Campers in Limburg Verkennend onderzoek naar de markt voor camperplaatsen in Limburg Uitgebracht door Thijs Vossen en Frank Verkoijen Leisure Brains Campers in Limburg Campers in Limburg Verkennend onderzoek naar de markt voor camperplaatsen in Limburg Eindrapport Opgesteld door: Thijs Vossen, Frank Verkoijen Bureau Leisure Brains 2 2 Verkennend onderzoek naar de markt voor camperplaatsen in Limburg Inhoud 1. Managementsamenvatting 4 7. Gemeentelijk beleid in Limburg 30 2. Aanleiding onderzoek 6 8. Provinciaal en regionaal beleid 31 3. Werkwijze 7 9. Aanbodontwikkeling 35 4. De campermarkt in Limburg in kaart gebracht 8 10. Vraagontwikkeling 36 4.1 Campers als groeimarkt 8 4.2 Wie is en wat wil de camperaar? 11 11. Vraag en aanbod in evenwicht? 39 5. Visie van de NKC en HISWA-RECRON 14 12. Advies aan gemeenten 43 5.1 De Nederlandse Kampeerauto Club (NKC) 14 5.2 HISWA-RECRON 16 13. Bronnen en begeleiding 48 6. Het onderzoek 18 14. Bijlagen 49 6.1 Deskresearch 18 6.2 De enquête 25 6.3 Stellingen 29 ©Leisure Brains, februari 2021 3 Campers1. in LimburgManagementsamenvatting Het aantal campers en campervakanties in Nederland is de afgelopen Als het aanbod sneller stijgt dan de vraag, ligt het voor de hand dat jaren fors gestegen. Naar verwachting zet deze groei zich de de bezettingsgraden van bestaande aanbieders gaan dalen. Dit is komende jaren verder door. Op basis van een gemiddelde groeivoet een onwenselijke situatie, omdat het op de lange termijn kan leiden van de camperverkoop en cijfers van het CVO verwachten wij dat het tot niet-vitale locaties. Verrommeling en verloedering ligt dan op de aantal camperovernachtingen in Nederland, na een te verwachten loer. Investeringskracht neemt af. piek in 2021 vanaf 2022 jaarlijks met ongeveer 5% blijft groeien. Limburgse gemeenten merken dat door deze groei steeds meer Uit het onderzoek is bovendien gebleken dat, behoudens enkele markttoetreders bij de gemeente aankloppen voor een vergunning piekmomenten, de meeste camperlocaties nog voldoende ruimte om een camperplaats te beginnen. Uit een rondvraag bij Limburgse hebben om de extra groei op te vangen. gemeenten blijkt dat er eind 2020 concrete plannen zijn om Als we kijken naar de spreiding van het (bestaande) aanbod aan minimaal 500 extra camperplaatsen in Limburg te realiseren. Het camperlocaties dan zien we dat ook vanuit geografisch oogpunt er bestaande aanbod van camperplaatsen in Limburg (naar schatting weinig reden is extra camperlocaties aan het bestaande aanbod toe ongeveer 1244) zou daarmee met 40% toenemen. Hier staat een te voegen. Vanuit dit oogpunt zouden er alleen nog ontwikkelingen verwachte vraaggroei van 5% tegenover. kunnen plaatsvinden in de gemeenten Horst aan de Maas, Venray, Leudal, Weert, Nederweert, Roerdalen, Echt-Susteren, Stein en Sittard-Geleen. Voor het Heuvelland adviseren we nader overleg te voeren met de Heuvellandgemeenten over de gewenste spreiding. Wellicht is het bijvoorbeeld verstandiger om het aanbod in het Heuvelland te stabiliseren en nieuwe camperlocaties net buiten de drukke gebieden te laten landen. Ook valt het aan te bevelen de combinatie te zoeken met het revitaliseren of transformeren van bestaande campings. Het maakt voor de beleving niet uit: oud of nieuw. 4 4 Verkennend onderzoek naar de markt voor camperplaatsen in Limburg Om de groei van het aanbod wat te temperen is het advies om het Door op deze manier enerzijds de groei van het aanbod wat te bestaande aanbod aan camperlocaties jaarlijks met maximaal 5% te temperen en te sturen op kwaliteit en anderzijds de vraag te laten groeien. Uitgaan de van de drie deelregio’s Noord-, Midden- en stimuleren ontstaat er een gezonde(re) marktsituatie waarbij Zuid-Limburg adviseren wij jaarlijks per regio maximaal 20 plaatsen de bezettingsgraad van bestaande locaties kan verbeteren en er extra te creëren (60 plaatsen per jaar voor heel Limburg) en nieuwe investeringskracht ontstaat om te werken aan kwaliteit. De vitaliteit initiatieven vooral te laten landen op interessante locaties (bij van de bestaande bedrijven zal hiermee toenemen zonder dat de natuurgebieden, aan het water, bij een stad), waarbij kwaliteit de markt volledig op slot wordt gegooid. Nieuwe markttoetreders standaard is. hebben zo ook meer zicht op een realistisch rendement op hun investeringen en er wordt voorkomen dat het Limburgs landschap, Het advies is om hiervoor op regionaal niveau een afwegingskader als drager van het toeristisch product, te zeer wordt aangetast door op te stellen waar de betreffende gemeenten zich aan conformeren een te groot aanbod aan nieuwe initiatieven, die per saldo weinig en dit te verankeren in lokaal beleid. toevoegen aan het reeds bestaande aanbod. Verder valt het sterk aan te bevelen een camperalliantie op te richten die zich gaat bezighouden met het promoten van Limburg als camperprovincie (vergroten van de vraag). Daarnaast kan ingezet worden op productdifferentiatie en het bevorderen van kwaliteit. Ook valt er ons inziens nog veel te winnen qua prijsbeleid: de meeste camperlocaties bieden een overnachting aan tegen vergelijkbare prijzen terwijl het aanbod verschillend is. ©Leisure Brains, februari 2021 5 Campers2. in LimburgAanleiding onderzoek In het kader van onze werkzaamheden met betrekking tot het Op basis van de hierboven beschreven situatie is besloten een vitaliseren van kampeer- en bungalowbedrijven in Limburg, merken verkennend onderzoek te doen naar de marktruimte voor campers in we dat er steeds meer initiatieven zijn om nieuwe camperplaatsen of Limburg. campercampings te realiseren. Gemeenten krijgen diverse aanvragen op willekeurige locaties, meestal in het buitengebied. De ruimtelijke De kernvragen van dit onderzoek betreffen: en bedrijfseconomische onderbouwingen van de aanvragen zijn - Hoeveel camperplaatsen kent de provincie Limburg vaak erg mager: exploitatieprognoses worden vaak rooskleurig(er) (en is er een onderscheid in categorieën te maken?) voorgesteld dan ervaringscijfers aantonen en marktonderzoek is - Is het verstandig extra camperplaatsen toe te voegen vaak beperkt tot de eigen gemeente (eventueel aangevuld met of toe te staan (en zo ja onder welke voorwaarden?) enkele buurgemeenten). Initiatieven kenmerken zich vaak ook door een weinig onderscheidend vermogen van het concept. Dit onderzoek is bedoeld om Limburgse gemeenten een richtlijn We merken dat steeds meer gemeenten worstelen met deze te geven hoe ze aanvragen voor nieuwe camperplaatsen kunnen aanvragen. Enerzijds wil men initiatiefnemers helpen hun plannen beoordelen. Uiteindelijk beslist elke gemeente natuurlijk zelf. te realiseren, anderzijds begrijpt men dat een verdere groei van het aantal camperlocaties in het buitengebied het landschap niet ten goede komt en beseft men dat de komst van deze extra voorzieningen voor campers een invloed kunnen hebben op de vitaliteit van andere, reeds bestaande, aanbieders. 6 6 Verkennend onderzoek naar de markt voor camperplaatsen in Limburg 3. Werkwijze Om bovenstaande twee kernvragen te kunnen beantwoorden De basis van het onderzoek bestaat uit deskresearch en een hebben we nadere deelvragen gedefinieerd. We onderscheiden de online-enquête, die is uitgezet onder eigenaren en beheerders volgende deelvragen: van camperplaatsen en campings met specifieke camperplaatsen. Campings die reguliere staanplaatsen ook voor campers aanbieden 1. Wat is het aantal camperplaatsen in Limburg (maar deze plaatsen dus ook verhuren aan gasten met caravans of (aantal locaties en aantal plekken)? tenten) zijn in de enquête niet meegenomen. 2. Zijn er verschillen in type camperplaatsen te definiëren? Daarnaast zijn alle Limburgse gemeenten gevraagd naar hun beleid rond camperplaatsen en is gevraagd naar het aantal nieuwe 3. Wat is de aanbodontwikkeling in aantal de afgelopen jaren? aanvragen en hoe ze hiermee om gegaan zijn. 4. Wat is de gemiddelde bezettingsgraad? Tot slot is contact opgenomen met de Nederlandse Kampeerauto Club (de NKC) als belangenbehartiger van de camperaars en HISWA- 5. Wat is de gemiddelde prijs? RECRON als vertegenwoordiger van de ondernemers. Hun visie over dit onderwerp is uiteraard ook meegenomen. 6. Wat is de gemiddelde omzet? Voordat we ingaan op de uitkomsten van de enquête, volgen eerst 7. Welke soorten camperaars (doelgroepen) zijn er te enkele algemene feiten en ontwikkelingen rondom de campermarkt onderscheiden? (niet uitputtend). 8. Welke kansen zijn er voor Limburgse gemeenten om op de campermarkt in te spelen? ©Leisure Brains, februari 2021 7 Campers4. inDe Limburg campermarkt in Limburg in kaart gebracht 4.1 Campers als groeimarkt De BOVAG stelt vervolgens: Duidelijk is dat kamperen met een eigen caravan of kampeerauto (of vouwwagen) een volwaardig Campervakanties hebben de afgelopen jaren een hoge vlucht coronaproof vakantiealternatief is. Of de stijgende lijn van de genomen. Campinghouders zien steeds meer gasten met een camper afgelopen maanden ook in de rest van het jaar door zal zetten, komen en het aantal campers in Nederland is de afgelopen jaren is vrijwel geheel afhankelijk van de ontwikkelingen rondom alleen maar toegenomen. het coronavirus, zowel in binnen- als buitenland. Lockdowns en negatieve reisadviezen kunnen roet in het eten gooien voor wat In augustus 2020 werden, volgens de BOVAG, 238 nieuwe campers betreft vakantieplannen en uitstapjes, zoals dat ook het afgelopen afgeleverd, wat een stijging van 75% betekent in vergelijking met voorjaar gebeurde. augustus 2019. Het jaartotaal koerst intussen op een record af, met 2.051 registraties tot en met augustus 2020. Er werden