PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – Album Fotograficzny
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny regionu – „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Publikacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” - mały projekt Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. × 1 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny × 2 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny regionu – THE PEARLS OF NOWY DWÓR GDAŃSKI ADMINISTRATIVE DISTRICT – The photo album of the region – PERLEN VON POWIAT NOWODWORSKI – Fotoalbum der Region – ЖЕМЧУЖИНЫ НОВОДВУРСКОГО ПОВЯТА – альбом фотографий региона – Partnerzy projektu | The project’s partners | Projektpartner | Партнеры проекта × 3 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny HISTORIA REGIONU ARCHITEKTURA ZABYTKI TECHNIKI PRZYRODA WYPOCZYNEK SAKRALNA I REKREACJA THE HISTORY OF THE REGION SACRED ARCHITECTURE HISTORIC MONUMENTS NATURE REST AND RECREATION GESCHICHTE DER REGION SAKRALARCHITEKTUR DENKMÄLER DER TECHNIK NATUR FREIZEIT UND ERHOLUNG ИСТОРИЯ РЕГИОНА КУЛЬТОВАЯ АРХИТЕКТУРА ПАМЯТНИКИ ТЕХНИКИ ПРИРОДА ОТДЫХ И РЕКРЕАЦИЯ str. 8-37 str. 38-57 str. 58-81 str. 82-113 str. 114-135 (pp. 8-37) (pp. 38-57) (pp. 58-81) (pp. 82-113) (pp. 114-135) S. 8-37 S. 38-57 S. 58-81 S. 82-113 S. 114-135 стр. 8-37 стр. 38-57 стр. 58-81 стр.82-113 стр.114-135 × 4 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny ROLNICTWO AGRICULTURE COUNTRYSIDE LANDWIRTSCHAFT СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО str. 136-145 (pp. 136-145) S. 136-145 стр. 136-145 PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny regionu – THE PEARLS OF NOWY DWÓR GDAŃSKI ADMINISTRATIVE DISTRICT – The photo album of the region – PERLEN VON POWIAT NOWODWORSKI – Fotoalbum der Region – ЖЕМЧУЖИНЫ НОВОДВУРСКОГО ПОВЯТА – альбом фотографий региона – ISBN 978-83-935985-2-6 × 5 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny Mikoszewo – ujście Wisły Mikoszewo – estuary of Vistula Mikoszewo (dt. Nickelwalde) – Weichselmündung × 6 Ø Микошево — устье реки Вислы PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny WSTĘP INTRODUCTION Powiat nowodworski to kraina depresyjna położona w północno-wschodniej Nowy Dwór Gdański administrative district is a depression land area loca- części Województwa pomorskiego na terenie Żuław Wiślanych i Mierzei Wiśla- ted in the north - east part of Pomeranian Voivodship at Żuławy Wiślane nej, otoczona wodami delty Wisły, Zalewu Wiślanego oraz Zatoki Gdańskiej. and Mierzeja Wiślana, surrounded by the waters of the delta of Vistula, Swoimi granicami administracyjnymi obejmuje 5 gmin, w tym jedną miejską: the Vistula Lagoon and Gdańsk Bay. Its administrative borders hold five Krynicę Morską, jedną miejsko-wiejską: Nowy Dwór Gdański i trzy wiejskie: municipalities including a minicipal one: Krynica Morska, a municipal Stegnę, Sztutowo, Ostaszewo. Liczba ludności w powiecie kształtuje się na – country one: Nowy Dwór Gdański, and three country ones: Stegna, Sztuto- poziomie 36,5 tys. osób. Całkowita powierzchnia powiatu wynosi 653 km2. wo, Ostaszewo. The number of people in the administrative district is at Perły powiatu nowodworskiego to, oprócz naturalnego bogatego w jod mikro- the level of 36,5 thousands of people. The whole area of the administra- klimatu, szerokich, piaszczystych plaż bogatych w bursztyn oraz zwartych tive district amounts to 653 km2. kompleksów leśnych znajdujących się na terenie Parku Krajobrazowego Mie- Besides such pearls as natural rich in iodine microclimate, wide, sandy, rzeja Wiślana, również dziedzictwo kulturowe. Dogodne położenie w delcie rich in amber beaches as well as tight forest areas of the Landscape Park Wisły oraz obecność Zalewu Wiślanego umożliwiają korzystanie z wszelkich of Mierzeja Wiślana Nowy Dwór Gdański administrative district has also form rekreacji na wodzie. Godny poznania jest unikatowy, harmonijny oraz cultural heritage. Suitable location in the delta of Vistula and the pre- zabytkowy krajobraz, ukształtowany w całości przez człowieka, jak również sence of Zalew Wiślany make it possible to use various forms of leisure zachowane wiejskie układy osadnicze, pochodzące nierzadko ze średnio- at the water. Worth to recognize is the unique, harmonious and historical wiecza. Warta zauważenia jest też wielokulturowa i wielonarodowościowa landscape created completely by a man as well as the perserved country historia tych ziem, w tym kultury mennonickiej – szczególnej żuławskiej settlement layouts often coming from the Middle Ages. It is also worth osobliwości. Godnymi uwagi są słynne żuławskie domy podcieniowe, cmenta- to acknowledge the multicultural and multinational history of these lands rze pomennonickie, gotyckie kościoły, zagrody holenderskie oraz oryginal- including the Mennonites’ culture – the peculiarity of Żuławy. Worth ne budowle hydrotechniczne. noticing are famous arcade houses of Żuławy, the Mennonites’ graveyards, Gothic churches, Dutch crofts and original hydraulic structures. EINFÜHRUNG ВСТУПЛЕНИЕ Der Tiegenhofer Landkreis ist ein Land unter dem Meeresspiegel. Es liegt Повят Новодвурский - это низменная равнина, расположенная в северо im Nordosten der Woiwodschaft Pommern, inmitten eines Weichselwerder- und — восточной части Поморского Воеводства на местности Вислинских Жулав Haffgebietes, umgeben vom Weichseldelta und der Danziger Bucht. Zum Land- и Вислинской Косы, окруженная водами устья Вислы, Вислинского Залива kreis gehören 5 Gemeinden: die Stadt Krynica Morska, eine eher ländlich и Гданьского Залива. Своими административными границами охватывает geprägte Gemeinde mit dem Namen Nowy Dwór Gdański sowie drei ländliche 5 гмин, в этом одну городскую: Крыница Морска, одну городско - сельскую: Gebiete: Stegna, Sztutowo, Ostaszewo. Insgesamt leben im Tiegenhofer Новый Двор Гданьский и три сельские: Стегна, Штутово, Осташево. Населения Landkreis etwa 36500 Personen auf einer Fläche von 653 km². в повяте составляет 36.5 тыс. человек. Общая площадь района - 653 км2. Besonders stolz sind die Einwohner des Tiegenhofer Landkreises auf das Жемчужиной Новодвурского повята, кроме естественного богатого йодом natürliche, jodreiche Mikroklima, auf die weiten, an Bernstein reichen микроклимата, широких, песчаных пляжей богатых янтарем и наличием густых Strände sowie auf die kompakten Waldgebiete des Natur- und Landschaft- лесов, расположенных на территории национального парка Вислинская коса, sparks “Frische Nehrung”. Ebenso hervorzuheben ist auch das kulturelle также является культурное наследство. Подходящее положение Erbe. Aufgrund der günstigen geographischen Lage im Delta der Weichsel в дельте Вислы и наличие Вислинского Залива делают возможным пользоваться sowie am Weichselhaff ergeben sich vielseitige Formen der Erholung am различными формами отдыха на воде. Достоин познания уникальный, und auf dem Wasser. Bemerkenswert ist die einzigartige, harmonische und гармоничный и исторический пейзаж, сформированный целиком человеком, historisch gewachsene Landschaft, die vom Menschen geprägt ist, sowie а также сохранившиеся сельские системы расселения, нередко происходящие erhaltene ländliche Besiedlungssysteme, die oft noch aus dem Mittelalter из средневековья. Стоит заметить также многокультурную и многонациональную stammen. историю этих земель, в том числе менноницкую культуру — жулавскую Genauso sehenswert ist auch die multikulturelle und durch mehrere Natio- специфическую особенность. Заслуживающие внимания известные жулавские nalitäten geprägte Geschichte dieses Landstriches, einschließlich der дома с аркадами, кладбища меннонитов, готические церкви, голландские Mennoniten- Kultur, die eine besondere Weichselwerder-Sehenswürdigkeit дворы и оригинальные гидротехнические сооружения. darstellt. Darüber hinaus gibt es noch die berühmten Weichselwerder- Schattenhäuser, Mennonittenfriedhöfe, die gotischen Kirchen, die nieder- ländischen Stifte und die originelen Hydrogebäude. × 7 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny HISTORIA REGIONU THE HISTORY OF THE REGION GESCHICHTE DER REGION ИСТОРИЯ РЕГИОНА str. 8-37 (pp. 8-37) S. 8-37 стр. 8-37 × 8 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny × 9 Ø PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich The Museum of the Vistula Lagoon in Kąty Rybackie Museum des Frischen Haffs in Kąty Rybackie (dt. Bodenwinkel) × 10 Ø Музей Вислянского залива в Контах Рыбацких PERŁY POWIATU NOWODWORSKIEGO – album fotograficzny RYS HISTORYCZNY HISTORY Pierwsze ślady osadnictwa na terenie obecnego powiatu nowodworskiego The first traces of the settlements on the lands of Nowy Dwór Gdański ad- datuje się na okres ok. 2500 lat p.n.e. Na XIV stulecie, kiedy to Żuławy ministrative district are dated back to the period around 2500 years BC. Wiślane i Mierzeja Wiślana wchodziły w skład państwa zakonu krzyżackiego, The 16th century, when Żuławy Wiślane and Mierzeja Wiślana were parts of przypada okres zorganizowanej akcji osiedleńczej, podczas której kolejni the State of the Knights of the Teutonic Order, was the time of organized wielcy mistrzowie nadawali akty założycielskie wielu nowym wsiom. Pomimo settling action during which the Grand Masters were giving the founding częstych powodzi z biegiem czasu okresowe siedziby ludzkie przekształca- acts to a lot of new villages. Despite frequent floods, periodic