Eenmalige uitgave ter ere van het 15-jarig jubileum van ProgFarm

De Harmsdobbe, Bakkeveen,2 The Netherlands

Flamborough Head at ProgFarm 2010 From left to right: Edo, Marcel, Margriet, ex-member Eddie (who joined us on stage for Captive Of Fate), Koen and Gert

Lyonesse Mostly Autumn High Wheel 5BridgeS Cliffhanger Everon Tantalus Nemo Flamborough Head Salmon Panopticum Credo Odyssice Primitive Instinct After Ice Grey Lady Down PO90 Morphelia Leap Day Sinister Street Karnataka Arcansiel Il Castello Di Atlante Big Big Train Nice Beaver Ghiribizzi Martigan No Name Saens Yesterdays Toyz Twin Age Plackband Splinter Silhouette Lady Lake Mangala Vallis Silver Lining Sunchild / Karfagen Sinkadus Us Casual Silence D’AccorD Gnidrolog Trespass Abarax Harvest Janison Edge Eclat King Eider Introitus Regenesis Odessa Cast Toxic Smile Xang Mangrove Also Eden Moon Safari Sylvan Mindgames Skys

De Harmsdobbe, Bakkeveen, The Netherlands 3

It was a tough decision to stop organizing quality at ProgFarm. Hosting the festival was ProgFarm. For fifteen years the festival was never an issue for the Roozen family but we an important part of our lives and it kept us have to admit they did a wonderful job by busy throughout the year. It was a joy to be being so hospitable, so we would like to part of it and we made a lot of new friends thank them too. and received a lot of positive feedback. So This ProgFarm booklet is bi-lingual: Dutch why stop? and English. Over the years we had a lot of Back in 1997 we never expected our festival foreign visitors and for them we wanted a bit to last so long. We were in our energetic more to read than just the excellent Dutch thirties and eager to find out if we could man- reviews written by Leo Hoekstra for IO- age to stage a festival in the middle of no- Pages, the Dutch maga- where and even draw an audience. After 15 zine. We hope you will enjoy reading this years we feel we should stop at the height of magazine and will keep it as a souvenir of 15 our success. Most of us are now in our fifties years of ProgFarm. and although we are healthy, it must be said:

organizing our festival is a demanding task every November. Margriet, Koen, Marcel, Gert & Edo All the Flamborough Head members are proud of the fact that they were able to invite over 60 prog bands from all over Europe (and even further) to ProgFarm and that they contributed in this way to a lively prog scene in Holland. Two hundred visitors enjoyed the music of these bands every first Saturday of November. A very loyal crowd because most visitors returned to Bakkeveen every year, which added to the intimate atmosphere of our festival. In this way ProgFarm became an annual reunion of proggers. In this ProgFarm magazine, two pages are dedicated to our volunteers as a way to say thanks for all the help we got throughout the years. Without them our festival would not Flamborough Head have been possible. We would also like to thank Dammes Nienhuis (Flamborough Nye Drintsewei 1 Head’s sound engineer) and Peter Verkerk 9243 SE Bakkeveen (G&L) and his crew for the excellent sound The Netherlands [email protected] www.flamboroughhead.nl

Big Big Train at ProgFarm 1999

4

PROGFARM 1997

The first edition

In the early nineties Flamborough Head was formed. We found our rehearsal room at Koen Roozen ‘s farm “De Harmsdobbe” in Bakkeveen. De Harmsdobbe used to be a working farm but when Koen took over, it had already been changed into a camping farm used by school groups in the summer period. At the end of the season, a local Harley Davidson club hired the farm for their annual gathering. They invited some hard rock bands and had a good party with lots of beer. At one of these parties, we came up with the idea to organize a similar event but with pro- gressive bands only.

We had noticed that it was difficult for a prog band to be invited for a gig and instead of complaining, we thought it would be a good idea to start our own festival to change the prog scene for the better. By then, Flamborough Head was still an un- known band without an official cd release. We had released our demo Legend Of The Old Man’s Tree back in 1994 and we were working on our debut Unspoken Whisper but we all felt Flamborough Head could use some more attention. A festival of our own could change our obscure status for the better. We had no experience whatsoever in organizing a festival but this could not stop us. We had some kind of a venue, a farm, and the will to make the best of it.

ProgFarm tent Mark I

What we also had was a lack of money but with a financial loss. Nevertheless we had a we hoped the sales of our debut album wonderful weekend which made it clear we would make up for any deficit. In the sum- had taken the right decision to start our own mer of 1997 we started to invite bands for festival. the first edition of ProgFarm. Because of the tight budget we were limited in our choice. Dutch bands were the cheapest  Lyonesse [NL] option. We had to ask bands to come over  Cliffhanger [NL] for expenses only but fortunately most bands were willing to gig at our festival on  Flamborough Head [NL] these lousy financial terms. In the autumn  Odyssice [NL] of 1997 we started to promote the festival, Andre Cents not knowing what to expect. Around eighty  Grey Lady Down [UK] Big Big Train at Flamborough Head tickets were sold which unfortunately left us ProgFarm 1999

5

werd een instrumentaal, toetsengericht af- son ermee op, maar met de hulp van enkele scheid gespeeld, waarna ook ook het pub- collega gitaristen kon er al spoedig verder liek middels een daverend applaus haar gespeeld worden. Zoals alle bands wist ook waardering voor de vertrekkende muzikant Grey Lady Down, ondanks het late tijdstip kenbaar maakte. Hierna maakten we ons op (tot 1.00 u.), het publiek enthousiast te om de verrichtingen van de thuisploeg te krijgen. Aan het slot van dit verslag is een aanschouwen. Flamborough Head kon ik mij compliment aan de organisatie zeker op zijn nog herinneren als een band met een ne- Odyssice oprog inslag, die op het Day Of Dreams Festival Zwolle acte de presence gaf. De ProgFarm is een initiatief van de Friese band heeft echter een drastische verander- band Flamborough Head en werd dit jaar ing ondergaan. Het repertoire is sym- voor het eerst gehouden in de kam- fonischer geworden. Mede doordat de toet- peerboerderij “De Harmsdobbe” te Bakkev- sen prominenter aanwezig zijn (de band een. Deze boerderij is het eigendom van maakt gebruik van twee toetsenisten), is drummer Koen Roozen en dient tevens als deze verschuiving tot stand gekomen. De oefenruimte voor de band. Het festival op band liet weten deze stijlverandering door te deze landelijke locatie begon, op een nevel- zetten. Ook oud materiaal werd min of meer ige zaterdag, om 15.30 u. met de Neder- in de nieuwe stijl gespeeld. De band gaat landse band Lyonesse. De AOR binnenkort de studio in om haar eerste CD georiënteerde muziek werd door de bandle- op te nemen, die onder de titel “Unspoken den degelijk uitgevoerd. Het voorbeeld van Whisper” door het label Cyclops begin 1998 Lyonesse, de Amerikaanse formatie Kan- uitgebracht zal worden. Naast het titelnum- sas, werd met twee covers geëerd, namelijk mer Unspoken Whisper werden o.a. nog (hoe kan het anders) Carry On Wayward gespeeld Schoolyard Fantasy (handelend Son en Fight Fire With Fire. Het overige over kinderporno) en Xymphonia (genoemd plaats. De ongebruikelijke, maar o zo repertoire bestond uit eigen composities van naar het symfonische programma van Radio knusse locatie werd bezocht door ongeveer de twee jaar geleden uitgebrachte, titelloze, Almelo). Na deze aangename ervaring was 100 belangstellenden. Iedereen werd bij mini CD en enkele nieuwe nummers het de beurt aan Odyssice. Deze band aanschaf van de toegangskaarten voorzien waaronder het goed klinkende Let Life Begin maakt volledig instrumentale muziek met van een programmaboekje met uitgebreide Once More. Dit nummer is een onderdeel duidelijke Camel invloeden. Deze middag informatie over de deelnemende bands en van de composities die binnenkort op de was het debuutoptreden van de band, na het festival. De vijf optredende groepen nieuwe CD te beluisteren zijn. Na Lyonesse het uitbrengen van hun eerste (mini)CD, waren het bezoek allemaal waard. Een pret- was het de beurt aan één van Nederlands Moondrive, een feit. Het optreden was nog tige bijkomstigheid, omdat echt grote namen meest gerenommeerde progressieve bands: twijfelachtig want toetsenist Jeroen van der ontbraken. Tevens kan PROGFARM 97 als Cliffhanger. Men wist deze middag de repu- Wiel was nog herstellend van een griep en een historisch evenement de vaderlandse tatie volledig waar te maken. Naast de oude had een ontsteking in zijn hand. Na het proggeschiedenis ingaan, dankzij het laatste glorie van de eerste CD Cold Steel zoals de toedienen van de nodige medicamenten kon optreden van Dick Heijboer met Cliffhanger “klassieker” Colossus, Remaining Rancour hij, zij het met de nodige hoestbuien, alsnog en het eerste live-optreden van Odyssice. en Kill Your Darlings werd ook nieuw werk, aan de bak. Het volledige repertoire van Hopelijk krijgt Flamborough Head de kans bestemd voor de derde (bijna voltooide)CD Moondrive werd gespeeld en aan de reactie PROGFARM tot een jaarlijks evenement te gespeeld. Nummers als Truth, Burning, The van het publiek was duidelijk te merken dat verheffen, zodat nog meer symfoliefhebbers Artist en het pakkende, instrumentale Sun- ook instrumentale, symfonische muziek een deze sfeer mogen proeven. De enige day Afternoon passeerden de revue en ver- toekomst heeft. Dit optreden smaakte in kritische noot betreft het geluidsvolume hoogden de verwachtingen voor de nieuwe ieder geval naar meer. Het festival werd tijdens de optredens, een veel voorkomend release. Tegen het einde van het optreden besloten door de enige buitenlandse band, euvel bij symfoconcerten. Ook deze keer deelde zanger/gitarist Rinie Huigen mee, dat het Engelse Grey Lady Down. Voor mij was vond de geluidstechnicus het blijkbaar nodig dit het laatste optreden van Dick Heijboer deze formatie totaal onbekend, ondanks de om de geluidssterkte, gedurende een optre- met de band was. Uit de opmerking dat Dick inmiddels drie uitgebrachte albums. Er werd den, op te schroeven. Dit leidde tot klachten meer progressief zou gaan, mogen we op- veel gespeeld van het tweede album Force bij het gehoor(dubbele betekenis). Ondanks maken, dat hij niet verloren gaat voor de en het derde, tevens laatste album Fear. dat ben ik bij een vervolg zeker van de partij progressieve scene in Nederland. Integen- Grey Lady Down speelde in een directe, en ik hoop velen met mij. (Leo Hoekstra in deel, met een nieuw project kan hij een moderne neoprog stijl met zo nu en dan een IO-Pages) toegevoegde waarde zijn voor de sym- keyboard of gitaarsolo. Tijdens het optreden fonische muziek in ons land. Geheel in stijl hield de versterker van gitarist Steve Ander-

6

PROGFARM 1998

The second edition

The second edition. After the success of the first edition of ProgFarm we decided to have another go. In spite of the fact that we had to organize our festival on a very tight budget, we thought it would be a good idea to give ProgFarm an international status by inviting bands from abroad. Sinister Street (and Flamborough Head of course) came from Holland but the rest of the line up was foreign: No Name from Luxembourg, Big Big Train from England and Twin Age from Sweden. The ticket sale increased and ProgFarm was starting to establish its popularity.

Big Big Train No Name

Twin Age

Sinister Street Flamborough Head Twin Age

7

Het tweede PorgFarm festival was een feit. het 15e optreden was. Trouwens petje af Hansson kwam wat geforceerd en overstu- Het succes van vorig jaar resulteerde in de voor drummer Pete Hibbit, die wegens het urd over bij zijn poging de zang van Peter nodige belangstelling deze keer. In plaats vertrek van zijn voorganger zich in enkele Gabriel te benaderen. Ook zijn acteerwerk van de 100 aanwezigen in 1997, liepen nu weken het repertoire van Big Big Train eigen (o.a. het wisselen van kleding achter een ongeveer 200 belangstellenden rond in de moest maken. Vervolgens was het de beurt soort toneelscherm) deed sterk denken aan wederom tot een progboerderij omgetoverde aan het organiserende Flamborough Head. de enige echte Genesis zanger. Toetsenist “Harmsdobbe”. In een goed verzorgd pro- Deze formatie verraste met een aangepaste Carl Johan Kilborn toverde de ene na de grammaboekje was per band een biografie bewerking van het inmiddels overbekende andere Tony Banks riedel uit zijn keyboards, geplaatst wat een goed initiatief bleek, materiaal van de CD Unspoken Whisper. zodat je regelmatig de Mellotron en Ham- omdat de meeste acts niet echt bekend Populair gezegd, de nieuwe uitvoering had mondklanken om de oren vlogen. Al het waren. De opener in Bakkeveen was een meer ballen. Zonder de stijl te verliezen werk dat de band liet horen is terug te oude bekende. Het gerenoveerde Sinister werd de muziek steviger en directer vinden op beide CD’s Month Of The Year en Street betrad het podium. Drie nieuwe leden gespeeld. In de vocalen, verzorgd door Lialim High. Live is Twin Age aanmerkelijk kent de huidige samenstelling, te weten Frits Siebe Rein Schaaf is ook een duidelijke krachtiger dan op de genoemde CD’s en dat Bonjernoor(drums), Roger Vingerhoeds vooruitgang te bespeuren. De band is inmid- komt de muziek van de Zweden, die na een (bas) en Omar Niamut(gitaar). De aan- dels begonnen met het schrijven van nieuwe concert in Finland tijdens PorgFarm hun wezigen werden aangenaam verrast door nummers voor een CD, die eind 1999 moet tweede buitenlandse optreden realiseerden, het dynamische en technisch zeer uitkomen. Een voorproefje was te horen in zeker ten goede. Een geweldige finale van aantrekkelijke spel van de Nederlanders. de vorm van het 15 minuten durende Gar- een zeer geslaagd, oergezellig festival. De Het optreden van Sinister Street bestond uit den Of Dreams, dat handelt over een organisatie is al zijn afspraken nagekomen composities van hun eerste CD The Eve Of schizofrene jongen. Ondanks dat de song (zelfs de mist bleef weg) op het tijdschema Innocence, van de binnenkort uit te komen nog niet 100% speelklaar was klonk het na, want dat had men niet onder controle. nieuwe schijf Trust en enkele covers zoals veelbelovend. Het Luxemburgse No Name Het geluid was, in tegenstelling tot vorig jaar YYZ van Rush en In The Dead Of The Night ging vervolgens zeer voortvarend van start uitstekend en iedereen kon zonder de van UK. Halverwege trok gitarist Niamut een met de up tempo nummers Horizon en De denkbeeldige watten in de oren huiswaarts. snaar kapot. De reparatieperiode werd door Verstand. Daarna koos men ook voor sub- Wat mij betreft is het “Boeren”evenement zanger Olaf Blaauw professioneel opgevuld tieler werk waarin meer plaats was voor PorgFarm een blijvertje. (Leo Hoekstra in IO door het, onder pianobegeleiding, vertolken gitaar- en toetsensoli. Het solowerk van -Pages) van Family Snapshots van Peter Gabriel. gitarist Yves diProspero kwam echter niet Een veelbelovend optreden. Aan Big Big altijd even vlekkeloos uit de speakers. Het Train de moeilijke opgave om de aandacht toetsenwerk van Alex Rukavina daarente- van het enthousiaste publiek vast te gen was weergaloos, wat hij onderstreepte houden. De stijl van de Engelsen stond met een pianosolo halverwege het optreden. echter haaks op die van hun voorgangers. In de afsluiter Battlefield toonde No Name De songgerichte muziek en presentatie zich van zijn beste kant en was de kwaliteit missen avontuur en dynamiek en de stem van de band duidelijk hoorbaar. Tenslotte van zanger Martin Read mist de kracht om werden de spots gericht op Twin Age, de het nodige toe te voegen aan de muziek. Zweedse band die als hoofdact optrad. Het Toch lijkt me dat de band meer in huis heeft wachten werd beloond, want het was dan ze heeft laten horen. Read vertelde nog vakwerk wat die jonge gasten(tussen de 21 dat in het 7 jarig bestaan van de groep dit en 26 jaar)lieten horen. Alleen zanger Johan

