ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ SAHİBİ Çankırı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü

Osman ÇAKIR İl Müdürü

YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ Zafer KAYA Koordinasyon ve Tarımsal Veriler Şube Müdürü

HAZIRLIK VE FOTOĞRAF Aydın SÖĞÜT Tekniker Hüseyin AKKAYA Tekniker Atakan NALBUR Tekniker

YAZIŞMA ADRESİ Fatih Mahallesi Şehit A. Kadir Acar Sokak No: 10 18100 Merkez/ÇANKIRI Tel: 0(376) 213 76 17-18-19 cankiri.tarimorman.gov.tr

GRAFİK TASARIM İlhan ONAY

BASIM YERİ YENİGÜN BASIN YAYIN MATBAACILIK SANAYİ LTD. ŞTİ. Cumhuriyet Mahallesi Kapalı Sokak Fakoğlu Pazajı No: 6 Merkez/ÇANKIRI Tel: 0(376) 212 33 53 ILGAZ YILDIZ TEPE KAYAK MERKEZİ

ILGAZ DAĞI ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

YARENLER DİYARI

006

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

007

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

MİSYONUMUZ • Tarımsal ve ekolojik kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak, • Kırsal alanda yaşam standardını yükseltmek, • İlimiz ve Ülkemiz pazarlarının ihtiyacı olan güvenilir gıdaya ve kaliteli tarım 008 ürünlerine erişebilirliği sağlamak.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

VİZYONUMUZ

• Sürdürülebilir kalkınmayı başarmış; • Kaliteli, karlı, ekolojik dengeyi koruyan, • Yüksek yaşam seviyesi sağlayan tarım anlayışı içerisinde • Yeni tekniklere hızlı adapte olan ve örgütlenmiş çiftçileriyle, 009 • Güvenilir gıda işletmeleri ile, • Ulusal ve uluslararası pazarlarda söz sahibi, • Tanınmış ürünlerinde marka olabilmiş, • Katma değeri yüksek, yaş sebze, meyve, • Hayvansal-Bitkisel üretim ve organik ürünler üretebilen • Tarımsal yapıya sahip, • Tarıma dayalı sanayi destekleyen, • Sektörünü gündelik politikalardan kurtarmış, • Tüm kurum ve kuruluşları ile uyumlu çalışabilen,

ÇANKIRI’yı bölgesinde örnek bir il yapmak...

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

010

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

“Çiftçi ve çoban, 011 bu millet için unsur-u aslidir.”

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

012

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Tarım tek başına stratejik bir sektör olmakla kalmıyor; ticaret sanayii uluslararası ilişkiler, sağlık, turizm gibi sektörlere de lokomotiflik ediyor. Verimlilik, standart kalite hijyen rekabet, istihdam gibi ekonomik ve sosyal kavramlarla yakından alakalı olan tarım biyoloji, ekoloji iktisat disiplinlerinin kesişim noktasında bulunuyor. Bu açıdan tarıma yapılan yatırım toplumun her bir ferdine, o toplumun hükmettiği coğrafyanın her bir karışına, ülke ekonomisine, sosyal hayatına, kültürüne yapılan yatırım anlamına da geliyor. İklim değişiklikleri, kuraklık, savaş, terör, nüfus artışı gibi sebepler günümüzde tarımın önemini daha da belirgin kılarak küresel gündemin ilk sıralarına yerleştirdi. Dolayısıyla bu kadar hayati önemi olan tarım ve hayvancılığı ihmal etmemiz asla düşünülemez. Tarıma gerekli önemi vermeyen ülkeler diğer sektörlerde başarı yakalayamazlar. Gıda güvenliğini garantiye alamayan ülkeler tam bağımsızlıklarını kazanamayacakları gibi geleceğin lider ülkeleri arasında da adlarını yazdıramayacaklardır. Tarıma anavatanlık etmiş bereketli bir coğrafya üstünde yaşıyoruz. Çok çalışkan, gayretli ve fedakâr üreticilere sahibiz. Bizim kaynaklarımız bize yeter. Yeter ki birliğimizi, kardeşliğimizi bozmayalım. Bu el birliğiyle ülkemizi Avrupa' nın en büyük tarımsal gücü haline getirdik. Türkiye'yi daha güçlü bir noktaya taşımak adına tüm güçlerimizle hizmet etmek, üretimde verimliliği ve kazançta bereketi sağlamak için bütün imkânlarımızı seferber etmek gerekmektedir.

Türkiye tarımsal hasılada Avrupa'da 1., dünyada 7. sıradadır. Tarımsal toprak kaynakları olarak da dünyada 013 17. sıradayız. Bu durum, elimizdeki toprak kaynağını iyi kullandığımızı göstermesi açısından da önemlidir. Küçükbaş hayvan ve süt sığırı varlığında Avrupa Birliğinde 1. sıradayız. Büyükbaş hayvan varlığında da AB'de, Fransa'dan sonra 2.'yiz. Türkiye'nin şu an için 6,5 milyon hektar sulanan tarım alanı bulunmaktadır. İnşallah, 2 milyon hektarlık alanı da yakın zamanda sulamaya açmayı hedefliyoruz. Bunun sonucunda, tarımda ekstra yıllık 15 milyar lira gelir artışı sağlamış olacağız. Her konuda olduğu gibi su kullanımında da tasarruflu olunması gerekmektedir. Dünya hızla değişmektedir. 2050'de tüm dünyada 10 milyara varan bir nüfusla karşı karşıya kalınacaktır. Bu nedenle çok daha fazla gıdaya ihtiyaç duyulacak, dünyadaki şehirleşmede artacaktır. Dünyada gıda arz ve güvenliği büyük önem kazanmaktadır. Gelecekteki iklim değişikliğine bağlı olarak, kuraklığı da göz önüne alarak mutlaka sulu tarım alanlarını artırmak ve tarımsal hasılayı yükseltmek gerekmektedir.

Dr. Bekir PAKDEMİRLİ Tarım ve Orman Bakanı

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

014

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Tarım sektörü; üreticisi ve sanayicisiyle, insan hayatında ihtiyaçların karşılanması için vazgeçilmez bir sektördür. Son yıllarda kırsal alandan büyük kentlere göçün artmasıyla tarımsal alanda iş gücü açığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle tarım sektörünün desteklenmesi büyük önem arz etmektedir. Devletimizin çiftçilerimize sunduğu desteklemeler artarak devam etmektedir. Gerek Tarım ve Orman Bakanlığımız ve gerekse İl Özel İdaresi kaynaklı olarak uyguladığımız projeler ile çiftçilerimiz desteklenmektedir. Tarım ve hayvancılık alanında kavunu, çeltiği, kirazı, et tavukçuluğu, entegre hayvancılık tesisleri ve diğer ürünleri ile Çankırı; ilimizin ve ülkemizin ekonomisine önemli katkılar sağlayacaktır. Bizde bunun gerçekleşmesi için projelerimizle çiftçilerimizi destekleyerek hedeflerimize ulaşacağız. 015 Amacımız; Tarımsal üretimin her alanında daha kaliteli ve daha güvenli ve insan sağlığını tehdit etmeyen faydalı gıdalar üretilmesini sağlamak olmalıdır. Bu amaçla üreticilerimiz tüketicilerimiz sanayicilerimiz ve görevlilerimiz gıdalarımızın güvenliği için hep birlikte uyum içinde çalışmalıdır. Bu kitapta, Çankırı Tarımı için 2018 yılında yaptığımız çalışmalar sunulmaktadır. Yapılan bu çalışmaların İlimiz tarımında daha verimli ve kaliteli üretim, güvenilir gıda için kaynak teşkil etmesi temennisi ile başta İl Tarım ve Orman Müdürü olmak üzere emeği geçen tüm personele teşekkürlerimi ve başarı dileklerimi sunarım.

Hamdi Bilge AKTAŞ Vali

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

016

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İlimiz sosyo-ekonomik yapısı ağırlıklı olarak tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Bitkisel üretim ve hayvancılık birbirini tamamlayan ve ilimizde her ikisi de önem arz eden bir yapıdadır. İlin Güneydoğu kesiminde yer alan Kızılırmak İlçemizde ve Kızılırmak Havzasında düz ve geniş sulanabilir taban araziler mevcuttur. Bölgenin diğer kısımlarında ise orman, mera ve meyilli araziler ile küçük vadilerle sınırlı taban araziler bulunmaktadır. Diğer alanlarda ise kuru tarım sistemi uygulanmaktadır. İlimizin öne çıkan en önemli ürünleri ise buğday, kavun, çeltik kiraz ve baldır. İlimiz genelinde modern tarım tekniklerinin uygulanması, sulanan alanların genişletilmesi çalışmaları, gübreleme, kaliteli tohumluk ve makine kullanılması, hayvancılık alanında hayvan hastalık ve zararlıları ile etkin mücadele ve hayvan ıslahı çalışmaları neticesinde tarımsal üretim ve hasıla artırılmıştır. İlimizde birim alandan elde edilen verimin yükseltilmesi ve tarımsal üretimin artırılması suretiyle İlimiz çiftçisinin refah düzeyini yükseltecek Bakanlığımız ve Özel İdare kaynaklı projeleri de uygulanmaktadır. Kavun yetiştiriciliğinde ülkemizin önde gelen illerindeniz. Yaklaşık 40.000 da alanda kavun üretiminin gerçekleştiği ilimiz Türkiye’nin ilk ve tek organik kavun üreten ili konumundadır. Çeltik ekiliş alanımız yıllara göre değişmekle birlikte yaklaşık 30 bin dekar alanda çeltik ekilişi yapılmaktadır. 017 Büyükbaş hayvancılıkta gün geçtikçe işletmeler modernleşip büyümekte, 100 baş ve üzeri işletme sayımız her geçen gün artmaktadır. İlimizde yer alan Ülkemizin en modern ve büyük kırmızı et entegre tesisi ilimizi bölge ve ülke genelinde öne çıkarmaktadır. Bunun yanında İlimiz çiftçilerine tarımda yenilikler, özellikle verim ve üretim artırıcı yeni tarım aletleri, sertifikalı tohumluk ve fidan, tahlile dayalı kimyevi gübre kullanımı gibi konuların benimsetilmesi özenle takip edilmektedir. İl Müdürlüğümüz Çalışma Raporunun hazırlanmasında amaç; 2018 yılı faaliyetlerinin değerlendirilmesi yanında bundan sonraki çalışmalarımızda rehber olacak bir kaynağın ortaya çıkarılmasıdır. Bu çalışmalarımızdan elde edilen sonuçlar tüm mesai arkadaşlarımın birlik ve beraberlik içerisinde özveri ile çalışmaları neticesinde ortaya çıkmıştır. Hizmet odaklı bir kurum olan İl Müdürlüğümüz misyon ve vizyonu çerçevesinde görevlerini ciddiyet ve özveriyle yürütmektedir. Tüm mesai arkadaşlarıma ve emeği geçenlere teşekkür eder 2019 yılı çalışmalarında başarılar dilerim.

Osman ÇAKIR İl Müdürü

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TAŞMESCİT

018

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

019

RECEP TAYYİP ERDOĞAN PARKI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Oğlan Babadan Öğrenir Sohbet, Gezmeyi Kız Anadan Öğrenir Sofra Düzmeyi.

YAREN OCAĞI

ÇANKIRI EVLERİ 020

TUZ MAĞARASI

ULU (SÜLEYMANİYE) CAMİ

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 GENEL DURUM

Çankırı, İç Anadolu Bölgesinin Doğu-Batı doğrultusunda kısmen Karadeniz bölgesine geçişinde yer almakta olup uzunluğu 130 km, genişliği ise 80 km’dir. Yüzölçümü (749.000 ha) 7.490 km2 olup Türkiye yüzölçümünün %1‘ini oluşturmaktadır. 021 Tarıma elverişli araziler genellikle engebelidir. Doğusunda Çorum, batısında Bolu, kuzeybatısında Karabük, kuzeyinde Kastamonu, güneyinde ise Ankara ve Kırıkkale İlleri ile komşudur. İlin Güneydoğu kesiminde yer alan Kızılırmak Havzasında düz ve geniş sulanabilir taban araziler bulunmaktadır. Bölgenin diğer kısımlarında ise orman, mera ve meyilli araziler ile küçük vadilerle sınırlı taban araziler mevcuttur. Tarıma uygun sahalarda ise kuru tarım sistemi uygulanmaktadır. 268.580 ha tarım alanının % 9,7’si olan 25.900 ha’ lık arazi sulaması yapılmaktadır. İlimize bağlı yerleşim birimleri merkez ilçe hariç 11 ilçe, 3 belde ve 371 köyden oluşmaktadır.

Doğal Durumu İç Anadolu Bölgesinin kuzey geçit kesiminde yer alan İlimizin rakımı 550 – 2565 m arasında değişmekte olup, Merkez İlçenin rakımı 750 metredir. İlin genel jeolojik yapısının oldukça dağlık ve engebeli oluşu tarım açısından dezavantaj olarak görülmektedir. İrili ufaklı 18-20 dağın mevcut olduğu bu engebelikler İl yüzölçümünün % 60’nı oluşturmaktadır. En alçak dağ 1050 metre ile Bozkır dağı, en yüksek dağı ise 2587 metre ile Ilgaz dağıdır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İlimizde Kızılırmak havzasındaki ova 022 dışında önemli bir ovamız bulunmamaktadır. Kızılırmak havzası ovası İlimizde yaklaşık Kızılırmak kenarında 30 km uzunluğundadır. Bunun dışında Devrez çayı, Tatlıçay, Çerkeş ve Orta ilçesinde vadi şeklinde düz araziler (ovalar) mevcuttur. Yükseltilerin hakim olduğu İlimizde yayla olarak, Ilgaz Mülayim ve Kırkpınar, Yapraklı yaylası, Taşyakası, Aydos ve Dumanlı dağları bünyesinde Sanı, Eldivan, Aydos, Aliözü ve Karapazar yaylaları mevcuttur.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Akarsu ve Göller İlin kuzey batısından gelen Tatlıçay bir kavis çizerek kenti ikiye ayırırken kuzey doğusundan gelen Acıçay ve Tatlıçay birleşerek Acısu adını alarak Kızılırmak nehrine karışmaktadır. İlimizin en önemli akarsuyu Kızılırmak’tır ve Türkiye’nin en uzun ırmağıdır. Diğer akarsularımız ise Terme (Şabanözü çayı), Devrez, Melan (soğanlı), Ulu çay (Çerkeş çayı) ve Acı çaydır. Çankırı İl sınırları içinde önemli büyüklükte bir göl bulunmamaktadır. İlimizde Kamış, Hacılar, Uzun, Bozyaka, Yayla, Hasır, Dumanlı, Pazar, Büyük, Dipsiz, Çöp, Bakkal, Gül, Sülük ve Kadıgil gölleri mevcuttur. Ayrıca tarım ve hayvancılığa yönelik olarakta; Eldivan Seydi, Karadere, Saray, Şabanözü, Mart, Karaören, Kurşunlu Dumanlı, Korgun Maruf, Yapraklı Gürgenlik göletleri vardır. İlimizde yine içmesuyu amaçlı olarak tamamlanmış Güldürcek barajı ve sulama amaçlı inşaatı devam eden Koyunbaba ve Kızlaryolu barajı bulunmaktadır.

Meteorolojik Değerler Son beş yıllık meteorolojik verilere göre İlimizde ortalama sıcaklık 12,1 0C olup ortalama yağış 023 miktarı m2 ye 522,2 mm.’dir. Yine aynı verilere göre yağışlı gün sayısı 129 ve donlu gün sayısı 77 dir.

Nüfus ve Tarım 2018 adrese dayılı nüfus sayımı ve TUİK verilerine göre, Çankırı İlinde toplam nüfus 216.362 olup, bu nüfusun %38,85’ İ olan 84.065 kişi kırsal alanda yaşamaktadır. İl Merkezinin nüfusu 84.331 olup merkeze bağlı köylerde de 11.694 kişi olmak üzere il merkezinde toplam 96.025 kişi yaşamaktadır. İlimiz genelinde çalışan nüfusun % 60 ı tarımda istihdam edilmektedir. İl genelinde km2 ye 28.88 kişi düşmektedir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

024

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

025 BİTKİSEL ÜRETİM

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ARAZİ DURUMU

Çankırı İlinin toplam arazi varlığı 749.000 ha. olup bunun 268.580 ha. tarım alanı olarak kullanılmaktadır. Bu da toplam yüzölçümünün % 36’sını oluşturmaktadır.

ALANI TOPLAM İÇİNDEKİ PAYI KULLANIM ŞEKLİ (Ha) ( % )

Tarım Alanı 268.580 36

Orman Alanı 192.163 26

Çayır- Mera 135.000 18

Tarım Dışı ve Yerleşim Alanı 153.257 20

TOPLAM 749.000 100

Çankırı‘nın doğal koşulları, toplam yüzölçümün % 18’ini teşkil eden çayır-mera alanı ve yem bitkileri üretimi ile hayvancılığa elverişli durumdadır.

026

TARIM DIŞI %20

TARIM ARAZİSİ %36

ÇAYIR-MERA %18

ORMAN %26

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SULAMA

SULANAN TARIM ARAZİSİ

ALANI Oran KULLANIM ŞEKLİ (Ha) % 027 DSİ SULAMASI 21.200 81,7

İL ÖZEL İDARESİ SULAMASI 4.700 18,3

TOPLAM SULANAN ARAZİ 25.900 100

SULANAN VE SULANABİLİR TARIM ARAZİSİ

KULLANIM ALANI Oran ŞEKLİ (Ha) %

TARIMA ELVERİŞLİ TARIM 268.580 - ARAZİSİ

EKONOMİK OLARAK 83.700 31,1 SULANABİLİR ARAZİ

SULANAN ARAZİ 25.900 9,7

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARIM ARAZİSİNİN EKİLİŞLERİNE GÖRE DAĞILIMI

ALAN ORAN KULLANIM ŞEKLİ (Ha) ( % ) TAHILLAR 116.083,5 43,25

BAKLAGİLLER 903,0 0,35

ENDÜSTRİYEL BİTKİLER 210,5 0,02

YAĞLI TOHUMLAR 329,8 0,12

YUMRULU BİTKİLER 188,5 0,07 028 YEM BİTKİLERİ 6.825,4 2,55

NADAS 76.240,2 28,39

MEYVE ALANLARI 1.326,0 0,50

SEBZE ALANLARI 4.828,7 1,80

ATIL TARIM ARAZİLERİ 61.644,4 22,95

TOPLAM 268.580,0 100,00

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İLİMİZDE YETİŞTİRİLEN VE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN ÜLKEMİZDEKİ ORANLARI

TARIMSAL ÜRETİM VE VERİM (TUİK 2018)

TAHILLAR VE DİĞER BİTKİSEL ÜRÜNLER İL ÜRETİM TÜRKİYE İL İL ÜRÜN ADI MİKTARI ÜRETİM MİKTARI PAYI SIRA (ton) (ton) (%) ÇELTİK 15 575 940 000 1,657 10/26

BUĞDAY (DURUM BUĞDAYI HARİÇ) 176 609 16 500 000 1,070 36/79 029 DURUM BUĞDAYI 52 245 3 500 000 1,493 19/46 ARPA (DİĞER) 50 184 6 600 000 0,760 30/79 YONCA (YEŞİL OT) 35 107 17 544 946 0,200 54/79 KORUNGA (YEŞİL OT) 28 254 1 934 847 1,460 12/72 FİĞ-ADİ (YEŞİL OT) 18 600 2 537 281 0,733 38/66 ŞEKER PANCARI 11 238 18 900 000 0,059 44/55

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

MEYVE, İÇECEK VE BAHARAT BİTKİLERİ İL TÜRKİYE İL ÜRETİM ÜRETİM İL ÜRÜN ADI PAYI MİKTARI MİKTARI SIRA (%) (ton) (ton) ELMA (AMASYA) 1 464 217 433 0,673 14/66 SOFRALIK ÜZÜM (ÇEKİRDEKLİ) 1 407 1 487 201 0,095 53/73 KİRAZ 1 312 639 564 0,205 44/80 ARMUT 1 250 519 451 0,241 55/80 VİŞNE 777 184 167 0,422 28/79 ERİK 759 296 878 0,256 53/80 030 CEVİZ 704 215 000 0,327 62/80 DİĞER ELMALAR 574 1 094 361 0,052 65/80 ELMA (STARKİNG) 471 1 299 390 0,036 58/78 AYVA 452 176 479 0,256 29/74 ELMA (GRANNY SMITH) 240 150 529 0,159 41/68

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SEBZELER İL TÜRKİYE İL ÜRETİM ÜRETİM İL ÜRÜN ADI PAYI MİKTARI MİKTARI SIRA (%) (ton) (ton) KAVUN 57 199 1 753 942 3,261 8/71 031 DOMATES (SOFRALIK) 5 247 8 414 920 0,062 64/79 BİBER (SİVRİ) 2 206 930 349 0,237 34/77 FASULYE (TAZE) 1 713 580 949 0,295 52/79 HIYAR (SOFRALIK) 1 105 1 701 735 0,065 71/79 KARPUZ 829 4 031 174 0,021 66/73 LAHANA (BEYAZ) 711 516 951 0,138 51/72 BAL KABAĞI 696 87 207 0,798 28/65 PATLICAN 647 836 284 0,077 54/76 DOMATES (SALÇALIK) 507 3 735 080 0,014 42/53

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ÖRTÜALTI ÜRETİM İL TÜRKİYE İL ÜRETİM ÜRETİM İL ÜRÜN ADI PAYI MİKTARI MİKTARI SIRA (%) (ton) (ton) HIYAR (SOFRALIK) (YÜKSEK TÜNEL) 537 164 620 0,326 26/53 DOMATES (SOFRALIK) (YÜKSEK TÜNEL) 494 181 394 0,272 22/50 BİBER (SİVRİ) (YÜKSEK TÜNEL) 133 125 305 0,106 13/32 MARUL (KIVIRCIK) (YÜKSEK TÜNEL) 115 22 581 0,509 17/33 MARUL (GÖBEKLİ) (YÜKSEK TÜNEL) 36 2 691 1,338 13/31 PATLICAN (TÜKSEK TÜNEL) 20 109 286 0,018 13/20 HIYAR (SOFRALIK) (PLASTİK SERA) 15 603 176 0,002 59/64 DOMATES (SOFRALIK) (PLASTİK SERA) 10 2 959 123 0,000 58/60

032

KURU/SULU EKİLİŞ İL TÜRKİYE İL ÜRETİM ÜRETİM İL ÜRÜN ADI PAYI MİKTARI MİKTARI SIRA (%) (ton) (ton) BUĞDAY (DURUM BUĞDAYI HARİÇ) (KURU EKİLİŞ) 154 344 11 507 741 1,341 24/79

ARPA (DİĞER) (KURU EKİLİŞ) 41 984 5 233 344 0,802 34/79

DURUM BUĞDAYI (KURU EKİLİŞ) 40 787 1 936 720 2,106 17/46

BUĞDAY (DURUM BUĞDAYI HARİÇ) (SULU EKİLİŞ) 22 265 4 992 259 0,446 44/68

DURUM BUĞDAYI (SULU EKİLİŞ) 11 458 1 563 280 0,733 19/41

ARPA (DİĞER) (SULU EKİLİŞ) 8 200 1 366 656 0,600 35/67

TRİTİCALE (KURU EKİLİŞ) 1 117 150 921 0,740 24/55

NOHUT (KURU) (KURU EKİLİŞ) 1 035 596 598 0,173 39/71

ASPİR TOHUMU (KURU EKİLİŞ) 331 32 078 1,032 19/33

FASULYE (KURU) (SULU EKİLİŞ) 223 210 587 0,106 48/68

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

EKİLEN ALAN ÜRETİM 23.450 ÇELTİK 15.575 DEKAR TON

EKİLEN ALAN ÜRETİM 38.080 KAVUN 57.199 DEKAR TON

033

EKİLEN ALAN ÜRETİM 2.072 KİRAZ 1.312 DEKAR TON

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

MEYVECİLİK ÇALIŞMALARI

İlimiz Çankırı: kenar, sınır ya da hobi meyveciliğinden ticari anlamda faydalanabilecek kapama meyveciliğe geçiş sürecindedir. Bu süreçte yaşanan gelişmeler de meyveciliğin, tarımın kazançlı bir dalı olduğunun anlaşılmasının büyük bir payı vardır.

034

İlimizde meyvecilik ve bağcılık uzun yıllardan beri klasik anaçlık geleneksel yöntemlerle sınır ve karışık meyvecilik yapılmaktaydı özellikle bağcılıkta ilimiz önemli yere sahiptir. Floksera zararlısının tahrip etmesiyle ve köylerden şehre göç nedeniyle bağcılığımız gerilemiştir. 2000'li yıllardan itibaren de ülkemizde Modern Teknik Kapama Meyve Bahçeleri genel anlamda kurulmaya başlamıştır. İlimizde son yıllarda meyvecilik ve bağcılığı geliştirmeye yönelik çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda meyvecilikte bodur ve yarı bodur anaçlı ismine doğru sertifikalı, bağcılıkta Flokseraya dayanıklı Amerikan Asma anaçlı ve ilimize uygun üzüm çeşitlerinin temini yapılarak çiftçilerimize %50’li hibeli meyve fidanı dağıtılarak İl Müdürlüğümüz kontrolünde kapama meyve bahçeleri kurulmaya başlanmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İl Müdürlüğümüz tarafından Bakanlığımızın meyveciliğe verdiği sertifikalı fidan desteklerinin yanında 2018 Yılında %50' i İl Özel İdare Destekli % 50' si çiftçi katkılı Meyveciliği Geliştirme Projesi uygulanmıştır. Projenin bütçesi 75.211,08 TL dir.

035

Projeden en az 1 Da. (dönüm) ve üzeri tek türle Elma, Armut, Kiraz, Vişne, Asma, Ceviz ve Ayva Kapama Meyve Bahçesi kurmak isteyen çiftçilerimize gerekli olan bilgilendirme toplantıları yapılmış bizzat yerinde ve görsel anlatımlarla meyve bahçesi kuracak çiftçilerimiz eğitime tabi tutulmuştur. Yoğun ilginin olduğu toplantıya, kapama meyve bahçesi kurmak isteyen üreticimiz katılmış olup, İlimiz merkez ilçe ve köylerinde projeye toplam 137 Çiftçimiz başvuru yapmıştır. Projeye başvuran 137 kişiden alınan talepler doğrultusunda toplam 8.000 adet fidan getirilmiştir. Bu proje ile 1.450 adedi elma, 350 adedi armut, 400 adedi kiraz, 550 adedi vişne, 1.500 adedi asma fidanı, 250 adedi ayva fidanı ve 3.500 adedi ceviz fidanı olmak üzere toplam 8.000 adet fidan ile kapama meyve bahçesi tesis edilmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ORGANİK TARIM ÇALIŞMALARI

İlimizde Organik Tarım Faaliyeti çeşitli kademelerde devam etmektedir. İl genelinde 5 üretici organik tarım üretimi yapmaktadır. Bu çalışmalarda sertifikalandırma işlemleri organik tarım sertifikasyon kuruluşları tarafından gerçekleştirilmektedir. Organik tarım sertifikasyon kuruluşlarıyla sözleşmeli tarım yapan çiftçilerin toplam alanı 89,79 dekardır. İlimizde organik tarımı yaygınlaştırmak amacıyla, Çankırı İl ve İlçelerine Bağlı Köylerde Organik Tarımın Geliştirilmesine Yönelik,

036

1. Çankırı Organik Kavun Yetiştiriciliği Projesi: 2012 yılında İlimiz Merkez İlçesi Hasakça Köyünde 15 işletmede 205 dekar alanda projemiz uygulamaya geçmiştir. Projemiz 2014 yılında yapılan tarla günü ile sonuçlandırılmıştır. 2. Organik Sofralık Üzüm Üretiminin Yaygınlaştırılması Projesi: İlimizde organik tarımı yaygınlaştırmak amacıyla 2012 yılında Bakanlığımıza sunduğumuz Çankırı İl ve İlçelerine Bağlı Köylerde Organik Tarımın Geliştirilmesine Yönelik Çankırı Organik Sofralık Üzüm Üretiminin Yaygınlaştırılması Projesi kabul edilerek, 2013 yılında İlimiz Merkez ilçesi Alaçat köyünde 48 işletmede 50 dekar alanda projemiz başlamış 2016 yılında ise tamamlanmıştır. Projemizin tamamı Bakanlığımız BÜGEM kaynaklı olup 3 yıl uygulanmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

3. Organik Çilek Yetiştiriciliği Projesi Merkez İlçede 3, Eldivan İlçesinde 2, Ilgaz İlçesinde 5 Yapraklı İlçesinde 1 olmak üzere toplam 11 çiftçi ailesine 10 dekar alanda 2015 yılında organik çilek yetiştiriciliği başlatılmıştır. Projemizin tamamı Bakanlığımız BÜGEM kaynaklı olup proje kapsamında fide, malç ve damlama sulama sistemleri İl Müdürlüğümüzce karşılanmıştır.

037

4. Organik Tarım Eğitim Projesi: İlimizin organik tarım yapmaya uygun alanlarında organik tarımı yaygınlaştırmak amacıyla, 2016 yılında Bakanlığımıza, Çankırı İli ve İlçelerine Bağlı Köylerde Organik Tarımın Geliştirilmesine Yönelik Çankırı Organik Tarım Eğitim Projesi sunulmuştur. Çankırı Merkez ve 11 İlçemizde Organik Tarım Eğitim ve Yayım çalışmaları yaparak çiftçilerimizi organik tarıma yönlendirmek, organik tarım konusunda bilgilendirmek ve bilinçlendirmek ve farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır. İl, İlçe ve Köy uygulamalı eğitimler ile 102 çiftçimize eğitim verilmiştir. Organik tarım faaliyetleri olarak, İl Müdürlüğümüzce eğitim faaliyetlerine ağırlık verilmektedir. Bu amaçla kurslar, eğitim toplantıları ve çiftçi ziyaretleri düzenlenmiştir. 5. 2018 yılında Şabanözü Bakırlı Köyünden 1 üreticiye 45,00 da alanda 4.500,00TL organik tarım üretim desteği verilmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İYİ TARIM UYGULAMALARI ÇALIŞMALARI

İlimizde 2015 yılında Çevre Amaçlı Tarım Arazilerinin Korunması Projesine (ÇATAK) alınmış olup uygulamanın 3. Kategorisinde çevre dostu tarım teknikleri uygulaması kapsamında Merkez ilçede 5 çiftçi ailesinde toplam 3.883 dekar alanda hububat, fiğ, çerezlik kabak, nohut ve kavun üretimlerinde İyi Tarım Uygulamasına geçilmiştir. 2016 yılında ÇATAK Projesi kapsamında 11 çiftçi ailesi 2.398 dekar alanda iyi Tarım Uygulamalarını gerçekleştirmiştir. 2017 yılında ürün bazlı desteklerde 285,184 da alanda 14.259,29 TL destekleme ödemesi yapılmıştır. 2017 yılında iyi tarım yapan üretici sayısı 40 kişidir. Üretim yapılan alan 11.882 dekardır.

038

2018 yılında 103 işletmede 21.679,50 da alanda iyi tarım üretimi yapılmıştır. İyi tarım uygulaması ile üretimi yapan 15 üreticiye 1.068,261 dekar alan için 61.320,90 TL destekleme ödemesi yapılmıştır. Merkez ilçede 1 Eldivan ilçesinde 2 olmak üzere, 2016 yılında iyi tarım uygulamaları kapsamında elma üretimi yapan 3 çiftçi 46 da alanda uygulama yapmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SEBZECİLİK ÇALIŞMALARI

İlimiz Merkez ve İlçelerinde 2018 yılı sonu itibari ile 540 adet örtü altı yüksek tünel ve plastik sera aktif alarak kullanılmaktadır. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı 12. Etabı kapsamında Hasakça köyüne %50 hibe destekli Yüksek Plastik Tünel Sera Projesi uygulanmış, KDV dâhil toplam da 423.264,30 TL tamamlanmış olup, 8.000 m2 alanı kapsamıştır. İlimizdeki Sebzeciliği Geliştirme Projesi kapsamında çiftçilerin sebze fidesi ihtiyacını karşılamak amacıyla 2018 yılında da 500.000 adet çeşitli sebze fidesi getirilmiş ve ilimiz çiftçilerine dağıtılmıştır.

2018 YILI İLİMİZ SERA SAYILARI

GENÇ ÇİFTÇİ PROJESİ PLASTİK ÖRTÜ ÖZEL İDARE KAYNAKLI 10 dekar KAYNAKLI TOPLAM SERA ve üzeri 108 m² 504 m² 500 m² 1000 m2 TOPLAM 410 54 33 6 2 505

039

2018 yılında %50 Özel İdare destekli 6 adet 504’ er m2’lik toplam 3.024 m2’lik sera kurulmuştur. 2018 yılında Çankırı Merkezde 3 çiftçiye, Bayramören İlçesinde 1 çiftçiye, Kurşunlu İlçesinde 1 çiftçiye ve Yapraklı İlçesinde 1 çiftçiye Nisan ayı içinde %50 Özel İdare destekli 6 adet 504’ er m2’lik sera kuruldu. Genç çiftçi kapsamında 39 adet sera ve ekonomik yatırımlar kapsamında 8.000 m2 sera tesis edilmiştir. 2013-2018 Yıllarında toplam 87 adet 500 m2 ve 504 m2 sera kurulmuştur.

2018 yılında dağıtılan sebze fidesi listesi

SIRIK DOMATES OTURAK DOMATES HIYAR SİVRİ BİBER 106704 208008 49856 135432 TOPLAM 500.000 ADET FİDE

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

HASAKÇA KÖYÜ MERKEZ/ÇANKIRI

040

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Sebzecilikte Feromon Tuzaklı Mücadele 2018 yılında gerek örtüaltı gerekse açıkta sebze üretimi yapılan alanlarda özellikle domateste yeşil kurt ve domates güvesi ile mücadelede de kullanılmak üzere yaklaşık 20 da alanda feromon tuzakları kullanılmıştır.

041

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

042 HAYVANSAL ÜRETİM HAYVANSAL

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

BÜYÜKBAŞ

KÜLTÜR 66.078 SIĞIR MELEZ 72.784 YERLİ 10.679 MANDA 1.558 151.099 TOPLAM BÜYÜKBAŞ (7211 işletme)

KÜÇÜKBAŞ

KOYUN 105.931

TİFTİK KEÇİSİ 1593 KEÇİ KIL KEÇİSİ 21.679

129.203 TOPLAM KÜÇÜKBAŞ (828 İşletme) 043

KANATLI TİCARİ (YUMURTA+ET) 2.910.784 (60 İşletme) KANATLI KAZ, ÖRDEK, HİNDİ, KÖY TAVUGU 129.294 TOPLAM KANATLI 3.040.078

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

HAYVANSAL ÜRETİM VE VERİM

Ürünün Hayvan Verim Üretim Miktarı Hayvan Türü Cinsi Sayısı Kg/Baş/Kovan (Ton/Lt/Adet)

Büyükbaş 23.938 180 Kg/Karkas 4.309

Et Küçükbaş 79.700 16,5 Kg/Karkas 1.319

Kanatlı 2.468.700 6 Dönem/1,75Kg/Karkas 25.921 Büyükbaş 49.520 3.245 Litre/300 Gün 160.593 Süt Küçükbaş 72.000 15 Litre/30 Gün 1.080

044

Verim Üretim Miktarı Ürünün Cinsi Hayvan Türü Hayvan Sayısı Kg/Baş/Kovan (Ton/Lt/Adet) Yumurta Kanatlı 500.973 302 Gün /Adet 151.294.000 Adet/yıl Bal Arı 55.651 4,5 Kg/Kovan 250 Bal Mumu Arı 55.651 480 gr/Kovan 27 Su Ürünleri Alabalık 200.000 0,200 gr/Adet 40

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İLİMİZDEKİ HAYVAN SAYILARI VE ÜRÜNLERİNİN ÜLKEMİZDEKİ ORANLARI

HAYVANSAL ÜRETİM VE VERİM (TUİK 2018)

HAYVAN SAYILARI İL TÜRKİYE İL İL ÜRÜN ADI HAYVAN SAYISI HAYVAN SAYISI PAYI SIRA (ADET) (ADET) (%) SIĞIR 149 541 17 042 506 0,877 44/81 MANDA 1 558 178 397 0,873 26/74 KAZ 58 982 1 080 190 5,460 4/81 ET TAVUĞU 2 468 700 229 506 689 1,076 19/51 AT 482 108 076 0,446 57/81 KATIR 176 30 837 0,571 39/77 EŞEK 1 380 133 953 1,030 42/81 MERİNOS KOYUN 4 111 2 681 679 0,153 33/71 YERLİ KOYUN 101 820 32 513 293 0,313 66/81 TİFTİK KEÇİSİ 1 593 223 874 0,712 9/32 KIL KEÇİSİ 21 679 10 698 553 0,203 64/81 045 HİNDİ 6 633 4 043 332 0,164 50/81 ÖRDEK VE BEÇ TAVUĞU 4 790 532 841 0,899 31/81 YUMURTA TAVUĞU 500 973 124 054 810 0,404 35/81

HAYVANSAL ÜRÜNLER ÜRETİMİ İL TÜRKİYE İL İL ÜRÜN ADI HAYVANSAL ÜRETIM HAYVANSAL ÜRETIM PAYI SIRA (TON) (TON) (%) SIĞIR SÜTÜ 190 578 20 036 877 0,951 41/81 MANDA SÜTÜ 623 75 742 0,823 26/74 KOYUN SÜTÜ 4 209 1 446 271 0,291 62/81 KEÇİ SÜTÜ 740 561 826 0,132 70/81 YAPAĞI 213 66 428 0,320 62/81 TİFTİK 2,7 370,9 0,727 8/32 KEÇİ KILI 15,469 5 999 0,258 59/81 BAL 251 107 920 0,232 62/81 BALMUMU 27 3 987 0,676 37/81 KOVAN SAYISI (ADET) 55 651 8 108 424 0,686 51/81

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TİCARİ KANATLI İŞLETME VARLIĞI

Yumurta Mevcut sayı Toplam İşletme Sayısı 13 442.084 Kümes Sayısı 20

Etçi Mevcut sayı Toplam İşletme Sayısı 47 2.468.700 Kümes Sayısı 83

Toplam İşletme Toplam Mevcut sayı

Toplam İşletme Sayısı 60 2.910.784

Kümes Sayısı 103

Broiler yetiştiriciliğinde Çankırı’da son yıllarda atılım olmuştur. IPARD programı çerçevesinde yapılan hibe desteklemeleri sonucu ilimiz genelinde kanatlı sektöründe son yıllarda büyük gelişmeler olmuş ve 2019 yılında da bu sayının 3 milyon adet kapasiteye geçmesi beklenmektedir. 046

KAPASİTELERİNE GÖRE HAYVAN SAYILARI

Büyükbaş

101 BAŞ VE 1-5 BAŞ 6-20 BAŞ 21-50 BAŞ 51-100 BAŞ TOPLAM ÜZERİ

İşletme İşletme İşletme İşletme İşletme İşletme Hayvan Toplam Toplam Toplam Toplam Toplam Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı

2004 5825 3090 35392 1387 44654 536 31663 194 33562 7211 151099

Küçükbaş

1-50 BAŞ 51-100 BAŞ 101-300 BAŞ 301 BAŞ VE ÜZERİ TOPLAM

İşletme İşletme İşletme İşletme İşletme Hayvan Toplam Toplam Toplam Toplam Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı Sayısı

235 6370 136 8792 238 32548 219 81493 828 129.203

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Tarıma Dayalı Sanayi Tesislerinden Yapılan İhracatlar

Bitkisel Orijinli Gıda İhracatı

İHRACAT YILI ÜRÜNLER MİKTARI ÜLKELER (TON)

Makarna 66 Ülke Un 110.562 (Angola, Somali, Cibuti 2018 İrmik Cumhuriyeti, Gambiya, Tuz 4.876 Gana, Togo, Yemen) TOPLAM 115.438

2018 yılında İlimizden yapılan toplam İhracat rakamı 047 43,2 Milyon $ Hayvansal Ürün İhracatı

Sertifika İhraç Miktarı İhraç Edilen Yıl Ürünler Sayısı (Kg) Ülkeler Canlı Hayvan 1 - Almanya İleri İşlem Ürünü (Sucuk- KKTC, 2018 10 33,494,71 Sosis) Azerbaycan TOPLAM 11 33,494,71 İHRACAT

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARIMSAL ÖRGÜTLER VE SAYILARI İlimizde Bakanlığımıza bağlı olarak faaliyet gösteren tarımsal amaçlı üretici örgütlerinin ilçeler üzerinden türlere göre dağılımı aşağıya çıkarılmıştır.

TARIMSAL SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİ KALKINMA SULAMA KOOP. ÜRETİCİ BİRLİĞİ TOPLAM KOOP. BİRLİĞİ KOOP. 34 6 1 9 3 53

TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLER VE ÜYE SAYILARI

Tarımsal Kalkınma Sulama Su Ürünleri 1720 711 137

YETİŞTİRİCİ BİRLİKLERİ

S. N BİRLİĞİN ADI MERKEZİ ÜYE SAYISI 1 Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği MERKEZ 1183 2 Arı Yetiştiricileri Birliği MERKEZ 503 3 Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği MERKEZ 410 048 TOPLAM 2096

ÜRETİCİ BİRLİKLERİ

S. N BİRLİĞİN ADI MERKEZİ ÜYE SAYISI 1 Çerkeş, Atkaracalar, Kurşunlu İlçeleri Süt üreticileri birliği ÇERKEŞ 501 Çankırı İli, Merkez İlçe, Bayramören, Eldivan, Ilgaz, Kızılırmak, Korgun, Orta, 2 MERKEZ 295 Şabanözü ve Yapraklı İlçeleri Süt Üreticileri Birliği 3 Kızılırmak İlçesi Çeltik Üreticileri Birliği KIZILIRMAK 290 4 Çankırı Merkez ve İlçeleri Kırmızı Et Üreticileri Birliği ÇERKEŞ 163 5 Çerkeş Bal Üreticileri Birliği ÇERKEŞ 129 6 Kurşunlu Bal Üreticileri Birliği KURŞUNLU 98 7 Çankırı İli Merkez Sebze Üreticileri Birliği MERKEZ 30 8 Eldivan İlçesi Kiraz Üreticileri Birliği ELDİVAN 22 Çankırı İli Merkez, Atkaracalar, Çerkeş, Eldivan, Korgun, Kurşunlu ve Yapraklı 9 MERKEZ 16 İlçeleri Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği TOPLAM 1544

ZİRAAT ODALARI İlimizde 10 adet ziraat odası ve 30.332 üye mevcuttur. Atkaracalar ve Bayramören İlçelerinde Ziraat Odası bulunmamaktadır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ ÇALIŞMALARI İl ve İlçe Müdürlüklerimizce 2018 yılı Çiftçi Kayıt Sistemi çalışmalarına 01/09/2017 tarihinde başlanmış 31/12/2018 tarihi itibariyle dosya alımı sona ermiştir.

SON 5 YILDAKİ ÇİFTÇİ KAYIT SAYILARI

2014 2015 2016 2017 2018 9614 9357 9212 9471 9908

ÇKS ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİNE KAYITLI ARAZİ VE ÇİFTÇİ SAYILARI (2018)

İLÇELER ÇİFTÇİ SAYISI KAYITLI ARAZİ (DA) Merkez 3111 346.113,039 Atkaracalar 425 37.392,217 Bayramören 42 2.584,63 Çerkeş 842 63.724,159 Eldivan 749 46.391,554

Ilgaz 368 20.168,607 049 Kızılırmak 1722 189.088,312 Korgun 55 1.210,556 Kurşunlu 713 43.572,786 Orta 204 11.731,875 Şabanözü 599 63.247,455 Yapraklı 1078 73.255,025 TOPLAM 9908 898.480,215

TARIM ARAZİLERİNİN BÜYÜKLÜK VE PARSEL DAĞILIMI

BÜYÜKLÜK ARALIĞI PARSEL SAYISI % TOPLAM ALAN (da) % 5 da- küçük 313.899 72,96 621.272,33 27,25 5-10 da arası 66.824 15,53 482.279,32 21,15 10-25 da arası 39.316 9,14 603.450,17 26,47 25-50 da arası 7.917 1,84 271.094,28 11,89 50-100 da arası 1.805 0,42 119.544,89 5,24 100-500 da arası 404 0,09 72.007,44 3,16 500 da- büyük 60 0,01 110.314,03 4,84 TOPLAM 430.225 100,00 2.279.962,46 100,00

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

4342 SAYILI MERA KANUNU UYGULAMALARI 4342 Sayılı Mera kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte; daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve benzeri yerlerin tespiti, tahdidi ile ilgili köy veya belediyelere tahsislerinin yapılması, en iyi şekilde kullandırılması, bakım ve ıslahlarının yapılarak verimliliklerinin artırılması çalışmaları devam etmektedir. İlimiz Merkez İlçe mahalleleri belde ve Köy muhtarlıkları dahil 390 yerleşim yerinin tamamında mera tespit, tahdit ve tescil işlemleri tamamlanmıştır. Tahsis aşamaları devam etmektedir.

Toplam Yerleşim Yeri Sayısı 390 Mera Çalışması Yapılan Birim Sayısı (Tespit, tahdit, tescil) 390 Oran(%) 100 İlin Toplam Mera Alanı(ha.) 135.000 Mera Çalışması Yapılan Mera Alanı (ha.) (Tespit, tahdit, tescil) 135.000 Oran (%) 100

050

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

MERA İŞGAL VE TECAVÜZLER 2018 yılında İlimizde 4 ilçe 3 mahalle ve 6 köyde toplam 643.119,53 m2 alanda işgal ve tecavüzlerle ilgili men işlemleri yapılmıştır.

MERA ISLAH VE AMENAJMAN PROJELERİ

PROJE ALANI (DA) PROJENİN MALİYETİ (TL) Islahı Tamamlanan 9 mera 37.283,09 1.981.312,72 Islah Çalışması Devam Eden11 mera 161.928,44 3.047.986,00 2019 yılında ıslah çalışması onaylanan 2 mera 17.468,95 621.425,00 TOPLAM 216.680,48 5.650.723,72

MERA ISLAHI BİTEN KÖYLER Kızılırmak / Bayanpınar, Şabanözü / Bakırlı, Şabanözü / Gündoğmuş / Şabanözü / Karaören, Eldivan / Merkez, Çerkeş / Dikenli, Ilgaz / İkikavak, Korgun / Karatekin, Orta / Özlü.

051 MERA ISLAHI DEVAM EDEN KÖYLER Merkez İlçe Germece Köyü, Çerkeş İlçesi Aliözü Köyü, Çerkeş İlçesi Çalcıören Köyü, Orta ilçesi Elmalık Köyü,Orta ilçesi Merkez, Orta ilçesi Yenice Köyü, Kızılırmak İlçesi Sakarca, Merkez İlçe Süleymanlı ve Karaşeyh köyleri, Şabanözü İlçesi Gürpınar ve Eldivan İlçesi Seydi Köyü.

2019 YILI MERA ISLAHINDA ONAYLANAN KÖYLER 2019 yılı için Merkez İlçe Bozkır Köyü ile Kurşunlu İlçe Merkezin de 1 köye ait projeler onaylanmış olup toplam ıslah edilecek alan 17.468,95 da olacaktır. Islah projeleri tamamlandıktan sonra toplam 22 köyde 21.668,05 ha (216.680,48 da) mera alanının ıslahı yapılmış olacaktır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İLİMİZDE YAPILAN TAHDİT, TESCİL VE TAHSİS ÇALIŞMALARI İlimiz genelinde 135.000 ha mera varlığı olup tespit, tahdit ve tescil çalışmaları yüzde yüz olarak tamamlanmıştır. Tahsis çalışmaları devam etmektedir.

052

5/b ye GÖRE TESPİT TESPİT TAHDİT TAHSİS KÖY/MAH. KADİM MERA TOPLAM MERA EDİLEN MERA DURUMU SAYISI (HA) (HA) (HA)

TAHDİT ve TESCİLİ 390 86.101,59 48.898,41 135.00,00 DEVAM EDEN

TAHSİS YAPILAN 292 MERA TAHSİSİ YAPILAN ALAN: 111.988,13 (HA)

TAHSİS YAPILACAK OLAN 27 MERA TAHSİSİ YAPILACAK ALAN: 23.011,87 (HA)

MERA ISLAH YAPILAN 22 MERA ISLAHI YAPILAN ALAN: 21.668,05 (Ha)

• İlimizde toplam mera alanı 135.000 ha dır. • İlimizde 390 yerleşim yerinin 390’nında (%100) meralarımızda tespit çalışmaları tamamlanmıştır. • Tahdit ve tescil çalışmaları ise %100 oranında 135.000 ha ’da tamamlanmıştır. • Toplamda mera tahsisi yapılan köy sayısı 292 ve mera tahsisi yapılan alan 111.988,13 ha’ dır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

053 HAYVAN SAĞLIĞI HAYVAN

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

HAYVAN VE HAYVANSAL ÜRÜN HAREKETLERİ

Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürün Nakil Sayıları

Sevk İşlem K.Et B.Et Diger İLÇE ADI B.Baş K.Baş Kanatlı Arı Sayısı (Kg) (Kg) (Kg) MERKEZ 244 540 776 2909080 485 20525 0 18527 ATKARACALAR 135 498 82 2.138.986 3141 0 0 0 BAYRAMÖREN 457 137 320 ÇERKEŞ 809 544 13 91 4 157 0 11945 054 ELDİVAN 65 52 1301 1.351.020 0 0 0 0 ILGAZ 122 117 1448 4000 KIZILIRMAK 44 281 642 KORGUN 87 1077 337 53000 46 KURŞUNLU 130 964 1038 866610 326 ORTA 232 214 16 0 38 0 0 0 ŞABANÖZÜ 145 3825 468 4 0 0 0 1800 YAPRAKLI 48 82 254 560330 0 0 0 360000 TOPLAM 2518 8331 6695 7879121 4040 20682 4000 392272

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Programlı Aşılama Sayıları

2018 AŞI Program Yapılan Yüzde ŞAP 279.030 285181 %101 SIĞIRLARIN NODULER EKZANTEMİ 139.515 101845 %71 SIĞIR BRUCELLOZU 23.200 25466 %109 KÜÇÜKBAŞ BRUCELLOZU 17.400 15962 %91 PPR 38.200 38565 %101 KUDUZ 5.135 3399 %66 ANTHRAX (ŞARBON) 2.200 5390 %245 TOPLAM 504.680 475.808 -

SUNİ TOHUMLAMA FAALİYETLERİ

İlçe Müdürlüklerimizce Serbest Veteriner Hekimlerce 2018 Yapılan Suni Tohumlama Yapılan Suni Tohumlama TOPLAM YILI Sayısı Sayısı 055 TOPLAM 231 16288 16519

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Hayvanların Tanımlanması ve Hareketlerinde Uygulanan İdari Para Cezaları 2018 İLÇE ADI AÇIKLAMA İşlem Sayısı (Ad) Ceza Tutarı (TL) MERKEZ 5 7319 ATKARACALAR 10 45882 BAYRAMÖREN 1 915 ÇERKEŞ 31 99563 ELDİVAN 13 19505 Belgesiz ILGAZ 5 4575 Hayvan Hareketleri KORGUN 1 1834 Ve KURŞUNLU 3 6.037 Bildirim KIZILIRMAK 3 2745 Cezaları ORTA 1 915 ŞABANÖZÜ 3 3664 YAPRAKLI 7 33614 TOPLAM 83 220531

056

Nakillerde Hayvan Refahı ve Canlı Hayvan Ticareti Kapsamında Verilen Belge Sayısı Nakliyeci Tip 1/ Nakliyeci TOPLAM Sürücü Bakıcı Celep Araç Tip 2 Verilen Belge Geçerli Belge 5 5 6 0 0 16 16

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

HAYVAN HASTALIKLARI VE ZARARLILARI İLE MÜCADELE FAALİYETLERİ

İl Geneli İhbarı Mecbur Hastalıklar Yönünden Hastalık Mihrak Durumu

2017 YILINDAN 2018 YILINDA HASTALIK SÖNEN DEVAM EDEN DEVREDEN ÇIKAN S. BRUSELLOZU 6 33 39 0 S. TÜBERKÜLOZU 1 3 4 0 ŞAP 0 8 8 0 KOYUN - KEÇİ ÇİÇEK 0 5 4 1 KOYUN KEÇİ VEBASI 0 6 5 1 TOPLAM 7 55 60 2

057

2018 Yılı Tazminat Ödenen Hayvan Sayıları ve Ödenen Tazminat Tutarları

İL GENELİ TAZMİNAT ÖDENEN TAZMİNAT ÖDENEN HAYVAN HASTALIKLAR ÖDENEN TAZMİNAT TUTARI SAYISI ANAFLAKSİ 16 72.094,02 BRUSELLA 106 436320,39 TÜBERKÜLOZ 41 197254,22 ATIK DESTEĞİ 11 9200 TOPLAM 174 714.868,63

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

HAYVAN ISLAHI

İşletme Sayısı Hayvan Sayısı

Proje Adı Şahıs İşletme Koop. Şirket Toplam Erkek Dişi Toplam Sayısı SOYKÜTÜĞÜ 8 967 - 967 8241 29261 37502 ÇALIŞMALARI

ÖN SOYKÜTÜĞÜ 6182 7 17 6214 23789 56053 79842 ÇALIŞMALARI

Toplam 7149 7 25 7.181 30030 85314 117344

058

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Kuduz Takip Faaliyetleri

KUDUZ ŞÜPHESİ İLE MÜŞAHEDE ALTINA HAYVAN SAYISI Sahipli Hayvan Sayısı Sahipsiz Hayvan Sayısı 2018 Köpek Kedi Köpek Kedi Diğer İL GENELİ TOPLAMI 150 18 60 34 2

*2018 yılında toplam 264 adet sahipli ve sahipsiz hayvan ısırık vakası dolayısıyla müşahede altına alınmıştır. 2018 yılında İlimizde kuduz hastalığı görülmemiştir.

Kalıntı İzleme Çalışması Sonuçları

Ürün Çeşidi Numune Programı Alınan Numune Sayısı Numune Sonucu İşlemi Kanatlı (Broiler) 6 6 Uygun Yumurta 8 10 Uygun Broiler Yem 3 3 Uygun Bal 3 3 Uygun Süt 29 29 Uygun Toplam 49 51 059

İlimize 2018 Yılında İthal Edilen Canlı Hayvan Miktarları Damızlık Hayvan Sayısı Besilik Hayvan Küçükbaş Hayvan Sayısı Gebe Olmayan Dişi Gebe Düve Sayısı Sayısı (Baş) (Baş) Hayvan Sayısı (Baş) (Baş) 15258 2159 1368 büyükbaş 261

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SU ÜRÜNLERİ

Su Ürünleri İstihsal Sahalarının Balıklandırma Çalışmaları İlimizde bulunan göletlerin balıklandırılması amacıyla 2018 yılında 8 ilçede 24 adet gölete 102.000 adet aynalı sazan atılmıştır. Balık sayısı Balık sayısı İlçesi Gölet İlçesi Gölet (adet) (adet) Yakalı 2.000 Büyükgöl 5.000 Kurşunlu Ilıpınar 3.000 Demirciren 3.000 Çardaklı 3.000 Alpsarı 5.000 Atkaracalar Avla 3.000 Korgun Korgun 2.000 Kocaosman 3.000 Kayıçivi 3.000 Paşabey 3.000 Kamış 3.000 Akhasan 20.000 Şabanözü Gümerdiğin-1 5.000 Çerkeş Bozoğlu 5.000 Gümerdiğin-2 5.000 Bayındır 5.000 Ödenne 3.000 Karadere 5.000 Yapraklı Dönek 3.000 Eldivan Seydi 5.000 Yayla 3.000 060 Saray 3.000 Orta Eskiyayla 2.000 Toplam 24 gölete 102.000 adet aynalı sazan atılmıştır.

İlimizde Mevcut Alabalık İşletmeleri

Su Kiralamaları İşletme Üretim İşletme Adı İşletme Adresi Kira Kapasitesi Miktarı Kira Bedeli Süresi Uzungöl Mevkii Bayramören Alabalık 20 ton/yıl 20 ton/yıl 255,00 TL 15 Yıl Bayramören Çayır Alabalık Aşağıbozan Köyü Ilgaz 5 ton/yıl 5 ton/yıl 144,00 TL 10 Yıl Yeşildumlupınar Beldesi 5 ton/yıl, 5 ton/yıl 20.000 Erkocalar Alabalık 105,60 TL 15 Yıl Ilgaz 500.000 adet/yıl yavru Ehlikeyf Alabalık Sazcağız Köyü Yapraklı 5 ton/yıl 5 ton/yıl 97,61 TL 15 Yıl İlimizdeki Mevcut Alabalık Üretim Kapasitesi 35 ton/yıl

Amatör Avcılık Belgesi

Toplam Geçerli Belge Sayısı 2018 Yılında Verilen Belge Sayısı 184 31

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ARICILIK FAALİYETLERİ Arıcılık İşletmelerinin Üretim Toplamı ESKİ USUL YENİ USUL İŞLETME BAL BAL MUMU İLÇE KOVAN KOVAN SAYISI ÜRETİMİ ÜRETİMİ SAYISI SAYISI MERKEZ 250 165 8.906 53450 4450 ATKARACALAR 29 0 930 4650 320 BAYRAMÖREN 45 24 1.526 1950 720 ÇERKEŞ 365 0 13.000 13000 5200 ELDİVAN 65 50 2.750 19000 2000 ILGAZ 265 45 7.000 42000 1400 KIZILIRMAK 55 70 1.100 7500 400 KORGUN 98 30 2.900 19000 2100 KURŞUNLU 78 10 6.140 20000 4850 ORTA 50 0 2.683 21464 1850 ŞABANÖZÜ 78 140 2.615 15600 1960 YAPRAKLI 261 17 5.550 30838 1626 TOPLAM 1639 551 55.100 248452 26876 061 *Toplam arıcılık İşletme sayısının 561 adedi 30 adet ve üstü kovana sahip işletmeler olup Arıcılık kayıt Sistemi (AKS)’ye kayıtlı üreticilerimizdir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

062

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

063 GIDA DENETİM GIDA

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İLİMİZDEKİ TARIMA DAYALI SANAYİ KURULUŞLARI

TOPLAM KAPASİTE İŞLETME TİPİ ADET TON/YIL YEM FABRİKASI 3 103 Bin MAKARNA İRMİK FABRİKASI 3 276 Bin SÜT 2 4 Bin ÇELTİK İŞLEME 3 27 Bin UN İŞLEYEN TESİS 11 244 Bin BAL ve REÇEL 4 6 Bin ET ve ET ÜRÜNLERİ 2 30 Bin TUZ 3 196 Bin TOPLAM 31

064

Alo 174 Gıda Şikâyet Hattı Yapılan Şikâyet Türü Yasal İşlem Sayısı Başvuru Sayısı (Ürün Gruplarına Göre) (İdari Para Cezası) Üretim Yeri 6 5 Satış Yeri 88 6 Toplu Tüketim Yeri 25 1 Toplam 119 12

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İL GENELİNDE MEVCUT İŞLETME VE DENETİM SAYILARI

GIDA İŞLETMELERİ YILLAR İŞLETME SAYILARI DENETLEME SAYILARI ALINAN NUMUNE SAYISI 2017 1323 2447 97 2018 1301 2301 116

YEM İŞLETMELERİ YILLAR İŞLETME SAYILARI DENETLEME SAYILARI ALINAN NUMUNE SAYISI 2017 179 200 61 2018 136 169 54

065

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İDARİ PARA CEZALARI (5996 Sayılı Kanun Kapsamında)

2018 Yılı İdari Para Cezaları Tablosu

CEZA ALO 174 İŞLETME TÜRÜ ADET TOPLAM TL Cezaları Üretim Yeri 26 289.137 5 Satış Yeri 11 18.114 6 Toplu Tüketim Yeri 3 23.621 1 TOPLAM 40 330.872 12

Denetim ve Numune Alımları 066 İlimizde faaliyet gösteren gıda ve yem işletmelerinde denetimler risk esasına göre yapılmakta olup; numune alımı Bakanlık Numune Planı ve İl Yıllık Kontrol Planları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca rutin denetimler ve kontrol planları dışında Bakanlık Yazıları, Alo Gıda 174, BİMER ve dilekçe kanalıyla gelen ihbar-şikâyetler, zehirlenme ve şüphe durumlarında da denetim yapılmakta; gerek görülmesi durumunda ilgili mevzuata uygunluğunun kontrolü amacıyla numune alınmaktadır. Alınan numuneler ilimizde laboratuvar bulunmadığı için Bakanlıkça belirlenen laboratuvarlara gönderilmektedir.

2018 YILI NUMUNE İZLEME TABLOSU 2018 Yılı Bakanlık Denetim İl Genelinde Alınan ALO 174, Şikâyet, Programı İl Yıllık Plan Numuneler TOPLAMI Diğer Yem Gıda Toplamı Toplamı Toplamı Satış Yeri Satış Satış Yeri Satış Satış Yeri Satış Üretim Yeri Üretim Üretim Yeri Üretim Satış Yerleri Satış Yerleri Yem Toplamı Yem Üretim Yerleri Yerleri Üretim Toplu Tüketim Yeri Tüketim Toplu Toplu Tüketim Yeri Tüketim Toplu Toplu Tüketim Yeri Tüketim Toplu Toplu Tüketim Yeri Yeri Tüketim Toplu Kayıtlı Yem İşletmesi Kayıtlı Yem İŞLETME TÜRÜ İşletmesi Yem Onaylı

Toplam 12 42 19 2 23 30 17 15 2 8 Genel 38 51 27 54 54 21 70 25 Toplam

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Tütün mamulleri ve alkollü içki satış belgesi işlemleri. Sigara ve alkol satışı için işletme başvuruları doğrultusunda 2018 yılında 255 adet belge düzenlenmiştir. 067

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

068

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

069 EĞİTİM VE YAYIM

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

EĞİTİM YAYIM UYGULAMALARI

2018 YILI DEMONSTRASYON (METOD) 2018 YILI DEMONSTRASYON (SONUÇ)

PLANLANAN 15 PLANLANAN 8

GERÇEKLEŞEN 18 GERÇEKLEŞEN 5

KATILAN ÇİFTÇİ SAYISI 189 KATILAN ÇİFTÇİ SAYISI 5

070

2018 YILI ÇİFTÇİ KURSLARI 8 PLANLANAN 2 5 GERÇEKLEŞEN 16 6 KATILAN ÇİFTÇİ SAYISI 464

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

2018 YILI ÇİFTÇİ TOPLANTILARI

071 PLANLANAN 258

GERÇEKLEŞEN 278

KATILAN ÇİFTÇİ 4417 SAYISI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

2018 YILI TARLA GÜNLERİ

PLANLANAN 4

GERÇEKLEŞEN 2

KATILAN ÇİFTÇİ 70 SAYISI

072

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

2018 YILI TEŞVİK MÜSABAKALARI

PLANLANAN 5

GERÇEKLEŞEN 7

KATILAN ÇİFTÇİ 220 SAYISI

073

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

KURSLAR

İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Müdürlüğü ve İŞKUR İl Müdürlüklerince düzenlenen kurs toplamı aşağıdaki gibidir.

İŞKUR İl Müdürlüğü-İl Milli Eğitim Müdürlüğü İle Ortak Açılan Kurslar

YILI KURSUN ADI KÖYÜ KURS SÜRESİ VE SAATİ KURSİYER SAYISI SEBZE YETİŞTİRİCİLİĞİ HASAKÇA 16 GÜN 124 SAAT 22 K SERİN İKLİM TAHIL. YETİŞ. OVACIK 17 GÜN 136 SAAT 25 K BİBER YETİŞTİRİCİLİĞİ KARADAYI 24 GÜN 192 SAAT 25 K 2018 DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ MERKEZ 24 GÜN 192 SAAT 25 K ASMA YETİŞTİRİCİLİĞİ ALAÇAT 24 GÜN 192 SAAT 25 K SÜT SIĞIRI YETİŞTİRİCİSİ HASAKÇA 10 GÜN 80 SAAT 18 K TOPLAM 140 GENEL TOPLAM (2010-2018) 1077

074

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Milli Eğitim (Halk Eğitim) Müdürlüğü İle Ortak Açılan Kurslar

YILI KURSUN ADI KÖYÜ KURS SÜRESİ VE SAATİ KURSİYER SAYISI ESENTEPE 9 GÜN 72 SAAT 6 E 48 K ÇATALELMA 9 GÜN 72 SAAT 19 E KARADAYI 9 GÜN 72 SAAT 31 E TIBBİ VE AROMATİK 075 GERMECE 9 GÜN 72 SAAT 16 E 12 K BİTKİ YETİŞTİRİCİLİĞİ MERKEZ 9 GÜN 72 SAAT 14 E 35 K 2018 ILGAZ 9 GÜN 72 SAAT 17 E 6 K KURŞUNLU 9 GÜN 72 SAAT 28 E 14 K E MANTARCILIK MERKEZ 22 GÜN 88 SAAT 8 E 2 K ARICILIK BAYRAMÖREN 18 GÜN 72 SAAT 33 E 10 K ARICILIK BAYRAMÖREN 18 GÜN 72 SAAT 20 E 5 K TOPLAM 324 GENEL TOPLAM (2011-2018) 1375

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

KAÇEP-KADIN ÇİFTÇİ EĞİTİMLERİ

076 Kadın çiftçilerin eğitimine yönelik olarak; Karışık turşu ve konserve yapımının gösterilmesi konusunda 2 adet demonstrasyon çalışmasına 21 kadın çiftçi katılmıştır. Yine kadın çiftçilerin eğitimine yönelik olarak; Yeterli ve dengeli beslenme, iyotlu tuz kullanımının önemi, reçel ve peynir yapımı, konserve ve turşu yapımı, pastırma ve sucuk yapımı, gıdaların muhafazası konularında 7 çiftçi toplantısı gerçekleştirilmiş olup, toplam 102 kadın çiftçi katılım sağlamıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

077

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

078

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

079 BİTKİ SAĞLIĞI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ZİRAİ MÜCADELE

YERLİ ÇEKİRGE MÜCADELESİ: İlimizde 1998-1999 yılları arasında ilçelerimiz ve merkezdeki çiftçilerimizce yerli çekirge zararı ile ilgili ihbarlar alınmıştır. Bu yüzden 1998 yılından itibaren bu zararlıya karşı devlet yardımı şeklinde kimyasal mücadele yapılması yönünde Zirai Mücadele Programlarına alınmaya başlanmıştır. 2018 yılında 1000 dekarlık alanda sürvey çalışmaları yapılmış olup 200 dekar alanda kimyasal mücadelesi yapılmıştır.

SÜNE MÜCADELESİ Zararlıya karşı 127.000 da alanda sürvey programa alınmıştır. Program gereği ilkbahar kışlak sürveyi 19.03.2018-22.03.2018 tarihleri arasında, sonbahar kışlak sürveyi 30.10.2018-02.11.2018tarihleri arasında yapılmıştır. Kıymetlendirme sürveyine 02.05.2018-.09.05.2018 tarihleri arasında yapılmış olup, 183.600 da alanda kıymetlendirme sürveyi gerçekleştirilmiştir. 23.05.2018-28.05.2018 tarihleri arasında 15.000 da. alanda yumurta parazitlenme 15.000 da. alanda nift sürveyi yapılmıştır.

080 Yumurta parazitlenmesinin yoğun olmasından dolayı, sürveyler sonucunda kimyasal mücadeleye gerek görülmemiştir. Yumurta parazitlenme oranı % 52-59 Emgi analiz Sonuçları Emgili dane analiz çalışmaları kapsamında • İl genelinde merkeze bağlı 14 köyde ortalama emgi oranı %0,14 • Atkaracalar İlçesi 6 köyde ortalama emgi oranı %0,10 • Kızılırmak İlçesinde 4 köyde ortalama emgi oranı %0,22 • Kurşunlu İlçesinde 1 köyde ortalama emgi oranı %0,09 • Yapraklı İlçesinde 5 köyde ortalama emgi oranı %0,15 • İl Ortalaması %0,14

EKİN KAMBUR BÖCEĞİ MÜCADELESİ İlimizde hububat tarlalarında yapılan genel kontrollerde ve çiftçilerimizden gelen şikâyetlerin incelenmesi sonucunda zabrus zararlısına rastlanmıştır. Bu zararlı ile mücadele için çiftçilere tohumluk ilaçlaması önerilmiş ve tohumluk ilaçlaması olarak programa alınmıştır. 2018 yılı programına 100 ton Merkez, 100 ton Kızılırmak İlçemiz olmak üzere 200 ton tohumluk ilaçlaması olarak gerçekleşmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SÜRME MÜCADELESİ:

İlimizde çiftçinin mücadeleyi benimsemesi nedeniyle tohum ilaçlaması olarak yapılmaktadır. Sürme hastalığına karşı alınan koruyucu önlemler sebebiyle ürün kaybı büyük ölçüde azalmıştır. Gerekli önlemler alınmadığı taktirde önemli ürün kayıplarıyla karşılaşılmaktadır. İlimizde yapılan mücadelenin bir kısmı selektörler yardımı ile bir kısmı da çiftçilerin kendi imkânlarıyla yapılmaktadır. Bu amaçla ilimizde 41 adet sabit, 3 adet seyyar olmak üzere toplam 44 adet selektör ile tohum ilaçlaması yapılmaktadır. Mevcut selektörlerin protokolle köy tüzel kişiliğine devredilmiş olup, işletme hakları köy muhtarlıklarına bırakılmıştır.

KIMIL MÜCADELESİ

İlimizde tarım yapılan alanların büyük bir kısmını hububat ekim alanları oluşturmaktadır. Aşağıdaki tabloda da görüleceği gibi bu alanlar yıllar itibariyle büyük bir değişiklik göstermemiştir.

Kımıl zararlısı ilkbaharda havaların ısınmasıyla kışlaklarını terk ederek çevredeki hububat ekim alanlarına toplu olarak iniş yapmaktadır. Söz konusu zararlı henüz sapa kalkma döneminde bulunan hububatın öz suyunu 081 emerek kök boğazı ve ak başak zararını meydana getirmektedir. Bu zarar oranı % 80’ e kadar çıkabilir. Ovaya inip çiftleşen kımıllar doğal olarak ölür. Yumurtalardan çıkan nimfler hasada kadar zararına devam ederler. Bu dönemde daneleri emmek suretiyle beslenerek, daneleri kavuz durumuna getirirler. Bu da verimi önemli ölçüde düşürür. Söz konusu zararın oluşmaması için sonbahar ve ilkbaharda kımıl kışlakları ikişer kez kontrol edilerek kımıl yoğunluğu her yıl düzenli olarak tespit edilmektedir. Ekiliş alanlarında, inişlerin takip edilip tarlalara dağılmadan önce mücadele yapılması için ekipler oluşturulmakta; bu ekipler düzenli olarak tarlaları kontrol ederek çiftçileri uyarmaktadır. Yapılan sayımlara göre metrekarede 2 adet ergin, 10 adet nimf sayılmıştır. 2018 yılı için, 183.600 dekar alanda sürvey yapılmış olup, programa alınan 10.000 dekar alandan 9.300 dekar alanında kimyasal mücadele yapılmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARLA FARESİ MÜCADELESİ

Tarla faresi ilimizde tüm tarımsal ürünlerde zararlı olmakla birlikte asıl ekonomik zararını yeni ekilmiş ve çimlenmiş hububat tarlalarında yapmaktadır. Özellikle buğday, ilimizde ana ürün olduğu için çiftçilerimiz bu konuda oldukça duyarlıdır. Çiftçilerimizin bu konudaki taleplerini karşılamak için Döner Sermaye İşletmemizce zehirli yem hazırlanmakta, ücret karşılığında çiftçilerimize verilmektedir 1500 kg zehirli yem hazırlanmıştır. Satışı Döner Sermaye İşletmesinden yapılmıştır.

SÜRVEY ÇALIŞMALARI

082

Yapılan sürvey çalışmaları esnasında Ankara Zirai mücadele Merkez Araştırma Enstitüsüne Zirai Karantina etmenleri yönünden incelemek üzere 4 adet şarka virüsü yönünden incelenmek üzere yaprak numunesi ayrıca Meyve sinekleri (Drosophila suzuki) tesbit çalışması için 15 adet numune gönderilmiş olup sonuçları temiz çıkmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ENTEGRE MÜCADELE ÇALIŞMALARI

Kültür bitkilerinde zararlı türlerin popülasyon dinamikleri ve çevre ile ilişkilerini dikkate alarak, uygun olan bütün mücadele metotlarını ve tekniklerini uyumlu bir şekilde kullanarak, bunların popülasyonlarını ekonomik zarar seviyesinin ( eşiğinin ) altında tutan bir zararlı yönetim sistemi olan Entegre Mücadele, ilimizde de uygulanmaktadır. Kiraz Entegre mücadele ve EKÜY çalışmaları, İlçe Müdürlüğü’ne devredildiğinden faaliyetler çoğunlukla İlçe Müdürlüğü teknik elemanları tarafından yürütülmektedir. İl Müdürlüğümüzce, yapılan çalışmalar takip edilmekte ve gerektiğinde bu çalışmalara destek verilmektedir.

083

2018 yılı Zirai Mücadele Programı gereğince, İl merkezine bağlı Eldivan İlçemizde 88 dekar alanda 35 üretici Kiraz Entegre Mücadele; 91 dekar alanda 20 üretici ile EKÜY Mücadele çalışmaları yürütülmektedir. Kiraz entegre mücadele çalışmaları kapsamında ilk tuzaklar 02.05.2018 tarihinde asılmış olup, ilk ergin çıkışı 09.05.2018 tarihinde gerçekleşmiş ve ilaçlama için ilk ilan 09.05.2018 tarihinde yapılmıştır. İlanlar Belediye marifetiyle çiftçilere duyurulmuş, ayrıca GSM kayıtlı 108 çiftçilerimize sms olarak ilaçlama zamanı bildirilmiştir. 2018 yılı Zirai Mücadele Programı gereğince, İl merkezinde 13 da alanda 14 üretici ile Örtüaltı Entegre Mücadele çalışmaları yürütülmüştür.

SERTİFİKALI TOHUMLUK ÜRETİMİ

3 üretici firma 1565 dekar alanda tohumluk nohut üretimi yapmış yaklaşık 302 ton tohumluk nohut üretilmiştir. 1 üretici firma 387 dekar alanda tohumluk buğday üretimi yapmış yaklaşık 173 ton tohumluk buğday üretilmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TAHMİN VE ERKEN UYARI SİSTEMİ ÇALIŞMALARI

2002 yılından itibaren il merkezinde elma bahçelerinde Karaleke ve İç Kurduna karşı Tahmin ve Erken Uyarı Sistemi Çalışmalarına başlanmıştır. Bununla ilgili olarak Çankırı Merkez Ziraat Meslek Lisesinde 2 da alanda 1 adet Bilgisayarlı Elektronik Gözlem İstasyonu kurulmuş ve istasyon Aralık 2017 yılında rezerve edilmiştir. Bu proje ile il merkezindeki bahçe sahiplerinin cep telefonlarına mesaj gönderilerek, hastalık ve zararlının çıkış zamanları bildirilip, mücadeleye başlanılması yönünde uyarılar yapılmaktadır. Ayrıca zirai don uyarısı da yapılmaktadır. Projenin hitap ettiği alan 250da’dır. Karaleke hastalığına karşı Çankırı Merkezde 1. ilaçlama 07.03.2018 2. ilaçlama 27.04.2018 3. ilaçlama 07.05.2018 4 ilaçlama 22.05.2018 tarihlerinde ilaçlama yapılması için 522 çiftçilerimiz mesaj ile uyarılmıştır. Ayrıca zira don uyarıları 15.03.2018 -03.04.2018-19.04.2018 tarihlerinde yapılmıştır.

084

İç kurdu zararlısına karşı mücadele zamanlarını belirlemede 3 ayrı metot olan Etkili Sıcaklıklar Toplamı, Cinsel Çekici Tuzaklarla Takip ve Larva Toplama ve Yumurta Gelişimini Takip Etme Metotları ayrı ayrı kullanılarak her metot sonucunda elde edilen veriler birbirleriyle mukayeseli değerlendirilip, kimyasal mücadeleye başlama tarihleri en az hata ile tespit edilmeye çalışılmaktadır. Yapılan bu tespitlere göre İç Kurduna karşı birinci döle karşı birinci ilaçlama yapılması için 17.05.2018 tarihinde ikinci ilaçlama yapılması için 07.06.2018 tarihinde ikinci döle karşı ilaçlama yapılması için 10.07.2018 tarihinde 522 üreticiye ve merkez köy muhtarları mesaj ile uyarılmıştır.

İLAÇ TÜKETİMLERİ 2018 İnsektisit 32864,9725 lt - 1894,175 kg Fungusit 398,012 lt - 28831,465 kg Herbisit 26340 lt - 21873 kg Akarisit 154,337 lt - 23,95 kg Rodentisit 30 kg Diğer 867,6 kg

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İLÇELERDE BULUNAN BAYİ SAYILARI

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ ZİRAİ MÜCADELE ALET TOHUMLUK BAYİİ GÜBRE BAYİİ SAYISI BAYİİ SAYISI MAKİNE BAYİİ SAYISI SAYISI 14 14 21 52

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ BAYİLERİ

İlimizde buğday, pancar ve son yıllarda kavun ekilişi dışındaki ürünlerin ekim alanlarının küçük parseller halinde olması, hastalık ve zararlılara karşı mücadele oranını düşürmektedir. Bundan dolayı mücadele ilacı ve alet –makine alımı istenilen düzeyde olmamaktadır. İlimizde 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki sağlığı Gıda ve Yem Kanunu’na bağlı “Bitki Koruma Ürünlerinin Toptan ve Perakende Satılması ile Depolanması Hakkındaki Yönetmelik “ uyarınca Müdürlüğümüzden günümüze kadar, ruhsat almış 8 adet özel, 6 adet tüzel kişiliğe haiz toplam 15 adet Bitki Koruma Ürünleri Bayisi bulunmaktadır. 2018 yılında 14 Bayi toplam 45 kez denetlenmiş olup kanun ve yönetmeliklere uyulması konusunda bir sorunla karşılaşılmamıştır.

085

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ UYGULAMALARI

DAHA ÖNCE ÇIKARILAN 2018 YILINDA 2018 YILINDA İPTAL TOPLAM UYGULAMA UYGULAMA BELGESİ ÇIKARILAN UYGULAMA EDİLEN BELGE SAYISI BELGESİ SAYISI SAYISI BELGESİ SAYISI 214 71 - 285

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

BİTKİ PASAPORTU SİSTEMİ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR

Yapılan Operatör İşletme/Üretim İlçesi Köyü Faaliyet Alanı Kontrol Sayısı Alanı(m2,Da) Sayısı Sebze Fidesi, Meyve Fidanı, 309 M2 1 Merkez - 1 Süs Bitkisi (satış yeri alanı) 1 Merkez - Tohumculuk ve Sebze Fidesi - 1 1 Merkez - Sebze Tohumu ve Fide Fidan - 1 1 Merkez - Sebze Fidesi ve Tohum - 1 2 Kurşunlu Çatkese Yemeklik Patates 4012 m2 4 1 Kurşunlu İlçe Merkezi Yemeklik Patates 13200 m2 2 1 Atkaracalar Budakpınar Yemeklik Patates 10509 2 2 Yapraklı İlçe Merkezi Yemeklik Patates 24008 4 2 Yapraklı Sazcağız Yemeklik Patates 24580 4 12 TOPLAM 20

086 KİMYEVİ GÜBRE TÜKETİMİ ve DENETİMİ

İlimizdeki gübre satan bayi ve tüketicilerin korunmasını sağlamak, piyasada satılan kimyevi gübrelerin uygunluğunun denetimini yapmak amacı ile gübre denetim faaliyetleri yapılmaktadır ilimizde gübre tüketimi genellikle Mart-Nisan-Mayıs ve Eylül-Ekim-Kasım aylarında olmaktadır Merkez ve ilçelerinde bugün itibarıyla 54 adet gübre bayi mevcut olup mutat kontrolleri yapılmaktadır.

2018 yılında İlimiz merkez ve ilçelerde 20.759,52 kg gübre tüketimi olmuştur. Gübrelerin içeriğinin kontrol edilmesi amacıyla 2 adet numune alınmıştır. Bakanlığımız tarafından Kesin satış durdurma geçici satış durdurma analizleri olumsuz çıkan yaprak gübreleri ve gübre çözeltilerinin kontrolleri yapılmaktadır. Gübrelerin reçetelendirilmesi kapsamında İlimizde satışı yapılan %26 nitratlı gübrelerde barkod kare kod sistemine geçilmiş olup sistem üzerinden satışları yapılmaktadır.

2016 Yılında Verilen Gübre 2017 Yılında Verilen Gübre Toplam Belge Sayısı Dağıtıcılık Belge Sayısı Dağıtıcılık Belge Sayısı

52 2 54

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ZİRAİ MÜCADELE ALET VE MAKİNALARI BAYİLERİ 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanuna bağlı, Zirai Mücadele Alet ve Makineleri Hakkında Yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince bugüne kadar ilimizde toplam 7 adet özel, 7 adet tüzel kişiliğe haiz bayi faaliyet yapmaktadır. 14 Bayi toplam 30 kez denetlenmiştir.

5553 SAYILI TOHUMCULUK KANUNUNA GÖRE YAPILAN ÇALIŞMALAR İlimizde 5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu çerçevesinde tohumluk bayi olarak 2018 yılı başında 21 adet tohum bayi faaliyet göstermektedir. 2018 yılında 21 denetim yapılmıştır.

ZİRAİ MÜCADELE ALET-MAKİNA VARLIĞI Müdürlüğümüze ait 43 adet muhtelif kapasitede pülverizatör, 32 adet atomizör, 2 adet Anıza Ekim Mibzeri, 1 adet Taş Toplama Makinesi ve 1 adet yatay karıştırıcılı gübre dağıtma makinesi ile İl genelinde çiftçilerimize kiralama yoluyla zirai mücadele alet ve makine yardımı yapılmıştır.

ÜRETİCİ KAYIT DEFTERİ SAYILARI

YIL ÇİFTÇİ SAYISI ADET VERİLEN ÜRT. KAYIT DEFTERİ ÜRETİM ALANI (da) 2018 90 90 10674,488

BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ UYGULAYICI BELGESİ SAYILARI 087

PROFESYONEL UYGULAYICI Önceki Yıllar 2018 da belge alan Toplam 0 0 0 TİCARİ UYGULAYICI Önceki Yıllar 2018 da belge alan Toplam 214 71 285 GENEL TOPLAM (Ticari + Profesyonel) 214 71 285

HASAT ÖNCESİNDE/HASAT ESNASINDA PESTİSİT KALINTI DENETİMİ AMACI İLE NUMUNE ALMA ÇALIŞMALARI

ÜRÜN NUMUNENİN ÜRETİCİ NUMUNENİN ALINAN NUMUNE İLÇESİ SONUÇ ADI ALINDIĞI YER SAYISI ALINDIĞI AY MİKTAARI (ADET) 20 adet asıl analiz Alınan 5 adet numunesi(şahit ön analiz(grup) KİRAZ ELDİVAN KİRAZ 20 KİŞİ HAZİRAN-2018 numune) ve 5 adet ön numunelerinin BAHÇELERİ analiz(grup) numunesi analiz sonuçları alınmıştır olumlu çıkmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TABİİ AFETLER VE KURAKLIK

24.06.2018 tarih ve 304458 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2048-11983 sayılı Bakanlar Kurulu Kararınca; İlimizde muhtelif tarihler arasında meydana gelen aşırı yağış, dolu, sel su baskını ve kuraklık nedenleri ile Tarım Kredi Kooperatifi ve Ziraat Bankasına borcu bulunan; Atkaracalar İlçesinden 138 çiftçi, Eldivan İlçesinden 57 çiftçi, Çerkeş İlçesinden 396 çiftçi, Kurşunlu İlçesinden 96 çiftçi, Kızılırmak İlçesinden 171 çiftçi, Şabanözü İlçesinden 3 çiftçi, Yapraklı İlçesinden 4 çiftçi, Orta İlçesinden 1 çiftçi ve Merkez İlçeden 432 çiftçi olmak üzere toplam 1298 çiftçimiz alınan İl Komisyon kararı ile Tarım Kredi Kooperatifi ve Ziraat Bankasına olan düşük faizli borç ertelemesinden faydalanmışlardır. Ayrıca muhtelif zamanlarda meydana gelen aşırı yağış, sel ve su baskını sonucu zarar gören İlimiz Merkez Karadayı Köyünden 28 çiftçi ve Çatalelma Köyünden 40 çiftçi olmak üzere toplam 68 çiftçiye İl Afet Müdürlüğünce 120.000 TL yardım yapılmıştır.

088

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARSİM

İLİMİZDEKİ TARIM SİGORTALARI VERİLERİ (2018)

Devlet Prim Desteği (TL) 2.533.829 Sigortalıların Ödediği Prim Tutarı (TL) 2.489.893 Toplam Prim Tutarı (TL) 5.023.721 Toplam Sigorta Bedeli (TL) 100.704.520 Poliçe Sayısı (adet) 8.007 Tarla Ürünleri Sigortalanan Alan (Da) 96.328 Sigortalanan Büyükbaş Hayvan Sayısı (Baş) 6.070 Sigortalanan Küçükbaş Hayvan Sayısı (Baş) 4.945 Sigortalanan Arılı Kovan Sayısı (Adet) 3.253 Üreticilere Ödenen Tazminat Miktarı (TL) 2.302.305

089

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

BİÇERDÖVER KONTROLLERİ

İlimizde 2018 yılı hasat sezonunda Buğday, Arpa ve Çeltik ekili alanlarda biçerdöverle yapılan hasatlarda İl ve İlçe Müdürlüğünde görevli 22 kontrolör tarafından 133 adet biçerdöver ve operatörü kontrolü yapılmıştır. Yapılan kontroller sonucunda elde edilen dane kayıp oranları aşağıya çıkartılmıştır.

BİÇERDÖVERLE HASATTA TANE KAYIP GERÇEKLEŞEN TANE KAYIP ORANI ÜRÜN ADI ORANI HEDEFİ (%) ( DEKARA %) Buğday 3 1,5 Arpa 3 1,6 Çeltik 3 1,8

090

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARIM DIŞI ARAZİ KULLANIMI

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 13.maddesi uyarınca tarım arazilerinin amaç dışı kullanım talepleri değerlendirilmektedir. Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ile sulu tarım arazileri amacı dışında kullanılamaz. Ancak alternatif alan bulunmaması ve Toprak Koruma Kurulunun uygun görmesi şartı ile bu arazilerin dışında kalan araziler ise Toprak Koruma Projelerine uyulması kaydı ile Valilikler tarafından tarım dışı kullanıma tahsis edilir.

TARIM DIŞI AMAÇLI ARAZİ KULLANIM İZİNLERİ

İzin Kanun Kapsamı MÜRACAAT İzin Verilen Alan GENEL TOPLAM Verilmeyen Dışında Kalan (Adet) (ha) (ha) (ha) (ha) 51 232,51 7,80 74,50 314,81 50 841,63 2,7 164,38 1.069,16 42 341,55 132,3 586,42 1.906,61

2018 yılına ait müracaatlardan 30 adedi olumlu, 6 adedi olumsuz, 6 adedi kanun kapsamı dışında olarak sonuçlanmıştır.

TARIM DIŞI KULLANIM İZİNLERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI 091

2018 SEKTÖR ADI Adet Alan (ha) TURİZM 1 1,8 ULAŞTIRMA 1 2,3 ENERJİ 3 20,2 KONUT 20 309,7 DİĞER 5 7,6 TOPLAM 30 341,6

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İDARİ PARA CEZASI İŞLEMLERİ (5403 Sayılı Kanun 21. Maddesi Kapsamında)

2018 yılı itibariyle tarım arazilerinin vasfını izinsiz olarak bozduğu için toplam 42 kişiye cezai işlem yapılmıştır. 5403 Sayılı Kanunun 21.maddesi kapsamında tarım arazilerinin vasfı izinsiz olarak bozma fiilinden dolayı 2018 yılı sonu itibariyle 35.799,03 TL idari para cezası uygulanmıştır.

GÜNEŞ ENERJİ SANTRALLERİ (YENİLENEBİLİR ENERJİ) İZİNLENDİRME İŞLEMLERİ Arazi Sınıfı Belirleme Çalışmaları

PARSEL Sulama Kanun Sahası GENEL MÜRACAAT Sınıf Tespiti Kapsamı Alanı İçerisinde TOPLAM (Adet) Sayısı Yapılan Dışında Kalan (ha) Kalan (ha) (ha) (ha) (ha) 3 6 14,28 14,28 0 0 14,28

GES AMAÇLI TARIM DIŞI KULLANIM İZİNLENDİRMELERİ

MÜRACAAT PARSEL TOPLAM 092 (Adet) Sayısı Alanı (ha) 2 8 20,24 20,24

TARIMSAL YAPI AMAÇLI ARAZİ KULLANIM İZİNLENDİRMELERİ

İzin Verilen İzin Kanun Kapsamı MÜRACAAT GENEL TOPLAM Alan Verilmeyen Dışında Kalan (Adet) (ha) (ha) (ha) (ha) 27 3,07 0,05 0 3,13

2018 yılı itibariyle 22 adet müracaat olumlu 5 adet müracaat olumsuz sonuçlanmıştır.

TARIMSAL YAPI İZİNLERİNİN SEKTÖREL DAĞILIMI

TOPLAM ALAN YILI SEKTÖR ADI ADEDİ (ha) AHIR-AĞIL 17 3,020 KÜMES 1 0,028 2018 TARIMSAL ÜRÜN DEPOSU 0 0,000 BAĞ EVİ 4 0,028

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

BÜYÜK OVA BİLGİLERİ Ova Çankırı Kızılırmak Ovası Alan 12.993,5031 ha Hakim Özellikler BTG (A) Alüvyal Topraklar AKK (I) I. Sınıf Arazi Arazi Sınıfı (K) Kuru Tarım Nadaslı Eğim (A) %0-2 Derinlik (cm) (A) 90+

BÜYÜKOVA İÇERİSİNDEKİ KÖYLERİMİZ İLÇE MAHALLE/KÖY AŞAĞIALEGÖZ BAYANPINAR BOSTANLI BOYACIOĞLU 093 BÜYÜKBAHÇELİ HACILAR HÜSEYİNLİ KAHYALI KAPAKLI KARADİBEK KIZILIRMAK UYGULAMA UYGULAMA KARAMÜRSEL ALANI ALANI RESMİ KARAÖMER TOPLAM GAZETE İLAN KAVLAKLI 12.993,5031 TARİHİ KIZILIRMAK- ha. 21.01.2017 MERKEZ SAKARCA TEPEALEGÖZ TIMARLI YENİYAPAN YUKARIALEGÖZ ALICA BOZKIR MERKEZ ÇATALELMA KARADAYI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

3083 SAYILI KANUN UYGULAMALARI

TARIM REFORMU UYGULAMA ALANI İLAN EDİLEN YERLER Arazi Dağıtım Projesi Amaçlı

Resmi Gazete Alanı Kuru Arazi Normu Sulu Arazi İlçesi Köy İlan Tarihi (da) (da) Normu (da)

Merkez Konak 31.5.2005 46.810 140 40 Merkez Çatalelma 31.5.2005 43.090 TOPLAM 89.900

ARAZİ TOPLULAŞTIRMA PROJESİ AMAÇLI

Resmi Kuru Arazi Sulu Arazi Sıra Alanı İlçesi Kasaba Köy Gazete Normu Normu No (da) İlan Tarihi (da) (da) 1 Orta Merkez mah. 13.02.2011 2 Orta Dodurga Beldesi 13.02.2011 10.755 094 3 Orta Kalfat Beldesi 13.02.2011 25.606 194 46 4 Orta Yaylakent Beldesi 13.02.2011 5 Orta Büğdüz 13.02.2011 6.220 6 Orta Hasanhacı 13.02.2011 TOPLAM 42.581

TOPLULAŞTIRMA ÇALIŞMALARI

İLİMİZDE BELİRLENEN VE TOPLULAŞTIRMA YAPMAYA UYGUN ALANLAR

İlçesi Alanı (Ha) Atkaracalar 4.192,00 Çerkeş 3.620,00 Eldivan 2.840,00 Orta 13.150,00 Şabanözü 2.800,00 Yapraklı 2.794,00 Ilgaz 2.622,00 TOPLAM 32.018,00

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

3083 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN TOPLULAŞTIRMA İŞLEMLER İlimizde bugüne kadar, 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu Uygulama çalışmaları 08/06/2011 tarihli ve 27958 sayılı Resmi Gazetenin Mükerrer sayısında yayınlanan 639 sayılı “Tarım ve Orman Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararname” gereğince kapatılarak Ankara İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile birleştirilmiş olan mülga Ankara Tarım Reformu Bölge Müdürlüğünce yürütülmüştür. 5403 sayılı Kanuna göre yapılan Toplulaştırma işlemleri (Özel Arazi Toplulaştırması Sahaları-DSİ, Karayolları v.b. Kurum veya Kuruluşlar) Alanı Gerçekleştiren İli Proje Adı Çankırı Köyleri Proje Durumu (Ha) Kurum Kızılırmak Vadi Sul. Kavlaklı, Karamürsel, Proj. I. Merh. Tımarlı Sakarca, Tepealagöz, Küçük- Çankırı 2.150 TAMAMLANDI DSİ 5. BÖLGE Sul. I.Kısım AT ve Büyük Bahçeli, Bayanpınar, TİGH Projesi Karadibek TOPLULAŞTIRMA Çankırı- Tımarlı 2. kısım Sul. Boyacıoğlu, Karaömer, 7.705 ÇALŞM. DEVAM DSİ 5. BÖLGE Çorum AT ve TİGH Projesi Kapaklı EDİYOR Çankırı- Çankırı Kızılırmak Çatalelma, Karadayı, Alıca, TOPLULAŞTIRMA Ankara- Hamzalı Sulaması 9.551 yukarı Alagöz, A.Alagöz, T. ÇALŞM. DEVAM DSİ 5. BÖLGE 095 Kırıkkale AT ve TİGH Projesi Alagöz EDİYOR Karahacı, Kınık, Demirtaş, Karatepe, Tüney, Karaşeyh, Çankırı- Koyunbaba Barajı DEĞERLENDİRME 10.066 Germece, A.Y. T. Alagöz, A. DSİ 5. BÖLGE Ankara Sulaması DEVAM EDİYOR Ovacık, Bozkır, Dedeköy, İnandık TOPLAM 29.472

TARIMSAL AMAÇLI ELEKTRİK ABONELİĞİ ETÜT İŞLEMLERİ

Müracaat Parsel Toplam Yüzölçüm Tanzim Edilen Zirai SONUÇ Adedi Sayısı (ha) Rapor Adedi Uygun Görülen Uygun Görülmeyen 5 9 74,920 5 5 0

NİTRAT SU KALİTESİ İZLEME ÇALIŞMALARI Nitrat kirliliği izlemesi aylık periyodlar halinde 18 yüzey su, 5 adet yer altı suyu istasyonu olmak üzere toplam 23 istasyon üzerinden çalışmalar sürdürülmektedir. Bu istasyonlardan alınan her bir numuneden 7 farklı parametreye bakılmış olup bu parametreler; PH, sıcaklık, çözülmüş oksijen, nitrat, ortafosfat fosforu, toplam fosfor, toplam azottan oluşmaktadır.

Dönemi Yapılan Numune sayısı Bakılan Parametre Sayısı Analiz Sonuçları 2018 236 7 1.652

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ARAZİ DEVİR VE SATIŞ İŞLEMLERİ

6537 Sayılı Kanun ile değişik 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile tarım arazilerinde, ekonomik bütünlük, yeter gelirli tarımsal arazi miktarı gibi yeni kavramlar eklenmiştir. Devir ve Miras yoluyla intikallere yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu değişikliklere uygun olarak tarımsal arazilerin mülkiyetinin devrine ilişkin yönetmelik ve buna bağlı talimat yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

MÜLKİYET DEVRİ İŞLEMLERİ: 6537 Sayılı Kanun ile değişik 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında tarım arazilerinin ifraz, hisseli satış, rehin ve cebri satışlar, intikaller gibi işlemlere esas olmak üzere mevzuatımız kapsamında Kurum Görüşü oluşturulmaktadır. 01 Ocak 2018 - 31 Aralık 2018 tarihleri arasında Müdürlüğümüze yapılan müracaatlar ile ilgili İl ve İlçe Müdürlüklerinin yapmış oldukları çalışmalara ait tablolar aşağıda sunulmuştur. Ayrıca bu devir işlemlerinin izinlerinin verilmesi sırasında 1.352 adet parsel Coğrafi Bilgi Sisteminde tarafımızdan incelenmiştir.

YILLARA GÖRE SATIŞ YOLU İLE MÜLKİYET DEVRİ İZİN TABLOSU

Satış Yolu İle Mülkiyet Devri İzin Verilen İzin Verilmeyen İstenilen YIL Parsel Alanı Parsel Alanı Parsel Alanı 096 Sayısı (da) Sayısı (da) Sayısı (da) 2018 715 5.854,52 605 4.972,21 110 882,31

VASIF DEĞİŞİKLİĞİ İŞLEMLERİ

SONUÇ Tanzim Vasıf Vasıf Toplam Toplam Edilen Vasfı Vasfı Müracaat Değişikliğine Değişikliğine Parsel Yüzölçümü Zirai Değiştirilen Değiştirilen Adedi İzin İzin Verilmeyen Sayısı (da) Rapor Parsel Parsel Alanı Verilmeyen Parsel Alanı Adedi Sayısı (da) Parsel Sayısı (da) 1 1 7,89 1 1 7,89 0 0

HAZİNE ARAZİLERİNİ TESCİL ve SATIŞ İZİN İŞLEMLERİ (2018 YILI)

İzin Verilen İzin Verilmeyen Konusu Parsel Adedi Yüzölçümü (m2) Parsel Adedi Yüzölçümü (m2) İrtifak 1 21.913,48 0 0,00 Satış 39 355.746,43 1 1.297,90 Tescil ve Satış 117 585.562,72 16 30.979,76 GENEL TOPLAM 157 963.222,63 17 32.277,66

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

9.TARIM İNSAN FOTOĞRAF SERGİSİ

30.04.2018 tarihinde Uluyazı Kampüsü Karatekin Üniversitesinde Tarım ve İnsan Ulusal Fotoğraf sergisinin 9.su açıldı.

097

Tarım ve Orman Bakanlığımız ve Denizbank İşbirliği ile 2009’dan bu yana Tarım ve İnsan Ulusal Fotoğraf Yarışması düzenlenmektedir. 2018 yılı 9. ‘su düzenlenen yarışmada sergilenmeye layık görülen fotoğraflar 30 Nisan-3 Mayıs 2018 tarihleri arasında Karatekin Üniversitesinde tüm fotoğraf severlerin ve öğrencilerimizin beğenisine sunulmuştur.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

OKULDA GÜVENİLİR GIDA EĞİTİMİ

Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından İl Merkezi ve İlçelerdeki ortaokullara yönelik "Güvenilir Gıda Eğitimi" yapıldı. Eğitimde hijyen koşulları, gıda zehirlenmesi, gıdalarda oluşabilecek risk grupları, gıdalarımızı saklama koşulları, alışverişte, okul kantinlerinde ve yemekhanelerde gıda güvenilirliği, temizlik koşulları gibi birçok konudan bahsedilirken, ayrıca Alo 174 hattının işlevselliği ve önemi hakkında bilgi verildi. Ortaokulların tamamına düzenlenen eğitime İl merkezindeki 17 okuldan 1490 öğrenci katılırken, İlçe merkez ve köylerinden 15 okuldan 1200 öğrenci katılım sağlamıştır.

EKMEK VE EKMEK ÇEŞİTLERİ HİJYEN EĞİTİMİ

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu kapsamında hazırlanarak yürürlüğe giren Ekmek ve Ekmek Çeşitleri Tebliği gereğince, ilimizde ekmek üretim satış ve dağıtımında çalışan personele hijyen eğitimi düzenlendi. Eğitim İl Müdürlüğümüz toplantı salonunda gerçekleşmiş olup; İl Müdürlüğümüz; Türkiye Fırıncılar Federasyonu ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu ile ortaklaşa düzenlenen hijyen eğitimine işletme sahipleri ve personelin katılımı sağlandı.

098

OKUL HİJYEN EĞİTİMİ

Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği kapsamında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda ve kurumlarda bulunan kantin, yemekhane, çay ocağı gibi yerlerde çalışacaklar için hijyen eğitimi düzenlenmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

LİDER ÇOCUK TARIM KAMPI ŞENLİĞİ

İl Müdürlüğümüzce 14-15-16 Mayıs 2018 tarihlerinde düzenlenen ve 3 gün süren Lider Çocuk Tarım Kampı başarılı bir şekilde tamamlandı. Lider Çocuk Tarım Kampına İlimiz Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı İlkokulundan 36 öğrenci katılmıştır.

099

İlköğretim 4. sınıf öğrencilerine "Beslenme ve Gıda İçin Biyoçeşitlilik Projesi" kapsamında "Yenilebilir Yabani Bitki Türleri" hakkında bilgi vermek amacıyla “Lider Çocuk Tarım Kampı Programı” düzenlenmiştir. "Lider Çocuk Tarım Kampı Programı" kapsamında öğrencilere; Kampın ilk gününde İl Müdürlüğümüzde görevli teknik personel tarafından öğrencilerimize "Beslenme ve Gıda İçin Biyoçeşitlilik Projesi" kapsamında "Yenilebilir Yabani Bitki Türleri" ve "Biyokaçakçılık" konularında bilgiler verilmiştir. Kitap okumanın önemine binaen İl Müdürlüğümüz personeliyle beraber öğrencilerimizle kitap okuma etkinliğine de yer verilmiştir. İkinci gününde İlimizde bir at çiftliğine gidilerek ata binmenin incelikleri anlatıldıktan sonra öğrenciler ata binerek doğal ortamda gezinti yaparak piknik havasında güzel vakit geçirdiler. Kampın son gününde de Şehit Mehmet Ata Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesine gezi düzenlendi. Kampa katılan öğrenciler Şehit Mehmet Ata Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nin bitkisel ve hayvansal üretim uygulama alanlarını gezerek, çocuklar doğal ortamda meyveleri, sebzeleri, meyveli ağaçları, bazı büyükbaş hayvanları ve tarım alet- makinaları tanıma imkanı buldular. İl Müdürlüğümüzü de gezen öğrencilere katılım belgeleri ve hediyeleri verildi.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

16 EKİM DÜNYA GIDA GÜNÜ

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) 1945'te kurulduğu tarih olan 16 Ekim'de her yıl düzenlenen Dünya Gıda Günü'nün bu seneki teması "Eylemlerimiz Geleceğimiz"dir. 2030'a kadar dünyada açlığa son vermek mümkün' olarak belirlenmiştir. Sağlıklı gıdaya erişmek için sağlıklı girdiler elde etmek gerekir. 'Sıfır Açlık' hedefine ulaşmak yetersiz beslenmeyi ortadan kaldırmak, 'Açlık' konusunda farkındalık oluşturmak için gıda gününü kutlamaktadır. İlimizde Dünya Gıda Günü Etkinlikleri çerçevesinde Selahattin İnal Güzel Sanatlar Lisesi'nde Gıda ve Yem Şube Müdürlüğümüzce konu ile ilgili toplantı düzenlenmiş, toplantıyı takiben okul öğrencilerine ikramlar dağıtılmıştır.

100

ÖRGÜTLENME FAALİYETLERİ

İlimizde mevcut bulunan üretici ve yetiştirici birlikleri yasal sürelerinde toplantılarını yapmıştır. Üretici örgütlerinin genel kurul toplantılarına, kuruluş ve özellikle proje uygulayan veya projesi işletmede olanlara Bakanlık temsilcisi İl Müdürlüğümüzden, diğerlerine İl veya İlçe Müdürlüklerinden görevlendirilmiş olup, genel kurul işlemleri evraklarına göre Bakanlığımız Tarım Bilgi Sistemine işlenmiştir. Müdürlüğümüzün 2018 yılı kooperatif eğitim programı çerçevesinde genel kooperatifçilik eğitimi olarak 13.12.2018 tarihi itibari ile 844 kooperatif ortağı eğitilmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

SOSYAL AKTİVİTELER

2018 yılında Çankırı Valiliğimizce organize edilen Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlü- ğünce Kuruluşlararası voleybol ve masa tenisi müsabakaları düzenlenmiştir. İl Müdürlüğümüz masa tenisi müsabaka- sında İl Birincisi olmuştur.

101

DÖNER SERMAYE ÇALIŞMALARI

İl Müdürlüğümüz Döner Sermaye İşletmesi, Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ve Bakanlığımız Döner Sermaye İşletmeleri Uygulama Yönetmeliği doğrultusunda faaliyet ve hizmetlerini yürütmektedir. Faaliyet alanlarımız kapsamında yürütülen çalışmalardan elde edilen gelirler yine faaliyet alanlarımız ile ilgili İl Müdürlüğümüzün ihtiyaç duyduğu inşaat, emlak, kırtasiye, büro malzemesi ve hizmet alımı gibi ihtiyaçlar ödenekler dahilinde karşılanmıştır. Bu kapsamda mal ve hizmet alımları için 2018 yılında yatırım programı çerçevesinde 1.051.981,79 TL harcama yapılmıştır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

102

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

103 PROJELER

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

104

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

İl ÖZEL İDARESİ KAYNAKLI PROJELER

İL ÖZEL İDARESİ 2018 YILI YATIRIM PROGRAMI GERÇEKLEŞME

2018 YILI ÇİFTÇİ – İL ÖZEL İL ÖZEL TOPLAM MİKTARI-ÇİFTÇİ PRJ KURUM İDARE İDARE PROJE PROJE ADI SAYISI NO KATKISI KATKISI KATKISI YATIRIM (ADET/KG) (TL) (TL) % TUTARI (TL)

3.000 adet Meyveciliği Muhtelif meyve ve 1 Geliştirme 3.500 adet ceviz 37.605,07 37.605,00 50 75.211,07 Projesi 1.500 adet asma fidanı

Yonca 5.000 Kg Yem Bitkileri 102.840,00 102.840,00 50 Yetiştiriciliğini Korunga 30.250 Kg 2 253.980,00 Geliştir. ve Yaygın. Silajlık mısır 19.320,00 28.980,00 60 Projesi 4.200 kg 105 Sertifikalı Patates 50.000 kg tohumluk 3 Sertifikalı patates 45.500,00 24.500,00 35 70.000,00 kullanımını yaygın. tohumu Projesi

Çilek Yetiştiriciliği 45.000 adet çilek 4 0 17.089,20 100 17.089,20 Projesi fidesi 5 da

Sebzeciliği 500.000 adet sebze 5 179.888,17 59.962,72 25 239.850,89 Geliştirme Projesi fidesi

Seracılığı Geliştirme 6 6 adet 504 m2’lik sera 88.500,00 88.500,00 50 177.000,00 Projesi

Büyükbaş hayvan Büyükbaş çiftli kulak 7 0 22.420,00 100 22.420,00 küpeleme projesi küpesi

Koyunculuğu 130 baş kıvırcık ırkı 8 Geliştirme Prj. 169.500,00 25.500,00 13 195.000,00 Damızlık koç (Koç Dağıtımı)

Hizmet Aracı Alımı 9 3 adet araç alımı 0 245.003,40 100 245.003,40 Projesi

GERÇEKLEŞME TOPLAM 643.153,24 652.400,32 1.295.554,56

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI KAYNAKLI PROJELER

İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE UYGULANAN PROJELER

2018 YILI YATIRIM PROGRAMI PROJE ADI 2018 Program 2018 Harcama Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi Projesi 54.000,00 69.020,00 Çayır Mera Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme Projesi 55.000,00 54,998,00 Hayvancılığı Geliştirme Projesi 142.000,00 141.766,00 Su Ürünleri Üretimini Geliştirme Projesi 1.000,00 1.100,00 Bitki Sağlığı Uygulamaları Kontrolü Projesi 160.000,00 137.497,00 Organik Tarımın Yaygınlaştırılması ve Kontrolü Projesi 14.000,00 13.997,00 Tarımsal Yayım Hizmetleri Projesi 17.500,00 18.552,00 Doğal Çiçek Soğanlı Bitkileri Koruma Projesi 17.000,00 17.564,00 Arazi Dağıtım Projesi 15.000,00 14.994,00 Arazi Toplulaştırma ve TİGH Projesi 17.000,00 7.809,00 İyi Tarım Uygulamalarının Yaygınlaş. ve Kontrolü Projesi 26.000,00 25.996,00 106 Hayvan Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Projesi 62.000,00 61.000,00 Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Projesi 2.000,00 2.625,00 Kontrol Hizmetlerinin Geliştirilmesi Projesi 2.500,00 2.495,00 Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) Projesi 13.000,00 14.000,00 Itri ve Tıbbi Bitkiler İle Boya Bitkileri Yetiş. Geliş. Projesi 22.000,00 32.000,00 Tarım Arazilerinin Devir ve Takip Sistemi 25.000,00 24.000,00 Sularda Tarımsal Faal. Kaynaklanan Kirliliğin Kontrolü Projesi 4.500,00 4.499,00 Gıda Hizmetleri (Cari) 27.000,00 26.986,00 Türkiye Tarım Havzalarının Geliştirme Projesi 8.000,00 - Kadın Çiftçiler Tarımsal Yayım Projesi 3.000,00 2.995,00 GENEL TOPLAM 687.500,00 673.883,00 NOT: Toplam bedeli 687.500,00 TL. olan projelerimize 673.883,00 TL. harcanmıştır. *** 1’ i Gıda ile ilgili ve 20’i tarımsal amaçlı olmak üzere; Toplam 21 adet proje uygulamaya konulmuştur. *** Projelerde 2018 yılında; Nakdi (parasal) gerçekleşme yüzdesi % 98 Fiziki gerçekleşme yüzdesi % 90 olarak projelerimiz gerçekleştirilmiştir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ÇAYIR MERA VE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

2017-2018 yılları arasında Atkaracalar Bozkuş, Çerkeş İlçesi Kiremitçi, Ilgaz İlçesi Çatak ve Orta İlçesi Sancar Köylerinde uygulanmak üzere hazırlanan projeler Bakanlığa gönderilmiş ve Bakanlıkça onaylanmıştır. Proje kapsamında 2018 yılında 24,750 ton korunga ve 1 ton yonca tohumu alınmış olup 2018 yılı ilkbaharında ekilişleri gerçekleştirilmiştir.

ITRİ VE TIBBİ BİTKİLER İLE BOYA BİTKİLERİNİN ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

‘’ Itri ve Tıbbi Bitkiler ile Boya Bitkileri Üretiminin Geliştirilmesi Projesi’’ kapsamında İlimizde 2018 yılında Merkez, Kızılırmak ve Yapraklı ilçelerinde 5 çiftçi ile toplam 20 dekar alanda, çörek otu ekimi yapılmıştır. En iyi verim sonuçları Merkez ilçe Hasakça köyü ve Kızılırmak ilçesinde elde edilmiştir. İlimiz Merkezde 500 metrekare alanda 1 çiftçi, Eldivan ve Ilgaz ilçelerinde 500’er metrekare alanlarda 1’er çiftçi olmak üzere toplamda 1,5 dekar alana salep ekimi yapılmış, ancak ekonomik anlamda verim alınamamıştır.

107

Itri ve Tıbbi Bitkiler ile Boya Bitkilerinin Üretimini Geliştirme Projesi kapsamında yapılan eğitim çalışmaları

DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLI BİTKİLERİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

Doğada endemik olarak bulunan doğal çiçek soğanlı bitkilerini üreterek çiftçilerimize alternatif ürün sunmak ve ekonomik olarak çiftçilerin kullanımını sağlamak amacıyla ‘’Doğal Çiçek Soğanlı Bitkilerini Geliştirme Projesi’’ kapsamında; Eldivan İlçesinde 2 çiftçimiz ile toplamda 4000 adet Sternbergia lutea, 3000 adet Lilium candidum Ilgaz ilçesinde bir çiftçimiz ile 1000 adet Sternbergia lutea, 1000 adet Lilium candidum olmak üzere toplamda 9000 adet doğal çiçek soğanları ile yapılan demonstrasyon çalışmaları sonucunda Sternbergia lutea hasatları tamamlanmıştır. Lilium candidum gelişimleri iyi durumdadır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

NADAS ALANLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ PROJESİ

Bakanlığımız Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünce 9 ilde başlatılan nadas alanlarının etkin bir şekilde tarımsal üretimde kullandırılmasına ve arz açığı olan bitkisel ürünlerin üretimlerinin geliştirilmesine yönelik olarak yürütülen Bitkisel Üretimi Geliştirme Projesi kapsamında ilimizde çalışmalar başlatılmıştır.

108

Nadas Alanlarının Değerlendirilmesi Projesi kapsamında sözleşme yapılan 388 üreticiye 25.000 da alan için 500 ton arpa tohumu dağıtımına yapıldı. Projede ; 1.yıl arpa 2.yıl nohut 3.yıl arpa ekimi yaptırılacaktır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

KOYUN VE KEÇİLERDE VERİMLİLİĞİ ARTIRMA PROJESİ

Bütçesi Toplam Nereden Koç Çiftçi Yılı Destekleme Temin Sayısı Sayısı Genel Özel idare Özkaynak Tutarı (TL) Edildi 2018 80 17 33 130 72 195.000 Bursa

KOYUN VE KEÇİLERDE VERİMLİLİĞİ ARTTIRMA PROJESİ KAPSAMINDA 2018 YILINDA İLİMİZDE GERÇEKLEŞTİRİLEN KOÇ DAĞITIMI

“Bakanlığımızca desteklenen Koyun ve Keçilerde Verimliliği Artırma Projesini Çankırı Tarım ve Orman İl Müdürlüğü olarak 2009 yılından beri başarılı bir şekilde uygulamakta ve olumlu sonuçlar almaktayız. Uygulanan bu projemizle Çankırı ilinde, küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin üstün, verimli hayvanlar yetiştirmeleri hedeflenmektedir. Yetiştiricilerimize verilen iyi kalitedeki damızlık koçlar sayesinde sürülerdeki akrabalığın önüne geçilerek ıslah edilmiş ve sürüde kan tazeleme yoluyla verim artışı sağlanmıştır.

109

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

Dağıtımı yapılan Kıvırcık ırkı koçlarımızdan Atkaracalar İlçemizden 7 yetiştiricimize 9 adet, Bayramören İlçemizden 9 yetiştiricimize 15 adet, Çerkeş İlçemizden 21 yetiştiricimize 39 adet, Ilgaz İlçemizden 12 yetiştiricimize 28 adet ve Kurşunlu İlçemizden 23 yetiştiricimize 39 adet olmak üzere toplamda 72 yetiştiricimize kura usulü ile 130 baş koç teslim edilmiştir. Koyun ve Keçilerde Verimliliği Artırma Projesi, 2009 yılından itibaren Bakanlığımızca yürütülmektedir. Bu kapsamda 2009-2018 yılları arasında 604 yetiştiricimize 691 baş damızlık koç dağıtımı ve 24 adet Ankara tiftik keçisi dağıtımı yapılmış olup, bugüne kadarki proje tutarı 795.850 TL' dir. Bu yıl için koç alımına Bakanlığımızdan 120.000TL, İl Özel İdaresinden 25.500TL ve çiftçi katkısı 49.500 TL olmak üzere toplam 195.000 TL harcanmıştır. Projede çiftçilerimizin katkı oranı ise %25 dir.

TARIMSAL YAYIM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ DESTEKLEMELERİ

Danışman İşletme 2017 Yılı 2018 Yılı I. Dönem Kuruluş Sayısı Sayısı Ödenen Miktar Ödenen miktar 110 Arı Yetiştiricileri Birliği 2 100 70.000 38.000 T O P L A M 2 100 70.000 38.000

ÇİFTLİK MUHASEBE VERİ AĞI (ÇMVA) DESTEKLEMESİ

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA), tarım işletmelerinin muhasebe verilerinin toplanması amacıyla oluşturulan bir sistem olup bu sistem kullanılarak tarımsal işletmelerin ekonomik yapıları etkin olarak izlenmektedir. Sistemin faydaları şu üç başlıkta toplanabilir: • Tarımsal politikalar, • Çiftçinin işletmesinin ekonomik analizi, • Ulusal ve bölgesel kalkınma Her şeyden önce ÇMVA sistemi bir örneklem araştırmasına dayanmaktadır. Tarımsal işletmeler, Bakanlığımızın bildirdiği işletme tipleri ve ekonomik işletme büyüklüğüne göre belirlenmektedir.

İşletme sayısı İşletme başına destek Toplam destek Yılı (Adet) (TL) (TL) 2014 20 375,00 7,500,00 2015 26 425,00 11.050,00 2016 27 500,00 13.500,00 2017 29 600,00 17.400,00 2018 31 - -

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ÇEVRE AMAÇLI TARIM ARAZİLERİNİN KORUNMASI PROJESİ (ÇATAK)

Toprak ve su kalitesinin korunması, yanlış tarım uygulamaları nedeniyle meydana gelen olumsuz etkilerin azaltılması, halkın bilinçlendirilmesi, uygun tarım tekniklerinin kullanımının yaygınlaştırılması ve tarımda kârlılığın artırılması amacıyla, Türkiye genelinde 57 ilde uygulanan ÇATAK Projesi ilimizde de 2014 yılında uygulanmaya başlanmış olup yıllar itibarı ile çiftçi sayısı ve uygulama alanı artarak devam etmektedir. 2016 yılında 14.770 da olan uygulama alanı 2018 yılında ek olarak istenilen alanla birlikte 47.148 da belirlenmiştir. ÇATAK Projesi ile tarım arazilerinin korunması, kirlenmesinin önlenmesi ve muhafaza edilmesi amaçlanmaktadır. Bu projede yer alan uygulama kategorileri Kategori 1 (Anıza Ekim) 45 TL/Dekar Kategori 2 (Toprak ve su yapısının korunması ile erozyonun önlenmesi amacıyla yapılan uygulamalar) 60 TL/Dekar Kategori 3 (Çevre dostu tarım teknikleri ve kültürel uygulamalar ve birlikte uygulanması gereken uygulamalarla 111 birlikte gerçekleştirildiğinde) 135 TL/Dekar destekleme ödemesi verilmektedir. Bu destekler hibe sözleşmesi kapsamında 3 yıl boyunca yılda 1 defa ödenmektedir.

ÇATAK DESTEKLEMESİ

İŞLETME SAYISI DESTEKLENEN ALAN YILI DESTEKLEME MİKTARI (TL) (ADET) (DA) 2014 2 28,810 1.830,90 2015 36 5.703,222 635.887,81 2016 101 14.770,294 1.396.097,94 2017 260 35.627,337 2.734.714,43 2018 396 47.148,389 3.995.694,45

Kükürt Uygulması Jips Uygulması

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ

BİREYSEL SULAMA MAKİNE EKİPMAN DESTEKLEMESİ 2018 yılında İlimizde Bireysel Sulama, Makine ve Ekipmanlarının desteklenmesi programı kapsamında 2 Çiftçimiz Tarla içi Yağmurlama Sulama Makinesi alımı tamamlanmıştır. Proje bedeli 41.592,16.-TL olan Yatırımcıların hibeye esas mal alım tutarı 35.217,12.-TL olup, hibe tutarı 17.608,56.- olarak yatırımcılara ödemesi yapılmıştır.

TARIMA DAYALI EKONOMİK YATIRIMLAR

2018 YILI EKONOMİK YATIRIMLAR (12. Etap) PROJE LİSTESİ İl Proje Değerlendirme Komisyonunca değerlendirilmeye alınmış olup uygun bulunan 25 proje Bakanlık Merkez Değerlendirme Komisyonuna gönderilmiştir. Gönderilen projelerin tamamı Bakanlığımızca onaylanmıştır. 25 projenin toplam bedeli 4.607.807 TL (KDV Hariç ) olup yatırımların gerçekleşmesinden sonra 2.303.904 TL. hibe desteği ödemesi yapılacaktır. 25 yatırımcının, 23 tanesi ile sözleşme imzalamıştır. 15 Yatırımcının Projeleri tamamlanmış olup, toplam 943.476,51 TL ödenmiştir. Kalan yatırımcılar projelerini son bitim tarihleri olan 31.05.2019 tarihine kadar projelerini tamamlayacaklardır.

GENÇ ÇİFTÇİ PROJELERİNİN DESTEKLENMESİ 112 05.04.2016 tarih ve 29675 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2016/16) gereği Genç Çiftçi Desteklemesi 13.04.2016 tarihinde başlamış ve 2018 yılı sonunda projeler tamamlanmıştır.

2018 SIĞIR TESİSİ KOYUN MANDA ARICILIK TOPLAM MANTAR BİRKİLER BAĞCILIK BAĞCILIK ÖRTÜALTI ÖRTÜALTI BÜYÜKBAŞ BÜYÜKBAŞ BÜYÜKBAŞ KÜÇÜKBAŞ KÜÇÜKBAŞ VE ÜZÜMZÜ

TOPLAM 12 77 34 15 1 16 1 156

Genç Çiftçi Projesi Kapsamında 2016-2017-2018 yılları için toplam 455 çiftçimize 13.645.800,00 TL hibe ödemesi gerçekleştirilmiştir.

PROJE YILI PROJE SAYISI PROJE TUTARI

2016 148 4.435.800,00 2017 151 4.530.000,00 2018 156 4.680.000,00 TOPLAM 455 13.645.800,00

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

113

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

114 DESTEKLEMELER

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

ÇİFTÇİLERE - YETİŞTİRİCİLERE YAPILAN DESTEKLER

Tarım ve Orman Bakanlığımızca Çankırı genelinde 10.000 çiftçiye 2018 Yılında 54,6 Milyon TL hibe destekleme yapılmıştır.

DESTEKLEME TÜRÜ 2017 YILI 2018 YILI Mazot- Kimyevi Gübre Desteği 12.865.003,54 16.157.726,31 Sertifikalı Tohumluk Kullanım Desteklemesi 944.660,81 984.637,17 Yem Bitkileri Desteklemesi 738.685,11 2.428.997,27 Yağlık Prim uygulamaları 43.316,60 46.993,80 Yurtiçi Sertifikalı Tohum Üretim Desteklemesi 49.125,00 40.000,00 Hububat Fark Desteklemesi 8.049.147,86 8.342.690,84 Çevre amaçlı tarım arazi. Kor. Projesi (Çatak) 2.866.987,32 3.995.694,44 Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (Çmva) Destek. 17.400,00 * Küçük Aile İşletmeleri Desteklemeleri 409,10 532,90 Kırsal Kalk. Eko. Yatırımlar+Genç Çiftçi desteği 4.530.000,00 4.680.000,00 Kırsal Kalk. Makine Ekip. Sulama Desteği 65.740,74 35.217,12 İl Özel İdare 1.169.527,47 1.295.554,56 Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Destek. 70.000,00 38.000,00 115 Su Ürünleri Ürün Desteği 20.000,00 * Hayvan Hastalıkları Tazminat Desteği 591.404,16 714.868,63 Arıcılık Desteği 398.280,00 370.320,00 Çiğ Süt Desteği 187.997,96 553.543,11 Düve Alım Desteği 158.100,00 * Anaç Manda Desteği 120.750,00 138.750,00 Buzağı Desteklemesi 23.564.700,00 10.767.100,00 Tiftik Üretiminin Desteklenmesi 31.779,00 31.185,00 Anaç Koyun-Keçi Desteklemesi 1.753.600,00 1.944.600,00 Besilik Erkek Sığır Desteklemesi 0 303.500,00 Hay.Gen Kay. Koruma K.baş (Akkaraman) 1.200.780,00 1.134.530,00 Hay.Gen Kay. Koruma B.baş (Yerli Kara) 85.800,00 88.800,00 Sürü Yöneticisi İstih. Destek. 430.000,00 420.000,00 Malak Desteği 122.150,00 102.550,00 Damızlık/Ana Arı Desteklemesi 780,00 6.585,00 T O P L A M 60.076.124,67 54.622.376,15 *2018 yılı destekleme ödemeleri devam etmektedir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

116

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

117 İLÇELERİMİZ

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

118 ATKARACALAR

İl Merkezinin Kuzey Batısında olup Çankırı ya 105 km mesafededir. Kuzeyinde Melan Çayı, Kocadağ, güneyinde Dumanlı dağı ve Orta İlçesi, Batısında Çerkeş ve doğusunda da Kurşunlu ilçeleri yer almaktadır. İlçeye bağlı 9 köy ve 1 belde olmak üzere toplam 20 yerleşim yeri vardır. İlçe’nin toplam nüfusu 2018 nüfus sayımına göre 7.213 dir. İlçe halkının geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçe de bulunan "HOŞ İSLAMLAR" Türbesi ve ziyaretgâhı ile Ilıpınar köyündeki "ASKER BALIKLAR" diye bilinen balıklı göl, çevre il ve ilçelerden gele ziyaretçilerin akınına uğramaktadır. İlçeye bağlı Kükürt köyünde bulunan kükürtlü su şifalı olarak bilinir. Yaz aylarında Hüyük köyündeki orman, melan çayı ve dumanlıdaki yaylalar mesire yeri olarak kullanılmaktadır.

ASKER BALIKLAR

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

119 ARAZİ DAĞILIMI

Yüzölçümü 36.300 Ha olan Atkaracalar İlçemiz de toplam alanın % 53,7 si tarım alanı olarak kullanılmakta olup, 2018 yılında tarım alanının 63,77’si Tahıl üretimi ve 32,2’si nadas olarak değerlendirilmiştir. Görüldüğü gibi ilçe de Buğday ve arpa üretimi yaygındır.

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 36.300 19.508 2.146 3.256 11.390

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 5.208 . MANDA 24 TOPLAM 5.232

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 3.212 KEÇİ 8 TOPLAM 2.320

KANATLI 643.320

ARILI KOVAN 930 HOŞİSLAMLAR

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

120 BAYRAMÖREN

Çankırı’nın kuzeybatı kesiminde yer alan ilçe 33400 ha alan sahip olup, İl merkezine uzaklığı 107 km dir. İlçeye bağlı 27 köy mevcuttur. İlçenin geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Nüfusu 4.258 kişidir. Bayramören doğa aktivitelerinin gerçekleştirildiği önemli bir merkezdir. Bu faaliyetlerin başında her yıl düzenlenen Uluslararası Yamaç Paraşütü Mesafe Yarışları gelmektedir. İlçe sınırlarından geçen Melan çayının oluşturduğu dar vadi amatör balıkçıların ve doğa sporu meraklıların vazgeçilmez BAYRAMÖREN KÖPRÜSÜ adreslerindendir. Ayrıca melan çayı üzerinde bulunan ahşap Bayramören köprüsü turistlerin ilgisini çeken önemli bir ziyaret yeridir. İlçeye 30 km uzaklıkta bulunan Külocağı Kanyonu ve Yaylaları yaz aylarının vazgeçilmez gezi ve mesire alanlarıdır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

121 ARAZİ DAĞILIMI

Bakanlığımız kaynaklı Büyükbaş hayvancılıkta “Yerli Gen Kaynaklarının Korunması Projesi” kapsamında Bayramören İlçesinde 2011 yılında başlayan destekleme ödemelerinde 2018 yılı içerisinde 15 işletmede 148 yerli kara hayvan için yetiştiricilerimize toplam 88.800,00 TL destekleme ödemesi yapılmıştır.

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 33.400 4.870 23.155 336 5.039

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 3.494 MANDA 5 TOPLAM 3.499

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 3.321 KEÇİ 547 TOPLAM 3.868

KANATLI 5.529

ARILI KOVAN 1.550

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 ÇERKEŞ

122

Doğu Karadeniz Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi illerini İstanbul’a bağlayan E-80 karayolu üzerinde kurulmuş olan Çerkeş İlçesinin doğusunda Atkaracalar, batısında Eskipazar ve Gerede, kuzeyinde Ovacık, güneyinde Kızılcahamam ilçeleriyle çevrilidir. İlçeye Bağlı 1 Belde ve 51 köy mevcuttur. İlçenin 2018 sayımına göre nüfusu 18.694 dür. Aytaç Et Entegre Tesisleri ve Filiz Grup Kombine Hayvancılık İşletmesiyle gelişen hayvancılık son yıllarda kanatlı sektöründe de büyük atılım yapmıştır. İlçe merkezindeki Piri Sani hazretleri türbesi inanç turizmi açısından bölgede önemli bir yere sahiptir. Ayrıca İlçenin kuzeyindeki melan çayı ile içerisinden geçen Uluçay ve Güneyindeki Işık Dağı gezi ve mesire alanlarıyla ünlüdür. Ankara yolu üzerindeki Akhasan Barajı doğal güzellikleriyle tatilcileri büyülemektedir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

123

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 98.400 27.615 38.415 13.107 19.263

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 35.264 MANDA 140 TOPLAM 35.404

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 9.350 KEÇİ 550 TOPLAM 9.900

KANATLI 643.492

ARILI KOVAN 13.000 FİŞEKALİ KONAĞI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 ELDİVAN

124

Çankırı'ya 18 kilometre uzaklıkta, kuzeyinde Korgun, doğusunda Çankırı, güneyinde Ankara ve batısında Şabanözü ile çevrilidir. İlçeye bağlı 16 köy yerleşimi mevcuttur. İlçenin 2018 sayımına göre nüfusu 7.588’dir. Orman alanları ve göletleriyle tanınan Eldivan ilçesi çok güzel gezi ve mesire alanlarına sahiptir. Ayrıca İlçeye 11 km uzaklıkta bulunan Seydiköy köyünde Hacı Muradı Veli türbesi ve Camii bulunmaktadır. Çevre il ve ilçelerden ziyaretçilerin akınına uğrayan bu türbe İlçenin ve Çankırı ilinin en önemli inanç turizm merkezidir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

125 İlçe halkının başlıca geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Adına festivaller düzenlenen Kirazı ile meşhur bir ilçemizdir.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 35.500 17.300 4.401 6.700 7.099

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 3.300 TOPLAM 3.300

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 5.406 KEÇİ 3.332 TOPLAM 3.738

KANATLI 307.066

ARILI KOVAN 2.850 GÖLEZKAYI KÖYÜ DUT AĞACI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 ILGAZ

126

Ilgaz İlçesi, Merkez İlçenin 50 km kuzeyinde Ilgaz Dağları'nın güneyinde, Çankırı Kastamonu ile Gerede- Samsun Devlet Karayolları kavşağına 3 km mesafede bulunmaktadır. İlçenin kuzeyinde Araç, doğusunda Tosya, batısında Kurşunlu, güneyinde ise Korgun ilçeleri bulunur. İlçeye Bağlı 75 köy mevcut olup İlçenin nüfusu 14.891’dir. İlçenin güneyinde bulunan Devrez Çayı vadisinde Çeltik üretilmektedir. Flora bakımından zengin olduğundan ilçede Arıcılık gelişmiştir. Ilgaz Dağında Doruk Otel, Yıldız Tepe ve Kırkpınar Yaylası gibi kışın Kayak Turizmine yazın ise Trekking vb. spor faaliyetlerine uygun dinlence mekânları mevcuttur.

İNDAĞI MEZARLARI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

127 Kadınçayırı mesire yerinde kurulan tesisler uzun yıllar Spor Turizmine hizmet verebilecek kapasitededir. İnköy de bulunan Kaya Mezarları da yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 78.400 15.342 48.118 5.809 9.061

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 10.103 MANDA 47 TOPLAM 10.150

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 8.496 KEÇİ 3.343 TOPLAM 11.839

KANATLI 2.705

ARILI KOVAN 7.090 ILGAZ DERBENT ŞEHİTLİĞİ

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

128 KIZILIRMAK

Çankırı şehir merkezine 56 km uzaklıkta olan Kızılırmak İlçesi adını İlçe den geçen Kızılırmak ırmağından almıştır. Kuzeyin de Çankırı il merkezi, batısında Sulakyurt, güneyinde Sungurlu, doğusunda ise Bayat ilçeleriyle çevrilidir. İlçeye bağlı 26 köy bulunmaktadır. İlçenin toplam nüfusu 8.220 dir. İlçenin geçim kaynağı tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçeye ismini veren Kızılırmak ırmağı ilçeye ayrı bir zenginlik kazandırmıştır. Irmak kenarlarında mesire yerleri mevcuttur. Kızılırmak boyunca geniş alanlarda Çeltik üretimi yapılmaktadır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

129 Ayrıca Amatör balıkçılıkta oldukça yaygındır. Irmaktan uzaklaştıkça çeltik tarlaları yerini Buğday üretimi yapılan alanlara bırakır. Nadas alanlarında ise yaygın olarak Kavun üretimi yapılmaktadır. İlçenin ekonomisi Çeltik, Buğday ve Kavuna dayanır. İlçede her yıl kavun festivali düzenlenmektedir.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) TOPLAM 43.400 27.392 100 13.374 2.534

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 12.600 MANDA 880 TOPLAM 13.480 KÜÇÜKBAŞ KOYUN 9.915 KEÇİ 985 TOPLAM 10.900 KANATLI 11.230 ARILI KOVAN 1.240

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

KORGUN

130

1954’de Belediye, 1991’de İlçe olan Korgun İlçesinin doğusunda Çankırı, kuzeyinde Ilgaz, batısında Kurşunlu, güneyinde ise Eldivan ve Şabanözü İlçeleri yer almaktadır. Korgun İlçesine Bağlı 12 köy bulunmakta olup, toplam nüfusu 5.666’dir. İl’e olan uzaklığı 20 km dir. İlçede kurulu Korgun Organize Sanayi Bölgesi çevre il ve ilçelerden çoğu kişiye istihdam olanağı sağlamaktadır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

131 Çankırı valiliğince düzenlemesi yapılan Alpsarı Göleti gezi ve mesire alanları yaz kış herkese hizmet vermektedir Yaylalarında küçükbaş ve Büyükbaş Hayvancılık yapılan İlçede son yıllarda kanatlı sektörüne yapılan yatırımlarda dikkat çekicidir.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) TOPLAM 55.700 13.708 10.382 7.574 24.036

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 8.912 TOPLAM 8.912 KÜÇÜKBAŞ KOYUN 2.877 KEÇİ 1.130 TOPLAM 4.007 KANATLI 54.750 ARILI KOVAN 2.030

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

132 KURŞUNLU

Kuzeyi Bayramören ve Kastamonu, doğusu Ilgaz ve Korgun, güneyi Şabanözü ve Orta ile batısı yine Orta ile Atkaracalar ilçeleriyle çevrili olan Kurşunlu'nun Çankırı'ya olan uzaklığı 80 kilometredir. İlçeye 27 köy bağlı olup toplam nüfusu 10.307 ’dir. İlçe E-80 karayolu üzerinde olup, Şifa arayanların uğrak yeri olan Çavundur Termal Kaplıcaları Kurşunlu ya 10 km uzaklıktadır. Halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olmasına rağmen bittiğinde dünyanın sayılı fabrikalarından biri olacak olan seramik fabrikası da ilçenin geçim kaynakları arasına girecektir. İlçede bulunan çayır mera alanlarının toplam araziye olan oranının yüksek olması hayvancılığın gelişimine olumlu katkıda bulunmaktadır. İlçenin doğal florasının zenginliği arıcılığın yaygınlaşmasında etkili olmuştur.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

133

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 47.600 11.310 3.674 14.327 18.289

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 11.165 MANDA 92 TOPLAM 12.367

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 7.350 KEÇİ 449 TOPLAM 7.829

KANATLI 255.645

ARILI KOVAN 6.855

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 ORTA

134

Orta İlçesinin kuzeyinde Çerkeş, Atkaracalar, Doğusunda Kurşunlu, güneyinde Şabanözü batısında Çerkeş Kızılcahamam ilçeleri vardır. İlçenin Çankırı'ya olan uzaklığı 70 kilometredir. İlçeye bağlı 1 Belde ve 25 köy mevcuttur. Köyleriyle birlikte nüfusu 20.439’tür. Sakaeli köyünde bulunan gelin kayaları denilen peri bacaları ve Hüyük köyünde İl Turizm Müdürlüğü’nce koruma altına alınan yer altı şehri gezilmeye değer güzelliklerdendir. Halkın temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olup, en önemli su kaynağı Güldürcek barajıdır. Çankırı İl Merkezinin su ihtiyacının büyük bir bölümü buradan karşılanmaktadır.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

135 İlçede bulunan çayır mera alanlarının fazla olması hayvancılığın gelişimine olumlu katkıda bulunmaktadır.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 54.300 19.844 3.217 23.035 8.204

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 17.230 MANDA 270 TOPLAM 25.230

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 8.100 KEÇİ 340 TOPLAM 8.440

KANATLI 17.813

ARILI KOVAN 2.683 SAKAELİ GELİN KAYALARI

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

136 ŞABANÖZÜ

Çankırı'ya 44 kilometre uzaklıkta bulunan Şabanözü, Orta, Kurşunlu, Korgun, Eldivan ve Ankara’ ya bağlı Kalecik ilçeleri ile komşudur. İlçeye 18 köy bağlı olup, toplam nüfusu 10.560’dır. İlçe her yıl yapılan Geleneksel Kültür - Sanat ve Güreş Festivali ile ün yapmıştır. İlçede faaliyet gösteren organize Sanayi Bölgesinde çok sayıda işçi istihdam edilmektedir. Şabanözü’nde faaliyet gösteren 4 adet sulama amaçlı gölet, aynı zamanda amatör balıkçılık ve mesire yeri olarak da değerlendirilmektedir. İlçe Halkının Yağmur duasına çıktığı Paşa Sultan Türbesi İlçenin inanç turizmine de hizmet etmektedir.

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

137 İlçenin önde gelen geçim kaynağı tahıl üretimidir. Az miktarda da sebze üreticisi ürünlerini yol kenarlarında kurulan tezgâhlarda pazarlamaktadır.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 60.400 22.184 16.629 8.315 13.272

HAYVAN VARLIĞI PAŞA SULTAN TÜRBESİ BÜYÜKBAŞ SIĞIR 12.120 MANDA 29 TOPLAM 12.149

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 4.107 KEÇİ 1.570 TOPLAM 5.677

KANATLI 140.760

ARILI KOVAN 2.755

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018 YAPRAKLI 138

1955 yılında belediye olan Yapraklı, 1958 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur. İlçenin doğusunda Bayat, kuzeydoğusunda Tosya, kuzeybatısında Ilgaz, güneybatısında Çankırı Merkez İlçesi bulunur. Yapraklı dağının eteklerinde kurulmuş İlçeye 38 köy bağlı olup, toplam nüfusu 8.981’ dır. Çankırı İline uzaklığı 29 km dir. Yapraklı ve Karakaya dağlarındaki mesire yerleri yaz boyu ilçe halkı için dinlence ve piknik alanlarını oluşturur. Şeyh Osman köyünde bulunan Şeyh Osman ve Akyazı köyündeki Benli Muhittin hazretleri türbeleri ile Karacaözü köyünde bulunan tahmini 500 yaşında olduğu bilinen tarihi meşe ağacı çokça ziyaret edilen yerlerdir. Halkın geçim kaynağı Tarım ve Hayvancılığa dayalıdır. İlçenin kuzeyindeki yapraklı dağında bulunan büyük yayla ve küçük yaylada hayvancılık yapılmaktadır. Karadeniz geçit iklimine sahip olan ilçede arazi parçalı olsa da hububat üretimi yapılmakta olup, İlçe sınırlarında

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

139 bulunan çay kenarlarındaki dar vadiler de sebzecilik ve meyvecilik yapılır. Bitki örtüsündeki flora zenginliği sayesinde İlçede kaliteli bal üretimi yapılmaktadır.

ARAZİ DAĞILIMI

YÜZÖLÇÜMÜ TARIM ALANI ORMAN ÇAYIR VE MER’A TAR. DIŞI ARAZİ ALAN (Ha) (Ha) (Ha) (Ha) (Ha)

TOPLAM 71.900 20.042 33.688 5.540 12.630

HAYVAN VARLIĞI

BÜYÜKBAŞ SIĞIR 5.503 MANDA 30 TOPLAM 5.533

KÜÇÜKBAŞ KOYUN 4.177 KEÇİ 2.488 TOPLAM 6.665

KANATLI 218.447

ARLI KOVAN 5.567 ŞEYH OSMAN TÜRBESİ

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

140

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞMA RAPORU ∕ 2018

141

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ

ÇANKIRI İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