słabo przesłoni ęte zieleni ą i nie maj ą odpowiedniego zielonego tła, co pot ęguje poczucie chaosu; - sporz ądzanie wyprzedzaj ących decyzje przestrzenne (zwłaszcza przy mpzp) studiów i analiz widokowych, krajobrazowych, w tym np. analiz okre ślaj ących „chłonno ść widokow ą krajobrazu, tj., co i jak mo żna do krajobrazu wprowadzi ć bez utraty jego charakteru; - wymóg sporz ądzania studiów krajobrazowych przy realizacjach wielkopowierzchniowych, obiektów kubaturowych o du żej skali, wysoko ściowych, lub liniowych, które mog ą w dominuj ący sposób oddziaływa ć na przestrze ń; - rewaloryzacja krajobrazów zdegradowanych, zdekomponowanych, estetyzacja zespołów zabudowy; - przywracanie mo żliwo ści poznawania krajobrazu z miejsc i ci ągów widokowych, które utraciły swoje walory ekspozycyjne ze wzgl ędu na przesłoni ęcia spontanicznie wzrastaj ącą ro ślinno ści ą; - promocja i kontynuowanie architektury regionalnej, ochrona to żsamo ści kulturowej.

Najistotniejsze ustalenia: • wyró żnia si ę wskazane w cz. graficznej makroprzestrzenne układy kompozycyjne krajobrazu – zespoły przyrodniczo-krajobrazowe – jako obszary do ochrony przed dewaloryzacj ą krajobrazu; • ustala si ę ochron ę stref ekspozycji m. Ko życzkowo i Reskowo przed zabudow ą oraz innymi elementami potencjalnie zagra żaj ącemu ekspozycji miejscowo ści; zasi ęgi stref pokazano na zał. graf. Kierunki zagospodarowania przestrzennego (Zał. nr 3 do uchwały), a także wymóg poprawy wyeksponowania sylwet wsi;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 41 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• ustala si ę zachowanie przedpola ekspozycyjnego widokowego, w tym zwłaszcza na Jez. Radu ńskie, poprzez ograniczenie lub zakaz zabudowy (wznoszenia budynków lub budowli), zalesie ń, wielkogabarytowych reklam i innych przekształce ń przesłaniaj ących ekspozycj ę lub obni żaj ących walory krajobrazu wzdłu ż dróg, zwłaszcza wskazanych jako ci ągi widokowe w cz. graficznej Studium; • najcenniejsze drogi widokowe, których fragmenty biegn ą przez gmin ę Chmielno to: - droga kaszubska Gracz-Chmielno-Zawory-Ręboszewo-Brodnivca Dolna- Ostrzyce – Wie życa , - Łapalice- Miechucino-Sierakowice - Mirachowo-Miechucino-Borzestowow-Wygoda M ączy ńska- Borucino - Chmielno-Borzestowska Huta-Wygoda Łączy ńska- Zajezierze- Miechucino Wzdłu ż tych dróg ustala si ę ograniczenie wznoszenia budynków i budowli przesłaniaj ących ekspozycj ę, zadrzewien i zalesie ń w miejscach przesłaniaj ących ekspozycj ę krajobrazowa z ci ągów widokowych; nakaz przywrócenia walorów ekspozycyjnych poprzez zadbanie o otoczenie drogi i popraw ę mo żliwo ści korzystania z warto ści wizualnych krajobrazu (np. przycinki ro ślinno ści). • wymóg ochrony i zachowania platform widokowych wodnych jez. Radu ńskiego – m. in. poprzez zachowanie naturalnych i antropogenicznych walorów krajobrazowych, zapewnienie ochrony widoków brzegu jeziora; postuluje si ę sporz ądzenie studium krajobrazowego dla makrown ętrza krajobrazowego jez. Radu ńskiego pod k ątem ochrony istniej ących warto ści wizualnych krajobrazu obserwowanych brzegów; • ustala si ę ochron ę istniej ących i urz ądzenie wskazanych punktów widokowych, w szczególno ści punktu „Tamowa Góra” oraz przesmyku miedzy jez. Radu ńskim Górnym i Dolnym; ustala si ę dla wszystkich punktów widokowych ochron ę ekspozycji, przywrócenie i popraw ę mo żliwo ści korzystania z warto ści wizualnych i ekspozycyjnych, wła ściwe zagospodarowanie otoczenia, jego indywidualne zaprojektowanie, w miar ę potrzeb rewaloryzacj ę, uczytelnienie; w sporz ądzanych planach miejscowych nale ży okre śli ć dokładny zasi ęg ekspozycji i ustali ć odpowiednie zasady ewentualnych zmian widoków (tj. okre śli ć tereny dopuszczalnej zabudowy lub innych elementów zagospodarowania, wysoko ści, kubatur, kolorystyki, ew. gatunków i formy zadrzewie ń i zakrzewie ń, ew. zasi ęgu planowanych zalesie ń, wyznaczenie nieprzekraczalnego zasi ęgu wprowadzenia całkowitego zakazu zabudowy, ustalenia naturalnych składników kompozycji krajobrazowej dla zachowania koniecznego otwarcia widokowego; odsłonięcie i wyeksponowanie warto ściowych elementów kompozycji np. pojedynczych drzew, grup drzew, zagród samotniczych itp.; uporz ądkowanie i estetyzacja przedpola ekspozycyjnego, zorganizowanie stałego miejsca zatrzymania i jego zagospodarowanie (zadaszenie, ławki, obja śnienia widoku itp.) • wskazuje si ę obszary, rejony o negatywnych cechach, wymagaj ące poprawy jako ści zagospodarowania i zabudowy, estetyzacji; • w obszarach wskazanych w cz. graficznej jako „strefy intensywnego zagospodarowania turystycznego” obowi ązuje priorytet działa ń ochronnych środowiska przyrodniczego i krajobrazu; • ustala si ę zakaz lub silne ograniczenie wprowadzania wysoko ściowych elementów w postaci np. dominant technicznych (linie przesyłowe wysokich napi ęć napowietrzne, maszty telefonii komórkowej itp.).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 42 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Gmina Chmielno posiada niew ątpliwe walory krajobrazowe oraz znaczny zasób zabytków (78 pozycji w wojewódzkiej ewidencji zabytków- stan na pa ździernik 2013r., 108 stanowisk archeologicznych wpisanych do GEZ gminy, 5 obiektów wpisanych do rejestru zabytków, 7 rejestrowych zabytków archeologicznych). We wrze śniu 2013r. Gmina sporz ądziła Gminn ą Ewidencj ę Zabytków w postaci wykazu oraz kart adresowych ewidencji zabytków, a na tej podstawie „ Gminny Program Opieki nad zabytkami na lata 2013-2016 dla gminy Chmielno 5” Jak wynika z przepisów prawa, tj. Art. 87 Ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568, z pó źn. zm.); cyt.: „Zarz ąd województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporz ądza na okres 4 lat odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami.” Natomiast zgodnie z art. 19 ust 2 „W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzgl ędnia si ę w studium i planie” .

Program dla gminy Chmielno ma do ść ogólny charakter i nie wskazuje szczegółowych zadań okre ślonych konkretnie i przestrzennie. Cele przyj ęte w programie oraz proponowane narz ędzia, działania, instrumenty wskazane w Programie omówiono w cz. I Studium – uwarunkowania. W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego gminy obowi ązuj ą generalne zasady przy lokalizowaniu nowej zabudowy i nowych sposobów zagospodarowania terenu: − nale ży kontynuowa ć historyczne zasady kształtowania krajobrazu kulturowego miejsca, − obowi ązuje kontynuacja regionalnych i lokalnych tradycji budowlanych, − obowi ązuje maksymalne ograniczenie ewentualnego negatywnego oddziaływania na krajobraz form przestrzennych niezb ędnych dla rozwoju, a obcych kulturowo przy zastosowaniu wszelkich mo żliwych środków łagodz ących

2.4.1. Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą na podstawie przepisów odr ębnych (wpisane do rejestru zabytków oraz wpisane do dotychczasowej wojewódzkiej ewidencji) wyszczególniono w rozdziale 3.9.2 Uwarunkowa ń (cz ęść A) elaboratu studium. Zał ączniki do uwarunkowa ń zawieraj ą szczegółowe wykazy zabytków (w tym wykaz z 2005r oraz aktualny wg woj. ewidencji oraz GEZ – wykaz to żsamy z wojew. ewidencj ą) oraz wykaz stanowisk archeologicznych. Lokalizacja stanowisk oraz obiektów zabytkowych została pokazana na planszach graficznych Studium (zał.nr 2 –uwarunkowania i zal. nr 3 – Kierunki) Dla wszystkich obiektów i zespołów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków wszystkie decyzje na prowadzenie robót budowlanych w obr ębie obiektów/obszarów wymagaj ą uprzedniego uzyskania pozwolenia wydanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Przy wprowadzaniu nowego zainwestowania w bezpo średnim s ąsiedztwie obiektów i obszarów chronionych prawem nale ży równie ż zapewni ć jedno ść kompozycyjn ą i funkcjonaln ą.

5 GEZ oraz Program opieki nad zabytkami na lata 2013-2016 dla Gminy Chmielno są aktualnie opiniowane przez WKZ w Gdańsku (stan na październik 2013r).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 43 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Dla obiektów zamieszczonych w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków oraz Gminnej Ewidencji Zabytków nale ży: − ochrania ć i zachowa ć historyczne cechy budynków i obiektów takie jak: bryła, forma architektoniczna, kształt dachu, pokrycie dachu, k ąt nachylenia głównych połaci, dyspozycja ścian (rozmieszczenie otworów okiennych i drzwiowych, podziały architektoniczne elewacji), detal architektoniczny (w tym kształt, wielko ść okien, podziały stolarki okiennej i drzwiowej, obramienia otworów itp.), kolorystyk ę, − wszelkie działania w obr ębie elementów chronionych prowadzi ć w zakresie uzgodnionym z wła ściwym konserwatorem zabytków; − dopu ści ć wymian ę technicznie zu żytych elementów budynku (okien, drzwi itd.) w zakresie uzgodnionym z wła ściwym konserwatorem zabytków. Rozbiórka obiektów o walorach historyczno - kulturowych mo żliwa jest tylko w wypadku zagro żenia zdrowia i mienia ludzi na podstawie ekspertyzy wydanej przez osob ę upowa żniona po wykonaniu przedrozbiórkowej dokumentacji architektonicznej - inwentaryzacyjnej. Zgodnie z prawem budowlanym (art. 39 ust 3 ) „ w stosunku do obiektów budowlanych ora obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a uj ętych w gminnej ewidencji zabytków , pozwolenie na budow ę lub rozbiórk ę wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków”. Zabytki rejestrowe oraz figuruj ące w gminnej ewidencji zabytków wymagaj ą odpowiedniego uwzgl ędnienia w zapisach planów miejscowych sporz ądzanych przez gmin ę. Ma to szczególne znaczenie dla zabytków z GEZ niewpisanych do rejestru zabytków, gdyz ustalenia planu miejscowego zgodnie z ustawa o zabytkach s ą jedn ą z form ich ochrony . Na terenach obj ętych ochron ą archeologiczn ą, działalno ść inwestycyjna powinna by ć prowadzona pod nadzorem archeologiczno-konserwatorskim. W strefie dla wszystkich inwestycji w niej lokalizowanych, obowi ązuje zakaz wykonywania jakichkolwiek prac ziemnych i inwestycyjnych bez zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gda ńsku, który okre śli inwestorowi w wydanym pozwoleniu zakres niezb ędnych do wykonania archeologicznych bada ń ratowniczych wyprzedzaj ących proces zainwestowania terenu. Dla stanowisk o własnej formie krajobrazowej (grodziska w Chmielnie, Borzestowie, Garczu, kurhany w Garczu i Zaworach) obowi ązuje ścisła ochrona i trwałe zachowanie. Na terenach zajmowanych przez te obiekty, a tak że w ich bezpo średnim s ąsiedztwie tzw. otulinie, wyklucza si ę jakiekolwiek inwestycje (np. liniowe), naruszaj ące substancje zabytkow ą i ekspozycj ę.

2.4.2. Obiekty i obszary wskazane do ochrony Gmina Chmielno nale ży do wyodr ębnionej w planie zagospodarowania przestrzennego woj. pomorskiego – strefy koncentracji charakterystycznych dla regionu elementów dziedzictwa kulturowego – obszar kartusko-mirachowski . Jest to obszar o wybitnych i bardzo wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych , wyst ępuj ą tu charakterystyczne cechy budownictwa ludowego (dymnikowy dach naczółkowy, podcienia narożne pierwotne), jest to obszar do ść mocno nasycony cennymi obiektami zabytkowymi, okre ślany jest jako obszar o du żej ró żnorodno ści kulturowej. Z tego wzgl ędu szczególnego znaczenia nabiera forma ochrony zabytków jak ą s ą ustalenia planu miejscowego.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 44 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Postuluje si ę objecie ochron ą zabytków z obszaru gminy Chmielno poprzez odpowiednie ustalania planów miejscowych, wyznaczenie w nich stref ochrony konserwatorskiej obejmuj ących warto ściowe układy zabudowy, a tak że stref ochrony ekspozycji. Najcenniejsze układy przestrzenne z obszaru gminy to: wie ś placowo-uliczna Chmielno, wie ś ulicowa Reskowo, wie ś ulicowa Borzestowo, wie ś ulicowa Ko życzkowo, osada jednodworcza Młyn Dolny. Do warto ściowych elementów tych układów nale żą : główna droga wiejska lub plac wewn ętrzny, zabytkowy układ dróg, układ siedlisk wokół placu i dróg, ziele ń przydro żna, graniczna, wewn ątrz siedliskowa. Rozwój tych wsi powinien nast ępowa ć przez dog ęszczenie istniej ącego układu w tradycyjnych wielko ściach zagród, wzdłu ż istniej ących, historycznych dróg i placów, poprzez powi ększanie tradycyjnych układów osadniczych wzdłu ż ich osi kompozycyjnych, w formach zagród nawi ązuj ących do tradycyjnych w danej wsi. Celem ochrony w strefie ochrony konserwatorskiej jest ochrona zachowanego układu przestrzennego oraz zachowanych zabytkowych jego elementów. W granicach strefy postuluje si ę ustalenie: − nakazu ochrony i uzupełnienia historycznej zieleni; − nakazu ochrony zachowanych i odtworzenia historycznych nawierzchni komunikacyjnych na drogach wewn ętrznych i ci ągach pieszo-jezdnych oraz doj ściach, dojazdach; − nakazu ochrony zachowanych elementów małej architektury (historyczne ogrodzenia, kapliczki itp.); − nakazu maksymalnego zachowania historycznego układu komunikacyjnego i historycznego planu wsi; − nakazu zachowania cennych elementów historycznej struktury przestrzennej, harmonijnego kształtowania nowych elementów zabudowy i zagospodarowania; − nakazu usuni ęcia, restylizacji lub rekompozycji elementów dysharmonijnych zagospodarowania; − nakazu kontynuacji w nowej zabudowie wyst ępuj ących historycznych tradycji budowlanych, wykluczenie lokalizacji zabudowy o gabarytach dominuj ących w stosunku do zabudowy historycznej w s ąsiedztwie; − ewentualnych zaleceń lub ustale ń dot. kształtowania zabudowy, dopuszczalnych jej parametrów, gabarytów; − zakazu lokalizacji w granicach strefy ochrony konserwatorskiej no śników reklamowych, za wyj ątkiem szyldów i tablic reklamowych zwi ązanych z działalno ści ą prowadzon ą w granicach działki; − dla budynków nie obj ętych formaln ą ochron ą (nie figuruj ące w gminnej ewidencji zabytków, b ądź nie wpisane w rejestr zabytków), ale charakterystycznych dla historycznych zespołów zabudowy, o cechach zabudowy tradycyjnej, współtworz ących klimat zabudowy wiejskiej, ustala si ę wymóg ochrony historycznej bryły i kształtu dachu, dyspozycji ścian zewn ętrznych, formy architektonicznej; przekształcenia i przebudowy nie mog ą powodowa ć utraty chronionych walorów; dopuszcza si ę rozbudow ę budynku na zasadzie kontynuacji pierwotnych proporcji obiektów i form architektonicznych.

W wyznaczanych w planach miejscowych strefach ochrony ekspozycji postuluje si ę ustalenie: zakazu sytuowania zalesie ń, reklam wielkoformatowych, wszelkich budynków oraz budowli przesłaniaj ących ekspozycj ę / widok na zespół zabudowy wsi i jej panoram ę lub powoduj ących obni żenie walorów krajobrazowych. Jest to szczególnie wa żne dla takich miejscowo ści jak wie ś Chmielno, wie ś Reskowo, wie ś Ko życzkowo. Studium wskazuje wymóg ustanowienia stref dla wsi Ko życzkowo i wsi

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 45 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Reskowo, zasi ęg stref pokazano na zał. graficznym- Kierunki (zał. nr 3 do Uchwały). W strefach tych nale ży ustanowi ć bardzo silne ograniczenia zainwestowania lub wr ęcz zakaz zabudowy. Dla strefy ochrony ekspozycji wsi Ko życzkowo i Reskowo w Studium wskazuje si ę obszar, dla którego zamierza si ę sporz ądzi ć plan miejscowy z zakazem zabudowy ze wzgl ędu na uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe.

2.4.3. Ustalenia dot. kształtowania zabudowy oraz inne zalecenia Zasady kształtowania zabudowy we wsiach o warto ściowych układach przestrzennych: • ochrona historycznej zabudowy wsi reprezentowanej przez główne wyst ępuj ące w danej wsi typy zabudowy: - tradycyjne budownictwo kaszubskie o konstrukcji szkieletowej wypełnionej glin ą, cz ęsto odeskowane, kryte strzech ą lub gontem; - domy z podwy ższon ą ściank ą kolankow ą o konstrukcji szkieletowej, wypełnione glin ą, cz ęsto odeskowane; - domy murowane z dachami dwuspadowymi stromymi lub z podwy ższon ą ściank ą kolankow ą, dachem półpłaskim oraz cz ęsto z „erklem”, szkoły murowane wg typowych powtarzalnych projektów; • kontynuacja form architektonicznych wła ściwych dla wiejskiej tradycji budowlanej, a tak że uwzgl ędniaj ącej lokalne tradycje budowlane obszaru, świadcz ące o jego odr ębno ści kulturowej; jako wzory ogólne, po dostosowaniu do współczesnych wymogów, mog ą słu żyć wymienione wy żej formy architektury tradycyjnej • przy projektowaniu nowych obiektów nale ży zwróci ć uwag ę na: - odpowiednie proporcje poszczególnych cz ęś ci budynku; - poziom posadowienia wzgl ędem terenu - nie wy żej jak 0,5-0,6m npt, - dostosowanie do topografii, ukształtowania, rze źby terenu; - proporcje wysoko ści strefy cokołu do wysoko ści pierwszej kondygnacji nadziemnej do okapu; - proporcje kondygnacji nadziemnej do kubatury poddasza z uwzgl ędnieniem k ąta nachylenia połaci dachu (nachylenia w przedziale 10-50 stopni); - proporcje rzutu głównej bryły, zbli żone do modułu 1:1,5 do 1:2,5; - stosowanie tradycyjnych materiałów, jak : cegła licowa, kamie ń (fundamenty, budynki gospodarcze), drewno (konstrukcje, wyko ńczenia), tynki, ceramiczne pokrycia dachów itp.. Postuluje si ę opracowanie dla obszaru gminy Chmielno zestawu przykładów form architektonicznych (skala, kształt bryły, detal architektoniczny, materiał, kolorystyka) oraz sposobów zagospodarowania przestrzennego w skali działki siedliskowej (rozplanowanie, ogrodzenia, rodzaj zieleni towarzysz ącej) opartej na miejscowej tradycji kultury osadniczej. Wie ś Chmielno to wa żny dla zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego o środek garncarstwa. Tradycje te nale ży ochroni ć i kultywowa ć. W gminnym programie opieki nad zabytkami warto podkre śli ć znaczenie promocji, edukacji i popularyzacji wiedzy o regionalny dziedzictwie kulturowym i powi ąza ć działania z tym zwi ązane z rozwojem turystyki.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 46 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 2.5.1. Zało żenia polityki transportowej gminy Problemy i potrzeby • Gmina Chmielno w transportowym uj ęciu regionalnym i mi ędzyregionalnym nie przynale ży bezpo średnio do żadnego europejskiego korytarza transportowego, jednak że le ży w oddziaływaniu dwóch korytarzy słu żą cych poprawie dost ępno ści wewn ątrz województwa pomorskiego - pojeziernego i kaszubskiego (wg pzwp 6, 2009). • Gmina Chmielno posiada znaczn ą ilo ść powi ąza ń w lokalnej sieci transportowej, jednak stan techniczny układu niejednokrotnie nie pozwala na całkowit ą obsług ę transportem zbiorowym całego obszaru oraz na komfortowe i bezpieczne przemieszczanie si ę pojazdami kołowymi oraz pieszo. • W zwi ązku z atrakcyjno ści ą turystyczno-rekreacyjn ą (wyst ępowanie jezior, lasów) oraz dogodnym poło żeniem (blisko ść do szlaków komunikacyjnych blisko ść – dróg wojewódzkich 211, 228, 214 i szlaków turystycznych – rowerowych i pieszych), poza znacznym ruchem tranzytowym, zauwa ża si ę wzrost wielko ści ruchu turystycznego zwłaszcza w miesi ącach sezonu urlopowo-wakacyjnego. • Jeziora Radu ńskie b ędące niew ątpliwie najwi ększ ą atrakcj ą gminy jednocze śnie stanowi ą ogromn ą naturaln ą barier ę generuj ącą wzrost pracy przewozowej oraz du że wska źniki wydłu żenia tras, które obrazuje długo ść i czas dojazdu mi ędzy miejscowo ściami le żą cymi na przeciwległych brzegach. Naturalna bariera powoduje ponadto konieczno ść organizowania objazdu np. w przypadku wyst ąpienia blokady na mo ście mi ędzy jeziorami, wskutek zdarzenia drogowego.

Generalne zasady • Wła ściwie skonstruowany układ komunikacyjny powinien zapewni ć odpowiedni ą obsług ę ruchu zarówno zewn ętrznego, jak i wewn ętrznego gminy. Mieszka ńcy powinni mie ć zapewnione powi ązania z centrami administracji szczebla wojewódzkiego i powiatowego, Urz ędem Gminy, instytucjami i obiektami użyteczno ści publicznej oraz szkołami wszystkich szczebli. Powi ązania te powinny opiera ć si ę nie tylko na transporcie indywidualnym, lecz by ć wspomagane komunikacj ą zbiorow ą – kolejow ą i autobusow ą oraz g ęst ą sieci ą ście żek rowerowych, które mog ą jednocze śnie spełnia ć istotn ą rol ę rekreacyjn ą i turystyczn ą. • Rozwój infrastruktury znaczenia ponadregionalnego, regionalnego i lokalnego powinien odzwierciedla ć rzeczywiste, planowane, jak i istniej ące funkcje poł ącze ń transportowych w poszczególnych jednostkach administracyjnych. • Rozwój osadnictwa (stałego i sezonowego) poci ąga za sob ą konieczno ść budowy infrastruktury komunikacyjnej o odpowiednich parametrach, w zwi ązku z tym przy rozbudowie lub budowie nowych osiedli mieszkaniowych oraz w rejonach potencjalnie rozwojowych gospodarczo i turystycznie, konieczne jest utrzymanie odpowiedniej dost ępno ści dla zadanej klasy drogi istniej ącej oraz planowanej.

6 Pzwp- plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 47 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Z uwagi na poło żenie gminy w Kaszubskim Parku Krajobrazowym przy jakichkolwiek działaniach zwi ązanych z modernizacj ą układu transportowego nale ży zwróci ć uwag ę na przyrodniczo cenne elementy krajobrazu oraz flory. Uwarunkowania dla formułowania polityki transportowej gminy Ze wzgl ędu na poło żenie gminy Chmielno w zasi ęgu obszaru oddziaływania transportowych korytarzy pojeziernego i kaszubskiego o znaczeniu regionalnym, elementy infrastruktury transportowej gminy zakwalifikowane s ą w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa (2009) jako szczególnie wa żne dla obsługi województwa . Zgodnie z pzwp: - droga wojewódzka nr 211 na odcinku Żukowo – Kartuzy – Sierakowice – Puzdrowo powinna posiada ć klas ę techniczn ą drogi głównej G ; - droga wojewódzka nr 228 na całym odcinku ma posiadać klas ę techniczn ą drogi zbiorczej Z; - modernizacja i przebudowa DW211 i DW228 nale ży do szczególnie wa żnych i mo żliwych zada ń inwestycyjnych w zakresie budowy i modernizacji dróg wojewódzkich. W najbli ższym czasie nie przewiduje si ę rewitalizacji linii kolejowej nr 229 znaczenia lokalnego, na odcinku Kartuzy - L ębork, w celu przywrócenia regularnego ruchu pasa żerskiego. Gmina Chmielno le ży w obszarze oddziaływania potencjalnego w ęzła integracyjnego obsługi transportu pasa żerskiego jakim ma sta ć si ę dworzec kolejowy w Kartuzach. Cele i środki polityki transportowej gminy Główne cele i kierunki polityki transportowej gminy s ą nast ępuj ące: - Konieczno ść rozbudowy i modernizacji infrastruktury słu żą cej poprawie dost ępno ści transportowej oraz wzmocnieniu konkurencyjno ści i spójno ści regionu - dróg gminnych, ale równie ż powiatowych i wojewódzkich we współpracy z wła ściwymi zarz ądcami, ulic w miejscowo ściach, mostów, placów, parkingów itp. - Poprawa bezpiecze ństwa ruchu drogowego oraz zmniejszenie jego uci ąż liwo ści i szkodliwego oddziaływania na otoczenie, przy jednoczesnym zapewnieniu warunków do sprawnego i bezpiecznego przemieszczania si ę osób i towarów. - Budowa wydzielonych, niezale żnych od korony drogi, ście żek rowerowych i ci ągów pieszych wzdłu ż głównych tras komunikacyjnych gminy. - Konieczno ść zmniejszenia czasu dost ępno ści do obszaru centralnego gminy oraz ośrodków regionalnych i ponadregionalnych. - Rozwój lokalny transportu zbiorowego i poprawa jakości obsługi, podj ęcie działa ń zmierzaj ących do zwi ększenia ilo ści poł ącze ń drogowych, a w przyszło ści i kolejowych poprzez działania na rzecz rewitalizacji istniej ącej linii kolejowej. - Rozwój turystyki, w tym rozwój terenów rekreacyjnych, wyznaczanie tras rowerowych, szlaków pieszych, wraz z odpowiednim ich oznakowaniem i wyposa żaniem w elementy infrastruktury towarzysz ącej itp. - Dostosowanie infrastruktury transportowej oraz elementów obsługuj ących turystyk ę samochodow ą, rowerow ą, piesz ą i kajakow ą poprzez realizowanie miejsc obsługi pojazdów MOP I , a tak że parkingów dla turystyki kajakowej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 48 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- Usprawnienie zarz ądzania drogami i transportem drogowym poprzez współprac ę jednostek administracji z zarz ądcami elementów infrastruktury czy przewo źnikami. - Tworzenie warunków dla zwi ększania poziomu inwestycji, promowania zrównowa żonego rozwoju i spójno ści przestrzennej, poprzez współprac ę z organizacjami pozarz ądowymi, społeczno ściami lokalnymi i regionalnymi innych pa ństw.

