UITWERKING VAN EEN WIJKMONITORING DIE HET HELE GRONDGEBIED VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST BESTRIJKT

CONCEPTION D’UN MONITORING DES QUARTIERS COUVRANT L’ENSEMBLE DU TERRITOIRE DE LA RÉGION DE BRUXELLES-CAPITALE

FASE WIJKEN / PHASE QUARTIERS

Eindrapport / Rapport final AFBAKENING VAN WIJKEN DELIMITATION DES QUARTIERS

Juli / Juillet 2007

AFBAKENING VAN WIJKEN1

Inhoudstabel :

1. Inleiding...... 4 2. Methodologie...... 5 2.1. Een afbakening in 3 stappen...... 5 2.2. Afbakeningscriteria ...... 6 2.3. Basisafbakening...... 7 2.4. Bevraging gemeenten en vergelijking met bestaande afbakeningen...... 8 2.5. Feed-back gemeenten & Gewest op basis van tweede versie afbakening...... 11 3. Resultaat ...... 13 3.1. Overzicht ...... 13 3.2. Welke rol hebben de 10 criteria gespeeld in de afbakening van de wijken?...... 14 3.3. Bijkomende afbakeningscriteria...... 16 3.4. Zones die niet als wijk werden afgebakend...... 17 3.5. Overzichtskaarten ...... 18 4. Annex 4.1. Overzichtslijst Wijken 4.2. Overzicht van de gebruikte criteria per wijk 4.3. Lijst van statistische sectoren per wijk 4.4. feed-back gemeenten & gewest 4.5. Overzicht bezoeken gemeenten 4.6. Afbakening gemeente Schaabeek 4.7. Samenstelling Gsso/Srdu

1 Auteurs: Stefan De Corte & Jean-Paul Sanderson. Werkten mee aan dit rapport: Véronique Verbeke & Benjamin Wayens alsook het GSSO/SRDU (Lieve Coorevits, Line Jussiant, Céline Mouchart)

Wijkmonitoring /fase wijkafbakening Pagina 3 van 21

1. INLEIDING

Het belang van een indeling in wijken

Zoals alle grote stedelijke agglomeraties bestaat ook Brussel uit een complexe stedelijke ruimte waarbinnen zich diverse levensstijlen ontplooien en uiteenlopende sociale ontwikkelingen plaats hebben. Deze zijn niet homogeen verspreid over het gehele grondgebied en de indeling in 19 gemeenten laat niet toe deze verschillen voldoende te bevatten. De samenstelling van de 19 gemeenten is hiervoor niet homogeen genoeg.

Bovendien manifesteren zich belangrijke veranderingen veelal op een kleinere schaal dan de gemeente. Fenomenen zoals “gentrificatie” zijn doorgaans niet waarneembaar op gemeentelijk vlak, maar hebben des te meer een invloed op een fijner schaalniveau. Hetzelfde geldt voor de stadsvlucht, een belangrijk probleem op gewestelijk niveau, maar waarbij we niet mogen vergeten dat een belangrijk deel van de migraties plaats vindt over zeer korte afstand binnen de grenzen van een gemeente. Tegenwoordig zijn in België en in Brussel de interne migraties de belangrijkste factor in de demografische ontwikkeling van de gemeenten2. Daarnaast stelt de globalisering nieuwe eisen aan politiek & cultuur die vragen om een wijkgerichte aanpak. De wijk is daarbij een belangrijk schaalniveau waarop identificatieprocessen, samenlevingsopbouw en participatie een nieuwe vorm kunnen krijgen3. Dientengevolge dient een “goed bestuur”, zeker wat betreft ruimtelijke ordening en de behoefte aan woningen, deze infra- communale dimensie in overweging te nemen.

Vanuit dit standpunt en wetende dat er statistische sectoren bestaan die het gehele Brusselse grondgebied beslaan, zou men kunnen stellen dat het niet nodig is een nieuwe schaal te definiëren. De praktijk en onze contacten op het terrein (o.a. met de gemeenten) leren ons dat deze statistische sectoren veelal weinig betekenis hebben, daar zij enerzijds te groot zijn om de specificiteit van een aantal straten te weerspiegelen, anderzijds te klein zijn om als samenlevingsruimten dienst te doen.

Bovendien heeft onderzoek aangetoond dat voor bepaalde fenomenen op een statistisch voldoende grote schaal gewerkt dient te worden (zowel in termen van bevolkingsaantallen als wat betreft geografische oppervlakte) die de omvang van de statistische sector ruimschoots overschrijdt4. Een wijkafbakening die zich tussen het schaalniveau van de statistische sector en die van de gemeente bevindt dringt zich dan ook op.

In het kader van de Wijkmonitoring hebben we het Brusselse Gewest ingedeeld in wijken. De komende paragrafen bespreken in detail hoe we daarbij tewerk zijn gegaan en welk resultaat dit opgeleverd heeft.

2 POULAIN M. et EGGERICKX Th. (1999), « Le quartier comme cadre d’analyse des interactions entre démographie et aménagement du territoire » in D’ARMAGNAC J., BLAYO C., PARANT A. (ed.), Démographie et aménagement du territoire. Actes du Xe colloque international de démographie. Bordeaux – 21, 22, 23 mai 1996, Paris, PUF, p. 107-117. 3 CORIJN, E., LEMMENS, S e.a. (2007), “Het sociale van cultuur: locaal cultuurbeleid en gemeenschapsvorming”. Cultuur Lokaal, Brussel, 155p. 4 POULAIN Michel (1999), Atlas géostatistique des quartiers, Ville de Namur, 64 p. ; VILLE DE CHARLEROI (sous la direction scientifique de Michel POULAIN) (2001), Atlas géostatistique des quartiers, Charleroi, 72 p.

4

Dit was geen makkelijke taak daar Brussel een stedenbouwkundige ontwikkeling gekend heeft met relatief weinig ‘geplande’ wijken. De gebouwde stad bestaat nauwelijks uit duidelijk afgebakende wijken, maar is veeleer een aaneenschakeling van opeenvolgende uitbreidingsfasen die in elkaar overvloeien, afgewisseld met oude dorpskernen die door de stadsuitbreidingen opgeslorpt werden. Bovendien worden oudere delen van de stad regelmatig afgebroken en heropgebouwd wat een stedenbouw oplevert met een sterk gesegmenteerd en gefragmenteerd karakter. Ook konden we niet terugvallen op administratieve indelingen daar de wijk niet overeenkomt met een beleidsniveau, wat niet wil zeggen dat er geen aandacht uitgaat naar de infra-communale schaal (getuige hiervan de Wijkcontracten of het beleid t.a.v. Achtergestelde Buurten). De uitwerking van een Wijkmonitoring annex een wijkafbakening is dan ook meer dan welkom.

2. METHODOLOGIE

2.1. EEN AFBAKENING IN 3 STAPPEN

De wijkafbakening werd in drie stappen uitgevoerd

• Stap 1: vertrekkende van 10 criteria en een woontypologie van Brussel werd een eerste versie van wijkafbakening opgesteld door het consortium. • Stap 2 (parallel): verzamelen van gegevens m.b.t. reeds bestaande afbakeningen, de sociaal-ruimtelijke dynamiek op wijkniveau, toekomstige projecten, etc... . Naast het verzamelen van rapporten en studies werd deze informatie vooral ingewonnen bij de gemeenten en het Gewest. Op basis van deze gegevens werd een tweede versie van de wijkafbakening opgesteld. • Stap 3: de tweede versie werd ter consultatie voorgelegd aan de gemeenten en het Gewest. Op basis hiervan werd een derde en finale versie van de wijkafbakening opgesteld. Deze werd door het begeleidingscomité van 12/06/2007 goedgekeurd.

Op verschillende tijdstippen werden de gehanteerde methode en de resultaten besproken met het GSSO/SRDU5 (zowel met de medewerkers als met de Raad van Bestuur) alsook het technisch- en begeleidingscomité. Er werden ook informatievergaderingen belegd met de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (VSGB)6 en met de Federatie van de Gemeentesecretarissen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest7. Dit leverde bijkomende informatie en nuttige suggesties op.

5 Gewestelijk Secretariaat voor Stedelijke Ontwikkeling (Gsso) / Secrétariat régional au développement urbain (Srdu) 6 Association de la Ville et des Communes de la Région de Bruxelles-Capitale (AVCB) 7 Fédération des secrétaires communaux de la Région de Bruxelles-Capitale

5

2.2. AFBAKENINGSCRITERIA8

Om deze wijkafbakening op te stellen werden een reeks criteria gedefinieerd rekening houdend met drie belangrijke beperkingen: - de beschikbaarheid van gegevens: de statistische gegevens gepubliceerd door ondermeer het Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) hanteren als meest gedetailleerd schaalniveau de statistische sector. Dit veronderstelt dat de te definiëren wijken bestaan uit een som van een aantal statistische sectoren. - privacy: als men op infra-communale schaal werkt wordt men snel geconfronteerd met kleine aantallen. Hoe kleiner het bevolkingsaantal, hoe specifieker de waargenomen fenomenen en hoe groter de mogelijkheid om de persoon te identificeren op wie het vastgestelde fenomeen betrekking heeft. - statistische significantie van de indicatoren: kleine aantallen kunnen een niet te verwaarlozen invloed hebben op de statistische significantie van de waarden berekend voor elk van de indicatoren. Het komt erop aan om te vermijden te kleine eenheden af te bakenen (het theoretische minimum ligt bij 1000 personen, afhankelijk van de situatie kan dat tot 100 personen zakken).

Rekening houdend met deze elementen werden 10 criteria gedefinieerd. Deze hebben betrekking op de eerder vermelde beperkingen en op verschillende aspecten die verband houden met de topografie en de organisatie van de sociale ruimte.

1. Een wijk is de som van een aantal statistische sectoren. De reden hiervoor is simpel: de statistische sector is de kleinste eenheid waarvoor het NIS gegevens produceert. 2. Een wijk vormt een aaneengesloten geheel. Hij is dus samengesteld uit een geheel van aan elkaar grenzende statistische sectoren. 3. De wijk moet overeenstemmen met een bevolkingscentrum waar de burgers samenleven op een territorium dat hun gemeenschappelijke levensruimte vormt. 4. Men dient rekening te houden met polariserende centra (zoals bvb handelskernen). Deze kunnen twee verschillende functies vervullen: ofwel de functie van een aantrekkingspool die toelaat om een “centrum” te definiëren waarrond zich een wijk vormt, ofwel de functie van interface op de grens tussen meerdere wijken. In dit laatste geval kan de interface geïsoleerd en aan geen enkel bevolkingscentrum toegevoegd worden. 5. De grenzen van de wijken respecteren, in de mate van het mogelijke, de oude historische grenzen voor zover deze gebieden een bevolking onderscheiden die verschilt in gedragingen en mentaliteit. 6. De wijken hebben een vergelijkbare oppervlakte, maar zijn doorgaans groter van omvang in de minder bevolkte wijken, en kleiner in een zone met een hogere bevolkingsdichtheid. 7. De exacte grenzen van een wijk worden bepaald door rekening te houden met de fysische grenzen. Spoorwegen, grote lanen, waterwegen.... zijn

8 Deze criteria werden opgesteld vertrekkende van de onderzoekservaring van het Gédap (UCL), meer bepaald het onderzoek “Développement du logiciel Cytise à l’échelle des quartiers” waarbij het gehele Waalse grondgebied in wijken werd onderverdeeld (2003-2005).

6

elementen die een “natuurlijke grens” kunnen vormen die door bewoners slechts zelden overschreden wordt. 8. De afbakening van een gemeente in wijken moet zodanig gebeuren dat elke woning en elke bewoner die er regelmatig verblijft, slechts aan één enkele wijk wordt toegekend en tot haar corresponderende bevolking. Vanuit statistische overwegingen kan men moeilijk opteren voor een variabele afbakening ondanks het feit dat bewoners hun wijk mentaal afbakenen rondom hun eigen woning. 9. Men moet vermijden om te kleine eenheden af te bakenen, t.t.z. om te weinig individuen te groeperen. Willen we de in deze studie vooropgestelde fenomenen bestuderen dan moet een voldoende aantal personen beschouwd worden om de privacy te respecteren en om een zekere statistische significantie te waarborgen. De wijk moet een voldoende aantal bewoners groeperen zonder hiervoor te grote oppervlaktes af te bakenen. Daarnaast moet het voorgestelde instrument een regionale lezing toelaten. Dit veronderstelt een bewonersaantal van ongeveer 10.000 inwoners, ermee rekening houdend dat in sommige dun bevolkte zones dit cijfer lager kan liggen. 10.Het subjectieve karakter van het gevoel om tot een wijk te behoren kan in overweging genomen worden als een van de criteria om de wijken af te bakenen, zelfs als dit sentiment aan de hand van een enquête slechts door een minderheid van de betrokken personen uitgedrukt wordt.

De gehanteerde methode voor de afbakening van wijken is ontwikkeld met in eerste instantie een pragmatisch doel voor ogen. In vergelijking met de afbakeningen die gebaseerd zijn op de socio-economische homogeniteit van de bewoners is deze aanpak verschillend: de wijk wordt in eerste instantie gezien als een levenskader waarin zich een niet onaanzienlijk deel van de dagelijkse activiteiten afspeelt en waarmee de bewoners zich identificeren. Gedacht als een plaats van polarisatie (handel, scholen en meer algemeen gevoelens van identiteit) en niet van segregatie, bezit deze een exacte benaming.

2.3. BASISAFBAKENING

De 10 criteria dienden als leidraad om een eerste afbakening op te stellen. Hierbij werd gebruik gemaakt van een bestaande wijkafbakening die herzien werd. Het betreft de indeling van Brussel in wijken opgesteld in het kader van de Woontypologie Brussel9. Deze wijkafbakening vormde een goed vertrekpunt daar ze gebaseerd is op een statistische analyse van de bewoners- en huisvestingskarakteristieken in combinatie met een uitgebreide terreinverkenning10. Deze kaart weerspiegelt dan ook de sociaal-economische, demografische en huisvestingsstructuur van de Brusselse ruimte. Aanpassingen

9 zie De Corte, S. & De Lannoy, W (2001). 99 keer Brussel: een woontypologie. In: Brusselse Thema’s, 7, VUBPress, Brussel. alsook De Corte, S. en W. De Lannoy (1999), Brusselse woontypologie, Eindrapport, Vlaamse Gemeenschapscommissie. De afbakening is interactief te raadplegen op de website van Wonen in Brussel (http://www.woneninbrussel.be). 10 Aan de hand van een factor-analyse werden uit de Volks- en woningtelling van 1991 een beperkt aantal significante variabelen geselecteerd die kenmerkend zijn voor de Brusselse ruimte. Op basis hiervan werden de statistische sectoren met vergelijkbare kenmerken gegroepeerd, gebruik makend van een cluster-analyse. Na een uitvoerige terreinverkenning werden deze groepen (clusters) in 99 wijken onderverdeeld en werden een tiental woontypologieën gedefinieerd.

7

waren echter nodig daar deze wijkafbakening niet het gehele grondgebied van het Gewest beslaat en een andere doelstelling heeft11.

Er werden meerdere vergaderingen georganiseerd binnen het consortium waarbij alle leden hun expertise inbrachten om een basiskaart op te stellen voor de Wijkmonitoring vertrekkende van de reeds bestaande afbakening.

De eerste afbakening leverde een indeling op in 134 zones waarvan 106 als wijk geklasseerd werden. De overige gebieden bestonden uit industriezones, parken en kerkhoven.

2.4. BEVRAGING GEMEENTEN EN VERGELIJKING MET BESTAANDE AFBAKENINGEN

Vanaf het begin werd het belang van de 19 Brusselse gemeenten onderkend in dit project. Hoewel de Wijkmonitoring in eerste instantie ontwikkeld wordt als een gewestelijk analyse- en beleidsinstrument was het belangrijk de gemeenten van meet af aan bij de wijkafbakening te betrekken. Zij beschikken immers over een grondige kennis van hun grondgebied en bepalen door hun lokaal beleid de ontwikkeling ervan. Daarnaast kunnen we verwachten dat zij belangrijke gebruikers worden van de Wijkmonitoring. Om de bruikbaarheid voor de gemeenten te garanderen was het belangrijk om onze wijkafbakening zo dicht mogelijk te laten aansluiten bij de door hen gehanteerde wijkindelingen. Bovendien stelden we al vroeg in het onderzoek vast dat er grote vraag is bij de gemeenten om te kunnen beschikken over gestructureerde territoriale data die op eenvormige wijze berekend en voorgesteld worden en in de tijd opgevolgd kunnen worden.

Daar de 19 gemeenten slechts indirect vertegenwoordigd zijn in het technisch comité werd een uitgebreide informatieronde georganiseerd12. Verschillende acties werden hiervoor ondernomen: 1) er werd een brief gestuurd naar het College van Burgemeester en Schepenen van de 19 Brusselse gemeenten met de vraag om een onderhoud te hebben met de verschillende Schepenen en/of diensten die bij dit onderwerp betrokken zijn 2) tijdens de vergadering van 27/10/2006 met de Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (VSGB) werd een toelichting gegeven over de Wijkmonitoring en werd onze afbakeningsmethode voorgesteld. Er werd een oproep gelanceerd aan alle aanwezige gemeenten om ons de nodige informatie te verstrekken. 3) er werden bezoeken afgelegd aan de gemeenten die gereageerd hadden op onze oproep om te vergaderen. In totaal werden 11 gemeenten bezocht in de periode 07/2006 – 12/2006. Ze werden gevraagd naar bestaande wijkafbakeningen door hen gehanteerd, naar de sociaal- ruimtelijke structuur van hun gemeente, breuklijnen doorheen de

11 De Brusselse woontypologie heeft tot doel het publiek van Wonen in Brussel wegwijs te maken in de Brusselse wijken en op de Brusselse huisvestingsmarkt. Op vraag van de opdrachtgever werden hoogbouw & sociale huisvesting niet opgenomen. Enkel zones met een overwegende woonfunctie werden opgenomen, waardoor deze afbakening niet het gehele grondgebied van het Brussels gewest beslaat. 12 De gemeenten worden in het technisch comité vertegenwoordigd door het VSGB (Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest).

