Nr. 561

ûnder redaksje fan A. L. Hempenius, D. J. van der Meer, P. Nieuwland, T. G. Nijboer en D. de Vries, heraldysk meiwurker: J. C. Terluin.

Provinciale Bibliotheek van FriasJand

Genealogysk Wurkforbân fan'de Fryske Akademy Ljouwert, 1979 © Utjefte Fryske Akademy nr. 561.

ISBN 90 6171 561 X n ,„ rpp/ Printe by Offsetprinterij "Fedde Dijkstra B. V. ", Ljouwert,

Fan dit boek mei neat formannichfâldige en/of iepenbier makke wurde troch printsjen, fotokopiearjen, it meitsjen fan mikrofilm of op hokker oare wize dan ek, sûnder dat de útjower yn 't foar syn tastimming jown hat. IN MEMORIAM E.H.T. ROVERTS-VAN WAMEL

Vele mensen werken achter de schermen hard mee aan de totstandkoming van het Genealogysk Jierboekje. Het zijn met name ook de typistes die een be­ langrijk aandeel in de werkzaamheden hebben.

De firma "Fedde Dijkstra B. V. " beschikt over enkele van die goede, accura­ te typistes. Op 27 november 1978 is echter één van hen, mevrouw Elisabeth Hendrica Theresia Roverts - van Wamel, bij een auto-ongeval om het leven gekomen. De redactie van het Jierboekje had de laatste jaren veel met haar te maken en leerde haar kennen als een bijzonder enthousiaste vrouw die met kennis van zaken zeer kritisch haar werk verrichtte. Het kwam regelmatig voor dat zij fouten ontdekte in teksten die redactie en corrector reeds waren gepasseerd, zodat er nog op tijd kon worden verbeterd. Bovendien bezat zij een veelzijdige belangstelling, die van groot belang was voor het uiteenlopen­ de typewerk dat ze voor de firma "Fedde Dijkstra B. V. " verrichtte. Wij hebben veel aan haar te danken.

Ons medeleven gaat uit naar haar man en haar vijf nog jonge kinderen en wij wensen hun alle kracht en sterkte toe om dit zware verlies te dragen.

December 1978 Redactie van het Genealogysk Jierboekje

3 GENEALOGYSK WURKFORBAN FAN DE FRYSKE AKADEMY KOART FORSLACH OER IT WURKJIER 1977/1978

Ut 'en rûgen wurdt yn de ynlieding ta it earste jierboekje (1951) it doel fan ús wurkforbân oanjown as: "troch ûndersyk nei âlde Fryske slachten, it.opm.eit~ sjen fan stambeammen, kertiersteaten, ensfh. de bining fan it folk mei syn forline to bistevigjen en dêrmei it algemiene Fryske folksbisef fuort to sterk- jen." Hawwe wy dy bining ek yn it forroune jier bistevige ? Hawwe wy it algemiene Fryske folksbisef fuortsterke ? Slimme fragen, dêr doar ik sa gjin andert op to jaen. Aldergeloks stiet der mear yn dy ynlieding. Forskate, wol teld acht manearen neamde it bistjûr fan it wurkforbân om ta dat doel "bydrage" to kinnen. Hifkje dat wurd "bydrage" ris. Ik sil diskear ris op dy acht punten yngean.

1. "It halden fan gearkomsten mei ynliedingen op it stik fan genealogy, heral- dyk en histoarje. " Wis, dat hawwe wy yn 1977-1978 dien. It gong ús goed nei 't sin, dus wy binne net fan wurkwize foroare. Sawn gearkomsten hawwe wy hawn, mei altyd in goede opkomst. Der is ek in útstapke makke om in- kelde tsjerken to bisjen. 2. "It stypjen fan 'e útjefte fan genealogyen. " Op dat stik hawwe wy neat dien. 3. "It stypjen fan de oprjochting fan famyljeforieningen". Dêr jildt itselde foar. 4. 'It helpen by en it stypjen fan famylje-ûndersyk. " Trije fan ús gearKomsten wiene írage-middeis. Allinne al dêrmei hawwe wy rom oan dy opdracht fol- dien. De Iju witte ús wol to finen en forwachtsje ek wol ris hwat to folie fan ús. It muoit my, mar ik kin der net mear oan bigjinne om lange brieven mei ynljochtings út myn boarnemateriael to skriuwen. Hwa't hwat witte wol, kin nei ôfspraek by my thús torjochte en oernimme hwat him gaedlik liket. Sa skewiele forskate leden oare bilangstellenden. 5. "It opspoaren, fêstlizzen en útjaen fan al de histoarysk-genealogyske en heraldyske boarnen yn en om tsjerken en op skrift stellen fan gevel- en tinkstiennen. " Yn dat ramt is grêfskrifte- ûndersyk dien to Weidum, Han- tum, Ysbrechtum, Poppenwier en Itens. Yn ús léste gearkomste hat ús lid Zondervan fan Harderwyk ús leden oantrune om oan him meidielingen troch to jaen op berteleppels, út bibels en sa mear. 6. "It sammeljen fan Fryske wapens en húsmerken." Us lid en âldfoarsitter drs. K.M. van der Kooi op 'e Ryp hat ia greate samling wapens, dêr't er nei ôfspraek ynljochtings út jowt. 7. "It útwurkjen fan boarnen, Fryske lienen oanbilangjende," Op dat mêd is my neat bikend. 8. "It byinoar bringen fan eigen samlingen en it útjaen fan in jierboekje. " Ek dit jier waerd wer ien fan ús gearkomsten wijd oan it forskinen fan it jier­ boekje. Der is al wer genôchynstjûrd foar it kommende boekje (1978) en oan kopij foar it dan kommende (1979) wurdt al wurke.

4 Boppeneamde ynlieding seit, dat it altyd de opset west hat, dat it wurkforbân in net-bisletten selskip wêze soe. Eltsenien dy't dus bìlangstelling hat sil wol­ kom yn ús formidden wêze. Dat is sa bleaun. Al is der in hege drompel, jon­ ge krêften soargje dat in rolstoel der by op komt en binnen in gaedlik plakje krijt.* Weromkommend op dy beide slimme fragen oan it bigjin, wol ik dochs wol oan- nimme, dat wy yn it forroune jier in "bydrage" levere ha ta it doel fan ús wurkforbân. Wy geane nei hoe't de iene generaesje de oare foargiet en opfol- get. Wy binne sa bliid as-in protter as wy wer in âldere generaesje foun haw- we. It stiet ús ek tige oan, dat der in jongere generaesje is, dêr't ús wurkfor­ bân gjin bisletten selskip foar is. Dat it sa bliuwe mei.

De skriuwer, A. de Vries.

It Stimlân 18, 9035 CL Dronryp

Yn it nije Akademy-gebou is de yngong birekkene op rolstuollen.

5 FRYSKE RIE FOAR HERALDYK JIERFORSLACH 1977/1978

De Rie kaem gear op 3 oktober en 3 desimber 1977, 1 maert, 18 april en 17 ma ei je 1978. De measte publisiteit krige ús wurk troch it meidwaen oan de útjefte " in vogelvlucht" (Ljouwerter Krante) dêr't wy 81 gemeente­ en doarpswapens ta bydroegen. De beste ôfbyldingen waerden út party boarnen byinoar fandele, yn haedsaek troch de skriuwer. Dy't de foarste en twadde printinge fan it boek bisjocht, sil forskate oanfollingenen forbetteringen merk- bite. Ek it kiezen fan de goeije kleuren wie faken in heikerwei. Der bisteane nou plannen by "de Friese Pers" om in boek oer Fryske heraldyk út to jaen yn oparbeidzjen mei ús Rie. Nei't wapens en flaggen ûntwurpen wiene foar sawn doarpen yn Tytsjerkstera- diel en Dantumadiel, frege it gemeentebistjûr fan de earstneamde gemeente ús om wapens en flaggen to meitsjen foar al har doarpen. Der binne al ûntwerpen makke, mar noch net oan de gemeente oanbean, omt guon noch neijer bisjoen wurde moasten. It greatste oanpart dêryn hie ûs lid Terluin. As gemeente-amtner forsoarge ús lid Dull it greatste part fan it briefkjen mei gemeenten binnen en buten Fryslân. Hy biwiisde dat de forneamde jildkiste út it Provinsjehûs ûnrjochtlik troch Boalsert kaept wie: de earn dêrop is dy fan it Dútske ryk en net dy fan it wapen fan de Gysbertstêd. Yn de Nederlandsche Leeuw skreau er in artikel oer it fornijde wapen fan Wymbritseradiel, hy bi- skikte de gemeente Medemblik oanwizingenfoar har wapen mei keizerskroati en makke Buren yndachtich op de forkearde (markize)kroan op syn wapen. Ek joech er de Provinsje en de Stifting Warten ynljochtings oer flaggeprotokol resp. flagge en wapen fan Warten. Fan drs. T. Hoekema krigen wy as oanfolling op ús dokumintaesje in tal stik­ ken fan him en oarcn út "Frysk en Frij" oer in Great-Fryske flagge. Under de brieven oer famyljewapens binne inkelde apart omtinken wurdich. Prof. dr. Janusz Durko, direkteur fan it Histoarysk Museum to Warschau, frege nei wa­ pens fan de Frjentsjerter professoaren Arnoldi en Maccovius, beide yn Poalen berne. Inkeld oer de earstneamde koene wy him hwat fornije. Drs, O. Vries frege nei wapens fan Fokke Hylkes Eskes en Albert Luitjens, dy't as lege skylden op de waech to Kollum foarkomme. Allinne it earstneamde wapen koene wy fine. ue near w. van uer veer to Bütenpost irege nei ûnbikende wapens op in antike brijpot. Ek him koene wy foar in part ynljochtsje. De hear Jan Veltman to Drachten frege nei wapens yn 'e muorre fan de tsjerke to Boarnwert, cartiids op 'e Lytse Jouwcr. Inkeld it wapen fan de grytman Aylva wie mei wissiehheit to finen; in twadde moat fan ds. Jan Althuysen wêze; hoe't de fjouwer tsjerkfâden nieten, der't de oare wapens fan wiene, bleau ûnbi- kend. Forfette waerd de stúdzje fan it wapen Schotanus út 'e jierren 1962-'64 y. f. m. de kommende forskining fan diel 1 fan Gens Schotana, dêr't in stik oer heraldyk yn it algemien en de wapens Schotanus yn it bisûnder yn komt. Wiidweidich waerd hinne- en werskreaun mei de hear en frou Zwaga to Bakke- fean oer it wapen S/Zwaga, dat op inkelde grêfsarken foarkomt, mar sa ûndúd-

6 lik, dat wy nei in part fan de figueren hwat riede moasten en de kleuren ek nij ûntwurpen wurde moasten. Op forsyk fan mr. J. C. Kutsch Lojenga to Overveen waerd socht om de bi- tsjutting fan ûndúdlike figueren yn in âld segel. Wy koene der ek net mei wis- sichheit útkomme. Foar de Kon. Ned. Kaatsbond waerd in flagge ûntwurpen troch ús lid Terluin. Dat de niget oan wapenregistraesje tanimt, docht wol bliken út ìt Genealogysk Jierboekje. Forskate "klanten" foar dy registraesje hat de hear Terluin, dy't meast de ôfbyldingen forsoarget, aparte ôfbyldingen yn kleur foar makke.

J. Visser, skriuwer

7 EEN PAMA-BOERDERIJ BIJ DE FEANSTER HEIDE

Inleiding

Gedurende circa 150 jaar hebben leden van een vermoedelijk omstreeks 1900 uitgestorven tak van de familie Pama gewoond op een boerderij onder Sur- huisterveen. Deze boerderij viel op door haar ligging. Terwijl het normaal was dat in een veenkolonie de boerderijen werden gebouwd langs het voor­ naamste ontsluitingskanaal - in het geval van Surhuisterveen langs het over de Kolk lopende diep - lag de hier te behandelen boerderij ver naar het. zuiden op de rand van de heidevelden, aan het zuidelijke einde van de buurtschap De Omloop (zie kaart op pag. 14). De in onze eeuw op deze plaats gebouwde boer­ derij staat bekend als Warreboslaan 10a, maar draagt nog altijd de naam "De Omloop".

De huidige, in 1938 gebouwde boerderij "De Omloop" (Z.W, zijde).

De bewoning van deze boerderij is met name in de 18de eeuw niet zonder pro­ blemen geweest. De behandeling van de daarmee samenhangende gebeurtenis­ sen vormt het hoofdmotief van dit opstel, dat als zodanig' een aanvulling is (en hier en daar een correctie) op de publicatie van C. Pama. Het geslacht Pa- ma, Kaapstad 1956, in het bijzonder pag. 49-53 daarvan. Vanzelfsprekend wordt ook aan de voorgeschiedenis in de 17de eeuw en aan de ontwikkelingen rondom deze boerderij na het afscheid van de Pama's in 1870 aandacht geschonken.

8 1. De eerste bewoners, tot 1723

De venen, waar later de hier te behandelen boerderij zou worden gebouwd, hebben naar alle waarschijnlijkheid behoord tot de bezittingen van het Gerkes- klooster. Na de Reformatie in het laatst van de 16de eeuw werden ze eigen­ dom van "de Landtschap" van Friesland. In 1638 hadden de Staten geldgebrek en lieten daarom veel voormalige kloostergoederen verkopen. Ik neem aan dat een zekere Berend Rintjes hier een perceel veen gekocht heeft, omdat hij in de tijd daarna daarvan eigenaar blijkt te zijn. Vermoedelijk heeft hij een ge­ deelte van het veen in cultuur gebracht. Zeker is dat hij daar een boerderij gebouwd heeft. Vermoedelijk heeft hij, vanuit de reeds vanaf het hoofddiep het veen inlopende wijk, een dwarsdiep gegraven naar deze plaats, omdat vervoer over het water noodzakelijk was. Wij mogen dus aannemen dat de be­ woning van deze plek dateert vanaf circa 1640. . Berend is omstreeks 1646 overleden, terwijl zijn kinderen nog niet volwassen waren. Er is echter klaarblijkelijk reeds een band ontstaan met dit stuk grond. Dat blijkt uit de voorwaarde, waaronder zijn weduwe Ebel Jans in 1646 deze boerderij voor 250 goudgld. aan Wybe Sybes en zijn vrouw Sybrig Wie- gers verkoopt. Er wordt namelijk vastgelegd, dat de kinderen van Berend en Ebel het recht krijgen deze boerderij terug te kopen wanneer zij tot "haere jaeren" zijn gekomen, dus volwassen zijn geworden 1). Wellicht hangt daarmee samen dat Wybe, die overigens meer bezittingen had in Surhuisterveen, niet de hele koopsom heeft betaald. Wij weten namelijk, dat hij nog in 1652 87 goudgld. schuldig is aan Griet en Frouck, twee doch­ ters van Berend Rintjes, en dat de boerderij daarom met een hypotheek is bezwaard. In de desbetreffende schuldbekentenis wordt uitdrukkelijk gesteld dat Wybe aan zijn crediteuren, dus de kinderen van Berend Rintjes, het "recht van ware eigendom" laat. Begrijpelijk tegen de achtergrond van de uit 1646 daterende voorwaarden 2). Wybe Sybes heeft de taak die er nog lag, om het resterende land in cultuur te brengen, voltooid» In 1654 blijkt alle land dat bij deze boerderij behoorde, tor grootte van circa 6 ha, ontgonnen te zijn. In dat jaar vindt er opnieuw een verkoop plaats. De landerijen waren al met rogge ingezaaid, dat evenals de "dongh, ruigh ende ruighscherne" aan de koper wordt overgedragen. Op 10 april 1654 wordt bekend gemaakt dat Meinse Andries koper is geworden. Hij moet 475 goudgld. betalen, bijna het dubbele van de koopsom in 1646 3). Ook bij deze verkoop horen wij weer dat de kinderen van Berend Rintjes nog rechten hebben. Zij stemmen alleen in met deze verkoop, als hun rechten ge­ handhaafd blijven. Wij moeten uit de volgende gebeurtenis wel concluderen dat dit niet het geval geweest is. Dat betekent dus concreet dat de schuld van de erven van Wybe niet betaald kon worden en dat zodoende vanwege het hy­ pothecaire verband de eigendom van de boerderij weer teruggevallen is aan de erfgenamen van Berend Rintjes. In 1656 laten zij als schuldeisers van Wybe Sybes de boerderij verkopen 4). Koper wordt nu een vreemdeling in deze streken, ds. Johannes Alberti, pre­ dikant te Burum en Munnekezijl 5). Wellicht is hij na zijn emeritaat in 1663 hier zelf boer geweest. Ds. Alberti overlijdt in 1666. De boerderij gaat dan in eigendom over op zijn kleinkinde­ ren, wier vader, ds. Samuel de Grau van Jislum en Wanswerd, deze boerderij

9 twee jaar later voor 700 goudgld. verkoopt aan de huurder Hoecke Romckes 6)- Met hem begint een tijd van stabilisatie. Hoecke zal deze boerderij zo'n der­ tig jaar bewonen, eerst samen met zijn vrouw Trijntje Eysses, die in 1676 reeds blijkt te zijn overleden 7). Na Hoecke wordt zijn zoon Hendrick daar boer. Omdat Hendrick Hoeckes en zijn vrouw Sjoukje Hendriks in 1695 300 car. gld. lenen van Claas Jelkes in Harkema Opeinde neem ik aan dat zij omstreeks die tijd de boerderij hebben overgenomen 8). In zijn tijd wordt het grote grondbezit van de Schole-plaats, dat zich oostelijk van Hendrick Hoeckes' boerderij uitstrekte tot de grens met Groningerland, verkocht. Hendrik Clazes koopt dit geheel voor 6400 car. gld. , maar grote delen worden spoedig weer verkocht, zodat kleine bedrijven de gelegenheid krijgen zich uit te breiden 9). Ook Hendrick Hoeckes maakt daarvan gebruik door een complex heide aan de oostzijde van zijn boerderij ter grootte van 3 ha toe te voegen aan zijn bedrijf. Daarvan wordt als bijzonderheid vermeld dat rondom het perceel reed en drift zijn gelegen in een oude sloot 10). De opvolgers van Hendrick hebben eveneens heidevelden van de Schole ge­ kocht. Op deze wijze kan dit kleine bedrijf in de 18de eeuw uitgroeien tot een grote boerderij. Wij mogen aannemen dat Hendrick de door hem gekochte heide heeft ontgon­ nen. Zo heeft hij daar gewoond en gewerkt tot zijn overlijden op 17 februari 1720, kinderloos. Een paar jaar later verkoopt zijn weduwe Sjoukje Hendriks deze boerderij aan Goitsen Gabes 11), de echtgenoot van Gertie Pama. Met hen doet dus de Pama-familie haar intree op deze boerderij.

2. Goitsen Gabes in de Omloop, 1723-1754

Goitsen Gabes is een nakomeling van de Doopsgezinde Feanster voorganger Gabbe Paulus, die in de eerste helft van de 17de eeuw leefde. Goitsens vader Gabe Goitsens trouwde omstreeks 1684 met Antje Jans, weduwe van de bak­ ker Jan Ritskes, die in de onmiddellijke nabijheid van onze boerderij land bezat. Een boerderij aan het opgaande diep, strekkend tot aan Faasma-grup- pel was in 1682 door Jan Ritskes gekocht 12) (nu, 1978, huis van C. Kijlstra, Gedempte Vaart 30, met de daarachter liggende "uitgang" land), terwijl hij sedert 1670 ook een perceel land aan de noordzijde van Hendrick Hoeckes' boerderij in eigendom had 13). Antje Jans brengt dat mee in haar tweede hu­ welijk met Gabe Goitsens. Zij hebben de in 1682 gekochte boerderij bewoond, waar Gabe huisman en veenbaas is 14). Zoals hierboven al vermeld is, heeft ook Gabe gebruik gemaakt van de ver­ koop van de zogenaamde Schole-plaats om zijn bezit uit te breiden. Voor 145 goudgld. koopt Gabe in 1702 een paar grote percelen heide ten zuiden van de boerderij van Hendrick Hoeckes 15). En 9 jaar later wordt ook het daarachter gelegen land tot de Drieroede (in 1978 Warreboslaan) eigendom van Gabe. Dit land wordt dan de Vossepolle genoemd. Gabe koopt het in 1711 van Antie Ja­ cobs 16), vermoedelijk een dochter van Jacob Dyes die het in 1702 uit de Schole-bezittingen had gekocht 17). Daarmee was de situatie, dat het bedrijf van Hendrick Hoeckes aan meerdere zijden door éán eigenaar was ingesloten iu (vroeger de Schole-plaats met haar heidevelden aan zuid- en oostzijde) terug­ gekeerd. Aan noord- en zuidzijde was Gabe Goitsens nu de naastliggende ei­ genaar, terwijl een insluitingsproces ook aan de westzijde dreigde 18). Het kan dan ook niet uitblijven dat de beide zoons van Gabe, Jan en Goitsen Gabes, in 1723 de boerderij van Hendrick Hoeckes' weduwe kopen 19). Dit wijst er op, samen met het feit dat de boerderij van Hendrick in 1728 eigendom is van de gezamenlijke erfgenamen van Gabe Goitsens, dat deze laatste voor 1723 is overleden. In 1728 wordt namelijk de band tussen Goitsen Gabes en dit bedrijf definitief. Zijn broer Jan verwerft dan de ouderlijke boerderij aan het opgaan­ de diep. Zijn zuster Anke erft o. a. een boerderij tussen de oude vaart en de zgn. buitenweg, (in 1978 tussen Dellen en Molenweg). En Goitsen krijgt de boerderij die van Hendrick is gekocht, alsmede een aantal daarbij gelegen percelenheide. Zijn broer Jan Gabes behoudt overd.it land het recht van "reed en drift" naar de heide van de in 1711 gekochte Vossepolle, die voorlopig ge­ meenschappelijk bezit gebleven is. Dat niet zand- of heidepaden maar wijken belangrijk waren voor de aan- en afvoer van producten, blijkt uit het feit dat Goitsen het recht behoudt om de naast het land van zijn broer gelegen wijk in te varen. Hij moet echter da "barten" weer over deze wijk leggen, nadat hij er langs gevaren is. Verve­ ning, boerderij en scheepvaart gingen vaak samen 19). De volgende decennia heeft Goitsen Gabes daar met zijn vrouw gewoond. Hij wordt Goitsen Gabes de jonge genoemd om hem te onderscheiden van een ge­ lijknamig familielid, dat bekend staat als "de oude". Ook in de loop van de volgende jaren heeft Goitsen zijn bedrijf uitgebreid. Wij weten van aankopen in 1728, 1743 en 1753 20). In het laatste jaar wordt er uitdrukkelijk bij vermeld dat hij in de "Omme- loop" woont. Daar ook moet hij in 1754 zonder kinderen zijn overleden.

3. Fragment-genealogie Goitsen Gabes - familie 21) N. B. Voor zover niet anders vermeld mag aangenomen worden dat de in deze genealogie vermelde personen woonden in Surhuisterveen en behoorden tot de Doopsgezinde gemeente. De meeste leden van deze familie vonden een bestaan als huisman of veen- baas. Veel gegevens werden welwillend verschaft door de heer Ype Brouwers.

I GABBE PAULUS, geb. circa 1571, Doopsgezind vermaner te Surhuister- veen, overl. 13 nov. 1643, tr. Maertye Jans, geb. circa 1572, overl. Sur- huisterveen 8 april 1644. Kinderen: 1. Pauwei, volgt II A. 2. Aaltie Gabes, overl. Midwolde na 1675, tr. 1) voor 1622 Mient Eg- berts, overl. voor 1653, zoon van Egbert Egberts en Willemke Mients; tr. 2) voor 1658 Johannes Oedzes, overl. 1659, 3. Beitske Gabes, tr. 1) voor 1629 Wybe Annes; tr. 2) voor 1643 Hoyt Claessen; tr. 3) voor 1675 Cornelis Loukes, overl. 1681/1682. 4. Jan, volgt II B. 5. Goitsen, volgt II C. 6. Aernt Gabes, woont in 1650 op Ameland, tr. Jeltie Jelles.

11 II A. PAUWEL GABES, overl. Sappemeer januari 1632, tr. Siu Sybes. Kinderen: 1. Jan Pauwels, geb. 1618, schipper, tr. voor 1643 Mechel Ottes, dochter van Otte Fockes en Jantien Abeles. 2. Hindrick Pauwels, geb. circa 1621, schipper. 3. Aaltie Pauwels, geb. circa 1625, tr. 1646 Lammert Heeres, schipper, zoon van Heere Tjebbes..

II B. JAN GABES, overl. 1680-1682, tr. voor 1643 Dieuwerke Dircx, geb. Surhuisterdijk onder Surhuizum 13 september 1621, overl. voor 1700, doch­ ter van Dirk Eetes en Antie Ytiens Luppema. Kinderen: 1. FoockJans, overl. 1716-1720, tr. voor 1697 Uble Jans, geb. 1651. 2. Martien Jans, overl. 1714-1720, tr. voor 1682 Hendrik Johannes, zoon van Johannes Oedzes en Sytske Jans. 3. Gabe, volgt III A. 4. Dirk, volgt III B. 5. Paals, volgt III C.

III A. GABE JANS, koopman, tr. Hylkjen Jans, dochter van Jan Reiners en Jouk Sytses. Kinderen: 1. Jan, volgt IV A. 2. Goitsen, volgt IV B. 3. Reinder Gabes, geb. 1683, arbeider, overl. 1766, tr. Surhuisterveen 1705 Grietie Jans, overl. voor 1733. 4. Eete Gabes, geb. 1688, overl. voor 1707.

IV A. JAN GABES, geb. 1675, huisman, overl. voor 1716, tr. Fettie Aukes, overl. voor 1723. Zoon: V A GABE JANS, geb. 1701, arbeider, veenbaas, overl. Surhuisterveen t. 1733, tr. 1) Surhuisterveen 29 mei 1730 Trijntje Fookels, dochter van Fookel Duikels; tr. 2) Surhuisterveen 7 februari 1740 Marike Wolters, overl. Sur­ huisterveen mei 1766. Kinderen: 1. Jan Gabes. 2. Fettie Gabes, geb. 1734, overl. Surhuisterveen 22 december 1809, tr. Luitzen Goitzens Bos, geb. Surhuisterveen 1739, overl. aldaar 4 oktober 1818, huisman, zoon van Goitzen Goitzens, soldaat en Lysbeth Luitzens.

IV B. GOITSEN GABES, de oudere, geb. 1678, huisman-veenbaas, overl. Surhuisterveen 30 september 1730, tr. 1) Surhuisterveen 18 mei 1708 Hinke Edzes, overl. circa 1726, dochter van Edze Harmens en Frouk Hendriks; tr. 2) Jiske Hedzers, overl. voor 1744. Uit het eerste huwelijk: 1. Gabe Goitsens, vrijgezel in 1731, arbeider. Uit het tweede huwelijk: 2. Hedzer Goitsens, geb. 1727. 3. Jan Goitsens, geb. 1729. 12 III B. DIRK JANS, tr. Rieme Eylderts, dochter van Eylert Willems. Kinderen: 1. Grietje Dirks, geb. 1687, in 1723 nog genoemd als 'vrijster'. 2. Dirchtjen Dirks, geb. 1690.

III C. PAALSJANS, overl. 1692-1694, tr. Gryt Sybes, dochter van Sybe Douwes en Bauck Michels. Dochter: Sytske Pauls, geb. 1686, overl. voor 1725, tr. Surhuisterveen 27 april 1704 Wybe Oedzes, overl. Surhuisterveen 1752, veenbaas, zoon van Oeds Tjallings en Sytske Sybes.

II C. GOITSEN GABES, huisman-veenbaas, overl. 1676-1680, tr. voor 1651 Ansk Cornelis, overl. 1661, dochtervan Cornelis Egberts en Griet Jenes. Kinderen: 1. Cornelis Goitsens, vrijgezel, overl. 1722-1724. 2. Gabe, volgt III D. 3. Griet Goitsens, tr. voor 1685 Buwe Johannes, kuiper, overl. 1721, zoon van Johannes Uilkes.

III. D. GABE GOITSENS, huisman-veenbaas, overl. voor 1723, tr. na 1684 Antie Jans, overl. 1709-1728, weduwe van Jan Ritskes, bakker, dochter van Jan Jans en Teetske Jelkes. Kinderen: 1. Anke Gabes, overl. Surhuisterveen 20 oktober 1746, tr. voor 1729 Jel- le Geerts, huisman. 2. Jan, volgt IV C. 3. Goitsen Gabes, de jonge, geb. circa 1700, huisman, overl. Surhuister­ veen 1754, tr. Surhuisterveen 26 juni 1726 Gertie Jans Pama, geb. 1705, overl. 1776 (zie fragment-genealogie Pama op pag. 27).

IV C. JAN GABES, geb. 1695, huisman, overl. Surhuisterveen oktober 1730 tr. Surhuisterveen 31 maart 1726 Grietie Freerks, geb. 1700, overl. 1743-1751, hertrouwd met Marten Jans. Zoon: Gabe Jans, geb. Surhuisterveen 8 augustus 1729.

13 De "Omloopsterplaats" achter Sur- A - hoofddiep door Surhuisterveen. huisterveen. A - Theuniswijk. =2= - bebouwing Surhuisterveen, 1978. A - vermoedelijke ligging van het • -boerderij "Omloopsterplaats", dwarsdiep naar de boerderij. nu Warreboslaan 10a. B - ontsluiting in de 20ste eeuw. A - ontsluiting in de 17e, 18e eeuw. B - Warreboslaan, vanaf Surhuis­ Al- sloot lopend naar de Omloop- terveen richting Boelenslaan. sterwijk. B - Heidelaan. A 2 - Omloopsterwijk. B - Groningerstraatweg. A 3 - Feanster nieuv/e vaart. G - provinciegrens.

14

-W 4. Gertie Jans Pama doet haar erfenis van de hand

Het is geen gering bezit wat Goitsen Gabes na zijn overlijden via testamentai­ re beschikking 22) aan zijn vrouw nalaat. Het kleine bedrijf van 50 jaar terug is uitgegroeid tot een redelijke omvang, waar, blijkens de gegevens uit het quotisatiecohier, een goede boterham te verdienen was 23). Dit bedrijf, dat in de tweede helft van de 18de eeuw dé Omloopsterplaats ge­ noemd werd, was toen minstens 30 ha groot, bouw- en weiland. Verder be­ hoorden daarbij nog 11 mad (6 ha) mieden, hooiland onder Surhuizum, alsme­ de een groot complex veen en heide ten zuiden van de Omloopsterplaats tus­ sen Lauwers en Costverlorenwijk (zie kaart op pag. 26) 24). Gertie blijft niet lang weduwe. Reeds spoedig huwt zij met een zekere Jochem Elias, die vanwege zijn beroep havencherger, belastingcontroleur, ook wel met de naam Haven wordt aangeduid. Pama a. w. stelt ten onrechte op pag. 44 dat Goitsen Gabes cherger zou zijn geweest te Munnekezijl. Dit geldt ech­ ter voor Jochem. Want het is duidelijk dat er voor hem aan de heide geen brood te verdienen is, of hij zou zich al bezig moeten houden met de jacht op smokkelaars die via de heide heimelijk de Fries-Groningse grens overstaken. Spoedig verhuizen Gertie en Jochem dan ook naar de havenplaats Munnekezijl. Het ligt dan voor de hand dat er een andere boer op de Omloopsterplaats komt. Dat wordt in 1755 Michiel Johannes', die van Rottevalle afkomstig is. Hij tekent voor 5 jaar; zijn huurperiode wordt in 1760 met nog vijf jaar ver­ lengd volgens contract d. d. 2 november 1759. Het huren van deze boerderij kostte Michiel per jaar 180 car. gld. Voor de heide die hij voor zijn schapen mocht gebruiken moest hij bovendien 50 car. gld. neertellen. Michiel en zijn vrouw hebben echter niet deze volledige tweede termijn van vijf jaar in de Omloop gewoond. Enkele dagen voor nieuwjaar 1763 komt Sy- men Yjes bij Gertie Pama in Munnekezijl op bezoek. In het gesprek blijkt dat Symen graag de boerderij in de Omloop wil kopen. Gertie wil daarover ech­ ter alleen geen beslissing nemen. Maar ze belooft Symendat haar man Jochem wel bij hem zal komen omverder te overleggen. Klaarblijkelijk willen Jochem en Gertie wel verkopen. Misschien was dat ruchtbaar geworden. En Symen krijgt ook de belofte van Gertie mee dat het haar goed is zoals haar man met hem zal beslissen. Aldus gebeurt. Eveneens nog voor nieuwjaar komt Jochem bij Symen. En ze worden het eens. Symen zal de boerderij voor 5900 car. gld. van Gertie en íiaar man. overnemen, op voorwaarde dat Symen dan maar met de huurder Michiel de consequenties van deze beslissing moet bespreken. Want het was de bedoe­ ling van Symen en zijn vrouw om deze boerderij zelf te gaan bewonen. Maar Michiel had er nog twee huurjaren aan. Hij moest dus "afgekocht" worden. Waarschijnlijk heeft Jochem voor zijn gesprek met Symen al contact met Mi­ chiel over deze plannen gehad. Jochem verklaart later namelijk dat hij Mi­ chiel f. 400,— had geboden, als deze zijn huurjaren wilde opgeven. Maar Michiel had niet gewild. Symen heeft echter meer succes; wellicht met behulp van zijn machtige schoonvader, de procureur Luimstra uit Augustinusga. Dit laatste is des te waarschijnlijker, omdat Michiel nu bereid is, afstand te doen van zijn rech­ ten voor minder dan hij van Jochem had kunnen krijgen. Symen verklaart n. 1. dat Michiel tevreden is met 350 car. gld. en 1/2 zilveren ducaat

15 Je zou zo veronderstellen dat daarmee de zaak rond was. Maar Symen komt met zijn zwager, de advocaat Luimstra, op nieuwjaarsdag weer bij Gertie en Jochem. En dat niet alleen om hen een gelukkig 1763 toe te wensen. Wat wil hij namelijk ? Hij wil voorafgaande aan het officiële koopcontract de boerderij voor tien jaar huren. De enige reden daarvoor moet het volgende zijn: Het was in de tijd van de Republiek voor familieleden van de verkopers mogelijk op een verkoop het niaar te leggen, hetgeen betekende dat zij het recht van eerste koop hadden. Dat zou dus betekenen dat de koop niet door kon gaan. Door middel van een huurcontract probeerde Symen het leggen van het niaar minder aantrekkelijk te maken. Gertie wil niet op deze wijze handelen. Ver­ kocht is verkocht. Dan hoeft er niet verhuurd te worden. Maar als Symen een paar dagen later weer komt en merkt dat Gertie nog niet bereid is een huur­ contract te tekenen, gaat hij haar bedreigen met het argument dat zijn schoon­ vader invloed heeft op de functie van Jochem, die in Munnekezijl havencher- ger was. Pas op: Uw kostwinning hangt van mijn schoonvader af. Bovendien wil Symen de koopprijs verhogen met het bedrag dat aan MicMel betaald moet worden. Mocht het zijn dat het niaar op de boerderij gelegd wordt, dan krijgt Symen ook dat bedrag van de niaarnemers terug. Anders moet hij daar zelf voor opdraaien. En ook daartegen heeft Gertie bezwaren. Maar onder dreiging zwicht zij tenslotte. Eind januari wordt een nieuw koop­ contract getekend, waarin als koopprijs het bedrag van 6250 car. gld. + 1/2 zilveren ducaat staat vermeld, gedateerd 26 januari 1763 25). Eveneens is een huurcontract getekend, gedateerd 1 januari 1763, waarbij de boerderii met ingang van St. Petri (25 februari) 1763 voor 10 jaar aan Symen IJjes wordt verhuurd. Gertie heeft dus toegegeven. Haar man heeft inderdaad aan Michiel op 12 mei 1763 de afkoopsom betaald. Maar Symen IJjes kan niet zo maar zijn nieuwe bezit aanvaarden. Waar men bang voor was gebeurde. De familie van Gertie Pama, met name haar zuster Antie Reiding-Pama, en haar neef Gerben Pama, verzoekt op 7 maart 1763 aan het Nedergerecht van Achtkarspelen om het "niaer ratione sanguinitatis" (wegens bloedverwantschap) op deze verkoop te leggen. En aldus gebeurt. Symen IJjes is nu gedwongen hiermee in te stemmen, zodat zijn koop onge­ daan gemaakt wordt, mits de familie hem de totale koopprijs betaalt en hij het recht behoudt om de boerderij gedurende 10 jaar als huurder te bewonen. In eerste instantie gaat Gerties familie daarmee accoord, maar later pro­ testeert Reiding daartegen. Hij stelt dat Symen de boerderij voor 5900 car. gld. heeft gekocht volgens de oorspronkelijke koopovereenkomst en eist daar­ om de 350 car. gld. met de halve zilveren ducaat, die aan de vorige pachter was betaald om de pachtovereenkomst af te breken, terug. Maar het gelukt niet. Er was slechts één officiële koopovereenkomst. En Jochem had aan de vorige pachter de ruim 350 car. gld. betaald, niet Symen. Daarom beslissen zowel Nedergerecht van Achtkarspelen, d. d. 6 april 1767 als het Hof van Friesland d. d. 29 mei 1770 22), dat Symen niets ten laste kan worden gelegd. Ook de poging van de nieuwe eigenaren om Symen eerder van de boerderij te laten vertrekken, waarvoor het argument gebruikt werd dat het huurcontract pas na de eerste koopovereenkomst was opgemaakt, is uiteraard tot misluk­ ken gedoemd. Symen heeft met zijn vrouw en kinderen 10 jaar op de Omloop- sterplaats gewoond 26).

16 Intussen hebben Symen en zijn vrouw een nieuwe boerderij laten bouwen aan de noordzijde van het diep naar Blaauwhuis. Een gevelsteen in de voorgevel van deze later weer vernieuwde boerderij, nu Blaauwhuisterweg 38, getuigt daarvan nog tot op heden: "Voor Symen Eijes en Syn frou / is hier getimmert dit Gebou/ En Gerrit Eijes Vrigesel / waar twee en dertig jaaren wel / toen hi de eerste Steen hier lag / in Maant April de Vijfde dag / Anno S. E. J. L. 1767". Vermoedelijk zijn Symen IJjes en zijn vrouw Janke Luimstra in 1773 naar deze boerderij verhuisd. Nu was voor de Pama's de Omloopsterplaats eindelijk vrij.

5. Fragment-genealogie Luimstra 27)

Deze fragment-genealogie betreft de familie Luimstra, tot en met de genera­ tie die omstreeks 1790-1800 geboren is.

I IJJE GERRITS, huisman, overl. Surhuisterveen 1744, tr. Surhuisterveen 23 februari 1721 Romkje Symens, geb. (waarschijnlijk Surhuisterveen) 1700, overl. aldaar 1774, boerin tot 1773 toen zij op 28 april boelgoed heeft gehou­ den, dochter van Symen Sybes, huisman-veenbaas te Surhuisterveen en Antie Haayes, voorouders van de latere familie Boetje. Kinderen: 1. Symen, volgt II. 2. Gerrit IJjes, geb. 1735, vrijgezel, overl. Surhuisterveen 16 okt. 1802. 3. Antje IJjes, overl. Surhuisterveen 2 december 1799, tr. Egbert Hep- kes, overl. Surhuisterveen 28 juni 1785, zoon van Hepke Berends en Bieuw- kje Egberts; nakomelingen noemen zich Buma.

II SYMEN IJJES LUIMSTRA, geb. Surhuisterveen 30 september 1731, land­ bouwer, 1815 rentenier, overl. Augustinusga 8 januarj. 1815, tr. Janke Goit- sens Luimstra, overl. Augustinusga 4 november 1810, dochter van Goitsen Deddes Luimstra, geb. 1686, procureur-fiscaal te Augustinusga, en Sytske Molles, geb. 1702, overl. Augustinusga 9 november 1796. Broer en zuster van Janke waren: Dedde Luimstra, advocaat, en rienderika Luimstra, vrouw van kapitein J. D. van Nimwegen, te Augustinusga. N. B. Het is duidelijk dat Symen IJjes als familienaam in 1811 die van zijn vrouw heeft gekozen. Kinderen: 1. IJje, volgt III A. 2. Sytske Symens Luimstra, geb. Surhuisterveen 1766, overl. aldaar 15 november 1831, tr. Augustinusga 24 januari 1790 Popke Willems Zuiderna, ged. Doezum 29 februari 1756, landbouwer, overl. Surhuisterveen 21 mei 1828, zoon van Willem Wytzes en Wytske Jans. 3. Ymkje Symens Luimstra, geb. Surhuisterveen 1768, overl. Augustinus­ ga 30 mei 1847, tr. Augustinusga 8 juni 1800 Gale Durks Zijlstra, ged. Burum 6 juli 1770, koopman, vrederechter van het kanton Buitenpost, overl. Augus­ tinusga 9 september 1857, zoon van Durk Gales en Grietje Cornelis Hayema. 4. Goitsen, volgt III B.

17 III A. IJJESYMENSLUIMSTRA, geb. Surhuisterveen 1760, landbouwer, overl. aldaar 25 mei 1827, tr. Surhuisterveen 23 november 1783 Hylkje Jurjens Pul- trum, geb. Surhuisterveen 1757, overl. aldaar 19 januari 1823, dochtervan Jurjen Egberts en Trijntje Jacobs. Kinderen: 1. Janke IJjes Luimstra, geb. Surhuisterveen 1783, overl. aldaar 10 juni 1865, tr. Rindert Jans Hulshoff, geb. Surhuisterveen 1785, koopman, overl. aldaar 27 december 1854, zoon van Jan Rinderts en Lysbeth Binnes van der Ley. 2. Trijntje IJjes Luimstra, geb. Surhuisterveen 1785, overl. aldaar 31 au­ gustus 1827, tr. Jan Symens de Vries, geb. Surhuisterveen 7 februari 1780, landbouwer, overl. aldaar 26 augustus 1861, zoon van Symen Jans en Geeltje Symens Algra. 3. Symen IJjes Luimstra, geb. Surhuisterveen 1790, landbouwer, overl. aldaar 3 september 1874, tr. Surhuizum 16 februari 1815 Beitske Meines Boetes, geb. Harkema Opeinde 1799, overl. Surhuisterveen 20 november 1865, dochter van Meine Johannes en Aaltje Reinders. (Kinderen: Hylkje, Aaltje, Meine, Pieter, Johannes, Reinder.)

IIL B. GOITSEN SYMENS, geb. Surhuisterveen 1772, huisman, koopman, overl. Augustinusga 4 oktober 1808, tr. Augustinusga 28 juni 1807 Tjitske Jules Tjoelker, geb. Augustinusga 25 februari 1781, overl. aìdaar 7 mei 1859, dochtervan Jille Jansen AafkeAtes, hertrouwd met Jacob Gaeles van der Veen. Kinderen: 1. Aafke Goitsens Luimstra, geb. Augustinusga 21 september 1808, overl. aldaar 13 juni 1902, tr. Achtkarspelen 25 september 1830 Gaele Johannes Couperus, geb. Augustinusga 25 juli 1804, landbouwer, overl. aldaar 27 au­ gustus 1892, zoon van Johannes Gerhardus en Jeltje Gaeles van der Veen. 2- Goitsen Goitspns Luimstra, geb. Augustinusga 21 september 1808, Landbouwer, overl. aldaar 13 juli 1867, tr. Achtkarspelen 3 november 1832 Antje Klazes Appelhof, geb. Augustinusga 13 januari 1810, overl. Surhuister­ veen 31 december 1885, dochter van Klaas Sytzes en Baukje M.inzes Dijkstra. (Kinderen: Goitsen, Tjitske, Baukje, Aafke, Klaas, Jilles.)

6. Gerben Klazes Pama, slachtoffer van "heren"

Degene die na Symen IJjes boer op de Omloopsterplaats wordt is Gerben Kla­ zes Pama, één van de beide niaarnemers van 1763. Het is hem echter niet gelukt om gedeeltelijke eigendom van dit bedrijf te be­ houden, Gerben was namelijk in de zestiger jaren bepaald niet rijk. Als hij in 1767 met de uit Augustinusga afkomstige Catrijne Hazekamp trouwt, wordt hij in het dorp van zijn schoonfamilie herbergier, wellicht samen met zijn schoon­ moeder. Maar later woont hij in Surhuisterveen. Hij heeft klaarblijkelijk niet genoeg geld om een huishouden op poten te zetten, zo mogen we afleiden uit het feit dat hij in 1771 geld schuldig is aan zijn schoonmoeder, omdat hij van haar "huisraad" geleend heeft 28). Eveneens leent Gerben enige malen geld van Haike Haanstra 29), die cherger is geweest op verschillende plaatsen in Friesland.

18 Als we die feiten zo op een rij zetten wordt het begrijpelijk dat althans Ger­ ben Pama in 1763 niet in staat was zijn helft van de koopprijs van de Omloop- sterplaats, waar hij met zijn tante het niaar op had laten leggen, te betalen. De enige mogelijkheid is dan ook om geld daarvoor te lenen. Het is echter niet Gerben die een bedrag leent, maar het is zijn vader Claas Pama, die samen met zijn zuster Antie Pama 6400 car. gld. leent van de huisman Douwe Jo­ hannes te Valom, van wie sommige nazaten zich later te Westergeest vestig­ den en Fokkema gingen heten 30). Waarom heeft Gerben, díe dit geld uiteindelijk nodig had dit niet zelf geleend? Volgens zijn zeggen later had Douwe Johannes er de voorkeur aan gegeven dat Claas, die vanzelfsprekend veel ouder was en tot de bezittende klasse behoor­ de, de officiële schuldenaar zou zijn. Daarmee deed zich het feit voor dat de officiële schuldenaar — Claas Pama, schoenmaker in Surhuisterveen - die in 1764 is overleden - een ander was dan de werkelijke schuldenaar Gerben, die naar we mogen aannemen ook in feite dit geld heeft ontvangen. Dat zou voor de toekomst bijzonder nare gevolgen hebben. Overigens duurt deze situatie slechts vier jaar. Want op 7 april 1767 wordt een nieuwe schuldacte opgemaakt 31) (echter pas op 3 januari 1796 geregis­ treerd), waarin bepaald wordt dat Sytske Wierds, de weduwe van Claas Pama, borg wordt voor de schuld van 3200 car. gld. die Gerben van Douwe Johannes had geleend. We mogen aannemen dat dit stuk is opgesteld in overleg met Douwe Johannes. Klaarblijkelijk vond hij het nu goed dat Gerben Pama schul­ denaar werd, ook officieel, met zijn moeder als borg. Maar er werd toen verzuimd om de oude schuldbekentenis van 1763, die nu niet meer gold voor Gerben c. q. Claas, maar nog wel voor Antie Pama te vernietigen en ook voor Antie een nieuwe schuldbekentenis op te stellen. Zo bleef dus officieel de ou­ de acte bestaan. Spoedig verandert de situatie opnieuw. En nu treedt de reeds genoemde Hai- ke Haanstra op het toneel. Op 22 februari 1769 wordt er namelijk - waar­ schijnlijk in de herberg te Dantumawoude - een nieuwe schuldbekentenis ge­ tekend. Nu is Haike Haanstra 3200 car. gld. schuldig aan Douwe Johannes, terwijl Gerben Pama zich borg stelt met zijn halve "plaats". Met andere woor­ den er komt een hypotheek op de aan Pama toebehorende boerderij te rusten 32). Het is een duidelijke zaak dat nu niet meer Gerben of zijn vader Claas, maar Haike Haanstra het betreffende bedrag aan Douwe schuldig is. Waar­ schijnlijk heeft deze Haike betrouwbaarder geacht dan Gerben Pama. En Hai­ ke is bereid geweest Gerben op deze wijze te helpen. Nu komt ook de schuld­ bekentenis van 1763 weer voor de dag. Het is waarschijnlijk Haike die daar op aantekent: "Den 22 februari 1769 heeft Gerben Pama aan mij onderschr. Dou­ we Johannes betaald de somma van 3000 ZOO car. gld. tot aflossing van zijn aandeel in het kapitaal, voor de 1/2 in dezen gemeld". Tegelijk wordt vast­ gelegd, dat niet Haike maar Gerben nog drie jaar rente aan Douwe zal beta­ len. Dit gebeurt inderdaad. Deze verklaring is natuurlijk feitelijk onjuist. Als Gerben inderdaad dat be­ drag toen betaald had, had de schuldbekentenis van Haike aan Douwe geen zin gehad. We moeten wel aannemen dat het - terecht - de bedoeling is geweest dat Gerben niet meer door Douwe Johannes zou kunnen worden aangesproken om de schuld te betalen. Maar hij bleef dat bedrag schuldig, niet aan Douwe maar aan Haike Haanstra. Hij lost die schuld af als hij op 10 december 1772

19 de halve plaats in de Omloop aan Haanstra ten geschenke geeft, een betaling in natura dus 33), waarmee Haike Haanstra eigenaar wordt van de helft van deze boerderij. Haike Haanstra heeft zijn schuld afgelost op 29 november 1775, toen hij het kapitaal aan Douwe Johannes heeft betaald 32). Dat was echter in een jaar, waarin het bestaan van de originele schuldbeken­ tenis uit 1763 tot velerlei moeilijkheden had geleid, die wij nu willen behan­ delen. Douwe Johannes heeft n. 1. op 14 april 1772 de originele schuldbekentenis, op grond waarvan Claas Pama en AntieR'eiding-Pama 6400 car. gld. schuldig wa­ ren, gecedeerd aan Eyso de Wendt, een aanzienlijk heer uit Kollum. Hij was vroeger directeur geweest van de handel op China in dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie en sedert 1772 grietman van Westdongeradeel, een functie die hij tot zijn dood in 1780 zou vervullen 34). Eyso betaalde voorde schuldbekentenis 6400 car. gld. 35). Douwe Johannes heeft dus deze schuldbekentenis bewust overgedragen voor het totale bedrag van 6400 car. gld. , hoewel hij voor zichzelf de nieuwe schuldbekentenis uit 1769 voor de ene helft (3200 car. gld.), waarvoor hij te allen tijde Haike Haan­ stra kon aanspreken, behield. De fout ligt dus duidelijk bij Douwe Johannes. Eyso heeft verondersteld dat de betalingsverklaring nietszeggend was en dat hij van beide partijen, dus zowel van Claas als van Antie, 3200 car. gld, kon innen. En daarom gaat hij op 19 juli 1774 beide partijen manen om kapitaal en nog verschuldigde rente te betalen. Die beide partijen waren toen Sytske Wierds, de weduwe van Claas Pama, en de onmondige kinderen uit het huwe­ lijk van Antie Pama en Reid Reiding, die beide inmiddels overleden waren- Er gebeurt echter niets. Daarom ^aan op 17 november van datzelfde jaar op­ nieuw twee aanmaningen de deur uit. Als de partijen ook hierop niet reageren schakelt Eyso de Wendt de rechtbank in. Deze poging om het geld te krijgen heeft succes voor zover het de helft betreft, waarvoor Antie Reiding-Pama indertijd had getekend. Op 6 december 1774 verklaren de voogden van de kin­ deren van Antie Pama en Reid Reiding, dat zij binnen drie maanden hun helft van het kapitaal van 6400 car. gld, vermeerderd met de achterstallige rente, zullen betalen, We mogen aannemen, dat dit ook gebeurd is en dat in samen­ hang hiermede besloten is het aandeel van de kinderen Reiding inde boerderij in de Omloop, die nu door Gerben Pama bewoond wordt, te verkopen. En van­ zelfsprekend is er maar één persoon die wil kopen, n, 1. Haike Haanstra, die ook de andere helft van de boerderij had verworven. Op 11 september 1775 wordt deze verkoop ingeschreven 36). Haanstra moet 3440 goudgld. aan de erven Reiding betalen. Hij heeft echter klaarblijkelijk niet de middelen om deze tweede helft van de boerderij te betalen en tekent een schuldbekentenis voor dat bedrag 37). De pogingen van Eyso de Wendt gelukken t. a. v. Sytske Wierds niet zo gemak­ kelijk. Uit de stukken blijkt dat zij de aanmaning van het Hof zonder waarde acht. En zij verzet zich daar dan ook tegen. Zij zal vreemd opgekeken hebben van de aanmaningen om te betalen, omdat zij er immers zeker van was dat haar zoon deze schuld op zich had genomen en dat hij de zaak met Haanstra had geregeld. Maar De Wendt zet door. Zijns inziens is de kwitantie niet geldig, omdat er geen handtekening onder staat en er geen getuigen bij geweest zijn. En zijn

20 sterkste argument is dat Claas de schuldenaar was en niet Gerben. Daarom wordt Sytske op allerlei wijzen bedreigd. Als ze niet toegaf zou ze in de ge­ vangenis gezet worden, zo vertellen getuigen. En één van haar zoons zal la­ ter verklaren dat zij "uitzinnig" was vanwege het onrechtvaardige van deze behandeling. Maar haar verzet heeft geen resultaat. Hoe zou het ook moge­ lijk zijn tegen een machtig heer als De Wendt, die overal zijn handlangers had. Hoe zou zij oog hebben voor de juridische spitsvondigheden waarin De Wendt en de zijnen meesters waren? Daarom is het begrijpelijk dat zij, vre­ zende niet tegen De Wendt opgewassen te zijn, probeert haar bezit naar elders te brengen: gedeeltelijk over de grens van de provincie (toen nog echt een grens) te vervoeren en allerlei zaken te verstoppen. Maar De Wendt hoort daarvan en laat dan de deurwaarder op haar afsturen om beslag te leggen op haar bezittingen. Uit het verslag van de deurwaarder blijkt dat Sytske inderdaad vee en meubilair naar elders heeft gebracht. Maar ze ontkomt niet aan de machtige hand van De Wendt. Waar zij klaarblijkelijk de - zogenaamde - schuld niet zonder meer kan betalen wordt besloten haar roerende en onroerende goederen publiek te laten verkopen. Op 16 december 1774 krijgt Sytske daarvan bericht. De gang van zaken daarna is erg onduidelijk. Wel is het waarschijnlijk dat op 3 januari 1775 haar iiibosdel verkocht is. Ook eist De Wendt het geld op, dat de wedman (politiedienaar) van Langewold had ontvangen wegens de verkoop van vee van Sytske, dat over de grens gedreven was en daar als smokkelwaar in beslag genomen was. Op die wijze heeft De Wendt in totaal 594 car. gld. ontvangen (d. d. 5 oktober en 23 december 1775), terwijl Sytske ook een schuldbekentenis van 1200 car. gld. aan hem overdraagt, een bedrag dat Haan­ stra (!) haar schuldig was wegens verkoop van land 38). In een paar brieven van De Wendt aan het Hof. waarvan de laatste eeda†povH is op 31 december 1774 is er sprake van dat op 27 december 1774 de onroe­ rende goederen van Sytske, t. w. de 90 pm grote boerderij in de Omloop, ver­ kocht zouden worden; ja zelfs, dat Haike Haanstra deze boerderij voor 6880 goudgld. zou hebben gekocht. Maar deze verklaringen van De Wendt zijn slechts juist voor zover het de helft betreft die eigendom was van de erven Reiding. Deze helft werd, zoals we gezien hebben (pag. 20) inderdaad dooi Haanstra gekocht. De proclamatie heeft dan echter wel 9 maanden op zich la­ ten wachten, als de boerderij inderdaad op 27 december 1774 verkocht is. De andere helft kon niet meer in opdracht van De Wendt verkocht worden, om­ dat Haanstra daarvan reeds sedert 1772 eigenaar was (pag.20). Bovendien be­ wijst de latere voortzetting van de pogingen om geld van de Pama's te krijgen afdoende, dat in 1774 niet de gehele boerderij verkocht is en De Wendt als crediteur dat bedrag gekregen heeft. Wij moeten bij gebrek aan verdere gegevens aannemen, dat De Wendt zich tevreden gesteld heeft met de bedragen die hij voor de inboedel van Sytske heeft ontvangen. Wij horen althans na 1775 niet meer van hem. Maar de scha­ de die Sytske en haar kinderen was aangedaan was groot genoeg. Zover kon een machtig grietman gaan. Ik heb straks gesproken over handlangers van De Wendt. Wij moeten wel aan­ nemen dat Haike Haanstra bij dit spel om de familie Pama te dwingen 6400 car. gld. te betalen een duistere rol heeft gespeeld. Hij is in de vijftiger jaren_ bode bij de procureur Luimstra te Augustmusga en neeit als zodanig wei- licht de conflicten meegemaakt tussen Gerben Pama en zijn tante enerzijds 21 en Symen IJjes anderzijds, die met een dochter van de procureur Luimstra was getrouwd en van zijn schoonvader alle steun heeft gehad. Haike Haanstra blijkt in 1775 39) havencherger te zijn te Wierum in Westdongeradeel, dezelf­ de grietenij waarvan De Wendt grietman was. Dit wijst op een nauwe zake­ lijke en wellicht ook persoonlijke relatie tussen Haanstra en De Wendt. Alleen op die wijze is te verklaren dat de kwitantie, waaruit zou moeten blij­ ken dat Claas Pama en zijn erven niet meer aansprakelijk gesteld konden worden voor hun schuld aan Douwe Johannes, een kwitantie die vermoedelijk door Haike is opgesteld, niet op een rechtsgeldige wijze is geformuleerd. Van een bode bij een procureur en nog meer vaneen beambte bij de belastingdienst mag men verwachten, dat hij wist hoe hij met dergelijke zaken aan moest. Maar niemand komt op het idee Haike hiervoor schuldig te verklaren. En ner­ gens blijkt dat Haanstra zou hebben geprobeerd De Wendt uit te leggen hoe de precieze gang van zaken was geweest, en dat voor de schuld van Claas Pama - via hem Haike Haanstra - inderdaad was betaald. Haanstra had de oplossing kunnen geven, maar heeft het niet gedaan. De conclusie moet dus wel zijn dat Haanstra en De Wendt als twee handen op één buik het spel hebben gespeeld. Haanstra's houding tegenover Gerben Pama, toen hij in 1769 de schuld van Gerben zogenaamd heeft overgenomen, leek positiever dan ze uiteindelijk was. Dat blijkt ook uit andere feiten. In 1774 verkopen Haanstra en de erven Rei- ding "boomgewas" van de Omloopsterplaats. Gerben protesteert daartegen bij het Nedergerecht 40). En in 1776 eist Gerben schadevergoeding, omdat Haanstra hem de "vrugten op síjn gebruikende plaats" afgenomen heeft 41). In dezelfde tijd moet Gerben erkennen, dat hij een aantal dieren van Haanstra in bruikleen heeft 39). Het meest onthullende echter is, dat juist in de tijd van het conflict tussen De Wendt en Sytske Wierds, Gerben Pama van Haan­ stra de teruggave eist van 3200 car. gld. 40). Dat is een duidelijk bewijs dat Gerben begreep dat Haanstra ter zake van de overdracht van de schuld en van de helft van de boerderij gemeen had gehandeld, althans nu niet open kaart had gespeeld door de Pama's tegenover de eis van De Wendt te verdedigen. Na 1775 wordt het wat rustiger rondom de Omloopsterplaats. Eyso de Wendt heeft zijn pogingen gestaakt om meer geld te krijgen en Haike Haanstra is in 1776 overleden. Zijn erfgenamen blijven eigenaren van beide onverdeelde helften van de Omloopsterplaats, die (in elk geval na 1783) wordt bewoond en gebruikt door Gerben Pama samen met zijn ongehuwde broer Wierd Pama, Met deze laatste is namelijk in 1783 een huurcontract opgemaakt betreffende de helft van de Omloopsterplaats, die hij huurde van de erven Haanstra 43). Deze situatie duurt tot het begin der negentiger jaren. Dan willen de erven van Haike Haanstra hun bezit onder Surhuisterveen van de hand doen. De eer­ ste verkoop vindt plaats in 1789 en betreft de heide en leyen in Kostverloren, die in 1774 door Sytske Wierds aan Haike Haanstra waren verkocht 44) (pag. 21). In hetzelfde jaar zeggen de erven Haanstra Wierd Pama de huur op van de helft van de Omloopsterplaats. Dit wijst er mijns inziens op dat men toen ook deze boerderij heeft willen verkopen. Hoewel de proclamatieboeken van een dergelijke verkoojp niet soreken en ook de reëelcohieren geen uitsluitsel geven, is, gezien de toekomstige feiten, Gerben Pama met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid in staat geweest de helft van de Omloopsterplaats te kopen. Met Wierd is dat niet het geval. De andere helft van de boerderij is gekocht door Eco de Wendt, neef van de in 1780 ongehuwd overleden Eyso de

22 Wendt. Ook deze verkoop is niet vermeld inde proclamatieboeken 45). Po­ gingen door Eco in het werk gesteld om Wierd de huur op te zeggen en hem van de "plaats" te verdrijven hebben geen resultaat. De reden waarom Eco de Wendt zijn neus weer in de Omloopsterplaats-zaken gestoken heeft, hangt ver­ moedelijk samen met het feit dat hij als erfgenaam van Eyso de Wendt de be­ schikking heeft gekregen over de stukken, die laatstgenoemde ten aanzien van de Omloopsterplaats en de conflicten met de Pama's bewaard heeft. Eco is burgemeester vanSneek geweest en nadien gedeputeerde van Friesland. Bij de komst der Fransen in ons land en de daarop volgende omwenteling verloren de hoge heren hun ambten en daarmee een deel van hun inkomsten. Wellicht is het niet toevallig dat daarna in 1795 Eco zich is gaan verdiepen in de stukken van zijn neef en de mogelijkheid heeft gezien om hier geld uit te halen. Hij gaat in dat jaar namelijk via het Hof van Friesland opnieuw een po­ ging wagen; waarschijnlijk heeft hij te goeder trouw gemeend nog altijd recht te hebben op het bedrag van 3200 car. gld. Voor het Hof van Friesland voert Eco dezelfde argumenten aan als Eyso indertijd; dat de kwitantie niet gete­ kend is en dat er geen getuigen zijn. En ook Eco stelt dat niet Gerben maar Claas de schuldenaar is en dat dus zijn gezamenlijke erfgenamen de schuld moeten betalen. Wij krijgen uit de stukken de indruk dat Gerben nu ook niet meer alles weet. De gebeurtenissen hadden tenslotte reeds 26 jaar geleden plaats gevonden. Maar de kernzaak voor hem, dat hij aan Haike Haanstra betaald heeft, daar­ van is hij ook nu nog heilig overtuigd. En er zijn zelfs mensen die in dit pro­ ces getuigen dat zij er van af weten dat op 22 februari 1769 in Damwoude 3200 car. gld. zou zijn betaald. De plaats en tijd komen overeen met de plaats en tijd dat Haike in plaats van Gerben schuldenaar van Douwe Johannes is gewor­ den. Deze rechtbank oordeelt anders dan in de zeventiger jaren. Aangezien de fei­ ten niet veranderd zijn, moeten wij wel aannemen dat de nieuwe situatie na de omwenteling van 1795 hieraan debet is. De Pama's werden verdedigd door Daam Fockema, toen een vooraanstaand man in Friesland. En De Wendt zal als voormalig gedeputeerde en aanhanger van het stadhouderlijk bewind van voor 1795 nu niet populair geweest zijn. Vandaar mede dat het Hof van Fries­ land in dit proces de Pama's in het gelijk stelt 46). Deze uitspraak zal opluchting ten gevolge gehad hebben. Maar dat was niet van lange duur. Twee jaar later probeert Eco de Wendt het opnieuw. Hij motiveert deze tweede poging door te zeggen dat hij een schuldbekentenis heeft ontdekt die door Sytske Wierds aan zijn neef Eyso de Wendt is gepas­ seerd en legt dat uit als bewijs van haar schuld. Voorts stelt hij, dat door de weer gewijzigde politieke situatie de samenstelling van het Hof totaal anders is geworden en dat de onbekwame rechters van toen allemaal zijn vervangen. Ook de rol van Daam Fockema is - tijdelijk - uitgespeeld; men grijpt terug naar de oudere mensen met ervaring. Dat argument zal voor De Wendt de sterkste rol hebben gespeeld. Deze keer wordt de eiser in alle opzichten in het gelijk gesteld. Claas en zijn erven zijn schuldenaars. De kwitantie zonder handtekening is ongeldig. Kort­ om, het Hof van Friesland veroordeelt Wierd en Gerben Pama als enige kin­ deren en erfeenamen van hun ouders Claas Pama en Svtske Wierds er toe om het kapitaal van 3200 gulden aan Eco te betalen, vermeerderd met sedert 1772

23 verschuldigde rente, verminderd met het bedrag dat Eyso de Wendt indertijd reeds van Sytske Wierds had ontvangen. Zo spreekt het Hof van Friesland op 7 mei 1799 recht 47). Dit vonnis betekent dat Gerben Pama tot tweemaal toe 3200 gulden heeft be­ taald; eerst in natura toen hij in 1772 de "halve plaats" aan Haike Haanstra heeft geschonken, en nu voor de tweede maal (samen met zijn broer Wierd) als hij dit bedrag moet betalen aan De Wendt. Uit verschillende stukken blijkt dat hij hiervoor geen geld heeft. Van de Drachtster procureur Jansonius leent hij 1125 gulden 48). En in hetzelfde jaar wordt in hethypotheekboek een acte geregistreerd, waar­ uit blijkt dat Gerben en zijn vrouw hun vee en inboedel in bruikleen hebben van Ruurd Gjalts 49). Dit wijst er op dat Gerben zijn vee en inboedel heeft ver­ kocht om aan geld te komen en het vervolgens in bruikleen terugontvangen heeft. Jansonius is ook zakelijk bij deze kwestie betrokken en ook daarvoor moet Gerben een schuldbekentenis tekenen 50). Uit die acte blijkt dat Janso­ nius de goederen van De Wendt en Pama heeft gescheiden. Hieruit moeten wij mijns inziens opmaken dat de beide "halve plaatsen" tot dan toe ongescheiden waren geweest. Pas nu wordt die scheiding zover doorgevoerd dat van ieder perceel wordt vastgelegd of het van De Wendt dan wel van Pama is. Er zijn sterke aanwijzingen dat deze scheiding alleen doorgevoerd is ten aanzien van het cultuurland van de Omloopsterplaats. De waarde van de daarbij behorende heide was kennelijk zeer gering 51). Dat Gerben Pama een gezeten boer zou zijn die goederen onder Huizum had, welke hij met Eelco de Wendt, burge­ meester van Sneek, verdeeld had (Pama, a. w. pag. 51) is een onjuiste dui­ ding van deze verdeling van het land van de Omloopsterplaats 50). Dat De Wendt indertijd dit land speciaal heeft gekocht met het oog op de vor­ deringen die zijn neef toekwamen - hij kon dus ook als landheer buiten de rechtbank om invloed op de Pama's uitoefenen - wordt ook aannemelijk door het feit dat hij er nu spoedig toe overgaat zijn percelen land van de hand te doen. Albert Hendriks Postmus, distillateur te Surhuisterveen, wordt koper voor 2820 goudgld. 52) (zie pag. 26, kaart). Met deze aankoop was de defini­ tieve splitsing van de eens zo grote Omloopsterplaats een feit. Gerben Pama is met zijn gezin en zijn broer Wierd in de Omloop blijven wo­ nen. Daar overlijdt hij op 29 februari 1812. Als zijn vrouw en zijn broer hem in 1818 in de dood volgen komt een nieuwe generatie aan bod.

7. Weinig toekomst op een kleiner wordend bedrijf, 1812-1870

Klaas Gerbens Pama is de volgende boer Pama op deze boerderij. Overigens is de opvolging geen in alle opzichten duidelijke zaak. Bij de verdeling van de erfenis van de ouders en de oom blijken Klaas en zijn zusters Sjoukje en Tiet­ je voor zeer ongelijke aandelen eigenaars van de erfenis van hun ouders. Hun beide oudste zusters worden niet genoemd, hoewel er, gezien de aandelen, nog andere eigenaren moeten zijn geweest. Het enige wat we weten is, dat de drie genoemde kinderen in 1819 de boerderij en de nu wel genoemde heidevel­ den publiek laten verkopen. Bij deze publieke verkoop wordt een deel van de heidevelden, de mieden onder Surhuizum en het grootste deel van de boerde­ rij met het daarbij liggende cultuurland ingehouden 53). We kunnen daaruit concluderen dat Klaas daar boer gebleven is en in later jaren de aandelen van

24

L zijn zusters heeft gekocht. Dat moet dan gebeurd zijn voor 1828. In dat jaar leent Klaas f 400, — van de vermogende Feanster koopman Rindert Jans Huls- hoff. Daartoe wordt een hypotheek op zijn boerderij gelegd die dan omschre­ ven wordt als een boerderij met 8 ha bouw- en weiland, 12 ha bouwland en heide ten zuiden van de Omloopsterplaats en2 1/2 bunder hooiland onder Sur- huizum 54). Hieruit blijkt dus ook dat een groot gedeelte van de heide in de voorafgaande jaren is ontgonnen. Na het overlijden van Klaas Pama in 1847 heeft zijn weduwe met haar beide ongehuwde zoons Auke en Gerben het bedrijf voortgezet. Deze beide broers zullen de volgende boeren op dit bedrijf worden. Nog voor het overlijden van de weduwe van Klaas Pama vindt opnieuw een pu­ blieke verkoop van dit bedrijf plaats. Waarschijnlijk heeft men in de familie, - de vier zusters waren in de loop der jaren getrouwd -, behoefte aan geld gehad en eiste ieder zijn of haar deel. Eerst worden de heidevelden en het ver van de boerderij af gelegen bouwland verkocht, waarbij de beide broers Auke en Gerben slechts een paar percelen behouden 55). Na het overlijden van de moeder verkopen de zusters de boerderij met een paar aangrenzende percelen land aan de beide broers 56). Zo was langzamerhand het bij de, Om­ loopsterplaats behorende aangrenzende land steeds geringer in omvang ge­ worden, van 12 ha in 1800 via 8 ha in 1828 tot 4 1/2 ha in 1863. Behalve deze 4 1/2 ha gebruikten de beide broers nog 11 ha bouwland bij de Drieroede, dat zij samen in 1854 hadden gekocht 57). Tot 1870 zijn Auke en Gerben op dit be­ drijf boer geweest. In dat jaar hebben zij de boerderij met het land verkocht 58). Een reden voor deze verkoop, waarbij de band Pama-Omloopsterplaats ver­ broken werd, is niet met zekerheid bekend, maar er hoeft mijns inziens niet zo ver gezocht te worden. Het feit dat deze laatste beide broers ongehuwd zijn gebleven, het feit dat beiden zich na 1870 als arbeider in Rottevalle heb­ ben gevestigd, dat alles wijst in één richting: gebrek aan kapitaal is de hoofd­ oorzaak geweest van deze ontwikkeling. Een tweede vraag, in hoeverre de gebeurtenissen in de 18de eeuw nog hebben doorgewerkt is helaas vanv/ege gebrek aan inzicht niet te beantwoorden. Maar het is wel een feit dat daar­ door de start van de 19de eeuw voor deze familie niet erg gelukkig was. Zoals gezegd hebben Auke en Gerben zich als arbeider in Rottevalle geves­ tigd. Daar is Auke in 1886 ongehuwd overleden. Het volgende jaar trouwt Gerben nog met de 27 jaar jongere Dieuwke Loonstra, met wie hij in Drach­ ten woonde. Hij mocht de geboorte van een dochter niet meer beleven maar overleed als laatste mannelijke telg van de Omloopster Pama-tak op 21 de­ cember 1891.

25 De boerderij "de Omloopsterplaats" met het land in de directe omgeving. I i l - de Theuniswijk, situatie 1830 aan de oostzijde van de "uitgang" land van de boerderij die in het begin van de 18de eeuw door Jan Gabes werd bewoond - Warreboslaan, situatie 1978.

'S het aldus aangeduide land behoorde bij de boerderij, zoals die door Hendrik Hoeckes omstreeks 1690 werd bewoond begrenzing van het bij de Omloopsterplaats behorende land in de tweede helft van de 18de eeuw. wat daarvan bij de boerderij en voor Gerben Pama overbleef, na de verdeling met Eco de Wendt omstreeks 1800.

26 8. Fragment-genealogie Pama 59)

In deze fragment-genealogie gaat het met name om de met de Omloopster- plaats verbonden, uitgestorven Pama-tak.

I JAN PAMA, ged. Burum 6 februari 1681, schoenmaker, overl. Surhuis- terveen 1737, zoon van Jan Symens Pama en Aafke Heeres, tr. Tieke Clazes, overl. Surhuisterveen 1762. Kinderen: 1. Gertie Pama, geb. 1705, overl. 1776, tr. 1) Surhuisterveen 26 juni 1726 Goitsen Gabes de jonge, geb. omstr. 1700, overl. Surhuisterveen 1754, huisman, (zie pag. 13), tr. 2) Jochem Elias Haven, geb. 1708, cherger. 2. Haring Pama, geb. 1708, huisman-veenbaas, overl. 1764-1769, tr. Surhuisterveen 15 september 1737 Gerk Tjallings, dochtervan Tjalling Oed- zes en Janke Clazes, 'voorouders van de Rotterdamse tak, de uitgestorven Dokkumer tak en de Surhuisterveenster-Opender tak Pama. 3. Claas, volgt II. 4. Antie Pama, overl. 1763-1770, tr. Surhuisterveen 7 mei 1747 Reid Gerbens Reiding, geb. 1721, koopman-verver-kunstschilder, overl. Drach­ ten 1773, zoon van Gerben Wybes en Wytske Abes. 5. Aafke Pama, geb. 1717, overl. Surhuisterveen 23 januari 1800. 6. Symen Pama, geb. 1724, huisman-koopman, overl. 1798-1803, tr. Eelkje Luitzens, overl. Surhuisterveen 26 oktober 1791.

II CLAAS JANS PAMA, geb. 1708, schoenmaker, huisman, overl. Surhuis­ terveen 7 juni 1764, tr. Surhuisterveen 27 juni 1734 Sytske Wierds, geb. 1711/1714, overl. Surhuisterveen 26 juli 1781. Kinderen: 1. Gerben, volgt III. 2. Wierd Pama, geb. Surhuisterveen 1735/1738, huisman, overl. aldaar 17 maart 1818.

III GERBEN KLAZES PAMA, geb. Surhuisterveen 1734, landbouwer, overl. aldaar 28 februari 1812, tr. 1) Driesum 26 april 1767 Catrijne Hazekamp, afkomstig van Augustinusga, dochter van Feikje Hazekamp, tr. 2) Rottevalle 7 september 1783 Wytske Johannes, geb. 1757, overl. Surhuisterveen 23 maart 1818, dochter van Johannes Gerrits en Sjöukje Jurjens. Kinderen, uit het eerste huwelijk: 1. Catharina Gerbens Pama, geb. Surhuisterveen 8 oktober 1773, overl. Augustinusga 31 maart 1852, Doopsgezind lidmaat te Dokkum onder de naam Catharina Hazenkamp 12 oktober 1799, tr. Dokkum 5 juli 1795 Jan Koerts Damstra, ged. Schiermonnikoog 13 januari 1765, zoon van Coert Asmes en Emke Jans. Uit het tweede huwelijk: 2. Klaas, volgt IV. 3. Sytske Gerbens Pama, geb. Surhuisterveen 1792, overl. Knijpe 19 maart 1870, tr. Knijpe (Doopsgez.kerk) 20 mei 1810 Luitzen Sybes ten Cate, geb. Knijpe 1787, zoon van Sybe Jacobs en Minke Ekkes Ekkema, overl. Knij­ pe 5 juni 1868, schoenmaker.

27 4. Sjoukje Gerbens Pama, geb. Surhuisterveen 1795, overl. Opende 6 fe­ bruari 1879, tr. Surhuizum 18 november 1815 Jetze Jans Ploeg, geb. Sur­ huisterveen 1779, zoon van Jan Jetzes en Jeike Pieters. Sjoukje is de moe­ der van Wietze Pama, geb. Opende 27 maart 1836, stamvader tak Oldekerk. 5. Tieke Gerbens Pama, geb. Surhuisterveen juni 1797, arbeidster, overl. Surhuizum 3 april 1863, tr. 1) Grootegast 7 oktober 1824 Jouke Jans Oosterhuis, geb. Surhuizum 2 maart 1797, arbeider, scheepsjager, overl. Stroobos 16 april 1829, zoon van Jan Jilles en Antje Joukes; tr. 2) Grootegast 3 november 1836 Pieter Jans de Haan, geb. Grijpskerk 31 maart 1811, scheepsjager, landgebruiker, overl. Surhuizum 23 februari 1860, zoon van Jan Jans en Riemke Hendriks.

IV. KLAAS GERBENS PAMA, geb. Surhuisterveen mei 1786, landbouwer, overl. aldaar 30 augustus 1847, tr. Surhuizum 7 maart 1812 Barbertje Aukes van der Werf, ged. Gorredijk 11 februari 1787, overl. Surhuisterveen 7 mei 1863, dochter van Auke Ymes en Aukje Folkerts. Kinderen: 1. Wytske Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 1812, overl. Drachten 19 mei 1868, tr. Smallingerland 27 april 1833 Auke Durks Visscher, geb. Drachten 25 maart 1809, wever, overl. aldaar 16 november 1855, zoon van Durk Jans en Janke Aukes van der Werf. 2. Gerben Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 26 oktober 1813, overl. al­ daar 27 juli 1817. 3. Auke Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 24 september 1816, landbou­ wer, arbeider, overl. Rottevalle 15 november 1886. 4. Antje Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 10 december 1818, overl. al­ daar 6 december 1876, tr. Achtkarspelen 24 mei 1855 Auke Annes Numan, geb. Drachten 23 oktober 1822, arbeider, overl. Surhuisterveen 3 maart 1891, zoon van Anne Jans en Klaaske Sjoerds Brouwer. 5. Sytske Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 8 december 1821, overl. Drachten 30 juli 1902, tr. Achtkarspelen 17 oktober 1846 Geert Folkerts Nieuwenhuis, geb. Surhuisterveen 29 januari 1825, arbeider, overl. Drach­ ten 12 december 1895, zoon van Folkert Hanzes en Jeltje Geerts van Dijk. 6. Janke Klazes Pama, geb. Surhuisterveen 3 oktober 1824, overl. aldaar 9 februari 1897, tr. Achtkarspelen 25 mei 1846 Hans Folkerts Nieuwenhuis, geb. Surhuisterveen 29 november 1822, arbeider, landbouwer, overl. aldaar 17 januari 1889, zoon van Folkert Hanzes en Jeltje Geerts van Dijk. 7. Gerben, volgt V.

V., GERBEN KLAZES PAMA, geb. Surhuisterveen 31 december 1827, land­ bouwer, arbeider, overl. Drachten 21 december 1891, tr. Smallingerland 31 december 1887 Dieuwke Loonstra, geb. Drachten 30 april 1854, overl. aldaar 14 oktober 1894, dochter van Hendrik Jogchums en Jeltje Mients Veenstra. Kind: Jeltje Pama, geb. Drachten 22 april 1892.

9. De bewoners in de laatste eeuw

Bij de publieke verkoop in 1870 wordt Johannes Sickler te Leeuwarden de

28 nieuwe eigenaar van dit toen 16 ha omvattende bedrijf. Hij heeft deze boerde­ rij verhuurd, waarschijnlijk aan Jan Egberts van der Bij. Deze blijkt name­ lijk een jaar later als zodanig te functioneren wanneer na het overlijden van de eigenaar dat bedrijf overgaat in handen van zijn zoon Nicolaas Sickler, notaris te Augustinusga. Deze verkoopt het bedrijf in 1876 voor f 7500,— aan de huurder en steunt hem met een hypothecaire lening 60). Daarmee is dan een nieuwe familie gekomen op de oude Omloopsterplaats. En waar hun voorgangers in de terminologie van die tijd van boer naar arbeider gedaald zijn, is deze familie gestegen. Jan Egberts van der Bij is op 5 de­ cember 1835 in Harkema-Opeinde geboren, waar zijn vader Egbert Tiemens van der Bij arbeider was. Ook Jan komt eerst als arbeider aan de kost. Nu is hij boer geworden. Schrijven heeft hij niet geleerd. Maar hij zal gezien het vertrouwen en de financiële steun van notaris Sickler zijn weg wel gevonden hebben. Na het overlijden van Jan Egberts op 24 maart 1882 zet zijn weduwe Trijntje Jacobs Nink het bedrijf voort. Deze situatie kon kennelijk in de slechte jaren negentig van de vorige eeuw niet volgehouden worden. Trijntje werkt niet meer en haar zoon Jacob Jans van der Bij, dan 31 jaar, is arbeider, wanneer in 1894 het bedrijf weer publiek verkocht wordt. En zoals steeds gaat ook nu veel land verloren. Slechts de boerderij met 2 ha land rondom het huis wordt door Jacob behouden 61). In het begin van de 20ste eeuw valt de opkomst van de kunstmest en daarmee brak een meer florissante periode aan. Deze golfslag van de tijd zien we ook in de voortgang van het leven van Jacob Jans van der Bij. Vanaf 1914 tot 1924 huurt hij de boerderij van Wiebren Klazes Poppinga, eveneens in de Omloop gelegen 62). Aankoop van een paar percelen land bij zijn eigen boerderij heeft het hem waarschijnlijk mogelijk gemaakt zich in 1924 weer op zijn eigen be­ drijf te vestigen, dat toen ongeveer 7 ha groot was. Daar is Jacob van der Bij op 6 februari 1928 overleden. Na een paar jaar is zijn weduwe Jacobje van der Heide verhuisd naar Surhuisterveen en heeft het bedrijf verhuurd, eerst aan haar schoonzoon Jan Melles Koopmans, vanaf 1933 tot 1935 aan Boke Schuurman, en vanaf mei 1935 aan Pieter Bron, die daar tot mei 1937 heeft gewoond. Hij beschreef deze waarschijnlijk uit de 18de eeuw daterende boer­ derij als een "bihindich spul mei de foarein nei it noarden en in greate kea- met foarút, dy't doe yn twaën dield wie. By de pleats stie in hok, hwer't nei dy tiid in nij foarein op it suden foar boud is" 63). Een zoon van Schuurman spreekt over de kamer zo groot, dat er "wol in boerewein yn omdraeye koe". Overigens vermeldt hij ook dat het daar een "tige moaye omgeving" was, maar dat de maatschappelijke toestanden voor de kleine boeren in die jaren slecht waren. Vandaar de vele verhuizingen die noch voor de boer, noch voor het bedrijf goed waren. In de tijd van Bron hebben de erven Van der Bij dit bedrijf verkocht. Koper van de boerderij met ruim 2 1/2 ha land werd de Feanster pluimveehouder en strykjildskriuwer Jan Wiegers van der Velde 64). Voor de zoveelste keer "fleach it bidriuw útinoar". De nieuwe eigenaar liet de oude boerderij afbreken en bouwde - zoals zoeven reeds vermeld - een nieuwe behuizing voor het naast de boerderij staande hok. Dit huis werd - geheel passend voor de opvolgster van de 18de eeuwse Omloopsterplaats - getooid met de naam "De Omloop". Vanaf 1938 was de

29

toen 45-jarige van de Langewijk onder Rottevalle afkomstige Hans Batema sa­ men met zijn vrouw Richtje van der Veen bewoner en gebruiker van dit in de loop der jaren tot 6 ha vergrote bedrijf. Zij hebben daar gewoond tot 1955. Toen is hun zoon Albert Batema getrouwd met Martje Veenstra en hebben zij dat bedrijf gekocht. Zij wonen daar tot op de dag van vandaag. In de jaren zeventig bleek het mogelijk de pal aan de westzijde van de boerde­ rij gelegen percelen land, die in het laatst van de 18de eeuw waren vervreemd, weer bij deze boerderij in gebruik te nemen. Zo is ondanks zeer veel split­ singen dit bedrijf, waarvan de bij huis gelegen kern nu 11 ha omvat, tot op de dag van vandaag blijven bestaan.

TENSLOTTE wil ik allen hartelijk dank zeggen die door hun medewerking er toe hebben bijgedragen dat dit artikel kon worden samengesteld. In het bij­ zonder geldt deze dank de heer J. Schuurman te Leeuwarden, de tekenaar van de boerderij zoals die tot in de jaren dertig van deze eeuw heeft bestaan, en de heer Ype Brouwers te Leeuwarden die vele gegevens heeft verstrekt voor de in hoofdstuk 3 gepubliceerde fragment-genealogie van de Goitsen Gabes familie.

Wildervank, april 1978 K. P. de Boer

Noten: Voorzover niet anders vermeld wordt verwezen naar het rechterlijk archief van Achtkarspelen.

1. R 4-227. 2. V 6-192. 3. R 5-446. 4. Zwaarbeschadigde proclamatie-acte, R 5, d. d. 10 nov. 1656. 5. T. A. Romein, Naamlijst der Predikanten sedert de Hervorming tot nu toe in de Hervormde gemeenten van Friesland, Leeuwarden 1886, pag. 471, 496. 6. R 7-134. 7. R 7-662. 8. V 8-901. 9. S. J. van der Molen, Feanster Flucht, Surhui sterveen 1976, pag. 11; K. ?. de Boer, Poppinga's rondom de Omloop, 1972, pag. 40. 10. R 9-669. 11. R 13-255. 12. R 8-144. 13. R 7-287. 14. O 4-810. 15. R 9-674, 675. 16. R 11-184. 17. R 9-535. 18. R 13-320. 19. Hof van Friesland, bijl. civ. sent. 784-13. 20. Idem, 654-7; R 16-230, R 17-205. 32 21. Deze fragment-genealogie is grotendeels gebaseerd op gegevens uit het lidma- tenregister van de Doopsgezinde gemeente, de proclamatieboeken en de hypo- theekboeken. T. a. v. de personen, genoemd onder de volgende cijfers in de genealogie ver­ dienen de volgende bronnen nog bijzondere vermelding: — I en I, 1 - 6: Grafschriften tussen Vlie en Lauwers, deel 1: Achtkarspelen, Leeuwarden 1950, pag. 50, 53. 0 2-356; O 3 - 29. L 1, d. d. 24 jan. 1653. — II A en II A, 1 - 3: O 2-105, O 4-64. — II B en II B, 1 - 5: M 3, 14 maart 1625. O 5-443, O 6-29, O 1, nov. 1625. — III A en III A, 1-4: Archief Coendersborg, C 159. L 1, 17 feb. 1733. Quotisatiecohier 1749. — V , 2: Deze relatie berust op eigendom van hetzelfde land, R 23-229, R 28-50. — IV B en IV B, 1 - 3: Quotisatiecohier 1749. L 1, 15 aug. 1744. — II C, II C 1 - 3: Grafschriften a. v. , pag. 52. O 3-640, 642. M 11-88. — II C, 3: Hypothese, berustend op: a) gelijke naam met de grootmoeder; b) feit dat zij gezien de sociale context van haar huwelijk uit een betrekkeliik aanzienlijke Doopsgezinde familie moet stammen, waarvoor deze Goitsen Ga- bes-familie de enige in aanmerking komende is; c) Goitsen Gabes en Jelle Geerts werden later curatoren over de kinderen van Uilke Bouwes, zoon van Griet Goitsens; L 1, 11 dec. 1747. — IV C: L 1, 15 sept. 1732, 16 nov. 1743, 5 mei 1751. 22. Hof van Friesland, bijl. civ. sent. 937 - 1 en 3. 23. Goitsen Gabes moest in 1749 ruim 49 gulden betalen, vgl. J. A. Faber, Drie eeuwen Friesland, deel 2, Leeuwarden 1973, pag. 523. 24. Zie noot 22; V 21-395. 25. R 19-112. 26. V 19-97. 27. Bronnen: lidmatenregister Doopsgezinde gemeente en Burgerlijke Stand. Speciale bronnen voor personen in de genealogie genoemd onder nummer: — I: V 18-393. — II: V 24-191. Sytske Molles wordt hier met de familienaam "Hoppinga" aange­ duid; in crim. sent. 151/ 13 okt. 1753 echter met "Clasinga". Overl. adv. Leeuwarder Courant, 12 november 1796. — III A, 2: Grafschriften a. v. , pag. 48. 28. V 18-413. 29. V 18-399, 400. 30. V 19-64, d. d. 22/21 feb. 1763. 31. V 23-312. 32. V 18-106, gereg. 31 jan. 1772. 33. V 19-97, gereg. 5 mei 1774. 34. H. van Baerdtvan Sminia, Nieuwe Naamlijst van Grietmannen, Leeuwarden 1837, pag. 74; A. J. Andreae, Nalezing op de Nieuwe Naamlijst van Grietmannen, Leeuwarden 1893, pag. 28. 35. V 19-64.

88 36. R 22-78, 86. 37. V 21-395. 38. R 22-7, V 20-192. 39. V 19-374. 40. C 22, 11 sept. 1775. 41. C 22, 15 april 1776. 42. C 22, 15 april 1776, 20 jan. 1777. 43. C 24-192, 26-36. 44. R 24-421. 45. Gebaseerd op C 26-36, 37, 129. 46. Deze hele geschiedenis Pama-de Wendt gebaseerd op Hof van Friesland, bijl. civ. sent. 1084-2. 47. Hof van Friesland, bijl. civ. sent. 1098-11. 48. V24-271. 49. V 24-241. 50. V 24-340. 51. R 26-411, notaris Meeth 1819-37/44. 52. R 26-411. 5a. Notaris Meeth 1819-1/2, 13/18, 37/44. 5'. Notaris de Vries 1828-48. 55. Notaris Beekhuis 5/12 febr. 1863. 56. Notaris Beekhuis 30 juni 1863. 57. Notaris De Vries, 14 febr. 1854. 58. Notaris N. Sickler, 2 febr./9 maart 1870. 59. Algemene bronnen: Pama, a. w. , lidmatenregister Doopsgezinde gemeente Sur- huisterveen, Burgerlijke Stand. Bijzondere bronnen voor de onder de volgende nummers vermelde personen: — I: zie Pama, a. w. , pag. 30. Tieke is in 1749 arm (Quotisatiecohier). — I, 2: Rotterdamse tak, zie Pama, a. w. , pag. 59. Surhuisterveen-Opender tak, zie Pama, a.w. , pag. 115. Dokkumer tak, zie Pama, a.w., pag. 53. — III, I: In 1822 verhuisd naar Amsterdam. Man niet overleden in Achtkarspelen, Smallingerland, Dokkum. — III, 3: Zie Genealogysk Jierboekje 1958, pag. 22. — III, 4: Man overleden voor 1836, niet in Achtkarspelen en Grootegast; tak Olde- kerk, zie Pama, a.w. , pag. 54. — V Dochter Jeltje: komt in de registers van Smallingerland niet voor, vandaar de conclusie dat zij waarschijnlijk jong overleden is. 60. Notaris H. Albarda, Leeuwarden 14 juli 1876. 61. Notaris Landmeter, 22 dec. 1894/5 jan. 1895. 62. De Boer, a.w., pag. 100. 63. Citaat gesprek 1975. 64. Notaris C.B. Perk, 16/30 dec. 1936.

34 LIJST VAN DORPEN voorkomende in de registers van decretale verkopingen III, 1,2 en 3 van het Hof van Friesland Deze drie delen bevatten akten van overdracht van onroerende goederen voor minderjarige kinderen en kerkelijke corporaties uit de periode 1539 - 1571. Verder ook akten betreffende executoriaal verkochte onroerende goederen. De namen achter de bladzijdenummers zijn geslachtsnamen of toponiemen. De bladzijden geven het begin van de desbetreffende akte aan.

Abbega 1-9. Achlum 1 - 430 (Stickenboer) en 587 (Eeslum); 3 - 972 (Aenema) en 1323 (Sopsum). Aegum 3 - 498 (Haringa). Akkrum 3 - 335 (Andringa, het Deel) en 526 (Schothuistera). Allingawier 1 - 142 (reparatie kerkdak). Amsterdam 2 - 371, 400 en 713. Anjum 1 - 515 (Woniers, Ypsma); 2 - 477 (Donia) en 684; 3 - 276 (Minnema), 481 (Lioesma-kolcken) en 734 (Hebbema). Annaparochie, Kt. : ú - 183 en 1U21. Arum : 1 - 85, 485 (Brandebalcken, Briksterland, Allinga, kerkres­ tauratie), 634, 751 (Ryewerda, Rinderda. Hochstera) en 833: 2 - 814 (Lollinga); 3 - 28 (Hansma, Allinga), 426, 834 (Ny- stinstera) en 961 (Bardera mieden). Augsbuur 2 - 455. Augustinusga 3 - 327 en 996 (Jensma, Bootsma). Baard 1 - 181 (Fantens) en 513; 2 - 609; 3 - 111. Bakhuizen 1 - 139 en 624 (de Walle, de Ruwaert). Beetgum 1 - 15; 3 - 183 (Bessum), 749 en 1159 (Sommema). Beets 3 - 871 (zuider gerzen) en 1462 (Teijen). Beetsterzwaag 3 - 505, 721 en 1462 (in de Clock). Berlikum 1 - 703; 3 - 183, 281, 511, 536 (Bonga), 543 (Bonga), 867 en 1274. Blesdijke 3 - 261 (de Linde). Blessum 2 - 636. Blija 1-613 (te Faert). Bolsward 1 - 5, 6, 277, 789 (Merckstraet) en 833; 2-1, 13, 27, 41, 59, 71, 81, 91, 107, 125, 143, 161, 180, 194, 208, 221, 236, 318, en 517; 2 - 391; 3 - 253 (Gr. Dijlacker, Kerckstraet), 383 (Merckstraet) en 923 (klooster). Bozum 1 - 201 en 564 (Kleiterp); 3 - 316 en 952 (Cleyterp, Rinia, Buwema en Hania). Brantgum 1-613 (Geonigehuis). Britsum 1 - 455. Britswerd 1-28 (te Jet); 3 - 426. Broek 1 - 192 en 237; 3 - 1479. Buitenpost 1-99 (Meinsma) en 691 (Oenema, stormschade kerk); 2 - 455, 477 (Jeltinga, Bennema, opte Hoorne) en 864; 3 - 290 (de Herna),327, 934 (Allema, Bauwema) en 1379 (Herckema) . Burum : 2 - 455; 3 - 1036 (Eisma). Dantumawoude : 1 - 723 en 789. 35 Deersum 1 - 559. Deinum 1 - 118, en 639; 2 - 636 en 692; 3 - 156 (Spitael, Vogelsanck). Delfstrahuizen 1 - 556 (de Roedehei). Dokkum 1 - 325, 495, 599 (Bolwerck) en 723; 2 - 311,429, 569 (Hoog- straet), 653, 684 en 864; 3 - 111, 167 (Bredestraat), 276, 388, 775, 785, 930 (Siuckma-huis) en 1195 (Hoogstraat). Doniaga 1 - 476; 2 - 679; 3 - 216, 909 en 1369. Drachten 3 - 749. Driesum 2 - 477 (Rinsma); 3 - 1188 (kerk van Rinsumageest). Dr on rijp 1 - 645 (Lommertsma) en 751 (Aesgema); 2 - 814 (Lommerts- ma); 3 - 1119 (Glinstra). in de Dijken 1 - 11. Echten 1 - 456 (Bantsloot). Ee 1-427 (Wattema). Eernewoude 1 - 8 en 112 (Wildland, de Meersloet). Eesterga 3 - 71. Engwierum 2 - 311, 455, 843 (Donia), 851, 857 (Donia); 3 - 149. Exmorra 1 - 142 (Sybrandahuis), 152 (Scheraderahem, kerk verbrand) en 310 (Taekema). Ferwerd 3 801 (Reensma) en 1389 (Tyaerda). Ferwoude 3 789 en 905. Finkum 1 694; 2 - 355; 3 - 855. Firdgum 2 787; 3 - 105. Follega 1 187 (de Reen, de Brecken) en 189; 2 679; 3 - 71 en 843. Folsgare 1 - 33 en 36. Foudgum 2 - 738, Franeker 1 - 322, 334 (Schilbank), 375 (panwerk) en 602; 3 - 57, 1334 (op de Dijk) en 1415 (Godsacker). Friens 1 - 133 (reparatie kerkdak); 3 - 426 (Epinga) en 498 (Oldt- bruynsma). Gaastmeer 1-87 (die floeysne wall), 545 en 548. Garijp 1 - 628; 3 - 516 (Amema). Gauw 1 - 57. Gersloot 3 - 721. Goënga 1 - 29 en 287; 3 - 477 (Mollema). GrnngarijjT 1-82 (Feikema) en 297. Goutum 1 - 159 (Techum), 561, 564 (Borkum) en 677; 2 - 365 (Pit- summa). Groningen 2 - 455 en 609; 3 - 721. Grouw 1-253 en 677; 2-537; 3-172 (Oedsma, Jongema), 270 (Tiemersma), 373 (Galinga), 498 (de Patroon), 549, 591 (Sy- uwe stede, Mellema, Noordwalstra), 625 (Remkama, Jelsa- ma, Lodderwier), 767 (het Gasthuis, Jetsema of Cleyn Take- ma, in de Bird, Aestienhuis), 1137 (Mellema, Noordwolde, Engeburen, Ipema), 1331, 1340, 1345 (in de Bird), 1472 (Bientzema) en 1497. Haarlem : 2 - 692. Hallum : 2 - 355 en 807; 3 - 397 (Feitsma, Jaeyema), 407 (Sippema), 834 (Merckla) en 1199 (Aelckema, Tyaerda).

36 Hantumhuizen 3 - 1501 (Minnema). Hardegarijp 1-89 (Galesloet). Harich 1 - 767. Harlingen 1-35 (Gerbranda), 44, 92, 262, 482, 622; 2 - 939; 3 - 430 (Blokhuis), 811, 876, 978 (op de Lanen) en 1107 ('t olde Blockhuys). Haskerdijken 1 - 136 (Eilertsma); 3 - 335. Heeg 1 - 302 (Brienensma); 2 - 814; 3 - 1074. Hemelum 3 - 685. Hem rik 3 - 721. Hennaard 1-54 (Sybranda, Goickinga). Herbaijum 1 - 537 en 828; 3 - 57. Hiaure 3 - 638 (Lutcke Laerd) en 801 (a.v.). Hidaard 3 - 163. Hieslum 3 - 28. Hijlaard 2 - 636; 3 - 861 (Beckum). Hijum 1 - 694. Holwerd 1 - 613 (Gewingehuis); 2 - 738; 3 - 270. Huins 1 - 478 (reparatie toren); 2 - 814 (Rewerd). Huizum 3-111 (Douma). Idaard 3 - 270 en 426. Idzega 1 - 147 (herbouw kerk); 3 - 163. ídskenhuizen 3 - 1217 (de Westerschaar). Irnsum 1-60 (Papinga) en 82 (a.v.). Jellum 1 - 533 (Eestera); 2 - 939. Jelsum 2 - 249, 355, 400 en 625. Jorwerd 1 - 272 (oppe Fenne), 281 (Batens) 467 (a.v.), 641 en 709; 3 - 159 (op de Fennen). Joure 3 - 178, 915 en 1067. Jubbega 3 - 579. Jutrijp 1 39 en 723; 3 - 285 (?) en 461. Kim s werd 1-1 (Bonga), 30 (Hansma) en 863 (Oedsinga); 2 - 264 (Oed- singa), 334 (Donia, Oedsinga, Scheltinga) en 429 (Bonga, Do- nia);3-253 (Meilema), 961 (Aylva, Olgera), 1323 en 1445 (Bonga, Glins). Klooster Monnikebaijum: 1 - 259 (kloosterrestauratie en -uitbreiding). Kollum : 1 - 108, 168 en 817; 2 - 472, 653 (Jouwema), 721, 843, 857, 864 (Juwema) en 902; 3-220 (Tadema), 230, 300 (molen), 327, 367, 468, 688, 695, 702 (Feinga, ter Laen, de Schal- ders, Ypema, Meckema), 713 (Boersma), 937 (Jeppema), 1009 (Barkhuizum, Aesgema), 1002 (Boersma), 1053 (Ha- mersma, Barrahuys, Barckhuizum), 1131, 1164 (in de Bosch), 1171, 1215, 1436 en 1475. Cornwerd : 1 - 156, 183 (Opkema, Sipkema), 526 (Houw), 589 (Hayyma); 3 - 493 (Sixma-fenne) en 961 (Houw). Kortehemmen : 3 - 937 (Mentdorp, Jeppemahuis (?), Bauwema). Kubaard : 1-211. Langweer : 2 - 911; 3 - 285. Leeuwarden : deel 1:21 (Andringa, Cammingabuur), 25 (a.v.), 114, 145,

37 149, 195, 205, 218, 224, 322 (in 't Paradijs), 390 (St. Fran- ciseusbrug), 397 (St. Jacobs straat), 401 (a. v.1. 416 /Vis­ markt), 441 (Cammingabrug), 464 (Wilaard), 472 (Vrouwen­ poort), 475 (St. Franciscusbrug), 495, 497 (de Brol, Vis­ markt, Kanselarij), 539 (op het Nieuwland), 571 (Dominica­ nen), 582 (Minnema, Nieuwestad), 591 (Jacobijnen), 597 (Nieuwe stad), 628 (a. v. , Minnema), 662 (Hoogstraat, raad­ huis), 664 (Hoek), 672 (Hoogstraat), 853 (de Weerd), 887 (Ca- tharijnepoort). deel 2: 249 (Nieuwestad), 345 (de Weerd), 383 (Hoek), 391, 400, 515 (de Brol), 593 (Vismarkt), 641, 666 en 939 (Nieuwe­ stad) . deel 3: 66 (Martena), 97, 107 (Nieuwestad), 114 (Hoek), 121, 132 (Cammingabuur), 137 (Waagsbrug), 140 (Peperstraat), 144, 153 (Vismarkt), 194 (Nieuwestad), 199 (Predicatoren), 204 (Tuinen), 210 (St. Jacobspoort), 239, 242 (Vliet, Cleyen- burg), 249 (Nieuwestad), 265 (Hoogstraat, Brolbrug), 285, 311 (Nijehove), 316, 335, 360, 363 (Blokhuis), 383, 402 (Vis­ markt), 415 (St. Catharinapoort), 419, 451, 473 (Weerd), 515 (op 't Nieuwland), 574 (Voorstreek), 606 (Tuinen), 615 (a. v.), 621 (Kerkstraat), 749, 785 (Hoogstraat), 807 (Brol), 811, 814 (Vismarkt), 819 (Visbrug, Brolbrug), 829 (St. Jacobspoort), 983 (Tuinen), 956 (Cammingahorn), 1030 (Vismarkt), 1090 (Visbrug), 1095 (Hoek), 1101 (Cammingahorne), 1149 (Hoek), 1177 (Buwierster f enne), 1193 (Nieuwestad), 1221 (Unia), 1227, 1251, 1253, 1258, 1262, 1280 (Hoogstraat), 1295, (Cammingapijp), 1313 (Kerkstraat), 1318 (Vismarkt), 1363 (Hoek), 1373 (Burmania, op het Nieuwland, 1400 (a. v.), 1483 (de Kelders) en 1567 (Visbrug). Lekkum 2 - 305 en 625 (de nieuwe weeh). Lemmer 3 - 858. Lichtaard 3 - 111. Loënga 1-36, 78 en 723 (Oenema). Luinjeberd 1 - 317. Lutkewierum 2 - 391 (Hattinga) en 807; 3 - 649 (molen te Rien) en 861 (Mol- lema). Marrum 3 - 343 (Bottinga), 349. 363. 369 en 377. Marssum 1 - 15; 2 - 692; 3 - 606, 632 en 1301. Menaldum 3 - 124, 632, 793 (Gralda, van Loo). Metslawier 1 - 315 (Vrielsma). Midlum 1-397; 3-127 (Babbinga, Sybada), 1323 (Runia), 1409 (a. v.) en 1421 (a. v.). Minnertsga 1-49 (Walkema), 198 (Jelgersma) en 208. 3 - 926. Nes (Ut.) 3 - 498 (Birstum), 779, 1183 (Birstum), 1237 (a. v.) en 1248 (a.v.). Nes (Wd.) : 3-491 (Winia) en 1081. Nicolaasga, St.: 3 - 79 en 1217. Nieuwebildtzi jl: 3 - 823.

38 Nieuwehorne 1-40 (kerkrestauratie); 3 - 579. Nieuweschoot 1-51 (nieuw antiphonaal en missaal) en 519 (Westerhuizen, Kuinre); 2-550. Nijega (H.O.N.) 3 - 1281. Nijehaske 1 - 610; 3 - 335. 3 - 76 (de Ymer). Nijland 1 - 99 en 175; 2 - 911; 3 - 965 (Wiaerda). Offingawier 1 - 57 en 585; 2 - 807. Oldeboorn 1-60 (Epinga) en 82 (a.v.); 3-498 (Warniahuizen), 644, 681 (Eisma), 779, 843, 887 (Popinghuis, Foecke-zwaene- goet). 1 - 701; 3 - 438. Oosterbierum 1 - 713 (Sioukema); 3 - 85. O o ster end 1 - 198 (Wijns) en 652; 3 - 305. Oosterlittens 1-54 (Schrins), 94 (Wammert), 272 (Oedsma), 641 (Sehrins), _ 709 (a.v.); 2-609 (Ansta, Everarda); 3-343 (ziekte van" vee). Oostermeer 1 - 177; 2 - 455. Oosterwierum 1 - 259 en 467; 3 - 156 (Vogelzang). Oosterzee of Oosterzinger: 1 - 185, 406 en 408; 3 - 178 (de bant ackeren). Oppenhuizen : 1 - 459 (te Draye); 2 - 897 (Tepta); 3 - 850. Oudega (H. O. N.): 1 - 545 (?); 3 - 1113 (de Reyn, de Fluysen) en 1467. Oudega (Sm.) : 3 - 659 (die blinden luyden saté, 't Wildland) en 1145 (Bene- ma, Westereyndt, Woldwarren). Oudega (W.) 1-91 ('t dekken van de kerk) en 545 (?). Oudehaske 1 - 165. Oude Lei je 1 - 694. Oudkerk 3 - 426. Oudwoude 1-165 (Bennema, de klok gescheurd); 2-455 (Jeppema); 3 - 220. Ouwsterhaule 1 - 237; 3 - 92, 304 en 1479. Parrega 3 - 968 (de Kneppelen). 2 - 371 en 761 (de Lende). Piaam 1-801 (herstel van het kerkdak); 3 - 343. Pietersbierum 1 - 537. Pingjum 1-30 (Hansma, Cluistera, Finie), 645 (Groeden, Houwen, Jelsendal) en 849 (brand in de pastorie); 2 - 713 (Waltinga). Rauwerd 1 - 133. Rinsumageest 3 - 893 (gieten van een klok), Rohel j. - 556. Roodkerk 1 - 329 (in 't Wildland), 332 (a.v.), 337 (a.v.), 359 (a.v.) en 381 (a.v.). Roordahuizum 1 - 677; 2 - 775; 3-97 (Winia), 156, 159, 178, 419 (Aytta), 591 (Jelgersma), 1137 (a.v.), 1289 (Hania,- Galema) en 1492 (Gieckema). Rotster gaast 3 - 458. Rottum 1 - 610; 3 - 1432 (herbouw van de kerk). Rijperkerk 1-89 (reparatie van de kerk en de toren). Salwerd 3 - 57.

39 Sandfirden 1-71 (de pastorie door het water bedreigd). Schoterburen 2 - 550. Slegerswoude 1 - 145 en 427. Sloten 2-928 (opte cleyne geest, Gaestmanne schar). Sneek 1-96, 287 (Leeuwenburg), 307 (Oosteringa), 529 (Ooster dijk, Cock), 554 (Oosternyega), 585 en 662; 2 - 311, 882 (Merckstraat), 897, 911 (Groot Zand); 3 - 85 (Gr. Zand), 191 en 335. Snikzwaag 3-60, 321 en 913 (Solckema). Sondel 2 - 918. Spanga 1 - 178 en 701. Spannum 1 - 641. Staveren 1-73 (de Spijker), 76, 171, 585, 607, 624 en 686. 2 - 371. Stiens 1 - 319; 2 - 371. Suameer 3 - 749 (Saeekema). Suawoude 2 - 455. Surhuizum 2 - 455; 3 - 1046 (Herckema), 1211 en 1356 (a.v.). Swichum 3 - 249. Sijbrandaburen 1-2 (restauratie van de kerk); 2 - 305 (Lyowe goed) Terband 1 - 458. Terhorne 3 - 947 (Scholtema), 1039 (a.v.), 1154 (a.v 1242 en 1350. Ternaard 3 - 481 (Ekema) en 695 (Gerroltsma). Teroele 3 - 216 en 321. Terwispel 3 - 731. Tirns 1-269 (Saenlaen). Tjalhuizum 1-411 (Ballingwier); 3 - 729. Tjalleberd 1 - 698. Tjerkgaast 1 - 453 (Brekken) en 602; 3 - 79, 216 en 1456 (Andringa). Tjerk werd 1-80 (Baburen) en 395 (kerk verbrand; Wellingwier), Tjum 1 - 259 (Tallum), 430 (Fantum, Laakwerd, opper Meed, Tal lum; herbouw van de toren) en 437 (Tritsum) 2 ~ 609 en 814 (Dijkster). Tjummarum 1 - 587. Twijzel 2 - 455. Uitwellingerga 1 552 (Dirksma) 3 - 485 en 1449. Veenklooster 3 300. Veenwouden 1 789. Warga 1 582; 2 - 422 (Groot Hemriksein), 537 (Pinga), 565 (Epe- ma), 641 (Pinga), 787 (a, v.); 3 - 97 (Klein Hemriksein, Wlin- ga), 270 (die Meer) 294 (Epema). Warns : 1 - 76. Wartena : 1 - 13 en 64 (Tjaarderawier); 3-583 (Jedmerswal), 767 (Westerburen, Sakema), 883 (Douwema) en 899 (reparatie van de toren). Weidum : 1 - 322 (Popkema), 488 en 533; 2 - 939; 3 - 1307 (Damstra, Hania, Banvaart, Ropta). Welsrijp : 3 - 185 (Gr. en KI. Camminga, Mevlema) en 305 (a.v.). Westergeest : 2 - 455 (Ringersma, Minnema, de Triemen, Buwema); 3 -

40 220 (tichelwerk bij de Triemen), 569 (op 't Feen), 1015 (Faasma, Bauwema) en 1488 (in de Struyckham). Westermeer : 1 - 267. Westernijkerk : 1 - 93 (Jeppema), 127 (a.v.), 335 (te Westhe) en 385. Wierum : 3 - 351 (in Koetrahemrik) en 695. Wirdum : 1 - 257 (Weiwiske), 449, 509, 559, 580 en 594; 2 - 911; 3 - 97, 111 (de Lappe), 257 (Weiwiske), 307 (Gerroltsma op de Hem, Jouwsma), 327, 449, 509, 729 (Galema of Sijtzinga, Ublema), 847 (Sijtsinga) en Camminga te Wijtgaard). Witmarsum : 1 - 102; 2 - 814 (te Feens); 3 - 28. Wolsum : 1 - 120 (Jouswerd, Ferdingawier, Raamsert) en 130. Wolvega : 3 - 76. Wommels : 1 - 125 (Walpert, 243 (Nyehuis), 480 (Swijns); 3-85 (Geins) en 442 (Sippens). Wons : 1 - 156, 526 (Haaium), 617 (Tjaardsma); 3 - 127. Workum .1-87 (klooster Marienakker), 98, 106, 131, 241, 313 en 490; 2 - 313, 490 en 767; 3 - 779, 789 (Olphertebuyren), 905, 989 (de Wijmers) en 1439 (a.v.). Woudsend : 1 - 46 en 106. Wouterswoude : 1 - 789. Wijckel : 1 - 453; 2 - 918 en 928. Wijnaldum : 1 - 215 (Joerkema, op die Stadt), 248 (Donia), 492 (Ysma), 537, 587 (Jorkema, Faarsma); 2-814 (in de Mogge); 3 1323. Wijnjeterp : 3 - 505. IJlst : 1 - 68 en 723. Ypecolsga : 1 - 767. Zurich : 3 - 960. Zweins : 1 - 430 (Kingum); 3 - 57.

D. J. van der Meer

41 WAPENREGISTRAESJE

AMTOmMES

ANTONIDES - Yn sulver in read, oan 'e lofterside ynsnien hert en dêrtìt kom- mend in grien tukje mei sawn blêdden. Ynstjûrder: de hear T. J. A. Antonides to Ljouwert. Forl. Jb. 1974, s. 43, dêr't it wapen minder krekt ôfbylde wie. De nije ôfbyl- ding is yn oerienstimming mei de klok to Britsum fan 1664. Letter is noch in oare taoarne ûntdutsen, ntl. in gevelstien út 1658 yn 'e pastorije to Britsum, dêr't it wapen der lykwols oars útsjocht. De stien is sadanich útsliten, dat in folsleine biskriuwing net mooglik is. Rjochts stiet de Fryske earn, de lofter- helte is trochsnien en yn it ûnderste kertier steane miskien in leelje en in stjer. It ynsniene hert meiit biblêdde tukje is dêr as helmteken brûkt. De nam- me fan Ds Antonius Petrì stiet der by.

42 BEKKEMA - Yn goud in swarte skjirre yn 'e foarm fan in skean krús, bisel- skippe fan boppen fan in griene klaver en fan ûnderen fan in reade skulp. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden swart en goud. Helmteken: in swart útkommend hynder. Ynstjûrder: de hear K. J. Bekkema to Drachten. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1977. De famylje komt út Eastfryslan en hjitte by âlds Becker. Jacob Peters, berne Leer 1732, skjirresliper. soan fan Peter Jacohs. setto him vn 1761 to Surhús- terfean nei wenjen en naem yn 18ii ae namme Bekkema oan. Syn soan wie hyn- stedokter, lettere generaesjes boere-arbeider en de heit fan de ynstjûrder kalk- brânner. De lêstneamde forfear nei Drachten. De haedkleuren goud en swart binne ûntliend oan it wapen fan Eastfryslan, it read oan de tsjerke yn it wapen fan Achtkarspelen en it grien oan 'e beammen yn dat fan Smellingerlân. Op de fjouwer hjirboppe neamde biroppen tsjutte de skjirre, it helmteken, de klaver en de skulp.

43 (GMOEMJEWOUID) GROENEWOUD - Trochsnien: I. yn sulver op in griene groun trije beammen fan itselde, de kroan fan de middelste oer dy fan de beide oare hinnegeande; II. yn goud trije swarte turven, 2 en 1. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden grien en sulver. Helmteken: in reade fisk. Ynstjûrder: de hear K. J. Bekkema to Drachten. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1978. De íamylje bigjint mei Sytse Oenes, boer to Rottefalle 1640. Syn oerpakesizzer wie feanbaes yn 'e Noarderdrachten en dy syn soan Jacob Kornelis sette him nei wenjen yn 'e buorren Grienewâld ûnder Eastermarder Wytfean. Hy forstoar yn 1808 en syn widdou Antje Renses naem nei dit plakje de namme Groenewoud oan. Harren oeroerpakesizzerwie houtkapper enfisker en de pake fan memme- kant fan de ynstjûrder. It wapen jildt foar de neiteam fan Jacob Kornelis. Deboppehelte is sprekkend en forwiist nei de houtkapperij en it wapen fan Smel- lingerlân; it read dat dêryn foarkomt, fine wy werom yn it helmteken, dat tef- fens op de fiskerij tsjut. De ûnderste helte slacht op it birop fan feanbaes en komt (mei foroare kleuren) oerien mei it Drachtster wapen.

44 HD ir ESIPIEVIEIE W DIEPEVEEN - Yn goud in blauwe keper, yn 'e punt bilein mei in gouden leelje, fan boppen biselskippe fan twa swarte turven en fan ûnderen fan in read anker. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden read en goud. Helmteken: in read kamrêd tusken in gouden flecht, eltse wjuk bilein mei in griene ikel. Ynstjûrder: de hear H. E. Diepeveen te Drylts. Untwerp: A. B. Dull tot Backenhagen 1977. De famylje komt út it Hollânske Rynlân. It wapen jildt foar de neiteam fan Dirk D. , berne Waarder 1902. De keper komt faken foar yn Hollânske "wapens. It blau en goud tsjut op Fryske kertieren, foar in part út Sawnwâlden, dêr't de ikels op slane. De leelje is dy fan Frankryk, dêr't ek kertieren weikomme. De turven binne ûntliend oan bertekontrei en namme, de oare figueren oan birop- pen: it anker foar rekreaesje en skipfeart, it kamrêd foar technyk.

45 BMIKSTKA

DYKSTRA - Yn goud in griene klaver, biselskippe fan trije swarte hoefizers, 2 en 1, de ìepeningen nei de midden fan it skyld keard. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden grien en goud. Helmteken: trije swarte guozzefearren. Ynstjûrder: de hear D. Dykstra to Huraegaryp. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1977. De famylje komt út Baerderadiel. Biroppen yn earder tiid wiene smid, boer en skoalmaster. Hjirop tsjutte de hoefizers, de klaver en it helmteken. Swart en goud kommeyn it wapen fan Baerderadiel foar; it blau dêrút wie yn it wapen net sa goed to forwurkjen. 46 EHJSEM(CSA

ELSINGA - Dield: I. de Fryske earn; II. trochsnien: a. dield fan grien en sul­ ver, mei in útrutsen elzebeam mei trije blêdden fan it iene yn it oare; b. yn blau trije gouden seispuntige stjerren, 2 en 1, en om it gehiel in reade skyld­ seame, bilein mei acht gouden elzeblêdden. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden read en goud. Helmteken: in gouden elzeblêd tusken in griene flecht. Ynstjûrster: Mefr. K. M. Veeman-Elsinga te Ljouwert. Untwerp: A. J. Veeman 1977. De famylje komt fan Dokkum; dêrop tsjut kertier b. Kertier a, de skyldseame en it helmteken slane op 'e skaeinamme.

47 ^\FJ OIEM ^HEKJEDE

VAN DER VELDE - Yn sulver op in griene groun in gerspoUe fan itselde, yn it skyldhaed biselskippe fan twa reade hammers yn 'e foarm fan in skean krús. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden grien en sulver. Helmteken: in útkommende iketûke mei in ikel en twa blêdden, alles fan grien. Ynstjûrder: de hear S. de Haan to Oerterp. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1977. De wapenkleuren binne dy fan Smellingerlân, dêr't de famylje weikomt. De gerspoUe slacht op 'e skaeinamme, de hammers op it timmermanshantwurk. It helmteken wiist op 'e Walden as kontrei fan it komôf.

48 B)-E HAAN

DE HAAN - Yn sulver in griene hoanne, wapene fan read en mei kaem en blìb- be fan itselde. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden grien en sulver. Helmteken: in útkommende kraeijende hoannekop en -hals neffens it skyld, Ynstjûrder: de hear S. de Haan to Oerterp. Untwerp: ynstjûrder en Fryske Rie foar Heraldyk 1977. It wapen is sprekkend. De kleuren binne dy fan it wapen fan Smellingerlân, dêr't de famylje weikomt.

49 oJ(D)WJrC JONK - Yn swart trije gouden weversspoelen, 2 en 1, en in skaekte skyldseame fan read en sulver. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden swart en goud. Helmteken: in gouden weversspoel tusken in read-sulveren flecht. Ynstjûrder: de hear G.W. Jonk to Eindhoven. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1977. Stamfaer is Johann Jurry (lês wiersk: Jürg) Jung to Darmstadt (Hessen), berne sahwat 1700. Syn soan waerd soldaet en sette him as wever to Snits nei wenjen, dêr't er yn 1763 troude. De namme komt by dizze en syn bern wikseljend foar, Û. o. as (De) Jong, mar waerd by einsluten Jonk. De haedkleuren fan skyld en dekkleaen binne dy ìan it Snitser, de kleuren fan skyldseame en flecht dy fan it Hessyske wapen. De seame is blokt, om't it Hessyske wapen dwersbalkt is. De spoelen tsjutte op it weversbirop, dat fan trije generaesjes bioefene is. 50 ZWOLSMAN - Yn swart in gouden boeijer, yn 'e rjochter boppehoeke biselskip- pe fan in sulveren krúske en yn 'e lofter fan in gouden kroantsje fan trije blad­ den en twa pearelpunten, en yn in read skyldhaed in sulveren swurd, de punt nei rjochts. In sulveren traeljehelm, fuorre fan read. Wrong en dekkleden swart en goud. Helmteken: in read anker. Ynstjûrder: de hear R. Zwolsman yn Den Haech. Untwerp: Fryske Rie foar Heraldyk 1977. De famylje komt fanSnits en in foarfaer fear opSwol; dêroan is de skaeinamme ûntliend. De kleuren fan fjild en skip en it kroantsje binne ûntliend oan it Snit- ser, itlcrüsEe oan it Swolske wapen. It skyldhaed tsjut op it ôfskaeijen fan de suster fan Greate Pier, dy't it swurd opnaem yn 'e striid (read) tsjin frjemde hearskers (forl. ek it wapen fan Pier syn bertedoarp Kimswert). It helmteken slacht op de skipsbou, dêr't de famylje letter wurksum yn wie.

51 DE KWARTIERSTAAT VAN KLAES J.BEKKEMA

INLEIDING

Na een intensief onderzoek van ongeveer vier jaar leek me de tijd rijp om mijn kwartierstaat te publiceren in het Genealogysk Jierboekje. Veel gegevens ont­ ving ik van andere leden van het Wurkforbân, met name J. A. Kuperus te Den Haag, R. van der Leij te Oostermeer, S. Nicolai te Drogeham, P. Nieuwland te Hardegarijp, Tj. Nijboer en Y. Brouwers te Leeuwarden en H. Zwart te Op- einde.

Verdere uitbreiding van deze kwartierstaat is zeker nog mogelijk. In de meeste gevallen is met vraagtekens aangegeven wanneer een afstamming niet met af­ doende zekerheid is bewezen. Voor aanvullingen, op- en aanmerkingen houd ik me gaarne aanbevolen.

Behalve over de nu gepubliceerde kwartierstaatgegevens beschik ik ook nog over genealogieën van een aantal hierin voorkomende families. Deze gegevens lopen tot 1892 en betreffen de families Bekkema, Groenewoud, Gjaltema, Van der Terp, Koorda, Van Raalte, Baron, Van Houten, Holwerda, Spaanstra, Por, Pool, Huisman, Palm, Van Wiekei alias Blaauwwiekel en tenslotte De Vries. Deze gegevens zijn te allen tijde voor belangstellenden beschikbaar.

Drachten, zomer 1978 KI. J. Bekkema

52 KWARTIERSTAAT

EERSTE GENERATIE

1. Klaes Jelles Bekkema, geb. Buitenstvallaat (bij Drachten) 24 sept. 1950, bouw­ kundige.

TWEEDE GENERATIE 2. Jelle Willems Bekkema, geb. Surhuisterveen 5 maart 1904, kalkbrander/vis- ser/schipper/venter, tr. Smallingerland 4 febr. 1927: 3. Pietje Andries Groenewoud, geb. Drachten 2 mei 1907, overl. aldaar 15 juni 1976.

DERDE GENERATIE 4. Willem Jelles Bekkema, geb. Surhuisterveen 16 okt. 1878, boerenarbeider, overl. Noordbergum 24 juni 1976, tr. 1. Eelkjen Taekes van der Meer (echtsch. bij vonnis arr. rechtbank Leeuwarden 14 mei 1903); tr. 2. Smallingerland 14 jan. 1927: 5. Martsen Jans Gjaltema, geb. Surhuisterveen 21 juni 1883, overl. Drachten 4 juli 1949.

6. Andries Annes Groenewoud, geb. Surhuisterveen 22 jan. 1881, houthakker/vis­ ser, overl. Boornbergum 20 aug. 1938, tr. Smallingerland 1 febr. 1902: 7. Gepke Johannes van der Terp, geb. Drachten 7 maart 1880, overl. aldaar 30 aug. 1925.

VIERDE GENERATIE 8. Jelle Andries Bekkema, geb. Surhuisterveen 11 april 1850, arbeider, overl., Boelenslaan 14 okt. 1927, tr. Achtkarspelen 16 mei 1874: 9. Aafke Willems Koorda, geb. Surhuisterveen 13 juli 1847, overl. Groningen 1 okt. 1935.

10. Jan Gjaltes Gjaltema, geb. Surhuisterveen 29 sept. 1829, koopman, overl. al­ daar 27 aug. 1888, tr. 1. Jeltje Halbes Oldenburger; tr. 2. Achtkarspelen 17 april 1873: 11. Catharine van Raalte, geb. Drachten 30 juni 1838, overl. Surhuisterveen 6 dec. 1916.

12. Anne Andries Groenewoud, geb. Opeinde 27 juli 1855, arbeider/venter, overl. Drachten 21 febr. 1926, tr. Smallingerland 26 sept. 1879: 13. Tjitske Hanzes Baron, geb. Drachten 28 mei 1852, overl. aldaar 3 maart 1883. 14. Johannes Eebes van der Terp, geb. Drachten 30 maart 1842, arbeider, overl. aldaar 2 mei 1918, tr. 1. Baukjen Annes Bergsma; tr. 2. Smallingerland 10 ju­ ni 1869: 15. Pietje Siegers van Houten, geb. Drachten 2 juni 1845, overl. aldaar 20 aug. 1885.

53 VIJFDE GENERATIE 16. Andries Jacobs Bekkema, geb. Surhuisterveen 10 juni 1819, arbeider, overl. aldaar 10 jan. 1884, tr. Achtkarspelen 15 maart 1845: 17. Aaltje Wytzes Holwerda, geb. Engwierum 28 dec. 1820, overl. Surhuisterveen 17 mei 1883.

18. Willem Jans Koorda, geb. Surhuisterveen.28 nov. 1810, arbeider, overl. aldaar •'• 16 dec. 1895, tr. Achtkarspelen 11 maart 1843: 19. Aaltje Eelkes Spaanstra, geb. Drogeham 4 juli 1818, overl. Surhuisterveen 8 sept. 1857. 20. Gjelt Hepkes Gjeltema, geb. Surhuisterveen 6 maart 1805, koopman, overl. al­ daar 17 april 1875, tr. Leek 24 sept. 1826: 21. Trientje Jans Por, geb. Oostwold (Gr.) 22 dec. 1806, overl. Groninger Opende 5 nov. 1876. 22. Levie van Raalte, geb. Leeuwarden 1790, koopman, overl. aldaar 17 jan. 1847, als weduwnaar van Bettje Jacobs: 23. Antje Pieters Pool, geb. Drachten 1803, overl. aldaar 20 juni 1862. 24. Andries Rinzes Groenewoud, geb. Rottevalle onder Noorderdrachten 18 mei 1826, arbeider, overl. Rottevalle onder Achtkarspelen 2 maart 1858, tr. 1. Geertje Hedzers Hooyenga; tr. 2. Smallingerland 10 mei 1851: 25. Albertje Jurjens Huisman, geb. Drachten 16 okt. 1821, overl. aldaar 8 april 1906. 26. Hans Sints Baron, geb. Drachten 11 juni 1820, arbeider, overl. aldaar 3 mei 1898, tr. Smallingerland 17 mei 1845: 27. Wijke Gerrits Palm, geb. Drachten 28 jan. 1819, overl. aldaar 16 apr. 1896.

28. Eebe Alles van der Terp, geb. Drachten 28 mei 1789, schoenmaker, overl. al­ daar 11 febr. 1858, tr. 1. Pietje Arends; tr. 2. Antje Sjoerds Raven; tr. 3. Smallingerland 15 okt. 1844: 29. Trijntje Johannes Blaauwwijkel, geb. Drachten 29 jan. 1817, overl. aldaar 27 febr. 1886.

30. Sieger Wierds van Houten, geb. Drachten 22 dec. 1810, arbeider, overl. aldaar 5 dec. 1890, tr. Smallingerland 18 febr. 1843: 31. Tetje Gerbens de Vries, geb. Opeinde 19 juni 1811, overl. Drachten 21 juni 1877.

ZESDE GENERATIE 32. Jacob Peters Bekkema, geb. Surhuisterveen 26 sept. 1786, arbeider, overl. aldaar 2 okt. 1871, tr. 1. Antje Hendriks Bijlsma; tr. 2. Rinskje Jans Pitstra; tr. 3. Aaltje Willems Weening: 33. Antje Goitsens Witteveen, geb. Drogeham 12 mei 1777, overl. Surhuisterveen 19 oktober 1846. 34. Wytze Jelles Holwerda, geb. Engwierum 16 dec. 1777, gardenier/voerman/ schipper, overl. Zwaagwesteinde 4 jan. 1840, tr. Oostdongeradeel 23 dec. 1820: 35. Johantje Tjerks Eilander, geb. Surhuisterveen 31 maart 1798, overl. Engwierum

54 26 nov. 1834. 36. Jan Wybes Koorde, geb. Surhuizum 1771, arbeider, overl. Surhuisterveen 12 juni 1853, tr. Surhuisterveen 13 nov. 1796: 37. Renskje Makkes Bosma, geb. Surhuizum 4 febr. 1773, overl. Surhuisterveen 17 febr. 1863.

38. Eelke Synes Spaanstra, geb. Drachten 1793, arbeider, overl. Drogeham 2 april 1855, tr. 2. Sijke Sytses de Jong; tr. 1. (?): 39. Sytske Johannes Graafstra, geb. Drogeham 1795, overl. Surhuizum 10 okt. 1828. 40. Hepke Gelts Geltema, geb. Kollum 1764, koopman, overl. Surhuisterveen 26 ju­ ni 1832, tr. Surhuisterveen 13 juli 1794: 41. Martje Pieters, geb. Visvliet "midwinter" 1761, ged. aldaar 6 maart 1767, overl. Surhuisterveen 28 mei 1827.

42. Jan Alberts Por, ged. Midwolde 12 nov. 1769, arbeider, overl. aldaar 3 jan. 1832, tr. Midwolde 19 jan. 1800: 43. Trijntje Hendriks Kuiper, ged. Niebert 10 aug. 1777, overl. Zevenhuizen 9 okt. 1845; tr. 2. Jannes Jans Hamstra.

44. Aà'ron van Raalte, Leeuwarden, genoemd in de overlijdensakte van nr. 22; ove­ rigens onvindbaar: 45. Sippora Joëls van Raalte, geb. Leeuwarden 1762, overl. aldaar 11 dec. 1846; tr. 1794 Abraham Hartog Kra(m)mer. 46. Pyter Klazes Pool, geb. Drachten 2 april 1776, arbeider/huisman, overl. al­ daar 20 okt. 1842, tr. Ureterp 30 mei 1802; 47. Trijntje Wopkes, geb. Ureterp 30 dec. 1778, overl. Drachten 13 juli 1837. 48. Rinze Jacobs Groenewoud, geb. Rottevalle 1781, arbeider, overl. Rottevalle onder Noorderdrachten 27 febr. 1849, tr. Rottevalle 22 okt. 1809: 49. Liske Minderts van der Meer, geb. Opeinde 1791, overl. aldaar 20 juni 1868. 50. Jurjen Oeges Huisman, geb. Drachten 30 nov. 1772, arbeider, overl. aldaar 31 okt. 1846, tr. Drachten 4 jan. 1807: 51. Sietske Roels, geb. Drachten 1782, overl. aldaar 18 juni 1841. 52. Sint Jans Baron, geb. Drachten 12 sept. 1784, arbeider, overl. aldaar 21 dec. 1863, tr. 2. Grietje Binnes de Vries; tr. 1. Drachten 25 mei 1806: 53. Tjitske Foekes de Boer, geb. Boornbergum 2 maart 1786, overl. Drachten 16 juli 1833.

54. Gerrit Klazes Palm, ged. Delfzijl 18 okt. 1778, schoenmaker, overl. Drachten 23 jan. 1823, tr. : 55. Korneliske Luitzens de Jong, geb. Drachten 1791, winkeliersche, overl. aldaar 31 juli 1847.

56. Alle Durks van der Terp, geb. Ureterp 14 jan. 1746,- ged. op belijdenis Rotte­ valle 19 mei 1811, schoenmaker, overl. Drachten 25 juli 1826, tr. Drachten 26 mei 1771: 57. Aukjen Eebes, ged. Boornbergum 1 mei 1746, overl. Drachten 2 juni 1806. 58. Johannes Melles van Wieckel, geb. Drachten 1752, 1788 schoolmeester in de

55 Noorderdrachten, later arbeider, overl. Drachten 5 april 1820, tr. 1. Grietje Jans; tr. 2. Durkjen Augustus; tr. 3. : 59. Ietje Pieters Annema, geb. Gorredijk 8 juli 1790, overl. Drachten 16 aug. 1873; tr. 2. Lammert Veenstra.

60. Wierd Jans van Houten, geb. Drachten 6 sept. 1767, arbeider/houthakker, overl. aldaar 30 maart 1827, tr. Drachten 24 maart 1793: 61. Tetje Siegers de Jong, geb. Drachten 1773, overl. aldaar 25 dec. 1852.

62. Gerben Heerkes de Vries, geb. Rottevalle 14 april 1771, arbeider, overl. Drachten 3 dec. 1843, tr. Opeinde 19 mei 1805: 63. Pietje Sjoerds Veenstra, geb. Drachten 1780, overl. aldaar 26 juni 1854.

ZEVENDE GENERATIE 64. Peter Jacob Jacobs Bekkema/Becker, geb. Groningen 6 sept. 1760, gedoopt in de Lutherse Kerk aldaar, paardendokter, overl. Surhuisterveen 25 juli 1813, tr. Surhuisterveen 6 maart 1785: 65. Hutje Harmens Stavast, geb. Surhuisterveen 1761, overl. aldaar 7 aug. 1853. 66. Goitsen Pyters Nicolaì, ged. Drogeham 15 okt. 1730, boer aan de "Skieppe- drift" te Drogeham, overl. aldaar voor 1806, tr. Drogeham 22 mei 1774: 67. Trijntje Alberts, geb. Drogeham 12 mei 1745, overl. Harkema-Opeinde 1 jan. 1834.

68. Jelle Wytzes Holwerda, ged. Engwierum 15 dec. 1748, gardenier, overl. Ee 24 nov. 1813, tr. Munnekezijl 14 juli 1776: 69. Aaltje Taekes Holwerda, ged. Engwierum 20 dec. 1755, overl. aldaar 21 febr. 1819.

70. Tjerk Johannes Eilander, geb. Scharmer bij Harkstede (Gr.), arbeider, sol­ daat in 't Napoleontische Leger, overleden in Rusland, nabii de stad Rosbach, in het bivak van de Kozakken, tijdens zijn transport naar de Nederlanden in ja­ nuari 1814, tr. Scharmer 6 april 1783: 71. Rikstje Sierks Bijma, geb. Surhuisterveen 1761, overl. aldaar 7 jan. 1855.

72. Wybe Tabes, geb. Arum, mr. bakker, 1751 te Marrum, 1755 te Arum, 1766 te Tzummarum, 1771 te Surhuizum, 1778 te Opeinde, overl. tussen 1778 en 1782, tr. Franeker 29 aug. 1751: 73. Aafke Jans, ged. Franeker 17 april 1732, overl. Surhuisterveen na 1782.

74. Makke Fokkes, ged. Kooten 14 juli 1721, tr. ca. 1765: 75. Romkje Oedses. 76. Syne Eelkes Spaanstra, geb. Drachten 20 okt. 1745, timmerman, overl. aldaar 4 sept. 1827, tr. Rottevalle 30 okt. 1785: 77. Aaltje Klazes, geb. Rottevalle 1761, overl. Drachten 29 mei 1831.

78. Johannes Beerends, geb. Drogeham 1760, arbeider, overl. aldaar 22 okt. 1807, tr. Drogeham 11 jan. 1784: 79. Froukjen Jans, geb. Drogeham 7 maart 1761, overl. aldaar 27 febr. 1831.

80. Geit Ruurds Birsema, geb. Kollum 1722, boer, overl. Surhuisterveen 26 juli

56 1793, tr. 1. Wytske Jans; tr. 2. Kollum 21 okt. 1759: 81. Antje Hepkes Buma, geb. Surhuizum 4 nov. 1730, overl. Surhuisterveen 2 dee. 1778, weduwe van Harmen Jans.

82. Pieter Fockes, tr. Visvliet 29 aug. 1756: 83. Antje Engberts. 84. Albert Elle Julles Por, ged. Zuidhorn 2 jan. 1733, arbeider, overl. Midwolde 25 jan. 1812, tr. Niehove 18 febr. 1759: 85. Wytske Gerrits, geb. Niehove 1733, overl. Midwolde 8 mei 1814. 86. Hendrik Alberts Kuiper, ged. Tolbert 10 aug. 1732, kuiper, overl. Niebert juli/aug. 1804 (begrafeniskosten betaald 7 sept. 1804), tr. Tolbert 14 aug. 1774: 87. EeuwseJans, geb. Tolbert 1732, overl. Niebert 22 dec. 1834. 90. Joel Levy (van) Roolte, geb. Leeuwarden ca. 1733, overl. aldaar 10 mei 1814, tr. : 91. Martha Davids Rooske. 92. Klaas Jacobus Pool, geb. Drachten ca. 1727, huisman en veenbaas in de Drachtster Compagnie, overl. aldaar 1804/05, tr. Drachten 13 oktober 1754: 93. Wytske Johannes, ged. Boornbergum 26 april 1734, overl. Noorderdrachten na 20 juni 1784.

94. Wopke Lykeles, geb. Ureterp 1730, arbeider, overl. Drachten 3 mei 1811, tr. Ureterp 26 juni 1758: 95. Antje Willems, ged. Ureterp 28 juli 1737, overl. Drachten voor 1806. 96. Jacob Kornelis, ged. Opeinde 2 jan. 1746, boer te Groenewoud (buurtschap on­ der Oostermeerder Witveen, nabij Harkema), overl. Rottevalle onder Achtkar- spelen 7 april 1808, tr. Rottevalle 9 juni 1774: 97. Antje Renses Groenewoud, geb. Rottevalle 1747, overl. Rottevalle onder Noor­ derdrachten 5 juli 1830.

98. Mindert Teekes van der Meer, geb. Oostermeer sept. 1747, arbeider, overl. Opeinde 28 dec. 1826, tr. Rottevalle 30 mei 1784: 99. Taapke Jiskes van der Veen, geb. Rottevalle 1766, overl. Rottevalle onder Noorderdrachten 18 okt. 1811.

100. Oege Pyters Huisman, geb. Oudkerk 22 april 1740, huisman, overl. Drachten 11 maart 1813, tr. Drachten 7 jan. 1769: 101. Jetske Jurjens, geb. Drachten 1740, overl. aldaar 1788/89.

102. Roel Karstes, geb. Rottevalle 1735, schipper, overl. Drachten 1805/06, tr. Drachten 2 mei 1757: 103. Minke Sybrens, geb. Drachten 1735, overl. aldaar 12 sept. 1820.

104. Jan Hanzes Baron, geb. Drachten 28 juni 1745, koopman/veenbaas, overl. al­ daar 21 sept. 1807, tr. Drachten 28 juni 1772: 105. Antje Jurjens van der Meulen, geb. Drachten 1748, overl. aldaar 17 nov. 1821. 106. Foeke Setses de Boer, ged. Broek bij Joure 3 dec. 1758, schipper, overl. Drachten 16 maart 1817, tr. 2. Talke Jurjens (zuster van nr. 105); tr. 1.

57 Drachten 1 jan. 1781: 107. Aukjen Rinderts, ged. Drachten 29 juni 1755, overl. aldaar 1793/94. 108. Nicolaes Gerrits Willemse, geb. Deventer, tr. Delfzijl 20 okt. 1771: 109. Grietje Christiaans Duits, ged. Delfzijl 17 febr. 1743. 110. Luitzen Annes de Jong, geb. Ureterp 12 dec. 1745, schipper, overl. Drach­ ten 30 juni 1829, tr. Ureterp 18 april 1773: 111. Wijke Gerbens, geb. Nijega 1748, overl. Drachten voor 1806. 112. Durk Alles, ged. Wijnjeterp 12 juli 1716, overl. Ureterp 1747/49, tr. Ureterp 30 dec. 1736: 113. Fintje Martens, ged. Drachten 9 febr. 1716; tr. 2. Bartelt Menses. 114. Eebe Jans, ged. Oudega (Sm.) 24 nov. 1709, arbeider, overl. Drachten na 1783, tr. Kortehemmen 30 nov. 1738: 115. Ybeltje Jaspers, ged. Boornbergum 15 jan. 1713, overl. Drachten na 1783. 116. Melle Jacobs, ged. Drachten 9 jan. 1718, koopman/arbeider, 1749 te Noorder­ drachten, van 1769 tot 1788 schoolmeester in de Noorderdrachten, overl. al­ daar aug. 1788, tr. Drachten 23 mei 1745: 117. Trijntje Johannes, van Beets, overl. Noorderdrachten 1783/84. 118. Pieter Sjoerds Annema, ged. St. Annaparochie 17 febr. 1754, landmeter/ veldopzichter/havencherger, overl. Makkinga 27 febr. 1814, tr. St. Annapa­ rochie 12 nov. 1775: 119. Elisabeth Lefferings, geb. Tjalleberd 1748, overl. Oudega (Sm.) 6 dec. 1833. 120. Jan Wierds, geb. Drachten 1735, arbeider/huisman, overl. aldaar 17 maart 1811, tr. Drachten 18 mei 1766: 121. Klaaske Geerts, ged. Beetsterzwaag 10 febr. 1737, overl. Drachten 1784/85.

122. Sieger Eebeles, geb. Ureterp, ged. Doopsgezind Drachten 18 jan. 1765, schip­ per, overl. Dordrecht 14 sept. 1794, tr. Ureterp 15 april 1759: 123. Janke Jans, geb. Noorderdrachten, ged. Doopsgez. Drachten 18 jan. 1765, overl. aldaar 28 febr. 1782.

124. Heerke Klaesens, ged. Oostermeer 1 juni 1732, arbeider, overl. Rottevalle 1783/84, tr. Rottevalle 8 mei 1763: 125. Tjitske Gerbens, ged. Oostermeer 16 dec. 1731, overl. Rottevalle 1781. 126. Sjoerd Simmens, ged. Opeinde 12 mei 1738, overl. aldaar voor 1793, tr. Drachten 30 maart 1766: 127. Teetske Foppes, geb. Groninger Opende. 1737, overl. Drachten 14 okt. 1811.

ACHTSTE GENERATIE 128. Jacob Peters Bekkema/Becker, ged. Norden (Oostfriesland) 9 maart 1736, scharenslijper/ketellapper, overl. Surhuisterveen 4 sept. 1814, tr. Norden 17 jan. 1756: 129. Gerdtje Arends, ged. Norden, 2 dec. 1733, wonderdokteres, zie crim. sent. 193-22 mei 1767, overl. Surhuisterveen voor 1806. Dit echtpaar vertrok in 1757 van Norden naar Leer in Oostfriesland, in 1759 van Leer naar Groningen,

58 in mei 1761 van Groningen naar Surhuisterveen. 130. Harmen Jans Stavast, overl. Surhuisterveen na 1764, tr. : 131. Antje N. 132. Pyter Atzonis Nicolai, geb. Drogeham 12 nov. 1686, boer, overl. aldaar 23 jan. 1769, tr. Drogeham 19 mei 1715: 133. Andrieske Andries, ged. Drogeham 29 april 1694, overl. aldaar 1786. 134. Albert Jans, ged. Drogeham 3 dec. 1719, schoenmaker, overl. aldaar na 1780, tr. ca. 1743: 135. Antje Jans, ged. Drogeham 10 aug. 1725, overl. aldaar 1 febr. 1780. 136. Wytze Jacobs, ged. Paesens 23 okt. 1712, boer, overl. Engwierum 1770/71, tr. Paesens 26 april 1734: 137. Sjeuke Mintjes, ged. Engwierum 11 nov. 1714, overl. aldaar 1778/79. 138. Taeke Jacobs, ged. Engwierum 9 maart 1727, arbeider, in 1775 van Engwie­ rum naar Nieuw Kruisland, overl. aldaar 1796/97, tr. Engwierum 15 dec. 1748: 139. Baukjen Thomas, ged. Anjum 29 aug. 1728, overl. Nieuw Kruisland 28 aug. 1811.

142. Sierk Goytses, geb. Surhuizum 1728, koopman, overl. Surhuisterveen juni 1809, tr. 2. Grietje Sjirks; tr. 1. ca. 1758: 143. Antje Hendriks, overl. Surhuisterveen voor 1801. 146. Jan Heins, ged. Franeker 26 jan. 1696, mr, bakker, tr. 1. Sytske Eeltjes; tr. 2. Yfcke Claeses; tr. 3. Leeuwarden 2 dec. 1721: 147. Frouckjen Jouws, van Leeuwarden.

148. Focke Mackes, ged. Drogeham 19 okt. 1690, boer, 1749 te Twijzel.

152. Eelcke Synes, geb. Heerenveen, timmerman, overl. Zuiderdrachten 1766/68, tr. Drachten 29 dec. 1743: 153. Jeltje Symons Kalff, geb. Zuiderdrachten, overl. na 1769. 154. Klaes Gosses, geb. Rottevalle, tr. Rottevalle 20 okt. 1754: 155. Froukjen Goitses, geb. Zuiderdrachten. 158. Jan Pieters, ged. Drogeham 13 dec. 1733, arbeider, overl. aldaar 3 april i815, tr. Drogeham 30 maart 1755: 159. Grietje Idskes, van Drogeham, overl. voor 1791. 160. Ruurd Douwes Birsema, van Leek, overl. Kollum voor 23 febr. 1727, tr. Kol- lum 16 okt. 1718: 161. Aafke Gelts Jeltema, geb. Kollum, overl. na 1761; tr. 2. Klaas Aukes Pouts- ma; tr. 3. Jouke Keimpes.

162. Hepke Berends, geb. Surhuizum 10 maart 1698, boer op Buma-heerd onder Surhuizum, overl. aldaar 31 okt. 1782, tr. Surhuizum 10 febr. 1725: 163. Bieuwkjen Egberts, ged. Doopsgezind Surhuisterveen 10 febr. 1725, overl. Surhuizum 26 maart 1766.

59 168. Julle Gerrits, ged. Noordhorn 7 mei 1693, tr. aldaar 31 mei 1716: 169. Trijntje Tjaardts, van Noordhorn. 170. Gerrit Berends, ged. Oldehove 19 dec. 1697, tr. Noordhorn 21 maart 1721: 171. Swaentje Cornelis, ged. Noordhorn 6 nov. 1698. 172. Albert Roelefs, van Tolbert, tr. aldaar 3 nov. 1731: 173. Ybeltje Hindriks, van Boyl. 184. Jacobus Jeronimus, geb. Beetsterzwaag, veenbaas, overl. Noorderdrachten 1780/81, tr. 1. ca. 1719 Akke (Aukjen) Jans; tr. 2. Gooytske Wybes; tr. 4. Ureterp 13 mei 1764 Antje Pyters; tr. 3. ca. 1724: 185. Klaaske Klazes, ged. Drachten 16 okt. 1692, overl. Noorderdrachten 1760/61. 186. Johannes Thysses, geb. Kortehemmen ca. 1690, arbeider, 1749 te Noorder­ drachten, overl. na 1765, tr. 1. Trijntje Botes; tr. 2. Boornbergum 30 maart 1732: 187. Antje Durcks, ged. Boornbergum 20 dec. 1696, overl. Noorderdrachten 1762/ 63.

188. Lykele Andries, ged. Wijnjeterp febr. 1696, veenbaas en witìkelier, overl. Ureterp 1788/89, tr. 2. Gooitske Liebbes; tr. 3. Sjoukje Jans; tr. 1. Ureterp okt. 1719: 189. Geertje Egberts, ged. Wijnjeterp 6 dec. 1700, overl. Ureterp voor 20 nov. 1768.

190. Willem Graviers, ged. Wijnjeterp 14 juli 1700, arbeider, 1749 te Ureterp, overl. aldaar 1758/59, tr. ca. 1728: 191. Vroukjen Jans, ged. Drachten 9 aug. 1711, overl. Ureterp 1776/77. 192. Kornelis Sytses, ged. Oostermeer 11 mei 1721, veenbaas Noorderdrachten, overl. aldaar 1799, tr. Opeinde 19 april 1744: 193. Antje Jacobs, ged. Opeinde 6 jan. 1720. 194. Rense Hendriks, ged. Rottevalle 1 dec. 1726, boer, leraar Doopsgezinde ge­ meente van Rottevalle, overl. aldaar 22 aug. 1789, tr. Rottevalle 13 febr. 1746: 195. Eelkjen Willems, ged. Opeinde 19 juni 1728, overl. Rottevalle 29 april 1790. 196. Teeke Tjeerds, ged. Oostermeer 17 nov. 1708, overl. aldaar voor 1753, tr. Oostermeer 23 nov. 1732: 197. Wytske Jans, geb. Oostermeer, overl. aldaar na 1783. 198. JiskHotses, geb. Oostermeer 1725, ged. Doopsgezind Rottevalle 10 juni 1785, arbeider, overl. Rottevalle 25 juni 1803, tr. Rottevalle 27 sept. 1748: 199. Liske Jogchums van der Veen, geb. Rottevalle 1727, ged. Doopsgezind aldaar 10 juni 1785, overl. Rottevalle onder Achtkarspelen 28 jan. 1822.

200. Pieter Oeges, ged. Oudkerk 4 okt. 1711, overl. Oenkerk 1745/47, tr. ca. 1732: 201. Reinou Hayes, tr. 2. Eldert Tjalkes, van Jubbega.

202. Jurjen Hylkes, geb. Drachten ca. 1711, veenarbeider, overl. aldaar ca. 1780, tr. Drachten 2 mei 1734:

60 203. Taetske Durcks, ged. Drachten 7 april 1713. 204. Karst Sydses, ged. Doopsgezind Rottevalle 24 jan. 1749, veenbaas te Rotteval- le onder Noorderdrachten, overl. Rottevalle 28 juni 1764, tr. ca. 1730: 205. Trijntje Roels, ged. Doopsgezind Rottevalle 24 jan. 1749, overl. aldaar 27 nov. 1778. 206. Sybren Tjeerds, ged. Oostermeer 9 dec. 1688, arbeider, 1749 te Noorder­ drachten, overl. aldaar 1763/64, tr. Suameer (1. procl. 16 mei 1717): 207. Durckjen Gerckes, ged. Opeinde 2 nov. 1690, overl. Noorderdrachten 1764/65. 208. Hans Jans Baron, geb. ca. 1722, winkelier/veenbaas/ koopman, overl. Drach­ ten 4 jan. 1807, tr. Drachten 10 febr. 1743: 209. Bontje Sints, ged. Drachten 9 mei 1725, overl. aldaar 1797. 210. Jurjen Durcks, ged. Drachten 15 nov. 1716, veenarbeider, overl. Noorder­ drachten 1797/98, tr. Drachten 29 april 1742: 211. Klaaske Hendricks, ged. Drachten 6 sept. 1722, overl. Noorderdrachten 1801. 212. Setse Foeckes, overl. na 1787, tr. 2. Antje Sakes; tr. 1. : 213. Tjitske Gerbens, ged. Terhorne 21 april 1720, overl. Broek bij Joure 1759/ 60, weduwe van Freerck Gerryts. 214. Hindert Geerts, ged. Ureterp 16 juni 1715, schipper/vallaatsman, overl. na 1787, tr. Drachten ca. 1739: 215. Jantje Jans, overl. Zuiderdrachten 1783/84.

218. Chrìstian Philips Deutsch, soldaat in het regiment van Generaal-Majoor Velt- man te Delfzijl, tr. : 219. Trijntje Reeuwens, overl. Delfzijl 24 mei 1791.

220. Anne Luitsens, ged. Bakkeveen 17 nov. 1720, schipper, overl. Ureterp na 1773, tr. Ureterp 4 dec. 1740: 221. Antje Jans, ged. Ureterp nov. 1721, overl. aldaar 1771/72; zie voor dit echt­ paar dezelfde crim. sent. als no. 128/129.

222. Gerben Sjoerds, overl. Nijega voor 10 dec. 1757, tr. Opeinde 3 juni 1737: 223. Wytske Geerts, overl. Nijega 1768/69; tr. 2. Aucke Sytses Pijl. 224. Alle Dircks, ged. Oostermeer 1 april 1681, mr. smid te Wijnjeterp, overl. aldaar maart 1732, tr. Oostermeer 16 juli 1710: 225. Maaicke Pieters, ged. Oostermeer 13 juli 1690: tr. 2. Aize Eebeles. 226. Marten Jans, ged. Drachten 3 aug. 1690, arbeider, 1749 te Ureterp, overl. aldaar 1772/73, tr. Drachten 7 juli 1715: 227. Aaltje Jans, ged. Drachten 21 febr. 1692. 228. Jan Eebes, ged. Oudega (Sm.) 11 juli 1679, tr. aldaar (1. procl. 18 april 1706): 229. Sijke Douwes, ged. Warga 14 maart 1686, overl. Boornbergum na 1 maart 1722.

230. Jasper Feddes, geb. Boornbergum 1670, ouderling aldaar van 1695 tot 1728, daarna ouderling te Kortehemmen van 1728 tot 1749, landbouwer, 1698 eig./ gebr. stem 17 te Boornbergum, 1728 gebr. stem 3 te Kortehemmen, overl. al-

61 daar 10 april 1749, tr. Boornbergum 22 maart 1696: 231. Jansen Teyes, ged. Boornbergum 17 jan. 1677, overl. Kortehemmen 15 febr. 1738. 232. Jacob Johannes, van 1729 tot 1741 schoolmeester in de Noorderdrachten, overl. aldaar 1744/49, tr. 1. Fintje Jouckes; tr. 2. Drachten 18 dec. 1712: 233. Frouwkjen Melles. 23S. Sjoerd Arjens, ged. Vrouwenparochie 17 jan. 1717, schoenmaker, tr. Vrou­ wenparochie 20 febr. 1746: 237. Eelckie Dircks, ged. Vrouwenparochie 23 april 1724. 238. Leffert Lodewijks Leffering, ged. Heerenveen 30 jan. 1724, tr. : 239. Antje Hendriks Lefferings. 240. Wierd Hendriks, ged. Drachten 8 sept. 1689, boer, 1749 te Noorderdrachten, overl. aldaar 1750/51, tr. ca. 1719: 241. Mijntje Gerrits, overl. Noorderdrachten 1777/78.

242. Geert Gerrits, wagenmaker, overl. Beetsterzwaag 1779/80, tr. Beetster­ zwaag 28 nov. 1734: 243. Engeltje Jans, ged. Drachten 11 nov. 1703, overl. Beetsterzwaag 1787/88, weduwe van Wybe Uiikes.

244. Eebele Aizes, ged. Siegerswoude 12 dec. 1697, schipper, overl. Ureterp 1753, tr. : 245. Uilkjen Oenes, overl. Ureterp 1761. 246. Jan Sickes, geb. Noorderdrachten, veenbaas/arbeider, overl. na 1786, tr. : 247. Tetje Siegers, ged. Siegerswoude 27 febr. 1701, overl. na 4 maart 1760. 248. Klaas Lammerts, tr. voor 1716: 249. Tetje Heerekes, ged. Oostermeer 2 okt. 1689. 250. Gerbrand Harings, hovenier bij de familie Poutsma te Oostermeer, tr. voor 1724: 251. Mincke N. 252. Simmen Pyters, ged. Drachten 17 juli 1698, tr. ca. 1725: 253. N. Sjoerds, dochter van Sjoerd en Trijntje. 254. Foppe Hendriks, huisman te Groninger Opende en later te Kornhorn, overl. aldaar na 29 april 1751, tr. Drogeham 17 maart 1737: 255. Nienkjen Aages, ged. Drogeham 30 juli 1713, overl. Kornhorn na 29 april 1751.

NEGENDE GENERATIE 256. Peter Jacobs (Becker) (misschien is deze naam een variant van Bâ'cker), ged. Norden (Oostfriesland) 27 dec. 1708, (bakker?) te Norden, overl. aldaar voor 1756, tr. Norden 15 maart 1729: 257. Gretjen Daniels, ged. Norden 3 maart 1709, overl. aldaar na 10 okt. 1756. 258. Arend Gerdes, van Norden, overl. aldaar na 1756, tr. Norden 25 nov. 1730:

62 259. Antje Sjurts, ged. Norden 3 nov. 1713.

260. Jan Harmens Stavast, tr. Surhuisterveen 28 juni 1733: 261. Tjitske Ouwes, ged. Surhuisterveen Pinksteren 1708. 264. Atzo Nicolai, geb. Franeker 1640, predikant te Nes/Wierum; vanaf 1670 te Drogeham, 1698 gebr. stem 15 te Drogeham, overl. aldaar 7 aug. 1701, tr. 1. Gerlske Thyssens; tr. 2. ca. 1678: 265. Tettie Gooytzens, geb. Buweklooster 1656, overl. Drogeham 14 juni 1700. 266. Andries Bockes, ged. Kooten 10 maart 1663, overl. Drogeham 1694, tr. Dro­ geham 11 maart 1688: 267. Houkjen Martens, van Drogeham, overl. aldaar na 1694. 268. Jan Taekes, ged. Oostermeer 16 dec. 1694, spinner, overl. na 1750, tr. Oos­ termeer 13 nov. 1718: 269. Ynskjen Alberts, van Drogeham. 270. Jan Harmens, ged. Oostermeer 11 nov. 1683, tr. aldaar 7 sept. 1706: ,271. Aaltje Jans, van Oostermeer.

272. Jacob Jans, dorprechter/ontvanger/koopman/schipper te Paesens, tr. : 273. Grietje Jacobs. 274. Mintje Jelles, 1728 gebr. stem 22 te Engwierum, tr. ca. 1710: 275. Antje Jans, ged. E e 18 maart 1687. 276. Jacob Teekes, ged. Engwierum 23 juli 1702, 1728 gebr. stem 1 te Engwierum, tr. ca. 1725: 277. Aeltie Ubeles. 278. Tomes Franses, tr. ca. 1725: 279. Antje Jans, ged. Ee 15 dec. 1695. 284. Gooytse Erryts, ged. Kortehemmen 27 dec. 1676, in 1725 vertr. van Boorn- bergum naar Surhuizum, ovérl. Surhuisterveen na 1749, tr. Boornbergum 1 juni 1712: 285. Rixt Sierks, ged. Oldeboorn 7 dec. 1690, overl. Surhuisterveen 1768/69, bij huwelijk van de "Vlaarboseh" afkomstig.

292. Hein Tjercx, ged. Franeker 13 maart 1661, mr. wolkammer, tr. Oosterlittens 18 maart 1688: 293. Jiskjen Jans, van Oosterlittens.

296. Macke Fockes, 1698 gebr. stem 4 te Kooten, tr. Drogeham 26 jan. 1690: 297. Rindel (Rinskjen) Aabes. 304. Syne Lieuwes, Heerenveen, tr. : 305. Jetske Louwerenses.

306. Symon Paulus Kalff, van 1720 tot 1732 mr. timmerman, van 1732 tot 1743 vol- en pelmolenaar te Zuiderdrachten, overl. aldaar voor 6 maart 1744, tr. Drach­ ten 20 sept. 1716: 307. Joukjen Rinnerts, geb. Oudega (Sm.), overl. Zuiderdrachten'voor 6 maart

63 1744. 308. Gosse Klaesens, ged. Opeinde 24 febr. 1684, tr. Opeinde (1. procl. 7 april 1720): 309. Tzietske Andries, ged. Opeinde 6 april 1690. 310. Goitse Jannes, ged. Drachten 8 april 1703, overl. Zuiderdrachten na 1737.

316. Pyter Jans, geb. Drogeham 1707, arbeider, 1749 te Drogeham, overl. na 1760, tr. Drogeham 15 febr. 1733: 317. Jeltje Wytzes, ged. Drogeham 27 nov. 1712. 324. Berend Harmens, tr. Surhuisterveen 3 sept. 1693: 325. Antje Allerts. 326. EgbertRoels, tr. Drogeham 3 maart 1689: 32.7. Antje Teijes.

336. Gerrit Jans, van Oostwold, tr. Noordhorn 25 maart 1688: 337. Aeltien Julles, ged. Zuidhorn 13 dec. 1663. 340. Beerent Gerrits, ged. Oldehove 9 juni 1672, tr. aldaar 21 febr. 1697: 341. Lubghie Aris, van Oldehove.

342. Cornelis Engberts, ged. Noordhorn 11 aug. 1669, tr. Noordhorn 9 sept. 1694: 343. Ymkje Pieters, van Niehove. 368. Jeronimus Bartholomevis Dopschewijt, schoolmeester te Beetsterzwaag, tr. : 369. Liefien Pytters. 370. Klaas Pieters, geb. Bakkeveen, tr. Bakkeveen mei 1690: 371. Antje Minnerts, van Drachten. 372. Thys Thysses, boer op de Zandburen en Foppestok onder Kortehemmen, overl. Kortehemmen 1693, tr. 1. Jantien Dircks; tr. 2. Kortehemmen 14 dec. 1687: 373. Trijntje Johannes, van Drachten, overl. aldaar 28 april 1746; tr. 2. Jochum Jans. 374. Dirck Gerbens, ged. Oudega (Sm.) 23 sept. 1668, overl. Boornbergum 1703, tr. Oudega juni 1691: 375. Aafke Jans, van Boornbergum, ged. op belijdenis aldaar 1 juni 1688, overl. Boornbergum na 22 april 1725.

376. Andries Lykeles, mr. kleermaker bij de Ureterper vaart, tr. ca. 1695: 377. Antie Martens. 378. Egbert Lieuwes, boer, 1698 tot 1738 eig./gebr. stem 37 te Wijnjeterp, tr. Siegerswoude juni 1696: 379. Wimke Wolters, van Wijnjeterp. 380. Gravé Harmens, van Steenwijkerwold, mr. kleermaker, van 1697 tot 1712 te Wijnjeterp, van 1712 tot 1736 te Westermeer bij Joure en vanaf 1736 in Ure­ terp; in 1749 winkelier te Ureterp, tr. Wijnjeterp juli 1697: 381. Wib Heines, van Wijnjeterp.

64 382. Jan Arents, schipper te Noorderdrachten, overl. aldaar na 19 aug. 1741, tr. ca. 1706: 383. Antje Hanses, ged. Drachten 15 febr. 1685, overl. Noorderdrachten na 19 aug. 1741.

384. Sytse Wobbes, ged. Opeinde 11 dec. 1681, schipper bij de Wal te Oostermeer, later op het Zwart- en Witveen en op 't Bildt bij Rottevalle, 1724 boer en schipper in 't Kattegat bij Rottevalle, overl. na 15 juni 1735, tr. Opeinde 2 mei 1706: 385. Hiltje Arjens, ged. Oostermeer 14 jan. 1683, overl. Zwartveen na 15juni 1735. 386. Jacob Auths, ged. Opeinde 25 nov. 1697, overl. Rottevalle ca. 1724, tr. Op­ einde 14 juni 1717: 387. Ybeltje Aesges, geb. Rottevalle ca. 1698, overl. aldaar 1755/56, tr. 2. ca. 1726 Jogchum Jans (is 398).

388. Hendrik Harmens, ged. Opeinde 20 okt. 1678, ouderling van de Herv. gemeen­ te te Rottevalle, overl. aldaar voor 24 jan. 1732, tr. 1. Sjouckjen Cornelis; tr. 2. Opeinde 22 mei 1708: 389. Gerlske Sybes, ged. Boornbergum 14 april 1682, overl. Rottevalle na 1749. 390. Willem Lammerts, geb. Opeinde 1692, boer en veenbaas, overl. Rottevalle 1748/49, schonk in 1717 met Tiebbe Hinnes aan de Herv. Gem. te Opeinde de beide klokken die heden ten dage nog in de klokkestoel aldaar bij de oude be­ graafplaats hangen; tr. Opeinde 26 juni 1727: 391. Mincke Liebbes, geb. Oostermeer 1700, ged. Doopsgezind Rottevalle 24 jan. 1749, overl. aldaar 22 jan. 1782.

392. Tjeerd Taekes, geb. Oostermeer, tr. Oostermeer 27 juni 1704: 393. Antje Popkes, van Kollumerzwaag.

394. Jan Minderts, Oostermeer.

396. Hotse Johannes, ged. Oostermeer 11 sept. 1701, arbeider, 1749 te Rottevalle, overl. Rottevalle onder Harkema Opeinde 1777/78, tr. Oostermeer 13 aug. 1724: 397. Taapke Tjallings, ged. Oostermeer 20 okt. 1695. 398. Jogchum Jans, geb. Rottevalle, arbeider, 1749 te Rottevalle, overl. aldaar 30 juli 1762, tr. ca. 1726: 399. Ybeltje Aesges (is 387).

400. Oege Pyters, geb. Kuikhorne onder Noordbergum ca. 1675, tr. Oudkerk 17 juni 1703: 401. Antie Theunis, ged. Oudkerk 28 mei 1682. 404. Hylcke Jans, overl. Drachten na 14 okt. 1721, tr. ca. 1695: 405. Mettie Jurriens, overl. Drachten na 29 dec. 1718. 406. Durck Jurriens, ged. op belijdenis Drachten 20 maart 1705, tr. Drachten 30 nov. 1704: 407. Jitske Ynses, geb. Drachten ca. 1679.

408. Sydse Karstes, veenbaas/schipper te Rottevalle, overl. Rottevalle onder Har-

65 kema Opeinde tussen 1735 en 1744, tr. ca. 1700: 409. Fintje Jochums, overl. Rottevalle onder Harkema Opeinde 1764/65. 410. Roel Geerts, ged. Nijega(Sm.) 6 dec. 1657, tr. Opeinde 17 febr. 1684: 411. Liskjen Oenes, ged. Opeinde 15 mei 1664. 412. Tjeerd Martens, van Leeuwarden, schoolmeester te Oostermeer van 1684 tot 1693, overl. aldaar tussen 30 mei 1694 en 20 febr. 1695, tr. Oostermeer 19 okt. 1684: 413. Mincke Tjercks Dunia, geb. Suameer, overl. Oostermeer na 17 mei 1722; tr. 2. Gosse Rinses.

414. Gercke Jacobs, schipper, eerst te Rottevalle en later te Noorderdrachten, overl. Noorderdrachten na 28 sept. 1726, tr. Opeinde 19 maart 1682: 415. Jelckjen Jochums, ged. Oudega (Sm.) 10 mei 1663, overl. Drachten na 15 juni 1710.

416. Jan Jans Baron de oude, koopman en veenbaas te Noorderdrachten, overl. al­ daar 1781/82, tr. : 417. N. N. , overl. Noorderdrachten 1779/80. 418. Sint Jans, ged. Drachten 17 sept. 1693, schipper/koopman te Zuiderdrachten, overl. aldaar 1747/48, tr. Drachten 15 nov. 1716: 419. Antje Sjoerds, ged. Drachten 21 maart 1697, overl. na 1768.

420. is 406, 421. is 407.

422. Hendrik Tjisses, ged. Drachten 29 mei 1680, overl. aldaar voor 1740, tr. Drachten 5 maart 1713: 423. Antje Bruins, overl. Drachten na 1740. 426. Gerben Hylckes, geb. Terhorne, tr. Terhorne 20 febr. 1718: 427. Gatske Gerryts, van Irnsum. 428. Geert Lieppes, ged. Oudega (Sm.) 1 april 1670, mr. schoenmaker te Ureterp, tr. ca. 1697: 429. Sytske Rinderts, ged. op belijdenis Ureterp 31 aug. 1703. 440. Luitsen Annes, tr. ca. 1718: 441. Hiltje Wiegers. 442. Jan Tjeerds, ged. Wijnjeterp 24 maart 1689, arbeider, 1749 te Ureterp, tr. Wijnjeterp 15 dec. 1720: 443. Martsen Jeens, ged. Beetsterzwaag 7 juni 1696. 444. Sjoerd Hinnes, ged. Opeinde 8 mei 1659, boer, 1698 gebr. stem 18 Opeinde, overl. aldaar na 18 sept. 1731, tr. Opeinde maart 1689: 445. Foltsen (Fokjen) Molles, geb. Opeinde. 446. Geert Jans, tr. Opeinde (1. procl. juni 1692): 447. Wytske Minderts, beide van de Kletten onder Opeinde.

448. Dirck Hanses, mr. smid te Oostermeer, overl. aldaar voor 1 sept. 1709, tr. voor 1670:

66 449. Tjitske Taekes, overl. Oostermeer na 1 sept. 1709.

450. Pieter Juws, schipper bij de Wal te Oostermeer, overl. aldaar voor 9 mei 1709, tr. 1. Frouck Edses; tr. 2. Sepck Jans; tr. 3. Oostermeer 9 febr. 1679: 451. Pietrik Oenes, overl. Oostermeer na 9 mei 1709; tr. 2. Linze Klazes. 452. Jan Jannes, tr. 1. Aaltje Louwerenses; tr. 2. Drachten 11 maart 1682: 453. Antje Hendriks. 454. Jan Berents, mr. wever, tr. 1. Pietje Pieters; tr. 2. Drachten 20 jan. 1684: 455. Martie Jacobs, wed. Wobbe Rutgers. 456. Eebe Wybes, ged. Oudega (Sm.) 18 febr. 1655, overl. aldaar voor 1698, tr. Oudega (Sm.) 27 maart 1678: 457. jètske Johannes, ged. op belijdenis Oudega 24 mei 1702, 1698 gebr. stem 5 en 61 te Oudega.

458. Douwe Binnes, ged. Oudega (Sm.) 1 juni 1645, overl. aldaar voor 6 april 1694, tr. 2. Fed Wybes, zuster van 456; tr. 1. Oudega 14 nov. 1675: 459. Trijntje Wiarts, ged. op belijdenis Oudega (Sm.) 18 juni 1676, overl. aldaar voor okt. 1691. Van 1681 tot 1687 woonde dit echtpaar te Wartena; hun kinder­ en waren in 1698 voor een 1/11 part eig. en gebr. van stem 2 en 3 te Oudega.

460. Fedde Jaspers, ouderling Herv. Gem. Boornbergum, 1698 gebr. stem 4 en 5 te Boornbergum, overl. aldaar 9 okt. 1702, tr. Boornbergum 3 jan. 1669: 461. Trijntje Andries, van Oudega, overl. Boornbergum 24 febr. 1711. 462. Teije Oeges, 1640 eig./gebr. stem 8 te Boornbergum, overl. aldaar voor 17 juli 1684, tr. Boornbergum 4 juni 1676: 463. Ibeltje Sjoerds, overl. Boornbergum voor 2 nov. 1697.

472. Arjen Hendricks, ged. Vrouwenparochie 9 aug. 1674, tr. aldaar 27 febr. 1701: 473. Dirckie Jarighs, geb. Sint Jacobiparochie 1679. 474. Dirck Claesens, geb. Oude Bildtzijl, ged. Vrouwenparochie 21 maart 1697, tr. Vrouwenparochie 14 jan. 1720: 475. Afke Siouekes, van Oude Bildtzijl. 476. Lodewijk Leffering, geb. Heerenveen 1678, executeur van AEngwirden, overl. Tjalleberd 2 april 17— (volgens lidmatenlrƒst), tr. 1. Romkjen Annes; tr. 2. Heerenveen 23 jan. 1723: 477. Lamke Goverts, ged. Drachten 22 maart 1696, overl. Tjalleberd 29 juni 1744. 478. Hendrik Leíferts Lefferings, ged. Beetsterzwaag 21 juni 1685, executeur van Opsterland, tr. Beetsterzwaag 14 febr. 1723: 479. Lysbeth Aizes, van Oosterwolde. 480. Hendrik Wierts, overl. Drachten voor 17 sept. 1711, tr. Drachten 19 sept. 1686: 481. Aaltje Wybes, geb. Noorderdrachten, overl. Drachten na 17 sept. 1711. 484. Gerrit Ritskes, wagenmaker te Beetsterzwaag 1677 tot ca. 1698. 486. JanJochems, van Ureterp, tr. aldaar jan. 1697:

67 487. Aeltie Tomas, van Garijp. Dit echtpaar woonde van 1697 tot 1702 te Ureterp, van 1702 tot 1709 te Drachten en daarna weer te Ureterp.

488. Ayse Sygers, geb. Siegerswoude, 1698 gebr. stem 14 te Siegerswoude, overl. aldaar voor jan. 1705, tr. Wijnjeterp febr. 1691: 489. Bauck Bonnes, ged. Gorredijk'25 febr. 1672, overl. Ureterp na 10 febr. 1727, tr. 2. Willem Sints (broer van 836). 490. Oene Heinses, van Wijnjeterp, tr. Haule febr. 1690: 491. Wimke Jans, van Oosterwol de. 492. Sicke Jans, van Noorderdrachten, veenbaas aldaar, overl. Noorderdrachten na 5 maart 1741, tr. Drachten 7 nov. 1697: 493. Tiet Minnerts, van Noorderdrachten. 494. Sieger Cornelis, van Siegerswoude, ged. op belijdenis aldaar 1 maart 1689, huisman, 1698 gebr. stem 7 te Siegerswoude, tr. Wijnjeterp 3 maart 1689: 495. Albertie Luytjens, van Siegerswoude, ged. op belijdenis aldaar 2 juni 1689. 498. Heercke Ypes, geb. Oostermeer, tr. aldaar 2 maart 1679: 499. Antje Pieters, van Suameer. 504. Pyter Harmens, ged. op belijdenis Drachten 6 dec. 1695, van 1693-1703 schoolmeester in de Noorderdrachten, tr. Drachten 3 maart 1689: 505. Grietje Simmens. 510. Aage Fockes, ged. Drogeham 12 juli 1686, boer aldaar, tr. Drogeham 17 febr. 1709: 511. Taetske Jans, ged. Oostermeer 17 april 1685.

TIENDE GENERATIE 512. Jacob Peters, ged. Norden (Oostfriesland) 21 febr. 1675, glazenier te Norden, overl. aldaar na 1729, tr. voor 10 nov. 1696: 513. Geesche Andreassen, van Norden, overl. aldaar na 1729.

514. Danièl Peters, van Norden, overl. aldaar na 1729, tr. voor 14 sept. 1697: 515. Grethie Jansens, ged. Norden 6 aug. 1674. 516. Gerd Borchers, musketier in het regiment "Kayserlichen Salva Ovardia" in Oostfriesland, overl. Norden na 1730.

518. Sjurt Claeshen, overl. Norden na 1730, tr. voor 1704: 519. Ettje Sjuerdts. 520. HarmenJans, tr. Surhuisterveen 13 mei 1708: 521. Antje Fockes. 522. Ouwe Lubberts, Surhuisterveen, tr. : 523. Imkje Pieters. 528. Claas Atses, mr. schoenmaker achter de Waag te Franeker, tr. 2. Antje Fol- ckerts; tr. 1. voor 1640:

68 529. Maaycke Tietes, overl. Franeker tussen 25 juni 1647 en 1 sept. 1650. 530. Goytzen Roels, Buweklooster, tr. : 531. Sjouckjen Tjercks. 532. Bocke Folefs, overl. Drogeham tussen 1690 en 1702, tr. 2. Gerbrich Mients; tr. 3. Antie Gercks; tr. 1. Drogeham 1663: 533. Wypckjen Mackes Lieuma, ged. Kooten 1 jan. 1643, overl. Drogeham 5 aug. 1677.

536. Taecke Tieerds, van Oostermeer, klokluider, tr. Oostermeer 10 sept. 1682: 537. Antie Jans, van Suameer. 540. Harmen Jans, van Eestrum, schipper, tr. 1. Wytske Martens; tr. 2. Eestrum 26 dec. 1675: 541. Grietje Pieters, van Bergum. 548. Jelle Mintjes, koopman en herbergier te Engwierum, overl. aldaar voor 16 juli 1703, tr. : 549. Sjeucke N. 550. Jan Bartels, van Ee, tr. 2. Bauckjen Douwes; tr. 1. Ee 18 maart 1687: 551. Trijntje Foppes, van Ee, overl. aldaar voor 18 maart 1703. 552. Teeke Heyns, Engwierum, tr. : 553. N. Jacobs, dochter van Jacob en Beitske. 558. Jan Wopkes, ged. op belijdenis Ee 1 juli 1687, tr. Ee 29 juli 1683: 559. Jeskjen Alberts, van Ee. 568. Aeryth Goytses, overl. Boornbergum 6 mei 1689, tr. aldaar 22 aug. 1675: 569. Aeltie Theunis, overl. Boornbergum okt. 1704, tr. 2. Sjoerd Ruurds. 570. Sierk Karstes, 1698 gebr. stem 31 te Oldeboorn, kwam 9 febr. 1690 van Pop- pingawier naar Oldeboorn, tr. 2. Yfcke Bauckes, van Gauw; tr. 1. voor 1675: 571. Rixtie Tiercks, overl. Oldeboorn 7 mei 1690.

584. Tjerck Heins, geb. Britswerd, tr. ca. 1659: 585. Antje Harmens; zij kwam 10 juli 1658 van Leeuwarden naar Franeker. 610. Louwerens Eelckes.

614. Rinnert Wyarts, geb. Oudega (Sm.), 1688 boer aldaar, in 1698 eig./gebr. van stem 2 en 3 voor een 1/24 part te Oudega; 1700 huisman te Noorderdrachten, 1701 veerschipper aldaar, 1704/07 huisman te Egbertsgaasten bij Oudega; tr. 2. Sjouckjen Goytses; tr. 1. Oudega 13 jan. 1682: 615. Sytske Engberts, van Oudega (Sm.), overl. aldaar voor 12 aug. 1688. 616. Klaes Jochems, geb. Oostermeerder Witveen, tr. Oostermeer 23 jan. 1681: 617. Wytske Johannes, geb. Rottevalle. 618. Andries Nuttes, ged. Opeinde 8 mei 1659, tr. Oudega (Sm.) 24 okt. 1687: 619. Grietje Lubberts, geb. Rottevalle.

69 620. Joannes Hendricks, mr. schoenmaker te Noorderdrachten, tr. 2. Foockjen Rintses; tr. 1. Drachten 9 mei 1700: 621. Frouckjen Hendricks, overl. Noorderdrachten voor 23 nov. 1710. 634. Wytse Ruerds, van Drogeham, overl. aldaar voor 1767, tr. Drogeham 13 april 1710: 635. Antie Hendricks, ged. Drogeham 29 okt. 1693, overl. aldaar 18 mei 1767. 648. Harm Berends en: 649. Zas Eelkes, echtelieden, vermeld te Surhuisterveen 9 dec. 1679. 650. Allert Jans en: 651. Wemel Geerts, echtelieden, vermeld te Surhuisterveen 1694. 674. Julle Jacobs, geb. Zuidhorn op de Westergast, tr. 1. Epck Tammes; tr. 2. Zuidhorn 1 aug. 1658: 675. Aechtie Cornelis, geb. Den Ham bij Aduard. 680. Gerrit Berents, van Oldehove, tr. 1. Grietjen Jacobs; tr. 2. Oldehove 3 april 1670: 681. Antje Jansens, van Aduard. 684. Engelbert Cornelis, tr. 2. Corneliske Cornelis; tr. 1. voor 1667: 685. Anje Alberts, overl. Noordhorn voor 24 mei 1690. 740. Pyter Jacobs, tr. : 741. Claeske Wiegers, overl. Bakkeveen 1689; echtelieden 13 juni 1686 op 't Voor- werck bij Bakkeveen. 744. Thys Thysses, 1640 eig./gebr. stem 1 te Boornbergum, overl. aldaar voor 23 jan. 1656, tr. : 745. Aelcke Jacobs, overl. Boornbergum voor 30 april 1676, tr. 2. Wisse Jans. 748. Gerben Tiebbes, geb. Oudega(Sm.), tr. aldaar 9 jan. 1659: 749. Jauck Jans. 756. Lieuwe Boockes, boer, overl. Siegerswoude 1691, tr. : 757. Antje Egberts, overl. Siegerswoude voor 1685. 760. ? Hermen Andries, 1688 van Blankenham naar Steenwijkerwold, tr. : 761. ? Geessien Alberts. 766. Hans Jacobs, van Straatsburg", overl. Drachten na 13 dec. 1701, tr. Boorn­ bergum 21 nov. 1677: 767. Griet Liebbes, van Boornbergum, overl. Drachten na 13 dec. 1701. 768. Wobbe Sytses, ged. Opeinde 23 okt. 1642, tr. Oudega (Sm.) 12 juni 1672: 769. Wipcke Jochems, ged. op belijdenis Opeinde 12 juni 1672, wonende te Rotte- valle.

770. Arjen Coenes, ged. Oostermeer 27 nov. 1642, schipper bij de Wal te Ooster­ meer, tr. voor 1667: 771. Ymkjen Johannes.

70 772. Auth Jacobs, ged. Opeinde 30 dec. 1677, overl. Rottevalle na 5 mei 1722, tr. Nijega (Sm.) 28 jan. 1694: 773. Rentske Tammes, geb. Rottevalle, ged. op belijdenis Drogeham 22 jan. 1694, maar wonende te Rottevalle, overl. aldaar na 26 jan. 1712. 774. Aesge Metskes, geb. Oostermeer, overl. Rottevalle na 10 mei 1711, tr. Op- einde 3 dec. 1687: 775. Grietje Oenes, ged. Opeinde 21 april 1667. 776. Harmen Hendricks, ged. Opeinde 12 febr. 1654, veenbaas te Rottevalle, overl. aldaar na 24 maart 1716, tr. 2. Gryet Jouckes; tr. 1. Opeinde 7 feb. 1675: 777. Wipcke Linzes, ged. Opeinde 22 aug. 1652, overl. Rottevalle voor 26 jan. 1694.

778. Sybe Sydses, ged. op belijdenis Boornbergum 24 nov. 1675, overl. aldaar aug. 1702, tr. 1. Sjouck Tiebbes; tr. 2. Eelck Annes; tr. 4. Wytske Wytses; tr. 3. Boornbergum 9 febr. 1681: 779. Taetske Binnes, ged. op belijdenis Boornbergum 6 maart 1668, overl. aldaar 1 aug. 1686, weduwe van Hendrik Sikkes.

780. Lammert Pyters, geb. Rottevalle 1655, overl. aldaar tussen 11 okt. 1698 en 9 sept. 1701, tr. Opeinde 8 mei 1687: 781. Eelckjen Willems, geb. Rottevalle 1660, overl. aldaar voor 9 sept. 1701, we­ duwe van Ate Hendricks (broer van 776).

782. Liebbe Hylckes, 1698 gebr. stem 24 te Oostermeer, tr. aldaar 5 mei 1695: 783. Grietje Eelekes, ged. Oostermeer 12 maart 1676.

788. Mindert Jans, van Oostermeer, tr. Oostermeer 13 maart 1681: 789. Foeckjen Hendricks, van Surhuisterveen. 792. Johannes Jiskes, van Surhuisterveen, arbeider, 1749 te Rottevalle, tr. Oude- ga (Sm.) 20 okt. 1694: 793. Sioertie Hotses, geb. Hardegarijp 1668, ged. aldaar 9 nov. 1683. 794. Tjallingh Tjeerds, geb. Oostermeer 1672, overl. aldaar na 1723, tr. Ooster­ meer 1 jan. 1695: 795. Geeske Foeckes, ged. Oostermeer 18 sept. 1672, overl. aldaar 1744/49. 796. Jan Jogchums, ged. Opeinde 15 nov. 1674.

798. is 774, 799. is 775.

800. Pyter Oeges, overl. Kuikhorne onder Bergum voor 1 mei 1683, tr. ea. 1670: 801. Tytje Pyters, overl. Kuikhorne na 1 mei 1683. 802. Theunis Harmens, van Alster in Duitsland, wever, tr. Oudkerk 24 sept. 1676: 803. Geeltje Tjeerds, van Oudkerk. 810. JurrienJans, overl. Drachten na 1674, tr. : 811. Trijntje Durcks. 812. is 810, 813. is 811.

71 814. Ynse Reiners, overl. Drachten tussen 26 febr. 1723 en 18 sept. 1727, tr. ca. 1677: 815. Teetske Alles, overl. Drachten na 8 dec. 1738. 816. Karst Jochems, veenbaas Rottevalle, overl. aldaar voor 14 sept. 1699, tr. : 817. Gryet Sydses; tr. 2. Tamme Thysses (nr. 1546). 822. Oene Sytses, ged. Opeinde 23 okt. 1642, overl. Rottevalle voor 23 juli 1675, tr. Opeinde 13 febr. 1658: 823. Iebel Feddes, van Rottevalle, tr. 2. Foocke Clases. 826. Tjerck Folckerts Dunia, geb. Kortezwaag, bijzitter van Tietjerksteradeel, 1698 eig. stem 18 te Suameer, overl. aldaar 1719, tr. 2. Jetske Andrevis; tr. 1. Kortezwaag 4 dec. 1659: 827. Eelckjen Binderts Haarsma, van Suameer, weduwe van Rinse Harnes. 830. Jochem Willems, ged. op belijdenis Oudega (Sm.) 15 jan. 1660, tr. Oudega jan. 1650: 831. Heebel Egberts, beiden van Oudega. 836. Jan Sints, geb. Drachten 1658, ged. op belijdenis Drachten 25 nov. 1683, overl. aldaar na 10 febr. 1727, tr. 1. Frouck Jans; tr. 2. Aeltie Folckerts; tr. 3. Drachten 7 dec. 1692: 837. Wytske Eernstes Langespits, ged. Opeinde 6 mei 1660, woonde 1720 te Ure­ terp, weduwe van Kerst Roelofs.

838. Sioerd Pyters, overl. Drachten voor 24 maart 1700, tr. Drachten 3 mei 1696: 839. Bauckjen Hanses, van Drachten; tr. 1. Gaucke Jelles; tr. 3. Jacob Jacobs. 844. Tjisse Douwes, van Oudega (Sm.), ged. op belijdenis aldaar 21 april 1671, overl. Drachten voor 14 febr. 1688, tr. Oudega 21 april 1671: 845. Antie Menses, geb. Oudega (Sm.), ged. op belijdenis aldaar 21 april 1671; tr. 2. Jan Hendriks. 852. Hylcke Hoites, van Terhorne, tr. Grouw (3. procl. 30 jan. 1687): 853. Yfke Gerbens, ged. Grouw 22 maart 1663. 856. Lieppe Gabriëls, geb. Oudega (Sm.), overl. Ureterp na 4 dec. 1693, tr. 2. Geeske Jans; tr. 2. Taab Bienses; tr. 1. Oudega 26 dec. 1665: 857. Antie Harmens, ged. Oudega (Sm.) 25 juli 1647, overl. aldaar voor 28 nov. 1681.

880. Anne Luitsens, tr. : 881. Aafke N. 884. Tjeerd Gielts, 1698 gebr. stem 26 te Wijnjeterp, tr. voor 1685: 885. Trijntje Jans. 886. Jeen Jelles, geb. De Wilgen onder Smalle Ee, gortmaker, 1685 te Beetster- zwaag, 1705 te Kortehemmen, overl. Boornbergum 21 febr. 1736, tr. Boorn- bergum 20 mei 1683: 887. Antje Foppes, van De Wilgen, overl. Kortehemmen mei 1710. 888. Hinne Sjoerds, dorprechter Opeinde, bijzitter gerecht Smallingerland, boer,

72 1640 eig./gebr. stem 24 teOpeinde, overl. aldaar voor 12 juni 1688, tr. 1. Jets Eintes; tr. 3. Taeb Tjallings (zuster van 1588); tr. 2. Opeinde 17 dec. 1653: 889. Gryet Wybes, geb. Nijega (Sm.), ged. op belijdenis Oudega 19 mei 1664, overl. Opeinde voor jan. 1676.

890. Molle Sjoerds.

892. Jan Geerts.

912. Wybe Eebes, geb. Oudega (Sm.), overl. aldaar voor 23 aug. 1697, tr. Oudega jan. 1646: 913. Trijntje Jans, van Opeinde, overl. Oudega (Sm.) voor 23 aug. 1697. 916. Binne Alles, geb. Oudega (Sm.), overl. aldaar voor 15 maart 1662, tr. voor 1640: 917. Anck Douwes, overl. Oudega (Sm.) voor 15 maart 1662. 918. Wiart Martens, geb. Oudega (Sm.), overl. aldaar voor 15 april 1680, tr. 2. Fedtie Hanses (dochter van Hans Andries); tr. 1. voor 1640: 919. Jouckjen Rinnerts, van Oudega (Sm.), overl. aldaar voor 15 april 1672. 920. Jasper Feddes, overl. Boornbergum voor 21 jan. 1655, tr. : 921. Iebel Jans, overl. Boornbergum na 1655; tr. 2. Focke Roeliffs. 924. Oege Teijes, overl. Boornbergum voor 15 juni 1658, tr. : 925. AuckAetses, overl. Boornbergum na 1658; tr. 2. Ryckle Feickes. 944. Hendrick Arjens, tr. St. Jacobiparochie 7 mei 1671: 945. Maartie Sybes. 946. Jarigh Lammerts, ontvanger Sint Jacobiparochie en landbouwer aldaar, overl. aldaar voor 15 sept. 1696, tr. Sint Jacobiparochie 31 maart 1667: 947. Maartie Sioerds, overl. Sint Jacobiparochie voor 15 sept. 1696. 948. Claes Joannis, van Oudkerk, schoenmaker Oude Bildtzijl, overl. aldaar na 1702: 949. Eelckie Dircks, van Oude Bildtzijl, overl. aldaar voor 14 febr. 1702, weduwe van Jetse Joannis.

952. Leffert Hendricx, schoolmeester te Beetsterzwaag, overl. 8 dec. 1686, tr. : 953. Magdalene Winouts.

954. Goovert Klaeses, van Heerenveen, 1693 tabaksverkoper te Noorderdrachten, 1694 mr. touwslager, 1696 koopman en lijndraaier aldaar, tr. Heerenveen 24 febr. 1689: 955. Grietje Jouws, van Drachten.

956. is 952, 957. is 953.

962. Wybe Jans, geb. Noorderdrachten, koopman, overl. aldaar na 8 april 1687, tr. Drogeham (1. procl. 22 sept. 1661): 963. Syts Hayes, geb. Drogeham, overl. Noorderdrachten na 8 april 1687.

976. Syger Ayses en:

73 977. Sibbel Lamberts, echtelieden te Siegerswoude 1685.

978. Bonne Aebeles, van Gorredijk, tr. Kortezwaag 8 april 1667: 979. Gebke Hanses, van Lippenhuizen. 986. ? Minnert Gerbens, geb. Noorderdrachten.

996. Ype Heerckes, koopman te Oostermeer, overl. aldaar na 7 juni 1682: 997. Tetje Jelgers, geb. Oostermeer, overl. aldaar na 7 juni 1682. 1008. Harmen Pyters, en: 1009. Trijntje Jans, echtelieden te Noorderdrachten 1665. 1020. Focke Heerckes, 1698 gebr. stem 27 te Drogeham, tr. Drogeham 3 febr. 1682: 1021. Riemckjen Aages, geb. 1660. 1022. Jan Martens, geb. Oostermeer, lakenkoopman en kramer aldaar, tr. Oos­ termeer 19 mei 1678: 1023. Pietje Sipckes, van Leeuwarden.

ELFDE GENERATIE 1024. Peter Jacobs, ged. Norden 2 dec. 1649, tr. ca. 1672: 1025. Annecke Peters, van Norden. 1026. Andreas Andreassen en: 1027. Grethie Janssens, echtelieden te Norden 1685. 1028. Peter Daniels en 1029. Geesche Sibolts, echtelieden te Norden 1660. 1030. Jan Janssens, ged. Norden 16 sept. 1649, tr. : 1031. Grethie Janssens. 1064. Folef Harckes, tr. : 1065. Syts Lippes. 1066. Macke Wydts Lieuma, Kooten, tr. : 1067. Grietje Andries.

1072. Tieerd Wopckes, ged. op belijdenis Oostermeer 20 febr. 1642, overl. aldaar voor 6 okt. 1674, tr. : 1073. Sytske Gabes, overl. Oostermeer na 7 juni 1682. 1096. Mintje Jelles, 1640 gebr. stem 25 te Ee.

1104. Heyn Botes, 1698 gebr. stem 2 te Engwierum, overl. aldaar voor 1 sept. 1706, tr. 2. Sytske Metskes; tr. 3. Trijntje Jaspers; tr. 1. : 1105. Saeckjen Taekes. 1136. Goitse Gerbes, overl. De Wilgen voor 27 febr. 1654, tr. 1. Harmenke Mar­ tens; tr. 2,:

74. 1137. Ansch Erryts, overl. Boornbergum voor 17 jan. 1681; tr. 2. Focke Martens; tr. 3. Theunis Martens.

1168. Hein Thomas, tr. : 1169. Jeltje Tiercks; kwam 12 juli 1656 te Franeker met att. van Britswerd. 1228. is 918, 1229. is 919.

1232. Jochem Hanses, overl. Rottevalle voor 16 juni 1664, tr. : 1233. Mincke Gerloffs, overl. Rottevalle voor 24 maart 1669. 1234. Johannes Andries, tr. 2. Trijntje Rinses; tr. 1. : 1235. N. N. , overl. Rottevalle voor 9 sept. 1665. 1236. Nutte Hendricks, van Rottevalle, tr. Opeinde 26 mei 1650: 1237. Tjitske Andries, van Oostermeerder Witveen; beiden op belijdenis ged. Ou- dega 28 jan. 1655.

1238. Lubbert Klaases, van Oostermeerderveen, tr. Opeinde mei 1649: 1239. Geeske Jans, op belijdenis ged. Nijega (Sm.) 7 mei 1643. 1270. Hendrick Engberts, van Drogeham, tr. 1. Hiltje Alberts; tr. 2. Drogeham 6 nov. 1692: 1271. Gerstie (Geertje) Andries, van Drogeham. 1348. Jacob Rixmers, Zuidhorn.

1350. Cornelis Jacobs, Den Ham.

1488. Thys Geerts, 1616 schoenmaker in de Wilgen, tr. : 1489. Jantien Lamberts.

1496. Tyebbe Gerbens, bijzitter gerecht Sxaallingerland; zijn erfgenamen waren 1640 eig. van stem 57 te Oudega; tr. : 1497. Goyts Tabes, overl. Oudega tussen 13 oktober 1656 en 26 febr. 1658.

1512. Boocke Lieuwes, 1640 eig./gebr. van stem 37 en 38 te Wijnjeterp, dorprech- ter Wijnjeterp, overl. aldaar voor 1648, tr. : 1513. Gooyts Jelckes, overl. Wijnjeterp na 1648. 1514. Egbert Hendricks, 1640 eig. stem 4, 5 en 6 te Siegerswoude, tr. 2. Trijn Jochems, tr. 1. : 1515. Aeltie Sygers, overl. Siegerswoude voor 11 sept. 1628. 1536. Sytse Oenes, Rottevalle, tr. : 1537. Liske Wobbes.

1538. is 1232, 1539. is 1233.

1540. Coene Arjens en:. 1541. Jantie Everts, 1635 echtelieden te Ooste^meer.

1544. Jacob Jacobs, Opeinde.

75 1546. Tamme Thysses, overl. Rottevalle na 9 febr. 1697, tr. 2. Gryet Sydses (nr. 817); tr. 1. : 1547. Hiltje Sierds, overl. Rottevalle tussen 8 april 1684 en 13 maart 1688. 1548. Metske Aesges, geb. Oostermeer.

1550. is 822, 1551. is 823.

1552. Hendrick Rinthies, oprichter en medeëigenaar der Rottevalster Veencompag- nie, zeer welgesteld veenbaas, overl. Rottevalle voor 14 jan. 1674, tr. 2. Reina Berends, weduwe van Wyger Ubles; tr. 1. voor 1640: 1553. Trijntje Jelles, overl. Rottevalle voor 14 mei 1671. 1554. Linse Willems, welgesteld veenbaas, ged. op belijdenis Opeinde 14 sept. 1645, overl. Rottevalle voor 24 maart 1672, tr. voor 1640: 1555. Feyck Hessels, ged. op belijdenis Opeinde 31 dee. 1648, overl. Rottevalle na 1687.

1558. Binne Joostes, overl. Boornbergum voor 11 mei 1663.

1560. Pyter Harmens, overl. Rottevalle na 1 mei 1694, tr. Opeinde 3 okt. 1648: 1561. Jouck Harmens. 1562. Willem Sipkes, geb. Rottevalle, welgesteld veenbaas, overl. Rottevalle voor 3 febr. 1666, tr. gerecht Smallingerland 25 april 1654: 1563. Corneliske Aerns, van Zuiderdrachten, overl. Rottevalle na 1666; tr. 2. Montse Hayes. 1564. Hylcke Hayes, boer in de Heidbuurt, overl. Oostermeer 1694, tr. 2. Tjitske Liebbes; tr. 3. Antie Wiarts (dochter van 918/919); tr. 1. : 1565. Jencke Rinses, ged. Oostermeer 20 febr. 1642.

1566. Eelcke Wopkes, overl. Oostermeer voor 10 aug. 1684, tr. Oostermeer 22 nov. 1674: 1567. Trijntje Tjercks, ged. op belijdenis Oostermeer 22 nov. 1674, tr. 2. Sybren Andries.

1586. Hotse Sioerts, overl. Hardegarijp voor 1695: 1587. Grytie Hylckes, overl. Hardegarijp na 1705. 1588. Tjeerd Tjallinghs, ged. op belijdenis Oostermeer 10 sept. 1673, overl. al­ daar voor 9 juli 1697, tr. 1. Siouck Romckes; tr. 2. Oostermeer 24 juli 1670: 1589. Trijntje Freercks; tr. 2. Bate Goitses, van Ureterp. 1590. Foecke Wytses, geb. Oostermeer, tr. Drogeham (1. procl. 12 juli 1668): 1591. Auck Jans, van Drogeham. 1592. Jogchum Sytses, ged. Opeinde 13 juli 1645, overl. Rottevalle voor 14 april 1680, tr. Opeinde 17 mei 1668: 1593. FrouckJans, ged. Opeinde 28 mei 1648. 1602. Pyter Floris, overl. Kuikhorne onder Kooten na 10 dec. 1659, tr. : 1603. Wytske N.

76 1632. is 1232, 1633. is 1233, 1644. is 1536, 1645. is 1537.

1652. Folckert Tjercks, overl. Kortezwaag na 5 febr. 1652, tr. : 1653. Meijns Wilts. 1654. Bindert Meyerts Haarsma, 1616 volmacht van Oostermeer, 1640 eig. van stem 18 te Suameer, stem 5, 6 en 23 te Oostermeer, stem 41 te Oudega (Sm.), stem 14 te Zuiderdrachten, overl. Suameer na 14 maart 1648, tr. : 1655. Jencke Gjolts, geb. Oudega (Sm.), overl. Suameer na 14 maart 1648. 1674. Eernst Jans Langespits, welgesteld veenbaas, overl. Drachten ca. 2 april 1711, tr. 2. Mettje Wierds; tr. 1. Oostermeer 15 dec. 1650 (procl. te Doe- zum): 1675. Tryne Willems, van Doezum, overl. Opeinde voor 9 aug. 1685. 1690. Mense Geeles, Oudega (Sm.).

1706. Gerben Willems.

1712. Gabrièl Ofkes, overl. Oudega (Sm.) na 20 juni 1653, tr. : 1713. Ypck Lieppes, overl. Oudega na 23 nov. 1649. 1714. Harmen Jans, tr. Nijega (Sm.) 22 april 1644: 1715. Auck Geerts, beiden van Oudega. 1760. Luitsen Annes, tr. : 1761. Hiltje Harmens, overl. Duurswoude 1689. 1772. Jelle Jeens en: 1773. Antje Paulus, echtelieden in De Wilgen (Sm.) 1675. 1776. Sjoerd Ritserts, eigenerfde boer in 1616 te Opeinde, verkoopt grond in 1645, overl. Opeinde voor 1649, tr. : 1777. (Mogelijk genaamd Geb Hinnes; naam echter in geen enkele akte gevonden.) 1778. Wybe Draevis, dorprechter Nijega (Sm.), 1640 eig./gebr. stem 8 te Nijega, overl. aldaar na 29 april 1663, tr. : 1779. Jiltsen Jans, overl. Nijega na 29 april 1663. 1780. ? Sjoerd Mennerts, overl. Zuiderdrachten voor 4 dec. 1663, tr. : 1781. ? Trijntje Melles. 1784. Geert Jans en 1785. Trijntje Theunis, echtelieden op de Kletten onder Opeinde. 1824. Eebe Gjolts, bijzitter gerecht Smallingerland, 1640 eig./gebr. stem 10 te Oudega, overl. aldaar voor 3 mei 1671, tr. : 1825. Gryet Wybes Rouckema, overl. Oudega na 3 mei 1671. 1832. Alle Rinderts, 1640 eig. stem 34, 36 en 55, eig./gebr. stem 44 te Oudega (Sm.).

1834. Douwe Bouwes, 1640 eig. stem 16, eig./gebr. stem 17 te Opeinde.

77 1836. Marten Wyarts, 1640 met Eble Jans (nr. 3674) eig. stem 60 te Oudega (Sm.), overl. aldaar na 15 nov. 1648, tr. : 1837. Lieb Eebles, overl. Oudega na 15 nov. 1648. ,1838. Rinnert Goytses, 1623 armvoogd te Bergum, overl. Oudega (Sm.) voor 1640, tr. : 1839. Sijke Hylckes, geb. Oostermeer, 1640 eig./gebr. stem 2 en 3 te Oudega.

1892. Lammert Lous, overl.Sint Jacobiparochie voor 6 april 1677, tr. Ried 6 nov. 1625: 1893. Jannichie Jarighs, van Ried. 1894. Sioerd Daems, 1642, 1656 en 1657 volmacht van Sint Jacobiparochie, land­ bouwer, tr. 1. 1624 Amerens Dircks (Wassenaar); tr. 2. Sint Annaparochie 13 juli 1634: 1895. Neeltie Cornelis, geb. Sint Annaparochie 1615. 1924. Jan Wybes, mr. timmerman Noorderdrachten, overl. aldaar voor 29 juli 1658, tr. : 1925. Lipck Popkes, overl. Noorderdrachten na 29 juli 1658. 1926. Haye Rompts, 1640 eig. stem 11 te Drogeham, overl. aldaar voor 8 april 1642, tr. Drogeham 24 nov. 1633: 1927. Barber Fockes Itsma, geb. Drogeham, overl. aldaar voor 13 dec. 1660; tr. 2. Jan Wittes.

1952. Ayse Sygers en: 1953. Sytske Eebeles, echtelieden 1640 te Duurswoude. 1972. Gerben Rinthies, 1640 eig. stem 17 te Noorderdrachten, overl. aldaar voor 13 sept. 1649, tr. : 1973. Tyedts Mennerts, overl. na 1649.

1994. Jelger Sjoerds en: 1995. Waab Jans, echtelieden te Oostermeer 1666. 2040. Heercke Fockes, tr. Drogeham 31 aug. 1650: 2041. Doed Lieuwes Itsma. 2042. Aage Pyters, koopt 1652 land te Buitenpost, overl. Kootstertille 1682, tr. 2. Maaicke Jans; tr. 1. : 2043. Jets Alberts. 2044. Marten Louwes, koopman en snijder bij de Wal te Oostermeer, overl. al­ daar tussen 1682 en 1685, tr. : 2045. Auckjen Sjoerds Mellema, overl. Oostermeer na 1685.

TWAALFDE GENERATIE 2048. Jacob Peters, tr. voor 1647: 2049. Lisebeth Hermens. 2050. ? Peter Jacobs, tr. voor 9 aug. 1640: 2051. ? Hilcke Theunes.

2060. Jan Jannes en: 2061. Grethie Dircks, echtelieden te Norden. 2128. Harcke Folefs, 1631 boer te Surhuisterveen, tr. : 2129. Met Coenes. 2130. Lìppe Bockes, boer te Harkema Opeinde, overl. aldaar voor 24 nov. 1629, tr. : 2131. Anne Siucks, overl. Harkema Opeinde voor sept. 1608. 2132. Wydt Lieuma, overl. Buitenpost voor 1658, tr. : 2133. Trijntje Pieters. 2146. Gabe Wytses en: 2147. Jell Sytses, echtelieden te Oostermeer 1647, 1658. 2466. Gerloff Jacobs en: 2467. Sijke Bauckes, echtelieden op Opeinder-veen 1654.

2468. Andries N. , al ver voor 1663 overleden, tr. : 2469. Rintske Lefferts, overl. Opeinder-veen voor 20 okt. 1663; tr. 2. Jan Drevis. 2474. Andries Eebeles, Rottevalle.

3024. Lieuwe Boockes, overl. Wijnjeterp tussen 1625 en 1636, koopt en verkoopt vast goed aldaar tussen 1614 en 1622; tr. 2. Foeck N. ; tr. 1. : 3025. Reinsck Engberts, overl. Wijnjeterp voor 1614. 3028. Hendrick N. , koopt in 1617 een zathe te Siegerswoude, tr. : 3029. Geb Allerts.

3074. Wobbe Cornelis, Rottevalle, tr. : 3075. Saep N.

3080. Arjen Coenes en: 3081. Aeltie Dircks, echtelieden te Oostermeer 1612, 1618. 3092. Thys Sjoerds, schipper te Oostermeer, en: 3093. Jantje Tammes, echtelieden aldaar 1635. 3094. ? Sierd Clases en: 3095. ? Jouck Wolters, echtelieden, vermeld op de lidmatenlijst van Opeinde d. d. 7 mei 1643.

3096. Aesge Oenes en: 3097. Weimoed Metskes, echtelieden te Oostermeer 1667. 3104. Rinthie Harmens, overl. Noorderdrachten na 19 maart 1643.

3108. Willem Linses.

3122. Harmen Franckes, overl. Opeinde voor 23 okt. 1656, tr. 2. Rinske Allerts;

79 tr. 1. Opeinde 10 juni 1627: 3123. Foockel Johannes, overl. Opeinde voor 28 mei 1654. 3124. Sipcke Rinthies, ged. op belijdenis Oudega (Sm.) 15 aug. 1645, 1640 eig. stem 26 te Opeinde, broeder van nr. 1552; oprichter en mede-eigenaar der Rottevalster Veencompagnie, zeer welgesteld veenbaas, overl. Rottevalle voor 4 sept. 1667, tr. ca. 1625: 3125. Hendrickie Willems, overl. Rottevalle voor 4 sept. 1667.

3128. Haye Hayes, geb. ca. 1590, 1640 eig./gebr. stem 22, mede-eigenaar stem 12 en 24, gebr. stem 9 te Oostermeer, overl. aldaar tussen mei 1654 en juni 1661, tr. voor 13 okt. 1628: 3129. Frytsen Hylckes, geb. Oostermeer, overl. aldaar na 27 juni 1648. 3130. Rinse Hendricks, 1640 gebr. stem 17, mede-eigenaar stem 26te Oostermeer.

3132. Wopcke Eelckes en: 3133. Stijn Ritskes, echtelieden te Oostermeer 1657. 3176. Tjallingh Tyaerdts, overl. Oostermeer voor 1 mei 1648, tr. : 3177. Bauck Joostes, overl. Opeinde na 28 mei 1656; tr. 2. Wilt Hessels (broer van nr. 1555).

3180. Wytse Foeckes, overl. Oostermeer ver voor 9 april 1646, tr. : 3181. Gees Gabes, overl. Oostermeer voor 9 april 1646; tr. 2. Folke Oenes.

3184. is 1536, 3185. is 1537.

3186. JanWybes, geb. Nijega (Sm.), tr. Opeinde juli 1644: 3187. Meijns Wymers, geb. Oudega (Sm.).

3196. is 1536, 3197. is 1537.

3204. Floris Teedes en: 3205. Styn Egberts, echtelieden in de Kuikhorne 1623. 3308. Meyert Meyerts Haarsma, overl. Oostermeer tussen 1601 en 1620, tr. : 3309. EelckJelles, overl. Oostermeer na 1620.

3310. Gyolt Atses, vermeld te Oudega (Sm.) 1603, tr. : 3311. Meijns Wymers. 3348. Jan Hendriks Langespits, overl. Noorderdrachten na april 1653.

3424. Ofke Johannes, overl. Oudega (Sm.) na 12 jan. 1651.

3428. Jan Harmens, overl. Oudega (Sm.) na 1640.

3544. Jeen Hinnes, vermeld als volmacht van Noorderdrachten op 2 febr. 1613 bij een contract tot het graven van een vaart bij de Kletten, als dorprechter bij een overeenkomst op 5 okt. 1641 tot het graven van de Drachtster Compagnie vaart met Passchier Hendriks Bolleman, 1640 eig./gebr. van stem 4 te Noorderdrachten, overl. aldaar voor 1650. 3552. Ritsert Sjoerds, geb. ca. 1570, boer te Opeinde 1624, overl. aldaar tussen 1630 en 1643. 3556. ? Drevis Jans, wonende te Beets en Kortehemmen, overl. Kortehemmen na 22 april 1659. 3648. is 3310, 3649. is 3311.

3674. Eble Jans, in 1640 met Marten Wyarts (nr. 1836) eig. stem 60 te Oudega, tr. 3675. Antje Jans. 3678. Hylcke Wytses, volmacht van Oostermeer in 1610, 1620 en 1624, kerkvoogd aldaar, overl. na 1630, tr. voor 1599: 3679. Jenth Bennes, overl. na 162 5. 3788.- Daem Jans, bijzitter Het Bildt 1606-1626, overl. Sint Jacobiparochie 8 juni 1626, tr. ca. 1590: 3789. Dirckie Barthouts, geb. Sint Jacobiparochie ca. 1570, overl. Sint Annapa- rochie 16 maart 1644. 3790. Cornelis Claeses (Wassenaar), geb. Sint Jacobiparochie ca. 1585, landbou­ wer, overl. aldaar voor 27 jan. 1622, tr. : 3791. Maartie Walings; tr. 2. (1623) Waling Daems, zoon van nrs. 3788/89. 3854. Focke Gercks Itsma, geb. Drogeham, overl. aldaar voor 19 maart i.629" tr. : 3855. Syts Alles, overl. Drogeham voor 22 juni 1620. 3944. ? Rinthie Gerbrants en: 3945. ?BauckJans, echtelieden te Noorderdrachten 1615. 3946. Mennert Lyebbes, overl. na 1649, tr. : 3947. Syts Mennerts, echtelieden te Noorderdrachten 1615, afk. van Kollumer- zwaag.

3988. Sjoerd Jelgers en: 3989. Trijn Thysses, echtelieden te Oostermeer 1630. 3990. Jan Dircx, overl. Oostermeer na 1650. tr. : 3991. AeffReyts, overl. Oostermeer voor 24 febr. 1650. 4080. Focke Pouges Harckema, geb. 1574, 1640 eig. stem 47 te Twijzel, stem 5 en 16 te Harkema Opeinde, eig./gebr. stem 7 aldaar, overl. Augustinusga 17 jan. 1649, begraven in de kerk aldaar (de zerk is nog ter plaatse), tr. voor 1611: 4081. Tryn Heerckes, geb. Hempens, overl. Drogeham voor 20 dec. 1664. 4082. Lieuwe Fockes Itsma, boer, 1640 eig./gebr. stem 7 te Drogeham, overl. Drogeham voor 27 febr. 1664, tr. 2. Roeltie Luytiens; tr. 1. Drogeham 7 dec. 1623: 4083. Antje Aelses, overl. Drogeham voor 18 juni 1653.

4084. PyterAages, Buitenpost.

81 DERTIENDE GENERATIE

4096. Peter Jacobs: 4097. Bete Arents, echtelieden te Norden 1639. 4256. Folef Harckes Harckema, 1581 vermeld te Augustinusga in het register der Geestelijke Opkomsten van Oostergo.

4292. is 3180, 4293, is 3181. 6048. Bocke Luywes, 1578 vermeld te Wijnjeterp in het register van Personele Impositie.

6184. is 3988, 6185. is 3989.

6186. Tamme Edses, overl. Oostermeer na 12 okt. 1658, tr. : 6187. Reinsch Johannes, overl. Oostermeer na 31 mei 1630. 6192. Oene Eesges, 1640 eig./gebr. stem 9 te Oostermeer, tr. : 6193. Berber Folckes; echtelieden te Oostermeer 1611, 1618. 6248. is 3104, 6258. is 3678, 6259. is 3679.

6264. ? Eelcke Martens, Oostermeer.

6266. Ritske Harckes, tr. voor 1628: 6267. Tet Wobbes; echtelieden te Oostermeer 1647. 6352. ? Tjeerd Folckerts, tr. : 6353. ? Taeb Einthies, beiden overleden voor 24 juni 1615. 6362. Gabbe Jans, overl. Oostermeer voor 13 maart 1616; tr. 2. Auck Wobbes; tr. 1. : 6363. Gepke Hepkes, overl. Oostermeer voor 20 maart 1614. 6372. is 1778.

6374. Wymer Gjolts, boer te Oudega (Sm.), 1640 eig. stem 25 en 53 te Oudega, stem 1 en 13 te Nijega, tr. : 6375. Griet Folckerts; echtelieden te Oudega 1654. 6408. Taede Floris, 1634 molenaar te Kooten.

6616. Meyert Arends Haersma, wonende te Drachten in 1575 en 1617; in 1624 vol­ macht ten Landsdage voor Smallingerland.

6618. Jelle Eelckes, kerkvoogd te Oostermeer; vermeld aldaar 1578 (reg. Pers. Imp.) en 1581 (reg. Geest. Opk.), tr. : 6619. Saeck (Binderts?). 6620. Atse Aebes, vermeld te Oudega (Sm.) 1578 (Pers. Imp.).

7088. Hinne Ubles, woonde 1578 en 1615 te Drachten, was in 1581 kerkvoogd al­ daar.

82 7558. ? Benne Alles, vermeld te Zuiderdrachten 1543 (Beneficiaalboek) en 1578 (Pers. Imp.). 7576. Jan Daems, tr. : 7577. ? Marrichie Stevens. 7578. Barthout Barthouts (Wassenaar), geb. Sint Jacobiparochie 1545, overl. al­ daar 1620/26, van 1580 tot 1597 volmacht voor Sint Jacobiparochie, tr. 2. Trijntje Gerrits.

7580. Claes Stevens de Olde (Wassenaar), geb. Sint Jacobiparochie ca. 1547, overl. aldaar 20 dec. 1604, landbouwer, volmacht voor de buitenlanden van Sint Annaparochie 25 nov. 1599, tr. 2. Marrichie Claeses; tr. 1. : 7581. Neeltie Willems, overl. Sint Jacobiparochie voor 1592. 7708. Gerck Itsma, notaris publicus, 1572 en 1576 procureur voor het gerecht van Achtkarspelen, eig. Mient Wates-zathe, overl. Drogeham voor 31 jan. 1581, tr. : 7709. Yck Bonnes, overl. Drogeham tussen 5 april 1609 en 4 dec. 1615. 7710. Alle Oedses, tr. : 7711. Jetske Sytses. 7894. Mennert Einthies, tr. : 7895. Jets Jochums, overl. Opeinde voor 1615. 8160. Pouge Bennes, geb. Harkema Opeinde ca. 1530, genoemd op monsterrol in 1552 te Harkema; vermeld te Drogeham 1578 en 1581, overl. Harkema Op­ einde voor 26 mei 1603, tr. : 8161. Anna Jans. 8162. Heercke Ruirts en: 8163. Teets Jans, echtelieden te Hempens 1611. 8164. Focke Sjoerds Itsma, geb. Drogeham ca. 1580, overl. voor 13 okt. 1628, tr. 2. Sybrich Folckerts; tr. 1. voor 1607: 8165. Eets Minnes, overl. Harkema Opeinde voor 1622.

8166. Aelse Orcks en: 8167. Bauck Gercks, echtelieden te Eestrum, beiden overleden voor 1645; vermeld bij de verdeling der meenscharren in 1638.

8168. Aage Pyters, tr. voor 1605: 8169. Remck Jacobs, beiden overleden voor 1626.

VEERTIENDE GENERATIE 12368. ? Jelger Sjoerds, tr. : 12369. ? Henarickjen Hendricks 12372. Edse Gercx, tr. : 12373. Marij Eelckes, beiden overl. Oostermeer voor 25 jan. 1614.

83 12384. ? Eesge Oenes en: 12385. ? Griet Sickes, echtelieden te Oostermeer 1626. 12532. Harcke Ritskes, tr. ca. 1590: 12533. Stijn Freercx, echtelieden te Oostermeer 1635. 12534. ? Wobbe Tyalles, tr. : 12535. ? Ymck Oedses. 12748. is 3310, 12749. is 3311.

13232. Arend Oedses, eigenerfde boer. 1528 medevoogd van de Sint Pieter parochie­ kerk in de Zuiderdrachten, in 1542 en 1550 volmacht ten Landsdage voor Smallingerland, tr. : 13233. Houck Meyerts Haersma/Harsma, geb. Oostermeer.

15154. Steven Willems, geb. Sassenheim ca. 1474, landbouwer op "Molenschot", ca. 1506 van Sassenheim naar Het Bildt, overl. Sint Jacobiparochie 1527/37, tr. 1520/25: 15155. Hadewey Cornelis, overl. Sint Jacobiparochie voor 1547. 15156. Barthout Willems, geb. Sassenheim ca. 1478, ca. 1506 van Sassenheim naar Het Bildt, overl. Sint Jacobiparochie 1537/47, tr. 1. ca. 1520; tr. 2. ca. 1535: 15157. N. Arents; tr. 2. Dirck Laurens Coster. 15160. Steven Claeses, geb. Sint Jacobiparochie ca. 1520, landbouwer in de "Bauck- hornstkavel" op plaats no. 5 onder Sint Jacobiparochie, overl. aldaar 29 febr. 1612, tr. 2. voor 1554 Jannichie Lourens (Coster); tr. 3. voor 1575 Neeltie Arriens Scheijff; tr. 1. : 15161. N. Claeses, overl. Sint Jacobiparochie voor 1554.

157 88. Eijnthe Mennerts, vermeld te Noorderdrachten 1578.

16320. Benne Paukes, vermeld te Augustinusga en Surhuizum in 1542, tr. : 16321. Ryemcke Alles. 16328. Sjoerd Aetzes Itsma, overl. Buweklooster tussen 1598 en 1605, tr. : 16329. Anna Folckes Gratinga, overl. Buweklooster 25 jan. 1598; haar grafzerk is in het muurtje van het baarhuisje op het kerkhof van Buweklooster ingemet­ seld.

16332. Orck Douwes, tr. : 16333. Aelcke N.

16334. Gerck Meynts, in 1573 vermeld als naastleger te Harkema Opeinde.

VIJFTIENDE GENERATIE

25064. Ritske Harckes, vermeld te Oostermeer in 1578.

25496. is 6620.

84 26464. Oeds Arends, tr. : 26465. N. Matsma. 26466. Meyert Hardsma, vermeld in 1511 te Oostermeer, eigenerfde boer aldaar op de "Grote Hornst", had bezittingen in Bergum, Suameer en Garijp.

30308. Willem Stevens, geb. Sassenheim ca. 1445, ca. 1506 van Sassenheim naar Het Bildt.

30312. is 30308.

30314. Arent Tou Jans van der Burch, woonde te Woudharnas (ten noorden van De Lier in het Westland). 30320. Claes Willems, geb. Sassenheim ca. 1485, landbouwer te Sint Jacobipa- rochie 1527/47, ca. 1506 van Sassenheim naar Het Bildt, overl. Sint Jaco- biparochie 1547/54, tr. : 30321. Maertie (Jacobs), overl. Sint Jacobiparochie 1562/70. 32640. Pauke Asingen, vermeld in 1506 te Augustinusga en in 1511 te Harkema Opeinde, tr. : 32641. Reino N. 32656. Aetze Itsma, genoemd 1511, 1543 en 1552 te Harkema Opeinde. 32658. Folcke Bottes (Gratinga), overl. Buweklooster voor 22 febr. 1572, tr. : 32659. Auckjen N.

ZESTIENDE GENERATIE

60616. Steven Huygens, geb. Sassenheim ca. 1410.

60640. is 30308.

65316. Botte Brans, genoemd 1507 (Charterboek).

ZEVENTIENDE GENERATIE

121232. ? Hughe Jacobs, vermeld in 1424 als welgeborene te Sassenheim.

85 LIST FAN TESTAMINTEN YN DE ARGIVEN FAN DE NEDERGERJOCHTEN

Yn de list binne opnommen de nammen fan de testators en testatrices fan de testaminten foarkommend yn de portefeuilles BAAK. DONK. FRL Q. FRR V, GAA K, SLO K, WED M, WON L,WOR R* en de dielen FRL R en WOR S, neamd yn de ynventaris fan de Rjochterlike Argiven fanit Ryksargyf yn Frys- lân. It bigryp testanaint is hjir sa rom mooglik nommen: eltse biskikking, út to fieren nei de dea, autentike en net-autentike kopyen en sels uitreksels fan testaminten, alles is hjir forwurke. De list is op foar- en skaeinamme. april 1978 Hessel Bierma

Adolph Sopingius en Brechtje Gabes Reinsma 30- 3-1689 FRL Q-2

Age Murks (x Geertie Rommerts) Hitsum 21- 6-1741 FRL Q-15

Akke Clases, (widd. Jouke Willems) Langwar 31- 7-1779 DON K-9

Albert Claes Claessoons sone Frjentsjer 26- 2-1561 FRR V-3

Algra, Andries kommittearde yn de steaten fan Fryslân en âld-boarge- master fan Boalsert 2-10-1739 WON L

Algra, Pieter Jacobs en Dieuke Haajes Sinnema 4-11-1743 WON L

Alle Hiddes, skipper, en Trijntje Tiettes Warkum 15-10-1710 WOR R*

Andries Ages, "erfgeseten" Mullum 26- 5-1809 FRL R-l

Andries Algra, kommittearde yn de steaten fan Fryslân en âld-boarge- master fan Boalsert 2-10-1739 WON L

Andries Goitjes Saakma, âld-boarge- master, en Trijntje Tjittes Warkum 18- 6-1741 WOR S-5V

Andries Martensz en Trijn Pietersdr Frjentsjer 1- 4-1604 FRR V-44

Anne Gerrijtsz, linnenwever Frjentsjer 22- 7-1616 FRR V-65

Anne Rinses en Janke Siebrens Skraerd 15- 6-1798 WON L

Antie Asmisdr (x Reijnder Hen- dricxz) 5-12-1634 FRR V-102

86 Antje Baukes (x Andries Ages) Mullum 26- 5-1809 FRL R-9

Anna Eelckedr en Rinnert Rinnertsz Frjentsjer 31- 5-1590 FRR V-36

Antje Hiddes (x Simke Jans) Hjelbeam 19- 4-1810 FRL R-35

Antije Jacobs, frijster Frjentsjer 20- 8-1656 FRR V-108

Antje Jeltes 14- 2-1704 WON L

Anna Cornelisdr (x Ghijsbert Fransz Ens) Frjentsjer 11- 1-1567 FRR V-4

Anne Laurensdr (x Mr Willem Harmensz) Frjentsjer 13- 3-1569 FRR V-6

Anne Petersdr (x Cornelis Cornelis) Frjentsjer 27-11-1594 FRR V-33

Antie Wijbes en Sijbe Allerts Doanjum 23- 8-1678 FRR V-113

Auke Tietes, Mr kleanmakker Peins 9-12-1732 FRL Q-9

Auke Tjommes en Catharine Johan- nes Wytmarsum 8- 8-1800 WON L

Auck Aebedr (widd. Tijaerdt Dirckxz) 2- 4-1616 FRR V-64

Auck Dirckxdr en Hijlcke Sijuerdtsz Frjentsjer 24- 4-1591 FRR V-27

Auck Hauckedr (x Henrick Harmensz) 15- 3-1592 FRR V-28

Auck Jacobsdr (x Claes Douwesz kuyper) 8- 2-1585 FRR V-16

Wûnsera- Auck Pijttersdr en Sijtse Geertzens wearen 7- 4-1618 WON L

Frjentsjer 30- 5-1631 FRR V-18 Barbara Jacobsdr (x Buwe Jansz) FRR V-91

Bauck Bottesdr (widd. Jan Wijero) Warkum 25- 5-1663 WOR R*

Baukien Haringa (x Sijbrandus Faber) FRL Q-21

Beitske Jans (widd. Eeltie Jelles) Frjentsjer 12- 1-1780 FRL Q-19

Beyts Pouwelsdr Frjentsjer 10- 9-1570 FRR V-7

87 Berckowa, Magdalena, út it slachte fan Slawata fan Chlum en Kossenberg FRR V-

Boer, Douwe Simons de, waechmaster, en Gryttje Rinkes Warkum 18-12-1746 WOR R*

Bottie Foekes en Teeke Johannis Ingwier 17- 1-1794 WON L

Brechtje Gabes Reinsma en Adolph Sopingius 30- 3-1689 FRL Q-

Bregtje Piers Strikwerda (widd. Lam­ mert Taekes Salverda) 6- 2-1750 FRL Q-

Brouwer, Martinus Jacobs, boarge- master Sleat sept. 1750 WON L

Bruijnewold, Jan Clasen, ekse- kuteur fan Doanjewerstal, en Elske Harmens Langwar 18- 4-1765 DON K-

Bruinsma, Jacob Tietes en Grietje Sjoerds Eksmoarre WON L

Bualda, Jan Laases, "erfgezeeten", en Trijntje Sijbrens Reijdsma Burchwert 16- 1-1768 WON L

Buijta, Neeltien Sebs^tiaen Petersz Buijtadr Frjentsjer 21-12-1570 FRR V-

Dirck Folkertz en Foekel Ulbedr Frjentsjer 29- 4-1587 FRR V-

Dirckjen Eelkes Langwar 23- 2-1761 DON K-

Dieuke Haajes Sinnema en Pieter Jacobs Algra 4-11-1743 WON L

Diucke Cornelis (x Carst Johans Aallinga) april 1683 WOR R*

Dijuw Olphertsdr (x Meijnte Ger- rijtsz) Lollum 11-12-1638 FRR V-

Doutjen Haijes en Claas Jansen Achlum 30- 5-1734 FRL Q-

Douwe Botes en Hinke Tjebbes, keaplju Frjentsjer FRL Q-

Douwe Feio van Sirtema toe Grove- stins Ingelum 1- 2-1709 FRL Q- Douwe Jurres, húsman Skraerd 2-11-1793 WON L

Douwe Simons de Boer, waechmas- ter, en Gryttje Rinkes 18-12-1746 WOR R*

Douwe Sjoerds en Eelck Sijmmens Jiskenhu- zen 29- 1-1724 DON K-2

Ede Jelles, húsman Boalsert 20- 8-1799 WON L

Eeb Beyntiedr en Solcke Beyntiesz (donaes j e-brief) Alde Ouwer 3- 5-1586 WOR R*

Eelke Pyters, húsman Ferwâlde 18-10-1781 WON L

Eelck Sijmmens en Douwe Sjoerds Jiskenhu- zen 29- 1-1724 DON K-2

Eets ureuisdr (x Sijmen Aggis) Burchwert 8-10-1609 WON L

E ets Jouckedr Wikel 20-10-1656 GAA K-17

Elijsabert Sijmons Jorwert 3-10-1809 BAA K

Elske Harmens en Jan Clasen Bruijnewold Langwar 18- 4-1765 DON K-7

Engwerda, Trijntje Reyns en Ype Durks Hollander Makkum 27- 6-1775 WON L

Epke Epkes en Tettie Fokkes Skraerd 5- 8-1801 WON L

Feijcke Hoeijtez en Teth Jelledr Frjentsjer 1593 FRR V-29

Vitringa, Wijtske Annes (widd. Chri stoffel Mantingh) Warkum 19- 1-1750 WOR S-4

Foecke Pottesz en Tijets Tijettedr Harich 7- 2-1624- GAA K-5

Foekel Ulbedr en Dirck Folkertz Frjentsjer 29- 4-1587 FRR V-22

Gats Ipes (widd. Jetse Gaeles) Warkum 19-11-1676 WOR R*

Geert Jansen, stienmitselder, en Lubbetje Jurriens Noardhorn 16- 2-1649 FRR V-105

Gettke Bodus (x N. Herckes) Ternaerd 13- 6-1649 WED M

Geert Harmensdr en Laes Gossesz Frjentsjer 13- 2-1587 FRR V-20

89 Gerthije Jacobsdr (widd. Tiaerd Lolckez) Frjentsjer 5- 3-1615 FRR V-62

Geert Petersdr (widd. Thomas Epez) Frjentsjer 6/7-4-1614 FRR V-59

Gerben Jacobs, húsman, en Jeltie Pieters Boalsert 12-10-1801 WON L

Gerits Scholtedr en Willem Hansz Frjentsjer 12- 1-1586 FRR V-17

Gerrijt Pytters, Mr timmerman, en Marijke Seerps Arum 14- 8-1728 WON L

Grietgen Engelbertsdr en Jelte Ja- cobsz FRR V-122

Griet Jiskesdr (x Willem Pietersz) Tsjom 26- 4-1598 FRL Q-l

Griet Obis en Sijbren Annis Warkum 20-12-1695 WOR R*

Gryttje Rinkes en Douwe Simons de Boer Warkum 18-12-1746 WOR R*

Grietje Sjoerds en Jacob Tietes Eksmoarre WON L

Grovestins, Douwe Fejo van Sirtema toe Ingelum 1- 2-1709 FRL Q-5

Hans Ages en Trijntje Alberts Gaest 26- 7-1783 WON L

Haringa, Baukien (x Sijbrandus Faber) FRL Q-21

Hendrick Hendricks en Lentie Minnes Tsjom 12-10-1696 FRL Q-3

Hendrick Jansen Tichelaer en Jeltie Pytersdr Frjentsjer 27- 2-1656 FRR V-107

Hero van Hottinga, pastoar Frjentsjer 12- 9-1540 SLO K

Hettema, Walle, âld biëdige klerk fan Baerderadiel Weidum 18- 1-1804 BAA K

Hijlcke Sijuerdtsz en Auck Dirckxdr Frjentsjer 24- 4-1591 FRR V-27

Hijlck Folckerts (widd. Simen Jansen) Frjentsjer 2- 8-1652 FRR V-106

Hijlck Clasedr en Claas Jansz Frjentsjer 4-12-1617 FRR V-78

Hil Cornelisdr (x Willem Jeronimus) 18- 7-1599 FRR V-37

90 Hindama, de dochter fan boarge- master Hindama (x Dr Blijdenstein) FRR V-118

Hitke Doities en Claas Pijtters van Nes Warkum 18- 9-1749 WOR S-l

Hoijttien Jacobsdr Grins 11- 4-1606 FRR V-45

Hollander, Ype Durks en Trijntje Reyns Engwerda Makkum 27- 6-1775 WON L

Homminga, Sjoerdtje Ulbes (x Ja- cobus Munnickhuis) Boalsert 14- 11-1714 WON L

Hopcke Aegez 2- 3-1579 GAA K-l

Hottinga, Hero van, pastoar Frjentsjer 12- 9-1540 SLO K

Hubert Juriens Warkum 11- 9-1656 WOR R*

Iedema, Tjalling Auckes, froedsman, en Jancke Hendricks Warkum 4- 7-1712 WOR R*

Idscke Gijeldertsdr en Jarich Fransz Frjentsjer 29- 3-1604 FRR V-41

Ykema, Riemke Hermanus (x Tjeerd Zijtses Tjaardstra) Achlum 22- 12-1809 FRL R-22

Ynsk Tiercks (widd. Harmen Allards) Broek 9- 5-1726 DON K-3

IJntze Atzesz Frjentsjer 18- 2-1587 FRR V-21

Ype Durks Hollander en Trijntje Reyr.t s Engwerda Makkum 27-• 6-1775 WON L

Jaepke Woutersdr 6- 11-1593 FRR V-32

Jaarsma, Sijbolt Wopkes, âld-by- sitter Himmelumer Aldeferd Nijegea 6-• 6-1689 WOR R*

Jaike Willems Frjentsjer 17-• 7-1717 FRR V-117

Jacob Dircksz en Sijmen Dircksz Ryptsjerk 2-•11-1626 WOR R*

Jacob Jacobsz Woltman (x Vrouw Vosses) 20-• 3-1579 WOR R*

Jacob Clases en Simpkje Wouters FRL Q-ll

91 Jacob Reinskes, keapman Drylts 8- 6-1695 WOR R*

Jacob Sickes, biezemmakker, en Wiek Johannisdr Frjentsjer 17- 7-1613 FRR V-56

Jacob Tietes Brilinsma en Grietje Sjoerds Eksmoarre WON L

Jan Allards Frjentsjer 30- 5-1713 FRR V-116

JanAndriesz, skútfarder Frjentsjer big;ji n 17e ieu ? FRR V-52

Jan Gerrytz, mounder Arum 5- 7-1584 FRR V-15

Jan Haringhsz, âld-boargemaster Frjentsjer 22- 3-1613 FRR' V-55

Jan Heertz en Janneke Gielisdr Frjentsjer 3- 11-1581 FRR V-14

Jan Jacobs, âld-húsman Tsjom 5- 7-1810 FRL R-46

Jan Janssoen Achlum 7- 3-1579 FRR V-ll

Jan Jansz Sonnecamp en Sijts Ger- rijtsdr Frjentsjer 26- 10-1613 FRR V-57

Jan Clasen Bruijnewold, eksekuteur fan Doanjewerstal, en Elske Harmens Langwar 18- 4-1765 DON K-7

Jan Laases Bualda "erfgezeeten", en Trijntje Sijbrens Reijdsma Burchwert 16- 1-1768 WON L

Jan Petersz, smid Frjentsjer 29- 10-1608 FRR V-46 FRR V-121

Jan Sipckez en Trijn Feddedr Doanjum 10- 5-1630 FRR V-84

Jan Willems en Sipke Jelles Achlum 2- 2-1728 FRL Q-8

Janneken Gielisdr en Jan Heertz Frjentsjer 3- 11-1581 FRR V-14

Jancke Hendrickz en Tjalling Auckes Iedema Warkum 4- 7-1712 WOR R*

Janke Siebrens en Anne Rinses Skraerd 15-• 6-1798 WON L

Jarich Fransz en Idscke Gijeldertsdr Frjentsjer 29-• 3-1604 FRR V-41

Jelle Jetzes en Tjitske Meijers Surch 6-• 8-1791 WON L

92 Jelmer Burgertsz en Sas Rijuerdsdr Frjentsjer 25- 5-1610 FRR V-51 Jelte Jacobsz, fjildskearder fan de kompanjy fan Kaptein Schelte van Aijsma, en Grietgen Engelbertsdr FRR V-122 Jeltie Pytersdr en Hendrick Jansen Tichelaer Frjentsjer 27- 2-1656 FRR V-107

Jeltie Pieters en Gerben Jacobs Boalsert 12- 10-1801 WON L Jesel Saekes/Taekes (x Jacob Johan­ nes) "Niehasker Schans" 25- 2-1666 WON L

Jetze Johannisz, kûper Frjentsjer 23- 10-1627 FRR V-80

Jetz Claesdr (x Heere Wijtzes) 9-•12-1588 FRR V-23

Jitsche IJkes (widd. Geele Hoijtes) Makkum 1-•12-1776 WON L

Johannes Wilties en Wytske Wijtses Jellum 8-• 2-1777 BAA K

Jouckjen Entses en Tiebbe Broers Lang- sweagen 17-• 9-1738 DON K-4

Catharina Johannes en Auke Tjommes Wytmarsum 8-• 8-1800 WON L

Keele Peeckes (widd. Brant Martens) Dunegea 2-•12-1710 SLO K

Kingma, Remus 19-• 1-1631 FRR V-101 12-• 7-1634

Claes Bouuesz Frjentsjer 28-•11-1630 FRR V-89

Claes Janz (fan Skalsum) Frjentsjer 13-• 3-1580 FRR V-12

Claas Jansz en Hijlck Clasedr Frjentsjer 4-•12-1617 FRR V-78

Claas Jansen en Doutjen Haijes Achlum 30-• 5-1734 FRL Q-10

Claes Claesz en Maeijcke Harmensdr Sint Anne 16-•10-1624 FRR V-83 Claas Martens Reijtsma, skoalmas- ter Hichtum 2-• 5-1743 WON L

Claas Pijtters van Nes, keapman, en Hitke Doities Riemersma Warkum 18-- 9-1749 WOR S-l

93 Claes Sijbes Peins 15- 7-1710 FRL Q-6

Cornelis Sivarda Harns 17-11-1772 FRL Q-16

Cryn Huijberts (yn it skip to Amster­ dam) 12- 1-1601 FRR V-38

Laes Gossesz en Geert Harmensdr Frjentsjer 13- 2-1587 FRR V-20

Lambertus Sicma, grytman fan X Gaesterlân 22-11-1636 GAA K-9 FRR V-103

Lentie Minnes en Hendrick Hendricks Tsjom 12-10-1696 FRL Q-3

Leìj, Nicolaus van der, dûmny Doanjum 6-12-1734 FRL Q-12

Lewe, Zijtse Margarita (widd. Nico- laas van Echten) 21- 9-1705 FRL Q-4

Lijsbeth Gerrytsdr Itens 1595 FRR V-35

Lijsbet Claesdr 24- 5-1568 FRR V-5

Lubbetjen Jurriens en Geert Jansen Noardhorn 16- 2-1649 FRR V-105

Lutz Stennertsdr en Peter Claesz Frjentsjer 24-10-1581 FRR V-13

Magdaleen Eelckedr en Sijtze Joannes 19-11-1596 FRR V-42

Maijcke Hans Joris van Steenkist widd.Frjentsjer 28- 7-1624 FRR V-82

Maeijcke Harmensdr en Claes Claesz Sint Anne 16-10-1624 FRR V-83 Maeijcke Henrickxdr, goedfrou (widd. bigjin 17e Lijewe Daniels van der Meer) ieu? FRR V-51a

Marij Femmedr (widd. Romcke Fop- pez) Sint Jabik 7- 6-1631 FRR V-99

Marij Femmedr (x Idts Fockes) Sint Jabik FRR V-119

Marijke Seerps en Gerrijt Pytters Arum 14- 8-172 8 WON L

Martinus Jacobs Brouwer, boarge- master to Sleat Sleat sept. 1750 WON L

Mourens Gerbens, Mr kûper, en Sibbel Goitiens Warkum 22- 8-1711 WOR R*

94 Mourens Gerbens en Tiamck Clases Warkum 16- 3-1694 WOR R*

Michiel Jacobs, Mr skútfarder Peijum 14-10-1723 WON L

Minne Andries, âld-Msman Tsjom 15- 6-1779 FRL Q-18

Moeij Sipkis 1537 SLO K 12- 3-1547 SLO K

Neeltien Sebastiaen Petersz Buijtadr (fan Zierikzee) Frjentsjer 21-12-1570 FRR V-8

Nes, Claas Pijtters van, keapman, en Hitke Doities Riemersma Warkum 18- 9-1749 WOR S-l

Nìcolaus van der Leij, dûmny Doanjum 6-12-1734 FRL Q-12

Pieter Dirks Achlum 9- 6-1810 FRL R-38

Pieter Jacobs Algra en Dieuke Haajes Sinnema 4-11-1743 WON L

Peter Claesz en Lutz Stennertsdr Frjentsjer 24-10-1581 FRR V-13

Pieter Rintsez en Tziets Eeckedr Frjentsjer 18-11-1630 FRR V-96

Petrick Jansdr bikrêfticht testamint fan 10-1-1616 FRR V-63

Reijdsma, Trijntje Sijbrens en Jan Bualda Burchwert 16- 1-1768 WON L

Reijtsma, Claas Martens, skoal- master Hichtum 2- 5-1743 WON L

Reijner Hendrickz 1609 FRR V-50

Reijnsck Faesedr (X Douwe Douwez, mitselder) 29- 1-1602 FRR V-40

Reinsma, Brechtje Gabes en Adolph Sopingius 30- 3-1689 FRL Q-2

Renius Kingma 19- 1-1631 FRR V-10

Rijnck Kingma 12- 7-1634 FRR V-10

Richtie Mattheus (widd. boargemas- ter P. J. IJsselstroom) Warkum 12-11-1765 WOR R* Riemke Hermanus Ykema (x Tjeerd Zijtses Tjaardstra) Achlum 22- 12-1809 FRL R-22

Rixt Hendriksdr Frjentsjer 27- 10-1662 FRR V-Hl

Ringia, Sicke Sickes 5-•11-1575 WON L

Rinnert Rinnertsz en Anna Eelckedr Frjentsjer 31- 5-1590 FRR V-36

Rintje Oenes, doarpsûntfanger Boazum 11-•12-1737 WON L

Ryske Ryppers 16-• 5-1575 FRR V-10

Rommer Jansen, húsman Foudgum 16-• 2-1680 WED M

Rommert Oepkes, "erfgezeeten" Wûns 16-•11-1789 WON L Ruerd Eelckes en Sibbeltije Egberts, winkellju Frjentsjer 14-• 7-1660 FRR V-10 9 Saakma, Andries Goitjes, âld-boar- gemaster, en Trijntje Tjittes Warkum 18-• 6-1741 WOR S-5V

Sas Rijuerdsdr en Jelmer Burgertsz Frjentsjer 25-• 5-1610 FRR V-51 Setske Algers (x Cornelis Jansen), eartiids to Boer Frjentsjer FRR V-112 Sibbeltije Egberts en Ruerd Eelckes, winkellju Frjentsjer 14-• 7-1660 FRR V-10 9

Sibbel Goitiens en Mourens Gerbens Warkum 22-• g-1711 WOR R*

Sijbe Allerts en Antie Wijbes Doanjum 23-• 8-1678 FRR V-113 Sijbolt Wopkes Jaarsma, âld-bysitter Himmelumer Aldeferd Nijegea 6-• 6-1689 WOR R*

Sijbren Annis en Griet Obis Warkum 20-•12-1695 WOR R*

Sijbren Nolckes 20-• 3-1677 GAA K-21

Sijmen Dircks en Jacob Dircks Ryptsjerk 2-•11-1626 WOR R*

Sijtse Geertzens en Auck Pijttersdr Wûnsera- wearen 7-• 4-1618 WON L Sijtze Johannes en Magdaleen Eelckedr 19-•11-1596 FRR V-42

96 Sijttze Johannes Werstins 13-10-1623 FRR V-

Sijts Gerrijtsdr en Jan Jansz Sonne- camp Frjentsjer 26-10-1613 FRR V-57

Zijtse Margarita Lewe (widd. Nico- laes van Echten) 21- 9-1705 FRL Q-4

Sijtske Tjiepkes (widd. Lieuwe Fok- kes) Tsjom 7-12-1809 FRL R-17

Sikke Jelmers Steenhuis, húsman Tsjom 30- 6-1810 FRL R-42

Sicke Sickes Ringia 5-11-1575 WON L

Sicma, Lambertus, grytman fan Gaesterlân 22-11-1636 GAA K-9 FRR V-103

Simke Jans, húsman Hjelbeam 19- 4-1810 FRL R-32

Simpkje Wouters en Jacob Clases FRL Q-ll

Sinnema, Dieuke Haajes en Pieter Jacobs Algra 4-11-1743 WON L

Sipke Jelles en Jan Willems Achlum 2- 2-1728 FRL Q-8

Sijbke Douwedr (x Douwe Douwez) 26- 8-1598 FRR V-114

Sippe Sippe s, âld-bakker Tsjerkwert 15- 1-1772 WON L

Sirtema, Douwe Fejo van Sirtema toe Grovestins Ingelum 1- 2-1709 FRL Q-5

Sivarda, Cornelis Harns 17-11-1772 FRL Q-16

Sijoerdtck Pijtters WOR R*

Sjoerdtje Ulbes Homminga (x Jaco- bus Munnickhuis) Boalsert 14-11-1714 WON L

Sioucke Jenckez, kûper Makkum 28-10-1618 WON L

Sijoucke Taecklesz Frjentsjer 12- 1-1587 FRR V-19

Sijouck Jacobsdr (widd. Lambert Jansz) Frjentsjer 14- 1-1590 FRR V-26 Sijouck Tieses, bijiere dochter Broek 10- 3-1719 DON K-l Slawatow, sjoch Magdalena Berckowa

Solck Beyntiesz en Eeb Beyntiedr (donaesjebrief) Alde Ouwer 3- 5-1586 WOR R* Sonnecamp, Jan Jansz en Sijts Ger- rijtsdr Frjentsjer 26-10-1613 FRR V-57 Sopingius, Adolph en Brechtje Gabes Reinsma 30- 3-1689 FRL Q-2 Steenhuis, Sikke Jelmers Tsjom 30- 6-1810 FRL R-42 Steenkist, Maijcke Hans Joris van Steenkist widd. Frjentsjer 28- 7-1624 FRR V-82 Strikwerda, Bregtje Piers (widd. Lam­ mert Taekes Salverda) Tsjom 6- 2-1750 FRL Q-13 Swaen Rippertsdr (widd. Roeleff Seerpsz) Frjentsjer 11- 2-1571 FRR V-9 Taedke Gerbensdr 29-11-1594 FRR V-54

Teeke Johannis en Bottie Foekes Ingwier 17-1-1794 WON L Taeckle Petersz Frjentsjer 27- 1-1593 FRR V-31 Teth Jelledr en Feijcke Hoeijtez Frjentsjer koart foar 24- 4-1591 FRR V-29

Tettie Fokkes en Epke Epkes Skraerd 5- 8-1801 WON L Tichelaer, Hendrick Jansen en Jeltie Pytersdr Frjentsjer 27- 2-1656 FRR V-107 Tjaardstra, Tjeerd Zijtses, húsman Achlum 22-12-1809 FRL R-25 Tjalling Auckes Iedema, froedsman, en Jancke Hendricks Warkum 4- 7-1712 WOR R* Tjalling Juijckesz Frjentsjer 31-10-1601 FRR V-39

Tiamck Clases en Mourens Gerbens Warkum 16- 3-1694 WOR R*

Tiebbe Broers en Jouckjen Entses Lang- sweagen 17- 9-1738 DON K-4

98 Tijebbe IJmesz, bleker (x Antge Tijaerdtsdr) Frjentsjer 5-11-1614 FRR V-61

Tyaerdt Andriesz Kie 14- 1-1589 FRR V-24

Tjeerd Hessels 1717 WON L

Tjeerd Jetzes, Mr grof smid Tsjom 9- 4-1810 FRL R-28

Tjeerd Zijtses Tjaardstra, húsman Achlum 22-12-1809 FRL R-25

Tziets Eeckedr en Pieter Rintsez Frjentsjer 18-11-1630 FRR V-96

Tjietske Hilbrands (x Gerrijt Wopkes Mullum 6- 2-1776 FRL Q-14

Tjitske Meijers en Jelle Jetzes Surch 6- 8-1799 WON L

Tijets Tijettedr en Foecke Pottesz Harich 7- 2-1624 GAA K-5

Trijntje Alberts en Hans Ages Gaest 26- 7-1783 WON L

Trijn Feddedr en Jan Sipkez Doanjum 10- 5-1630 FRR V-84

Trijntje Jacobs (x Hotse Obes) Parregea 29-12-1804 WON L

Trijntje Johannes, sjoch Catharina Johannes

Trijn Comelisdr, wenjend mei Jan Janz backer bigjin 17e ieu FRR V-121

Trijn Pietersdr en Andries Mar- tensz Frjentsjer 1- 4-1604 FRR V-44

Trijntje Reyns Engwerda en Ype Durks Hollander Makkum 27- 6-1775 WON L

Trijntje Sijbrens Reijdsma en Jan Bualda Burchwert 16- 1-1768 WON L

Trijntie Tiettes en Alle Hiddes Warkum 15-10-1710 WOR R*

Trijntje Tjittes en Andries Goìtjes Saakma Warkum 18- 6-1741 WOR S-5V

Wiek Johannisdr en Jacob Sickes Frjentsjer 17-7-1613 FRR V-56

Uilk Scheltes (x Rintje Jolles) Sint Nyk 23- 9-1722 WON L

99 Uijlkjen Sijbrens (x Jan Clasen Bruijne- wold) Jiskenhu- zen 28- 6-1776 DON K-8

Walle Hettema, âld biè'dige klerk fan Baerderadiel Weidum 18- 1-1804 BAA K

Werstins, Sijttze Johannes 13- 10-1623 FRR V-100

Wiebe Jansen, húsman Achlum 27- 5-1773 FRL Q-17

Wijtske Annes Vitringa (widd. Chris- toffel Mantingh) Warkum 19- 1-1750 WOR S-4

Wytske Murks Tsjerkwert 30- 5-1747 WON L

Wytske Wijtses en Johannes Wilties JelluJellumm 8- 2-1777 BAA K

Wiek Pijterdr (x Johannes Abbes) Boer FRR V-120

Willem Hansz en Gerits Scholtedr Frjentsjer 12- 1-1586 FRR V-17

Willem Heins, "Mr Chirurgus" Tsjom 11- 4-1721 FRL Q-7

Willemke Jans (widd. Cornelis N.) Frjentsjer FRL Q-20

Woltman, Jacob Jacobsz (x Vrouw Vosses) 20- 3-1579 WOR R*

100 MOLENAAR

Inleiding

Deze genealogie is wat anders van opzet dan de lezer van het Jierboekje ge­ wend is. In het begin was het de bedoeling, alleen gegevens op te nemen van de Molenaars die culturele prestaties hebben geleverd. Echter, langzamerhand, vooral nadat in 1977 een tentoonstelling over het werk van Nicolaas Molenaar was gehouden, kwamen er contacten met familieleden tot stand. De gegevens die zij beschikbaarstelden hebben wij ook opgenomen, maar toch is deze gene­ alogieveel minder compleet dan de meeste andere die in het Genealogysk Jier­ boekje worden gepubliceerd. Wij hopen dat dit gecompenseerd wordt door de vrij uitvoerige passages die aan cultureel verdienstelijke Molenaars zijn ge­ wijd.

De oorsprong van deze katholieke familie ligt in Lemsterland. De eerste gene­ ratie hebben wij niet duidelijk kunnen identificeren. Daar de gebroeders Nol- ke en Heere Wybrens soms ook met het patronymicum Wybes worden aange­ duid is het niet onmogelijk dat zij zoons zijn van Wybe Heeres, in 1708 boer te Eesterga, in 1718 en 1728 te Follega. Vrij zeker zijn ze kleinzoons (in vrou­ welijke lijn?), althans familieleden van Mintje Nolckes te Follega, die we met zijn zooti Nolcke Mintjes in een bloederig verhaal in de crim. sententies van 18 sept. 1708 aantreffen.

Voor zover bekend werd de naam Molenaar voor het eerst in 1783 gevoerd (R. A. LEM L 4 fol. 176 v), en wel door Wybe Nolkes (III e). Daar betrokkene zelf koopman was en zijn vader schipper, is het onduidelijk hoe men aan deze fa­ milienaam kwam. Van enkele familieleden is een akte van naamsaanneming uit 1811 bekend waarbij de naam Molenaar officieel werd aangenomen, maar an­ deren gebruikten dezelfde naam later ook zonder dat een dergelijk feit had plaats gehad.

Leeuwarden/Hardegarijp Peter Karstkarel dec. 1978 Pieter Nieuwland

101 GENEALOGIE

I. WYBREN N. tr. Mayke ? Uit dit huwelijk: Nolke Wybrens, volgt Ha. Heere Wybrens, volgt Ilb.

Ha. NOLKE WYBRENS, schipper te Oosterzee, later te Follega, in 1749 al­ daar vermeld als "een arme schuitevaerder met een swaar huisgesin", overl. na 1773, tr. omstr. 1733 Froukje Pieters, overl. na 1772. Uit dit huwelijk: 1. Wybren, volgt lila. 2. Peter Nolkes, ged. Lemmer 20 maart 1736; was 1766 doopgetuige. 3. Mentje (Meinse), volgt Illb. 4. Reinck (Rienk, Regnerus), volgt IIIc. 5. Saake, volgt Illd. 6. Mayke Nolkes, ged. Lemmer 9 nov. 1744, geb. Follega, tr. Lemmer 30 april 1771 Andries Idses. 7. Wybe, volgt ÏÏIe.

Ilb. HEERE WYBRENS, boer te Oosterzee, 1749 "een heel zobere boer, die de kost niet best kan winnen", tr. Lemmer 12 januari 1733 Aaltje Feddes, wedu­ we. Uit dit huwelijk: 1. Mayke Heeres, ged. Lemmer 2 december 1733. 2. Trintje Heeres, ged. Lemmer 9 december 1737. 3. Fedde Heeres, ged. Lemmer 3 oktober 1739, geb. Oosterzee. lila. WYBREN NOLKES, geb. Oosterzee, ged. Lemmer 4 mei 1734, overl. Lemmer tussen 1772 en 1780, tr. Lemmer 15 januari 1765 Zwaantje (Susanna) Femmes de Langen, ged. Lemmer 31 maart 1739, geb. Eesterga, dochter van Femme de Lange(n) en Annigjen Cleises. Zwaantje hertrouwde Lemmer 7 ja­ nuari 1781 met Jouke Alberts. Uit het eerste huwelijk: 1. Nolke (Nicolaas) Wybrens, ged. Lemmer 22 nov. 1766, nam in 1811 de naam Molenaar aan en had toen 5 kinderen tussen 15 en 2 jaar. 2. Annigje Wybrens, ged. Lemmer 9 mei 1768. 3. Vrauke (Froukje) Wybrens, ged. Lemmer 14 mei 1770, tr. aldaar 15 mei 1791 Pieter Martens. 4. Renske Wybrens, ged. Lemmer 3 juni 1772. Annigje en Renske waren in 1791 getuigen bij het huwelijk van hun zuster.

Illb. MEINSE NOLKES, geb. Oosterzee, ged. Lemmer 26 mei 1738, schipper te Lemmer, Teroele en Follega, overl. aldaar 21 mei 1810, tr. Statie Huis ter heide (d. i. de latere statie St. Nicolaasga) 24 november 1767 Trijntje Pie­ ters, geb. Teroele 25 december 1742, overl. Lemmer 14 mei 1821, dochter van Pieter Wiebes, boer, en Wobbigjen Gerrits. Uit dit huwelijk: 1. Nolke Meinses, ged. Lemmer 25 november 1768, overleden.

102 2. Pieter Meinses, ged. Huis ter heide 27 juli 1770, overleden. 3. Itse Meinses, tweeling met voorgaande, overleden. 4. Wobbegjen Meinses, ged. Huis ter heide 5 januari 1773, geb. Teroele. 5. Vrouwkjen Meinses, ged. aldaar 27 juli 1775, geb. Teroele. 6. Nolke, volgt IV. 7. Mayke Meinses, ged. Lemmer 29 mei 1779, geb. Follega. 8. Pitertjen Meinses, ged. Lemmer 23 juni 1783, overl. aldaar 26 februari 1806, ongehuwd. 9. Pieter Meinses, ged. Lemmer 28 oktober 1784, geb. Follega. 10. Wibering (Wybren) Meinses, ged. aldaar 27 januari 1786, geb. Follega. In 1811 nam Trijntje Pieters de naamMOLENAAR aan voor haar drie dochters Wobbigjen, Froukje en Maike Meinses.

IIIc. REGNERUS NOLKES, geb. Oosterzee, ged. Lemmer 4 oktober 1740, overl. aldaar voor 1781, tr. Lemmer 19 mei 1766 Jantje Pieters. Uit dit huwelijk: 1. Andreesjen Regnerus, ged. Lemmer 24 april 1767. 2. Pieter Regnerus, ged. aldaar 14 september 1769. 3. Nolke Regnerus, ged. aldaar 19 augustus 1771. 4. Fraukjen (Veronica) Regnerus, ged. aldaar 27 oktober 1773.

Illd. SAAKE NOLKES, ged. Lemmer 12 december 1742, tr. Lemmer 23 janu­ ari 1771 Tjitske Keimpes. Uit dit huwelijk: 1. Pieter Saakes, ged. Lemmer 10 maart 1772, overleden. 2. Hauckjen (Helena) Saakes, ged. Lemmer 9 december 1773, overleden. 3. Meyke Saakes, ged. Lemmer 3 juli 1775. 4. Vraukjen Saakes, geb. Follega, ged. Lemmer 19 januari 1778. 5. Haukjen Saakes, geb. Lemmer, ged. aldaar 9 april 1780. 6. Pieter Saakes, ged. Lemmer 15 januari 1782. 7. Keimpe Saakes, ged. Lemmer 6 mei 1784.

Ille. WYBE NOLKES MOLENAAR, geb. Follega, ged. Lemmer 22 januari 1747, koopman te Lemmer, overl. aldaar 16 april 1810; hij voerde de familie­ naam in 1783; tr. Raadhuis Sneek 3 mei 1773 Jantje Hylkes Steenstra, van Sneek. Uit dit huwelijk: 1. Wikjen (Victoria) Wybes Molenaar, ged. Lemmer 6 november 1774. 2. Vraukjen (Veronica) Wybes Molenaar, ged. aldaar 12 november 1778. 3. Tietzke (Tecla) Wybes Molenaar, ged. aldaar 15 maart 1783. 4. Hylke Wybes Molenaar, ged. aldaar 17 november 1785. 5. Grietje Wybes Molenaar, ged. aldaar 3 november 1787.

IV. NOLKE MEINSES MOLENAAR, geb. Teroele, ged. Huis ter heide 10 au­ gustus 1777, timmerman te Lemmer, overl. aldaar 17 december 1821, tr. 1. Lemmer 15 mei 1803 Rinske Rommerts Assema, geb. Follega 6 februari 1784, overl. Lemmer 24 augustus 1811, dochter van Rommert Johannes Assema en Klaaske Femmes de Langen; tr. 2. Woudsend 7 januari 1814 Marijke Wytzes Konijn, geb. Woudsend 14 oktober 1784, overl. aldaar 1 september 1854,

103 dochter van Wytze Baukes Konijn en Meinou Wytzes. Uit het eerste huwelijk: 1. Rommert (Rumoldus) Nolkes, ged. Lemmer 20 mei 1804, overleden. 2. Meinse, volgt Va. 3. Rommert, volgt Vb. 4. Pieter, volgt Vc. Uit het tweede huwelijk: 5. Wietze Nolkes Molenaar, geb. Lemmer 27 januari 1815, overl. aldaar 16 februari 1815. 6. Rinske Nolkes Molenaar, geb. Lemmer 25 februari 1816. 7. Wytske Nolkes Molenaar, geb. aldaar 15 mei 1818. 8. Vroukjen Nolkes Molenaar, geb. aldaar 23 juni 1820.

Va. MEINSE NOLKES MOLENAAR, geb. Lemmer 20 september 1805, tim­ merman, later architect te Sneek, overl. aldaar 31 mei 1883, tr. Sneek 20 juni 1830 Anna Daniè'ls Straatsma, geb. Sneek 17 augustus 1808, overl. aldaar 10 augustus 1864, dochter van Daniël Sjoerds Straatsma, kuiper, en Vroukje Jans van Swol. Uit dit huwelijk: 1. Regina Molenaar, geb. Sneek 6 juni 1831. 2. Fronica Molenaar, geb. Sneek 22 maart 1834, overl, aldaar 27 april 1834. 3. Fronica Molenaar, geb. Sneek 10 maart 1835. 4. Catharina Molenaar, geb. Sneek 24 januari 1838. 5. Maria Molenaar, geb. Sneek 6 september 1841, Wellicht vanwege zijn timmermansachtergrond heeft Meinse Molenaar, die in 1845 tot stadsbouwmeester van Sneek aangesteld werd, niet de allure van zijn voorganger kunnen bereiken. Pyter Rollema (Sneek 10 oktober 1786-13 augus­ tus 1845) was in 1824 Pieter Reitsma opgevolgd als stadsarchitect en had in 1838 het gebouw voor het kantongerecht ontworpen in decoratieve empire-vor- men. In 1842 leverde hij het plan voor de doopsgezinde kerk in zijn woonplaats die een neo-klassicistische voorgevel met een door pilasters gedragen fronton ontving. De rol van Meinse Molenaar als stadsarchitect is nog niet onderzocht. Wel zijn er tekeningen van hem bewaard gebleven, gedateerd in 1864, van een schuur-achtig gebouw van één verdieping dat aan één van de lange zijden veel grote vensters ontving. Het is mogelijk een schoolgebouw. Ook is bekend dat het gemeentebestuur van Sneek in 1855 (zie de advertentie in de Leeuwarder Courant van 10 augustus) een ziekenzaal, de draaibrug bij de Oosterpoort, de vaste brug bij de begraafplaats, de steiger in de kolk en het gebouw voor de latijnse school aanbesteedde. Toch is het zelfs nog niet bekend, wanneer Mo­ lenaar het ambt overdraagt aan J. Ph. Hogendijk, die in 1877 de functie van stadsarchitect bekleedt. Meinse Molenaar heeft in elk geval de vrijheid gehad om zich naast het offici­ ële ambt ook te ontplooien als particulier architect. In kleinere plaatsen was dit gebruikelijk en voor de betrokkenen waarschijnlijk noodzakelijk om aan een behoorlijke broodwinning te komen. De voornaamste tot nog toe achterhaalde opdrachten die Meinse ontving waren die voor de hervormde kerken van Scharnegoutum en IJsbrechtum. Deze resp. op 28 februari 1861 en 3 maart 1865 aanbestede kerken zijn gebouwd in een traditionele stijl, waarbij voor 104 Doopsgezinde kerk aan de Eegracht te IJlst, in 1857 gebouwd naar ontwerp van Meinse Molenaar (foto Rijksdienst voor de Monumentenzorg). Hervormde kerk te IJsbrechtum, in 1865 gebouwd naar ontwerp van Meinse Molenaar (foto Rienk Terpstra). IJsbrechtum vooral teruggegrepen lijkt te zijn op romaanse stijlkenmerken. In 1857 werd de doopsgezinde kerk van IJlst gebouwd, eveneens een ontwerp van Meinse Molenaar. Deze vermaning laat een hoogst curieuze combinatie van klassicistische en traditionele elementen zien. De deurpartij met pilasters en fronton en de segment-vormige gevelbekroning lijken zich overigens goed thuis te voelen tegen en op de traditionele, maar van flinke lisenen voorziene klok- gevel. Intussen is Meinse zijn leven lang bouwkundig adviseur van het kerkbestuur van de Martinus-parochie te Sneek geweest. In de notulenboeken van de kerkmees­ ters kan herhaaldelijk zijn naam gelezen worden. Op 14 mei 1851 staat in de Sneeker Courant dat, ter gelegenheid van het feit dat Johannes Simons 25 jaar aartspriester van het district is, de kerk feestelijk getooid is en een blijvende herinnering ontvangen heeft in de vorm van een fraai bewerkt tabernakel. Het is ontworpen door M. Molenaar, en P. Molenaar voerde het uit. De voogden van het r. k. weeshuis besteedden op 18 oktober 1858 het bouwen van een huis aan de Oude Koemarkt aan, waarvoor Meinse de plannen maakte, en op 20 fe­ bruari 1867 werd, eveneens onder architectuur van Meinse Molenaar, het weeshuis zelf aanbesteed. Bij de voorbereidingen tot de bouw van een nieuwe, grote parochiekerk (1869 ontworpen door P.J.H. Cuypers) is hij, getuige de genoemde notulenboeken, nauw betrokken geweest. Tijdens de vergaderingvan de kerkmeesters op 13 augustus 1883 wordt bekend gemaakt dat M. N. Mole­ naar zijn geld en goederen aan de kerk heeft nagelaten.

Vb. ROMMERT NOLKES MOLENAAR, geb. Lemmer 10 maart 1807, boeren­ knecht aldaar 1835, kastelein te St. Nicolaasga 1836, tapper te Oldeouwer 1838, timmerknecht, later timmerman te Sneek. overl. aldaar 17 oktober 1888, tr. 1. Doniawerstal 8 mei 1835 Arendje de Vries, geb. Rohel 23 sep­ tember 1811, overl. Sneek 29 december 1858, dochter van Jan Piers de Vries en Grietje Johannes van der Wijk; tr. 2. Sneek 10 mei 1868 Anna Maria Her- ga(a)rden (weduwe van Geert Jans Hottinga), geb. Kuinre 30 mei 1815, overl. Sneek 8 mei 1889, dochter van Sytze Hergarden en Johanna Jans Tadema. Uit het eerste huwelijk: 1. Nolke, volgt Vla. 2. Grietje Molenaar, geb. Oldeouwer 12 oktober 1838. 3. Jan Molenaar, geb. Sneek 6 november 1843, vertrokken naar Amster­ dam 27 augustus 1868. 4. Meinse Molenaar, geb. Sneek 14 februari 1847, ambtshalve uit het be­ volkingsregister geschrapt 20 juli 1879. 5. Regina Molenaar, geb. Sneek 5 juli 1850. 6. Minke Molenaar, geb. Sneek 5 maart 1854.

Vc. PIETER NOLKES MOLENAAR, geb. Lemmer 13 december 1809, timmer­ knecht, later timmerman-aannemer te Sneek, overl. aldaar 9 juni 1884, tr. Sneek 9 juni 1833 Johanna Catharina van der Steele, geb. Sneek 9 april 1814, overl. aldaar 12 december 1890, dochter van Ysak van der Steele, logement­ houder, en Antje Reins de Boer. Uit dit huwelijk: 1. Anna Molenaar, geb. Sneek 12 mei 1834, overl. aldaar 29 november 1839.

107 2. Nolke, volgt VIb. 3. Anna Molenaar, geb. Sneek 23 september 1840, tr. Thomas B. Spoel- stra. 4. Isaäc, volgt VIc. 5. Regina Molenaar, geb. Sneek 28 juli 1845, overl. Den Haag 5 november 1914, tr. 1. Lodewijk Wijnands; tr. 2. Rudolf Rolf. 6. Maria Molenaar, geb. Sneek 24 januari 1848, overl. aldaar 29 april 1928, tr. Henricus Kamstra. 7. Nicolaas, volgt VId. 8. Meinse Molenaar, geb. Sneek 19 januari 1852, overl. aldaar 16 augustus 1858. 9. Johanna Molenaar, geb. Sneek 23 februari 1857, overl. Dalfsen 22 janu­ ari 1898, tr. Johannes van Bergen. L)e timmerman-aannemer Pieter Molenaar heeft kort na het herstel van de bis­ schoppelijke hiërarchie twee eenvoudige katholieke parochiekerkjes gebouwd: die voor Sneek (de voorganger van de huidige) en die voor de Odulphus-pàrochie te Bakhuizen. De laatste is eveneens vervangen (eind 19de eeuw, arch. Wolter te Riele), maar er is nog een goede afbeelding van bekend (J. Kalf, Katholieke kerken in Nederland. Amsterdam 1906, p. 155). Het bij zijn broer Meinse vermelde tabernakel voerde Pieter uit. In 1869 blijkt hij bij de aanbesteding van de nieuwºxparochiekerk te Sneek ongeveer vijf duizend gulden te hoog te zitten om het w^rk te krijgen. Vla. NOLKE MODENAAR, geb. St. Nicolaasga 2 mei 1836, timmerknecht te Sneek, overl. Franeker 11 november 1899, doch woonachtig te Sneek, tr. Sneek 17 november 1867 Hylkje kuipers, geb. Heerenveen 8 oktober 1834, overl. Sneek 2 juli 1902, dochter van Petrus Kuipers, molenmaker, en Ma­ rijke Gerrits Terra. Uit dit huwelijk: Rombertus, volgt Vila.

VIb. NOLKE MOLENAAR, geb. Sneek 13 mei 1838. timmerman-aannemer te Sneek, overl. Steenwijkerwold 2 oktober 1925, tr. Sneek 5 juni 1864 Elisa- beth Agatha Schulte, geb. Sneek 24 november 1839, overl. aldaar 24 oktober 1911, dochter van Joseph Georg Heinrich Mauritz Schulte, schoenmaker, en Sjieuwke Straatsma. Uit dit huwelijk: 1. Susanna Maria Molenaar, geb. Sneek 30 mei 1867, overl. aldaar 23 maart 1868. 2. Johanna Maria Molenaar, geb. Sneek 28 november 1874, overl. aldaar 17 januari 1879. 3. Petrus Molenaar, geb. Sneek 12 september 1877, overl. aldaar 15 janu­ ari 1879. 4. Petrus Henricus Molenaar, geb. Sneek 19 januari 1880. Hij zou, na een opleiding in Maastricht, zich te Amsterdam hebben gevestigd. 5. Maurits Nicolaas Molenaar, geb. Sneek 10 juni 1882, overl. aldaar 8 mei 1883. 6. Maurits Georg Molenaar, geb. Sneek 12 december 1886. Hij ontving zijn gymnasiumopleiding te Tilburg en de hogere opleiding tot priester te Arnhem

108 en Leuven. In 1911 werd hij tot priester gewijd. Hij was lid van de congrega­ tie van de missionarissen van het Heilig Hart. Al in 1902 publiceerde hij zijn eerste letterkundige proeven, dichtbundels. Het vroegste werk, "Transvaalse gedichten. Een lauwerkrans den Boeren gevlochten", werd in genoemd jaar in zijn geboortestad uitgegeven. Aan "Van Onzen Tijd", een cultureel tijdschrift voor katholieken, werkte hij mee. Hij was mede-oprichter en vanaf 1922 re­ dacteur van het letterkundig tijdschrift "Roeping". In beperkte kring is hij vooral bekend als hagiograaf; door enkele litteratuur-historici worden de door hem geschreven heiligenlevens als een hoogtepunt van het genre beschouwd.

De vroegst bekende bouwopdracht van aannemer Nolke P. Molenaar dateert van 1876. Architect P.J.H. Cuypers had voor de parochie te Heeg een ontwerp voor een nieuwe kerk gemaakt, maar de eigenzinnige pastoor veranderde de tekeningen in de trant van architect Alfred Tepe, de bouwmeester die de mees­ te opdrachten in het aartsbisdom Utrecht ontving. Nolke raakte op deze wijze betrokken in de discussie tussen de amsterdamse en utrechtse neo-gotici; de eersten stonden de rijke gotiek van het Ile de France, de anderen de eenvoud van de Nederrijn voor. Zijn broer Nicolaas had inmiddels de opleiding bij Cuy­ pers (van de amsterdamse richting) achter de rug en tussen de broers zal ook wel het een en ander over de discussie besproken zijn. Er zijn tot nog toe geen verdere opdrachten van Nolke bekend; rond de eeuwwende moet hij een goed gevulde portefeuille gehad hebben, want hij heeft plaats voor een aantal tìm- merknechten (advertentie Leeuwarder Courant 1 juli 1899). In 1909 (notulen kerkmeesters 18 januari) wordt Nolke benoemd tot timmerman van de Martinusparochie te Sneek. Een jaar eerder had hij ingeschreven op de aanbesteding van het te bouwen paviljoen voor besmettelijke ziekten bij het An- thonius-ziekenhuis te Sneek, dat zijn broer Nicolaas had ontworpen. De gun­ ning wordt aangehouden en de uitslag wordt later niet gepubliceerd.

VIc. ISAAC MOLENAAR, geb. Sneek 21 januari 1843, overl. Groningen 7 fe­ bruari 1918, tr. Johanna Geertruida Meyknecht, geb. Nieuwe Pekela 2 maart 1842, overl. Groningen 9 januari 1913, dochter van Clemens Meyknecht en Anna Wekenborg. Uit dit huwelijk: 1. Petrus Clemens Georg, volgt Vllb. 2. Anna Johanna Marianne Molenaar, geb. Sappemeer 31 januari 1880, overl. Nijmegen 26 juli 1938, tr. Lucas Antonius Veeger, geb. Groningen 30 augustus 1880, overl. Delden 23 oktober 1951, zoon van Henricus Joannes Her­ man Josephus Veeger en Maria Anna Pagenkamp. 3. Clemens Molenaar, geb. en overl. Sappemeer 1882. 4. Johanna Maria Elizabeth Molenaar, geb. Sappemeer 9 september 1884, overl. Amsterdam 10 november 1918. Isaäc Molenaar volgde de opleiding tot kunstenaar aan de antwerpse academie, waarna hij zich als kunstschilder te Groningen vestigde. Later werd hij be­ noemd tot docent aan de Minerva-academie, die naast kunstopleidingen in die tijd ook nog een bouwkunstcursus kende. Wellicht heeft zijn broer Nicolaas de opdracht tot ontwerp van de Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen-kerk (ge­ bouwd 1886-1888) te Groningen aan hem te danken. Daarnaast was Isaäc een gewaardeerd amateur-sterrekundige die contacten op dit gebied onderhield met

109 de groningse hooggeleerden.

VId. NICOLAAS MOLENAAR, geb. Sneek 30 juli 1850, overl. Den Haag 30 de­ cember 1930, tr. Sneek 3 november 1875 Margaretha Maria van der Werf, geb. Sneek 14 maart 1850, overl. Den Haag 21 mei 1919. Uit dit huwelijk: 1. Agatha Maria Molenaar, geb. Den Haag 8 maart 1877, overl. aldaar 13 december 1880. 2. Johanna Maria Molenaar, geb. Den Haag 29 maart 1879, overl. Alkmaar 24 maart 1955, tr. 20 september 1910 David Cornelis Jakobus van Dijk. 3. Agatha Maria Molenaar, geb. Den Haag 30 juni 1881, overl. Vught 17 mei 1945. 4. Regina Maria Molenaar, geb. Den Haag 3 mei 1883, overl. aldaar 9 fe­ bruari 1966. 5. Susanna Maria Molenaar, geb. Den Haag 26 februari 1885, overl. al­ daar 11 oktober 1945. 6. Petrus Athanasius (Pieter) Molenaar, geb. Den Haag 4 juni 1886, overl. Scheveningen 12 mei 1916.

Nicolaas Molenaar. 1850 - 1930

Aanvankelijk werkte Pieter op het bureau van zijn vader. Deze moet voor zijn zoon zo lastig zijn geweest dat Pieter op het grote bureau van Ed. Cuypers ging werken. Daar raakte hij betrokken bij de plannen voor de effectenbeurs. Uit die tijd dateert een fraaie aquarel van een ingang van een bankgebouw, waaruit blijkt dat hij een knap tekenaar was en de amerikaanse invloed van

110 Sullivan en Richardson verstond. Had hij in de eerste periode dat hij bij zijn vader werkte al studie-tekeningen gemaakt (o. a. een perspectieftekening van de door Wolter te Riele gebouwde en door Nicolaas Molenaar in 1902 geres­ taureerde toren van de kerk van Westervoort), toen hij terugkeerde op het bu­ reau van zijn vader deed hij weer veel, en dan meestal representatief teken­ werk. Hij werkte zeer intensief mee aan de plannen van de kerk met mis­ schien wel de meest boeiende gewelven van Nederland, de Louisakerk te Den Haag en hij vervaardigde o. a. de perspectieftekeningen voor de kerk van Poel­ dijk en het ziekenhuis te Sneek. 7. Maria Henrica Molenaar, geb. Den Haag 17 juli 1887, overl. Haarlem 4 mei 1951, tr. 1 juni 1911 Petrus Josephus Sips, geb. 26 mei 1879, firmant in de "Overhemdenfabriek Sips en Molenaar", die hij dreef met P. C. G. Molenaar (zie Vllb), overl. Denekamp 24 januari 1967. 8. Nicolaas Andreas Molenaar, geb. en overl. Den Haag 5 april 1890. 9. Nicolaas Felix Andreas Molenaar, geb. Den Haag 19 mei 1891, overl. aldaar 22 mei 1891. 10. Nicolaas Felix Andreas, volgt VIIc. Bij zijn vader zal Nicolaas Molenaar Kennis gemaakt hebben met het bouwvak. Te Sneek ontving hij daarna lessen in project- en handtekenen en in de geschie­ denis van de bouwkunst. Waarschijnlijk heeft hij die gevolgd bij de directeur van de gasfabriek en architect A. Breunissen Troost (zie: Gens Nostra 1976, p. 207), die ook de vroegste bouwkundige opleiding van C. H. Peters verzorgde. In 1869 werd Nicolaas onderopzichter bij de bouw van de Martinuskerkte Sneek (ontw. P.J.H. Cuypers), waarbij C.H. Peters, die inmiddels gasdirecteur van Bolsward is geworden, het oppertoezicht heeft. De kennismaking met Cuypers zet zich voort met opzichterschap bij de bouw van de kerken te Dokkum (1871- 1872) en Sappemeer. Daarna is Nicolaas medewerker aan de kerk te Bovenkerk bij Amsterdam en in 1875 is hij betrokken bij de bouw van de St. Jacobuskerk aan de Parkstraat te 's-Gravenhage. Hij vestigt zich dan in de residentie. Tot 1878 is Nicolaas Molenaar medewerker van Cuypers. Op advies van deze leermeester en werkgever treedt hij in dit jaar in rijks­ dienst en wordt bouwkundig ambtenaar bij het ministerie van binnenlandse za­ ken op de afdeling kunsten en wetenschappen. J. van Lokhorst leidt het bureau, Molenaar is een van de uitvoerende architecten. De ambtenaren werden vrij gelaten om in hun eigen tijd particuliere opdrachten uit te voeren. Zo ontwierp Molenaar de Willibrorduskerk te Vleuten (gebouwd 1884-1885), de eerste van de tientallen neo-gotische kerken die hij zou ontwerpen. Te -Groningen betrok­ ken bij de bouw van enkele universiteitscomplexen ontvangt hij daar de op­ dracht om de Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen-kerk te ontwerpen (uit­ gevoerd 1886-1888; inmiddels gesloopt). In 1887 verlaat hij de rijksdienst en vestigt zich als zelfstandig architect te 's-Gravenhage. Voor veel parochies in Nederland, met een concentratie in en rond zijn woon­ plaats 's-Gravenhage, ontwierp Nicolaas Molenaar kerken gedurende de vol­ gende 40 jaar. In o. a. Borne, Woerden, Rotterdam, Zwolle, Martenshoek, Oude Pekela, Noordwijk, Nijmegen, Rijswijk, Lemmer, Wassenaar, Lambert- schaag, Enkhuizen, Poeldijk, Dordrecht, Den Hoorn en in Den Haag kwamen kerken naar zijn ontwerp terecht, in de residentie zelfs vijf. Na de eeuwwende liepen de opdrachten terug, maar hij kon in zijn geboorteplaats komen werken. De overwegend katholieke middenstand - veel westfaalse "lapkepoepen" hadden

111 Lengtedoorsnede van de O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen-kerk te 's-Graven- hage. Ontwerptekening, 1890, door Nicolaas Molenaar (foto Rijksdienst voor de Monumentenzorg). Perspectieftekening door Pieter A. Molenaar van het St. Anthonius-ziekenhuis te Sneek, ontworpen (1910) door zijn vader Nicolaas Molenaar (foto Rijksdienst voor de Monumentenzorg). zich in Sneek gevestigd - had behoefte aan nieuwe winkelhuizen. Nicolaas Mo­ lenaar heeft er in feite én indirect (zijn zorgvuldige architectuur inspireerde tot navolging) voor gezorgd dat deze midden stands stad fraaie winkelstraten heeft ontvangen. Het hoogtepunt van zijn burgerlijke architectuur is overigens niet een winkel, maar het kantoorgebouw (met op de etage het telefoonkantoor) voor het Old Burger Weeshuis te Sneek-. Dit in een zeer decoratieve neo-go- tiek in 1904 uitgevoerde werk werd in 1919 uitgebreid met een aantal woningen in neo-renaissancetrant. Als bouwkundig adviseur van zijn geboorteparochie ontwierp hij ook de plannen voor het St. Anthonius-ziekenhuis te Sneek, waar­ voor de fondsen werden benut die gespaard waren voor de bouw van een toren bij de St. Martinuskerk. Bij.Cuypers had Nicolaas Molenaar kennis gemaakt met de uit de constructie voortkomende neogotische ruimtelijke en decoratieve schema's voor de bouw­ kunst. Zijn gehele leven is hij dan ook de plaatwerken van het grote europese voorbeeld, de franse architect Viollet Ie Duc, blijven raadplegen. Hij las ze niet; de platen werden steeds weer bekeken. Gewelven in soms zeer gedurfde structuren (Louisakerk te 's-Gravenhage) berekende hij nooit, maar ontwierp hij op het gevoel. Door een medewerker werd het dan allemaal wel nagerekend; het bleek steeds uitgevoerd te kunnen worden. Omdat er onder zijn toezicht moeilijkheden waren geweest bij de funderingen van de Cuyperskerk te Dok- kum, hebben funderingen voortdurend zijn aandacht gehouden. Daarbij lette hij op een voldoende steun voor de structuur; aan vloeren liet hij zich weinig gele­ gen liggen. De Molenaar-kerken tonen een nog steeds gave draagstructuur, maar de vloeren zijn hier en daar verzakt. Omdat de kerkelijke opdrachten de dobbers waren waarop het bureau dreef, was een van Molenaar's slogans: "Je moet nooit tegen de kerk pissen, want het droogt zo moeilijk op. " Het is een krasse uitspraak voor een man die erg ver­ legen was; zelfs zo verlegen dat hij, toen de beroemde franse architect Le Cordonnier (de ontwerper van het Vredespaleis te 's-Gravenhage) kenbaar maakte de bouwmeester van de Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen-kerk in Den Haag te willen ontmoeten, dit afwees, omdat hij het niet nodig vond. Nico­ laas Molenaar reisde zo nu en dan naar Frankrijk, niet slechts om de grote gotische kathedralen te bezoeken vanwege de bouwkunstige gegevens, maar ook om in deze ruimten te zingen, want de architect bezat een goede tenor. De go­ tische monumenten van Duitsland heeft hij nooit bezocht. Een oeuvrecatalogus met inleiding over deze veelzijdige architect, die be­ schouwd wordt als de beste leerling van P.J.H. Cuypers, biedt: Peter Karst- karel, Rienk Terpstra en Ab Warffemius, Nicolaas Molenaar, Sneek 1850 - 's-Gravenhage 1930. Leeuwarden 1977. (Hierin wordt ook ingegaan op de bouwkundige activiteiten van de andere Molenaars).

Vila. ROMBERTUS MOLENAAR, geb. Sneek 3 september 1874, handelsreizi­ ger, overl. Den Haag 16 februari 1910, tr. Sneek 5 mei 1902 Baukje vander Zee, geb. Heeg 9 februari 1875, dochter van Bauke van der Zee en Cornelia Witteveen. Uit dit huwelijk: 1. Arnoldus Josephus Molenaar, geb. Sneek 17 juli 1904. /Baarn/. Beel­ dend kunstenaar, die vooral bekendheid verwierf door het tientallen jaren ver­ zorgen van de cartoon op de voorpagina van het dagblad Trouw.

114 Cartoon van Arnold Molenaar (Dagblad Trouw 27 februari ïavö)

Meneer, kunst is niet om op te zitten!

2. Cornelia Helena Tietia Molenaar, geb. Sneek 11 oktober 1905. 3. Bernard Jan Molenaar, geb. Lochem 26 mei 1909. /Den Haag/.

Vllb. PETRUS CLEMENS GEORG MOLENAAR, geb. Sappemeer 2 januari 1878, textielfabrikant, firmant "Overhemdenfabriek Sips en Molenaar" (vgl. VI d sub 7), overl. Groningen 26 januari 1966, tr. Simona Johanna Maria de Koning, geb. Leiden 24 juni 1882, overl. Groningen 31 oktober 1955, dochter van Bernardus Jacobus Petrus de Koning en Alida Maria van Dijk. Uit dit huwelijk: 1. Geertruida Maria Simona Molenaar, geb. Groningen 2 juli 1909, tr. Jo- hannes Bernardus Cornelius de Koning, geb. Tuxedo (N. Y.) 25 januari 1909. 2. Bernardus Petrus Joseph Molenaar, geb. Groningen 20 juli 1910, tr. Al- legonda Hendrika Alida Bodewes, geb. Groningen 1 november 1910. 3. Alida Helena Maria Molenaar, geb. Groningen 22 november 1911, tr. Johannes Bernardus van den Bosch, geb. Alphen a/d Rijn 18 april 1913. 4. Anna Margaretha Maria Molenaar, geb. Groningen 27 april 1913. 5. Gerardina Johanna Maria Molenaar, geb. Groningen 29 maart 1915, tr. Bernardus Antonius van den Bosch, geb. Alphen a/d Rijn 11 september 1920, overl. aldaar 22 februari 1969. 6. Clemens Petrus Jozef Molenaar, geb. Groningen 7 oktober 1917, tr. Ru- dolphina Constantia Jacoba Leonarda Maas, geb. vm Ned. Indië 11 maart 1920. /Haren/.

VIIc. NICOLAAS FELIXANDREAS MOLENAAR, geb. Den Haag 27 juni 1892, architect, overl. Nijmegen 22 mei 1973, tr. 1 augustus 1922 Johanna Maria

115 Antonia van Dijk, geb. Utrecht 22 januari 1894, overl. Nijmegen 6 februari 1975, dochter van Johannes Aloysius van Dijk en Simona Johanna Kerckhofs. Uit dit huwelijk: 1. Simona Maria Molenaar, geb. Den Haag 3 oktober 1923. 2. Margaretha Maria Molenaar, geb. Den Haag 22 oktober 1924. 3. Johanna Theresia Molenaar, geb. Den Haag 6 februari 1926. 4. Nicolaas Joseph Molenaar, geb. Den Haag 4 juni 1927. 5. Petrus Antonius Molenaar, geb. Den Haag 12 september 1928, tr. aldaar 2 juli 1952 Helena Margaretha van der Zijden. /Heemskerk/. 6. Willem Molenaar, geb. en overl. Den Haag 23 januari 1932. Nicolaas jr. is langzamerhand in de praktijk van zijn vader gegroeid. Enkele van de grote parochiekerken die om financiële redenen i. et onmiddellijk afge­ bouwd konden worden voltooide hij. Hij ging daarbij niet van het ontwerp van zijn vader uit maar maakte een heel nieuw plan. Bij de kerk van Enkhuizen le­ verde dit een bevredigend resultaat op, de Marthakerk te 's-Gravenhage is nogal tweeslachtig geworden. In het ontwerp voor de kerk van de H. H. Marte­ laren van Gorkum heeft hij met advies van Jos Cuypers waarschijnlijk meer inbreng gehad dan zijn vader. Deze kerk moest in 1941 op last van de bezetter gesloopt worden en in 1954 bouwde Nicolaas jr. een geheel nieuwe kerk. Hij is van 1927 tot 1964 als zelfstandig architect werkzaam geweest en bouwde o. a. de Theresia van Lisieukerk, de H. Sacramentskerk en het klooster St. Jozef- zorg te 's-Gravenhage, de kerk van Onze Lieve Vrouw van Goede Raad te Hon- selersdijk, de r. k. kerk te Batavia-Weltevreden en het klooster Mariaoord in De Goorn. In het Katholiek Bouwblad heeft hij vele architectuur-historische artikelen gepubliceerd, onder welke biografiën van C.H. de Bever, P. G. Bus- kens en Jan van Hardevelt. Hij baseerde zijn bouwkunstige ideeën op de tradi­ tie, en het werk is dan ook te plaatsen bij de traditionele stromingen die de Delftse en Bossche scholen genoemd worden.

116 NAKOMELINGEN VAN HANS ANDRIES (II)

In het Genealogysk Jierboekje 1977 werden onder deze titel de genealogische gegevens samengevat, die voorkomen in een tweetal dossiers van civiele pro­ cessen. Op enkele punten werd een aanvullend gegeven vermeld, dat uit andere bron afkomstig was. Met name op één punt was een aanvulling duidelijk wense­ lijk, daar de enige dochter van Hans Andries die in de stukken van het proces voorkomt, toen niet meer bij name bekend was. In het betreffende document, de "Positiè'n en art(icu)len probatoir" wordt nl. gesteld: "2. Dat Hans Andries voornoemd heeft gehad eene voordochter, welke is getrouwt geweest aan eenen Meester Meinte, 3. Dat die Echte Lieden hebben gehad eene Dogter genaamt Antie Meintes, welke getrouwt is geweest aan Wijlen Arp Wijbes". "15. Dat de EgteLieden kopers Hans Andries en Bontie Beernts hebben na­ gelaten een zoon genaamt Andries Hanzes". Dezelfde namen vinden we terug in de aangehaalde acte van 31 oktober 1671 (SMA U 3, 435) en wel als volgt: Andries Hanses Brouwer in Oldejjae cum uxo- re koopt diverse huizen etc. van "Hans Andries, Meinte Jeipes in qualt. ende Fedke Hansedr.". Uit één en ander meende ik te mogen besluiten dat de enige voordochter Fedke heette en dat zij de vrouw van Meinte Jeips was. Dat hij "in qualiteit" ondertekende zou dan betekenen: als man en voogd van Fedke Hanses. Toen ik echter enige dagen voor het verschijnen van het Jierboekje stuitte op een boedelscheidingsacte (TIE M 5, 327) van 28 september 1683 begon twij­ fel te rijzen: daarin werd nl. Mr. Meint Jeips genoemd als oom en voogd over het weeskind van Gielt Jelles te Suameer, die hertrouwd was met Fedtie Han­ ses. Nader onderzoek was dus nodig en wel met name naar de vrouw van Meinte Jeips. Daarbij bleek uit de gegevens, voor zover ik die ter beschikking had, dat hij weliswaar in vele acten voorkomt, doch gewoonlijk zonder aanduiding van zijn vrouw, enkele malen "cum uxore" en slechts eenmaal (SMA U 3, 207 dd. 14 mei 1667) met de naam van die vrouw, nl. Aelcke Hansedr. Daar ik verschillende malen een Fetie Hanses in de acten was tegengekomen, zij het niet uitdrukkelijk als vrouw van Meinte Jeips, had ik aangenomen dat Aelcke een eenmalige vergissing in de acte zou zijn. Een gesprek met de heer P. Nieuwland leverde echter een andere vermel­ ding in Tietjerksteradeel op, terwijl ik van de heer H. Zwart te Opeinde een hele serie verwijzingen over Meint Jeips en Aaitje Hanzes als echtelieden in Oudega en Drachten ontving (eenmaal Aaltje Andries!). De conclusie moet dus zijn dat Hans Andries niet één doch minstens twee voordochters gehad moet hebben, nl. Aaltje en Fetje. Eventuele erfgenamen van Fetje hebben in het proces ca. 1800 geen rol gespeeld.

Het is duidelijk dat één en ander moet leiden tot herziening van de nakome- lingenlijst in het vorige Jierboekje: blz. 99 onderdelen I, II en III vervangen door de hieronder vermelde gege­ vens, blz. 101 (regel 11 v. o.) Hidde m/z Hedser.

117 blz. 102 (regel 4 v. o.) Bontje Andries m/z Bontje Berends. (onderste regel) Fedke m/z Aaltje, blz. 103 (regel 7 v. o.) De laatste zin moet zijn: Medeverkopers waren: Meint Jeips als vader van zijn kinderen bij Aaltje Hanzes, alsmede Fetje Hanzes.

FRAGMENT-GENEALOGIE

I. HANS ANDRIES, geb. ca. 1610, in 1640 met zijn tweede vrouw lidmaat van de Hervormde Gemeente te Oudega, overl. tussen 1671 en 1680. In 1640 ge­ bruiker van stem 34 te Oudega, brouwer en eigenaar van enkele tapperijen in de omgeving. Koopt met zijn tweede vrouw op 2 september 1652 de helft van een perceel veen te Sparrebird, waarover ca. 1800 geprocedeerd wordt. Zie aant. 1. tr. 1. ca. 1630 met N. N. 2. ca. 1635 met Bontje Beernts, overl. tussen 1662 en 1671. 3. Oudega 17 augustus 1673 met Griet Riemers, van Garijp. Kinderen uit eerste huwelijk: 1. Fetje Hanses, zie IIA. 2. Aaltje Hanses, zie IIB. Kinderen uit tweede huwelijk: 3. Andries Hanses, zie III. 4. Beernt, ged. Oudega 13 december 1640. 5. Jantien, ged. Oudega 3 januari 1643. 6. Joannes, ged. Oudega 29 juni 1645. 7. Joannes, ged. Oudega 30 mei 1647. 8. Jan, ged. Oudega 4 november 1649.

IIA. FETJE HANSES, overl. vlak voor 4 mei 1692 (inventaris sterfhuis), tr. 1. Oudega 29 augustus 1654 met Riemer Ates, die vermoedelijk is overle­ den voor 11 juni 1665. Zijn vier kinderen worden dan gedoopt te Oudega en daarbij aangeduid als "alle kinderen van Fettie Hanses". Kinderen: 1. Jan Riemers, in 1689 voogd over de kinderen van Sjoukje Binnes, in 1692 over zijn halfbroer Berend Wierds. 2. Aete Riemers, overl. voor 4 mei 1692. 3. Froukje Riemers, overl. voor 4 mei 1692. 4. Jantien Riemers, gehuwd met Crijn Hendriks te Suameer. Deze was eer­ der gehuwd met Grietje Sakes (Oudega, 27 januari 1678) en in 1692 voogd over Berend Wierds, halfbroer van zijn vrouw. tr. 2. Oudega 5 april 1672 met Wierd Martens, wednr. van Joukje Rinnerts. Hij overleed tussen 2 juni 1679 en 15 april 1680. Zie aant. 2. Kinderen uit dit huwelijk: 5. Berend Wierds, over wie in 1692 Jan Riemers en Crijn Hendriks voogd worden; in 1701 woonde hij te Drachten. 6. Bontje Wierds, overl. vermoedelijk vlak voor mei 1692. tr. 3. Oudega 22 juli 1683 met Gielt Jelles. Hij was in 1689 voogd over de kin­ deren van Sjoukje Binnes. Zie aant. 3.

118 Uit dit huwelijk geen kinderen.

IIB. AALTJE HANSES, laatst genoemd op 4 mei 1669 en vermoedelijk kort na­ dien overleden. Zij is voor 1 mei 1659 gehuwd met Mr. Meinte Jeips, die voor 24 mei 1674 hertrouwde met Sjoukje Jelles. Zie aant. 4. Kinderen: 1. Jantje Meintes, gedoopt Oudega 16 september 1659. 2. Jeip Meintes, gedoopt Oudega 21 september 1662. 3. Aaltje Meintes, vermoedelijk geboren ca. 1670, vlak voor het overlijden van haar moeder; tr. Drachten 18 oktober 1691 met Arp Wijbes Reiding. Zie verder Jierboekje 1977.

IIL ANDRIES HANSES, geb. voor 1640, overl. tussen 27 juni 1677 en 26 maart 1678. Brouwer te Oudega, in mei en juni 1677 tevens dorprechter (SMA N 1). Gehuwd op 16 juni 1661 met Sjoukje Binnes, die op 6 mei 1683 hertrouwde met Marten Wierds, zoon uit het eerste huwelijk van Wierd Martens. Voogden over haar kinderen werden Gielt Jelles en Jan Riemers. Andries Hanses en Sjoukje Binnes deden belijdenis op 12 november 1662, toen nog wonende in Opeinde. Zie aant. 5.

AANTEKENINGEN

1. HANS ANDRIES. Opmerkelijk zijn de transacties die hij afsluit met Andries Martens en Fedke Hendriks, echtelieden te Oudega. Op 18 maart 1662 ruilen Hans Andries brouwer c(um) u(xore) het door hen bewoonde huis met een door Andries Martens c(um) u(xore) verhuurd huis, waarbij de laatsten 308 goud­ guldens moeten bijbetalen (SMA U 2, 571). Op 19 maart 1671 koopt Andries Hanses c(um) u(xore) te Opeinde een "huisinge ende plaets sampt tuininge, met­ ten vriè' neringe ende tapperie" te Oudega van "w. Andries Martens wedu en sijn kinders voormombers" (SMA U 3, 395) voor 185 goudguldens. Blijkens de indentieke omschrijving "hebbende Sytse Luitiens ten oosten ende den wegh ten westen, suiden en noorden" gaat het hier over hetzelfde perceel. Blijkbaar is deze koop toch niet doorgegaan: op 22 augustus 1671 koopt Hans Andries (zonder aanduiding van zijn vrouw) het huis met dezelfde omschrijvin­ gen voor hetzelfde bedrag, nu van Sytse Martens en Mennert Hendriks als voormombers over twee weeskinderen van w. Andries Martens, in leven her­ bergier te Oudega. . Dit huis bleef buiten de verkoop van de brouwerij en 5 tapperijen op 31 ok­ tober 1671 door Hans Andries en zijn dochters aan zoon Andries Hanses. De naamcombinatie Andries - Fetje zou kunnen doen vermoeden, dat zij de ouders van Hans Andries geweest zijn, die immers kinderen met die namen had. Gezien hun huwelijksdatum (Oudega 28 september 1655) en de aanwezig­ heid van minderjarige kinderen in 1671 is dit echter niet aan te nemen. Waarschijnlijk had Hans Andries een zuster Jantje, daar hij op 13 april 1651 met Wobbe Buwes voogd wordt over haar kinderen bij Sape Buwes (SMA P 1, 231). Zij is dan overleden, na op 4 mei 1645 te Oudega hertrouwd te zijn met Wijbe Douwes. Verder kan verondersteld worden, dat de eerste vrouw van Hans Andries ook Jantje genaamd was: zowel hun kinderen Aaltje en Fetje als-zijn zoon Hans

119 hadden immers een dochter van die naam, terwijl hijzelf uit zijn tweede huwe­ lijk een dochter Jantje heeft gehad. Dit zou in overeenstemming zijn met het meer voorkomende gebruik om een eerste kind van hetzelfde geslacht uit een tweede huwelijk te noemen naar de overleden vorige echtgenoot of echtgenote.

2. WIERD MARTENS overleed voor 15 april 1680, de datum waarop de inven­ taris van zijn sterfhuis gemaakt werd (SMA Q 2, 66). Hij was boer met o. a. 15 koeien en 4 paarden. De omvangrijke inventarisatie omvat ook de omschrij­ ving van vele documenten, waarvan een deel afkomstig is van zijn vader en diens schoonvader. Hij was een zoon van MartenWierds enLieb Ebeles, dochter van Ebele Jans en Antje Jans. Marten Wierds en Ebele Jans waren in 1640 samen eigenaars van stem 60 in Oudega. Wierds eerste vrouw Joukje Rinnerts was een dochter van Rinnert Goytsens en Siike Hylkes. Kinderen: 1. Bauck Wierds, in 1680 reeds overleden en gehuwd geweest met Hendrik Everts. 2. Antje Wierds, gehuwd met Hylcke Hayes, üostermeer. 3. Trijntje Wierds, gehuwd geweest met Douwe Binnes. Ook zij was in 1680 reeds overleden. 4. Rinnert Wierds. 5. Jent Wierds. 6. Marten Wierds, gehuwd Oudega 6 mei 1683 met Sjoukje Binnes, wed. Andries Hanses. Marten Wierds overleed tussen 24 januari 1689 (PI, 64) en 9 juli 1689 (X 6, 115).

3. GIELT JELLES overleed te Suameer tussen 3 en 25 september 1700 (TIE M 8, nrs. 36 en 40, dd. 25 september 1700). Hij was een zoon van Jelle Gielts en Trijn Gerbens (TIE M 3, 52). Hij was viermaal gehuwd: 1. Met Pyttrick Annes. Kind: Jelle Gielts, in 1700 reeds overleden, gehuwd met Jetske Geerts, die in­ middels was hertrouwd met Sjoerd Tjalles. Kleinkind- Pyttrik Jelles, geb. ca. 1693. 2. met Bieuwk Jeips (scheiding na haar overlijden TIE M 5, 327, dd. 28 sep­ tember 1683). Kind: Jouke Gielts, in 1700 reeds overleden, gehuwd met Maaike Sytses, die in­ middels was hertrouwd met Hans Jacobs te Menaldum. In 1683 waren Mr. Meint Jeips en Tiedger Jeips voogden over Jouke Gielts. Kleinkind: Bieuwk Joukes, geb. ca. 1694. 3. Oudega 22 juli 1683 met Fetje Hanses. Scheiding tussen Gielt Jelles en de kinderen (Jan en Jantien Riemers en Berend Wierds) \an w. Fetje Hanses op 4 mei 1692 (TIE M 6, nr. 20). 4. Garijp 29 januari 1699 met Antje Pieters. die hem overleefde.

120 4. Mr. MEINTE JEIPS was nog vrijgezel op 21 augustus 1648.te Oudega (SMA X 1, 335). Hij was toen schooldienaar aldaar, later tevens collecteur. Van 1 mei 1659 tot 4 mei 1669 wordt hij in SMA X 1-5 regelmatig genoemd met zijn eerste vrouw Aaltje Hanses, van 9 april 1676 tot 1689 met zijn tweede vrouw Sjoukje Jelles. Op de eerste naamlijst van lidmaten te Zuiderdrachten van 24 mei 1674 komt hij voor "met sijn wijf'. Uit zijn tweede huwelijk wordt op 9 april 1676 een dochter Auck gedoopt. Sinds 1669 wordt hij aangeduid als koopman in Zuiderdrachten, doch veelal nog als Mr. Meinte Jeips. 1c!98is hij mede-eigenaar van stem 24 in Beets en stem 26 in Oudega; van de andere helft zijn eigenaars Jan Riemers, Crijn Hendriks n(omine) u'xoris) en Beern Wierds. Op 28 oktober 1704 verkoopt Meinte Jeips nog land, mandelig met de erven van Tiedger Jeips (SMA U 7, 283). De bezittingen van de broers lagen buiten Boornbergum en omvatten o. a. een watermolen (SMA U 4, 183 en 235). Meint Jeips was een zoon van Jeip Jelles en Taal Clases, die reeds in mei 1617 in Boornbergum woonden (SMA Xal, reg. 10 april 1618). Als broers en zusters worden genoemd: 1. Tiedger Jeips, Boornbergum, gehuwd met Rixt Idses. 2. Bieuwk Jeips, gehuwd met Gielt Jelles. Zie aant. 3. 3. Jelle Jeips, gehuwd met Jouck Feickes. Hij overleed voor 4 juni 1678. 4. Ryckle Jeips, voor 28 april 1648 gehuwd met Auck Keimpes, wed. Molle Egberts (SMA P 1, 134). Hij is overleden voor 4 januari 1662 (SMA P 2, 344). 5. Lieuwe Jeips, Oudeschoot (1657), overl. voor 8 mei 1662 (SMAP2, 355) en gehuwd met Syts Sakes.

5. SJOUKJE BINNES werd gedoopt te Opeinde op 13 juli 1645, zij was gehuwd 1. Oudega 16 juni 1661 met Andries Hanses en 2. Oudega 6 mei 1683 met Mar­ ten Wierds. Haar tweede man wordt ook als "biersteeker" aangeduid, zodat zij blijkbaar het bedrijf van Hans Andries voortzetten. Uit hun huwelijk was op 20 mei 1690 één kind in leven (SMA X6, 179). Na het overlijden van Marten Wierds verkoopt zij op 9 juli 1689 (X 6, 115-134) in vele percelen haar aan­ deel in de erfenis van haar ouders en op 14 september 1689 de brouwerij, de grote brouwketel, etc., afkomstig van Andries Hanses. Sjoukje was een dochter van Benne Alles en Ancke Douwedr. , die beiden overleden voor 22 mei 1654 (inventaris SMA P 1, 359). Zij hadden een land­ bouwbedrijf met o. a. 11 melkkoeien en 4 paarden. Kinderen: 1. Sjoukje, voornoemd. 2. Douwe Binnes, gehuwd met Trijntje Wierds; zie aant. 2. 3. Alle Binnes, Opeinde, gehuwd met Meyns Hedmans. Over deze kinderen waren in 1654 voogden: Hendrik Alles te Sigerswolde (in 1662 Opeinde) en Rinnert Alles te Tjerkgaast (voordien bijzitter Smallin- gerland; overl. voor 3 november 1656 gehuwd met Goi Buwes). Voor verdere voorouders zie SMA P 2, 9 dd. 3 november 1656; P 2, 346 dd. 15 maart 1662 en Xal, dd. 14 januari 1617.

6. Informaties, ontvangen van de heren K. J. Bekkema, P. Nieuwland en H. Zwart hebben een wezenlijke bijdrage geleverd bij het verzamelen van boven­ vermelde gegevens. OANFOLLBMGS EN FORBETTERINGEN OP IT JIERBOEKJE 1977 Aanvulling genealogie RONDEMA

Na de verschijning van de genealogie Rondema (Geneal. Jierboekje 1977, blz. 6 - 16) maakte de heer H. W. F. Aukes te Sneek mij erop attent dat Uitwellin- gerga onder de statie Roodhuis behoorde. Aldaar zijn dan ook de drie kinderen van Wybren Gerrits en JeltjeMichiels gedoopt:

Trijntje, 24 april 1723, meter Rijnske Michiels Michiel, 7 oktober 1725, meter Klaske Michiels Gerrit, 23 juli 1728, peter Pieter Gerrits.

Andere kinderen zijn niet gevonden. Degene die dit soort fouten wil vermijden kan ik wijzen op een artikel van drs. J. Visser, De plaatselijke verspreiding der katholieken in Friesland tot het begin der 19e eeuw, Frisia Catholica XVIII. Hierin vindt men o. a. een over­ zicht van alle staties en een kaart waarop de ressorten zijn weergegeven.

P. Nieuwland.

Forbettering en oanfolling BOUMA

1. Yn it Jierboekje 1977 stiet in treflik artikel: Een Bildtse boerenfamilie, parenteel van Klaas Sipkes Bouma (1765 - 1835).

It is spitich dat de gearstallers mei it setten fan in kop op de genealogy Bouma in flater makke hawwe: de yn generaesje I neamde Pieter Sipkes en Eelkje Ymes binne net de âlden fan Sipke Pi eters fan generaesje II. Noch spitiger is dat, ek nei it trochnimmen fan in great part fan it rjochterlik argyf fan Ljouwertera.rìiel. net fêststeld wurde koe hwa't wol de âlden fan Sipke Pieters binne.

Oer Pieter Sipkes kin noch it folgjende meidield wurde. Hy stoar foar 22 maert 1701. Op dy dei wurde kuratoaren oer Sypke bineamd (RA LWL L3J en wurdt de forstoarne syn guod biskreaun (M 38 f. 126 e. f.). De fâdden wurde bineamd op forsyk fan de fiskael en Watse Ymés, omke fan memme kant. It wurde Jan IJes to Boalsert, sweager fan memme kant, en Feycke Ympkes to Seisbierrum, in healbroer fan heite kant. Sypke is yn syn 14e jier. Yn de biskriuwing stiet dat Tjetske en Sypke neilitten bern binne fan "Pytter Sypkes Stuytsma, mr. timmerman tot Hjelsum" en Eelck Ymes.

Dronryp, des. 1978, Hessel Bierma.

2. Fan de fam. Osinga krigen wy Dirjocnt dat op side 81, ûnder Xr by de bern fan Joukje de Haan oerslein is it fjirde bern:

Riemkje Osinga, geb. Deinum 13 sept. 1946, lerares/diëtiste. Red.

123- YNHÂLD

side

In memoriam E. H. T. Roverts - van Wamel 3

A. de Vries: Genealogysk Wurkforbân, Jierforslach 1977/78 4

J. Visser: Fryske Rie foar Heraldyk, Jierforslach 1977/78 6

K. P. de Boer: Een Pama-boerderij bij de Feanster heide 8

D, J. van der Meer: Lijst van dorpen, voorkomende in de registers van decretale verkopingen (deel 1-3) van het Hof van Friesland 35

Wapenregistraesje: 1. Antonides 2. Bekkema 3. Groenewoud 4. Diepeveen 5. Dykstra 6. Elsinga 7. Van der Velde 8. De Haan 9. Jonk 10. Zwolsman 42

K. J. Bekkema: de Kwartierstaat van Klaes J. Bekkema 52

Hessel Bierma: List fan testaminten yn de argiven fan de Nederge-' rjochten 86

Peter Karstkarel en Pieter Nieuwland: Molenaar 101

Dr. J. A. Kuperus: Nakomelingen van Hans Andries (II) 117

Oanfollings en forbetteringen op it Jierboekje 1977: 1. Rondema 2. Bouma 123