ΔΑΣΙΚΗ ULMACEAE – RANUNCULACEAE – ΒΟΤΑΝΙΚΗ LAURACEAE – PLATANACEAE – ROSACEAE
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης Γεώργιος Κοράκης
Kώστας Βιδάκης Ulmaceae ΔΑΣΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ
Kώστας Βιδάκης
Φύλλα εναλλασσόμενα, δίσειρα, απλά, πριονωτά μέχρι οδοντωτά, συχνά με ασύμμετρη βάση. Τα παράφυλλα πέφτουν νωρίς. Άνθη μονογενή ή διγενή, μικρά, σε δέσμες ή μεμονωμένα, μασχαλιαία. Περιάνθιο με 4-8 σεπαλοειδή Kώστας Βιδάκης πέταλα (τέπαλα) τα οποία συνήθως συμφύονται. Οι στήμονες είναι Η οικογένεια περιλαμβάνει 8 γένη και 61 ισάριθμοι, όρθιοι, ελεύθεροι ή είδη φυλλοβόλων ή αειθαλών, μόνοικων ή συμφυείς προς τα κάτω. Η ωοθήκη πολύγαμων δέντρων και θάμνων. αποτελείται από δύο συμφυή Για τις ανάγκες του μαθήματος, καρπόφυλλα, συνήθως μονόχωρη ακολουθώντας το Vascular Plants of με μία σπερμοβλάστη, σπάνια Greece, το γένος Celtis θα εξεταστεί ως δίχωρη με 2 σπερμοβλάστες. γένος συμπεριλαμβανόμενο στην Καρπός πτερυγιοφόρο κάρυο, Kώστας Βιδάκης οικογένεια Ulmaceae. δρύπη ή δρυπόμορφος. Ulmaceae
Τρία (3) από τα οκτώ (+1) γένη της οικογένειας εξαπλώνονται και στην Ελλάδα. Στο εργαστηριακό μάθημα θα εξετάσουμε 4 αυτόχθονα είδη δύο γενών (Ulmus- Celtis).
1 Φύλλα πτερόνευρα από τη βάση 2 Καρπός πτερυγιοφόρο κάρυο. Φύλλα συνήθως διπλά πριονωτά. ULMUS 2 Καρπός δρυπόμορφος, μικρός, με μικρό ποδίσκο. Φύλλα απλά πριονωτά ή οδοντωτά. ZELKOVA 1 Φύλλα τρίνευρα στη βάση. CELTIS
Kώστας Βιδάκης ULMUS Kώστας Βιδάκης CELTIS
ZELKOVA
https://en.wikipedia.org/wiki/Zelkova_abelicea#/media/File:Zelk ova_abelicia.jpg Kώστας Βιδάκης ULMUS Kώστας Βιδάκης CELTIS Ulmaceae ULMUS Φτελιά
Πτερυγιοφόρο κάρυο χωρίς 1 βλεφαρίδες, σχεδόν απόδισκο. 2 Λέπια οφθαλμών ομοιόχρωμα. Πτερυγιοφόρο κάρυο εμφανώς βλεφαριδωτό, με μακρύ ποδίσκο. Λέπια οφθαλμών Ulmus 1 δίχρωμα, εμφανώς laevis σκοτεινότερα στο πάνω μέρος. Φύλλα με 12-19 ζεύγη νεύρων. Ο μίσχος λίγο-πολύ καλύπτεται από την ωτοειδή βάση της Ulmus 2 μεγαλύτερης πλευράς του glabra ελάσματος. Ζεύγη νεύρων 12-
Ulmus glabra & Ulmus minor 18 Ο μίσχος ποτέ δεν καλύπτεται 2 από τη βάση του ελάσματος. 3 ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ για τα είδη του γένους ULMUS Ζεύγη νεύρων 7-12. Φύλλα πτερόνευρα, με μικρό μίσχο, ασύμμετρα στη Πτερυγιοφόρο κάρυο σχεδόν Ulmus βάση. 3 κυκλικό. Φύλλα με 10-12 ζεύγη procera Άνθη διγενή, μικρά, σε δέσμες, με ανθήρες νεύρων. πορφυρούς. Πτερυγιοφόρο κάρυο σχεδόν Καρπός μικρό, πιεσμένο, πτερυγιοφόρο κάρυο. Ulmus 3 αντωοειδές. Φύλλα με 7-12 minor ζεύγη νεύρων. Ulmaceae Ulmus minor Πτελιά (Φτελιά) η πεδινή
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Δέντρο με ύψος μέχρι 30 m (συχνά πολύ μικρότερο). Κόμη στην αρχή κωνική, αργότερα διαπλατύνεται. Φλοιός στην αρχή λείος, σταχτοκάστανος, αργότερα με επιμήκεις και εγκάρσιες σχισμές. Νεαροί κλαδίσκοι μερικές φορές με φελλώδεις εξάρσεις, γυμνοί ή χνουδωτοί, ερυθρωποί. Οφθαλμοί ωοειδείς, οξυκόρυφοι, τριχωτοί, σκουροκάστανοι.
Φύλλα μέχρι 9(-11)x4(-6) cm, ελλειψοειδή μέχρι αντωοειδή, οξυκόρυφα, με ασύμμετρη βάση, διπλά πριονωτά μέχρι οδοντωτώς πριονωτά. Ζεύγη νεύρων 7-12. Η πάνω επιφάνεια πρασινωπή, γυαλιστερή, γυμνή και η κάτω με ανοιχτότερο χρώμα, γυμνή ή χνουδωτή. Ulmaceae Ulmus minor Φτελιά η πεδινή
Τα άνθη μικρά, πορφυρωπά, σε δέσμες. Κάθε άνθος με 4-5μερές, καμπανοειδές περιάνθιο, λευκά βλεφαριδωτούς λοβούς, ισάριθμους στήμονες και μία ωοειδή ωοθήκη με δύο ραμφοειδή στίγματα. Άνθηση Μάρτιο-Απρίλιο.
Το πτερυγιοφόρο κάρυο μέχρι 2(-2,5) cm, αντωοειδές, και με το κάρυο πιο πάνω από το μέσο. Η κορυφή με ρηχή εντομή και η βάση σφηνοειδής. Ωρίμαση μέσα Απριλίου μέχρι αρχές Ιουνίου.