8

gemeente,... . Er werd geopteerd voor open interviews zonder de basiskaart te tonen om een beïnvloeding te vermijden. Ook werd de problematiek van inter-gemeentelijke wijken (wijken die zich over de gemeentegrens heen uitstrekken) in elk van de gemeenten aangekaart en bediscussieerd.

Bezoeken afgelegd tijdens 1ste stap 2 van het Gemeenten brief onderzoek Anderlecht x x Oudergem x St.-Agatha-Berchem x x Brussel x x Etterbeek x x Evere x x Vorst x Ganshoren x x Elsene x Jette x x Koekelberg x Sint-Jans-Molenbeek x Sint-Gillis x Sint-Joost-Ten-Noode x x Schaarbeek x x Ukkel x Watermaal-Bosvoorde x Sint-Lambrechts-Woluwe x x Sint-Pieters-Woluwe x x

Deze aanpak leverde heel wat bijkomende informatie op met als resultaat een eerste reeks aanpassingen aan de afbakening. Uit de correspondentie en gesprekken met de gemeenten onthouden wij de volgende punten: 1) er bestaat een duidelijke vraag bij de gemeenten naar het instrument “Wijkmonitoring”. De geïnterviewde personen hebben herhaaldelijk het gebrek aangekaart aan gestructureerde en recente data die op een toegankelijke wijze beschikbaar gesteld wordt. 2) in de meeste gemeenten worden er meerdere afbakeningen gehanteerd. Deze zijn veelal opgesteld in functie van één specifiek beleidsdomein of één bepaalde dienst en weerspiegelen hun aandachtspunten. Slechts één gemeente hanteert een wijkafbakening die door alle stadsdiensten gebruikt wordt en de verschillende beleidsdomeinen volgens eenzelfde wijkindeling structureert (Schaarbeek). Om de bruikbaarheid van de Wijkmonitoring voor hen te maximalisering hebben we geopteerd om hun indeling zo veel mogelijk te volgen13. 3) tijdens de open interviews werden de wijken systematisch kleiner afgebakend door de gemeenten dan bij ons het geval was (met uitzondering van Schaarbeek). Dit is te verklaren doordat de geïnterviewden op zoek gingen naar de kleinste entiteiten binnen de gemeente die een zekere homogeniteit vertonen of een sterke identiteit

13 De gemeente Schaarbeek hanteert een indeling in 6 wijken. Enkele wijken werden door ons in twee gesplitst en enkele wijken zijn intercommunaal. Gedetailleerde uitleg zie annex 4.6.

9

hebben. Zouden we op basis hiervan afbakenen, dan stelt zich niet enkel het probleem van te kleine wijken (wat statistische problemen oplevert, zie criterium nr. 5 & 8) maar zou Brussel naar schatting 2 tot 2,5 keer zoveel wijken tellen. Dit wil zeggen 240 tot 300 wijken wat slechts de helft is van het aantal statistische sectoren die we als wijk geklasseerd hebben (671 statistische sectoren). Een wijkafbakening zou dan weinig zin hebben. 4) de noodzaak aan inter-gemeentelijke wijken werd door alle geïnterviewden onderkend. Tegen alle verwachtingen in werd hierop geen kritiek geleverd en werd het idee eerder ondersteund. Sommige gemeenten benadrukten de noodzaak om samen te werken met de naburige gemeenten.

Naast de gemeenten werd ook contact opgenomen met de administratie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om informatie in te winnen over bestaande afbakeningen (vergadering van 28/04/2006)14. Verschillende andere bronnen werden geraadpleegd die ons bijkomende informatie verschaften. Het betreft o.a. de volgende onderzoeken & documenten:

Reeds bestaande afbakeningen: • afbakening gebruikt door de immobiliën sector15 • handelskernen (Gewestelijk Bestemmingsplan) • indeling statistische sectoren (hergroepering van de statistische sectoren op basis van het eerste cijfer van de code) • de wijken van de kaart van de saldi van toelaatbare kantoren (Gewestelijk Ontwikkelingsplan) • kadastrale divisies • politiewijken • ...

Achtergrond documenten & studies die mee geholpen hebben bij de afbakening - huishoudenstypologie (UCL) - wijkonderzoek Jette & Jacht (UCL) 16 - socio-economische analyse Brussel (ULB) - achtergestelde wijken in Brussel (KUL – ULB) - wijkonderzoek & wijkfiches Brussel (VUB)17 - onderzoek naar gemeente Elsene (VUB) - ....

Bovenstaande studies werden veelvuldig gebruikt om de eerste afbakening mee te vergelijken en om achtergrondinformatie in te winnen m.b.t. tot bepaalde statistische sectoren en delen van het Gewest.

14 Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Bestuur Ruimtelijke Ordening en Huisvesting, Directie Planning / Ministère de la Région de Bruxelles-Capitale, l’Administration de l’Aménagement du Territoire et du Logement, Direction de la Planification 15 Gebaseerd op licentiaatsverhandeling IGEAT/ULB 16 Eggerickx T. et Poulain M. (1993), La démographie de la commune de Jette. Evolution récente et perspectives d’avenir, Rapport de recherche, 99 p. et Poulain M. (1991), La démographie de la commune d’Etterbeek. Evolution récente et perspectives d’avenir, Rapport de recherche, 89 p. 17 De Corte S. (2001). Brusselse Wijkfiches, 15 onderzoeksrapporten. Vlaamse Gemeenschapscommissie, Brussel.

10

Op basis van al deze informatie werd de eerste versie van wijkafbakening vervangen door een tweede versie. Deze bestond uit 144 zones waarvan 118 wijken.

2.5. FEED-BACK GEMEENTEN & GEWEST OP BASIS VAN TWEEDE VERSIE AFBAKENING

De tweede versie van de wijkafbakening werd ter discussie voorgelegd zowel aan het Gewest als aan de 19 Brusselse gemeenten (stap 3).

Wat betreft het Gewest werd een toelichting gegeven aan de raad van bestuur van het GSSO/SRDU, samengesteld uit vertegenwoordigers van alle Ministers van het Brussels Gewest en een aantal experts18 (zie annex 4.7).

Deze tweede afbakening werd ook voorgelegd aan het Technisch comité op 30/03/2007, waarin de thematische observatoria en andere instellingen die rond één of ander aspect van de toekomstige Wijkmonitoring werken vertegenwoordigd zijn (BIM, BGDA-Observatorium van de arbeidsmarkt, VGC, Cocof, GGC-Observatorium voor Gezondheid en Welzijn, Net Brussel, VSGB,...). Er werd aan de leden gevraagd hun commentaren op te sturen. Enkel van de Directie Planning kwamen enkele voorstellen die al dan niet voor een aanpassing van de afbakening zorgden.

De colleges van Burgemeester en Schepenen van de 19 Brusselse Gemeenten, evenals de personen die we in de vorige fases ontmoet hadden, werden aangeschreven (incl. een A0 kopie van de kaart) met de vraag om hun opmerkingen & suggesties kenbaar te maken. Tevens werd een uiteenzetting gegevens tijdens de maandelijkse bijeenkomst van de gemeentesecretarissen van de Brusselse Gemeenten19.

Bezoeken afgelegd tijdens stap 3 2de van het Geschreven Gemeenten brief onderzoek antwoorden Anderlecht x x Auderghem x Berchem-Ste-Agathe x x Bruxelles x x Etterbeek x Evere x Forest x x Ganshoren x x

18 Voorstelling van de voorlopige indeling in wijken aan de Raad van Bestuur op 15 december 2006. Mogelijkheid wordt gegeven om te reageren; Het Kabinet Picqué vraagt aan het Consortium om de afbakening van sommige wijken in de eerste kroon te herzien, omdat zij erg groot zijn en veel bewoners hebben (+/- 20.000). Het Kabinet is van oordeel dat een meer gedetailleerde evaluatie van de situatie en de evolutie van deze vaak zeer kwetsbare wijken gewenst is en vraagt om de wijken op te delen in kleinere gehelen. 19 26/01/2007 (Chateau Malou, Sint-Pieters-Woluwe)

11

Ixelles x Jette x x Koekelberg x Molenbeek-Saint-Jean x x x Saint-Gilles x x Saint-Josse-Ten-Noode x Schaarbeek x x Uccle x Watermael-Boitsfort x x Woluwe-Saint-Lambert x x Woluwe-Saint-Pierre x

In totaal ontvingen we van 8 gemeenten geschreven antwoorden. Er werd binnen de mogelijkheden van de methodologie, maximaal rekening gehouden met de opmerkingen van de gemeenten die echter geen fundamentele veranderingen aan de kaart vroegen20.

Er werden nog 3 bijkomende gemeenten bezocht tijdens deze periode om onze afbakening te bespreken: Sint-Jans-Molenbeek, Watermaal-Bosvoorde & Sint- Gillis. Dit leverde nog veranderingen op aan de afbakening. Er werd ook een tweede discussie gevoerd met de Stad Brussel. Deze bijkomende bezoeken werden gepland om zekerheid te krijgen over onze afbakening.

Op basis van deze consultatierondes werd een derde en finale kaart opgesteld. De kaart werd uiteindelijk op 20 april 2007 door de Raad van Bestuur van het GSSO/SRDU en op 12 juni 2007 door het Begeleidingscomité goedgekeurd.

20 Voor een gedetailleerde lijst zie annex 4.4

12

3. RESULTAAT

3.1. OVERZICHT

De afbakening van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt 118 wijken. Naast wijken werden ook nog industriegebieden & stations afgebakend alsook groenzones en kerkhoven. In totaal werd het Brussels Gewest in 145 zones verdeeld die samen het gehele grondgebied beslaan.

Het overgrote deel van de Brusselse bevolking woont in een van de 118 wijken (99,7%). De overige zones tellen nauwelijks bewoners (zie tabel). Het gemiddelde aantal inwoners per wijk bedraagt 8.434 personen (gegevens 2004).

Nombre Habitants Secteurs des zones Inwoners statistiques Aantal (2004) Statistische zones sectoren Quartiers 118 995.166 671 Wijken Industries, gares, etc. 6 1.650 15 Industrie, stations, etc. Parcs, etangs, bois, etc. 18 1.223 36 Parken, vijvers, bossen, etc. Cimetières 3 30 3 Kerkhof Nombre total de zones délimitées 145 998.069 725 Totaal aantal afgebakende zone's

Quartiers intercommunaux/

Intergemeentelijke wijken 2 communes / gemeenten 31 289.700 3 communes / gemeenten 8 78.246 4 communes / gemeenten 1 9.433 Totaal 40 377.379

Vanaf de start van het onderzoek werd met de opdrachtgever overeengekomen om te werken met intergemeentelijke wijken, dit zijn wijken die zich uitstrekken over een of meerdere gemeentegrenzen. Gemeentegrenzen zijn vaak belangrijke politieke grenzen waarbinnen het lokale beleid zich ruimtelijk structureert, met als gevolg dat op één enkele wijk twee of meer politieke & administratieve ‘regimes’ van toepassing kunnen zijn. Daartegenover komen gemeentegrenzen niet altijd overeen met een breuk of een grens in het stedelijke landschap, in de sociaal-economische samenstelling van een wijk of in de activiteiten die de wijk karakteriseren. Een gemeentegrens die dwars door een wijk (of een bouwblok) loopt blijft veelal onopgemerkt in het dagelijkse

13

gebruik van de wijk door bewoners, bezoekers, pendelaars, passanten,... . Er werd dan ook bewust gekozen voor een intergemeentelijke afbakening om het spanningsveld aan te duiden dat bestaat tussen een territoriale afbakening van Brussel in gemeenten en een afbakening in wijken. Wij hopen dat door het afbakenen van intergemeentelijke wijken er een impuls gegeven kan worden aan het uitstippelen van een wijkbeleid over de gemeentegrenzen heen. In de context van een “regionale” Wijkmonitoring is dit onontbeerlijk.

Het belang van intergemeentelijke wijken wordt duidelijk als we naar de cijfers kijken. Ondanks onze inspanning om zo min mogelijk intergemeentelijke wijken af te bakenen strekt 34% van de Brusselse wijken zich uit over twee of meer gemeenten. Bijna 38% van de totale bevolking woont in een intergemeentelijke wijk (meer dan 1 op 3 van alle bewoners). In vele gevallen snijdt de gemeentegrens midden door de wijk.

Om tegemoet te komen aan de vraag van het Gewest en de gemeenten om ook over ‘gemeentelijke’ data te beschikken, voorziet de Wijkmonitoring een dubbele output voor intergemeentelijke wijken: gegevens voor de gehele wijk alsook gegevens voor elke gemeente apart.

De wijken hebben een nummer en een naam gekregen. De nummering werd in wijzerzin aangebracht waarbij de wijken van de Brusselse Vijfhoek als eerste een nummer toebedeeld kregen, gevolgd door de wijken gelegen in de 19de eeuwse gordel (met startpunt Kuregem) om uiteindelijk de resterende wijken gelegen buiten de 19de eeuwse gordel te nummeren (met als startpunt Anderlecht). De wijken kregen een nummer van 1 tot 118. De overige zones hebben een nummer bestaande uit drie cijfers en starten met 7 voor Kerkhoven, 8 voor Industriezones en 9 voor Groenzones. De namen van de wijken geven de belangrijkste plaatsnaam weer. In sommige gevallen bestaat deze uit meerdere delen.

3.2. WELKE ROL HEBBEN DE 10 CRITERIA GESPEELD IN DE AFBAKENING VAN DE WIJKEN?

Tien criteria dienden als leidraad bij de afbakening (zie methodologie). In annex 4.2 hebben we een overzicht gemaakt per wijk en aangeduid of een bepaalde variabele al dan niet een rol gespeeld heeft in de uiteindelijke afbakening van de wijk. Dit overzicht leert ons het volgende:

Aan de volgende criteria werd in alle 118 wijken voldaan: - elke wijk vormt een aaneengesloten geheel - elke wijk bestaat uit een som van statistische sectoren - bewoners en woningen behoren toe aan één enkele wijk

Aan de volgende criteria werd in het overgrote deel van de wijken voldaan: - vergelijkbare oppervlakte: grosso modo hebben wijken van vergelijkbare dichtheid een vergelijkbare oppervlakte (lage dichtheid = grotere wijken en omgekeerd). Enkele uitzonderingen hierop zijn o.a. de “kleine” wijk 49.Bosnië (afgesplitst van 48.Hallepoort vanwege teveel

14

bewoners) en de zeer grote wijk 55.Neerpede (zeer lage bevolkingsdichtheid).

- bevolkingscentrum: bijna alle wijken vormen een bevolkingscentrum hoewel sommigen een dunbevolkt deel bevatten. Het betreft hier wijken waarin zich een kantorenzone bevindt (bv. 21.Noordwijk), waar een sterke functie in opgenomen is (bv. 74.Heizel & 107.Universiteitswijk,...) of waaraan een te ontwikkelen gebied toegevoegd werd (bv. 18. Havenwijk & 85.Josaphatstation).

- voldoende inwonersaantallen: het gemiddelde aantal inwoners per wijk bedraagt 8.434 personen (2004), variërend van 292 inwoners tot 18.290. Enkele wijken hebben een relatief laag aantal bewoners toch verkozen we deze als wijk apart af te bakenen. Hoewel deze wijken door een andere functie gedomineerd worden (veelal een administratieve of commerciële) hebben deze wijken een uitgesproken identiteit.

Wijken met minder dan 2000 inwoners in 2004 6.KONINGSWIJK / QUARTIER ROYAL 292 4.MARTELAARS / MARTYRS 1.034 55.NEERPEDE 1.066 97.PUTDAAL 1.434 56.GOEDE LUCHT / BON AIR 1.648 5.O.L.V. TER SNEEUW / NOTRE-DAME AUX NEIGES 1.659 54.VOGELENZANG - ERASM(US)(E) 1.716 87.REYERS 1.822 35.EUROPAWIJK / QUARTIER EUROPEEN 1.827

In vier gevallen werd een wijk in twee gesplitst of een deel ervan afgescheiden vanwege een te hoog inwonersaantal. Dit is het geval voor de wijken Oud-Laken (nr.19 & 20), Hallepoort (nr.48 & 49), Kuregem (nr.11, 12 & 13) en Dailly (nr.26 & 27) (zie ook annex 4.2).

Aan de volgende criteria werd in vele gevallen voldaan maar toch speelden deze variabelen niet overal een rol: - polariserend centrum: niet alle wijken hebben een omvangrijk handelscentrum of een centraliserende activiteit. Dit is vooral het geval in de meer perifeer gelegen wijken21. - fysische grenzen: deze variabele hangt af van de spreiding van spoorwegen, autowegen & grote invalswegen, waterwegen, bossen & parken en industriegebieden. In annex 4.2 hebben we deze variabele aangekruist van zodra een van deze elementen een rol gespeeld heeft bij de afbakening van de wijk. Dit wil niet zeggen dat de wijk helemaal ingesloten wordt door fysische grenzen. Tevens kan zich het geval voordoen waar een van deze elementen aanwezig is maar er geen rekening mee gehouden werd bij de afbakening (bv. wijk nr. 93 die doormidden gesneden wordt door de Woluwelaan).

21 In annex werden de wijken aangekruist die een polariserend centrum bevatten of een centrum delen met de aangrenzende wijk. Als criterium werd de locatie van de handelskernen genomen zoals bepaald door het Gewestelijk Bestemmingsplan (hierin zijn niet opgenomen: kleine handelskernen + shoppingcentra). Wijken die slechts voor een klein deel grenzen aan een handelskern werden niet aangeduid in de lijst.

15

De volgende criteria hebben een rol gespeeld bij de afbakening maar werden niet systematisch onderzocht22 : - oude grenzen die culturele verschillen tussen wijken verklaren. Deze variabele werd niet op systematische wijze onderzocht maar vond bij de afbakening haar vertaling in de vraag naar gelijkenis/verschil tussen aangrenzende gebieden, de identiteit van die gebieden en vanaf waar men zich in een volgende wijk bevindt. - subjectief gevoel om tot een wijk te behoren. Terwijl de voorgaande variabele met een geografische vraagstelling overeen stemt, polst deze variabele naar de mentale kaart van de bewoners en gebruikers van de stad. Hoewel er geen systematisch onderzoek hiernaar werd verricht kwam het tijdens het onderzoek en tijdens de interviews aanhoudend ter sprake.

