UCHWAŁA Nr XXXVIII/339/2010 RADY GMINY JEDLNIA
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
UCHWAŁA Nr XXXVIII/339/2010 RADY GMINY JEDLNIA-LETNISKO z dnia 18 sierpnia 2010r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Jedlnia-Letnisko na lata 2010 - 2013”. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzņdzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z póŎn. zm.) w zwiņzku z art. 87 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabyt- ków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 z póŎn. zm.), po uzyskaniu opinii Mazowieckiego Wo- jewódzkiego Konserwatora Zabytków w Warszawie, Rada Gminy Jedlnia-Letnisko uchwala, co nastňpuje: § 1. Przyjmuje Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Jedlnia-Letnisko na lata 2010 - 2013, sta- nowiņcy załņcznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza siň Wójtowi Gminy. § 3. Uchwała wchodzi w Őycie z dniem podjňcia i podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzňdowym Woje- wództwa Mazowieckiego. Przewodniczņcy Rady Gminy: inż. Tadeusz Hernik Załņcznik do uchwały nr XXXVIII/339/2010 Rady Gminy Jedlnia-Letnisko z dnia 18 sierpnia 2010r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2010 - 2013 DLA GMINY JEDLNIA-LETNISKO 1. Wstęp Dziedzictwo kulturowe, na które składajņ siň zarówno Ōrodowisko przyrodnicze, jak i wytwory rņk ludzkich i pamiňń o waŐnych wydarzeniach historycznych, powinno byń zachowane ze wzglňdu na społecznie akcep- towane wartoŌci historyczne, artystyczne, czy religijne, majņce znaczenie dla toŐsamoŌci narodu i społecz- noŌci lokalnej oraz dla ciņgłoŌci rozwoju. W ostatnim czasie roŌnie ŌwiadomoŌń znaczenia jakie dziedzictwo kulturowe posiada w kształtowaniu wize- runku gminy. Utrzymane w dobrym stanie zabytki, zrewaloryzowane układy przestrzenne, sņ nie tylko łņcz- nikiem z historiņ, ale potrzebnym elementem teraŎniejszoŌci. Ochrona zabytków, miejsc pamiňci zwiņzana z ochronņ przyrody i rozwojem cywilizacyjnym pozwala w sposób zrównowaŐony prowadziń politykň na szczeblu gminy w zakresie ładu przestrzennego. Opracowanie gminnego programu opieki nad zabytkami w pierwszym rzňdzie słuŐy okreŌleniu zasobów zabytkowych gminy, stanu zachowania i zagospodarowania, wskazanie wartoŌci jakie niosņ. Ponadto po- winien on zawierań zakres działaŊ pozwalajņcych wprowadziń skuteczny system ochrony dziedzictwa kultu- rowego (zabytków), co skutkuje równieŐ okreŌleniem zasad współpracy z urzňdem konserwatorskim, lokal- nymi organizacjami społecznymi oraz zasad komunikacji z lokalnņ społecznoŌciņ (mieszkaŊcami, inwesto- rami, właŌcicielami zabytków), która jest głównym odbiorcņ programu. Zachowane dziedzictwo kulturowe, właŌciwie zagospodarowane staje siň wizytówkņ gminy i przesņdza o jej atrakcyjnoŌci. Opracowanie Gminnego programu opieki nad zabytkami nie moŐe byń traktowane jako kolejny dokument jako realizacja kolejnego zadania ustawowego. Ma on pomagań w inicjowaniu działaŊ majņcych na celu poprawň stanu zachowania zabytków, właŌciwe ich uŐytkowanie oraz eksponowanie walorów krajobrazu kulturowego. Gmina Jedlnia-Letnisko posiada wiele cennych zabytków (w tym drewniana zabudowň willo- wņ z 1 poł. XX w.), drewniane koŌcioły, piňkne kapliczki), układ przestrzenny miejscowoŌci Jedlnia-Letnisko, lasy Puszczy Kozienickiej, zalew na rzece Gzówce, co wyróŐnia gminň i stanowi propozycjň dla odwiedzajņ- cych i planujņcych zamieszkanie. Wypracowanie systemu ochrony dziedzictwa i kulturalnego i włņczenie go do strategii przestrzennej gminy przyczyni siň do jej pełniejszego rozwoju, poprawy jej atrakcyjnoŌci i właŌciwego zarzņdzania zgodnie ze standardami europejskimi. Na koniec naleŐy przypomnień, Őe opieka nad zabytkami (zachowanie dziedzictwa kulturowego dla obecne- go pokolenia i przyszłych pokoleŊ) jest obowiņzkiem społecznym. 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami Obowiņzek sporzņdzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami nakładajņ na Gminň przepisy Ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2003r. Nr 162, poz. 1568 z póŎn. zm.). Zgodnie z art. 87 ust. 1 w/w ustawy, Wójt sporzņdza na okres 4 lat Gminny Program Opieki nad Zabytkami. Gminny Program Opieki nad Zabytkami podlega uchwaleniu przez Radň Gminy, po uzyskaniu opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Po zatwierdzeniu dokument ogłaszany jest w wojewódzkim dzienniku urzňdowym. Z realizacji programu Wójt Gminy sporzņdza co dwa lata sprawozdanie, które przed- stawia Radzie Gminy. Cele Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami okreŌla art. 87 ust. 2 cyt. ustawy, tj.: 1) włņczenie problemów ochrony zabytków do systemu zadaŊ strategicznych, wynikajņcych z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, 2) uwzglňdnienie uwarunkowaŊ ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego dziedzictwa archeolo- gicznego, łņcznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej, 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania, 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego, 5) podejmowanie działaŊ zwiňkszajņcych atrakcyjnoŌń zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych, edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjajņcych wzrostowi Ōrodków finansowych oraz opieka nad zabytkami, 6) okreŌlenie warunków współpracy z właŌcicielami zabytków, eliminujņcych sytuacje konfliktowe zwiņza- ne z wykorzystaniem tych zabytków, 7) podejmowanie przedsiňwziňń umoŐliwiajņcych tworzenie miejsc pracy zwiņzanych z opiekņ nad zabyt- kami. 