8

Frank Blades at ProgFarm 1998 the festival. Forming a third side to the yard but they seemed to have won over the 70 or was the sleeping quarters. Now I, perhaps 80 people still in the hall. […] I almost This was always going to be an interesting naively, thought that "bed and breakfast" missed the start of the No Name set, and weekend, but somehow the whole thing would mean us staying in some quaint rushed in as they opened with a new track reached to new levels of stupidity. It all start- Dutch cottage with comfy beds, hot and cold from their upcoming album The Other Side ed in the long, hot days of summer when running Frauleins and the like. But no - the entitled Horizon. This is an excellent set- Mike Eldon suggested that we share the sleeping quarters were a series of three opener that will also open the new album petrol and ferry costs, and go across to Hol- dormitories with iron-framed bunk beds in […] They had played a very impressive set land for Progfarm 98. Even in July, it rows, thirty to a room. There was heating in with professionalism and aplomb. Behind seemed like a daft idea, but somehow he one room – but not in ours! Add a few toi- the scenes, things were fairly racing along. and Edo Spanninga - festival organiser and lets, showers and parking, and there you People had not realised that the best time to keyboard player with Flamborough Head – had ProgFarm. Glastonbury’s facilities are grab food and beer was when the bands managed to convince me. […] We had a positively up-market in comparison; even were playing, and instead queues were very easy crossing, and after 75 minutes or Strangeway’s prison in Manchester com- forming rapidly in the canteen area between so were driving off the ferry into Calais. We pares favourable – and the prisoners rioted bands. Chatting to Flamborough Head bass quickly found our way onto the road north over the conditions! And it was cold. player Marcel Derix the day afterwards he and set off on the 300-mile journey north. Damned cold. It was a nice day – sun shin- explained how he remembered the start of […] And for those of you who don’t know ing, a few tattered clouds amidst the blue the Flamborough Head set. Clad in apron he where Bakkeveen is, you will find it midway sky – but it was still damned cold! We met was slaving over the oven, churning out between Groningen and Leeuwarden in by Edo and introduced to the few people burgers and hotdogs. Then someone came Northern Holland. For those of you without a already there. […] After a quick look round, over and complained that the toilets were map to hand, imagine driving to the middle we were pointed in the direction of the Prog- flooding. He rushed outside to find the male of no-where and then keep going… Our Café where we demolished the remnants of toilets were totally backed up and rather journey would take us across Belgium and the bands’ breakfast. Any sensible folk than spend an hour or so with his arm down most of Holland. […] What is ProgFarm? would now have disappeared into the dormi- the toilet bowl, he closed them. As he Well, the "festival site" is De Harmsdôbbe tories and tried to grab a few hours sleep rushed back, he realised that the rest of the farm which belongs to drummer Koen before the festival got underway. Of course, Roozen. It is no longer a working farm, and and sensible folk would have been back in makes its money as a campsite during the England, but Tim showed some sense and summer. Last year, Koen and the rest of crashed out while the rest of us circulated Flamborough Head organised the first Prog- round the bands. My first job had more ur- Farm festival. Although the festival made a gency. Seduced by my visions of Dutch Bed slight loss financially, the feedback was very and Breakfast Nirvana, I had not bothered positive, and so the guys decided the have with such trivial accoutrements such as another one this year. The guys had obvi- band was already on stage tuning up. A pillows, blankets or sleeping bags. I stood to ously spent the week converting the farm quick wash and change into stage clothes - look forward to a very cold and uncomforta- into Prog Central for the weekend. The main which I think involved taking his apron off! - ble night unless I could acquire at least a barn was now the stage area with a raised and he was out on stage ready for the set to blanket. I considered killing someone, bury stage and standing room for about 150 peo- start. Somewhere in the second song, he them in the cow meadows and using their ple. […] Behind the stage was the canteen was still wondering who was looking after sleeping bag. Luckily, plan A, which involved where burgers, soup, coffee and beer could the burgers… As hosts Flamborough Head asking Edo, was successful, so murder was be bought. Connecting the two was an en- could have demanded top-slot, but instead not necessary after all. My saviour was closed area that was where the stalls were let Twin Age headline. In front of a home Flamborough Head drummer, the eight foot crowd though, they seemed determined to tall Koen. He was more than happy to lend produce a set to challenge any headline act. me one of his, and so with my future warmth They hit the stage with the opening song guaranteed, I joined the others. […] After a from their excellent debut album Unspoken lunch-break of soep and rolls in the Prog- Whisper. Schoolyard Fantasy, with its strong Café - I think it should have been soup – but Floydian overtones was a great way to start it could have been anything – we dragged the set – it got the fans attention and guar- Prog Cafe Tim out of bed and made our way to the anteed them the largest crowd of the night. It stage to catch the first band of the day, was interesting to see the make-up of the set up. This formed one side of a yard. Op- Dutchmen Sinister Street. […] Next up on crowd. Along with the regular rockers, were posite that was the ProgCafé where break- stage was the still nervous Big Big Train. a handful of children – I assume this was fast was served, and chairs were set up for […] The crowd reaction was pretty good – FH’s various off-spring - mothers and a cou- general relaxation before during and after obviously not a loud as for Sinister Street, ple of older folk too. Netherlands has a

9

much more open view of prog rock, I can tell cluding Mike, was really looking forward to must after a long night’s gigging. But I love you! […] Legend Of the Old Man Tree was the Twin Age set; personally I knew nothing the whole idea of lumps of bread and lumps next up with the whole band playing as tight- about them. […] Having played all the songs of cheese as a breakfast. […] Mike seems ly as I have ever seen any band play live. from Lialim High then played one of their more interested in the chocolate-based food The best way I could explain it is that the earlier songs Emily Dawn from their debut -stuffs and was last seen behind a slice of whole band looked totally at home on stage. album Month Of The Year, as the encore. bread piled high with Hagelslag. […] Break- I suspect that this is in fact the case, and The encore? No way, they were called back fast was a very friendly meal with the band this stage is actually where FH have their from another one and finished the night with Sieberein Schaaf - Flamborough Head A Showpiece In Her Showroom. The crowd Andre Cents -Flamborough Head would willing have kept the guys on stage for the rest of the night, but all good things have to come to an end, and so ProgFarm came to an end. Twin Age had been a real revelation for me. I had been totally convert- ed, and would have rushed off immediately to buy the album, had I not decided to grab a quick chat with Petter first. What a nice members circulating around tables chatting practise sessions! Still, the interplay be- guy! […] I would like to now add a few para- to each other and the few hardened fans still tween guitar and keyboards on Legend was graphs about how we partied on into the remaining. Olaf and his girlfriend joined up a joy to watch and listen to. Flamborough night. Sex and drugs and rock’n’roll life style. and we traded Harry Enfield jokes, prog Head’s set included all seven tracks from How the beer flowed like water until finally it memories and our knowledge of Himalayan Unspoken Whisper as well as two new began to taste like it… I would like to, but to anthropology and politics. Edo and Marcel songs. Corrugated Road was the first of the be honest, Mike, Keith, Tim and I were total- also joined us, and we discussed how suc- new tracks, and this was followed by Heroes ly exhausted. It was only 1-00 a.m., but we cessful the event had been. Once again, the and Childscream from the album. The whole guys had been left slightly out of pocket, but of Flamborough Head’s set has resolved the general feeling was that this had defi- itself into one glorious track to me now. Lis- nitely built on last year’s event. One surprise tening to the album, I am so aware that this had been the t-shirt shortage, But all good was what I was hearing live – the band `are things must end, and we had a long drive so tight and professional that live they pretty and a ferry to catch. Saying our farewells, much reproduce the studio sound. […] we left the ProgCafé and packed. [..] For us, Garden Of Dreams is another new song, it was the 300 mile drive back to Calais.[…] and this was followed by the title track from But the underlying feeling was that we had the album Unspoken Whisper. Edo Span- had had a l-o-n-g day. Amidst temperature had a cracking day – or three days once the ninga opens this with some great piano work that would have frozen the dangley bits off a travelling had been taken into consideration. before Andre Cents joins on guitar. And I polar bear, we retired to the dormitories. I There had not been a duff band amongst the have memories of Siebe-Rein’s lyric: "if we removed my shoes and coat, built a pillow five – everyone had played well and over- fly too close to the sun, we shall burn our out of my spare denims and my towel and come the few technical problems that arose. wings" rippling across the audience. It brings climbed fully clothed into the sleeping bad, Hopefully all the bands had made a lot of shivers as I listen to it now! After the mellow- whispering prayers of thanks to It was too new friends, and it had been worth their time ness of Unspoken Whisper, the band closed cold to sleep…people were coming and playing. Certainly the progfans all seemed to the set in storming style with the aggressive going….tripping over the bags in the corri- have had a good time. And we’ll be back in instrumental Wolves At War. The opening dors…no chance of sleeping…zzzzzzz. I Bakkeveen next year… (Frank Blades. Alter- duet of synth and guitar ripping through the went out like a light and slept like a proverbi- nate View. Progressive Rock Website. No- sound barrier. What a storming set! An en- al log. Daylight, and Tim’s upside-down face vember 1998). core? Well, they did have one song left – from the bunk above awakened seconds Xymphonia, the ten-minute epic, up their later at 10-00 a.m. I leapt out of bed, ProgFarm 1998: collective sleeves. This kinda explains what changed into my running kit and did a quick we were all there for: "Some people say its jog down to the village, had a shower and  Sinister Street [NL] too sophisticated, but it’s more than just a shave before breakfast. Like buggery I did! It  Big Big Train [UK] feeling, a progressive sound with a thousand was still freezing cold, but I did risk a change meanings…" Flamborough Head went off to of underwear without getting frost-bitten  Flamborough Head [NL] tremendous applause. Well, I thought, Twin anywhere too vital. Then it was a rush to the  No Name [LUX] Age are going to have a lot to do to out-do ProgCafé for breakfast. I love Dutch break- that set! Everyone else I had talked to, in- fasts. Orange juice and loads of coffee is a  Twin Age [SW]

10

PROGFARM 1999

The third edition

For our third edition we managed to arrange a special, varied and international line up. Six bands were on the bill. Gnidrolog was added to play a short acoustic set and they joined Lady Lake for a special version of their song I Could Never Be A Soldier. Unfortunately Flamborough Head’s set was shortened due to a power breakdown but luckily that was the only disaster that struck ProgFarm 1999. A fine weekend or, as one of the reviewers summed up: “ Progfarm really was a great weekend and I sincerely hope that this will continue to take place as a regular annual event. A lot of hard work was put in by the organisers, and from the audience's point of view it was effort really well spent. The musicians also went out of their way to talk to the fans and the tone of the whole event was very cordial. Another benefit of this type of event is that it provides a great platform for people from many different countries to get together and forge new friendships while following a common goal.”

Flamborough Head

Gnidrolog

“THIS FESTIVAL LOOKS LIKE BECOMING THE MAJOR FESTIVAL ON THE EUROPEAN SCENE “

Mike Eldon at ProgFarm 1999

The third ProgFarm Festival took place this weekend in Holland & what thin slices of Edam & chocolate sprinkles called Hagelslag....I've a great event this was, even more so than last year. This festival looks waited a full year to savour this meal again...ah I could live in Holland like becoming the major festival on the european scene. The event is permanently! Midday, everyone started arriving & by 15:00 it was time organized by the Dutch band Flamborough Head & they are very lucky, to begin the 1999 ProgFarm. As in previous years, we were treated to as Koen the drummer owns the venue, which was once a farm, hence a wide spectrum of bands from the prog scene - new 90's bands & very the name of the festival. During the year the site is used as a campsite very old bands from the seventies. We had a tribute band, several & is also used for school field trips, hence the accommodation & traditional prog bands, a neo-prog group & a fine symphonic group in facilities are already on site. Thus once a year prog fans can travel to the owners of the event. Never a dull moment was guaranteed....& if the remote north of Holland & feel quite at home with around 150 you found such a moment then there was a wide choice of record stalls "friends" with similar tastes, without being treated as outcasts!. This to keep you busy. […] So six top bands & Bed + Breakfast all for event should be re-named the friendly festival as everyone goes out of around £14!!!! Fuel & the Eurotunnel cost £34 each...what a wonderful their way to talk...thankfully in english to us! The bands wander around weekend for £50! Again we have vowed to come over next year. This chatting & complete strangers will come up & talk. We set off on Friday has become an annual date on our calendars & I thoroughly morning, as we learnt from our long drive overnight last year. Arriving recommend this festival. There simply are no bad points to this in Calais in the afternoon we grabbed some beers (& my £5 bottle of event...even the six hour journey gives four prog friends time to talk & Rum) & made the long six hour trip to Bakkeveen, arriving around listen to music on the way up to Holland. This & last years event will 23:00, just in time to continue in the conversations of those already always stay in my memory as happy occasions. I was sincerely present on the Friday night. It was around 2:30 when we decided we touched by the weekend..amazing!! Memories of my Dutch breakfast better get some sleep for the next day & we were certainly looking will last longer as I came back armed with a whole Edam & a box of forward to the forthcoming events. Breakfast consisted of bread, mega Hagelslag!!

11

borough Head op. Na het eerste nummer keyboardsolo waardoor het spel positief Legend Of The Old Man’s Tree viel de el- werd beïnvloed. Een toegift moest wegens ektriciteit uit. Gelukkig kon het licht weer tijdgebrek achterwege blijven, maar deson- hersteld worden, zodat de meer dan twee danks lieten de Engelsen een goede indruk uur noodgedwongen pauze benut kon achter. Het geduld van de fans van ReGen- worden voor het versterken van de sociale Peter Verkerk van G&L contacten met andere geloofsgenoten. Na dit gedwongen oponthoud vervolgde Flam- borough Head haar optreden, dat echter ingekort werd tot de uitvoering van de nieu- we compositie House Of Cards(eerder dit jaar gespeeld in Hellendoorn) en het inmid- dels van eerdere concerten bekende Gar- den Of Dreams. Jammer dat de band op het eigen festival niet meer kon laten horen, esis werd zwaar op de proef gesteld van- Verlaat vanwege de gebruikelijke zaterdag want de band was lekker op dreef. Daarna wege het late tijdstip waarop de band haar beslommeringen, het begeleiden van een C volgde een unplugged optreden door nie- gedeelte van het festival in mocht vullen. junioren voetbalelftal, kwam onder- mand minder dan de al eerder op de avond Het was het wachten meer dan waard. getekende, met de overwinning op zak geïntroduceerde tweeling Stewart en Colin Tony Patterson vervulde zijn Gabrielesque trouwens, bij het tweede nummer van Lady Goldring, oftewel de kern van de in 1969 rol voortreffelijk met zijn verkleedpartijen, Lake(Cornwall) de concertstal binnen. Het geformeerde progressieve band Gnidrolog. zang en fluitspel. Eigenlijk moet je met de trio wist in Bakkeveen een en ander recht te ogen dicht luisteren en dan is het niet zetten ten opzichte van het optreden in moeilijk om de oorspronkelijke Genesis Uden verleden jaar, want toen gaf een key- gezichten voor de geest te halen. Veel board er de brui aan. Inmiddels heeft toet- klassiekers werden gespeeld, waaronder senist Leendert Korstanje nieuwe instru- Firth Of Fifth, The Musical Box, Supper’s menten aangeschaft waarin een perfecte Ready en Los Endos. Evenals de voor- bas is opgeslagen(nog steeds speelt de gaande bands moest helaas ReGenesis band zonder bassist). Ford Theatre was het ook tijd inleveren en deed dat door The enige nieuwe nummer dat naast het Cinema Show en The Knife te laten ver- bestaande werk werd gespeeld. De instru- De mannen tellen inmiddels 49 lentes en vallen. Jammer, maar er bleef genoeg moo- mentale muziek verveelde geen moment, hoewel de scheiding steeds breder wordt, is over. Het concert werd nog het best maar toch was het slotnummer (van de ogen ze zeer fit. Bij het spelen van reper- omgeschreven door een opmerking van tweede Gnidrolog LP “Lady Lake”) met toire uit de glorietijd van Gnidrolog toonden een toeschouwer, die zei “Ik was vergeten medewerking van de tweelingbroers Stew- de broers zich ware entertainers die geen hoe mooi deze muziek was”. Alle aspecten art en Colin Goldring één van de beste zo moeite hadden de zaal te vermaken. De voor een geslaagd festival waren aanwezig: niet de beste song. Na dit prima Lady Lake goed gevulde zaal kon genieten van een gezelligheid, goed geluid, uitverkocht huis, was het de beurt aan de Zweedse gasten welkome onderbreking van het proggeweld genoeg te eten en diverse CD stands. Zelfs Sinkadus. Deze formatie trad aan zonder die avond. Onvoorstelbaar dat deze man- de stroomstoring kon de sfeer niet celliste Lena Pettersson. Zij verruilde het nen nog optredens deden in het begin van verpesten. Jongens van Flamborough bandleven voor het gezinsleven. Zij heeft de zeventiger jaren met legendarische Head ga zo door en lezers reserveer vol- samen met basgitarist Rickard Biström namen als Genesis en Jimi Hendrix. Daar- gend jaar op tijd, want nu was er al een inmiddels twee kinderen. Men is naarstig op na werd het podium in gereedheid gebracht wachtlijst van ongeveer 70 belangstellen- zoek naar een nieuwe cellist(e), maar deze voor de Engelse band Janison Edge. De den. (Leo Hoekstra in IO-Pages). avond werd gespeeld zonder. Het enige afgelopen zomer trad de band op met overgebleven vrouwelijke bandlid, Linda akoestische sessies ingevuld door Ian ProgFarm 1999: Ågren, wist met haar opgewekte fluitspel Salmon(Shadowland) gitaar, Mike Varty het tamelijk complexe werk van de band (Shadowland/Credo) keyboards en Sue  Lady Lake [NL] een speels tintje mee te geven. Samen met Element zang. Bakkeveen was één van de  Sinkadus [SW] Biström verzorgde zij enkele aangenaam eerste optredens van de volledige band. klinkende duetten. Gedurende dit eerste De songs van het debuut album “The Ser-  Flamborough Head [NL] optreden in Nederland werden vier van de vices Of Mary Goode” werden uitstekend  Gnidrolog [UK] vijf tracks van het nieuwe album “Cirkus” van vocalen voorzien door Sue Element, gespeeld. De twee overige songs kwamen die met haar zuivere stem een groot  Janison Edge [UK] van het eerste album “Aurum Nostrum”. Als stempel drukt op de muziek van de groep.  Regenesis [UK] derde act draafde het organiserende Flam- Een enkele keer liet Varty zich gaan in een

12

PROGFARM 2000

The fourth edition

Mostly Autumn

“Positieve recensies waren hen al vooruitgesneld naar Bakkeveen en de verwachtingen bij de aanwezigen waren hoog gespannen. Het was inderdaad een voltreffer, want het zevental wist het publiek volledig in te pakken”

Xang

“Het krachtige drumwerk […] is de basis voor het uptempo spel van de Fransen”

Everon

“Speltechnisch was er niks mis met het Duitse vijftal, maar het geluid was veel te hard”

Sylvan

“De klasse van deze formatie […] maakte grote indruk op het publiek”

13

De vierde aflevering van het sfeervolle, zanger/toetsenist Siebe Rein Schaaf met de ruimte vluchtte in het gezelschap van velen. knusse en unieke progfestival Progfarm band. Zijn verdwijnen is een behoorlijke Speltechnisch was er niks mis met het werd geopend door de Franse band Xang. aderlating voor FH, omdat hij ook de Duitse vijftal, maar het geluid was veel te Voor mij was het de eerste kennismaking tekstschrijver is. Op zijn afscheidsconcert hard. Zonde, want voor de vier vooraf- met de zo nu en dan sombere powersymfo, was hij bijzonder goed bij stem en zong als gaande bands werd door de ingehuurde die de band produceert. Het krachtige drum- laatste nummer Wait For Sleep van Dream geluidsman een fantastisch geluid geregeld, werk, inclusief dubbele bassdrum, van Theatre, waarbij hij zichzelf op keyboards wat bijdroeg aan de kwaliteit van de optre- Manu Delestre is de basis voor het uptempo begeleidde. Centraal stond ook de promotie dens. Het aanbod van deze man om de spel van de Fransen. Tijdens het optreden, van de nieuwe CD “Defining The Legacy”. eigen geluidstechnicus van Everon te as- waarin men het repertoire van de enige CD Vijf van de zeven tracks van het album sisteren werd geweigerd. Het gevolg was, “Destiny Of A Dream” speelde, werden dia’s werden gespeeld, aangevuld met dat aan het eind van het optreden nog vertoond van schilderijen van Jeroen Bosch Schoolyard Fantasy en Xymphonia van het slechts ongeveer 15 fans in de zaal stond- en Pieter Breughel, die het hierboven ver- vorige album “Unspoken Whisper”. De nieu- en. Erg jammer, want ik had me veel melde sfeertje nog eens benadrukten. Als we composities klonken minder gestroom- voorgesteld van het concert en met mij afsluiter werden twee nieuwe composities lijnd dan het oude werk. Het meest vielen velen denk ik. Dit was de enige smet, buiten gespeeld, Sacrifice en Verdun, die handelen de gedateerd klinkende keyboards van Edo de schuld van de organisatie om overigens, over het zinloze verspillen van mensen- Spanninga op. Een interessante ontwikkel- die op dit fantastische evenement rustte. levens tijdens de loopgravenoorlog in ing. Na het veelbelovende optreden van de Van de vier afleveringen Progfarm had deze Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog. thuisclub was het wachten op het Engelse volledig uitverkochte vierde editie de inter- Ook hierbij werd via dia’s een beeld Mostly Autumn. Evenals de andere buiten- essantste bezetting. Wederom de compli- gegeven van de verschrikkingen uit die tijd. landse bands, was het ook de eerste keer menten voor de organisatie en laten we hen Hoewel de bandleden zelf niet tevreden voor de Engelsen dat ze in Nederland op- succes wensen met de voorbereidingen waren over hun optreden, was het belu- traden. Positieve recensies waren hen al voor het volgend jaar, want het wordt steeds isteren van Xang zeer de moeite waard en vooruitgesneld naar Bakkeveen en de ver- moeilijker om zoveel interessante bands te wist de formatie met hun instrumentale werk wachtingen bij de aanwezigen waren hoog contracteren. Ik raad iedereen aan die van het publiek prima te vermaken. Vervolgens gespannen. Het was inderdaad een vol- plan is in 2001 Progfarm te bezoeken om kon het Duitse Sylvan haar instrumentarium treffer, want het zevental wist het publiek direct bij de start van de voorverkoop kaar- in gereedheid brengen en een mix van de volledig in te pakken. De formatie weet een tjes te bestellen, want dit jaar(2000) was beide albums “Deliverance” en “Encounters” perfecte mix van folk, psychedelica (Pink alles in 12 dagen uitverkocht en kende sym- aan de toehoorders presenteren. Opvallend Floyd) en rock tot stand te brengen. On- foland vele teleurgestelde bewoners. (Leo was het enthousiasme dat de band danks de afwezigheid van de violist bleef er Hoekstra in IO Pages) uitstraalde. Dat had ook invloed op het spel genoeg kwaliteit over om een dijk van een van de Duitsers, die de sfeer van Progfarm concert neer te zetten met opvallende in- heel goed oppikten. In de stem van zanger strumenten als fluit(Angela Goldthorpe) en Marco Glühmann was duidelijk het Duits- Bodhran(Heather Findlay). Laatstgenoemde Engels accent te horen, maar zijn bezield- is tevens zangeres en zingt samen met heid drong deze kleine onvolkomenheid ver gitarist Bryan Josh prachtige duetten. De naar de achtergrond. Het reguliere optreden set bestond uit songs van de beide studio werd besloten met het fraaie Encounters CD’s “For All We Stand...” en “The Spirit Of van de gelijknamige CD en als toegift vol- Autumn Past”, waarbij van het laatstgeno- gden nog het eveneens prachtige titelnum- emde album de nummers Winter Mountain, mer Deliverance van het eerste album en Evergreen en The Gap Is Too Wide het Your Source, onderdeel van het epos En- vermelden waard zijn. Als afsluiter werd op counters van het tweede album. De klasse weergaloze wijze het nummer Comfortably van deze formatie, die herkenbare pro- Numb van gecoverd. Daarna kon gressieve rock speelt, maakte grote indruk men anderhalf uur nagenieten, want zolang op het publiek. Het volgende optreden, van duurde de opbouw van de volledige instal- het organiserende Flamborough Head, had latie van het Duitse Everon. Dit was de een speciaal tintje. Dit festival trad de band bekendste naam van het festival en ook van voor het eerst aan zonder gitarist Andre deze act werd veel verwacht. Met name het Cents, die de band inmiddels verlaten had mooie laatste album “Fantasma” beloofde en vervangen werd door gastgitarist Eddie veel goeds. Na de anderhalf uur begon de Mulder. Overigens complimenten voor band eindelijk te spelen, maar met een Mulder, die zich prima van zijn taak kweet. dusdanig volume, dat ondergetekende al na Het was tevens het laatste optreden van enkele nummers naar een aangrenzende

Eddie Mulder - Flamborough Head 14

Anniversary edition PROGFARM 2001

The fifth edition

Salmon & Margriet Boomsma

Flamborough Head

Karnataka

Salmon Primitive Instinct

15

land. Bassist Pic viel op het laatste moment betere opbouw en daardoor meer afwis- af door omstandigheden en zijn vervanger seling. Er was nu een betere balans tussen

moest na één oefening voor de leeuwen, uptempo en rustiger werk. En zeker niet op wat hij overtuigend deed. Met zijn gitaar de laatste plaats was het uitstekende geluid stuurde Nick Sheridan een keyboard aan er debet aan. Tillison leefde zich weer heer- zodat toch, zij het summier, toetsen te horen lijk uit achter zijn orgel en synthesizers en waren. Het trio speelt namelijk zonder toet- had het duidelijk naar zijn zin. Dat niet ie- senist en dat is jammer, want dat zou live dereen de drukke muziek kon waarderen een completer geluid opleveren. Het reper- bleek uit het ontstaan van lege plaatsen in toir bestond vooral uit materiaal van hun de zaal tijdens het optreden. Toch was de laatste CD Belief, die op twee nummers na band een aanwinst voor het festival. Aan volledig werd gespeeld. Chris Brown viel op Karnataka was de eer gegund om het festi- Progfarm 2001 zal de proggeschiedenis door zijn gedreven drumstijl. Hierna mocht val te besluiten. Het gezicht van deze sym- ingaan als het eerste lustrum van dit het organiserende Flamborough Head de pathieke formatie uit Wales is de lieftallige evenement. In het uitverkochte huis bestond nieuwe bandsamenstelling en stijl pre- zangeres Rachel Jones, die met haar hel- de line-up deze keer uit twee Nederlandse senteren. Afgezien van het, door slecht dere stem herinneringen oproept aan Mostly en drie Engelse bands. De aftrap werd geluid in het water gevallen, optreden in Autumn, die verleden jaar deel uitmaakte gedaan door het Nederlandse Salmon, een België was dit het debuut voor Flamborough van de line-up. Zij wist met haar mimiek het kwartet dat symfonische rock speelt met publiek prima te vermaken. De met Kelt- invloeden van onder anderen Camel en ische invloeden doorspekte progressieve Kayak, maar ook van klassieke meesters. rock sloeg duidelijk aan. Het was jammer, Opvallend was de mooie close harmony van dat de mix van de keyboards niet goed was Jan Jaap Langereis, Gerrit Hoogebeen en afgesteld, want die klonken teveel op de Sven de Haan. Op drie nummers na werd achtergrond. In de studio werd voor het de volledige CD Decade Reference uitge- tweede album The Storm de stem van Ra- voerd waaronder Dancing Bird waarbij chel twee keer gedubd, waardoor driestem- Margriet Boomsma, de vocaliste van Flam- mige vocalen werden geproduceerd die borough Head, een gastoptreden verzorgde. fantastisch klinken. Deze avond had ze deze Vooral in het magnum opus A Second Life PO90 techniek niet tot haar beschikking en daar- With Heart And Soul en het onuitgebrachte PO90 door klonken de songs vocaal wat instrumentale Three toonde de band haar beperkter. Bassist Ian Jones vertelde nog, kwaliteit. De composities lenen zich prima Head 2. Door het vertrek van zanger/ dat de band meestal bij optredens gebruik om samples van Moog, Hammond en Mello- toetsenist Siebe Rein Schaaf en gitarist maakte van twee achtergrondzangeressen tron toe te voegen. Vervolgens betrad Primi- André Cents en de komst van zangeres/ om het origineel zo dicht mogelijk te be- tive Instinct het podium. De stijl van deze fluitiste Margriet Boomsma en gitarist Eddie naderen. Helaas waren ze voor Progfarm band laat zich het best omschrijven als po- Mulder is de sound drastisch gewijzigd. niet beschikbaar. Wel heren en dame van prockprog. De groep bestaat inmiddels 15 Door de toevoeging van dwars- en blokfluit, Flamborough Head op naar het tweede jaar, doet 20 optredens per jaar en speelde het Camel georiënteerde gitaarwerk en een lustrum. Enne, wederom een enorm compli- deze middag voor het eerst buiten Enge- meer prominente rol voor de gitaar ten ment voor de geluidstechnicus. (Leo Hoeks- opzichte van de toetsen klinkt het directer en tra in IO Pages) frivoler. Fraai waren ook de vocale duetten van Margriet en Eddie. Gespeeld werden de klassiekers Schoolyard Fantasy en Garden Of Dreams en de nieuwe songs, die op het ProgFarm 2001: nieuwe album(release begin 2002) te horen zullen zijn, One For The Crow, Old Forest,  Salmon [NL] Old Shoes, Limestone Rock, Daydreams en  Primitive Instinct [UK] Nightlife. Als vierde act vertoonde het onder de bezielende leiding van toetsenist Andy  Flamborough Head [NL] Tillison spelende Parallel Or 90 Degrees  PO90 [UK] haar kunnen. De complexe, dynamische en zo nu en dan funky muziekstijl wordt vaak  Karnataka [UK] vergeleken met Van Der Graaf Genera- tor. In tegenstelling tot het optreden op Sym- fo Vaganza in Zoetermeer bood de set een

