De Mineralogische Belangstelling Van Ondergronders in De Limburgse Mijnindustrie

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

De Mineralogische Belangstelling Van Ondergronders in De Limburgse Mijnindustrie De mineralogische belangstelling van ondergronders in de Limburgse mijnindustrie Hans Bongaerts H. Bongaerts, Rector van de Boornlaan 13, 6061 AN Posterholt Opgedragen aan mijn oom Jan Cloudt (1919 -1977), die ruim 25 jaar als houwer op Staatsmijn Maurits heeft gewerkt. Hoewel de Limburgse mijnsluitingen nu ongeveer 25 jaar achter ons liggen, kan nog altijd mineralogisch veld• werk in het Boven-Carboon worden gedaan. Dat daarbij goede vondsten mogelijk zijn, werd onlangs toege• licht door Bongaerts (1999). Uiteraard kwamen mijnwerkers tijdens hun werk ook heel wat interessante mineralen tegen; slechts enkelen hebben destijds daadwerkelijk verzameld en een collectie aangelegd. Werd door de auteur in een aantal voorgaande publicaties de mineralogie van het Carboon beschreven, in dit artikel worden voorbeelden gegeven van mineralen die mijnwerkers verzameld hebben en wordt een mijn- bouw-historische schets gegeven van de steenkoolmijn waar het betreffende mineraal gevonden is. Het mijnbedrijf en Duitse investeerders viel het besluit prof. dr. W.J. Jongmans een internatio• een groot deel van de steenkoolvoor- naal befaamde organisatie. Onder Zuid-Limburg heeft van het einde van raad voor de Nederlandse staat te Jongmans werden in 1927 en 1935 te de 19de eeuw tot in de jaren zeventig reserveren. Belangrijkste promotor Heerlen de eerste twee Carboon-con- van de 20ste eeuw een uitgebreide hiervan was ir. C. Lely (1854-1927), die gressen georganiseerd. steenkoolmijnbouw gekend. Uit histo• vooral bekend is geworden door In de loop der tijd vonden diverse rische bronnen is vast komen te staan waterstaatkundige werken. Zijn bijdra• organisatorische veranderingen plaats dat kleinschalige winning al honderden ge tot de ontwikkeling van de en werd het Geologisch Bureau een jaren eerder plaatsvond. Het centrum Limburgse mijnindustrie is eveneens onderdeel van de Rijks Geologische hiervan lag rond Kerkrade, terwijl het groot geweest. De oprichting van Dienst. Het is mede door de mijnbouw mijnbouwgebied zich in oostelijke rich• Staatsmijnen vond in 1902 plaats, dat in Nederland een belangrijke ting verder uitstrekte naar waarna in relatief korte tijd de mijnen Carboon-collectie is opgebouwd die Herzogenrath en het dal van de Worm. Wilhelmina, Emma, Hendrik en Maurits met name tijdens de hoogtijdagen van In het begin van de 19de eeuw, direct werden aangelegd en in productie de steenkoolwinning bijeen is na de Franse Tijd, was in Kerkrade de gebracht. De aanleg van de steenkool• gebracht, tussen 1930 en 1960. Domaniale mijn in exploitatie.Ten zui• mijnen werd door de overwegend In 1952 werd op grootse wijze het 50- den van de Domaniale bestonden nog agrarische bevolking met de nodige jarig jubileum van Staatsmijnen de particuliere concessies Neu Prick en scepsis bekeken; zij zagen hun omge• gevierd, het jaar waarin het Beatrix- Bleijerheide. ving binnen zeer korte tijd veranderen project gestart werd. De Neu Prick is buiten de kleine kring in een zwaar geïndustrialiseerd gebied. De Beatrix had tot doel: ontsluiting van van mijnbouw-historisch geïnteres• het steenkoolveld ten oosten van seerden een nogal onbekende mijn die Nederland had vrijwel geen mijnbouw- Roermond. Dit zou drastisch ingrijpen echter op bepaalde momenten een historie; kennis kwam in beginsel door in de economie en het sociale leven in grotere opbrengst had dan de het aantrekken van mijnbouwkundigen Midden-Limburg. De technische moei• Domaniale. In 1904 deed zich een uit het buitenland. Mede door het lijkheden waren hier groter dan in waterdoorbraak voor die de gehele 270 stichten van eigen opleidingsinstituten, m-verdieping onbereikbaar maakte. De staatstoezicht op de mijnen en een watertoevoer was zo groot dat de mijn