nr.1 Kyrkjeblad for Gloppen februar 2015 Årgang 45

Tema: Jubileumsboka for Vereide kyrkje Februar 2015

Godt nytt kyrkjebladår!

Versågod, her er det første nye kyrkje- bladet i det nye året. Vi har tenkt å “halde stilen” med mange sider, store bilde og stor breidde på stofftype og tema. Sjølv om redaksjonen arbeider gratis og distribusjonen skjer på dugnad, veit vi at alt kostar pengar. Prisane både på trykking og layout har vore konstante, men sidan trykkinga søkje i Litauen, blei prisen påverka av kroneverdien i høve til Euro. Det går truleg mot eit lite underskot for året som gjekk, seier kasseraren. Difor er det spennande når vi no sender ut blankettar allereie i nummer 1, kor mykje bladpengar som kjem inn. Vi har tenkt å setje tæring etter næring, Innhald Gina-Agathe Tytingvåg song og Hanna Kvernevik spelte fele som det heiter på fagspråket. Og som nr. på «Det hev ei rosa sprunge» under Musikklinja på Firda før sagt: Dei fleste som betaler, betaler 1 vidaregåande skule sin adventskonsert i Vereide kyrkje. faktisk nok, dersom fleire av dei som les bladet betaler for seg. Så om du ikkje har gjort det før, gjer du det kanskje no. FOR TANKE OG TRU

Tema Jubileumsboka for Vereide kyrkje er Andakt ved Oddlaug Vereide side 3 utgangspunktet for ein del av arti- Ein samtale ved Olav Søreide side 6 klane. Sjølve bokmeldinga kan du lese i julenummeret. Vi har laga stoff som Absalon Absalonson ved Asbjørg Apalset side 8 skal vere utfyllande kommentarar eller Spaltisten Olaf Sigurd Gundersen side 13 apropos til stoff i boka. Og skulle det føre til at du kjøper boka, var det det Min salme ved Anne Berta Kleppenes side 31 vi håpa på! Asbjørg Apalset skriv på side 8 til 11 om Absalon Absalonson som var prest i Vereide, og går grundi- gare til verks enn boka gjer. Spaltisten DETTE VAR VI MED PÅ sine kommentarar side 13 og samtalen med Oddlaug Vereide side 6 har jubi- leumsboka som bakgrunn og refe- Firda sin adventskonsert ved Harald Aske side 14 ranse, og også minna om då orgelet i Lysmesse med konfirmantane ved Harald Aske side 22 Vereide vart sett inn på side 12, viser til artikkelen i boka. Hyarane song jula inn side 36 Skulegudsteneste i Sandane kyrkje Framsida ved Harald Aske side 17 er levert av Ronny Solheim som har Adventssamling i Hyen side 18 vore hovudfotograf for jubileumsboka. Du kjenner nok att glasmosaikken Juletrefestar i Hyen ved Aslaug Heimset Larsen side 20 i korvindauget i kyrkja. Ser du fiskane? Lysmesse i Gimmestad ved Harald Aske side 22 Stallmesse i Breim ved Venke Kollbotn side 24 Soul Children jubilerte for 10 år side 26 Den store barnedåpen ved Gunn Hole side 28

2 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Andakt

Oddlaug Vereide

Gå til kyrkje

tilgjeving. Ein ung leia ein gamal til alterringen, granne ”Lat oss ikkje halda oss borte ved sida av granne, organisasjonsmenneske med ulikt syn på arbeidsmåtar og oppgåver, alle knela i lag ved når kyrkjelyden vår samlast, alterringen. Møte med Gud, tilgjeving og fornying. som somme plar gjere, men lat Guds velsigning fekk vi med oss ut. Klokkeslaga minte oss om den treeinige Gud. Det var godt å få sitje i oss setje mot i kvarandre.” still ettertanke under postludiet. Vi hadde vore i Guds hus, kjent på eit stort fel- Hebr 10.25 lesskap. «Lat oss ikkje halde oss borte…» Tenk om klokkene i kyrkjene våre slutta å ringje fordi vi ikkje møtte opp! Kva ville vi då misse? Livet sine største dag skriv eg om kyrkjegang og det kyrkja står for. høgdepunkt feirar vi i kyrkja. Og finst det ord som kan Som klokkar i Vereide kyrkje i over 20 år var eg gje meir trøyst ved ei båre enn orda om det evige livet? nøydd å gå i kyrkje nesten kvar søndag. Hadde eg Vi er privilegerte som har fått ein kristen arv. Ingen I ikkje hatt denne tenesta, så hadde eg ikkje gått så må få ta frå oss desse verdiane. Det er faste haldepunkt ofte til kyrkje. Mang ein søndagsmorgon når eg vakna, i livet vårt. Eg vert meir og meir takksam for kyrkjene: tenkte eg: «Å, kor godt det hadde vore å dorme ei stund Stavkyrkjene, dei små og gamle, steinkyrkjene, dei til.» Men opp måtte eg, og til kyrkje bar det. Det var ruvande kyrkjene med høge tårn, arbeidskyrkjene. Dei godt å kome inn i kyrkjerommet og vere der heilt åleine. står der og vitnar kvar for seg, levande steinar som talar Der var ei atmosfære som ikkje finst i andre rom. Eg var til kvar ny generasjon. Eg får så lyst til å sjå inn, - setje komen inn i eit heilagt hus, Guds hus. meg stilt ned, kjenne den heilage roa, og be om at husa Så kom kyrkjefolket. Kyrkjeverten delte ut bøker, må bli fylte av menneske og at Guds Ande må få verke. Kristus-lyset vart tent på lysgloben, og fleire tende små I kyrkja er det som i andre heimar, det skifter med sorg lys frå Kristus-lyset, bad ei stille bøn for seg sjølve eller og glede, med krangel og uro, men også med omsorg sine næraste, eller mintest i takksemd dei som hadde gått og kjærleik, og ei felles tru. Det er trua som er limet over grensa. i kyrkja. «Lat oss ikkje halda oss borte når kyrkjelyden Det var kjekt når dåpsfolket kom til kyrkje, høgtids- vår samlast, som somme plar gjere, men lat oss setje mot stemte, glade og spente. Konfirmantane fann arka som i kvarandre» (Hebr.10,25). Ei stor kristen forsamling dei skulle fylle ut, - kviskra, var litt urolege, men stilna gjev glede og mot, lovsongen blir sterkare. Vi får større når gudstenesta tok til. Vi tilsette bad alltid ei bøn i sa- arbeidslyst og frimod til å tene Gud og menneske. Folk kristiet før gudstenesta, takka Gud for at vi fekk samlast, på kyrkjeveg er eit demonstrasjonstog. Og medan vi og kjende at det var rett å vere i kyrkja. Orgelmusikken er inne i kyrkja, står bilane utanfor og vitnar for dei fylte kyrkjerommet. Det var helg og høgtid. Salmesongen vegfarande om at her er det mange som trur. lydde frå gamle og unge. Så kom syndsvedkjenninga. Søndag er helgedag. Helging er eit forhold mellom Ver meg nådig, Gud, - eg har såra deg med tankar, Gud og oss, og kan føregå kvar som helst, men ved å ord og gjerningar. Tekstlesingar på same temaet som vere i Guds hus og i andre kristne forsamlingar, får vi preiketeksten. Så stod presten på preikestolen. Vi har hjelp i gudslivet vårt på ein særleg måte. Det gjev inspi- meiningar om prestar og preiker, og likar kanskje minst rasjon og åndeleg mot. dei preikene som treffer oss mest. Eg seier: Preikene var Dei unge i Noreg må vinnast for Gud, skreiv Matias godt førebudde, til hjelp på livsvegen og målet Gud har Orheim. Skal vi framleis vere eit kristent land, må vi sett: Eit evig liv. få ungdomen med. Vi har ingen andre til å bere arven Dåp var det finaste. Eit lite barn vart bore fram til vidare. Dei er framtida. Gud og lagt i Hans armar. Det rann mang ei tåre både frå Bøna vår er at vi får ha ei kyrkje som rettleiar for foreldre, fadrar og oss andre ei slik høgtidsstund. tru og liv. Vi takkar Gud for alt han har gitt oss i denne Nattverden er for alle oss som treng Guds hjelp og underlege kyrkja vår.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 3 Frå redaksjonen

Feil som manglar og ny sjanse Det mangla ikkje på feil i julesøndags- Knekte du julenøttene? skulekryssordet! Vi har likevel fått inn svar utan feil. Men for at fleire skal få sjansen, Vi håpar riktig mange hadde det kjekt med Isracet utset vi premieringa til neste nummer, og oppgåvene i julenummeret, og takkar for Namnet på vinnaren er enkelt å finne: Det kjem med fleire stikkord der desse mangla. dei innsende svara. Her er løysingane: var ikkje Seime, som snurra, og ikkje Reed, Ny frist er 15. mars. som hadde kvit bil – altså må føraren av den Kven hadde vore i kakeboksen? blå vinnarbilen vere Hetle. Han kan ikkje Vassrett: Loddrett: Mistanken bør gå mot Lotte, sidan ho tyde- ha køyrt Volvo, sidan den blei ståande fast, 1. Dyr 21. Båtrip legvis veit kva boks berlinerkransane var i. og heller ikkje Opel, fordi Opel-eigaren 4. Pris 23. Varm har køyrt Kandalsruta i 3 somrar og Hetle 57. Teikna 26. Dyrebustad Julenøtter nettopp har teke sertifikat, så då står vi att 81. Eks biskop 76. Den hallar mot djupet Her må vi gjere eit baklengs reknestykke. med Toyota. På andreplassen må vi finne 176. Veks 78. Lei åtferd Nøtta som tante Sofie skal få, pluss to nøt- Seime, som snurra, medan Reed må vere den 113. Kalle opp over radio ter på kvar til mor og far, totalt 5 nøtter, uheldige som køyrde seg fast med Volvoen. 200. Personleg pronomen utgjer ein fjerdepart av nøttene som blei Seime må dermed ha køyrt Opel. 258. Vekst fordelte andre juledag – altså var det 20 259. Moderne nøtter før dei delte. Desse 20 var to femte- Juleselskapet partar av nøttene som blei fordelte fyrste Her er den raskaste vegen til mål å setje opp juledag (tre born fekk kvar sin femtepart) ei liste over kven av kvinnene kvar mann – altså var det 50 nøtter då dei begynte ikkje kan sitje attmed, og kven av mennene KOM PÅ MARIMESSEBASAR! delinga den dagen. Etter at dei hadde delt kvar kvinne ikkje kan sitje attmed. Ut frå Fredag 21.mars kl. 18.00 opnar basaren ut nøtter julekvelden skulle det då eigentleg desse listene kan ein med litt pusling finne til Det Norske Misjonsselskap i Sandane vore att 51 nøtter, viss ikkje Else hadde fått opptil fleire bordplasseringar som tilfreds- kyrkje. Ingvald Andersen Frøyen fortel og den dårlege nøtta – og dette er halvparten stiller alle krava, så det blei nok med tida mat forkynner. Han er oppvaksen på Madagas- (tre sjettepartar) av utgangspuktet, som å få. kar og var misjonær i Mali. No arbeider dermed var 102 nøtter. han for NMS på heimebane. Han viste konfirmantane våre kva misjon handlar om, då han var med på leiren på Neshol- men i haust. På basaren skal det sjølvsagt òg bli song og musikk, både til å høyre på Marimesse – tid for misjon og ta del i. Sveler og vaflar med alt som høyrer til, ei skulle berre visst kva dei sette i gang i den veldige voksteren i kyrkjene i Kina. skal vi kose oss med. Dei i Gloppen, dei som samlast på Mardal For «Den enorme kirkeveksten har ført til fem foreiningane for NMS Dmarimessedag 25.mars i 1881! Snart vart stor prestemangel i Kina» melder Misjons- kring Gloppefjorden syter det «marimessebasarar» fleire stader kring tidende. Der kan vi òg lese dette: «Det var for det, og mykje meir. fjorden, og folk gjekk «mann av huse». Ja, om lag 3 millionar katolikkar og 1 million Og så lar vi kronene rulle mennene var med, dei òg då, sjølv om det protestantar då kommunistpartiet kom til til misjonen, som dei har var kvinnene som dreiv foreiningane gjen- makta i 1949. I 2010 kom ei amerikansk gjort i 133 år sidan den nom vinterhalvåret. I vår tid er Sandane undersøking fram til at det var 58 millio- fyrste marimessebasaren kyrkje staden for den felles årlege mari- nar protestantar og 9 millionar katolikkar. i Gloppen. Pengane blir messebasaren. No ser vi glimt av det som Mange ekspertar seier no at det er fleire framleis velsigna på veg til kom ut av basarane; blant anna Bibelskulen kristne enn det er medlemmer i kommu- dei som treng dei. Dette er som ligg i millionbyen Changsha, Hunan nistpartiet.» Og talet på kristne i Kina veks tradisjon med meining i! i Kina, der Jon Fitje og sidan Gjertrud var med om lag 10 % kvart år! Dei treng kristen misjonærar. Saman med andre tiltak er undervisning, og det får vi vere med på. skulen del av «Kyrkjeleg undervisning i Det er framleis god grunn til å gå «mann Kina» som er misjonsprosjektet til Vereide av huse» på marimessebasar. Vel møtt i kyrkjelyd. Dette prosjektet er heilt sentralt Sandane kyrkje fredag 20.mars!

Kasserar: Redaksjonsnemnd: Epost: [email protected] Kyrkjeblad for Gloppen Venke Kollbotn, Breim sokn Tore Myklebust, tlf. 456 01 260 Aslaug Heimset Larsen, Hyen sokn www.gloppen.kyrkja.no Tlf. 97 77 73 83 [email protected] Tlf. 57 86 98 67 / 995 24 502 Epost: [email protected] Vidar Bjotveit, tlf. 958 80 030 Epost: [email protected] Utgjeve av sokneråda i Vereide, Breim, Distribusjonsansvarleg: [email protected] Aase Ryssdal Sæther, Gimmestad sokn Gimmestad og Hyen. Kjem ut minst 7 Harald Aske Anders Rinde, administrasjonen Tlf. 57 86 50 51 / 911 07 329 gongar i året på Sandane. Betaling etter Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 Tlf. 57 86 93 06 / 997 20 238 Epost: [email protected] ønske.Bankkonto: 3705 04 71307 Redaktør: Oddvar Almenning [email protected] Rønnaug Ryssdal, korrekturlesar Grafisk design: Snøggbakken Tlf. 57 86 94 24 / 400 04 377 Harald Aske, Vereide sokn tlf. 950 72 392 Trykk: Druka, Klaipeda Epost: [email protected] Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 E-post [email protected]

4 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Leiar

Åse Ryssdal Sæther

Kvifor skal alt forandrast heile tida?

et er så mykje som ikkje er likt seg lenger, seier Til det er å svare at bortfallet av løna klokkarteneste nærmast mange av oss, og går 30 eller 40 år bakover i kan kallast ei kosmetisk endring i høve til det vi kan kome til å D tankane, eller endå meir. Samfunnet som vi kjem sjå i framtida. Frå å vere ein obligatorisk og viktig del av skulen til då, var svært annleis enn i dag på mange måtar, og vi og livet elles til dei aller fleste i landet vårt, er kyrkja i dag blitt likar å minne kvarandre på korleis det var den gongen. meir og meir perifer for mange. Det blir hevda med tyngde frå Tenk at vi, for eksempel, henta den daglege mjølka i spann nokre hold at det berre er eit tids-spørsmål om når kristendom- på meieriet, der meierska sette men er utdøydd i Noreg, og då kan spannet vårt under ein krane på kyrkjene seljast og bli ombygde til veggen og førte eit handtak fram bustadhus, kunstgalleri eller serve- og tilbake – ein liter i gongen – ringsstader, og prestane kan omsku- til spannet var fullt. lerast til å gjere noko fornuftig.

Sidan har det vore mjølk i flaske, Tykkjer vi dette høyrest ut som ein i pose og på kartong, og vi har grei framtidsvisjon? Dersom ikkje, vent oss til det nye kvar gong, er det svært viktig at vi samlar oss så kanskje med unnatak av posane, godt vi kan i arbeidet vårt. Vi har ik- som vi aldri blei glade i. kje uavgrensa med ressursar, verken økonomiske eller menneskelege, og No lurer gjerne lesaren på kvifor det er derfor tvingande nødvendig eg skriv om mjølke-emballasje at vi gjer dei endringane som kan i ein leiarartikkel i Kyrkjebla- strekkje midlane våre lengst råd. Vi det, og planen er sjølvsagt å dra kan ynskje oss tilbake til plaggeko- ein parallell over til kyrkjelege nene og kyrkjebussane si tid, men forhold. Der har det nemleg også dit kjem vi ikkje uansett, og dei skjedd store endringar frå fyrst Samordning = ny giv? ordningane som var gode då, vil ikkje på 60-talet og til no. Den gongen Illustrasjon: OA nødvendigvis vere gode i dag. sat dei gamle mennene framleis helst på høgresida i kyrkja, i mørk Det var denne realiteten som låg bak då frakk og med blankpussa skalle, og dei gamle kvinnene vi i Gimmestad sokneråd tok initiativet til å slå soknet vårt sa- sat på venstresida med svarte silkeplagg der frynsene låg man med Vereide sokn. Etter snart 4 år med altfor mykje paral- i fine render nedover ryggen. På høgtidsdagane var det lell- og dobbeltarbeid såg vi at det kunne vere mykje å vinne på knapt sitjeplassar til alle som ville inn, og 17. mai var det å samlast i eitt sokn, og når dette vert lese, er soknemøta avvikla obligatorisk at også russen kom til Vereidskyrkja; omgjevne og samanslåing truleg eit steg nærare. av ein eim av fest og moro fylte dei fleire benker framme i rommet, helst nær sideutgangen, slik at dei skulle ha kort Ingen ting skulle glede oss meir enn at Gloppefjorden sokn ein veg om dei måtte ut for døra og levere overskotsprodukt. gong i framtida må delast igjen, fordi dei fulle kyrkjene og dei lange køane til tilboda våre gjer det vanskeleg å handtere eit så I tida mellom plaggekonene og oss har mykje blitt skifta stort sokn. Nøkkelen til ein slik situasjon er det ikkje berre vi ut, som prestar, salmebøker og gudsteneste-ordningar, og som sit med, men like mykje du og dei andre lesarane av Kyrkje- somme har etter kvart tykt at det har blitt rikeleg med end- bladet. ringar. Klokkaren er til dømes sakna av mange, som eit fast punkt i tilveret, kunne vi om ikkje anna fått beholde han? Tek du utfordringa?

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 5 Jubileumsboka

-Viktigast at kyrkja står der no

Tekst og foto: Olav Søreide

yrkjebladet har møtt Oddlaug Vereide, klokkar i Vereide kyrkje i K23 år frå 1980 og kyrkjelydssekre- tær i Gloppen i nesten like lang tid. Ute i gangen heng eit Oddvar Torsheim-bilete: «Den gamle fjord-klokkar» - ei gåve som ho set stor pris på. Temaet for samtalen vår er jubileumsboka for Vereide kyrkje og kva som for henne kjennest viktig å få fram når vi jubilerer.

Kyrkja og kyrkjerommet -Kva kjensler har du for kyrkja på Vereide, Oddlaug? -Vereide kyrkje er for meg ein vakker, stø bygning, gammal og ærverdig, rein i utfor- minga inne, men framfor alt eit gudshus fylt med ånd og atmosfære. Gjennom arbeidet mitt som klokkar i Vereidskyrkja gjennom mange år, har eg så ofte opplevd å kome inn i Eg kjem eg ikkje utanom påskedagsgudstenestene! eit heilagt hus og vere der åleine. Eg har kjent på freden og stilla i kyrkjerommet medan eg Fullsett kyrkje, heimkomne påskegjester, born med har gått der og laga til gudstenesta. Ofte kom eg i hug Halldis Moren Vesaas sitt dikt der bukettar av påskeliljer, mektig salmesong og kor, ho skriv om å få «tene ved livsens grunnkjel- der». Ei ekstra høgtid var det når det stod ei messingblåsarar og pauker og ei inspirert preike... blomepynta kiste framme på kyrkjegolvet, og eg kjende korleis livet og døden og vona møttest. Og så gleder eg meg over krusifikset på alteret, kunsten på veggene og over vakre kyrkjetekstilar i alle dei liturgiske fargane som også seier noko om Gud. Skal tru om Det indre livet i kyrkjelyden arbeid i å få fram nyttig og god kunn- folk flest veit kva som finst av slike tekstil- - Eit kjernespørsmål i den nyleg utkomne skap. I tillegg skulle eg så gjerne lese kunstverk og kven som har laga dei? jubileumsboka om Vereide kyrkje er alderen meir om kyrkjelyden og det levde livet -Du har mange slike stunder i kyrkjerom- på kyrkja. Er det viktig for deg å vite kor gjennom hundreåra. Vi må hugse på at met bak deg? gammal kyrkja er? slektledd etter slektledd har hatt kyrkja Oddlaug blir blank i augo når ho ten- - Det er sjølvsagt viktig og interessant å få som midtpunkt rundt høgtider som kjer etter: -Ja, og eg har kome nær mange fastslege kor gammal kyrkja er, men det aller dåp, konfirmasjon, bryllaup og gravferd. menneske, i glade og tunge stunder frå dåp viktigaste er at ho står der no, og at ho blir - Kjeldene til det levde livet i kyrkja er til gravferd. Eg har opplevd så mange gode brukt. Eg meiner at boka er for einsidig opp- vel kanskje færre? møte mellom menneske, og mellom men- teken av rammeverket. Tittelen er «Vereide - Ja, men vi veit mykje om kyrkjelyds- neske og Gud. Nattverden er eit slikt møte kyrkje – kyrkjestad og kyrkjelyd gjennom arbeidet og det indre livet i kyrkjelyden mellom menneske og Gud der den halve 850 år». Det er svært interessant å lese om i vår tid. Boka bør vel også vere ei kjelde alterringen er symbol på samfunn med dei kyrkja på kyrkjestaden, - godt skrive er det til kunnskap om notida for komande som har gått føre oss. også, og det er lagt ned eit stort og viktig slekter.

6 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 som kan hjelpe til med å administrere dette mangfaldet. Prestar og organistar og andre treng avlasting på dette feltet.

Kvinnene i kyrkjelydsarbeidet - Nokre vil kanskje seie at jubileumsboka i liten grad handlar om kvinnene sin innsats i kyrkja og kyrkjelyden? - Ja, og kanskje er det naturleg at det må bli slik, i alle fall når ein ser reint historisk på saka. Eg vil likevel minne om kvinnene sin store innsats innanfor kyrkjelyden med diakoni, misjonsforei- ningar, barneforeiningar og til dels søn- dagsskulearbeid. Konfirmantsamlingar i prestegarden gjennom mange år – også for 50- og 60-årskonfirmantar - har vel ikkje gjort seg heilt sjølv.

No og framover - Kva vil du trekkje fram som dei største stundene dine i Vereidskyrkja, Oddlaug? - Då kjem eg ikkje utanom påskedags- gudstenestene! Fullsett kyrkje, heim- Mangfaldet i kyrkjelyden held på å gløyme og må ta fram bilete for å komne påskegjester, born med bukettar - Det har skjedd og skjer mykje positivt i friske opp att minnet. av påskeliljer, mektig salmesong og kor, kyrkjelyden vår. Marie Sælensminde Rygg - Og du brenn framleis for ungdomsarbei- messingblåsarar og pauker og ei inspi- viser mykje av dette arbeidet gjennom dei det i kyrkjelyden? rert preike… Eg blir rørt og tenkjer på mange fine bileta som har fått plass i boka. - Ja, det gjer eg verkeleg! Og eg synest det heimveg: stakkars dei som ikkje har fått Eg saknar likevel utfyllande omtale av ung- er trist å sjå at vi ikkje greier å halde oppe oppleve dette! domsarbeidet i kyrkjelyden, av trusopplæ- aktiviteten, og at t.d. Opa kyrkje i Sandane - Du har vore litt inne på framtida. Skal ringa og konfirmantundervisninga i vår tid kyrkje slit med å finne vaksne som kan ta vi våge å tenkje noko om kyrkja på Ver- med mellom anna temagudstenestene, Ten ansvar for dette viktige arbeidet. Ungdomen eide og kyrkjelyden 50 år fram i tid? Sing-rørsla og Opa kyrkje for å nemne noko. vil gjerne møte opp, men kvar er vi vaksne? Det blir stille ei stund medan Oddlaug Eg tenkjer med glede attende på særhen- Og så er eg oppteken av song og musikk. ser framfor seg. dingar som då vi song oss gjennom heile Det er ein stor verdi for kyrkjelyden at vi -Eg kjenner av og til ein otte for kyrkja salmeboka, den påska vi las heile Bibelen og har ein kantor som arrangerer musikk og si framtid, - ein otte for at vi skal miste i ettertid også starta med å skrive av Bibelen. dirigerer kor og orkester i tillegg til at han dei store verdiane av syne. Det er mykje Vi skal heller ikkje gløyme det omfattande sjølv leverer mektig orgelmusikk. Du verda som trugar den kristne arven vår, alt frå arbeidet som prestane utfører utanom sjølve så mange flotte konsertar vi har fått opp- manglande respekt for å halde kviledagen tenesta i kyrkja gjennom ulike samtalar og leve i Vereidskyrkja! Og endå er det store heilag til sviktande oppslutnad om barne- møte og gjennom diakonalt arbeid. ressursar av unge og eldre i kyrkjelyden og og ungdomsarbeid. Eg bed for at vi skal Det er viktig å dokumentere og overlevere bygda som bør inviterast til gudstenestene. greie å løyse ut eit endå sterkare engasje- dette til ettertida. Eg merkar at sjølv eg som Det er så viktig å engasjere flest mogeleg, og ment slik at fleire tek ansvar framover. Eg har stått midt oppe i ein del av dette arbeidet, det er heilt nødvendig å skaffe fleire krefter bed for ei levande kyrkje.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 7 Absalon Absalonson Prest i Gloppen frå 1594 til 1630. Bergenshumanistane Lensherren på Bergenhus, Erik Rosenkrantz (han med tårnet!), samla ein del menn med felles interesser innan litteratur og historie. Dei gav ut skrift om Noregs og Bergens Presten med historie. Dei var ei motvekt mot den han- seatiske påverknaden på byen. Om Norgis

Av Asbjørg Apalset Rige var hans litterære storverk. Han skildrar kjendisforeldre Noreg allegorisk. Noreg er ei kvinne. Først er ho sterk og flott, fint pynta. No har det gått Stor arv det er for mannen av godtfolk vera fødd. Om dette gjeld nedover, ho er som ei gamal enke. Dette er Absalon Absalonson, får de døme om når de har lese artikkelen. eit verk som vert sitert i skulebøker framleis. Absalon var ihuga lutheranar. To koner tilbad nokre bilete på høgaltaret i domkyrkja. i går tilbake i tid for å presentere for- vesle dotter var sett “thil Schole” hos ein Biskop Skieldrup fjerna dei, og Absalon var eldra hans. Begge var svært kjende i kvinneleg lærar, og ho hadde lese “sin abcbog sikkert informert. Det vart gjort utan samråd si samtid, og begge har kjende namn ud” etter tolv vekers undervisning. Vi ser med borgarmeisteren og byrådet, og det vart den dag i dag. Eg vil starte med far den stolte far bak den turre opplysninga! ein strid mellom kyrkjelege og verdslege råd. V hans, Absalon Pederson Beyer. Han var fødd i Vi finn òg andre spor etter familien: Mavis Absalon må kunne seiast å vere i topp- Skjerdal i Aurland i 1528 og døydde i Bergen 1563. Wart min Absolonis tridie dotter født sjiktet i Bergen. Den foreldrelause vesleguten 9. april 1575. (Francis Bull skriv: “… og oppgir 1563 paa denne 16 dag og vart giffuen naffn hadde heile oppveksten gode menneske selv at han hører til en adelig slekt”. Eg hadde Helvig. 4. juli går Anne til kyrkje, det er kring seg, som hjelpte han opp og fram, ein forelesar som sa det meir tydeleg: Han var “mødres kirkegang.” 1. oktober finn vi dette og opp og fram kom han, trass vanskar på ingen Beyer!) Foreldra døydde tidleg, og seks i dagboka: Døde min, M: Absalons dotter ved heimebane. år gammal vart han send til Bergen, til den naffn Helvig. Och døde hon effter ni slett for lærde skole. Der var han til han var 15 år. Han middag. Eg fann òg ein omtale av sonen, som Anne Pedersdotter (Anne Absalons) vart som ein son i huset til den første protes- seinare vart sokneprest i Gloppen: 1563. Des. I 1552 gifta Absalon seg med Anne Peders- tantiske biskopen i Noreg, Gjeble Pederssøn. 23. Paa denne dag som var en Torsdag vart dotter, søster til ein studiekamerat frå tida Han betalte òg for Absalon sine studiar i Wit- min søn Absalon Absalonis helbrigd igen som i København. Anne var fødd i Trondheim tenberg, der han m.a. sat under Filip Melanch- Torsdagen tilforn bleff krank aff feber com (årstal ukjent). Vi veit lite om henne frå den ton sitt kateter. Ein kan forstå at han vart godt leuticulis sprinkelsotth. 10. november 1567 tida ho var gift med Absalon, berre opplys- rusta til å forkynne den lutherske læra. Etter vart fjerde son hans fødd. Han vart kalla opp ningar knytt til fødslar og nokre selskap dei magistergrad i København reiste han til Bergen etter meister Gjeble, og 1. januar året etter var i, og vi kan ane kva for krinsar ho vanka og vart der livet ut. Men han var så mykje meir går Anne til kyrkje, etter det pålagde ritualet. i. Når Absalon skriv om borna i dagboka, enn ein gluping som klatra raskt opp karrie- 3. januar 1565 finn eg følgjande i dag- skulle ein tru at han hadde fødd dei. Mora er restigen: Lektor theologiæ ved katedralskulen, boka: Døde om natten ved tolff slett Elzebe ikkje nemnt, ikkje før ho skal til kyrkje etter notarius ved domkapitlet og slottsprest ved Messemagers Jordmoder vdi Bergen. Etter å fødselen! Bergenhus. Han vart ein del av krinsen kring ha gjeve henne skussmål som ei kvinne med Korleis var ho så, denne kvinna som vart Erik Rosenkrantz, slottsherre på Bergenhus. dei aller beste eigenskapar, skriv han om dei avretta på Nordnes? Det har mange un- Desse var ivrige motstandarar av hanseatane borna, med foreldre av høg byrd, som ho dra seg over, både forskarar, forfattarar og sin dominans i byen. Men det er ikkje dette har teke imot. Litt ned på lista kjem — hun komponistar. Det finst fleire dokument om han er mest kjent for. var oc iordmoder til M:Absalons siw børn fire hennar sak: Rettsakta av 1590, brevet sviger- pigers Cæcilia, Kirstine; Helwig, Susanna, sonen Werner Schellenberger sende til kong Den første kjende teaterregissøren i Noreg og try drengebørn, Peder, Hans og Absalon. Christian den fjerde og svarbrevet han fekk. Han sette opp små teaterstykke saman med I ei av kjeldene eg las står det at det var åtte Då ho vart enke, fekk ho brev frå elevane. Dei kunne vere på latin, for å lære born, her er det berre sju. Forklaringa på København om fritak for skatt, og ho fekk elevane språket, men dette var òg i ei tid der dette spriket fann eg seinare i dagboka: 1568 løyve til å busette seg kvar ho ynskte i landet. lutherdomen sine krav om å bruke folkemålet Januaris. Anne Pedersdotter gikk til kirke Ho kunne ha fått det bra, men kva utløyste voks fram. At folkemålet diverre vart definert efter sin fjerde søn Geble som er kallit efter vondskapen? som dansk, er ei anna sak. Mest kjent av desse Mester Geble Person. Han vart fødd etter Det er i tida då ho sat som enke, frå 1574 stykka er “Adams fall”, spela på utandørsscena at Elzebe jordmor var død. Vidare står det: til 1590, at rykta og seinare klagemåla om som var kyrkjegarden. Dette er langt frå latin- 1568 Martius. 2. Paa denne dag i Martio døde trolldom og hekseri voks fram. Var ho eit skulane sin kjende pedagogikk! Absalon hadde M:Absalons søn Geble som var kallit effter offer for striden mellom byens geistlege og sjølv omarbeidd det frå fransk. Det verkar som salig M: Geble superintendanten. byens råd? Då Absalon levde, var han for europeiske kulturstraumar slo heilt opp til Fødslar, dåp, vigsle, død, drap, avrettin- mektig til at nokon gjekk til åtak på han. Bergen. gar og så pest er noko av det vi finn i denne Anne og bispinne Anna vart klaga for troll- dagboka. Vi kan lese inn tidsbilete, men- domskunstar året etter at Absalon døydde. Dagboka neskesyn, levekår og sosiale skilnader. Fleire Dei vart frikjende, men året etter kom det Absalon skreiv dagbok, og det meste av ho frå gonger skriv han at det har vore avrettingar, ny klage mot Anne. Adrian von Buskodt og tidsrommet 1552 til 1571 er bevart. Ho er skri- nøkternt og utan merknad: Nov. 2 1562 Wart kona ville ikkje at sonen deira skulle gifta ven i ein nøktern stil, men vi får eit godt bilete en Manddrabere halshuggen och en tiuff seg med Anne si dotter Susanne på grunn av liv og røre i Bergen, og ho er eit svært viktig hengder. Ved fleire av avrettingane vert øksa av mora sitt dårlege rykte, dei klaga henne kjeldeskriv. (Sjå utdrag i “Klipp”). skildra, og i ein del tilfelle vart hovudet til for trolldom. (Kva sa dei unge til det, tru?) Litt personleg kunne han vere: 1571. Hans den avretta sett på stake. Anne vart òg klaga for å ha drepe ein gut ved

8 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 å gje han noko bakverk. Ho hadde forbanna sjuk. Det er fleire prosessar, og det er Asbjørgs klipp eit pæretre så det ikkje bar frukt seinare. snakk om trenering. Anne vart frisk Ho hadde teke livet av biskop Gjeble for at og stod opp straks saka var ferdig! Den Absalon skulle kunne bli biskop etter han, klaga vart frikjend, men ho hadde sete noko han ikkje vart. Den sterkaste vitneut- så lenge i fengsel at helsa var øydelagd. Klipp frå Absalon Pederson Beyer segna kom frå Ellina, ho hadde vore i teneste Det er spekulert ein del rundt kvifor sine dagbøker hos Anne i over 20 år. Ho fortalde at Anne Absalon ikkje var tydeleg i forsvar av Absalon Pederson Beyer skreiv dagbøker i hadde brukt henne som hest til Lyderhorn mora under prosessen i 1590. Kunne tida 1552 til 1572. Dei er tilgjengelege i dag tre julenetter på rad. På denne heksesab- grunnen vere at han var gift med ei frå og er gode historiske kjelder for den tida. baten bestemte heksene kva for ulukker som den andre fløyen i splittinga mellom Eg har valt ut nokre dagboksblad frå 1564 skulle kome over Bergen: Skipsforlis, brann dei geistlege og dei verdslege råda? og 1565. og stormflo. I alt var ho stemna for å ha teke Han som hadde stilt opp for henne livet av fem menneske, kasta sjukdom på fleire gonger under ein prosess, kvifor 1564.xII. fleire, vore på heksestemne i tillegg til strid ikkje den siste? Svaret får vi vel aldri. Vart en karll fød i Blegend halshuggen og om jord og annan eigedom. I ei tid med så Svogeren hans, Werner Schellenberger, stegitt som hafde giort megit ont, di han var mykje pest og annan sjukdom var det lett å få prøvde å få domen over Anne omstøytt en tiuff och en mordere. (Stegitt: Hovudet skuldingar over seg. Ho var skarp og talefør, i 1596. Dette gjorde han for å rein- vart sett på stake, til skrekk og åtvaring.) ingen stakkar. vaske ætta. På kontinentet vart born av Anne vart dømt til døden etter norsk lov, hekser ærelause og fråtekne privilegiar. 1565 Maius 31. mannhelgabolken og kristenretten. Trass Han tapte saka. Drucknede her Peder philosophus paa vor protestar frå ein del prestar i Bergen vart ho Kvifor søkte Absalon seg vekk frå Herris Hemmelsfardag, pa Jolster vdi it dømt til døden. Dommen vart signert med Bergen? Vart det for vanskeleg å vere stortt ferst vand selffannen. Var hand fød i 37 segl, inkludert den verdslege eliten i byen prest og sonen til ei avretta kvinne som Selandt oc gick først til Skole i Bergen vnder med lagmann, borgarmeister og medlemmer var skulda for trolldom? Vi glopparar mig Absalon … drog der effter thil Stauan- av byrådet. På veg til rettarstaden ropte Anne vil vel ynskje å tru at det var bygdene ger at faa sig nogit kald oc embete, fick der fleire gonger ut si uskuld. Ho vart brend på og folket her som var så lokkande. Det inted, drog saa til Jolster der bleff hand, var bålet 7. april 1590. vi veit, var at han var prest i Gloppen hand megit vnderlig mot døden. (Selffannen: i 36 år. I tida etter budde han hos dot- To personar drukna. Bleff = drukna). Fleire kunstnarar er opptekne av Anne tera Kirsten og svigersonen, sokneprest Pedersdotter til Kinn Jacob Lauritsen. Prestebusta- 1565 Julius .XIIII Vera Henriksen, som er kjend for sine histo- den var då på Skorpa. Der døydde han, Var kongens skib, den sundske Engel tillad riske romanar, har skrive romanen “Skjærs­ men han vart gravlagt under kyrkja på att schulle drage til Københaffn laden medt ild” med motiv frå trolldomsprosessen mot Kinn. Restane frå graver under våpen- Bergerfisk ther var nogle baasmend paa, Anne Pedersdotter. Mange av oss har vel huset og kyrkja vart i 1911-12 flytta til blant huilke der var en skotte, hand stal høyrt om Edvard Fliflet Bræin sin opera ei grav på nordsida av kyrkja. Der står nogle voger fiisk, oc vart der fore hengd paa “Anne Pedersdotter”, med tekst av Hans det ein bauta av gråstein. Inne i kyrkja denne dag. Kristiansen. heng ei praktfull minnetavle over Absalon med denne innskrifta: Her September 14. Så var det sonen, kapellan og sokneprest til under hviler s.her Absalon Absalonsen, Var to børn døpte i Domkircken. Gloppen barnefødt i Bergen anno 1559 den 10. Absalon Absalonson Beyer vart fødd 19. apr. og caplan til Domkirken sam- Pestelentze. april 1559 i Bergen, og døydde 1. desember mesteds i 17 aar og derefter sogneprest Vdi dette aar førte en Bremmer skiber som 1639. Han var oppvaksen i Bergen og var til Gloppen Nordfior udi 41 aar, som kom fra Dansken hid til Bergen pestelentze nok ein av dei kondisjonerte, når ein les om døde her i Schorpen Anno 1639 i sin med sig skiberen styremanden oc den meste kven faren omgjekk. Han fekk opplæring hos alder 81 aar. Gud giffue hannem med partt aff baasmenderne døde. faren og var truleg elev ved katedralskulen. alle Christne en glædelig opstandelse. Seinare studerte han teologi i København. Epitafiet, som er frå 1639, er i følgje (Her fylgjer ei dagbok der han tek med ofra Han vart res. kap. ved domkyrkja i Bergen. kunsthistorikaren Sigrid Christie ett for pesten. Ein del er nemnt med namn eller Frå 1594 til 1603 var han kapellan i Gloppen, av de mest engasjerende presteportretter slektskap, andre er berre talde. Innimellom og frå 1603 til 1630 var han sokneprest der. vi har, med det reserverte, lukkede ut- er det nokre som blir avretta, nokre døyr av Han var gift med Dorthe Pallisdotter, og trykket i det tunge ansiktet, den veldige sjukdom eller i ulukker.) dei hadde desse borna: Kirsten Absalons- kubiske skikkelsen. dotter Stub, Ananias Absalonson Beyer og Når vi sit i Vereide kyrkje, Breim October 1565 Lisbeth Absalonsdatter Beyer. I genealogien kyrkje eller Gamle Gimmestad kyrkje 25. Sex lig til Domkircken. står det òg oppført ein NN Absalonson Beyer og ser katekismustavlene som heng 27.28.29. Vore oc en heel hob lig paa. Vereide. Det er kanskje feilføring for fødesta- der, kan vi tenkje på Absalon som var 29. Døde Tosten paa Kaldewegen, da her den. I klagemålet mot Anne er det nemnt ein prest i Gloppen på den tid dei kom Thomas var hoss hannom oc gaff ham son som hadde vore på pæreslang i ein hage. opp. Var det slik at han ynskte ei meir Sacramentit badt hand sin hustru Kristin Det er mykje usikkert ved dette klagemålet, “luthersk” utsmykking, slik nokre Brocks forlade sig, hues hand henne fortørnit og kunne ein komande sokneprest til Glop- gissar? Det er mykje vi ville ha visst hafde, hun vilde icke, dog berettidis handt. pen gjere noko slikt? I ein prosess der Anne om Absalon, men sikkert er det: Han (Fortørn= gjere urett, berettiges: Verte føre- klagar Anna Giertt Snigkers for å vere ein kviler ute på Kinn under ynskjet: Gud budd til å døy, få nattverden.) oppenbare troldkonnæ och ein witterlige tiuf, giffue hannem med alle Christne en stiller sonen Absalon i retten då mora ligg glædelig opstandelse.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 9 Orgelet i Vereide kyrkje

Slik såg det gamle prospektet ut.

Orgel ut og orgel inn

Harald Aske i samtale med Anders Rinde

-Å få ut det gamle orgelet må ha vore eit gearbeidet på nyorgelet i staden for å vere keleg sette opp eit orgel i si eiga stove. Men omfattande arbeid. Vart alt gjort på dugnad? med på rivinga av det gamle. Han bora eit han brukte berre eit par register frå Vereide. Medlemmer av Vereide sokneråd møttest hol i taket og festa ein talje der. Spelepulten Resten fekk han frå eitt eller to andre orgel. 30. oktober 1981 til synfaring og planleg- og vindladene vart så heiste ned i kyrkja Det vart oppsett på ei mekanisk sløyfelade ging av arbeidet med å få ut det gamle orge- etter tur, og derifrå var det å bere desse ut. som han også fekk tak i frå eit brukt orgel. let og gje plass til det nye. Øystein Gangfløt, Sterke karar måtte til, for dei var steintunge! Underteikna har prøvt orgelet, som var eigaren av orgelfabrikken, skulle kome med Denne store dugnaden var laurdag 21. fullt spelbart, men svært ustemt og ujamt i fly 19. november, og før det måtte det meste november 1981. intonasjonen. Magnus Nybø døydde i 1910, vere rive og fjerna frå galleriet. -Kvar vart det av det gamle orgelet? og huset vart selt i 2011. I 2013 var dei nye Pipene vart plukka ned og plasserte andre Ein kjenning av Håkon Forland, Magnus eigarane usikre på den vidare framtida for stader i kyrkja, veggen mellom spelepulten Nybø i Askvoll, hadde fått lovnad på å få det orgelet. og orgelhusa fjerna, og det meste av andre han trong av det gamle orgelet. Nybø var Arbeidet med montering av det nye orge- flyttbare ting tekne ut. Men dei tunge vind- med på dugnaden i Vereidskyrkja 21. no- let gjekk greitt, og Kristen Hauge vart henta ladene og spelepulten hadde vi ikkje greidd vember, og han fekk med seg ein del piper, inn som ansvarleg for målararbeidet. Det å få bort då Gangfløt kom. Vi hadde rett og men dei tunge vindladene og spelepulten gjorde dei så smakfullt at ein representant slett ikkje utstyr til å få det bort. Det var den ville han ikkje ha, så dei enda sine dagar på for Riksantikvaren trudde orgelet var bygt unge orgelbyggjaren lite nøgd med då han søppelfyllinga i Eidsmona. inn i det gamle prospektet. 27. desember kom, for han hadde nok tenkt å starte byg- -Her må vi skyte inn at Magnus Nybø ver- 1981 var orgelet såpass spelbart at det var

10 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Her vert ei av vindladene boren ut. Dei gode hjelparane er frå venstre Matias Devik, Johannes Klungrehaug, Oddvar Skeistrand, Magnus Nybø, Asbjørn Gjengedal (gøymd), Harald Aske og Rasmus Bergheim.