16

PROGFARM 2002

The sixth edition

Plackband Nice Beaver Plackband

FH

Saens

FH

Saens MangalaMangala Vallis Vallis

Dammes Nienhuis

17

en Eddie Mulder zijn inmiddels niet meer Dat doet echter niets af van de kwaliteit van weg te denken uit Flamborough Head. Het het gebodene. Golven Mellotron en riedels folky fluitspel van Margriet en ook het aan Hammond blies toetsenist Enzo Cattini de Latimer refererende gitaarwerk van Eddie progstal in. Tot slot werden als toegift twee zijn een wezenlijk onderdeel van het covers gespeeld, het overbekende 21st Cen- bandgeluid geworden. Het fluitspel kwam tury Schizoid Man van King Crimson en het deze avond soms matig door wegens een technisch mankement. Maar evenals voor- gaande jaren stond de band garant voor een degelijk optreden. Er werden twee nieuwe nummers, Higher Ground en Maureen, gespeeld, ook weer composities die uitstekend passen in het repertoire van de band. Later vernam ik, dat de monitoren op het podium niet goed werkten, zodat de De line up beloofde veel voor deze zesde muzikanten geen goede feedback hadden prachtige Impressione Di Settembre van aflevering van de plattelands prog happen- en de eigen stem niet te horen was. Ook de PFM. De propvolle zaal genoot met volle ing. Precies op tijd trapte de Nederlandse daarna optredende Franse formatie Saens teugen. Is dit na Mostly Autumn opnieuw een band Nice Beaver af met haar stevige pro- had daar behoorlijk last van. Deze jonge band die via Progfarm uit de schaduw gressieve rock. Opvallend was het strakke, band speelt gedurfde, complexe prog, die treedt? Heerlijke oersymfo die blijft boeien, al felle drumwerk van Ferry Zonneveld en het niet door iedereen gewaardeerd werd, gezi- lijkt het op…. Ook nu kon men in de pauzes goede gitaarspel van Hans Gerritse. Een en het aantal zaalverlaters. Toch zag je re- terecht bij de keuken, voor onder anderen de optreden wat in goede aarde viel bij het pub- gelmatig mensen terugkomen, als de band inmiddels traditionele prognasi met sym- liek en ook ondergetekende was aangenaam de melodieuze draad weer oppakte en liet verrast. Alleen de solozang van zowel Ger- horen ook die kunst te beheersen. Dat neemt niet weg dat het optreden te grillig was en de muziek chaotischer klonk dan op de CD Escaping From The Hands Of God. Opvallend was het gebruik van een authen- tieke cello door Marine Campedel in een klassiek intermezzo met Pascal Bouquillard die daarin de akoestische gitaar bespeelde. Marine Campedel’s klassieke zang klonk fosaus, en de stands waar de nodige muziek evenals de vocalen van Bouquillard niet kon worden aangeschaft. Gezelligheid alom. Flamborough Vallis zuiver, waarschijnlijk mede veroorzaakt door Het geluid was wederom prima en het hin- ritse als Groeneweg was beneden peil. De derlijke geklets door een optreden heen duetten en de close harmony zang klonken bleef achterwege. Een televisieploeg van echter wel goed. Na deze prima opwarmer Omroep Friesland was druk in de weer om was het de beurt aan de tweede Neder- een impressie van het festival vast te leggen landse band, het Haagse Plackband. De en ook ondergetekende mocht zijn proghart meeste aanwezigen hadden deze ouwe voor de camera luchten. We zullen weer een rotten wel eens bezig gezien en wisten wat jaar moeten teren op deze ruim tien uur, er zou komen: gedateerde seventies symfo. maar de eerste zaterdag in november 2003 Evenals Xang in 2000, maakte Plackband staat al gereserveerd in mijn agenda. (Leo gedurende het gehele optreden gebruik van Hoekstra in IO-Pages) dia’s. De zang van Kees Bik is zeker niet het het probleem met de monitoren. Mooi waren sterkste punt van de band, maar zijn enthou- wel de Midi clarinet bijdragen van Vynce ProgFarm 2002: siasme vergoedt veel. Voor de liefhebbers Leff. Alleen jammer dat het fraaie Requiem van vroeg Genesis georiënteerde symfo was niet werd gespeeld. De uitsmijter was het  Nice Beaver [NL] het genieten geblazen. Een druk bewegende Italiaanse Mangala Vallis, die het gehele  Plackband [NL] Michel van Wassem achter de toetsen repertoire van haar eerste en tot nu toe eni- zorgde voor het stevige Genesis fundament. ge CD The Book Of Dreams speelde. Een  Flamborough Head [NL] Na deze back to the seventies show maak- fantastisch optreden, dat wel een ode aan de  Saens [Fr] ten de gastvrouw en gastheren hun op- hoogtijdagen van het oude Genesis leek. In wachting met hun melodieuze en pakkende bijna elk nummer leek wel een thema van  Mangala Vallis [It] songs. De nieuwe leden Margriet Boomsma deze legendarische band te zijn verwerkt.

18

PROGFARM 2003

The seventh edition

Us Eclat

FH

Odessa

Odessa

Trespass

19

nog een ode aan Frank Zappa. Enkele num- proef gesteld, want na het Israëlische mers werden door improvisaties uitgerekt. geweld was het de beurt aan het Italiaanse Een voorbeeld daarvan was het nummer Odessa. Ook deze groep heeft jazzy ele- Circus van het album Eclat II, dat in een menten in haar spel. Instrumentaal zat het begin en een eind werd gesplitst en waar- goed in elkaar, maar de stem van toetsenist/ Opnieuw een uitverkocht festival en dat tussen de muzikanten zich uitleefden in een ondanks de concurrentie van ProgFever3 in jazzy improvisatie. En improviseren dat De Boerderij te Zoetermeer. Precies op tijd konden ze. Zelfs niet jazz liefhebbers stond- begon de Nederlandse band Us haar optre- en geboeid te luisteren. Het tweede succes den. De muziek was mij volledig onbekend, van het festival was een feit. De organisator, dus ik liet mij verrassen. Drie leden hebben Flamborough Head, stond ook deze keer al een behoorlijk muziekverleden, zij maak- weer letterlijk centraal als derde van de vijf ten in 1975 al deel uit van het Nederlandse bands. De week ervoor waren de Friezen Saga, dat in 1983 werd ontbonden. In 2001 nog te horen tijdens het Nedersymfo Nite was de band terug onder de naam Us met festival in Hilversum. De door het frequenter de CD A Sorrow In Our Hearts, waarvan spelen van de laatste tijd verbeterde podi- zanger Lorenzo Giovagnoli klonk niet erg maar liefst vier songs werden gespeeld. Het umpresentatie was ook tijdens het eigen overtuigend en geregeld overdreven nieuwe album Eamon’s Day werd gepro- festival te merken. Men voelt elkaar beter schreeuwerig. Het toetsenspel was wel de moot met twee nummers. Goed gitaarspel aan en oogt daardoor ontspannen. Natuurlijk moeite waard. Vooral het orgelspel blonk uit. van Peter de Frankrijker met de smaakvolle werd een compilatie gespeeld van de drie Het merendeel van het repertoire bestond toetsen van Ernest Wernars vormen de studio albums met als nieuwtjes de nog uit werk van hun CD Stazione Getsemani. basis van Us. Toch was de spanning merk- onuitgebrachte song Year After Year en een Geleidelijk aan werd de zaal leger, omdat baar, want dit was het eerste live optreden nieuwe bewerking van de F.H. klassieker niet alles even toegankelijk klonk, totdat de van de band sinds jaren en vooral de nieu- Limestone Rock van het album One For The eerste tonen van Child In Time de ruimte we zanger, Stephan Christiaans(sinds 2002 Crow. De zang van Margriet Boomsma en vulden en in een mum van tijd stond de bij de band), leek wat onwennig, maar we- haar fluitspel zijn evenals het veelzijdige progstal weer vol. De Italianen bewezen bij erde zich dapper en zong beslist niet slecht. gitaarwerk van Eddie Mulder inmiddels ver- eerdere optredens ook al uitstekende ver- Opvallend was ook de goed gevulde zaal, groeid met het geluid van de Friese band. tolkers te zijn van Deep Purple songs, zoals want meestal moet de eerste act het met Zelfs de songs van de eerste twee CD’s tijdens het Progsud Festival te Marseille in minder doen. Een goed presterende opener klinken alsof ze door deze bezetting zijn mei 2003. Nu bewees de stem van Gio- gecreëerd. Sfeerbepalend waren de Mello- vagnoli goede diensten, want hij zong de tronsamples, die toetsenist Edo Spanninga teksten zuiverder, dan Ian Gillan momenteel veelvuldig gebruikte. Opnieuw een prima laat horen. In totaal speelde de band vijf optreden. Na afsluiter Year After Year werd covers, één van King Crimson, één van Led het podium in gereedheid gebracht voor de Zeppelin en drie van Deep Purple. Iedere Israëlische band Trespass. Wie dacht dat er keer werden ze weer teruggeroepen door iets in de geest van Genesis gespeeld zou het publiek voor nog een encore. Een pas- gaan worden, kwam bedrogen uit. De jonge send slot voor deze zevende aflevering van driemansformatie (toetsen, bas en drum), ProgFarm, dat deze keer alleen maar hoog- speelt een stijl, die het meest aansluit bij tepunten kende, met voor mij als absolute ELP en The Nice. De klassieke bewerk- hoogtepunt Trespass. (Leo Hoekstra in IO ingen, die regelmatig de ruimte vulden, Pages) waren allen bekend van vroegere uitvoeringen door Ekseption en ook het spel van Trespass verwees, bij deze passages, ProgFarm 2003: in die richting. De spil van de Israëlieten is zondermeer toetsenist Gil Stein, die met zijn virtuoze spel alle aandacht opeist. Evenals  Us [NL] dus. Aan het Franse Eclat daarna de taak Eclat improviseert de band voortdurend en  Eclat [Fr] om het publiek opnieuw enthousiast te ook zij geraakt dan in jazzy sferen. De en- krijgen. Blikvangers van deze band, met kele vocale bijdragen van Stein waren de  Flamborough Head [NL] behoorlijke jazz-fusion invloeden, waren mindere momenten in het optreden. Voor  Trespass [Israel] gitarist Alain Chiarazzo en de saxofonist, sommige toehoorders was het uptempo spel wiens naam me ontschoten is. De heren en het toetsengefreak te veel van het goede,  Odessa [It] soleerden er regelmatig lustig op los. Met maar de meeste konden het wel waarderen. het instrumentale Mr.Z speelden de Fransen Het publiek werd echter nog meer op de

20

PROGFARM 2004

The eight edition

Mangrove Mangrove Mindgames

Flamborough Head

Tantalus

High Wheel

High Wheel

21

of het akoestisch of met volledig instrumen- hoorlijk gevuld. Aan het Duitse High Wheel tarium op het album gaat verschijnen. De de eer om de finale te verzorgen en te Friezen hebben van het Italiaanse label proberen de vermoeide symfomanen nog Mellow Records het verzoek gehad om voor één keer op de banken te krijgen. Afgaand een Moody Blues tribute CD een nummer op op de geweldige laatste CD Back From The te nemen. Dat is Bless The Wings van het Void stond ons veel moois te wachten. Het album Keys Of The Kingdom geworden, dat gekozen repertoire voor deze avond was eveneens in het programma was opge- behoorlijk heftig, maar er werd zo nu en dan nomen en voor het eerst live werd gespeeld. wat gas teruggenomen. Van het laatste Natuurlijk ontbrak ook vaste waarde Garden album werden alleen Void en Try An Error Of Dreams niet. Na het prima optreden van gespeeld. Er werd heel strak gespeeld, wat deze tweede Nederlandse band, was het de vooral te danken was het uitstekende ritme- beurt aan het Belgische Mindgames. Posi- tandem drummer Uli Jenne en bassist Erich tieve berichten van deze band zowel van Kobler. Voeg daarbij de prima stem van hun optredens als van hun debuutalbum zanger/fluitist Wolfgang Hierl(zonder accent) International Daylight waren onze en het functionele toetsenspel van Andreas Zuiderburen al vooruitgesneld. Ze Lobinger en je hebt een superband. Naast Alweer de achtste aflevering van ProgFarm. bevestigden deze berichten door met verve Hierl beschikken ook Kobler en Lobinger In die acht jaar hebben totaal, inclusief het vier composities van hun album te spelen, over een prima stem, zodat regelmatig close organiserende Flamborough Head, 33 waaronder drie zeer lange, Factory Of Illu- harmony werd gezongen. Zowaar een genot bands meegewerkt. Met iedere keer weer om naar te luisteren. Zoals enkele jaren een (bijna) uitverkocht huis mag dit festival geleden Mostly Autumn en Karnataka zich rekenen tot één van de succesvolste werden ontdekt tijdens ProgFarm valt, wat vaderlandse progevenementen. Ook nu mij betreft, dit jaar die eer te beurt aan High mochten weer vier bands, naast het organ- Wheel. Wat een fantastische afsluiter deze iserende Flamborough Head, proberen de band. Ondanks dat er geen grote namen op naar Bakkeveen gekomen symfofans te de setlist stonden, was de kwaliteit van de overtuigen van hun kwaliteit. Eerste in de rij bands in de line up van deze editie van was het Nederlandse Mangrove, dat de ProgFarm uitstekend. Noteer de eerste za- laatste tijd veel optreedt in den lande en dat terdag van november 2005 maar vast in je is duidelijk te merken in hun spel. In gitarist/ sions, Selling The Moon en An Approach To agenda voor de volgende editie van deze zanger Roland van der Horst heeft de band Mankind die samen meer dan 40 minuten nationale symfodag. (Leo Hoekstra in IO een frontman die contact met het publiek klokken. Tevens werden twee nieuwe num- Pages) zoekt door al gitaarspelend tussen het ge- mers gespeeld, namelijk The Benefit Of hoor door te lopen, maar ook op het podium Anxiety en Royalty In Jeopardy. In het is het een zeer beweeglijk mannetje. De laatstgenoemde nummer etaleerde zanger ProgFarm 2004: chemie tussen band en publiek was al snel Bart Schram zijn theatrale kwaliteiten door aanwezig en nummers van de laatste CD als koning ten tonele te verschijnen. De  Mangrove [NL] Touchwood als Fatal Sign, Wizard Of Tunes nieuwe songs beloven veel voor een tweede en afsluiter City Of Darkness vielen samen release. Het goede optreden op deze  Mindgames [Be] met de nieuwe compositie, het bijna 20 mi- aflevering van ProgFarm kan voor de sym-  Flamborough Head [NL] nuten tellende Hidden Dreams, in goede pathieke Belgen wel eens de doorbraak in aarde. Het was duidelijk dat de volgende Nederland betekenen. Vervolgens mocht het  Tantalus [UK] bands er een zware dobber aan zouden Engelse Tantalus aan de bak. Omdat de  High Wheel [Ger] krijgen om Mangrove te overtreffen. Organi- vaste drummer verhinderd was, werd zijn sator Flamborough Head mocht dat als plaats ingenomen door de ex-drummer van eerste proberen. Ook deze band heeft het Grey Lady Down. De muziek van de format- afgelopen jaar veel opgetreden met ie was mij niet bekend en ik liet mij dus ver- uitstapjes naar Engeland en Frankrijk. Bin- rassen. Ondanks positieve berichten over de nenkort gaat de band de studio in om een laatste CD van de band, sprong het vonkje nieuw album op te nemen, dat volgend voor- in Bakkeveen echter niet over. De zang was jaar moet verschijnen. Enkele nieuwe com- matig en vooral de close harmony klonk posities werden deze middag al gespeeld, rommelig. Er werd wel goed gespeeld, maar zoals Mantova, Silent Stranger en het op de één of andere manier klikte het niet akoestische Captive Of Fate. Dit laatste zoals bij de voorgaande drie bands. Toch nummer was een try out, men weet nog niet was de zaal tijdens het optreden nog be-

High Wheel 22

PROGFARM 2005

The ninth edition

Panopticum After

Flamborough Head

PANOPTICUM [BE], AFTER [PL]. FLAMBOROUGH HEAD [NL], MORPHELIA [DE] & ARCANSIEL [IT]

Arcansiel

Morphelia

Arcansiel

Morphelia

23

de ophanden zijnde nieuwe CD, te weten ken. Ook voor het overige repertoire kan The Mirror Labyrinth, The Hall Of Stormy een dergelijke aanvulling geen kwaad. Mooi Oceans en On The Roof. Zanger Kurt op tijd begon festivalsluiter Arcansiel. Van Stwrtetschka, die zeer gespannen was voor de bezetting uit de bloeiperiode van de band het optreden, liet daar tijdens de show wei- (eind jaren 80), met prachtige albums als nig van merken en kweet zich uitstekend Four Daisies en Stillsearching, is alleen van zijn theatrale taak. Mooi om te zien was gitarist Gianni Opezzo overgebleven. Met zijn ontlading na het optreden. Een prima het vertrek van Marco Galletti vedween gro- show. Zoals gebruikelijk was organisator tendeels het geluid van de band. Ik was erg Flamborough Head in het midden gepro- benieuwd hoe de nieuwe samenstelling het grammeerd. Eigenlijk was hun optreden een er live vanaf zou brengen. Opener Holy Wolf CD presentatie, want hoewel de nieuwe CD Suite van het, in mijn ogen, zwakste album pas een week later officieel zou verschijnen, van de band Normality Of Perversion beves- beschikte de band al over een aantal exem- plaren van Tales Of Imperfection voor de verkoop die avond. In tegenstelling tot voor- gaande jaren deze keer geen oude songs, maar werd het volledige Tales Of Imperfecti- on gespeeld, inclusief het prachtige Maur- een en nog een aantal nummers die vorig jaar al werden uitgevoerd, waaronder Silent Evenals verleden jaar bestond de line-up Stranger, Captive Of Fate en Mantova. Toet- van het festival uit voornamelijk onbekende senist Edo Spanninga moest gaan improvi- bands. Alleen Flamborough Head en het seren toen een keyboard er de brui aan gaf, Italiaanse Arcanciel genoten al enige be- maar ook de andere geluidjes deden het kendheid. Toch was de negende editie van uitstekend. De overwegend relaxte muziek tigde mijn gevoel van het genoemde album. deze nationale symfo feestdag weer volledig met de veelvuldige fluitbijdragen van zange- Meer rock dan prog, gemixt met een men- uitverkocht. Precies om 15.00 u. opende de res Margriet Boomsma was weer oorstre- gelmoes aan stijlen en een veel te hoog Belgische band Panopticum het festival. Een lend. Als afsluiters werden twee volledig volume. Helaas bleef de volumeknop tijdens koude start is moeilijk en de jonge Belgen nieuwe composities gespeeld, Don’t Forget het daaropvolgend Angel Of March, een (zangeres Shari Platteeuw is nog maar 18 Us en Panty Liner. In de laatstgenoemde prachtige compositie van het album lentes oud) moesten duidelijk even in hun compositie kon men volop genieten van het Stillsearching, op hetzelfde niveau steken, ritme komen. Bakkeveen was het eerste sublieme gitaarwerk van Eddie Mulder. De waardoor het geheel niet tot zijn recht buitenlandse optreden en ook in eigen land band kan terugkijken op een succesvolle CD kwam. Gelukkig greep de organisatie in en krijgt de band weinig kans om live haar kun- presentatie en try out. De volgende band nam de geluidsman van Arcansiel het ad- nen te tonen. Al snel kreeg men de smaak werd gepresenteerd als een tweede “oude” vies over. Daardoor waren de volgende te pakken en werd het volledige debuutal- Quidam. After… komt uit Polen en ze heeft songs veel genietbaarder. In Angel Of bum Reflection gespeeld met als extra het Quidam bassist Mariusz Ziólkowski in de March werd de gitaar bewerkt met een strijk- nummer Black And Red. Zeer geconcen- gelederen en daarmee houdt de vergelijking stok en in The End werd een vioolsolo ten treerd werd de complexe en gevarieerde nagenoeg op. Ten tijde van de selectie voor beste gegeven. De band mocht nog een muziek aan het publiek voorgeschoteld. ProgFarm bevatte de demo wel Quidam toegift geven en koos helaas voor een twee- Heel mooi was Day After, het korte duet van georiënteerde muziek met zangeres en fluit- de uitvoering van Holy Wolf Suite. Erg jam- gitaar en piano. Ook de close-harmony in spel. Al voor de opname van de debuut CD mer, want ook met een goed volume was Say No More klonk zeer aangenaam. Een Endless Lunatic verliet de zangeres de band het de minste song van het optreden. Ik ben veelbelovende band, die door meer op te en trok men een zanger aan in de persoon benieuwd naar de koers die dit Arcansiel treden nog moet groeien. Met de instrument- van Krzysiek Drogowski. Gitarist Czarek gaat varen. Opnieuw beleefde iedereen een beheersing zit het wel goed. De tweede act Bregier vertelde mij, dat ze toen ook het prima georganiseerd festival dat, ondanks was het Duitse Morphelia. Vorig jaar nog op repertoire hebben aangepast aan de man- de minder bekende namen, één van de de reservebank, maar nu in de basis. De nelijke vocalen. Voor de meeste toeschou- betere was, met dit jaar Morphelia als open- organisatie van ProgFarm nodigt ieder jaar wers dus een verrassing toen de formatie baring. De sound van de vaste ProgFarm een band uit, die in noodgevallen kan inval- haar optreden startte. Toch zetten de Polen geluidsman was weer uitstekend, zodat de len. Het volgende jaar draait die band dan een goede show neer. Ook voor hen was watjes in de verpakking konden blijven. Tij- mee in de vaste line-up. De omgeving was het de eerste keer dat ze buiten de lands- dens de slotwoorden liet Marcel Derix de Ostfriesen dus niet vreemd. Ook deze grenzen opereerden. Jammer was wel, dat (Flamborough Head) weten, dat men voor formatie speelt zelden live en ProgFarm was de instrumentale aanvullingen met toetsen volgend jaar(10 jaar ProgFarm) iets speci- het eerste optreden buiten de landsgrenzen. en fluit op Endless Lunatic niet live gebracht aals wil proberen te regelen. Ik ben be- Na de introtonen van een stukje Planets van konden worden. Alle songs van het album nieuwd, 04 november 2006 staat al gereser- Holst zetten de Duitsers de toon voor hun werden op een degelijke wijze uitgevoerd. In veerd in mijn agenda. (Leo Hoekstra in IO optreden met het imposante Midnightsun, Drogowski heeft de band een uitstekende Pages) waarin sommige passages sterke Saga zanger met een groot bereik, al bevatten de invloeden hadden. Het volgende nummer, Engelstalige vocalen een behoorlijk Pools Love Of An Old Man, kende fraaie toetsen- accent. Toch pleit ik voor een uitbreiding van bijdragen van Günter Grünebast op piano en de bezetting met een fluitist(e), want de orgel. Deze beide songs komen van het studioversie van het nummer Dreams Hang debuutalbum Prognocircus. Daarnaast wer- On Walls(met fluit) heeft daardoor net dat den nog drie nieuwe nummers gebracht van toefje slagroom om het smakelijker te ma-

24

Anniversary edition PROGFARM 2006

The tenth edition

Splinter Ghiribizzi Almost Eden

1997-2006

SIDEBAR TITLE [Tracklist ProgFarm Sampler]

01 Grey Lady Down – The Final Decree 02 Twin Age – In The Well 03 Lady Lake & Gnidrolog – I Could Never Be A Soldier 04 Sinkadus – Positivhalaren 05 Mostly Autumn – Shenanigans PROGFARM SAMPLER 06 Salmon & Margriet Boomsma – Dancing Bird 07 Parallel or 90 Degrees – Embalmed in Acid As a souvenir and to celebrate the 08 Mangala Vallis – Under The Sea tenth anniversary of our festival we 09 Eclat – Tri-Un 10 High Wheel – Try An Error released a sampler with live re- 11 Morphelia – On The Roof cordings of 12 bands that gigged at 12 Flamborough Head – Year After Year ProgFarm.

Flamborough Head Silver Lining

Silver Lining

Yesterdays

Yesterdays (Hu), Ghiribizzi (Be), Flamborough Head (NL), Almost Eden (UK), Splinter (NL) & Silver Lining (Fr)

Silver Lining

25

Al een decennium ProgFarm. De tijd vliegt. weer als derde aan. Omdat men op het om te komen spelen en dat was een goede Ondergetekende mocht alle edities mee- schema was uitgelopen, leverde het vijftal keuze. De nieuwe zanger, Ewout Ongering, maken en heeft daardoor heel wat uurtjes in twee nummers in en begon met het fraaie was nog bezig met het instuderen van de de progstal doorgebracht. Deze keer was er Maureen. De band is ieder jaar een vaste oude songs. Hij werd in Bakkeveen voor de opnieuw een tamelijk onbekende line-up, waarde en kan zich elke keer weer leeuwen gegooid en deed het goed. Zo nu maar dat is de kracht van het boere- verheugen in een zeer enthousiast publiek. en dan kon zijn stem hem niet bijhouden, nevenement. In 10 jaar ProgFarm heeft mij Het veelzijdige gitaarspel, de gedateerde maar dat was ook voor een deel te wijten dat vele verrassingen opgeleverd. Het toetsen, de sprankelende fluitklanken met aan de droge lucht in de progstal. Evenals ontdekken van onbekend nieuw en jong daarbij het functionele ritmeduo en natuurlijk Ghiribizzi speelden de vijf jonge muzikanten talent vind ik vele malen leuker dan voor de de vocalen van Margriet Boomsma zijn voornamelijk een gedreven uptempo set, zoveelste keer de gevestigde orde be- iedere keer weer een plezier om mee te waarbij vier songs van het binnenkort uit te zoeken. Over jong talent gesproken, de maken. ProgFarm zonder een optreden van komen album Dreamers, dat door Jonas eerste act van deze zaterdag was daar een Flamborough Head is ook niet denkbaar. Reingold(Flower Kings) zal worden gepro- goed voorbeeld van. Maar liefst 8 Hongaren Songs als Garden Of Dreams en Xympho- duceerd. In de songs Bioengine en Twist Of vulden het kleine podium. De basis van de nia ontbraken deze keer. Het meeste werk Fate, jamde de band er lustig op los. De band Yesterdays bestaat uit drie voormalige kwam van het laatste album Tales Of Imper- gedrevenheid van de band was duidelijk leden van de ter ziele gegane Hongaarse fection, dat ook het hoogtepunt in de dis- zicht-en hoorbaar en na een uur verliet het band You And I. Drie jonge vrouwen maken cografie van de Friese band is. Helaas vijftal het podium onder een daverend ap- deel uit van de bezetting, waaronder de miste uw verslaggever het optreden van plaus. In tegenstelling tot de negen voor- goed zingende Karola András. Gitarist Ákos Also Eden, maar collega Menno von Bruck- gaande afleveringen van ProgFarm bestond Bogáti-Bokor profileerde zich duidelijk als en Fock was zo vriendelijk hiervan de vol- de lineup deze keer uit zes acts, vanwege leider van de band. De formatie oogde wat gende registratie te verzorgen. Oorspron- het ingekorte optreden van Also Eden. Al- stroef in het begin, maar het valt ook niet kelijk geprogrammeerd voor een compleet leen in 1999 was Gnidrolog als extra gast mee om als eerste act de zaal op te uitgenodigd. Nadat Cast(Mexico) en Wob- warmen. Toch slaagde het achttal daar Yesterdays bler(Noorwegen) zich terugtrokken, werd goed in, want mede door het enthousiaste het Franse Silver Lining bereid gevonden publiek zag je het zelfvertrouwen groeien. om de line-up te completeren. Deze format- Vooral de gitaarsolo van Bogáti-Bokor en de ie baarde opzien met het in 2005 uitge- toetsensolo van Zsolt Enyedi waren in- brachte fraaie album The Inner Dragon. Op drukwekkend. Enyedi coverde nog een één track na werd het volledige conceptal- stukje Rick Wakeman (Six Wives) en het bum gespeeld. Zeer geconcentreerd werd You And I nummer Kelet werd gespeeld. concert, moest Also Eden in eerste instantie de complexe symfo door de Fransen uitge- Een veelbelovende band. Als contrast was afhaken. Hun “last minute” oplossing om voerd. Opvallend waren de professionele daarna het Belgische Ghiribizzi aan de met zanger Huw Lloyd-Jones, gitarist Simon toetsenbijdragen van Pascal Indelicato en beurt. Met pianospelende Bluesbrother Rogers en toetsenist Ian Hodson te komen het prachtige vioolspel van Annie Morel. zonder hoed, Frank Centauri, als zanger en voor een semi-akoestisch concert, bleek Beide zorgden voor de orkestraties, die ook frontman, startten de Belgen met het ongev- een gouden greep. Lloyd-Jones zong zelfs op het album te horen zijn. Maar ook de eer 11 minuten tellende Valleys Of Gold van nog beter dan op het toch al in- gitarist, bassist en drummer waren van het laatste album Pan’ta Rhei, waarvan drukwekkende album About Time en de grote klasse. Zanger/verteller Thierry Spor- trouwens zeven van de negen songs rustige achtergrondtoetsen tezamen met de touche praatte de nummers aan elkaar en kwamen. Het geluid van de band was over- twaalfsnarige gitaar vormden een perfecte gebruikte daarbij verschillende attributen, wegend uptempo en werd zeer krachtig begeleiding voor een aantal stukjes van waaronder enkele maskers. Ook was zijn gebracht. De maar liefst drie toetsenisten About Time, een song die nog op plaat gezicht wit geschminkt. Jammer was het, zorgden voor een goed tegenwicht voor het gezet moet worden en een uitstekende dat de zaal niet meer zo gevuld was als gitaarspel van Dario Frodo. Meer dan haar uitvoering van Peter Gabriel’s Here Comes voorheen. De blijvers hebben echter een voorganger bewerkte de band het publiek, The Flood. De geest van Genesis uit de aantrekkelijke band gezien, die beslist meer dat gretig toehapte. Eigenlijk was het podi- hoogtijdagen waarde rond in de muziek van optredens verdient. Door meer op te treden um wat aan de kleine kant voor de zes druk dit drietal dat voor dit evenement was groeit het zelfvertrouwen en ook de inter- bewegende heren, maar ja dat is ProgFarm omgedoopt tot Almost Eden. Hopelijk blijft actie met het publiek. Ook deze 10e aflever- en het deed niets af aan het prima optre- de band bestaan om te werken aan de ing van ProgFarm was weer een belevenis. den. Bij de volgende act konden de aan- opvolger van About Time! Omdat de hi- Opnieuw waren de thuisblijvers de ver- wezigen weer wat op adem komen, want ervoor genoemde Engelse band een liezers, want juist onbekende bands kunnen het podium was voor de jubilerende organi- ingekort optreden deed, benaderde de or- zo aangenaam verrassen. Tien jaar Prog- satoren van Flamborough Head. Zoals bijna ganisatie de Nederlandse band Splinter vier Farm is het bewijs daarvoor. Op naar de alle jaren trad de Friese formatie ook nu dagen voor ProgFarm met een uitnodiging twintig. (Leo Hoekstra in IO Pages)

26

PROGFARM 2007

The eleventh edition

Abarax Abarax

Casual Silence

Also Eden King Eider Flamborough Head

Cast Cast

27

ganiserende Flamborough Head weer cen- gehalte. De afsluiter dit jaar was een oude traal geprogrammeerd in de line up. Vlak bekende. Na het optreden van verleden jaar, voor de release van het eerste live album noodgedwongen met een akoestische set Live In Budapest. Natuurlijk werd de set van drie leden, mocht Also Eden dit jaar met gestart met het livenummer Russian Rou- lette, dat met het uitbrengen van de live CD nu ook via de CD speler beluisterd kan worden. Tevens werden drie nieuwe com- posities gepresenteerd, namelijk Spring, At The Garden Pond en Waste Of Time, die t.z.t. op het nieuwe studio album zullen verschijnen. De eerste twee zijn instrumen- taal en worden voorzien van fluitspel door Margriet Boomsma. Zoals altijd was de Friese band een betrouwbare vaste waarde een volledige bezetting van vijf man aantre- op het eigen festival. Bij de volgende band, den. De verwachtingen waren hoog gespan- het Nederlandse King Eider, zat een bekend nen na het succes van een jaar geleden, gezicht achter de drumkit. Sinds kort is Koen toen het trio een uitstekende indruk achter Het tweede decennium ProgFarm is gestart Roozen, drummer van Flamborough Head liet. Vooral na de geweldige voorgaande act met de 11de aflevering op 03 november j.l. en eigenaar van de ProgFarm toegetreden lag de lat hoog. De interactie van zanger/ Deze keer geen vijf maar zes bands die de tot dit studioproject. ProgFarm kende dus frontman Huw Lloyd-Jones met het publiek uitverkochte progstal gingen vermaken. Als het podiumdebuut van de formatie. Er was evenals vorig jaar uitstekend. De En- eerste was het de Nederlandse formatie werden vier songs van de in 2006 uitge- gelsen speelden een set van acht nummers, Casual Silence die het podium betrad. De brachte CD Somateria Spectabilis ten ge- waaronder natuurlijk de cover Here Comes Brabanders maken overwegend heavy prog, hore gebracht. Naast het titelnummer waren The Flood van Peter Gabriel, die gevolgd maar zanger Rob Laarhoven kondigde aan dat King Of Ducks, Atlantis ’69 en Exxon werd door een fragment van The Musical dat speciaal voor dit festival de meest sym- Valdez. De band is een aanwinst voor de Box van Genesis. Toen na de tonen van fonische nummers waren uitgekozen en dat vaderlandse progscene en liet een goede Photographs nog om een toegift werd bleek ook. Maar liefst zes van de tien indruk achter met haar melodieuze prog. gespeelde stukken kwamen van hun laatste Daarna werd het podium gevuld met maar album Lost In Life. Duidelijk was te zien dat liefst zeven Mexicanen, of eigenlijk 5 want de band regelmatig optreedt, want de podi- saxofonist/fluitist Pepe Torres komt uit umpresentatie en ook het spel waren Spanje en bassist Flavio Miranda uit Ameri- uitstekend. Opvallend was de zeer goede ka. We hebben het nu over Cast, de band close harmonie waarvan de groep zich re- die al 20 jaar meedraait in het symfocircuit. gelmatig bediende. Een prima optreden, dat Al die jaren onder leiding van de virtuoze veel waardering kreeg van het publiek. toetsenist Alfonso Vidales. Reeds tweemaal Vervolgens was het de beurt aan het Duitse speelden de Mexicanen in Nederland, te Abarax. De band bestaat uit maar liefst weten in 1998 in Uden en in 1999 in Zwolle geroepen, bleek dat het repertoire op was. zeven leden, waaronder de vier familieleden Zanger Dino Brassea heeft inmiddels steun Opnieuw zette Lloyd-Jones Here Comes Grasekamp toetsenist vader Udo en zijn gekregen van vocaliste Lupita Acuña. The Flood in en liet het publiek meezingen. zoons Dennis, André en Michael. Het podi- Samen verzorgden ze de Spaanstalige vo- Gitarist Simon Rogers zette tenslotte Wish um was dus goed gevuld en het was maar calen solo of in een duet. De band bewees You Were Here van Pink Floyd in en werd goed dat de band een rustige podi- een eenheid te zijn bestaande uit zeer tech- daarbij ondersteund door bassist Steve umpresentatie had, dit in tegenstelling tot nische muzikanten. Prachtige solo’s werden Dunn die de akoestische gitaar hanteerde. haar voorganger. De formatie heeft drie afgeleverd door gitarist Claudio Cordero in Zo kende deze aflevering van ProgFarm een gitaristen in haar gelederen, toch is het gi- het nummer El Puente, drummer Antonio slot in de ongedwongen stijl, die ken- taarspel niet overheersend. De licht bluesy Bringas in Door Of The World, bassist Mi- merkend is voor het festival. Het niveau van stem van zanger André Blaeute com- randa in Echoes en Vidales wiens vingers de bands was prima en zoals altijd was het bineerde goed met de heldere stem van zonder ophouden over de toetsen vlogen. super gezellig. Weer een jaartje wachten op achtergrondzangeres Karoline Peucker. De Het was jammer dat het geluid te hard was de 12e editie van het boeren evenement. gespeelde nummers waren bijna allemaal voor het lage plafond, waardoor het niet weg (Leo Hoekstra in IO Pages) afkomstig van het vorig jaar uitgekomen kon en de blaasinstrumenten en de zang album Crying Of The Wales. De Duitsers soms slecht hoorbaar waren. Verder was verzorgden een degelijk optreden. Zoals het anderhalf uur genieten van wervelende gebruikelijk stond het optreden van het or- Zuid Amerikaanse prog van een zeer hoog

28

PROGFARM 2008

The twelfth edition

Five Flamborough Head guitar players at ProgFarm 2008: From left to Right: Hans Spitzen, Eddie Mulder, Andre Cents, Gert Polkerman & Rients Draaisma

The Skys 5BridgeS Credo

Tekst voor

Nemo titelTekst voor ondertitel van sidebar

Dit is een mooie plek om uw product of diensten kort maar effectief te beschrijven.

5BridgeS

29

met zijn gedateerd klinkend toetsenwerk vol voor een volledig warmgespeeld publiek. met Hammond en mellotron. Zanger Piet Eigenlijk hadden de Engelsen dat niet nodig, Roelofsen heeft een perfecte uitstraling voor want ze zorgden voor een fantastische fina- de band. Zijn stijl gaat richting Gabriel en le, waarin entertainer/zanger Mark Colton Fish en hoewel zijn zangkwaliteit matig is, past het toch op de één of andere manier bij Flamborough Head het collectief. Het publiek liet duidelijk haar waardering blijken voor het vijftal, dat terug kan kijken op geslaagd optreden. Als het organiserende Flamborough Head haar optreden begint, weten de vaste bezoekers al dat bijna de helft van het festival erop zit. De Friezen vielen deze avond op door het frisse en sprankelende spel en zangeres Margriet Boomsma was zeer goed bij stem. Iedere F.H. fan was nieuwsgierig naar de eerste ProgFarm van de nieuwe gitarist Gert Twaalf jaar ProgFarm en iedere keer weet Polkerman die techneut Eddie Mulder on- de organisatie weer een interessante en langs opvolgde. En hij doorstond de afwisselende line-up samen te stellen. Deze vuurproef met verve. Zowel zijn spel als keer wist men de nationale progtrots van podiumpresentatie waren uitstekend. De Litouwen, The Skys, als opener naar song Childscream (van het eerste album Bakkeveen te halen. De band speelde niet Unspoken Whisper uit 1998) was onder het onaardig, maar van een formatie die al stof vandaan gehaald en werd op een fan- vanaf 1995 aan de weg timmert mag meer een hoofdrol opeiste met zijn gevatheid, de verwacht worden. De muziek bevat duidelijk interactie met het publiek, zijn presentatie en herkenbare Pink Floyd invloeden en enkele zijn bezielde zang. Alle songs van het in composities werden tot vervelens toe 2005 uitgekomen album Rhetoric werden uitgesponnen. De toetseniste/ gespeeld, aangevuld met oudere nummers, achtergrondzangeres keek alsof ze zich waaronder een medley van het eerste album totaal niet op haar gemak voelde en haar Field Of Vision. Ook werd nieuw materiaal schelle vocale bijdragen deden afbreuk aan gebracht. Credo bewees een goed collectief de goede zangkwaliteit van de eerste te zijn met de nodige ervaring in de gele- zangeres, die helemaal vanuit Polen was deren in de personen van gitarist Tim Birrell komen liften. De drummer deed zijn werk en bassist Jim Murdoch, die al vanaf 1971 uitstekend en nam meerdere malen de band tastische wijze door de band uitgevoerd, actief zijn in de progwereld. Een schitterend op sleeptouw. Als tweede act betrad het waarbij het gitaarspel van Polkerman een slot van een uitstekend geslaagd festival Nederlandse 5bridgeS het podium. zeer positieve invloed had. Na dit prima met vijf interessante bands. Dat organisator Uitgaande van de naam zouden invloeden optreden van de gastheren en dame mocht Flamborough Head een vriendenclub is, van Keith Emerson’s The Nice het meest het Franse Nemo aantreden. De powersym- blijkt wel uit het feit dat alle vijf gitaristen, die voor de hand liggen. Maar nee, het is juist fo van het vrolijke vijftal werd door de ooit in de band voor langere of zeer korte tijd retro symfo in de stijl van het oude Yes en toeschouwers/hoorders goed ontvangen. hebben gespeeld, aanwezig waren. Dat is Een enkeling, voor wie het gebodene wat te typerend voor de sfeer tijdens ProgFarm. stevig was, verliet de progstal en kon de CD (Leo Hoekstra in IO Pages) stands bezoeken of van de traditionele nasi gaan genieten. De Franstalige zang was ProgFarm 2008: beslist niet hinderlijk. De aankondigingen waren echter ook overwegend in het Frans,  5BridgeS [NL] met hier en daar een Engels zinnetje, en dat  The Skys [Lit] was wel lastig. De muziek had wel wat weg van de eveneens Franse band Xang, die  Flamborough Head [NL] enkele jaren geleden op ProgFarm te be-  Nemo [Fr] wonderen was. Alleen speelde die formatie Genesis wat door de formatie wordt uitge- instrumentaal. Het was een genot om het  Credo [UK] dragen. Instrumentaal staat de band als een dynamische optreden van het kwintet bij te huis, met Luke d’Araceno als smaakmaker wonen en de afsluitende act Credo stond

30

PROGFARM 2009

The thirteenth edition

Ice

Leap Day

shirtdesign

- ProgFarmT

Castello Di Atlante

Martigan 31

Voor de 13e keer reisden we af naar het geprogrammeerd. Onlangs brachten de Ferrarotti nam Koen Roozen plaats achter fraai gelegen Bakkeveen, waar we voor de Friezen het fraaie album Looking For John de drumkit. Met het afsluitende optreden van even zoveelste keer de auto parkeerden in Maddock uit en de setlist bevatte veel nieuw het Duitse Martigan keerden we weer terug het weiland bij de Harmsdobbe. Ook nu werk. Begonnen werd met een oudje van naar de hedendaagse prog. De Duitsers holde een jonge telg van de ProgFarmers het eerste album Unspoken Whisper uit vormen een strak musicerend collectief met voor de auto uit om de plaats op de parkeer- 1998, namelijk de klassieker Schoolyard weide aan te wijzen. Na de gebruikelijke Fantasy. Verder werden drie songs van de welkomstgesprekken tussen de CD stands laatste CD gespeeld, te weten Don’t Forget trad de Nederlandse formatie Ice aan met Us, Sleepless Night en het 20 minuten tel- de ondankbare taak om de progstal op tem- lende Looking For John Maddock. Vooral dit peratuur te brengen. Ice ontstond uit de laatste nummer klonk imposant en de lengte voormalige symfonische band Maryson, met was beslist geen handicap, omdat Ardie Westdijk (ex-Differences) in plaats van voortdurend tempowisselingen en breaks toetsenist Wim Stolk. De vijfmansformatie wist na een koude start het publiek steeds meer aan zich te binden. De muziek ligt in een uitstekend live geluid. Daarbij heeft het verlengde van Maryson, maar neigt re- zanger Kai Marckwordt een goede volle gelmatiger naar een steviger aanpak en dat stem, die prima stand hield in het over- is in het voordeel van de band. Mooi was de wegend stevige spel van de band. Solo’s vertolking van het Maryson nummer Hawait van bandoprichter, toetsenist Oliver Rebhan en ook heel fraai was de nieuwe song en gitarist Björn Bisch wisselden het hechte Across The Frozen Lake dat op de volgende bandgeluid af. Vooral het toetsenwerk CD zal verschijnen. Zanger/gitarist Hein van waren ingepast. De meest opmerkelijke drukte een positief stempel op het spel van den Broek kampte helaas met song was de nieuwe compositie The Trap- de mannen. Maar de blikvanger van Marti- stemproblemen. In het begin was daar niets per. Het klonk on-FH. De sfeer was nog gan was uiteindelijk de zeer strak en tech- van te merken, maar naarmate het optreden folkyer dan gewoonlijk en vooral de jazzrit- nisch uitstekend drummende Alex Bisch, die vorderde werd zijn stem zwakker. Toch bleef mes waren verrassend. Het is goed te horen met een wervelende drumsolo het publiek in hij dapper doorzingen. Charl Augustijn ge- dat de band niet bang is om nieuwe paden vervoering bracht. Met dit puike optreden bruikte een elektronisch drumstel en daar te betreden. Volgend jaar komt een nieuwe gaf de formatie haar visitekaartje af en be- moet je van houden. Het klinkt killer dan een CD uit en The Trapper heeft ons erg nieuws- zorgde de goed gevulde progstal een conventionele drum. Dat neemt niet weg, gierig gemaakt naar het resultaat daarvan. prachtige finale. Hoewel er in de dertiende dat Ice een prima begin van het festival Het optreden was in ieder geval veelbelov- aflevering van het boerenspektakel naast verzorgde en de tweede Nederlandse act end. De eerste buitenlanders die we organisator Flamborough Head niet echt Leap Day maakte dankbaar gebruik van het mochten verwelkomen waren de senioren bekende namen in de line up waren opge- opgewarmde publiek. Deze nieuwe Friese van het Italiaanse Il Castello Di Atlante. nomen, was het kwalitatief één van de beste symfoformatie heeft ex-Flamborough Head Deze formatie is al bijeen vanaf 1974 (alleen festivals die ik heb meegemaakt. Bij het gitarist Eddie Mulder en Flamborough Head toetsenist Roberto Giordano kwam in 1982 afscheidswoord van de organisatie werd ons drummer Koen Roozen in de gelederen. bij de club, maar sindsdien is de bezetting beloofd dat er ook een 14e editie gaat Tijdens ProgFarm 2007 maakten de Leap ongewijzigd) en viert dit jaar dus haar 35 komen. Proud to be a ProgFarmer! (Leo Day muzikanten Roozen, toetsenist Derk jarig bestaan. Het was geweldig wat deze Hoekstra in IO Pages) Evert Waalkens en toetsenist Gert van routiniers de toeschouwers voorschotelden. Engelenburg nog deel uit van de éénmalige Werkelijk symfo van de bovenste plank. live samenstelling van King Eider. Men Daarbij presenteerde drummer Paolo Ferra- ProgFarm 2009: speelde deze keer een iets ingekorte versie rotti zich als de clown en frontman van het van de gig in Induna te Drachten enkele stel en profileerde zich als een zeer bek- weken daarvoor. Het was duidelijk te waam drummer. De vintage toetsen van  Ice [NL] merken dat de groep al enkele concerten Giordano en het geweldige vioolspel van  Leap Day [NL] achter de rug heeft, want de optredens Massimo Di Lauro, soms in duet met de worden steeds beter. Vooral het gitaarspel gitaar van Aldo Bergamini, vormen de  Flamborough Head [NL] van Mulder en de zang van Hartevelt bepa- klassieke kern van Il Castello en geven haar  Castello Di Atlante [It] len het geluid van de band. Het blijft een dat typerende Italiaanse zeventiger jaren genot om dit sextet bezig te zien en vooral symfogeluid. Tussen het nieuwere werk van  Martigan [DE] te horen. Hierna kon men zich opmaken de Italianen dook nog het juweeltje Il Saggio voor de derde Nederlandse act, want zoals uit het verleden op, van het debuutalbum gebruikelijk was organisator Flamborough Sono Io Il Signore Delle Terra A Nord uit Head weer in het midden van het festival 1993. Tijdens de voorstellingsronde van

32

PROGFARM 2010

The fourteenth edition

Flamborough Head’s Koen Roozen. Owner of De Harmsdobbe and host of 15 editions of ProgFarm

D’AccorD

Tekst voor

Toyz Silhouette titel Tekst voor ondertitel van sidebar

Dit is een mooie plek om uw product of diensten kort maar effectief te beschrijven.

Flamborough Head Sunchild / Karfagen

33

Voor de 14e editie van het evenement het prachtige epos John Maddock gespeeld. begon zich met te verontschuldigen omdat moest het Duitse Toxic Smile het op het Voor het akoestische Captive Of Faith hij keelproblemen zou hebben. Toch wist hij laatste moment laten afweten vanwege een betrad ex-Flamborough Head gitarist Eddie de hele set af te maken en dat sierde hem. gebroken hand van de gitarist. Haar plaats Mulder het podium en zorgde met gitarist werd ingenomen door de Nederlandse Gert Polkerman voor een fraai akoestisch formatie Toyz, die als eerste aan de bak gitaarduet. Besloten werd met de mooie mocht. Eigenlijk zou de band in 2011 op het nieuwe compositie Lost In Time/Right Here boerenspektakel spelen, want voor die tijd is For A Moment. Een mankement aan de fluit van Margriet Boomsma werd niet ervaren als een spelbreker en geaccepteerd zoals het hoort op een gemoedelijk festival als ProgFarm. Daarna was het de beurt aan Antony Kalugin’s Sunchild & Karfagen. De fantastische Oekraïnse band speelde deze De muziekstijl van de Noren gaat in de richt- avond stukken van beide formaties en het ing van bands als Deep Purple en Black was werkelijk een genot om de bezielde Sabbath. Måge is een entertainer en dat muzikant Kalugin in actie te zien. Maar liefst maakte het optreden mede tot een succes, de release gepland van de nieuwe CD. De zeven muzikanten hadden hun plek gevond- want de formatie oogde wat rommelig na de volledig instrumentale set valt het best te geoliede performance van haar voorganger. omschrijven als powersymfo met zo nu en Sunchild Karfagen Toch bleef het merendeel van het publiek dan een rustmoment. De drijvende kracht staan en beloonde het Noorse collectief met van het kwartet is gitarist Peter van Heijning- een welgemeend applaus. Helaas was het en, die met zijn gitaarsolo’s en presentatie evenement deze keer niet uitverkocht en dat de rol van frontman opeist. De stevige prog zou wel moeten om de organisatie in de viel bij het publiek in goede aarde en Toyz gelegenheid te stellen om ProgFarm ook de kan terugkijken op een geslaagd optreden. komende jaren te kunnen blijven bekostigen. Vooral een goede prestatie omdat vlak voor Volgend jaar de 15e aflevering van het boer- de tijd de reservestatus werd omgezet in enevenement en ik heb gehoord dat het iets een vaste plek in de line-up. Ook de vol- en op het kleine podium. Onder hen de gende act, Silhouette, is een Nederlandse zangeres Viktoriia Osmachko die over een geweldige stem bleek te beschikken. We mogen ook de blinde bayan(accordeon)-, mondharmonicaspeler Sergii Kovalev niet vergeten, want hij voegde met zijn instru- menten voor een groot deel het folkloristisch karakter aan de muziek toe. Het publiek Flamborough Head stond vol bewondering te genieten van dit weergaloze optreden en het was dan ook speciaals gaat worden. Reserveren die niet verwonderlijk, dat kort na het optreden eerste zaterdag van november 2011!!! (Leo alle CD’s waren uitverkocht. Alleen deze Hoekstra in IO-Pages) band. Toetsenist Erik Laan drukt met zijn band was een bezoek aan ProgFarm al spel het grootste en tevens een positief stempel op het groepsgeluid. Voor het overi- ge was het optreden van de formatie matig ProgFarm 2010: en was vooral het basspel erg monotoon.

Op de momenten dat ex-Egdon Heath gi- tarist Aldo Adema ondersteunde met zijn  Toyz [NL] bijdragen in Moods en Another Bed Time  Silhouette [NL] Story klonk het bandgeluid aanmerkelijk Sunchild / Karfagen boeiender. Traditiegetrouw beklom Flambor-  Flamborough Head [NL] ough Head als derde het podium. Tussen de meer dan waard. De uitsmijter van het festi-  Sunchild & Karfagen [UA] soms minder bekende acts vormt zij een val was het Noorse D’AccorD, dat met haar zekerheid, die ieder jaar het eigen festival stevige retro-rock de ondankbare taak had  D”AccorD [NO] kleur geeft. Dit jaar was daarop geen om, na het fantastische voorafgaande optre- uitzondering. Het klassieke Schoolyard Fan- den, het festival af te sluiten. Frontman/Multi tasy opende het optreden en natuurlijk werd -instrumentalist en zanger Daniel Måge

34

THE MAKING OF …..

ProgFarm 1997-2011

35

Every spring we started the preparations for mails with all the bands, discussing technical so far we managed without too many prob- ProgFarm. The first thing we did was listen and other issues. Except for the annual ad- lems. The entrance was guarded by our to all the bands that had applied for a slot in vertisement in IO-Pages, we did not PR the children who checked the tickets and the line up. Over the years we received a lot festival a lot. It would usually sell out very showed the drivers where to park. The visi- of requests from prog bands. ProgFarm quickly and we were afraid that all sorts of tors could see them grow up over the years. became popular, not only by visitors but also last minute visitors would drop by unnoticed. After a long day of music we said goodbye by prog bands. After the final selection, we Apart from the first edition, Peter Verkerk of to half of our visitors, who went home. The contacted the bands and invited them to G&L was responsible for the PA and the other half stayed the night in one of the dor- come over. As we had to organize the festi- sound engineering. After 2002 Dammes mitories. After a short night, one of us was val on a tight budget, we could only offer Nienhuis joined his team. All these years responsible for preparing breakfast. It was expenses but most bands agreed to these they did a magnificent job: in all the reviews one of the charms of ProgFarm to have all terms knowing there is not much money in the sound quality at ProgFarm was praised. the band members and many visitors stay at During the 1999 edition of ProgFarm we had the farm. It gave our festival that intimate some problems with the electricity supply and special charm. Around noon the last of which made us decide to hire a power gen- the visitors would leave, leaving us behind erator the following year and the years to with one giant task ahead of us: cleaning up come. (Jan Dubbe of Lady Lake once asked De Harmsdobbe and dismantle everything us if this was a Van Der Graaf Generator!) that would remind of ProgFarm. By the end For about an hour and a half, there was no of the Sunday afternoon, we would all be electricity so the bands could not perform. exhausted but satisfied with yet another Annual Summer BBQ for PF volunteers We lit some candles and to our great relief, successful edition of ProgFarm. On Monday the audience did not riot but waited patiently, evening we returned to Bakkeveen to re- the prog scene. As we did not receive any chatting and drinking another glass of beer. move the tent. We took care of the financial grants, we depended on the income from the Another proof of the great atmosphere at matters and paid all the bills. The weeks ticket sale and the sale of food and drinks to ProgFarm. In the week before ProgFarm we after ProgFarm we e-mailed the bands all be able to organize the festival. The first started to change the farm into a venue. the reviews and photographs. And then, three editions we suffered a loss but the Every evening we gathered in Bakkeveen to after a short winter, it would be spring again, following years we made some profit which blacken the venue with lots of dark cloth. We time to start focusing on a new edition of we used for the next editions of our festival. arranged the kitchen and stored all the ProgFarm……………………………… After the selection of the bands, we ar- drinks and food. We borrowed a pile of pal- ranged a license with the local council in lets form a local company to create our order to get permission to organize Prog- stage. On Thursday evening the tent rental Farm. In 2002, an inhabitant of Bakkeveen, company came over to pitch the tent after Nasi raised some objections because he was which we installed the tables and the lights. afraid our music would frighten the birds in On Friday the last shopping was done and in the village. He thought ProgFarm was an the course of the day all Flamborough Head open air festival. When he found out that the members and volunteers arrived one by one. festival would be indoors and had already We always invited the bands to arrive on been organized for a couple of years without Friday to have dinner with us and to spend 30 pakken rijst, 250 kg nasivlees, 50 any noise pollution, he apologized and said the evening with some beers. These eve- kg ham, 75 eieren, 20 uien, 400 he had reacted too hastily. Throughout the nings were usually very cozy and they lasted preien, 2 kruiwagens djahe, 2 years, regulations got stricter and stricter, long, sometimes almost too long to be in emmers ketoembar, 2 liter olie. especially those concerning the safety of good shape the next day. For all Flambo- Kook de rijst en laat afkoelen. Bak people. Sometimes the fire brigade came to rough Head members it was always a bit het nasi-vlees en snijd in kleine the farm to inspect the venue and to check if strange to be organizers and musicians on stukjes. Bak de geklutste eieren en we had obeyed their rules. In summer we the same day: busy with the organization, snijd in kleine stukjes. Snijd de ui, organized our annual BBQ to thank all the we did not have the time to focus on our set. prei en ham in kleine stukjes. Hierna volunteers for their hard work and support. For this reason, our ProgFarm gigs were kan het opbakken gaan beginnen. Without them ProgFarm would not exist! definitely not our best ones in our memories. Zet de warmtebron laag en voeg dan After the summer break, we started the tick- The festival started at 15.00 hours. Most de djahe toe. Dan warmtebron weer et sale, we wrote and printed the ProgFarm visitors arrived on time so the opening act wat hoger en voeg de ketjap en het booklet and posted tickets and booklets to was never confronted with an empty venue. nasi-vlees toe. Hierna beetje bij all the visitors who had remitted the ticket Most visitors had to park their cars on the beetje de rijst erbij en bakken. price to our bank account. We also designed field near the farm. Every year we were the ProgFarm T-shirt and we exchanged e- afraid the grass would be too wet to park but

36

VOLUNTEERS

With a little help from our friends

37

FEEDBACK

From visitors & bands

- Rest mij jullie allemaal nogmaals ontzet- aangesproken dan nog zouden we gekomen wonderful event. The most friendly concert tend te bedanken voor een beregaaf week- zijn, al was het maar vanwege de ge- I've ever played at in 25 years...... It has end. De organisatie, de bands, de logistiek; moedelijke sfeer, de vooroorlogse prijzen en been our pleasure. de perfectie benaderd. OK, zelfs de frikadel- het elegante geluid. - Bij deze wil ik jou, Koen, Marcel, Eddie en len! Margriet nogmaals bedanken voor de - Please pass on these THANK YOU'S to all geweldige organisatie van Progfarm. Het involved over the weekend! We all had an 'gezelligste festival van Nederland en om- excellent time & I'm sure we'll always re- streken' was weer af zowel wat betreft de member this weekend. We loved the Dutch programmering, de catering en de ge- breakfast...shame the cheese shop was moedelijkheid. Een knaak voor een pilsje of shut! We were amazed by how friendly eve- een wijntje! Een piek voor koffie of thee! ryone was...I'm sure it wouldn't be so over Kom daar nog maar eens om tegenwoordig. here. Geweldig. Al zouden jullie vijf groepen uit- nodigen die me geen van alle aanspreken, - Bedankt voor de fantastische symfo-dag - We arrived home safely late last night. We dan nog zou ik komen al was het maar voor die jullie mij (en al die andere liefhebbers) had a good journey back. The band had a de gezelligheid. Ook het weer zat dit jaar erg bezorgd hebben. Behalve de muzikale great time at ProgFarm - thank you so much mee; dat is ook wel eens anders geweest.( hoogstandjes was het ook nog eens for inviting us and for looking after us all so beregezellig. Ga zo door ! Het geluid was - Wij hebben enorm genoten van het afgelo- well. Please pass on our thanks to the other best wel goed te noemen, vooral v.w.b. het pen lustrum Progfarm! Organisatie (jullie, organisers. Bakkeveen is a beautiful part of volume (eindelijk eens een keer niet te dus!), geluid, licht en "last but not least" het Holland - a lovely setting for your festival. It hard). enthousiaste luisterpubliek waren onver- was a pleasure to play to such an apprecia- getelijk voor ons! Uniek jaarlijks feest, waar - I need to tell you again how much I en- tive and supportive audience and also to we altijd weer naar uitkijken, of de deelname joyed being at ProgFarm! Thank you very meet up with other bands. The quality of nou actief of passief is! Ga nog vele jaren zo much for organising such a pleasant little music from all the bands was excellent. door! Nogmaals mijn welgemeende compli- festival with such a great vibe and such a - N. and I have been back home for a couple menten voor jullie (nieuwe) Flamborough great line-up of Bands!!! of days now - just about enough to settle in Head muziek! In één woord: GEWELDIG! - Achteraf ben ik blij dat ik me (...) heb laten so thought I'd send you a note. We really - ...... What a way to end another great overhalen om naar Progfarm te komen. Wat enjoyed our holiday in the Netherlands and festival. A festival on which not only the een leuke dag was het. Goede bands, een we particularly enjoyed Progfarm. As I said music is important but also the people that goed geluid en een prima ons-kent-ons- just before we left, it was worth the trip to come to watch this event. I always thought sfeertje. Slechts Everon vond ik tegenvallen, meet you, the band, the helpers, and lots of that it was just a great festival with five acts. maar voor die band kwam ik dan ook niet the other visitors. You took such good care But I was oh so wrong. It is one big meeting (volgens mij deelden meer mensen mijn of us we felt truly at home there. It was also place for people with the same musical inter- mening want het publiek werd met ieder worth the trip to hear all of the bands - it's est. It doesn't matter if they are fans, press nummer kleiner). Verder niets dan lof over not often one gets such a concentrated or musicians. They all come for one thing Progfarm. Wat mij betreft kom ik volgend bunch of entertainment in such a great at- only. Progressive .But the meet- jaar weer. mosphere...... We then went ing of old friends has also become very im- back to Amsterdam and eventually back to - Langs deze weg willen wij jullie bedanken portant. They go to the festival and as an Canada. Thanks again and say hi to Eddie, voor de geweldige organisatie van Prog- extra bonus they see five rather unknown Marcel, Koen, Margarite, and anyone else farm. Jullie zijn er opnieuw in geslaagd pri- bands. Bands that most of the time make we met. ma bands naar het gezelligste progfestival their debut on a Dutch stage. Again the best van Nederland en omstreken te halen. Al - We have arrived safely back in Yorkshire, festival around in the Netherlands. zou het aanbod ons totaal niet hebben ...... Thank you for having us at your

38

Bron: IO Pages BIJ JUPITER

Door Antonie Deelen

Onlangs was ik toevallig en geheel onbe- de tijd stil is blijven staan. De formule blijft geldig toegangsbewijs, maar niemand die doeld getuige van een gesprek tussen twee ongewijzigd, heet dat in moderne zakentaal. daar om maalt. Je hebt ook geen stempeltje oude mensen. Ik ving niet alles op, maar wát Maar in Bakkeveen kennen ze helemaal op je hand nodig en voor het parkeren van ik hoorde ging over het frontaal tegenkomen je voertuig wordt geen heffing gevraagd, net van de maatschappij. De één gaat hard zo min als voor de toiletten. Je vindt hier vooruit, de ander achteruit. De achterstand geen chagrijnige garderobejuffrouwen met wordt daardoor met de minuut groter. De een tegenvallende omzet, simpelweg omdat oudjes wekten sterk de indruk dat zij een er geen garderobe is. Je ziet hier geen mini eventueel afscheid als een soort bevrijding Rambo’s die iedere bezoeker met norse blik zagen. Ik kan me daar best iets bij voorstel- de toegang tot het complex verschaffen, om len. De samenleving verandert in sneltrein- hen bij de eerste de beste scheef geplaatste vaart en wordt steeds beklemmender. In alle voetzool ongenadig en met ijzeren discipline opzichten worden we ieder jaar verder in geen formules. Men heeft hier iets goeds op onze vrijheid beperkt. Overal duiken nieuwe poten gezet en dat blijft zo. Vijf relatief kleine regeltjes op om ons te vertellen wat we niet bands mogen hier tegen onkosten- en wat we juist wél moeten doen. En hoe vergoeding laten horen wat ze in huis heb- het ook gewend of gekeerd wordt, het kost ben en dat is meestal ruim voldoende om altijd geld. Zowel de Overheid als het bed- enthousiaste reacties bij het trouwe publiek rijfsleven zoeken naar ‘kansen’ om ons fi- op te wekken. De middelste band is altijd het nancieel de duimschroeven aan te draaien. plaatselijk beroemde Flamborough Head, Er is geen saamhorigheidsgevoel meer, dat inmiddels ook al weer vijf jaar in iedereen denkt enkel aan het eigenbelang. ongewijzigde bezetting actief is. De show is Heel Nederland lijkt in de wurggreep van de ieder jaar hetzelfde, je zou de voetstapjes weer naar buiten te werken. Net zo min zie individualisering op de vloer kunnen schilderen. Alleen de je hier met dik glas beveiligde loketten, en de commer- songs kunnen wel eens wisselen. Van het caissières die converseren via intercoms of cialisering. Heel podium stap je zo de keuken in, die op afstand te openen deuren. Dit zijn Nederland? Nee, trouwens ook al jaren dezelfde kaart biedt: uitvloeiselen van de hedendaagse tijd die één klein dorpje het broodje frikadel, kroket of hamburger en een gevoel van veiligheid moeten blijft dapper de portie nasi. Dat hoort bij Progfarm als opwekken, zowel bij het personeel als bij de w e e r s t a n d Kanis bij Gunnink. En je hoeft niet extra te bezoekers. Maar Bakkeveeners kennen dat bieden en laat betalen voor een klodder mayo of ketchup. gevoel van nature, weten niet eens dat er z i c h n i e t iets bestaat als criminaliteit of vandalisme. onderwerpen. Dit soort termen zijn hier nog niet van toe- Het dorpje bevindt zich helemaal in het passing, je hebt zelfs het gevoel dat je je noorden en wordt door de plaatselijke auto hier niet hoeft af te sluiten. En nooit is bevolking Bakkefean genoemd. Achter in hier ook maar één wanklank te bespeuren. het vredige stadje ligt kampeerboerderij De Waar vindt je zoiets nog? Daarom is Prog- Harmsdobbe. Ieder jaar aan het begin van farm uniek. Het is in ieder geval meer dan de novembermaand komen hier progliefheb- zo maar een festival waar vijf bands optre- bers uit alle windstreken samen. Dat den. Progfarm is ook een beetje het voor gebeurde dit jaar al weer voor de tiende De ingangscontrole wordt hier geregeld door één dag terugkeren naar een tijd waarin het keer op rij. In al die tijd is hier nauwelijks iets kinderen, op een wijze die past bij hun leven nog simpel was. Vrijheid blijheid, ons veranderd. Ja, de centrale ontmoetingstent leeftijd. Even iets laten zien wat op een pro- eigen Woodstock in het klein. Dat is waarom heeft voor het eerst raampjes gekregen, grammaboekje lijkt en het festivalterrein ligt ik ieder jaar uitkijk naar die dag, zelfs als de maar dat was dan ook het gesprek van de uitnodigend voor je open. Er zal ook best bands even wat minder zijn. Progfarm forev- dag. Verder heb je hier nog het gevoel dat wel eens iemand tussendoor glippen zonder er. Yeah.

39

Anniversary edition PROGFARM 2011

The fifteenth and last edition

40

Anniversary edition PROGFARM 2011

The fifteenth and last edition

Flamborough Head

Flamborough Head

Flamborough Head Flamborough Head

Moon Safari

Tekst voor

Harvest Harvest titel Tekst voor ondertitel van sidebar

Dit is een mooie plek om uw product of diensten kort maar effectief te beschrijven.

Toxic Smile Introitus

41

Het leek wel of de natuur zich aanpaste Friese collectief. Ook Flamborough Head zijn Duitstalige humoristische opmerk- aan deze gedenkwaardige zaterdag, speelde haar bijdrage van de jubileum cd ingen. Daarbij beschikt hij over een olijke waarop het fenomeen ProgFarm voor de van Progwereld getiteld Rixt Fan‘t Oerd en kop en daar weet hij nuttig gebruik van te vijftiende en laatste keer een aantal prog- dat is het enige Friestalige nummer van de maken. De formatie produceert een soort fans naar Bakkeveen trok. Het was een cd. De song ligt geheel in de lijn van het Duitse powerprog, die we eerder ook bij de prachtige herfstdag, een finale van Prog- bandrepertoire. Aan het eind van het optredens van haar landgenoten Morphe- Farm waardig. Na twee magere be- optreden bedankten toetsenist Edo Span- lia, High Wheel en Everon hoorden. zoekersjaren, was de editie 2011 volledig ninga en bassist Marcel Derix de be- Stevig, gedisciplineerd spel met de goede uitverkocht. Veel bekende proggezichten zoekers en de vrijwilligers voor hun jaren- zang van Larry en gevarieerd toetsenspel die, om wat voor reden dan ook, één of lange trouwe inbreng. Een speciale pluim van mede-oprichter Marek Arnold, die zo meer afleveringen van het boere- kregen de geluidsmensen, die 15 jaar lang nu en dan ook de saxofoon een toontje nevenement aan zich voorbij lieten gaan voor een perfect geluid zorgden en dat mee liet blazen. Het publiek reageerde waren deze dag aanwezig. Ook nu deze avond nogmaals demonstreerden. enthousiast op het spel van het vijftal en bestond het programma uit vijf optredens Vervolgens was het de beurt aan de de groep moest nog geloven aan een van diverse Europese bands. Het Spaanse Zweedse progressieve tegenhanger van toegift. Na deze Duitse bijdrage mocht het Harvest mocht aftrappen. De Spanjaarden Zweedse Moon Safari haar kunnen tonen. hebben een Nederlandse inbreng in de Ook deze formatie zette een strak optre- persoon van de Groningse zangeres den neer. In eerste instantie maakten de Monique van der Kolk, die al geruime tijd Zweden geen deel uit van de line-up. Toen in Spanje woont. Wel gemakkelijk bij de het Noorse Wobbler uitviel, werd Moon aankondigingen. De formatie speelde ma- Safari bereid gevonden om de opengeval- teriaal van haar debuut album Under- len plek op te vullen. Het werd een ground Community en ook enkele nieuwe prachtige ProgFarm finale. De zes leden composities voor een album dat volgend van het Zweedse collectief, dat ooit jaar gaat verschijnen. Mooi was ook de de Kelly Family, Introitus. Deze formatie ontdekt werd door The Flower Kings, Nederlandstalige bijdrage De Stille Zwerv- bestaat uit vader Mats Bender (toetsen), zingen allemaal en tijdens het optreden er dat werd gecomponeerd voor de jubile- moeder Anna Bender (zang), zoon Mattias viel de mooie close harmony al op. Vooral um cd van 10 jaar Progwereld, waarop (drums) en dochter Johanna (percussie en keyboardist Simon Åkesson heeft een negen Nederlandse bands en één zang). De overige drie muzikanten zijn fantastische stem en daarnaast weet hij op Spaanse, Nederlandstalige songs pre- goede vrienden van de familie. Deze uitstekende wijze de toetsen te bespelen. senteren. Volgens mij de eerste keer dat zeven mensen produceren fantastische, Ook de slotact ontkwam niet aan een tijdens een ProgFarm optreden een Neder- boeiende progressieve rock. De ene keer toegift en men nam afscheid met twee landstalige tekst klonk (en dat door een heel gevoelig en intens en vervolgens heel prachtige staaltjes van a capella close Spaanse band). Harvest begon wat on- stevig en uitbundig. Anna beschikt over harmony. Een heel speciaal slot van 15 wennig, de twee eerste nummers klonken een prachtige, volle stem die moeiteloos jaar ProgFarm. De bezoekers hadden de wat vlak, maar daarna werd het spel over- alle toonhoogtes van het instrumentarium mogelijkheid om in een Man Bijt Hond tuigender en Monique moest soms alle volgt. Henrik Björlind is het manusje van babbelbox iets te zeggen over hun ervar- zeilen bijzetten voor voldoende volume om alles en pakt zo nu en dan de viool en wat ing met ProgFarm. De organisatie beloof- mee te kunnen met het bandgeluid, zoals vaker een fluit. Daarnaast speelt hij extra de met het resultaat wat te zullen doen, in Roundabout en The Machine. Het toetsen en extra gitaar. Tussen al het zoals mogelijk Youtube beelden op de site. Spaanse collectief bleek een goede open- proggeweld werd ruimte gemaakt voor een Met gemengde gevoelens gingen velen er. Meestal verzorgde het organiserende zeer emotioneel gedeelte in het nummer huiswaarts. Aan de ene kant was er de Flamborough Head het derde optreden, Soulprint, dat is opgedragen aan de moed- voldoening van weer een geslaagd festival maar nu betraden de Friezen door omstan- er van Anna die enkele jaren geleden en de andere kant het idee dat het de digheden gedwongen als tweede het podi- overleed. Heel indrukwekkend. Dit was het laatste keer was. Maar deze 15 jaar pakt um. Al geruime tijd is de band bezig met eerste optreden van Introitus buiten Zwe- niemand ons meer af. Ondergetekende de opnames voor een nieuwe cd, maar die den en het is te hopen dat er meerdere was in de gelukkige omstandigheid om alle zal niet eerder dan volgend jaar worden gaan volgen, want de Zweden verdienen 15 afleveringen bij te kunnen wonen. Daa- gepresenteerd. Wel speelde de groep al het. Als vierde act mocht de reserve band rom ook van mijn kant een woord van dank enkele nieuwe songs, het instrumentale van vorig jaar, het Duitse Toxic Smile, aan alle mensen die ProgFarm mogelijk Dancing Ledge en I’ll Take The Blame, als proberen het publiek voor zich te winnen. hebben gemaakt en zoveel progfans vele primeur. De opener van het optreden was Daar hadden de Duitsers totaal geen aangename uurtjes hebben bezorgd. The Trapper. Dat is een stevig rockend moeite mee. Frontman en zanger Larry B. Hopelijk komt er een vervolg in wat voor nummer en de band klinkt hierin soms was zeer nadrukkelijk aanwezig en wist vorm ook. De tijd zal het leren. (Leo lekker jazzy. Een nieuw gezicht van het het publiek al snel voor zich te winnen met Hoekstra in IO Pages)

42

43