3.3. BIJKOMENDE AFBAKENINGSCRITERIA

Tijdens het onderzoek werden een aantal bijkomende criteria gedefinieerd: 1) Sterke functies. Er werd geopteerd om statistische sectoren die volledig gekenmerkt worden door een sterke functie toe te voegen aan de wijk waarop ze een belangrijke invloed uitoefenen in plaats van ze apart af te bakenen. Door sterke functies zoals kantoren, universiteiten, shoppingcentra, musea, beurzen & tentoonstellingsgebieden, slachthuizen,... deel te laten uitmaken van een wijk onderkennen we hun invloed op de dynamiek hiervan. Dit vergroot echter de diversiteit in de samenstelling van de afgebakende wijken waarmee we rekening dienen te houden bij de interpretatie van de indicatoren (achter de wijkwaarde voor een bepaalde indicator kan een aanzienlijk verschil binnen de wijk schuilgaan). Deze regel werd consequent aangehouden over het gehele grondgebied van het gewest. In annex 4.2 werden de wijken aangeduid waarbij dit criterium een rol speelde in de afbakening van de wijk23. 2) Toekomstige ontwikkelingen. Er werd rekening gehouden met geplande ontwikkelingen op gebieden die tot hiertoe geen wijk vormen of deel van een wijk uitmaken. Het betreft vooral stadsdelen die wegens de deïndustrialisatie & veranderingen in het transportwezen hun oorspronkelijke functie verliezen (industriegebieden, overslag- en opslagplaatsen, stations,...). Voor een overzicht van de wijken waarbij deze variabele een rol gespeeld heeft zie annex 4.2. 3) Aantal inwoners. Sommige wijken met een te groot aantal inwoners werden onderverdeeld. Deze situatie deed zich voor in 4 gevallen (zie annex 4.2). 4) Afbakening laten aansluiten bij de bestaande afbakening van een gemeente. Dit criterium speelde een rol in de gemeente Schaarbeek. De oorspronkelijk afgebakende wijken werden (lichtelijk) aangepast om overeen te stemmen met de afbakening die door de verschillende gemeentediensten gehanteerd worden (zie hoger).

22 Deze elementen kwamen ter sprake tijdens de interviews, gesprekken & ronde tafels maar werden niet op systematische analyse onderzocht. Hiervoor zou een grootschalige enquêtering nodig geweest zijn + historisch onderzoek wat binnen het kader van dit project niet mogelijk was. Toch kunnen wij stellen dat door de collectieve kennis van deze aspecten bij de betrokken personen deze criteria hun vertaling vonden in de uiteindelijke afbakening. 23 Dit wil niet zeggen dat enkel in deze wijken een sterke functie voorkomt. Het betreft hier enkel de wijken waar we de keuze hadden om al dan niet een statistische sector aan toe te voegen die enkel en alleen uit een sterke functie bestaat.

16

3.4. ZONES DIE NIET ALS WIJK WERDEN AFGEBAKEND

Er werd geopteerd om het gehele Brusselse Gewest te beslaan, dus om geen blinde vlekken toe te laten. Sommige gebieden die volgens onze criteria momenteel geen wijk zijn kunnen in de toekomst immers van status veranderen. We denken hierbij vooral aan de in onbruik geraakte industrieterreinen en spoorweggronden die tot kantoren- en woonwijken kunnen ontwikkelen. Door deze gebieden mee af te bakenen kunnen deze in de toekomst opgenomen worden in de Wijkmonitoring indien nodig.

Hiervoor werden de 725 statistische sectoren die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest telt onderverdeeld in 145 zones. Naast 118 “wijken” werden er 6 industriële- & spoorwegzones afgebakend die ofwel een industriële functie hebben (805. Industrie Birmingham), overeenstemmen met een geïsoleerd spoorwegterrein (802.Delta), een technologie park omvatten (801.Industrie Nato) of een interface vormen tussen twee wijken (804.Zuidstation)24. De grote industriezones langs weerskanten van het kanaal in het noorden en zuiden van het Gewest werden niet verder onderverdeeld, daar het nog niet duidelijk is welke evolutie we in deze gebieden mogen verwachten. Eerder dan de gebieden nu onder te verdelen met het gevaar om ze op een latere datum te moeten aanpassen opteren we ervoor deze als grote gehelen af te bakenen die op latere datum verder opgesplitst kunnen worden (800.Industrie Noord, 803.Industrie Zuid).

Verder werden er 18 parken, bossen en vijvers afgebakend. Hierbij werd de regel gehanteerd dat overal waar deze groene & blauwe ruimtes een interface vormen tussen meerdere wijken en overéénstemmen met een statistische sector, deze als een entiteit apart beschouwd worden. Er zal rekening gehouden worden bij de berekening van het ‘groene’ karakter van een wijk met het feit dat sommige groenzones in het midden van een wijk liggen terwijl anderen als aparte interface gezien worden.

Tenslotte zijn er ook nog 3 zones met kerkhoven. Voor zover kerkhoven overeenstemmen met statistische sectoren werden deze apart beschouwd.

24 Het Noordstation werd niet als aparte zone beschouwd daar de afbakening van de statistische sectoren dit niet toeliet. Het Weststation, Josaphatstation en het vroegere rangeerstation van Turn & Taxis werden aan de aangrenzende wijk toegevoegd vanwege hun sterke invloed op deze wijk.

17

3.5. OVERZICHTSKAARTEN

18

19

20

4. ANNEX

4.1. OVERZICHTSLIJST WIJKEN 4.2. OVERZICHT VAN DE GEBRUIKTE CRITERIA PER WIJK 4.3. LIJST VAN STATISTISCHE SECTOREN PER WIJK 4.4. FEED-BACK GEMEENTEN & GEWEST 4.5. OVERZICHT BEZOEKEN GEMEENTEN 4.6. AFBAKENING GEMEENTE SCHAABEEK 4.7. SAMENSTELLING GSSO/SRDU

Monitoring des quartiers Page 21 de 21

ANNEX 4.1.

OVERZICHTSLIJST WIJKEN

Q_NR Wijknaam Nom Quartier Aantal inwoners 2004 Nombre d'habitants 2004 Aantal statistische sectoren Nombre de secteurs statistiques Intergemeentelijk Intercommunal Aantal gemeenten Nombre de communes 1 GROTE MARKT GRAND PLACE 2.506 4 2 DANSAERT DANSAERT 7.566 3 3 BEGIJNHOF - DIKSMUIDE BEGUINAGE - DIXMUDE 4.903 4 4 MARTELAARS MARTYRS 1.034 2 5 ONZE LIEVE VROUW TER SNEEUW NOTRE-DAME AUX NEIGES 1.659 2 6 KONINGSWIJK QUARTIER ROYAL 292 5 7 ZAVEL SABLON 2.458 2 8 MAROLLEN MAROLLES 9.776 6 9 STALINGRAD STALINGRAD 3.335 2 10 ANNEESSENS ANNEESSENS 8.770 2 11 KUREGEM BARA CUREGHEM BARA 8.587 6x2 12 KUREGEM VEEARTSENIJ CUREGHEM VETERINAIRE 7.793 6 13 KUREGEM DAUW CUREGHEM ROSEE 3.847 4x2 14 HERTOGIN DUCHESSE 3.872 3 15 WESTSTATION GARE DE L'OUEST 8.432 4 16 HISTORISCH MOLENBEEK MOLENBEEK HISTORIQUE 16.226 9 17 KOEKELBERG KOEKELBERG 6.795 3 18 HAVENWIJK QUARTIER MARITIME 14.219 7x2 19 OUD LAKEN WEST VIEUX LAEKEN OUEST 6.412 1 20 OUD LAKEN OOST VIEUX LAEKEN EST 14.038 6 21 NOORDWIJK QUARTIER NORD 12.223 10 x 3 22 BRABANTWIJK QUARTIER BRABANT 16.014 8x2 23 COLLIGNON COLLIGNON 15.534 6 24 HAACHTSE STEENWEG CHAUSSEE DE HAECHT 15.759 4x2 25 SINT-JOOST CENTRUM SAINT-JOSSE CENTRE 16.133 6 26 DAILLY DAILLY 15.220 6 27 JOSAPHAT JOSAPHAT 6.145 4 28 PLASKY PLASKY 8.713 2 29 SQUARES SQUARES 10.969 4 30 TERVURENSE POORT PORTE TERVUEREN 9.433 6x4 31 SINT-MICHIEL SAINT-MICHEL 5.961 3x2 32 SINT-PIETER SAINT-PIERRE 12.584 5 33 JACHT CHASSE 15.055 6 34 JOURDAN JOURDAN 7.623 3x2 35 EUROPAWIJK QUARTIER EUROPEEN 1.827 10 x 2 36 MATONGE MATONGE 6.945 4 37 FLAGEY - MALIBRAN FLAGEY - MALIBRAN 12.944 6 38 HOSPITAAL ETTERBEEK – ELSENE HOPITAL ETTERBEEK – IXELLES 8.098 6 39 VIJVERS VAN ELSENE ETANGS D'IXELLES 7.681 7x2 40 LOUIZA - LANGEHAAG LOUISE - LONGUE HAIE 5.308 5x3 41 BERCKMANS - MUNTHOF BERCKMANS - HOTEL DES MONNAIES 6.967 4 42 KASTELEIN CHÂTELAIN 7.976 7x3 43 BRUGMANN - LEPOUTRE BRUGMANN - LEPOUTRE 15.515 8x3 44 CHURCHILL CHURCHILL 11.970 4 45 MOLIERE - LONGCHAMP MOLIERE - LONGCHAMP 8.625 3x2 46 HOOGTE 100 ALTITUDE 100 7.445 4x2 47 HOOG SINT-GILLIS HAUT SAINT-GILLES 13.502 7x2 48 HALLEPOORT PORTE DE HAL 12.562 7 49 BOSNIE BOSNIE 7.235 3 50 LAAG VORST BAS FOREST 12.155 6x2 51 VAN VOLXEM - VAN HAELEN VAN VOLXEM - VAN HAELEN 10.854 8 52 VEEWEIDE - AURORE VEEWEYDE - AURORE 13.212 8 53 BIZET - RAD - COOVI BIZET - ROUE - CERIA 10.361 10 54 VOGELENZANG - ERASMUS VOGELENZANG - ERASME 1.716 6 55 NEERPEDE NEERPEDE 1.066 4 56 GOEDE LUCHT BON AIR 1.648 2 57 SCHERDEMAAL SCHERDEMAEL 9.481 8 58 ANDERLECHT CENTRUM - WAYEZ ANDERLECHT CENTRE - WAYEZ 11.054 7 59 SCHEUT SCHEUT 10.461 7 60 BUFFON BUFFON 4.550 3 Q_NR Wijknaam Nom Quartier Aantal inwoners 2004 Nombre d'habitants 2004 Aantal statistische sectoren Nombre de secteurs statistiques Intergemeentelijk Intercommunal Aantal gemeenten Nombre de communes 61 MOORTEBEEK - PETERBOS MOORTEBEEK - PETERBOS 7.663 5x2 62 MACHTENS MACHTENS 18.290 11 x 2 63 KARREVELD KARREVELD 11.277 7 64 FRANS HOSPITAAL HOPITAL FRANCAIS 10.122 6x3 65 KORENBEEK KORENBEEK 6.934 5x2 66 POTAARDE POTAARDE 2.882 3 67 SINT-AGATHA BERCHEM CENTRUM BERCHEM SAINTE-AGATHE CENTRE 11.730 12 68 VILLA'S VAN GANSHOREN VILLAS DE GANSHOREN 6.030 6 69 GANSHOREN CENTRUM GANSHOREN CENTRE 9.700 7 70 BASILIEK BASILIQUE 10.884 4x3 71 WOESTE WOESTE 15.007 4 72 JETTE CENTRUM JETTE CENTRE 10.833 6x2 73 HEYMBOSCH - AZ-JETTE HEYMBOSCH - AZ-JETTE 6.917 5 74 HEIZEL HEYSEL 12.973 7x2 75 HOUBA HOUBA 14.365 4x2 76 MUTSAARD MUTSAARD 12.945 6 77 HEEMBEEK HEEMBEEK 10.589 8 78 HAREN HAREN 3.766 4 79 VREDE PAIX 10.319 8 80 HELMET HELMET 10.143 6 81 SCHAARBEEK STATION GARE DE SCHAERBEEK 6.653 3 82 TERDELT TERDELT 8.272 5 83 CONSCIENCE CONSCIENCE 6.951 4 84 LEOPOLD III LAAN AVENUE LEOPOLD III 6.781 7 85 JOSAPHAT STATION GARE JOSAPHAT 4.166 5 86 PADUWA PADUWA 8.185 8 87 REYERS REYERS 1.822 2 88 GEORGES HENRI GEORGES HENRI 14.357 6x2 89 GRIBAUMONT GRIBAUMONT 10.552 10 x 2 90 ROODEBEEK - STERREBEELDEN ROODEBEEK - CONSTELLATIONS 12.679 10 91 GULLEDELLE VAL D'OR 6.705 7 92 KAPELLEVELD KAPELLEVELD 5.276 7x2 93 WOLUWELAAN BOULEVARD DE LA WOLUWE 5.718 7x2 94 STOKKEL STOCKEL 6.948 6x2 95 SINTE-ALEIDIS - MOOIBOS SAINTE-ALIX - JOLI BOIS 4.359 3 96 SINT-PAULUS SAINT-PAUL 7.069 7 97 PUTDAAL PUTDAAL 1.434 3x2 98 OUDERGEM CENTRUM AUDERGHEM CENTRE 3.708 6 99 VOGELZANG CHANT D'OISEAU 9.760 7x2 100 WAVERSTEENWEG - SINT-JULIAAN CHAUSSEE DE WAVRE - SAINT-JULIEN 14.457 12 x 2 101 DRIE LINDEN TROIS TILLEULS 6.404 5x2 102 TRANSVAAL TRANSVAAL 6.551 6 103 BOSVOORDE CENTRUM BOITSFORT CENTRE 5.708 8 104 WATERMAAL CENTRUM WATERMAEL CENTRE 10.308 13 x 2 105 DRIES DRIES 5.160 10 x 3 106 BOONDAAL BOONDAEL 11.058 11 x 3 107 UNIVERSITEITSWIJK UNIVERSITE 9.623 4 108 MONTJOIE - LANGEVELD MONTJOIE - LANGEVELD 5.040 4 109 OBSERVATORIUM OBSERVATOIRE 5.964 6 110 FORT JACO FORT JACO 2.848 4x2 111 DIESDELLE VIVIER D'OIE 3.515 1 112 KRIEKENPUT - HOMBORCH - VERREWINKEL KRIEKENPUT - HOMBORCH - VERREWINKEL 4.290 4 113 SINT-JOB KAUWBERG SAINT-JOB KAUWBERG 5.391 4 114 DIEWEG DIEWEG 6.153 2 115 KALEVOET - MOENSBERG KALEVOET - MOENSBERG 9.168 9 116 GLOBE GLOBE 13.503 7 117 VOSSEGAT - ROOSENDAAL VOSSEGAT - ROOSENDAAL 7.335 9x2 118 SINT-DENIJS - NEERSTALLE SAINT-DENIS - NEERSTALLE 6.882 7 700 KERKHOF BRUSSEL CIMETIERE DE BRUXELLES 26 1 701 KERKHOF ELSENE CIMETIERE D'IXELLES 1 1 Q_NR Wijknaam Nom Quartier Aantal inwoners 2004 Nombre d'habitants 2004 Aantal statistische sectoren Nombre de secteurs statistiques Intergemeentelijk Intercommunal Aantal gemeenten Nombre de communes 702 KERKHOF SINT-GILLIS CIMETIERE SAINT-GILLES 3 1 800 INDUSTRIE NOORD INDUSTRIE NORD 383 6x2 801 INDUSTRIE NATO INDUSTRIE OTAN 553 2x2 802 DELTA DELTA 0 2 803 INDUSTRIE ZUID INDUSTRIE SUD 380 3x2 804 ZUIDSTATION GARE DU MIDI 42 1 805 INDUSTRIE BIRMINGHAM INDUSTRIE BIRMINGHAM 292 1 900 KONINKLIJK DOMEIN LAKEN DOMAINE ROYAL LAEKEN 50 2 901 JOSAPHATPARK PARC JOSAPHAT 6 1 902 KRUIDTUIN BOTANIQUE 0 1 903 JUBELPARK CINQUANTENAIRE 27 2x2 904 LEOPOLDPARK PARC LEOPOLD 137 1 905 PARK VAN WOLUWE PARC DE LA WOLUWE 120 4x2 906 ZONIENWOUD FORET DE SOIGNES 98 9x4 907 TER KAMERENBOS BOIS DE LA CAMBRE 4 1 908 WOLVENDAELPARK PARC WOLVENDAEL 2 1 909 DUDENPARK - PARK VAN VORST PARC DUDEN - PARC DE FOREST 291 2 910 VIJVERSPARK PARC DES ETANGS 112 1 911 ASTRIDPARK PARC ASTRID 9 1 912 BOSPARK PARC FORESTIER 4 1 913 MARIE-JOSEPARK PARC MARIE-JOSE 0 1 914 SCHEUTBOS SCHEUTBOS 21 1 915 ELISABETHPARK PARC ELISABETH 1 2x2 916 LAARBEEKBOS - POELBOS BOIS DU LAARBEEK - POELBOS 225 2x2 917 BOUDEWIJNPARK - DIELEGEMBOS PARC BAUDOUIN - DIELEGEMBOS 116 3 Gesorteerd op inwonersaantal

Q_NR Wijknaam Nom Quartier Aantal inwoners 2004 Nombre d'habitants 2004 Aantal statistische sectoren Nombre de secteurs statistiques Intergemeentelijk Intercommunal Aantal gemeenten Nombre de communes 62 MACHTENS MACHTENS 18.290 11 x 2 16 HISTORISCH MOLENBEEK MOLENBEEK HISTORIQUE 16.226 9 25 SINT-JOOST CENTRUM SAINT-JOSSE CENTRE 16.133 6 22 BRABANTWIJK QUARTIER BRABANT 16.014 8x2 24 HAACHTSE STEENWEG CHAUSSEE DE HAECHT 15.759 4x2 23 COLLIGNON COLLIGNON 15.534 6 43 BRUGMANN - LEPOUTRE BRUGMANN - LEPOUTRE 15.515 8x3 26 DAILLY DAILLY 15.220 6 33 JACHT CHASSE 15.055 6 71 WOESTE WOESTE 15.007 4 100 WAVERSTEENWEG - SINT-JULIAAN CHAUSSEE DE WAVRE - SAINT-JULIEN 14.457 12 x 2 75 HOUBA HOUBA 14.365 4x2 88 GEORGES HENRI GEORGES HENRI 14.357 6x2 18 HAVENWIJK QUARTIER MARITIME 14.219 7x2 20 OUD LAKEN OOST VIEUX LAEKEN EST 14.038 6 116 GLOBE GLOBE 13.503 7 47 HOOG SINT-GILLIS HAUT SAINT-GILLES 13.502 7x2 52 VEEWEIDE - AURORE VEEWEYDE - AURORE 13.212 8 74 HEIZEL HEYSEL 12.973 7x2 76 MUTSAARD MUTSAARD 12.945 6 37 FLAGEY - MALIBRAN FLAGEY - MALIBRAN 12.944 6 90 ROODEBEEK - STERREBEELDEN ROODEBEEK - CONSTELLATIONS 12.679 10 32 SINT-PIETER SAINT-PIERRE 12.584 5 48 HALLEPOORT PORTE DE HAL 12.562 7 21 NOORDWIJK QUARTIER NORD 12.223 10 x 3 50 LAAG VORST BAS FOREST 12.155 6x2 44 CHURCHILL CHURCHILL 11.970 4 67 SINT-AGATHA BERCHEM CENTRUM BERCHEM SAINTE-AGATHE CENTRE 11.730 12 63 KARREVELD KARREVELD 11.277 7 106 BOONDAAL BOONDAEL 11.058 11 x 3 58 ANDERLECHT CENTRUM - WAYEZ ANDERLECHT CENTRE - WAYEZ 11.054 7 29 SQUARES SQUARES 10.969 4 70 BASILIEK BASILIQUE 10.884 4x3 51 VAN VOLXEM - VAN HAELEN VAN VOLXEM - VAN HAELEN 10.854 8 72 JETTE CENTRUM JETTE CENTRE 10.833 6x2 77 HEEMBEEK HEEMBEEK 10.589 8 89 GRIBAUMONT GRIBAUMONT 10.552 10 x 2 59 SCHEUT SCHEUT 10.461 7 53 BIZET - RAD - COOVI BIZET - ROUE - CERIA 10.361 10 79 VREDE PAIX 10.319 8 104 WATERMAAL CENTRUM WATERMAEL CENTRE 10.308 13 x 2 80 HELMET HELMET 10.143 6 64 FRANS HOSPITAAL HOPITAL FRANCAIS 10.122 6x3 8 MAROLLEN MAROLLES 9.776 6 99 VOGELZANG CHANT D'OISEAU 9.760 7x2 69 GANSHOREN CENTRUM GANSHOREN CENTRE 9.700 7 107 UNIVERSITEITSWIJK UNIVERSITE 9.623 4 57 SCHERDEMAAL SCHERDEMAEL 9.481 8 30 TERVURENSE POORT PORTE TERVUEREN 9.433 6x4 115 KALEVOET - MOENSBERG KALEVOET - MOENSBERG 9.168 9 10 ANNEESSENS ANNEESSENS 8.770 2 28 PLASKY PLASKY 8.713 2 45 MOLIERE - LONGCHAMP MOLIERE - LONGCHAMP 8.625 3x2 11 KUREGEM BARA CUREGHEM BARA 8.587 6x2 15 WESTSTATION GARE DE L'OUEST 8.432 4 82 TERDELT TERDELT 8.272 5 86 PADUWA PADUWA 8.185 8 38 HOSPITAAL ETTERBEEK – ELSENE HOPITAL ETTERBEEK – IXELLES 8.098 6 42 KASTELEIN CHÂTELAIN 7.976 7x3 Gesorteerd op inwonersaantal

Q_NR Wijknaam Nom Quartier Aantal inwoners 2004 Nombre d'habitants 2004 Aantal statistische sectoren Nombre de secteurs statistiques Intergemeentelijk Intercommunal Aantal gemeenten Nombre de communes 12 KUREGEM VEEARTSENIJ CUREGHEM VETERINAIRE 7.793 6 39 VIJVERS VAN ELSENE ETANGS D'IXELLES 7.681 7x2 61 MOORTEBEEK - PETERBOS MOORTEBEEK - PETERBOS 7.663 5x2 34 JOURDAN JOURDAN 7.623 3x2 2 DANSAERT DANSAERT 7.566 3 46 HOOGTE 100 ALTITUDE 100 7.445 4x2 117 VOSSEGAT - ROOSENDAAL VOSSEGAT - ROOSENDAAL 7.335 9x2 49 BOSNIE BOSNIE 7.235 3 96 SINT-PAULUS SAINT-PAUL 7.069 7 41 BERCKMANS - MUNTHOF BERCKMANS - HOTEL DES MONNAIES 6.967 4 83 CONSCIENCE CONSCIENCE 6.951 4 94 STOKKEL STOCKEL 6.948 6x2 36 MATONGE MATONGE 6.945 4 65 KORENBEEK KORENBEEK 6.934 5x2 73 HEYMBOSCH - AZ-JETTE HEYMBOSCH - AZ-JETTE 6.917 5 118 SINT-DENIJS - NEERSTALLE SAINT-DENIS - NEERSTALLE 6.882 7 17 KOEKELBERG KOEKELBERG 6.795 3 84 LEOPOLD III LAAN AVENUE LEOPOLD III 6.781 7 91 GULLEDELLE VAL D'OR 6.705 7 81 SCHAARBEEK STATION GARE DE SCHAERBEEK 6.653 3 102 TRANSVAAL TRANSVAAL 6.551 6 19 OUD LAKEN WEST VIEUX LAEKEN OUEST 6.412 1 101 DRIE LINDEN TROIS TILLEULS 6.404 5x2 114 DIEWEG DIEWEG 6.153 2 27 JOSAPHAT JOSAPHAT 6.145 4 68 VILLA'S VAN GANSHOREN VILLAS DE GANSHOREN 6.030 6 109 OBSERVATORIUM OBSERVATOIRE 5.964 6 31 SINT-MICHIEL SAINT-MICHEL 5.961 3x2 93 WOLUWELAAN BOULEVARD DE LA WOLUWE 5.718 7x2 103 BOSVOORDE CENTRUM BOITSFORT CENTRE 5.708 8 113 SINT-JOB KAUWBERG SAINT-JOB KAUWBERG 5.391 4 40 LOUIZA - LANGEHAAG LOUISE - LONGUE HAIE 5.308 5x3 92 KAPELLEVELD KAPELLEVELD 5.276 7x2 105 DRIES DRIES 5.160 10 x 3 108 MONTJOIE - LANGEVELD MONTJOIE - LANGEVELD 5.040 4 3 BEGIJNHOF - DIKSMUIDE BEGUINAGE - DIXMUDE 4.903 4 60 BUFFON BUFFON 4.550 3 95 SINTE-ALEIDIS - MOOIBOS SAINTE-ALIX - JOLI BOIS 4.359 3 112 KRIEKENPUT - HOMBORCH - VERREWINKEL KRIEKENPUT - HOMBORCH - VERREWINKEL 4.290 4 85 JOSAPHAT STATION GARE JOSAPHAT 4.166 5 14 HERTOGIN DUCHESSE 3.872 3 13 KUREGEM DAUW CUREGHEM ROSEE 3.847 4x2 78 HAREN HAREN 3.766 4 98 OUDERGEM CENTRUM AUDERGHEM CENTRE 3.708 6 111 DIESDELLE VIVIER D'OIE 3.515 1 9 STALINGRAD STALINGRAD 3.335 2 66 POTAARDE POTAARDE 2.882 3 110 FORT JACO FORT JACO 2.848 4x2 1 GROTE MARKT GRAND PLACE 2.506 4 7 ZAVEL SABLON 2.458 2 35 EUROPAWIJK QUARTIER EUROPEEN 1.827 10 x 2 87 REYERS REYERS 1.822 2 54 VOGELENZANG - ERASMUS VOGELENZANG - ERASME 1.716 6 5 ONZE LIEVE VROUW TER SNEEUW NOTRE-DAME AUX NEIGES 1.659 2 56 GOEDE LUCHT BON AIR 1.648 2 97 PUTDAAL PUTDAAL 1.434 3x2 55 NEERPEDE NEERPEDE 1.066 4 4 MARTELAARS MARTYRS 1.034 2 6 KONINGSWIJK QUARTIER ROYAL 292 5

ANNEX 4.2.

OVERZICHT VAN DE GEBRUIKTE CRITERIA PER WIJK

21. NOORDWIJK /QUARTIER NORD 20. OUDLAKEN OOST/VIEUXLAEKENEST 19. OUDLAKEN WEST/VIEUXLAEKENOUEST 18. HAVENWIJK /QUARTIERMARITIME 17. KOEKELBERG 16. HISTORISCHMOLENBEEK /MOLENBEEKHISTORIQUE 15. WESTSTATION/GAREDE L'OUEST 14. HERTOGIN/DUCHESSE 13. KUREGEMDAUW/CUREGHEM ROSEE 12. KUREGEMVEEARTSENIJ/ CUREGHEMVETERINAIRE 11. KUREGEMBARA/CUREGHEM BARA 10. ANNEESSENS 9. STALINGRAD 8. MAROLLE 7. ZAVEL/SABLON 6. KONINGSWIJK/QUARTIERROYAL 5. O.L.V.TERSNEEUW/NOTRE-DAMEAUXNEIGES 4. MARTELAARS/MARTYRS 3. BEGIJNHOF-DIKSMUIDE/BEGUINAGEDIXMUDE 2. DANSAERT 1. GROTEMARKT/GRANDPLACE ( N )( S ) x* * x x x xxx*xxxxxx*xxxxxx*x xx* xx* x*xxx x xx xx* x x xxx*xxx x x xxx*xxx * xx* x *xxx x xx xx* xx* x *xxxxx xx* xxx*xxx *x xx xx* xxx*xxx x xxx*xxx x xx* x xx* *xxxxx xx* x xxx*xxxxxx*xxx xx* xxx*xxxxxx*xxx xx* xxx*xxx xx* xx*xxx xx* xx* xxx*xxx x*xxxx xx xx* x*x xx* 1. Aaneengesloten geheel

2. Bevolkingscentrum

3. Polariserende centra

4. Oude grenzen

0CIEI BijkomendeCriteria 5 Vergelijkbare oppervlakte 10 CRITERIA

6. Fysische grenzen spelen rol

7. Woningen & bewoners behoren toe aan slechts 1 wijk

8. Voldoende inwonersaantal (>1000inw)

9. som van statistische sectoren

10. subjectief gevoel om tot een wijk te behoren

1. Sterke functies

2. Toekomstige ontwikkelingen

3. Gesplitst wegens teveel inwoners

4. Aansluiten aan bestaande gemeente afbakening ( ( functie) Kantoren meeopgenomenin wijk(sterke (Oost-West) In tweegedeeldwegens teveelinwoners (Oost-West) In tweegedeeldwegens teveelinwoners opgenomen (Turn & Taxis) Toekomstige ontwikkelingsgebied mee ontwikkeling Westtationplaatstegeven Als apartewijkbeschouwdom (sterke functie) aantal inwoners;Slachthuistoegevoegd Kuregem opgedeeldin3wegenstehoog aantal inwoners Kuregem opgedeeldin3wegenstehoog aantal inwoners Kuregem opgedeeldin3wegenstehoog functies) Paleis, musea&kantoren(sterke Rijksadministratief centrumtoegevoegd * x = = indirecte directe Bijkomende criteria invloed bijafbakening) invloedafbakening) Toelichting 48. HALLEPOORT /PORTE DEHAL 47. HOOGSINT-GILLIS /HAUTSAINT-GILLE 46. HOOGTE100 /ALTITUDE100 45. MOLIERE-LONGCHAMP 44. CHURCHILL 43. BRUGMANN -LEPOUTRE 42. KASTELEIN /CH MONNAIES 41. BERCKMANS-MUNTHOF/ BERCKMANS-HOTELDES 40. LOUIZA-LANGEHAAG/LOUISE -LONGUEHAI 39. VIJVERSVANELSENE/ETANGS D'IXELLES 38. H.ETTERBEEK–ELSENE / H.ETTERBEEK–IXELLES 37. FLAGEY-MALIBRAN 36. MATONGE 35. EUROPAWIJK/QUARTIER EUROPEEN 34. JOURDAN 33. JACHT/CHASSE 32. SINT-PIETER/SAINT-PIERRE 31. SINT-MICHIEL/SAINT-MICHEL 30. TERVURENSEPOORT/PORTETERVUEREN 29. SQUARES 28. PLASK 27. JOSAPHAT 26. DAILLY 25. SINT-JOOSTCENTRUM/SAINT-JOSSECENTRE 24. HAACHTSESTWG./CHAUSSEEDEHAECHT 23. COLLIGNON 22. BRABANTWIJK/QUARTIERBRABANT Y Â TELAIN S E x* x * x x x x x xxx*x xxx*xxxxxx*xxx xx* xx* x* * x x x x xxx*xxxxxx*x xx* xxx*xxxxxx*xxxxxx*xxx xx* xxx*xxx xx* xxx*xxx xx* xxx*xxx xx* xx* xxx*xxx xx* *xxxxx xx* *xxxxx xx* xx* xxx*xxx x*xxxxxx*xxx x x xx* xx* x xx* x xxx*xxx x * x xxx*xxx x xxx*xxx xx* x xxx*xxx xx* xx xxx*xxx * xx* x xxx*x x xx* *xxxxx xx* xx* x *xxxxx xx* xxx*x xxx*xxx xx* 1. Aaneengesloten geheel

2. Bevolkingscentrum

3. Polariserende centra

4. Oude grenzen

0CIEI BijkomendeCriteria 5 Vergelijkbare oppervlakte 10 CRITERIA

6. Fysische grenzen spelen rol

7. Woningen & bewoners behoren toe aan slechts 1 wijk

8. Voldoende inwonersaantal (>1000inw)

9. som van statistische sectoren

10. subjectief gevoel om tot een wijk te behoren

1. Sterke functies

2. Toekomstige ontwikkelingen

3. Gesplitst wegens teveel inwoners

4. Aansluiten aan bestaande gemeente afbakening inwoners telde opgesplitst omdatwijkHallepoort teveel functie) Kantoren meeopgenomeninwijk(sterke inwoners inDailly Aparte wijkgemaaktvanwegeteveel Opsplitsing wegensteveelinwoners Bijkomende criteria Toelichting 74. HEIZEL /HEYSEL 73. HEYMBOSCH -AZ-JETTE 72. JETTECENTR 71. WOESTE 70. BASILIEK/BASILIQUE 69. GANSHORENCENTR 68. VILLA'SVANGANSHOREN /VILLASDEGANSHOREN AGATHE CENTRE 67. SINT-AGATHABERCHEMCENTRUM /BERCHEMSAINTE- 66. POTAARDE 65. KORENBEEK 64. FRANSHOSPITAAL/HOPITAL FRANCAIS 63. KARREVELD 62. MACHTENS 61. MOORTEBEEK-PETERBOS 60. BUFFON 59. SCHEUT 58. ANDERLECHTCENTR 57. SCHERDEMA 56. GOEDELUCHT/BONAI 55. NEERPEDE 54. VOGELENZANG-ERASM(US)(E) 53. BIZET-RADCOOVI/ROUECERI 52. VEEWE 51. VANVOLXEM-HAELEN 50. LAAGVORST/BASFOREST 49. BOSNIE ( I )( Y ) DE -AURORE ( A ( UM )( E )( ) L E ) ( UM ( UM R )( )( E E )

) -WAYEZ A x*xxx*x * x x x * *xxxxx xx* xx x* * xxx*xxx x x x x xx* *xxx x xx xx* x xxx*x * * x xxx*xxx x x *xxx x xx xx* x xxx*xxx x xx* *xxxxx xx* xxx*x *x xx* xx * *xxxxx x xx* x xxx*xxx x xxx*xxxxxx*xxx xx* * *xxx x xx x xx* *x xx* x xx* xx x x xxx*xxxxxx*xxx * *xxxxx xx* xx* xx xx* *xxxxx xx* x*xxxxx*xxxx*xxxxxx*xxx *xxxxx xx* xx* xx* 1. Aaneengesloten geheel

2. Bevolkingscentrum

3. Polariserende centra

4. Oude grenzen

0CIEI BijkomendeCriteria 5 Vergelijkbare oppervlakte 10 CRITERIA

6. Fysische grenzen spelen rol

7. Woningen & bewoners behoren toe aan slechts 1 wijk

8. Voldoende inwonersaantal (>1000inw)

9. som van statistische sectoren

10. subjectief gevoel om tot een wijk te behoren

1. Sterke functies

2. Toekomstige ontwikkelingen

3. Gesplitst wegens teveel inwoners

4. Aansluiten aan bestaande gemeente afbakening functie) inwoners telde afgesplitst omdatwijkHallepoortteveel Brugmann ziekenhuis(sterke functie) Heyzelplateau meeopgenomen + Sterke functiemee opgenomen(AZ-VUB) Basilix Shoppingmeeopgenomen(sterk (sterke functie) Westland Shoppingmeeopgenomen opgenomen inafbakening Toekomstig ontwikkelingsgebiedmee Bijkomende criteria Toelichting e 102. TRANSVAAL 101. DRIE LINDEN/TROIS TILLEULS SAINT-JULIEN 100. WAVERSTWG -SINT-JULIAAN/CHEEDE WAVRE- 99. VOGELZANG /CHANTD'OISEAU 98. OUDERGEM CENTRUM/AUDERGHEMCENTRE 97. PUTDAAL 96. SINT-PAULUS /SAINT-PAUL 95. SINTE-ALEIDIS-MOOIBOS /SAINTE-ALIX-JOLIBOIS 94. STOKKEL/STOCKEL 93. BD.WOLUWELAAN 92. KAPELLEVELD 91. GULLEDELLE/VALD'OR CONSTELLATIONS 90. ROODEBEEK-STERREBEELDEN /ROODEBEEK- 89. GRIBAUMONT 88. GEORGESHENRI 87. REYERS 86. PADUWA 85. JOSAPHATSTATION/GARE 84. AVENUELEOPOLDIIILAAN 83. CONSCIENCE 82. TERDELT 81. SCHAARBEEKSTATION/GAREDESCHAERBEEK 80. HELMET 79. VREDE/PAIX 78. HAREN 77. HEEMBEEK 76. MUTSAARD 75. HOUBA xxx*xxxxxx*xxxxxx*xxx xx* xx* xx* x*xxxxx xx* xxx*xxxxxx*xxx xx* *xxxxx xx* xx* xxx*xxx *xxxxx xx* xxx*xxx xx* *xxxxx xx* xx* xxx*xxxxxx*xxx *xxxxx xx* xx* *xxx x xx xx* xx* xxx*xxx *xxxxx xx* xx* x xxx*xxxx*xxxxx* x x xxx*xxx x xx* *xxxxx xx* xx* *xxxxx xx* x xxx*xxx *xxxxx xx* *xxxxx xx* xx* xxx*xxxxxx*xxx *xxxxx xx* xx* xx* x 1. Aaneengesloten geheel

2. Bevolkingscentrum

3. Polariserende centra

4. Oude grenzen

0CIEI BijkomendeCriteria 5 Vergelijkbare oppervlakte 10 CRITERIA

6. Fysische grenzen spelen rol

7. Woningen & bewoners behoren toe aan slechts 1 wijk

8. Voldoende inwonersaantal (>1000inw)

9. som van statistische sectoren

10. subjectief gevoel om tot een wijk te behoren

1. Sterke functies

2. Toekomstige ontwikkelingen

3. Gesplitst wegens teveel inwoners

4. Aansluiten aan bestaande gemeente afbakening opgenomen kantoren ontwikkelinglangssnelweg mee Toekomstige ontwikkelingopsitestation Bijkomende criteria Toelichting NEERSTALLE 118. SINT-DENIJS-NEERSTALLE /SAINT-DENIS- 117. VOSSEGAT-ROOSENDAAL 116. GLOBE 115. KALEVOET-MOENSBERG 114. DIEWEG 113. S 112. KRIEKENPUT-HOMBORCHVERREWINKEL 111. VRONERODE/VIVIERD'OIE 110. FORTJACO 109. OBSERVATORIUM/OBSERVATOIRE 108. MONTJOIE-LANGEVELD 107. UNIVERSITEITSWIJK/UNIVERSITE 106. BOONDA 105. DRIES 104. WATERMA 103. BOSVOORDECENTRUM/BOITSFORTCENTRE ( A ) INT-JOB KAUWBERG ( A ( )( A E )( ) E L ) L CENTR ( UM )( E ) x*xxxxx xx* xxx*xxxxxx*xxx xx* xx* xxx*xxx *xxxxx xx* xx* xxx*xxx *xxxxx xx* *xxxxx xx* xx* xxx*xxx x *xxxxx xx* * *xxx x xx xx* xx* x xxx*xxx x xxx*xxx xx* xxx*x xx* xxx*xxx xx* 1. Aaneengesloten geheel

xx*xxx xx* 2. Bevolkingscentrum

3. Polariserende centra

4. Oude grenzen

0CIEI BijkomendeCriteria 5 Vergelijkbare oppervlakte 10 CRITERIA

6. Fysische grenzen spelen rol

7. Woningen & bewoners behoren toe aan slechts 1 wijk

8. Voldoende inwonersaantal (>1000inw)

9. som van statistische sectoren

10. subjectief gevoel om tot een wijk te behoren

1. Sterke functies

2. Toekomstige ontwikkelingen

3. Gesplitst wegens teveel inwoners

4. Aansluiten aan bestaande gemeente afbakening (Universiteit) sterke functiemeeopgenomen Bijkomende criteria Toelichting

ANNEX 4.3.