2.5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury komunikacyjnej gminy Główne kierunki rozwoju układu drogowego w gminie • Układ drogowy sieci Chmielno charakteryzuje si ę korzystnym poło żeniem w stosunku do sieci komunikacyjnej województwa. Drogi wojewódzkie nr 211 i 228 nadal b ędą zapewniały obsług ę ruchu wewn ętrznego w gminie, jak i tranzytowego - regionalnego. • Ewentualna modernizacja sieci drogowej w gminie powinna uwzgl ędnia ć hierarchizacj ę elementów sieci, wymagania w zakresie u żytkowania zgodnie z przeznaczeniem, kontrol ę dost ępno ści okre ślon ą warunkami technicznymi oraz rekomendacje wynikaj ące z analizy oddziaływania planowanego elementu sieci na bezpiecze ństwo ruchu drogowego. Ma to znaczenie w dostosowaniu układu dróg lokalnych do wewn ętrznych potrzeb gminy. • Droga wojewódzka nr 211 z uwagi na konfiguracj ę terenu, w którym przebiega, ma kr ęty przebieg, co sprzyja jej walorom krajobrazowo - rekreacyjnym, natomiast negatywnie wpływa na poziom bezpiecze ństwa ruchu oraz zachowanie parametrów drogi klasy G. W celu podniesienia bezpiecze ństwa, z uwagi na du ży ruch pieszy i rowerowy w sezonie miesi ęcy ciepłych, proponuje si ę realizacj ę niezale żnych od korony drogi ście żek rowerowych i chodników zlokalizowanych poza zadrzewieniem w skrajni na odcinkach szlakowych drogi oraz wpasowanie ście żek w terenie zabudowanym, wraz z konsekwencjami wynikaj ącymi z pozyskiwaniem terenu. Dodatkowym elementem maj ącym wpływ na popraw ę bezpiecze ństwa u żytkowników mo że by ć ograniczenie dost ępno ści trasy w stosunku do nowo powstaj ącej zabudowy - porz ądkowanie wjazdów indywidualnych, budowa jezdni zbiorczo-rozprowadzaj ących. • Droga wojewódzka nr 228 przebiega w gminie na odcinku ok. 5,5 km, jednocześnie w obszarze bardzo atrakcyjnym turystycznie - na przesmyku pomi ędzy jeziorami Radu ńskimi, tzw. Bramie Kaszubskiej. Planowana jest przebudowa obiektu mostowego prowadz ącego drog ę nad poł ączeniem jezior, m.in. w celu podniesienia skrajni wodnej dla szlaku żeglownego, w zwi ązku z tym mo żliwa byłaby realizacja wydzielonej ście żki rowerowej i chodnika, b ądź ci ągu pieszo-rowerowego wzdłu ż jezdni, co pozwoliłoby na uzyskanie wy ższych wska źników bezpiecze ństwa ruchu i komfortu u żytkowników. • W celu dora źnego podniesienia komfortu podró żowania oraz podniesienia standardów technicznych elementów układu drogowego w gminie powinny by ć przeprowadzone co najmniej remonty cz ąstkowe nawierzchni bitumicznych poprzez likwidacj ę ubytków w nawierzchni i wymian ę zdegradowanych nawierzchni. • W zakresie dróg powiatowych powinno si ę poło żyć nacisk na ich rozwój nie tylko pod kątem u żytkowników pojazdów, ale przede wszystkim, z uwagi na charakter otoczenia - poło żenia w Kaszubskim Parku Krajobrazowym - na podniesienie znaczenia jako traktów rekreacyjnych prowadz ących ruch do szczególnie atrakcyjnych turystycznie obszarów gminy. Niezb ędne jest uporz ądkowanie przekrojów dróg, modernizacja nawierzchni, wprowadzanie elementów bezpiecze ństwa ruchu, odpowiedniego oznakowania

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 49 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

pionowego i poziomego, budowa ście żek rowerowych, b ądź ci ągów pieszo- rowerowych wzdłu ż dróg z odgał ęzieniami pozwalaj ącymi na korzystanie z atrakcji regionu. • Sie ć dróg gminnych wymaga uporz ądkowania pod k ątem nawierzchni, przekroju i doprowadzenia do zakładanych parametrów technicznych. • Zachowanie przedpola ekspozycyjnego na jeziora z dróg , przede wszystkim z DW 228, 211 i dróg powiatowych na Jez. Radu ńskie, poprzez ograniczanie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych, oraz innych przekształce ń mog ących przesłoni ć lub obni żyć walory prezentowanego krajobrazu. • Sie ć dróg powiatowych i gminnych jest wystarczaj ąco g ęsta, by zapewni ć mieszka ńcom dost ępno ść do podstawowych usług oraz poszczególnych miejscowo ści gminy. Priorytetem jednak powinny by ć działania maj ące na celu stworzenie sieci dróg powiatowych o nawierzchni utwardzonej oraz sieci dróg gminnych o nawierzchni ulepszonej, a docelowo utwardzonej wraz z elementami infrastruktury towarzysz ącej, co zwi ększy komfort i bezpiecze ństwo dojazdu do miejscowo ści oraz atrakcji turystycznych obszaru. Docelowe klasy techniczne dróg Drogi wojewódzkie: - Droga wojewódzka nr 211 ( Żukowo - Puzdrowo) - klasa techniczna - droga główna G - Droga wojewódzka nr 228 (na całym odcinku) - klasa techniczna - droga zbiorcza Z Drogi powiatowe - wszystkie drogi w gminie - klasa techniczna - droga zbiorcza Z Drogi gminne - klasa techniczna - droga lokalna lub dojazdowa Transport zbiorowy • Rewitalizacja linii kolejowej nr 229 na trasie Kartuzy - L ębork nie jest w najbli ższym czasie przewidziana. Jest to linia znaczenia lokalnego, obecnie zawieszono na niej ruch pasa żerski i towarowy, niemniej potencjalnie mogłaby spełnia ć istotn ą rol ę w transporcie kolejowym pasa żerskim, głównie turystycznym, w powi ązaniach regionalnych. • W dojazdach do pracy mieszka ńców gminy du żą rol ę odgrywa i b ędzie odgrywała komunikacja indywidualna, jednak rola komunikacji publicznej zwłaszcza autobusowej równie ż b ędzie pełniła istotn ą rol ę w dojazdach dzieci i młodzie ży do szkół poza granice gminy oraz w przewozach tranzytowych. Ewentualna zmiana istniej ącego układu przebiegu tras i cz ęstotliwo ści przewozów mo że by ć uwarunkowana zwi ększeniem zapotrzebowania mieszka ńców gminy na transport zbiorowy oraz przestrzennym rozwojem gminy. • Zachowanie tras w obecnym zakresie oraz infrastruktury towarzysz ącej wymaga jej poprawy, konieczna jest tak że poprawa stanu technicznego przystanków – budowa wiat, wydzielonych zatok, ewentualnych elementów separacji ruchu. Planowane trasy rowerowe Przez obszar gminy przebiegaj ą planowane trasy rowerowe o znaczeniu ponadlokalnym przewidywane w planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009): - trasy mi ędzyregionalne: nr 15 - (Polanów) województwo zachodniopomorskie – Kępice – Trzebielino – Kołczygłowy – Bytów – Sul ęczyno – Chmielno – Kartuzy –

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 50 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Przodkowo (odgał ęzienie do Gda ńska) – Szemud – Wejherowo – Puck – Krokowa – Choczewo – Nowa Wie ś L ęborska – L ębork – Cewice – Czarna D ąbrówka – Parchowo; - trasy regionalne : nr 115 Kartuzy – St ęż yca (przez gmin ę Chmielno ); nr 125 - Chmielno – Sierakowice – Czarna D ąbrówka – Pot ęgowo – Damnica – Słupsk/Główczyce. Zgodnie z pzwp (2009) trasa mi ędzyregionalna nr 15 wskazana jest do realizacji w pierwszej kolejno ści. Przebieg tras pokazano na zał. graficznym nr 2 Kierunki zagospodarowania przestrzennego w skali 1: 10 000 Na obszarze gminy poza trasami rowerowymi wskazanymi w PZPWP przebiegaj ą szlaki rowerowe Kaszubskiego Parku Krajobrazowego: - Główna trasa rowerowa , z której odcinek Kartuzy - "Złota Góra" przebiega przez gmin ę Chmielno na trasie Łapalice - Garcz - Chmielno - Zawory - Ręboszewo - "Złota Góra", - Boczne trasy rowerowe: o Kartuzy - Chmielno - Kartuzy z przebiegiem w KPK Kartuzy - Kosy - Chmielno, o Chmielno-Ko życzkowo-Cieszenie-Reskowo-Chmielno-Lampa-Zgorzałe- St ęż yca, o Kamienica Królewska - Jez. Pot ęgowskie - Mirachowo - Miechucino - Wygoda Ł ączy ńska - Ł ączyno, Szlak turystyki motorowej (mo żliwy tak że do pokonania rowerem)- „Droga Kaszubska” - na terenie gminy Chmielno: Garcz - Chmielno - Chmielonko - Zawory - dalej w kierunku Ręboszewa. Trasy i ście żki rowerowe zalicza si ę do elementów sieci drogowo–ulicznej. Celem budowy sieci dróg rowerowych jest zapewnienie u żytkownikom rowerów bezpiecznego poruszania si ę w dogodnych warunkach środowiskowych. Rozwój sieci ście żek rowerowych ma równie ż na celu poł ączenie trasami wszystkich miejscowo ści atrakcyjnych turystycznie. Z uwagi na istniej ący i przewidywany du ży ruch pojazdów na drogach wojewódzkich zwi ązany tak że z ruchem turystycznym, ście żki rowerowe powinny by ć prowadzone niezale żnie od korony drogi (odsuni ęte poza zadrzewienie), b ądź powinny by ć oddzielone stosownymi elementami separacyjnymi. Dodatkowym działaniem, przy realizacji układu ście żek rowerowych, jest budowa infrastruktury towarzysz ącej - miejsc obsługi podró żnych (MOP), bezpiecznych parkingów dla rowerów, wypo życzalni, punktów serwisowych. Polityka parkingowa W miejscowo ściach gminy, z uwagi na wybitnie turystyczny charakter, wymagane s ą działania w celu uporz ądkowania parkowania przede wszystkim w miejscach atrakcji turystycznych, miejscach wypoczynku nad jeziorami czy w lasach, ale tak że w pobli żu miejsc użyteczno ści publicznej, jak np. szkół, urz ędów, ko ściołów, obszarów handlowo-usługowych. Parkingi wraz z infrastruktur ą drogow ą obsługuj ącą przyległy teren przewidzie ć nale ży we wskazanych strefach rozwoju funkcji turystycznych i rekreacyjnych lub w ich bezpo średnim

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 51 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

pobli żu. Parkingi powinny by ć wyposa żone w elementy infrastruktury i udogodnienia nie tylko na posiadaczy pojazdów silnikowych, ale tak że dla rowerzystów, turystów pieszych, kajakarzy itp. Niezb ędne i potencjalne prace planistyczne i projektowe W celu tworzenia projektów przebudowy i modernizacji dróg maj ących znaczenie dla zachowania odpowiedniej komunikacji w regionie, konieczne jest podj ęcie działania na szczeblu administracyjnym regionu. Projekty te oprócz poprawy parametrów technicznych okre ślaj ących klas ę drogi powinny obejmowa ć zagadnienia organizacji ruchu, poprawy bezpiecze ństwa ruchu oraz u żytkowników, szczególnie w obszarach zurbanizowanych, miejscach rekreacji, w pobli żu obiektów u żyteczno ści publicznej. Maj ąc na uwadze odpowiednie zagospodarowanie istniej ących szlaków turystycznych (pieszych, rowerowych, wodnych itp.), konieczne s ą działania: np. wyposa żenie ich w miejsca widokowe, piknikowe, wła ściwe ich oznakowanie, poprawa nawierzchni, przystosowanie do całorocznego wykorzystania. Działania te powinny odbywa ć si ę we współpracy z administracj ą parków, szkołami, nadle śnictwami, PTTK i innymi organizacjami działaj ącymi na rzecz rozwoju turystyki i rekreacji. Ście żki, trasy rowerowe wraz z infrastruktur ą turystyczn ą powinny funkcjonowa ć w zintegrowanym systemie ze szlakami turystycznymi rangi lokalnej, regionalnej i mi ędzyregionalnej, w zwi ązku z tym konieczne s ą spójne działania organizacji m.in. turystycznych, samorz ądowych, pozarz ądowych w celu pozyskiwania środków i uzyskania docelowego produktu. Kwestie problemowe - rekomendacje Do kwestii problemowych, wymagaj ących bezwzgl ędnego działania i poprawy stanu istniej ącego nale żą : - Stworzenie mapy dróg rowerowych oraz towarzysz ącej im infrastruktury; - Poprawa istniej ącego oznakowania i elementów bezpiecze ństwa ruchu zarówno na drogach, jak i elementach infrastruktury towarzysz ącej np. parkingach, placach; - Doprowadzenia do stanu gwarantuj ącego dojazd do miejscowo ści gminy drogami o nawierzchni bitumicznej.