radiogudsteneste frå Vereide. ten at orgelet skulle vere ferdig i 1981. - Det nye orgelet tek vesentleg mindre Det gjekk ikkje, og han brydde seg vel plass enn det gamle, så det vart kanskje litt ikkje med å lage nytt skilt. Men vart det diskusjon om korleis all den nye plassen mykje forseinka? skulle utformast? Søndag 7. februar vart det nye Gang- Interiørarkitekt Berta Henden vart fløtorgelet vigsla. Konsulenten for orgelet, Ein liten kuriositet: Dette er pro- kontakta, og ho teikna ei skisse til løysing. Arne Hadland frå Borgund (seinare grammet for konserten ved vigsla av Benkane vart tekne ut og erstatta med 100 domorganist i Stavanger) spelte under det første orgelet i Vereide kyrkje fre- gode stolar, og på golvet vart der laga trinn gudstenesta, og både han og Anna-Marie dag 20. mai 1938. Organist Thorleif slik at alle kan følgje betre med i det som Hvaal Solberg var med på konserten Aamodt, som også hadde vore kon- skjer i kyrkjerommet elles. Kåre Skrivarvik same kvelden. Det var også Vereide sulent for orgelet, var på den tid 29 stod for snikkararbeidet. Kan hugse han kyrkjekor, Breim kyrkjekor, Jubilo og år, men allereie ein røynd orgelkon- var så fornøgd med å ha fått lirka fram dei Gloppen Jentekor. I veka som følgde var sulent og kjend konsertorganist. Frå gamle listene rundt gallerikanten og fått dei det fleire konsertar der m.a. Søren Gang- 1948 og til han gjekk av med pensjon uskadde på plass att etter at golvet var lagt. fløt, domorganist i Fredrikstad, tok del. var han organist i Johanneskyrkja i Pent gjort! Vi hadde også besøk av Volda og Ørsta Bergen. Ho som song solo, var truleg -På eit lite skilt på spelepulten står Øy- kammerorkester og Volda kyrkjekor med syster (eller kona?) til organisten. stein Gangfløt 1981. Det stod vel i kontrak- glopparen Ragnar Aske som dirigent.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 11 Orgelet i Vereide kyrkje

Når ein arbeider hardt, må det nye krefter til. Her får dugnadsgjengen seg ein pustepause og litt mat. Vi ser frå venstre Ragnar Hauge, Matias Devik, Håkon Forland, Arne Eikenes, Johannes Klungrehaug, Asbjørn Gjengedal, Harald Aske, Magnus Nybø og Oddvar Skeistrand.

Far og son: Oddvar og Ståle Almenning Gamleorgelet er ute, og den fyrste store Øystein Gangfløt og hans mannskap i god delen av det nye er komen på plass. gang med montering av det som viste seg å bli det siste orgelet firmaet leverte.

12 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Spaltisten F oto: M ar i e s R

ygg Vereide kyrkje

Olaf Sigurd Gundersen svara: «Evig liv.» Presten: «Vil du inngå til livet, hald boda. Du skal elske Herren din Gud…» Så fekk barnet litt salt på Det gammalnorske ordet kirkjusokn tyder kyrkjesø- tunga som symbol på visdom, og dåpen vart forretta rett king. Derifrå kjem ordet kyrkjesokn. Sokneinndelinga i Norge innanfor kyrkjedøra. Ein fin start på dåpsopplæringa. er i grunntrekka sine eldre enn inndelinga i bispedøme. Ein kom gjerne ikkje til messe kvar søndag. Men fyrste Vereide kyrkje fekk ein spesiell status som ei av dei 4 ho- påskedag var samneytesdag, då heile kyrkjelyden skulle vudkyrkjene i Firdafylket. samlast til messe. I Vereide kyrkje har fyrste påskedag vore Dei første kyrkjene Olav Tryggvason fekk bygd, var gjerne den best besøkte dagen i kyrkjeåret. steinkyrkjer. Det var dei engelske geistlege han hadde i følgjet Konfimasjon skjedde ved 12-årsalderen. Dette var det sitt som var fortrulege med det. Dei som kalka veggene i høve biskopen som utførte. Han salva konfirmantane, teikna 850-årsjubileet, var forundra over kor godt murarbeidet var krossmerke i panna og knytte eit kvitt klede kring panna. gjort. Dei fann heller ikkje at kyrkja var skøytt på. Det skulle dei gå med i 7 dagar, og så skulle det brennast. I Den tidlegaste kyrkjeretten forutsette at dei vanlege sokne- dag er det kvite konfirmantkapper. kyrkjene var av tre. Seinare kom det eit påbod om at hovud- Ved vigsel møtte dei utanfor kyrkja. Presten vigsla vigsel- kyrkjene skulle vere steinkyrkjer. I hovudkyrkjene skulle ringen og gav han til mannen, som sette ringen på kvinna det også oppbevarast rette vektlodd og rette alenmål, så folk sin langfinger, for der trudde dei det gjekk ei åre direkte til kunne justere vektene og måla sin etter dei. Kyrkja skulle vere hjartet. Dei gjekk så inn, og det vart halde bruremesse. Kom til å stole på. det fram at vigsla hadde skjedd under tvang, var ekteskapet Og presten skulle vere til å stole på. Sølibatkravet for ugyldig, og dei var fri til å gifte seg på nytt. Så prinsipielt har prestar vart først verkeleggjort i Norge på 1300-talet. I det aldri vore tvangsekteskap i Vereide kyrkje. hovudkyrkjene vart det sunge messe så å seie kvar dag. Då Når ein var død, vart det kvelden før gravferda sett lys på skulle presten vere fastande. Ekteskapeleg avhold høyrde også kista og det vart ringt med kyrkjeklokkene. Presten tok imot med til fasta. Det gjorde det vanskeleg å ha familie. Men etter gravfølgjet på kyrkjegarden, dei gjekk inn i kyrkja og det Svartedauden vart det ikkje stilt så strenge krav. Det var ikkje vart halde sjelemesse. spørsmål om ein hadde råd til å gifte seg, men om ein hadde Vereide kyrkje har i mellomalderen vore eit av dei største råd til å la vere. Såleis har prestekonene hatt ein viktig, men byggverka på Vestlandet. Når ein steig inn i kyrkjerommet, gjerne upåakta plass i kyrkjesoga. steig ein inn i ein mektig hall, rikt på bilde og kunst. Presten Messa vart feira ved alteret. Men ei preike kunne haldast var kledd i vakre messeklede. Lukt av røykelse slo imot ein. ute, t.d. ved krossen. Når ein kom til kyrkje, kyste ein på Lys blafra og skein. Og lyden av song og vakre harmoniar durakinnet, dørkarmen. Innfor døra var det vievatn. Ein slo tonte under kvelven. Det heile var storslege, ein forsmak på krossteiknet og tok ein drope på panne, bryst og skuldre, himmelen. Dei deltok i det dramaet gudstenesta er med alle og slik reinsa ein sinnet. Seinare vart det å «lese i hatten» og sansar. klokkarbøna: «Herre, eg er komen inn i dette heilage huset Så kom ei tid då evangeliet mest berre skulle inn gjen- ditt...» nom øyra. Men oppfordringa i Fil 4 er å gje akt på alt som er Røykelse fylte rommet, teiknet på det heilage livet som reint og fint og gjev glede. Meisteren sjølv bar ei kappe vevd brenn i kjærleik til Gud og strøymer ut som bøn. Høgdepunk- i eitt stykke, som dei kasta lodd om fordi ho var så verdfull. tet i messa var nattverden. Når innstiftingsorda lydde, og for- Han gjekk ikkje i filler. vandlinga skjedde, ringde ein med ei lita konsekrasjonsklokke Vereide kyrkjekor fører i dag tradisjonane med harmo- og ei klokke i tårnet. Dei som var heime og høyrde klokka, niar og vakker song vidare. Jorunn Vereide har fornya kyr- skulle be «Min Herre og min Gud». Så når folk seier «Herre kjetekstilane. Sven Havsteen-Mikkelsen stemmer sinnet til Gud» kan det vere ei vidareføring av dette. andakt med kunsten sin. Ei ny kyrkjeklokke med innskrifta Folk opplevde messa som eit drama. Presten var kenne- «Kristus er oppstaden. Lovsyng Gud i hans heilagdom» kal- mannen, som skulle lære og undervise om kva bilda i kyrkja lar folket saman. tydde og forklare innhaldet i den latinske liturgien. Preika var Vereide kyrkje er verkeleg eit kulturminne. Det er opp til på norsk. folk i dag om det skal vere eit levande kulturminne og ikkje Ved dåp møtte presten følgjet utanfor kyrkja og spurde: eit museum. Kyrkja er slekta sitt hus og Guds hus. Kyrkje- «Kva ønskjer de av Guds kyrkje?» Den som bar barnet svara: gong er identitetsskapande. Skal vi ha identiteten vår som «Trua.» Presten spurde så: «Kva skal trua gje deg?» Fadderen eit kristent folk, er kyrkjegong viktig.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 13 Adventskonsert

Mathilde Skjæret på hardingfele framførte Ingrid H. Lyslo. Ho er dotter til Øyvind – så eplet fell ikkje så langt frå «Springar» etter Sjur Eldegard. stammen. Nydeleg framføring på klassisk gitar: «Sarabande» av J.S. Bach.

lle heldt eit høgt nivå. Alt frå starten kunne ein ane at her vart det mykje fint å høyre, og ingen A vart skuffa. Opninga av konserten kunne ikkje vore Litt av ei julegåve flottare. Med trompetar og kornettar på beg- ge fløyane på galleriet og tuba og trombone Tekst: Harald Aske. Foto: Per Svein Reed saman med orgel i midten, tona melodiar av Purcell og Händel ut over ei fullsett Ver- eide kyrkje. Rektor Hallgeir Hansen ønskte Musikk av høg kvalitet, stort mangfald og fin variasjon i ei publikum velkomen og kunne fortelje at det fullsett Vereide kyrkje – det er det inntrykket ein sit att med låg mykje arbeid bak det vi skulle få høyre. Elevane hadde øvd seint og tidleg, ja, nokon etter å ha lytta til adventskonserten framført av musikklinja kanskje både natt og dag. Det har etter kvart ved Firda. Vi fekk oppleve einskildprestasjonar, ulike saman- blitt ein tradisjon at musikklinja arrangerer setjingar av grupper og stort kor. adventskonsert i Vereide kyrkje, og mange av foreldra til elevane hadde kome langvegsfrå for å få med seg konserten. Mange av elevane som startar på musikklinja på Firda, har gått i kulturskulane rundt om, og dermed er dei

14 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Musikklinjekoret frå 1mua, 2mua, 3mua vart akkompagnert av messingensemble i ei mektig avslutning der Michael Pavelich dirigerte.

komne godt i gang før dei byrjar på Firda. Når dei då får fagleg hjelp her til å kome seg vidare, vert resultatet godt. Og skulen tek seg godt av elevane på alle måtar. Ei gruppe frå 2mua stod for eitt av høgdepunkta då dei framførte «Mitt hjerte alltid vanker». Dei starta tradisjonelt i fyrste verset, men laga så sin eigen versjon på resten av songen. Flott levert.

Dette er vår julegåve Det store koret - der alle var med - var nok høgdepunktet i konserten. Og før siste nummeret sa dirigenten, Michael Pavelich: «Denne konserten er elevar og lærarar ved musikklinja si julegåve til dykk!» Deret- Emil Horstad frå Naustdal spelte solostykke på akkordeon, men ter tona «Joy to the world» akkompagnert akkompagnerte også fint Georg Lipai som song «Ave Maria». av eit messingensemble ut i kyrkjerommet. Og vi lét oss imponere. Stor klang og herleg engasjement.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 15 Messehaklar i Gloppen

Kyrkjebladet vil presentere messe- haklane i Gloppen, og startar i Hyen. Tore Myklebust stilte opp for foto- grafen.

Messehaklar i Hyen kyrkje

Tekst og foto: Kurt Djupvik

en eldste messehakelen i Hyen er D truleg frå 1920-åra. Han har mør- keraud bakgrunn og gullfarga kross på baksida med gullkanta breie kantband.

Den kvite messehakelen er laga av tek- stilkunstnar Cecilie Castberg Eggen frå Førde. Kunstnaren har tenkt på naturen i Hyen under utforminga, høge fjell med ein lang og trong fjord. Bak på messeha- kelen har ho laga den latinske krossen og plassert han i naturen. Tverrarmen på krossen er forma som ein båt som siglar på fjorden, slik som den kristne kyrkjelyden siglar mot trygg hamn hos kyrkja sin Herre, den krossfeste og opp- stadne Kristus. All den gule fargen er sollyset som skin mellom fjella i Hyen. Materialane i messehakelen er kvitt ullstoff som botnstoff. Krossen er også i ull, medan det lysaste stoffet i applika- sjonen er silke. Messehakelen vart innvigd 2. juledag 1983.

Den grøne messehakelen fekk si påteik- ning av Husfliden i Bergen. Synnøve Ommedal, Sigrid Aa Ommedal og Liv Aa Holme har brodert og sydd sa- man messehakelen. Han har broderte kornaks oppe og druer nede. Bak er det ein grøn kross og framme er det Kris- tusmonogram. Messehakelen vart første gong teken i bruk ved konfirmasjonsgudstenesta i 1992.

16 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Skulegudsteneste

1 4

2 3

Flott gjennomføring av ­skulegudstenesta i Sandane kyrkje

Tekst og foto: Harald Aske

et er ikkje mange gonger i året vids by. Der åpnet vi våre dyre skrin med Sandane kyrkje er så fullsett som røkelse, gull og myrra fin». Ja nettopp, dei 1 Stjerneprosesjonen har kome fram og når Sandane skule fyller opp bar med seg gull, røykelse og myrra – gåver gåvene er leverte. med elevar, lærarar og assisten- til Jesusbarnet. D tar til skulegudsteneste siste skuledagen før Femteklassingane var med og las bibel- 2 Dei som spelar korpsinstrument ved jul. Opp gjennom åra har dei hatt eit godt tekstar og bøner, og dei hadde øvd inn flott skulen får vere med og spele til julesongane. samarbeid med presten, og kvart år er det 5. korsong og eit dramastykke. Alt var så fint Denne gongen hadde somme av dei også eigne klasse som står for det meste av programmet. og roleg framført at vi som lytta til pro- nummer. Songane hadde dei øvd på på førehand, og grammet verkeleg måtte beundre dei. Nytt saman med kantor Marièl Eikeset Koren sat av året var at Anne Britt stod framme og 3 Koret med femteklassingar gjorde sine spente korpsmusikantar med instrumenta formidla det som vart sagt ved teiknspråk saker fint. Det var ein fryd for øyret! sine klare til å gje tonefølgje til julesongane. – ein viktig ting for den som treng det. Klokkene slutta å kime, og stjerneprosesjo- Som postludium spelte Trond på trom- 4 Det er stappfullt i Arbeidskyrkja når San- nen kom skridande inn mellom stolradene pet og Jakob akkompagnerte på piano dane skule kjem til gudsteneste – ei stor stjerne og 12 små. «En stjerne steg «Mitt hjerte alltid vanker» - så vakkert, så opp ved morgengry, vi fulgte den hit til Da- vakkert!

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 17 Adventssamling

Maria kjem ridande inn på Adventssamling eit esel 1. og 2. klasse. på Løkjatunet

Liv Øygard Solheim

iakoninemnda hadde invitert og foreldre i stallen i Betlehem, men dette lagt alt vel til rette for den årlege underet vart noko langt meir enn med Dadventssamlinga på Løkjatunet, andre fødslar og born som veks opp. der også eldre heimebuande var invi- Advent ,som tyder Herrens kome, fortel terte. Dei to lokale ungdomane Ingrid oss om det store underet då Jesus, Guds Linéa Hallem og Synnøve Rønnekleiv son, kom til vår jord for å gjenopprette gleda oss med song og musikk. Dei eldre forholdet mellom Gud og menneske. sette stor pris på det sosiale samværet rundt kaffiborda, og åresalet gav fin I undring får vi stogge ved bodskapen inntekt til diakoniarbeidet i Hyen sokn. om Guds evigvarande julegåve til oss Liv Ø. Solheim stilte opp som akkom- - eit barn fødd inn i vår verd - til frelse pagnatør til allsongen, og dei frammøtte og von om framtid. Våre liv kan vere føreslo kva vi skulle synge. så mangt; gode og lukkelege, tøffe og triste. Vi kan vere fanga, blinde eller Diakonimedarbeidar Britt Randi Hegg- undertrykte på ulikt vis. Gud kjempar heim var saman med oss, og i andakta saman med oss, gjennom sonen sin delte ho nokre tankar knytt til orda ad- Jesus Kristus. Han vil gå saman med oss vent og jul. Ho tok utgangspunkt i ei sal- og setje oss fri frå det som bind oss og mestrofe av Gerd Grønvold Saue: “Det skape forsoning og tilgjeving når vi ber skjer et under i verden hver gang et barn om det. Gud gjev oss håp og er nær. blir til”. Salmen formidlar ei oppleving Kristus gjev glede. Gleda gjev han gjen- av noko sterkt og nært, men samstundes nom bibelorda vi les, songane vi syng, Alf Prøysen 4. klasse. allmennmenneskeleg. Maria og Josef bønene vi ber og glede i møte med våre hadde truleg same oppleving då dei vart medmenneske.

18 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Barneside

Glimt frå dei populære dramatiseringane på skulefesten i Hyen

Foto: Marit Straume

Snekker Andersen 5. og 6. klasse.

Vismennene er komne inn 1. og 2. klasse.

Nissedans. Elevar frå ungdomsskulen.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 19 Julefestar i Hyen

Heile Hyen Skule syng i kor. Teskjekjerringa 3. klasse. Frå venstre August Foto: Marit Straume Aa Berge, Ruben Andreas Gjengedal og Torstein Straume.

Minst fem juletrefestar i Hyen

Tekstar: Aslaug Heimset Larsen

Tredjedagsfest på Straume sa at han hadde eit spørsmål å stille meg og flinke ungar, leia av Eli-Johanne Mjellem. Juletrefesten til Straume, Hope, Aa og ville kome oppom. Eg forstod at det var fest- Opplesing av Juleevangeliet var det òg. Holme, tredjedagsfesten, er ikkje lenger den talar han skulle ha og hadde bestemt meg for Der var mykje folk. Utflytta ungdomar største, men samlar likevel framleis mange å seie Nei! Han kom, og etter mykje snakk att var heime i jula med familiane sine, og familiemedlemmer. Medbrakt mat og kopp og fram og mykje skryt (eg likar det) vart det dei hadde gått på skulen der tidligare. Det gjer arrangementet bra enkelt, og komitéen til at eg sa ja. møtte folk frå Gjengedal, Mjellem, Røn- alternerer rettferdig fordelt i krinsen. Borna Eg vart henta, og eg tykte det var litt spen- nekleiv og Ommedalen, - og søgjen gjekk. står sentralt i programmet og deltek med nande, for eg var lærar på gamle Gjengedal Etterpå var det besøk av julenissen og gong song, musikk og opptrinn. I år var «Ei jule- skule vinteren -67/-68, for heile 47 år sidan. rundt juletreet. Eg vart vist rundt på loftet forteljing» sentral, der søndagsskulen mima Dette fortalde eg om. Eg tok over skulen der eg budde for ein mannsalder sidan. med heile kroppen etter kvart som handlinga etter Knut Gjengedal (forfattar og lærar) då Det var rart, for eg tykte at romma hadde blei lesen opp. Juleevangeliet, dei tradisjo- kona hans hadde vorte sjuk. Eg byrja ca. 1. minka! nelle julesongane og fin solosong varma november og var der ut året, då skulen vart Så vart eg køyrd heim av ein koseleg tilhøyrarane, og leikane engasjerte stort. Det samanslegen med Hyen skule. Mannen min, kar, og med ein nydeleg orkidé i fanget, same gjorde nissebesøket med godteriposar som var sjømann, kom frå +40 til -20 grader som takk for innsatsen. og juletregong med to små forsongarar som C, og dette var ein stor overgang. Eg fortalde kunne alle versa utanåt. Bravo! om at vi budde på Klypeskulehuset på loftet Fjerdedagsfest i Eimhjellen og at det gjekk greitt. Det var godt å ha Knut Eimhjellen har eit godt vedlikehalde Tredjedagsfest på gamle Gjengedal Gjengedal i nærleiken og spørje om råd om grendahus. Her samlast alle heimeverande skule problem som oppstod i skulestova. Etter ta- og mange utflytta eimhjellarar til juletre- Åse Moen Hope fortel: Eg vart oppringd av len min var det matstund i skulestovene. Før festen. Hilde-Gunn Ommedal fortalde om ein hyggeleg mann 22. desember 2014; han det hadde vi hatt mykje song og musikk av sin barndoms jul i Fosnavågen og formidla

20 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Sofie Hope og Matilde Aa Berge er kjempe- flinke forsongarar til juletregongen. foto: Kjartan Aa Berge

Borna er klare for å spele Musevisa. Bakerst Johanna Louise Akse og Sofie Hope. Framme frå Ivrig miming til juleforteljinga lesen venstre. Tale Ommedal Teigland, Maria Ommedal Aa, Jon Ivar Rønnekleiv og Simon Ommedal. av Olaug Aa. foto: Kjartan Aa Berge Foto: Magni Aa Berge

tankar rundt høgtida. Juleevangeliet og opp- som har flytta ut. Bygda delar seg i to og ar- eldre og ikkje minst besteforeldre set pris på trinn med borna, bordkonkurransar og god rangerer festen kvar sin gong. Heile Solheim å sjå barneborna sine opptre. mat skapte fint fellesskap. Juletregongen med og Hjorteset møter opp. gamle og nye songar og nissebesøk toppa Hyen Normisjon inviterte til Advents- den innarbeidde festtradisjonen. Skulefesten samling for heile familien i Samfunns- Skulefesten er for alle i Hyen og har stor opp- huset. Fjerdedagsfest på Solheim slutnad. Tidlegare måtte elevane vente med Stine Lillebø Hopland, barne- og familie- Margunn Løkkebø Solheim fortel: Dei unge programinnslaga til fyrste søndagen i det nye arbeidar i region Sogn og Fjordane, deltok som har flytta ut, er flinke til å bidra med året. Men i det siste har denne juletrefesten med andakt, spel og song. Nokre søndags- mykje song og musikk. God mat og juletre- gått av stabelen rett før juleavslutninga på skuleborn song «Mi aller første julefortel- gong er faste innslag. Og så kjem sjølvsagt skulen. Den blir kombinert med opne utstil- ling» (I stallen blei Jesus fødd…) kjempefint, nissen. I år var vi så heldige å få Tove Hanne lingar etter den populære aktivitetsdagen der før dei gjekk på gangen og laga julepynt og Teigland Ommedal til talar. Det er kjekt å elevar og foreldra i fellesskap lagar julepynt, julekrybbe. Alle forsynte seg godt med vaflar treffe kvarandre, prate i lag og sjå igjen dei julekaker, sløyd- og tekstil-ting. Unge som og potetkaker til kaffien.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 21 Konsert

Konsert i Vereide kyrkje

Søndag 22. februar kl. 20 Michael Jón Clarke, baryton og Ralph Cupper, orgel

Michael Jón Clarke er fødd i England Ralph Cupper kom til Nordfjord- i 1949. Han studerte song og fiolin ved eid i 1988, men er fødd i England Trinity College i London, ved Univer- i 1954. Han er utdanna ved Royal sitetet i Illinois i USA og til slutt ved Academy of Music i London med The Royal Northern College of Music eksamen i 1976. Han har også studie- i Manchester i England. Han flytta til opphald m.a. i Holland hjå Bernard Island i 1971. Der har han undervist, i Bartelinck. Ralph Cupper har spelt tillegg til å dirigere både kor og orkester. konsertar både i Tyskland, Polen og Han er også aktiv som komponist, og England og dessutan både i BBC og på konserten i Vereide kyrkje framfører NRK. Så held han sjølvsagt konsertar han mellom anna sin eigen komposisjon i Nordfjordeid, og det er heller ikkje Pasjonshymner for baryton og orgel, ba- første gongen han spelar konsert i sert på pasjonstekstane til den islandske Vereide kyrkje. nasjonalpoeten Hallgrímur Pétursson (1614-1674). Dei 50 pasjonshymnene er Even Nesgård med sin saksofon. rekna for Hallgrímur Péturssons hovud- verk og har gjeve han tilnamnet Islands Paul Gerhardt.

22 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Lysmesse i Gimmestad

Konfirmantar i lysprosesjon.

Greta Søreide Gjengedal les tekstar og Elias Kvalsvik Haugen tenner lys.

Og lyset skein i mørkret i år også

Tekst og foto: Harald Aske

et er alltid spesielt å samlast til til Far min er der mange rom. Var «Velsigna du dag over fjordan, lysmesse i Gimmestad kyrkje. Litt det ikkje slik, hadde eg då sagt dykk Dspente konfirmantar i kvite kon- at eg går og vil gjera klar ein stad for velsigna du lys over land. firmantkapper løfter tankane våre. Det er dykk? Og då Tomas lurte på korleis Velsigna de evige ordan om mørketid når vi passerer 2. søndag i advent, dei skulle finne vegen, sa Jesus: Eg er så det gjer så godt å få dette gode høvet til å vegen, sanninga og livet. Ingen kjem håp og ei utstrakt hand. tenne lysa og la dei peike framover til den til Far utan gjennom meg. Verg dette lille du gav oss, den store høgtida. Konfirmantane var med og las dagen du fløtta oss hit, Gimmestad kantori song «Hosianna» av tekstar og bøner, og ei dramagruppe Egil Hovland, og ein av konfirmantane, Even var i aksjon. så vi kjenne du aldri vil la oss Nesgård, framførte «Air» av Bach og spelte Som sluttsalme fekk forsamlinga forkomme i armod og slit.» også «O, helga natt» som postludium saman vere med og synge Nordnorsk med Anders Rinde på orgel. Det var følsomt julesalme av Trygve Hoff. Han har og fint gjort med flott tone i instrumentet. laga både tekst og melodi til denne Preiketeksten var henta frå Joh 14,1-11 salmen, som vert brukt meir og der Jesus snakkar om huset til Far sin: I huset meir rundt om i heile landet:

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 23 Kloke ord Stallmesse

Kloke ord frå Dronning Margrethe av Danmark

For meg betyr det å tru på Gud noko heilt anna enn før. Då hadde eg ei teoretisk tru. Å tru på Gud er for meg i dag like naturleg som regn og solskin. For meg betyr Jesus Guds anledning til å vise menneskeslekta at Han går med oss og er midt iblant oss. Jesus er Guds vitnemål om at vi ikkje berre har ein Gud som er Skaparen. Vi har ein Gud som kjem til oss for å frigjere (gjen- løse) oss menneske til seg. Derfor vågar eg å stole på Jesus – som ein benåda syndar og som dronning. Vereide kyrkjekor var både kor og forsongarar slik at stallen vart fylt med song.

Sagt til avisa Berlingske Tidende. Stallmessa på Fjordhestgarden 13. dag jul

Venke Kollbotn

For 23. året på rad vart det i regi av Breim sokneråd og Fjordhest- garden arrangert messe i stallen på Fjordhestgarden i Breim.

Kloke ord frå or min eigen del var det faktisk første kalla historia om dei tre vise menn som kom biskop Nordhaug gongen det passa slik at eg hadde frå eit anna land, kalla Austerland, og følgde Fhøve til å vere til stades. Kvelden var stjerneteiknet som førte dei til Betlehem. mørk og regnfull og minte ikkje akkurat så Hos Matteus i kapittel 2 kan ein lese om Biskop Halvor Nordhaug fekk ein mykje om ei stjerneklar natt på Betlehems- vismennene som hadde fått vite at ein stor kreftdiagnose i haust, men er no marka som vi gjerne forbind med forteljinga konge skulle bli fødd. Dei reiste den lange friskmeld. omkring Jesu fødsel. Stemninga inne i stallen vegen til Betlehem for å hylle det nyfødde var derimot den rette. barnet og hadde med seg gåver i form av «Eg opplevde at uansett kva som skjer, Ingemar Sårheim, som var med og starta gull, røykelse og myrra. er eg i Guds hender, og ingenting kan opp stallmessa i si tid, kunne ynskje velko- På stallmessa var det ingen som hadde rive meg ut av det. Det er vel forventa men til ein fullsett stall med både folk og kledd seg ut som dei tre kongar frå Auster- at ein biskop skal seie dette, men det hestar. Sokneprest Tore Myklebust heldt land, men det var no heller ikkje nødvendig opplevde eg verkeleg. Sjukdomen har gudstenesta og Vereide kyrkjekor deltok med for å få den riktige stemninga. På denne skrella vekk det uviktige. Igjen står song. enkle og stillferdige gudstenesta kom ein nær sjølvsagt familien, men også gudstrua Trettandedag jul vert også kalla Heilage ei oppleving av stallen, krybba og omgjev- – det djupaste sjiktet er mitt forhold til tre kongars dag. Det er gjerne dagen som nadane kring Jesu fødsel slik ein kjenner Gud. Det er blitt meir dyrebart at uan- markerer avslutninga på julefeiringa, og forteljinga frå Bibelen. Som eit alternativ til sett kva som skjer, er eg i nokre hender julepynten vert rydda vekk. Dagen skal først meir tradisjonell gudsteneste har stallmessa som er større enn mine.» og fremst minne om det som i Bibelen vert vorte ein fin tradisjon.

24 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Speidararbeid

PÅMELDING Mariahelg Så snart som råd, seinast 27. februar. Dei som melder seg tidleg er sikra plass. Som tidlegare år, set vi strek ved 40 påmelde. For kvinner i alle aldrar Påmelding til Alværa på epost: [email protected]. Alværa misjonssenter Pris for helga: kr. 1.750,- Eventuelle tillegg: 6.-8. mars 2015 Leige av sengetøy/handklede: kr. 100,- Oppreidd seng: kr. 200,- Einerom: kr. 300,- Gebyr ved avmelding seinare enn 1 veke før: kr. 500,-

Betaling på Alværa - kontant eller med bankkort. Glimt frå Kva treng vi ha med?  ullsokkar/innesko  finklede til festmiddag  sengety/handklede (kan også leigast)  ein liten gevinst til kvinneforeininga laurdagskvelden  turklede og gode sko for dei som likar å gå tur  handarbeid for dei som likar det speidarane Arbeidsgruppa for Mariahelga i år er: Lin Åm Fuglestad, Balestrand Lilja Kristin Thorsteinsdottir, Fjaler Gry Aanestad Moltumyr, Fjaler Joy Taylor, Fjaler

Meir informasjon: www.facebook.com/Mariahelg.paa.Alvaera i Hyen e-post: [email protected]

tlf: 489 90 661 Guds klesdrakt

Foto: Anne Berit Selle Hovudtalar: Sigridur Gudmarsdottir Frå vakta til Matilde Aa Berge, Benedikte Holme, Ivan Senkin Studsrød, August Aa Berge og Bjørn André Røyrvik. Mariahelg på Alværa

Innimellom treng vi litt avstand Solveig Vonheim Heimsæter og Tuva frå kvardagen for å søkje Ommedal Teigland m.fl. djupare. Mariahelg på Alværa sel vafler til fornøgde inviterer til dette - ei helg der kundar. kvinner i alle aldrar får senke skuldrane og løfte blikket.

Tema er Guds klesdrakt I middelalderen snakka teologane om natu- ren som Guds klesdrakt. Det kan ein godt førestille seg når ein går rundt i Norge og ser på alle dei vakre fjella, havet, fuglane og dyra.

Hovudtalar frå Island Julekrubba av Sigríður Guðmarsdóttir er hovudtalar på peparkaker som Mariahelga. Ho er prest og teolog frå Island, vart gjort ferdig på har doktorgrad i kjønnsteologi og økoteolo- adventssamlinga gi, har tent som prest på Island og i Amerika, av dei yngste og har undervist i teologi og religionsfilosofi ved universitetet på Island, i Amerika og i speidarane. England. No er Sigríður tilsett som prost i Sør-Helgeland prosti, med sete i Brønnøy- sund.

Oppdagarane laga Redesign-seminar også ei julekrubbe Anne-Sissel Olsen Bergum held redesign-­ av ved, kvistar, stoff seminar der gamle ting får nytt liv. Anne- etc. på speidarmøte Sissel har med seg ein del ting å vise, og før jul. Dei som er deltakarane får lage noko sjølv. Seminaret med på biletet er høver også for folk utan erfaring med saum. f.v. Sunniva Sæther, Evalill Ommedal Aa, Mariahelga foregår på Alværa misjonssenter Leiv Ottar Bakketun, 6.-8. mars 2015. Les meir på facebook.com/ Mariahelg.paa.Alvaera Torstein Straume, August Aa Berge, Påmelding på e-post: [email protected] Nikolai Ommedal.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 25 Sandane Soul Children

Har spreidd glede i ti år

I desember feira Sandane Soul Children ti år. Lagsarbeidet til Acta og Soul Children er i medvind!

Tekst Stine Hopland. Foto Edvin -A Hugvik

ndre søndag i advent var det duka sine born. Resultatet vart Sandane Soul både vi og andre som driv liknande arbeid, for jubileum for Sandane Soul Children, eit kor som ikkje berre er eit kor. for det er så kjekt når vi samlast og bidreg Children. Koret feira seg sjølv med Kormedlemane fortel om korfestivalturar til kvart med vårt og våre evner. konsert i Vereide Kyrkje, samt Oslo, filmkveldar heime i stova til Husevåg, Afestmiddag og ekte Soul Children-party på aktivitetskveldar i gymsalen på folkehøg- Overrasking Nordfjord folkehøgskule. Koret som er under skulen, korøvingar, framføringar, andakter, Jubileumskonserten i Vereide kyrkje 7. de- leiing av ekteparet Magnhild og Per Ståle samtaler og bønefellesskap. Koret formidlar sember var ei flott oppleving, koret gav alt og Husevåg, har i dag rundt 30 medlemmar i evangeliet til andre med songen, musikken publikum var begeistra. I høve jubileet hadde alderen ti til 15 år. og dansen, men opplever òg eit godt felles- foreldregjengen i koret tromma saman til For ti år sidan dirigerte Magnhild Sandane skap sjølve innad i koret. fest etter konserten. Her hadde dei program Familiekor. Soul Children vart starta då Musikken har ein tydeleg bodskap, og med mellom anna eige foreldrekor, samt at Magnhild såg at dei eldste borna i familieko- samtidig ber den preg av rytmar og musi- dei hadde henta inn som ei overrasking Eva ret trong noko nytt og eige. Ti år seinare er kalsk uttrykk som dei unge kjenner seg att i. Rotheim, Soul Children-konsulent frå Acta koret «still going strong»! Magnhild og Per Ståle ser på det som positivt sentralt. Det vart videohelsing frå Ragnhild at det ligg i konseptet at kvaliteten skal vere Hiis Ånestad, Oslo Soul Children og frå Walt Konseptet bra. Det er musikk som fengjer, og med- Whitman som er Soul Children-gründer frå Visjonen til Soul Children er å vinne og lemane identifiserer seg med konseptet og Chicago i USA. Eit minnerikt jubileum på bevare unge for evangeliet gjennom song musikken. Det er eit konsept som gjev meist- alle måtar. og musikk dei kjenner seg igjen i! I mars ringskjensle, og samtidig har det viktigaste 2001 starta Ragnhild Hiis Ånestad barne- og målet; å vinne og bevare unge for Jesus! Lagsarbeid i Sogn og Fjordane tenåringskoret Oslo Soul Children. Dette er Acta barn og unge i Sogn og Fjordane har eit kor for songarar i alderen ti til 16 år, som Velsigning og forplikting per i dag fire Soul Children-kor, samt 22 syng musikk i stilartane gospel, rock, pop, Om lagsarbeid uttrykker ekteparet Husevåg andre aktive barnelag. Størrelsen på laga soul og R`n B. Etter kvart utvikla dette seg til at «det å drive lagsarbeid er velsigning og varierer sjølvsagt, men felles for dei alle er eit korkonsept, som resulterte i ei stor kor- forplikting hand i hand.» målet om å formidle Jesus til born og unge i rørsle. Rørsla har no 90 lokale kor i Noreg, - Det er kjekt å vere nær arbeidet, få sjå fylket vårt. Ved sida av leirarbeidet er dette samt kor i USA, Japan, Indonesia, India, fruktene av det, og det å kjenne gleda over det viktigaste arbeidet vi gjer for borna. Det Bangladesh, Danmark, Ecuador, Spania med å sjå «resultat» av arbeidet i samhandling, handlar om å skape lokale fellesskap der fleire. samtaler og bønesamlingar. Samtidig får ein born og unge får dele interesser, høyre om Soul Children har også eit eige misjons- sjølvsagt kveldar i løpet av ti år der ein kjen- Jesus, og vere saman med han på sin heim- prosjekt som heiter Soul Mate. I november ner at ein er «lei» eller ikkje har overskot, plass med trygge vaksne leiarar. vart Sandane SC kåra til månadens Soul men når kvelden er over sit vi alltid att med Så ei oppmoding til slutt: Har du lyst å Mate-kor! ei kjensle av at arbeidet er verdifullt. Vi går starte eige lokallag? Eller kanskje ta del i ar- aldri motlause heim frå samling! Utfordringa beid som allereie er starta opp? Ta kontakt, vi Tilhøyrsle og fellesskap med å drive lagsarbeid har for oss vore å lære på regionkontoret for Acta/Normisjon Sogn Målet til Magnhild Husevåg i 2004 var å å «dele på byrdene», det er så lett å tenkje at og Fjordane hjelper gjerne til. Eldsjelene skape eit tilbod og eit miljø som gav tilhøyr- alle andre har det så travelt, og så gløymer rundt oss er viktige i arbeidet med å vinne og sle og kristent fellesskap for eigne og andre ein litt å spørje. Vi kan nok bli betre på det, bevare unge for og i Jesus Kristus!

26 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Einar Lunde til Gloppen Ein kveld med Einar Lunde, Desmond Tutu og Nelson Mandela på Sandane

Av Hildegunn gjesdal Tennebø

v og til tek ein for hardt i når ein vil Så skjedde det noko som sende sjokkbølger reklamere for noko, og overskrifta gjennom Sør-Afrika, ja, heile verda. Nelson kan kanskje peike i ei slik retning. Mandela heldt tale framfor hundretusenar i A Vi påstår ikkje at alle tre kjem til Sandane, Cape Town, og den talen, som også blei send men lovar likevel eit møte med dei fredag direkte på TV, blei starten på det som er blitt 10.april kl. 20:00 på Gloppen Hotell. Og den kalla mirakelet i Sør-Afrika. som faktisk kjem er Einar Lunde, mange­ Det som skjedde, skal mangeårig anker- årig NRK-journalist, -korrespondent og mann og utanrikskorrespondent i Dagsrevy- –­nyheitsanker. Han er på Sandane i samband en, Einar Lunde, fortelje om når han kjem til med eit besøk på Nordfjord folkehøgskule, Sandane 10. april 2015 kl. 20:00 på Gloppen og vi syns det berre er rett at også resten av hotell. Gloppen og omkringliggande område får eit Einar Lunde var den første norske jour- sjeldant høve til å høyre denne svært interes- nalisten som møtte Nelson Mandela, og han sante foredragshaldaren. ingen visste heilt hva han stod for. Mange leia folkefesten i Oslo då Mandela fekk No- Overskrifta for kvelden er: frykta han ville bli eit gissel for dei kvite belprisen i 1993. Dessutan sat han på konto- frå undertrykking og konflikt til for- makthavarane, at han ville bli ein fiasko, at ret til biskop Desmond Tutu i Johannesburg soning og tilgjeving - eit møte med han heller burde bli verande i fengsel som då kunngjeringa om Fredsprisen kom i 1984. nelson mandela og desmond tutu eit symbol på at kampen mot det forhatte Lunde er den norske journalisten som har 11. februar 1990 heldt heile verda pusten. og grusomme raseskiljesystemet Apartheid vore flest gonger inne i Sør-Afrika under I årevis hadde FN, Amnesty International ville halde fram. Den dagen stod ti-tusentals Apartheid – der dei kvite hadde monopol og alle regjeringssjefar og aktivistar i verda svarte ungdomar klare med alle dei våpen på all makt, alle verdiar og på retten til å kravt at Nelson Mandela måtte bli sett fri frå dei kunne få tak i. Dei venta på ordre frå eige jord. Etter foredraget blir det høve til fengsel i Sør-Afrika. Og med eitt stod han sjefen, Mandela, om å setje i gang – ta hemn spørsmål og samtale. To av Einar Lunde sine der – ein fri mann etter 27 år i fengsel. Vi såg etter 350 år med forferdeleg undertrykking, bøker, «Paradisveien» og «Safari», vert å få det «live» på TV. frårøving av menneskeverd og rettar og av kjøpt, -med hyggjeleg helsing frå forfattaren. Ingen hadde sett han på så mange år, eiga jord. Heile landet dirra av spenning.

Over 75 menneske møtte opp heldt takk til både Gud og menneske for det som Holmely har betydd gjennom desse 20 til jubileumshelg for Holmely åra. på Bryggja 29.-30. november. Talet på innslag viste at det er mange som Talar var Tormod Kleiven, leiar har eit engasjement for Holmely; fleire per- sonar stod for flotte musikkinnslag, og både for landsstyret i Normisjon og frå Ytre og Indre Nordfjord kom det gode forskingssjef på Høyskolen ord om Holmely i diktform. Brit Lundby Hil- Diakonova. de hadde eit historisk tilbakeblikk på Fjordly Omsorg og Retreat (seinare Holmely). Og ikkje minst hadde Tormod Kleiven ei livsnær og bibelnær tale om temaet «Våg å leve». et meste av jubileet hadde ein på Både arrangøren og dei frammøtte sette stor Fjordly på grunn av dei mange pris på det Kleiven delte denne dagen. påmelde. Første programpost var Dagleg leiar på Holmely, Eva S. Langseth, D seminar med Tormod Kleiven om temaet leia festen og var takksam for alle som kom. Holmely «Mellommenneskelig tilgivelse og forso- Kakebordet bar også preg av at mange øn- ning». Kleiven er leiar for landsstyret i skte å bidra til eit flott jubileum for Holmely. feira 20 år Normisjon. Han sa han var oppriktig glad for I kollekt kom det inn ca. 25 000 kroner. å bli invitert til Holmely. Søndag heldt jubileet fram med ei enkel Teks og foto: Ingebjørg Isane Fure Jubileet heldt fram med god festmiddag nattverdssamling i Totland kyrkje. Rikeleg før det var tid for sjølve jubileumsfesten. Det med folk var ei positiv utfordring for Hol- kom helsingar frå fjern og nær som inne- mely denne helga!

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 27 Den store barnedåpen

Dåpsfamilien Sardar, Fereshete, Sako og Sakio (sitjande framme til høgre for mor si) saman med prest, fadrar, gjester og andre kjenningar.

Vidar prest saman med tidlegare prost Kolbjørn Aske som døypte barnebarna sine.

Den store barnedåpen i Sandane kyrkje

Tekst og foto: Gunn Hole . Gruppebildet: Harald Aske

Framme i Sandane kyrkje står et starta enkelt med ein gut som vart fram med m.a. preike, korsong og natt- ein vakker døypefont i tre meldt opp til dåp. Deretter rulla det verd. Tida gjekk, men når innhaldet er så Dpå seg med fem påmeldingar til: To meiningsfullt, var det truleg få som tenkte og keramikk, og den kunne brør, deretter tvillingar, gut og jente, og så på klokka, sjølv om ho var vart over 12:30 gjerne ha vore oftare i bruk. endå ein gut. I tillegg ønskte eitt av foreldre- før presten kunne runde av. For Vidar para stadfesting av sin eigen vaksendåp. prest vart det sett ein personleg rekord: Mange i soknet vel dåp i Ver- Denne desembersøndagen var kyrkja Høgmesse på 1 time og 40 minutt. eide kyrkje. Gudstenesta den fullsett av dåpsfamiliar, fadrar og gjester, Og etterpå var det kyrkjekaffi! Ei av 7. desember vart eit unntak i samt trufaste kyrkjegjengarar medrekna målsetjingane til Diakoniutvalet for Gim- Vereide kyrkjekor. I dåpsfølgja var ei fin mestad og Vereide sokn er å inkludere nye så måte: Då vart heile 6 barn blanding av nordmenn og innvandrarar. I ei i kyrkjelyden, og i tråd med den tanken døypte i det som mange fram- så internasjonal forsamling vart det særleg hadde Jorunn Engeset Høyland fått med leis kallar for Arbeidskyrkja. meiningsfullt med forbøna der vi skulle seg gode medhjelparar og lagt til rette for vende oss i dei ulike himmelretningane og at folk kunne møtast over ein kopp kaffi til be for land og folk der. Gudstenesta vart eit slutt. fargerikt fellesskap der alle kunne kjenne seg Nokre gudstenester er særleg rike å delta inkluderte. i. Denne var avgjort av det slaget. Den vil Dåpshandlingane tok si rettmessige tid og bli hugsa for det gode fellesskapet i «den vart ein sentral del av gudstenesta, som heldt store barnedåpen».