Kώστας Βιδάκης
Διακρίνονται δύο υποείδη :
1 Κλαδίσκοι πυκνά, λευκά χνουδωτοί. Φύλλα με μαλακό χνούδι κάτω, χωρίς αδένες. α. subsp. canescens 1 Κλαδίσκοι γυμνοί ή αραιά χνουδωτοί. Φύλλα λίγο- πολύ γυμνά και συχνά αδενώδη κάτω. β. subsp. minor
Kώστας Βιδάκης Ulmaceae Ulmus glabra Πτελιά η ορεινή
Δέντρο με ύψος μέχρι 35-40 m, χωρίς παραβλαστήματα. Κόμη πλατιά, πυκνή. Φλοιός στην αρχή λείος, αργότερα με βαθιές, επιμήκεις σχισμές. Νεαροί κλαδίσκοι μάλλον ισχυροί, με σμηριγγώδεις τρίχες, καστανωποί. Οφθαλμοί ωοειδείς, αμβλυκόρυφοι, τριχωτοί, καστανόχρωμοι.
Φύλλα μέχρι 16(-24)x8(-12) cm, πλατιά αντωοειδή μέχρι ελλειψοειδή, συχνά τρίλοβα στο πάνω μέρος, επιμήκως οξυκόρυφα μέχρι οξυκόρυφα, με ασύμμετρη βάση, οξέως διπλά πριονωτά. Ζεύγη νεύρων 12-18. Η πάνω επιφάνεια βαθυπράσινη, τραχιά και η κάτω βαθυπράσινη, αδρά ή λεπτά τριχωτή. Μίσχος πολύ βραχύς ( 0,3 cm), ο οποίος καλύπτεται από την ωτοειδή βάση της μεγαλύτερης πλευράς του ελάσματος.
Kώστας Βιδάκης Ulmaceae Ulmus glabra Πτελιά η ορεινή
https://www.wikiwand.com/en/Ulmus_glabra
Τα άνθη με 6μερές περιάνθιο, λοβούς βλεφαριδωτούς και ισάριθμους με τους λοβούς στήμονες. Άνθηση Μάρτιο - Απρίλιο. Το πτερυγιοφόρο κάρυο 2,5-3 cm, πλατιά αντωοειδές μέχρι ελλειψοειδές, γυμνό ή μερικές φορές χνουδωτό στο μέσο και με το κάρυο στο κέντρο. Η κορυφή με βαθιά εντομή και η βάση λίγο-πολύ σφηνοειδής. Ulmaceae Celtis australis Κελτίς η νότια (κ. μελικουκκιά, μικροκουκκιά)
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Δέντρο με ύψος μέχρι 20(-25) m. Κόμη πλατιά κυκλική, με αποκλίνοντες κλάδους. Φλοιός λείος, σταχτόχρωμος. Νεαροί κλαδίσκοι χνουδωτοί. Οφθαλμοί κωνικοί, καστανόχρωμοι. Ulmaceae Celtis australis Κελτίς η νότια (κ. μελικουκκιά, μικροκουκκιά)
Kώστας Βιδάκης http://www.arbolapp.es/en/species/info/celtis-australis/
Φύλλα 4-12(-15)x2-5 cm, ωοειδώς λογχοειδή μέχρι λογχοειδή, επιμήκως οξυκόρυφα, με σφηνοειδή, ασύμμετρη βάση, οξέως πριονωτά. Η πάνω επιφάνεια βαθυπράσινη, τραχιά και η κάτω καστανοπράσινη ή γκριζοπράσινη, χνουδωτή. Μίσχος μέχρι 1,5(-2) cm.
Τα άνθη διγενή ή μονογενή λόγω ατροφίας. Κάθε άνθος με 5μερές περιάνθιο και βλεφαριδωτούς λοβούς. Οι στήμονες με βραχέα νήματα, στην αρχή κυρτοί, αργότερα όρθιοι. Η ωοθήκη μονόχωρη και ο Kώστας Βιδάκης στύλος δισχιδής. Άνθηση Μάρτιο- Απρίλιο. Ulmaceae Celtis australis Κελτίς η νότια (κ. μελικουκκιά, μικροκουκκιά)
Δρύπη διαμέτρου 0,9-1,2 cm, σφαιρική, στην αρχή πράσινη, αργότερα καστανωπή μέχρι μαυρωπή. Ποδίσκος μέχρι 3,5 cm, με υπερδιπλάσιο μήκος από αυτό του μίσχου των φύλλων. Ενδοκάρπιο με μικρές κοιλότητες σε δικτυωτή διάταξη. Ωρίμαση Σεπτέμβριο - Οκτώβριο.
Kώστας Βιδάκης ΔΑΣΙΚΗ ΒΟΤΑΝΙΚΗ Ranunculaceae
Η οικογένεια περιλαμβάνει 65 γένη και 2,377 είδη κυρίως ποώδη, σπανίως ξυλώδη (π.χ. Clematis). Τα φύλλα είναι είτε στη βάση του βλαστού (σαν ροζέτα), είτε κατ’ εναλλαγή όταν αναπτύσσονται στον βλαστό, αν και στο γένος Clematis είναι αντίθετα. Συνήθως το έλασμά τους είναι πολυσχιδές ή παλαμοειδώς έλλοβο, αλλά υπάρχουν και αντιπρόσωποι με στενά ακέραιο έλασμα ή καρδιόσχημο (π.χ Ranunculus ficaria, Caltha sp.). Σε υδρόβια είδη του γένους Ranunculus τα φύλλα είναι πολυσχιδή με τριχόμορφα τμήματα.
Τα άνθη παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία. Στην πλειοψηφία Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης των γενών είναι ακτινόμορφα αν και συναντάμε και γένη με Nigella arvensis Anemone pavonina ζυγόμορφα (Aconitum, Delphinium, Consolida). Σπάνια διαμορφώνουν διακριτό κάλυκα και στεφάνη (εξαίρεση το γένος Ranunculus) και είναι συνήθως ερμαφρόδιτα. Τα σέπαλα συνήθως είναι πέντε, αν και υπάρχουν είδη με τρία ή πολυάριθμα. Συχνά έχουν την μορφή των πετάλων και σπάνια παραμένουν (Helleborus). Στα γένη Anemone, Pulsatilla και Nigella υπάρχει ένα προστατευτικό περίβλημα φύλλων κάτω από το άνθος, εναλλασσόμενο με τα τμήματα του κάλυκα. Οι στήμονες είναι πολυάριθμοι σπειροειδώς τοποθετημένοι. Τα καρπόφυλλα ποικίλουν από ένα έως αρκετά ή πολυάριθμα (το συνηθέστερο στην οικογένεια). Ο καρπός συνήθως είναι αχαίνιο ή πολύσπερμος θύλακας. Στο γένος Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης Actaea είναι σαρκώδης ράγα, ενώ στο Nigella σχηματίζει μια
Ranunculus sardous Delphinium fissum τοιχοραγή κάψα. Ranunculaceae Clematis κληματίς
Αειθαλείς ή φυλλοβόλοι αναρριχώμενοι - με τη βοήθεια των μίσχων - θάμνοι. Φύλλα αντίθετα, απλά ή σύνθετα. Άνθη συνήθως διγενή, ακτινόμορφα, μεμονωμένα ή σε δέσμες ή φόβες. Περιάνθιο 4μερές, με λοβούς πεταλοειδείς (τέπαλα). Στήμονες και καρπόφυλλα πολυάριθμα. Καρπός με πολυάριθμα αχαίνια που φέρουν μακρείς, παραμένοντες, συχνά τριχωτούς στύλους. Στη χώρα μας 5 αυτοφυή είδη: Kώστας Βιδάκης
1 1 Άνθη χωρίς βρακτίδια. Φύλλα συνήθως σύνθετα. 2 1 Άνθη με δύο συμφυή βράκτια στη βάση τους. Φύλλα συνήθως απλά. Clematis cirrhosa 2 Άνθη σε φόβες ή διχάσια, λευκά ή κιτρινωπά. Λοβοί περιάνθιου βραχύτεροι 3 από 2,5 cm. 2 Άνθη απλά, ερυθροϊώδη. Λοβοί περιάνθιου 2,5-3,8 cm. Clematis viticella 3 Nήματα στημόνων γυμνά. Λοβοί περιάνθιου αμβλυκόρυφοι. 4 3 Νήματα στημόνων τριχωτά. Λοβοί περιάνθιου οξυκόρυφοι. Clematis orientalis 4 Ανθήρες συχνά ισομήκεις των νημάτων. Μεσογονάτια τμήματα γυμνά. Clematis flammula 4 Ανθήρες πολύ βραχύτεροι των νημάτων. Μεσογονάτια τμήματα τριχωτά. Clematis vitalba Ranunculaceae Clematis flammula Κληματίς η φλογώδης (κ. αγράμπελη,
αγραμπελίδα, κληματσίδα, χελιδονιά) https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=2177
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Αρκετά σφριγηλός, θάμνος. Βλαστοί με πιεσμένο τρίχωμα στα γονάτια μόνο. Φύλλα διπλά πτεροειδή, με φυλλάρια έμμισχα, ωοειδή ή ελλειψοειδή, συχνά δερματώδη, ανοιχτοπράσινα, πολύ αραιά τριχωτά, καυστικά στη γεύση. Ranunculaceae Clematis flammula Κληματίς η φλογώδης (κ. αγράμπελη, αγραμπελίδα, κληματσίδα, χελιδονιά)
Kώστας Βιδάκης
Άνθη σε μασχαλιαίες, πυκνά τριχωτές φόβες. Λοβοί περιάνθιου 0,9-1,2 cm, λευκοί, αμβλυκόρυφοι, πυκνά τριχωτοί στις άκρες, λιγότερο στην επιφάνεια. Ανθήρες συχνά ισομήκεις των γυμνών νημάτων. Άνθηση Ιούνιο - Ιούλιο. Ranunculaceae Clematis flammula Κληματίς η φλογώδης (κ. αγράμπελη,
αγραμπελίδα, κληματσίδα, χελιδονιά) https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=2177
Το αχαίνιο τριγωνικό, καστανό, γυμνό, με τριχωτό αθέρα (στύλο). Ranunculaceae Clematis vitalba Κληματίς η λευκάμπελος
https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=1178 https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=1178
Από τους πλέον σφριγηλούς αναρριχώμενους θάμνους. Βλαστοί με ραβδώσεις, καστανωποί, με μεσογονάτια τμήματα τριχωτά. Φύλλα απλά πτεροειδή, με (3-)5 ωοειδή, έμμισχα, σχεδόν καρδιοειδή, βαθιά οδοντωτά μέχρι λειόχειλα, αραιά τριχωτά μέχρι γυμνά φυλλάρια. Η πάνω επιφάνεια βαθυπράσινη, η κάτω με ανοιχτότερο χρώμα. Ranunculaceae Clematis vitalba Κληματίς η λευκάμπελος
https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=1178
Άνθη εύοσμα, σε μασχαλιαίες ή επάκριες, πυκνά τριχωτές φόβες. Λοβοί περιάνθιου 0,9-1,1 cm, ωχρόλευκοι μέχρι κιτρινωποί, αμβλυκόρυφοι, πυκνά χνουδωτοί εξωτερικά. Ανθήρες πολύ βραχύτεροι των γυμνών νημάτων. Άνθηση Ιούνιο-Αύγουστο.
https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=1178 Ranunculaceae Clematis vitalba Κληματίς η λευκάμπελος
Kώστας Βιδάκης
Το αχαίνιο ωοειδές, καστανό, τριχωτό, με τριχωτό αθέρα (στύλο). Lauraceae Laurus nobilis Δάφνη η ευγενής
Kώστας Βιδάκης https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=946
Αειθαλής, αρωματικός θάμνος ή μικρό δέντρο με ύψος μέχρι 20 m. Νεαροί κλαδίσκοι λεπτοί, γυμνοί. Δίοικο. Φύλλα απλά, εναλλασσόμενα, δερματώδη, 5-10x 2-4(- 7,5) cm, στενά επιμήκως λογχοειδή μέχρι πλατιά ωοειδή, οξυκόρυφα, λειόχειλα, με κυματοειδείς
παρυφές, γυμνά, αδενώδη, βαθυπράσινα πάνω.
ria_flora/galleria1.php?aid=946 https://www.actaplantarum.org/galle Lauraceae Laurus nobilis
Kώστας Βιδάκης
Άνθη μονογενή, λευκοπράσινα, ακτινόμορφα, με 4λοβο περιάνθιο, εύοσμα. Τα αρσενικά με 8-12 στήμονες, όλοι ή οι περισσότεροι με 2 αδένες στη βάση. Τ α θηλυκά με 2-4 στημονώδη (άγονοι στήμονες), μονόχωρη ωοθήκη με μία σπερμοβλάστη, στύλο βραχύ και στίγμα απλό. Άνθηση Μάρτιο - Μάιο.
Lauraceae Laurus nobilis https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=946
Καρπός δρύπη μονόσπερμη, 1-1,5 cm,
ωοειδής, μαύρη κατά την ωρίμαση. https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=946 PLATANACEAE Platanus orientalis Πλάτανος ο ανατολικός
Φυλλοβόλο δέντρο με ξηρόφλοιο, που απολεπίζεται χαρακτηριστικά, (αποσπάται κατά πλάκες, εκτός από τον φλοιό της βάσης). Ο φλοιός στα μεγάλης ηλικίας άτομα, με μικρά, σχεδόν τετραγωνικά σκουροκάστανα πλακίδια.
Γεώργιος Κοράκης Γεώργιος Κοράκης Γεώργιος Κοράκης Platanaceae Platanus orientalis Πλάτανος ο ανατολικός
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Τα φύλλα εναλλασσόμενα με μακρύ μίσχο. Είναι απλά, παλαμοειδώς λοβωτά ή παλαμοσχιδή 3-5(-7)λοβα, με βαθείς κόλπους μέχρι c. 3/5 του ελάσματος, συνήθως με πλατιά σφηνοειδή ή καρδιοειδή βάση. Ο μεσαίος λοβός πολύ μακρύτερος από το πλάτος της βάσης. Μίσχος μεγάλος (έως 7,5 εκατ), διογκωμένος στη βάση, περιβάλλει τον οφθαλμό, ο οποίος αποτελείται από ένα απλό λέπιο. Φέρουν μεγάλα παράφυλλα τα οποία περιβάλλουν τους νεαρούς βλαστούς, αλλά σύντομα αποκόπτονται και Kώστας Βιδάκης πέφτουν. Platanaceae Platanus orientalis Πλάτανος ο ανατολικός
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Τα άνθη είναι μονογενή, με 4-6μερές https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=1541 περιάνθιο, σε κρεμάμενα, πυκνά, σφαιρικά κεφάλια. Άνθηση Μάρτιο – Μάιο. Τα κεφάλια ανά 3-6 φέρονται Ο καρπός, είναι μία σφαιρική ταξιανθία, κεφάλιο, από σε λεπτό, μακρύ κρεμάμενο ποδίσκο. αχαίνια (κάρυο με τρίχες) αντίστροφα κωνικά ή καρυόψεις, συσσωρευμένα στην επιφάνεια της σφαίρας. Οι στύλοι παραμένουν στην καρποφορία (διακρίνονται σαν γυριστά άγκιστρα) και περιβάλλονται από ένα δακτύλιο από σκληρές και μακριές τρίχες, σαν ένα είδος πάππου. Τα σπέρματα διασκορπίζονται από τον άνεμο (ανεμοχωρία). ROSACEAE
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Η οικογένεια περιλαμβάνει 133 γένη και Φύλλα εναλλασσόμενα, σπάνια αντίθετα, απλά ή σύνθετα, 1,966 είδη φυλλοβόλων ή αειθαλών, παράφυλλα σε ζεύγη, ελεύθερα ή προεκτεινόμενα στον ποών, θάμνων ή δέντρων. Βλαστοί μίσχο, σπάνια απουσιάζουν, μόνιμα ή εύπτωτα, μίσχος με όρθιοι, αναρριχώμενοι, κατακείμενοι, με 2 επάκριους αδένες, έλασμα φύλλων συχνά με πριονωτό ή χωρίς αγκάθια. Οφθαλμοί με αρκετά περιθώριο, σπάνια ακέραιο. εμφανή λέπια, μερικές φορές μόνον με 2. Rosaceae
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Άνθη μονήρη, συνήθως ακτινόμορφα, ερμαφρόδιτα, σπάνια μονογενή. Υπάνθιο (αποτελούμενο από το κατώτερο μέρος των σεπάλων, πετάλων και στημόνων) ελεύθερο ή προεκτεινόμενο στην ωοθήκη, βραχύ ή επίμηκες. Σέπαλα συνήθως 5, σπάνια λιγότερα ή περισσότερα, στεγοειδή, επικαλύκιο μερικές φορές υπάρχει. Πέταλα τόσα όσα τα σέπαλα, ελεύθερα (μερικές φορές απουσιάζουν). Υπάνθιο επίπεδο, κυρτό ή σωληνοειδές. Στήμονες συνήθως ελεύθεροι και πολυάριθμοι, 2,3 ή 4 φορές περισσότεροι από τα σέπαλα (μερικές φορές ισάριθμοι των σεπάλων). Καρπόφυλλα 1 έως πολυάριθμα, ελεύθερα ή ενωμένα (συμφυή μεταξύ τους και με το υπάνθιο). Καρπός 1 ή περισσότερα αχαίνια, δρύπες ή θύλακες. Rosaceae ΚΛΕΙΔΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΞΥΛΩΔΩΝ ΓΕΝΩΝ
Σύμφωνα με το Vascular Plants of Greece An annotated checklist , στην Ελλάδα απαντώνται 14 γένη της οικογένειας με ξυλώδη (θάμνους-δέντρα) είδη. Στο εργαστηριακό μάθημα θα εξετάσουμε taxa 7 γενών.
1 Δένδρα, θάμνοι ή μικροί θάμνοι. 2 Πέταλα περίπου 8. Κατακείμενοι μικροί θάμνοι. Dryas 2 Πέταλα 0, 4 ή 5. 3 Φύλλα πτεροειδή ή παλαμοειδή. 4 Άνθη χωρίς πέταλα, σε πυκνά κεφάλια. Sarcopoterium 4 Άνθη με 4 ή 5 πέταλα, όχι σε πυκνά κεφάλια. 5 Καρπόφυλλα και καρπός εκτεθειμένα επάνω στο υπάνθιο. 6 Φυτά αγκαθωτά. Καρπός ένα κεφάλιο από μικρές δρύπες. Rubus 6 Φυτά χωρίς αγκάθια. Καρπόφυλλα περισσότερα από 5, εξελισσόμενα σε αχαίνια. Καρπός ένα κεφάλιο από αχαίνια. Potentilla 5 Καρπόφυλλα κλεισμένα στο υπάνθιο. 7 Συνήθως αγκαθωτοί θάμνοι. Καρπόφυλλα πολυάριθμα, ελεύθερα. Rosa 7 Δένδρα, χωρίς αγκάθια. Καρπόφυλλα 2-5, ενωμένα με το υπάνθιο. Sorbus 3 Φύλλα απλά. 8 Καρπόφυλλα όχι ενωμένα με το υπάνθιο. Καρπός όχι άπιο (σαρκώδης, αδιάρρηκτος καρπός, που στο κέντρο περιέχει τον πυρήνα, όπως στο μήλο). 9 Φύλλα με λοβούς. 10 Καρπός αποτελούμενος από μία ή περισσότερες μικρές δρύπες. Rubus 10 Καρπός από αρκετά θυλάκια. Spiraea 9 Φύλλα χωρίς λοβούς. 11 Καρπόφυλλο 1. Καρπός δρύπη. Prunus 11 Καρπόφυλλα περισσότερα από 1, ελεύθερα, εξελισσόμενα σε θυλάκια. Spiraea Rosaceae ΚΛΕΙΔΕΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΞΥΛΩΔΩΝ ΓΕΝΩΝ
8 Καρπόφυλλα ενωμένα με το υπάνθιο και κλεισμένα μέσα σε αυτό. Καρπός άπιο (σαρκώδης, αδιάρρηκτος καρπός, που στο κέντρο περιέχει τον πυρήνα, όπως στο μήλο). 12 Άνθη μονήρη. 13 Άνθη μικρότερα από 1 cm σε διάμετρο. Καρπός κόκκινος ή μαύρος. Cotoneaster 13 Άνθη μεγαλύτερα από 1 cm σε διάμετρο. Καρπός καστανός, πράσινος ή κίτρινος. 14 Σέπαλα κοντύτερα από τα πέταλα, οδοντωτά. Cydonia 14 Σέπαλα μακρύτερα από τα πέταλα, ακέραια. Mespilus 12 Άνθη σε ταξιανθίες με 2 έως πολυάριθμα άνθη. 15 Τοιχώματα των καρπόφυλλων σκληρά-πετρώδη στην καρποφορία. 16 Φύλλα ακέραια. Cotoneaster 16 Φύλλα οδοντωτά με μικρά ή μεγάλα δόντια, ή έλοβα. 17 Φυτά αειθαλή. Παράφυλλα πίπτοντα. Pyracantha 17 Φυτά φυλλοβόλα. Παράφυλλα περαμένοντα. Crataegus 15 Τοιχώματα των καρπόφυλλων χόνδρινα στην καρποφορία. 18 Άνθη σε σύνθετους κόρυμβους ή φόβες. 19 Φυτά αειθαλή. Άνθη σε σύνθετους βότρεις. Eriobotrya 19 Φυτά φυλλοβόλα. Άνθη σε σύνθετους κόρυμβους. Sorbus 18 Άνθη σε σκιάδια, βότρεις ή ολιγανθείς ομάδες. 20 Πέταλα γραμμοειδή έως επιμήκη-ωοειδή, χωρίς όνυχα. Amelanchier 20 Πέταλα αντωοειδή ή κυκλικά, με όνυχα. 21 Στύλοι ελεύθεροι. Σάρκα του καρπού με λιθώδη κύτταρα. Pyrus 21 Στύλοι ενωμένοι στη βάση τους. Σάρκα του καρπού με λίγα ή χωρίς καθόλου λιθώδη κύτταρα. Malus 1 Ποώδη φυτά. Δεν είναι στη διδακτέα ύλη
Rosaceae rus_pyraster
Kώστας Βιδάκης https://en.wikipedia.org/wiki/Py
Kώστας Βιδάκης Φυλλοβόλα δέντρα ή θάμνοι Φυλλοβόλα δέντρα. Μερικές φορές οι Φυλλοβόλα δέντρα ή θάμνοι χωρίς μερικές φορές με αγκάθια. Φύλλα κλαδίσκοι καταλήγουν σε αγκάθι. αγκάθια. Φύλλα απλά, (πριονωτά, απλά έμμισχα, με παράφυλλα. Άνθη Φύλλα απλά σπανίως λοβωτά, με οδοντωτά, λοβωτά), ή σύνθετα πτεροειδή 5μερή μεμονωμένα, σε ζεύγη, παράφυλλα που πέφτουν. Άνθη λευκά περιττόληκτα. Άνθη λευκά σε κορύμβους. δέσμες, κορύμβους ή βότρεις. σε σκιαδόμορφους βότρεις. Τα σέπαλα Δρύπη σαρκώδης και χυμώδης παραμένουν στον καρπό. Τα πέταλα με Καρπός ραγοειδής, σαρκώδης. Sorbus χωρίς σέπαλα. Prunus όνυχα. Καρπός ραγοειδής (απίδι, αχλάδι, αχλαδόμορφος μέχρι σφαιρικός, σαρκώδης. Pyrus
Όρθιοι, αναρριχώμενοι ή κατακείμενοι θάμνοι. Κλάδοι αγκαθωτοί, σπανίως χωρίς Kώστας Βιδάκης αγκάθια. Φύλλα εναλλασσόμενα, σύνθετα Φυλλοβόλα δέντρα ή θάμνοι συνήθως με απλά πτεροειδή, ισχυρά αγκάθια. Φύλλα απλά, λοβωτά ή περιττόληκτα. Τα παράφυλλα πτεροσχιδή. Τα παράφυλλα πριονωτά, λοβωτά, συμφυή με το μίσχο. Kώστας Βιδάκης παραμένουν ή πέφτουν νωρίς. Άνθη 5 μερή, λευκά, σπάνια με ερυθρές αποχρώσεις, σε Άνθη διγενή, 5μερή, μεμονωμένα ή σε κορύμβους με πολυάριθμους κορύμβους. Καρπός δρυποειδής με αλευρώδες στήμονες.Καρπός σαρκώδες, σταμνόμορφο υπάνθιο που περιέχει το σαρκώδες μέρος. Crataegus πολλά αχαίνια (ψευδοκάρπιο). Rosa Rosaceae Sorbus
Φυλλοβόλα δέντρα ή θάμνοι, χωρίς αγκάθια. Φύλλα συνήθως απλά, πριονωτά, οδοντωτά ή λοβωτά, μερικές φορές σύνθετα, πτεροειδή, με παράφυλλα. Άνθη λευκά, μάλλον μικρά, σε κορύμβους. Σέπαλα τριγωνικά. Πέταλα σχεδόν κυκλικά ή ωοειδή. Στήμονες 15-25. Ωοθήκη υποφυής. Καρπόφυλλα 2-5. Σπερμοβλάστες 2. Στύλοι ελεύθεροι ή συμφυείς στο κάτω μέρος. Στίγμα επίπεδο. Καρπός ραγοειδής, σαρκώδης, ερυθρός, πορτοκαλόχρωμος, κίτρινος ή καστανωπός. Τα τοιχώματα των καρπόφυλλων δερματώδη. Περιλαμβάνει 92 είδη, κυρίως στις εύκρατες περιοχές του Β ημισφαίριου. Στη χώρα μας 9 είδη. Για τις ανάγκες του εργαστηριακού μέρους του μαθήματος θα διδαχθούν 3 είδη.
1. Φύλλα σύνθετα, πτεροειδή ή πτεροειδή μέχρι πτεροσχιδή στο κάτω μέρος. 2 1α. Φύλλα απλά. 4 2. Φύλλα απλά πτεροειδή, περιττόληκτα. 3 2α. Φύλλα πτεροειδή ή πτεροσχιδή μόνο στη βάση και λοβωτά στο υπόλοιπο μέρος. S. borbasii 3. Στύλοι 5. Καρπός διαμέτρου 1,5-3 cm, συνήθως αχλαδόμορφος, πρασινοκίτρινος, ερυθρός ή S. domestica καστανέρυθρος. Φλοιός με σχισμές που απολεπίζεται σε μικρά λέπια. Οφθαλμοί κολλώδεις. 3α. Στύλοι 2-3 (-4). Καρπός διαμέτρου 0,4-1 cm, σχεδόν σφαιρικός, κιτρινοπορτοκαλόχρωμος μέχρι S. aucuparia ζωηρά ερυθρός. Φλοιός λείος. Οφθαλμοί μη κολλώδεις. 4. Ώριμα φύλλα πράσινα στην κάτω επιφάνεια. Πέταλα λευκά ή ροδόχρωμα. 5 4α. Ώριμα φύλλα λίγο-πολύ με άσπρο πίλημα στην κάτω επιφάνεια. Πέταλα λευκά. 6 5. Δένδρα. Φύλλα λοβωτά. Καρπός καστανόχρωμος. Πέταλα λευκά. S. torminalis 5α. Θάμνοι. Φύλλα ακέραια. Καρπός ζωηρά ερυθροκάστανος. Πέταλα ροδόχρωμα. S. chamaemespilus 6. Φύλλα χωρίς ή με αβαθείς λοβούς. Ζεύγη νεύρων 6-15. 7 6α. Φύλλα με εμφανείς λοβούς. Ζεύγη νεύρων 4-11. 8 7. Φύλλα συνήθως πλατύτερα στο ή κάτω του μέσου, κυκλικά στη βάση. Ζεύγη νεύρων 7-15. S. aria 7α. Φύλλα συνήθως πλατύτερα άνω του μέσου, σφηνοειδή στη βάση. Ζεύγη νεύρων 6-10. S. graeca 8. Φύλλα πυκνά πιληματώδη από κάτω συνήθως με 4-5(-7) ζεύγη πλευρικών φυλλαρίων S. umbellata 8α. Φύλλα λευκόγκριζα πιληματώδη από κάτω, συνήθως με περισσότερα από 7 ζεύγη πλευρικών S. austriaca φυλλαρίων ROSACEAE Sorbus aucuparia Σορβιά των πτηνών Δέντρο με ύψος μέχρι 10-15 m ή θάμνος. Κόμη αραιή, με κάπως αποκλίνοντες κλάδους. Φλοιός λείος, γκριζωπός. Νεαροί κλαδίσκοι χνουδωτοί, σταχτοκάστανοι. Οφθαλμοί 0,9-1,8 cm, ωοειδώς κωνικοί, συχνά κυρτοί στην κορυφή, πιληματώδεις, μη κολλώδεις.
Γιώργος Κοράκης Γιώργος Κοράκης
Φύλλα απλά πτεροειδή, περιττόληκτα, 9-30x4-18 cm, με 4-8 (-9) ζεύγη φυλλαρίων. Τα φυλλάρια άμισχα, μέχρι 9x2,7 cm, λογχοειδή ή επιμήκη, οξυκόρυφα, λίγο-πολύ ασύμμετρα στη βάση, πριονωτά ή διπλά πριονωτά μέχρι τη βάση ή λειόχειλα στο κατώτερο μέρος, βαθυπράσινα πάνω, Γιώργος Κοράκης ανοιχτοπράσινα, στην αρχή χνουδωτά, αργότερα γυμνά ή Kώστας Βιδάκης σχεδόν γυμνά κάτω. ROSACEAE Sorbus aucuparia
Άνθη λευκά, διαμέτρου 0,8-1,2 cm, σε κορυμβόμορφες, γυμνές ή χνουδωτές, διαμέτρου 8-18 cm ταξιανθίες. Στύλοι 2- 3(-5). Άνθηση Μάιο - Ιούνιο. Καρπός διαμέτρου 0,8-1,2 cm, σχεδόν σφαιρικός ή πιεσμένος στα δύο άκρα, κιτρινοπορτοκαλόχρωμος μέχρι ζωηρά ερυθρός, γυαλιστερός, με λίγα, δυσδιάκριτα φακίδια. Σπέρματα
συνήθως 3, μήκους c. 4 mm, λογχοειδή, Kώστας Βιδάκης ελαφρά κυρτά. Ωρίμαση Αύγουστο - Σεπτέμβριο.
Kώστας Βιδάκης Γιώργος Κοράκης ROSACEAE Sorbus aria Σορβιά η άρια Θάμνος ή μικρό δέντρο με ύψος μέχρι 15 m. Κόμη πλατιά ωοειδής μέχρι πυραμιδοειδής. Φλοιός λείος, βαθύγκριζος. Νεαροί κλαδίσκοι πυκνά, λευκά πιληματώδεις, αργότερα γυμνοί, ερυθροκάστανοι μέχρι καστανοί. Οφθαλμοί ωοειδείς, αραιά πιληματώδεις ή γυμνοί, κιτρινοπράσινοι
μέχρι καστανωποί. Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Φύλλα απλά, μήκους 5-12 cm, ποικιλόμορφα, ωοειδή, ελλειψοειδή, αντωοειδή μέχρι σχεδόν κυκλικά, με στρογγυλεμένη ή οξεία κορυφή, ακανόνιστα διπλά πριονωτά, οξέως πριονωτά ή αβαθώς λοβωτά (ειδικά στο πάνω μισό). Τα νεαρά πιληματώδη, Kώστας Βιδάκης αργότερα γυμνά στην πάνω επιφάνεια. Ζεύγη νεύρων 7-15. ROSACEAE Sorbus aria Σορβιά η άρια
Άνθη λευκά, διαμέτρου c. 1,5 cm, σε κορύμβους διαμέτρου 12 cm, πιληματώδεις στην αρχή, σχεδόν γυμνούς αργότερα. Στύλοι 2-3. Υπάνθιο πυκνά πιληματώδες. Άνθηση Μάιο - Ιούνιο.
Καρπός διαμέτρου 0,8-1,5 cm, σχεδόν σφαιρικός, ελλειψοειδής ή αχλαδόμορφος. Kώστας Βιδάκης Σπέρματα μήκους c. 0,6 cm.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Sorbus torminalis Σορβιά η αντιδυσεντερική
Δέντρο με ύψος μέχρι 25 m. Κόμη πυραμιδοειδής ή πλατιά θολωτή, με αποκλίνοντες κλάδους. Φλοιός στην αρχή σκουρόγκριζος, λείος, αργότερα με σκοτεινότερο χρώμα και επιμήκεις σχισμές, ο οποίος απολεπίζεται σε μικρά λέπια. Φύλλα απλά, λοβωτά, μήκους 5-13 cm, πλατιά ωοειδή, μ’ ελαφρά καρδιοειδή μέχρι πλατιά σφηνοειδή βάση, με οξυκόρυφους, πριονωτούς λοβούς, σκουροπράσινα, Kώστας Βιδάκης γυαλιστερά πάνω, με ανοιχτότερο χρώμα, στην αρχή λεπτά χνουδωτά, αργότερα γυμνά ή αραιά χνουδωτά κάτω. Ζεύγη νεύρων 4-6. Μίσχος 1,5-5 cm.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Sorbus torminalis
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Άνθη λευκά, διαμέτρου 1,2-1,5 cm, ανά 20-60 σε κορυμβόμορφες, διαμέτρου 10-15 cm ταξιανθίες. Σέπαλα δελτοειδή, χνουδωτά, με αδενώδεις παρυφές. Στύλοι 2. Άνθηση Μάιο.
Καρπός 1,2-1,8 cm, σχεδόν σφαιρικός ή αχλαδόμορφος, καστανωπός, με στίγματα. Σπέρματα 0,7 cm, ωοειδώς επιμήκη, σκουρέρυθρα. Ωρίμαση Σεπτέμβριο.
Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Prunus Tο γένος περιλαμβάνει 88 είδη. Πολλά είδη και υβρίδια καλλιεργούνται τόσο για τους εδώδιμους καρπούς τους όσο και ως καλλωπιστικά.
Στον κατάλογο των ειδών της Ελλάδας, σύμφωνα με Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης το Vascular Plants of Greece. An annotated checklist , στο γένος Prunus συμπεριλαμβάνονται και τα είδη του γένους Cerasus. Με αυτή την προσέγγιση, στον συνολικό αριθμό ειδών του γένους Prunus θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και τα είδη του γένους Cerasus (83) και αυξάνεται σε 171 είδη. Στη χώρα μας απαντώνται 11 αυτοφυή είδη: Prunus avium Prunus cerasifera Prunus cerasus Kώστας Βιδάκης Prunus cocomilia Prunus domestica Prunus dulcis Kώστας Βιδάκης Prunus graeca Prunus mahaleb Prunus prostrata Prunus spinosa Prunus webbii
Φυλλοβόλοι θάμνοι ή δέντρα, μερικές φορές με αγκάθια. Φύλλα έμμισχα, απλά οδοντωτά ή πριονωτά, με παράφυλλα. Άνθη 5μερή, μεμονωμένα, σε ζεύγη, δέσμες, κορύμβους ή βότρεις, τα οποία εμφανίζονται πριν από ή με τα φύλλα. Υπάνθιο σωληνοειδές ή σταμνόμορφο. Πέταλα λευκά ή ροδόχρωμα. Στήμονες πολυάριθμοι. Στύλος 1, με κεφαλόμορφο ή ακρόκοιλο στίγμα. Ωοθήκη με 2 σπερμοβλάστες. Καρπός δρύπη σαρκώδης και χυμώδης, αδιάρρηκτη, χωρίς σέπαλα. Πυρήνας 1, κάπως πιεσμένος.
Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Prunus avium Κερασιά
Δέντρο με ύψος 10-20(-30) m. Κορμός καλά αναπτυγμένος, με οριζόντιους κλάδους. Φλοιός ερυθροκάστανος που απολεπίζεται σε χαρτόμορφες λωρίδες. Νεαροί κλαδίσκοι ισχυροί, γυμνοί. Φύλλα μέχρι 16 x 8 cm, αντωοειδώς επιμήκη μέχρι ελλειψοειδή, οξυκόρυφα, ανόμοια, Kώστας Βιδάκης απλά ή διπλά πριονωτά, με βαθείς αλλά αμβλείς οδόντες, γυμνά πάνω, συνήθως με σωρούς τριχών που περιορίζονται στο κατώτερο τμήμα των νεύρων στην κάτω επιφάνεια. Μίσχος 2-5 cm, με 2 εμφανείς αδένες στην κορυφή.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Prunus avium Άνθη λευκά, ανά 2-5 σε απόδισκα σκιάδια. Τα μεμβρανώδη βράκτια της ταξιανθίας κυρτά. Υπάνθιο καμπανοειδές που στενεύει στο στόμιο. Πέταλα 1-1,5 cm. Ποδίσκος 3-6 cm. Άνθηση Απρίλιο - Μάιο.
Δρύπη 1-1,5 cm, σφαιροειδής, σκουρέρυθρη, γλυκιά ή πικρή. Πυρήνας σχεδόν σφαιροειδής, λείος. Ωρίμαση Μάιο - Ιούνιο.
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Prunus spinosa Τσαπουρνιά (Προύνος η ακανθώδης)
Πυκνός θάμνος με ύψος μέχρι 4 m, με πολλά παραβλαστήματα. Κλάδοι αγκαθωτοί, πολυάριθμοι, με πολλές διακλαδώσεις. Φλοιός μαυρωπός, στην
αρχή λείος, αργότερα ρηχά σχισμένος. Kώστας Βιδάκης Νεαροί κλαδίσκοι συνήθως χνουδωτοί. Φύλλα μέχρι 2-4 cm, αντωοειδή μέχρι ελλειψοειδή, οξυ- ή αμβλυκόρυφα, με σφηνοειδή βάση, λεπτά οδοντωτά ή πριονωτά, άτονα πράσινα και γυμνά πάνω, συνήθως χνουδωτά στα νεύρα κάτω.
https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=554
Kώστας Βιδάκης
https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/gall eria1.php?aid=554 https://www.actaplantarum.org/galleria_flora/galleria1.php?aid=554 ROSACEAE Prunus spinosa
Άνθη λευκά, διαμέτρου c. 1,5 cm, κυρίως μεμονωμένα, με εμφάνιση πριν από την έκπτυξη των φύλλων, πολυάριθμα. Ποδίσκος μέχρι 1 cm, γυμνός ή χνουδωτός. Πέταλα 0,5-0,8 cm. Άνθηση Μάρτιο - Απρίλιο. Καρπός δρύπη διαμέτρου 1-1,5 cm, σφαιρική, όρθια, γαλανόμαυρη μ’ επίχρισμα, όξινη και στυφή. Πυρήνας Kώστας Βιδάκης σχεδόν σφαιροειδής, λιθώδης, ομαλός ή ελαφρά τραχύς. Ωρίμαση Σεπτέμβριο - Οκτώβριο.
Kώστας Βιδάκης http://www.allposters.co.uk/-sp/Blackthorn-Berries-on-Shrub-and- in-Basket-Prunus-Spinosa-Europe-Posters_i2635502_.htm ROSACEAE Pyrus spinosa Πύρος η ακανθώδης - Γκορτσιά
Θάμνος ή μικρό δέντρο μέχρι 6 m, με αγκάθια. Νεαροί κλαδίσκοι στην αρχή με λευκές τρίχες, αργότερα γυμνοί. Φύλλα 2,5-5(-7)x1-2(-3) cm, στενά λογχοειδή ή ελλειψοειδή μέχρι αντωοειδή, με στρογγυλεμένη βάση, πράσινα πάνω, στην αρχή με λευκές τρίχες, αργότερα γυμνά, γλαυκά κάτω. Παρυφές λειόχειλες ή δυσδιάκριτα πριονωτές στην κορυφή. Τα Γιώργος Κοράκης φύλλα σπάνια τρίλοβα. Μήκος μίσχου μικρότερο από το μήκος του ελάσματος (έως 2 εκ).
Γιώργος Κοράκης
http://www.biowin.at/all/Pflanzen/bilder/rosales/Pyrus%20a mygdaliformis/Pyrus%20amygdaliformis.htm
Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Pyrus spinosa Άνθη λευκά, διαμέτρου 2-2,5 cm, σε πολυανθείς, γκριζωπά πιληματώδεις ταξιανθίες. Άνθηση Μάρτιο - Απρίλιο. Καρπός διαμέτρου c. 2-3 cm, σφαιρικός, κιτρινοκάστανος, με ισχυρό ποδίσκο, μήκους 2-3 cm.
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Crataegus sp. Κράταιγος Το γένος περιλαμβάνει 380 είδη. Στην Ελλάδα απαντώνται 7 είδη.
Crataegus azarolus Crataegus pentagyna Crataegus heldreichii Crataegus pycnoloba Crataegus monogyna Crataegus rhipidophylla Crataegus orientalis
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Σημαντικά μορφολογικά χαρακτηριστικά
για την ταυτοποίηση των ειδών είναι ο Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης αριθμός των στύλων και το χρώμα ώριμων καρπών. Ο υβριδισμός είναι συχνός όπου τα είδη συνυπάρχουν. ROSACEAE Crataegus sp. Κράταιγος Φυλλοβόλοι θάμνοι ή δένδρα, συνήθως με ισχυρά αγκάθια. Φύλλα απλά, λοβωτά ή πτεροσχιδή, λειόχειλα ή πριονωτά. Παράφυλλα πριονωτά, λοβωτά, παραμένουν ή πέφτουν νωρίς.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Crataegus sp. Κράταιγος
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Άνθη 5μερή, λευκά, σπάνια με ερυθρές αποχρώσεις, σε κορύμβους. Πέταλα μακρύτερα από τα τριγωνικά σέπαλα που παραμένουν. Στήμονες 5-25. Καρπόφυλλα 1- Kώστας Βιδάκης 5(-6), συμφυή τουλάχιστον στη βάση. Στύλοι ισάριθμοι των καρποφύλλων. ROSACEAE Crataegus sp.
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Καρπός δρυποειδής, σφαιροειδής ή ωοειδής, με αλευρώδες το σαρκώδες μέρος, κίτρινος μέχρι ερυθρός ή μαύρος, με σέπαλα συνήθως κυρτά προς τα κάτω (όρθια στο C. Kώστας Βιδάκης pentagyna ). Πυρήνες ισάριθμοι των στύλων, με λιθώδη τοιχώματα. ROSACEAE Rosa sp. Αγριοτριανταφυλλιές Περιλαμβάνει 366 είδη1, με κύρια εξάπλωση στο Β ημισφαίριο. Στην Ελλάδα 19 είδη2. Rosa agrestis Rosa pendulina Rosa arvensis Rosa phoenicia Rosa canina Rosa pulverulenta Rosa corymbifera Rosa sempervirens Rosa dumalis Rosa spinosissima Rosa gallica Rosa stylosa Rosa glauca Rosa tomentosa Rosa heckeliana Rosa turcica Rosa marginata Rosa villosa Rosa montana 1 Ακολουθώντας το The Plant List (TPL) (http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Rosaceae/Rosa/) Kώστας Βιδάκης 2 Σύμφωνα με το Vascular Plants of Greece Kώστας Βιδάκης An annotated checklist
Όρθιοι, αναρριχώμενοι ή κατακείμενοι θάμνοι, συνήθως φυλλοβόλοι (αειθαλές μόνο το R. sempervirens). Κλάδοι αγκαθωτοί, σπάνια χωρίς αγκάθια. Τα αγκάθια ομοιόμορφα ή με ακανόνιστη διάταξη, κυρτά, αγκιστροειδή ή ευθέα, σε κάποια είδη μαζί με σμηριγγώδεις αδένες, σμηριγγώδεις τρίχες, έμμισχους αδένες ή αδενώδεις τρίχες.
Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Rosa sp.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης Φύλλα εναλλασσόμενα, σύνθετα, απλά πτεροειδή, περιττόληκτα. Φυλλάρια (3-)5-7(- 11), ποικίλλουν στο σχήμα και μέγεθος (μπορεί να είναι ελειψοειδή, αντωοειδή, ωοειδή ή σχεδόν κυκλικά, μέχρι λογχοειδή). Οι παρυφές των φυλλαρίων πριονωτές ή σύνθετα πριονωτές, με οξεία, αμβλεία ή στρογγυλεμένη κορυφή και σφηνοειδή, στρογγυλεμένη ή σχεδόν καρδιοειδή βάση. Το έλασμα ποικίλλει από πράσινο ή κάπως γλαυκό, γυμνό, χνουδωτό, πιληματώδες ή τριχωτό, λείο, γυμνό ή με αδένες στην επάνω, κάτω ή και στις δύο επιφάνειες. Τα παράφυλλα συμφυή με το μίσχο. Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης ROSACEAE Rosa sp.
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης
Kώστας Βιδάκης Kώστας Βιδάκης
Άνθη διγενή, με 5μερή στεφάνη, λευκά ή ροδόχρωμα έως ερυθρά, μεμονωμένα ή σε κορύμβους. Υπάνθιο σφαιροειδές μέχρι σταμνόμορφο. Σέπαλα λειόχειλα ή λοβωτά, παραμένουν ή πέφτουν εύκολα. Στήμονες πολυάριθμοι. Στύλοι πολυάριθμοι, ενωμένοι σε στήλη ή ελεύθεροι, προεξέχουν από το άνοιγμα του δίσκου του υπάνθιου. Ο καρπός (ραγόμορφο ψευδοκάρπιο) Kώστας Βιδάκης περικλείει λίγα ή πολλά αχαίνια που φέρονται Kώστας Βιδάκης στο υπάνθιο (σαρκώδες και έγχρωμο κατά την ωρίμαση).