goede regelgeving bereikten de gesloten moest worden. De concessie Limburgse mijnen al snel een moderne werd later aangesloten bij die van de en veilige status. In 1958 bedroeg het Domaniale; steenkool is echter nooit aantal werknemers een kleine 60.000. meer ontgonnen. Maar liefst 70% van de bevolking in de Tot ver in de 19de eeuw bestond de mijnstreek was indirect of direct afhan• Limburgse mijnbouw alleen uit de ont• kelijk van de mijnbouw. ginning van bovengenoemde steen• Uiteindelijk groeide het dorp Heerlen koolvelden. Wel werden op vele plaat• uit tot de belangrijkste 'mijnstad'; dit sen boringen verricht waarvan de vanwege het feit dat behalve de meeste door gebrek aan technische Oranje-Nassau-mijnen een aantal kennis op een mislukking uitliepen. belangrijke organisaties, waaronder De ommekeer kwam eind 19de eeuw het hoofdkantoor van Staatsmijnen en toen enkele boringen succesvol verlie• een afdeling van de Rijksopsporing pen, en de Oranje Nassau I t/m IV, van Delfstoffen in Nederland Afb. 1. Houwer met afbouwhamer. Tekening Willem-Sophia, Laura en Julia aange• (Geologisch Bureau) hier gevestigd Charles Eyck (1951). Uit: B. Bekman, De boom legd werden. waren. Dit bureau werd met name en zijn vruchten (jubileumuitgave 50 jaar Door de grote toeloop van Belgische door het wetenschappelijke werk van Staatsmijnen). Grondboor & Hamer nr. 6 2000 137 aardgas maakte de situatie voor de de mineraalsoorten. Pyriet werd door mijnbouw alleen maar slechter. In 1965 sommigen 'koeljoöd' (mijngoud) verscheen de Eerste Mijnnota waarin genoemd (pers. meded. H.L. de sluiting van alle Limburgse mijnze- Schlechtriem). tels geregeld is. Mijnwerkers herkenden niet alleen in• De aanleg van Staatsmijn Beatrix was teressante en bijzondere mineralen, inmiddels gestopt; de twee ruim 700 maar verzamelden deze soms ook. Het meter diepe schachten (middenin een was vaak problematisch om onder• uitgestrekt natuurgebied dat nu de sta• gronds te verzamelen en de stukken tus 'Nationaal Park' heeft!) zijn afgeslo• naar boven te brengen, zodat deze col• ten met deksels. In Zuid-Limburg zijn lecties meestal beperkt van omvang alle schachten definitief afgesloten zijn. door betonnen proppen en vullingen Al in 1932, de laatst aangelegde mijnen van beton, leem of puin. zijn dan enkele jaren in productie, ver• In 1974 was de mijnsluiting een feit; de scheen er een artikel van Jongmans laatste wagens steenkool werden uit waarin mineralen uit de Domaniale en de Oranje Nassau I en Julia gehaald. Julia worden genoemd en afgebeeld. Afb. 2a. Ankeriet. Reg. nr 1905. Domaniale De meeste particuliere mijnen verleg• Het artikel is opgenomen in een uitga• mijn. den hun werkterrein naar andere tak• ve van de Heerlense VVV en geeft een ken van industrie. Staatsmijnen hield overzicht van de collectie van het zich al ruim vóór de Tweede Geologisch Bureau. Wereldoorlog uitvoerig bezig met Met name ondergronders die enige onderzoek en fabricage van chemische kennis van geologie hadden, merkten stoffen die als nevenproducten uit tijdens hun werk wel eens bijzondere steenkool verkregen werden. Uit deze mineralen of fossielen op. In 1949 activiteiten ontstond de huidige DSM werd in het bedrijfstijdschrift (Dutch State Mines). 'Steenkool' zelfs melding gemaakt van De enorme gangenstelsels met al het een ondergronds locomotief-machinist achtergelaten materiaal (pompen, lei• op Staatsmijn Wilhelmina die op deze dingen, locomotieven etc.) zijn vol wijze een collectie mineralen en fossie• water gelopen of dichtgedrukt. len heeft aangelegd. De collectie werd Bovengronds zijn nagenoeg alle indu• o.a. in Dordrecht en Sliedrecht geëxpo• striële gebouwen gesloopt, en hebben seerd. Een jaar later publiceerde ingrijpende landschappelijke en ste• Kimpe in hetzelfde tijdschrift een arti• denbouwkundige activiteiten plaatsge• kel dat in eerste plaats bedoeld was vonden, waardoor er nog maar weinig om het mijnpersoneel wat meer uitleg herinnert aan het