Gminny Program Opieki Nad Zabytkami Gminy Sanok Na Lata 2015-2018
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 oprac. mgr BARTOSZ PODUBNY _______________________________________________________________ STRONA 1 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 SPIS TREŚCI: SPIS TREŚCI: ........................................................................................................................... 1 I. WSTĘP ................................................................................................................................. 4 II. PODSTAWA PRAWNA I CELE PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ................................. 5 III. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI ............ 6 IV. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ............ 10 IV.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami:........................................................................................................................ 10 IV.2. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Sanok z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa ........................................................................ 13 V. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO .............. 22 V.1. Relacje Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Sanok z dokumentami opracowanymi na poziomie gminy (analiza dokumentów programowych Gminy) ....... 22 V.2. Charakterystyka zasobów dziedzictwa kulturowego Gminy Sanok ......................... 24 V.2.1. Zabytki nieruchome z wyszczególnieniem obiektów o istotnej wartości i znaczeniu ................................................................................................................... 25 V.2.2 Cmentarze i sztuka sepulkralna.......................................................................... 50 V.2.3. Zabytki ruchome ................................................................................................ 53 V.2.4. Zabytki archeologiczne ...................................................................................... 58 V.3. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony............................................................. 74 VI. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ ............. 79 VII. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE .......................................................................................... 81 VII.2. Priorytet: Opieka nad zabytkami nieruchomymi, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów i zespołów obiektów charakterystycznych dla Gminy Sanok .......................... 81 VII.3. Priorytet: Opieka nad zabytkami ruchomymi. ....................................................... 83 VII.4. Priorytet: Opieka nad zabytkami archeologicznymi. ............................................. 83 VII.5. Priorytet: Rozpoznanie i dokumentowanie zasobu zabytków oraz przetwarzanie informacji o zabytkach. .................................................................................................... 84 VII.6. Priorytet: Praktyczne wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego – rozwój turystyki, działania edukacyjne, promocyjne itp. ............................................................ 84 VII.7. Zadania Programu do realizacji w latach 2015-2018 [do opracowania przez Gminę]. ............................................................................................................................ 85 _______________________________________________________________ STRONA 2 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 VIII. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI I ZASADY OCENY REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK ......................................................... 86 IX. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK .................................................................................................................................. 87 IX.1. Prognozy dotyczące finansowania zadań Programu przewidziane do realizacji w latach 2015-2018 [do opracowania przez Gminę]....................................................... 88 X. ANEKSY ............................................................................................................................ 89 X.1. ANEKS nr 1 – Wykaz obiektów w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Sanok ........ 89 X.2. ANEKS nr 2 - Wykaz stanowisk archeologicznych zlokalizowanych na obszarze Gminy Sanok na podstawie AZP, danych archiwalnych oraz badań wykopaliskowych .. 94 X.3. ANEKS nr 3 – Wykaz obiektów proponowany do ujęcia w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Sanok ................................................................................................. 132 _______________________________________________________________ STRONA 3 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 I. WSTĘP Program opieki nad zabytkami jest dokumentem wprowadzonym przez Ustawę o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. Ustawodawca biorąc pod uwagę zmiany ustrojowe, a ramach nich coraz większą rolę władz samorządowych, wprowadził dla nich nowe obowiązki odnoszące się do opieki nad zabytkami, przez co zwiększył częściowo odpowiedzialność samorządów za zachowanie narodowego dziedzictwa na poziomie lokalnym. Obowiązek sporządzenia Programu został nałożony na gminy, miasta, ale także na powiaty czy też województwa. Jego podstawowym celem jest przybliżenie samorządom tematyki dotyczącej ochrony dziedzictwa kulturowego na danym terenie administracyjnym. Przedmiotem Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Sanok opracowanego na lata 2015-2018 (dalej zwanego Programem) jest Gmina Sanok, jako jednostka administracyjna. Program zwiera analizę prawną ochrony zabytków oraz analizę dokumentów, które odnoszą się do ochrony i zagospodarowania dziedzictwa kulturowego. Następnie został opisany zasób zabytków znajdujących się na terenie Gminy. Dokonano tego poprzez scharakteryzowanie poszczególnych kategorii zabytków (zabytki nieruchome, ruchome, archeologiczne) podkreślając dzieła najbardziej wartościowe dla opisywanego terenu. Składnikiem Programu są także zestawienia zabytków wpisanych do rejestru zabytków zarówno nieruchomych, ruchomych jak i archeologicznych. Kolejnym ważnym punktem Programu jest dział zawierający sformułowane konkretne działania mające na celu ochronę dziedzictwa kulturowego Gminy oraz jego praktyczne zagospodarowanie. Dokument niniejszy ma na celu zwrócenie uwagi na ochronę wartościowej spuścizny poprzednich pokoleń, wskazanie na cenne zabytki znajdujące się na terenie Gminy Sanok. Jest także propozycją sposobu ich zagospodarowania. _______________________________________________________________ STRONA 4 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 II. PODSTAWA PRAWNA I CELE PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Obowiązek opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami został zapisany w uchwalonej w 2003 r. Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568; tekst ujednolicony dostępny m.in. na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa http://www.nid.pl/idm,55,prawo-ochrony-zabytkow.html). Podstawę prawną opracowania Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Sanok stanowi Art. 87 Ustawy o ochronie zabytków, określający obowiązek gminy dotyczący sporządzania i uchwalania Gminnego programu opieki nad zabytkami, który: - winien być opracowywany na okres 4 lat; - służy celom określonym w ustawie; - przyjmuje Rada Gminy po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków; - ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Z realizacji Programu Wójt sporządza co 2 lata sprawozdanie, które przedstawia Radzie Gminy. W Art. 87 pkt. 2 Ustawy... zawarte są także najważniejsze cele opracowania programu opieki nad zabytkami, tj: 1. „Włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2. Uwzględnienie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3. Zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4. Wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5. Podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami; 6. Określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków; 7. Podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami.” _______________________________________________________________ STRONA 5 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY SANOK NA LATA 2015-2018 III. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY ZABYTKÓW I OPIEKI NAD ZABYTKAMI Niniejszy Programu został opracowany w oparciu o wymienione poniżej ustawy: Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 z dnia 17 września 2003 r., poz. 1568, z późn. zm. i rozporządzeniami); Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 16, poz. 950, tekst jednolity z dnia 12.10.2001 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1591); Ustawa z dnia 26 marca 2012 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (jednolity tekst ustawy: Dz. U. z 2012 r., Nr 0, poz. 406) Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (zwanej dalej Ustawą)