Bouwen Alleen Is Niet Genoeg " MET VERDER BIJDRAGEN VAN Willem Heesen & Lobke Zandstra
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
POLITIEK WETENSCHAP ESSAY 3 2018 PETER BOELHOUWER De toekomst van ons wonen WIM DERKSEN Uniek en geborgen wonen FRANCINE HOUBEN & ARMAND PAARDEKOOPER OVERMAN Ver weg is het nieuwe dichtbij !Bouwen alleen is niet genoeg " MET VERDER BIJDRAGEN VAN Willem Heesen & Lobke Zandstra LEO VAN DER WEES Publiek geld = publieke informatie = publieke toegang KATI PIRI & LILIANNE PLOUMEN Mensenrechten in Marokko A SOCIALISM PAS GETROUWD STEL, MAN MET WONINGNOOD-HOED, FB JAARGANG 75 NUMMER 3 JUNI 2018 OMSLA EELDING E & DEMOCRATIE 3 Redactioneel Meegaan met de tijd G © 4 Column Menno Hurenkamp Meebewegen FOTO BEN VAN JAARGANG Bouwen alleen is niet genoeg 7 Peter Boelhouwer De toekomst van ons wonen 7 5 M 14 Francine Houben & Armand Paardekooper Overman Ver weg is het nieuwe dichtbij NUMME 19 Wim Derksen Uniek en geborgen wonen / EERENDONK 21 Column Willem Heesen Een stad voor iedereen R 3 22 Lobke Zandstra Dromen van een duurzame stad JUNI K RAAI 2 AH 0 Column 1 26 Kati Piri Lilianne Ploumen Mensenrechten in Marokko F, COLLECTIE & 8 P 27 Leo van der Wees Publiek geld = publieke informatie = publieke toegang 31, ANSTRAAT 36 Dirk Achterbergh & Kees–Jan van Klaveren Wie is de patiënt? 45 Rob Wolvers De moeizame verhouding met de krijgsmacht IISG A , Linkse waarden 1949 MEI 23 MSTERDAM, A 52 Teun Dominicus Ga je mee verdwalen? ( MSTERDAM 56 Yourik Malet Sociaal-democratie als bindingsmiddel van de samenleving 61 Naomi Woltring Sluitstuk van linkse waarden CC 66 Column Klara Boonstra Macht aan de nieuwe collectieven BY- SA 2.0) ISSN 0037–8135 3 Redactioneel Meegaan met de tijd Sociaal-democraten in Engeland hebben moeite mee te bewegen met de veranderende wereld om zich heen, blijkt uit het verslag dat Menno Hurenkamp maakte van een bij- eenkomst van Labour-vernieuwingsbeweging Momentum. Dat lijkt niet alleen een pro- bleem te zijn voor Engelse sociaal-democraten. Maar het is nu ook weer niet zo dat er geen vernieuwing plaatsvindt. Neem de Data vak- bond, waar Klara Boonstra dit nummer van verhaalt. Een oud antwoord (een vakbond om tegenmacht te organiseren) op een nieuw probleem (het misbruik dat techgiganten als Google en Facebook maken van hun economische en politieke macht). Ook de drie jongeren – Teun Dominicus, Yourik Malet en Naomi Woltring – die in dit nummer schrijven over ‘linkse waarden’ zoeken naar nieuwe antwoorden op oude op- gaven, zoals het organiseren van solidariteit. Wat betreft wonen – een onderwerp dat dit nummer veel aandacht krijgt – hadden sociaal-democraten altijd een succesverhaal. Maar ook hier is de wereld veranderd. Alleen het bouwen van heel veel huizen is niet genoeg om iedereen een kans te geven op een geschikte en betaalbare woning, stelt Peter Boelhouwer. Francine Houben & Armand Paardekooper Overman geloven in de kansen die moderne technieken bieden voor een sociale en duurzame leefomgeving, voor arm en rijk wereldwijd. Andere bij- dragen over de toekomst van ons wonen komen van Wim Derksen (het belang van ‘ge- borgenheid’ in steden), Willem Heesen (over de rol van gemeenten) en Lobke Zandstra (over het Haags Klimaatpact). Verder deze S&D: Leo van der Wees ziet open access – het vrij toegankelijk zijn van in- formatie die met publiek geld tot stand is gekomen – eindelijk van de grond komen, Dirk Achterberg en Kees-Jan van Klaveren waarschuwen dat linkse partijen een ‘rechts mens- beeld’ aanhangen als ze over de zorg beslissen, Rob Wolvers wijst op het ontbreken van een visie op de krijgsmacht en Kati Piri & Lilianne Ploumen vertellen waarom ze naar het Marokkaanse Rif-gebied afreisden. S & D Jaargang 75 Nummer 3 Juni 2018 4 Column Meebewegen Door Menno Hurenkamp en allerlei heel en half gelieerde denktanks; dat Redacteur van S&D en politicoloog aan de UvA het kortom een politieke machine van jewelste is. Waar dus een zoveelste intellectueel met een geinig boekje nog net wat minder serieus geno- Op een zaterdag in mei neem ik de trein van men wordt dan in Nederland. O ja, en het is dus Londen naar Bath. Het is warm. Je zou dagjes- zonnig, er is een royal wedding op de telly en mensen richting zee verwachten. Maar ik ben Bath is niet echt een Labour-stad, eerder het alleen. Allicht omdat vandaag het huwelijk Bloemendaal van Engeland. Toch ziten er ruim plaatsvindt tussen Harry en Meghan, tussen dertig mensen in het zaaltje. een blauwbloedige edelgermaan en een verte- Reuze interessant vinden ze het dat ik uit genwoordigster van de Hollywood-adel, tussen Nederland kom, maar niet heus. Je weet direct een troonopvolger van de Engelse kroon (welis- weer waarom Corbyn geen poot uitstak om waar de zevende in rij maar toch) en een doch- Groot-Britannië in de Europese Unie te hou- ter van een Afro-Amerikaanse moeder en een den. Zijn achterban is met andere dingen bezig, goudeerlijke trailerparkbewoner. Je bent niet zoals onbetaalbare huizen (klopt), armoede en goed bij je hoofd wanneer je dat niet op televi- werkloosheid onder jongeren (valt mee, maar sie gaat kijken – uit sociologische interesse al- het flexwerk niet) en voedselprijzen (niet veel leen al. En dat ik inderdaad niet goed bij mijn anders dan bij ons). Corbyn bedient ze niet per- hoofd ben blijkt ook doordat ik in Engeland de fect, want hij boekt geen grote winst. Maar hij trein neem. Het geplande ritje van 1,5 uur met bindt wel veel nieuwe mensen aan zich. En één keer overstappen wordt 3,5 uur met drie Europa, ach. Engelsen denken sowieso liever keer overstappen, onderbroken met een busrit- niet aan het buitenland. Als ze met het pistool je door wat Hobbitdorpjes omdat een spoorlijn op de borst een ander land moeten noemen, dicht is. Bij wat ik nadien over privatiseringen beginnen linksige types ten einde raad over denk, verbleekt Jan ‘Tomaat’ Marijnissen tot Palestina. Dichterbij lukt niet. Hoe kun je nou Frits Bolkestein. een progressieve beweging willen zijn en zo Uiteindelijk brengt de reis me toch bij een navelstaren, vraag ik me hardop af, waarom bijeenkomst van de Labour-vernieuwings- zijn jullie trots op dat provinciale? Maar de tijd beweging Momentum. De schrijver Mark is te kort om een goed antwoord te krijgen. Perryman presenteert er zijn boek The Corbyn Licht geërgerd over de zelfgenoegzaamheid effect. De essays brengen scherp in beeld hoe reis ik terug. Gelukkig is er de taxichauffeur, het kan dat een oude man met tamelijk radica- wereldwijd redder van het korte stukje, en nu le ideeën opeens de macht in de Labour-partij ook nog van de Engelse eer. Hij zegt: ‘Gisteren in handen krijgt. Ik wil weleens zelf horen hoe was de finale van de Engelse voetbalbeker, ‘de achterban’ daarover denkt. Voor het begrip Arsenal-Chelsea. Sáái. Ik heb van ellende naar van de lezer moet wel worden opgemerkt dat het huwelijk gekeken. Maar dat was móói, Labour zich verhoudt tot de PvdA als De Bijen- man! Mijn vrouw zat te huilen. Weet je dat ze korf tot een kringloopwinkel; dat binnen La- half zwart is, die Meghan? Ze had een gospel- bour over elk denkbaar maatschappelijk thema koor bij zich! Elton John keek ernaar alsof-ie tientallen elkaar actief bestrijdende werkgroe- in de poep gestapt was. Weet je wat het is, pen, verenigingen en vakbonden elkaar de die royals proberen mee te bewegen met maat nemen, dat de club 600.000 leden heeft de wereld. Dan houden ze het langer vol.’ S & D Jaargang 75 Nummer 3 Juni 2018 5 BOUWEN ALLEEN IS NIET GENOEG Er is een schreeuwend tekort aan woningen, vooral voor starters en voor de grote groep mensen die te veel verdient voor een sociale huurwoning, te weinig voor de particuliere huursector en die een te onzeker inkomen heeft voor de koopsector. Maar alleen inzeten op het bouwen van heel veel woningen is niet genoeg om iedereen een kans te geven op een geschikte en betaalbare woning. PETER BOELHOUWER spiegelt de ontwikkelingen op de woningmarkt aan demografische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen. FRANCINE HOUBEN & ARMAND PAARDEKOOPER OVERMAN van Mecanoo Architecten laten zien dat een sociale en duurzame leefomgeving niet alleen voor de rijken hoeft te zijn weggelegd. WIM DERKSEN houdt een pleidooi voor geborgenheid in onze steden. WILLEM HEESEN vindt dat gemeenten de woningmarkt te veel aan de markt overlaten. En LOBKE ZANDSTRA is trots op het Haagse Klimaat pact, maar ook een beetje ongerust nu de betrokken partijen concrete maatregelen moeten gaan nemen, van het terugdringen van autoverkeer in de stad tot het verduurzamen van de bestaande woningen. S& D Jaargang 73 Nummer 3 Juni 2018 6 Bijschrift 7 Bouwen alleen is niet genoeg De toekomst van ons wonen Bouwen, bouwen, bouwen is het devies om de vastgelopen woningmarkt weer in beweging te krijgen. Maar bouwen alleen is niet genoeg om iedereen een kans te geven op een geschikte en betaalbare woning. Daarvoor is het nodig dat ons woonbeleid anticyclisch, regionaal gedifferentieerd en nu eindelijk ook eens eigendomsneutraal wordt. En minder star. PETER BOELHOUWER Hoogleraar huisvestingssystemen TU Delft De afgelopen decennia leek het er een paar woningen en de komende paar jaar nog ver- keer op dat de tijd van woningtekorten voor- der zal stijgen. bij was. Vraag en aanbod op de woningmarkt In werkelijkheid ligt dit tekort overigens waren schijnbaar in evenwicht. Enkele jaren nog hoger, omdat veel huishoudens de moed later bleek dan telkens dat het woningtekort hebben opgegeven en bij onderzoek aangeven onverwacht toch weer was opgelopen. In niet meer op zoek te zijn naar een woning. veel gevallen kon dit, naast een terugval Zodra de woningmarkt echter weer meer mo- van de woningbouwproductie, worden ver- gelijkheden biedt, melden ook die huishou- klaard door een forser dan verwachte huis- dens zich op de woningmarkt. Het ligt boven- houdensgroei. dien in de lijn der verwachting dat de migratie Zo komt het verwachte aantal burgers in de komende jaren door de aantrekkende 2050 op basis van de bevolkingsprognose van eco nomie en het hiermee samenhangende het CBS in 2015 ongeveer 1 miljoen personen tekort aan arbeidskrachten eerder iets verder hoger uit in vergelijking met de prognose uit zal toenemen dan dalen.