2.5.3. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej

Zaopatrzenie w wod ę Zaopatrzenie w wod ę gminy Chmielno w stanie obecnym jest zadowalaj ące. 95% mieszka ńców gminy korzysta z istniej ących systemów zbiorowego zaopatrzenia w wod ę. Dalszy rozwój urz ądze ń wodoci ągowych powinien skupi ć si ę na: - działaniach zmierzaj ących do utrzymania stanu istniej ącego w dobrym stanie technicznym w celu zapewnienia niezawodno ści w dostawie wody o jako ści zgodnej z obowi ązuj ącymi normami i racjonalnym wykorzystaniu wód podziemnych; - rozbudowie istniej ących systemów wodoci ągowych (głównie sieci) w kierunku zaopatrzenia w wod ę nowych terenów inwestycyjnych wskazanych w Studium oraz ju ż obj ętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego; Proponuje si ę nast ępuj ące działania:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 52 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1. Rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania wody w Chmielnie; 2. Rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania w miejscowo ści Cieszenie; 3. Rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania wody w m. Przewóz Malinowo lub likwidacja stacji i poł ączenie istniej ącego wodoci ągu w m. Przewóz zasilanego w wod ę z uj ęcia Przewóz Maks (wodoci ąg ł ącz ący Ø110 L = ~2,7 km). Wybór wariantu rozwi ązania powinien wynika ć z analizy ekonomicznej; 4. Sukcesywna rozbudowa istniej ących sieci wodoci ągowych dla zaopatrzenia w wod ę nowych terenów inwestycyjnych (MN, MU, UT, U) - objętych obowi ązuj ącymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz nowych wskazanych w studium. Generalnie projektowane tereny rozwojowe w ~95% le żą w obr ębie lub sąsiedztwie istniej ących systemów wodoci ągowych i dla ich zaopatrzenia w wod ę konieczna jest budowa jedynie sieci rozdzielczych w ich obr ębie ; 5. Sukcesywna wymiana istniej ących sieci z rur a-c na inny materiał. Odprowadzanie ścieków W gminie Chmielno funkcjonuje oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w miejscowo ści Ko życzkowo, do której odprowadzane s ą ścieki systemem grawitacyjno- pompowym z nast ępuj ących miejscowo ści: Chmielno, Zawory, Garcz, Ko życzkowo, Miechucino, Reskowo i Cieszenie. Wojewoda Pomorski rozporz ądzeniem Nr 70/06 z dnia 24 czerwca 2006 r. wyznaczył aglomeracj ę Chmielno z oczyszczalni ą ścieków w miejscowo ści Ko życzkowo, której obszar obejmuje poło żone w gminie Chmielno miejscowo ści: Borzestowo, Miechucino, Cieszenie, Reskowo, Ko życzkowo, Garcz, Chmielno, Zawory. W zwi ązku z nowymi regulacjami ustawowymi (zmiana przepisów ustawy prawo wodne) Sejmik Województwa Pomorskiego, Uchwał ą Nr 565/XXVII/13 z dnia 25 lutego 2013 roku, przyst ąpił do wyznaczenia obszaru i granic m.in.: aglomeracji Chmielno, o równowa żnej liczbie mieszka ńców powy żej 2000, poło żonej na obszarze gminy Chmielno oraz wyst ąpił z wnioskiem do zainteresowanej gminy o przedstawienie propozycji planu aglomeracji w terminie do 30 czerwca 2013 r. W dniu 2 kwietnia 2013 r. Wójt Gminy Chmielno przedło żył projekt planu aglomeracji Chmielno. Nowo projektowana aglomeracja Chmielno o równowa żnej liczbie mieszka ńców (RLM) wynosz ącej 5 790 , z oczyszczalni ą ścieków w Ko życzkowie, ma obejmowa ć poło żone w gminie Chmielno miejscowo ści: Chmielno, Cieszenie, Garcz, Ko życzkowo, Miechucino, Reskowo i Zawory. Dla ustalenia wielko ści aglomeracji przyj ęto nast ępuj ące dane: mieszka ńcy – 3 790 RLM (liczba mieszka ńców stałych ww. miejscowo ści); tury ści – 2 000 RLM. Wydajno ść istniej ącej oczyszczalni ścieków w miejscowo ści Ko życzkowo wynosi około 10 000 RLM, a jej przepustowo ść średnia 1200 m 3/d (maksymalna 2 100 m 3/d). Długo ść istniej ącej sieci kanalizacji sanitarnej na terenie aglomeracji Chmielno aktualnie wynosi około 55,9 km, z której korzysta około 5 790 równowa żnych mieszka ńców (w tym 3 790 mieszka ńców stałych). W przedmiotowej aglomeracji nie ma potrzeby budowy nowej sieci kanalizacyjnej, gdy ż wszyscy mieszka ńcy aglomeracji maj ą zapewniony dost ęp do istniejącej zbiorczej sieci kanalizacji sanitarnej. Z uwagi na powy ższe projektowana aglomeracja, spełnia wymogi okre ślone w § 3 rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2010 r. w sprawie sposobu wyznaczania obszaru i granic aglomeracji (Dz. U. z 2010 r. Nr 137, poz. 922). Propozycja zmiany granic aglomeracji została przedstawiona graficznie na zał.4 pn. „Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodno-ściekowej” – w skali 1:20 000

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 53 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Istniej ąca oczyszczalnia ścieków w latach 2011-2012 została zmodernizowana i rozbudowana. W chwili obecnej ma ~50% rezerw w przepustowo ści, co pozwala na dalsze sukcesywne kanalizowanie gminy wraz z terenami inwestycyjnymi. Spełniony jest warunek wynikaj ący z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego – minimum 75% mieszka ńców ma dost ęp do zbiorczej kanalizacji sanitarnej zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków. Proponuje si ę nast ępuj ące kierunki rozbudowy kanalizacji sanitarnej w gminie Chmielno: 1. Realizacj ę w pierwszej kolejno ści kanalizacji sanitarnej w obr ębie nowych terenów inwestycyjnych poło żonych w zasi ęgu obsługi przez istniej ące układy kanalizacji sanitarnej; 2. Z uwagi na lokalizacj ę du żych terenów rozwojowych w m. Przewóz Maks oraz istniej ących i projektowanych w m. Przewóz, Sznurki i Lampa (nad Jez. Radu ńskim Dolnym) konieczna jest budowa kanalizacji sanitarnej w tym rejonie. Proponuje si ę: - Wariant I - budow ę oczyszczalni ścieków w m. Maks i odprowadzenie do niej ścieków z wymienionych wy żej miejscowo ści; - Wariant II - budow ę systemu kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-pompowej i przepompowywanie ścieków na oczyszczalni ę w Ko życzkowie poprzez system kanalizacji sanitarnej w Chmielnie. Wad ą wariantu I jest brak odbiornika dla projektowanej oczyszczalni. Odbiornikiem docelowym byłoby jez. Ostrzyckie w zwi ązku z tym mogłyby nast ąpi ć problemy z uzyskaniem zgody na jej realizacj ę. Wad ą Wariantu II jest natomiast du ża odległo ść projektowanego systemu od istniej ącej oczyszczalni - ~13 km. 3. Budowa kanalizacji sanitarnej w Borzestowie oraz w obrębie istniej ącej i projektowanej zabudowy wzdłu ż drogi Borzestowo - Zajezierze - Miechucino z odprowadzeniem ścieków do kanalizacji sanitarnej w Miechucinie; 4. Dla wszystkich terenów istniej ącej i projektowanej zabudowy odległych od systemów kanalizacji sanitarnej projektuje si ę jako rozwi ązanie etapowe, a dla niektórych jako docelowe budow ę oczyszczalni przydomowych lub zbiorników szczelnych. Odprowadzanie wód opadowych Nie przewiduje si ę budowy równoległych systemów kanalizacji deszczowej. Rozwi ązania w zakresie odprowadzania wód opadowych powinny by ć okre ślane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a dla odwodnienia pojedynczych obiektów – w projektach wykonawczych. Generalnie wody opadowe w zabudowie jednorodzinnej i letniskowej powinny być zagospodarowane w obr ębie własnych działek (drena ż rozs ączaj ący, oczka wodne). Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Zaopatrzenie istniej ących i projektowanych terenów inwestycyjnych b ędzie odbywa ć si ę poprzez rozbudow ę istniej ącej sieci średniego napi ęcia i budow ę, w miar ę potrzeb, stacji transformatorowych. Wzdłu ż linii napowietrznych SN-15kV obowi ązuje pas ogranicze ń o szeroko ści 14m (po 7m od osi linii). Zagospodarowanie w obszarze pasa ogranicze ń nale ży uzgodni ć z wła ścicielem linii. Planowane zagospodarowanie terenu nale ży dostosowa ć do istniej ącej sieci elektroenergetycznej. Usuni ęcie wszelkich kolizji z istniej ącą sieci ą elektroenergetyczn ą przebiegaj ącą przez działki winno nast ąpi ć kosztem i staraniem inwestorów koliduj ących z sieci ą obiektów.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 54 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na obszarze gminy nie przewiduje si ę lokalizacji ponadlokalnych źródeł energii elektrycznej. Zaopatrzenie w gaz i energetyka cieplna Potencjalnym źródłem gazu jest gazoci ąg wysokiego ci śnienia relacji Grzybno-Garcz doprowadzony do gminy w ubiegłych latach. Zarz ądca GAZ - SYSTEM S.A. nie przewiduje dalszej rozbudowy systemu przesyłowego na terenie gminy. W oparciu o to źródło, Pomorska Spółka Gazownictwa przygotowuje projekt wprowadzenia gazu ziemnego pod średnim ci śnieniem do miejscowo ści Garcz, Chmielno i Zawory. Jednak że z uwagi na niebezpiecze ństwo niedostatecznej liczby odbiorców, wysokie koszty gazu ziemnego oraz brak bezpiecze ństwa energetycznego (gaz w wi ększo ści pochodzi z importu) gazyfikacj ę gminy mo żna rozwa żać jedynie na życzenie potencjalnych odbiorców oraz na koszt i ryzyko dostawcy gazu, nie za ś jako działanie własne gminy. W uchwalonej w 2012 r. „ Aktualizacji do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczn ą i paliwa gazowe” rozpatrzono trzy warianty modernizacji gospodarki energetycznej gminy. Główn ą przesłank ą jest wykorzystywanie bardzo du żych zasobów biomasy. • Wariant I - wykorzystanie drewna odpadowego z lasów oraz lignocelulozowych ro ślin energetycznych w procesach spalania i zgazowania w grzewczych urz ądzeniach indywidualnych i kotłowniach lokalnych. + wykorzystanie gazu ziemnego do wytwarzania ciepła. • Wariant II - jak wariant I, lecz z rezygnacj ą z wykorzystania gazu ze wzgl ędu na wysokie koszty ogrzewania. • Wariant III - budowa gminnej elektrociepłowni biogazowej, wykorzystuj ącej zielone ro śliny energetyczne; sprzeda ż energii elektrycznej i dofinansowywanie kosztów eksploatacji indywidualnych urz ądze ń grzewczych opalanych gazem ziemnym oraz pomp ciepła w obszarach zwartej zabudowy; wykorzystanie drewna odpadowego i lignocelulozowych ro ślin energetycznych na pozostałym obszarze gminy. Realizacja powy ższych wariantów wymaga przeznaczenia co najmniej 10% u żytków rolnych na upraw ę ro ślin energetycznych. W przypadku realizacji wariantu I i II areał powinien by ć przeznaczony na uprawy jednorocznych i dwuletnich lignocelulozowych ro ślin energetycznych (malwa pensylwa ńska, topinambur, ró ża energetyczna itp.). W przypadku realizacji wariantu III powinny to by ć uprawy, które mo żna poddawa ć fermentacji w formie zielonej (kukurydza, buraki, zbo ża, trawy energetyczne itp.). Nie zaleca si ę upraw wieloletnich typu wierzba - ich plantacja uniemo żliwia płodozmian, a likwidacja jest trudna ze wzgl ędu na rozległy system korzeniowy. Przy modernizacji gospodarki energetycznej (niezależnie od wybranego wariantu) wa żnym elementem jest propagowanie indywidualnych źródeł zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą opartych na odnawialnych źródłach energii. Odnawialne źródła energii - gmina Chmielno posiada wysokie zasoby odnawialnych źródeł energii , za wyj ątkiem energii wody. - dla zaspokojenia potrzeb cieplnych gminy oraz produkcji energii elektrycznej najistotniejsze znaczenie maj ą uprawy ro ślin energetycznych - zasoby biomasy.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 55 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- ze wzgl ędu na konfiguracj ę terenu oraz ustanowione formy ochrony przyrody gmina nie posiada warunków dla rozwoju systemowych elektrowni wiatrowych, mo żliwe jest natomiast wykorzystanie energii wiatru w przydomowych elektrowniach wiatrowych; - na terenie gminy wyznacza si ę obszar dla lokalizacji urz ądze ń produkuj ących energi ę ze źródeł odnawialnych o mocy przekraczaj ącej 100kW - obszar dla lokalizacji siłowni fotowoltaicznych w obr ębie Przewóz – m. Maks, teren ES wg oznacze ń na planszy Kierunków- zał. 3; - gmina posiada dobre warunki dla wykorzystania energii słonecznej, jednak że lokalizacja „farm solarnych” o du żej efektywno ści wi ąż e si ę z konieczno ści ą przeznaczania znacznych powierzchni terenu, co powoduje istotne zmiany w krajobrazie; w zwi ązku z tym propaguje si ę wykorzystanie energii sło ńca w indywidualnych gospodarstwach domowych oraz obiektach u żyteczności publicznej (np. lokalizacja kolektorów słonecznych oraz instalacji fotowoltaicznych na dachach budynków); - gmina posiada bardzo wysokie zasoby energii geotermalnej - postuluje si ę wykorzystanie energii geotermalnej w indywidualnych pompach ciepła.