LIJST VAN STATISTISCHE SECTOREN PER WIJK

Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 1 21004 A001 GROTE MARKT GRAND-PLACE 1 21004 A002 BEURS BOURSE 1 21004 A01- OUD KORENHUIS VIEILLE HALLE AUX BLES 1 21004 A34- MUNT MONNAIE 2 21004 A20- BEURS-NOORDWEST BOURSE-NORD-OUEST 2 21004 A23- NIEUWE GRAANMARKT NOUVEAU MARCHE AU GRAIN 2 21004 A24- VARKENSMARKT MARCHE AU PORCS 3 21004 A25- BEGIJNHOFPLEIN BEGUINAGE (PLACE DU) 3 21004 A811 HANDELSKAAI QUAI DU COMMERCE 3 21004 A822 KOOPLIEDENSTRAAT RUE DES COMMERCANTS 3 21004 A83- E. JACQMAINLAAN-WEST E. JACQMAIN (BOULEVARD)-OUEST 4 21004 A32- CONGRES - STATION CONGRES - GARE 4 21004 A35- AD. MAXLAAN AD. MAX (BOULEVARD) 5 21004 A33- VRIJHEIDSPLEIN LIBERTE (PLACE DE LA) 5 21004 A3MJ RIJKSADMIN. CENTRUM EN CONGRES CITE ADMINISTRATIVE ET CONGRES 6 21004 A10- CENTRAAL STATION GARE CENTRALE 6 21004 A12- REGENTLAAN REGENT (BOULEVARD DU) 6 21004 A19- KONINKLIJK PALEIS PALAIS ROYAL 6 21004 A1MJ KOLONIENSTRAAT COLONIES (RUE DES) 6 21004 A30- SINT-MICHEL EN GOEDELE SAINT-MICHEL ET GUDULE 7 21004 A13- KLEINE ZAVEL PETIT SABLON 7 21004 A14- GROTE ZAVEL GRAND SABLON 8 21004 A04- KAPELLEKERK NOTRE-DAME DE LA CHAPELLE 8 21004 A15- JACOBSPLEIN JACOBS (PLACE) 8 21004 A16- JUSTITIEPALEIS - SINT-PIETERS PALAIS JUSTICE-HOP. ST.-PIERRE 8 21004 A70- BLAESSTRAAT-ZUID BLAES (RUE)-SUD 8 21004 A71- BLAESSTRAAT-CENTRUM BLAES (RUE)-CENTRE 8 21004 A72- SINT-THOMAS (INSTITUUT) SAINT-THOMAS (INSTITUT) 9 21004 A02- SINT-FRANCISCUS XAVERIUS SAINT-FRANCOIS XAVIER 9 21004 A03- BIJSTAND - ZUID PALEIS BON SECOURS - PALAIS DU MIDI 10 21004 A21- ANNEESSENSPLEIN ANNEESSENS (PLACE) 10 21004 A22- ZENNESTRAAT SENNE (RUE DE LA) 11 21001 B20- RAAD-NOORD CONSEIL-NORD 11 21001 B21- BROGNIEZ-NOORD BROGNIEZ-NORD 11 21001 B22- BROGNIEZ-ZUID BROGNIEZ-SUD 11 21001 B23- RAAD-ZUID CONSEIL-SUD 11 21013 A612 JAMAR JAMAR 11 21013 A623 FRANKRIJKSTRAAT FRANCE (RUE DE) 12 21001 B241 HERZIENING-ZUID REVISION-SUD 12 21001 B25- HERZIENING-NOORD REVISION-NORD 12 21001 B31- ALBERT I - FLATGEBOUWEN ALBERT I- IMMEUBLES 12 21001 B321 ALBERT I - BUURT ALBERT I- QUARTIER 12 21001 B332 GRONDELS GOUJONS 12 21001 B372 TWEESTATIONS DEUX GARES 13 21001 B10- DAUW-OOST ROSEE-EST 13 21001 B11- DAUW-WEST ROSEE-OUEST 13 21001 B17- SLACHTHUIS ABATTOIR 13 21012 A11- INDUSTRIE INDUSTRIE 14 21012 A10- HERTOGIN VAN BRABANT DUCHESSE DE BRABANT 14 21012 A12- BIRMINGHAM-ZUID BIRMINGHAM-SUD 14 21012 A13- BIRMINGHAM-NOORD BIRMINGHAM-NORD 15 21012 A141 ONAFHANKELIJKHEID INDEPENDANCE 15 21012 A152 ZWARTE VIJVERS ETANGS NOIRS 15 21012 A172 WEST-STATION GARE OUEST 15 21012 A2MJ SPOORWEG CHEMIN DE FER 16 21012 A00- CENTRUM CENTRE 16 21012 A011 KANAAL-ZUID CANAL-SUD 16 21012 A02- BRUNFAUTWIJK BRUNFAUT (QUARTIER) 16 21012 A03- RANSFORT RANSFORT 16 21012 A041 VIER WINDEN QUATRE VENTS 16 21012 A05- SINT-JOZEF SAINT-JOSEPH 16 21012 A71- PIERS PIERS 16 21012 A72- LAVALLEE LAVALLEE 16 21012 A732 KANAAL-NOORD CANAL-NORD 17 21011 A00- VANHUFFEL VANHUFFEL 17 21011 A01- SINT-ANNA SAINTE-ANNE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 17 21011 A02- JACQUETSTRAAT JACQUET (RUE DE) 18 21004 D631 GROENDREEF - VERGOTE DOK ALLEE VERTE - BASSIN VERGOTE 18 21004 D6NJ TURN EN TAXI TOUR ET TAXIS 18 21012 A60- LAKENVELD LAEKENVELD 18 21012 A611 MEXICO MEXICO 18 21012 A62- BEVRIJDERS LIBERATEURS 18 21012 A63- DUBRUCQ-NOORD DUBRUCQ-NORD 18 21012 A672 ULENS ULENS 19 21004 E74- EM. DELVASTRAAT EM. DELVA (RUE) 20 21004 E101 ONZE-LIEVE-VROUWVOORPLEIN PARVIS NOTRE DAME 20 21004 E112 CHRYSANTENSTRAAT RUE DES CHRYSANTHEMES 20 21004 E193 O.L.V. VAN LAEKEN N.D. DE LAEKEN 20 21004 E70- MARIA-CHRISTINASTRAAT MARIE-CHRISTINE (RUE) 20 21004 E72- ROODHUISPLEIN-ZUID MAISON ROUGE (PLACE)-SUD 20 21004 E73- EM. BOCKSTAELLAAN-ZUID EM. BOCKSTAEL (BOULEVARD)-SUD 21 21004 D600 SINT-ROCHUS VOORPLEIN PARVIS SAINT-ROCH 21 21004 D610 ANTWERPSE STEENWEG-ZUID ANVERS (CHAUSSEE D')-SUD 21 21004 D62- ANTWERPSE STEENWEG-NOORD ANVERS (CHAUSSEE D')-NORD 21 21004 D64- MASUIPLEIN-NORD MASUI (PLACE)-NORD 21 21004 D672 WILLEBROEKSE KAAI QUAI DE WILLEBROECK 21 21014 A13- ROGIER ROGIER 21 21014 A2MJ NOORD NORD 21 21014 A3MJ MANHATTAN MANHATTAN 21 21015 A43- NOORDSTATION GARE DU NORD 21 21015 A44- KONINGINNELAAN REINE (AVENUE) 22 21014 A10- SINT-FRANCISCUS SAINT-FRANCOIS 22 21014 A12- SINT-LAZARUS SAINT-LAZARE 22 21014 A14- WEIDE PRAIRIE 22 21015 A40- BRABANTSTRAAT BRABANT (RUE DE) 22 21015 A41- VANDERLINDENSTRAAT VANDERLINDEN (RUE) 22 21015 A421 PALEIZENSTRAAT PALAIS (RUE DE) 22 21015 A45- STEPHENSONPLEIN STEPHENSON (PLACE) 22 21015 A612 BRICHAUTSTRAAT BRICHAUT (RUE DE) 23 21015 A00- COLIGNONPLEIN COLIGNON (PLACE) 23 21015 A01- VAN YSENDYCKSTRAAT VAN YSENDYCK (RUE) 23 21015 A021 HOUFFALIZEPLEIN HOUFFALIZE (PLACE) 23 21015 A13- PORTAELSSTRAAT PORTAELS (RUE) 23 21015 A24- WAELHEMSTRAAT WAELHEM (RUE) 23 21015 A622 BRUSILIA BRUSILIA 24 21014 A04- HAACHTSE STEENWEG HAECHT (CHAUSSEE DE) 24 21015 A03- JOSAPHATSTRAAT JOSAPHAT (RUE) 24 21015 A04- L'OLIVIERSTRAAT L'OLIVIER (RUE) 24 21015 A05- KONINKLIJKE SINT-MARIASTRAAT ROYALE SAINTE-MARIE (RUE) 25 21014 A00- SINT-JOOST PLAATS PLACE SAINT-JOSSE 25 21014 A01- STEURS STEURS 25 21014 A02- LIEFDADIGHEID CHARITE 25 21014 A03- MADOU MADOU 25 21014 A05- HOUWAERT HOUWAERT 25 21014 A41- BOSSUET BOSSUET 26 21015 A30- GROTE BOSSTRAAT GRANDE RUE AU BOIS 26 21015 A31- VADERLAND PATRIE 26 21015 A32- TROOSTSTRAAT CONSOLATION (RUE DE LA) 26 21015 A33- WELDOENERSPLEIN BIENFAITEURS (PLACE DE) 26 21015 A53- DAILLYPLEIN DAILLY (PLACE) 26 21015 A64- DUPLOYE SQUARE DUPLOYE SQUARE 27 21015 A34- MADELIEFJESSTRAAT PAQUERETTES (RUE) 27 21015 A35- JEAN STOBBAERTSLAAN JEAN STOBBAERTS (AVENUE) 27 21015 A36- CAMBIER E. STRAAT CAMBIER (AVENUE E.) 27 21015 A63- P. DESCHANELLAAN DESCHANEL P. (AVENUE) 28 21015 A50- OPAAL OPALE 28 21015 A54- SMARAGDLAAN EMERAUDE (AVENUE) 29 21004 B411 TWEEKERKENSTRAAT DEUX EGLISES (RUE DES) 29 21004 B421 MARIE-LOUISESQUARE MARIE-LOUISE (SQUARE) 29 21004 B43- AMBIORIXSQUARE-NOORD AMBIORIX-NORD (SQUARE) 29 21004 B44- AMBIORIXSQUARE-ZUID AMBIORIX-SUD (SQUARE) 30 21004 B45- MILITAIRE SCHOOL ECOLE MILITAIRE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 30 21005 A20- TERVURENSEPOORT - TONGERENSTR. PORTE DE TERVUEREN - TONGRES 30 21005 A21- TERVURENSEPOORT - BRAFFORT PORTE DE TERVUEREN - BRAFFORT 30 21005 A22- TERVURENSEPOORT - L. DE LANTSH PORTE DE TERVUEREN - L. DE LAN 30 21015 A52- LINTHOUTSTRAAT LINTHOUT (RUE) 30 21018 A72- KRUISDAGEN ROGATIONS 31 21005 A14- LEGERLAAN ARMEE (AVENUE DE L') 31 21005 A15- SINT-MICHIELS COLLEGE SAINT-MICHEL COLLEGE 31 21019 A51- SINT-MICHIELSCOLLEGE COLLEGE SAINT-MICHEL 32 21005 A01- SINT-GERTRUDIS SAINTE-GERTRUDE 32 21005 A02- KONINGSVELDSTRAAT CHAMP DU ROI (RUE) 32 21005 A051 RINSDELLE RINSDELLE 32 21005 A082 ST.-MICHIELSWARANDE COURS ST-MICHEL 32 21005 A11- O.L. VROUW VAN HET HEILIG HART NOTRE-DAME DU SACRE-COEUR 33 21005 A042 PH. BAUCQSTRAAT PH. BAUCQ (RUE) 33 21005 A10- GENERAAL HENRISTRAAT GENERAL HENRI (RUE) 33 21005 A12- SINT-ANTONIUS SAINT-ANTOINE 33 21005 A13- DE JACHT LA CHASSE 33 21005 A311 KAZERNE CASERNE 33 21005 A322 NIEUWE BAAN-ZUID NOUVELLE AVENUE-SUD 34 21005 A00- GEMEENTEHUIS HOTEL COMMUNAL 34 21005 A031 MAALBEEK MAELBEEK 34 21009 A52- GRAYSTRAAT GRAY (RUE) 35 21004 B10- ORBANSQUARE ORBAN (SQUARE) 35 21004 B112 HANDELSSTRAAT RUE DU COMMERCE 35 21004 B13- TRIERSTRAAT TREVES (RUE DE) 35 21004 B1MJ JOSEPH II STRAAT RUE JOSEPH II 35 21004 B2MJ SCHUMAN RONDPLEIN SCHUMAN (ROND-POINT) 35 21004 B2NJ STEENWEGWIJK CITE DE LA CHAUSSEE 35 21004 B2WJ PASCALSTRAAT - H. SACREMENT RUE DE PASCAL - ST.-SACREMENT 35 21009 A501 LUXEMBURG PLEIN LUXEMBOURG (PLACE DE) 35 21009 A512 WIERTZ WIERTZ 35 21009 A593 LEOPOLD KWARTIER QUARTIER LEOPOLD 36 21009 A00- CENTRUM CENTRE 36 21009 A051 SINT-BONIFAAS SAINT-BONIFACE 36 21009 A53- LONDENPLEIN LONDRES (PLACE DE) 36 21009 A552 NAAMSEPOORT PORTE DE NAMUR 37 21009 A01- BLYCKAERTS BLYCKAERTS 37 21009 A02- MUSEUM MUSEE 37 21009 A101 FLAGEYPLEIN FLAGEY (PLACE) 37 21009 A111 WERYSTRAAT WERY (RUE) 37 21009 A602 BELVEDERE BELVEDERE 37 21009 A612 LUIKENAARSSTRAAT LIEGEOIS (RUE) 38 21009 A151 A. DELPORTE-NOORD A. DELPORTE-NORD 38 21009 A63- MACAU MACAU 38 21009 A652 HOSPITALEN HOPITAUX 38 21009 A90- SINT-FILIPPUS SAINT-PHILIPPE DE NERI 38 21009 A911 A. DELPORTE-ZUID A. DELPORTE-SUD 38 21009 A922 KAZERNE CASERNE 39 21004 C54- LOUIZALAAN-ZUIDOOST LOUISE (AVENUE)-SUD-EST 39 21004 C552 LOUIZALAAN-ZUID LOUISE (AVENUE)-SUD 39 21009 A121 GENERAAL DE GAULLE GENERAL DE GAULLE 39 21009 A13- GACHARD GACHARD 39 21009 A192 VIJVERS ETANGS 39 21009 A23- STERREPLEIN ETOILE (ROND POINT DE L') 39 21009 A623 KLAUWAERTS KLAUWAERTS 40 21004 C51- LOUIZALAAN-NOORDOOST LOUISE (AVENUE)-NORD-EST 40 21009 A03- KLUIS ERMITAGE 40 21009 A041 GEWIJDE BOOM ARBRE BENIT 40 21009 A542 ANGLICAANSE KERK EGLISE ANGLICANE 40 21013 C501 XXX XXX 41 21013 A02- CAPOUILLETSTRAAT CAPOUILLET (RUE) 41 21013 A151 METAALSTRAAT METAL (RUE DU) 41 21013 A51- GULDENVLIESLAAN TOISON D'OR (AVENUE) 41 21013 A522 SCHOTLANDSTRAAT RUE D'ECOSSE 42 21004 C50- LOUIZALAAN-NOORD LOUISE (AVENUE)-NORD 42 21004 C52- LOUIZALAAN-NOORDWEST LOUISE (AVENUE)-NORD-OUEST Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 42 21009 A451 KASTELEINPLEIN-OOST CHATELAIN (PLACE DU)-EST 42 21009 A712 KASTELEINPLEIN-WEST CHATELAIN (PLACE DU)-OUEST 42 21009 A72- DEFACQZ DEFACQZ 42 21013 A031 AMAZONESTRAAT AMAZONE (RUE DE) 42 21013 A052 FAIDERSTRAAT FAIDER (RUE) 43 21004 C53- LOUIZALAAN-ZUIDWEST LOUISE (AVENUE)-SUD-OUEST 43 21007 A73- BERCKENDAELSTRAAT BERCKENDAEL (RUE) 43 21009 A40- LARIKSEN MELEZES 43 21009 A41- SINT-JORIS SAINT-GEORGES 43 21009 A42- RENIER CHALON RENIER CHALON 43 21009 A43- FERNAND NEURAY FERNAND NEURAY 43 21009 A44- PROVOOST PREVOT 43 21009 A73- BERCKENDAEL BERCKENDAEL 44 21016 A80- VANDERKINDERE VANDERKINDERE 44 21016 A81- BASCULE BASCULE 44 21016 A82- CHURCHILL CHURCHILL 44 21016 A85- BRUGMANN BRUGMANN 45 21007 A71- ALSEMBERGSE STEENWEG CHAUSSEE D'ALSEMBERG 45 21007 A72- MOLIERE MOLIERE 45 21016 A05- DE KAT LE CHAT 46 21007 A239 NEPTUNUSLAAN I NEPTUNE (AVENUE) I 46 21007 A70- HOOGTEPUNT HONDERD ALTITUDE CENT 46 21007 A75- STEEKSPELSTRAAT TOURNOI (RUE DU) 46 21016 A943 ZEVENBUNDER SEPT-BONNIERS 47 21007 A814 VILLAS - KEMMELBERG VILLAS - MONT KEMMEL 47 21013 A00- GEMEENTEHUIS HOTEL DE VILLE 47 21013 A01- SPANJESTRAAT ESPAGNE (RUE D') 47 21013 A04- GEVANGENIS PRISON 47 21013 A11- PARMASTRAAT PARME (RUE DE) 47 21013 A40- BARREEL BARRIERE 47 21013 A41- VILLALAAN VILLAS (AVENUE DES) 48 21013 A101 VOORPLEIN PARVIS 48 21013 A102 VOORPLEIN PARVIS 48 21013 A13- DETHYSTRAAT DETHY (RUE) 48 21013 A201 ENGELANDSTRAAT ANGLETERRE (RUE D') 48 21013 A211 FONTAINAS FONTAINAS 48 21013 A242 BETHLEHEMPLEIN BETHLEEM (PLACE DE) 48 21013 A252 DENEMARKENSTRAAT DANEMARK (RUE DE) 49 21013 A121 WILLEM TELL-ZUID GUILLAUME TELL-SUD 49 21013 A22- REGIEN REGIES 49 21013 A422 CRICKXSTRAAT CRICKX (RUE) 50 21007 A373 GERIJSTRAAT CHARROI (RUE DE) 50 21007 A40- LUTTREBRUG PONT DE LUTTRE 50 21007 A41- LUTTREBRUG-WEST PONT DE LUTTRE-OUEST 50 21007 A60- SINT-ANTONIUS SAINT-ANTOINE 50 21007 A61- MONTENEGROSTRAAT MONTENEGRO (RUE) 50 21013 A23- KONINGSLAAN ROI (AVENUE DU) 51 21007 A101 BOERGONDIE BOURGOGNE 51 21007 A142 MONTE CARLO MONTE CARLO 51 21007 A50- BERANGER BERANGER 51 21007 A51- KASTANJE CHATAIGNE 51 21007 A52- VAN VOLXEM - KLEIN INDUSTRIE VAN VOLXEM - PETITE INDUSTRIE 51 21007 A53- WIELEMANS CEUPPENS WIELEMANS CEUPPENS 51 21007 A541 LYCEUM LYCEE 51 21007 A552 KONINGIN MARIE - HENRIETTE REINE MARIE-HENRIETTE 52 21001 A031 RAUTER-ZUID RAUTER-SUD 52 21001 A041 VEEWEIDE-ZUID VEEWEYDE-SUD 52 21001 A112 BIESTEBROEK BIESTEBROEK 52 21001 A132 RAUTER-NORD RAUTER-NORD 52 21001 A142 VEEWEIDE-NORD VEEWEYDE-NORD 52 21001 A31- BERGENSESTEENWEG - SINT-LUKAS CHAUSSEE DE MONS - SAINT-LUC 52 21001 A32- DAGERAAD AURORE 52 21001 A43- VAN BEETHOVEN VAN BEETHOVEN 53 21001 A30- BIZET BIZET 53 21001 A331 WALCOURT WALCOURT 53 21001 A332 RAD ROUE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 53 21001 A34- RAD - TUINWIJK ROUE - CITE JARDIN 53 21001 A350 COOVI - WOONZONE CERIA - ZONE D'HABITAT 53 21001 A3MJ COOVI I CERIA I 53 21001 A441 DR. ROUX DOCTEUR ROUX 53 21001 A451 VENIZELOS VENIZELOS 53 21001 A472 GEMEENTESTADION - INDUSTRIE STADE COMMUNAL - INDUSTRIE 53 21001 A552 KLAVER TREFLE 54 21001 A37- ZUUN - INDUSTRIE ZUEN - INDUSTRIE 54 21001 C512 VOGELENZANG CHANTS D'OISEAUX 54 21001 C522 ZIEKENHUIS U.L.B. HOPITAL U.L.B. 54 21001 C581 KERKHOF CIMETIERE 54 21001 C5MA MIJLENMEERS MEYLEMEERSCH 54 21001 C6MB MIJLENMEERS-OOST MEYLEMEERSCH-EST 55 21001 C5PA MEERVELD MEERVELD 55 21001 C611 SOETKIN SOETKIN 55 21001 C6PB PLATTELAND ZONE RURALE 55 21001 C79- GOEDE LUCHT - VERSPR. BEWONING BON AIR - HABITATIONS DISP. 56 21001 C70- GOEDE LUCHT - KERN BON AIR - CENTRE 56 21001 C71- GOEDE LUCHT - TUINWIJK BON AIR - CITE JARDIN 57 21001 A401 ARBORETUM ARBORETUM 57 21001 A41- ROMAIN ROLLAND ROMAIN ROLLAND 57 21001 A42- DE KAT KAT 57 21001 A503 VIVES VIVES 57 21001 A51- SCHERDEMAAL SCHERDEMAEL 57 21001 A52- SCHERDEMAAL-NOORD SCHERDEMAEL-NORD 57 21001 A53- NELLIE MELBA NELLIE MELBA 57 21001 A80- VOOR SILLON 58 21001 A00- VERZET RESISTANCE 58 21001 A011 KLEINMOLEN KLEINMOLEN 58 21001 A02- WAYEZ WAYEZ 58 21001 A051 LINDE-OOST LINDE-EST 58 21001 A10- PORSELEIN PORSELEIN 58 21001 A120 MINIEMEN MINIMES 58 21001 A152 LINDE-WEST LINDE-OUEST 59 21001 A712 SCHEUT - DE SMET SCHEUT - DE SMET 59 21001 A74- SCHEUT-WEST SCHEUT-OUEST 59 21001 A783 SCHEUT-INTERNAAT SCHEUT-INTERNAT 59 21001 A90- SCHEUTKAPEL SCHEUTKAPEL 59 21001 A911 SCHEUT-OOST SCHEUT-EST 59 21001 A92- JAKOB SMITS JAKOB SMITS 59 21001 A931 GESP - NORBERT GILLE AGRAFE-NORBERT GILLE 60 21001 A732 SCHEUTVELD SCHEUTVELD 60 21001 A941 KROKUSSEN CROCUS 60 21001 A95- BUFFON BUFFON 61 21001 A81- BROEK BROECK 61 21001 A82- MOORTEBEEK MOORTEBEEK 61 21001 A83- PETERBOS PETERBOS 61 21001 A84- DICHTKUNST POESIE 61 21012 A41- MOORTEBEEK MOORTEBEEK 62 21001 A72- OSSEGEM OSSEGEM 62 21001 A85- AUBADE AUBADE 62 21012 A20- BAECK BAECK 62 21012 A22- BRASILIA BRASILIA 62 21012 A23- MACHTENS-ZUID MACHTENS-SUD 62 21012 A24- OSSEGEM OSSEGHEM 62 21012 A26- MACHTENS-NOORD MACHTENS-NORD 62 21012 A30- METTEWIE - IDYLLE METTEWIE - IDYLLE 62 21012 A84- METTEWIE-BUILDINGS METTEWIE-BUILDINGS 62 21012 A851 CONDOR CONDOR 62 21012 A882 DARING DARING 63 21012 A21- MARIE-JOSE BLOKKEN MARIE-JOSE BLOCS 63 21012 A25- BEEKKANT BEEKKANT 63 21012 A511 STIJNS STEYNS 63 21012 A52- NEEPWIJK NEEP (QUARTIER DU) 63 21012 A53- SIPPELBERG SIPPELBERG 63 21012 A54- DELHAIZE DELHAIZE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 63 21012 A552 PFEIFFER PFEIFFER 64 21003 A10- FRANS HOSPITAAL HOPITAL FRANCAIS 64 21011 A10- VREDELAAN PAIX (AVENUE DE LA) 64 21011 A11- LEPREUX LEPREUX 64 21011 A12- BASILIEK BASILIQUE 64 21012 A50- BENES BENES 64 21012 A59- KARREVELD KARREVELD 65 21003 A03- HOOGVELD HAUT-CHAMP 65 21003 A342 HOGENBOS HOGENBOS 65 21012 A811 MIRTEN-NOORD MYRTES-NORD 65 21012 A822 KORENBEEK KORENBEEK 65 21012 A833 ELBERS ELBERS 66 21003 A04- L. DE SMET L. DE SMET 66 21003 A312 POTAARDE VLAK POTAARDE VLAK 66 21003 A38- KONINCKXBOS KONINCKXBOS 67 21003 A00- CENTRUM CENTRE 67 21003 A011 MOLENBERG MOLENBERG 67 21003 A02- LAURA - BASILIEK LAURE - BASILIQUE 67 21003 A05- DE SELLIERS DE MORANVILLE DE SELLIERS DE MORANVILLE 67 21003 A0AJ HUNDERENVELD HUNDERENVELD 67 21003 A11- MODERNE WIJK CITE MODERNE 67 21003 A212 ZAVELENBERGGAARDE CLOS DU ZAVELENBERG 67 21003 A283 ZAVELENBERG ZAVELENBERG 67 21003 A2MJ STATION GARE 67 21003 A323 ZEVENSTERREN SEPT ETOILES 67 21003 A331 GROENDREEF ALLEE VERTE 67 21003 A41- MONNET MONNET 68 21008 A21- MAIL MAIL 68 21008 A220 VILLAS VAN GANSHOREN (WEST) VILLAS DE GANSHOREN (OUEST) 68 21008 A23- DE MESMAEKER DE MESMAEKER 68 21008 A240 HERVORMING REFORME 68 21008 A27- NESTOR MARTIN NESTOR MARTIN 68 21008 A38- DE RIVIERENPARK PARC DE RIVIEREN 69 21008 A00- CENTRUM CENTRE 69 21008 A01- VAN PAGE-ZUID VAN PAGE-SUD 69 21008 A02- SIPPELBERG SIPPELBERG 69 21008 A20- KEIZER-KAREL CHARLES-QUINT 69 21008 A30- LE HOME LE HOME 69 21008 A33- VAN PAGE-NOORD VAN PAGE-NORD 69 21008 A34- ALBERTPARK PARC ALBERT 70 21008 A10- PLATEAU PLATEAU 70 21010 A21- MAGDALENA MADELEINE 70 21011 A20- PLATEAU PLATEAU 70 21011 A30- BOOGSCHUTTERS - FOUREZ ARCHERS - FOUREZ 71 21010 A01- ESSEGHEM ESSEGHEM 71 21010 A02- LEOPOLD I LEOPOLD I 71 21010 A04- O.L. VROUW VAN LOURDES NOTRE-DAME DE LOURDES 71 21010 A05- ALBERT-WIJK ALBERT (QUARTIER) 72 21008 A31- TOUSSAINT TOUSSAINT 72 21008 A32- HEIDEKEN HEIDEKEN 72 21008 A35- KEURE CHARTE 72 21010 A00- CENTRUM CENTRE 72 21010 A03- SPIEGEL MIROIR 72 21010 A312 BAECK DUPRE BAECK DUPRE 73 21010 A10- OUDE AFSPANNING ANCIENNE BARRIERE 73 21010 A111 HEYMBOSCH HEYMBOSCH 73 21010 A121 F. MOHRFELDSTRAAT F. MOHRFELD (RUE DE) 73 21010 A1AJ DIKKE BEUK ARBRE BALLON 73 21010 A4MJ VUB VUB 74 21004 E800 GODDELIJKE JEZUS DIVIN JESUS 74 21004 E81- SCHIJFSTRAAT DISQUE (RUE DU) 74 21004 E82- MODELWIJK CITE MODELE 74 21004 E83- STIENONLAAN STIENON (AVENUE) 74 21004 E8MJ HEIZEL HEYSEL 74 21004 E8NJ BRUGMANNHOSPITAAL HOPITAL BRUGMANN 74 21010 A13- TUINWIJK CITE-JARDIN Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 75 21004 E12- PRINS LEOPOLDSQUARE PRINCE LEOPOLD (SQUARE) 75 21004 E130 HEILIG-HART SACRE-COEUR 75 21004 E14- KADETTENSCHOOL ECOLE DES CADETS 75 21010 A141 BRUGMANN BRUGMANN 76 21004 E201 JEAN DE BOLOGNELAAN AVENUE JEAN DE BOLOGNE 76 21004 E211 WANDSTRAAT RUE DE WAND 76 21004 E222 MUTSAARDLAAN MUTSAARD (AVENUE) 76 21004 E233 MEISESELAAN DE MEYSSE (AVENUE) 76 21004 F511 PAGODENLAAN AVENUE DES PAGODES 76 21004 F522 VERSAILLESLAAN AVENUE DE VERSAILLES 77 21004 F531 BEUKENOOTJESSTRAAT RUE DES FAINES 77 21004 F901 PETER BENOIT PLEIN PLACE PETER BENOIT 77 21004 F91- OORLOGSKRUISENLAAN CROIX DE GUERRE (AVENUE DES) 77 21004 F922 KASTEEL BEYAERD RUE CHATEAU BEYAERD 77 21004 F930 KERSENKOEK COIN DES CERISES 77 21004 F94- MARIENDAAL VAL MARIA 77 21004 F953 WIMPELBERGSTRAAT RUE DU WIMPELBERG 77 21004 F994 TRASSERSWEG - NEDER-HEEMBEEK TRASSERSWEG - NEDER-HEEMBEEK 78 21004 G30- SINT-ELISABETH SAINTE-ELISABETH 78 21004 G310 HAREN-ZUIDWEST HAREN-SUD-OUEST 78 21004 G321 HAREN-OOST HAREN-EST 78 21004 G3MJ DOBBELENBERGSTRAAT DOBBELENBERG (RUE DE) 79 21006 A001 OUD EVERE VIEIL EVERE 79 21006 A011 CENTRUM CENTRE 79 21006 A02- IEDER ZIJN HUIS - STROOBANTS IEDER ZIJN HUIS - STROOBANTS 79 21006 A03- BLOKKEN SINT-VINCENTIUS BLOCS SAINT-VINCENT 79 21006 A042 KERKHOEK KERKHOEK 79 21006 A052 RUSTPLAATS CHAMP DE REPOS 79 21006 A094 GOEDE HERDER BON PASTEUR 79 21006 A515 CARLI CARLI 80 21015 A111 MAETERLINCK MAETERLINCK 80 21015 A142 HEILIGE FAMILIE SAINTE-FAMILLE 80 21015 A20- HELMET HELMET 80 21015 A21- GUIDO GEZELLESTRAAT GUIDO GEZELLE (RUE) 80 21015 A231 J. BLOCKXSTRAAT J. BLOCKX (RUE) 80 21015 A272 M.H.I. P. BRIEN HOPITAL P. BRIEN 81 21015 A101 STATION GARE 81 21015 A12- HUART HAMOIRLAAN HUART HAMOIR (AVENUE) 81 21015 A152 PR. ELISABETH-NOORD PR. ELISABETH-NORD 82 21015 A22- MARBOTIN A. STRAAT MARBOTIN A. (RUE) 82 21015 A811 TERDELT TERDELT 82 21015 A822 CH. GILISQUET - ZUIDLAAN CH. GILISQUET - SUD (AVENUE) 82 21015 A831 LATINIS G. STRAAT LATINIS (AVENUE G.) 82 21015 A883 THEUNIS PIERRE STRAAT THEUNIS PIERRE (RUE) 83 21006 A101 CONSCIENCE CONSCIENCE 83 21006 A13- GEMEENTEHUIS MAISON COMMUNALE 83 21006 A142 ED. DEKNOOPSTRAAT ED. DEKNOOP (RUE) 83 21006 A153 KEET KEET 84 21006 A11- OASE - PROVENCE - LANGUEDOC OASIS - PROVENCE - LANGUEDOC 84 21006 A12- GERMINAL I GERMINAL I 84 21006 A171 OUDSTRIJDERSLAAN ANCIEN COMBATTANTS (AVENUE) 84 21006 A22- SAINT-EXUPERY SAINT-EXUPERY 84 21006 A312 J. BORDET LAAN J. BORDET (AVENUE DE) 84 21006 A323 GERMINAL II GERMINAL II 84 21006 A414 P. DUPONTSTRAAT P. DUPONT (RUE) 85 21015 A70- P. HYMANSSTRAAT P. HYMANS (RUE) 85 21015 A71- BLOEMTUINEN JARDINS 85 21015 A721 F. COURTENSLAAN F. COURTENS (AVENUE) 85 21015 A782 KERKHOF VAN SINT-JOOST CIMETIERE DE SAINT-JOSSE 85 21015 A7MJ JOSAPHAT STATION JOSAPHAT GARE 86 21006 A201 HOOG-EVERE HAUT-EVERE 86 21006 A21- BRABANTS THUIS HOME FAMILIAL BRABANT 86 21006 A23- GELUKZALIGHEID DU BONHEUR 86 21006 A24- IEDER ZIJN HUIS - ZAVENTEM IEDER ZIJN HUIS - ZAVENTEM 86 21006 A25- GIBET GIBET 86 21006 A272 GROSJEANWIJK QUARTIER GROSJEAN Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 86 21006 A403 CICEROWIJK QUARTIER CICERO 86 21006 A474 GEMEENSCHAPPEN COMMUNAUTES 87 21015 A73- H. EVENEPOELSTRAAT H. EVENEPOEL (RUE) 87 21015 A77- B.R.T. R.T.B. 88 21015 A51- KERSELARENLAAN CERISIERS (AVENUE DES) 88 21018 A20- GEORGES HENRILAAN GEORGES HENRI (AVENUE) 88 21018 A21- DE BROQUEVILLELAAN-NOORD DE BROQUEVILLE (AVENUE)-NORD 88 21018 A24- LAMBEAULAAN LAMBEAU (AVENUE) 88 21018 A61- HEYDENBERG-OOST HEYDENBERG-EST 88 21018 A62- HEYDENBERG-WEST HEYDENBERG-OUEST 89 21018 A02- SLEGERSLAAN SLEGERS (AVENUE) 89 21018 A031 ABELOOS ABELOOS 89 21018 A09- RASANTE RASANTE 89 21018 A22- DE BROQUEVILLELAAN-ZUID DE BROQUEVILLE (AVENUE)-SUD 89 21018 A512 SCHILDERSWIJK QUARTIER DES PEINTRES 89 21019 A02- ZONNEGAARDE CLOS DU SOLEIL 89 21019 A03- KAPITEIN PIRETLAAN CAPITAINE PIRET (AVENUE) 89 21019 A04- EGGERICXSTRAAT EGGERICX (RUE) 89 21019 A052 DON BOSCO DON BOSCO 89 21019 A52- HERTOGSTRAAT DUC (RUE) 90 21018 A00- TOMBERG TOMBERG 90 21018 A04- BEETEPUT BEETEPUT 90 21018 A05- DRIES DRIES 90 21018 A30- HEILIGE-FAMILIE SAINTE-FAMILLE 90 21018 A41- EUROPA EUROPE 90 21018 A42- VERVLOESEM VERVLOESEM 90 21018 A43- ROODEBEEK ROODEBEEK 90 21018 A60- ROODEBEEK PARK ROODEBEEK PARC 90 21018 A63- STERREBEELDEN CONSTELLATIONS 90 21018 A643 TWEE HUIZEN DEUX MAISONS 91 21018 A311 SCHUMAN PARK PARC SCHUMAN 91 21018 A32- POPULIERENHOF CLOS DES PEUPLIERS 91 21018 A33- NEERVELD NEERVELD 91 21018 A34- HOF TEN BERG-ZUID HOF TEN BERG-SUD 91 21018 A35- HOF TEN BERG-NOORD HOF TEN BERG-NORD 91 21018 A37- GEMEENSCHAPPEN COMMUNAUTES 91 21018 A3MJ GULLEDELLE GULLEDELLE 92 21018 A19- STRUYCKBEKEN STRUYCKBEKEN 92 21018 A81- KAPELLEVELD-ZUID KAPELLEVELD-SUD 92 21018 A82- LENNEKE MARE MARIE LA MISERABLE 92 21018 A83- KLAKKEDELLE KLAKKEDELLE 92 21018 A84- KAPELLEVELD-NOORDOOST KAPELLEVELD-NORD-EST 92 21018 A87- SINT-LUCAS SAINT-LUC 92 21019 A15- KAPELLEVELD KAPELLEVELD 93 21018 A01- SINT-LAMBERTUS SAINT-LAMBERT 93 21018 A13- GROOTVELD GROOTVELD 93 21018 A14- KANSELRIJ CHANCELLERIE 93 21018 A15- TER BRONNEN LES SOURCES 93 21019 A001 CENTRUM CENTRE 93 21019 A01- WOLUWELAAN BOULEVARD DE LA WOLUWE 93 21019 A231 KELLE KELLE 94 21018 A12- STOKKELSESTEENWEG STOCKEL (CHAUSSEE DE) 94 21019 A10- STOKKEL STOCKEL 94 21019 A11- DUIZENDMETERLAAN MILLE METRES (AVENUE) 94 21019 A12- SCHERMLAAN ESCRIME (AVENUE DE L') 94 21019 A131 KONKEL KONKEL 94 21019 A14- HERENDAL VAL DE SEIGNEURS 95 21019 A40- SINT-ALEIDIS SAINTE-ALIX 95 21019 A41- MOOI BOS-WIJK CITE JOLI-BOIS 95 21019 A43- GROENE CORNICHE CORNICHE VERTE 96 21019 A20- SINT-PAULUS SAINT-PAUL 96 21019 A21- MANOIR MANOIR 96 21019 A242 DREVEKENS VENELLES 96 21019 A252 MONTGOLFIER MONTGOLFIER 96 21019 A42- SALOMELAAN SALOME AVENUE 96 21019 A441 FAZANTENPARK FAISANDERIE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 96 21019 A45- SCHROEFLAAN HELICE (AVENUE DE L') 97 21002 A411 PUTDAAL PUTDAAL 97 21002 A422 IS. GERARDLAAN AVENUE IS.GERARD 97 21019 A22- PUTDAAL PUTDAAL 98 21002 A00- CENTRUM-NOORD CENTRE - NORD 98 21002 A01- SINT-ANNA SAINTE-ANNE 98 21002 A02- CENTRUM-ZUID CENTRE-SUD 98 21002 A041 KLEINE WIJNGAARD VIGNETTE 98 21002 A072 HANDELSCENTRUM CENTRE COMMERCIAL 98 21002 A43- VORSTLAAN-NORD SOUVERAIN (BOULEVARD DU) NORD 99 21002 A441 VOGELZANG CHANT D'OISEAUX 99 21019 A30- EGELANTIERENLAAN EGLANTINES (AVENUE) 99 21019 A31- BEMEL BEMEL 99 21019 A32- VOGELZANG CHANT D'OISEAU 99 21019 A33- MIMOSASLAAN MIMOSAS (AVENUE) 99 21019 A34- EUROPAWIJK EUROPE (QUARTIER DE L') 99 21019 A35- HORIZONLAAN HORIZON (AVENUE) 100 21002 A20- SINT-JULIAAN SAINT-JULIEN 100 21002 A21- LEBON LEBON 100 21002 A22- KANARIELAAN CANARIS (AVENUE DES) 100 21002 A23- TH. BALIS PLEIN TH. BALIS (PLACE) 100 21002 A24- DE BROUCKERELAAN AVENUE DE BROUCKERE 100 21002 A25- WATERMAALSE STEENWEG WATERMAEL (CHAUSSEE DE) 100 21002 A30- TRIOMFLAAN TRIOMPHE (BOULEVARD DU) 100 21002 A311 VRIENDSCHAPSLAAN AMITIE (PLACE DE L') 100 21002 A372 INDUSTRIEWIJK QUARTIER INDUSTRIE 100 21002 A45- HERTOGENDAL VAL DUC 100 21002 A511 INVALIDENLAAN INVALIDES (BOULEVARD DES) 100 21005 A33- KARDINAAL LAVIGERIESTRAAT CARDINAL LAVIGERIE (RUE) 101 21002 A030 LAMMERENDRIES LAMMERENDRIES 101 21017 A11- FLOREAL FLOREAL 101 21017 A12- LOGIS-NOORD LE LOGIS-NORD 101 21017 A220 LOGIS-ZUID LE LOGIS-SUD 101 21017 A635 BRABANTSE PRINSEN PRINCES BRABANCONS 102 21002 A10- TRANSVAAL TRANSVAAL 102 21002 A11- HEILIG-HART SACRE-COEUR 102 21002 A12- SCHALLERLAAN AVENUE SCHALLER 102 21002 A130 PRINSENPARK PARC DES PRINCES 102 21002 A14- TEN REUKEN TEN REUKEN 102 21002 A15- VORSTLAAN - FLATGEBOUWEN SOUVERAIN (BLV DU)- BUILDINGS 103 21017 A000 BOSVOORDE CENTRUM CENTRE DE BOITSFORT 103 21017 A01- BEZEMHOEK COIN DU BALAI 103 21017 A021 JACHTSTOETDREEF DREVE DES EQUIPAGES 103 21017 A031 DELLEURLAAN AVENUE DELLEUR 103 21017 A041 HERTOGENDREEF DREVE DU DUC 103 21017 A08- VORST-OOST SOUVERAIN-EST 103 21017 A230 PIEPELINGEN BEGUINETTES 103 21017 A240 VORST-WEST SOUVERAIN-OUEST 104 21002 A52- BEAULIEU BEAULIEU 104 21002 A53- VISSERIJEN PECHERIES 104 21017 A13- BERKEN BOULEAUX 104 21017 A192 DRIE LINDEN STADION STADE DES TROIS TILLEULS 104 21017 A212 VOGELVANGSTLAAN AVENUE DE LA TENDERIE 104 21017 A501 WATERMAAL CENTRUM CENTRE DE WATERMAEL 104 21017 A512 VANDER ELST - WELDOENSTRAAT VANDER ELST - BIEN FAIRE 104 21017 A523 IJSVOGEL MARTIN-PECHEUR 104 21017 A534 BEGONIASTRAAT RUE DES BEGONIAS 104 21017 A541 OTTERVANGER - WIENER LOUTRIER - WIENER 104 21017 A613 TERCOIGNELAAN AVENUE DE TERCOIGNE 104 21017 A624 VISSERIJEN PECHERIES 104 21017 A696 REIGERBOS HERONNIERE 105 21004 C63- NATIENSQUARE NATIONS (SQUARE DES) 105 21009 A83- L. ERNOTTESTRAAT L. ERNOTTE (RUE) 105 21017 A312 EIKHOVE CLOS DES CHENES 105 21017 A323 TUMULIDREEF DREVE DES TUMULI 105 21017 A374 KANTORENZONING-ZUID ZONING DE BUREAUX-SUD Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 105 21017 A421 WATERMAAL - STATION WATERMAEL - STATION 105 21017 A432 DRIES DRIES 105 21017 A443 VILLE-ET-FORET - ELAND VILLE-ET-FORET - ELAN 105 21017 A451 HOGEBOMEN FUTAIE 105 21017 A472 KANTORENZONING-NOORD ZONING DE BUREAUX-NORD 106 21004 C61- V.U.B. U.L.B. 106 21004 C62- BOENDAAL-WEST BOENDAAL-OUEST 106 21004 C642 FRANKLIN ROOSEVELTLAAN AVENUE FRANKLIN ROOSEVELT 106 21009 A301 BOONDAEL-NOORD BOONDAEL-NORD 106 21009 A311 WIJNSTOKSTRAAT TREILLE (RUE DE LA) 106 21009 A33- SINT-ADRIAAN SAINT-ADRIEN 106 21009 A34- GEMEENTELIJK STADION STADE COMMUNAL 106 21009 A802 BOONDAEL-ZUID BOONDAEL-SUD 106 21009 A812 SCHOOLGAT SCHOOLGAT 106 21009 A82- WOUD FORET 106 21017 A41- VISELAAN AVENUE DE VISE 107 21009 A20- KLEIN ZWITSERLANDPLEIN PETITE SUISSE (PLACE DE LA) 107 21009 A21- ZOMER ETE 107 21009 A22- HOGESCHOOL UNIVERSITE 107 21009 A2MJ UNIVERSITAIR CAMPUS CAMPUS UNIVERSITAIRE 108 21016 A042 SCHEPENIJ ECHEVINAGE 108 21016 A232 SCHOONVERBLIJF BEAU SEJOUR 108 21016 A831 LANGEVELD LONGCHAMP 108 21016 A841 ZEECRABBE ZEECRABBE 109 21016 A102 GROESELENBERG GROESELENBERG 109 21016 A111 GROENE JAGER VERT CHASSEUR 109 21016 A12- HAMOIR HAMOIR 109 21016 A13- STERREWACHT OBSERVATOIRE 109 21016 A214 STERREKUNDIGEN ASTRONOMES 109 21016 A225 PTOLEMEUS PTOLEMEE 110 21004 C65- DIESDELLE VIVIER D'OIE 110 21016 A311 FORT JACO FORT JACO 110 21016 A322 STEENWEG OP WATERLOO-OOST CHAUSSEE DE WATERLOO-EST 110 21016 A331 STEENWEG OP WATERLOO-WEST CHAUSSEE DE WATERLOO-OUEST 111 21016 A342 VRONERODE FOND 112 21016 A521 VERREWINKEL VERREWINKEL 112 21016 A610 ENGELAND ENGELAND 112 21016 A620 KRIEKENPUT KRIEKENPUT 112 21016 A639 HOMBORCH HOMBORCH 113 21016 A400 SINT-JOB SAINT-JOB 113 21016 A410 ALPHONSE XIII ALPHONSE XIII 113 21016 A429 CARLOO CARLOO 113 21016 A490 KAUWBERG KAUWBERG 114 21016 A01- DIEWEG DIEWEG 114 21016 A44- VISSERIJ PECHERIE 115 21016 A533 MOENSBERG MOENSBERG 115 21016 A601 HORZEL BOURDON 115 21016 A64- MOLENSTEEN MOLENSTEEN 115 21016 A65- ALSEMBERG-ZUID ALSEMBERG-SUD 115 21016 A701 MERLO MERLO 115 21016 A71- KEIENBEMPT KEIENBEMPT 115 21016 A72- MELKRIEK MELKRIEK 115 21016 A731 ROETAERT ROETAERT 115 21016 A772 ZWARTEBEEK ZWARTEBEEK 116 21016 A00- GLOBE-OOST GLOBE-EST 116 21016 A02- ALSEMBERG-NOORD ALSEMBERG-NORD 116 21016 A03- COGHEN COGHEN 116 21016 A901 CENTRUM-WEST CENTRE-OUEST 116 21016 A912 GLOBE-WEST GLOBE-OUEST 116 21016 A922 WOLVENBERG WOLVENBERG 116 21016 A954 VOSSEGAT-OOST VOSSEGAT-EST 117 21007 A111 MESSIDOR I MESSIDOR I 117 21007 A12- HAVESKERKE HAVESKERCKE 117 21007 A132 DENAYERSTRAAT DENAYER (RUE) 117 21007 A201 ROOSENDAALSTRAAT ROOSENDAEL (RUE) 117 21007 A21- MAGNANERIE MAGNANERIE Q_NR Gemeente Code SDDN SDFN 117 21007 A242 GLOBE GLOBE 117 21007 A252 MESSIDOR II MESSIDOR II 117 21007 A291 VORST NATIONAAL - STADION FOREST NATIONAL - STADE 117 21016 A933 VOSSEGAT-WEST VOSSEGAT-OUEST 118 21007 A00- CENTRUM SINT-DENIJS CENTRE SAINT-DENIS 118 21007 A01- PASTOOR ARSWIJK CURE D'ARS 118 21007 A02- STUART MERRIL STUART MERRIL 118 21007 A03- VORSTSE HAARD - FAMILIE FOYER FORESTOIS - FAMILLE 118 21007 A04- VORSTSE HAARD - MADELON FOYER FORESTOIS - MADELON 118 21007 A05- NEERSTALLE NEERSTALLE 118 21007 A06- KATANGA KATANGA 700 21006 A48- KERKHOF BRUSSEL CIMETIERE BRUXELLES 701 21009 A29- KERKHOF CIMETIERE 702 21016 A692 KERKHOF - ST.-GILLES CIMETIERE - ST.-GILLES 800 21004 D6MJ FABRIEKSKAAI - L. MONNOYERKAAI QUAI DES USINES - MONNOYER 800 21004 F572 MARLY-ZUID MARLY-SUD 800 21004 F970 MARLY-NOORD MARLY-NORD 800 21004 F9MJ NEDER-HEEMBEEK-NOORD NEDER-HEEMBEEK-NORD 800 21004 G371 VORMINGSSTATION GARE DE FORMATION 800 21006 A073 VORMINGSSTATION GARE DE FORMATION 801 21004 G3NJ HAREN-ZUID HAREN-SUD 801 21006 A37- INDUSTRIEZONE ZONE INDUSTRIELLE 802 21002 A39- SPOORWEG CHEMIN DE FER 802 21002 A572 METRO DEPOT DEPOT METRO 803 21001 B3MJ KLEIN EILAND - RECHTEROEVER PETITE ILE - RIVE DROITE 803 21007 A071 BOLLINCKX BOLLINCKX 803 21007 A082 BEMPT BEMPT 804 21013 A2MJ ZUIDSTATION GARE DU MIDI 805 21001 A07- BIRMINGHAM BIRMINGHAM 900 21004 E180 KONINKLIJK DOMEIN DOMAINE ROYALE 900 21004 E292 VUURKRUISENLAAN AVENUE DES CROIX DU FEU 901 21015 A39- JOSAPHAT (PARK) JOSAPHAT (PARC) 902 21014 A18- KRUIDTUIN JARDIN BOTANIQUE 903 21004 B49- JUBELPARK CINQUANTENAIRE (PARC DU) 903 21005 A29- JUBELPARK CINQUANTENAIRE (PARC) 904 21004 B293 LEOPOLDPARK LEOPOLD (PARC) 905 21002 A482 HERTOGINNENDAL VAL DUCHESSE 905 21002 A492 WOLUWE PARK WOLUWE PARC 905 21019 A09- WOLUWEPARK WOLUWE (PARC DE) 905 21019 A28- MELLAERTS VIJVERS ETANGS MELLAERTS 906 21002 A091 DRIEKLEUREN TROIS COULEURS 906 21002 A18- ROOD KLOOSTER ROUGE CLOITRE 906 21002 A190 ZONIENWOUD FORET DE SOIGNES 906 21016 A383 ZONIENWOUD LOTHARINGEN-WEST FORET DE SOIGNES LORRAINE-W. 906 21016 A39- ZONIENWOUD LOTHARINGEN-OOST FORET DE SOIGNES LORRAINE-EST 906 21017 A09- ZONIENWOUD FORET DE SOIGNES 906 21017 A382 VORSTERIE FORESTERIE 906 21017 A393 VIJVERS VAN BOSVOORDE ETANGS DE BOITSFORT 906 21019 A492 BOS BOIS 907 21004 C591 TER KAMERENBOS CAMBRE (BOIS DE LA) 908 21016 A193 WOLVENDAAL WOLVENDAEL 909 21007 A783 PARK VAN VORST PARC DE FOREST 909 21007 A79- DUDENPARK PARC DUDEN 910 21001 A492 VIJVERS - PARK ETANGS - PARC 911 21001 A08- ASTRID (PARK) ASTRID (PARC) 912 21001 A982 BOSPARK PARC FORESTIER 913 21012 A29- MARIE-JOSE (PARK) MARIE-JOSE (PARC) 914 21012 A39- DE RAEDT DE RAEDT 915 21008 A19- BASILIEK BASILIQUE 915 21011 A29- ELISABETHPARK PARC ELISABETH 916 21008 A29- MOLENBEEK RIVIER RIVIERE MOLENBEEK 916 21010 A493 LAARBEEKBOS LAERBEEK (BOIS DE) 917 21010 A092 JEUGDPARK PARC DE LA JEUNESSE 917 21010 A182 DIELEGEMBOS DIELEGEM (BOIS DE) 917 21010 A393 HEILIG HART SACRE-COEUR

