Papur Bro Dyffryn Ogwen
Rhifyn 494 . Rhagfyr 2018 . 50C Penwythnos Bythgofiadwy
Rhyddhau albwm newydd Roedd gweithio gyda nhw yn un ‘Merrie Land’ gan The Good, o brofiadau cerddorol hyfrytaf the Bad and the Queen fy mywyd. Mi synnais faint Fel y cyhoeddwyd o’r blaen o effaith gafodd yr holl beth bu’r côr yn ddigon ffodus i gael arna i, oherwydd hyd hynny rhan yn albwm y canwr roc byd rôn i wedi cael y Cymry yn rhai enwog o Lundain, sef Damon anodd i ymwneud â nhw ac Albarn, o’r grŵp ‘The Good, rôn i’n teimlo nad oedd llawer the Bad and the Queen’. Ar o groeso i mi yng Nghymru. Boston’ gyda’u lleisiau dyfnion ni fel aelodau’r côr wedi cael ddechrau Rhagfyr bu’r côr yn Rŵan dwi’n teimlo’n gwbl yn diasbedain o gylch yr y cyfle i berfformio mewn Blackpool yn lansiad yr albwm wahanol ac dw i wedi dod i’w awditoriwm.” achlysuron arbennig iawn newydd, lle buom yn canu yn y caru.” Mae Damon Allbarn yn berchen dros y blynyddoedd, a mae gân ‘Lady Boston.’ Disgrifiwyd Ebychiadau o werthfawrogiad ar gydwybod cymdeithasol rhai am aros yn y cof am byth. y gân honno gan feirniad roc Mewn theatr ym mhendraw gref ac mae’n eirias o blaid Canu’r anthem yn stadiwm y Sunday Times fel, “a melody pier y gogledd yn Blackpool cyfiawnder a chadw pobloedd Caerdydd pob amser yn brofiad of shattering, tear inducing nos Sadwrn, 1 Rhagfyr yn un. Oherwydd hynny, emosiynnol, cawsom ganu yn y beauty” ac yna, “the male choir lansiwyd yr albwm newydd o mae’n gofidio’n fawr am Ganolfan Diwylliannol Chicago, (Côr y Penrhyn) intoning ‘We flaen cynulleidfa o dros 1500 ganlyniadau Brexit ac yn ac ‘roedd hwnw yn brofiad a won’t forget’ and you just know; o ddilynwyr brwd y band. dweud ei fod yn poeni am wnaeth i amryw aelod o’r côr this album is a masterpiece”. Pan ganwyd ‘Lady Boston’ gyflwr meddwl ei gydwladwyr. ollwng deigryn neu ddau, ond adroddodd y Blackpool Daeth ei bersonoliaeth gadarn ‘roedd y profiad, anhygoel, nos Deigryn yn dod i’w lygaid Gazette, “Clywyd ebychiadau a’i egwyddorion dyfnion yn Sadwrn 1af o Ragfyr yn sefyll Mae Damon Albarn yn cytuno, o werthfawrogiad o‘r llawr, amlwg yn y sgyrsiau a gafodd gyda’r goreuon o’r profiadau “Nefoedd yr adar, mae’n dod â pan agorodd y llen yn y cefn i gyda nifer o aelodau’r côr cyn yma. deigryn i fy llygaid wrth feddwl ddangos côr meibion llawn yn y cyngerdd ac wedi hynny. Yn Tybiwn bod y rhan helaeth o’r am gael canu gyda’r côr yna eto. ymuno â’r band i ganu ‘Lady wir, mae ei argyhoeddiadau gynulleidfa, o 1500, yn y Theatr yn cael lle amlwg yn ei ar y “North Pier” yn Blackpool berfformiadau. Dyma brofiad erioed wedi clywed côr meibion i’w drysori am oes i aelodau Côr yn canu, heb sôn am ganu yn y y Penrhyn. Gymraeg, a phan sylweddolodd y dorf ein bod ni ar y llwyfan, fe Dywedodd Alun Davies “Da ffrwydrodd y cymeradwyaeth,
parhau ar dudalen 6
Nadolig A gwên parhawn i ganu, -- i gyfarch Un gafwyd i’n caru; Yn brydlon a llon yn llu Ato down ni i’r llety.
DILWYN OWEN Damon Albarn a’i gyfeillion yn ‘The Good, the Bad & the Queen 2 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Panel Golygyddol
Derfel Roberts Golygydd y mis 600965 Dyddiadur Golygwyd rhifyn y mis hwn gan [email protected] Orina Pritchard. y Dyffryn Ieuan Wyn Rhagfyr 600297 Y golygydd ym mis Ionawr fydd 23 Gwasanaeth Naw Llith a Charol. [email protected] Owain Evans, Eglwys St. Tegai am 5.00. Lowri Roberts 5 Rallt Isaf, Gerlan, 24 Cymun Noswyl y Nadolig. Eglwys 600490 Bethesda, St. Tegai am 11.15yh. Gwynedd, LL57 3TD. [email protected] 27 Gig Nadolig. Celt a Maffia Mr. 07588 636259 Neville Hughes Huws. Neuadd Ogwen am 7.30 600853 E-bost: [email protected] [email protected] Pob deunydd i law erbyn Ionawr Dewi A Morgan dydd Mercher, 02 Ionawr 02 Premiere DEIAN A LOLI. Neuadd 602440 os gwelwch yn dda. Ogwen am 12.30 ; 2.00 a 3.30. [email protected] Plygu nos Iau, 17 Ionawr, 03 Sefydliad y Merched Carneddi. Trystan Pritchard yng Nghanolfan Cefnfaes am 6.45. Gweithdy Crefft. Cefnfaes am 7.00. 07402 373444 10 Cymdeithas Jerusalem. Noson [email protected] Dalier sylw: nid oes yng nghwmni Angharad Tomos. Y Walter a Menai Williams gwarant y bydd unrhyw festri am 7.00. 601167 ddeunydd fydd yn 12 Marchnad Ogwen. Neuadd [email protected] cyrraedd ar ôl y dyddiad Ogwen. 9.30 – 1.00. Orina Pritchard cau yn cael ei gynnwys. 14 Cymd. Hanes Dyffryn Ogwen. 01248 602119 David Elis-Williams. Festri [email protected] Cyhoeddir gan Jerusalem am 7.00. Rhodri Llŷr Evans Bwyllgor Llais Ogwan @Llais_Ogwan 17 Noson Llais Ogwan. Cefnfaes am 07713 865452 6.45. [email protected] Cysodwyd gan Elgan Griffiths 18 Atgofion ar Gân. Meddygfa [email protected] Bethesda am 1.15 – 2.30. Owain Evans 01970 627916 23 Cyfarfod Blynyddol Eisteddfod 07588 636259 [email protected] Argraffwyd gan y Lolfa Gadeiriol D. Ogwen. Festri Jerusalem am 7.30. Carwyn Meredydd 26 Bore Coffi Cronfa Goffa Tracy 07867 536102 Smith. Cefnfaes. 10.00 – 12.00. [email protected] Nid yw pwyllgor Llais Ogwan na’r panel 28 Te Bach. Festri Carmel. 2.30 – 4.00. golygyddol o angenrheidrwydd yn cytuno 29 Plaid Cymru Dyffryn Ogwen. â phob barn a fynegir gan ein cyfranwyr. Cefnfaes am 7.00. Swyddogion 30 Clwb Hanes Rachub. Neville Cadeirydd: Hughes. Festri Carmel am 7.00 Dewi A Morgan, Park Villa, Mae Llais Ogwan ar werth 31 Raffl Santes Dwynwen a Bingo St. Lôn Newydd Coetmor, Tegai. Neuadd Talgai am 7.00. yn y siopau isod: Bethesda, Gwynedd LL57 3DT 602440 Chwefror Dyffryn Ogwen [email protected] 01 Atgofion ar Gan. Meddygfa Londis, Bethesda Trefnydd hysbysebion: Bethesda. 1.15 – 2.30. Neville Hughes, 14 Pant, Siop Ogwen, Bethesda 02 Bore Coffi Gofalwyr Gwynedd a Bethesda LL57 3PA 600853 Cig Ogwen, Bethesda Môn. Cefnfaes. 10.00 – 12.00. [email protected] Tesco Express, Bethesda Select Conv, Bethesda Ysgrifennydd: Siop y Post, Rachub Gareth Llwyd, Talgarnedd, 3 Sgwâr Buddug, Bethesda Archebu LL57 3AH 601415 Bangor trwy’r [email protected] Siop Forest post Siop Menai Trysorydd: Godfrey Northam, 4 Llwyn Siop Ysbyty Gwynedd Bedw, Rachub, Llanllechid Gwledydd Prydain – £22 LL57 3EZ 600872 Caernarfon Ewrop – £30 Gweddill y Byd – £40 [email protected] Siop Richards Owen G. Jones, 1 Erw Las, Bethesda, : Y Llais drwy’r post Porthaethwy Gwynedd LL57 3NN Owen G Jones, 1 Erw Las, Awen Menai [email protected] 01248 600184 Bethesda, Gwynedd LL57 3NN 600184 [email protected] Rhiwlas Garej Beran Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 3 Gawn ni Ddiogelu ein Rhoddion i’r Llais £25 Er cof am fy annwyl wraig, Henwau Lleoedd? Bronwen Davies, a hunodd 29 Rhagfyr 2017, oddi wrth Alan a’r Aeth blwyddyn heibio yr enwau sy’n aros cyn cyfrannu’n allweddol i’n teulu, Porthaethwy. o’r bron ers y diwrnod iddynt fynd i ddifancoll. Ein gwybodaeth. Mae hyn oll yn £20 Er cof annwyl am Gwyn ar eithriadol lwyddiannus ym bwriad yw ail-sefydlu’r dasg bosibl gyda threfniadaeth, ddydd ei benblwydd, 8 Rhagfyr, mis Chwefror diwethaf pryd o gofnodi mwy o enwau yn chwilfrydedd, dyfalbarhad a oddi wrth Angela a’r plant, Paul y daeth lliaws o ardalwyr i y flwyddyn newydd wnaiff chefnogaeth gan bawb sy’n Siôn a’r genod, a dad a mam, Neuadd Ogwen i gofnodi arwain at gynnal ‘marchnad’ ymddiddori yn hanes ein John a Gwen, Tanysgafell. enwau caeau a safleoedd cofnodi enwau debyg i’r un a hardal. £5 Sulwen Lloyd, 43 Abercaseg, diddorol a phwysig ein gynhaliwyd y llynedd. Yr ydym yn ffodus fod Bethesda. hardal. Ond fel y dywedwyd Yn rhagarwain i drefnu’r Cymdeithas Enwau Lleoedd £20 Er cof annwyl am Dylan ar y pryd megis dechrau y diwrnod bwriedir rhannu’r Cymru, gyda chyfraniad Rowlands, oddi wrth dad, mam mae’r gwaith! ardal yn unedau llai gan brwdfrydig Dr Rhian Parry, a’r teulu. Mae sefyllfa ddiddorol yn ofyn am gydweithrediad yn fwy na bodlon i gefnogi £20 Teulu’r ddiweddar Heulwen Nyffryn Ogwen oherwydd unigolion a ffermwyr a chynghori ar ein gwaith Hughes, Blaenau Ffestiniog mae gennym ni gofnod gwybodus yn y rhannau o gasglu a chofnodi. Bydd (Heulwen Price, gynt o Rhiwlas). llawn o holl enwau caeau’r hynny lle mae’r cofnod manylion pellach ynghylch £25 Mrs. Glenys Jones, Adwy’r Nant, ddau blwyf yn 1768, ond am presennol yn brin. Yn trefnu’r gwaith o gasglu a er cof am ei merch, Rhian Mair, ryw reswm ni chawsant eu ogystal gobeithir cael chofnodi enwau lleol ein a’i mab, David Gareth. cofnodi gan swyddogion y cydweithrediad gan hardal yn ymddangos yn y £38 Mrs. Jennie Jones, 11 Bryn Degwm yn 1845. Felly, wrth sefydliadau a cymdeithasau’r Llais ac mewn mannau eraill Caseg, Bethesda. i batrymau ffermio a seiliau fro, megis ein Cymdeithasau yn ystod y flwyddyn newydd £100 Cyngor Cymuned cymdeithas newid yn ein Hanes, y Clwb Ffermwyr - felly yng Nghymraeg Llanddeiniolen. cyfnod ni mae’n eithriadol Ifanc a’r ysgolion lleol a allai cyhyrog yr unfed ganrif ar £300 Cyngor Cymuned Pentir. bwysig ein bod yn cofnodi sefydlu prosiectau a fyddai’n hugain, watsh ddys spês! £50 Er cof am Caeron a Nancy Roberts, Erw Faen, Tregarth oddi wrth Mrs Jois Snelson, Dinbych mae’n diolch yn fawr i’r côr am gael ei a Mr Bryn Roberts, Caerdydd. Pedsa bach ni ddefnyddio. £28 Di-enw, Ynys Môn Mae ein diolch hefyd i Russ Hayes, £25 Er cof annwyl am Rhiannon - Hogia'r Bonc Orange Studio ym Mhenmaenmawr, am Rowlands oddi wrth Arthur a’r wneud gwyrthiau gyda’r traciau amrwd teulu. Nadolig Llawen i bawb yn Mae Hogia’r Bonc yn ugain oed eleni – ac o’r recordiadau a gynhyrchwyd mewn Nyffryn Ogwen yn ystod y cyfnod pleserus iawn yma ystafell fechan iawn, heb anghofio Menai £18 Mr Ken Jones, Edgware, buom yn perfformio o gwmpas Gogledd Williams sydd, pob amser, yn fodlon Llundain Cymru yn bennaf. Ar ben hynny cawsom trefnu harmonïau i ni. £13 Mrs Susan Jeffries, Caerdydd deithiau i’r Iwerddon, Llundain a hyd yn Recordiwyd un neu ddau o’r traciau £11.65 Mr Huw Brown, Y Swistir oed yr Unol Daleithiau, gan berfformio yn yng Nghlwb Criced a Bowlio Bethesda £10 Mrs Mair Jones, Windsor Cincinnati yn ystod taith Côr y Penrhyn i oddeutu 10 mlynedd yn ôl, ond ni £8 Mrs Donna Coleby, Preston Gymanfa Ganu Gogledd America. chyhoeddwyd hwy y pryd hynny, dim ond £8 Mr Gwynfryn Davies, Hon yw’r drydedd CD i ni ei chreu - y eu dosbarthu i ffrindiau agos fel arwydd o Caernarfon ddwy arall yw Y Rheol Bump ac Un Cam ddiolch am eu cefnogaeth. Mae’r traciau £8 Mr Don Hughes, Halifax yn Nes. Mae un neu ddau o’r aelodau hynny yn cynnwys aelodau nad ydynt yn £10 Er cof annwyl am Raymond wedi gadael y grŵp bellach, ac un neu canu gyda ni bellach. Williams, Rhes Douglas, a fu ddau wedi ymuno o’r newydd dros y farw ar 24 Rhagfyr, oddi wrth ei blynyddoedd, ac ‘rydym yn llwyr gredu briod, Barbara a’r teulu. bod canu gyda Hogia’r Bonc wedi’n cadw £20 Er cof annwyl am Brenda yn ifanc ein hysbryd, er ein bod i gyd yn Owen, 12 Ffordd Ffrydlas, oddi heneiddio erbyn hyn! Clwb Cyfeillion wrth Selwyn, Alwena, Nerys a Recordiwyd y rhan helaeth o’r CD yma Llais Ogwan Medwyn. yn nhŷ Alun yn “Penrallt”, Gerlan, gyda chyfarpar recordio Côr y Penrhyn ac Gwobrau Rhagfyr Diolch yn fawr £30.00 (117) Gwenda Bowen, Stryd Hir, Gerlan. £20.00 (81) Gwenno Jones, Y Wern, Gerlan. £10.00 (59) Ann T. Jones, Tal y Cae, Tregarth. EGLWYS UNEDIG £5.00 (67) Sheila V. Owen, BETHESDA Dolhelyg, Talybont. LLENWI’R CWPAN Dewch am sgwrs a phaned. (Os am ymuno, cysylltwch â Bob bore dydd Iau rhwng 10.00 o’r Neville Hughes – 600853) gloch a hanner dydd 4 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Aelodau’r côr gydag Owain Arwel Davies a Frances Davies y tu allan i Gastell Penrhyn
gyda rhai o artistiaid cerddorol gorau’r wlad wrth wneud hwn, ac wrth gwrs, gyda’n Gwlad, Gwlad! Côr cyfeilyddes dalentog, Frances Davies.” Ar y record ceir clywed y darn, Tiroedd ein Cof a gomisiynwyd, gyda nawdd Tŷ y Penrhyn Cerdd, er cof am y diweddar Tom Morgan a fu’n aelod am 60 mlynedd ac a ddiweddodd ei oes fel llywydd y côr. Ysgrifennwyd y yn rhyddhau albwm geiriau gan Ieuan Wyn a’r gerddoriaeth gan Dr Owain Llwyd. Mae hwnnw’n ddarn arbennig oherwydd mai’r band byd- enwog ‘Black Dyke’ o Swydd Efrog sy’n newydd perfformio’r cyfeiliant i’r gân. Adroddiad gan Derfel Roberts Darnau newydd a rhai cyfarwydd Yn y Gymraeg, mae Y Ddau Wladgarwr a Mor fawr Wyt Ti. Mae’r cyntaf yn enwog Mae Côr y Penrhyn wedi rhyddhau CD ddwytha’, sef Anthem. Gorffennodd Arwel fel darn i ddeuawd tenor a bas tra bod yr ail newydd o’r enw Gwlad ar gyfer y Nadolig ei sylwadau trwy nodi ei fod yn gobeithio y yn emyn swynol o foliant i fyd natur wedi ei sy’n cynnwys clasuron Cymraeg a Saesneg. bydd cystal gwerthiant ar y CD presennol, seilio ar alaw werin o Sweden. Mae’r CD hwn, sy’n brosiect a gynhyrchwyd gan fod y côr wedi llwyddo i gydweithio Yn y Saesneg ceir Bring him home allan gan y côr, yn anrheg Nadolig hwylus a o’r sioe gerdd enwog ‘Les Miserables’ a chyfleus i’w anfon i deulu a chyfeillion Battle Hymn of the Republic, darn a ymhell ac agos. anfarwolwyd gan y diweddar Tom Morgan ei hun gyda’i lais bariton cyfoethog. Artistiaid cerddorol gorau’r wlad A hithau’n dynesu at y Nadolig, cwbl Meddai Owain Arwel Davies, arweinydd addas yw bod dwy garol ar y record sef Côr y Penrhyn, “Mae’r prosiect hwn wedi Cofio Crist a drefnwyd gan Menai Williams bod yn gryn antur ac wedi golygu oriau sy’n gyn arweinydd ar y côr ac ‘ O Ddwyfol o lafur caled i bawb.” Aeth Arwel, sydd Nos’ o waith Mary S. Jones, cyn arweinydd wedi bod yn arwain y côr ers dros ddeng arall ac Owain Arwel Davies, yr arweinydd mlynedd bellach, ymlaen i ddweud , “Hwn presennol. ydy’r trydydd CD i ni gynhyrchu ers pan dw Roedd Hywel Thomas, sy’n canu gyda’r i efo’r côr a bu gwerthiant rhagorol ar y CD tenoriaid cyntaf yn falch o’r ffaith y bydd Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 5 ei lais i’w glywed ar y record yn canu’r gallu ei brynu ar y noson. Mae creu ffilm yn Llythyr unawd yn Cwyn y Gwynt gan Syr John ddefnyddiol i hybu gwerthiant, ond nid ydyw Morris Jones. Trefnwyd y gân allan o ddarn yn gyfrwng i rannu cerddoriaeth gan nad Maes Meini i’r offeryn Bandiwra o’r Wcráin gan Aled yw ansawdd y sain yn ddigon da. Ond gellir Rhyduchaf Williams o’r adran fariton ac Owain Arwel. defnyddio iTunes a Spotify fel cyfryngau Y Bala “Mae dewis helaeth o ganeuon i’w clywed lawrlwytho i bobl brynnu’r caneuon. Ll23 7SD ar y CD”,meddai Hywel “ac mae rhywbeth Sut aethpwyd ati i gynhyrchu’r CD? Pa 01678 520293 fydd yn apelio at bawb arni.” adnoddau technegol fel offer, stiwdio sain [email protected] neu beiriannwyr a ddefnyddiwyd? Band Pres yn gwneud gwahaniaeth Mae’r côr yn ffodus iawn o gael cyfarpar 22/11/18 Hoff ddarnau Maldwyn Pritchard, trysorydd recordio ein hunain sydd yn ei gwneud yn y côr, ar y cryno ddisg ydy Mor Fawr Wyt broses, weddol, hawdd i ni recordio. Rydan ni Annwyl Syr/Madam Ti’ a Heriwn, Wynebwn y Wawr. Pan hefyd yn ffodus iawn bod ein Cyfarwyddwr Mae Cymdeithas Brodwaith Cymru ofynnwyd i Maldwyn beth oedd o’n credu Cerdd gyda’r arbenigedd i weithio’r offer yn cynnig ysgoloriaeth bob blwyddyn oedd yn wahanol am CD Côr y Penrhyn, ac yn gallu defnyddio’r meddalwedd i o hyd at £500 i fyfyriwr Cymraeg dywedodd, “Mae gynnon ni fand pres byd gymysgu’r traciau ar ôl recordio. Erbyn sy’n dilyn cwrs tecstilau mewn coleg. enwog yn cyfeilio ar rai o’r caneuon yn hyn mae rhai o’r côr wedi dysgu sut i osod y Bu nifer o fyfyriwyr yn llwyddianus hytrach na dim ond cyfeiliant piano fel sydd cyfarpar, sydd, wrth gwrs, yn arbed amser. yn y gorffennol a phleser oedd cael gan y mwyafrif.” Bydd y CD ar werth o Ragfyr 4 ymlaen. arddangos peth o’r gwaith ar stondin Daliai Aled Williams, sy’n canu yn yr y Gymdeithas yn yr Eisteddfod adran fariton, fod y côr, “yn ffodus iawn Buddugol Yn Eisteddfod Dyffryn Ogwen Genedlaethol bob blwyddyn. Disgwylir fod gennyn ni offer addas a doniau i allu Daeth y côr i’r brig yn yr eisteddfod a i’r ymgeisydd fod yn 18 oed a throsodd. creu traciau o safon”. Hefyd roedd o’r farn gynhaliwyd ar Dachwedd 16 yn Neuadd bod rhyddhau CD yn ymarfer gwerthfawr Ogwen. Dewisodd y côr ganu ‘Heriwn, Amcanion y Gymdeithas yw hyrwyddo oherwydd bu mynd neilltuol o dda ar y Wynebwn y Wawr’ gan Gareth Glyn a brodwaith drwy gyfrwng y Gymraeg, recordiad diwethaf, “diolch i lond llaw o ‘Mor Fawr Wyt Ti’ ar alaw werin o Sweden a threfnir cyrsiau, darlithoedd, aelodau ymroddgar,” meddai. Ar yr un (trefniant Owain Arwel). Derbyniodd dosbarthiadau ac arddangosfeydd pryd credai y dylai’r côr edrych ar wneud cyflwyniad y côr, dan arweiniad Caleb Rhys, mewn ardaloedd ledled Cymru. mwy o ddefnydd o gyfryngau lawrlwytho ganmoliaeth uchel gan y beirniad am yr Diffinnir brodwaith fel unrhyw waith fel “iTunes” a “Spotify”, a rhoi fideo ar ymdriniaeth o waith Gareth Glyn. Isod sydd yn addurno gan ddefnyddio ‘YouTube’ a “Facebook” er mwyn cyrraedd gwelir llun o’r arweinydd ifanc, oedd yn edau a nodwydd, a cheir amrywiaeth o cynulleidfa ehangach eto. llywio’r côr yn absenoldeb Owain Arwel, dechnegau ar gyfer hyn. Mae gennym gyda’r tlws llechen a enillwyd ar y noson. arddangosfa o waith yr aelodau yn yr Dyma oedd gan Alun Davies oedd yn Eisteddfod Genedlaethol bob blwyddyn. gyfrifol am y gwaith o greu clawr y CD Caleb Rhys a’r tlws eisteddfodol a rhoi’r casgliad at ei gilydd i’w ddweud Cyngerdd Nadolig yn y Gadeirlan I gael ffurflen gais neu ragor o mewn ymateb i restr o gwestiynau a Ar Ragfyr 6ed bu’r côr yng Nghadeirlan wybodaeth cysylltwch â: roddwyd iddo. Bangor yn cymryd rhan mewn cyngerdd Beth oedd y symbyliad y tu ôl i fynd ati i Nadolig gyda Chôr Glanaethwy ac Elin Medwen Charles, Maes Meini, greu CD newydd? Fflur. Yr arweinydd ar y noson oedd Tudur Rhyduchaf, Y Bala, LL23 7SD. maes. “Rydan ni’n datblygu repertoire newydd Owen ac roedd yr elw er budd Hosbis yn [email protected] Y dyddiad cau yn gyson, ac felly mae cynulleidfaoedd yn y Cartref a Hosbis Dewi Sant. Braf oedd fydd 14 Chwefror, 2019. cael blas newydd ar y côr. Gan ein bod yn gweld yr eglwys hynafol yn llawn i’w dysgu caneuon newydd, a chan ei bod yn hymylon ar gyfer yr achlysur a derbyniodd Gyda diolch, 5 mlynedd ers i ni ryddhau “Anthem”, mae cyfraniadau pob un o’r artistiaid Yn gywir, galw cyson ar y côr i greu CD newydd. Yn gymerdwyaeth gwresog. Medwen Charles ogystal, mae’n cadw diddordeb yr aelodau.”
Oes yna rywbeth yn wahanol ynddi i CD Rhifyn Ionawr corau eraill? Dan ni’n lwcus iawn i gael gweithio gydag Pob deunydd i law erbyn amrywiaeth o gerddorion, yn unawdwyr dydd Mercher, 02 Ionawr ac yn offerynnwyr. Ar y CD yma, mae ein os gwelwch yn dda. cyfeillion yn y Black Dyke Band wedi cytuno Plygu nos Iau, 17 Ionawr, i ymuno â ni ar ddau ddarn ac yn ogystal â Black Dyke, mae Patrick Rimes, Gwyn Owen yng Nghanolfan Cefnfaes a Angharad Wyn Jones yn chwarae ar am 6.45. wahanol draciau. A fyddai rhyddhau ffilm o’rô c r yn canu’r caneuon ar gyfrwng tebyg i YouTube neu yn haws ac yn cael cynulleidfa ehangach yn I hysbysebu yn Llais Ogwan, y pen draw? 600853 Gan fod y rhan fwyaf o’n CD’s ni yn cael Neville Hughes eu gwerthu i aelodau o’n cynulleidfa, dyma’r ([email protected]) unig gyfrwng mae aelod o’r cyhoedd yn 6 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Rhwystredigaeth cynghorwyr sir Dyffryn Mynydd Ogwen gyda Llywodraeth Cymru am y Llandygái trafferthion parcio yn ardal Llyn Ogwen Theta Owen, Gwêl y Môr, Mynydd Llandygái Mae pedwar cynghorydd sir yr ardal yn mynd heibio a diffyg gweithredu llwyr. Mae’n 600744 rhwystredig oherwydd diffyg gweithredu’r hen bryd dwyn y maen i’r wal gyda’r broblem Ysgrifennydd Cabinet, Ken Skates ynglŷn â yma fel bod datrysiad mewn lle erbyn cyfnod y Diolch phroblemau parhaus ceir wedi parcio ar hyd yr Pasg 2019. Dyna’r rheswm pam mae fy nghyd Dymuna Mrs. Janet Williams, A5 yn ardal Llyn Ogwen. gynghorwyr yn Nyffryn Ogwen a minnau wedi Rheinallt a Rhys, ddiolch o galon Mae dros flwyddyn wedi pasio ers i’r anfon gohebiaeth unwaith yn rhagor at Ken am bob arwydd o gydymdeimlad Cynghorydd Plaid Cymru, Dafydd Meurig Skates yn pwyso am weithredu.” a dderbyniwyd ganddynt yn eu sydd â chyfrifoldeb dros yr Amgylchedd yng Yn ôl y Cynghorydd Dafydd Owen: profedigaeth o golli mam a nain Ngwynedd gysylltu â’r Ysgrifennydd Cabinet “Mae’r diwydiant twristaidd yn ehangu annwyl yn Awstralia. Llafur dros yr Economi a Thrafnidiaeth yn ond mae diffyg buddsoddiad llwyr gan Llywodraeth Cymru i holi am weithredu a Lywodraeth Cymru i ddelio efo’r broblem Ysbyty chynllun pendant i chwilio am ddatrysiad barcio. O’n trafodaethau gyda swyddogion Bu Mrs. Mair Williams, Arafon, buan i’r broblem yn yr ardal. Cyngor Gwynedd, Cyngor Conwy a Pharc yn yr ysbyty am lawdriniaeth. Mae’r cynghorydd wedi anfon lluniau Cenedlaethol Eryri sydd wedi bod yn ceisio Dymunwn adferiad buan i chwi! o’r broblem at y Gweinidog iddo weld y delio efo’r broblem, mae’r datrysiad yn eithaf trafferthion drosto’i hun. Mae’r lluniau yn syml ar gost fechan. Felly pam o pam nad yw’r Y Clwb Ieuenctid dangos yn amlwg, ceir wedi parcio blith Gweinidog yn gweithredu?” Mae’r Clwb Ieuenctid yn diolch i draphlith ar hyd y ffordd gan ei gwneud hi’n Yn ôl Y Cynghorydd Dafydd Meurig: “Ein bawb am y rhoddion a’r gefnogaeth anodd i gerbydau mawr basio ei gilydd, ac teimlad ni ydi bod angen edrych ar yr holl ar noson y Bingo Nadolig. Maent yn bwysicach, cynyddu’r risg o ddamwain i opsiynau posib: o osod cyfyngiad parcio ar yn ddiolchgar dros ben ac yn gerbydau, cerddwyr ac ymwelwyr. yr A5 yn ardal Llyn Ogwen, i ffioedd parcio i dymuno Nadolig Llawen i chwi oll. Mae chwe mis wedi pasio ers i’r Gweinidog orfodaeth, o wasanaeth bysus Sherpa i barcio a dderbyn astudiaeth ddichonoldeb o’r theithio o leoliadau cyfagos. O’r trafodaethau Cyfarchon y Tymor problemau parcio mewn gwahanol leoliadau rydyn ni wedi eu cael yn lleol mae modd Dymunwn Nadolig Llawen a ar yr A5 ger Bwthyn Ogwen a Llyn Ogwen ond cael datrysiad all gael effaith gadarnhaol ar Blwyddyn Newydd Dda i bawb yn eto i gyd does DIM gweithredu wedi bod gan y economi ardaloedd cyfagos megis Bethesda a y pentref. Dathliad Hapus i chwi. Llywodraeth. Chapel Curig hefyd. Yn ôl y Cynghorydd Paul Rowlinson, “Yn Yn ôl y Cynghorydd Rheinallt Puw, Ward Eglwys St. Ann a St. Mair y Senedd ym mis Hydref, holodd ein Haelod Ogwen: “Mae cyfleoedd i ardal Bethesda Rhagfyr 23ain: 9.30 y.b. Cymun Cynulliad Siân Gwenllian pryd byddai’r gynorthwyo gyda phroblemau parcio yn yr Bendigaid astudiaeth ddichonoldeb ar y broblem barcio yn ardal. Byddem yn falch o drafod a chydweithio Noswyl y Nadolig: 11.30 y.h. cael ei rhyddhau. Yr ateb ddaeth i law, oedd bod i gyflwyno sustem parcio a theithio o’r ardal, Cymun Bendigaid yr adroddiad yn cael ei gyfieithu. Fel cyfieithydd fyddai’n sicr yn dod â mantais economaidd i Rhagfyr 30ain: 9.30 y.b. Cymun fy hun, allai ddim derbyn ei bod yn cymryd hyd Stryd Fawr Bethesda wrth gael ymwelwyr yn Bendigaid at chwe mis i gyfieithu dogfen deg tudalen”. gwario yn y dref, yn hytrach na phasio drwy’r (Yr unig wasanaeth yn y Plwyf y Yn ôl y Cynghorydd Dafydd Meurig: “Mi ardal.” Sul hwn). wyddon ni fel pobl leol sy’n byw efo hyn drwy’r Yn ôl Siân Gwenllian AC Arfon: “Mae’r oedi tymor twristaidd mai hen broblem yw hon. ar y mater yma’n effeithio ar drigolion lleol Ionawr 6ed: 9.30 y.b. Cymun Rydym yn croesawu ymwelwyr i’r ardal gan ei yn ddyddiol. Mae pryder am ddiogelwch ar Bendigaid fod yn ddiwydiant sy’n cynnal teuluoedd lleol. y ffordd oherwydd bod traffig yn drwm yn yr Ionawr 13eg: 9.30 y.b. Boreol Weddi Ond mae’n dod ar gost, ac yn anffodus cost i ardal, bod cerddwyr a beicwyr yn mwynhau’r Ionawr 20fed: 9.30 y.b. Boreol bobl leol sy’n ceisio byw eu bywydau o ddydd i ardal ac oherwydd bod pobl leol yn ceisio Weddi ddydd yw hyn i raddau. parhau â’u gwaith bob dydd. Mae’r ardal yn “Mae’r oedi parhaus gan Ysgrifennydd lleoliad sydd bellach yn denu ymwelwyr gydol Estynnwn groeso cynnes i bawb y Cabinet ynglŷn â’r mater yma’n gwbl y flwyddyn, felly mae gwir angen edrych ar y ymuno a ni yn ein gwasanaethau annerbyniol. Mae cyfnod twristaidd arall wedi broblem er mwyn canfod datrysiad tymor hir.” dros yr Ŵyl. Anfonwn ein dymuniadau gorau at bawb sy‘n sâl ar hyn o bryd, ac anfonwn ein cofion cywiraf atoch parhad o dudalen 1 yn mynd yn wallgof. y cyntedd, a’r grisiau yn llawn i gyd. Fe aeth fy nhgroen yn oer a o bobl yn gwrando a mwynhau, pinnau mân i gyd, profiad a chawsom nifer fawr o bobl yn Carem estyn ein diolch i’r anhebyg i unrhyw beth dwi dod atom ac yn ein llongyfarch Parchedig John Matthews a’r ac yna, yn sydyn, dyma wedi’i deimlo pan yn canu ar y perfformiad, rhai yn dweud Parchedig Christina McCrea am nhw yn dechrau gwrando a gyda’r côr yn y gorffennol, bod nhw a pobl o’u cwmpas yn eu gofal a’u caredigrwydd yn ystod sylweddoli ein bod yn canu hollol, hollol anhygoel. ddagreuol iawn. y flwyddyn; â’n diolch i bawb â’n yn y Gymraeg, ac am ychydig Wedyn, yn y bar ar ddiwedd Profiad arall bythgofiadwy cefnogodd gydol y flwyddyn 2018. fe farwodd y bloeddio, nes i ni y cyngerdd pan ddechreuom yng nghwni aelodau Côr y ddod i ddiwedd y gân a’r dorff ganu Moliannwn ac ati, ‘roedd Penrhyn.” Blwyddyn Newydd Dda i bawb! Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 7 Ysgol Abercaseg Y Gerlan
Eisteddfod Dyffryn Ogwen. â hyn cafodd pawb gyfle i wneud torch Caren Brown Cilwern, 14 Ffordd Llongyfarchiadau i holl blant yr ysgol a personol drwy ddilyn cyfarwyddiadau Gerlan, Bethesda fu’n cymryd rhan yn Eisteddfod Dyffryn gweithwyr y castell. Roedd pawb wedi LL57 3ST 602509 / 07789 916166 Ogwen .Bu nifer o’r plant yn llwyddiannus gwirioni gyda’r adeilad a’r holl luniau [email protected] yng nhystadleuthau canu, llefaru, gwaith ar y ffenestri. Ond y goeden Nadolig Heledd Selwyn, 2 Pen Clwt, Gerlan celf a llawysgrif. Diolch i bawb a fu’n enfawr oedd wedi dal llygaid y plant LL57 3TJ cystadlu. fwyaf. Diolch yn fawr i’r holl staff a 01248 208254 / 07880 702640 / gwirfoddolwyr. [email protected] Bocsys Nadolig Trefnodd grŵp” Ffrindiau’r Byd” fod yr Plant Mewn Angen ysgol yn casglu bocsys nadolig ar gyfer yr Roedd pawb yn edrych ddigon o sioe wedi Gwobrwyo Cosyn Cymru elusen T4U.Casglwyd 27 o focsys ac yn sgil gwisgo eu pyjamas ar ddiwrnod Plant Llongyfarchiadau mawr i Carrie Rimes o’r y weithgaredd yma dysgodd pob dosbarth Mewn Angen casglwyd £131 o bunnoedd Gwernydd. Mae ei chwmni gwneud caws, ynglyn a phwysigrwydd ewyllys da. tuag at yr achos .Diolch i bawb am Cosyn Cymru, yn mynd o nerth i nerth. Mae gyfrannu. ei chaws eisoes wedi ennill gwobrau, ond yn ddiweddar, enillodd wobr Olivia Mills am ei Robin Risg chaws Brefu Bach a Chaws Chwarel. Llongyfarchiadau i bawb a ymatebodd Mae Carrie hefyd wedi prynu’r hen Eglwys i waith yn ymwneud a’r arwr “Robin Gatholig ym Methesda ac mae’r gwaith o’i Risg”.Braf oedd gweld nifer o’r plant drawsnewid i hufenfa yn ei ddyddiau cynnar. yn trio pethau newydd am y tro cyntaf. Pob lwc iti efo dy fenter newydd Carrie ac Cydnabuwyd eu hymdrech gyda edrychwn ymlaen at flasu’r caws ym Marchnad thystysgrif “Robin Risg “.Da iawn bawb! Ogwen a Moelyci.
Ymddeol Babis newydd Gerlan Ar ol 36 o flynyddoedd gweithgar ac Llongyfarchiadau i Llinos a Gavin Owen ymroddedig, mae Mrs Gwenda Roberts Gwernydd ar enedigaeth eu merch fach Efa athrawes y dosbarth Derbyn wedi Megan. Edrychwn ymlaen at ei chyfarfod yn penderfynu ymddeol er mwyn cael amser fuan. gwerthfawr hefo’i theulu tra mae hi dal yn ddigon ifanc ac iach i wneud hynny! Llongyfarchiadau i Elin Lloyd Ciltrefnus a’i Pc Owain Bydd llawer iawn ohonoch chi rieni yn phartner Joe ar enedigaeth eu merch fach Daeth Pc Owain i ymweld a Bl2 i drafod ei chofio gan iddi hi addysgu y rhan fwyaf Elsi Wyn Prynn a aned ar y 29ain o Fedi. Mae pobl sy’n ein helpu yn y gymuned megis ohonoch ac yn gallu dweud nad ydi hi nain, Carys Wyn Williams, wedi mopio efo ei y frigad dân neu’r Bad Achub.Trafodwyd wedi newid dim! hwyres gyntaf. Pob hapusrwydd i’r teulu bach ar ôl edrych ar ffilm fer .Pwy fuasai’r plant Pob dymuniad da i chi Mrs Roberts. yn ei alw ar gyfer gwahanol argyfyngau? Mwynhewch pob munud hefo’r wyr a’r Nadolig Llawen Roedd pawb wedi mwynhau a dysgu wyresau. Hoffai Myfanwy Jones (Anti Myf, Gwernydd) llawer.Bydd pawb yn edrych ymlaen am ddymuno Nadolig Llawen iawn i’w theulu a’i ei ymweliad nesaf lle caiff y plant gyfle i ffrindiau i gyd. Er na fydd yn gyrru cardiau weld car yr heddlu. Nadolig eleni, mae’n gyrru cofion cynhesaf a dymuniadau’r wŷl i bawb. Ymweliad a Chastell Penrhyn Yn dilyn syniadau’r rhieni am gyfleoedd Croeso adref diddorol i helpu’r plant ddatblygu, Croeso adref a gwellhad buan i Len Williams trefnwyd ymweliad i Gastell Penrhyn. Braf Ffordd Gerlan gafodd driniaeth yn ddiweddar oedd cael mynd a disgyblion blwyddyn yn yr ysbyty yn Lerpwl. Cofion cynhesaf atoch 2 i ymweld â’r Castell er mwyn gweld Yncl Len sut oedd y Nadolig yn cael ei ddathlu yn Oes Fictoria. Cafodd pawb gyfle i wneud Brysiwch wella cerdyn a defnyddio’r hen ffordd o stampio. Gyrrwn ein cofion gorau hefyd at Myfanwy Cafodd pawb wneud cracer yn o gystal Jones (Anti Myf) sydd wedi bod yn Ysbyty Gwynedd am gyfnod. Mae hi erbyn hyn wedi dod yn ôl i Fethesda ac yn cryfhau ym Mhlas Ogwen.