28 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Frå venstre: Kavita Aske, gudmor til Vilja Dorth Verlo Aske, mor Dorthe Karoline Verlo Aske, Bjørg Olaug Skaar, gudmor til Olve Kornelius Verlo Aske.

Lat oss be for kyrkja og verda ved å reise Vi vender oss mot vest og ber for Vi vender oss mot nord og ber for oss og vende oss i dei fire himmelretnin- syskena våre der. vår eigen del av verda. gane. Vi takkar og ber for land og folk mot vest.Vi Vi takkar og ber for dåpsbarna Philip takkar for fellesskap og samarbeid over lan- Wilhelm, Olve Kornelius og Vilja Dortea. Vi vender oss mot aust og ber for degrenser, og ber om at alle folk i alle land Vi ber for familie og vener som dei har syskena våre der. kan samarbeide og leve godt saman. med seg her i kyrkja i dag. Vi takkar og ber for familien frå Kurdis- Vi takkar for sola som går ned i vest, og for Vi takkar og ber for landet vårt, vi takkar tan som er her i kyrkja, og spesielt for natt og kvile til alle. Gud, vi ber. for alt vi har, og for alt vi får oppleve. Vi Sako og Siako som vart døypte i dag. ber om hjelp til å dele goda våre med Vi ber for Kurdistan, og spesielt for Vi vender oss mot sør og ber for resten av verda. familie og vener som dåpsfamilien måtte syskena våre der. I dag ber vi for familien og venene til reise frå i heimlandet sitt. Vi takkar og ber for dåpsbarnet Luka, og for Per-Arne Hestenes. Vi ber om at du pas- Vi ber om fred i landa i aust. familie og vener som er i kyrkja i dag. sar på dei og trøystar dei. Gud, vi ber. Vi takkar for sola som stig opp i aust, Vi takkar og ber for Eritrea, for landet og og som kjem med vinterstrålane sine folket der, og spesielt for familie og vener av også i desember. Gud, vi ber. dåpsfamilien. Vi takkar og ber for landa i sør, vi ber om at dei blir skjerma for naturkatastrofar, at dei får gode avlingar, og at land og folk får leve godt i lag. Gud, vi ber.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 29 Frå soknerådet si postkasse Mest for moro

Aase R Sæther soknerådsleiar i Gimmestad Tungt stoff Visste du at

I forrige nummer skreiv vi om eit rekordstort tal brev og pakkar på same -du kan spare deg mange hundre kroner -boka har ei liste over sokneprestar i Vereide, dag, og denne gongen kan vi fortelje dersom du kan svare ja på alle dei føl- men manglar lista over kapellanane? om ei sending som ligg høgt på skalaen gjande spørsmåla? når det gjeld tyngda. Seks eksemplar av -kyrkja hadde eit ”lektorium”, ei ”bru” tvert Valghåndbok for Kirkevalget/Valhand- -organisten i Vereidskyrkja mellom 1979 over kyrkjerommet mellom alteret og kyr- bok for Kyrkjevalet 2015 gjer mykje av og 1983 var ei kvinne som heitte Anna kjebenkane, og at preikestolen stod midt på seg, og det endå til før vi opnar boka. Og Marie Hvaal Solberg? denne brua? ser vi etter, er det nesten 200 sider i boka, -blyglasvindauget i -biletet ”Nedtakinga tettpakka med informasjon om kyrkjeva- Vereide er laga av av krossen” er måla av let som vi skal samle oss om i september den same kunst- Karl Kristian Ucher- 2015. Skrifttypen er i tillegg ei utfordring naren som laga mann, son til sokne- for så gamle auge som våre, så vi sukkar blyglaset i fronten prest Uchermann i og konstaterer at det skal bli ei utfordring på Sandane kyrkje? 1880, og at måleriet er å dra ut relevant informasjon frå denne ein kopi av Rubens si -det var ein eigen publikasjonen. altertavle i Antwerpen? Heldigvis er det truleg ikkje nød- salmemaraton i vendig å lese frå perm til perm, og vi er Vereidskyrkja i -prøvene (kol og kalk) dessutan fleire som kan dele på det, så vi 2002, der ein song som blei henta ut av skal nok kome i mål. alle salmane i nordveggen på kyrkja Men vi skal ikkje berre lese gjennom salmeboka? Visste du at katekismetavla i Vereide sist det var utført repa- rasjon, er daterte til om denne boka før kyrkjevalet – vi har ei -måleriet ”Julenatt” vart laga i 1604? Årstalet står på baksida. lag år 1100? anna oppgåve som også kan bli utfor- som Havsteen- Teksten du ser på bildet, er: Når du ofrer drande, nemleg å finne kandidatar til lista Mikkelsen har din gave på alteret og du kommer i hu at -det er bilde av Lars som skal setjast opp i god tid før valet. I måla er direkte din broder haver noget imot deg så la blive Ryssdal som spelar på år vil det, om alt går etter planen, bli ei inspirert av Rem- din gave for alteret og gakk og forlik deg salmodikon medan Elin felles liste for det nye Gloppefjorden sokn brandt? med din broder og kom siden og ofre din Grytting gjer opptak i (eller kva som no blir namnet), og vi må gave. ANNO 1604 1985? prøve å finne fram til gode kandidatar frå -det stod fem begge sider av fjorden – folk som er vil- kyrkjehus rundt -minnetavla på sørveg- lige til å gjere ein innsats i 4 år framover. Gloppefjorden i mellomalderen? gen med bilde av Beritte Christensdotter, laga til minne om jenta som blei berre tre Nokre av dei som sit i sokneråda i dag, -Jørgensen-orgelet i kyrkja hadde stått år, døydde i 1608 og var dotter til Christen kan tenkje seg å vere med vidare, men ik- der i 44 år då det blei utskift i 1982, for Wittrup og Anna Abelsdatter, er eit sjeld- kje alle, og desse må erstattast. Vi kjem til over 30 år sidan? å setje oss saman og sjå rundt oss i bygda, synt kunstverk og tidsbilde? -ei dør frå Vereidskyrkja blei brukt som og kanskje er du av dei som kjem til å få -dersom du har kunne svare ja på alle spørs- dør i arresten som lensmann Arnoldus ein telefon frå oss. Soknerådet er ikkje måla, kan du så mykje om Vereidskyrkja at Lund bygde på Rindebø i 1860-åra? for dei høgkristelege - om dei finst; nei, du kan spare deg å kjøpe boka? (-sjå første det skal tvert i mot vere eit spegelbilete av -den store kyrkjeklokka i tårnet er 400 kg spørsmålet) folket i soknet, slik at både tvilarane og og kom på plass i 1989? dei «julekristne» har sin naturlege plass -det er nettopp den som veit alle desse tinga der. Vi treng også folk i alle aldrar. -då tårnet blei bygt, reiv dei fyrst eit gam- som likevel vil ha boka, lese og studere, og Tenkjer du at det er bra at vi framleis malt våpenhus i stein som var bygt attåt sidan gå til kyrkja for å sjå og oppleve og har ei folkekyrkje i landet vårt? I så fall kyrkja? lære meir? er det kanskje din tur å gjere ein innsats i dei neste 4 åra. Du treng faktisk ikkje vente på telefon frå oss heller – det er heilt flott om du vil melde deg sjølv. Telefonnummer og epostadresse til NMS Gjenbruk Nordfjord held til på Almenningen 1 på Nordfjordeid. soknerådsleiarane finn du ein annan stad Vi tek imot brukte varer og sel ut til inntekt for misjonen. Dette er i bladet. god forvalting av miljøet, ikkje berre bruk og kast. Lever brukte varer Vi takkar på førehand for at du bryr til oss, tlf 40445420. Butikken har ein kaffikrok for eit sosialt felles- deg om kyrkja! skap. Over 40 frivillege frå heile Nordfjord er engasjert. Vi treng fleire frivillege, ta kontakt. Velkommen til ein hyggeleg handel.

30 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Min salme

Av Anne-Berta Kleppenes måleri av Magne Kristiansen

Hjarta, kvi ottast du?

g heiter Anne-Berta Klep- Min salme kom til meg ein Høgt frå den himmelske klåra penes. Eg er 100% gloppar. sumardag for mange år sidan. Eg Faderens auga kan sjå «Blå refleks»E Eg bur i i Lyngvegen 11 på skulle rydde vekk nokre gamle både din smil og di tåra. Olje på lerretSandane. I 1968 flytta eg i lag med songbøker. Ein kan ikkje samle Hjarta, kvi ottast du då? 30x40 cm far2013 min frå Osmundneset og hertil. på alt, sjølv om det er kjære ting. Mor mi, som vart 59 år, var då død. Merkeleg nok opna songboka Om deg eit stormvêr vil herja, seg, og mor si skrift stod i mar- Di enklare,Og di her betre. i Lyngvegen Ein treng har ikkje eg kjent mange meg fargane på paletten fiendehærar deg nå, heime frå fyrste stund. Ein god stad gen: Min salme mars 1967. Då han vil deg vara og verja. for å «boltreå bu. seg i fargar». Gul oker, brent sienna,var mor ultramarine på sjukehuset. Det var Hjarta, kvi ottast du då? og ein turkis,Når kombinasjonane eg vart spurd om er å skriveutallige. siste våren ho levde. I det tredje «Min salme» til Kyrkjebladet, sa eg verset hadde ho streka under Græt du, han turkar di tåra, Og grunnprinsippetja med ein gong.er såre Eg enkelt:er nemleg Varme svært mot kvartkulde. einaste Gråtonar ord. klagar du, lyder han på, mot kulør,glad Mørke i salmar mot og lys. songar. Hardt Som mot ein mjukt. Det Detrunde vart mot ei utruleg sterk lækjer for alt som kan såra. det rette. Finnekuriositet mønster, kan eg finnefortelje rytme,at eg har finne fastoppleving fjell ogfor la meg å få denne Hjarta, kvi ottast du då? blikket drøymesunge heileseg ut livet mot utan fjernaste songstemme. blåne i havsranda.helsinga denne sumardagen. Då Mor fortalde at når dei sette meg var det over 30 år sidan mor var Lyt du enn lengta og stunda opp i barnevogna for å ta ein tril- død. Det var ein ljosstråle frå kruna og kransen å nå, letur, så byrja eg å synge. Då var son- den himmelske klåra. søtt i hans fang skal du blunda. gen uttrykk for glede. Men songane, Salmen er skriven av tyske Hjarta, kvi ottast du då? og særleg salmane, kan gje hjelp og Friedrich Wilhelm Krumma- trøyst i tunge og vanskelege tider. cher i 1827. Til norsk av Anders Ein har sagt det slik: «I solskinn er Hovden. jeg sanger, i tordenvær salmist». Eg utfordrar Aase Brekke.

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 31 Mal _SIDEMAL ODD 22.10.13 09.17 Side 6

600 kvm butikk på Sandane Ope 10 - 18 (15)

Nordstrandsvegen 10, 6823 Sandane mal tystad gravferd_SIDEMAL ODD 24.02.14 14.27 Side 6 Tlf. 57 88 44 10 = Eikenæ[email protected] www.libris.no/eikenes 22

Tlf. 57 88 44 00/Faks 57 88 44 01 Adresse: Grandavegen 5, 6823 Sandane. Postboks 138, 6821 Sandane www.gloppenadvokat.no

ADVOKATANE LOTHE, MARDAL & GJENGEDAL M.N.A. KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER Henden Sport Boks 138, 6821 Sandane FRÅ INNERST TIL YTTERST Tlf. 57 88 44 00 FOR HAN OG HENNE www.gloppenadvokat.noCoop-bygget. Tlf. 57 86 59 57 [email protected] gloppenelkjop.no

22 HYEN Økonor Gloppen TyTelefon:s t57a 86 d86 00 B · E-post:lo [email protected] Tlf 57 86 63 90 6823 SANDANE TELEFON 97 03 92 28 = KONFIRMASJON = BRYLLAUP = Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret ADVOKATANE GRAVFERD LOTHE, MARDAL & = KVARDAG OG FEST Nordstrandsvegen 10, 6823 SGloppenandane AS GJENGEDAL M.N.A. KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER Boks 138, 6821 Sandane FRÅV INNERSTelkome TILn i YTTERSTnnom! Tlf. 57 88 44 10 = [email protected] Tlf. 57 88 44 00 FOR HAN OG HENNE www.gloppenadvokat.no www.libris.no/eikenes [email protected] Vereide Blomster Tannlege Øyvind Seim Coop Vest SA HYEN 22 Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS Mardal Rør Økonor Gloppen Bolseth Glass AS Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] TELEFON 97 03 92 28

Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret ADVOKATANE Gloppen AS LOTHE, MARDAL & GJENGEDAL M.N.A. KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER Boks 138, 6821 Sandane FRÅ INNERST TIL YTTERST Tlf. 57 88 44 00 NordfjordFOR HAN OG HENNE Havbruk AS Firda Elektro LEDIG Vereide Blomster Tannlegewww.gloppenadvokat.no Øyvind Seim Coop Vest SA www.fjordaudio.vpweb.no [email protected]

Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS HYENMardal Rør

Økonor Gloppen Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] TELEFON 97 03 92 28 Sandane 8-22 (8-20) Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS

Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret 32 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Nordfjord Havbruk AS Firda Elektro KyrkjebladGloppen forLEDIG Gloppen AS nr. 3, 2013

Vereide Blomster Tannlege Øyvind Seim Coop Vest SA

Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS Mardal Rør

Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013

Nordfjord Havbruk AS Firda Elektro LEDIG

Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 22

ADVOKATANE 22 LOTHE, MARDAL & GJENGEDALMardal M.N.A. Rør KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER Boks 138, 6821 Sandane FRÅ INNERST TIL YTTERST Tlf. 57 88 44 00 FOR HAN OG HENNE www.gloppenadvokat.no [email protected]

HYENADVOKATANE LOTHE, MARDAL & Økonor Gloppen GJENGEDALRyssdal M.N.A. kraft KLE FOR ALLE ALDERSGRUPPER Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] Boks 138, 6821 Sandane FRÅ INNERST TIL YTTERST TELEFON 97Tlf. 57 03 88 44 92 00 28 FOR HAN OG HENNE www.gloppenadvokat.no [email protected]

22 Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret Gloppen AS HYEN

Økonor Gloppen Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] Vereide Blomster Tannlege Øyvind Seim Coop Vest SA TELEFON 97 03 92 28

ADVOKATANE LOTHE, MARDAL & Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret LeifGJENGEDAL Lothe elektriker M.N.A. KLE FORRyssdal ALLE ALDERSGRUPPER Kraft AS MardalTannlege Rør Boks 138, 6821 Sandane FRÅ INNERST TIL YTTERST Gloppen AS Tlf. 57 88 44 00 FOR HAN OG HENNE www.gloppenadvokat.no Firda elektro Øyvind Seim [email protected] Tlf: 57 86 50 24 Gloppen Kommune TystadVereide Blomster Blomster TannlegeHenden ØyvindSport AS Seim Coop Vest SA HYEN Økonor Gloppen Vereide Blomster AS, Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS Mardal Rør Telefon: 57 86 86 00 · E-post: [email protected] Nordfjord Havbruk AS Firda Elektro LEDIG TELEFON 97 03 92 28 Gloppen kommune Blomster og hagesenter Leif Lote elektro telefon 57 86 51 07 Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS Bolset Glass AS Elkjøp Gloppen AS Rekneskaps kontoret Jordnær og livskraftig Gloppen AS Grandavegen 9, 6823 Sandane

Nordfjord Havbruk AS 57Firda 88 38 00 Elektro LEDIG Vereide Blomster TannlegeHenden Øyvind Sport Seim Coop Vest SA post @gloppen.kommune.no

www.gloppen.kommune.no Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Leif Lothe elektriker Ryssdal Kraft AS Mardal Rør

Gloppen Kommune Tystad Blomster Henden Sport AS Ledig

Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Nordfjord Havbruk AS Firda Elektro LEDIG nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 33

Kyrkjeblad for Gloppen nr. 3, 2013 Kyrkja i Gloppen

VEREIDE SOKN Vi møtest i kyrkja Leiar i soknerådet: Elin Villung, tlf: 57 86 64 84 / 97716902 [email protected] 1. februar. 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917 Såmannss Mark 4,26–34 Kyrkjelydsarbeidet. Tårnagentgudsteneste. [email protected] Breim skulekorps deltek. 11.00 Gimmestad Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Tårnagentgudsteneste. BREIM SOKN Takkoffer: Blå Kors. Leiar i soknerådet: 16.00 Sandane Gratis varm mat klokka 16.00, Søndagssamling kl.17.00 Aksel Rygg, tlf: 57 86 75 62 / 412 20 458 8. februar 11.00 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Søndagsskulen, [email protected] Kristi forkl.dag. Mark 9,2–13 sentralt. Nattverd. Vereide kyrkjekor. Kyrkjetenar: Ingvild Reed. tlf: 412 40 309 20.00 Sandane Ungdomsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Det norske bibelselskap. Nattverd. GIMMESTAD SOKN 12. februar. Torsdag. 16.00 Gloppen Nattverdsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Leiar i soknerådet: omsorgss. Aase Ryssdal Sæther, tlf:57 86 50 51 / 15. februar. 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: KRIK- Sandane. 911 07 329. [email protected] Søndag før faste. Joh 12,20–33 Nattverd. Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917. 18. februar. 20.00 Sandane Skriftemålsgudsteneste v/Tore Myklebust. [email protected] Oskeonsdag. Matt 12,38–42

HYEN SOKN 22. februar 11.00 Hyen Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Bibelselskapet. 1 s. i faste Matt 16,21-23 Nattverd. Årsmøte. Leiar i soknerådet: Liv Øygard Solheim, tlf: 57 86 96 59 / 958 61820. 20.00 Vereide Konsert. Michael Clarke: Baryton og Ralph Cupper: Orgel [email protected] 25. februar. Onsdag. 20.00 Sandane Opa kyrkje. Song og kveldsbøn kl. 20.40 Kyrkjetenar: Ola Jan Birkeland, 01. mars 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Bibelselskapet. tlf: 57 86 98 32 / 975 91 747 2.s.i. faste Luk 7,36-50 Nattverd. 11.00 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Nordfjord Sokneprest i Vereide og Gimmestad Folkehøgskule. Nattverd. Årsmøte. Vidar Bjotveit, tlf: 958 80 030 16.00 Sandane Gratis varm mat klokka 16.00, Søndagssamling kl.17.00 [email protected] 08. mars 11.00 Gimmestad Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Kirkens Kontorstad: Sandane kyrkje 3.s.i. faste. Ef 6,10-18 bymisjon. Årsmøte.

Sokneprest i Breim og Hyen 15.00 Hestenesøyra Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer til NMS- prosjektet. Nattverd. Tore Myklebust, tlf: 456 01 260 15. mars 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Sjømannskyrkja. [email protected] 4.s.i. faste Joh 3,11-16 Nattverd. Årsmøte. Kontorstad: Prestebustaden i Breim. 11.00 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Laget NKSS. Nattverd. Vereide kyrkjekor. Kyrkjeverje Kurt Djupvik Kontor i Sandane kyrkje 22. mars. 11.00 Hyen Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Tårnagentgudsteneste. Maria bodsk.d. Luk 1,46-55 Takkoffer: Speidarane i Hyen. Speidarane deltek. Tlf kontor: 57 86 56 16. Mobil: 902 06 828. [email protected] 25. mars. Onsdag. 20.00 Sandane Opa kyrkje. Song og kveldsbøn kl. 20.40 Kontorstad: Sandane kyrkje 29. mars. 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Fjordly Kontoret er ope alle dagar, men kyrkje- Palmesøndag Mark 9,17-29 ungdomssenter. Nattverd. verja er ofte ute, så det er lurt å ringe på 20.00 Vereide Gallerikveld. Ved Kunstlaget og Olaf Sigurd Gundersen. førehand. 02. april 11.00 Sandane Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Nattverd. Skjært Luk 22,14-23 12.00 Aa-støylen Gudsteneste v/Lek gudstenesteleiar. Diakonimedarbeidar i Gloppen (Hyen) Britt Randi Heggheim, tlf: 908 47 592 14.00 Utvikfjellet Gudsteneste v/Tore Myklebust. [email protected] Kontor i Sandane kyrkje 20.00 Gimmestad Gudsteneste v/Tore Myklebust. Nattverd. 03. april 11.00 Breim Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Nattverd. Lang Matt 26,30-27,50 Kantor 11.00 Hyen Gudsteneste v/Tore Myklebust. Nattverd. Anders Rinde 20.00 Vereide Pasjonsgudsteneste v/Vidar Bjotveit Takkoffer til Kirkens [email protected] SOS, avd. Førde Vereide kyrkje, tlf: 57 86 93 06 05. april 11.00 Vereide Høgtidsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer til Påskedag Matt 28,1-10 kyrkjelydsarbeidet. Nattverd. Vereide kyrkjekor og Kantor/trusopplærar Konfirmantane deltek. Påskeplask etter gudstenesta om Marièl Eikeset Koren, tlf: 90942503 fjorden er isfri. [email protected] 11.00 Breim Høgtidsgudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Kontorstad: Sandane kyrkje Nesholmen. Nattverd. Blomeprosesjon. 06. april 11.00 Gimmestad Høgtidsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Fjordly. Gravar/ kyrkjegardsarbeidar Andre påskedag Luk 24,36-45 Blomeprosesjon. Nattverd. Ivar Hjelle, tlf: 57 86 58 59 / 970 76 668 11.00 Hyen Høgtidsgudsteneste v/Tore Myklebust. Takkoffer: Nesholmen. Nattverd. Blomeprosesjon. Søndagsskulen deltek.

34 Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015 Dåpsborn med foreldre og fadrar

Gimmestad AASMUND HAMRE KJØRVIK 1/11/2015 DÅPSBORN MED FADRAR SILJE KJØRVIK MARKUS LYNGSTAD-KLAUSEN 27 11/16/2014 CHRISTER HAMRE STINE KLAUSEN VEREIDE OLA HÅHEIM Janne Larsen Kjørvik KJETIL LYNGSTAD 27.01 -13 03.03 – 13 Randi Athena Skjold Andreas Lyngstad Grov ELFRID RAUSET HÅHEIM LINA SOFIE SVARSTAD BALDER STEINSON FØRDE TERJE HÅHEIM Jeppe Franch Andersen Hanne Lyngstad Anny Sefland Ronny Vårdal Monica Håheim Hoftuft Kjetil Klakegg Geir Arne Nilsen Linda S. Berge Øystein Kristian Førde Sætervik Tarald Hoftuft Tonje Kjørvik Kristine Gustavsen Geir Ove Sefland Bjørlo Stine S. Myrvoll GIMMESTAD Janne Håheim Monica Svarstad Geir Rune Rauset RAGNE LANGLO GLOPPESTAD Breim Trond Kongshavn 03.03 - 13 Ragnhild Hope Birkeland LINDA CATRIN LANGLO EVEN GULE Bjarte Lofnes Hauge AADNE GLOPPESTAD 11/23/2014 24.02 – 13 Børge Knutsen Nordal 12/26/2014 Odd O. Støyva ASK EGGE BJØRNEREIM SYNNE LANGLO GLOPPESTAD Kristianne Gimmestad Gule JULIE AKSE HJELMESET Eli Mariann Johansen Støyva NILS EVEN BJØRNEREIM Jarle Gloppestad Lars Jonas Pedersen Harald Slettvoll Kjell Jørgen Slettevoll JANNICE EGGE Lise Rønnevig JANNE AKSE Kjersti Nyhagen Hole Marianne Kvame ØYSTEIN HJELMESET Katrine Viktoria Hole Amalie Sofie Nerhus Asbjørn Langlo Stine Solvik Siri Hamre Gunnar Eide Karoline Madeleine Helgheim HYEN Hege Støylen Alme Jeanette Svarstad Ove Olden Pia Elise Kristiansen 10.02 -13 Anders Rosø Vegard Støyva GABRIEL AA BERGE BREIM Nina Merete Skeistrand 12/7/2014 Benedikte Aa 09.12 – 12 Anna Nedrehegg OLVE KORNELIUS VERLO ASKE OLAI SEKKINGSTAD EGGE Nils Jøssang HANNAH LOUISE VAN DUINEN Kristine Knutsen-Berge Svein Hjelmeset DORTHE KAROLINE VERLO ASKE ROLF KJETIL EGGE Brita Austrheim Siri Reiersen MAIKEN JOHANNE SEKKINGSTAD Ståle Austrheim 12/26/2014 Bjørg Olaug Skaar Ellen Jorun Hjelle Elin Austrheim Molvik Bjarte Molvik MARI SÆGROV DJUPVIK Mathias Aske Fred Leon Pedersen MAY-BRITT SÆGROV Kjartan Verlo Sissel Astrid Løvoll 03.02 – 13 ROGER AA DJUPVIK Odd Ivar Pettersen EMBLA ELINE LILLEMO EGGE Ingmar Sægrov VILJA DORTHEA VERLO ASKE Merete Bange Jannike Dvergsdal Haugen Eirin Bakketun DORTHE KAROLINE VERLO ASKE Knut Arild Folkestad Malin Åmot Irene Svidal Cathrine Pangopoulus Jan Magne Kvellestad Morten Aa Djupvik Frøydis Valland Arntzen 1/18/2015 Gunn Margareth Bauge Berit Sandal Djupvik Kavitha Aske JENNY GLOPPESTAD HJELLE KENT ØYSTEIN HJELLE 1/18/2015 SIAKO SHARIF INGRID GLOPPESTAD HJELLE JORDFESTE MADELEN HELLESØE FERESHTEH ABDOLLAHZADFAR Gro Larsen Hjelle THERESE EIKENES SARDAR SHARIF Roger Hjelle VEREIDE ØYSTEIN HELLESØE Rute Abrha Erlend Aasen Gloppestad Margit Rye f. 30.04.1927 d. 18.01.2013 Turid Anny Eide f. 25.02.1935 d. 06.02.2013 Vidar Hetle Georg Tut Ngaguan Øyvind Aasen Gloppestad Brit Svangtun f. 25.04.1945 d. 13.02.2013 Victoria Therese Skjerdal Elin Rønn Finnstad Dagfinn Svangtun f. 13.10.1946 d. 22.02.2013 Oddgeir Kvitenes Jonfrid Eide FRIKK TOTLAND Erik Vereide f. 04.08.1926 d. 28.02.2013 TRINE EGGE TOTLAND Monica Eikenes ARE TOTLAND SAKO SHARIF BREIM Vereide FERESHTEH ABDOLLAHZADFAR Ann-Helen Birkeland Hetle Malfrid Bø f. 02.07.1920 d. 24.01.2013 SARDAR SHARIF Åshild Birkeland Hetle Anders Egge f.12.12.1915 d. 02.03.2013 10/5/2014 Gunn Hole Caroline Totland Merkesdal

May- Britt Indrebø Elin Totland VERA SKOGLI GIMMESTAD KATRIN NES SKOGLI Tim Nuenschwander Harry Johannes Gustavsen f. 04.10.1940 d. 21.01.2013 JAN ERIK SKOGLI Bjørg Sandal Synnøve Mykland f. 02.12.1933 d. 18.02.2013 Camilla Skogli Åse Skrivervik Lisbeth Skogli Jordfeste Øystein Nes LUKA BRHANE Mariann Nes SELAM KINFE ABBAY Kyrkjeblad for Gloppen nr. 2, 2013 Elin Rek Nedrebø BRHANE ANDEMICAEL Jan-Inge Sætre V1_Orginallayout.indd 27 11.03.13 20:36

11/23/2014 Janne Helene Sætre Vereide Per-Arne Hestenes 13.04.1979 08.11.2014 MAGNUS TANGEN SLETTÅ Monica Kvamme Oddvar Magne Skogen 15.01.1947 24.11.2014 INGER LISE TANGEN Eva Øvreseth 23.11.1948 28.11.2014 SVEIN KÅRE SLETTÅ PHILIP WILHELM ZERWEKH Anne Sissel Flatjord IDA-KRISTIN HARSVIK MIDTHJELL Jon Reidar Moldestad 26.02.1949 12.12.2014 Einar Slettå PETER WILHELM ZERWEKH Margit Ødven 21.08.1929 15.12.2014 Gunnstein Tangen Tone Harsvik Nelly Skinlo 17.09.1920 16.12.2014 May Tangen Yvonne Starheimsvik Gunnar Madsson Tystad 10.06.1939 20.01.2015 Hans J. Zerwekh LIVE MARIE VAN DUINEN Gimmestad INGVILL VAN DUINEN 1/1/2015 Gjertine Ovidie Ravnestad 24.05.1926 23.11.2014 ADOLPHUS PHILIPPUS ALBRECHT RAFI HAMIDI Ove Sande 29.03.1971 18.12.2014 VAN DUINEN Georg Tut Ngaguan Cato Rygg 23.12.1963 29.12.2014 Harald Austrheim Fritz Schjølberg Øystein Austrheim Oddlaug Wiik Schjølberg Breim Brita Austrheim Anne Kristin Myklebust Leif Reed 25.12.1916 19.01.2015 Ståle Austrheim May-Britt Indrebø Helge Bergheim 05.01.1955 11.01.2015 Trine Krogh

nr. 1, 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 35 Jula er over, og vi er godt i gang med det nye året. I dette nummeret kan du sjå og lese meir om konsertar, julefestar og andre tilskipingar. Her ser du frå den populære ”Vi syng jula inn” i Hyen. Men vi har reportasjar frå arrangement i alle kyrkjene våre bortsett frå gamle Gimmestad.

Les, sjå og fortel!

Kyrkjeblad for Gloppen nr. 1, 2015