Het paard in Nederland M. de Weerd & J.K. Oldenbroek Centrum voor Genetische Bronnen Nederland (CGN), Wageningen Wageningen Universiteit en Research Centrum Juli 2010 CGN Rapport 17 © 2010 Wageningen, CGN/Stichting DLO Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van CGN/Stichting DLO. Exemplaren van dit rapport kunnen bij de (eerste) auteur worden besteld. Centrum voor Genetische Bronnen Nederland Adres : Droevendaalsesteeg 1, 6708 PB Wageningen : Postbus 16, 6700 AA Wageningen Tel. : 0317 48 08 84 Fax : 0317 42 31 10 E-mail :
[email protected] Internet : www.cgn.wur.nl Inhoudsopgave pagina Samenvatting 1 Summary 3 Introductie 5 1. Historie 7 1.1 Evolutie 7 1.2 Verspreiding van het paard over de wereld 8 1.3 Domesticatie 9 1.4 Het paard in de oorlog 10 1.5 Het paard aan het werk 12 1.5.1 Landbouw 12 1.5.2 Transport 12 1.6 Huidige functies van het paard 13 1.6.1 Recreatie 13 1.6.2 Sport 13 1.6.3 Show 18 1.6.4 Therapeutische functies 18 1.6.4 Beroepsmatige functies 18 1.6.6 Fokkerij 19 1.7 Wet- en regelgeving paard 19 1.7.1 Registratie 19 1.7.2 Wet- en regelgeving voor de professionele paardenhouder 20 2. Rassen 21 2.1 Rassen van de wereld 21 2.2 Nederlandse rassen 23 2.2.1 Het stamboek 23 2.2.2 De Fries 24 2.2.3 Het Gelderse paard 26 2.2.4 De Groninger 29 2.2.5 Nederlands trekpaard 31 3.