Cydymdeimlo Ychydig wythnosau nôl bu farw Bessie Eardley a fu’n byw yn Gerlan. Gyrrwn ein cydymdeimlad at Chris, Tanya, Jackie, Geraint a’r teulu i gyd. Roedd Bessie yn ddynes annwyl a thawel a bu farw union flwyddyn ar ôl colli ei chwaer Amelia. Cofion cynhesaf atoch. 8 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Rhiwlas ei weld yn gwneud un. Roedd ganddo Gwerthwyd pob tocyn a braf oedd gweld esboniadau am lu o ddigwyddiadau’r y neuadd yn orlawn, a’r gynulleidfa yn Iona Jones, 17 Bro Rhiwen, Rhiwlas Nadolig ac am yr addurniadau a gysylltwn mwynhau’r artistiad yn perfformio, yn 01248 355336 â’r Ŵyl. Gorffennodd y noson drwy ganu y ogystal a’r lluniaeth oedd wedi ei ddarparu garol, Roedd yn y Wlad honno, hen garol gan aelodau’r pwyllgor ac aelodau o gangen Ceisiadau Ariannol 2018 Gymreig. Diolchwyd iddo am noson hynod Merched y Wawr Rhiwlas. Cyngor Cymuned llanddeiniolen o ddifyr ac addysgiadol hefyd. Prif wobr y raffl oedd dau docyn i fynd Derbyniwyd 20 cais i law. Mae’r Cyngor Diolch i Annes a Linda am baratoi’r baned. ar y wifren wib yn ‘Zip World’ Bethesda. wedi mabwysiadu y ciosg ffôn yn Rhiwlas Enillydd y wobr oedd y Cynghorydd Elwyn bellach, ac mae Rhiwlas gyda cronfa ar Clwb Rhiwen Jones, ac mae pawb yn edrych ymlaen yn hyn o bryd gan obeithio hel tuag at gael Cyfarfod Tachwedd 14 arw i’w weld yn gwibio ar gyflymder o dros diffryblydd a’i osod yn y ciosg. Fodd Y Llyfr Bach oedd testun y sgwrs, 100 milltir yr awr! bynnag, ame angen drws ar y ciosg. llyfr hynod o fach ond yn llawn o Diolchodd Elfyn Jones-Roberts ar ran Derbyniwyd cais am ddrws, sydd ar gost o ffeithiau diddorol am Gymru a’i phobl a pwyllgor ‘Diffib Rhiwlas’ i bawb fu ynghlwm £288 a bydd costau gosod yn ychwanegol. digwyddiadau arbennog. âr noson, a braf yw cyhoeddi bod y peiriant Penderfynwyd gan mai Y Cyngor Cymuned Mair oedd yn gyfrifol am y baned a Jean diffib bellach wedi ei archebu, a’r gobaith sydd berchen y ciosg y buasai y gost yma enillodd y raffl. ydi y bydd yn ei gartref newydd yng yn dod allan o gyllideb Cynnal a Chadw y nghiosg Bro Rhiwen erbyn y Nadolig! Cyngor, yn hytrach nac yn rhodd ariannol. Llongyfarchiadau Cytunwyd yn unfrydol i fynd ymlaen a hyn, Eleni eto cafodd Linda Jones, Erw Wen, Diffib Rhiwlas – Hanner Marathon a’r clerc i wneud trefniadau gyda Hefin ei dewis i gynrychioli Merched y Wawr Caerdydd Williams, sydd wedi bod yn gysylltiedig a’r ar banel beirniadu y gystadleuaeth a ymholiadau ynglyn a chael drws ar y ciosg. drefnwyd gan gwmni Creision Jones a’r gamp oedd dewis y dorth frith Cydymdeimlo orau. Cynhalwyd y gystadleuaeth yn Yn dawel yn Ysbyty Eryri bu farw Arianwen Llandudno ac roedd oddeutu 80 torth Griffiths o Bro Ogwen, Penrhosgarnedd, i’w beirniadu. Joyce Smith o’r dref lan y roedd yn wreiddiol o Bro Rhiwen, yn chwaer môr oedd yr enillydd a dyma’r eildro iddi i’r ddiweddar Gwenfron, Betty Wyn a gystadlu. Roedd y beirniaid yn falch fod Gareth. Anfonwn ein cydymdeimlad at ei cystadleuaeth i’r rhai iau eleni a’r enillydd gŵr, Roy, y plant a’u teuluoedd a’i chwaer oedd Elin Gore o Ysgol Penweddig, yng nghyfraith, Hefina. Aberystwyth.
Yn 99 mlwydd oed bu farw Annie Diolch Muriel Pritchard, o Waen Wen ac yn Dymuna teulu y ddiweddar Heulwen sicr hi oedd yr hynaf o gyn ddisgyblion Hughes, Ffestiniog, Wern, Rhiwlas gynt, Ysgol Rhiwlas. Gan fod y teulu yn byw ddiolch am bob arwydd o gydymdeimlad a yn Pen Cefn byddai.n sôn o hyd am ddangoswyd tuag atynt yn eu profedigaeth gerdded i’r ysgol ar hyd Lôn Plas. Pan drist. Maent yn ddiolchgar hefyd am eisteddoodd y “scholarship” i fynd i Ysgol y rhoddion er cof am Heulwen ac am Llongyfarchiadau enfawr i Ceri Rhydian Sir Bethesda, hi gafodd y marciau gorau ffyddlondeb “Genod Rhiwlas” yn ystod ei. Owen (Is Ysgrifennydd pwyllgor ‘Diffib drwy Sir Gaernarfon ac mae’n debyg i hyn salwch blin. Rhiwlas’) ar gwblhau hanner marathon gael ei gofnodii yn Yr Herald Gymraeg. Caerdydd ym mis Hydref. Roedd Ceri yn Cydymdeimlwn â Mair a Jane a’u teuluoedd Dymuno’n dda casglu arian tuag at gronfa ‘Diffib Rhiwlas’ gan gofio ei bod yn nain i naw ac yn hen Nadolig Llawen i’n darllenwyr gan gofio ynghyd a Ward Glyder (ward cardioleg nain i ugain. am y rhai sydd wedi cael blwyddyn anodd Ysbyty Gwynedd, ble mae Ceri yn gweithio a bydd yr ŵyl yn sicr o ddod ag atgofion fel Prif Nyrs). Llwyddodd Ceri i godi dros Merched y Wawr iddynt. Anfonir ein cofion atoch i gyd. £570 i rannu rhwng y ddau achos da. Cyfarfod Mis Tachwedd Roedd Ceri yn rhedeg gyda ei chwaer Sali, Croesawyd pawb i’r cyfarfod a chafwyd Calendrau Llais Ogwen a bu iddynt gwblhau’r cwrs mewn amser ymddiheuriadau oddi wrth Gwen, Gwenno, Mae’r calendrau ar eu newyddd wedd yn anhrydeddus iawn – da iawn genod Rhiwlas! Jean, Jennie a Rhiannon a chwblhawyd y gwerthu’n dda, mae ychydig ar ôl. Cofiowch trefniadau ar gyfer ein cinio Nadolig ym gysylltu os am gael un. Melin Seiont. Cafwyd llythyr gan Mary Roberts, Llwydd y Rhanbarth, yn gofyn am Diffib Rhiwlas - Cyngerdd ‘Steve Eaves a Llais Ogwan ar CD syniadau i gael y canghennau i ddod at ei Rhai Pobl’ Gellir cael copi trwy gysylltu â Gwyn gilydd yn y dyfodol. Ar nos Wener 9fed o Dachwedd cynhaliwyd yn swyddfa’r deillion, Bangor Ein gŵr gwadd oedd Norman Evans, un o cyngerdd yn Neuadd Bentref Rhiwlas 01248 353604 Niwbwrch ac un sy’n hynod o weithgar yn yng nghwmni ‘Steve Eaves a Rhai Pobl’, Os gwyddoch am rywun sy’n cael ei. fro. Testun ei. sgwrs oedd Traddodiadau’r disgyblion Ysgol Rhiwlas, ac yn arwain y trafferth â’i olwg, ac a hoffai dderbyn Nadolig ac roedd wedi ymchwilio i noson oedd y DJ ‘Kev Bach’. Roedd holl copi o’r Llais ar CD bob mis, cysylltwch darddiad y traddodiadau hyn, er enghraifft elw’r noson yn mynd tuag at gronfa ‘Diffib ag un o’r canlynol: sut y penodwyd Rgagfyr 25 fel Dydd Rhiwlas’, ac mae’r pwyllgor yn ddiolchgar Gareth Llwyd 601415 Nadolig, Torch yr Adfent a chan ei fod yn iawn i’r artistiaid a gymerodd rhan yn hollol Neville Hughes 600853 ymddiddori mewn gosod blodau cawsom wirfoddol. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 9
Tregarth rhan yn y Cwis Cenedlaethol ym Meifod, Llongyfarchiadau calonog i Hazel Hughes, Bontnewydd ym Mis Tachwedd ac er na 4 Craig Pandy, am dderbyn gwobr gan y Olwen Hills (Anti Olwen), ddaethant i’r brig eleni bu digon o hwyl. Post Brenhinol – “Inspirational Colleague 44 Bro Syr Ifor, Tregarth 600192 Cangen Caernarfon oedd yr enillwyr yn Award” am ei gwaith fel Rheolwraig yn Angharad Williams, Rhanbarth Arfon a da oedd deall mai yr adran ddosbarthu yn swyddfa’r post 23 Ffordd Tanrhiw, Tregarth 601544 hwy hefyd oedd yr enillwyr Cenedlaethol. ym Mangor. Dywed Hazel nad oedd wedi Ardderchog genod Caernarfon. disgwyl hyn gan fod cymaint o ymgeiswyr Profedigaeth Diolchwyd i’r merched fu’n cysylltu gyda’r cryf drwy Brydain. Ei chyngor hi yw i Ar Dachwedd 12 ym Mryn Seiont Newydd, Brifysgol mewn paratoadau at y cinio Dolig. unrhyw un drin cydweithwyr fel y hoffech Caernarfon, ac o Maes yr Hedydd, Tregarth, Bydd y gangen yn cael seibiant tan chi gael eich trin gan greu awyrgylch braf a gynt o Morfa Nefyn, bu farw John Gwyn fis Chwefror pan ddaw Megan Tomos, hapus. Roberts yn 62 mlwydd oed. Cofiwn am Llanllechid i siarad ar y testun ‘Gwreiddiau Gwyn fel Gwerthwr Tai yn ardal Bangor a Llyfrau’, Nos Lun Chwefror 4. Croeso i Daw’r cyfarchion hyn gan Louie Hughes, a thuhwnt am nifer dda o flynyddoedd. unrhyw un hoffai ymuno gyda’r gangen ! Tal y Bont, Mam yng Nghyfraith Hazel. Cydymdeimlwn gyda Awen ei briod, a’i blant Iestyn, Bedwyr, Seren a Meirion a’r Capel Shiloh, Tregarth Diolch holl deulu yn eu profedigaeth. Mae ein blaenor hynaf, Mrs Edith Hughes, Hoffai Anne Hughes, Caryn a Donna , 13 Bu farw Elizabeth Helen Evans(Bing) Erw Faen, yng Nghartref Ceris, yn Treborth, Ffordd Tanrhiw ddiolch o galon i bawb a fu ar Ragfyr 1 yn ei chartref Apapa, Tan yr Bangor, ac anfonwn ein cofion cynnhesaf mor gefnogol tuag atynt yn eu profedigaeth Onnen, Tregarth a chynt o Rhos y Coed, ati. fawr o golli Tudur ddiwedd Awst. Diolch Bethesda. Roedd yn briod â’r diweddar hefyd am y rhoddion a dderbyniwyd i Heddwas Gwyn Evans a chydymdeimlwn Oedfaon Shiloh Sefydliad Parkinson-cyfanswm o £610.Bu gyda ei ffrind Brian a’i phlant Barry, Sian a’i Gwasanaethau am 5 o’r gloch oni nodir yn eich cydymdeimlad a’ch geiriau caredig yn phartner Arwyn, Nain Gethin a Lois a gyda wahanol gymorth mawr iddynt. ei theulu i gyd. Bu ei hangladd yn Eglwys Rhagfyr 16: Dafydd Hughes, Caernarfon Diolch yn fawr i chi i gyd. Glanogwen , Bethesda, Dydd Iau, Rhagfyr Rhagfyr 23: Oedfa Deulu y Nadolig am 6. 4 o’r gloch Clwb Cant Canolfan Tregarth Rhagfyr 24: Gwasanaeth Cymun Noswyl y Tachwedd Dathlu Penblwydd Nadolig am 6 o’r gloch 15 Buckley Wyn £15 Dathlodd y cynheddwas William Hughes, Rhagfyr 30: Gwyndaf Jones, Bangor 6 David Hadfield £10 Isallt, Allt Cerrig Llwydion, ei benblwydd Ionawr 6: Richard Gillion 21 Ann Davies £5 yn 95 oed ar ddiwedd Mis Tachwedd. Ionawr 13: Gwynfor Williams, Caernarfon Gobeithio i chi gael diwrnod i’w gofio Ionawr 20: Dafydd Coetmor Williams, Rhagfyr gyda’r teulu. Penblwydd hapus iawn. Llanllechid 26 Edward Jones £15 Merched y Wawr, Cangen Tregarth 20 Pauline Jones £10 Daeth y gangen ynghyd ar Dachwedd 5 Drws Agored 2 Owenna Hughes £5 ar gyfer noson o Frethyn Cartref gyda rhai Gair i’ch atgoffa fod Capel Shiloh ar agor o’r aelodau wedi dod a’u hoff rysait gyda i unrhyw un hoffai ddod draw am gwmni, Bonus Ball Nadolig—Peter Roberts hwy i Festri Capel Shiloh i’w rhannu hefo sgwrs a phaned bob bore Gwener rhwng pawb arall ! Cafwyd gwledd o ddanteithion. 10 a 12 o’r gloch. Digon i dynnu dŵr o ddannedd!! Rysait Braichmelyn Angharad oedd Tiramasw, neu Treiffl Posh Difrod fel y gelwir ef yn Ffordd Pant! Cawsom ei Yn ystod yr wythnosau diwethaf bu peth Rhiannon Ifans, Glanaber, Pant, flasu ac roedd yn foethus dros ben. Yn dilyn difrod o fewn y capel pan ddaeth rhan Bethesda 600689 death Janet gyda rysait gwahanol am Fara fechan o nenfwd o dan y galeri i lawr. Brith, Iona Rhys gyda cishes bach a chytni Mae bellach yn y broses o gael ei drwsio Cydymdeimlwn yn ddwys a theulu Mrs mae yn ei baratoi at y Dolig yn Mynydd a’n gobaith yw y cawn ddychwelyd y Dolores Edwards , 5 Gernant, a fu farw‘n Llandygai. Cacen Sbwng oedd dewis rysait gwasanaethau i’r capel yn fuan. dawel yn eu chartref ar ol salwch hir a Andrea a Myfanwy yn cloi y noson gyda blin.Bu Esther ei merch yn gofalu’n dyner Teisen Lemwn. Do, cawsom damaid o’r Eglwys Y Santes Fair amdani hyd y diwedd.Roed Mrs Edwards yn holl fwydydd a rhyfeddu at y dalent sydd Gwasanaethau enedigol o’r Iwernddon cyn priodi a George gennym yn y gangen. Diolch o galon Rhagfyr 16: 9:30y.b – Boreuol Weddi ei gwr a setlo yma.Rydym yn meddwl genod. Rhian ddiolchodd iddynt ar ran Rhagfyr 23: 9:30y.b – Gwasanaeth Carolau amdanoch Esther , y wyrion a’r teulu pawb. Mae’n bleser cyhoeddi fod y gangen Rhagfyr 24: 4y.p – Gwasanaeth y Preseb. estynedig ar adeg eich colled fawr. bellach gyda 44 o aelodau, y nifer fwyaf Rhagfyr 25: 9y.b. – Cymun Nadolig. ers rhai blynyddoedd. Ac mae digon o le i Rhagfyr 30: Dim gwasanaeth – ymuno a St Gobeithio bod Carol a Nicky wedi gwella chwaneg yn Festri Capel Shiloh ar y Nos Cross am 11y.b. o’r anwyd trwm . Anfonwn ein cofion atoch Lun cyntaf ym mhob mis am 7.30 o’r gloch. Ionawr 6: 9:30 – Boreuol Weddi ac at bawb arall sydd ddim y dda. Dewch , mae croeso cynnes yn eich disgwyl. Ionawr 13: 9:30 – Cymun Bendigaid Cafwyd cyfle i ddathlu’r Nadolig gyda Yn dilyn damwain ar Ragfyr 4ydd fe swper ym Mwyty y Teras, yn y Brifysgol Croeso i bawb ymuno â ni yn y gaewyd ffordd yr A5 rhyw filltir i fyny’r lon ym Mangor, Nos Lun, Rhagfyr 3. Daeth gwasanaethau carolau a’r nadolig. o Bont-y Twr.Cyrchwyd tri o bobl i’r ysbyty. criw ardderchog ynghyd a mwynhawyd Wedi dathliadau’r nadolig a’r flwyddyn gwledd tri cwrs mewn awyrgylch braf. newydd bydd y Te Bach yn cael ei gynnal ar Dymuniadau gorau am Nadolig dedwydd i Llongyfarchwyd y merched fu’n cymryd bnawn Mawrth, Ionawr 22ain am 2y.p. bawb. 10 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Ysgol Pen-y-bryn
Cwmni’r Frân Wen Daeth Cwmni’r Frân Wen i berfformio Twrw Dan a Dicw i flwyddyn 3. Roedd y perfformiad am ddau blentyn gwahanol iawn yn dod ynghyd ac yn dysgu oddi wrth ei gilydd. Fe wnaeth bawb fwynhau y perfformiad a gwnaeth i ni feddwl am sut i ddangos parch tuag at bobl o wahanol gefndiroedd.
Diwrnod Plant Mewn Angen Cawsom ddiwrnod gwahanol iawn i’’r arfer gan fod pawb wedi dod i’r ysgol yn eu Ymweld â Fferm Hendŷ pyjamas a chyfrannu arian at yr elusen. Aeth blwyddyn 3 a 4 i fferm Hendŷ ger Caernarfon i ddysgu am odro gwartheg. Roedd Hefyd gwnaethom gadwyn Pawen Llawen yn ddiddorol iawn gweld y datblygiadau ers godro gyda llaw a oedd yn digwydd yn y i gyfrannu at ymgyrch Aled Hughes ar gorffennol i’r parlwr godro llawn technoleg fodern oedd ar y fferm heddiw. Diolch i Mr Radio Cymru. Roeddem yn hynod falch o Aled Jones am rannu gymaint o wybodaeth am ei fferm gyda ni. glywed bod ysgolion Cymru wedi cyrraedd y targed.
Ffair Nadolig Mentergarwch Wrth gwrs, mae gan ein dosbarth gysylltiad Enrico i roi cyflwyniad I flwyddyn am yr Cyfrannodd bob dosbarth at Ffair Nadolig agos gyda’r Eidal, gan fod tad Sienna yn Eidal. Dysgom lawer am draddodiadau’r lwyddiannus trwy baratoi a gwerthu hannu o Castellammare. Cawsom groeso Nadolig, yn ogystal a’r math o fwydydd danteithion Nadolig blasus a chynllunio hynod o gynnes gan y perchnogion, mae’r Eidalwyr yn fwynhau dros yr Wyl. gemau Nadoligaidd i’w chwarae yn Chiara ac Umberto a dysgom sut i wneud Uchafbwynt y prynhawn oedd cael blasu ystod y prynhawn. Buom yn brysur yn pitsas hynod o flasus. Diolch o galon i cacen felys draddodiadol, sydd yn ffefryn cyfrifo costau cynhyrchu er mwyn prisio’r Giuseppe am ddangos i ni sut i greu pitsas yng nghartref teulu Sienna. Diolch yn fawr nwyddau a sicrhau ein bod yn gwneud elw. anfarwol! Dyma ddechrau gwych i’n uned I’r ddau am roi eu hamser prin i ddod atom; Dyniaethau am ‘Yr Eidal’.Hoffem ddiolch i cawsom wledd a hanner ymhob ystyr y Ymweliad Blwyddyn 6 Fran am ei chwmni yn ystod yr ymweliad, gair! Cafodd dosbarth Elidir brofiad anhygoel ac am ddangos ei sgiliau Eidaleg anhygoel! bore Mawrth, Tachwedd 13 fed pan Ymweliad PC Owain. gawsom y cyfle i ymweld a bwyty Mwy o’r Eidal Cafodd bob dosbarth gyflwyniadau gyda Eidalaidd Torna a Surriento ym Mangor. Braf oedd cael croesawu Fran a’i gŵr negeseuon hynod o bwysig gan PC Owain, o ymddygaid gwrth-gymdeithasol i gyffuriau anghyfriethlon. Diolch yn fawr am drosglwyddo’r negeseuon mor effeithiol.
Eisteddfod Dyffryn Ogwen Llongyfarchiadau mawr I bawb a gystadlodd yn yr Eisteddfod eto eleni, yn enwedig i’r rhai a ddaeth yn fuddugol ar y llwyfan, yn ogystal a chystadlaethau gwaith cartref. Rydym yn hynod falch o’ch llwyddiant. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 11
Ysgol Tregarth
Eisteddfod Dyffryn Ogwen Cafodd criw o ferched lwcus iawn y cyfle i berfformio y ddawns flodau yn Eisteddfod Dyffryn Ogwen eleni fel rhan o seremoni’r cadeirio. Hoffem ddiolch o galon i Mrs Meriel Parry am ein cynorthwyo gyda’r hyfforddi a’r gwisgoedd, ac i Mrs Cheryl Griffiths am baratoi tusw o flodau bendigedig i bob un o’r merched. Cafodd bob un fodd i fyw ac wedi llwyr fwynhau y profiad. Hefyd, cafwydd cryn lwyddiant yn yr adran gelf. Llwyddodd disgyblion bl 5 a 6 i gipio y gwobrau cyntaf, ail a thrydydd yn y gystadleuaeth arlunio. Aeth y gworbrau i Posy Prendergast, Penny Marshal y CS brofiad gwych yn gwylio draw yng Nghaerdydd. Yn bod yn brysur yn ymarfer tuag a Ffion Macdonald Jones. Yn sioe gan gwmni ‘Fran Wen’. ogystal, cafodd Nel Owen 1af yn at gystadleuaeth gymnasteg ychwanegol, llwyddodd Millie Fe gafwyd y plant gyfarfod dau y rownd derfynol, dull pili pala draw yng nghanolfan tennis, Forte i gipio’r wobr gyntaf, a’r gymeriad yn y sioe sef Dan a a broga, Shannon ail yn y dull Caernarfon. Aeth 17 o blant drydydd wobr yn y gwaith Celf Dicw – dau berson o fydoedd cefn a Millie 3ydd yn y dull pili CA2 i’r clwb gymnasteg ar unigol. Llongyfarchiadau mawr. hollol wahanol i’w gilydd. pala. Pob lwc i’r pedair lawr yng ôl ysgol ar brynhawn dydd Roedd y disgyblion wrth eu Nghaerdydd mis Ionawr. Gwener. Llongyfarchiadau i’r bodd yn cael cymryd rhan yn y tri tîm a chymerodd rhan yn y sioe gyffrous yma. Pawb wedi Gymnasteg gystadleuaeth, pob un wedi cofio mwynhau! Yn ystod yr wythnosau diwethaf eu dilyniannau yn wych ac wedi mae plant Ysgol Tregarth wedi bod yn brofiad arbennig i’r plant. Ymweliad Capel y Ffynnon Cafodd ddisgyblion blwyddyn 2 ymweld â Chapel y Ffynnon Plaid Lafur Dyffryn Ogwen ym Mangor yn ddiweddar. Yno cymerodd y disgyblion ran mewn Ar dechrau mis Rhagfyr aeth nifer o aelodau’r gangen i gweithgareddau Nadoligaidd gyfarfod o Blaid Lafur Arfon yng Nghaernarfon i drafod gan ddysgu am stori’r geni, a materion mewnol y blaid a’r Yemen e.e. hanes ffurfio’r wlad y chymryd rhan mewn drama a ganrif ddiwethaf a’r argyfwng sydd yno ar hyn o bryd. gwisgo gwisgoedd bendigedig. Yna, tua canol y mis, rhoddwyd torch y gangen ar gofeb Roeddynt wrth eu boddau Bethesda ar Ddydd Sul y Cofio. yn cael gwneud amrywiaeth Yn ddiweddarach yn y mis, cynhaliwyd cyfarfod deufisol y o weithgareddau. Diolch yn gangen yn ystafell gymunedol y llyfrgell (oherwydd tân yng fawr iawn i bawb yng Nghael y Nghefnfaes) i wrando ar yr adroddiau arferol (e.e. Mae Cymru’n Ffynnon am ein croesawu. wir elwa o £200 miliwn o Ewrop yn flynyddol, mae nyrsys yn cael codiad cyflog o 6.5% dros tair blynedd gan Lywodraeth Gala Nofio Cymru a bod Cyngor Gwynedd yn ail gylchu canran is na Ar ddydd Sadwrn 17eg chynghorau eraill Gogledd Cymru), i anfon cynnig i Blaid Plant mewn angen cynhaliwyd gala nofio’r urdd Lafur Arfon ac i lenwi holiadur cludiant Partneriaeth Ogwen. Casglwyd £288 i achos ym mhwll nofio Bangor. ‘Plant Mewn Angen’ wrth i’r Llongyfarchiadau i blant disgyblion dalu £1 i wisgo’u cyfnod allweddol dau, ysgol dillad eu hunain a chymryd Tregarth, am gymryd rhan yn rhan yng nghystadleuaeth y gystadleuaeth. Bu pedair gwallt gwirion - da iawn chi o ferched blwyddyn 6 yn blant! Bu llawer o rieni a phlant llwyddiannus iawn yn y gala. yr ysgol yn brysur yn coginio Cafodd y tîm ras gyfnewid cacennau Pydsi at y diwrnod, gymysg a oedd yn cynnwys diolch yn fawr iawn i bawb am Millie Forte, Ffion Marlow, gyfrannu a chymryd rhan. Shannon O’Malley a Nel Owen 1af yn y rownd derfynol sy’n Sioe Twrw Dan a Dicw golygu eu byddant yn mynd Yn ddiweddar cafodd disgyblion ymlaen i’r gala genedlaethol 12 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Beth sy’n digwydd yn y Dyffryn? CANOLFAN CEFNFAES Cymdeithas DYDDIADUR GYRFA CHWIST Jerusalem IONAWR 8, 22 A 29 BOREAU am 7:00 o’r gloch. Croeso i bawb Nos Iau, 10 Ionawr COFFI 2018 am 7.00yh yn Festri Jerusalem CYMDEITHAS Noson yng nghwmni 2019 Angharad Tomos Ionawr HANES 26 Cefnfaes – Cronfa Goffa Tracy Smith. DYFFRYN OGWEN
Chwefror Nos Lun, 14 Ionawr 02 Cefnfaes - Gofalwyr Gwynedd a Môn am 7.00yh Meddygfa Bethesda Mawrth yn Festri Capel Jerusalem 02 Cefnfaes – Plaid Cymru David Elis-Williams 09 Cefnfaes – Plaid Lafur ATGOFION “Dilyn yr A5 – ond ble ‘roedd 16 Cefnfaes – Eglwys Crist Glanogwen y ffordd cyn Telford?” 23 Cefnfaes – Eglwys St. Cedol, Pentir. £1.50 wrth hy drws neu AR GÂN 06 Cefnfaes – Neuadd Talgai am ddim i aelodau Sesiynnau cerddorol i bobl Ebrill dros 50 oed 13 Cefnfaes – Eisteddfod Dyffryn Ogwen. Dydd Gwener, 18 Ionawr 27 Cefnfaes – Cymdeithas Capel Carmel Llanllechid Dydd Gwener, 01 a 15 Chwefror Jerusalem 1.15 – 2.30 Te Bach Paned a chân yn ddi-dâl Mai yn y festri (Canolfan Gerdd William Mathias) 11 Cefnfaes – Cymorth Cristnogol. 18 Cefnfaes – Gorffwysfan Pnawn Llun, 28 Ionawr 2.30 – 4.00 Mehefin Croeso i bawb 15 Cefnfaes – Eglwys Crist Glanogwen. CANOLFAN CEFNFAES 22 Cefnfaes – Eglwys St. Cedol, Pentir. 29 Cefnfaes – Eisteddfod Dyffryn Ogwen. Eglwys St. Tegai, BORE COFFI CRONFA GOFFA Medi Llandygai 28 Cefnfaes – Plaid Cymru. TRACY SMITH Cymun Noswyl SADWRN, 26 IONAWR Hydref Nadolig 10.00 – 12.00 19 Cefnfaes – Eisteddfod Dyffryn 24 Rhagfyr Ogwen. Am 11.15 yr hwyr 26 Cefnfaes – Eglwys St. Cedol, Pentir. Tachwedd Gwasanaeth 23 Cefnfaes – Neuadd Talgai. Naw Llith a Pwysig Ionawr 12fed Os yn trefnu Bore Coffi yn ardal Neuadd Ogwen, 9.30am - 1.00pm Charol St. Tegai, Bethesda, bydd y rhestr uchod yn gymorth i chi ddewis dyddiad Chwefror 9fed Llandygai gwag. Neuadd Ogwen, 9.30am - 1.00pm Gwasanaeth Traddodiadol Gallwch wedyn gynnwys eich dyddiad chi ar y rhestr hon. Mawrth 9fed Dwyieithog Neuadd Ogwen, 9.30am - 1.00pm Bydd yn cael ei diweddaru ac yn Dan olau cannwyll ymddangos pob mis. Dydd Sul, 23 Rhagfyr Bwydydd, Crefftau, Lleol Anfonwch y manylion at Neville am 5 o’r gloch Hughes (600853). www.marchnadogwen.co.uk Lluniaeth ysgafn i ddilyn Facebook Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 13
gair neu ddau Cyfarfod Blynyddol John Pritchard Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen Defodau’r Ŵyl Fydd ein Nadolig ddim ’run fath eleni. Immanuel, ‘hynny yw, o’i gyfieithu, “Y Festri Jerusalem Fedr o ddim bod. Yn ein tŷ ni, fel eich mae Duw gyda ni”’ (Mathew 1:23). 23 Ionawr am 7.30yh tŷ chi o bosibl, fe drodd y paratoadau Ie, un o negeseuon mwyaf gwerthfawr ar gyfer yr Ŵyl dros y blynyddoedd yn Gŵyl y Geni yw bod Duw gyda ni. Fe ddefodau bychain. Un o’r defodau hynny ddaeth Duw yn llythrennol at bobl yn y yw addurno’r tŷ: prynu’r goeden a’i dyn Iesu. Roedd Duw gyda Mair a Joseff gosod yng nghornel y stafell fyw; estyn y yn yr hogyn yr oeddent yn ei fagu; roedd Ar Werth bocsys addurniadau o’r atig; dadbacio’r Duw gyda phobl Nasareth yn y plentyn cyfan; addurno’r goeden; gosod yr holl a’r dyn ifanc a oedd yn byw yn eu plith; Bwrdd Snwcer/Billiards bethau cyfarwydd yn eu lle arferol o roedd Duw gyda’r disgyblion a alwodd amgylch y tŷ. A heb i neb ddyfarnu mai Iesu wedi iddo ddechrau ei weinidogaeth Llawn Maint felly y dylai fod, y mae i bawb ei ran gyhoeddus; roedd Duw efo’r holl bobl (Hen fwrdd Neuadd Bentref Rhiwlas) arbennig ei hun yn y ddefod hon. Mae’r y cyfarfu Iesu â hwy, hyd yn oed y bobl Pris i’w drafod un peth yn wir am y defodau eraill. Un a oedd yn ei wrthwynebu; roedd Duw o’m cyfrifoldebau i ar hyd y blynyddoedd gyda’r lleidr edifeiriol ar y groes cyn Cysylltwch gyda Cynrig fu danfon anrhegion a chardiau i’r teulu iddo fo a Iesu farw ar Galfaria; roedd 01248 601318 noswyl Nadolig. Wn i ddim a fyddaf Duw gyda’r holl bobl a welodd Iesu wedi yn gwneud hynny eleni ai peidio. Wn iddo ddod yn ôl yn fyw. Yn llythrennol i ddim pwy fydd yn gwneud rhai o’r felly, roedd Duw gyda hwy. pethau cyfarwydd. Wn i ddim beth ddaw Ond nid dyna’r diwedd. Oherwydd o ambell ddefod hyd yn oed. Oherwydd yr un yw Iesu’r Nadolig hwn eto. NEUADD OGWEN mi fydd yn Nadolig gwahanol, ac yn Immanuel ydyw o hyd. Mae’n parhau Nadolig nad oeddwn mo’i eisiau. gyda ni. Mae gyda ni yn ein hofnau a’n Gig Nadolig Ac eto, trwy’r cwbl ac er gwaetha’r gofidiau yn ogystal ag yn ein llawenydd CELT, cwbl, mi wn mai’r un fydd yr Ŵyl eleni a’n gobeithion. Mae gyda ni i’n cysuro MAFFIA MR HUWS, eto am y byddwn yn dathlu dyfodiad a’n nerthu a’n llenwi â phob gobaith. DAFYDD HEDD Duw i’n byd yn y bachgen bach a aned Mae gyda ni i estyn ei faddeuant. Mae ym Methlehem. Mi gawn ryfeddu o’r gyda ni yng nghanol pob dioddefaint a newydd at y ffaith fod Duw ei hun wedi phoen. Mae gyda ni yn wyneb y gelyn dod yn ddyn. Mi gawn brofi’r llawenydd angau hyd yn oed. Ac y mae gyda ni o wybod fod Iesu wedi dod i wared ei hefyd, diolch am hynny, ym mhob galar bobl oddi wrth eu pechodau, a hynny’n a hiraeth. golygu fod ein pechodau ninnau wedi eu Boed i Iesu’r Immanuel fod yn maddau. Ac mi gawn y cysur bendigedig llawenydd a hyfrydwch i bawb ohonoch o ddeall mai’r un y dathlwn ei eni yw dros yr Ŵyl.
Neuadd Ogwen, Pentir Dydd Iau, 27 Rhagfyr, 7:30yh Cynrig a Carys Hughes, Rallt Uchaf, Pentir, Premiere DEIAN A LOLI LL57 4YB. 12.30yp a 3.30yp 01248 601318 E-bost: [email protected]
Biniau Halen Penderfynodd Cyngor Gwynedd beidio llenwi biniau halen sydd i’w gweld ar ochr ffyrdd gwledig ond i ganolbwyntio ar raeanu ffyrdd mewn ardaloedd mwy Yn ffodus mae Cynghorwyr Cyngor poblog. Yn anffodus mae hyn yn enghraifft Cymuned Pentir wedi camu i’r bwlch ac arall o Gyngor Gwynedd yn anwybyddu wedi ymrwymo’r Cyngor Cymuned i dalu anghenion trigolion gwledig sydd yn am lenwi’r biniau halen dros y gaeaf. Mae dioddef hefyd o wasanaeth eilradd ran hyn yn golygu bydd unigolion yr ardal sydd Neuadd Ogwen, wynebu ffyrdd, torri gordyfiant, ailgylchu a yn gweithio i Gyngor Gwynedd yn gallu Dydd Mercher, 02 Ionawr chlirio cwteri. cyrraedd eu gwaith yn ddiogel! 14 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Pwy Sy’n Cofio Ddoe? © Dr J. Elwyn Hughes Y gŵr o Rachub a’r Ffliw Pandemig (2)
Fel rhan o’i ymchwil i hanes y ffliw, bu ddyddiau. Stori drist arall oedd clywed am eu tad fynd efo fo ar y trên i Lerpwl a bod Adrian (Williams) yn siarad efo nifer o weinidog yn priodi dau ar ddydd Sadwrn eu tad wedi crio yr holl ffordd yno. A pha deuluoedd a haerai fod ymgymerwyr yn a chlywed y Llun canlynol fod y wraig ryfedd hynny, plentyn bach tair oed yn argymell iddynt beidio â chau beddau gan wedi marw o’r ffliw ac yntau wedyn yn cael mynd ar drên i wlad ddieithr, i dref oedd y câi eraill eu claddu yno ymhen ychydig y dasg anodd o’i chladdu. Dyna pa mor lawer mwy na Chaergybi, lle’r oedd pawb yn gyflym yr hawliai’r ffliw y dioddefwyr. siarad iaith hollol estron iddo.
* * * Tad Adrian yn Lerpwl Yn ffodus, roedd ei fodryb, Anti Mary, yn Chwalu’r teulu siarad Cymraeg a chymerir ei fod wedi O gofio i dad Adrian a’r tri phlentyn arall setlo, yn Stryd Hershell i ddechrau ac gael eu gadael yn amddifad (wedi i’r ffliw, yna yn Walton Breck Road (oedd yn agos penbleth gweddill teulu oedd sut i edrych iawn at faes pêl-droed Anfield). Diolch i’w ar eu holau. Am gyfnod cartrefwyd hwy fodryb, fe gadwodd ei Gymraeg yn ystod y yn Ysgol Trearddur (lle buasai eu tad yn blynyddoedd y bu yn Lerpwl. gweithio fel garddwr); yna, aeth gwahanol Ac ni synnir iddo fod yn gefnogwr brwd aelodau o’r teulu ati i ddod o hyd i gartrefi o dîm pêl-droed Lerpwl ond, yn rhyfedd newydd iddyn nhw. Oherwydd y perygl i’r iawn, roedd yn un o’r ychydig rai a fyddai, Coctels ar gyfer y Nadolig haint ymledu, dinistriwyd holl ddillad y pan nad oedd Lerpwl yn chwarae gartra, yn plant ond bu perchnogion Ysgol Trearddur mynd i wylio Everton – dirgelwch i Adrian! Cuba Libre mor garedig â thalu am eu hailddilladu. Aeth i Ysgol Collegiate Lerpwl ond, 80ml o cola, 50ml o rym, 25ml o sudd gwaetha’r modd, bu farw ei Fodryb Mary leim, digon o rew wedi’i dorri’n fân. pan nad oedd o ond yn 13 oed. Arhosodd yn Lerpwl am ddwy flynedd arall cyn dychwelyd Margarita i Gaergybi i ymuno â’i frodyr a’i chwaer. 60ml o sudd leim, 60ml o tequila, Does dim amheuaeth na chawsai’r 30ml o triple sec. colledion a’r chwalu yn hanes ei dad effaith Gwlychu top y gwydryn efo sleisen o arno trwy gydol ei oes a dyna pam y teimla leim. Rhoi halen ar blât, Adrian yn falch, ryw gan mlynedd yn a rhoi’r gwydryn ar yr halen. Oerwch y diweddarach, iddo fod â rhan fach i greu gwydryn yn yr oergell ymwybyddiaeth am feirws a effeithiodd tro bo chi’n cymysgu’r coctel. nid yn unig ar deulu’i dad ond ar nifer o deuluoedd yn Nyffryn Ogwen hefyd. Mint Julep Mae Adrian yn cydnabod ei ddyled i’r 300ml o ddŵr, 6 deilen fintys, 1 llwy de Athro John Oxford o Goleg Queen Mary, o siwgr coch, 60ml o bourbon, a rhew. Prifysgol Llundain, arbenigwr mewn firoleg a wnaeth waith diflino yn y maes hwnnw, ac Sea Breeze i Radio Wales am ddangos diddordeb yn y 50ml o sudd grawnffrwyth, 120ml o pwnc ac am roi iddo’r cyfle i ddweud y stori. sudd llugaeron, 40ml o fodca, rhew a sleisen o leim. Ôl Nodiad: Bydd nifer o drigolion Maes Bleddyn, Rachub, a’r cyffiniau, yn siŵr o Pina Colada gofio tad Adrian, sef Cyril Williams. Yn 70ml o sudd pîn-afal, 30ml o rym ei ddyddiau cynnar, roedd yn byw yng gwyn, 40ml o hufen cneuen goco, a Tad Adrian, Cyril Williams, ydi’r bachgen nghyffiniau Dinbych ac yn gweithio i’r darn bach ar y chwith, ei frawd, Dic, ar y dde, Gwasanaeth Iechyd. Dyna pryd y cyfarfu bach o bin-afal. William, ei frawd arall sydd yn y cefn gyda’i ag Evelyn a phriodwyd y ddau maes o law. chwaer, Neli Gwasanaethodd yn yr Awyrlu yn ystod yr Defnyddiwch jar fel ‘kilner’ os nad oes Ail Ryfel Byd ac yna bu’n Was Sifil, gan gennych gymysgwr coctels. Cafodd chwaer a dau frawd ei dad eu rhoi ddringo maes i law i fod yn Arolygydd Gofalwch bod y caead yn dynn! yng ngofal rhai o’i teulu yng Nghaergybi Treth Incwm. Ymddiddorai mewn ond gan mai ef oedd yr ieuengaf (yn dair chwaraeon a bu’n ddyfarnwr mewn gêm bêl- Nadolig Llawen, oed), cafodd ei dad, ei anfon i fyw at fodryb droed ryngwladol ym 1953, yn ddyfarnwr Pat iddo yn Anfield, Lerpwl. Roedd Sheelagh, gemau criced ac yn Ysgrifennydd Clwb Pêl- chwaer Adrian, yn cofio clywed i frawd droed Dinas Bangor. Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 15
Merched y ddawns flodau o Ysgol Tregarth. Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018
Y cystadleuwyr ieuengaf yn barod i gychwyn yr eisteddfod fore Llefaru Meithrin: Erin Môn, Ysgol Llanllechid - 1af (ar y dde), Sadwrn. gyda Cêt Ogwen, Ysgol Abercaseg - 2il; a Mali Non, Ysgol Abercaseg - 3ydd.
Unawd Meithrin: (o'r chwith) Celt Madog, Ysgol Llanllechid -2il; Llefaru derbyn: (o'r chwith) Elsi mererid Allsup - 2il; Alfie Gruff Rhys, Ysgol Llanllechid - 1af; gyda Cêt Ogwen a Mali Non, Muldoon - 3ydd; Eban Roberts - 1af. (Y tri o Ysgol Llanllechid.) Ysgol Abercaseg yn gydradd 3ydd. Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018 Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018 16 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Grŵp Dawnsio Disco Bl 6 ac iau; Grŵp Ffion, Ysgol Llanllechid - Unawd Bl. 1: (o'r chwith) Efan James, Ysgol Llanllechid - 2il; 1af. Lili Mair Williams, Ysgol Llanllechid - 1af; Catrin Haf, Ysgol Llanllechid - 3ydd.
Grŵp Offerynnol Bl. 6 ac iau: Seren ac Erin, Ysgol Llanllechid - Grŵp Offerynnol Bl. 6 ac iau: Grŵp Griff, Ysgol Llanllechid - 1af. 2il.
Gwenno Beech, Ysgol Llanllechid - buddugol ar yr Unawd Cerdd Dant ac Alaw Werin.
Unawd bl. 3 a 4: Gwenno Beech, Ysgol Llanllechid (ar y dde) - 1af; gyda Gruff Beech, Ysgol Llanllechid - 2il; ac Angharad Ball, Ysgol Llanllechid a Betsi Lŵ, Ysgol Pen y Bryn yn gydradd 3ydd.
Parti Llefaru Ysgol Gynradd: Parti Bl. 5 a 6 Ysgol Llanllechid - 1af. Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 17
Llefaru Bl. 2: Catrin Morris, Ysgol Llanllechid ( ar y dde) - Parti Llefaru Ysgol Gynradd: Parti bl. 6 Ysgol Pen y Bryn - 2il. 1af; gyda Medi Haf, Ysgol Llanllecid - 2il, ac Elen Dafydd, Ysgol Llanllechid - 3ydd.
Côr Bl. 6 ac iau: Côr Ysgol Pen y Bryn - 2il. Parti Unsain Bl. 6 ac iau: Buddugol - Parti Bl. 4 a 5 Ysgol Llanllechid.
Parti Unsain Bl. 6 ac iau: Parti Bl. 5 Ysgol Pen y Bryn - 2il. Unawd bl. 5 a 6: Mia Williams, Ysgol Llanllechid - 1af; Chenai Chikanza a Mari Roberts, Ysgol Llanllechid - cydradd 2il; Dwynwen Meleri Pritchard ac Eli Roberts, Ysgol Peny Bryn - cydradd 3ydd.
Dau gynrychiolydd o Gôr Buddugol Ysgol Llanllechid yn codi'r Unawd Offerynnol Bl. 6 ac iau: Elliw Davies, Ysgol Llanllechid - cwpan. 2il. Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn OgwenEisteddfod 2018 Gadeiriol Dyffryn Ogwen 2018 18 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Enillydd y Gadair a'r Fedal Ryddiaith - Dafydd Tarian Perfformiad Gorau am Lefaru: Guto Ifan, Llanrug, gyda Hannh Morgan, Chenai Chikanza, Ysgol Llanllechid. Ysgol Dyffryn Ogwen, enillydd Medal yr Ifanc.
SIOP OGWEN Cardiau, CDs, Coffi Poblado, Crysau-T Côr Bl. 6 ac iau: Ysgol Llanllechid - 1af. a Hwdis Cowbois, Crefftau, DVDs, Golwg, Llyfrau, Lluniau a llawer mwy!
Am fan hwylus ar y Stryd Fawr, Arfbais Douglas Arms cofiwch am Siop Ogwen am eich holl Cwrw Casgen - Gardd Gwrw anghenion siopa! Galwch draw neu Noson Cwis Yr ail nos Fawrth bob mis – 20:00 rhowch ganiad i’r Siop am ragor o Oriau Agor wybodaeth. Llun - wedi cau Mawrth – Gwener 18:00 – 23:00 33 Stryd Fawr, Bethesda (Drws nesaf i Sadwrn 15:30 – 00:00 Neuadd Ogwen) 0808 164 0123 Sul 13:00 – 15:00 a 20:00 – 23:00 douglasarmsbethesda.com [email protected] 01248 600219 01248 208 485 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 19
Caerhun a ‘roedd yn mynd a swyddogion y llu awyr cynulleidfaol. Budd lluniaeth ysgafn o o gwmpas y wlad. Ar ôl y rhyfel priododd mince pies a mulled wine. Dewch i cud- Glasinfryn â Victor Pritchard, yntau wedi bod yn y ganu a ni, croeso cynnes i bawb Fyddin, ac yn 1947 cawsant denantiaeth Cylch Glasinfryn Fferm Glasinfryn, lle bu y ddau yn ffermio Bingo Newyddion trist a ddaeth i’r Cylch nos am bedwar deg o flynyddoedd. Bu Mrs Nos Wener 16 Tachweddd cynhaliwyd Fercher 14 Tachwedd, o golli aelod annwyl Pritchard yn weithgar iawn gyda sawl Noson o Fingo yn y Ganolfan Glasinfryn, iawn o’n plith sef Mrs Muriel Pritchard mudiad yn ei bro a thu hwnt, gan fod yn cafwyd noson hwyliog a llwyddianus, hoffen a fu farw yn Ysbyty Gwynedd ychydig Ysgrifennydd i’r Soroptomistiaid Bangor ddiolch i drigolion Glasinfryn a Chaurhun ddyddiau ynghynt. Ni fu Mrs Pritchard yn am nifer o flynyddoedd. Bu’n weithgar iawn am ei cefnogaeth. dda ei hiechyd yn ddiweddar ond ‘roedd gyda Chyfeillion Ysbyty Gwynedd a bu’n ei hysbryd a’i diddordeb mewn bywyd yn Llywydd am beth amser. Gweithiodd yn Ffair Nadolig hynod. ddiwyd fel Trysorydd Sioe Glasinfryn ac Prynhawn Sadwrn 24 Tachwedd cynhaliwyd Cawsom funud o dawelwch i gofio ‘roedd yn sylfaenydd Sefydliad y Merched ein ffair Nadolig yn y ganolfan Glasinfryn, amdani ac i atgoffa ein hunain am ei yng Nglasinfryn. Hefyd gwnaeth gyfraniad roedd yn brynhawn hwyliog a hynod chyfeillgarwch, ei charedigrwydd, ei mawr ym mywyd yr Eglwys Gadeiriol o lwyddianus. Diolch i bawb am eich hiwmor a’i meddwl chwim. Bangor fel aelod o’r gynulleidfa Gymraeg, cefnogaeth Anfonwn pob cydymdeimlad i Mair a’r yr Urdd Flodau, Undeb y Mamau a sawl teulu i gyd. Gresyn na chafodd gyrraedd gweithgaredd arall. Yn y flwyddyn 2000 Cyfarchion penblwydd sbesial yn 100oed ym mis cafodd yr MBE gan y Frenhines am ei Hoffa aelodau’r Eglwys anfon cyfarchion Ionawr. gwaith cymdeithasol. y tymor i’r canlynnol, Miss. Margaret Dr Paul Smith oedd y gŵr gwadd. ‘Roedd Yr oedd wedi cyflawni llawer yn ei Griffith, Caerhun, Mr. Bill Perry, Bryn Seiont wedi treulio sawl blwyddyn yn Ethiopia ac bywyd, yn groesawus a chymwynasgar, yn Newydd, Caernarfon, Mrs. Mai Williams, Eretrea yn gweithio ar brosiectau ynglŷn berson crefftus a thalentog a rannodd ei Cerrig yr Afon, Y Felinheli, Mr. Vic Bradley, ac amaethyddiaeth a pherianneg. ‘Roedd gwybodaeth ag eraill. Bydd colled fawr i’w Glan Menai, Treborth a Mrs Beryl Griffith, yn amlwg o’i sgwrs ei fod wedi gweithio theulu a’r ardal ar ei hol. Plas Garnedd, Llanberis. mewn sawl rhan o’r gwledydd oherwydd ei wybodaeth eang a’r ffeithiau hanesyddol a Diolch Cyfarchion yr Wyl gawsom o’r gwledydd enfawr yma. Dymuna Mair a James, Jane ac Idris Hoffa aelodau a chyfeillion Eglwys Diolchwyd iddo gan Marian a ddiolch yn fawr iawn i bawb am bob arwydd St. Cedol ddymuno Nadolig Llawen a mwynhawyd paned wedi ei pharatoi gan o gydymdeimlad a ddangoswyd iddynt ac Blwyddyn Newydd Dda i drigolion Dyffryn Elizabeth a Carole. i’r teulu yn dilyn marwolaeth mam, nain Ogwen, a hoffwn Diolch i chwi am eich Byddwn yn cyfarfod mis nesaf yn Tavern a hen nain, Mrs Annie Muriel Pritchard, cefnogaeth drwy gydol 2018. Diolch yn on the Bay yn Nhraeth Coch i gael cinio Tegfan, Waen Wen ar 12 Tachwedd yn fawr iawn. Nadolig, edrychwn ymlaen i’r dathlu ! Ysbyty Gwynedd yn 99oed. Bydd yr arian a gasglwyd er cof am Mrs Pritchard yn Gwasanaethau’r Sul Mrs Annie Muriel Pritchard cael ei rannu rhwng Cymdeithas y Deillion Mae’r Gwasanaethau bob bore Sul am Ganwyd Mrs Pritchard ar 22 Ionawr, 1919 yn Gogledd Cymru a Chyfeillion Ysbyty 9.45yb. Mae croeso cynnes i chwi ymuno a Stryd Fawr, Rhiwlas, y pedwerydd o saith Gwynedd. Hoffai Mair a Jane ddiolch o ni: o blant i Richard ac Ellen Williams. Pan yn galon i bawb am eu ymweliadau a’u mham ddyflwydd oed fe symudodd y teulu i Ben yn enwedig yn ystod y blynyddoedd 23.12.18 Boreuol Weddi Cefn, lle oedd ei thad yn gweithio yn Fferm diwethaf pan yr oedd wedi colli ei golwg, 23.12.18 6yh. Dathliad o’r Nadolig Niwbwrch ac yn dod adra gyda deg swllt byddai bob amser wrth ei bodd yn cael 24.12.18 9.30yh. Cymun Bendigaid yr wythnos i gynnal ei deulu !. Mynychodd sgwrs a hwythau efo hithau ! 25.12.18 ymuno a Tregarth 9.30yb, Ysgol Rhiwlas a chyflanwodd y gamp o fod Talybont 10.30yb neu Glan y ferch gyntaf yn Sir Gaernarfon i gael 100% Canolfan Glasinfryn Ogwen 10yb yn yr “11+” a chafodd yr ysgol wyliau am Mae’r Ganolfan yn bictiwr, wedi cael ei 30.12.18 Gwasanaeth ar y cud – St. Cedol, y diwrnod i ddathlu. Aeth i’r Cownti Sgwl phaentio dros yr wythnosau diwethaf ac yn Pentir 9.30yb neu St. Cross, ym Methesda, ond bu raid iddi ymadael yn edrych yn arbennig !. Buasai’n braf gweld Talybont 11am bymtheg oed i wneud lle i un o’i brodydd mwy o ddefnydd ar y Ganolfan yn ystod y 6.1.19 Boreuol Weddi ac felly fe aeth i weithio i Lodge Pentir i dydd, os ydych a diddordeb mewn llogi at 13.1.19 Cymun Bendigaid edrych ar ôl mab Mrs Rees. Cafodd waith unrhyw achlysur cysylltwch â Mair Griffiths 20.1.19 Cymun Bendigaid wedi hynny yn Woolworths ym Mangor 352966. 27.1.19 Boreuol Weddi nes i’r Ail Ryfel Byd dorri allan, ac yna yn 1940 fe ymunodd a’r WAAF. Pasiodd ei Eglwys St. Cedol, Pentir phrawf gyrru ar lori 3tunell ym Mhwllheli Clwb 100, Mis Tachwedd ac yna gweitho i’r Llu Awyr yn Stafford, 1af Rhif 8 Mr. J C Rees, Pentir Carneddi bu’n teithio dros y wlad yn danfon bob 2ail Rhif 31 Alys Jones, Bethel math o ddarnau angenrheidiol i awyrenau 3ydd Rhif 20 Roger Butler, Abertawe Cydymdeimlo yn ystod yr amser yma. Ac er nad oedd hyn Cydymdeimlwn â pherthnasau a chyfeillion yn swyddogol nac yn gyfreithlon byddai Dathliad or Nadolig Neville Jones, 42 Ffordd Carneddi a wrth ei bodd yn cael ei anfon i feysydd Nos Sul Rhagfyr 23 am 6yh bydd noson i fu farw’n ddiweddar. Cynhaliwyd y awyr Gogledd Cymru er mwyn cael mynd ddathlu gwyl y nadolig, ceir ddatganiadau gwasanaeth angladdol yn yr Amlosgfa ym a’i mam o Ben Cefn am dro efo hi yn y lori cerddorol ar yr organ ar clarinet, unawadau Mangor ar 21 Tachwedd o dan ofal y Canon ! Cafodd ei dyrchafu yn Gorpral ac wedyn a deuawdau a datganiadau llafar, a charolau Idris Thomas. 20 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Bethesda festri Jerusalem ddiwedd Tachhedd. Myfanwy Jones sydd yn yr ysbyty ac i Mr Gwnaed elw ardderchog o £600 tuag at Dewi Hughes sydd wedi dychwelyd gartef Mary Jones, [email protected] gronfa Cancr y Prostrat Cymru. wedi cyfnod yn yr ysbyty. 07443 047642 Joe Hughes, Awel y Nant, Ffordd GISDA Trefn gwasanaethau mis Rhagfyr 2018. Ffrydlas, Bethesda Diolch i drigolion Dyffryn Ogwen am Rhagfyr 9fed –10:30 Oedfa Nadolig y Plant 601902 anrhegion ar gyfer eu defnyddwyr 5:30 Mr Donald Pritchard. gwasanaeth mewn basged y TESCO. Bydd Rhagfyr 16eg – 10:00 Ms Karen Owen Dymuna Mrs Glenys Jones, Adwy’r Nant, y rhain yn cael eu dosbarthu i’r bobl ifanc 7:00 Gwasanaeth Cymunedol a’r teulu ddiolch yn ddiffuant am bob dros y Nadolig Rhagfyr 23ain – 10:00 a 5:00 Mr Richard arwydd o gydymdeimlad a ddangoswyd Lloyd Jones tuag atynt yn eu profedigaeth drist o golli Eglwys Crist, Glanogwen Rhagfyr 25 – Cymun bore Nadolig dan ofal eu hannwyl fab, David Gareth. Gwasanaethau Y Parchedig R.O.Jones. Cynhelir gwasanaethau’r Nadolig yn yr Rhagfyr 30ain Y Parchedig Iwan Llywelyn Diolch i bawb a gymroedd ran yn yr eglwys fel a ganlyn: Jones. Amlosgfa ac am eu geiriau caredig a fu’n Sul Rhagfyr 23 am 11 y bore gysur mawr iddynt fel teulu. Diolch hefyd Gwasanaeth Naw Llith a Charol Cymdeithas Hanes Dyffryn Ogwen am yr rhoddion hael a dderbynwyd i’w Noswyl Nadolig: Rhagfyr 24ain: “Dynion Parchus? Y Potsiars Cymreig” rhannu rhwng Ymchwil Cancer a Sefydliad 4pm: Wrth y Preseb – gwasanaeth byr i oedd testun darlith hynod o ddifyr a Prydeinig y Galon. blant a’u teuluoedd i osod y preseb draddodwyd gan Einion Thomas ym mis 9pm: Cymun y Nadolig Tachwedd. Diolch i Mrs Glenys Jones am ei rhodd i Bore Nadolig am 10 y bore: Lais Ogwan er cof am ei merch, Rhian Mair, Cymun y Nadolig Pen blwyddi Arbennig a’i mab, David Griffith. Pob Bore Sul: Llongyfarchiadau i Arwel Llechid Cymun Bendigaid Corawl am 11yb Owen a Dawn Owen, 9 Ffordd Pant ar Ni fydd Mrs Glenys Jones, Adwy’r Nant, Pob bore Mercher: ddathlu eu penblwyddi arbennig. Arwel yn anfon cardiau Nadolig eleni, ond mae’n Gwasanaeth Cymun byr am 10.30yb, ac i yn dathlu’r deugain a Dawn yn dathlu’r dymuno Nadolig Llawen a Blwyddyn ddilyn, paned a sgwrs hwyliog. hanner cant. Newydd Dda i’w chymdogion a’i ffrindiau i Croeso cynnes i bawb i’r holl wasanaethau. gyd. Anfonwn ein dymuniadau gorau i’n holl Ysbyty aelodau sy’n gaeth i’w cartrefi, sydd mewn Eto bu sawl un yn yr ysbyty yn ddiweddar, ac Ni fydd Joe Evans, Glanffrydlas, yn gyrru ysbyty neu gartref henoed oherwydd anfonwn ein cofion a’n dymuniadau gorau am cardiau Nadolig eleni ond mae’n dymuno gwaeledd neu anhwylder, gan ddymuno wellhad buan iddynt, yn eu plith :- Mr. Brian Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda Nadolig Dedwydd i bawb. Owen, Maes Coetmor; Mr. Ben Richards, i’w deulu a’i gyfeillion. Stryd John a Mrs. Marjorie Kimpton, Maes y Yr Egwys Unedig Garnedd. Llwyddiant Mae plant yr Ysgol Sul wedi bod yn Llongyfarchiadau i Cian Iolen Rhys, 5, ymarfer yn gyson ar gyfer y perfformiad ar Cartrefi Newydd Garneddwen ar ei lwyddiant yn Eisteddfod ddigwyddodd yn ystod Oedfa Nadolig y Dymuniadau gorau i ddau deulu yn eu cartrefi Dyffryn Ogwen yn ddiweddar. Enillodd Plant ar fore Sul, Rhagfyr 9fed. newydd, sef Dewi a Morfudd Wyn a’r teulu yn Cian yr unawd lleisiol sef, cyflwyniad hyd at Braf yw gweld bod cymdeithasau ac Erw Las, ac Alan a Mared a’r teulu yn Rhos y wyth munud oedd yn gyfuniad o gân werin aelodau o’r cyhoedd yn gwneud defydd Nant. ac unawd cerdd dant. cyson o’r adeilad. Cynhaliwyd bore coffi yn y festri ar gyfer Hefyd, braf yw cael croesawu Meth, Lynne yr elusen Cancr y Prostrat a gwneuthpwyd a’r plant i’w cartref newydd yn Glan Ffrydlas. £600 o elw. Diolch i Carys am drefnu ac i Gobeithio y byddwch yn hapus yn ôl yn bawb am gynorthwyo a chefnogi. Pesda!
Y Gymdeithas Croeso nôl i Fehesda i Jamie, Kirsten a Belle Rydym wedi cael dau cyfarfod ardderchog i'w cartrefi newydd yn Glan Ffrydlas. erbyn hyn: Mis Hydref: Y Parchedig Mereid Mair Cydymdeimlo a’r teulu o Gaernarfon fu’n diddori’r Anfonwn ein cydymdeimlad at sawl teulu a fu gynulleidfa gyda thalentau’r teulu’n mewn profedigaeth yn ddiweddar, sef:- disgleirio.Croesawyd pawb i’r cyfarfod gan Joe Hughes gyda Jean Ogwen Jopnes yn Teulu’r diweddar Mr. Raymond Owen, Nant cyflwyno’r diolchiadau. y Gro, sef Sandra,ei briod, a’r teulu ym Mis Tachwedd: Cafwyd sgwrs ddifyr gan Methesda, Gerlan, Braichmelyn a Llanllechid. Dr Gwyn Lewis o Gaernarfon . Coresawyd pawb i’r cyfarfod gan Joe Hughes a Mr. a Mrs. John Cooney a’r teulu, Glan rhoddwyd y diolchiadau gan Emyr Roberts. Ffrydlas. Bu farw brawd John yn Llundain. Diolch Diolch i bawb fu’n cynorthwyo gyda Teulu’r ddiweddar Mrs. Ann Andrew, Dymuna Carys Parry ddiolch yn fawr paratoi’r baned. Llandudno, gynt o Glan Ffrydlas. ‘Roedd Ann i bawb am eu cefnogaeth i’r Bore Coffi yn ferch i’r diweddar Mr. a Mrs, Glyn tegai llwyddiannus dros ben a gynhaliwyd yn Anfonwn ein dymuniadau gorau i Mrs Willams. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 21
Mrs. Joan Griffith a’r teulu, Glan Ffrydlas, yn eu profedigaeth o golli Mrs. Sheila Parry, Caernarfon.
Marwolaeth Mr. Neville Jones Yn ei gartref yn Carneddi ar 28 Hydref, bu farw Mr. Neville Jones yn 67 mlwydd oed. Priod y ddiweddar Mrs. Gillian Jones, a mab y diweddar Mr. a Mrs. Arthur Jones, Ffordd Pen y Bryn. Bu ei angladd ddydd Mercher, 21 Tachwedd gyda gwasanaeth yn Amlosgfa Bangor. Cydymdeimlwn â’r teulu i gyd.
Mr. Peter Leung Ar 4 Tachwedd, yn ei gartref yn 6 Rhes Ogwen , bu farw Mr. Peter Leung yn 84 mlwydd oed. Tad caredig ac annwyl i Mary, John a Peter. Taid hoffus a brawd annwyl. Cynhaliwyd yr angladd yn amlosgfa Bangor ym Mhrifysgol Glyndŵr, Wrecsam. Mae ar ddydd Llun, 19 Tachwedd. Anfonwn Andrew, nain, mam a’r plant yn falch iawn ein cydymdeimlad at y teulu i gyd yn eu ohoni. profedigaeth.
Mrs. Elizabeth Helen Evans Yn ei chartref yn Nhregarth ar 1 Rhagfyr, bu farw Mrs. Elizabeth Helen Evans (Bing), gynt o Rhos y Coed. ‘Roedd yn 72 mlwydd oed. Priod annwyl y diweddar mr. Gwyn Evans, cyfaill annwyl i Brian a mam hoffus i Barry, Siân a’i chymar, Arwyn. Roedd hefyd yn nain annwyl i Gethin Lois ac yn chwaer a modryb garedig. Cynhaliwyd yr angladd yn Eglwys Crist Glanogwen a Mynwent Eglwys Coetmor, ddydd Iau 6 Rhagfyr, gyda’r Parchedig John Mathews yn gwasanaethu. Cydymdeimlwn â’r teulu oll.
Diolch Dymuna Matthew Parry ddiolch o waelod ei galon i bawb sydd wedi bod yn hynod o garedig tuag ato fo a’i deulu ers iddo gael ei anafu mewn gêm rygbi ym mis Medi. Mawr yw ei ddyled i’r nifer o bobol sydd wedi cyfrannu i’r dudalen “Gofund Me”, i aelodau Capel Shiloh Tregarth, Clwb Karate Tregarth ac i Londis Bethesda am gasglu arian iddo. Yn anffodus ni fydd Meth yn medru dychwelyd i’w waith fel sgaffaldiwr am sbel, os o gwbwl, oherwydd ei anaf. Mae ei ddyfodol yn y swydd yn ansicr ar hyn o bryd, felly, mae’r rhoddion yma wedi ei helpu rhywfaint, gan na fedr o weithio i ennill cyflog. Diolch yn fawr iawn.
Mae Geraint Williams, 39 Abercaseg yn ddiolchgar iawn i bawb a gofiodd am ei benblwydd yn 40 oed ar 20 Hydref. Owen’s Tregarth Llongyfarchiadau mawr Geraint! Ymlaen rwan Cerbydau 4, 8 ac 16 sedd am y 40 mlynedd nesaf! Arbenigo mewn meysydd awyr Graddio Cludiant Preifat Llongyfarchiadau mawr i Ceri Lloyd Roberts a Bws Mini o Abercaseg sydd wedi graddio fel Ymwelydd 01248 60 22 60 | 07761 619 475 Iechyd ym mis Tachwedd, yn dilyn cwrs w w w . o w e n s w a l e s . c o . u k 22 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Ysgol Llanllechid
Pantomeim Branwen Ysgol am eu trefniadau a da iawn pawb Nyth Y Gân Aeth dosbarth Mrs Wilson i Theatr Pontio ohonoch. i fwynhau sioe Pantomeim Branwen Ferch Llyr. Dyma yw un o storiau mwyaf Torchau Nadolig adnabyddus Pedair Cainc y Mabinogi. Llawer o ddiolch i Mrs Caroline Jones Mae’n debyg mai rhai o’n hoff gymeriadau am ddod i mewn i ddosbarth Blwyddyn 6 yw Bendigeidfran y cawr, ei chwaer hardd i gynnal gweithdy creu torchau Nadolig. Branwen, a’r hanner brawd dieflig Efnisien. Yn gyntaf, bu rhaid i rai o’r plant fynd i Cofiwn am Bendigeidfran yn eistedd ar Bron Arfon, tŷ Anti Wendy i held dail a graig Harlech, yn syllu allan dros y mor; chelyn o’r gwrychoedd, cyn eu defnyddio Matholwch, brenin Iwerddon yn hwylio’r yn haenau yn y torchau. Fel rhan o’n gwaith Mor Celtaidd i chwilio am wraig; Llys Mentergarwch, gwerthwyd pob torch am Aberffraw yn cynnal neithior y briodas; £5, a gwnaethpwyd elw. Diolch o galon i ymgyrch y Cymry yn Iwerddon; ac wrth dad a mam Noah, Mrs Stephen Jones a Mrs gwrs bedd Branwen ar lan afon Alaw ar Caroline Jones am ddod atom i ddysgu’r Y Faenol Fawr, Bodelwydden Ynys Môn. Diolch yn fawr i Gyfeillion Ysgol sgil newydd sbon i’n disgyblion. (Ymweliad yng nghwmni Ieuan Wyn a Llanllechid am dalu costau’r bws. arferai aros yno’n hogyn Ffair Nadolig - Diolch yn Fawr pan oedd ei ewythr a’i fodryb yn Ffair Lyfrau Diolch anferthol i bawb ohonoch am Ffair berchnogion ac yn ei ffermio.) Cynhaliwyd ein Ffair Lyfrau flynyddol a Nadolig wrth chweil! Roedd hi’n bleser diolchwn o galon i Meleri Davies am ddod bod yno yng nghanol yr holl brysurdeb LLUN O’R FAENOL FAWR a llyfrau Cymraeg i ni eu gwerthu o Siop a’r bwrlwm. Diolchwn i bawb a weithiodd Yn brifardd ef a brofodd y Faenol Ogwen – lle da iawn am anrhegion Nadolig! mor galed i sicrhau y Ffair Nadolig orau Hynafol a’i denodd; Rydym yn ffodus iawn o’n rhieni ac mae’n eto! Gwnaethpwyd elw o £1584.00 i gronfa’r I gwr’ â’i deulu garodd werth darllen y llyfr ’Codi Llais’, lle mae ysgol. Diolch o waelod calon! Aeth i fan oedd wrth ei fodd. Meleri wedi ysgrifennu pennod ynddo, mynnwch gopi! Diolch i bawb a ddaeth i’r Eisteddfod Gadeiriol Dyffryn Ogwen Yn ei fyd bu’r Faenol Fawr a’r hanes ysgol i gefnogi’r Ffair Lyfrau! Cafwyd Eisteddfod lwyddiannus iawn Mor hynod o werthfawr; eto eleni a daeth llu o wobrau llwyfan, Awn ni i fyny’r grisiau’n awr Plant Mewn Angen ysgrifenedig a chelf a chrefft i Ysgol Yn troelli rhwng y trillawr. Godwyd £504 eleni yn ystod ein diwrnod Llanllechid. Ceir mwy o wybodaeth ar ein Plant Mewn Angen, sy’n glod i chi fel gwefan Ysgolllanllechid.org Hen dderwen, hi a ddaru roi yno rhieni a gwarcheidwaid am gefnogi’r elusen Hir hanes dodrefnu, hon. Cafwyd gweithgareddau amrywiol, Canu yn Ysbyty Gwynedd A hynod yw’r rhai hynny a’r uchafbwynt heb amheuaeth, oedd Bu rhai o ddisgyblion dosbarth Mr Stephen Yno’n dal y cadarn dŷ. taflu sbwnjus gwlyb at Mr Ady! Cafwyd Jones yn diddanu cleifion yn Ysbyty Gwynedd sbort a sbri drwy’r dydd ac mae’r lluniau ar brynhawniau yn nechrau Rhagfyr. Cafwyd Mynnodd y seiri meini i’r Faenol sydd ar ein gwefan yn tystio i hynny, does cyfle i ganu rai o ganeuon y Sioe Nadolig Droi’r fan i’w drysori, ond angen edrych ar wynebau’r plantos! a’r gynulleidfa wrth eu boddau. Diolch i Mrs A’r hyn a wnaeth y rheini Diwrnod llwyddiannus! Diolch i’r Cyngor Delyth Humphreys am eu hyfforddi. Yno’n awr sy’n wych i ni.
Estyn fu’r hirion drawstiau, a gorwedd I gyrraedd y waliau, A llafur seiri llifiau Yno’n gain, i gyd yn gwau.
Heddiw y mae’r hanesyddol bethau Am byth yn bresennol; Siwrneiau pensaernïol Ei ddoe yn awr a ddaw’n ôl. Dafydd Morris
(Rydym yn ailgyhoeddi’r golofn gan nad oedd wedi ymddangos ar ei ffurf gywir y mis diwethaf.)
Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda i’n holl ddarllenwyr. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 23 Croesair Llais Ogwan AR DRAWS 1 Bydd yn mynd (3) 3 ‘Cwm Carnedd’, Tilsley neu ‘Cilmeri’, Gerallt (4) 7 Hyn wyf i’m gwlad yn ôl byrdwn ein hanthem (8) 8 Fferins gwlad gymysg y Pharo efallai (4) 9 Derbyn a dilyn y drefn (11) 11 Blin a chas, mewn tymer ddrwg (6) 13 Fel y ddaear neu’r llyn yn rhewi (6) 14 Ble y cewch chi wersylla ar olwynion (4,7) 17 Mr. Huws yn nofel enwog D.O. (4) 19 ‘Côr Gobaith tref ------‘ medd y cynganeddwr o Fôn (8) 20 Pwyslais fel mewn cerddoriaeth neu farddoniaeth (4) 21 Brecwast y Crynwyr efallai (3)
I LAWR 1 Anffawd wrth roi cant ar lanw cymysg (5) 2 Cyfaill ffyddlon (5,4) 3 Mae tair yn aml mewn drama lwyfan (3) 4 Di-gwsg ym mol dad, fel y gwanwyn tybed (7) 5 Mae pen pella’r sychdir yn dechrau mygu ac yn dangos amarch a gwarth (6) 6 Y deg haint gynt yn 8 Ar Draws (4) 10 Bol buwch ddu medd rhai (3,1,5) 12 Calendr mewn llyfryn, fel un o 19 Ar Rita Bullock, Gaynor Elis-Williams, Ann Hi felly sy’n derbyn y wobr. Draws gynt (7) Carran, Bethesda; Dilys A. Pritchard-Jones, Diolch i bawb anfonodd ddymuniadau da 13 Gall ateb, dangos hyd eich taith neu roi Abererch; Gareth William Jones, Bow a chyfarchion Nadolig, a dymunaf innau eich hanes ar derfyn eich taith (6) Street; Dilys Parry, Rhiwlas; John H. Evans, Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda i 15 Ceiriog ganodd i’r ymwelydd llwydlas Llanberis; Iona Williams, Llanddulas; bob un ohonoch chwithau. pluog (4) Barbara Jones, Jean Hughes, Talybont; 16 Bod yn gyfarwydd, ar lafar (5) Doris Shaw, Bangor. Atebion erbyn 4 Ionawr, 2019 fan bellaf 18 Pero, Mot a Meg (3) Llongyfarchiadau mawr i Jean Hughes, i ‘Croesair Rhagfyr’, Bron Eryri, 12 Bryn Awel, Talybont, Bangor, LL57 3UU am Garneddwen, Bethesda, Gwynedd LL57 fod yr enw cyntaf o’r het y mis yma. 3PD. ATEBION CROESAIR TACHWEDD 2018 AR DRAWS 1 Sgip, 4 Draw, 8 Lefren, 9 Aderyn, 10 Ynys Seiriol, 11 Palu, 13 Mans, Atebion erbyn 4 Ionawr i ‘Croesair Rhagfyr’ 16 Cenedlaethol, 19 Anaddas, 20 Melodi, 21 Bron Eryri, 12 Garneddwen, Bethesda LL57 3PD Cnoc, 22 Chwâl
I LAWR 2 Gwely, 3 Parlysu, 4 Dynesu, 5 Enw Arabia, 6 Llechi, 7 Cyrlen, 12 Amcanu, 13 Matholwch, 14 Edison, 15 Tarmac, 17 Noddi, 18 Lydia Cyfeiriad Yr unig gamgymeriadau y tro yma oedd ‘Oged’ yn lle ‘Sgip’, a ‘Dyrnydu’ yn lle’r ateb cywir ‘Parlysu’.
Dyma enwau’r rhai anfonodd atebion cywir : Rosemary Williams, Elizabeth Buckley, Dulcie Roberts, Tregarth; Dilys Wyn Griffith, John a Meirwen Hughes, Abergele; Gwenda Roberts, Rhosmeirch; David T. Hughes, Cyffordd Llandudno; Gill King, Mynydd Llandygai; Adrian Poulton, Pentir; Myra E. Evans, Niwbwrch; 24 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Talybont Hwyl yr Ŵyl ym mis Hydref, chwaer fach i Dymunwn Nadolig llawn Elain Hâf. Neville Hughes, 14 Pant, Bethesda 600853 bendithion, i drigolion Talybont Bore Coffi: Diolch i Dennis a Barbara Jones, 1 Dol Helyg, Talybont 353500 a’r Dyffryn i gyd; a’r iechyd Beryl Wright a Barrie ac Ivy Lill gorau posibl i bawb, hyd gydol y am drefnu Bore Coffi Nadolig Colled yn dy gartref newydd, ac y cei flwyddyn nesaf. bendigedig ddechrau mis yma. Daeth profedigaeth i ran Val iechyd da i’w fwynháu. Mi fydd y Bore Coffi ym mis Unsted, Nicholas a Seren, 3. Ar yr un pryd, estynnwn groeso Eglwys St Cross, Maes-y- Ionawr ar yr ail dydd Mawrth, sef Dolhelyg, ar ddiwedd mis cynnes i rhif 3. i Chris a Laurie Groes Ionawr 8fed, nid ar Ddydd Calan! Hydref, pan fu farw Bridget o gyffiniau Nottingham. Does Dymunwn Nadolig Llawen a Unsted, chwaer-yng- nghyfraith dim llawer o amser ers iddynt Blwyddyn Newydd Dda i bawb. Capel Bethlehem Val, a modryb i Marilyn ddychwelyd o’u taith o gwmpas Oedfaon Thomas, 78. Bro Emrys. y byd yn eu llong hwyliau. Gwasanaethau dros y Nadolig: Rhagfyr 23: Gweinidog. Cydymdeimlwn â’r ddau deulu Maent yn edrych ymlaen at Dydd Sul 23ain: Carolau am 11 Rhagfyr 30: Parchg. Iwan yn eu galar. ddod i adnabod y cymdogion ac o’r gloch, gyda phanad a mins Llewelyn Jones, Porthmadog. ymgartrefu yn yr ardal. pei i ddilyn yn yr Ysgoldy Ionawr 06: Oedfa dechrau’r Collodd Mrs Enfys Jones, 2. Cae Mae Siôn Kendrick, 4. Lôn Dydd Nadolig: Offeren am 10.30 flwyddyn. Gwigin, ei nai yng nghanol mis Ddŵr, wedi gadael y nyth ac y bore Ionawr 13: Gweinidog. Tachwedd. Bron ar yr un pryd, wedi mynd i fyw i’r Rhyl. Athro Dydd Sul 30ain: Gwasanaeth Ionawr 20: Parchg. John Lewis bu farw ewythr iddo, brawd ei Hanes yn Ysgol Eirias, Bae undebol am 11 o’r gloch Jones. fam, oedd hefyd yn ewythr i Colwyn, ydi Siôn. Dymunwn Keith Jones, ‘Tŷ Ni’, Bro Emrys. bob dedwyddwch iddo ef a’i Penblwydd arbennig: Methais, Oedfaon am 2 o’r gloch oni Anfonwn gydymdeimlad dwys gymar Natalie yn eu cartref mae gen i ofn, gynnwys gair nodir yn wahanol. at y teuloedd oll. newydd. mis diwethaf i longyfarch Croeso cynnes i bawb. Deallwn fod Mrs Rhodwen Alan Hughes, 1 Bro Emrys, Babi newydd Jones, 2. Cae Bach, wedi symud wrth iddo ddathlu ei Ffair Nadolig Mae Frank a Jane, Tŷ Mawr, yn i gartref preswyl. Dymunwn benblwydd yn 80 ddechrau Er gwaetha’r tywydd garw Nain a Taid am y pedwerydd wellhád buan iddi. mis Tachwedd. Dymunwn cawsom gefnogaeth dda iawn tro. Ganwyd Blake Arthur bob dymuniad da iddo, a ar nos Fercher, 26 Tachwedd. i’w merch, Lizzie, a’i gŵr yng Llongyfarchiadau hefyd diolch am y cacennau a Diolch yn fawr i bawb. Gwnaed Nghroesoswallt. Mae ei chwaer Llongyfarchiadau i Ashley ddaeth o a June i’r Bore Coffi yr elw ardderchog o £630.00. fawr, Tabitha, wedi gwirioni’n Redfern-Williams, mab Arnold wythnos honno. lân efo fo, a’r ddwy gyfnither, ac Amanda, 8. Cae Gwigin. Cyfarchion y Tymor Charlotte ac Evie, yn Windsor, Cipiodd ef, a’i gyd-weithwyr Genedigaethau: Croeso Dymunwn holl fendithion yr wrth eu bodd efo’u cefnder yng Ngwesty Portmeirion, y cynnes a dymuniadau gorau Ŵyl i bawb , ac yn arbennig i’r bach. wobr am ‘Westy gorau 2018’, i William Jonas, mab Claire rhai ohonoch nad ydych mewn ar noson wobrwyo ‘Go North ac Andy Butterfield (merch iechyd ar hyn o bryd. Symud tŷ Wales Tourism’ a gynhaliwyd a mab-yng-nghyfraith Keith Mae Jean Hughes wedi yn ‘Venue’ Cymru, Llandudno, ac Yvonne, Meadowside), a Yr Ysgol Sul gadael 3 Talybont Cottages, yn ddiweddar. Mae’n braf gweld gafodd ei eni ym mis Hydref, Yn dilyn y Diolchgarwch mae’r ar ôl 48 o flynyddoedd. Mae’n Ashley yn llwyddo mor dda ym brawd bach i Asa; a hefyd i plant wedi bod yn brysur yn anodd dychmygu’r lle hebddi, maes arlwyaeth a rheoli; ffrwyth Begw Wyn, merch Lowri a paratoi ar gyfer ein Gwasanaeth a dweud y gwir. Beth bynnag, ei waith caled yn sicr. Derfel Owen (merch a mab- Nadolig Teuluol ar 16 Rhagfyr. mae hi wedi penderfynu yng-nghyfraith Glenys Jump, Dyma lun ohonynt ynghanol eu gwneud ei chartref efo ei Anffawd Corbri) a gafodd hithau ei geni prysurdeb. merch, Julie, a’i dau ŵyr, Syrthiodd Eleri Pritchard, 14. Tom ac Alex, yng Nghyffordd Dolhelyg, i lawr y grisiau yn yr Llandudno. ysgol a thorri ei braich. Jean, rwyt ti’n gadael Brysia wella, Eleri ! Gobeithio Talybont efo dymuniadau gorau y cei dynnu’r plastar erbyn y dy deulu a’th ffrindiau lawer. Nadolig, iti allu mwynháu’r Gobeithio y byddi’n hapus iawn Ŵyl efo gweddill y teulu. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 25
Llandygái Bingo i ysgafnhau nosweithiau llwm mis Ionawr! Iona Wyn Jones, Dyma Fo, 16 Pentref, Llandygái, Bangor LL57 4HU Penblwydd Arbennig 01248 354280 Dathlodd Ceri Edwards ei phenblwydd Eirlys Edwards, Sŵn y Coed, yn 80 oed ar ddiwedd mis Tachwedd. Marchnad 23 Pentref Llandygái, Bangor LL57 Gobeithio eich bod wedi mwynhau’r 4HU 01248 351633 gwyliau a’r dathliad gyda’r teulu, Ceri! Ogwen Dymuniadau gorau i chi oddi wrth Noson hapus, gymunedol, brysur, Eglwys Sant Tegai, Llandygai cynulleidfa St Tegai. gerddorol ... mi fuasai’n hawdd iawn Nadolig Llawen! rhestru mwy o ansoddeiriau! Fel cynulleidfa hoffem ddymuno Nadolig Rhagrybudd Gwasanaethau’r Nadolig Ia, y Farchnad Nadolig ar nos Fercher, Llawen i bawb yn Nyffryn Ogwen. Boed Eglwys Sant Tegai Tachwedd 21ain - oedd yn llwyddiant bendith yr Ŵyl ar eich teuluoedd a’ch Bwriedir cynnal gwasanaeth dwyieithog sicr unwaith eto. I goroni pob dim, daeth cartrefi. traddodiadol Naw Llith a Charol ar nos tîm ffilmio’r rhaglen ‘Heno’ gyda Gerallt Sul, Rhagfyr 23ain am 5.00 y pnawn. Pennant atom ni hefyd. Mae gennym Bingo’r Nadolig Bydd lluniaeth ysgafn nadoligaidd stondin gacennau ‘di-glwten’ gyda Gwenno Cafwyd cyfle arall i fwynhau hwyl a sbri yn Neuadd Talgai ar ôl y gwasanaeth. Jones wedi cychwyn yn y Farchnad a Bingo St Tegai ar ddydd Iau Tachwedd Cynhelir gwasanaeth Noswyl y Nadolig gwneud eitem arni hi oedd ‘Heno’ yn 29ain am 7.00 o’r gloch yn Neuadd am 11.15 y nos ar Ragfyr 24ain. bennaf. (Mi fydd Gwenno yn cychwyn go Talgai y pentref. Cyfrannodd yr elw o Ni fydd gwasanaeth yn yr Eglwys iawn efo ni ym Marchnad Ionawr gan ei bod £146 at Gronfa Atgyweirio’r Eglwys a ar Ddydd Nadolig ond bydd cyfle i yn Awstralia gyda theulu dros y Nadolig). hoffem ddiolch i Pauline a Raymond am ddathlu’r ŵyl yn Nhregarth am 9.00 neu Trefnwyd dau hamper - llysiau a ffrwythau arwain yr hwyl. yn St Cross am 10.30. - gan Edwina (sydd gyda’r Stondin Wyau Dydd Sul, Rhagfyr 30ain am 11.00 y.b. a Llysiau) a gwerthwyd tocynnau raffl. Yr Cydymdeimlad byddem yn ymuno gyda chynulleidfa St enillwyr oedd Mrs Myfanwy Harper a Mrs Ar Ragfyr 7fed bu farw Roy Bentley (o Cross Talybont am wasanaeth ar y cyd. Margaret Bowen Rees. Roedd yr elw yn Barc Penrhyn gynt) ar ôl gwaeledd hir. mynd i’r Syrjeri. Diolch yn fawr i Edwina am Treuliodd Roy ei blentyndod ar Stâd Gwasanaethau mis Ionawr drefnu. Y Boncathod oedd yn ein diddanu y Penrhyn. Er yn byw yn Llandegfan Y drefn arferol yn St Tegai yn ystod y fel arfer gyda’u carolau hyfryd. Yn anffodus, roedd Roy a Maureen ei wraig yn hoff mis yw: bu’n rhaid iddynt ganu wrth y drws tra iawn o addoli yn achlysurol yn St Tegai. Gwasanaethau’r Sul cyntaf a’r pedwerydd roedd y ffilmio yn digwydd! Diolch yn fawr Cydymdeimlwn yn ddiffuant â Maureen Sul yn y mis am 9.30 y.b. i chi genod a gobeithio i chwi gasglu swm a’r teulu oll. Gwasanaethau ar yr ail a’r trydydd Sul yn sylweddol i’r Ambiwlans Awyr. Noson Hefyd trist yw mynegi ein y mis am 11 y.b. ardderchog, lobsgows blasus a chwmni cydymdeimlad i deulu Geraint Hickman Gwasanaeth Taizé am 5 y.h. ar y difyr! o Fynydd Llandygai. Roedd yn gyfaill pedwerydd Sul yn y mis. Yr Ymddiriedolaeth Gwiwerod Coch ffyddlon i Eglwys St Tegai ac yn fodlon sydd yn cynnal y Stondin Elusen ym rhannu ei arbenigedd wrth baratoi y Llongyfarchiadau Marchnad Ionawr 12fed. Dim ond mis cyllid. Bydd colled ar ei ôl. Llongyfarchiadau i Dei ag Eirlys Awst sydd yn rhydd trwy 2019 erbyn hyn. Edwards ar ddod yn Hen Nain a Taid Os oedd rhes o ansoddeiriau positif Raffl Santes Dwynwen a Bingo’r eglwys unwaith eto.Ganwyd Owen Elis i Matt a yn dechrau hanes y Farchnad y mis Nos Fawrth Ionawr 31 Katy Regan, Gaer, brawd bach i Erin. yma, mae’r rhai sy’n gorffen y stori yn Mae’n draddodiad erbyn hyn i aelodau’r mynd i fod yn o drist! Colled enfawr, dim eglwys werthu tocynnau raffl i ennill Parti Pentref danteithion o’r safon uchaf.... Yn anffodus potel “champagne” i ddathlu diwrnod Diolch i Bwyllgor Neuadd Talgai iawn i ni ym Marchnad Ogwen, mae Santes Dwynwen. Bydd y tocynnau ar am drefnu Parti blynyddol y pentref Delyth Jeffreys yn rhoi gorau i’w Stondin werth o’r Nadolig ymlaen a bydd y tocyn unwaith eto. Roedd pawb wedi mwynhau ‘Cegin Brysur’ Mae Delyth wedi bod yn buddugol yn cael ei dynnu yn noson cymdeithasu. rhan o’r Farchnad ers ei chychwyn yng Bingo yr eglwys ar nos Iau, Ionawr 31ain Nadolig llawen i drigolion yr ardal, gan Ngorffennaf 2011. Diolch o galon am bob am 7.00 yn Neuadd Talgai. Dewch i’r Eirlys a Iona, gohebyddion y pentref. dim Delyth a mwynha’ dy amser gyda’r teulu. Yn ffodus, mae Delyth am barhau yn aelod o Bwyllgor y Farchnad. Bydd Lois Nottingham yn cynnal Stondin Gacennau o fis Ionawr ymlaen. Diolch i bawb sydd wedi ein cefnogi yn ystod 2018. Mae’r Farchnad yn rhan bwysig o’r gymuned ym Methesda a gobeithio y cawn eich cwmni yn 2019. Nadolig Llawen a Blwyddyn Newydd Dda i’n holl gwsmeriaid. Mae gwybodaeth lawn ar ein gwefan www.marchnadogwen.co.uk ac ar facebook. 26 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Plaid Cymru - Cangen Dyffryn CHWILA R Ogwen
Cynhaliwyd pwyllgor ein cangen ddiwedd mis Tachwedd. Cafwyd adroddiad gan y Cynghorydd Sir, Rheinallt Puw bod Sian Gwenllian A.C. bellach yn edrych ar y broblem trafnidiaeth sy’n digwydd o flaen Ysgol Pen-y- bryn. Da iawn yw gweld bod y llyfrgell bellach yn Lyfrgell Gymunedol Dyffryn Ogwen, ac er bod y gwasanaeth yn dal yng ngofal y Cyngor Sir, Partneriaeth Ogwen sy’n gyfrifol am yr adeilad, yr ystafelloedd a’u llogi, a hynny oherwydd bod y Cyngor Sir yn mynd drwy gyfnod o drosglwyddo asedau. Dywedodd Rheinallt hefyd bod yr ieuenctid wedi bod yn cael Sesiynau Blasu sef nosweithiau o weithgareddau dan ofal y Cyngor Sir dros yr wythnosau diwethaf. Roedd yn falch o gael dweud bod dau arweinydd newydd yn cychwyn ar ei swyddi o arwain Clwb Ieuenctid yng Nghanolfan Cefnfaes o fis Ionawr. Mae diolch i’r Cyngor Cymuned am y gwasanaeth yma. Adroddodd y Cynghorydd Paul Rowlinson ei fod wedi llwyddo i gael tarmacio rhan o’r Stryd Fawr, Rachub o Royal Oak at gapel Carmel. Bu ef a Rheinallt yn gyfrifol bod rhannau o Hen Barc, Ffordd Carneddi a Ffordd Ffrydlas heibio’r llyfrgell a’i fenthyca. Roeddwn yn meddwl yn cael ei chlytio. Gyda thoriadau Cymeriadau yn y fod enwau’r cymeriadau yn y nofel gan Caradog llym yng nghyllid y Cyngor Sir Prichard yn destun da i chwi tros y Nadolig, pob bu raid iddynt weithio yn galed er hwyl. Daeth atebion Rosemary Williams ar gyfer mwyn cael hyn. nofel Un Nos Ola mis Hydref ddiwrnod yn hwyr trwy’r blwch post, Mae Rheinallt hefyd wedi ac ‘roeddwn wedi anfon y deunydd ar gyfer mis gwneud yn siwr bod y Stryd Leuad Tachwedd ymlaen yn barod. Nifer fawr ohonoch wedi torri rhai o atebion mis diwethaf i fyny yn Fawr ym Methesda yn cael ei Yn y chwilair mis yma mae TRI AR DDEG o ddau, e.e Dyfeiswyr a Cymraeg yn lle Dyfeiswyr hysgubo a’i glanhau yn amlach. atebion i’w darganfod, DEUDDEG ohonynt yn Cymraeg. a Ffermydd a Penrhyn yn lle Ffermydd Canmolwyd gwaith Adam GYMERIADAU O’R NOFEL ‘UN NOS OLA Penrhyn. Wrth wneud hyn nid oeddych wedi hefyd, sy’n cael ei gyflogi gan LEUAD’, a’r llall yn gysylltiedig a’r adeg yma o’r darganfod y deuddeg ateb llawn. Rhai eraill wedi Bartneriaeth Ogwen ar ran y flwyddyn. Mae un cliw wedi ei ddangos yn barod. dod ar draws geiriau fel Hin a Pwer. Cynghorau, am ei waith diwyd yn A oes modd i chwi ddod o hyd i’r gweddill? ceisio cadw ein pentrefi yn daclus. (Mae LL, CH, DD, TH, acyb yn un llythyren yn y Dyma atebion Tachwedd :- Adar Prydain; Cafwyd gwybodaeth gan y Gymraeg, ond i bwrpas y chwilair dangosir hwynt Anifeiliaid; Blodau; Brenhinoedd; Diarhebion; Cynghorwyr Cymuned bod fel dwy lythyren ar wahân). Dyfeiswyr Cymraeg; Englynion; Ewrop; Ffermydd cynlluniau ar gyfer Maes Parcio Atebion gydag enw a chyfeiriad i Andre Lomozik, Penrhyn; Gweithfeydd; Pontydd; Ysgerbwd. Dyma Gerlan yn symud ymlaen. Zakopane, 7 Rhos y coed, Bethesda, Bangor, enwau’r rhai a gafodd yr ateb cywir:- Elfed Trafodwyd hefyd y problemau wrth Gwynedd, LL57 3NW, erbyn IONAWR 2. Bydd Bullock, Maes y Garnedd; Mair Jones, Ffordd Llyn Ogwen ac yn Nant Ffrancon. gwobr o £10 i’r enw cyntaf allan o’r het. Os na Bangor; Doris Shaw, Bangor; Elizabeth Buckley, (gwelir adroddiad am hyn yn Y fydd unrhyw un wedi canfod y deuddeg, yna’r rhif Tregarth; Mrs Gwen Davies, Tanysgafell Isaf; agosaf fydd yn cael y wobr. Llais) Am unrhyw wybodaeth am Myfanwy Jones, Gaerwen; Emrys Griffiths, ‘Rwyf wedi bod yn ail ddarllen ‘Byd Go Iawn ein cangen neu os am fod yn aelod Rhosgadfan; Gwenda Roberts, Rhosmeirch; Un Nos Ola Leuad’ gan J. Elwyn Hughes yn cysylltwch â Mary 07443047642 Glenys Roberts, Hen Barc; Rosemary Williams, ddiweddar, ac wedi ei fwynhau yn fawr iawn. Os Tregarth. Enillydd Tachwedd oedd: Glenys neu Neville 600853. nad ydych wedi ei ddarllen yn barod, yna galwch Roberts, 1 Hen Barc, Llanllechid. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 27
Ysgol Rhiwlas
Sioe Nadolig Pritchard yma yn yr ysgol. Mwynhaodd y disgyblion Dymunwn pob lwc i chi am y gymryd rhan yn ein sioe gerdd dyfodol a cofiwch gadw mewn eleni- Annie. Bu’r disgyblion yn cysylltiad. brysur iawn dros yr wythnosau diwethaf yn paratoi. Diolch yn Y Wyddfa fawr iawn i Elwyn a’r pwyllgor Ym mis Hydref aeth criw o am adael i’r ysgol ddefnyddio’r ddisgyblion blwyddyn 5 a 6 i neuadd bentref i berfformio. fyny’r Wyddfa o dan arweiniad Anelu. Roedd y tywydd yn arw Ffair Grefftau iawn gyda’r gwynt a’r glaw yn Cynhaliwyd Ffair Grefftau brwydro yn ein herbyn ond roedd blynyddol yn yr ysgol Nos Iau, y daith yn un fendigedig, yn Tachwedd 29. Diolch i Mrs enwedig wrth fwynhau siocled Halstead a Anti Karen am ei poeth yn y caffi ar y copa. Diolch i drefnu- braf oedd gweld yr Dewi Emlyn am ein harwain. ysgol yn cael ei gefnogi gan fusnesau lleol. Diolch i bawb - Ymweliad Plas Ogwen Nadolig Llawen! Dydd Mawrth, Rhagfyr 18fed, aeth disgyblion y Cyfnod Myfyrwyr Sylfaen i ganu caneuon Nadolig Hoffem ddiolch i’n myfyrwyr i breswylwyr Plas Ogwen. o Brifysgol Bangor am eu Mwynhaodd yr holl blant holl waith caled dros y tymor. dreulio’r bore yn canu ac yn Bu’n bleser cael Miss Gwen sgwrsio. Diolch i bawb am y Elin Jones ac Miss Emily Ann croeso cynnes!
I hysbysebu yn Llais Ogwan, Neville Hughes 600853 ([email protected])
Gŵyl Cymryd Rhan
Dydd Sul 13 Ionawr Theatr Venue Cymru
10.00 Sioe Cyw 11.30 Sioe Cyw 2.15 Sioe Cyw 3.40 Canu a Dawnsio gyda Cyw Llwyfan yr Arena
Tocynnau ar gael drwy ffonio Venue Cymru 01492 872000 neu ewch i www.venuecymru.co.uk
11.00 – 12.30 A 1.30 – 3.00. GWEITHDAI DYDD SUL 13.01.19 YSTAFELL CRAFNANT Cyfle i gyfarfod sgriptiwr, cyfarwyddwr a rhai o actorion y gyfres. Am Ddim 28 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Y Dyddiadur toriadau (6) Detholiad gan Derfel Roberts
(sef adroddiadau o bapurau i John Owen, Garnedd Wen, gynhaliwyd yn Llanfairpwll ar yr ynys tua dau gant o Newyddion Cymraeg fel ‘Y Llanfairpwll.) 6 Ebrill 1933 (gweler benodau flynyddoedd yn ôl a’r werin yn Cloriannydd’ wedi eu gludio ar Perfformio ‘Tri Chryfion Byd’ 1 a 2). Y tro hwn enwir y sawl a dylifo i’w gwrando ar waethaf dudalennau dyddiadur bychan Yn y bennod hon awn yn ôl gymerai ran a dyma nhw; gwrthwynebiadau’r mawrion a’r 10cm x 6cm [4m x 2½m] yn at y perfformiad o ‘Tri Chryfion Syr Tom Tell Truth – Cynan, personiaid swrth.” dyddio o 1933, oedd yn eiddo Byd’ gan Twm o’r Nant a athro’r dosbarth drama Yna, eir ymlaen i ddyfynnu Traethydd – Mr Glyn Lewis allan o ddyddlyfr William Gwiddanes Tylodi – Miss Beti Bulkeley o’r Brynddu, Owen Llanfechell, ar 30 Mai 1737 lle Rhinallt Arianog – Mr W.H cyfeirir at yr elyniaeth honno; Dewis Fferyllfa Roberts “ a sylwer ar ffrom aruthr y Lowri Lew – Mrs Williams nodyn.” Ifan Offeiriad – Mr E. H Evans Dyfynnir y cyfan o sylwadau Ydych chi angen Cariad – Miss Olwen Roberts William Bulkeley yn y Saesneg Brenin Angau – Mr Alfred H gwreiddiol lle mae’n dweud nad gweld y meddyg Owen. oedd llawer yn y gwasanaeth yn Dywed yr adroddiad mai y bore a neb yn y nos a hynny heddiw? ar fuarthau ffermydd ac oherwydd, Os credwch fod gennych... mewn mannau agored eraill “the abonimable custom of y chwaraeid anterliwtiau yn playing interludes which being camdreuliad, rhwymedd, dolur y ddeunawfed ganrif ac mai so dumb, stupid and artless, rhydd, peils, clwy’r gwair, llau pen, wagenni oedd y llwyfannau. in the matter and acting it is Nodir mai “ yn yr ysguboriau astonishing how anybody of torri dannedd, brech clwt/cewyn, yr arhosai’r actorion eu twrn.” ‘common sense’ can have the colig, brech yr ieir, llyngyr, dolur Â’r adroddiad ymlaen i patience to behold.” gwddw, tarwden y traed, llid yr ddweud mai, “arwyddion ac Aeth yr hen William ymlaen amrant, briwiau yn y geg, doluriau nid cymeriadau ydyw pawb i gwyno fod mynychu’r fath yn interliwtiau Twm (o’r Nant) berfformiadau yn gwneud i annwyd, acne, dermatitis, ferwca, ac un o’r golygfeydd mwyaf weision a morynion fod yn poen cefn, casewinedd, llindag y cynhyrfus yn y ddrama hon amharod neu’n analluog i wain, llindag y geg, clefyd crafu. ydyw gweld y Brenin Angau yn weithio am ddiwrnod neu ddau rhoi’r ddyrnod olaf i’r Cybydd wedyn. Gall eich Fferyllydd roi cyngor a a Chariad yn dod i mewn i Er gwaethaf tafodi William thriniaeth gyfrinachol GIG, yn rhad amddiffyn y Cybydd, a pheri Bulkely mae’n amlwg mai o iddo gael troedigaeth.” blaid canlynwyr yr anterliwtiau ac am ddim, heb ichi orfod trefnu i WG28782 2016 y Goron © Hawlfraint Yn ôl y gohebydd, yr oedd y gohebydd oherwydd weld eich meddyg teulu. “Er na fu Mon gan [sic] mae’n dweud mai nhw; enwoced a rhannau eraill “a ddeffrodd Cymru i weld o’r Dywysogaeth am ei rhagrith a ffug yr hen drefn o hinterliwtiau [sic] eto cawn grefydda ac a arloesodd y ffordd eu bod yn boblogaidd yn o flaen yr hen ddiwygwyr yn ein gwlad.” Dywedodd y gohebydd bod Twm o’r Nant yn cydymdeimlo â’r tlawd a’r gorthrymedig ac, ”mewn Cymraeg grymus, dinoethodd draha’r mawrion mewn byd ac eglwys.” Diwedda’r erthygl gan siarsio pobl i fynd i weld y perfformiad yn y “Lecture Hall” yn Llanfairpwll a dywedir, “Ni pherfformiwyd interliwt ym Môn y ganrif hon na’r un o’i blaen.” Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 29
Ysgol Bodfeurig
Collwyd yn y Rhyfel Mawr
Daeth y Rhyfel i ben ganrif yn ôl, ond bu tri o’r bechgyn farw ar ôl diwedd y Rhyfel
Plant Mewn Angen holl ffordd i Romania i roi gwên ar wynebau ER COF Diolch i’r Cyngor Ysgol ac i blant yr ysgol plant bach yno. Dyma’r cyngor ysgol gyda HENRY ROBERT JONES am weithio’n galed i gasglu arian tuag at gynrychiolchwyr Teams 4U yn casglu’r ymgyrch Plant Mewn Angen. Llwyddwyd i bocsys o’r ysgol. Rhif 310380 godi dros £140 trwy wisgo pajamas i’r ysgol Caernarvon Bty., Royal Garrison a chynal stondin gacennau. Yn ogystal a Eisteddfod Dyffryn Ogwen Artillery hyn roedd pawb wrth eu boddau yn cymryd Eleni cafwyd llwyddiant unwaith eto yng A fu farw 05 – 01 - 1919 rhan yn ymgyrch Aled Hughes i gyrraedd nghystadlaethau celf a chrefft yr eisteddfod. Yn 29 ml. Oed 10,000 Pawen Lawen – ewch i’n cyfrif Llwyddodd bron i bymtheg o blant yr ysgol Mae wedi ei gladdu yn mynwent Twitter i weld ein fideo! enill gwobrau. Llongyfarchiadau mawr Eglwys Coffa Robinson, Coetmor. iddynt. Rydym yn falch iawn o bob un fu’n Ymgyrch Bocsys Esgidiau cystadlu ac yn cefnogi’r eisteddfod. ROBERT WILLIAMS Pob blwyddyn bydd yr ysgol yn cefnogi ymgyrch bocsys esgidiau Teams 4U. Cystadlu Rhif 62559 3rd Bn., Hoffem ddiolch o galon i blant, teulu a Diwedd mis Tachwedd bu tim o blant yr CHESHIRE REGIMENT TRANS. ffrindiau’r ysgol am gyfrannu record ysgol ysgol yn cystadlu mewn cystadleuaeth To (38835) 65th o 40 bocs eleni!! Bydd y bocsys yn mynd yr gymnasteg yng Nghaernarfon. Hefyd bu LABOUR Coy., LABOUR CORPS. tim arall o blant yn cystadlu yn gala nofio A fu farw 22 – 05 – 1920 yr Urdd. Gweithiodd pob un yn galed iawn Yn 28 ml. oed yn hyfforddi ar gyfer y cystadlaethau cyn Mynwent Cyhoeddus Coetmor cynrychioli’r ysgol yn wych. Da iawn chi rydym yn falch iawn ohonoch! WILLIAM OWEN Cinio Nadolig Rhif 74513 1st/10th bn., Diolch o galon i Anti Anwen ac i Anti Dana MANCHESTER REGIMENT am ein cinio Nadolig blasus. Mae Anti A fu farw 25 – 07 – 1921 Anwen ac Anti Dana yn gweithio’n galed Yn 22 ml. oed pob diwrnod i wneud cinio i ni ond heb os Mynwent Cyhoeddus Coetmor roedd y cinio Nadolig yn llwyddiant mawr! 30 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018
Rachub a Blondyn yn y Zip World. Yno Eisteddfod Dyffryn Ogwen, bu’n Ysgol Sul am 10.30yb. cawsom de a scons neis iawn. ddiwrnod i’w gofio! Clwb Dwylo Prysur bob nos Llanllechid Roedd yn bnawn hynod o oer. Wener am 6.30. Ar ôl cael ein te aethom i edrych Dianc! Te Bach. Dydd Llun, Ionawr 28. Angharad Llwyd Beech, ar y rhai oedd yn ddigon dewr Tybed faint ohonoch welodd (2.30 – 4.00yp.) Garnedd Lwyd, 7 Llwyn Bedw i fynd ar y zip wire. Prysuraf i Emma Louise Williams, Maes Dosbarth Gwau ar ddydd Llun, LL57 3EZ ddweud nad aeth neb o’r clwb Bleddyn, ar S4C ddiwedd (2.00 – 4.00yp), Ionawr 7 a 21. [email protected] ar y zip wire! Cawsom dipyn Tachwedd? Fe ymddangosodd Cofion cynnes at bawb dros y o wybodaeth gan y Llywydd Emma ar raglen o’r enw ‘Dianc!’, Nadolig a’r Flwyddyn newydd, Llais Newydd i Rachub a am ddigwyddiadau’r Nadolig. ble roedd yn rhaid iddi hi a yn arbennig at yr aelodau sy’n Llanllechid Cafwyd pnawn pleserus iawn a dieithryn arall ddod o hyd i gaeth i’w cartrefi, sef:- Mrs. Dora Ar ôl bron i dair mlynedd o phawb wedi mwynhau yn arw. gliwiau, a mynd ar helfa drysor Williams, Bron Arfon; Mrs. Betty gasglu newyddion Rachub a go wahanol. Fe lwyddon nhw’n P. Jones, Tanybwlch; Mr. a Mrs. Llanllechid ar gyfer Llais Ogwan, Penblwyddi rhyfeddol i gyflawni’r tasgau, Thomas Jones, Rhos y Coed; byddaf yn trosglwyddo’r gwaith i Penblwydd hapus iawn i Mr ffeindio’r arian, a dod a’r wobr Mrs. Violet Williams, Llanrug; Emlyn Williams ym mis Ionawr. Godfrey Northam oedd yn adref. Llongyfarchiadau Emma, a Mrs. Phyllis Evans, Treborth Mae wedi bod yn bleser bod dathlu penblwydd arbennig yn da iawn chdi am fod mor ddewr Newydd; Mrs. Phyllis Mary Parry, yn ohebydd i chi, a bu’n ffordd ddiweddar. Gobeithio i chi gael ac yn gymaint o hwyl! Caernarfon. dda o ddod i adnabod mwy o diwrnod wrth eich bodd. Llongyfarchiadau i Gwilym drigolion yr ardal. Diolch i bawb Capel Carmel a Gwenda Evans ar achlysur am eu cefnogaeth, yn enwedig Cyfarchion Trefn Gwasanaethau (am 5.00yp dathlu 50fed penblwydd i Mr. Northam am ei arweiniad Dymuna Mrs Betty Jones Tan- oni nodir yn wahanol.) eu priodas ar 16 Tachwedd. a’i gyfraniadau cyson. Pob hwyl y-Bwlch Rd Nadolig Llawen a Rhagfyr 23: Gweinidog. (Priodas Aur). i Emlyn Williams, a diolch iddo Blwyddyn Newydd dda i bawb Rhagfyr 25 : Bore Nadolig am am gytuno i gymryd y gwaith. yn yr ardal, a diolch am bob 10.00. Bu dau o’r aelodau yn yr ysbyty Dyma ei fanylion i chi gael caredigrwydd. Rhagfyr 30: Oedfa Garolau. yn ddiweddar ac ‘rydym yn anfon eich newyddion ato: Ionawr 6: Gweinidog (Cymun). anfon ein dymuniadau gorau am Rhodd i’r Llais Ionawr 13: Oedfa Madagascar. wellhad buan iddynt, sef Mrs. Emlyn Williams Derbyniwyd rhodd o £20 i’r Ionawr 20: Parchg. Ddr. Siôn Aled Glenys Edwards, Cwlyn a Mr. 13 Hen Barc, Llais er cof am Mr William John Owen. (2.00) Ben Richards, Stryd John. Llanllechid, Evans (helpar Sion Corn) 15, Bangor. Ffordd Llanllechid, Llanllechid LL57 3RS a Mrs Glenys Evans, Ceunant 01248605582 Llanllechid, oddi wrth Gwil 07887624459 Rees, Karen, Tom a’r teulu i gyd. [email protected] Diolch yn fawr.
Clwb Llanllechid Eisteddfod Dyffryn Ogwen Pnawn dydd Iau Tachwedd Llongyfachiadau i bawb o’r 22 cawsom fynd i fyny i’r caffi ardal a fu’n llwyddiannus yn
Ffotograffiaeth (Print dim llai na 7”5”) A. Adeiladau , lleoliadau neu olygfa o Rachub, Caellwyngrydd neu Llanllechid. B. Cymeriad/Cymeriadau o Rachub, Caellwyngrydd neu Llanllechid. Gwobr: £25
Arlunio (Unrhyw gyfrwng) A. Adeiladau , lleoliadau neu olygfa o Rachub, Caellwyngrydd neu Llanllechid. B. Cymeriad/Cymeriadau o Rachub, Caellwyngrydd neu Llanllechid. Dyma lun rhai o’r plant yn rhoi anrheg o blanhigyn hardd i Mr. Gwobr: £25 Northam, ac yn y llun hefyd mae Charmaine a William, sy’n dod i helpu’r athrawon ar fore Sul. Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 31
Diolch i’r aelodau a chyfeillion Diolch am eu ffyddlondeb o Sul i Sul Wrth i Angharad Llwyd ymddeol J gan sicrhau fod drysau Carmel o’i swydd fel gohebydd Rachub a STEPHEN ONES yn dal ar agor. Rydym yn Llanllechid, dymuna Llais Ogwan ddiolchgar i’r rhai a fu’n cyfeilio ddiolch o galon iddi am ddwy TREFNWR ar y Sul, sef Rhian Roberts, flynedd a hanner o wasanaeth ANGLADDAU CYF Helen Williams, John R. Jones gwirfoddol gwerthfawr iawn. ac Owain Morgan. Diolch hefyd PEN Y BRYN BETHESDA i’r rhai fu’n rhoi blodau yn y Clwb Hanes Rachub, GWASANAETH PERSONOL capel o Sul i Sul yn ystod 2018. Caellwyngrydd a Llanllechid PEDAIR AWR AR HUGAIN Yn anffodus, rhaid oedd CAPEL GORFFWYS Dymuna’r Gweinidog a gohirio cyfarfod Mis Tachwedd l l Swyddogion Carmel Nadolig oherwydd y tywydd garw, ond BETHESDA 01248 600455 07770265976 dedwydd a blwyddyn newydd wrth lwc, erbyn i Llais Ogwan Ebost: [email protected] dda i holl aelodau a chyfeillion eich cyrraedd, mi fyddwn wedi Carmel. gweld sleidiau a chlywed sgwrs ddifyr Dr. J. Elwyn Hughes, gan Yr Ysgol Sul ei fod wedi cytuno i gyflwyno Roedd un o athrawon mwyaf ‘Ddoe yn y Dyffryn [rhan teyrngar ein hysgol Sul ni 3]’ yn ein cyfarfod Nadolig. yng Ngharmel yn dathlu ei Diolch yn fawr iawn iddo am ei benblwydd yn 80 oed ym mis hyblygrwydd. Cofiwch am ein Tachwedd. Buom yn dathlu cyfarfod ym Mis Ionawr [30], penblwydd arbennig Mr. pan fydd Mr. Neville Hughes Godfrey Northam yn ystod y yn cyflwyno ‘Dyddiau Difyr, - bore gyda’r plant. Atgofion am Hogia Llandegai’. Cofiwch, hefyd, am y Clwb Dwylo Prysur cystadlaethau celfyddydol isod Cynhaliodd Clwb Dwylo a gyflwynir gan y Clwb Hanes: Chwaraeon Prysur noson arbenig ar nos [Lluniau i Llais Afon, 2 Bron Wener, 30 Tachwedd. Yn rhan Arfon, Rachub erbyn Mai 1af CRICED A BOWLIO criced oedolion. o’r gweithgareddau oedd 2019 os gwelwch yn dda.] Mae Cynhaliwyd noson gwobrwyo Wrth i 2019 agosau, arwerthiant a welodd y bobl cystadlaethau i ddisgyblion Clwb Criced a Bowlio Bethesda mae digon o gyfleoedd i ifanc yn dod â theisennau ysgol hefyd, a bydd y manylion ar gyfer tymor 2018 yn chwaraewyr a gwirfoddolwyr cartref, bagiau o felysion a yn cael eu hafnon i’r ysgolion. ddiweddar. Llongyfarchiadau o bob math i fod yn rhan o’r chardiau Nadolig o waith llaw i’r holl enillwyr. Ar yr ochr clwb. Unai yn chwarae i un i’w gwerthu. Roedd panad Clwb Hanes Rachub a bowlio y rhai buddugol oedd o’r tîmau Bowlio neu Criced, a mins pei i bawb, a’r bobl Llanllechid Derek Roberts ar gyfer y tîm ieuenctid neu oedolion, neu ifanc oedd yn gweini wrth y Nos Fercher, Ionawr 30, 2019 dydd Sadwrn, Fred Buckley o’r mewn rôl oddi ar y cae. Unrhyw byrddau. Cafwyd cefnogaeth am 7 o’r gloch yn Festri Capel tîm dydd Mawrth, rhannodd un gyda diddordeb ag eisiau dda i’r noson a chyfanswm yr Carmel. Fred y tlws tîm dydd Mercher mwy o wybodaeth cysylltwch elw ar y diwedd oedd £300. Bydd Neville Hughes yn trafod hefyd, gydag Emyr Roberts. gyda’r clwb drwy facebook, Mae’r arian hwn i’w roi tuag ‘Dyddiau Difyr, Atgofion am Ar yr ochr criced Matthew twitter neu drwy e-bostio at Apêl Madagascar Undeb yr Hogia Llandegai’ Harrington oedd prif batiwr y cricedbethesdacricket@ Annibynwyr Cymraeg. CROESO CYNNES! tîm 1af, gyda Carwyn Williams outlook.com. Mae croeso i yn cipio’r wobr am y bowlio i’r wynebau newydd pob tro. tîm 1af. Dyfarnwyd Nicholas Parry yn chwaraewr y flwyddyn PÊL-DROED MERCHED i’r tîm 1af gan y Capten Mae tipyn o hanes yn perthyn i Jonathan Williams. gae Pel Droed Bethesda - Parc Tomos Jones enillodd Meurig. Y tymor yma agorwyd y gwobr batio i’r 2ail dîm, penod newydd yn ei hanes wrth bowliwr y flwyddyn i’r 2ail i dim merched lleol ymuno dîm oedd Ryan Williams, a’r gynghrair gan ddefnyddio Ryan hefyd yn fuddugol gan y cae fel ei gartref. Mae’r tim ennill gwobr Chwaraewr wedi cael gryn lwyddiant ac Ieuenctid y flwyddyn y clwb. hyd at ddechrau mis Rhagfyr Dyfarnodd Capten yr 2ail dîm, maent wedi ennill llawer mwy Chris Hobby, mai chwaraewr o gemau nag y maent wedi ei y flwyddyn i’r 2ail dîm oedd colli. Yn wythnosau cynnar y Geraint Jones. Roedd gwobr tymor trechwyd timau fel Bae arall i un o’r chwaraewyr Penrhyn, Y Rhyl, Wrecsam ac ieuenctid, wrth i Dylan Hughes Amlwch. Cawn fwy o hanes y dderbyn gwobr am ‘hat-trick’ clwb a’r chwaraewyr yn y rhifyn yn ei dymor cyntaf mewn nesaf o’r Llais. 32 Llais Ogwan | Rhagfyr | 2018 Chwaraeon
CLWB PELDROED BETHESDA caeau hefyd gyda’r Ail Dîm wedi cael ail CYNTAF DRWY GYMRU YN CEFNOGI PLANT MEWN ANGEN wynt, yr Ieuenctid yn parhau a’r Tîm Cyntaf Yn ystod Haf poeth 2018 llwyddodd Trefnwyd raffl i godi arian at ymgyrch wedi cael gwell canlyniadau y tymor yma Natalie Owen o Rachub, sy’n ddisgybl Plant Mewn Angen mewn gemau ieuenctid na’r un dwytha”. yn Ysgol Dyffryn Ogwen ac yn aelod o CPD Bethesda yn erbyn tim Segontiwm, Mae prysurdeb y timau plant i’w ryfeddu Glwb Athletau Menai,orffen yn gyntaf Caernarfon a tim Penrhosgarnedd a fu’n ato, a’r gobaith yw y bydd hyn yn sicrhau drwy Gymru wrth daflu Y Morthwyl chwarae ym Mharc Meurig fore Sadwrn dyfodol sicr i gêm y bêl hirgron yn y dyffryn. 3kg i gystadleuwyr dan 15 mlwydd oed. 17/11/18. Roedd y raffl ar werth hefyd yn y Penodwyd Rhys Owen Jones yn Swyddog Yn ogystal a hyn cyrhaeddodd safle gem gartref bnawn Sul, 18/11/18 pan oedd Hwb Rygbi yn y dyffryn. Mae Rhys yn pymthegfed drwy Brydain. Ar ben hynny tim Merched CPD Bethesda yn chwarae yn gweithio i gyflwyno a datblygu’r gêm yn hi yw pencampwr Ysgolion Cymru am erbyn CPD Amlwch. ysgolion Dyffryn Ogwen. Mae hefyd yn daflu Y Morthwyl ac ar ddiwrnod arbennig Roedd gwobr arbennig sef cacen wedi ei hyfforddi plant ac oedolion yn y clwb rygbi o gystadlu yng Nghaerdydd gorffennodd gwneud gan Cerys Elen, Ysgol Dyffryn ac mae’n aelod gwerthfawr o garfan y Tîm yn ail yng nghystadleuaeth taflu’r ddisgen. Ogwen ac wedi ei chyfrannu i’r clwb yn Cyntaf. Y flwyddyn nesaf bydd yn symud i oedran dilyn ei phrynu drwy ocsiwn Plant Mewn Dyfarnwyd Rhys yn Swyddog Hwb y Mis uwch ac yn cystadlu yn yr oedran dan 17 Angen. Llwyddwyd i godi £50 i Plant mewn ym mis Hydref gan Undeb Rygbi Cymru mlwydd oed. Mae Natalie’n brysur gyda Angen . Diolch I bawb am y gefnogaeth . am ei waith gyda Logan Sellers yn Ysgol chwaraeon eraill hefyd, yn aelod o dim pel Tregarth. Llongyfarchiadau mawr Rhys! droed merched ac hefyd yn rhan o dim Mae’r Tîm Cyntaf wedi cael canlyniadau criced merched sydd yn cael eu hyfforddi gwell y tymor yma ac wedi ennill 4 gêm yn Llandudno. Er mwyn yr holl deithio dros yn y cynghrair a cholli 4 erbyn dechrau y tymor cystadlu mae’n rhaid wrth arian ac mis Rhagfyr. Dim ond mewn 1 o’r gemau mae Natalie yn ddiolchgar iawn am nawdd gollwyd y methwyd sicrhau pwynt bonws ariannol oddi wrth, Barbwr Ogwen, Y Royal a hynny yn erbyn Llandudno, sydd ar ben Oak, Caffi Seren, Ffenestri Cymru, Cartrefi Tabl Adran 1 Gogledd ar hyn o bryd. Yn y 4 Cymunedol Gwynedd a Karl Walker. gêm enillwyd, sicrhawyd pwynt bonws am Os ydych yn teimlo fel helpu Natalie yn sgorio 5 cais neu fwy ym mhob un ohonynt. ariannol a rhoi hwb iddi yn ei blaen, mae Mae clwb yn croesawu dyfodiad Gerwyn croeso i chwi ffonio’r teulu ar 01248 602823. RYGBI Thomas, a fu’n chwarae fel maswr i Bydd Natalie yn cychwyn ymarfer ar gyfer Adran 1 Gogledd Ddolgellau am sawl tymor. Mae Gerwyn y tymor nesaf yn fuan iawn ar ol y Nadolig. Mae hi wedi bod yn dymor prysur iawn i wedi setlo’n dda yn ei glwb newydd ac mae Pob hwyl iddi. Glwb Rygbi Bethesda hyd yn hyn. Fel y gwyr ar ben tabl sgorio’r Tîm Cyntaf hyd yn hyn. llawer ohonoch, mae’r gwaith o adeiladu Edrychwn ymlaen i’ch croesawu i lawr i clwb newydd fydd yn cynnwys ystafelloedd Ddôl Ddafydd pan fydd yn clwb newydd newid, swyddfeydd i’w rhentu ac ystafelloedd yn barod a chofiwch - mae miloedd o hwyl i cymdeithasol bron â dirwyn i ben. gael yn gwylio timau rygbi Dyffryn Ogwen Mae hi wedi bod yn brysur iawn ar y - dowch draw i gefnogi!
Wu Shu Kwan – Bocsio Cic Tsieineiadd Dyma lun o seremoni gwobrwyo “Black Belt” pan enillodd Jake Fitzpatrick o Fethesda ei dystysgrif “5th Degree Senior Master Instructor” . Hefyd gwobrwywyd James Fitzpatrick , 16 oed, mab Jake, gyda thystysgrif “ 1st degree Black Belt” ynghyd â Matthew Bithell o Fethesda, yntau hefyd wedi cael tystysgrif “1st Degree Black Belt”. Bu Jake yn dysgu a hyfforddi am 30 mlynedd a mwy, a bellach fo ydyw ‘r hyfforddwr Wu Shu Kwan mwyaf profiadol yng Nghymru. Mae’n cynnal dosbarth bob nos Fercher yng Nghanolfan Gymunedol Tregarth rhwng 6.30 a 8.30. Beth am alw i mewn, mae’r sesiwn cyntaf yn RHAD AC AM DDIM. Am ragor o wybodaeth ewch i’r wefan swyddogol (wu shu kwan.com) neu ffoniwch 07769 584646. Cofiwch bod raid i blant o dan 10 oed fod gydag oedolyn.