mijnbouwverleden. te geven over de mineralen die men in Voor uitvoerige mijnbouw-historische de mijnen kon aantreffen (Kimpe 1950). Afb. 2b. Sfaleriet f donkere aggregaten) op overzichten wordt verwezen naar In de jaren vijftig ontstonden de eer• kwarts. Reg. nr 1907. Domaniale mijn. Raedts (1973) en Engelen (1989), beide ste Limburgse geologische verenigin• genoemde auteurs hebben talrijke gen. Daarbij hebben diverse medewer• andere publicaties over de Limburgse kers van de mijnen een belangrijke mijnbouw op hun naam staan. aandeel gehad in hun oprichting en Een uitvoerig wetenschappelijk onder• ontplooiing. zoek van de mijnsluitingen en de daar• Hoewel het een fossiel betreft mag de mee samenhangende processen geeft unieke vondst van J. Vranken uit Echt, Messing (1988).Tussen 1945 en 1956 is die als mijnwerker op Staatsmijn door de gezamenlijke steenkoolmijnen Maurits werkte, niet onvermeld blijven. het bedrijfstijdschrift 'Steenkool' uitge• In 1963 ontdekte hij tijdens zijn werk geven; dit geeft een goed beeld over een klein fragment van een insecten• wonen en werken rondom de mijnen. vleugel. Nadat de vondst verder uitge- prepareerd was, bleek het hier te gaan Mijnpersoneel en mineralen om een nagenoeg complete rechter voor- en achtervleugel van een libel. Door de mijnbouw is het Westfalien Deze libellensoort was onbekend en (Boven-Carboon) in dit deel van heeft de naam van zijn ontdekker Limburg goed bekend.Tijdens de pro• gekregen: Breyeria vrankeni. Deze ductieve periode werd intensief vondst werd door de vinder aan het paleontologisch, en in mindere mate Geologisch Bureau geschonken (reg. Afb. 3. Sfaleriet pijl wijst naar bolvormig sfa- mineralogisch, onderzoek verricht. Dit nr 6374) en is zonder twijfel het fraaiste lerietaggregaat. Reg. nr 908. Willem-Sophia. blijkt uit talrijke publicaties en de eer• voorbeeld van carbonische fossiele der genoemde grote collecties
Recommended publications
  • Transformations of Trade Unionism Work Around the Globe: Historical Comparisons and Connections
    Transformations of Trade Unionism Work Around the Globe: Historical Comparisons and Connections Open Access Book Series of the International Institute of Social History (IISH) Most human beings work, and growing numbers are exposed to labour markets. These markets are increasingly globally competitive and cause both capital and labour to move around the world. In search of the cheapest labour, industries and service-based enterprises move from West to East and South, but also, for example, westwards from China’s east coast. People move from areas with few employment opportunities to urban and industrial hubs, both between and within continents. However, labour relations have been shifting already for centuries, labour migrations go back far in time, and changing labour relations cannot be comprehended without history. Therefore, understanding these developments and their consequences in the world of work and labour relations requires sound historical research, based on the experiences of diffferent groups of workers in diffferent parts of the world at diffferent moments in time, throughout human history. The research and publications department of the International Institute of Social History (IISH) has taken on a leading role in research and publishing on the global history of labour relations. In the context of Global Labour History, three central research questions have been defijined: (1) What labour relations have emerged in parallel with the rise and advance of market economies? (2) How can their incidence (and consequently the transition from one labour relation to another) be explained, and are these worldwide transitions interlinked? (3) What are the social, economic, political, and cultural consequences of their changing incidence, and how do they relate to forms of individual and collective agency among workers? These three questions are interconnected in time, but also in space.