Gospodarka odpadami Zgodnie ze wskazaniami zawartymi w "Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018" przyj ętego Uchwał ą Nr 3/107/12 Zarz ądu Województwa Pomorskiego z dnia 3 stycznia 2012 roku (wg Uchwały Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012 roku w sprawie wykonania „Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018”) ustalono regiony gospodarki odpadami komunalnymi. Gmina Chmielno znalazła si ę w tzw. Regionie Północnym, dla którego maj ą funkcjonowa ć instalacje regionalne RIPOK Czarnówko i instalacja w Chlewnicy. Do czasu rozbudowy instalacji w Czarnówku i Chlewnicy trzy składowiska odpadów komunalnych, zlokalizowane w regionie Północnym tj. składowiska w Gniewinie, Łebczu i Rybskiej Karczmie pełni ć b ędą rol ę instalacji zast ępczych. W Regionie Północnym funkcjonuje równie ż instalacja regionalna do zagospodarowania selektywnie zebranych odpadów zielonych, jest to kompostownia odpadów biodegradowalnych zlokalizowana przy oczyszczalni ścieków w Swarzenie. Zadaniem priorytetowym na terenie gminy Chmielno jest wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na terenie całej gminy. Telekomunikacja Na terenie gminy funkcjonuje system poł ącze ń telekomunikacyjnych kablowy oraz niezale żnych sieci telefonii komórkowych bazuj ących na stacjach przeka źnikowych i falach radiowych. Ze wzgl ędów krajobrazowych postukuje si ę ograniczenie mo żliwo ści lokalizacji wie ż telefonii komórkowych. Dopuszcza si ę dalszy rozwój sieci telefonii komórkowych oraz sieci internetowych, w tym szerokopasmowego Internetu.

2.6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym Definicja inwestycji celu publicznego okre ślona w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia1997r. o gospodarce nieruchomo ściami (Dz. U. z 2010r Nr 261, poz. 2603 z pó źn. zm.) to działania stanowi ące realizacj ę celów takich jak:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 56 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- drogi publiczne i drogi wodne, linie kolejowe, lotniska, obiekty i urz ądzenia transportu publicznego, a tak że ł ączno ści publicznej i sygnalizacji, ich budowa i utrzymanie; - ci ągi drena żowe, przewody i urz ądzenia słu żą ce do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a tak że innych obiektów i urz ądze ń niezb ędnych do korzystania z tych przewodów i urz ądze ń, - publiczne urz ądzenia słu żą ce do zaopatrzenia ludno ści w wod ę, gromadzenia, przesyłania i oczyszczania ścieków oraz utylizacji odpadów; - obiekty i urz ądzenia słu żą ce ochronie środowiska, zbiorniki i inne urz ądzenia wodne słu żą ce zaopatrzeniu w wod ę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzi ą, a tak że regulacja i utrzymanie wód oraz melioracji wodnych, b ędących własno ści ą Skarbu Pa ństwa lub jednostek samorz ądu terytorialnego; - opieka nad nieruchomo ściami stanowi ącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; - ochrona Pomników Zagłady oraz miejsc i pomników upami ętniaj ących ofiary terroru komunistycznego; - pomieszczenia dla urz ędów organów władzy, administracji, s ądów i prokuratur, pa ństwowych szkół wy ższych, szkół publicznych, a tak że publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opieku ńczo – wychowawczych, pomieszczenie niezb ędne dla realizacji obowi ązków w zakresie świadczenia przez operatora publicznego powszechnych usług pocztowych - ich budowa i utrzymanie; - obiekty i urz ądzenia niezb ędne dla potrzeb obronno ści pa ństwa, ochrony granicy pa ństwowej, a tak że do zapewnienia bezpiecze ństwa publicznego, w tym zakłady karne oraz zakłady dla nieletnich - ich budowa i utrzymanie; - poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie i składowanie kopalin stanowi ących własność Skarbu Pa ństwa oraz w ęgla brunatnego wydobywanego metod ą odkrywkow ą; - cmentarze – ich zakładanie i utrzymywanie; - miejsca pami ęci narodowej – ich ustanawianie i ochrona; - ochrona zagro żonych wygini ęciem gatunków ro ślin i zwierz ąt lub siedlisk przyrody; - inne cele publiczne okre ślone w odr ębnych przepisach. (w szczególno ści w ustawie o samorz ądzie gminnym) Ze wzgl ędu na skal ę opracowania zał ączników graficznych (skala 1:10 000) w studium nie wyznacza si ę niewielkich powierzchniowo obszarów, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Wyznacza si ę teren dla realizacji terenów sportowo-rekreacyjnych z zieleni ą , powi ązanego z funkcj ą usług turystyki w m. Miechucino – teren 6.11UT/US . Lokalizacja nowych elementów komunikacji i infrastruktury technicznej jest dopuszczalna we wszystkich terenach inwestycyjnych oraz w terenach rolnych i le śnych (po uzyskaniu stosownych zgód na zmian ę przeznaczenia, o ile s ą wymagane). Lokalizacja inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym zgodnie z Ustaw ą z dnia 21 sierpnia 1997 o gospodarce nieruchomo ściami, wg art.6 b ędzie nast ępowała na podstawie ustale ń planu miejscowego lub decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego w sytuacji braku planu miejscowego.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 57 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W Studium dopuszcza si ę realizacj ę urz ądze ń i obiektów oraz sieci in żynieryjnego uzbrojenia zwi ązane z zaopatrzeniem w wod ę oraz odprowadzeniem ścieków w obszarze całej gminy. Lokalizacja tych sieci i urz ądze ń została wskazana (schematycznie, jako ideogram obrazuj ący główne kierunki) na zał ączniku graficznym nr 3 Kierunki zagospodarowania przestrzennego w zakresie gospodarki wodno-ściekowej w skali 1:20 000.

2.7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust.1

W obszarze gminy Chmielno poza istniej ącymi elementami; które stanowi ą inwestycje ponadlokalne celu publicznego (np. drogi) mog ą by ć realizowane takie inwestycje, jak wymienione w poni ższych tabelach:

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania rz ądowe Lista projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (lipiec 2009) lp Rodzaj zadania lokalizacja

Oś priorytetowa III Zarz ądzanie zasobami i przeciwdziałanie zagro żeniom środowiska Zakupy sprz ętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wyst ąpienia powa żnej awarii, 1. organizacja systemu monitoringu dynamicznego przeciwdziałania powa żnym awariom, w tym organizacja systemu i sieci teleinformatycznych 2. Doskonalenie stanowisk do analizowania i prognozowania zagro żeń 3. Wsparcie techniczne ratownictwa ekologicznego i chemicznego Cały kraj Wdro żenie nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i hałasu poprzez zakupy aparatury kontrolno pomiarowej i analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji 4. Ochrony Środowiska. Doskonalenie systemu zapewnienia jako ści poprzez organizacj ę laboratoriów wzorcuj ących i referencyjnych dla potrzeb wzmocnienia systemu zarz ądzania jako ści ą środowiska i ocen efektów ekologicznych programu. ETAP I Priorytet V Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych 5. Opracowanie planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na obszarze Polski Cały kraj Oś priorytetowa VI Drogowa i lotnicza sie ć TEN-T 6. Rozwój infrastruktury pa ństwowego organu zarz ądzania ruchem lotniczym Cały kraj Oś priorytetowa VII Transport przyjazny środowisku 7. Budowa sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS Cały kraj 8. Infrastruktura dost ępu drogowego i kolejowego do wschodniej cz ęś ci Portu Gdynia Oś priorytetowa VIII Bezpiecze ństwo transportu i krajowe sieci transportowe Rozwój systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym (budowa centralnego 9. Cały kraj systemu do automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym) Oś priorytetowa XII Bezpiecze ństwo zdrowotne i poprawa efektywno ści systemu ochrony zdrowia 10. Budowa i remont oraz doposa żenie baz Lotniczego Pogotowia Ratunkowego – ETAP Cały kraj 11. Budowa i wyposa żenie wojewódzkich centrów powiadamiania ratunkowego

Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym – zadania samorz ądowe.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 58 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Inwestycje zawarte w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym Województwa Pomorskiego na lata 2008–2013 lp Rodzaj zadania lokalizacja

1. Budowa infrastruktury szerokopasmowej regionalnej sieci informacyjnej Całe województwo "Pomorska Siec Szerokopasmowa " 2. Zintegrowany System Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego województwo 3 Budowa Centrów Informacji Turystycznej – Bramy Kaszubskiego Pier ścienia powiaty: kartuski, (Inwestycja zrealizowana ) ko ścierski, bytowski, l ęborski, chojnicki

Inwestycje zawarte w Krajowym Programie Oczyszczania ścieków Komunalnych (stan na maj 2009) - modernizacja oczyszczalni ścieków – w Ko życzkowie .

Ponadto gminy Chmielno dotyczy ć mog ą : inwestycje zawarte w Programie udra żniania rzek województwa pomorskiego: - Chmielonko - rzeka Radunia; - Ko życzkowo, Młyn Dolny - rzeka Łeba Jako obszary i obiekty o znaczeniu ponadlokalnym wskazane do uj ęcia w programach ponadlokalnych, w tym powiatowych i wojewódzkich kwalifikuj ą si ę: - ustanowienie nowych form ochrony przyrody – rezerwatów przyrody (zarz ądzenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska) - realizacja regionalnych oraz powiatowych, w tym wspólnie z innymi gminami powiatu , ście żek rowerowych. Inne zadania rz ądowe (na podstawie inf. z opracowa ń regionalnych oraz wniosku Wojewody) – nie przewiduje si ę na obszarze gminy realizacji ponadlokalnych celów publicznych (w rozumieniu art. 48 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).

2.8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej W gminie Chmielno nie wyst ępuj ą obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych. W gminie Chmielno nie wyznacza si ę obszarów wymagaj ących scale ń i podziałów nieruchomo ści (tj. takich dla których wymagane jest podj ęcie odpowiednich uchwał Rady Gminy). W gminie Chmielno nie wyznacza si ę terenów dla lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000m 2. W przypadku lokalizacji takiego obiektu obowi ązkowo nale ży sporz ądzi ć plan miejscowy/ b ądź zmian ę obowi ązuj ącego.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 59 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Poza terenem 6.11.UT/US w Miechucinie w gminie Chmielno nie wyznacza si ę obszarów przestrzeni publicznej w rozumieniu ustawy, czyli „obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców, poprawy jako ści ich życia i sprzyjaj ący nawi ązywaniu kontaktów społecznych ze wzgl ędu na jego poło żenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, okre ślony w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy” dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie planu miejscowego. Nie oznacza to, że takie obszary w gminie Chmielno nie wyst ępuj ą. Nale ży do nich zaliczy ć wszystkie obszary terenów sportowo-rekreacyjnych, tereny zieleni urz ądzonej, pla ż i k ąpielisk itp. Jednak nie s ą to miejsca wymagaj ące opracowania planów miejscowych.

2.9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne Ustala si ę trzy grupy obszarów, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego: 1. Tereny rozwojowe projektowane w studium, dla których wymagana jest zmiana przeznaczenia rolnego lub le śnego na cele niele śne i nierolnicze. Jako priorytetowe proponuje si ę (oznaczenie zgodne z zał. graficznym nr 3): a. w zakresie rozwoju terenów zabudowy mieszkaniowej – 1.3 MN, 6.1 MN, 6.2 MN, 6.6 MN, 7.7 MN, 8.1 MN; b. w zakresie rozwoju terenów usług – oferta inwestycyjna gminy – 2.1 U; c. w zakresie rozwoju terenów mieszkaniowo – usługowych – 6.12 MU; d. w zakresie rozwoju usług turystyki – 3.1 UT, 1.16 UT, 10.2 UT, 6.11 UT/US; e. w zakresie rozwoju terenów indywidualnej zabudowy letniskowej – 8.11 ML. 2. Strefy ochrony krajobrazu otwartego przed zainwestowaniem; Proponuje si ę nast ępuj ącą kolejno ść sporz ądzania mpzp: I – teren nad Jez. Białym; II – teren na przesmyku Jez. Kłodno i Jez. Małe Brodno – Drzewnica (obr ęb Zawory); III – teren nad Jez. Kłodno; IV – strefa ochrony ekspozycji wsi Ko życzkowo, V- strefa ochrony wsi Reskowo. 3. Obszar przeznaczony dla lokalizacji siłowni fotowoltaicznych – ES w obr ębie Przewóz, m. Maks. 4. Obszar skupiaj ący zagospodarowanie rekreacyjne istniej ące i projektowane wokół jezior – nie wyznacza si ę w cz. graficznej Studium wprost konkretnych granic tego typu opracowa ń, granice nale ży sprecyzowa ć, ustali ć w analizie o której mowa w art. 14 ust 5 ustawy, przed podj ęciem uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzania planu miejscowego; priorytetowe powinny by ć te obszary które charakteryzuj ą si ę wysokimi walorami krajobrazowymi, b ądź te w których niezb ędne s ą działania porz ądkuj ące, rewaloryzuj ące przestrze ń Nale żałoby sukcesywnie sporz ądza ć miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla nowych terenów inwestycyjnych wskazanych jako tereny rozwojowe . Podczas wyznaczania granic opracowania nowych planów miejscowych nale ży bra ć pod uwag ę istniej ące podziały geodezyjne oraz uwarunkowania lokalizacji (np. naturalne granice). Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego nale ży sporz ądza ć dla całych wyznaczonych w Studium terenów inwestycyjnych, które zmieniaj ą swoje dotychczas rolne lub le śne przeznaczenie.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 60 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Delimitacja granic opracowa ń planów powinna mie ć miejsce w analizie o której mowa w art. 14 ust 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

2.10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej

Rolnicza przestrze ń produkcyjna

Gmina Chmielno charakteryzuje si ę umiarkowanym potencjałem agroekologicznym. Najlepsze warunki agroekologiczne wyst ępuj ą na terenach 4. kompleksu przydatno ści rolniczej – żytniego bardzo dobrego, wyst ępuj ącego w północno-zachodniej i południowo- wschodniej cz ęś ci gminy Chmielno. Postuluje się popularyzacj ę zasad gospodarki rolnej, proteguj ących formy tzw. rolnictwa ekologicznego (zrównowa żonego). Jego zasady w zakresie kształtowania krajobrazu rolniczego przedstawiono poni żej: 1. Kształtowanie struktury krajobrazu rolniczego w sposób stymulujący utrzymanie lub wzrost ró żnorodno ści biologicznej, przez ró żnicowanie warunków siedliskowych ro ślin i przez stwarzanie warunków ostojowych dla mo żliwie jak najwi ększej liczby gatunków zwierz ąt. W tym celu nale ży wykorzystywa ć nie zagospodarowane obszary rolnicze oraz popiera ć i propagowa ć przekształcanie pól o niskich klasach bonitacyjnych gleb na zadrzewienia śródpolne, zalesienia, drobne zbiorniki wodne itp. 2. Na obszarach u żytkowanych rolniczo pozostawianie nie przeorywanych pasów gruntu wokół oczek wodnych i wszelkiego typu mokradeł, w celu umo żliwienia rozwoju półnaturalnych zbiorowisk ro ślinnych, które spontanicznie tworz ą si ę w wyniku braku bezpo średniego u żytkowania (zaro śla, szuwary, ugrupowania ro ślinno ści bagiennej) lub pod wpływem koszenia i wypasu. 3. W dolinach rzek zachowanie tradycyjnej gospodarki ł ąkowej, a zwłaszcza nie zast ępowanie półnaturalnych ł ąk przez pola i intensywne u żytki zielone, które ze wzgl ędu na sposób uprawy przyczyniaj ą si ę m.in. do eutrofizacji i innych zanieczyszcze ń wód powierzchniowych. 4. Ochrona ekosystemów półnaturalnych (np. ł ąk) w warunkach normalnego u żytkowania gospodarczego du żych obszarów. Poniewa ż ekosystemy te powstały i utrzymuj ą si ę w wyniku ró żnych form działalno ści ludzkiej, nale ży piel ęgnowa ć tradycyjne sposoby gospodarowania, przynajmniej w takim zakresie, aby ww. typy ekosystemów utrzymywały si ę. 5. Ochrona zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych oraz d ąż enie do ich wi ększego udziału powierzchniowego, przez popieranie spontanicznego rozwoju drzew i krzewów na miedzach, wokół oczek wodnych i innych miejsc nie nadaj ących si ę do rolniczego wykorzystania.

6. Ochrona wszystkich torfowisk w kompleksach pól uprawnych przez zaniechanie odwodnie ń i zapobieganie eutrofizacji. 7. Tworzenie barier biologicznych, przeciwdziałaj ących rozprzestrzenianiu si ę zanieczyszcze ń przez migracj ę wodn ą oraz powstawaniu erozji wietrznej i wodnej. 8. Zaniechanie osuszania ł ąk, torfowisk i mokradeł (unikanie nadmiernych melioracji).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 61 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

9. Rekultywacja drobnych terenów zdewastowanych zgodnie z zasad ą kształtowania zró żnicowanych warunków środowiskowych, stosuj ąc głównie kierunek rekultywacji fitomelioracyjny i krajobrazowy. W obszarze przestrzeni chronionej co do zasady nie powinno si ę lokalizowa ć zabudowy niezwi ązanej bezpo średnio z produkcj ą rolnicz ą. Dopuszcza si ę przebudowy, rozbudowy istniej ącej zabudowy zagrodowej. Le śna przestrze ń produkcyjna

Lasy zajmuj ą ok. 1,1 tys. ha, co stanowi ok. 13% powierzchni gminy. Wi ększe, zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci gminy, w okolicach wsi Przewóz, pomi ędzy Jez. Radu ńskim Dolnym a Jez. Ostrzyckim. Ponadto na całym obszarze gminy wyst ępuj ą niewielkie, rozproszone płaty le śne. Zbiorowiska le śne na terenie gminy pełni ą istotne funkcje fizjotaktyczne, ekologiczne i krajobrazowe. Najwa żniejsze funkcje fizjotaktyczne to: • hydrologiczna (wzrost retencji, ograniczenie spływu, wyrównanie stanów wód); • glebotwórcza i gleboochronna (utrwalenie podło ża, ochrona przed erozj ą wodn ą i wietrzn ą); • klimatotwórcza (specyficzne warunki klimatyczne wnętrza lasu i jego otoczenia); • higieniczna (pochłanianie zanieczyszcze ń atmosferycznych, d źwi ękochłonno ść , ograniczenie spływu zanieczyszcze ń do wód powierzchniowych). Funkcja ekologiczna lasów polega przede wszystkim na tworzeniu warto ściowych nisz ekologicznych dla wielu gatunków zwierz ąt oraz na stymulowaniu migracji ro ślin i zwierz ąt w ró żnych skalach przestrzennych. Funkcja krajobrazowa wynika ze znaczenia zbiorowisk le śnych dla kształtowania fizjonomii terenu. Ponadto lasy pełni ą istotn ą rol ę w rozwoju potencjału turystycznego gminy. Cz ęść lasów na terenie gminy posiada status lasów ochronnych: wodochronnych i glebochronnych. W ogólnej ocenie potencjał le śny gminy Chmielno jest mały , ze wzgl ędu na stosunkowo mał ą powierzchni ę terenów le śnych. Generalnie jako zasad ę ustala si ę utrzymanie le śnego przeznaczenia terenów, za wyj ątkiem obszarów gdzie zmiana przeznaczenia le śnego na niele śne jest konieczna dla realizacji inwestycji o charakterze publicznym. W granicach terenów rozwojowych pozostawia si ę grunty le śne w dotychczasowym u żytkowaniu le śnym. Postuluje si ę zmian ę u żytkowania terenów w kierunku zalesienia na gruntach rolnych i porolnych o najni ższej warto ści rolniczej oraz na terenach nieu żytków. Ka żdorazowo nale ży przeanalizowa ć czy zalesienie jest uzasadnione przyrodniczo.

2.11. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych

Wyst ępuj ące w gminie Chmielno obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych zostały omówione szeroko w rozdziale 3.6.1 Uwarunkowań. Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi wyznaczono dla rzek Raduni i Łeby. Nie wyst ępuj ą w obszarze gminy zarejestrowane osuwiska, potencjalne zagro żenia morfodynamiczne w obszarze gminy dotycz ą obszarów o spadkach powy żej 10 °.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 62 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny

W granicach gminy Chmielno nie wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych.

2.13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady

Obszary nie wyst ępuj ą w gminie Chmielno.

2.14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji

Obszary wymagaj ące przekształce ń to np. tereny zdewastowane, nie u żytkowane lub użytkowane niewła ściwie, wymagaj ące przekształce ń funkcjonalnych i przestrzennych. Obecnie obszary te s ą przedmiotem indywidualnych działa ń poszczególnych inwestorów i nie przewiduje si ę obj ęcia ich specjalnymi, gminnymi programami przestrzennymi. Obszary przewidywane do przekształce ń, rehabilitacji i rekultywacji: Wskazuje si ę w obszarze gminy nast ępuj ące obszary wymagaj ące działa ń rewaloryzacyjnych oraz przekształce ń, ze wzgl ędu na negatywne cechy krajobrazu: - miejscowo ści Chmielno i Miechucino: Podstawowe kierunki działa ń dla tych wsi: dekompozycja istniej ącej struktury krajobrazowej, zachowanie i uczytelnienie warto ściowych elementów, estetyzacja . Ustala si ę zakaz dalszej parcelacji gruntów na eksponowanych stokach. Wskazuje si ę na potrzeb ę integracji tradycyjnych układów zabudowy, uczytelnienie zwi ązków nowej zabudowy ze strukturami tradycyjnymi, wprowadzenia zadrzewie ń maskuj ących negatywne cechy krajobrazu, dewaloryzacji dysharmonijnych elementów zagospodarowania, wprowadzenie zieleni towarzysz ącej zabudowie, popraw ę ekspozycji krajobrazowej. - zespoły zabudowy rekreacyjnej , wskazane w cz. graficznej Studium, w tym w m. Zawory oraz zespoły nad jez. Radu ńskim Dolnym, jez. Długim: Podstawowe kierunki działa ń: rekompozycja istniej ących struktur krajobrazowych, estetyzacja zabudowy i zagospodarowania. Ustala si ę zasady: zakaz dalszej parcelacji na eksponowanych stokach, integracja zabudowy rekreacyjnej ze strukturami wsi, wprowadzenie zadrzewie ń maskuj ących negatywne warto ści, uczytelnienie zwi ązków zabudowy rekreacyjnej ze strukturami wsi, wprowadzenie zieleni towarzysz ącej zabudowie, sukcesywna likwidacja elementów degraduj ących .

2.15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

Na terenie gminy Chmielno znajduj ą si ę tereny zamkni ęte – kolejowe, dla których nie ustanowiono stref ochronnych. Nie wyst ępuj ą inne tereny zamkni ęte. Dotychczas dla terenów zamkni ętych nie sporz ądzało si ę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, po zmianach ustawy która weszła w życie z dniem 21 pa ździernika 2010r. mo żliwe jest ju ż sporz ądzanie planów miejscowych dla terenów

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 63 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zamkni ętych ustalanych przez ministra wła ściwego do spraw transportu (tj. dla terenów kolejowych) 7. Łączna powierzchnia terenów zamkni ętych w gminie wynosi 28,60 ha. Zestawienie działek stanowi ących tereny zamkni ęte przedstawiono w rozdziale 3.7.3 Uwarunkowa ń (działki poło żone s ą w obr ębach Cieszenie, Garcz, Ko życzkowo, Miechucino).

2.16. Inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie

Zgodnie z definicjami zawartymi w ustawie z dn. 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012r. poz.647, ze zm.), je żeli jest mowa o "obszarze problemowym " - nale ży przez to rozumie ć obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub wyst ępowania konfliktów przestrzennych wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego województwa lub okre ślony w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy; W planie województwa pomorskiego obszar gminy Chmielno nie jest obj ęty żadnym z przedstawionych w tym dokumencie obszarów problemowych. Analizuj ąc uwarunkowania lokalne nale ży jednak stwierdzi ć, że w gminie Chmielno wyst ępuj ą sytuacje potencjalnie konfliktowe w obszarach, które mo żna nazwa ć obszarem problemowym w skali gminy. Jest nim przykładowo obszar konfliktowy ze wzgl ędu na sąsiedztwo kolizyjnych funkcji (mieszkaniowa, produkcyjna) to wskazany w zał. 3 (Kierunki) teren 1.3.MN w Chmielnie .

7 Art. 4 ust 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 64 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3. Rekomendacje

Inne, nie b ędące planami miejscowymi, instrumenty polityki przestrzennej, do zastosowania w Gminie Chmielno dla realizacji wyznaczonych celów oraz kierunków rozwoju przestrzennego to np.: − ró żnego rodzaju regulacje takie jak normatywy, standardy, plany u żytkowania terenu opracowane dla wybranych fragmentów gminy itp., zalecane zwłaszcza dla nowych terenów przewidywanych do intensywnego zagospodarowania np. rekreacyjnego, mieszkaniowego − instrumenty zarz ądzania ekonomicznego- np. subwencje, ulgi, podatki, obligacje, programy finansowe itd. wspieraj ące działalno ści korzystne dla zagospodarowania przestrzennego gminy, − instytucje- np. korporacje, agendy rozwojowe, o środki pomocy technicznej dla lokalnej społeczno ści itd. − inne plany rozwoju lokalnego- np. plany struktury, plany operacyjne, plany działa ń, programy, strategie, programy rozwoju infrastruktury, plany „tematyczne”, studia i projekty urbanistyczne itd. – zwłaszcza dla wsi wskazywanych do specjalnych działa ń ze wzgl ędu na uwarunkowania kulturowe b ądź krajobrazowe, − marketing urbanistyczny – przykłady to np. promocja, oferty lokalizacyjne, kształtowanie produktu lokalnego, strategie rynkowe, analizy rynkowe itd.- zwłaszcza dla nowych terenów inwestycyjnych − informacja i komunikacja- gminne lokalne rejestry, katastry, np. zabytków, obserwacja, monitoring rozwoju przestrzennego, bazy danych, systemy informacji przestrzennej o terenie, programy edukacyjne dot. rozwoju przestrzennego − działania bezpo średnie- specjalne projekty inwestycyjne gminne czy publiczno- prywatne, programy rozwoju infrastruktury powi ązane z planami wieloletnimi, pozyskiwanie terenów, zbywanie nieruchomo ści, „dostrajanie” terenu do potrzeb inwestycyjnych