ANNEX 4.4.

FEED-BACK GEMEENTEN EN GEWEST

MONITORING - DELIMITATION DES QUARTIERS Concertation - commentaires

Organisme Commentaire Quartier Avis consortium Cabinet Mistre E. Kir Scinder Moortebeek/ Peterbos/ Bon air 25 Moortebeek/ Accepté Peterbos/ Bon air Cabinet Ministre- Gare de l'ouest, la rattacher à un quartier (comme les autres 806 gare de l'ouest Accepté - rattaché au quartier situé Président équipements) mais lequel ? à l'est. Redéfinir/scinder les quartiers denses de 1e couronne Accepté Commune de Bruxelles- Secteur E292 – la fine bande longeant le Domaine royal au nord – mise 17 Mutsaard Zone vert dans le PRAS Ville avec le domaine royal devrait être intégrée au Mutsaard car il est prévu d’y construire un front bâti entre les avenues Van Praet et Croix de Feu

Secteur F 980 à isoler de la zone industrielle car présente une autre 800 Industrie Nord Avis négatif: étant donné le projet typologie et plusieurs projets de développement dans les cartons. Plus de logements, l'INS va judicieux de l’isoler que de le relier à Hembeek car les projets de certainement redéfinir les secteurs développement ne sont pas encore tous très précis, statistiques. Si scission du Vieux Laeken, isoler le secteur E74 14 Vieux Laeken Accepté

Les équipements comme le Heysel et Tour& Taxis dépassent largement Avis négatif: les quartiers sont très l’échelle communale et doivent être isolés comme les parcs dépendants de ces pôles d'activités. Commune d'Evere Pas de découpage en quartier régulièrement utilisé mais (dans le cadre Accepté du PCD) proposition de découpage en deux quartiers : le haut et le bas d'Evere, la séparation étant la ligne 26 (entre la ch. de Haecht et le bd Léopold III) Commune de Découpage cohérent (étant donné la forme des secteurs statistiques). Watermael-Boitsfort

Historiquement, découpage dû au relief : le plateau (3 Tilleuls) et les 84 Watermael-Centre versants Watermael-Centre et Boitsfort-Centre, à cela se sont ajoutées 86 Trois-Tilleuls les lignes de chemin de fer 87 Boitsfort-Centre Regrouper dans le quartier Watermael-Centre les secteurs A192 (centre 84 Watermael-Centre 86 Accepté sportif) et A541(secteur comprenant CPAS, planning familial, home, Trois-Tilleuls écoles, etc.) Secteur staistique A41 : logique que soit repris dans le quartier 65 Boondael Boondael (plus d'appartenance avec XL) Dries: Quartier logique, compte tenu de la barrière du chemin de fer. 85 Dries Coin du balai (SS A01 - A021): structure, population particulières. 87. centre Boitsfort Avis négatif : pas assez d'habitants pour en faire un quartier.

Commune de Pas convaincus du découpage proposé, mais si les quartiers proposés Découpage maintenu tel quel. Saint-Gilles sont trop petits, la première proposition de découpage est la moins mauvaise. Monnaie et Haut de Saint Gilles : OK 67 Hôtel des Monnaies 68 Haut de Saint-Gilles Ajouter le secteur A242 à Bosnie (pour accentuer le rôle de la place de 116 Bosnie Avis négatif : découpage proposé Bethléem dans le quartier) et subdiviser le reste en 2 : A201, A252, 69 Porte de Halle maintenu, compte tenu du principe A211 (Midi-Porte de Hal) et A13, A101 et A102 (Centre). Chaque des 10000 habitants/ quartier. quartier compte +/- 5000 habitants. Remarques diverses : on ne sent pas bien la chaussée de Waterloo, l'espace vert de l'H des Monnaies n'est pas repris en espace vert (sur le PRAS, il l'est). Commune de Gare de l'ouest : périmètre contrat de quartier pas encore délimité 110 Gare de l'Ouest Molenbeek-Saint-Jean

Prendre un partie du côté Ouest de la Gare de l'Ouest. 31. Karreveld Avis négatif: impossible à réaliser 110. Gare de l'Ouest en suivant les limites des secteurs statistiques. Pas possible de diviser le Molenbeek Historique en deux. 29 Vieux Molenbeek Accepté Dans la réalité, Tour et Taxi ne fait pas partie du Quartier Maritime, mais 28 Maritime OK pour l'y inclure (volonté pour le futur). Quartier Duchesse: logique 30. Duchesse SSA11-: logique que ce secteur appartienne à un quartier d'Anderlecht 20. Cureghem rosée

Problème dans l'est du quartier Machtens 32. Machtens Proposition de relier les quartiers liés par une solidarité de bassin (plus Remarque facile pour gérer les problèmes d'innondation, par ex.) Critères de découpage proposés : répertorier les écoles qui sont en Remarque discrimination positive, tenir compte du nombre d'élèves par écoles (+ fluctuation), école des devoirs, résultats des examens finaux en 6ème primaire, lieux de rencontre officiels comme les maisons de quartier

Commune d'Anderlecht Diviser le quartier en deux au niveau de la rue des Goujons. 115. Vétérinaire - Avis négatif: quartiers trop petits Rassembler les SS B31 - B321 - B 332 pour créer 2 quartiers : "Albert" Cureghem et "Vétérinaires". Diviser le quartier en deux et exclure le SS C611 (à reprendre dans le 27. Neerpede Avis négatif: quartiers trop petits quartier 26) : quartiers "Neerpede" et "Village de Neerpede". Diviser le quartier en deux : 25. Moortebeek - Avis négatif: quartiers trop petits "Moortebeek" (SS A82 + la partie sur Molenbeek) Perterbos "Peterbos" (SS A81 + A83 + A84) Diviser le quartier en 2 au niveau de la chaussée de Mons: quartiers 22. Bizet - Roue - Céria Avis négatif: quartiers trop petits "Lennik" et "La roue-Céria" Nouveau découpage de la partie centrale : 24. Scheut Accepté 26. Scherdemael 804. Industrie Sud Quartier "Centre-Wayet": SS A152, A051, A10, A120, A00, A02 Accepté: A152, A051, A10, A120, A00, A02 + A011, devient le quartier "Centre-Wayet". Inclure le SS A011 et exclure A120 du quartier. 24. Scheut Accepté: on exclut A120 mais on n'inclut pas A011. Quartier "Veeweyde": SS A43, A041, A142. Accepté mais on fusionne ce quartier avec le quartier "Aurore" qui devient "Veeweyde-Aurore". Quartier "Aurore": SS A331, A32, A31, A031, A132, A112. Accepté mais on fusionne ce quartier avec le quartier "Veeweyde", qui devient "Veeweyde-Aurore". Exclure le SS A43 (périmètre compris entre Roi Soldat - Debussy -Théo 26. Schendemael Accepté: on l'exclut et on l'inclut Lambert) du quartier. dans "Veeweyde-Aurore". Exclure le SS A331 du quartier. 804. Industrie Sud Accepté: on l'inclut dans le quartier "Bizet-Roue". Commune de Jette Inclure la phase II du parc roi Baudouin dans la zone de parcs. Avis négatif: la phase II du parc Roi Baudouin correspond à un morceau de secteur statistique habité. Exclure le morceau de parc " bois du Laarbeek" du quartier 39 39. Heymbosch Avis négatif: ce morceau de parc (Heymbosch). est inclus dans un autre secteur statistique habité. Exclure l'école du Sacré Coeur et le bas de la rue Bonnaventure de la 901. Parc Roi Baudouin Avis négatif: ces zones sont des zone de parc 901 (roi Baudouin). morceaux de secteurs statistiques.

Inclure les rues Antoine Baek et Dupré dans le "centre Jette" et de 38. Centrum Jette Avis négatif: cette proposition ne considérer la limite au niveau du parc plutôt que du chemin de fer. tient pas compte des limites des secteurs statistiques. Entre Woeste (37) et Vieux Laeken (108) , il semble que la limite 37.Woeste et 108. Vieux Avis négatif: logique des secteurs communale ait été prioritaire par rapport à la typologie du bâti. Laeken statistiques Commune de Woluwe- Sentiment que ce quartier est le résultat du découpage des quartiers 101. Roodebeek- Saint-Lambert limitrophes ayant leurs propres caractéristiques. Pas de proposition Constellations-Shopping alternative. Le triangle à l'est de ce quartier est compris entre la chaussée de 102. Georges Henri Accepté: ajouter le SS A61 au Roodebeek au nord et l'avenue Georges Henri au sud, il s'apparente quartier 102. Georges Henri plus au quartier "Georges Henri" (bâti et organisation spatiale).

Commune de Forest La ZIR Van Volxem devrait s’inscrire dans le quartier 70 « bas de Forest 70. Bas de Forest Accepté: ajouter le SS A373 au » car elle participe au développement de ce quartier et à la porte de ville quartier 70. (depuis l’arrivée par le ring). La zone 907 comprenant les parcs Duden et Forest, devrait intégrer la 907. Parc Duden/ Parc Avis négatif: on reste dans la zone urbaine située de part et d’autre du square Lainé, étant donné leur Forest logique d'isoler les parcs typologie spécifique qui s’apparente à celle située au nord du parc de Forest, zone comprise dans le quartier 907. Inclure la zone du Bempt et le quartier situé entre la rue du Carburant et 72. Saint-Denis Avis négatif: cette zone est non la rue du Texas. habitée - la maintenir dans la zone "Industrie Sud", qui pourra être modifiée en fonction des développements ultérieurs. Commune de Présentation du découpage réalisé en interne par les diffférents services Accepté Schaerbeek : 1. Sainte-Marie/ Colignon/ Verboekhoven, 2. Elisabeth/ Riga/ Helmet, 3. Fleurs/ Foucart/ Léopold, 4. Reyers/ Plasky/ Meiser, 5. Patrie/ Dailly/ Bienfaiteurs, 6. Brabant/ Nord/ Pavillon Commune de Proposition de découpage acceptée. Ganshoren Commune de Berchem Proposition de découpage acceptée. Sainte Agathe

Comité technique Quartiers interface – parc : une série de parcs ont été isolés des « quartiers de vie ». Nécessité de rester extrêmement vigilant en termes d’interprétation des données, notamment lors de la comparaison des densités d’un quartier à l’autre. Q64 « Université » : si ce quartier comprend le campus de la plaine, soit 64. Quartier université Avis négatif: forme bizarre du le SS 21009A28 « campus universitaire », devrait-il pas également, par secteur statistique du campus du souci de cohérence, intégrer le campus du Solbosh, soit le SS Solbosh 21004C21- « ULB » Construire un quartier autour de la Ch. de Charleroi (et non la découper 67. Hotel des Monnaie Avis négatif: préférable de prendre en 2 quartiers), soit agréger les SS 21013A052 « Rue Faider » et 66. Chatelaine la ch. de Charleroi comme 21013A012- « Rue Capouillet » actuellement intégrés aux quartiers 67 interface, comme convenu avec la « Hôtel des Monnaie » et 66 « Châtelain ». commune de Saint-Gilles.

N’est-il pas regrettable que dans le cadre d’un découpage de la Région en quartiers vécus, intégrant des critères de polarisation n’apparaissent pas une série de centres d’attractivité reconnus au niveau régional tels que « Flagey », « Barrière de St-Gilles », « Louise » ?

ANNEX 4.5.

OVERZICHT BEZOEKEN GEMEENTEN

Lijst van bezochte gemeenten

Tweede fase Sint-Pieters Woluwe 5/07/2006 Brussel 5/07/2006 Sint-Joost-ten-Node 2/08/2006 Etterbeek 28/08/2006 Ganshoren 4/09/2006 Jette 7/09/2006 Anderlecht 7/11/2006 Schaarbeek 6/12/2006 Sint-Lambrechts Woluwe 6/12/2006 Evere 12/12/2006 Sint-Agatha-Berchem

Derde fase Brussel 21/12/2006 Watermaal-Bosvoorde 19/02/2007 Sint-Gillis 19/02/2007 Sint-Jans Molenbeek 21/02/2007

ANNEX 4.6.

AFBAKENING GEMEENTE SCHAARBEEK

Indeling van de gemeente Schaarbeek

Gemeente Schaarbeek Monitoring Wijk 1 opgesplitst in Collignon, en deel naar intergemeentelijke wijk Haachtsesteenweg Wijk 2 opgesplitst in Terdelt en Josaphatstation Wijk 3: opgesplitst in Schaarbeek Station en Helmet Wijk 4 Opgesplitst in Reyers, Plasky en deel bij intergemeentelijke wijken Georges-Henri en Tervurenpoort Wijk 5 opgesplitst in Dailly en Josaphat Wijk 6 opgesplitst in deel naar intergemeentelijke Brabantwijk en deel naar intergemeentelijke Noordwijk

3

6 1 2

5

4

ANNEX 4.7.

SAMENSTELLING GSSO/SRDU

Gewestelijk Secretariaat voor Stedelijke Ontwikkeling (Gsso) / Secrétariat régional au développement urbain (Srdu)

Raad van Bestuur: vertegenwoordiging van alle Ministers van het Gewest:

De beheerders: Béatrice Baugniet (vertegenwoordigster van Staatssecretaris Dupuis): Bestuurder; Antoine Crahay (vertegenwoordiger van Minister Huytebroeck): Bestuurder Secretaris; Sylvie Lahy (vertegenwoordigster van Staatssecretaris Kir): Bestuurder; Julien Meganck (vertegenwoordiger van Minister Vanhengel): Bestuurder; Dirk Moors (vertegenwoordiger van Minister Smet): Bestuurder; Martine Motteux (vertegenwoordigster van Staatssecretaris Grouwels): Bestuurder Penningmeester Frédéric Raynaud (vertegenwoordiger van Minister Picqué): Bestuurder Voorzitter Bénédicte Wilders (vertegenwoordigster van Minister Cerexhe): Bestuurder

De experts

Rik Baeten (Cel Grootstedenbeleid) Pierre-Yves Bolus (Atrium) Patrick Crahay (Directie Stadsvernieuwing) Thomas de Béthune (kabinet van de Minister-Voorzitter) Nadine Gabet (Cocof) Martine Gossuin (GOMB) Mathieu Voets (VGC)