    [Show full text]
  • Leven En Werken in De Mijnindustrie in Limburg Inleiding Voor De Docent
    Leven en werken in de mijnindustrie in Limburg N. Zijlstra, [email protected] Jacques Vriens, Tien torens diep, Houten 2004 Jos Venner, Canon van Limburg, Venlo 2009 Jacques van de Boogaard ea., Weet je nog, koempel?, 19 delen, Zwolle 2003 Loek Kreukels, Kolen en Kompels, Amsterdam/Brussel ,1986 Tien Torens Diep, televisieserie van de AVRO/ ZAPP Jacques Giele (red),Een kwaad leven, deel 2 Maastricht, Nijmegen 1981 Website Canon van Limburg: http://www.canonvanlimburg.nl Website over de mijnen met veel artikelen en fotomateriaal: http://www.demijnen.nl Website met mijnwerkersinterviews online: http://www.demijnen.nl/educatie Lesbrieven en smartboardmaterialen: http://www.demijnen.nl/educatie Meer info: Ik word mijnwerker: Harrie Schlechtriem, Continium: http://www.demijnen.nl/sjablonen/demijnen/pagina.asp?subsite=6&pagina=83 Tijdvak 8: de tijd van Burgers en Stoommachines (1800 - 1900) Burgers staan voor de ontwikkeling staatsburgerschap en kiesrecht en stoommachines voor de industrialisatie die in dit tijdvak een belangrijke rol speelden. confessionalisme democratisering emancipatiebeweging feminisme imperialisme industriële revolutie industriële samenleving liberalisme modern imperialisme nationalisme politieke stroming sociale kwestie socialisme Inleiding voor de docent Het thema "leven en werken in de mijnindustrie" past het beste bij tijdvak 8, de tijd van Burgers en Stoommachines. In 1899, juist voor het afsluiten van deze tijdvakperiode, werden de eerste steenkolen in Heerlen op industriële schaal naar boven gebracht. De ontwikkeling die de mijnindustrie in de twintigste eeuw -tijdvak 9 en 10- doormaakte, kan als Limburgs voorbeeld dienen voor de industrialisatie zoals beschreven in tijdvak 8. De lessen over "Leven en werken in de mijnindustrie" behandelen de volgende kenmerkende aspecten uit tijdvak 8: De vet gedrukte begrippen krijgen de meeste aandacht.
    [Show full text]
  • Dutch Coal Mining in the Papers
    Utrecht University 18-01-2020 Cultural History of Modern Europe Supervisor: Dr. Pim Huijnen Dutch Coal Mining in the Papers A 20TH CENTURY COMPARATIVE MEDIA STUDY KEVIN VAN WANROOIJ, 4196767 Abstract This thesis conducts a comparative media analysis, using the Telegraaf and Limburgsch Dagblad, of the Dutch coal mines during the twentieth century. This analysis focuses on three events: the opening of the mine Maurits in 1926, the oil-crises of the seventies, and the silver jubilee in 1990. The analysis focuses on the identity and import of the mines on a national and regional level. While all of the Netherlands was initially intent on creating a shared industrial identity during the early twentieth century, this quickly fell out of favor when the industry was no longer the main focus of the Dutch economy. Meanwhile, Limburg had changed into a mono-economy, with industry and coal mining serving a central role. The province thus incorporated these aspects in its regional identity. The Telegraaf continued to publish less on coal and the mines as the Dutch identity changed. The Netherlands forgot about what coal mining had meant for the country and destroyed most of the physical heritage. The closure left Limburg with an enormous trauma which influenced a victimized identity. For the Netherlands it was easier to let go of the industrial heritage as the country at large had not solely relied on it like its province Limburg. For Limburg the identity became so intertwined with the regional identity that the shock of the closure still resonates to this day. 1 Contents Abstract ........................................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Mijnbouw En Arbeidsmarkt in Nederlands-Limburg: Herkomst, Werving, Mobiliteit En Binding Van Mijnwerkers Tussen 1900 En 1965
    Mijnbouw en arbeidsmarkt in Nederlands-Limburg: Herkomst, werving, mobiliteit en binding van mijnwerkers tussen 1900 en 1965 Citation for published version (APA): Langeweg, S. (2011). Mijnbouw en arbeidsmarkt in Nederlands-Limburg: Herkomst, werving, mobiliteit en binding van mijnwerkers tussen 1900 en 1965. Uitgeverij Verloren. https://doi.org/10.26481/dis.20111215sl Document status and date: Published: 01/01/2011 DOI: 10.26481/dis.20111215sl Document Version: Publisher's PDF, also known as Version of record Please check the document version of this publication: • A submitted manuscript is the version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differences between the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact the author for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website. • The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review. • The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers. Link to publication General rights Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal.
    [Show full text]
  • Historie Nederlandse Steenkolenwinning
    12-2014 Lesbrief 2 Historie Nederlandse steenkolenwinning. Bij bodemvondsten in de omgeving van Romeinse villa’s in Zuid-Limburg zijn brokstukken steenkool gevonden. De Romeinen gebruikten klaarblijkelijk al steenkool om hun villa’s te verwarmen. De gevonden steenkool komt in ieder geval overeen met de magere kool die in het Wormdal aan de oppervlakte komt. Daarom ligt het voor de hand dat de Romeinen hun steenkool ook hier vandaan hebben gehaald. In tijden dat hout heel gemakkelijk te krijgen was, raakte steenkool uit de gratie. Alleen als steenkool dicht aan de oppervlakte lag en daardoor gemakkelijk te delven was, was het een goedkopere brandstof dan hout. Toen in middeleeuws Europa de houtvoorraad slonk werd het economisch interessanter om steenkool te gaan winnen. Begin met kolenwinning in Zuid-Limburg Steenkool werd al zeer lang gevonden in Zuid-Limburg. De eerste steenkool werd gewonnen in de buurt van de abdij van Rolduc in Kerkrade. Uit de geschiedenis van Rolduc, die is vastgelegd in de Annales Rodenses, blijkt dat vermoedelijk al rond de 11 de eeuw steenkool in dagbouw werd gewonnen in het dal van het riviertje de Worm, een zijrivier van de Roer. De Annales Rodenses zijn dagboeken van de abdij Kloosterrade (Rolduc), die gesticht werd in 1104. Steenkool in de wanden van het riviertje de Worm Kaart van concessies verleend in de 19de eeuw. In het begin van de 14de eeuw raakten de steenkolenlagen die aan de oppervlakte kwamen min of meer uitgeput, en moest men ondergronds verder. Dit gebeurde in zogenaamde stollenbouw, waarbij in de wand van een heuvel of een rivierdal horizontale mijngangen werden aangelegd.
    [Show full text]
  • Nederlands Limburg
    Sttt(lit~s en Doeurnenteil REGIONALE STUDIES WERKGELEGENHEID ·~"'·~\' ~~' \)·~).'• NEDERLANDS LIMBURG Voorwoord van de heer P. FINET Lid van de Hoge Autoriteit REGIONALE STUDIES WERKGELEGENHEID VERKENNING OMTRENT HET HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE PERSONEELSVRAAGSTUK VAN DE MIJNBOUW IN NEDERLANDSLIMBURG door DR. H.C. W. ROEMEN EN DRS. W. P. G. TOONEN van het Economisch-Technologisch Instituut in Limburg P.C. A. HoEN EN DRs. L. W. HAAS van de Provinciale Planologische Dienst in Limburg onder leiding van DR. J. WINSEMIUS van de Rijksdienst voor het Nationale Plan Luxemburg- december 1957 De grafieken van deze studie werden vervaardigd door de Planologische dienst provincie Limburg Met medewerking van nationale deskundigen heeft de Hoge Autoriteit nauwkeurige onderzoeken ingesteld naar de regionale werkgelegenheid. Daartoe heeft zij een groep "Regionale Studies Werkgelegenheid" in het leven geroepen waarvan het secretariaat wordt waargenomen door de Afdeling Arbeidsvraagstukken. Deze werkzaamheden zullen de gegevens leveren voor de oplossing van dikwijls inge­ wikkelde vraagstukken, die voortkomen uit de vervulling van de algemene taak van de Gemeenschap: bijdragen tot het uitbreiden en het waarborgen van de continuïteit van de werkgelegenheid. De gegevens betreffende de regionale arbeidsmarkten kunnen helpen bij het vaststellen van de maatregelen waardoor een normale werkgelegenheid kan worden gewaarborgd. In die gevallen, waarin de deskundigen de verzamelde gegevens voldoende betrouwbaar achtten, hebben zij aangegeven onder welke omstandigheden de regionale werkgelegenheid kan worden ontwikkeld. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I VOORWOORD De Hoge Autoriteit heeft dit jaar reeds twee regionale studies inzake de werkgelegenheid gepubliceerd, waarvan er een betrekking had op de gebieden Auvergne-Aquitanië in Frankrijk en de andere op de streek van Ligurië in Italië.
    [Show full text]
  • Index Geologie En Mijnbouw 05-2017 Linked File Year Vol No Ps Pe Authors Title Geolmijn 1934 V013 N009 1934 13 9 73 74 Officieel
    Index Geologie en Mijnbouw 05-2017 Linked file Year Vol No ps pe Authors Title GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 73 74 Officieele mededeelingen GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 74 78 A. Streckeisen Tektonik des Karpathenbogens GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 78 79 B. Antwoord De eerste bladen der geologische kaart van Java GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 79 79 Thorbecke Tinmijnen in de provincie Kwangsi GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 79 80 Productie Limburgsche Mijnen GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 80 80 Octrooirubriek GeolMijn_1934_V013_N009 1934 13 9 80 80 Ledenlijst GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 1 7 Gerth, H Het ontstaan van den Zuid-Atlantischen Oceaan en de theorie van Wegener GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 8 11 Umbgrove J.H.F Periodieke toestandsveranderingen in de aarde GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 12 13 Opleiding van jeugdige arbeiders GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 13 14 Gevoelige aardsluitingsbeveiliging bij pijlerverlichting GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 14 14 Octrooirubriek GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 15 15 Mijnbouw Maatschappij "Zuid-Bantam" GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 15 15 Productiecijfers GeolMijn_1940_V002_N001 1940 2 1 16 16 Personalia Mr. Dr. h. c. Dipl. Ing. W. A. J. M. van Waterschoot van der Gracht treedt of als GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 37 40 Inspecteur-Generaal der Mijnen, Ir. V. H. Ploem tot zijn opvolger benoemd W. A. J. M. Van GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 41 44 Waterschoot Professor Dr. G. A. F. Molengraaff 80 jaar De ontwikkeling der mechanische kolenreiniging in het bijzonder door drijven en GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 45 52 H. J. M. W. de Quartel bezinken GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 53 53 Octrooirubriek GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 53 53 Bauxietbedrijf op Bintam GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 54 54 Productiecijfers GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 55 55 Officieele Mededeelingen GeolMijn_1940_V002_N003 1940 2 3 55 55 Personalia GeolMijn_1940_V002_N004 1940 2 4 57 65 J.
    [Show full text]
  • Download PDF ( Final Version , 1Mb )
    NATUURHISTORISCH MAANDBLAD. OVER DEN OPBOUW VAN DE STEENKO- welke te Ham, Bocholtz, Banerheide, Overeys, LENLAGEN IN ZUID-LIMBURG EN HARE Winthagen (Vrouwenheide;, Schimmert, Kel- OVEREENSTEMMING MET DIE VAN DE mont en Geulle (Zuid-Limburg) zijn verricht. AANGRENZENDE BELGISCHE De groep kan beschouwd worden van boven af te sluiten, hetzij met een echt mariene schet- STEENKOLENBEKKENS. penbank, welke in boorgat V van de mijn door Laura gelegen is circa 55 Meter onder laag C. Blankevoort. XIV, dan wel met het lingula-bankjt vlak bo- In Zuid-Limburg is het productieve Boven- ven laag XII of ± 25 Meter boven laag XIV carboon over een dikte van rond 30ÜÜ Meter van evengenoemde Laura-boring (ook met de proefondervindelijk aangetoond en wel over boring Bocholtz gevonden), hetwelk aldus ge- legen is rond 80 Meter boven eerstgenoemde circa 1000 Meter door mijnbouw; het overige 1 gedeelte door diepboringen. schelpenbank of rond 400 Meter boven het De bovenste carboon-afzetting; in Zuid-Lim- mariene niveau, dat door mij als grensschei- burg is gevonden in een boorgat tusschen ding wordt aangenomen tusschen blok A en Raath en Etzenrade, gemeente Jabeek; de on- blok B. derste in een boorgat bij Gulpen, boven op Aangezien eerstgenoemde schelpenbank, wat de kolenkalk van V;,sé, welke bij Houthem op de ligging in het profiel aangaat, meer overeen- een diepte van rond 200 Meter onder den stemt met die, welke gelegen is boven laag beganen grond is gebleken aanwezig te zijn. D é s i r é e uit het Luiksche kolenbekken ot laag Genoemd circa 3000 Meter dik
    [Show full text]
  • LIMBURGER KOERIER VAN ZATERDAG 10 MEI 1941 De Eerste Verjaardag Ernstige En Waardige Houding Noodzakelijk
    96e Jaargang ** * Zaterdag 10 Mei 1941 - No 111 " 4 Blad *>li elken werfcdag Abonnementsprijs _£lln."-betaling ■At_vertentlepn3s. geheele oplage: I—4 regels. 7- »0m T P kwart f 2.73 franco p. '8 per week i uitsluitend bl) nlel-post- ■punta, elke fcestPii.ln 31 ■tenue. van plaatselijken aard ult- -t3 V ï' «s Ned Illustratie p. kwart -3 M>On ncasso' wordt berekend Voor bultei.l. ■slultend dagblad-uitgave resp en lt&ritr. Cment<;n vrage men prl,s b» de P°st- ■Reclames tusschen den deze z, Jn "la °e post goedkooper ■staatwerk et per extra -oan rechtstreeks besteld bil den uitgever ■berekend Bewusnumir.er Adver- Limburger ■tenues: zle desbetreffende Inz-en- V UITGEVERS-MIJ NEERLANDIA Koerier ■dlngen op welke de h : Plaatsvervanger: "°üld)tantoor Wolfstraat 17. MAASTRICHT Hoofdredacteur ■redenen te hunner Hugo van den Broeck. H. W. Goldschmitz, ■ai te geven worden ELEPOON-NUMMER 494) (3 lijnen) Maastricht. Dagblad-uitgave Grootste «plage in Limburg Maastricht. ■aan der advertentie .. Postcfteque- en Glrono 43241 WANTOREN. HEERLEN, Oranje Nassaustraat 6, Tel. 4841-4842 - KERKRADE, Kloosterraderstraat 1, Tel 2812 — éITTARD, Markt 12, Tel. 2314 — ROERMOND, Steenweg 17. Tel. 3216 - VENLO. Markt 25, Tel 2326 BUITENLANDSCHOVERZICHT. het Christendom eeuwenlang hebben HÉT-CONFLICT IN IRAK ondergaan, geen ander kunnen zijn dan Drie dooden door Uiterlijke dat der Christelijke zedenleer! Daar nu in deze zedenleer de naas- Britsche bommen Geen gebrek aan munitie. tenliefde de groote en allesbeheerschen- Periode van vermoedens. vernieuwing de drijfkracht is tot regeling van de Britsche burgers verr betrekkingen tusschen de menschen, Dubbele woning vernield en een laten Syrië.
    [Show full text]
  • 1923-1960 Geologie En Mijnbouw 03-2018 Linked File Year Vol No Ps Pe Authors Title Comment Mijnwezen 1923 V001 N001 1923 1
    Index 1923-1960 Geologie en Mijnbouw 03-2018 Linked file Year Vol No ps pe Authors Title Comment Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 1 2 Redactie Inleiding Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 3 13 Z.S. Beijl De V.S. van Noord-Amerika - De Mijnbouw - Nederland Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 14 17 P.M. v. Bosse Het steenkolenbedrijf op Spitsbergen Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 17 19 J. Rueb Mijnbouw in het parlement; Indische begrooting Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 19 21 Redactie Financieele rubriek; jaarverslag Singkep Tin Maatschappij Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 21 21 J. Rueb Boekbespreking Mijnwezen_1923_V001_N001 1923 1 1 22 22 Redactie Vragenrubriek Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 23 27 Z.S. Beijl De lessen uit de gevolgen van de Roerbezetting voor Nederland Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 28 29 Panorama van de nederzetting mijnbouw maatschappij Aequator Mijnbouw in het parlement; het wetsontwerp tot afstand van een gedeelte van de ontginning van staatswege gereserveerde kolenterreinen Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 31 34 P.M. v. Bosse Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 35 37 Redactie Vragenrubriek Uit het ''kort verslag over het derde kwartaal 1922'' van den Dienst van 's Lands Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 38 39 Redactie Mijndiensten Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 39 39 Redactie Octrooinieuws Mijnwezen_1923_V001_N002 1923 1 2 39 40 Redactie Onze in- en uitvoer van steenkolen enz. In 1922 De voorloopige uitkomsten der Fransche ijzermetallurgie sedert den vrede Mijnwezen_1923_V001_N003 1923 1 3 41 42 Z.S. Beijl Mijnwezen_1923_V001_N003 1923 1 3 43 50 J. Rueb Poeloe Laoet Mijnwezen_1923_V001_N003 1923 1 3 50 51 P.M. v. Bosse Mijnbouw in het parlement Mijnwezen_1923_V001_N003 1923 1 3 51 52 Z.S.
    [Show full text]
  • Nummer Toegang: 2.06.055 Inventaris Van Het Archief Van De Mijnraad, 1902
    Nummer Toegang: 2.06.055 Inventaris van het archief van de Mijnraad, 1902- 1955 M. Beekhuis, J.H.M. Janssen, J.J. Seekles Nationaal Archief, Den Haag 1985 This finding aid is written in Dutch. 2.06.055 Mijnraad 3 INHOUDSOPGAVE Beschrijving van het archief......................................................................................5 Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen.......................................................................................................6 Beperkingen aan het gebruik......................................................................................................6 Materiële beperkingen................................................................................................................6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................7 1. Geschiedenis van het archiefvormend orgaan...................................................................7 1.1Instelling.......................................................................................................................
    [Show full text]
  • Ontstaansgeschiedenis Van De Steenkolenwinning in Nederland
    Ontstaansgeschiedenis van de Steenkolenwinning in Nederland door dr. J.H.L. Voncken Dit artikel vertelt in kort bestek de ontstaansgeschiedenis van Vanaf de 14e eeuw raakten de steenkolenlagen die aan de de Nederlandse steenkolenwinning, die in hoofdzaak in de oppervlakte kwamen min of meer uitgeput, en moest men vorige eeuw in Zuid-Limburg plaatsvond. De winning van ondergronds verder. Dit gebeurde in zogenaamde stollenbouw, steenkool werd in die tijd uitgevoerd door een vijftal mijnbouw- waarbij in de wand van een heuvel of rivierdal horizontale maatschappijen: Oranje-Nassau Mijnen, De Nederlandse mijngangen worden aangelegd. Vanaf ca 1500 raakte ook de Staatsmijnen (DSM), Laura en Vereeniging, Willem-Sophia en de dicht onder de oppervlakte gelegen lagen die met stollenbouw Domaniale Mijnmaatschappij. De winning van steenkool in konden worden bereikt uitgeput, en moesten de koolputters Limburg heeft echter zijn oorsprong in de Middeleeuwen. nog verder de diepte in. Hiertoe groeven ze schachten, soms tot 40 meter diep. Einde 16e eeuw waren er honderden van dergelijke mijntjes in het Wormdal (afb. 1). Ontstaan van de Domaniale Mijn Vanaf het begin van de 17e eeuw ging de abdij Kloosterrade zich met de mijnbouw bemoeien. De abdij liet de mijnen ex- Steenkool werd al zeer lang gevonden in Zuid-Limburg. De ploiteren door particuliere kolengravers: Koelgrevere of Köhler. eerste steenkool in Limburg werd gewonnen in de regio van de Deze kolendelvers waren vaak verenigd in kleine groepjes: abdij Rolduc, gesticht rond 1100. Uit de geschiedenis van Köhlergesellschaften. In 1741 ging de abdij van Rolduc (zoals Rolduc, vastgelegd in de Annales Rodenses, blijkt dat vermoe- Kloosterrade toen heette) zelf de ontginning van de steenko- delijk al rond de 11e eeuw kolen werden gewonnen in dagbouw lenlagen ter hand nemen.
    [Show full text]