Ze wzgl ędu na znacz ące zasoby środowiska kulturowego postuluje si ę pilne uchwalenie gminnego programu opieki nad zabytkami oraz poprzedzaj ącego go opracowania- gminnej ewidencji zabytków. Program opieki nad zabytkami to dokument własny samorz ądu, słu żą cy do podejmowania planowanych działa ń dotycz ących ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego, oparty o przepisy art. 87. ust.2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, sporz ądzany na okres czterech lat, aktualizowany. Program przyjmowany jest przez rad ę gminy uchwał ą, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków (art. 87 ust.3), ogłaszany w dzienniku urz ędowym województwa. Z realizacji programu Wójt Gminy zdaje sprawozdanie po dwóch latach od publikacji radzie gminy (art. 87 ust. 4 i 5 ustawy). Program taki byłby nie tylko realizacj ą obowi ązku ustawowego, ale otwierałby mo żliwo ści skorzystania tak że z zewn ętrznych form pomocy finansowej. W ramach takiego programu mogłyby znale źć si ę takie zadania cz ąstkowe jak np.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 65 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- szczegółowe rozpoznanie zasobu- weryfikacja, uzupełnienie danych dotycz ących zasobu, stworzenie gminnej ewidencji zabytków; - utworzenie bie żą cych (weryfikowanych stale) katalogów zasobu w ró żnych układach tematycznych (dla łatwiejszego operowania informacją w zwi ązku ze zró żnicowanymi potrzebami informuj ącego si ę), w tym zdj ęciowa dokumentacja stanu istniej ącego; - utworzenie w celach promocyjnych informacji na stronach internetowych gminy dot. środowiska kulturowego, (np. strona na bie żą co aktualizowana); - stały monitoring stanu zasobu; - opracowanie zestawów informacyjnych wybranych nieruchomo ści (lokalizacja, wła ściciel, uwarunkowania konserwatorskie, wyci ągi ze strategii, ze studium, z planu miejscowego, inne niezb ędne dane). Proponuje si ę dodatkowo: − opracowanie katalogu gminnego zabytków w formie popularyzatorskiej- np. folder, broszury o poszczególnych obiektach lub obszarach (np. wsiach); − opracowanie odpowiednich ście żek dydaktycznych dla turystów, z wykorzystaniem informacji o walorach kulturowych; − opracowanie zbioru lokalnych legend i opowiada ń przybli żaj ących walory kulturowe; − opracowanie programu edukacyjnego dla szkół przybliżaj ącego walory historyczne i kulturowe (historia, tradycja, zabytki, obyczaj, j ęzyk, dawne nazwy). Rekomenduje si ę opracowanie specjalistycznych studiów np. konserwatorsko – ruralistycznych . Rekomenduje si ę opracowanie studiów tego typu dla wsi Reskowo (wraz ze stref ą ochrony ekspozycji), Ko życzkowo (wraz ze stref ą ochrony ekspozycji). W opracowaniu studialnym obejmuj ącym cenne układy ruralistyczne nale ży okre śli ć przede wszystkim: − przedmiot ochrony wraz ze wskazaniem wszystkich jego elementów, − ograniczenia, nakazy i zakazy w u żytkowaniu i zagospodarowaniu terenów, − działania niezb ędne dla zapobiegania zagro żeniom dla zabytków, − mo żliwo ści wykorzystania obiektów zabytkowych zgodnie z ich rang ą,

Ka żdorazowo szczegółowe studia środowiska kulturowego powinny by ć sporz ądzane w fazie przedprojektowej do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a ich wyniki „skonsumowane” w ustaleniach tych planów. Dopiero plan miejscowy, stanowi ący przepis prawa lokalnego stanowi ć mo że skuteczne narz ędzie ochrony cennych walorów środowiska kulturowego, gdy ż ustalenia ochrony w planie miejscowym s ą jedn ą z form ochrony zabytków.

Rekomenduje si ę opracowanie, z wykorzystaniem zdiagnozowanej sytuacji gminy, prognoz aktualizacji strategii rozwoju gminy .

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 66 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rekomenduje si ę opracowanie przepisów gminnych (np. w oparciu o ustaw ę o samorz ądzie gminnym b ądź now ą ustaw ę krajobrazow ą8) pozwalaj ących na przeprowadzenie rewaloryzacji, estetyzacji, uporz ądkowania zespołów rekreacyjnych w eksponowanych krajobrazowo lokalizacjach. W ramach takich przepisów, na podstawie wykonanych studiów widokowych, analiz krajobrazowych mo żna byłoby dla poszczególnych obszarów okre śli ć niezb ędne działania i ustali ć szczegółowe zasady, wykraczaj ące poza wynikaj ący z aktualnej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zakres ustale ń. Interesuj ącym przykładem mog ą by ć podejmowane przez niektóre gminy uchwały dot. porządkowania reklam na swoim obszarze.

4. Wskazówki dotycz ące badania zgodno ści planów miejscowych z ustaleniami Studium.

Zapisów Studium, w tym graficznych, nie nale ży uto żsamia ć z dawnym planem ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy. Ustalenia planów miejscowych, sporz ądzane zgodnie z zapisami Studium, powinny by ć niesprzeczne, zgodne z głównymi celami i zasadami okre ślonymi w studium i uwzgl ędnia ć w stosownej do skali opracowania dokładno ści istniej ące uwarunkowania, zwłaszcza przyrodnicze i kulturowe. Ze wzgl ędu na cele opracowania Studium i role tego dokumentu jest ono ogólniejsze od miejscowych planów, a plan nie musi by ć kopi ą dokumentu, winien natomiast rozwija ć i uszczegóławia ć rozwi ązania w nim przyj ęte. Zgodno ści planu ze studium nie nale ży traktowa ć dosłownie. Nie nale ży przenosi ć wprost ustale ń graficznych, w tym zasi ęgów poszczególnych terenów, rodzajów funkcji czy przeznacze ń z map w skali 1:10 000 ( z mapy topograficznej na jakiej zostało sporz ądzone Studium) na mapy 1:1000 czy 1:500 wykorzystywanych dla potrzeb sporz ądzania planów miejscowych. Ka żdorazowo nale ży dokona ć odpowiedniej do istniej ących uwarunkowa ń oraz skali opracowania korekty, z uwzgl ędnieniem np. stanu własno ści (mapa topograficzna b ędąca podstaw ą cz ęś ci graficznej studium nie w pełni jest zgodna z innymi podkładami geodezyjnymi, w tym z map ą zasadnicz ą). Zasi ęgi poszczególnych form u żytkowania mog ą w planie miejscowym ulec drobnym korektom po szczegółowym rozpoznaniu uwarunkowa ń danego obszaru planistycznego.

Wi ążą ce dla ustale ń planów miejscowych s ą ustalenia studium dotycz ące: - okre ślenia obszarów dla których sporz ądzanie planu miejscowego jest obowi ązkowe, na podstawie przepisów szczególnych; - obszarów oraz zasad ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, ochrony krajobrazu kulturowego; - obszarów oraz zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków; - obszarów rozmieszczenia inwestycji celu publicznego lokalnego i ponadlokalnego; - obszarów przestrzeni publicznych;

8 Prezydencki projekt ustawy z dnia 21 maja 2013r. o zmianie niektórych ustaw w zwi ązku ze wzmocnieniem narz ędzi ochrony krajobrazu – b ędący przedmiotem konsultacji społecznych do dnia 20 czerwca 2013r.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 67 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- obszarów wymagaj ących zmiany przeznaczenia na cele nierolnicze, dla których zamierza si ę sporz ądzi ć plan miejscowy (przy czym granice poszczególnych planów miejscowych nale ży ustala ć po analizie- zgodnie z art. 14 ust 5 ustawy); - obszarów wskazanych do przekształce ń, rehabilitacji, rewitalizacji. Wska źniki okre ślone w studium maj ą znaczenie jako postulowane, zalecane. Inne zapisy Studium maj ą charakter informacyjny, diagnostyczny, koncepcyjny. Stanowi ć powinny zalecenie, postulat lub informacj ę , uwarunkowanie dla rozwi ąza ń planistycznych. Drobne korekty zasi ęgów polityk przestrzennych czy przewa żaj ących form u żytkowania, funkcji o ile nie naruszaj ą zasad rozwi ąza ń układów liniowych, logiki niezb ędnych rezerw terenowych i generalnej struktury przestrzennej (pokazanej na zał. graficznym- Kierunki zagospodarowania przestrzennego – zał nr 3) nie stanowi ą sprzeczno ści z regulacjami zapisanymi w Studium. W ramach terenów o przewa żaj ącej funkcji czy sposobie u żytkowania nale ży uwzgl ędni ć uzupełniaj ące funkcje usługowe, zieleni, a tak że niezb ędne rozwi ązania obsługi komunikacyjnej i in żynieryjnej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 68 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

5. SYNTEZA USTALE Ń STUDIUM. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH USTALE Ń.

5.1. Cel opracowania

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno jest dokumentem planistycznym, który okre śla polityk ę przestrzenn ą gminy, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego, uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, bierze pod uwag ę strategi ę rozwoju gminy Chmielno oraz potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy, w tym wyra żone w zło żonych wnioskach. Jest to aktualizacja dotychczasowego dokumentu z 2002r., obejmuje obszar gminy w jej granicach administracyjnych.

Główne cele opracowania to: - rozpoznanie i ocena uwarunkowa ń rozwoju gminy, z aktualizacj ą dotychczasowych uwarunkowa ń; - okre ślenie celów polityki przestrzennej i wynikaj ących z nich kierunków zagospodarowania, pozwalaj ących na koordynacj ę zamierze ń władz samorz ądowych w zakresie inwestycji, aktywizacji gminy, poprawy jako ści życia mieszka ńców , przy zało żeniu ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego, krajobrazu; - stworzenie podstawy dla koordynacji planów miejscowych sporz ądzanych w obszarze gminy; - wskazanie postulowanych oraz niezb ędnych działa ń lokalnych oraz ponadlokalnych dotycz ących zagospodarowania pozwalaj ących na realizacj ę zało żonych celów.

5.2. Synteza ustale ń studium.

Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy zostały okre ślone w formie: - ustale ń ogólnych odnosz ących si ę do całego obszaru gminy; - ustale ń szczegółowych odniesionych do stref i obszarów, wyodr ębnionych w granicach gminy, b ędących uzupełnieniem ustale ń ogólnych i wynikaj ących z uwarunkowa ń tych obszarów. Przyj ęto za podstaw ę dotychczas wyznaczane kierunki rozwojowe gminy Chmielno, dotychczasowy plan ogólny gminy, stan faktyczny zagospodarowania i zabudowy, stan zdecydowany ustalony obowi ązuj ącymi planami miejscowymi oraz wydanymi decyzjami o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Zasi ęgi potencjalnych terenów inwestycyjnych w gminie zmodyfikowano nieco w stosunku do dotychczasowego Studium z 2002r., rezygnuj ąc z terenów dot ąd niezabudowanych, a poło żonych w konfliktowych przyrodniczo lokalizacjach.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 69 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Polityka przestrzenna gminy jest kontynuacj ą dotychczasowej, nie przewiduje si ę wi ększych zmian. Prognoza demograficzna b ędąca podstaw ą rozwi ąza ń przestrzennych do roku 2030 szacuje liczb ę ludno ści gminy na 8190 osób stałych mieszka ńców, zakłada wzrost o ok. 18% wi ęcej jak w roku 2010. Szacowane zapotrzebowanie na nowe tereny mieszkaniowe przy zało żeniu poprawy standardów zamieszkiwania to min. 105 ha Gmina Chmielno poło żona jest w obszarze regionu kaszubskiego, w bliskim s ąsiedztwie Trójmiasta. Uwarunkowania poło żenia, walory przyrodnicze, krajobrazowe oraz zwi ązane z dziedzictwem kulturowym stanowi ą o tym, że jest to obszar bardzo atrakcyjny, predestynowany dla rozwoju wszelkich form turystyki. Miejscowo ść Chmielno pełni rol ę ośrodka obsługi ruchu turystycznego, a tak że o środka usługowego i administracyjnego obsługuj ącego gmin ę. Uzupełniaj ącym o środkiem usługowym jest wie ś Miechucino, a najbli ższym o środkiem usługowym ponadpodstawowym jest miasto Kartuzy (o środek powiatowy). Niemal cała gmina poło żona jest w granicach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, co determinuje mo żliwo ści rozwojowe, ale daje tak że szereg ogranicze ń, w tym prawnych dotycz ących zagospodarowania przestrzennego. Wyznaczone w Studium nowe tereny inwestycyjne uwzględniaj ą i przekraczaj ą prognozowane potrzeby nowych terenów rozwojowych mieszkaniowych do roku 2030, gdy ż przyj ęto zasad ę maksymalnie mo żliwego uwzgl ędnienia składnych wniosków dotycz ących zmian przeznaczenia gruntów, bior ąc pod uwag ę atrakcyjno ść poło żenia obszaru gminy, tak że dla mieszka ńców Trójmiasta (w obszarze tzw. Gda ńskiego Obszaru Metropolitalnego). W zakresie funkcji gminy ustala si ę: funkcjami głównymi obszaru gminy Chmielno pozostaje rolnictwo, a tak że turystyka i rekreacja oparta o walory przyrodnicze i krajobrazowe, uzupełniaj ąca funkcja - mieszkalnictwo. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy: Wyznaczono tzw. obszar mo żliwego docelowego zainwestowania obejmuj ący obszary ju ż zabudowane (kontynuacji zabudowy) z mo żliwo ści ą uzupełniania, przekształcania i dog ęszczania istniej ącej struktury lub przeznaczone do zabudowy wg planów miejscowych (o zdecydowanym przeznaczeniu), a tak że obszary rozwoju zabudowy (nowe tereny inwestycyjne nierolnicze, dla takich głównych funkcji jak mieszkalnictwo jednorodzinne, zabudowa letniskowa, zabudowa usług turystycznych, usługi, zabudowa mieszkaniowo- usługowa). Pozostały obszar gminy to tzw. obszar przestrzeni chronionej (niezabudowany, nie przeznaczony do zabudowy), gdzie inwestowanie ma być bardzo ograniczone (jednie zabudowa zwi ązana gospodark ą roln ą lub le śną, niezb ędna infrastryktura techniczna, komunikacyjna ). Dla skupisk istniej ącej i zdecydowanej planami zabudowy wyznaczono tzw. obszary zwartej zabudowy wsi, w rozumieniu przepisów dot. parku krajobrazowego; wyznaczono je dla wsi: Chmielno, Garcz, Kożyczkowo, Cieszenie, Reskowo, Miechucino, Borzestowo, Borzestowska Huta, Ł ączy ńska Huta, Zawory. Łącznie w obszarze gminy zgodnie z obowi ązuj ącymi planami miejscowymi pod ró żnego rodzaju zabudow ę przeznaczonych jest ponad 224,93 ha gruntów tj. 2,84% ogólnej powierzchni. Nowe tereny rozwojowe wg Studium to ł ącznie ok. 217,33 ha, w tym dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ok. 158,7ha, dla zabudowy mieszkaniowo-

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 70 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

usługowej 2,69ha, dla usług 9,76ha dla usług turystyki, rekreacji, wypoczynku- 30,55ha, dla zabudowy rekreacyjnej, letniskowej 15,63ha. Najwi ększe powierzchniowo tereny rozwojowe wyznaczono w obr ębach Chmielno, Miechucino, Borzestowska Huta Zawory, Borzestowo.

Nie wyznacza si ę w obszarze gminy obszarów dla lokalizacji elektrowni wiatrowych, dopuszcza si ę lokalizacje urz ądze ń wykorzystuj ących energie odnawialn ą w formach energetyki rozproszonej, nie wskazuj ąc ich konkretnych lokalizacji, poza terenem w miejscowo ści Maks (teren ES – dla lokalizacji elektrowni solarnej, na gruntach gminnych). W zakresie zró żnicowania polityki przestrzennej ustala si ę podział obszaru gminy na strefy funkcjonalno-przestrzenne, granice stref pokazano na zał. 3 : A- wielofunkcyjne o środki wiejskie – obejmuj ące najwi ększe miejscowo ści wraz z najbli ższymi terenami otaczaj ącymi, wyró żniono A1- Chmielno, A2-Miechucino, A3 – Garcz B – strefa rolno-le śna z przewag ą zabudowy skupionej w miejscowo ściach – strefa mieszkalnictwa uzupełniaj ącego- obejmuje obszar wokół miejscowo ści B1-Ko życzkowo, B2- Reskowo-Cieszenie, B3- Borzestowo C- strefa rolno-le śna z przewag ą osadnictwa rozproszonego D- strefa rekreacji pobytowej i rozwoju usług turystyki – obejmuj ąca obszary koncentracji obiektów i terenów rekreacyjnych, D1-otoczenie jez. Białe-Kłodno-Rekowo-Małe Brodno, D2- otoczenie jez. Radu ńskiego Dolnego, D3- otoczenie jez. Wielkiego i Długiego, D4- otoczenie jez. Bukrzyno Du że i jez. Ostrzyckiego E- strefa rozwoju mieszkalnictwa – wie ś Maks F – strefa ochrony walorów środowiska przyrodniczego i krajobrazu - obejmuj ąca obszar doliny rzeki Łeby , stanowi ący korytarz ekologiczny W strefach tych okre ślono podstawowe zasady zagospodarowania. Dla całego obszaru gminy, z wyró żnieniem obszaru kontynuacji zabudowy oraz obszaru rozwoju zabudowy okre ślono zasady i kierunki zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla poszczególnych rodzajów dominuj ącego przeznaczenia tak że zalecane wska źniki (takie jak np. minimalna wielko ść nowowydzielanej działki, wielko ść powierzchni biologicznie czynnej, wska źniki miejsc postojowych, wska źniki intensywno ści zabudowy), do zastosowania w planach miejscowych. Podkre ślono znaczenie wła ściwego zagospodarowania przestrzeni chronionej, w szczególno ści uwarunkowania prawne, ograniczenia i zakazy wynikaj ące z ustanowionych form ochrony przyrody (w granicach Parku Krajobrazowego). Studium okre śla obszary i zasady ochrony środowiska, przyrody, krajobrazu kulturowego, ze szczególnym uwzgl ędnieniem zasad ochrony i kształtowania krajobrazu, kształtowania osnowy ekologicznej gminy, a w terenach zabudowanych i rozwojowych zasady kształtowania ekologicznych warunków życia ludzi. Dla poszczególnych, wyró żnionych na podstawie opracowania ekofizjograficznego kompleksów turystyczno-rekreacyjnych okre ślono kierunki kształtowania i rozwoju, przyjmuj ąc, że dla tych obszarów najistotniejsze jest odpowiednie okre ślenie charakteru i nat ęż enia funkcji rekreacyjnych . Studium wskazuje główne szlaki turystyczne – piesze , rowerowe i wodne, a tak że kierunki zagospodarowania z nimi zwi ązane.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 71 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Najwa żniejsze obszary i zasoby środowiska obj ęte ochron ą w gminie Chmielno to: Kaszubski Park Krajobrazowy z otulin ą, obszary Natura 2000, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, użytki ekologiczne, w Studium proponuje si ę dodatkowo obj ęcie ochron ą w formie rezerwatu Czapiewski Młyn - rezerwat torfowiskowy, Jezioro Bukrzyno Małe- rezerwat krajobrazowy, 10 u żytków ekologicznych, postuluje si ę sporz ądzenie szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej i ustanowienie pomników przyrody. Obszary i obiekty dziedzictwa kulturowego chronione i postulowane do ochrony to: strefy ochrony archeologicznej obejmujące stanowiska archeologiczne (108 wg ewidencji wojewódzkiej), 5 obiektów wpisanych do rejestru zabytków, 7 zabytków rejestrowych archeologicznych, 126 obiektów zabytkowych w woj. ewidencji, zabytkowe układy ruralistyczne i ich warto ściowe przedpole. W Studium wskazuje si ę na piln ą potrzeb ę sporz ądzenia gminnej ewidencji zabytków oraz Programu opieki nad zabytkami. W celu wła ściwego kształtowania krajobrazu gminy okre śla si ę zasady dot. nowej zabudowy, nawi ązuj ące do zasad tradycyjnego budownictwa regionalnego.

Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej: okre ślono w oparciu o dotychczasowe opracowania planistyczne oraz materiały, programy i plany gminy. - gmina Chmielno poło żona jest w zasi ęgu obszaru oddziaływania transportowych korytarzy regionalnych pojeziernego i kaszubskiego, wg planu województwa szczególnie wa żne s ą trasy drogi wojewódzkiej nr 211 – klasy G, drogi wojewódzkiej nr 228 klasy Z, drogi te wymagaj ą odpowiedniej modernizacji i przebudowy, drogi te zapewniaj ą obsług ę ruchu wewn ętrznego oraz tranzytowego; - dla drogi nr 211 wa żne jest ograniczenie dost ępno ści trasy dla nowopowstaj ącej zabudowy , porz ądkowanie wjazdów indywidualnych, ew. budowa jezdni zbiorczo- rozprowadzaj ących; dla drogi 228 planuje si ę przebudow ę obiektu mostowego na przesmyku jez. Radu ńskich, realizacja ście żki rowerowej i chodnika; - nie przewiduje si ę modernizacji linii kolejowej nr 229 znaczenia lokalnego na odcinku Kartuzy- L ębork, gmina le ży w zasi ęgu obsługi potencjalnego w ęzła integracyjnego komunikacyjnego – dworca kolejowego w Kartuzach; - istniej ące drogi gminne i powiatowe wymagaj ą modernizacji i poprawy stanu bezpiecze ństwa, modernizacja sieci drogowej w gminie powinna uwzgl ędnia ć ich hierarchizacj ę, wskazana poprawa stanu technicznego (np. nawierzchnie, likwidacja ubytków); dla dróg powiatowych ze wzgl ędu na ich znaczenie dla obsługi ruchu turystycznego wa żne jest uporz ądkowanie przekrojów dróg, modernizacja nawierzchni, wprowadzenie elementów bezpiecze ństwa ruchu, odpowiedniego oznakowania, budowa ście żek rowerowych lub ci ągów pieszo-rowerowych; - ze wzgl ędów krajobrazowych istotne jest zachowanie przedpola widokowego na jeziora z dróg wojewódzkich nr 228 i 211 i dróg powiatowych; - wskazuje si ę trasy rowerowe o znaczeniu mi ędzyregionalnym nr 15 , regionalnym nr 115, przebieg tras pokazano na zal. graficznym Kierunki- zał. nr 3 , a tak że trasy o lokalnym charakterze w Kaszubskim Parku Krajobrazowym; szlaki turystyki motorowej i szlaki turystyki wodnej; trasy turystyczne , w tym piesze pokazano na dodatkowym zał. graficznym pn. Schemat rozwoju turystyki i rekreacji (zał. do cz. tekstowej); - wskazuje si ę na potrzeb ę organizacji miejsc parkingowych, miejsc obsługi podró żnych w tym turystów;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 72 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- kierunki rozwoju infrastruktury technicznej wodno-kanalizacyjnej okre ślono w oparciu o dokumenty gminne, zakłada si ę odpowiednie do ustalonych kierunków rozwoju zabudowy sukcesywne rozbudowy sieci wodoci ągowych oraz kanalizacyjnych; - planuje si ę rozbudow ę i modernizacj ę stacji uzdatniania wody w Chmielnie, w Cieszeniu, w m. Przewóz Malinowo, - uwzgl ędnia si ę ustanowion ą (w 2006r.) aglomeracj ę Chmielno z oczyszczalni ą w Ko życzkowie, z jej aktualizacj ą - wył ączaj ącą z dotychczasowego obszaru wie ś Borzestowo; istniej ąca oczyszczalnia ma ok. 50% rezerw ę w przepustowo ści, co umożliwia dalsze sukcesywne kanalizowanie obszaru gminy; - wskazuje si ę wariantowe rozwi ązania rozwoju kanalizacji w rejonie du żych nowoplanowanych terenów rozwojowych Przewóz Maks, Sznurki, Lampa; - wskazuje si ę na potrzeb ę budowy kanalizacji w Borzestowie, a tak że w rejonie Borzestowo-Zajezierze-Miechucino; - kierunki rozwoju infrastruktury wodno-kanalizacyjnej pokazano na zał ączniku graficznym do uchwały dot. Studium- zał. 4 w skali 1:20 000; - kierunki rozwoju systemów dot. zaopatrzenia w gaz, ciepło, energie elektryczn ą i paliwa gazowe okre ślono w oparciu o aktualny z 2012r. „Plan zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe”; - kierunki rozwoju systemów gospodarki odpadami okre ślono zgodnie z obowi ązuj ącymi dokumentami regionalnymi

Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym - dopuszczono lokalizacj ę tego typu inwestycji w terenach istniej ących i planowanych do rozwoju, wskazuj ąc teren w m. Miechucino (6.11UT/US) dla terenu sportowo-rekreacyjnego z ew. towarzysz ącą funkcj ą obsługi turystyki

Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym - wskazano inwestycje mog ące dotyczy ć obszaru gminy, zgodne z programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, z wieloletnim Planem Inwestycyjnym Woj. Pomorskiego na lata 2008-2013, wynikaj ące z programu udra żniania rzek – Chmielonko- rzeka Radunia, Ko życzkowo, Młyn Dolny – rzeka Łeba; - nie przewiduje się w obszarze gminy realizacji zada ń rz ądowych

Obszary obowi ązkowego sporz ądzenia planów miejscowych- nie wskazuje si ę takich obszarów, poza terenem dla realizacji przestrzeni publicznych o znaczeniu lokalnym- teren 6.11. US/UT w Miechucinie.

Obszary dla których gmina zamierza sporz ądza ć plany miejscowe - s ą to wszystkie wskazane na rysunku Studium na zał. 3 obszary tzw. rozwojowe zmieniaj ące przeznaczenie rolne na nierolniczne, przy czym wskazano obszary priorytetowe, w śród których umieszczono obszary dla których zamierza si ę wprowadzi ć zapisy dot. wył ączenia spod zabudowy (zakazy zabudowy) ze wzgl ędu na wymóg skutecznej ochrony krajobrazu otwartego przed zainwestowaniem.

Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą- określono dla rzek Radunia i Łeba, zasi ęgi pokazano na planszach graficznych Studium.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 73 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Obszary osuwania si ę mas ziemnych - nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska , jednak że ze wzgl ędu na urozmaicon ą rze źbę terenu, na znacznych spadkach terenu nale ży liczy ć si ę z potencjalnym zagro żeniem.

Obszary dla których wyznacza si ę w zło żu filar ochronny ;obszary pomników zagłady – nie wyst ępuj ą w gminie.

Tereny zamkni ęte – tworz ą je wył ącznie tereny kolejowe, nie maj ą stref ochronnych, tereny zamkni ęte wskazano na planszach graficznych Studium.

Obszary do przekształce ń, rehabilitacji i rekultywacji – wskazuje si ę obszar wsi Chmielno i Miechucino do działa ń rewaloryzacyjnych, a do przekształce ń, rewitalizacji, rehabilitacji zespoły rekreacyjne nad jeziorami w m. Zawory, zespoły nad jez. Radu ńskim Dolnym i nad jez. Długim.

Obszary problemowe – wskazano obszar potencjalnie konfliktowy ze wzgl ędu na sąsiednie funkcje – Chmielno teren 1.3MN.

Studium okre śla podstawowe zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej w oparciu o opracowanie ekofizjograficzne oraz o prawo miejscowe dot. Kaszubskiego Parku Krajobrazowego.

5. 3. Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń

Przyj ęte rozwi ązania projektowe dotycz ące kierunków zagospodarowania, celów polityki przestrzennej, sposobów i zasad zagospodarowania uzasadnione s ą istniej ącymi uwarunkowaniami wewn ętrznymi, poło żeniem gminy, potencjałem wynikającym z warunków naturalnych, z analizy obecnych silnych i słabych stron gminy, ogranicze ń i mo żliwo ści rozwojowych. Zaproponowane rozwi ązania dotycz ące zagospodarowania przestrzennego wynikaj ą z wy żej wymienionych przesłanek, w tym zapisanych w dokumentach strategicznych oraz dotychczasowym studium, a tak że z przeprowadzonych analiz i studiów wyj ściowych oraz zebranych w trakcie procedury planistycznej licznych wniosków. Znaczna cz ęść proponowanych ustale ń, zwłaszcza dotycz ących ochrony środowiska, przyrody, krajobrazu wynika z obowi ązuj ącego stanu prawnego dotycz ącego ustanowionych lub planowanych do ustanowienia form ochrony przyrody, zwłaszcza dot. Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (obowi ązuj ące prawo miejscowe – Uchwała Sejmiku z 2011r.) .

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno 74 Cz ęść B KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO