DOCSLIB.ORG

Objaœnienia Do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Objaœnienia Do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski PAÑSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY PAÑSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY MAREK BRZEZIÑSKI G³ówny koordynator Szczegó³owej Mapy Geologicznej Polski — W. MORAWSKI Koordynator regionu wschodniego Pomorza, Warmii i Mazur — W. MORAWSKI OBJAŒNIENIA DO SZCZEGÓ£OWEJ MAPY GEOLOGICZNEJ POLSKI 1:50000 Arkusz M³awa (328) (z 2 tab. i 4 tabl.) WARSZAWA 2013 Autor: Marek BRZEZIÑSKI Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa Redakcja merytoryczna: Zofia STAÑCZAK Akceptowa³ do udostêpniania Dyrektor Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego Instytutu Badawczego prof. dr hab. Jerzy NAWROCKI ISBN 978-83-7863-211-5 © Copyright by Ministerstwo Œrodowiska, Warszawa 2013 Przygotowanie wersji cyfrowej: Stanis³aw OLCZAK, Jacek STR¥K 2 SPIS TREŒCI I. Wstêp ..........................................................5 II. Ukszta³towanie powierzchni terenu ..........................................8 III. Budowa geologiczna .................................................13 A. Stratygrafia ....................................................14 1. Neogen .....................................................15 a. Miocen ...................................................15 Miocen œrodkowy–górny .........................................16 2. Czwartorzêd ..................................................17 a. Plejstocen..................................................17 Plejstocen dolny ..............................................17 Interglacja³ augustowski (?) ........................................17 Zlodowacenia po³udniowopolskie .....................................18 Zlodowacenie Nidy ..........................................18 Interglacja³ ma³opolski (?) .......................................19 Zlodowacenie Sanu 2 .........................................19 Interglacja³ wielki .............................................20 Interglacja³ mazowiecki ........................................20 Zlodowacenie Liwca (?) ........................................20 Zlodowacenia œrodkowopolskie ......................................21 Zlodowacenie Odry ..........................................21 Zlodowacenie Warty ..........................................23 Stadia³ œrodkowy + górny .....................................25 Interglacja³ eemski .............................................31 Zlodowacenia pó³nocnopolskie ......................................32 3 Zlodowacenie Wis³y ..........................................32 b. Czwartorzêd nierozdzielony ........................................32 c. Holocen...................................................33 B. Tektonika i rzeŸba pod³o¿a czwartorzêdu.....................................34 C. Rozwój budowy geologicznej ..........................................37 IV. Podsumowanie ....................................................43 Literatura ......................................................45 SPIS TABLIC Tablica I — Szkic geomorfologiczny w skali 1:100 000 Tablica II — Szkic geologiczny odkryty w skali 1:100 000 Tablica III — Przekrój geologiczny C–D Tablica IV — Zestawienie profili otworów badawczych dla SMGP (kartograficznych) 4 I. WSTÊP Granice arkusza M³awa Szczegó³owej Mapy Geologicznej Polski 1:50 000 (SMGP) okreœlaj¹ wspó³- rzêdne geograficzne: 20°15’–20°30’ d³ugoœci geograficznej wschodniej oraz 53°00’–53°10’ szerokoœci geograficznej pó³nocnej. Administracyjnie wiêkszoœæ omawianego obszaru znajduje siê w województwie mazowieckim i nale¿y do powiatu m³awskiego (gminy: Lipowiec Koœcielny, M³awa – miasto i gmina, Strzegowo, Stupsk, Szyd³owo, Wieczfnia Koœcielna i Wiœniewo). Czêœæ pó³nocno-zachodnia nale¿y do województwa warmiñsko-mazurskiego, powiatu dzia³dowskiego (gminy I³owo-Osada). Teren opracowania po³o¿ony jest na Nizinie Pó³nocnomazowieckiej (Kondracki, 2009) i nale¿y do dwóch mezoregionów: Wzniesieñ M³awskich – obejmuj¹cych wiêksz¹ czêœæ obszaru arkusza i Równiny Raci¹skiej – obejmuj¹cej czêœæ po³udniowo-zachodni¹. M³awa jest oœrodkiem przemys³owym, w którym dzia³aj¹ du¿e zak³ady elektroniczne (LG), zak³ady odzie¿owe, drobiowe, mleczarnia i mniejsze zak³ady spo¿ywcze: piekarnie, masarnie i m³yny. Na obszarze arkusza znajduj¹ siê tak¿e niewielkie ¿wirownie i betoniarnie oraz firma „B³yskal” w £omii, która zajmuje siê uzyskiwaniem kamienia elewacyjnego z surowców spoza oma- wianego terenu. W latach 1940–1970 wykorzystywano na potrzeby regionu surowce ilaste (i³y pstre i i³y warwowe) do ceramiki budowlanej z okolic £omii i Szyd³ówka oraz w wiêkszej skali (m.in. przy pracach nad odbudow¹ Warszawy w latach 50. ubieg³ego wieku) ¿wiry i piaski z okolic £omii, M³awki i Uniszek-Cegielni do produkcji materia³ów budowlanych. Obecnie jednak na obszarze opra- cowania nie ma zak³adów pozyskuj¹cych surowce mineralne. Wiêksza czêœæ obszaru arkusza ma charakter rolniczy. Przewa¿aj¹ gleby ¿ytnio-ziemniaczane. Rozleg³e obni¿enia wykorzystywane s¹ jako pastwiska dla byd³a, zw³aszcza ras mlecznych. Lasy porastaj¹ wiêkszoœæ wzniesieñ na pó³noc i zachód od M³awy. Mniejsze kompleksy leœne i zadrzewienia pokrywaj¹ wzgórza w okolicach Szyd³owa oraz Lewiczyna. W najtrudniej dostêpnych fragmentach terenu, rozleg³ych zatorfionych obni¿eniach, rosn¹ krzewy i lasy olszowe. 5 Najwa¿niejszymi drogami na obszarze opracowania s¹ drogi krajowe: Warszawa–M³awa–Gdañsk (E 77, droga krajowa nr 7), Przasnysz–M³awa–Brodnica (nr 544) i M³awa–¯uromin (nr 563). Pozo- sta³e to drogi lokalne tworz¹ce stosunkowo gêst¹ sieæ po³¹czeñ miêdzy miejscowoœciami w czêœci œrodkowej i wschodniej, a stosunkowo ograniczon¹ w zachodniej. Linia kolejowa Warszawa–Gdañsk przecina teren arkusza z po³udnia na pó³noc. W¹skotorowa linia kolejowa M³awa–Przasnysz obecnie nie funkcjonuje, choæ jej infrastruktura w wiêkszoœci jest jeszcze zachowana. Opracowanie wykonano zgodnie z „Projektem prac geologicznych dla opracowania arkuszy Szreñsk (327), M³awa (328) i Grudusk (329) w skali 1:50 000” zatwierdzonym decyzj¹ Ministra Œro- dowiska nr DG/kok/AO/3489-NY/200 dnia 31.12. 2003 r. W celu udokumentawania mapy geologicznej wykonano 105 sond mechanicznych (³¹cznie 1200 m), 2350 sond rêcznych (³¹cznie 4670 m), cztery otwory badawcze dla SMGP (kartograficzne): S³awogóra (otw. 13), Szyd³ówek (otw. 63), Bogurzynek (otw. 75) i Wyszyny Koœcielne (otw. 74) o ³¹cznej d³ugoœci 522,0 m (Geofizyka Toruñ Sp. z o.o.) oraz opisano 15 ods³oniêæ. Wykorzystano ta- k¿e 131 profili otworów archiwalnych. Wykaz wybranych punktów dokumentacyjnych zamieszczonych na mapie geologicznej znajdu- je siê w tabeli 1. Wiercenia hydrogeologiczne na obszarze badañ prowadzono od koñca XIX w. Pierwsze, których opisy zachowa³y siê, wykonano dla M³awy i I³owa-Osady, wówczas wa¿nych przygranicznych oœrod- ków komunikacyjno-administracyjnych le¿¹cych przy linii kolejowej Warszawa–Gdañsk. Obecnie wiêkszoœæ otworów zwi¹zana jest z ujêciami wodnymi na potrzeby komunalne i zabez- pieczenie zak³adów produkcyjnych M³awy. Pozosta³e, znacznie bardziej rozproszone, wykonano jako ujêcia wodne dla wsi. Opis litologiczny i stratygraficzny ich profili geologicznych czêsto jest uprosz- czony lub mo¿e zawieraæ b³êdne interpretacje genetyczne lub stratygraficzne. W celu okreœlenia pozycji stratygraficznej osadów czwartorzêdowych przeprowadzono badania litologiczno-petrograficzne (Zabielski, 2005). W okolicach £omii sond¹ rêczn¹ nawiercono ³upki bitumiczne (punkt dok. 9). Próbki z tych otworów poddano analizie palinologicznej (Winter, 2006). Wykonano równie¿ badania geofizyczne – profilowania SGE wzd³u¿ dwóch linii: Bogu- rzyn–S³awogóra Stara o ogólnym kierunku NW–SE oraz I³owo-Osada–M³awa–Strza³kowo (odcinek przez miasto M³awa ze wzglêdów technicznych nie by³ wykonywany) o kierunku NNW–SSE. W okolicach Szyd³ówka, w pobli¿u œrodkowej czêœci linii Bogurzyn–S³awogóra, wykonano tak¿e trzy krótkie ci¹gi SGE w celu uchwycenia zmiennoœci serii czwartorzêdowych i okreœlenia po³o¿enia stropu neogenu na obszarze deformacji glacitektonicznych (Jagodziñska, Kalitiuk, 2004). Pierwsze prace geologiczne na terenie pó³nocnego Mazowsza zwi¹zane by³y z poszukiwania- mi z³ó¿ surowców, prowadzonymi od koñca XIX w. Wœród syntetycznych prac z tego okresu nale¿y 6 Tabela 1 Wykaz wybranych punktów dokumentacyjnych Numer punktu Rodzaj Lokalizacja Rzêdna G³êbokoœæ punktu* (miejscowoœæ) (m n.p.m.) (m) na mapie w notatniku geologicznej terenowym 1 109W sm I³owo-Osada 156,0 14,0 2 107W sm I³owo-Osada 167,5 14,0 3 11W sm M³awka 137,0 22,0 4 12W sm M³awa 154,0 18,0 5 2W sm Grzybowo 158,0 22,0 6 3W sm Windyki 157,0 11,0 7 4W sm Windyki-Kurdejewo 153,0 22,0 8 5W sm S³awogóra Stara 156,0 21,5 9 199 sr Parcele £omskie 138,0 3,2 10 24W sm S³awogóra Nowa 155,0 20,0 11 25W sm Szyd³ówek 162,0 18,0 12 26W sm Szyd³ówek 166,0 22,0 13 99W sm Szyd³ówek 178,0 10,0 14 15W sm Mod³a 138,0 12,0 15 27W sm Szyd³ówek 176,0 22,0 16 16W sm Otocznia Stara 142,5 16,0 17 29W sm Trzcianka 162,0 14,0 18 28W sm Trzcianka 157,5 16,0 19 17W sm Otocznia Stara 147,5 16,0 20 19W sm Wyszyny Koœcielne 162,5 22,0 21 18W sm Wyszyny Koœcielne 158,0 12,0 22 20W sm Wyszyny Koœcielne 157,0 20,0 23 45W sm Wyszyny Koœcielne 153,0 10,0 24 47W sm Wyszyny Koœcielne 154,0 6,0 25 21W sm Kosiny Stare 141,0 17,0 26 6W sm Bogurzynek 122,0 12,0 27 50W sm Stupsk 137,5 12,0 28 51W sm Stupsk 140,0 6,0 29 52W sm Stupsk 132,5 16,0 30 53W sm Stupsk 129,0 12,0 31 55W sm Strza³kowo 133,0 12,0 *sm — sonda mechaniczna, sr — sonda rêczna wyró¿niæ opracowanie Behra i Tietzego (1912), którzy odkryli moreny m³awskie (za Lencewiczem, 1927). Obszar ten by³ równie¿ przedmiotem zainteresowania m.in. Wo³³osowicza (1924) i Lencewicza (1927), który na mapie morfologicznej
Load more

Recommended publications
  • Strategia Rozwoju Powiatu Mławskiego Na Lata 2014 - 2020
    Strategia Rozwoju Powiatu Mławskiego na lata 2014 - 2020 Strategia Rozwoju Powiatu Mławskiego na lata 2014-2020 Mława, grudzień 2013 r. 1 Strategia Rozwoju Powiatu Mławskiego na lata 2014 - 2020 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI .............................................................................................................................................. 2 1. DIAGNOZA SYTUACJI ....................................................................................................................... 3 1.1. Przestrzeń i środowisko ........................................................................................................... 3 1.2. Umiejscowienie powiatu w województwie i kraju ................................................................ 16 1.3. Sieć osadnicza ........................................................................................................................ 19 1.4. Zasoby naturalne ................................................................................................................... 21 1.5. Zasoby kulturowe .................................................................................................................. 22 2. SFERA SPOŁECZNA ......................................................................................................................... 27 2.1. Demografia ............................................................................................................................ 27 2.2. Poziom wykształcenia ...........................................................................................................
    [Show full text]
  • Uchwała Nr XXIX/110/13 Z Dnia 15 Maja 2013 R
    DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 31 maja 2013 r. Poz. 6091 UCHWAŁA Nr XXIX/110/13 RADY GMINY W WIŚNIEWIE z dnia 15 maja 2013 r. w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych na terenie Gminy Wiśniewo oraz warunków i zasad korzystania z tych przystanków. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8, pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 15 ust. 2 i art. 16 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011r. Nr 5, poz. 13 i Nr 228, poz. 1368) Rada Gminy Wiśniewo uchwala, co następuje: § 1. Uchwała określa przystanki komunikacyjne na terenie Gminy Wiśniewo, dla których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina Wiśniewo, zwane dalej "przystankami komunikacyjnymi", zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały oraz warunki i zasady korzystania z przystanków zlokalizowanych w gminie Wiśniewo. § 2. Ilekroć w uchwale jest mowa o: 1) organizatorze - należy przez to rozumieć organizatora publicznego transportu zbiorowego; 2) operatorze - należy przez to rozumieć operatora publicznego transportu zbiorowego; 3) przystankach - należy przez to rozumieć przystanki komunikacyjne, o których mowa w § 1. § 3. Z przystanków mogą korzystać wyłącznie operator oraz przewoźnicy posiadający: 1) potwierdzenie uzgodnienia zasad korzystania z przystanków autobusowych, o których mowa w art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2012r. poz. 1265 z późn. zm.); 2) umowę z organizatorem określającą zasady korzystania z przystanków. § 4.1. Warunkiem korzystania przez operatora lub przewoźnika z przystanków komunikacyjnych jest za- warcie z Gminą Wiśniewo umowy, określającej zasady korzystania z przystanków komunikacyjnych.
    [Show full text]
  • Dziennik Urzćdowy Województwa Mazowieckiego Nr 140 – 27370 – Poz
    Dziennik Urzćdowy Województwa Mazowieckiego Nr 140 – 27370 – Poz. 4260 4260 42 60 UCHWAŁA Nr XXVIII/141/09 RADY GMINY W WIŚNIEWIE z dnia 14 sierpnia 2009 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Wiśniewo. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z 8 - miejscowy plan zagospodarowania prze- marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z strzennego wsi Kosiny Kapliczne załącznik 2001r. Nr 142, poz. 1591; z 2002r. Nr 23, poz. 220, nr 6, 6a, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. - miejscowy plan zagospodarowania prze- 1271, Nr 214, poz. 1806; z 2003r. Nr 80, poz. 717, strzennego wsi Kowalewo załącznik nr 7, 7a, Nr 162, poz. 1568; z 2004r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759; z 2005r Nr 172, - miejscowy plan zagospodarowania prze- poz. 1441, Nr 175, poz.1457; z 2006r. Nr 17, poz. strzennego wsi Modła załącznik nr 8, 8a, 8b, 128, Nr 181, poz. 1337; z 2007r. Nr 48, poz. 327, Nr - miejscowy plan zagospodarowania prze- 138, poz. 974, Nr 173, poz. 1218; z 2008r. Nr 180, strzennego wsi Nowa Otocznia załącznik poz. 1111, Nr 223, poz. 1458; z 2009r. Nr 52, poz. nr 9, 9a, 420), art. 20 ust. 1, art. 27 i 29 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu - miejscowy plan zagospodarowania prze- przestrzennym (Dz.U. z 2003r. Nr 80, poz. 717; z strzennego wsi Podkrajewo załącznik nr 10, 2004r. Nr 6, poz. 41, Nr 141, poz. 1492; z 2005r. Nr 10a, 113, poz. 954, Nr 130, poz.
    [Show full text]
  • RADY GMINY W WISNIEWIE Z Dnia 31 Marca 2017 R
    UCHWAtA NR XXV/111/17 RADY GMINY W WISNIEWIE z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci szkol podstawowych i gimnazjow do nowego ustroju szkolnego. l'Ja podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. 0 samorzqdzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, 1579 i 1948) oraz art. 206 ust. 1 - 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzajqce ustaw~ - Prawo oswiatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60) uchwala si~, co nast~puje §1. Z dniem 1 wrzesnia 2017r. dotychczasowe szescioletnie Szkofy Podstawowe w Bogurzynie, G~uiku Starych Kosinach stajq si~ osmioletnimi szkrnami podstawowymi: 1) plan sieci publicznych szkffi podstawowych prowadzonych przez Gmin~ Wisniewo, a takie granice obwodow publicznych szkffi podstawowych prowadzonych przez Gmin~ Wisniewo, na okres od 1 wrzesnia 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., ktory stanowi zalilcznik 1 do niniejszej uchwafy; 2) plan sieci prowadzonych przez Gmin~ Wisniewo publicznych gimnazjow oraz granice obwodow dotychczasowych publicznych gimnazjow prowadzonych przez Gmin~ Wisniewo na okres od 1 wrzesma 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., ktory stanowi zalilcznik 2 do niniejszej uchwafy; 3) projekt planu sieci publicznych osmioletnich szkrn podstawowych prowadzonych przez gmin~, a takie granice ·obwodow publicznych osmioletnich szkrn podstawowych prowadzonych przez Gmin~ Wisniewo, od dnia 1 wrzesnia 2019, ktory stanowi zalilcznik 3 do niniejszej uchwafy. § 2. Zesprn Szko~ w Wisniewie, w sk~ad ktorego wchodzi dotychczasowa szescioletnia Szko~a Podstawowa i dotychczasowe Gimnazjum staje si~ osmioletniq Szko~q Podstawowq w Wisniewie z oddzia~ami dotychczasowego Gimnazjum: 1) nazwa szkofy: Szko~a Podstawowa 2) siedziba szkofy: Wisniewo 3) dzien rozpocz~cia dzia~alnosci szkofy: 1 wrzesnia 2017 r., 4) rok szkolny, w ktorym rozpocznie si~ kszta~cenie w I klasie: 2017/2018.
    [Show full text]
  • 141310 Wiśniewo
    POSTANOWIENIE NR 121/2019 Komisarza Wyborczego w Ciechanowie II z dnia 6 maja 2019 r. w sprawie powołania obwodowych komisji wyborczych w gminie Wiśniewo Na podstawie art. 182 § 1 w związku z art. 181a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 684) Komisarz Wyborczy w Ciechanowie II postanawia, co następuje: § 1. W celu przeprowadzenia wyborów do Parlamentu Europejskiego zarządzonych na dzień 26 maja 2019 r., powołuje się obwodowe komisje wyborcze, w skład których wchodzą osoby wymienione w załącznikach nr 1 – 5 do postanowienia. § 2. Składy Komisji podaje się do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej Komisarza Wyborczego w Ciechanowie II oraz Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Wiśniewie. § 3. Postanowienie wchodzi w życie z dniem podpisania. Komisarz Wyborczy w Ciechanowie II /-/ Paweł Fabisiak Załączniki do postanowienia nr 121/2019 Komisarza Wyborczego w Ciechanowie II z dnia 6 maja 2019 r. Załącznik nr 1 Obwodowa Komisja Wyborcza Nr 1, Zespół Szkół w Wiśniewie, Wiśniewo 78, 06-521 Wiśniewo: 1. Małgorzata Bartkowicz, zgłoszona przez KKW KOALICJA EUROPEJSKA PO PSL SLD .N ZIELONI (uzupełnienie składu), zam. Bogurzyn 2. Wojciech Zbigniew Cienkus, zgłoszony przez KKW KOALICJA EUROPEJSKA PO PSL SLD .N ZIELONI (uzupełnienie składu), zam. Podkrajewo 3. Ewa Joanna Dobrzeniecka, zgłoszona przez KWW POLSKA FAIR PLAY BEZPARTYJNI GWIAZDOWSKI, zam. Lekowo 4. Jolanta Głowacka, zgłoszona przez KWW KUKIZ'15, zam. Pawłowo 5. Grażyna Groszkowska, zgłoszona przez KW PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ, zam. Modła 6. Marzena Kowalska, zgłoszona przez KWW KONFEDERACJA KORWIN BRAUN LIROY NARODOWCY, zam. Wyszyny Kościelne 7. Piotr Witold Sowiński, zgłoszony przez KW PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ (uzupełnienie składu), zam.
    [Show full text]