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce Deklaracja ochrony dziedzictwa narodowego oraz stworzenie warunków upowszechniania i równego do- stňpu do dóbr kultury, bňdņcej Ŏródłem toŐsamoŌci narodu polskiego zawiera art. 5, art. 6 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.(Dz.U. z 1997r. Nr 78, poz. 483, z 2001r. Nr 28, poz. 319, z 2006r. Nr 200, poz. 1471) Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorzņdzie gminnym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z póŎn. zm.) art. 7 ust. 1 pkt 9 Gmina realizuje zadania własne majņce na celu zaspakajanie zbiorowych po- trzeb wspólnoty, obejmujņcych m.in. sprawy kultury w tym, bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Głównym aktem prawnym regulujņcym przedmiot, zakres i formy ochrony i opieki nad zabytkami jest Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003r. (Dz.U. z 2003r. Nr 162, poz. 1568 z póŎn. zm.). Zgonie z art. 3 pkt 1 zabytkiem jest nieruchomoŌń lub rzecz ruchoma, ich czňŌci lub zespoły, bňdņce dziełem człowieka lub zwiņzane z jego działalnoŌciņ i stanowiņce Ōwiadectwo minionej epoki bņdŎ zdarzenia, któ- rych zachowanie leŐy w interesie społecznym ze wzglňdu na posiadanņ wartoŌń historycznņ, artystycznņ lub naukowņ. Ochronie i opiece, bez wzglňdu na stan zachowania, podlegajņ: zabytki nieruchome bňdņce, w szczególnoŌci: - krajobrazami kulturowymi, - układami urbanistycznymi, ruralistycznymi i zespołami budowlanymi, - dziełami architektury i budownictwa, - dziełami budownictwa obronnego, - obiektami techniki, a zwłaszcza kopalniami, hutami, elektrowniami, i innymi zakładami przemysłowymi, - cmentarzami, - parkami, ogrodami i innymi formami zaprojektowanej zieleni, - miejscami upamiňtniajņcymi wydarzenia historyczne bņdŎ działalnoŌń wybitnych osobistoŌci lub insty- tucji; zabytki ruchome bňdņce, w szczególnoŌci: - dziełami sztuk plastycznych, rzemiosła artystycznego i sztuki uŐytkowej, - kolekcjami stanowiņcymi zbiory przedmiotów zgromadzonych i uporzņdkowanych według koncepcji osób, które tworzyły te kolekcje, - numizmatami oraz pamiņtkami historycznymi, a zwłaszcza militariami, sztandarami, pieczňciami, odzna- kami, medalami i orderami, - wytworami techniki, a zwłaszcza urzņdzeniami, Ōrodkami transportu oraz maszynami i narzňdziami Ōwiadczņcymi o kulturze materialnej, charakterystycznymi dla dawnych i nowych form gospodarki, do- kumentujņcymi poziom nauki i rozwoju cywilizacyjnego, - materiałami bibliotecznymi, o których mowa w art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 1997r. o bibliotekach (Dz.U. Nr 85, poz. 539 z póŎn. zm.), - instrumentami muzycznymi, - wytworami sztuki ludowej i rňkodzieła oraz innymi obiektami etnograficznymi, - przedmiotami upamiňtniajņcymi wydarzenia historyczne bņdŎ działalnoŌń wybitnych osobistoŌci lub instytucji; zabytki archeologiczne bňdņce, w szczególnoŌci: - pozostałoŌciami terenowymi pradziejowego historycznego osadnictwa, - cmentarzyskami, - kurhanami, - reliktami działalnoŌci gospodarczej, religijnej i artystycznej. Formami ochrony zabytków sņ: - wpis do rejestru zabytków, - uznanie za pomnik historii, - utworzenie parku kulturowego, - ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, Ochrona zabytków polega, w szczególnoŌci, na podejmowaniu przez organy administracji publicznej dzia- łaŊ majņcych na celu: - zapewnienie warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umoŐliwiajņcych trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie, - zapobieganie zagroŐeniom mogņcym spowodowań uszczerbek dla wartoŌci zabytków, - udaremnianie niszczenia i niewłaŌciwego korzystania z zabytków, - przeciwdziałanie kradzieŐy, zaginiňciu lub nielegalnemu wywozowi zabytków za granicň, - kontrolň stanu zachowania i przeznaczenia zabytków, - uwzglňdnianie zadaŊ ochronnych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przy kształto- waniu Ōrodowiska Opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właŌciciela lub posiadacza polega, w szczególnoŌci, na za- pewnieniu warunków: - naukowego badania i dokumentowania zabytku, - prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku,