______Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi

Konto: Pekao SA II O/Łódź Polska, 91 - 423 Łódź, ul. Solna 14 nr 10801154-2554-360-80100-111 Telefon Łódź (.48.42) 632-84-24, 633-79-73 NIP 725-002-13-43 Fax (.48.42) 632-84-25, REGON: 470569405 www.wbg.lodz.pl, [email protected]

Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Zespół autorski : Nadzór merytoryczny : mgr inż. Marek Świątek – mgr inż. Edward Kasperek – Kierownik Pracowni Rozwoju Obszarów Dyrektor WBG w Łodzi Wiejskich mgr Krystyna Materka inż. Łukasz Feter

Wykorzystywanie niniejszego opracowania dla potrzeb planistycznych, w zakresie wynikającym z przepisów autorskich, dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wykorzystanie w celach komercyjnych wymaga uprzedniej pisemnej zgody autora.

______Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo - rolny gminy Sędziejowice

SPIS TREŚCI

Uchwała w sprawie przyjęcia planu urządzeniowo – rolnego Gminy Sędziejowice ...... 7

I. DIAGNOZA I ANALIZA STANU ISTNIEJĄCEGO 8

1. Ogólna charakterystyka gminy Sędziejowice ...... 8

2. Zróżnicowanie gminy pod względem demograficznym i poziomu bezrobocia ...... 8 2.1 Stan i struktura ludności wiejskiej ...... 8 2.1.1 Gęstość zaludnienia ...... 8 2.1.2 Struktura wiekowa ludności wiejskiej ...... 11 2.1.3 Struktura ludności rolniczej ...... 13 2.1.4 Poziom wykształcenia ludności rolniczej ...... 14 2.2 Poziom i struktura bezrobocia ...... 16

3. Walory środowiska przyrodniczego ...... 17 3.1. Charakterystyka przyrodnicza gminy ...... 17 3.1.1. Ukształtowanie powierzchni ...... 17 3.1.2 Surowce mineralne ...... 18 3.1.3. Wody...... 18 3.1.4. Klimat ...... 20 3.1.5. Ochrona przyrody i krajobrazu ...... 20 3.1.6. Lesistość ...... 24 3.2. Ocena przydatności obszarów dla rozwoju rolnictwa ...... 25 3.2.1. Jakość środowiska glebowego...... 25 3.2.2. Waloryzacja jakości gleb...... 30

4. Organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... 33 4.1. Użytkowanie gruntów ...... 33 4.2. Władanie gruntami ...... 42 4.2.1. Struktura władania gruntami ogółem...... 42 4.2.2. Struktura władania gruntami w sektorze publicznym i prywatnym ...... 42 4.2.3. Struktura użytkowania gruntów w sektorze publicznym i prywatnym ...... 42 4.2.4. Struktura władania użytkami rolnymi ...... 46 4.3 Struktura gospodarstw prywatnych ...... 47 4.3.1. Struktura obszarowa i ilościowa gospodarstw rolnych ...... 47 4.3.2. Rozdrobnienie gruntów w gospodarstwach rolnych...... 50 4.3.3. Struktura gruntów dzierżawionych przez rolników...... 54 4.4. Ocena warunków produkcji rolnej ...... 55

5. Wyposażenie gminy w infrastrukturę techniczną ...... 56 5.1. Wyposażenie wsi w infrastrukturę techniczną ...... 56 5.1.1. Sieć wodociągowa ...... 56 5.1.2. Odprowadzanie ścieków bytowych ...... 56

______Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

5.1.3. Zaopatrzenie wsi w gaz ...... 56 5.1.4. Telekomunikacja...... 57 5.1.5. Elektroenergetyka ...... 57 5.1.6. Gospodarka odpadami stałymi ...... 58 5.2. Wyposażenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w infrastrukturę techniczną ..... 58 5.2.1. Melioracje podstawowe ...... 58 5.2.2. Melioracje szczegółowe...... 59 5.2.3. Drogi transportu rolnego...... 60

6. Produkcja rolnicza ...... 62 6.1 Produkcja roślinna ...... 62 6.2 Produkcja zwierzęca ...... 64

7. Obsługa rolnictwa ...... 67 7.1. Wyposażenie gospodarstw w sprzęt mechaniczny ...... 67 7.2. Wyposażenie w urządzenia obsługi rolnictwa ...... 70

8. Infrastruktura społeczna ...... 72

II. ANALIZA I OCENA STANU ISTNIEJĄCEGO 74 1. Demografia...... 74 2. Środowisko przyrodnicze ...... 74 3. Organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej...... 75 4. Infrastruktura techniczna ...... 76 5. Obsługa rolnictwa ...... 76 6. Infrastruktura społeczna ...... 76

III. PLAN URZĄDZENIOWO – ROLNY. USTALENIA I WNIOSKI. 77

1.1 Plan urządzeniowo – rolny a inne opracowania dla gminy Sędziejowice...... 77

1.2 Określenie potrzeb na prace urządzeniowo – rolne w gminie i ich rodzaj ...... 78

2. Gospodarka wodna ...... 79 2.1 Melioracje podstawowe ...... 79 2.2 Melioracje szczegółowe ...... 79

3. Kształtowanie krajobrazu ...... 83 3.1 Walory przyrodniczo – krajobrazowe oraz ich ochrona ...... 83 3.2 Zalesienia gruntów ...... 84 3.3 Zadrzewienia i zakrzewienia ...... 88

4. Gospodarka gruntami i poprawa struktury agrarnej ...... 88 4.1 Wyłączenia gruntów z użytkowania rolniczego ...... 88 4.2 Kształtowanie struktury obszarowej gospodarstw ...... 91 4.2.1 Pozyskanie gruntów na powiększenie gospodarstw ...... 91

______3 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 5. Poprawa rozłogów gospodarstw rolnych ...... 91 5.1 Scalenia gruntów ...... 91 5.2 Drogi transportu rolnego ...... 94

6. Kierunki rozwoju produkcji rolnej ...... 98 6.1 Produkcja roślinna ...... 98 6.2 Produkcja zwierzęca ...... 99

7. Zestawienie zaplanowanych prac urządzeniowo – rolnych, ich rodzaj zakres i koszty ...... 99 7.1 Ustalenia rodzaju i zakresu niezbędnych zabiegów urządzeniowo - rolnych ...... 99 7.2 Ocena rozmiaru potrzeb wykonania zabiegów urządzeniowo – rolnych ...... 100 7.3 Ogólne koszty oraz źródła finansowania prac urządzeniowo – rolnych ujętych w planie ...... 102 7.3.1 Źródła finansowania prac urządzeniowo - rolnych ...... 102

IV WNIOSKI 104

V WYKAZ TABEL 106

VI WYKAZ RYSUNKÓW ( KARTOGRAMÓW I WYKRESÓW) 107

VII WYKAZ MAP 107

VIII WYKAZ MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH 107

______4 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Wprowadzenie

Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice opracowano na zlecenie Urzędu Gminy. Założeniem planu jest określenie niezbędnych działań, których realizacja powinna wpływać na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich w gminie poprzez poprawę struktury agrarnej i funkcjonowania gospodarstw rolnych, poprawę warunków życia i pracy ludności rolniczej oraz na ochronę i kształtowanie środowiska przyrodniczego.

Kolejność realizacji określonych w planie prac i długofalowych działań podyktowana jest względami ekonomicznymi umożliwiającymi osiągnięcie założonych celów. Określono stopień pilności realizacji zaplanowanych działań i prac w poszczególnych wsiach w gminie.

Ustalenia planu dotyczące prac urządzeniowo – rolnych winny być uwzględniane i pomocne przy: opracowaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy i poszczególnych wsi szczególnie w odniesieniu do obszarów przeznaczonych do produkcji rolnej, opracowaniach programowych, planistycznych i budżetowych w poszczególnych latach, pozyskiwaniu środków z funduszów strukturalnych i krajowych służących zrównoważonemu rozwojowi obszarów wiejskich, negocjacjach dotyczących realizacji projektowanych inwestycji służących poprawie organizacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Źródłami pozyskiwania informacji i danych statystycznych były następujące urzędy i instytucje:

1. Urząd Gminy w Sędziejowicach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sędziejowice opracowane w styczniu 2001r., strategia rozwoju gminy, dane dotyczące demografii, dane dotyczące gospodarstw rolnych.

2. Starostwo Powiatowe w Łasku ewidencja gruntów i budynków.

3. Strategia rozwoju województwa łódzkiego

4. Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi monitoring zmian w strukturze użytkowania gruntów, monitoring w zakresie struktury agrarnej gospodarstw rolnych

W trakcie w/w prac wykonano szczegółową modernizację zmian w użytkowaniu gruntów oraz zebrano szczegółowe informacje od rolników we wszystkich wsiach gminy dotyczących demografii, istniejącej organizacji gospodarstw rolnych, infrastruktury technicznej i społecznej oraz struktury produkcji rolniczej. Opracowano również granicę rolno – leśną.

______5 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 5. Główny Urząd Statystyczny 6. Powiatowy Urząd Pracy 7. Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi

Jednostką powierzchniową będącą przedmiotem prowadzonych prac i analiz w niniejszym opracowaniu jest obszar obrębu ewidencji gruntów i wszystkie opracowania statystyczne wykonywane w granicach sołectw lub obwodów spisowych przetransformowano do obszaru obrębu ewidencyjnego.

Na podstawie zebranych materiałów opisowych, statystycznych i kartograficznych dokonano analizy stanu istniejącego w następujących blokach tematycznych:

demografia, stan i rodzaj środowiska przyrodniczego, organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej, infrastruktura techniczna, infrastruktura społeczna, struktura produkcji rolniczej, obsługa rolnictwa.

Zebrane materiały i analiza stanu istniejącego były podstawą opracowania wniosków i określenia sposobu realizacji założonych w planie celów i prac.

Treść planu przestawiono w formie tekstowej, tabelarycznej i graficznej.

______6 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Uchwała w sprawie przyjęcia planu urządzeniowo – rolnego Gminy Sędziejowice

______7 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

I. Diagnoza i analiza stanu istniejącego

1. Ogólna charakterystyka gminy Sędziejowice

Gmina Sędziejowice położona jest w południowo-zachodniej części województwa 2 łódzkiego. Administracyjnie należy do powiatu łaskiego. Jej powierzchnia wynosi 120,0 km , co stanowi 0,7% powierzchni obszarów wiejskich województwa i 3,5% obszarów wiejskich powiatu łaskiego. W skład gminy wchodzi 27 obrębów ewidencyjnych : , Brody-Emilianów, Brzeski, Dobra, Grabia, Grabica, Grabno, , , Kozuby Stare i Nowe, , Lichawa, Marzenin, , Osiny, , Pruszków, Przymiłów, , Sędziejwice, Kol. Sędziejowice, Siedlce, , Wola Wężykowa, Wrzesiny, Zamość i Żagliny. Gmina obejmuje swoim zasięgiem 25 sołectw składających się z 30 wsi. Gmina Sędziejowice graniczy z gminami: Widawa, Łask i Buczek (powiat łaski),gminą Zelów (powiat bełchatowski) i gminami Zapolice i Zduńska Wola (powiat zduńskowolski). Zamieszkuje tu 6,5 tys. mieszkańców co stanowi 0,7% ludności wiejskiej województwa łódzkiego i 28,8% ludności wiejskiej powiatu. Gęstość zaludnienia wynosi 54 osoby/km2 i jest wyższa od gęstości zaludnienia obszarów wiejskich w województwie łódzkim (53,0 osoby/km2) i niższa od gęstości zaludnienia obszarów wiejskich powiatu łaskiego (77,2 osoby/km2). Gmina Sędziejowice posiada dogodne połączenia komunikacyjne. Leży na trasie drogi wojewódzkiej nr 481 oraz posiada dobre połączenia z miastami Łódż (43 km), Łask (13 km) i Zduńska Wola (15 km). Gmina Sędziejowice położona jest w pasie Nizin Środkowopolskich, w makroregionie Niziny Południowowielkopolskiej, mezoregionie Wysoczyzny Łaskiej. Pod względem fizjograficznym teren gminy obejmują dwie jednostki: 1) dolina rzeki Grabi 2) wysoczyzna morenowa. Dolina rzeki Grabi zajmuje ok. 12% powierzchni gminy i stanowi równinę płaską, gdzie deniwelacje terenu wahają się w granicach 3 m. Wysoczyzna morenowa zajmuje 88% powierzchni gminy, ma charakter rzeźby niskofalistej o deniwelacjach w granicach 7m, a miejscami rzeźby falistej (Grabno, Grabica, Podule, Pruszków ) o deniwelacjach rzędu 7 – 20m. Lasy wg ewidencji gruntów stanowią 28,7% powierzchni gminy. Lesistość jest wyższa od lesistości woj.łódzkiego (20,6% ) i powiatu łaskiego (21,5% ). Charakterystykę gminy Sędziejowice na tle województwa łódzkiego i powiatu łaskiego ilustruje tab. nr 1.

2. Zróżnicowanie gminy pod względem demograficznym i poziomu bezrobocia

2.1 Stan i struktura ludności wiejskiej

2.1.1 Gęstość zaludnienia

Gminę Sędziejowice zamieszkują 6504 osoby. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 54 osoby na km2 i jest wyższa od gęstości zaludnienia obszarów wiejskich województwa łódzkiego.

______8 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Wskaźnik ten wykazuje duże zróżnicowanie w poszczególnych wsiach. Najwyższa gęstość zaludnienia jest w Kol. Sędziejowice (168 osób/km2). Największa gęstość zaludnienia wynika z niewielkiej powierzchni obrębu i faktu, że znaczną część powierzchni stanowi osiedle mieszkaniowe. Najniższą gęstość zaludnienia posiadają obręby o słabych glebach i znacznym udziale lasów w powierzchni ogólnej. Są to obręby: Żagliny (18 osób /km2), Niecenia (19 osób/km2) i Brody-Emilianów (28 osób/km2). Największą liczbę ludności posiadają Sędziejowice – 651 osób przy gęstości zaludnienia 67 osób/km2 i Marzenin – 600 osób przy gęstości zaludnienia 138 osób/km2. Gęstość zaludnienia i liczbę ludności ilustruje tab. 2 i rys. 1.

Gmina Sędziejowice na tle województwa łódzkiego i powiatu łaskiego Tabela 1 Gmina Powiat Województwo Lp. Wyszczególnienie Sędziejowice łaski łódzkie (1,2,3,4) (1,5) (1,5) 1. 2. 3. 4. 5. 1. Powierzchnia obszarów wiejskich (km²) 120,0 602,0 17 097,0

2. Odsetek powierzchni obszarów wiejskich województwa 0,7 3,5 100,0

3. Odsetek powierzchni obszarów wiejskich powiatu 19,9 100,0 -

4. Ludność wiejska (tys.) 6,5 22,6 914,3

5. Odsetek ogółu ludności wiejskiej województwa 0,7 2,5 100,0

6. Odsetek ogółu ludności wiejskiej powiatu 28,8 100,0 -

7. Gęstość zaludnienia obszarów wiejskich (osób/km²) 54,0 77,2 53,0

8. Stopa bezrobocia * 10,8 18,2 18,2

9. Powierzchnia użytków rolnych ogółem (tys. ha) 7,7 38,8 1 145,4

10. W tym grunty orne (%) 79,2 75,8 80,2

11. Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych 1 837 5172 209 700

Udział zbóż w powierzchni upraw 12. 91,3 81,6 76,7 ogółem (%)

13. Bydło (szt./100 ha UR) 22,8 39,6 39,3

14. Trzoda chlewna (szt./100 ha UR) 64,3 68,6 120,6

15. Lesistość (%) 28,7 21,5 20,6

Udział obszarów prawnie chronionych 16. 15,9 35,2 16,3 w powierzchni ogólnej (%) Źródło: 1. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań oraz Powszechny Spis Rolny 2002 r 2. Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty.2005 r. 3. Dane Urzędu Gminy Sędziejowice z marca 2005 r. 4. Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów, lipiec 2005 r. - wrzesień 2005 r.. 5. Dane WUS w Łodzi dotyczące Spisu Rolnego z 2002 r. (www.stat.gov.pl/urzedy/lodz/index.htm ) 6.Dane PUP w Łasku z czerwca 2005 r. Uwaga : * na podstawie zarejestrowanych w WUP w Łodzi i PUP w Łasku bezrobotnych z czerwca 200 5 r. i liczby ludności w wieku produkcyjnym.

______9 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Fot. 1 Panorama wsi Sędziejowice

Powierzchnia i ludność gminy Sędziejowice

Tabela 2 Udział Udział Powierzchnia w w Gęstość ogólna Liczba Liczba Ludność Lp. Obręb powierzchni ludności zaludnienia obrębu sołectw miejscowości ogółem gminy gminy na 1 km² (ha) (%) (%) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 388,92 3,2 1 1 271 4,2 70 2. Brody-Emilianów 277,12 2,3 - 1 78 1,2 28 3 Brzeski 432,74 3,6 1 1 179 2,8 41 4 Dobra 490,58 4,1 1 1 267 4,1 54 5 Grabia 403,48 3,4 2 1 163 2,5 40 6 Grabica 390,05 3,2 1 1 178 2,7 46 7 Grabno 237,08 2,0 1 1 106 1,6 45 8 Kamostek 487,18 4,1 1 1 289 4,4 59 9 Korczyska 473,98 3,9 1 1 147 2,3 31 10 Kozuby Stare i Nowe 602,31 5,0 1 2 489 7,5 81 11 Kustrzyce 257,96 2,1 1 1 181 2,8 70 12 Lichawa 263,13 2,2 1 1 274 4,2 104 13 Marzenin 434,62 3,6 1 1 600 9,2 138 14 Niecenia 396,48 3,3 1 2 133 2,0 34 15 Osiny 353,02 2,9 1 1 153 2,4 43 16 Podule 605,61 5,0 1 1 180 2,8 30 17 Pruszków 760,96 6,3 1 1 480 7,4 63 18 Przymiłów 262,75 2,2 1 1 141 2,2 54 19 Rososza 206,85 1,7 1 1 222 3,4 107 20 Sędziejowice 973,74 8,1 1 1 651 10,0 67 21 Kol.Sędziejowice 164,59 1,4 1 2 276 4,2 168 22 Siedlce 593,85 4,9 1 1 294 4,5 50 23 Sobiepany 321,21 2,7 1 1 117 1,8 36 24 Wola Weżykowa 421,49 3,5 - 1 196 3,0 47 25 Wrzesiny 157,01 1,3 1 1 109 1,7 69 26 Zamość 214,97 1,8 - 1 70 1,1 33 27 Żagliny 1 430,75 11,9 1 1 260 4,0 18 Gmina ogółem 12 002,43 99,7 25 30 6 504 100,0 54 Źródło: 1. Ewidencja gruntów i budynków. Stan na luty 2005 r. 2. Urząd Gminy Sędziejowice- ewidencja ludności. Stan na luty 2005 r.

______10 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 1 Gęstość zaludnienia – osób/km2

2.1.2 Struktura wiekowa ludności wiejskiej

Spośród 6504 mieszkańców gminy Sędziejowice 22,3% tj. 1448 osób to osoby do 18 roku życia. Ludności w wieku produkcyjnym ( 18 – 65 lat) jest 4028 osób ( 61,9%) a w wieku poprodukcyjnym ( powyżej 65 lat) 1028 osób stanowiących 15,8% ludności ogółem. Ludności w wieku przedemerytalnym i emerytalnym ( powyżej 55lat) jest 25,8% (tj. 1678 osób). W poszczególnych obrębach ich udział waha się od 16,0% w Osinach do 34,4% w Grabi. Ludzie młodzi w wieku do 40 lat stanowią 52,6% ludności w wieku produkcyjnym. Strukturę wiekową ludności wiejskiej ilustruje tab. 3.

______11 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Struktura wiekowa ludności Tabela 3 Liczba Ludność w kategoriach wiekowych Lp. Obręb ludności do 18 lat 18-40 lat 41-54 lat 55-65 lat powyżej 65 lat ogółem osób % osób % osób % osób % osób % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 14. 15. 1. Bilew 271 54 19,9 89 32,8 56 20,7 24 8,9 48 17,7

2. Brody-Emilianów 78 13 16,7 32 41,0 17 21,8 7 9,0 9 11,5

3. Brzeski 179 47 26,1 47 26,3 37 20,7 13 7,3 35 19,6

4. Dobra 267 66 24,7 91 34,1 38 14,2 20 7,5 52 19,5

5. Grabia 163 25 15,3 51 31,3 31 19,0 14 8,6 42 25,8

6. Grabica 178 35 19,6 52 29,2 34 19,1 27 15,2 30 16,9

7. Grabno 106 19 17,9 40 37,7 23 21,7 11 10,4 13 12,3

8. Kamostek 289 61 21,1 96 33,2 49 17,0 32 11,1 51 17,6

9. Korczyska 147 31 21,1 47 32,0 29 19,7 12 8,2 28 19,0

10. Kozuby Stare i Nowe 489 112 23,0 156 31,9 93 19,0 52 10,6 76 15,5

11. Kustrzyce 181 45 24,8 57 31,5 27 14,9 22 12,2 30 16,6

12. Lichawa 274 75 27,4 91 33,2 44 16,1 33 12,0 31 11,3

13. Marzenin 600 137 22,9 198 33,0 111 18,5 62 10,3 92 15,3

14. Niecenia 133 23 17,2 38 28,6 31 23,3 11 8,3 30 22,6

15. Osiny 153 35 22,8 47 30,7 33 21,6 14 9,2 24 15,7

16. Podule 180 37 20,6 60 33,3 35 19,4 16 8,9 32 17,8

17. Pruszków 480 120 25,0 149 31,0 87 18,1 58 12,1 66 13,8

18. Przymiłów 141 33 23,5 37 26,2 27 19,1 12 8,5 32 22,7

19. Rososza 222 47 21,2 70 31,5 44 19,8 17 7,7 44 19,8

20. Sędziejowice 651 138 21,2 222 34,1 143 22,0 66 10,1 82 12,6

21. Kol.Sędziejowice 276 57 20,6 100 36,2 75 27,2 22 8,0 22 8,0

22. Siedlce 294 64 21,8 104 35,4 51 17,3 33 11,2 42 14,3

23. Sobiepany 117 28 24,0 34 29,1 24 20,5 10 8,5 21 17,9

24. Wola Weżykowa 196 46 23,4 69 35,2 36 18,4 18 9,2 27 13,8

25. Wrzesiny 109 30 27,6 35 32,1 14 12,8 11 10,1 19 17,4

26. Zamość 70 14 19,9 21 30,0 20 28,6 6 8,6 9 12,9

27. Żagliny 260 56 21,5 87 33,5 49 18,8 27 10,4 41 15,8

Gmina ogółem 6 504 1 448 22,3 2 120 32,6 1 258 19,3 650 10,0 1 028 15,8

Źródło: Urząd Gminy Sędziejowice- ewidencja ludności. Stan na luty 2005 r

______12 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

2.1.3 Struktura ludności rolniczej

Za ludność rolniczą uznano te osoby, dla których jedynym źródłem dochodów jest praca w rolnictwie. W gminie Sędziejowice zaledwie 5,4% ludności w wieku produkcyjnym (tylko 217 osób) utrzymuje się wyłącznie z rolnictwa. Spośród osób w wieku produkcyjnym, najwięcej ludności rolniczej zamieszkuje we wsiach: Sobiepany (27,9%), Osiny (21,3%), Wrzesiny (20,9%). Najwięcej jest ludzi w wieku 41 – 55 lat, w wieku przedemerytalnym (55 -65 lat) jest tylko 37 osób. Najwięcej osób z tego przedziału wiekowego zamieszkuje we wsiach : Pruszków (5 osób ), Marzenin i Siedlce (po 4 osoby). W 13 obrębach brak jest ludności w wieku przedemerytalnym.

Strukturę ludności rolniczej przedstawia tab..4 i rys. 2.

Ludność rolnicza

Tabela 4 Ludność rolnicza wg wieku w tym: % ludności w wieku Lp. Obręb produkcyjnym Ogółem do 40 lat 41-54 lat 55-65 lat ogółem liczba % liczba % liczba % % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 1. Bilew 9 3 33,3 6 66,7 - - 5,4 2. Brody-Emilianów 6 1 16,7 2 33,3 3 50,0 1,6 3. Brzeski 10 4 40,0 4 40,0 2 20,0 12,5 4. Dobra 8 2 25,0 4 50,0 2 25,0 8,5 5. Grabia 9 3 33,3 4 44,4 2 22,2 8,1 6. Grabica 4 - - 4 100,0 - - 1,4 7. Grabno 1 1 100,0 - - - - 1,3 8. Kamostek 2 1 50,0 - - 1 50,0 1,5 9. Korczyska 15 6 40,0 8 53,3 1 6,7 3,5 10. Kozuby Stare i Nowe 4 - - 3 75,0 1 25,0 2,0 11. Kustrzyce 16 6 37,5 3 18,8 7 43,8 8,5 12. Lichawa 5 2 40,0 2 40,0 1 20,0 7,4 13. Marzenin 8 4 50,0 - - 4 50,0 6,5 14. Niecenia 2 1 50,0 1 50,0 - - 3,3 15. Osiny 10 1 10,0 9 90,0 - - 21,3 16. Podule 12 10 83,3 2 16,7 - - 7,4 17. Pruszków 16 5 31,3 6 37,5 5 31,3 0,4 18. Przymiłów 8 4 50,0 4 50,0 - - 10,5 19. Rososza 2 - - 2 100,0 - - 1,5 20. Sędziejowice 10 7 70,0 2 20,0 1 10,0 2,3 21. Kol.Sędziejowice 3 1 33,3 2 66,7 - - 1,5 22. Siedlce 9 - 5 55,6 4 44,4 4,8 23. Sobiepany 19 - - 19 100,0 - - 27,9 24. Wola Wężykowa 5 - - 5 100,0 - - 4,1 25. Wrzesiny 12 8 66,7 4 33,3 - - 20,0 26. Zamość 2 - - 2 100,0 - - 4,3 27. Żagliny 10 2 20,0 5 50,0 3 30,0 6,1 Gmina ogółem 217 72 33,2 108 49,8 37 17,1 5,4 Źródło: Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów, pażdziernik 2005 r. Uwaga : jako zatrudnionych w rolnictwie traktowano osoby utrzymujące się wyłącznie z pracy w rolnictwie

______13 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 2 Ludność rolnicza w wieku produkcyjnym - % ludności w wieku produkcyjnym ogółem

2.1.4 Poziom wykształcenia ludności rolniczej

Wśród osób zatrudnionych w rolnictwie najwięcej osób jest z wykształceniem zawodowym ( 111 osób, co stanowi 51,2% zatrudnionych w rolnictwie). Z wykształceniem podstawowym i średnim jest po 51 osób, natomiast z wykształceniem wyższym tylko 4 osoby. Udział osób z wykształceniem średnim jest najwyższy we wsiach Kamostek, Kozuby Stare i Nowe, Marzenin, Rososza i Zamość (po 50%).

Poziom wykształcenia ludności rolniczej ilustruje tab. 5.

______14 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Poziom wykształcenia ludności rolniczej

Tabela 5 Ludność rolnicza z wykształceniem w tym: Lp. Obręb Ogółem podstawowym zawodowym średnim wyższym liczba % liczba % liczba % liczba % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 1. Bilew 9 3 33,3 3 33,3 3 33,3 - - 2. Brody-Emilianów 6 3 50,0 1 16,7 2 33,3 - - 3. Brzeski 10 - - 10 100,0 - - - - 4. Dobra 8 2 25,0 3 37,5 3 37,5 - - 5. Grabia 9 4 44,4 3 33,3 2 22,2 - - 6. Grabica 4 2 50,0 2 50,0 - - - - 7. Grabno 1 - - - 1 100,0 8. Kamostek 2 - - 1 50,0 1 50,0 - - 9. Korczyska 15 11 73,3 - 3 20,0 1 6,7 10. Kozuby Stare i Nowe 4 1 25,0 - - 2 50,0 1 25,0 11. Kustrzyce 16 - - 9 56,3 7 43,8 - - 12. Lichawa 5 2 40,0 2 40,0 1 20,0 - - 13 Marzenin 8 - - 4 50,0 4 50,0 - - 14 Niecenia 2 - - 2 100,0 - - - - 15 Osiny 10 7 70,0 1 10,0 2 20,0 - - 16 Podule 12 - - 11 91,7 1 8,3 - - 17 Pruszków 16 5 31,3 7 43,8 3 18,8 1 6,3 18 Przymiłów 8 3 37,5 2 25,0 3 37,5 - - 19 Rososza 2 - - 1 50,0 1 50,0 - - 20 Sędziejowice 10 - 6 60,0 4 40,0 - - 21 Kol.Sędziejowice 3 - - 2 66,7 1 33,3 - - 22 Siedlce 9 2 22,2 6 66,7 1 11,1 - 23 Sobiepany 19 - - 17 89,5 2 10,5 - - 24 Wola Wężykowa 5 1 20,0 4 80,0 - - - - 25 Wrzesiny 12 - - 11 91,7 1 8,3 - 26 Zamość 2 1 50,0 - - 1 50,0 - - 27 Żagliny 10 4 40,0 3 30,0 3 30,0 - -

Gmina ogółem 217 51 23,5 111 51,2 51 23,5 4 1,8 Źródło: Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów, październik 2005 r..

______15 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 3 Poziom wykształcenia zatrudnionych w rolnictwie w % ludności rolniczej z wykształceniem średnim i wyższym

2.2 Poziom i struktura bezrobocia

Według Powiatowego Urzędu Pracy w Łasku bezrobocie w czerwcu 2005 roku wynosiło 434 osoby. Najwięcej bezrobotnych stanowią osoby młode ( 18-34 lat) – 231 osób tj. 53,2% ogółu bezrobotnych.187 osób stanowią bezrobotni w wieku średnim ( 35-54 lat) tj.43,1% bezrobotnych, natomiast 3,7% stanowią bezrobotni w wieku przedemerytalnym (tylko 16 osób). Stopa bezrobocia w gminie Sędziejowice wynosi 10,8% i jest niższa niż w powiecie łaskim (18,2%) i województwie łódzkim (18,2%).

______16 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych jest z wykształceniem podstawowym i zasadniczym zawodowym (306 osób – 69,1%), z wykształceniem średnim 117 osób (27,0%), i 11 osób z wykształceniem wyższym (2,5%). Strukturę bezrobocia ilustrują tab. 6 i 7 oraz wykresy rys. 4 i 5.

Bezrobotni w grupach wiekowych 0,2 Tabela 6 3,5 Liczba 26,0 Grupa Lp. bezrobotnych 23,5 18 - 24 wiekowa liczba % 25 - 34 1. 2. 3. 4. 35 - 44 1. 18 - 24 113 26,0 45 - 54 2. 25 - 34 118 27,2 55 - 59 3. 35 - 44 85 19,6 60 - 64 19,6 27,2 4. 45 - 54 102 23,5 5. 55 - 59 15 3,5 6. 60 - 64 1 0,2 Razem 434 100,0 Rys. nr 4 Bezrobotni w grupach wiekowych

Bezrobotni wg wykształcenia Tabela 7 Liczba w yższe Lp. Wykształcenie bezrobotnych 2,5 liczba % 18,7 policealne i średnie 1. 2. 3. 4. 36,2 zaw odow e 1. wyższe 11 2,5 średnie ogólnokształcące policealne i 2. średnie 81 18,7 8,3 zawodowe zasadnicze zaw odow e średnie 3. 36 8,3 ogólnokształcące 32,9 zasadnicze gminazjalne i poniżej 4. 143 32,9 zawodowe podstaw ow e gminazjalne i 5. poniżej 163 36,2 podstawowe Razem 434 100,0 Rys. nr 5 Bezrobotni wg wykształcenia

3. Walory środowiska przyrodniczego

3.1. Charakterystyka przyrodnicza gminy

3.1.1. Ukształtowanie powierzchni

Gmina Sędziejowice położona jest w obrębie pasa Nizin Środkowopolskich, w makroregionie Niziny Południowowielkopolskiej, mezoreginie Wysoczyzny Łaskiej. Najwyższy punkt gminy znajduje się w północno-wschodniej częsci wsi Korczyska, a najniżej położony punkt znajduje się w dolinie rzeki Grabi, we wsi Grabno (145,0 m.n.p.m.).88% powierzchni gminy stanowi wysoczyzna morenowa o rzeźbie niskofalistej. Różnica wysokości względnych wynosi 57,5 m. Pozostała część obszaru gminy ( 12% ) zajmuje dolina rzeki Grabi.

______17 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Budowa geologiczna jest mało zróżnicowana. Dominują osady moreny dennej zlodowacenia środkowopolskiego (głównie glina zwałowa, na której zalegają piaski fluwioglacjalne o różnej miąższości). Osady młodsze (holoceńskie ) zalegają głównie w dolinie rzeki Grabi.

3.1.2 Surowce mineralne

Na terenie gminy występują czwartorzędowe złoża piasków kwarcowych we wsi Żagliny. Udokumentowane zasoby złoża to 2 052 tys.m3. Nie jest ono eksploatowane z uwagi na położenie w terenie zalesionym. We wsi Bilew stwierdzono występowanie złóż piasku nadającego się do produkcji betonu. Poza tymi złożami występują liczne miejsca wydobycia piasku i żwiru, w większości eksploatowane przez właścicieli gruntów na których się znajdują.

3.1.3. Wody

Cały obszar gminy należy do zlewni IV rzędu rzeki Grabi, która tworzy szeroką, płaską dolinę, o małym spadku , do której uchodzi szereg mniejszych cieków i suchych zawieszonych dolin. Najniższe stany wody notuje się w Grabi w lipcu i sierpniu, najwyższe w marcu. W lutym i marcu zdarzają się powodzie roztopowe, zalewające niżej położone tereny. W dolinie rzeki Grabi poziom wód gruntowych występuje na głębokości 0,2 – 2,0 m i zależny jest od poziomu wód w rzece. Na wysoczyznach, w zależności od przepuszczalności skał powierzchniowych, poziom wód gruntowych występuje na głębokości 4 – 15 m, a w niektórych wsiach sięga 15 – 25m (Podule, Sobiepany, Kozuby). Powierzchnia wód otwartych i sieci rzek wynosi 158,66 ha, co stanowi 1,3% powierzchni gminy Sędziejowice. Najwięcej gruntów pod wodami znajduje się w obrębach: Pruszków (29,42 ha ), Wola Wężykowa (13,42 ha ), gdzie występuje też znaczna ilość wód stojących ( stawy rybne ). Powierzchnię wód otwartych i sieci rzek ilustruje tab. 8.

Fot. 2 Brody – Emilianów – rzeka Grabia

______18 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Powierzchnia wód otwartych i sieci rzek Tabela 8 Grunty pod wodami (udział w powierzchni obrębu) Powierzchnia Lp. Obręb ogólna obrębu razem wody stojące wody płynące rowy (ha) ha % ha % ha % ha %

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 Bilew 388,92 6,22 1,6 - - 3,80 1,0 2,42 0,6

2 Brody-Emilianów 277,12 7,47 2,7 - - 5,05 1,8 2,42 0,9

3 Brzeski 432,74 6,98 1,6 0,11 - 4,28 1,0 2,59 0,6

4 Dobra 490,58 3,50 0,7 - - - - 3,50 0,7

5 Grabia 403,48 6,90 1,7 - - 3,66 0,9 3,24 0,8

6 Grabica 390,05 10,11 2,6 0,65 0,2 7,47 1,9 1,99 0,5

7 Grabno 237,08 1,49 0,6 0,48 0,2 - - 1,01 0,4

8 Kamostek 487,18 2,64 0,5 - - - - 2,64 0,5

9 Korczyska 473,98 1,25 0,3 - - - - 1,25 0,3

10 Kozuby Stare i Nowe 602,31 9,43 1,6 0,34 0,1 7,62 1,3 1,47 0,2

11 Kustrzyce 257,96 4,88 1,9 - - 3,67 1,4 1,21 0,5

12 Lichawa 263,13 4,17 1,6 - - 2,49 0,9 1,68 0,6

13 Marzenin 434,62 7,68 1,8 - - 3,22 0,7 4,46 1,0

14 Niecenia 396,48 7,44 1,9 1,51 0,4 2,75 0,7 3,18 0,8

15 Osiny 353,02 7,84 2,2 5,46 1,5 0,30 0,1 2,08 0,6

16 Podule 605,61 1,67 0,3 - - 0,35 0,1 1,32 0,2

17 Pruszków 760,96 29,42 3,9 24,00 3,2 2,35 0,3 3,07 0,4

18 Przymiłów 262,75 2,29 0,9 - - 1,09 0,4 1,20 0,5

19 Rososza 206,85 0,94 0,5 - - - - 0,94 0,5

20 Sędziejowice 973,74 1,07 0,1 0,04 - 0,01 - 1,02 0,1

21 Kol.Sędziejowice 164,59 1,08 0,7 - - - - 1,08 0,7

22 Siedlce 593,85 1,85 0,3 0,43 0,1 - 1,42 0,2

23 Sobiepany 321,21 6,11 1,9 0,06 - 5,57 1,7 0,48 0,1

24 Wola Wężykowa 421,49 13,42 3,2 11,66 2,8 0,60 0,1 1,16 0,3

25 Wrzesiny 157,01 0,86 0,5 - - - - 0,86 0,5

26 Zamość 214,97 9,19 4,3 - - 6,15 2,9 3,04 1,4

27 Żagliny 1 430,75 2,76 0,2 1,08 0,1 - - 1,68 0,1

Gmina ogółem 12 002,43 158,66 1,3 45,82 0,4 60,43 0,5 52,41 0,4 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków. Stan na luty 2005 r..

______19 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

3.1.4. Klimat

Klimatycznie gmina Sędziejowice należy do Dzielnicy łódzkiej ( wg regionalizacji klimatycznej R. Gumińskiego). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi tu 7,8oC a opady 575 mm. Nadmiar wody występuje w miesiącach luty – marzec, a deficyt od lipca do października. Długość okresu wegetacyjnego wynosi 210 do 220 dni. Swoistym klimatem odznacza się wnętrze lasu. Zmniejsza się tu amplituda temperatur, zwiększa ilość opadów, zmniejsza prędkość wiatru, dłużej trwa zaleganie pokrywy śnieżnej.

3.1.5. Ochrona przyrody i krajobrazu

Ze względu na szczególne walory przyrodnicze znaczna część powierzchni gminy Sędziejowice objęta została różnymi formami prawnej ochrony przyrody. Do obszaru chronionego krajobrazu „Środkowej Grabi” włączone zostało 1237,47 ha (tj. 10,3% powierzchni gminy). W obszarze tym znajduje się Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki, który na terenie gminy zajmuje powierzchnię 1294,06 ha (tj. 10,8% powierzchni gminy). W obrębie Parku wydzielono miejsca podlegające szczególnej ochronie z uwagi na bogatą hydrofaunę, zbiorowiska leśne, torfowe, miejsca lęgowe i ostoje zwierząt. Są to: rezerwaty leśne – „Jodły Łaskie” i „Grabia” zespoły przyrodniczo – krajobrazowe – „Sędziejowice” i „Dolina Grabi” użytki ekologiczne – „rzeka Grabia” , „Zamość” i „Luciejów” liczne pomniki przyrody. Ponadto na terenie gminy Sędziejowice dwa parki podworskie (w Pruszkowie i Woli Wężykowej ) wpisane zostały do rejestru zabytków , a park podworski w Sędziejowicach został objęty ochroną konserwatorską. Z ogólnej powierzchni 3403,80 ha lasów w gminie tylko 399,0 ha lasów znajduje się w Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki ( z tego 260 ha stanowią Lasy Państwowe, a 139 ha lasy prywatne ). Szczególną ochroną objęte są lasy nadrzeczne, ols topolowo – wierzbowy oraz ols porzeczkowy i łęg jesionowo – olszowy. Przez teren gminy Sędziejowice prowadzi również urokliwy szlak turystyczny „Młyny nad Grabią”. Wędrując nim można podziwiać nie tylko zabytki techniki , ale także osobliwości szaty roślinnej – murawy i zarośla kserotermiczne. Obszary i obiekty chronione ilustruje tab 9. Walory przyrodniczo – krajobrazowe ilustruje mapa nr 1.

Fot. 3 Pruszków- aleja klonów i dębów Fot. 4 Kozuby- zabytkowy młyn

______20 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Obszary i obiekty chronione Tabela 9 Park krajobrazowy Obszar Zespół Rezerwat

Międzyrzecza chronionego Przyrodniczo Użytki ekologiczne leśny Warty i krajobrazu Krajobrazowy

Widawki

Powierzchnia

ogólna Lp. Obręb, wieś

obrębu

(szt.)

(ha) przyrody

(ha)

(szt.)

Liczbapomników

% pow. obrębu % pow. obrębu % pow. obrębu % pow. obrębu % pow. obrębu

powierzchnia(ha) powierzchnia(ha) powierzchnia(ha) powierzchnia(ha) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 1. Bilew 388,92 - - 102,57 26,4 94,94 24,4 - - - 1 3,80 1,0

2. Brody-Emilianów 277,12 - - 100,98 36,4 131,12 47,3 - - 3 1 5,05 1,8

3. Brzeski 432,74 - - 74,02 17,1 66,19 15,3 - - - 1 4,08 0,9

4. Dobra 490,58 - - 88,00 17,9 89,86 18,3 - - - 1 1,05 0,2

5. Grabia 403,48 392,67 97,3 68,83 17,1 55,64 13,8 - - - 1 3,66 0,9

6. Grabica 390,05 - - - - 177,46 45,5 - - - 1 7,47 1,9

7. Grabno 237,08 238,28 100,5 - - 73,86 31,2 - - 3 - - -

8. Kamostek 487,18 ------

9. Korczyska 473,98 ------Kozuby Stare i 10. 602,31 136,44 22,7 75,12 12,5 176,85 29,4 - - - 1 7,62 1,3 Nowe 11. Kustrzyce 257,96 - - 71,26 27,6 62,88 24,4 - - - 1 3,61 1,4

12. Lichawa 263,13 - - 98,10 37,3 79,44 30,2 - - - 1 2,48 0,9

13. Marzenin 434,62 - - 85,32 19,6 57,70 13,3 - - 3 1 3,22 0,7

14. Niecenia 396,48 - - 177,03 44,7 163,55 41,3 - - 1 1 2,75 0,7

15. Osiny 353,02 ------

16. Podule 605,61 188,79 31,2 54,56 9,0 181,35 29,9 - - - 1 0,35 0,1

17. Pruszków 760,96 - - 108,55 14,3 108,75 14,3 59,19 7,8 7 1 1,61 0,2

18. Przymiłów 262,75 - - 40,80 15,5 28,86 11,0 - - - 1 1,09 0,4

19. Rososza 206,85 ------

20. Sędziejowice 973,74 - - - - 13,00 1,3 - - 5 - - -

21. Kol.Sędziejowice 164,59 ------

22. Siedlce 593,85 ------

23. Sobiepany 321,21 - - 92,33 28,7 100,00 31,1 - - - 1 5,57 1,7

24. Wola Wężykowa 421,49 129,16 30,6 - - - - 8,26 2,0 2 - -

25. Wrzesiny 157,01 ------

26. Zamość 214,97 208,72 97,1 - - 104,27 48,5 - - - 2 7,68 3,6

27. Żagliny 1 430,75 - - - - 139,93 9,8 - - 1 1 0,50 0,0

Razem 12002,43 1 294,06 10,8 1 237,47 10,3 1 905,65 15,9 67,45 0,6 25 18 61,59 0,5 Źródło: Dane Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, delegatura w Sieradzu Program Ochrony Środowiska Gminy Sędziejowice - zał. do Uchwały Nr XIV/122/04 Rady Gminy Sędziejowice z dnia 30.08.2004r Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki w Gminie Sędziejowice

______21 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 1 Walory przyrodniczo krajobrazowe i ich ochrona

______22 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Fot. 5 Pruszków – zabytkowy park z pomnikami przyrody

Fot. 6 Zamość – użytek ekologiczny – rzeka Grabia

______23 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

3.1.6. Lesistość

Powierzchnia lasów i gruntów leśnych oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych gminy według danych ewidencji gruntów w lutym 2005 roku wynosi 3442,06 ha. Podczas kontroli terenowej przeprowadzonej w miesiącach maj - lipiec 2005 r. zinwentaryzowano dodatkowo 384,18 ha lasów, które nie są ujawnione w ewidencji gruntów. Obliczony wskaźnik lesistości ( uwzględniający lasy zinwentaryzowane) wynosi dla gminy 31,9% i jest wyższy od wskaźnika dla powiatu ( 21,5%) i od wskaźnika lesistości dla województwa, który wynosi 20,6%. Stopień lesistości jest bardzo zróżnicowany w poszczególnych obrębach. Największe powierzchnie lasów znajdują się we wsiach: Żagliny – 1086,94 ha (76,8% lesistości ),Sędziejowice – 560,02 ha ( 58,9% lesistości ) i Pruszków – 286,46 ha (42,6% lesistości ).Najmniejszą lesistość mają obręby: Kol. Sędziejowice (0,6% ), Wrzesiny (3,5% ) i Rososza (4,4% ).Wsie te posiadają stosunkowo duży udział gleb dobrej i średniej jakości w ogólnej powierzchni obrębu, przy czym są to obręby o najmniejszej powierzchni. Powierzchnie lasów i lesistość przedstawia tab. 10 i rys. 6.

Powierzchnia lasów i lesistość Tabela 10 Grunty leśne

lasy lasy i grunty leśne Powierzchnia i grunty zinwentaryzowane grunty Stopień Lp. Obręb obrębu ogółem leśne wg. w terenie a nie zadrzewione lesistości ewidencji ujawnione w ewidencji i zakrzewione * gruntów * gruntów **

ha ha ha ha % 1. 2. 3. 4. 5 6 7 1. Bilew 388,92 27,21 26,64 0,45 14,0 2. Brody-Emilianów 277,12 87,00 1,97 4,48 33,7 3. Brzeski 432,74 52,17 1,06 3,43 13,1 4. Dobra 490,58 118,33 27,47 - 29,7 5. Grabia 403,48 23,50 3,09 - 6,6 6. Grabica 390,05 52,79 29,76 - 21,2 7. Grabno 237,08 58,56 9,72 0,17 28,9 8. Kamostek 487,18 111,60 16,31 - 26,3 9. Korczyska 473,98 79,74 51,92 3,19 28,5 10. Kozuby Stare i Nowe 602,31 74,21 29,81 - 17,3 11. Kustrzyce 257,96 28,82 15,26 - 17,1 12. Lichawa 263,13 5,98 5,82 0,40 4,6 13. Marzenin 434,62 17,10 20,05 - 8,5 14. Niecenia 396,48 85,34 5,07 6,24 24,4 15. Osiny 353,02 18,71 13,63 0,93 9,4 16. Podule 605,61 200,76 17,20 1,03 36,2 17 Pruszków 760,96 286,46 34,18 3,64 42,6 18 Przymiłów 262,75 0,62 23,88 - 9,3 19 Rososza 206,85 4,76 3,57 0,70 4,4 20 Sędziejowice 973,74 560,02 12,85 1,02 58,9 21 Kol.Sędziejowice 164,59 0,66 - 0,32 0,6 22 Siedlce 593,85 206,86 6,22 - 35,9 23 Sobiepany 321,21 53,42 2,48 1,96 18,0 24 Wola Wężykowa 421,49 110,19 8,73 1,84 28,7 25 Wrzesiny 157,01 2,02 3,23 0,25 3,5 26 Zamość 214,97 50,03 6,01 5,15 28,5 27 Żagliny 1 430,75 1 086,94 8,25 3,06 76,8 Gmina Ogółem 12 002,43 3 403,80 384,18 38,26 31,9 Źródło: *Ewidencja gruntów i budynków. Stan na luty 2005 ** Wywiad terenowy wykonany w m-cach maj – lipiec 2005

______24 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. Nr 6 Aktualna lesistość z uwzględnieniem lasów zinwentaryzowanych, a nie ujętych w ewidencji gruntów

3.2. Ocena przydatności obszarów dla rozwoju rolnictwa

3.2.1. Jakość środowiska glebowego.

W gminie Sędziejowice dominują użytki rolne słabej jakości, stanowiące 42,4% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Gleby dobrej jakości stanowią 22,2% ogólnej powierzchni użytków rolnych.

______25 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Najwięcej gleb dobrej jakości ( ponad 50% ) posiadają wsie: Podule , Brzeski i Grabia. W pozostałych obrębach dominują gleby średniej i słabej jakości. Tych ostatnich najwięcej jest na obrębie Zamość ( 100% ) . Zestawienie gleboznawczej klasyfikacji gruntów w rozbiciu na obręby pokazano w tabeli 11. W celu pełniejszej charakterystyki gleb w gminie, użytki rolne podzielono na 3 grupy (tabela 12. i rysunek 7): grunty dobrej jakości ( obejmujące grunty orne klas I – IIIb i użytki zielone klas I do III) grunty średniej jakości ( obejmujące grunty orne klas IVa – IVb i użytki zielone klasy IV ) grunty słabej jakości ( obejmujące grunty orne klas V VI i VIz i użytki zielone klas V, VI i VIz)

Rys. nr 7 Udział gleb dobrych w powierzchni użytków rolnych

______26 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Gleboznawcza klasyfikacja gruntów

Tabela 11

Grunty orne Użytki zielone Razem Lp. Obręb GO + UZ Jedn. I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VIZ razem I II III IV V VI Viz razem 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. ha - - - 2,42 33,95 25,28 47,97 117,69 3,69 231,00 - - - 3,32 66,92 19,54 - 89,78 1. Bilew 320,78 % - - - 1,0 14,7 10,9 20,9 50,9 1,6 100,0 - - - 3,7 74,5 21,8 - 100,0 ha - - - 7,01 25,05 16,03 26,64 20,83 2,28 97,84 - - - 3,62 41,43 17,24 0,16 62,45 2. Brody-Emilianów 160,29 % - - - 7,2 25,6 16,4 27,2 21,3 2,3 100,0 - - - 5,8 66,3 27,6 0,3 100,0 ha - - 18,21 181,90 34,78 6,75 22,34 27,47 4,73 296,18 - - 9,98 8,76 15,32 12,17 - 46,23 3. Brzeski 342,41 % - - 6,1 61,4 11,8 2,3 7,5 9,3 1,6 100,0 - - 21,6 18,9 33,2 26,3 - 100,0 ha - - - 29,27 166,18 12,72 14,55 29,52 8,33 260,57 - - 1,03 26,51 27,53 6,88 - 61,95 4. Dobra 322,52 % - - - 11,2 63,8 4,9 5,6 11,3 3,2 100,0 - - 1,7 42,8 44,4 11,1 - 100,0 ha - - - 224,80 22,06 14,36 16,17 9,22 2,47 289,08 - - 1,86 28,76 28,39 0,49 0,08 59,58 5. Grabia 348,66 % - - - 77,8 7,5 5,0 5,6 3,2 0,9 100,0 - - 3,1 48,3 47,7 0,8 0,1 100,0 ha - - - 30,18 30,97 19,82 45,02 81,33 20,69 228,01 - - 0,48 3,98 59,44 7,57 0,50 71,97 6. Grabica 299,98 % - - - 13,2 13,6 8,7 19,7 35,7 9,1 100,0 - - 0,7 5,5 82,6 10,5 0,7 100,0 ha - - - 19,65 19,08 15,44 48,72 19,15 1,82 123,86 - - - 4,62 21,94 4,50 1,34 32,40 7. Grabno 156,26 % - - - 15,9 15,3 12,5 39,3 15,5 1,5 100,0 - - - 14,3 67,7 13,9 4,1 100,0 ha - - - 52,26 102,26 49,42 38,73 48,32 6,26 297,25 - - - 7,17 30,80 4,77 1,03 43,77 8. Kamostek 341,02 % - - - 17,6 34,4 16,6 13,0 16,3 2,1 100,0 - - - 16,4 70,3 10,9 2,4 100,0 ha - - - 10,93 78,61 42,62 55,12 106,61 4,00 297,89 - - 0,10 16,38 32,48 13,10 0,83 62,89 9. Korczyska 360,78 % - - - 3,7 26,4 14,3 18,5 35,8 1,3 100,0 - - 0,2 26,0 51,7 20,8 1,3 100,0 Kozuby Stare i ha - - - 115,16 120,36 32,55 49,25 65,27 10,10 392,69 - - 0,30 32,08 21,79 9,15 0,31 63,63 10. 456,32 Nowe % - - - 29,3 30,7 8,3 12,5 16,6 2,6 100,0 - - 0,5 50,4 34,2 14,4 0,5 100,0 ha - - 1,04 13,45 66,65 8,23 11,75 46,73 8,50 156,35 - - - 7,72 33,41 0,32 - 41,45 11. Kustrzyce 197,80 % - - 0,7 8,6 42,6 5,3 7,5 29,9 5,4 100,0 - - - 18,6 80,6 0,8 - 100,0 ha - - - 14,10 66,73 24,37 25,18 23,99 3,53 157,90 - - - 24,74 27,36 4,59 - 56,69 12. Lichawa 214,59 % - - - 8,9 42,4 15,4 15,9 15,2 2,2 100,0 - - - 43,6 48,3 8,1 - 100,0 ha - - - 48,09 112,88 11,78 32,20 61,10 8,67 274,72 - - 0,43 13,28 47,04 17,60 0,58 78,93 13. Marzenin 353,65 % - - - 17,5 41,1 4,3 11,7 22,2 3,2 100,0 - - 0,5 16,8 59,7 22,3 0,7 100,0 ha - - - 22,23 60,95 32,26 29,72 18,76 1,15 165,07 - - - 15,13 62,06 21,51 0,13 98,83 14. Niecenia 263,90 % - - - 13,5 36,9 19,5 18,0 11,4 0,7 100,0 - - - 15,3 62,8 21,8 0,1 100,0 ha - - - 32,12 76,48 28,66 35,69 59,27 2,38 234,60 - - - 4,77 44,15 11,35 1,36 61,63 15. Osiny 296,23 % - - - 13,7 32,6 12,2 15,2 25,3 1,0 100,0 - - - 7,7 71,7 18,4 2,2 100,0

______27 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Gleboznawcza klasyfikacja gruntów cd. Tabela 11

Grunty orne Użytki zielone Razem Lp. Obręb GO + UZ Jedn. I II IIIa IIIb IVa IVb V VI VIZ razem I II III IV V VI Viz razem 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. ha - - 10,99 199,34 78,77 6,46 10,51 7,30 4,09 317,46 - - 0,11 12,21 18,74 21,34 5,16 57,56 16. Podule 375,02 % - - 3,5 62,8 24,8 2,0 3,3 2,3 1,3 100,0 - - 0,2 21,2 32,5 37,1 9,0 100,0 ha - - 7,58 83,64 108,38 37,18 31,20 29,13 5,75 302,86 - - 0,09 34,95 22,29 25,76 0,62 83,71 17. Pruszków 386,57 % - - 2,5 27,6 35,8 12,3 10,3 9,6 1,9 100,0 - - 0,1 41,8 26,6 30,8 0,7 100,0 ha - - 3,02 92,21 33,64 18,41 43,97 8,08 0,55 199,88 - - 0,23 18,94 17,62 0,78 0,10 37,67 18. Przymiłów 237,55 % - - 1,5 46,1 16,9 9,2 22,0 4,0 0,3 100,0 - - 0,6 50,3 46,7 2,1 0,3 100,0 ha - - - 42,63 49,18 25,00 29,38 23,35 - 169,54 - - - 6,00 6,26 0,96 - 13,22 19. Rososza 182,76 % - - - 25,1 29,1 14,7 17,3 13,8 - 100,0 - - - 45,4 47,3 7,3 - 100,0 ha - - 9,58 76,36 118,53 31,78 45,12 42,57 3,93 327,87 - - 0,36 10,63 9,16 1,38 0,30 21,83 20. Sędziejowice 349,70 % - - 2,9 23,3 36,1 9,7 13,8 13,0 1,2 100,0 - - 1,6 48,7 42,0 6,3 1,4 100,0 ha - - 17,00 38,22 35,03 10,37 5,57 - - 106,19 - - 4,98 19,61 2,74 - - 27,33 21. Kol.Sędziejowice 133,52 % - - 16,0 36,0 33,0 9,8 5,2 - - 100,0 - - 18,2 71,8 10,0 - - 100,0 ha - - 0,11 16,21 104,80 12,11 47,35 87,05 2,65 270,28 - - 1,15 8,42 49,81 6,13 2,81 68,32 22. Siedlce 338,60 % - - - 6,0 38,8 4,5 17,5 32,2 1,0 100,0 - - 1,7 12,3 72,9 9,0 4,1 100,0 ha - - 17,53 95,39 39,51 4,74 21,87 16,03 3,47 198,54 - - 2,35 14,20 17,68 7,54 - 41,77 23. Sobiepany 240,31 % - - 8,8 48,0 20,0 2,4 11,0 8,1 1,7 100,0 - - 5,6 34,0 42,3 18,1 - 100,0 ha - - 6,24 64,79 58,12 23,31 60,35 21,21 4,71 238,73 - - - 5,34 15,78 5,01 - 26,13 24. Wola Wężykowa 264,86 % - - 2,6 27,1 24,3 9,8 25,3 8,9 2,0 100,0 - - - 20,4 60,4 19,2 - 100,0 ha - - - 28,12 60,84 6,00 15,32 10,36 - 120,64 - - - 9,18 6,40 - - 15,58 25. Wrzesiny 136,22 % - - - 23,3 50,4 5,0 12,7 8,6 - 100,0 - - - 58,9 41,1 - - 100,0 ha ------17,61 43,11 14,04 74,76 - - - - 38,75 12,76 2,13 53,64 26. Zamość 128,40 % - - - - -0,1 - 23,6 57,7 18,8 100,0 - - - - 72,2 23,8 4,0 100,0 ha - - - 9,11 30,01 64,46 60,26 46,85 29,06 239,75 - - 0,25 13,47 38,34 14,35 - 66,41 27. Żagliny 306,16 % - - - 3,8 12,6 26,9 25,1 19,5 12,1 100,0 - - 0,4 20,3 57,7 21,6 - 100,0 ha - - 91,30 1 549,59 1 733,80 580,11 887,56 1 070,30 156,85 6 069,51 - - 23,70 353,79 803,63 246,79 17,44 1 445,35 Gmina ogółem 7 514,86 % - - 1,5 25,5 28,6 9,6 14,6 17,6 2,6 100,0 - - 1,6 24,5 55,6 17,1 1,2 100,0 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków. Stan na luty 2005

______28 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Charakterystyka jakości użytków rolnych Tabela12 Powierzchnia użytków rolnych – bez sadów gruntów gruntów gruntów Powierzchnia ogólna średniej użytków rolnych dobrej jakości* słabej jakości*** Lp. Obręb jakości** – bez sadów (ha) ha % ha % ha %

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 320,78 2,42 0,8 62,55 19,5 255,81 79,7

2. Brody-Emilianów 160,29 7,01 4,4 44,70 27,9 108,58 67,7

3. Brzeski 342,41 210,09 61,4 50,29 14,7 82,03 24,0

4. Dobra 322,52 30,30 9,4 205,41 63,7 86,81 26,9

5. Grabia 348,66 226,66 65,0 65,18 18,7 56,82 16,3

6. Grabica 299,98 30,66 10,2 54,77 18,3 214,55 71,5

7. Grabno 156,26 19,65 12,6 39,14 25,0 97,47 62,4

8. Kamostek 341,02 52,26 15,3 158,85 46,6 129,91 38,1

9. Korczyska 360,78 11,03 3,1 137,61 38,1 212,14 58,8

10. Kozuby Stare i Nowe 456,32 115,46 25,3 184,99 40,5 155,87 34,2

11. Kustrzyce 197,80 14,49 7,3 82,60 41,8 100,71 50,9

12. Lichawa 214,59 14,10 6,6 115,84 54,0 84,65 39,4

13. Marzenin 353,65 48,52 13,7 137,94 39,0 167,19 47,3

14. Niecenia 263,90 22,23 8,4 108,34 41,1 133,33 50,5

15. Osiny 296,23 32,12 10,8 109,91 37,1 154,20 52,1

16. Podule 375,02 210,44 56,1 97,44 26,0 67,14 17,9

17. Pruszków 386,57 91,31 23,6 180,51 46,7 114,75 29,7

18. Przymiłów 237,55 95,46 40,2 70,99 29,9 71,10 29,9

19. Rososza 182,76 42,63 23,3 80,18 43,9 59,95 32,8

20. Sędziejowice 349,70 86,30 24,7 160,94 46,0 102,46 29,3

21. Kol.Sędziejowice 133,52 60,20 45,1 65,01 48,7 8,31 6,2

22. Siedlce 338,60 17,47 5,2 125,33 37,0 195,80 57,8

23. Sobiepany 240,31 115,27 48,0 58,45 24,3 66,59 27,7

24. Wola Weżykowa 264,86 71,03 26,8 86,77 32,8 107,06 40,4

25. Wrzesiny 136,22 28,12 20,6 76,02 55,8 32,08 23,6

26. Zamość 128,40 0,00 0,0 0,00 0,0 128,40 100,0

27. Żagliny 306,16 9,36 3,1 107,94 35,3 188,86 61,7

Gmina ogółem 7 514,86 1 664,59 22,2 2 667,70 35,5 3 182,57 42,4 Źródło: 1. Ewidencja gruntów i budynków stan na luty 2005 r

______29 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 2 Jakość użytków rolnych

3.2.2. Waloryzacja jakości gleb.

Waloryzację jakości gleb wykonano na podstawie metody punktowej opracowanej przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, według której określonej klasie bonitacyjnej odpowiada określona ilość punktów. Najwięcej punktów przypisane mają klasy gleb najlepszych, najmniej – grunty najsłabsze.

______30 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Najwyższą ocenę gruntów wg tej metody uzyskały obręby: Kol. Sędziejowice (59,68 pkt w skali 100 punktowej),Grabia (58,74 pkt ),Podule (57,50 pkt ) i Brzeski (56,56 pkt ). Średni wskaźnik jakości gleb dla całej gminy wynosi 43,96 pkt. .Ogólny wskaźnik waloryzacji określajacy jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej a uwzględniający takie czynniki jak: jakość gleb , klimat , rzeźba terenu oraz warunki wodne dla gminy Sędziejowice wynosi 64,9 pkt. Na podstawie w/w wskaźnika waloryzacji można określić, że gmina Sędziejowice posiada dobre warunki do produkcji rolnej. Ocenę jakości gleb wg punktacji IUNiG ilustruje tab. 13 i rys. 8. Natomiast mapa nr 2 ilustruje strukturę jakości użytków rolnych w oparciu o klasyfikację gleb.

Rys. nr 8 Jakość gleb wg. Punktacji określona metodą IUNG w Puławach

______31 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Waloryzacja jakości gleb (ocena punktowa wg IUNG) Tabela 13

Grunty orne Użytki zielone

Lp. Obręb IIIa IIIb Iva Ivb V VI VIZ III IV V VI Viz

pkt.

zem Jedn.

[83] [70] [57] [42] [30] [18] [9] [65] [45] [28] [15] [8] Razem

(GO+UZ)

Ra Razem

1. 2. 3. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. pkt. - 0,70 8,38 4,58 6,27 9,16 0,14 29,23 - 1,67 20,86 3,27 - 25,80 1. Bilew 28,27 % - 1,0 14,7 10,9 20,9 50,9 1,6 100,0 - 3,7 74,5 21,8 - 100,0 Brody- pkt. - 5,04 14,59 6,89 8,16 3,83 0,21 38,72 - 2,61 18,56 4,14 0,02 25,34 2. 33,50 Emilianów % - 7,2 25,6 16,4 27,2 21,3 2,3 100,0 - 5,8 66,3 27,6 0,3 100,0 pkt. 5,06 42,98 6,73 0,97 2,25 1,67 0,14 59,80 14,04 8,51 9,30 3,95 - 35,79 3. Brzeski 56,56 % 6,1 61,4 11,8 2,3 7,5 9,3 1,6 100,0 21,6 18,9 33,2 26,3 - 100,0 pkt. - 7,84 36,37 2,06 1,68 2,03 0,29 50,27 1,11 19,26 12,43 1,67 - 34,46 4. Dobra 47,23 % - 11,2 63,8 4,9 5,6 11,3 3,2 100,0 1,7 42,8 44,4 11,1 - 100,0 pkt. - 54,46 4,28 2,10 1,68 0,58 0,08 63,17 2,02 21,74 13,36 0,12 0,01 37,23 5. Grabia 58,74 % - 77,8 7,5 5,0 5,6 3,2 0,9 100,0 3,1 48,3 47,7 0,8 0,1 100,0 pkt. - 9,24 7,75 3,65 5,91 6,43 0,82 33,80 0,46 2,48 23,13 1,58 0,06 27,69 6. Grabica 32,33 % - 13,2 13,6 8,7 19,7 35,7 9,1 100,0 0,7 5,5 82,6 10,5 0,7 100,0 pkt. - 11,13 8,72 5,25 11,79 2,79 0,14 39,82 - 6,44 18,96 2,09 0,33 27,80 7. Grabno 37,33 % - 15,9 15,3 12,5 39,3 15,5 1,5 100,0 - 14,3 67,7 13,9 4,1 100,0 pkt. - 12,32 19,61 6,97 3,90 2,93 0,19 45,92 - 7,38 19,68 1,64 0,19 28,89 8. Kamostek 43,74 % - 17,6 34,4 16,6 13,0 16,3 2,1 100,0 - 16,4 70,3 10,9 2,4 100,0 pkt. - 2,59 15,05 6,01 5,55 6,44 0,12 35,76 0,13 11,70 14,48 3,12 0,10 29,53 9. Korczyska 34,67 % - 3,7 26,4 14,3 18,5 35,8 1,3 100,0 0,2 26,0 51,7 20,8 1,3 100,0 Kozuby Stare pkt. - 20,51 17,50 3,49 3,75 2,99 0,23 48,47 0,33 22,68 9,58 2,16 0,04 34,78 10. 46,56 i Nowe % - 29,3 30,7 8,3 12,5 16,6 2,6 100,0 0,5 50,4 34,2 14,4 0,5 100,0 pkt. 0,58 6,02 24,28 2,23 2,25 5,38 0,49 41,23 - 8,37 22,57 0,12 - 31,06 11. Kustrzyce 39,09 % 0,7 8,6 42,6 5,3 7,5 29,9 5,4 100,0 - 18,6 80,6 0,8 - 100,0 pkt. - 6,23 24,17 6,47 4,77 2,74 0,20 44,57 - 19,62 13,52 1,22 - 34,36 12. Lichawa 41,87 % - 8,9 42,4 15,4 15,9 15,2 2,2 100,0 - 43,6 48,3 8,1 - 100,0 pkt. - 12,25 23,43 1,81 3,51 4,00 0,29 45,28 0,33 7,56 16,72 3,35 0,06 28,00 13. Marzenin 41,42 % - 17,5 41,1 4,3 11,7 22,2 3,2 100,0 0,5 16,8 59,7 22,3 0,7 100,0 pkt. - 9,45 21,03 8,19 5,40 2,05 0,06 46,19 - 6,89 17,58 3,27 0,01 27,75 14. Niecenia 39,29 % - 13,5 36,9 19,5 18,0 11,4 0,7 100,0 - 15,3 62,8 21,8 0,1 100,0 pkt. - 9,59 18,58 5,12 4,56 4,55 0,09 42,50 - 3,47 20,08 2,76 0,18 26,48 15. Osiny 39,17 % - 13,7 32,6 12,2 15,2 25,3 1,0 100,0 - 7,7 71,7 18,4 2,2 100,0 pkt. 2,91 43,96 14,14 0,84 0,99 0,41 0,12 63,36 0,13 9,54 9,10 5,57 0,72 25,06 16. Podule 57,50 % 3,5 62,8 24,8 2,0 3,3 2,3 1,3 100,0 0,2 21,2 32,5 37,1 9,0 100,0 pkt. 2,08 19,32 20,41 5,17 3,09 1,73 0,17 51,96 0,07 18,81 7,45 4,62 0,06 31,00 17. Pruszków 47,41 % 2,5 27,6 35,8 12,3 10,3 9,6 1,9 100,0 0,1 41,8 26,6 30,8 0,7 100,0 pkt. 1,25 32,27 9,63 3,86 6,60 0,72 0,03 54,36 0,39 22,64 13,08 0,32 0,02 36,44 18. Przymiłów 51,51 % 1,5 46,1 16,9 9,2 22,0 4,0 0,3 100,0 0,6 50,3 46,7 2,1 0,3 100,0 pkt. - 17,57 16,59 6,17 5,19 2,48 - 48,01 - 20,43 13,24 1,10 - 34,77 19. Rososza 47,05 % - 25,1 29,1 14,7 17,3 13,8 - 100,0 - 45,4 47,3 7,3 - 100,0 pkt. 2,41 16,31 20,58 4,07 4,14 2,34 0,11 49,96 1,04 21,92 11,76 0,95 0,11 35,77 20. Sędziejowice 49,08 % 2,9 23,3 36,1 9,7 13,8 13,0 1,2 100,0 1,6 48,7 42,0 6,3 1,4 100,0 Kol.Sędziejo- pkt. 13,28 25,20 18,81 4,12 1,56 - - 62,97 11,83 32,31 2,80 - - 46,94 21. 59,68 wice % 16,0 36,0 33,0 9,8 5,2 - - 100,0 18,2 71,8 10,0 - - 100,0 pkt. - 4,20 22,12 1,89 5,25 5,80 0,09 39,34 1,11 5,54 20,41 1,35 0,33 28,73 22. Siedlce 37,20 % - 6,0 38,8 4,5 17,5 32,2 1,0 100,0 1,7 12,3 72,9 9,0 4,1 100,0 pkt. 7,30 33,60 11,40 1,01 3,30 1,46 0,15 58,22 3,64 15,30 11,84 2,72 - 33,50 23. Sobiepany 53,92 % 8,8 48,0 20,0 2,4 11,0 8,1 1,7 100,0 5,6 34,0 42,3 18,1 - 100,0 Wola pkt. 2,16 18,97 13,85 4,12 7,59 1,60 0,18 48,47 - 9,18 16,91 2,88 - 28,97 24. 46,54 Wężykowa % 2,6 27,1 24,3 9,8 25,3 8,9 2,0 100,0 - 20,4 60,4 19,2 - 100,0 pkt. - 16,31 28,73 2,10 3,81 1,55 - 52,50 - 26,51 11,51 - - 38,01 25. Wrzesiny 50,84 % - 23,3 50,4 5,0 12,7 8,6 - 100,0 - 58,9 41,1 - - 100,0 pkt. - - -0,06 - 7,08 10,39 1,69 19,10 - - 20,22 3,57 0,32 24,11 26. Zamość 21,19 % - - -0,1 - 23,6 57,7 18,8 100,0 - - 72,2 23,8 4,0 100,0 pkt. - 2,66 7,18 11,30 7,53 3,51 1,09 33,27 0,26 9,14 16,16 3,24 - 28,79 27. Żagliny 32,30 % - 3,8 12,6 26,9 25,1 19,5 12,1 100,0 0,4 20,3 57,7 21,6 - 100,0 pkt. 1,25 17,85 16,30 4,03 4,38 3,17 0,23 47,21 1,04 11,03 15,57 2,57 0,10 30,29 Gmina ogółem 43,96 % 1,5 25,5 28,6 9,6 14,6 17,6 2,6 100,0 1,6 24,5 55,6 17,1 1,2 100,0 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005r.

______32 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

4. Organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej

4.1. Użytkowanie gruntów

Największy udział w powierzchni gminy Sędziejowice mają użytki rolne. Stanowią one 63,8% powierzchni gminy i zajmują powierzchnię 7660,84 ha. Lasy ( wg danych ewidencji gruntów) zajmują 28,7% (3442,06 ha). Tereny zabudowane i drogi zajmują po 2,3% powierzchni gminy. Największą powierzchnię użytków rolnych ma obręb Kozuby Stare i Nowe (473,53 ha ), co stanowi 78,7% ogólnej powierzchni użytków rolnych obrębu i 6,2% ogólnej powierzchni użytków rolnych gminy. Najniższy udział użytków rolnych posiadają Żagliny, gdzie ich powierzchnia – 308,47 ha, stanowi tylko 21,6% ogólnej powierzchni obrębu. Wśród użytków rolnych aż 79,2% stanowią grunty orne (GO). Największe ich powierzchnie znajdują się w obrębach: Kozuby ( 392,69 ha ), co stanowi 6,5% powierzchni gruntów ornych gminy i Sędziejowice (327,87 ha ) tj. 5,4% powierzchni gruntów ornych gminy . Udział gruntów ornych obrębu w ogólnej powierzchni gruntów ornych ilustruje rys. 9 . Użytki zielone zajmują powierzchnię 1445,35 ha co stanowi 12,05% ogólnej powierzchni gminy i 18,9% powierzchni użytków rolnych gminy. Największe powierzchnie użytków zielonych znajdują się we wsi Niecenia (98,83 ha tj.6,8% powierzchni użytków zielonych gminy) i Bilew (89,78% tj.6,2% powierzchni użytków zielonych gminy ). Lasy zajmują 28,7% powierzchni gminy i zajmują powierzchnię 3442,06 ha. Największe ich powierzchnie znajdują się we wsi Żagliny (1090,0 ha co stanowi 76,2% powierzchni obrębu i 9,1% powierzchni gminy ). Strukturę użytkowania gruntów i użytków rolnych ilustruje tab. 14 tab. 15 oraz rys. 10.

W oparciu o analizę rodzajów użytków gruntowych występujących w poszczególnych obrębach w gminie Sędziejowice wyodrębniono następujące kierunki użytkowania ziemi (ilustruje to rys 11). rolny (użytki rolne zajmują ponad 80% pow. ogólnej ) rolno – leśny (użytki rolne i leśne zajmują 40-60% pow. ogólnej ) rolny z udziałem lasów (użytki rolne zajmują 60-80% pow. ogólnej ) leśny z udziałem rolnego (użytki leśne zajmują 60-80% pow. ogólnej ) rolny z udziałem pozostałych (użytki rolne zajmują 60-80% a pozostałe użytki 20-40% ) Rolny kierunek użytkowania dominuje w 10 obrębach, w 7 występuje kierunek rolny z udziałem lasów, w 1 obrębie dominuje kierunek leśny z udziałem rolnego, w 4 rolno – leśny a w 5 rolny z udziałem pozostałych. W trakcie przeprowadzonej inwentaryzacji terenowej stwierdzono odłogowanie 909,40 ha użytków rolnych (tj.11,9% powierzchni użytków rolnych ogółem ), w tym gruntów ornych odłogowanych było 675,48 ha (tj. 74,3% odłogów ogółem ) i 233,92 ha użytków zielonych (tj.25,7% odłogów ). Największe powierzchnie odłogów znajdują się na terenie obrębów: Niecenia (99,84 ha ), Żagliny ( 77,17 ha ), Bilew ( 55,36 ha ) i Zamość (55,30 ha ). We wsiach Niecenia i Podule w odłogach przeważają użytki zielone, natomiast w pozostałych obrębach w odłogach przeważają grunty orne. Charakterystykę gruntów odłogowanych ilustruje tab. 16, rys. 12 i mapa 3.

______33 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Struktura użytkowania gruntów ogółem

Tabela 14

Użytki rolne

Lp. Obręb

Lasy

Jedn. Drogi Wody

ogółem Tereny

Nieużytki

łąki

Pozostałe

sady

zabudowane

Powierzchnia

i zadrzewienia i

ogólna ogólna obrębu

pastwiska gruntyorne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. ha 388,92 326,88 231,00 6,10 66,85 22,93 27,66 6,22 9,28 8,74 9,68 0,46 1. Bilew % 100,0 84,1 59,4 1,6 17,2 5,9 7,1 1,6 2,4 2,2 2,5 0,1 Brody- ha 277,12 162,33 97,84 2,04 38,39 24,06 91,48 7,47 6,81 7,85 1,18 - 2. Emilianów % 100,0 58,6 35,3 0,7 13,9 8,7 33,0 2,7 2,5 2,8 0,4 - ha 432,74 349,16 296,18 6,75 15,70 30,53 55,60 6,98 7,24 12,90 0,77 0,09 3. Brzeski % 100,0 80,7 68,4 1,6 3,6 7,1 12,8 1,6 1,7 3,0 0,2 - ha 490,58 326,86 260,57 4,34 46,94 15,01 118,33 3,50 9,85 12,67 16,29 3,08 4. Dobra % 100,0 66,7 53,1 0,9 9,6 3,1 24,1 0,7 2,0 2,6 3,3 0,6 ha 403,48 354,00 289,08 5,34 40,42 19,16 23,50 6,90 9,92 8,05 1,11 - 5. Grabia % 100,0 87,6 71,6 1,3 10,0 4,7 5,8 1,7 2,6 2,0 0,3 - ha 390,05 301,50 228,01 1,52 31,13 40,84 52,79 10,11 7,46 8,49 9,56 0,14 6. Grabica % 100,0 77,4 58,5 0,4 8,0 10,5 13,5 2,6 1,8 2,2 2,5 - ha 237,08 159,74 123,86 3,48 16,34 16,06 58,73 1,49 7,22 6,45 1,60 1,85 7. Grabno % 100,0 67,4 52,2 1,5 6,9 6,8 24,8 0,6 3,0 2,7 0,7 0,8 ha 487,18 345,28 297,25 4,26 11,40 32,37 111,60 2,64 13,08 12,67 1,91 - 8. Kamostek % 100,0 70,8 61,0 0,9 2,3 6,6 22,9 0,5 2,8 2,6 0,4 - ha 473,98 365,07 297,89 4,29 37,19 25,70 82,93 1,25 8,58 10,43 5,11 0,61 9. Korczyska % 100,0 76,9 62,8 0,9 7,8 5,4 17,5 0,3 1,9 2,2 1,1 0,1 Kozuby ha 602,31 473,53 392,69 17,21 9,38 54,25 74,21 9,43 19,77 14,24 1,51 9,62 10. Stare i Nowe % 100,0 78,7 65,2 2,9 1,6 9,0 12,3 1,6 3,1 2,4 0,3 1,6 ha 257,96 202,23 156,35 4,43 31,46 9,99 28,82 4,88 5,79 5,81 0,42 10,01 11. Kustrzyce % 100,0 78,4 60,6 1,7 12,2 3,9 11,2 1,9 2,1 2,3 0,2 3,9 ha 263,13 218,16 157,90 3,57 40,31 16,38 6,38 4,17 8,48 7,95 11,34 6,65 12. Lichawa % 100,0 82,9 60,0 1,4 15,3 6,2 2,4 1,6 3,3 3,0 4,3 2,5 ha 434,62 361,18 274,72 7,53 31,70 47,23 17,10 7,68 20,93 13,10 2,50 12,13 13. Marzenin % 100,0 83,1 63,2 1,7 7,3 10,9 3,9 1,8 4,8 3,0 0,6 2,8 ha 396,48 266,22 165,07 2,32 76,92 21,91 91,58 7,44 8,79 10,20 10,96 1,29 14. Niecenia % 100,0 67,1 41,6 0,6 19,4 5,5 23,1 1,9 2,2 2,6 2,8 0,3 ha 353,02 306,77 234,60 10,54 39,22 22,41 19,64 7,84 5,17 11,26 0,36 1,98 15. Osiny % 100,0 89,4 66,5 5,5 11,1 6,3 5,6 2,2 -1,1 3,2 0,1 0,6 ha 605,61 376,84 317,46 1,82 7,28 50,28 201,79 1,67 10,71 12,67 1,16 0,77 16. Podule % 100,0 62,2 52,4 0,3 1,2 8,3 33,3 0,3 1,8 2,1 0,2 0,1 ha 760,96 393,67 302,86 7,10 36,15 47,56 290,10 29,42 14,18 18,78 10,30 4,51 17. Pruszków % 100,0 51,8 39,8 0,9 4,8 6,3 38,1 3,9 1,7 2,5 1,4 0,6 ha 262,75 242,34 199,88 4,79 31,50 6,17 0,62 2,29 5,66 10,10 1,74 - 18 Przymiłów % 100,0 92,2 76,1 1,8 12,0 2,3 0,2 0,9 2,2 3,8 0,7 - ha 206,85 187,31 169,54 4,55 - 13,22 5,46 0,94 6,69 5,60 0,78 0,07 19 Rososza % 100,0 90,6 82,0 2,2 - 6,4 2,6 0,5 3,2 2,7 0,4 - ha 973,74 362,39 327,87 12,69 5,27 16,56 561,04 1,07 20,45 17,35 0,32 11,12 20 Sędziejowice % 100,0 37,2 33,7 1,3 0,5 1,7 57,6 0,1 2,2 1,8 - 1,1 Kol.Sędziejo- ha 164,59 138,93 106,19 5,41 18,40 8,93 0,98 1,08 17,86 4,70 0,47 0,57 21 wice % 100,0 84,4 64,5 3,3 11,2 5,4 0,6 0,7 10,8 2,9 0,3 0,3 ha 593,85 346,49 270,28 7,89 29,83 38,49 206,86 1,85 10,64 11,86 6,22 9,93 22 Siedlce % 100,0 58,3 45,5 1,3 5,0 6,5 34,8 0,3 1,9 2,0 1,0 1,7 ha 321,21 242,61 198,54 2,30 14,59 27,18 55,38 6,11 8,26 7,56 1,12 0,17 23 Sobiepany % 100,0 75,5 61,8 0,7 4,5 8,5 17,2 1,9 2,6 2,4 0,3 0,1 Wola ha 421,49 268,01 238,73 3,15 7,40 18,73 112,03 13,42 8,11 8,80 1,98 9,14 24 Wężykowa % 100,0 63,5 56,6 0,7 1,8 4,4 26,6 3,2 1,9 2,1 0,5 2,2 ha 157,01 146,47 120,64 10,25 6,76 8,82 2,27 0,86 4,00 2,89 0,52 - 25 Wrzesiny % 100,0 93,2 76,8 6,5 4,3 5,6 1,4 0,5 2,8 1,8 0,3 - ha 214,97 128,40 74,76 - 38,97 14,67 55,18 9,19 4,08 8,82 8,95 0,35 26 Zamość % 100,0 59,7 34,8 - 18,1 6,8 25,7 4,3 1,8 4,1 4,2 0,2 ha 1 430,75 308,47 239,75 2,31 4,60 61,81 1 090,00 2,76 12,18 15,69 1,15 0,50 27 Żagliny % 100,0 21,6 16,8 0,2 0,3 4,3 76,2 0,2 0,8 1,1 0,1 - ha 12 002,43 7 660,84 6 069,51 145,98 734,10 711,25 3 442,06 158,66 271,19 275,63 109,01 85,04 Gmina Ogółem % 100,0 63,8 50,6 1,2 6,1 5,9 28,7 1,3 2,3 2,3 0,9 0,7 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005r.

______34 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 9 Udział użytków rolnych w powierzchni ogólnej obrębu

______35 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Struktura użytków rolnych Tabela 15 Powierz w tym: chnia ogólna Lp. Obręb użytków Grunty orne Sady Łąki Pastwiska rolnych ha ha % ha % ha % ha % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 1. Bilew 326,88 231,00 70,6 6,10 1,9 66,85 20,5 22,93 7,0

2. Brody-Emilianów 162,33 97,84 60,3 2,04 1,3 38,39 23,6 24,06 14,8

3. Brzeski 349,16 296,18 84,9 6,75 1,9 15,70 4,5 30,53 8,7

4. Dobra 326,86 260,57 79,7 4,34 1,3 46,94 14,4 15,01 4,6

5. Grabia 354,00 289,08 81,7 5,34 1,5 40,42 11,4 19,16 5,4

6. Grabica 301,50 228,01 75,7 1,52 0,5 31,13 10,3 40,84 13,5

7. Grabno 159,74 123,86 77,5 3,48 2,2 16,34 10,2 16,06 10,1

8. Kamostek 345,28 297,25 86,1 4,26 1,2 11,40 3,3 32,37 9,4

9. Korczyska 365,07 297,89 81,6 4,29 1,2 37,19 10,2 25,70 7,0

10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 392,69 82,9 17,21 3,6 9,38 2,0 54,25 11,5

11. Kustrzyce 202,23 156,35 77,3 4,43 2,2 31,46 15,6 9,99 4,9

12. Lichawa 218,16 157,90 72,4 3,57 1,6 40,31 18,5 16,38 7,5

13. Marzenin 361,18 274,72 76,0 7,53 2,1 31,70 8,8 47,23 13,1

14. Niecenia 266,22 165,07 62,0 2,32 0,9 76,92 28,9 21,91 8,2

15. Osiny 306,77 234,60 76,5 10,54 3,4 39,22 12,8 22,41 7,3

16. Podule 376,84 317,46 84,3 1,82 0,5 7,28 1,9 50,28 13,3

17. Pruszków 393,67 302,86 76,9 7,10 1,8 36,15 9,2 47,56 12,1

18. Przymiłów 242,34 199,88 82,5 4,79 2,0 31,50 13,0 6,17 2,5

19. Rososza 187,31 169,54 90,5 4,55 2,4 - - 13,22 7,1

20. Sędziejowice 362,39 327,87 90,4 12,69 3,5 5,27 1,5 16,56 4,6

21. Kol.Sędziejowice 138,93 106,19 76,5 5,41 3,9 18,40 13,2 8,93 6,4

22. Siedlce 346,49 270,28 78,0 7,89 2,3 29,83 8,6 38,49 11,1

23. Sobiepany 242,61 198,54 81,9 2,30 0,9 14,59 6,0 27,18 11,2

24. Wola Weżykowa 268,01 238,73 89,0 3,15 1,2 7,40 2,8 18,73 7,0

25. Wrzesiny 146,47 120,64 82,4 10,25 7,0 6,76 4,6 8,82 6,0

26. Zamość 128,40 74,76 58,2 - - 38,97 30,4 14,67 11,4

27. Żagliny 308,47 239,75 77,8 2,31 0,7 4,60 1,5 61,81 20,0

Gmina ogółem 7 660,84 6 069,51 79,2 145,98 1,9 734,10 9,6 711,25 9,3 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków. Stan na luty 2005r.

______36 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 10 Udział gruntów ornych w powierzchni użytków rolnych

______37 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 11 Kierunki użytkowania ziemi

______38 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 3 Grunty odłogowane

______39 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Charakterystyka gruntów odłogowanych Tabela 16 Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia gruntów użytków odłogujących użytków Lp. Obręb odłogowanych rolnych ogółem Grunty orne Użytki zielone ogółem (ha) ha % ha % ha % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 326,88 55,36 16,9 52,46 94,8 2,90 5,2

2. Brody-Emilianów 162,33 23,27 14,3 16,28 70,0 6,99 30,0

3. Brzeski 349,16 25,60 7,3 15,20 59,4 10,40 40,6

4. Dobra 326,86 45,20 13,8 41,82 92,5 3,38 7,5

5. Grabia 354,00 16,82 4,8 12,29 73,1 4,53 26,9

6. Grabica 301,50 49,80 16,5 41,03 82,4 8,77 17,6

7. Grabno 159,74 36,46 22,8 31,39 86,1 5,07 13,9

8. Kamostek 345,28 39,27 11,4 35,11 89,4 4,16 10,6

9. Korczyska 365,07 40,60 11,1 25,64 63,2 14,96 36,8

10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 30,55 6,5 24,51 80,2 6,04 19,8

11. Kustrzyce 202,23 13,86 6,9 13,31 96,0 0,55 4,0

12. Lichawa 218,16 11,37 5,2 7,55 66,4 3,82 33,6

13. Marzenin 361,18 36,15 10,0 28,32 78,3 7,83 21,7

14. Niecenia 266,22 99,84 37,5 31,97 32,0 67,87 68,0

15. Osiny 306,77 24,50 8,0 20,69 84,4 3,81 15,6

16. Podule 376,84 29,02 7,7 8,09 27,9 20,93 72,1

17. Pruszków 393,67 26,31 6,7 19,53 74,2 6,78 25,8

18. Przymiłów 242,34 29,43 12,1 28,29 96,1 1,14 3,9

19. Rososza 187,31 12,56 6,7 12,05 95,9 0,51 4,1

20. Sędziejowice 362,39 32,39 8,9 31,03 95,8 1,36 4,2

21. Kol.Sędziejowice 138,93 3,49 2,5 3,49 100,0 - -

22. Siedlce 346,49 45,13 13,0 31,82 70,5 13,31 29,5

23. Sobiepany 242,61 14,19 5,8 11,73 82,7 2,46 17,3

24. Wola Weżykowa 268,01 19,45 7,3 19,21 98,8 0,24 1,2

25. Wrzesiny 146,47 16,31 11,1 14,91 91,4 1,40 8,6

26. Zamość 128,40 55,30 43,1 32,65 59,0 22,65 41,0

27. Żagliny 308,47 77,17 25,0 65,11 84,4 12,06 15,6

Gmina ogółem 7 660,84 909,40 11,9 675,48 74,3 233,92 25,7 Źródło: Inwentaryzacja terenowa, maj – lipiec 2005r.

______40 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 12 Udział gruntów odłogowanych w powierzchni użytków rolnych ogółem

______41 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

4.2. Władanie gruntami

4.2.1. Struktura władania gruntami ogółem

W gminie Sędziejowice we władaniu gruntami przeważa sektor prywatny, skupiający obszar 8730,52 ha, co stanowi 72,8% powierzchni gminy. W sektorze tym występuje przewaga gospodarstw rolnych stanowiących 66,6% ogólnej powierzchni gminy ( 7990,01 ha). Nieruchomości o obszarze do 1 ha zajmują 562,31 ha, co stanowi 4,7% powierzchni gminy. Tylko w 2 obrębach ewidencyjnych udział sektora prywatnego jest wyraźnie niższy i wynosi w Sędziejowicach 37,8%, a w Żaglinachi 26,5% W pozostałych 25 obrębach udział tego sektora mieści się w przedziale od 70,7% ( Podule ) do 97,3% (Wrzesiny). We władaniu sektora publicznego znajduje się 3271,91 ha , co stanowi 27,2% powierzchni gminy. Przeważają tu grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego, zajmujące powierzchnię 2444,24 ha, tj. 20,4% powierzchni gminy. W posiadaniu Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa znajduje się 317,04 ha (2,6% powierzchni gminy ), własność komunalna stanowi 0,7% powierzchni gminy (86,58 ha ) a na pozostałe grunty tego sektora przypada 3,5% powierzchni gminy (424,05 ha ).

Strukturę władania gruntami w ujęciu obrębowym przedstawia tab. 17.

4.2.2. Struktura władania gruntami w sektorze publicznym i prywatnym

Lasy Państwowe dysponujące ogółem 2444,24 ha największe powierzchnie gruntów posiadają we wsiach: Żagliny (1015,84 ha – 71,0% powierzchni obrębu ) i Sędziejowice (562,18 ha – 57,7% powierzchni obrębu ). Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa posiada w swoim zasobie 317,04 ha, z czego najwięcej bo 90,33 ha znajduje się we wsi Pruszków (28,5% powierzchni gruntów ANRSP ). W pozostałych obrębach grunty ANRSP zajmują powierzchnię od 0,17 ha ( Kozuby ) do 27,54 ha ( Dobra ). Sektor prywatny posiadający w swoim zasobie 72,8% powierzchni gminy, największe powierzchnie gruntów posiada we wsi Kozuby (569,58 ha – 94,6% powierzchni obrębu ) i Siedlce (516,32 ha – 86,9% powierzchni obrębu ).

4.2.3. Struktura użytkowania gruntów w sektorze publicznym i prywatnym

Z ogólnej powierzchni 3271,91 ha gruntów sektora publicznego aż 74,2% stanowią lasy (2428,37 ha). Użytki rolne zajmują 347,42 ha(tj.10,7% powierzchni sektora ), na drogi przypada 275,18 ha (8,3% pow. sektora ). Pozostałe to: wody – 105,03 ha (3,2%),tereny zabudowane -21,51 ha ( 0,7% ), nieużytki – 18,27 ha (0,6% ), zadrzewienia – 3,59 ha (0,1% ) i tereny pozostałe 72,54 ha (2,2% ). Największe powierzchnie sektora prywatnego stanowią użytki rolne ( 7313,42 ha – 83,8% tego sektora), 11,2% powierzchni sektora zajmują lasy ( 975,43 ha). Pozostałe użytki to: tereny zabudowane – 249,68 ha ( 2,9%), zadrzewienia – 34,67 ha (0,4%), wody – 53,63 ha (0,6%), nieużytki – 90,74 ha (1,0%) i pozostałe – 12,50 ha ( 0,1% ) Strukturę użytkowania gruntów w sektorze publicznym i prywatnym ilustrują tab. 18 i 19.

______42 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Struktura władania gruntami (udział w powierzchni ogólnej obrębu) Tabela 17 Powierzchnia Sektor publiczny Sektor prywatny ogólna własność gospodarstwa nieruchomości grunty Lp. Obręb użytków razem ANRSP PGL pozostałe razem pozostałe obrębu komunalna rolne rolne do 1 ha spółdzielni ha ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 1. Bilew 388,92 38,44 9,9 18,28 4,8 3,20 0,8 2,09 0,5 14,87 3,8 350,48 90,1 319,66 82,2 30,82 7,9 - - - - 2. Brody-Emilianów 277,12 56,48 20,4 0,54 0,2 41,31 14,9 6,69 2,4 7,94 2,9 220,64 79,6 202,55 73,1 18,09 6,5 - - - - 3. Brzeski 432,74 66,78 15,4 7,00 1,6 39,31 9,1 3,49 0,8 16,98 3,9 365,96 84,6 348,53 80,5 16,39 3,8 - - 1,04 0,2 4. Dobra 490,58 130,48 26,6 27,54 5,6 79,56 16,2 0,62 0,1 22,76 4,6 360,10 73,4 326,11 66,5 29,49 6,0 - - 4,50 0,9 5. Grabia 403,48 13,45 3,3 0,09 - 0,48 0,1 1,02 0,3 11,86 2,9 390,03 96,7 365,71 90,6 24,10 6,0 0,07 - 0,15 - 6. Grabica 390,05 58,19 14,9 8,15 2,1 27,08 6,9 5,55 1,4 17,41 4,5 331,86 85,1 308,42 79,1 22,92 5,9 - - 0,52 0,1 7. Grabno 237,08 68,96 29,1 8,22 3,5 49,05 20,7 5,68 2,4 6,01 2,5 168,12 70,9 153,37 64,7 8,36 3,5 - - 6,39 2,7 8. Kamostek 487,18 53,85 11,1 27,01 5,5 9,13 1,9 1,97 0,4 15,74 3,2 433,33 88,9 409,50 84,1 23,67 4,9 0,16 - - - 9. Korczyska 473,98 41,72 8,8 19,02 4,0 10,67 2,3 1,66 0,4 10,37 2,2 432,26 91,2 420,59 88,7 10,60 2,2 0,29 0,1 0,78 0,2 Kozuby Stare 10. 602,31 32,73 5,4 0,17 - - - 1,10 0,2 31,46 5,2 569,58 94,6 544,17 90,3 23,44 3,9 1,97 0,3 - - i Nowe 11. Kustrzyce 257,96 22,68 8,8 0,72 0,3 0,90 0,3 0,18 0,1 20,88 8,1 235,28 91,2 212,44 82,4 22,84 8,9 - - - - 12. Lichawa 263,13 20,21 7,7 - - - - 0,59 0,2 19,62 7,5 242,92 92,3 227,35 86,4 11,40 4,3 - - 4,17 1,6 13. Marzenin 434,62 51,84 11,9 19,55 4,5 - - 8,01 1,8 24,28 5,6 382,78 88,1 322,84 74,3 55,17 12,7 0,54 0,1 4,23 1,0 14. Niecenia 396,48 100,87 25,4 11,94 3,0 65,05 16,4 7,56 1,9 16,32 4,1 295,61 74,6 250,09 63,1 42,42 10,7 - - 3,10 0,8 15. Osiny 353,02 19,05 5,4 2,95 0,8 0,52 0,1 0,31 0,1 15,27 4,3 333,97 94,6 318,66 90,3 15,31 4,3 - - - - 16. Podule 605,61 177,71 29,3 1,81 0,3 161,69 26,7 1,98 0,3 12,23 2,0 427,90 70,7 389,56 64,3 13,42 2,2 0,14 - 24,78 4,1 17. Pruszków 760,96 357,09 46,9 90,33 11,9 235,51 30,9 9,74 1,3 21,51 2,8 403,87 53,1 372,28 48,9 31,59 4,2 - - - - 18 Przymiłów 262,75 13,55 5,2 0,22 0,1 - - 2,30 0,9 11,03 4,2 249,20 94,8 238,53 90,8 10,30 3,9 - - 0,37 0,1 19 Rososza 206,85 12,42 6,0 5,67 2,7 - - 0,21 0,1 6,54 3,2 194,43 94,0 169,37 81,9 24,78 12,0 - - 0,28 0,1 20 Sędziejowice 973,74 605,44 62,2 11,06 1,1 562,18 57,7 4,36 0,4 27,84 2,9 368,30 37,8 325,48 33,4 37,84 3,9 - - 4,98 0,5 21 Kol.Sędziejowice 164,59 8,72 5,3 - - - - 4,11 2,5 4,61 2,8 155,87 94,7 108,33 65,8 8,13 4,9 - - 39,41 23,9 22 Siedlce 593,85 77,53 13,1 12,62 2,1 40,75 6,9 2,14 0,4 22,02 3,7 516,32 86,9 426,51 71,8 17,73 3,0 - - 72,08 12,1 23 Sobiepany 321,21 20,09 6,3 0,69 0,2 4,90 1,5 1,29 0,4 13,21 4,1 301,12 93,7 283,96 88,4 16,26 5,1 0,90 0,3 - - 24 Wola Weżykowa 421,49 122,75 29,1 5,40 1,3 87,64 20,8 10,83 2,6 18,88 4,5 298,74 70,9 275,94 65,5 18,62 4,4 4,18 1,0 - - 25 Wrzesiny 157,01 4,25 2,7 0,55 0,4 - - - - 3,70 2,4 152,76 97,3 147,62 94,0 4,54 2,9 - - 0,60 0,4 26 Zamość 214,97 44,67 20,8 20,19 9,4 9,47 4,4 0,02 - 14,99 7,0 170,30 79,2 160,94 74,9 6,84 3,2 - - 2,52 1,2 27 Żagliny 1 430,75 1 051,96 73,5 17,32 1,2 1 015,84 71,0 3,08 0,2 15,72 1,1 378,79 26,5 361,50 25,3 17,24 1,2 0,05 - - - Gmina ogółem 12 002,43 3 271,91 27,2 317,04 2,6 2 444,24 20,4 86,58 0,7 424,05 3,5 8 730,52 72,8 7 990,01 66,6 562,31 4,7 8,30 0,1 169,90 1,4 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków stan na luty 2005

______43 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Struktura użytkowania gruntów w sektorze publicznym

Tabela 18

Użytki rolne

Lp. Obręb

lasy

drogi

wody

Jedn.

tereny

łąki

ogólna

sektora

orne

sady

nieużytki

grunty

pozostałe

ogółem

zabudowane

zadrzewienia

pastwiska Powierzchnia

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. ha 38,44 16,61 11,12 0,17 4,03 1,29 5,46 - 6,22 0,51 8,71 0,86 0,07 1. Bilew % 100,0 43,2 28,9 0,4 10,5 3,4 14,2 - 16,2 1,3 22,7 2,2 0,2 Brody- ha 56,48 1,82 1,62 - - 0,20 40,63 - 5,09 1,12 7,82 - - 2. Emilianów % 100,0 3,3 2,9 - - 0,4 71,9 - 9,0 2,0 13,8 - - ha 66,78 9,58 8,89 - 0,46 0,23 39,14 0,11 4,57 0,20 12,90 0,28 - 3. Brzeski % 100,0 14,3 13,3 - 0,7 0,3 58,6 0,2 6,8 0,3 19,4 0,4 - ha 130,48 26,77 21,23 0,10 3,27 2,17 81,50 - 3,50 0,35 12,66 2,62 3,08 4. Dobra % 100,0 20,6 16,3 0,1 2,5 1,7 62,5 - 2,7 0,3 9,5 2,0 2,4 ha 13,45 0,33 0,28 - - 0,05 0,87 - 3,67 0,53 8,05 - - 5. Grabia % 100,0 2,5 2,1 - - 0,4 6,5 - 27,3 3,9 59,8 - - ha 58,19 12,85 12,14 - 0,21 0,50 27,24 - 8,95 0,39 8,49 0,19 0,08 6. Grabica % 100,0 22,2 20,9 - 0,4 0,9 46,8 - 15,4 0,7 14,5 0,3 0,1 ha 68,96 10,65 7,89 - 1,04 1,72 49,70 - 0,45 1,23 6,45 0,13 0,35 7. Grabno % 100,0 15,4 11,4 - 1,5 2,5 72,1 - 0,7 1,8 9,3 0,2 0,5 ha 53,85 20,03 16,58 0,07 0,58 2,80 16,88 - 2,63 0,43 12,63 1,25 - 8. Kamostek % 100,0 37,2 30,8 0,1 1,1 5,2 31,3 - 4,9 0,8 23,5 2,3 - ha 41,72 19,40 15,73 - 2,05 1,62 11,12 - - 0,16 10,43 0,61 - 9. Korczyska % 100,0 46,5 37,7 - 4,9 3,9 26,7 - - 0,4 24,9 1,5 - Kozuby ha 32,73 1,03 0,81 - 0,03 0,19 - - 7,62 0,17 14,24 0,14 9,53 10. Stare i Nowe % 100,0 3,2 2,5 - 0,1 0,6 - - 23,3 0,5 43,5 0,4 29,1 ha 22,68 1,56 0,71 - 0,58 0,27 0,37 - 4,88 - 5,81 0,05 10,01 11. Kustrzyce % 100,0 6,9 3,1 - 2,6 1,2 1,6 - 21,5 - 25,7 0,2 44,1 ha 20,21 2,95 2,20 0,10 0,12 0,53 - - 2,51 0,11 7,89 0,10 6,65 12. Lichawa % 100,0 14,6 10,9 0,5 0,6 2,6 - - 12,4 0,5 39,1 0,5 32,9 ha 51,84 23,04 18,13 0,32 1,83 2,76 2,37 - 3,63 0,82 13,10 0,81 8,07 13. Marzenin % 100,0 44,4 35,0 0,6 3,5 5,3 4,6 - 7,0 1,6 25,2 1,6 15,6 ha 100,87 13,83 7,76 - 4,85 1,22 63,49 - 6,31 2,14 10,20 4,90 - 14. Niecenia % 100,0 13,7 7,7 - 4,8 1,2 62,9 - 6,3 2,1 10,1 4,9 - ha 19,05 2,61 1,83 0,03 0,67 0,08 1,02 - 2,08 0,08 11,26 0,02 1,98 15. Osiny % 100,0 13,7 9,6 0,2 3,5 0,4 5,4 - 10,9 0,4 59,1 0,1 10,4 ha 177,71 4,75 2,56 0,32 - 1,87 159,45 - 0,52 0,29 12,67 0,03 - 16. Podule % 100,0 2,7 1,4 0,2 - 1,1 89,7 - 0,3 0,2 7,1 - - ha 357,09 64,52 54,03 0,39 5,41 4,69 239,49 1,06 23,25 1,42 18,69 4,15 4,51 17. Pruszków % 100,0 18,0 15,1 0,1 1,5 1,3 67,1 0,3 6,5 0,4 5,2 1,2 1,3 ha 13,55 1,23 0,99 0,08 - 0,16 - - 1,16 0,35 10,10 0,71 - 18. Przymiłów % 100,0 9,1 7,3 0,6 - 1,2 - - 8,6 2,6 74,5 5,2 - ha 12,42 5,34 5,02 - - 0,32 - - 0,94 0,25 5,60 0,29 - 19. Rososza % 100,0 43,0 40,4 - - 2,6 - - 7,6 2,0 45,1 2,3 - ha 605,44 33,04 25,45 0,12 4,66 2,81 542,35 - 0,08 3,16 17,31 0,04 9,46 20. Sędziejowice % 100,0 5,5 4,2 - 0,8 0,5 89,6 - - 0,5 2,8 - 1,6 Kol. ha 8,72 0,56 0,17 - 0,30 0,09 0,01 - - 3,60 4,55 - - 21. Sędziejowice % 100,0 6,3 1,9 - 3,4 1,0 0,1 - - 41,3 52,3 - - ha 77,53 12,91 9,19 0,64 0,99 2,09 41,25 - 1,15 1,04 11,86 0,38 8,94 22. Siedlce % 100,0 16,7 11,9 0,8 1,3 2,7 53,2 - 1,5 1,3 15,3 0,5 11,5 ha 20,09 1,30 0,57 - - 0,73 5,13 - 5,57 0,36 7,56 - 0,17 23. Sobiepany % 100,0 6,4 2,8 - - 3,6 25,5 - 27,7 1,8 37,8 - 0,8 Wola ha 122,75 11,71 9,82 1,25 - 0,64 87,21 1,29 2,00 2,41 8,80 0,19 9,14 24. Wężykowa % 100,0 9,5 8,0 1,0 - 0,5 71,0 1,1 1,6 2,0 7,2 0,2 7,4 ha 4,25 0,57 0,42 0,09 - 0,06 - - 0,75 0,04 2,89 - - 25. Wrzesiny % 100,0 13,4 9,9 2,1 - 1,4 - - 17,6 0,9 68,1 - - ha 44,67 13,16 7,79 - 5,37 - 15,74 0,44 6,29 - 8,82 0,22 - 26. Zamość % 100,0 29,4 17,4 - 12,0 - 35,2 1,0 14,1 - 19,8 0,5 - ha 1 051,96 35,27 24,76 0,42 4,60 5,49 997,95 0,69 1,21 0,35 15,69 0,30 0,50 27. Żagliny % 100,0 3,3 2,4 - 0,4 0,5 94,9 0,1 0,1 - 1,6 - - ha 3 271,91 347,42 267,69 4,10 41,05 34,58 2 428,37 3,59 105,03 21,51 275,18 18,27 72,54 Gmina ogółem % 100,0 10,7 8,2 0,1 1,3 1,1 74,2 0,1 3,2 0,7 8,3 0,6 2,2 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005

______44 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Struktura użytkowania w sektorze prywatnym

Tabela 19

Użytki rolne

hnia

Lp. Obręb

lasy

drogi

wody

Jedn.

tereny

łąki

ogólna

sektora

orne

sady

nieużytki

grunty

pozostałe

ogółem

zabudowane

zadrzewienia

pastwiska Powierzc

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. ha 350,48 310,27 219,88 5,93 62,82 21,64 21,75 0,45 - 8,77 0,03 8,82 0,39 1. Bilew % 100,0 88,50 62,7 1,7 17,9 6,2 6,3 0,1 - 2,5 - 2,5 0,1 Brody- ha 220,64 160,51 96,22 2,04 38,39 23,86 46,37 4,48 2,38 5,69 0,03 1,18 - 2. Emilianów % 100,0 72,70 43,6 0,9 17,4 10,8 21,1 2,0 1,1 2,6 - 0,5 - ha 365,96 339,58 287,29 6,75 15,24 30,30 13,03 3,32 2,41 7,04 - 0,49 0,09 3. Brzeski % 100,0 92,80 78,5 1,8 4,2 8,3 3,6 0,9 0,7 1,9 - 0,1 - ha 360,10 300,09 239,34 4,24 43,67 12,84 36,83 - - 9,50 0,01 13,67 - 4. Dobra % 100,0 83,40 66,5 1,2 12,1 3,6 10,2 - - 2,6 - 3,8 - ha 390,03 353,67 288,80 5,34 40,42 19,11 22,63 - 3,23 9,39 - 1,11 5. Grabia % 100,0 90,70 74,0 1,4 10,4 4,9 5,8 - 0,8 2,4 - 0,3 - ha 331,86 288,65 215,87 1,52 30,92 40,34 25,55 - 1,16 7,07 - 9,37 0,06 6. Grabica % 100,0 87,00 65,0 0,5 9,3 12,2 7,8 - 0,3 2,1 - 2,8 - ha 168,12 149,09 115,97 3,48 15,30 14,34 8,86 0,17 1,04 5,99 - 1,47 1,50 7. Grabno % 100,0 88,70 69,0 2,1 9,1 8,5 5,2 0,1 0,6 3,6 - 0,9 0,9 ha 433,33 325,25 280,67 4,19 10,82 29,57 94,72 - 0,01 12,65 0,04 0,66 - 8. Kamostek % 100,0 75,10 64,8 1,0 2,5 6,8 21,8 - - 2,9 - 0,2 - ha 432,26 345,67 282,16 4,29 35,14 24,08 68,62 3,19 1,25 8,42 - 4,50 0,61 9. Korczyska % 100,0 80,00 65,3 1,0 8,1 5,6 16,0 0,7 0,3 1,9 - 1,0 0,1 Kozuby ha 569,58 472,50 391,88 17,21 9,35 54,06 74,21 - 1,81 19,60 - 1,37 0,09 10. Stare i Nowe % 100,0 82,90 68,8 3,0 1,6 9,5 13,2 - 0,3 3,4 - 0,2 - ha 235,28 200,67 155,64 4,43 30,88 9,72 28,45 - - 5,79 - 0,37 - 11. Kustrzyce % 100,0 85,30 66,2 1,9 13,1 4,1 12,0 - - 2,5 - 0,2 - ha 242,92 215,21 155,70 3,47 40,19 15,85 5,98 0,40 1,66 8,37 0,06 11,24 - 12. Lichawa % 100,0 88,50 64,1 1,4 16,5 6,5 2,6 0,2 0,7 3,4 - 4,6 - ha 382,78 338,14 256,59 7,21 29,87 44,47 14,73 - 4,05 20,11 - 1,69 4,06 13. Marzenin % 100,0 88,30 67,0 1,9 7,8 11,6 3,8 - 1,1 5,3 - 0,4 1,1 ha 295,61 252,39 157,31 2,32 72,07 20,69 21,85 6,24 1,13 6,65 - 6,06 1,29 14. Niecenia % 100,0 85,40 53,2 0,8 24,4 7,0 7,5 2,1 0,4 2,2 - 2,0 0,4 ha 333,97 304,16 232,77 10,51 38,55 22,33 17,69 0,93 5,76 5,09 - 0,34 - 15. Osiny % 100,0 91,00 69,7 3,1 11,5 6,7 5,4 0,3 1,7 1,5 - 0,1 - ha 427,90 372,09 314,90 1,50 7,28 48,41 41,31 1,03 1,15 10,42 - 1,13 0,77 16. Podule % 100,0 87,00 73,6 0,4 1,7 11,3 9,6 0,2 0,3 2,4 - 0,3 0,2 ha 403,87 329,15 248,83 6,71 30,74 42,87 46,97 2,58 6,17 12,76 0,09 6,15 - 17. Pruszków % 100,0 81,50 61,6 1,7 7,6 10,6 11,7 0,6 1,5 3,2 - 1,5 - ha 249,20 241,11 198,89 4,71 31,50 6,01 0,62 - 1,13 5,31 - 1,03 - 18. Przymiłów % 100,0 96,70 79,8 1,9 12,6 2,4 0,3 - 0,5 2,1 - 0,4 - ha 194,43 181,97 164,52 4,55 - 12,90 4,76 0,70 - 6,44 - 0,49 0,07 19. Rososza % 100,0 93,50 84,6 2,3 - 6,6 2,5 0,4 - 3,3 - 0,3 - ha 368,30 329,35 302,42 12,57 0,61 13,75 17,67 1,02 0,99 17,29 0,04 0,28 1,66 20. Sędziejowice % 100,0 89,40 82,1 3,4 0,2 3,7 4,7 0,3 0,3 4,7 - 0,1 0,5 Kol. ha 155,87 138,37 106,02 5,41 18,10 8,84 0,65 0,32 1,08 14,26 0,15 0,47 0,57 21. Sędziejowice % 100,0 88,80 68,0 3,5 11,6 5,7 0,4 0,2 0,7 9,1 0,1 0,3 0,4 ha 516,32 333,58 261,09 7,25 28,84 36,40 165,61 - 0,70 9,60 - 5,84 0,99 22. Siedlce % 100,0 64,60 50,6 1,4 5,6 7,0 32,1 - 0,1 1,9 - 1,1 0,2 ha 301,12 241,31 197,97 2,30 14,59 26,45 48,29 1,96 0,54 7,90 - 1,12 - 23. Sobiepany % 100,0 80,10 65,7 0,8 4,8 8,8 16,0 0,7 0,2 2,6 - 0,4 - Wola ha 298,74 256,30 228,91 1,90 7,40 18,09 22,98 0,55 11,42 5,70 - 1,79 - 24. Wężykowa % 100,0 85,80 76,6 0,6 2,5 6,1 7,7 0,2 3,8 1,9 - 0,6 - ha 152,76 145,90 120,22 10,16 6,76 8,76 2,02 0,25 0,11 3,96 - 0,52 - 25. Wrzesiny % 100,0 95,50 78,7 6,7 4,4 5,7 1,3 0,2 0,1 2,6 - 0,3 - ha 170,30 115,24 66,97 - 33,60 14,67 34,29 4,71 2,90 4,08 - 8,73 0,35 26. Zamość % 100,0 67,60 39,3 - 19,7 8,6 20,2 2,8 1,7 2,4 - 5,1 0,2 ha 378,79 273,20 214,99 1,89 - 56,32 88,99 2,37 1,55 11,83 - 0,85 - 27. Żagliny % 100,0 72,20 56,8 0,5 - 14,9 23,5 0,6 0,4 3,1 - 0,2 - ha 8 730,52 7 313,42 5 801,82 141,88 693,05 676,67 975,43 34,67 53,63 249,68 0,45 90,74 12,50 Gmina ogółem % 100,0 83,8 66,5 1,6 7,9 7,8 11,2 0,4 0,6 2,9 - 1,0 0,1 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005 r.

______45 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 4.2.4. Struktura władania użytkami rolnymi

W skład użytków rolnych wchodzą: grunty orne, sady, łąki i pastwiska. W gminie zajmują one powierzchnię 7660,84 ha. Aż 95,5 % powierzchni użytków rolnych jest własnością sektora prywatnego (7313,42 ha), a tylko 347,42 ha (4,5%) to własność publiczna. We wszystkich obrębach ewidencyjnych gminy przeważa prywatna własność użytków rolnych (w przedziale od 83,6% do 99,9% powierzchni użytków rolnych obrębu). Największe powierzchnie użytków rolnych sektora publicznego znajdują się w obrębach: Pruszków – 64,52 ha (16,4% pow. użytków rolnych obrębu), Żagliny -35,27 ha (11,4% pow. użytków rolnych obrębu ) i Sędziejowice – 33,04 ha (9,1% pow. użytków rolnych ). Strukturę władania użytkami rolnymi przedstawia tab. 20.

Struktura władania użytkami rolnymi ogółem Tabela 20

Powierzchnia Sektor publiczny Sektor prywatny ogólna Lp. Obręb użytków rolnych w obrębie powierzchnia UR ogółem powierzchnia UR ogółem (ha) ha % ha % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1. Bilew 326,88 16,61 5,1 310,27 94,9 2. Brody-Emilianów 162,33 1,82 1,1 160,51 98,9 3. Brzeski 349,16 9,58 2,7 339,58 97,3 4. Dobra 326,86 26,77 8,2 300,09 91,8 5. Grabia 354,00 0,33 0,1 353,67 99,9 6. Grabica 301,50 12,85 4,3 288,65 95,7 7. Grabno 159,74 10,65 6,7 149,09 93,3 8. Kamostek 345,28 20,03 5,8 325,25 94,2 9. Korczyska 365,07 19,40 5,3 345,67 94,7 10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 1,03 0,2 472,50 99,8 11. Kustrzyce 202,23 1,56 0,8 200,67 99,2 12. Lichawa 218,16 2,95 1,4 215,21 98,6 13. Marzenin 361,18 23,04 6,4 338,14 93,6 14. Niecenia 266,22 13,83 5,2 252,39 94,8 15. Osiny 306,77 2,61 0,9 304,16 99,1 16. Podule 376,84 4,75 1,3 372,09 98,7 17. Pruszków 393,67 64,52 16,4 329,15 83,6 18. Przymiłów 242,34 1,23 0,5 241,11 99,5 19. Rososza 187,31 5,34 2,9 181,97 97,1 20. Sędziejowice 362,39 33,04 9,1 329,35 90,9 21. Kol.Sędziejowice 138,93 0,56 0,4 138,37 99,6 22. Siedlce 346,49 12,91 3,7 333,58 96,3 23. Sobiepany 242,61 1,30 0,5 241,31 99,5 24. Wola Weżykowa 268,01 11,71 4,4 256,30 95,6 25. Wrzesiny 146,47 0,57 0,4 145,90 99,6 26. Zamość 128,40 13,16 10,2 115,24 89,8 27. Żagliny 308,47 35,27 11,4 273,20 88,6 Gmina ogółem 7 660,84 347,42 4,5 7 313,42 95,5 Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005 r.

______46 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

4.3 Struktura gospodarstw prywatnych

4.3.1. Struktura obszarowa i ilościowa gospodarstw rolnych

Na podstawie kart podatkowych w gminie Sędziejowice w 2005r. było 1837 gospodarstw rolnych o średniej powierzchni 4,46 ha ( tabela 21). Najmniejszą średnią powierzchnię gospodarstwa ma obręb Rososza (2,59 ha ), a największą obręb Brody-Emilianów (8,38 ha ). Najwięcej , bo aż 751 jest gospodarstw w grupie obszarowej od 2,00 do 4,99 ha. Stanowią one 40,9% ogólnej liczby gospodarstw. Gospodarstw małych ( do 2,0 ha ) jest w gminie 541 (tj.29,5% ogólnej liczby gospodarstw). Gospodarstw największych o powierzchni ponad 15,0 ha jest w gminie tylko 51 (2,8% ogólnej liczby gospodarstw ). Średnia powierzchnia tych gospodarstw wynosi 16,23 ha. Najwięcej ich jest we wsi Sobiepany (6 gospodarstw o średniej powierzchni 19,83 ha) i Kozuby Stare i Nowe ( 5 gospodarstw o średniej powierzchni 18,60 ha). Z analizy tej wynika , iż na terenie gminy dominują gospodarstwa małe do 5,0 ha. Jest ich ogółem 1292 i stanowią one 70,4% ogólnej liczby gospodarstw. Średnie powierzchnie gospodarstw ilustruje rys. 13 i 14.

Rys. nr 13 Średnia powierzchnia gospodarstwa w obrębie wg gruntów własnych i dzierżawionych

______47 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 14 Udział liczby gospodarstw o wielkości powużej 10,00ha w ogólnej liczbie gospodarstw rolnych

______48 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Struktura ilościowa gospodarstw w grupach obszarowych (grunty własne i dzierżawione wg kart podatkowych) Tabela 21

1,0 - 1,99 2,0 - 4,99 5,0 - 7,99 8,0 - 9,99 10,0 -14,99 ≥ 15 ha

ilość ilość ilość ilość ilość ilość

gospod. gospod. gospod. gospod. gospod. gospod.

Lp. Obręb

ał w ał

(ha) (ha)

Liczba

ogółem

(ha) (ha) (ha) (ha) (ha) (ha)

Udziałw Udziałw Udzi Udziałw Udziałw Udziałw

Pow. Pow. ogólna

gospodarstw gospodarstw Średnia pow.

gospodarstwa % % % % % %

powierzchni powierzchni powierzchni powierzchni powierzchni powierzchni

średniapow. średniapow. średniapow. średniapow. średniapow. średniapow.

ogólnej(w %) ogólnej(w %) ogólnej(w %) ogólnej(w %) ogólnej(w %) ogólnej(w %)

gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa gospodarstwa

liczba liczba liczba liczba liczba liczba

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 1. Bilew 341,02 87 3,92 30 34,5 1,39 12,2 36 41,4 3,06 32,3 14 16,1 6,82 28,0 1 1,1 9,52 2,8 4 4,6 12,71 14,9 2 2,3 16,66 9,8 2. Brody-Emilianów 159,23 19 8,38 4 21,1 0,89 2,2 6 31,6 3,90 14,7 4 21,1 6,97 17,5 0 - 0,00 - 2 10,5 16,87 21,2 3 15,8 23,55 44,4 3. Brzeski 323,04 63 5,13 15 23,8 1,37 6,4 25 39,7 3,35 25,9 8 12,7 6,06 15,0 7 11,1 8,90 19,3 4 6,3 8,75 10,8 4 6,3 18,24 22,6 4. Dobra 290,02 78 3,72 23 29,5 1,51 12,0 41 52,6 3,07 43,4 9 11,5 6,17 19,1 2 2,6 9,11 6,3 1 1,3 11,37 3,9 2 2,6 22,15 15,3 5. Grabia 385,51 78 4,94 18 23,1 1,44 6,7 34 43,6 3,29 29,1 14 17,9 6,72 24,4 8 10,3 9,27 19,2 1 1,3 11,15 2,9 3 3,8 22,78 17,7 6. Grabica 313,24 66 4,75 19 28,8 1,52 9,2 22 33,3 3,34 23,5 13 19,7 5,91 24,5 7 10,6 9,15 20,4 3 4,5 10,52 10,1 2 3,0 19,22 12,3 7. Grabno 170,13 33 5,16 4 12,1 1,38 3,2 13 39,4 2,90 22,2 9 27,3 6,21 32,9 3 9,1 8,70 15,3 4 12,1 11,23 26,4 0 - 0,00 - 8. Kamostek 398,79 100 3,99 31 31,0 1,57 12,2 45 45,0 3,42 38,5 15 15,0 6,45 24,3 5 5,0 8,55 10,7 2 2,0 12,27 6,2 2 2,0 16,09 8,1 9. Korczyska 436,08 69 6,32 9 13,0 1,57 3,2 23 33,3 3,34 17,6 18 26,1 6,30 26,0 7 10,1 9,21 14,8 10 14,5 12,89 29,6 2 2,9 19,18 8,8 Kozuby Stare i 10. 617,94 124 4,98 35 28,2 1,44 8,2 44 35,5 3,32 23,6 24 19,4 6,60 25,6 9 7,3 9,01 13,1 7 5,6 12,71 14,4 5 4,0 18,60 15,1 Nowe 11. Kustrzyce 222,29 65 3,42 16 24,6 1,49 10,7 39 60,0 3,37 59,2 7 10,8 5,79 18,2 3 4,6 8,83 11,9 0 - 0,00 - 0 - 0,00 - 12. Lichawa 296,21 59 5,02 11 18,6 1,56 5,8 25 42,4 3,27 27,6 14 23,7 6,24 29,5 5 8,5 8,68 14,7 3 5,1 12,96 13,1 1 1,7 27,66 9,3 13. Marzenin 356,80 118 3,02 51 43,2 1,36 19,4 54 45,8 3,21 48,7 5 4,2 6,72 9,4 5 4,2 9,02 12,6 3 2,5 11,80 9,9 0 - 0,00 - 14. Niecenia 227,40 63 3,61 22 34,9 1,50 14,5 28 44,4 3,24 39,9 9 14,3 5,90 23,4 1 1,6 9,86 4,3 2 3,2 11,42 10,0 1 1,6 17,88 7,9 15. Osiny 329,42 55 5,99 14 25,5 1,58 6,7 16 29,1 3,17 15,5 12 21,8 6,02 21,9 3 5,5 8,28 7,5 6 10,9 12,03 21,9 4 7,3 21,83 26,5 16. Podule 344,06 57 6,04 11 19,3 1,51 4,8 19 33,3 2,97 16,4 10 17,5 6,20 18,0 7 12,3 8,74 17,8 9 15,8 11,80 30,9 1 1,8 41,64 12,1 17. Pruszków 412,76 108 3,82 42 38,9 1,47 15,0 44 40,7 3,34 35,5 12 11,1 6,60 19,2 6 5,6 8,73 12,7 3 2,8 12,10 8,8 1 0,9 36,18 8,8 18. Przymiłów 222,27 51 4,36 20 39,2 1,41 12,7 17 33,3 3,23 24,6 8 15,7 6,60 23,8 2 3,9 8,76 7,9 1 2,0 12,17 5,5 3 5,9 18,89 25,5 19. Rososza 184,09 71 2,59 38 53,5 1,36 28,1 27 38,0 3,15 46,2 4 5,6 6,14 13,3 0 - 0,00 - 2 2,8 11,40 12,4 0 - 0,00 - 20. Sędziejowice 410,65 96 4,28 33 34,4 1,46 11,7 40 41,7 3,51 34,2 10 10,4 6,22 15,1 6 6,3 8,63 12,6 3 3,1 13,51 9,9 4 4,2 16,89 16,5 21. Kol.Sędziejowice 84,55 27 3,13 7 25,9 0,91 7,5 13 48,1 2,83 43,5 5 18,5 4,22 25,0 1 3,7 8,00 9,5 1 3,7 12,29 14,5 0 - 0,00 - 22. Siedlce 448,56 106 4,23 26 24,5 1,41 8,2 51 48,1 3,14 35,7 16 15,1 6,42 22,9 10 9,4 8,92 19,9 1 0,9 14,94 3,3 2 1,9 22,45 10,0 23. Sobiepany 316,66 50 6,33 14 28,0 1,48 6,5 15 30,0 3,17 15,0 8 16,0 6,34 16,0 2 4,0 9,32 5,9 5 10,0 12,01 19,0 6 12,0 19,83 37,6 24. Wola Weżykowa 197,56 51 3,87 11 21,6 1,47 8,2 25 49,0 3,48 44,0 14 27,5 6,05 42,9 1 2,0 9,69 4,9 0 - 0,00 - 0 - 0,00 - 25. Wrzesiny 164,76 38 4,34 10 26,3 1,46 8,9 14 36,8 2,88 24,4 8 21,1 6,15 29,9 4 10,5 8,84 21,5 2 5,3 12,64 15,3 0 - 0,00 - 26. Zamość 156,22 24 6,51 5 20,8 1,61 5,2 7 29,2 3,50 15,6 5 20,8 6,74 21,6 3 12,5 8,45 16,2 2 8,3 11,84 15,2 2 8,3 20,47 26,2 27. Żagliny 387,21 81 4,78 22 27,2 1,53 8,7 28 34,6 3,65 26,4 16 19,8 6,36 26,3 10 12,3 8,51 22,0 4 4,9 11,65 12,0 1 1,2 17,89 4,6 Gmina ogółem 8 196,47 1 837 4,46 541 29,5 1,43 9,4 751 40,9 3,26 34,7 291 15,8 6,26 22,2 118 6,4 8,25 11,9 85 4,6 11,30 11,7 51 2,8 16,23 10,1 Źródło: Karty podatkowe gospodarstw, stan na luty 2005r.

______49 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 15 Udział powierzchni gospodarstw o wielkości powyżej 10,00ha w ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych

4.3.2. Rozdrobnienie gruntów w gospodarstwach rolnych

W gminie Sędziejowice przeciętnie na jedno gospodarstwo rolne przypada 6,3 działki ewidencyjnej o średniej powierzchni 0,77 ha. Największe rozdrobnienie, określone ilością działek w gospodarstwie jest we wsiach: Zamość (10,4) , Lichawa (9,5 ), i Brody- Emilianów (8,5 ). Średnia powierzchnia działki w gospodarstwach rolnych oscyluje od 0,45 ha ( w obrębach Kustrzyce i Rososza ) do 1,16 ha ( w obrębie Wola Wężykowa).

______50 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Najmniejszą średnią powierzchnię działek (0,56 ha) mają gospodarstwa najmniejsze ( w grupie obszarowej 1,0 do 1,99 ha). Największe zaś działki (średnia 0,9 ha) występują w grupie obszarowej gospodarstw powyżej 10,0 ha. Charakterystyczne jest również to, że ze wzrostem średniej powierzchni działki w gospodarstwie wzrasta ich średnia liczba przypadająca na gospodarstwo. I tak w grupie obszarowej 1,0 – 1,99 ha przypada średnio 2,7 działki ewidencyjnej, a w grupie obszarowej powyżej 15,0 ha – średnio 16,5 działki . Oceniając rozłogi gospodarstw rolnych metodą analizy Van Duina ( wskaźnik rozdrobnienia R średniego gospodarstwa w obrębie, gdzie: n to średnia liczba działek w gospodarstwie, a P to średnia powierzchnia gospodarstwa) należy stwierdzić, że najmniej korzystne rozłogi są w obrębach: Rososza, Kustrzyce, Bilew Kamostek, Lichawa i Sędziejowice, natomiast najkorzystniejsze w obrębach: Wola Wężykowa, Sobiepany i Brody-Emilianów Rozdrobnienie gruntów ilustruje tab. 22 i 23 oraz rys. 16 i 17.

Rozdrobnienie gruntów gospodarstw w grupach obszarowych Tabela 22 w przedziałach obszarowych Ogółem Lp. Obręb 1 - 1,99 2 - 4,99 5 - 7,99 8 - 9,99 10 - 14,99 >15,0 a b a b a b a b a b a b a b 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 13. 14. 1. Bilew 0,49 7,9 0,44 3,2 0,47 6,5 0,51 13,4 0,95 10,0 0,58 22,0 0,46 22,0 Brody- 2. 0,98 8,5 0,71 1,3 0,34 11,5 1,47 4,8 - - 1,78 9,5 1,41 16,7 Emilianów 3. Brzeski 1,01 5,1 0,98 1,4 0,86 3,9 1,03 5,9 1,29 6,9 1,16 11,3 1,20 15,3 4. Dobra 0,78 4,8 0,71 2,1 0,60 5,1 0,82 7,6 2,02 4,5 0,81 14,0 1,85 12,0 5. Grabia 0,92 5,4 0,63 2,3 0,80 4,1 1,19* 5,6 0,84 11,0 2,23 5,0 1,00 22,7 6. Grabica 0,80 5,9 0,69 2,2 0,78 4,3 0,68 8,7 1,02 9,0 0,88 12,0 0,87 22,0 7. Grabno 1,03 4,9 0,61 2,3 1,18 2,5 1,30 4,8 1,04 8,3 0,83 13,5 - - 8. Kamostek 0,53 7,6 0,46 3,4 0,51 6,7 0,49 13,1 0,66 13,0 0,55 22,5 0,77 21,0 9. Korczyska 0,81 7,8 0,54 2,9 0,83 4,0 0,66 9,6 0,91 10,1 1,29 10,0 0,53 36,5 Kozuby Stare 10. 0,86 5,8 0,56 2,5 0,75 4,4 1,08 6,1 0,66 13,7 1,09 11,7 1,07 17,4 i Nowe 11. Kustrzyce 0,45 7,6 0,45 2,8 0,44 7,6 0,39 14,7 0,70 12,7 - - - - 12. Lichawa 0,53 9,5 0,43 3,6 0,42 7,7 0,51 12,2 0,56 15,4 0,71 18,3 1,15 24,0 13. Marzenin 0,64 4,7 0,45 3,0 0,69 4,6 0,71 9,4 0,74 12,2 0,77 15,3 - - 14. Niecenia 0,76 4,7 0,46 3,2 0,77 4,2 1,09 5,4 1,09 9,0 0,85 13,5 0,69 26,0 15. Osiny 0,83 7,2 0,55 2,9 0,76 4,2 1,00 5,9 0,67 12,3 0,78 15,3 1,00 21,8 16. Podule 0,79 7,6 0,59 2,5 0,66 4,5 0,99 6,2 0,90 9,7 0,74 16,0 0,93 45,0 17. Pruszków 0,81 4,7 0,67 2,2 0,66 5,1 0,87 7,5 1,19 7,3 0,74 16,3 4,52 8,0 18. Przymiłów 0,79 5,5 0,42 3,4 0,69 4,7 1,17 5,6 1,59 5,5 0,72 17,0 0,91 20,7 19. Rososza 0,45 5,7 0,37 3,7 0,47 6,7 0,48 12,8 - - 0,67 17,0 - - 20. Sędziejowice 0,57 7,5 0,41 3,5 0,48 7,2 0,59 10,5 0,62 13,8 0,96 14,0 0,80 21,0 Kol. 21. 0,71 4,4 0,30 3,0 0,94 3,0 0,60 7,0 0,42 19,0 2,46 5,0 - - Sędziejowice 22. Siedlce 0,85 5,0 0,75 1,9 0,77 4,1 0,82 7,8 0,83 10,7 0,83 18,0 2,14 10,5 23. Sobiepany 1,04 6,1 0,57 2,6 0,95 3,3 1,08 5,9 0,62 15,0 1,54 7,8 1,16 17,2 Wola 24. 1,16 3,3 0,74 2,0 1,08 3,2 1,46 4,1 1,08 9,0 - - - - Weżykowa 25. Wrzesiny 0,82 5,3 0,77 1,9 0,66 4,6 0,71 8,6 1,18 7,5 1,10 11,5 - - 26. Zamość 0,62 10,4 0,42 3,8 0,45 7,7 1,95 3,4 0,59 14,3 0,55 21,5 0,55 37,0 27. Żagliny 0,66 7,3 0,49 3,1 0,62 5,9 0,71 9,0 0,72 11,8 0,72 16,3 0,64 28,0 Gmina ogółem 0,77 6,3 0,56 2,7 0,69 5,2 0,86 8,0 0,8 10,1 0,9 13,1 0,9 16,5 a - średnia powierzchnia działki w gospodarstwie (w ha) b – średnia liczba działek w gospodarstwie Źródło: Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 20005 r. Karty podatkowe Urzędu Gminy Sędziejowice, stan na luty 2005r.

______51 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 16 Średnia liczba działek ewidencyjnych w prywatnych gospodarstwach rolnych

______52 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 17 Średnia powierzchnia działki ewidencyjnej w prywatnych gospodarstwach rolnych

______53 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Wskaźnik rozdrobnienia średniego gospodarstwa w obrębie Tabela 23

Wskaźnik średnia rozdrobnienia powierzchnia średnia liczba średnia Liczba gospodarstw* Lp. Obręb gospodarstwa działek w wielkość działek na indywidualnego gospodarstwie działki 100 ha (ha) n 1 R P 1. 2. 3. 4. 9. 10. 11. 1. Bilew 3,92 7,9 0,49 201,5 0,46 2. Brody-Emilianów 8,38 8,5 0,98 101,4 0,23 3. Brzeski 5,13 5,1 1,01 99,5 0,25 4. Dobra 3,72 4,8 0,78 129,1 0,32 5. Grabia 4,94 5,4 0,92 109,3 0,27 6. Grabica 4,75 5,9 0,80 124,3 0,30 7. Grabno 5,16 4,9 1,03 95,0 0,24 8. Kamostek 3,99 7,6 0,53 190,6 0,44 9. Korczyska 6,32 7,8 0,81 123,4 0,28 10. Kozuby Stare i Nowe 4,98 5,8 0,86 116,4 0,28 11. Kustrzyce 3,42 7,6 0,45 222,2 0,51 12. Lichawa 5,02 9,5 0,53 189,2 0,41 13. Marzenin 3,02 4,7 0,64 155,4 0,39 14. Niecenia 3,61 4,7 0,76 130,2 0,32 15. Osiny 5,99 7,2 0,83 120,2 0,28 16. Podule 6,04 7,6 0,79 125,9 0,29 17. Pruszków 3,82 4,7 0,81 123,0 0,31 18. Przymiłów 4,36 5,5 0,79 126,2 0,31 19. Rososza 2,59 5,7 0,45 219,8 0,54 20. Sędziejowice 4,28 7,5 0,57 175,3 0,41 21. Kol.Sędziejowice 3,13 4,4 0,71 140,5 0,35 22. Siedlce 4,23 5,0 0,85 118,2 0,29 23. Sobiepany 6,33 6,1 1,04 96,3 0,23 24. Wola Weżykowa 3,87 3,3 1,16 85,2 0,21 25. Wrzesiny 4,34 5,3 0,82 122,2 0,30 26. Zamość 6,51 10,4 0,62 159,8 0,34 27. Żagliny 4,78 7,3 0,66 152,7 0,36 Metoda analizy: *R wg wzoru Van Duina

4.3.3. Struktura gruntów dzierżawionych przez rolników.

Dzierżawy w gminie obejmują zaledwie 366,36 ha gruntów, co stanowi 4,5 % ogólnej powierzchni gospodarstw. Przedmiotem dzierżaw są głównie grunty prywatne (310,88 ha tj. 84,9% ogółu dzierżaw), a jedynie 55,48 ha stanowią dzierżawy od ANRSP (15,1% dzierżaw). Największe powierzchnie gruntów dzierżawionych występują w obrębach : Grabia (43,97 ha) i Korczyska ((43,11 ha ). Dane dotyczące gruntów dzierżawionych ilustruje tab. 24.

______54 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Struktura gruntów dzierżawionych przez rolników

Tabela 24

Powierzchnia gruntów dzierżawionych przez rolników

w tym:

grunty

Lp. Obręb Liczba

prywatnych

ogółem

gospodarstw gospodarstw

dzierżawiących

wg wg użytkowania

właścicieli

od od ANRSP

Powierzchnia ogólna Powierzchnia

od od prywatnych Liczba gospodarstw ogółem gospodarstw Liczba

ha ha % ha % ha % ilość ilość % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 14. 15. 16. 1. Bilew 341,02 12,89 3,8 1,31 10,2 11,58 89,8 87 7 8,0 2 Brody-Emilianów 159,23 ------19 - - 3 Brzeski 323,04 26,05 8,1 - - 26,05 100,0 63 8 12,7 4 Dobra 290,02 5,18 1,8 1,12 21,6 4,06 78,4 78 3 3,8 5 Grabia 385,51 43,97 11,4 - - 43,97 100,0 78 9 11,5 6 Grabica 313,24 5,93 1,9 - - 5,93 100,0 66 1 1,5 7 Grabno 170,13 0,23 0,1 - - 0,23 100,0 33 1 3,0 8 Kamostek 398,79 19,01 4,8 8,94 47,0 10,07 53,0 100 6 6,0 9 Korczyska 436,08 43,11 9,9 15,77 36,6 27,34 63,4 69 7 10,1 Kozuby Stare i 10 617,94 8,77 1,4 - - 8,77 100,0 124 4 3,2 Nowe 11 Kustrzyce 222,29 10,21 4,6 0,86 8,4 9,35 91,6 65 4 6,2 12 Lichawa 296,21 16,72 5,6 6,96 41,6 9,76 58,4 59 6 10,2 13 Marzenin 356,80 7,77 2,2 1,80 23,2 5,97 76,8 118 4 3,4 14 Niecenia 227,40 7,14 3,1 1,16 16,2 5,98 83,8 63 2 3,2 15 Osiny 329,42 27,04 8,2 3,86 14,3 23,18 85,7 55 8 14,5 16 Podule 344,06 14,41 4,2 4,09 28,4 10,32 71,6 57 5 8,8 17 Pruszków 412,76 16,73 4,1 - - 16,73 100,0 108 5 4,6 18 Przymiłów 222,27 15,28 6,9 - - 15,28 100,0 51 5 9,8 19 Rososza 184,09 7,26 3,9 2,33 32,1 4,93 67,9 71 5 7,0 20 Sędziejowice 410,65 22,15 5,4 6,42 29,0 15,73 71,0 96 9 9,4 21 Kol.Sędziejowice 84,55 9,38 11,1 - - 9,38 100,0 27 4 14,8 22 Siedlce 448,56 5,53 1,2 - - 5,53 100,0 106 3 2,8 23 Sobiepany 316,66 20,58 6,5 - - 20,58 100,0 50 5 10,0 24 Wola Weżykowa 197,56 4,99 2,5 - - 4,99 100,0 51 2 3,9 25 Wrzesiny 164,76 1,22 0,7 - - 1,22 100,0 38 1 2,6 26 Zamość 156,22 6,73 4,3 0,86 12,8 5,87 87,2 24 3 12,5 27 Żagliny 387,21 8,08 2,1 - - 8,08 100,0 81 1 1,2

Gmina ogółem 8 196,47 366,36 4,5 55,48 15,1 310,88 84,9 1 837 118 6,4 Źródło: Karty podatkowe gospodarstw rolnych

4.4. Ocena warunków produkcji rolnej

Dokonując oceny warunków społeczno – gospodarczych oraz przyrodniczych wpływających na produkcję rolną uwzględniano : - strukturę użytków rolnych i ich udział w powierzchni obrębu - jakość gleb - ukształtowanie terenu i stosunki wodne - udział gospodarstw dużych w ogólnej ich liczbie - lesistość

______55 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice W wyniku przeprowadzonej oceny stwierdzono, że obszarami predysponowanymi do prowadzenia produkcji rolnej jest północno – zachodnia część gminy Sędziejowice ( wsie Podule, Sobiepany, Brzeski, Przymiłów, Wrzesiny, Marzenin ). Na pozostałym terenie dominują gleby słabej jakości ,wysoka jest lesistość, występują też obszary krajobrazu chronionego. Należałoby zatem w tym obszarze wykorzystać wartości przyrodniczo – krajobrazowe, rozwijając funkcje turystyczno – wypoczynkowe oraz infrastrukturę z tym związaną i realizować cele Sektorowego Programu Operacyjnego związane ze zrównoważonym rozwojem obszarów wiejskich.

5. Wyposażenie gminy w infrastrukturę techniczną

5.1. Wyposażenie wsi w infrastrukturę techniczną

5.1.1. Sieć wodociągowa

Z danych uzyskanych w Urzędzie Gminy wynika, iż wszystkie obręby ewidencyjne posiadają sieć wodociągową. Ogółem w gminie istnieją 1822 przyłącza wodociągowe. Największą ilość przyłączy na 100 budynków mieszkalnych posiadają Sędziejowice (120,8 przyłączy), Sobiepany (108,9 przyłączy), Podule i Brzeski (po 115,1 przyłączy ). Najmniejszą ilość przyłączy wodociągowych na 100 budynków posiadają wsie : Przymiłów (57,1 przyłączy ) i Grabica (61,1 przyłączy ). Do sieci kanalizacyjnej podłączone są tylko Sędziejowice (108,9 przyłączy na 100 budynków ) i Kol. Sędziejowice (53,9 przyłączy na 100 budynków ).Do kanalizacji podłączone są posesje mieszkalne w/w miejscowości oraz Urząd Gminy, Bank Spółdzielczy, dyskoteka, zakład fryzjerski, sklepy, Urząd Pocztowy, Dom Kultury, OSP, Zespół Szkół Ogólnokształcących, Zespół Szkół Rolniczych, bar, apteka, piekarnie, zlewnia mleka oraz internat. Ilość przyłączy wodociągowych i telefonicznych ilustruje tab. 25

5.1.2. Odprowadzanie ścieków bytowych

Na terenie gminy znajduje się gminna oczyszczalnia ścieków typu BOS – 200, zlokalizowana we wsi Brody-Emilianów (dz. 588/2). Zakład Przetwórstwa Mięsnego w Lichawie jako jedyny posiada własną oczyszczalnię zakładową. W pozostałych wsiach ścieki gromadzone są w szambach i usuwane wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków.

5.1.3. Zaopatrzenie wsi w gaz

Na terenie gminy brak jest sieci gazowniczej. W fazie projektowej jest budowa gazociągu – odgałęzienia od istniejącego gazociągu Pabianice – Sieradz oraz budowa stacji redukcyjno pomiarowej w Pruszkowie. W chwili obecnej zaopatrzenie w gaz odbywa się poprzez 38 punktów sprzedaży gazu płynnego propan – butan.

______56 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 5.1.4. Telekomunikacja

Wszystkie miejscowości na terenie gminy są stelefonizowane. Do sieci telefonii stacjonarnej podłączonych jest 1212 numerów. Najwięcej telefonów na stu mieszkańców posiada wieś Przymiłów (53,9 ). Na pozostałych obrębach ilość telefonów na 100 mieszkańców oscyluje w przedziale 5,8 (Pruszków ) do 23,7 ( Sędziejowice) . Stan telefonizacji w gminie ilustruje tab. 25.

5.1.5. Elektroenergetyka

Gmina Sędziejowice zasilana jest za pośrednictwem stacji elektroenergetycznej 110/15 KV „Kozuby”. Stacja ta podłączona jest z systemem elektroenergetycznym 110 KV liniami „Zd-Wola – Kozuby” oraz „Rusiec - Kozuby” przebiegającymi przez teren gminy. Istniejący system zasilania gminy zaspakaja obecne i perspektywiczne potrzeby rozwoju gminy.

Wyposażenie wsi w infrastrukturę techniczną Tabela 25

Wodociąg Kanalizacja Telefonizacja

Lp. Obręb, wieś

ilość

ość

liczba liczba

ilość il

liczba liczba

na 100 100 na 100 na 100 na

budynków

numerów numerów

przyłączy

budynków budynków

mieszkańców

przyłączy**

mieszkalnych*

mieszkańców

telefonicznych

ilość przyłączy ilość przyłączy ilość ilość telefonów ilość

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 1. Bilew 90 271 57 63,3 - - 55 20,3 2. Brody Emilianów 27 78 30 111,1 - - 10 12,8 3. Brzeski 53 179 61 115,1 - - 32 17,9 4. Dobra 88 267 70 79,5 - - 54 20,2 5. Grabia 70 163 53 75,7 - - 33 20,2 6. Grabica 113 178 69 61,1 - - 33 18,5 7. Grabno 55 106 55 100,0 - - 25 23,6 8. Kamostek 106 289 69 65,1 - - 54 18,7 9. Korczyska 50 147 43 86,0 - - 32 21,8 Kozuby Stare i 10. 138 489 91 65,9 - - 90 18,4 Nowe 11. Kustrzyce 58 181 55 94,8 - - 37 20,4 12. Lichawa 71 274 53 74,6 - - 43 15,7 13. Marzenin 187 600 172 92,0 - - 110 18,3 14. Nicenia 53 133 53 100,0 - - 30 22,6 15 Osiny 52 153 38 73,1 - - 23 15,0 16 Podule 53 180 61 115,1 - - 31 17,2 17 Pruszków 132 480 126 95,5 - - 28 5,8 18 Przymiłów 63 141 36 57,1 - - 76 53,9 19 Rososza 86 222 69 80,2 - - 35 15,8 20 Sędziejowice 168 651 203 120,8 183 108,9 154 23,7 21 Kol.Sędziejowice 89 276 91 102,2 48 53,9 50 18,1 22 Siedlce 98 294 71 72,4 - - 59 20,1 23 Sobiepany 45 117 49 108,9 - - 26 22,2 24 Wola Wężykowa 52 196 35 67,3 - - 22 11,2 25 Wrzesiny 32 109 26 81,3 - - 15 13,8 26 Zamość 28 70 25 89,3 - - 16 22,9 27 Żagliny 83 260 61 73,5 - - 39 15,0 Gmina ogółem 2 140 6 504 1 822 85,1 231 10,8 1 212 18,6 Źródło: Dane Urzędu Gminy Sędziejowice z czerwca 2005r.

______57 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

5.1.6. Gospodarka odpadami stałymi

Ilość odpadów komunalnych w gminie ( wg danych wskaźnikowych z KPGO ), biorąc pod uwagę źródła powstawania odpadów przedstawia się następująco:

Źródła powstawania odpadów Ilość odpadów w kg/rok 1.odpady z gospodarstw domowych 764904 2.odpady z obiektów infrastruktury 296730 3.odpady wielkogabarytowe 98910 4.odpady z budowy , remontów obiektów budowlanych 263760 5.odpady z ogrodów i parków --- 6.odpady z czyszczenia ulic i placów --- 7.odpady niebezpieczne w grupie odpadów komunalnych 13188 Razem 1437492

Z uwagi na typowo rolniczy charakter, na terenie gminy nie występują odpady z ogrodów i parków oraz czyszczenia ulic i placów. Gmina Sędziejowice nie dysponuje własnym składowiskiem odpadów. Odpady komunalne jak i wytwarzane przez podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą , składowane są poza terenem gminy. Aktualnie na terenie gminy istnieje 9 punktów selektywnej zbiórki odpadów, które wyposażone są w: 1 pojemnik typu „dzwon” – o pojemności 1,5m3 – szkło kolorowe 1 pojemnik typu „dzwon” – o pojemności 1,5m3 – szkło białe 1 pojemnik siatkowy – o pojemności 2,5 m3 – butelki typu PET Ilość selektywnie zebranych odpadów stanowi 8,5% wyselekcjonowanych odpadów opakowaniowych w gminie. Zbiórka zmieszanych odpadów komunalnych na terenie zabudowy wielorodzinnej odbywa się w pojemnikach o pojemności 1,1m3, a w osiedlach jednorodzinnych i terenach zabudowy wiejskiej, w pojemnikach o pojemności 0,11m3.

Ilość i typ pojemników na terenie gminy przedstawia się następująco: - pojemniki 0,11m3 – 683 szt. - pojemniki 0,24m3 - 70 szt. - pojemniki 1,10m3 - 10 szt. - pojemniki KP-7 26 szt.

Usuwaniem odpadów komunalnych z gminy zajmują się 4 firmy, w największym zakresie firma EKO-REGION z Bełchatowa. Odpady komunalne oraz osady powstające w gminnej oczyszczalni deponowane są na wysypisku w Pajęcznie.

5.2. Wyposażenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w infrastrukturę techniczną

5.2.1. Melioracje podstawowe

Do cieków melioracji podstawowej w gminie zalicza się rzeki: Grabię , Tymiankę i Widełkę. Ogólna długość cieków podstawowych wynosi 25,05 km. Brak jest cieków uregulowanych.

______58 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 5.2.2. Melioracje szczegółowe

Z ogólnej powierzchni 7660,84 ha użytków rolnych zmeliorowanych jest 1665,04 ha, co stanowi 21,7% ogółu użytków rolnych. Największe powierzchnie gruntów zmeliorowanych występują w obrębach: Grabia. (226,46 ha – co stanowi 64,0% powierzchni użytków rolnych obrębu), Brzeski (214,90 ha –61,5%) Kozuby Stare i Nowe (202,96 ha – 42,9%) W 12 obrębach ewidencyjnych brak jest gruntów zmeliorowanych. Na terenie gminy Sędziejowice występują tereny zalewowe. Ich powierzchnia wynosi 1445,70 ha, co stanowi 12,1% ogólnej powierzchni gminy. Największe powierzchnie terenów zalewowych sięgające blisko 50% powierzchni obrębu występują we wsiach: Bilew 175,37 ha – 45,1% powierzchni obrębu Grabica 168,48 ha – 42,9% powierzchni obrębu Zamość 104,29 ha – 48,5% powierzchni obrębu Tylko na 9 obrębach nie występują tereny zalewowe. Stan melioracji szczegółowych i powierzchnie terenów zalewowych ilustruje tabela 26.

Stan melioracji szczegółowych i powierzchnie terenów zalewowych Tabela 26

Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia Powierzchnia użytków użytków rolnych terenów Lp. Obręb ogólna rolnych zmeliorowanych zalewowych (ha) (ha) ha % ha % 1. 2. 3. 4. 5. 9. 10. 11. 1. Bilew 326,88 - - 388,92 175,37 45,1 2. Brody-Emilianów 162,33 43,18 26,6 277,12 84,11 30,4 3. Brzeski 349,16 214,90 61,5 432,74 53,64 12,4 4. Dobra 326,86 - - 490,58 69,61 14,2 5. Grabia 354,00 226,46 64,0 403,48 54,37 13,5 6. Grabica 301,50 109,00 36,2 390,05 167,48 42,9 7. Grabno 159,74 - - 237,08 52,35 22,1 8. Kamostek 345,28 44,53 12,9 487,18 - - 9. Korczyska 365,07 - - 473,98 - - 10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 202,96 42,9 602,31 67,79 11,3 11. Kustrzyce 202,23 8,20 4,1 257,96 61,47 23,8 12. Lichawa 218,16 19,17 8,8 263,13 64,53 24,5 13. Marzenin 361,18 - - 434,62 60,19 13,8 14. Niecenia 266,22 - - 396,48 138,76 35,0 15. Osiny 306,77 - - 353,02 - - 16. Podule 376,84 188,21 49,9 605,61 140,98 23,3 17. Pruszków 393,67 74,40 18,9 760,96 66,16 8,7 18. Przymiłów 242,34 99,84 41,2 262,75 - - 19. Rososza 187,31 - - 206,85 29,47 14,2 20. Sędziejowice 362,39 175,75 48,5 973,74 - - 21. Kol.Sędziejowice 138,93 93,80 67,5 164,59 - - 22. Siedlce 346,49 - - 593,85 - - 23. Sobiepany 242,61 95,44 39,3 321,21 58,93 18,3 24. Wola Wężykowa 268,01 - - 421,49 6,20 1,5 25. Wrzesiny 146,47 - - 157,01 - - 26. Zamość 128,40 - - 214,97 104,29 48,5 27. Żagliny 308,47 69,20 22,4 1 430,75 - - Gmina ogółem 7 660,84 1 665,04 21,7 12002,43 1 455,70 12,1 Źródło: Dane z WZMiUW Łódź O/Sieradz z maja 2005r.

______59 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

5.2.3. Drogi transportu rolnego

Długość dróg transportu rolnego będących odrębnymi działkami ewidencyjnymi wynosi 350,2 km. W wyniku inwentaryzacji terenowej stwierdzono, że 4,8 km dróg ewidencyjnych nie istnieje w terenie ( zaorane, stanowiące zarośnięte krzewami i drzewami nieprzejezdne pasy). Stanowią one 1,4% długości wszystkich dróg. Wskaźnik gęstości dróg uwzględniający drogi faktycznie występujące w terenie i odniesiony do powierzchni ogólnej gminy ( bez kompleksów leśnych administrowanych przez PGL) wynosi 4,0 km na 100 ha. Największa gęstość sieci dróg występuje we wsi Żagliny (6,2 km/100 ha) i Zamość (5,0 km/100 ha). Najmniejsza gęstość sieci dróg występuje we wsiach Grabia (2,4 km/100 ha) i Rososza (2,9 km/100ha). Wskaźnik gęstości istniejących dróg jest wysoki, co świadczy ,że sieć dróg transportu rolnego w gminie jest dobrze rozwinięta. Dróg o nawierzchni asfaltowej jest 99,3 km, (28,7%), dróg o nawierzchni utwardzonej ( tłuczeń, żwir, szlaka) jest 52,4 km (15,2%). Pozostałe 193,7 km (56,1%) stanowią drogi gruntowe. Gęstość dróg w gminie ilustruje tab. 27 i rys 18 Układ sieci dróg transportu rolnego ukazuje mapa nr 4.

Drogi transportu rolnego Tabela 27

w tym w tym długość Powierzchnia Długość dróg długość dróg dróg Gęstość ogólna obrębu ogółem zaoranych istniejących istniejącej Lp. Obręb bez lasów (według ewidencji) (km) (km) sieci dróg (ha) (km) (km/100 ha)

km % km %

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 15. 1. Bilew 361,71 13,7 - - 13,7 100,0 3,8 2. Brody-Emilianów 190,12 11,1 0,8 7,2 10,3 92,8 5,4 3. Brzeski 380,57 15,5 - - 15,5 100,0 4,1 4. Dobra 372,25 16,3 1,4 8,6 14,9 91,4 4,0 5. Grabia 379,98 9,2 - - 9,2 100,0 2,4 6. Grabica 337,26 11,5 - - 11,5 100,0 3,4 7. Grabno 178,52 9,2 0,4 4,3 8,8 95,7 4,9 8. Kamostek 375,58 17,3 - - 17,3 100,0 4,6 9. Korczyska 394,24 15,5 - - 15,5 100,0 3,9 10. Kozuby Stare i Nowe 528,10 20,9 - - 20,9 100,0 4,0 11. Kustrzyce 229,14 9,4 - - 9,4 100,0 4,1 12. Lichawa 257,15 12,7 - - 12,7 100,0 4,9 13. Marzenin 417,52 14,8 - - 14,8 100,0 3,5 14. Niecenia 311,14 12,2 - - 12,2 100,0 3,9 15. Osiny 334,31 12,8 - - 12,8 100,0 3,8 16. Podule 404,85 16,0 - - 16,0 100,0 4,0 17. Pruszków 474,50 16,7 - - 16,7 100,0 3,5 18. Przymiłów 262,13 10,1 - - 10,1 100,0 3,9 19. Rososza 202,09 5,8 - - 5,8 100,0 2,9 20. Sędziejowice 413,72 18,7 - - 18,7 100,0 4,5 21. Kol.Sędziejowice 163,93 5,1 - - 5,1 100,0 3,1 22. Siedlce 386,99 18,3 - - 18,3 100,0 4,7 23. Sobiepany 267,79 10,6 0,7 6,6 9,9 93,4 3,7 24 Wola Weżykowa 311,30 12,1 0,9 7,4 11,2 92,6 3,6 25. Wrzesiny 154,99 4,6 - - 4,6 100,0 3,0 26. Zamość 164,94 8,8 0,6 6,8 8,2 93,2 5,0 27. Żagliny 343,81 21,3 - - 21,3 100,0 6,2 Gmina ogółem 8 598,63 350,2 4,8 1,4 345,4 98,6 4,0 Źródło: Inwentaryzacja terenowa maj – lipiec 2005r.

______60 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 18 Gęstość sieci dróg transportu rolnego wg stanu w terenie

Fot. 7 Wola Wężykowa, droga przez wieś

______61 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

6. Produkcja rolnicza

6.1 Produkcja roślinna

Największy udział w strukturze zasiewów na terenie gminy mają zboża, których udział w ogólnej powierzchni zasiewów wynosi 91,3% (3334,69 ha). Wśród zbóż dominują mieszanki zbożowe (28,1%) żyto(28,0%). Wśród okopowych dominują ziemniaki z powierzchnią upraw 257,00 ha (tj.99,1% powierzchni upraw okopowych). Buraki cukrowe zajmują marginalną rolę. Zajmują one jedynie 2,28 ha (tj.0,9% powierzchni upraw okopowych). Plony podstawowych upraw kształtują się na średnim poziomie wynoszą: pszenica 36 q/ha żyto 28 q/ha jęczmień 33 q/ha ziemniaki 157q/ha

Charakterystykę struktury upraw i wysokości plonów przedstawiają tab. 28 i 29.

Wielkość plonów Tabela 28 Plony upraw (w q/ha) Lp. Obręb buraki pszenica żyto jęczmień owies ziemniaki rzepak cukrowe 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 30 35 - - 70 - - 2. Brody-Emilianów 35 30 25 30 150 - - 3. Brzeski 40 30 40 35 - - 30 4. Dobra 40 30 35 30 200 - - 5. Grabia 40 25 35 30 150 - - 6. Grabica 35 20 30 25 200 - - 7. Grabno 40 30 - 20 - - - 8. Kamostek 40 25 25 20 250 - - 9. Korczyska 30 40 45 45 - - - 10. Kozuby Stare i Nowe 45 30 45 35 100 35 11. Kustrzyce 25 50 25 15 280 - - 12. Lichawa 40 30 50 - - - - 13. Marzenin 40 30 25 20 200 - - 14. Niecenia 35 20 25 - 150 - - 15. Osiny 25 20 20 15 50 - - 16. Podule 35 15 30 - - - - 17. Pruszków 40 20 40 50 150 - - 18. Przymiłów 35 25 35 20 100 - - 19. Rososza 25 25 - 20 200 - - 20. Sędziejowice 35 30 40 25 150 - - 21. Kol.Sędziejowice 30 35 30 25 150 - - 22. Siedlce - 20 20 20 - - - 23. Sobiepany 50 20 45 35 80 - - 24. Wola Weżykowa 40 20 30 - 200 - - 25. Wrzesiny 40 30 35 30 - - - 26. Zamość - 30 - 20 - - - 27. Żagliny - 30 35 30 150 - - Gmina ogółem 36 28 33 27 157 - 33 Źródło: Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów, październik 2005r.

______62 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Struktura upraw Tabela 29

Powierzchnia upraw Procentowy udział w powierzchni

zboża okopowe zasiewów

w tym: w tym:

wierzchnia wierzchnia

Lp. Obręb

nki nki ogółem ogółem

(ha) (ha) upraw

(ha) żyto

owies

zboża

buraki

warzywa (ha) warzywa

pozostałe (ha) pozostałe

cukrowe

zbożowe

pszenica jęczmień

na ziarno na

ziemniaki

ziemniaki

miesza pozostałe

pszenżyto

warzywa i warzywa

kukurydza kukurydza ogółem po ogółem

ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % ha % buraki cukrowe 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 1. Bilew 91,95 4,49 4,9 40,24 43,7 3,00 3,3 8,80 9,6 3,50 3,8 31,92 34,7 - - 7,05 - - 7,05 100,0 0,64 0,33 99,97 92,0 - 7,1 1,0 2. Brody-Emilianów 45,70 5,57 12,2 15,42 33,7 1,62 3,5 0,85 1,9 3,20 7,0 15,44 33,8 3,6 7,9 1,90 - - 1,90 100,0 - 0,03 47,63 95,9 - 4,0 0,1 3. Brzeski 179,51 33,95 18,9 22,52 12,5 33,02 18,4 5,50 3,1 40,84 22,8 43,68 24,3 - - 7,15 - - 7,15 100,0 0,37 9,73 196,76 91,2 - 3,6 5,1 4. Dobra 106,77 35,64 33,4 29,32 27,5 10,73 10,0 4,43 4,1 14,47 13,6 11,18 10,5 1,0 0,9 9,72 - - 9,72 100,0 0,05 5,13 121,67 87,8 - 8,0 4,3 5. Grabia 184,88 41,01 22,2 36,86 20,0 18,95 10,2 18,71 10,1 30,35 16,4 35,50 19,2 3,5 1,9 7,57 - - 7,57 100,0 0,13 1,81 194,39 95,1 - 3,9 1,0 6. Grabica 95,69 11,05 11,5 36,49 38,2 3,00 3,1 0,48 0,5 8,80 9,2 33,37 34,9 2,5 2,6 9,36 - - 9,36 100,0 0,05 1,30 106,40 89,9 - 8,8 1,3 7. Grabno 55,42 1,93 3,5 22,88 41,3 1,00 1,8 5,00 9,0 1,00 1,8 21,94 39,6 1,7 3,0 1,54 - - 1,54 100,0 - - 56,96 97,3 - 2,7 - 8. Kamostek 141,03 20,98 14,9 51,34 36,3 10,10 7,2 6,51 4,6 12,20 8,7 39,90 28,3 - - 14,39 - - 14,39 100,0 0,06 1,77 157,25 89,7 - 9,2 1,2 9. Korczyska 179,18 4,05 2,3 59,33 33,1 11,10 6,2 23,90 13,3 20,71 11,6 60,09 33,5 - - 12,81 - - 12,81 100,0 - - 191,99 93,3 - 6,7 - Kozuby Stare i 10. 345,93 46,71 13,5 103,55 30,0 20,52 5,9 10,87 3,1 37,36 10,8 109,49 31,7 17,4 5,0 29,05 - - 29,05 100,0 0,67 0,26 375,91 92,0 - 7,7 0,2 Nowe 11. Kustrzyce 70,32 5,85 8,3 34,23 48,7 2,35 3,3 3,67 5,2 6,41 9,1 17,76 25,3 0,1 0,1 12,04 - - 12,04 100,0 0,59 0,07 83,02 84,7 - 14,5 0,8 12. Lichawa 102,41 12,67 12,4 27,31 26,7 18,73 18,3 6,68 6,5 12,75 12,4 23,27 22,7 1,0 1,0 13,95 - - 13,95 100,0 0,02 - 116,38 88,0 - 12,0 0,0 13. Marzenin 108,54 16,65 15,3 30,41 28,0 8,60 7,9 4,20 3,9 0,84 0,8 47,34 43,6 0,5 0,5 7,70 - - 7,70 100,0 - 0,35 116,59 93,1 - 6,6 0,3 14. Niecenia 88,45 7,34 8,3 21,46 24,3 6,00 6,8 1,90 2,1 12,70 14,4 39,05 44,1 - - 2,04 - - 2,04 100,0 - 1,05 91,54 96,6 - 2,2 1,1 15. Osiny 122,54 11,31 9,2 43,74 35,8 6,30 5,1 4,30 3,5 20,81 17,0 35,08 28,6 1,0 0,8 13,65 - - 13,65 100,0 1,14 0,40 137,73 89,0 - 9,9 1,1 16. Podule 148,87 32,08 21,5 36,52 24,6 9,97 6,7 2,00 1,3 14,89 10,0 52,24 35,1 1,2 0,8 9,39 - - 9,39 100,0 - 6,30 164,56 90,5 - 5,7 3,8 17. Pruszków 130,71 58,50 44,8 14,29 10,9 15,49 11,9 1,98 1,5 14,15 10,8 26,30 20,1 - - 11,12 - - 11,12 100,0 0,58 3,38 145,79 89,7 - 7,6 2,7 18. Przymiłów 120,09 11,65 9,7 35,96 30,0 11,25 9,4 4,70 3,9 16,39 13,6 40,14 33,4 - - 5,90 - - 5,90 100,0 0,10 1,75 127,84 93,9 - 4,6 1,4 19. Rososza 59,17 5,89 10,0 12,25 20,6 1,65 2,8 6,75 11,4 5,60 9,5 27,03 45,7 - - 7,31 - - 7,31 100,0 0,38 7,44 74,30 79,6 - 9,8 10,5 20. Sędziejowice 256,00 63,02 24,6 37,78 14,7 32,46 12,7 7,60 3,0 42,11 16,4 48,77 19,1 24,3 9,5 13,38 - - 13,38 100,0 0,72 7,72 277,82 92,1 - 4,8 3,0 21. Kol.Sędziejowice 109,24 26,96 24,7 21,48 19,6 8,90 8,1 1,83 1,7 10,05 9,2 19,07 17,5 21,0 19,2 4,58 - - 4,58 100,0 0,03 - 113,85 96,0 - 4,0 0,0 22. Siedlce 134,04 21,00 15,7 54,91 40,8 4,10 3,1 3,74 2,8 3,30 2,5 46,99 35,1 - - 17,00 1,28 7,5 15,72 92,5 0,78 - 151,82 88,3 0,8 10,4 0,5 23. Sobiepany 179,27 31,69 17,7 32,56 18,1 16,20 9,0 12,30 6,9 40,98 22,9 45,54 25,4 - - 14,05 1,00 7,1 13,05 92,9 0,23 2,68 196,23 91,4 0,5 6,7 1,5 24. Wola Weżykowa 53,35 7,77 14,6 16,68 31,2 7,46 14,0 3,71 7,0 4,44 8,3 13,06 24,5 0,2 0,4 6,65 - - 6,65 - - - 60,00 88,9 - 11,1 - 25. Wrzesiny 74,40 12,45 16,7 25,46 34,3 3,80 5,1 9,99 13,4 11,10 14,9 11,30 15,2 0,3 0,4 6,18 - - 6,18 100,0 0,05 - 80,63 92,3 - 7,7 0,1 26. Zamość 22,53 - - 13,53 60,1 - - 2,00 8,9 1,00 4,4 6,00 26,6 - - 0,30 - - 0,30 100,0 - - 22,83 98,7 - 1,3 - 27. Żagliny 128,70 8,96 7,0 56,26 43,6 10,40 8,1 2,50 1,9 13,89 10,8 36,49 28,4 0,2 0,2 13,50 - - 13,50 100,0 0,10 0,10 142,40 90,4 - 9,5 0,1 Gmina ogółem 3334,69 539,17 16,2 932,78 28,0 276,70 8,3 164,90 4,9 403,84 12,1 937,9 28,1 79,4 2,4 259,28 2,28 0,9 257,00 99,1 6,69 51,60 3652,26 91,3 0,1 7,0 1,6 Źródło: Dane uzyskane z Powszechnego Spisu Rolnego 2002r.

______63 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 6.2 Produkcja zwierzęca

Na podstawie danych ze Spisu Rolnego z 2002 roku oraz na podstawie informacji zebranych w terenie stwierdzono, że w gminie w gospodarstwach indywidualnych było 989 sztuk fizycznych krów, 535 loch, 290 owiec, 9 koni i 2900 kur. Obsada inwentarza w sztukach dużych (SD) na 100 ha użytków rolnych wynosiła 29,3 w tym obsada bydła 16,0 SD a trzody chlewnej 12,9 SD. Największą obsadą inwentarza charakteryzują się obręby: Korczyska (62,4 SD/100 ha), Brzeski (58,7 SD/100 ha), Sobiepany (54,4 SD/100 ha) i Wrzesiny (43,6 SD/100 ha). Najmniejszą obsadę inwentarza posiadają obręby: Zamość (3,8 SD/100 ha) i Wola Wężykowa (6,0 SD/100 ha ). Osobnym działem produkcji zwierzęcej jest hodowla ryb prowadzona na ok. 70 ha stawów rybnych, głównie w Osinach i Woli Wężykowej. Dane ilustrujące produkcję zwierzęcą i obsadę zwierząt na 100 ha użytków rolnych przedstawiają tab. 30 i 31 oraz rys. 19.

Produkcja zwierzęca Tabela 30 Obsada na 100 ha użytków Pogłowie zwierząt rolnych (w szt. fizycznych) (w szt. fizycznych)

bydło* trzoda*

Lp. Obręb

(kury) (kury)

owce* owce*

drób** drób**

bydło*

konie** trzoda* konie**

lochy

krowy

w tym: w tym: w

ogółem ogółem

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 1 Bilew 54 34 176 27 - - - 16,5 53,8 - - - 2 Brody-Emilianów 9 5 120 6 11 - - 5,5 73,9 6,8 - - 3 Brzeski 107 60 651 76 - - - 30,6 186,4 - - - 4 Dobra 30 16 59 5 4 - - 9,2 18,1 1,2 - - 5 Grabia 128 64 165 16 14 - - 36,2 46,6 4,0 - - 6 Grabica 53 33 161 6 - - - 17,6 53,4 - - - 7 Grabno 18 18 27 2 - - 100 11,3 16,9 - - 62,6 8 Kamostek 84 54 69 11 - - - 24,3 20,0 - - - 9 Korczyska 133 77 673 58 - - - 36,4 184,3 - - - 10 Kozuby Stare i Nowe 153 86 447 64 - 1 - 32,3 94,4 - 0,2 - 11 Kustrzyce 65 35 51 9 14 - - 32,1 25,2 6,9 - - 12 Lichawa 51 33 176 10 - - - 23,4 80,7 - - - 13 Marzenin 41 22 192 26 - 2 500 11,4 53,2 - 0,6 138,4 14 Niecenia 11 3 237 30 - 2 120 4,1 89,0 - 0,8 45,1 15 Osiny 103 55 111 11 - 2 1 800 33,6 36,2 - 0,7 586,8 16 Podule 35 22 173 33 135 - - 9,3 45,9 35,8 - - 17 Pruszków 49 24 97 7 - - - 12,4 24,6 - - - 18 Przymiłów 95 43 66 8 - - 300 39,2 27,2 - - 123,8 19 Rososza 63 32 37 5 - - - 33,6 19,8 - - - 20 Sędziejowice 62 36 415 30 78 - - 17,1 114,5 21,5 - - 21 Kol.Sędziejowice 39 21 70 8 - - - 28,1 50,4 - - - 22 Siedlce 115 72 127 7 - - - 33,2 36,7 - - - 23 Sobiepany 113 55 251 34 28 - - 46,6 103,5 11,5 - - 24 Wola Weżykowa 18 12 18 - - - - 6,7 6,7 - - - 25 Wrzesiny 67 41 82 14 6 - - 45,7 56,0 4,1 - - 26 Zamość 7 3 - - - - - 5,5 - - - - 27 Żagliny 46 33 277 32 - 2 80 14,9 89,8 - 0,6 25,9 Gmina ogółem 1 749 989 4 928 535 290 9 2 900 22,8 64,3 3,8 0,1 37,9 Źródło: * Dane ze spisu rolnego 2002r. ** Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów, październik 2005r.

______64 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Fot. 8 Przymiłów – hodowla krów.

Obsada inwentarza na 100 ha UR w SD Tabela 31 Pogłowie zwierząt Obsada na 100 ha użytków rolnych

Powierzchnia (w DJP) (w SD)

ogólna

Lp. Obręb użytków

rolnych bydło

(ha) bydło

trzoda trzoda

ogółem ogółem

pozostałe* pozostałe* 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 1. Bilew 326,88 37,8 35,2 - 73,0 11,6 10,8 - 22,3 2. Brody-Emilianów 162,33 6,3 24,0 1,1 31,4 3,9 14,8 0,7 19,3 3. Brzeski 349,16 74,9 130,2 - 205,1 21,5 37,3 - 58,7 4. Dobra 326,86 21,0 11,8 0,4 33,2 6,4 3,6 0,1 10,2 5. Grabia 354,00 89,6 33,0 1,4 124,0 25,3 9,3 0,4 35,0 6. Grabica 301,50 37,1 32,2 - 69,3 12,3 10,7 - 23,0 7. Grabno 159,74 12,6 5,4 0,4 18,4 7,9 3,4 0,3 11,5 8. Kamostek 345,28 58,8 13,8 - 72,6 17,0 4,0 - 21,0 9. Korczyska 365,07 93,1 134,6 - 227,7 25,5 36,9 - 62,4 10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 107,1 89,4 1,2 197,7 22,6 18,9 0,3 41,8 11. Kustrzyce 202,23 45,5 10,2 1,4 57,1 22,5 5,0 0,7 28,2 12. Lichawa 218,16 35,7 35,2 - 70,9 16,4 16,1 - 32,5 13. Marzenin 361,18 28,7 38,4 4,4 71,5 7,9 10,6 1,2 19,8 14. Niecenia 266,22 7,7 47,4 2,9 58,0 2,9 17,8 1,1 21,8 15. Osiny 306,77 72,1 22,2 9,6 103,9 23,5 7,2 3,1 33,9 16. Podule 376,84 24,5 34,6 13,5 72,6 6,5 9,2 3,6 19,3 17. Pruszków 393,67 34,3 19,4 - 53,7 8,7 4,9 - 13,6 18. Przymiłów 242,34 66,5 13,2 1,2 80,9 27,4 5,4 0,5 33,4 19. Rososza 187,31 44,1 7,4 - 51,5 23,5 4,0 - 27,5 20. Sędziejowice 362,39 43,4 83,0 7,8 134,2 12,0 22,9 2,2 37,0 21. Kol.Sędziejowice 138,93 27,3 14,0 - 41,3 19,7 10,1 - 29,7 22. Siedlce 346,49 80,5 25,4 - 105,9 23,2 7,3 - 30,6 23. Sobiepany 242,61 79,1 50,2 2,8 132,1 32,6 20,7 1,2 54,4 24. Wola Weżykowa 268,01 12,6 3,6 - 16,2 4,7 1,3 - 6,0 25. Wrzesiny 146,47 46,9 16,4 0,6 63,9 32,0 11,2 0,4 43,6 26. Zamość 128,40 4,9 - - 4,9 3,8 - - 3,8 27. Żagliny 308,47 32,2 55,4 2,7 90,3 10,4 18,0 0,9 29,3 Gmina ogółem 7 660,84 1 224,3 985,6 51,4 2 261,3 16,0 12,9 0,7 29,5 Źródło: Opracowanie własne * - w tym: owce, konie, drób.

______65 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 19 Obsada inwentarza w sztukach dużych SD na 100 ha użytków rolnych

______66 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

7. Obsługa rolnictwa

7.1. Wyposażenie gospodarstw w sprzęt mechaniczny

Z uzyskanych od sołtysów Gm. Sędziejowice informacji dotyczących wyposażenia gospodarstw w ciągniki i kombajny wynika, że średnio w gminie na 100 ha użytków rolnych przypada 17,2 ciągników przeliczeniowych (cp.). Największa ich ilość jest we wsi Kozuby Stare i Nowe ( 68 ciągników fizycznych, 122,4 cp.), a najmniej ( 5cf. , 16,2 cp.) we wsi Zamość. Najmniej ciągników przeliczeniowych na 100 ha użytków rolnych ( 7,2 cp/100ha) jest we wsi Grabno, a najwięcej (135,0 cp/100ha) jest w obrębie Kozuby Stare i Nowe. W obrębach tych użytków rolnych obsługiwanych jest przez 1cp odpowiednio: w Grabnie aż 13,9 ha, a w Kozubach tylko 0,7 ha użytków rolnych. Wysoki stopień mechanizacji (ilość cp./100ha UR) w obrębach Kozuby i Sędziejowice wynika ze znacznej (4 szt.) ilości kombajnów. Średnio w gminie 5,8 ha użytków rolnych jest obsługiwanych przez 1 ciągnik przeliczeniowy. Większość obrębów ma niewystarczającą ilość ciągników przeliczeniowych, które zapewniłyby racjonalne gospodarowanie (zakłada się, że 1cp winien obsługiwać do 6,5 ha UR). Rolnicy gminy Sędziejowice posiadają 30 kombajnów zbożowych. We wsiach Bilew, Dobra, Grabica, Grabno, Kamostek,. Kustrzyce, Lichawa, Marzenin, Podule, Kol. Sędziejowice i Żagliny kombajnów zbożowych nie ma. Na jeden kombajn zbożowy przypada średnio 193,4 ha gruntów ornych. Najwięcej kombajnów jest we wsiach: Kozuby i Sędziejowice (po 4 szt).We wsiach tych na 1 kombajn zbożowy przypada odpowiednio 98,2 ha GO i 82,0 ha GO. Na większości obrębów występuje po 1 szt. kombajnów. Najmniej hektarów GO na 1 kombajn przypada we wsi Zamość (74,8 ha), najwięcej w Korczyskach (297,9 ha). Wyposażenie gospodarstw w sprzęt zmechanizowany przedstawia tab. 32 oraz rys. 20 i rys. 21.

Fot. 9 Brzeski – żniwa

______67 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Wyposażenie w mechaniczną siłę pociągową w gospodarstwach rolnych

Tabela 32

Ciągniki rolnicze kombajny zbożowe Razem

Lp. Obręb

Ilość Ilość Ilość

zbożowy

KM cp* KM cp* KM cp*

ha GO na GO ha

1 1 kombajn

ha UR/1 cp UR/1 ha

sztuk sztuk sztuk cp/100 ha UR ha cp/100

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 1. Bilew 28 1 006 40,2 - - - 28 1 006 40,2 13,0 7,7 -

2. Brody-Emilianów 9 540 21,6 1 125 5,0 10 665 26,6 30,1 3,3 97,8

3. Brzeski 29 1 270 50,8 3 375 15,0 32 1 645 65,8 41,0 2,4 98,7

4. Dobra 23 1 380 55,2 - - - 23 1 380 55,2 75,9 1,3 -

5. Grabia 15 900 36,0 3 350 14,0 18 1 250 50,0 14,7 6,8 96,4

6. Grabica 19 1 160 46,4 - - - 19 1 160 46,4 50,0 2,0 -

7. Grabno 9 540 21,6 - - - 9 540 21,6 7,2 13,9 -

8. Kamostek 17 810 32,4 - - - 17 810 32,4 38,8 2,6 -

9. Korczyska 40 1 170 46,8 1 125 5,0 41 1 295 51,8 14,6 6,8 297,9

10. Kozuby Stare i 64 2 560 102,4 4 500 20,0 68 3 060 122,4 135,0 0,7 98,2 Nowe 11. Kustrzyce 17 1 020 40,8 - - - 17 1 020 40,8 14,1 7,1 -

12. Lichawa 23 1 070 42,8 - - - 23 1 070 42,8 49,2 2,0 -

13. Marzenin 15 900 36,0 - - - 15 900 36,0 24,1 4,1 -

14. Niecenia 7 420 16,8 1 100 4,0 8 520 20,8 23,4 4,3 165,1

15. Osiny 25 1 400 56,0 2 225 9,0 27 1 625 65,0 20,0 5,0 117,3

16. Podule 10 300 12,0 - - - 10 300 12,0 16,0 6,3 -

17. Pruszków 16 960 38,4 2 225 9,0 18 1 185 47,4 13,7 7,3 151,4

18. Przymiłów 17 1 020 40,8 2 225 9,0 19 1 245 49,8 62,3 1,6 99,9

19. Rososza 14 840 33,6 1 100 4,0 15 940 37,6 8,0 12,6 169,5

20. Sędziejowice 27 1 620 64,8 4 500 20,0 31 2 120 84,8 102,3 1,0 82,0

21. Kol.Sędziejowice 8 480 19,2 - - - 8 480 19,2 9,6 10,5 -

22. Siedlce 10 700 28,0 1 125 5,0 11 825 33,0 38,7 2,6 270,3

23. Sobiepany 30 1 650 66,0 2 250 10,0 32 1 900 76,0 35,3 2,8 99,3

24. Wola Weżykowa 8 580 23,2 1 125 5,0 9 705 28,2 31,9 3,1 238,7

25. Wrzesiny 22 1 560 62,4 1 125 5,0 23 1 685 67,4 19,9 5,0 120,6

26. Zamość 4 280 11,2 1 125 5,0 5 405 16,2 18,3 5,5 74,8

27. Żagliny 23 1 640 65,6 - - 23 1 640 65,6 26,0 3,8 -

Razem 529 27 776 1 111,0 30 3 600 144,0 559 31 376 1 255,0 17,2 5,8 193,4

Źródło: Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów. Październik 2005r. * - 1cp (1 ciągnik przeliczeniowy) = 25KM

______68 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 20 Mechaniczna uprawa pól w gospodarstwach rolnych wyrażona w ilości ha UR/1cp

______69 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 21 Wyposażenie gospodarstw rolnych w kombajny zbożowe, ilość ha GO na 1 kombajn

7.2. Wyposażenie w urządzenia obsługi rolnictwa

Na terenie gminy Sędziejowice występują następujące funkcje i rodzaje działalności: -funkcja rolnicza, -funkcja rekreacyjna- rozwinięta nad rzeką Grabią, -przetwórstwo rolno – spożywcze z zakładami w Lichawie, Sędziejowicach, Woli Wężykowej i Pruszkowie, -przetwórstwo drewna – z zakładami w Pruszkowie, Marzeninie i Kozubach, -drobna wytwórczość i usługi – w Podulach, Rososzy, Kol. Sędziejowice, Kamostku. Niewiele jest tutaj punktów skupu płodów rolnych. Jedynymi są: punkt skupu mleka (Wrzesiny), punkt skupu zboża (Marzenin), oraz punkt skupu jabłek i ziemniaków (Brody-Emilianów). Umiejscowienie w/w urządzeń ( obiektów) przedstawia tab. 33. ______70 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Wyposażenie w urządzenia obsługi rolnictwa Tabela 33 Inne Punkty Lp. Lokalizacja Punkty skupu Działalność gospodarcza obsługujące zaopatrzenia rolnictwo 1. 2. 3. 4. 5. 6. jabłka, 1 Brody-Emilianów skład węgla ziemniaki

2 Kamostek blacharstwo

Warsztat 3 Kozuby skład węgla Tartak samochodowy

4 Lichawa Zakład Przetwórstwa Mięsnego

5 Marzenin zboża Przetwórstwo Drewna

6 Podule Produkcja odzieży "Big Stone Jeans"

Przetwórstwo Drewna "Makoz", Hurtownia drobiu, 7 Pruszków Skład węgla Produkcja palet, Produkcja karmy dla zwierząt usługi 8 Rososza Produkcja palet dekarskie Lecznica Zwierząt, Stacja paliw, Zakład 9 Sędziejowice Zakład Produkcji Słodyczy "ALMA" Skład węgla produkujący części dla rolnictwa Kol. Usługi 10 Sędziejowice komunalne

11 Wola Wężykowa Stacja paliw Hodowla i Przetwórstwo Ryb "Słodmor"

12 Wrzesiny mleko

Źródło: Inwentaryzacja terenowa, maj – lipiec 2005r.

Fot. 10 Lichawa – zakład wędliniarski

______71 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 8. Infrastruktura społeczna

W gminie Sędziejowice funkcjonują 2 przedszkola oraz 6 oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, 7 szkół podstawowych – 2 pełne w Sędziejowicach i Marzeninie oraz 5 filialnych (w Dobrej, Grabi, Grabicy, Korczyskach i Pruszkowie). Ponadto w Sędziejowicach znajduje się Zespół Szkół Rolniczych, a w Pruszkowie Podstawowe Studium Zawodowe. Każda ze szkół posiada bibliotekę. Opiekę medyczną zapewniają 2 Ośrodki Zdrowia (Sędziejowice i Marzenin). Zaopatrzenie w leki prowadzi apteka w Sędziejowicach. W gminie funkcjonuje Gminny Ośrodek Kultury w Sędziejowicach, kluby oraz świetlice wiejskie. Ośrodek Kultury przy którym działa Gminna Biblioteka Publiczna prowadzi wielostronną działalność kulturalno – oświatową, organizuje lokalne festyny, wystawy i plenery malarskie. W Brzeskach działa dyskoteka „Protektor”, na ok. 1000 osób, stanowiąca miejsce rozrywki dla młodzieży z całego regionu. Gmina posiada również bazę dla uprawiania sportu: halę sportową z widownią boisko sportowe z widownią sale gimnastyczne place zabaw Obiekty infrastruktury społecznej ujmuje tabela 34.

Fot. 11 Sędziejowice – Gminne Centrum Kultury

______72 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Wyposażenie wsi w infrastrukturę społeczną

Tabela 34

wiejskie

Lp. Obręb, wieś

Banki

Restauracje

Straże

Apteki

Sklepy

Pożarne

Oddziały

Gabinety lekarskie

Gimnazja

Biblioteki

dyskoteka

Ochotnicze

przedszkolne

Urzędy pocztowe Urzędy

Urzędy parafialne Urzędy

Świetlice

Bary, Szkoły podstawowe Szkoły 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 13. 14. 15. 16. 17. 1. Bilew x 1 2. Brody-Emilianów x 3. Brzeski x 1 x 4. Dobra x* 1 5. Grabia x* x x 1 x 6. Grabica x* 1 7. Grabno x x 1 8. Kamostek x x 1 9. Korczyska x* 1 10. Kozuby Stare i x 3 11. KustrzyceNowe x 12. Lichawa 1 13. Marzenin x x x** x x x x 4 14. Niecenia 15. Osiny 16 Podule 2 17 Pruszków x* x** x x 2 18 Przymiłów x 1 19 Rososza x 1 20 Sędziejowice x x x x x x x x 4 x x 21 Kol.Sędziejowice x 22 Siedlce x** x 23 Sobiepany x 1 24 Wola Weżykowa 25 Wrzesiny x 26 Zamość x 27 Żagliny x Gmina ogółem 2 7 1 4 4 1 12 2 2 8 27 1 1 2 Źródło: Dane uzyskane na podstawie wywiadu u sołtysów. Październik 2005r. * Filia SP w Sędziejowicach ** Filia Biblioteki Gminnej w Sędziejowicach

Fot. 12 Brzeski – dyskoteka „Protektor” ______73 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice II. Analiza i ocena stanu istniejącego

1. Demografia

1) Gęstość zaludnienia gminy Sędziejowice wynosząca 54 osoby/km2 zbliżona jest do gęstości zaludnienia obszarów wiejskich województwa łódzkiego (53 osoby/km2) i niższa od gęstości zaludnienia obszarów wiejskich powiatu łaskiego (77,2 osoby/km2). 2) W poszczególnych wsiach jest ona bardzo zróżnicowana i wynosi od 18 osób/km2 (Żagliny) do 168 osób/km2 (Kol. Sędziejowice). 3) Największa liczba ludności zamieszkuje we wsiach: Sędziejowice, będącej siedzibą Urzędu Gminy (651 osób) i Marzeninie (600 osób). 4) Rolnictwo stanowi jedyne źródło utrzymania dla 5,4% ludności w wieku produkcyjnym 5) Gmina Sędziejowice jest gminą ludzi stosunkowo młodych. 52,6% ludności w wieku produkcyjnym to ludzie w wieku 18 do 40 lat.

2. Środowisko przyrodnicze

1) Obszar gminy Sędziejowice rozciąga się wzdłuż doliny rzeki Grabi, zajmującej 12% powierzchni gminy. 2) Ze względu na szczególne walory przyrodniczo – krajobrazowe tereny gminy zostały włączone do Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki, Obszaru Chronionego Krajobrazu „Środkowej Grabi” oraz Zespołów Przyrodniczo – Krajobrazowych. 3) Występujące tu liczne użytki ekologiczne, pomniki przyrody oraz rezerwaty leśne stanowić mogą bazę turystyczną, dydaktyczną i wypoczynkową. 4) Grunty pod wodami stanowią 1,3% powierzchni gminy, z czego największą powierzchnię mają wody płynące. 5) W gminie Sędziejowice występuje udokumentowane złoże piasków kwarcowych we wsi Żagliny. Nie jest ono eksploatowane, z uwagi na położenie w terenie leśnym. Poza tym eksploatowane są liczne prywatne złoża piasku, gliny i żwiru. Po zakończeniu wydobycia powinny być zrekultywowane, poprzez ich zalesienie. 6) Na terenie gminy nie funkcjonują duże zakłady przemysłowe, dlatego walorem gminy jest czyste środowisko naturalne. Zanieczyszczenia powodowane są jedynie lokalną gospodarką cieplną i ruchem samochodowym na drodze wojewódzkiej. 7) W gminie Sędziejowice przeważają gleby słabej jakości, stanowiące 42,4% powierzchni użytków rolnych. Gleb dobrej jakości jest tylko 22,2% powierzchni użytków rolnych. 8) Użytki rolne stanowią 63,8% ogólnej powierzchni gminy. 9) Wśród użytków rolnych dominują grunty orne stanowiące 79,2% powierzchni użytków rolnych. 10) Użytki zielone położone głównie w dolinie rzeki Grabi podlegają ochronie prawnej (ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych Dz.U.Nr 16 poz. 78). Są to gleby organiczne wytworzone w warunkach nadmiernego uwilgotnienia.

______74 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

3. Organizacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej

1) W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji terenowej stwierdzono odłogowanie 908,98 ha użytków rolnych (11,9% UR) .Wśród odłogów przeważają grunty orne (74,3%). Są to najczęściej grunty najniższych klas bonitacyjnych nadające się do zalesienia. Odłogi użytków zielonych stanowią 25,7% (233,92 ha). Są to głównie tereny podmokłe, wymagające regulacji stosunków wodnych. 2) W gminie Sędziejowice przeważają grunty sektora prywatnego (72,8% powierzchni gminy). Większość sektora publicznego stanowią grunty Lasów Państwowych, które zajmują 20,4% powierzchni gminy. Grunty Agencji Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa stanowią zaledwie 2,6%. Największe powierzchnie gruntów ANRSP (90,33 ha) znajdują się we wsi Pruszków. 3) Na terenie gminy jest obecnie 1837 gospodarstw, o średniej powierzchni 4,46 ha. Gospodarstwa rolne zajmują powierzchnię 8196,47 ha, co stanowi 68,3% powierzchni gminy. Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego jest mniejsza o 1,72 ha od przeciętnego gospodarstwa rolnego w województwie łódzkim (6,18 ha). 4) Najwięcej, bo aż 1292 jest gospodarstw małych (do 5,0 ha). Stanowią one 70,4% ogólnej liczby gospodarstw. Gospodarstwa te mają też największy udział w ogólnej powierzchni gospodarstw, wynoszący 44,1%. 5) Jedno gospodarstwo składa się średnio z 6,3 działek ewidencyjnych o średniej powierzchni 0,77 ha. Ilość działek wchodzących w skład gospodarstw i ich liczba wzrasta wraz z wielkością gospodarstwa. Największa średnia powierzchnia działki jest w gospodarstwach powyżej 10,0 ha (0,9 ha). W gospodarstwach powyżej 15,0 ha średnia liczba działek w gospodarstwie wynosi 16,5. 6) Wg kart podatkowych z lutego 2005 roku zarejestrowanych jest w gminie 118 dzierżaw na ogólną powierzchnię 366,36 ha, co stanowi 4,5% ogólnej powierzchni gospodarstw w gminie. Przedmiotem dzierżaw są głównie grunty rolników indywidualnych, stanowiące 84,9% ogółu dzierżaw w gminie. 7) W wyniku przeprowadzonej analizy rozkładu działek w wybranych gospodarstwach względem siedlisk ( rozłóg gospodarstw, głównie dla gospodarstw o znacznej powierzchni) stwierdzono, że na 15 obrębach ewidencyjnych występuje szczególnie niekorzystny kształt gospodarstwa. W obrębach tych występuje również najsłabiej rozwinięta sieć dróg transportu rolnego (gęstość poniżej średniej w gminie). 8) W obrębach o glebach słabych, ze znacznym udziałem gruntów odłogowanych należy dążyć do ich zalesiania. W tym celu opracowano projekt granicy rolno – leśnej, stanowiącej załącznik do niniejszego opracowania. 9) Największy udział w powierzchni upraw mają zboża stanowiące 91,3% powierzchni upraw. Jest to o 14,6 % więcej niż w województwie łódzkim. W uprawie zbóż dominują mieszanki zbożowe i żyto. Taki profil upraw związany jest z przewagą niskiej jakości gleb w gminie. 10) Wśród upraw roślin okopowych dominują ziemniaki. Stanowią one 7,0% powierzchni upraw rolniczych. Największe powierzchnie uprawy ziemniaka są we wsiach: Kustrzyce (14,5%) i Lichawa (12,0%). 11) Plony wszystkich upraw są na poziomie średnim. 12) Niska jest obsada inwentarza wynosząca 29,5 SD/100 ha użytków rolnych. W obsadzie dominuje bydło (16,0 SD/100 ha UR). Tak mała obsada inwentarza spowodowana jest głównie niską opłacalnością produkcji zwierzęcej.

______75 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

4. Infrastruktura techniczna

1) O odpowiednim poziomie wyposażenia w infrastrukturę techniczną można mówić jedynie w przypadku sieci wodociągowej i telefonicznej. Średnio w gminie przypada 85,1 przyłączy wodociągowych na 100 budynków i 18,6 telefonów na 100 mieszkańców. 2) Do sieci kanalizacyjnej podłączone są jedynie dwie wsie: Sędziejowice i Kol. Sędziejowice (łącznie 231 przyłączy). Ścieki gospodarcze w pozostałych miejscowościach odprowadzane są do przydomowych szamb i rowów co powoduje zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych. 3) Gmina Sędziejowice nie dysponuje własnym składowiskiem odpadów komunalnych, które składowane są poza terenem gminy. W gminie prowadzona jest selektywna zbiórka surowców wtórnych.. Nie ma punktu zbiórki odpadów wielkogabarytowych. 4) Jedynie 21,7% powierzchni użytków rolnych gminy zostało zmeliorowanych. 5) System zasilania gminy w energię elektryczną zaspokaja obecne potrzeby gminy.

5. Obsługa rolnictwa

1) Powinien w znacznie lepszym stopniu być zorganizowany skup płodów rolnych. 2) Należy inicjować tworzenie się nowoczesnych form organizacji producentów rolnych. . 3) Na podstawie informacji uzyskanych od sołtysów wynika, że w 8 obrębach ( Bilew, Grabia, Grabno, Korczyska, Kustrzyce, Pruszków, Rososza, Kol. Sędziejowice) występuje niedobór mechanicznej siły pociągowej wyrażonej w ciągnikach przeliczeniowych przypadających na 6,5 ha użytków rolnych, uznawanych jako poziom wystarczający. 4) Wyposażenie w kombajny zbożowe w 3 obrębach jest na niskim poziomie (Korczyska, Siedlce, Wola Wężykowa) gdzie na jeden kombajn przypada ponad 200 ha użytków rolnych, a w 11 obrębach nie ma kombajnów zbożowych w ogóle. W pozostałych 13 obrębach wyposażenie w kombajny jest wystarczające. 5) Brak jest zaplecza obsługującego rolnictwo. Należy wspierać rozwój lokalnych rynków zbytu produktów rolnych i zaopatrzenia rolniczego.

6. Infrastruktura społeczna

1) Większość obiektów infrastruktury społecznej (tabela 34) zlokalizowanych jest w Sędziejowicach. 2) W wioskach poza Sędziejowicami znajdują się głównie sklepy, świetlice wiejskie i remizy Ochotniczej Straży Pożarnej. 3) Poziom wyposażenia w infrastrukturę społeczną można uznać za wystarczający.

______76 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

III. Plan urządzeniowo – rolny. Ustalenia i wnioski.

1.1 Plan urządzeniowo – rolny a inne opracowania dla gminy Sędziejowice.

Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice jest uszczegółowieniem założeń zawartych w „Strategii rozwoju gminy Sędziejowice” i „ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sędziejowice”, dotyczącym głównie obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

Polityka określona w Studium w stosunku do tych obszarów zakłada: ochronę i optymalne wykorzystanie istniejących wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego ograniczenie przeznaczania gleb wysokich klas bonitacyjnych na cele nierolnicze, realizację programów dolesień oraz zadrzewień przydrożnych i śródpolnych rozwój turystyki i wypoczynku w gminie, stworzenie bazy noclegowo - usługowej promocję agroturystyki oraz rozwój budownictwa letniskowego na atrakcyjnych obszarach gminy modernizację układu komunikacji kołowej oraz zachowanie rezerw pod rozwój sieci komunikacyjnej realizacja ścieżek rowerowych na obrzeżach komunikacji kołowej oraz ścieżek rowerowych – rekreacyjnych, łączących atrakcyjne obszary gminy retencję wód poprzez budowę zbiorników małej retencji . Na podstawie oceny mocnych i słabych stron wymienionych w analizie SWOT dla województwa łódzkiego (Analiza SWOT jest to metoda analizy sytuacji społeczności lokalnej. Nazwa techniki SWOT pochodzi od pierwszych liter angielskich słów: S - Strenghts - Siły, W - Weaknesses – Słabości, O - Oportunities – Szanse, T - Threats - Zagrożenia ),podanych w Programie Rozwoju Województwa Łódzkiego 2004-2006 – komponent regionalny ZPORR (Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego) z dnia 24-02-2004 r. i przenosząc je na gminę Sędziejowice można uznać za: mocne strony – duże zasoby użytków rolnych nieskażone środowisko rolnictwo zbliżone do ekologicznego bliskość dużego rynku zbytu (Łódź, Łask, Zduńska Wola) dogodne połączenia komunikacyjne z regionem i krajem duża lesistość walory krajobrazowo - turystyczne słabe strony – duży udział gleb słabej jakości zły stan techniczny dróg brak kanalizacji i gazyfikacji niski stopień zmeliorowania gruntów słaby poziom zorganizowania rolników indywidualnych słabo rozwinięta infrastruktura turystyczna rozdrobnienie gospodarstw rolnych słabo rozwinięta sieć usług ______77 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice niski odsetek ludności rolniczej brak zbiorników retencyjnych niski poziom wykształcenia ludności rolniczej brak gospodarstw specjalistycznych brak bazy przetwórczo – przechowalniczej produktów rolnych szanse – możliwość korzystania ze środków pomocowych UE realizacja programu budowy zbiorników małej retencji wzrost poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych, w szczególności ludzi młodych utrzymanie preferencyjnego kredytowania rolnictwa i jego otoczenia potencjalne warunki naturalne dla rozwoju agroturystyki rozwój nowych form działalności pozarolniczej rosnący rynek zbytu na żywność ekologiczną zagrożenia – postępujące rozwarstwienie społeczeństwa niska opłacalność produkcji rolniczej odpływ ludzi młodych, wykształconych do ośrodków gospodarczo silniejszych struktura demograficzna

W większości opracowań planistycznych i studialnych podkreślany jest rolniczy charakter gminy Sędziejowice. Założenia planistyczne ujęte w Studium, wskazują między innymi na możliwość przekształcenia funkcji terenu w kierunku rekreacji, turystyki i wypoczynku (rozwój budownictwa letniskowego i agroturystyki, stworzenie bazy noclegowej i zaplecza usługowego). Kierunki takiego zagospodarowania założone są m.in. we wsiach: Kustrzyce, Podule, Grabno, Grabica, Brzeski, Zamość, Kozuby, Wola Wężykowa, Sobiepany, Przymiłów, Niecenia, Kamostek, Grabia, Brody-Emilianów, Żagliny i Siedlce.

1.2 Określenie potrzeb na prace urządzeniowo – rolne w gminie i ich rodzaj .

Celem prac urządzeniowo – rolnych jest wielofunkcyjny rozwój terenów wiejskich, poprzez poprawę jakości i efektywności produkcji rolniczej, wzrost wielkości gospodarstw rolnych, powstanie na obszarach wiejskich podmiotów wspomagających działalność rolniczą, poprawę wyposażenia obszarów wiejskich w infrastrukturę społeczną i techniczną. Generalnym zaś celem jest niwelowanie różnic cywilizacyjnych między obszarami wiejskimi oraz między miastem a wsią. Przeprowadzone studia i analizy zgromadzonych danych, pozwoliły określić rodzaj i zakres niezbędnych prac urządzeniowo – rolnych na terenie gminy, lokowane w następujących dziedzinach : gospodarka wodna kształtowanie krajobrazu i ochrona środowiska naturalnego gospodarka gruntami i poprawa struktury agrarnej poprawa rozłogów gospodarstw rolnych drogi transportu rolnego

______78 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 2. Gospodarka wodna

2.1 Melioracje podstawowe

Występujące na terenie gminy Sędziejowice cieki podstawowe (rzeki Grabia, Tymianka i Widełka ) nie wymagają regulacji a jedynie systematycznej konserwacji oraz zapewnienia stabilnego funkcjonowania układów hydrologicznych poprzez systematyczne usuwanie powalonych drzew oraz odbudowę progów wodnych i jazów. Istotne znaczenie ma również poprawa stanu czystości wód poprzez likwidację dzikich składowisk odpadów i odprowadzania ścieków do wód płynących. Występujący w gminie deficyt wód oraz zagrożenie powodziowe może zostać zminimalizowane w przypadku przystąpienia do realizacji budowy zbiornika retencyjnego Marzenin – Kustrzyce. Retencja wód pozwala bowiem regulować obieg wody w środowisku poprzez magazynowanie ich nadmiaru i przekazywanie do obiegu w okresach niedoboru. Projekt zbiornika i lata realizacji objęte są odrębnym opracowaniem realizowanym w ramach programu małej retencji dla woj. Łódzkiego, przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Łodzi.

2.2 Melioracje szczegółowe

Oceniając potrzeby wykonania melioracji kierowano się następującymi czynnikami: jakością gleb lokalizacją obszarów wymagających regulacji stosunków wodnych na terenach predysponowanych do rozwoju produkcji rolniczej perspektywicznym użytkowaniem gruntów – wyłączono z potrzeb melioracji tereny przeznaczone na cele inwestycyjne oraz grunty przeznaczone do zalesienia, tereny zalewowe wyłączono z melioracji systemem drenarskim – grunty te powinny być użytkowane jako naturalne użytki zielone, a regulacja stosunków wodnych winna być realizowana rowami. Ogółem w gminie Sędziejowice regulacji stosunków wodnych wymaga 1223,50 ha, co stanowi 10,1% powierzchni gminy i 16,0% powierzchni użytków rolnych. Melioracje przy wykorzystaniu sieci drenarskiej mają uzasadnienie na powierzchni 964,23 ha (12,6% użytków rolnych gminy). Największe powierzchnie przewidziane do drenowania wskazano w obrębach: Pruszków (185,5 ha ), Dobra (143,3 ha) i Kamostek (103,6 ha). We wsiach Brody – Emilianów, Kol. Sędziejowice i Podule stara sieć drenarska wymaga udrożnienia lub przebudowy. Na wielu obrębach, gdzie nie były prowadzone zabiegi melioracyjne, część użytków zielonych uległa degradacji, z powodu nadmiernego uwilgotnienia. Dotyczy to szczególnie użytków zielonych klasy IV, które w chwili obecnej nie nadają się do użytkowania. Z tego też względu zaproponowano odwodnienie tych gruntów siecią rowów melioracyjnych. Ogółem do tego typu melioracji wskazano 259,3 ha, co stanowi 3,4 % pow. użytków rolnych gminy. Największe powierzchnie do odwodnienia rowami wskazano w obrębach: Bilew (54,6ha – tj.16,7% UR obrębu ), Dobra (41,3 ha – tj.12,7% pow. UR obrębu ) i Brody (33,1 ha – tj. 20,4% pow. UR obrębu ). W wyniku inwentaryzacji terenowej określono potrzeby przebudowy części rowów melioracyjnych (zmiana przebiegu koryta, pogłębienia, uregulowania). Natomiast część rowów wymaga konserwacji ( odkrzaczenia, umocnienia lub wyprofilowania skarp ). Łączna długość takich rowów wynosi 148 km (najwięcej we wsiach Niecenia i Kamostek ). Regulacja stosunków wodnych, odbudowa rowów i ich modernizacja w pierwszej kolejności dotyczyć powinna terenów o najlepszych warunkach do prowadzenia produkcji rolnej. ______79 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Odcinki wymagające przebudowy lub konserwacji jak również obszary o nieuregulowanych stosunkach wodnych oznaczono na mapie nr 4 „Gospodarka wodna”. Stan i potrzeby w zakresie melioracji ukazuje tab. nr 35 oraz rys. nr 22.

Stan i potrzeby melioracji szczegółowych Tabela 35

Długość rowów Grunty wymagające regulacji melioracyjnych stosunków wodnych wymagających : Ogółem grunty

Powierzchnia Powierzchnia wymagające

użytków użytków rolnych regulacji Lp. Obręb rolnych zmeliorowanych Odwodnienie stosunków Drenowanie rowami użytków wodnych gruntów ornych

zielonych

konserwacji przebudowy

ha ha % ha % ha % ha % km km 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 1. Bilew 326,88 - - 54,65 16,7 - - 54,7 16,7 5,2 1,0

2. Brody-Emilianów 162,33 43,18 26,6 33,10 20,4 43,18 26,6 76,3 47,0 6,8 -

3. Brzeski 349,16 214,90 61,5 16,00 4,6 - - 16,0 4,6 5,9 0,4

4. Dobra 326,86 - - 41,37 12,7 143,30 43,8 184,7 56,5 6,5 -

5. Grabia 354,00 226,46 64,0 ------6,3 2,0

6. Grabica 301,50 109,00 36,2 35,79 11,9 - - 35,8 11,9 5,2 -

7. Grabno 159,74 ------2,9 -

8. Kamostek 345,28 44,53 12,9 - - 103,63 30,0 103,6 30,0 8,4 -

9. Korczyska 365,07 ------3,3 -

10. Kozuby Stare i Nowe 473,53 202,96 42,9 ------6,8 -

11. Kustrzyce 202,23 8,20 4,1 8,00 4,0 - - 8,0 4,0 3,5 -

12. Lichawa 218,16 19,17 8,8 ------4,4 1,0

13. Marzenin 361,18 - - 21,52 6,0 92,92 25,7 114,4 31,7 7,3 0,2

14. Niecenia 266,22 - - 22,10 8,3 - - 22,1 8,3 10,3 -

15. Osiny 306,77 - - 8,20 2,7 - - 8,2 2,7 5,6 0,5

16. Podule 376,84 188,21 49,9 - - 78,49 20,8 78,5 20,8 2,7 -

17. Pruszków 393,67 74,40 18,9 - - 185,46 47,1 185,5 47,1 7,3 -

18. Przymiłów 242,34 99,84 41,2 ------3,5 0,2

19. Rososza 187,31 - - - - 38,48 20,5 38,5 20,5 4,2 -

20. Sędziejowice 362,39 175,75 48,5 - - 20,61 5,7 20,6 5,7 7,1 0,4

21. Kol.Sędziejowice 138,93 93,80 67,5 - - 93,80 67,5 93,8 67,5 3,4 -

22. Siedlce 346,49 - - - - 53,91 15,6 53,9 15,6 4,3 -

23. Sobiepany 242,61 95,44 39,3 ------2,0 0,6

24. Wola Wężykowa 268,01 - - - - 58,10 21,7 58,1 21,7 2,9 0,2

25. Wrzesiny 146,47 - - - - 52,35 35,7 52,4 35,7 2,1 -

26. Zamość 128,40 - - 18,57 14,5 - - 18,6 14,5 6,5 -

27. Żagliny 308,47 69,20 22,4 ------6,1 1,0

Gmina ogółem 7 660,84 1 665,04 21,7 259,30 3,4 964,23 12,6 1 223,5 16,0 140,5 7,50 Źródło: 1. Dane WZMiUW w Łodzi Inspektorat w Sieradzu z maja 2005 r. 2. Inwentaryzacja terenowa, maj - lipiec 2005 r

______80 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Fot. nr 13 Marzenin, podmokłe łąki nad Grabią

Rys. nr 22 Potrzeby regulacji stosunków wodnych w % powierzchni UR ______81 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 4 Warunki wodne i gospodarka wodna

______82 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

3. Kształtowanie krajobrazu

3.1 Walory przyrodniczo – krajobrazowe oraz ich ochrona

Zasoby środowiska naturalnego gminy chronić należy głównie przez: odpowiednie gospodarowanie zasobami przyrody w dolinie Grabi, utrzymanie dolin rzecznych jako naturalnych szlaków migracji i wymiany genetycznej (sieć ECONET – POLSKA), odpowiednie gospodarowanie zasobami leśnymi. Dolina Grabi powinna mieć zachowane naturalne ekosystemy łąk, i zarośli śródpolnych, chronione uroczyska z roślinnością szuwarową, torfowiskową i bagienną, a w szczególności pozostawić należy bez jakiejkolwiek ingerencji starorzecza, zachować naturalny bieg rzeki. Ograniczyć należy również prowadzenie melioracji, szczególnie drenowania i dążyć do odtworzenia oczek wodnych. Ponieważ dużą część powierzchni gminy Sędziejowice stanowią tereny obszaru chronionego krajobrazu „Środkowej Grabi” i Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki w szczególny sposób winny być chronione znajdujące się na tych terenach lasy. Podstawowym kierunkiem ich ochrony powinna być przebudowa drzewostanów, zachowanie cennych siedlisk i gatunków, tworzenie śródleśnych użytków ekologicznych. Zbiorowiskami specjalnej troski w gminie powinny być lasy wzdłuż Grabi i w obrębie strefy zalewowej oraz na siedliskach wilgotnych i bagiennych, które winny być uznane za lasy wodochronne. Należy również dążyć do zwiększania powierzchni leśnych, przeznaczając pod zalesienia gleby marginalne w znacznym stopniu odłogowane i położone w sąsiedztwie dolin i cieków tak by tworzyły spójny ciąg ekologiczny. Rolnictwo stanowiące główną formę użytkowania ziemi na terenach chronionych, wymaga ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz dostosowania nawożenia mineralnego i organicznego do potrzeb lokalnych. Należy dążyć do przeobrażania rolnictwa w kierunku rolnictwa ekologicznego. Z uwagi na bogactwo środowiska naturalnego oraz położenie w pobliżu dużych miast (Łódź, Pabianice, Zduńska Wola, Sieradz), gmina jest obszarem atrakcyjnym turystycznie i wypoczynkowo. Jednakże rozwój tej funkcji ( w dużej mierze na terenie Parku Krajobrazowego) musi być podporządkowany zasadom ochrony środowiska. W gminie, w granicach Parku wyodrębniono dwa rejony preferowane do zagospodarowania turystycznego oraz przystosowania na potrzeby agroturystyki: rejon Grabna rejon Grabicy – Kozub Wraz z rozwojem funkcji turystyczno – rekreacyjnej i budową infrastruktury z tym związanej, winna następować edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży przez: -ścieżki dydaktyczne - ścieżki rowerowe -„zielone szkoły” -konkursy wiedzy ekologicznej i przyrodniczej -organizację letniego i zimowego wypoczynku -publikacje prasowe i foldery W gminie Sędziejowice proponowane jest utworzenie Zespołów Przyrodniczo – Krajobrazowych w obszarze Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki: -„Wola Wężykowa” – obejmujący teren stawów rybnych -„Widawa – Grabno –Rogóźno” – obejmujący węzeł hydrograficzny rzek Widawki, Grabi i Niecieczy.

______83 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Duże znaczenie ma również zachowanie starych, zabytkowych parków podworskich, które są ostoją rodzimej fauny i flory i służyć mogą jako obiekty edukacji ekologicznej. W gminie są to parki wpisane do rejestru zabytków i objęte ochroną konserwatorską: -Pruszków -Wola Wężykowa -Sędziejowice. Walory przyrodniczo – krajobrazowe oraz ich ochronę ukazuje mapa nr 1.

3.2 Zalesienia gruntów

Występująca w gminie tendencja do zalesiania gruntów marginalnych ( klasy V, VI, VIz) ma odzwierciedlenie w wynikach inwentaryzacji terenowej, w wyniku której stwierdzono występowanie 384,18 ha lasów nie ujętych w ewidencji gruntów a powstałych w wyniku naturalnej sukcesji lasu lub celowych zalesień gruntów rolnych. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w ramach określonych kierunków i polityki zagospodarowania przestrzennego zakłada dolesienia (zgodnie z propozycją w „studium…”wg specjalistycznego opracowania z zakresu leśnictwa). W ramach niniejszego opracowania dokonano opracowania granicy rolno – leśnej zgodnie z wytycznymi Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2003r. „ w sprawie ustalenia granicy rolno – leśnej”. W opracowaniu uwzględniono: obszary już zalesione, do których również wyrównano linię granicy projektowanych kompleksów leśnych użytki rolne klas V, VI i VIz grunty przylegające bezpośrednio do kompleksów leśnych inwentaryzację gruntów odłogowanych Do obszarów zalesienia nie włączano: obszarów przeznaczonych pod drogę ekspresową S – 8 obszarów o innym przeznaczeniu określonym w „studium ...” gruntów na obszarach zmeliorowanych systemem drenarskim gruntów w obszarze gleb chronionych ( głównie gleb torfowo - murszowych pochodzenia organicznego) Projekt granicy rolno – leśnej został wyłożony w Urzędzie Gminy do konsultacji społecznej w październiku 2005r. Sporządzono odrębną dokumentację zgodną z w/w. wytycznymi. Po rozpatrzeniu przez zespół weryfikacyjny, wniosków złożonych przez rolników w trakcie wyłożenia projektu, dokonano ostatecznego opracowania granicy rolno - leśnej. Największe obszary do zalesienia planuje się w obrębach Bilew, Korczyska i Żagliny. Nie planuje się dolesień w obrębie Kol. Sędziejowice. Największa dynamika zwiększenia lesistości zakładana jest w obrębach: Zamość (+22,2 %) i Bilew (+16,5 %). Według planowanych obszarów dolesień, lesistość gminy powinna wzrosnąć o 5,4 %, do poziomu 37,3 %. Obszar gruntów planowanych do zalesienia ukazuje tab. nr 36, a tab. 37 i rys. nr 23 prognozowaną lesistość.

______84 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Fot. 14 Zamość – las sosnowy

Rys. nr 23 Proponowane powierzchnie gruntów do zalesienia

______85 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Obszar gruntów planowanych do zalesienia Tabela 36

*Powierzchnia ewidencyjna (w ha) ***Powierzchnia gruntów projektowanych kompleksów leśnych (w ha)

użytki rolne

Planowana

powierzchnia Lp. Obręb obrębu w tym: Ls+Lz leśna ( w w ( ha) (w ha)

ogółem klasy IVa IVb V VI, IV V VI razem

ogółem

Pow. Pow. do nieużytki

V, VI i VIz zalesienia

użytkirolne

nie ujawnionychnie

w ewidencji w gruntów

**Powierzchnia lasów zinwentaryzowanych a 1. 2. 3 4 5 6 7 8 11 12 13 14 16 17 18 19 20 22 1. Bilew 388,92 326,88 255,81 27,66 26,64 64,34 0,37 0,69 14,99 45,73 1,15 1,09 0,01 64,03 0,31 118,64 2. Brody-Emilianów 277,12 162,33 108,58 91,48 1,97 11,81 - - 1,59 4,66 - 1,19 4,19 11,63 0,18 105,26 3. Brzeski 432,74 349,16 82,03 55,60 1,06 12,88 0,05 - 1,70 0,92 0,10 0,39 9,72 12,88 - 69,54 4. Dobra 490,58 326,86 86,81 118,33 27,47 9,51 0,24 0,74 2,91 4,55 0,16 0,23 - 8,83 0,68 155,31 5. Grabia 403,48 354,00 56,82 23,50 3,09 1,18 - - - 0,83 - 0,35 1,18 - 27,77 6. Grabica 390,05 301,50 214,55 52,79 29,76 54,02 - 0,57 9,11 34,30 - 7,08 2,91 53,97 0,05 136,57 7. Grabno 237,08 159,74 97,47 58,73 9,72 21,51 - - 13,68 5,11 0,36 1,00 0,17 20,32 1,19 89,96 8. Kamostek 487,18 345,28 129,91 111,60 16,31 7,11 - 0,21 3,12 2,47 - 1,05 0,26 7,11 - 135,02 9. Korczyska 473,98 365,07 212,14 82,93 51,92 62,75 0,07 4,54 4,30 34,78 0,89 11,66 6,23 62,47 0,28 197,60 10. Kozuby Stare i 602,31 473,53 155,87 74,21 29,81 42,46 0,01 0,37 8,23 27,05 0,32 3,46 2,59 42,03 0,43 146,48 11. KustrzyceNowe 257,96 202,23 100,71 28,82 15,26 15,76 0,73 0,67 0,22 13,36 - 0,52 0,26 15,76 - 59,84 12. Lichawa 263,13 218,16 84,65 6,38 5,82 6,52 - - 1,63 4,83 - 0,06 - 6,52 - 18,72 13. Marzenin 434,62 361,18 167,19 17,10 20,05 14,70 - - 0,36 13,21 - 0,54 0,59 14,70 - 51,85 14. Niecenia 396,48 266,22 133,33 91,58 5,07 12,32 - - 0,27 4,40 - 2,04 5,05 11,76 0,56 108,97 15. Osiny 353,02 306,77 154,20 19,64 13,63 32,62 - 1,73 4,59 19,77 0,54 4,11 1,88 32,62 - 65,89 16. Podule 605,61 376,84 67,14 201,79 17,20 20,38 0,18 0,22 0,93 4,36 - 7,26 7,34 20,29 0,09 239,37 17. Pruszków 760,96 393,67 114,75 290,10 34,18 24,33 - 1,04 3,75 4,06 3,44 9,47 2,57 24,33 - 348,61 18. Przymiłów 262,75 242,34 71,10 0,62 23,88 21,06 0,20 0,22 17,73 1,87 - 0,07 - 20,09 0,97 45,56 19. Rososza 206,85 187,31 59,95 5,46 3,57 8,11 - 0,31 2,41 4,81 0,02 - 0,49 8,04 0,07 17,14 20. Sędziejowice 973,74 362,39 102,46 561,04 12,85 11,49 1,59 1,40 2,69 5,61 0,06 0,13 0,01 11,49 - 585,38 21. Kol.Sędziejowice 164,59 138,93 8,31 0,98 - - - - - 0,00 - - - - - 0,98 22. Siedlce 593,85 346,49 195,80 206,86 6,22 51,45 0,95 - 13,12 32,01 - 2,24 2,85 51,17 0,28 264,53 23. Sobiepany 321,21 242,61 66,59 55,38 2,48 17,68 0,24 0,13 6,18 5,22 0,53 1,94 2,84 17,08 0,60 75,54 24. Wola Weżykowa 421,49 268,01 107,06 112,03 8,73 12,72 - 0,26 6,47 4,32 0,05 1,08 0,25 12,43 0,29 133,48 25. Wrzesiny 157,01 146,47 32,08 2,27 3,23 0,81 - - - 0,81 - - - 0,81 - 6,31 26. Zamość 214,97 128,40 128,40 55,18 6,01 47,72 - 0,57 6,71 28,30 - 6,93 4,45 46,96 0,76 108,91 27. Żagliny 1 430,75 308,47 188,86 1 090,00 8,25 64,35 - 7,11 10,69 34,66 - 2,61 9,09 64,16 0,19 1 162,60 Razem 12 002,43 7 660,84 3 182,57 3 442,06 384,18 649,59 4,63 20,78 137,38 342,00 7,62 66,15 64,10 642,66 6,93 4 475,83 Źródło: * Opracowanie na podstawie ewidencji gruntów, stan na luty 2005 r. ** Opracowane na podstawie wywiadu terenowego wykonanego w maj - lipiec 2005r. *** Opracowanie własne

______86 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Lesistość obecna i prognozowana Tabela 37

Powierzchnia Proponowana Aktualna Prognozowana Dynamika ogólna pow. gruntów lesistość lesistość zmian Lp. Obręb obrębu do zalesienia

ha ha % ha ha % % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 388,92 54,30 14,0 64,34 118,64 30,5 +16,5

2. Brody-Emilianów 277,12 93,45 33,7 11,81 105,26 38,0 +4,3

3. Brzeski 432,74 56,66 13,1 12,88 69,54 16,1 +3,0

4. Dobra 490,58 145,80 29,7 9,51 155,31 31,7 +2,0

5. Grabia 403,48 26,59 6,6 1,18 27,77 6,9 +0,3

6. Grabica 390,05 82,55 21,2 54,02 136,57 35,0 +13,8

7. Grabno 237,08 68,45 28,9 21,51 89,96 37,9 +9,0

8. Kamostek 487,18 127,91 26,3 7,11 135,02 27,7 +1,4

9. Korczyska 473,98 134,85 28,5 62,75 197,60 41,7 +13,2 Kozuby Stare i 10. 602,31 104,02 17,3 42,46 146,48 24,3 +7,0 Nowe 11. Kustrzyce 257,96 44,08 17,1 15,76 59,84 23,2 +6,1

12. Lichawa 263,13 12,20 4,6 6,52 18,72 7,1 +2,5

13. Marzenin 434,62 37,15 8,5 14,70 51,85 11,9 +3,4

14. Niecenia 396,48 96,65 24,4 12,32 108,97 27,5 +3,1

15. Osiny 353,02 33,27 9,4 32,62 65,89 18,7 +9,3

16. Podule 605,61 218,99 36,2 20,38 239,37 39,5 +3,3

17. Pruszków 760,96 324,28 42,6 24,33 348,61 45,8 +3,2

18. Przymiłów 262,75 24,50 9,3 21,06 45,56 17,3 +8,0

19. Rososza 206,85 9,03 4,4 8,11 17,14 8,3 +3,9

20. Sędziejowice 973,74 573,89 58,9 11,49 585,38 60,1 +1,2

21. Kol.Sędziejowice 164,59 0,98 0,6 - 0,98 0,6 0,0

22. Siedlce 593,85 213,08 35,9 51,45 264,53 44,5 +8,6

23. Sobiepany 321,21 57,86 18,0 17,68 75,54 23,5 +5,5

24. Wola Weżykowa 421,49 120,76 28,7 12,72 133,48 31,7 +3,0

25. Wrzesiny 157,01 5,50 3,5 0,81 6,31 4,0 +0,5

26. Zamość 214,97 61,19 28,5 47,72 108,91 50,7 +22,2

27. Żagliny 1 430,75 1 098,25 76,8 64,35 1 162,60 81,3 +4,5

Razem 12 002,43 3 826,24 31,9 649,59 4 475,83 37,3 +5,4 Źródło :1. Ewidencja gruntów i budynków. Stan na 15.06.2004 r. 2. Opracowanie własne gruntów planowanych do zalesienia.

______87 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

3.3 Zadrzewienia i zakrzewienia

Zaprojektowano zadrzewienia wzdłuż krawędzi dróg publicznych w obszarach gdzie brak jest pasów wiatrochronnych i gdzie lasy są w znacznej odległości, nie zapewniającej ochrony przed wiatrami – pasy zadrzewień pokazano na rysunku planu. Zadrzewienia winny być wykonane po jednej stronie drogi – głównie stronie nawietrznej (północnej lub północno zachodniej). Uzupełnienie zadrzewień wykonanych z rodzimych gatunków drzew może być realizowane podsadzeniem nieekspansywnych krzewów. Nie projektowano zadrzewień śródpolnych. Natomiast należy dążyć do zachowania istniejących zadrzewień i krzewów śródpolnych, które stanowią miejsce gniazdowania ptactwa.

4. Gospodarka gruntami i poprawa struktury agrarnej

4.1 Wyłączenia gruntów z użytkowania rolniczego

Planowane wyłączenia gruntów z produkcji rolnej uwzględniają tereny określone w studium i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego pod: proponowane tereny zabudowy z dominującą funkcją mieszkalną i usługową oraz drobną działalnością gospodarczą tereny pod zabudowę letniskową i letniskowo – mieszkaniową tereny rekreacji i wypoczynku zbiorowego tereny aktywności gospodarczej obszar pod zbiornik retencyjny obszary planowanych zalesień obszar pod planowaną drogę ekspresową S -8 Ogółem w gminie Sędziejowice planowane jest wyłączenie 2782,53 ha użytków rolnych, co stanowi 36,3% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Największy odsetek użytków rolnych podlegać będzie wyłączeniu w obrębie Marzenin (65,9%), Niecenia (62,6%) i Zamość (55,6% ) a najmniejszy we wsi Grabia ((9,9% ) i Kol. Sędziejowice (15,6%). Duża powierzchnia wyłączeń użytków rolnych w obrębach Marzenin i Niecenia spowodowana będzie głównie poprzez realizacje budowy drogi ekspresowej S-8. Planowane obszary wyłączeń z produkcji rolnej ilustruje tab. 38 oraz mapa nr 5.

______88 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Planowana powierzchnia użytków rolnych Tabela 38

Planowana powierzchnia wyłączeń użytków rolnych Aktualna Aktualna Planowana Dynamika powierzchnia powierzchnia pod zalesienia powierzchnia Lp. Obręb zmian ogólna obrębu ogólna UR pod inwestycje ogółem użytków rolnych zinwentaryzowane planowane

ha ha % Ha % ha % ha % ha % ha % % 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 1. Bilew 388,92 326,88 84,0 36,47 11,2 26,64 8,1 64,03 19,6 127,14 38,9 199,74 51,4 -32,6 2. Brody- Emilianów 277,12 162,33 58,6 36,77 22,7 1,97 1,2 11,63 7,2 50,37 31,1 111,96 40,4 -18,2 3. Brzeski 432,74 349,16 80,7 74,55 21,4 1,06 0,3 12,88 3,7 88,49 25,4 260,67 60,2 -20,5 4. Dobra 490,58 326,86 66,6 64,31 19,7 27,47 8,4 8,83 2,7 100,61 30,8 226,25 46,1 -20,5 5. Grabia 403,48 354,00 87,7 30,84 8,7 3,09 0,9 1,18 0,3 35,11 9,9 318,89 79,0 -8,7 6. Grabica 390,05 301,50 77,3 88,39 29,3 29,76 9,9 53,97 17,9 172,12 57,1 129,38 33,2 -44,1 7. Grabno 237,08 159,74 67,4 29,71 18,6 9,72 6,1 20,32 12,7 59,75 37,4 99,99 42,2 -25,2 8. Kamostek 487,18 345,28 70,9 80,26 23,2 16,31 4,7 7,11 2,1 103,68 30,0 241,60 49,6 -21,3 9. Korczyska 473,98 365,07 77,0 23,12 6,3 51,92 14,2 62,47 17,1 137,51 37,6 227,56 48,0 -29,0 10. Kozuby Stare i Nowe 602,31 473,53 78,6 151,61 32,0 29,81 6,3 42,03 8,9 223,45 47,2 250,08 41,5 -37,1 11. Kustrzyce 257,96 202,23 78,4 52,62 26,0 15,26 7,5 15,76 7,8 83,64 41,3 118,59 46,0 -32,4 12. Lichawa 263,13 218,16 82,9 52,63 24,1 5,82 2,7 6,52 3,0 64,97 29,8 153,19 58,2 -24,7 13. Marzenin 434,62 361,18 83,1 203,04 56,2 20,05 5,6 14,70 4,1 237,79 65,9 123,39 28,4 -54,7 14. Niecenia 396,48 266,22 67,1 149,89 56,3 5,07 1,9 11,76 4,4 166,72 62,6 99,50 25,1 -42,0 15. Osiny 353,02 306,77 86,9 37,72 12,3 13,63 4,4 32,62 10,6 83,97 27,3 222,80 63,1 -23,8 16. Podule 605,61 376,84 62,2 64,59 17,1 17,20 4,6 20,29 5,4 102,08 27,1 274,76 45,4 -16,8 17. Pruszków 760,96 393,67 51,7 86,34 21,9 34,18 8,7 24,33 6,2 144,85 36,8 248,82 32,7 -19,0 18. Przymiłów 262,75 242,34 92,2 21,11 8,7 23,88 9,9 20,09 8,3 65,08 26,9 177,26 67,5 -24,7 19. Rososza 206,85 187,31 90,6 58,93 31,5 3,57 1,9 8,04 4,3 70,54 37,7 116,77 56,5 -34,1 20. Sędziejowice 973,74 362,39 37,2 114,10 31,5 12,85 3,5 11,49 3,2 138,44 38,2 223,95 23,0 -14,2 21. Kol. Sędziejowice 164,59 138,93 84,4 21,68 15,6 - - - - 21,68 15,6 117,25 71,2 -13,2 22. Siedlce 593,85 346,49 58,3 79,45 22,9 6,22 1,8 51,17 14,8 136,84 39,5 209,65 35,3 -23,0 23. Sobiepany 321,21 242,61 75,5 53,60 22,1 2,48 1,0 17,08 7,0 73,16 30,1 169,45 52,8 -22,7 24. Wola Weżykowa 421,49 268,01 63,6 43,52 16,2 8,73 3,3 12,43 4,6 64,68 24,1 203,33 48,2 -15,4 25. Wrzesiny 157,01 146,47 93,3 31,34 21,4 3,23 2,2 0,81 0,6 35,38 24,2 111,09 70,8 -22,5 26. Zamość 214,97 128,40 59,7 18,41 14,3 6,01 4,7 46,96 36,6 71,38 55,6 57,02 26,5 -33,2 27. Żagliny 1 430,75 308,47 21,6 50,69 16,4 8,25 2,7 64,16 20,8 123,10 39,9 185,37 13,0 -8,6 Razem 12 002,43 7 660,84 63,8 1 755,69 22,9 384,18 5,0 642,66 8,4 2 782,53 36,3 4 878,31 40,6 -23,2 Źródło:1. Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005 r. 2.Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sędziejowice. 3. Dane z opracowania granicy rolno - leśnej

______89 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 5 Grunty planowane do zainwestowania i wyłączenia z produkcji rolnej

______90 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

4.2 Kształtowanie struktury obszarowej gospodarstw

4.2.1 Pozyskanie gruntów na powiększenie gospodarstw

W gminie Sędziejowice brak jest znaczącej powierzchni zasobów gruntów rolnych sektora publicznego, które mogłyby stanowić zasób na powiększenie gospodarstw prywatnych. Pozyskanie gruntów w celu powiększenia gospodarstwa możliwe jest głównie poprzez: międzysąsiedzki obrót ziemią długookresowe dzierżawy od osób fizycznych przekazywanie gospodarstw na powiększenie za renty strukturalne Przeprowadzone badania dotyczące skali dzierżaw i ilości gospodarstw, których właściciele są w wieku 55-65 lat wskazują, iż możliwości powiększania gospodarstw z wymienionych tytułów będą jednak nieznaczne. Na powiększanie gospodarstw może mieć większy wpływ międzysąsiedzki obrót ziemią pod warunkiem zaprzestawania działalności rolniczej gospodarstw słabych ekonomicznie i znajdywanie przez ich właścicieli alternatywnych źródeł dochodów.

5. Poprawa rozłogów gospodarstw rolnych

5.1 Scalenia gruntów

Głównym celem scalenia gruntów jest poprawa rozłogów gospodarstw rolnych, prowadząca do polepszenia warunków prowadzenia działalności rolniczej, ograniczenia kosztów, a co za tym idzie – poprawy konkurencyjności i wzrostu dochodów. Jednym z czynników oceny poprawności rozłogu gospodarstwa poza oceną geometryczną jest ocena ekonomiczna. Analizę potrzeb prac scaleniowych poprzedzono określeniem wskaźnika rozdrobnienia gospodarstw ( tabela 23). Wykonano również analizę rozkładu działek wybranych w poszczególnych obrębach gospodarstw rolnych, uwzględniając położenie działki siedliskowej. Oceniono ponadto: dostępność działek do dróg publicznych ( ilość działek bez dojazdów) kształt działek ( występowanie działek nieforemnych, nadmiernie wydłużonych) niedostosowanie działek do sieci rowów melioracyjnych potrzebę wydzielenia obszarów na cele infrastruktury technicznej i społecznej konieczność zmian granic obszaru pól uprawnych, wynikających z planowanych zalesień W wyniku przeprowadzonych analiz, inwentaryzacji terenowej, rozmów z sołtysami oraz uwzględniając w/w kryteria określono stopień zapotrzebowania na prace scaleniowe przyjmując trzystopniową skalę (wysoki , średni i niski stopień zapotrzebowania). Wysoki stopień zapotrzebowania występuje w następujących obrębach: -Bilew -Grabica -Kustrzyce

Potrzeby prac scaleniowych ilustruje rys. nr 24, natomiast mapa nr 6 wskazuje dodatkowo obszary predysponowane do scalenia.

______91 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Rys. nr 24 Stopień zapotrzebowania na prace scaleniowe

______92 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 6 Obszary planowanych scaleń i priorytet ich realizacji

______93 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

5.2 Drogi transportu rolnego

Oceniając sieć dróg transportu rolnego kierowano się ich jakością ( rodzaj i stan nawierzchni) i parametrami technicznymi ( szerokość drogi, szerokość i przejezdność jezdni, system odwodnienia nawierzchni). W wyniku kontroli terenowej wykonanej w miesiącach maj – lipiec 2005 roku określono, które odcinki dróg wymagają modernizacji lub przebudowy. Przy określaniu potrzeb w zakresie przebudowy lub modernizacji dróg w gminie Sędziejowice uwzględniono założenia Urzędu Gminy w tym zakresie do realizacji do 2013 roku. Układ sieci dróg transportu rolnego decyduje w znacznym stopniu o wynikach ekonomicznych gospodarstw rolnych. Badania wykazują, że około 50-60 % siły pociągowej gospodarstwa absorbują prace transportowe. Wraz ze zwiększającą się intensyfikacją i mechanizacją rolnictwa zwiększa się również potrzeba prawidłowego ukształtowania sieci dróg związanych z produkcją rolną. Większość dróg w gminie Sędziejowice nie spełnia warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne ( rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999r. – Dz.U. Nr 43 poz. 430 z 1999 r.). Drogi w gminie są wąskie o nawierzchniach wymagających naprawy lub całkowitej przebudowy. Zasady zmian podziału gruntów wsi, określane są zwykle w założeniach do projektu scalenia gruntów określonej wsi – obrębu ewidencyjnego. Podstawowym parametrem wpływającym na sposób opracowania projektu scalenia jest długość działki ( pola) w nawiązaniu do jej powierzchni. Opracowanie szczegółowych założeń do projektu scalenia wymaga jednak opracowania koncepcji nowej sieci dróg transportu rolnego. Założenia takie mogą być wykonywane sukcesywnie w ramach wszczynania postępowań scaleniowych i poddawane w ramach prac przygotowawczych, konsultacji społecznej w poszczególnych obrębach. W ramach niniejszego planu, zaprojektowano modernizację istniejącej sieci dróg transportu rolnego drogami o ulepszonej nawierzchni w obrębach wymienionych w punkcie 5.1. Gęstość sieci dróg publicznych ujętych w ewidencji gruntów w gminie Sędziejowice wynosi 4,0 km/100 ha ( w obliczeniu powierzchnia bez lasów – patrz tabela 27). Gęstość sieci dróg o nawierzchni utwardzonej w dobrym stanie w stosunku do 100 ha użytków rolnych wynosi 1,6 km/100 ha. UR ( stanowią one 124,2 km). Dróg przewidzianych do przebudowy lub modernizacji jest 57,7 km. Na 100 ha UR dróg do modernizacji przypada średnio 0,8 km. Ogółem planowana gęstość sieci dróg o nawierzchni utwardzonej będzie wynosić 2,4 km/100 ha UR. Stwierdzono, że największe potrzeby w zakresie modernizacji i przebudowy dróg występują w obrębach: Bilew, Osiny, Żagliny, Wola Wężykowa, Przymiłów a najmniejsze w Korczyskach, Brodach – Emilianowie, i Kol. Sędziejowice. Potrzeby w zakresie modernizacji i przebudowy dróg ilustrują tab. 39, 40 i 41 oraz mapa nr 7.

______94 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Wykaz działek dróg planowanych do przebudowy Tabela 39

Ogólna Numery działek dróg planowanych do przebudowy długość dróg Lp. Obręb planowanych drogi utwardzone do do drogi gruntowe do przebudowy drogi asfaltowe do modernizacji przebudowy modernizacji (km) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 89,92,299,401,cz.481, 1. Bilew 6,3 cz.481 - 510/6,517,531,536,541,581

2. Brody-Emilianów - - - -

3. Brzeski 1,3 334,cz.344 cz.24 -

4. Dobra 0,4 396,cz.643 - 412

5. Grabia 1,0 385,423 cz.81 -

6. Grabica 1,2 135,162 319 -

7. Grabno 2,6 cz.32/1,46/1,82,109 - 56

8. Kamostek 3,9 cz.86,88 105,cz.446,470,493 22,cz.132

9 Korczyska 0,0 - - -

Kozuby Stare i 10. 0,9 604 373,608 Nowe

11. Kustrzyce 1,2 154,cz.160,403,cz.435,cz.577 138 -

12. Lichawa 0,8 184,387,cz.392 - -

22,cz.12,cz.13,cz.14/1,cz.15, 13. Marzenin 3,5 - 27,38,59,207,539,cz.543 cz.16,cz.17,cz.18,cz.19,cz.20,cz.21,198,681 dr.w 14. Niecenia 1,3 - - LP.,cz.417,cz.571,526

15. Osiny 4,2 79,266 110,136,371 24

16. Podule 2,4 169,cz.214,277,cz.294,308,dr.w LP 178/3,cz.214,279,cz.293 -

17. Pruszków 0,6 - 347 -

18. Przymiłów 5,0 cz.12,cz.39,135,153,188,cz.281,299 cz.12,cz.39 -

19. Rososza 0,8 218,219 - -

20. Sędziejowice 3,4 - 4/5,11,417 470,471

21. Kol.Sędziejowice 0,0 - 33,cz.117 -

22. Siedlce 3,1 cz.290,347 cz.1 138,cz.343

23. Sobiepany 1,1 46/2,80 cz.183 -

24. Wola Weżykowa 3,2 38,93,cz.154,197 16 -

25. Wrzesiny 2,0 18,cz.37 75/6,85 cz.37

26. Zamość 2,3 cz.206 cz.78,79,cz.85,cz.206 141

27. Żagliny 5,2 cz.162 cz.162,163 cz.250,333,334,730 Żródło: Inwentaryzacja terenowa, maj – lipiec 2005r

______95 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

Mapa nr 7 Sieć dróg transportu rolnego

______96 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Planowana przebudowa lub modernizacja sieci dróg transportu rolnego Tabela 40 Długość dróg przebudowanych i planowanych do przebudowy lub modernizacji

w tym: Ogólna Ogólna Ogólna długość

długość dróg długość dróg dróg rolniczych

Długość sieci dróg

przebudowanych planowanych nie przewidzianych do

Lp. Obręb transportu rolnego w dobrym stanie do przebudowy przebudowy ogółem

ogółem (km) (km) lub modernizacji lub modernizacji

asfaltowew

gruntowedo

asfaltowe do

utwardzone w

utwardzone do

przebudowy(km)

modernizacji(km) modernizacji(km)

dobrym stanie (km)

km % dobrym stanie(km) km % km % km %

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 1 Bilew 13,7 10,8 78,8 3,5 - 1,0 0,9 5,4 4,5 32,8 6,3 46,0 2,9 21,2 2 Brody-Emilianów 11,1 7,1 64,0 2,9 - 4,2 - - 7,1 64,0 - - 4,0 36,0 3 Brzeski 15,5 8,0 51,6 5,5 - 1,2 0,3 1,0 6,7 43,2 1,3 8,4 7,5 48,4 4 Dobra 16,3 9,4 57,7 5,1 - 3,9 - 0,4 9,0 55,2 0,4 2,5 6,9 42,3 5 Grabia 9,2 6,1 66,3 2,5 - 2,6 0,4 0,6 5,1 55,4 1,0 10,9 3,1 33,7 6 Grabica 11,5 3,9 33,9 1,2 - 1,5 - 1,2 2,7 23,5 1,2 10,4 7,6 66,1 7 Grabno 9,2 2,8 30,5 0,1 1,8 0,1 - 0,8 0,2 2,2 2,6 28,3 6,4 69,5 8 Kamostek 17,3 9,6 55,4 4,6 - 1,1 3,6 0,3 5,7 32,9 3,9 22,5 7,7 44,6 9 Korczyska 15,5 4,6 29,7 2,7 - 1,9 - - 4,6 29,7 - - 10,9 70,3 10 Kozuby Stare Nowe 20,9 9,3 44,5 7,0 0,7 1,4 - 0,2 8,4 40,2 0,9 4,3 11,6 55,5 11 Kustrzyce 9,4 4,7 50,0 1,9 - 1,6 - 1,2 3,5 37,2 1,2 12,8 4,7 50,0 12 Lichawa 12,7 3,5 27,6 2,7 - - - 0,8 2,7 21,3 0,8 6,3 9,2 72,4 13 Marzenin 14,8 7,7 52,0 2,6 1,9 1,6 1,6 - 4,2 28,4 3,5 23,6 7,1 48,0 14 Niecenia 12,2 7,2 59,1 2,0 - 3,9 1,3 - 5,9 48,4 1,3 10,7 5,0 40,9 15 Osiny 12,8 8,5 66,4 2,5 0,9 1,8 2,2 1,1 4,3 33,6 4,2 32,8 4,3 33,6 16 Podule 16,0 10,1 63,1 5,6 - 2,1 - 2,4 7,7 48,1 2,4 15,0 5,9 36,9 17 Pruszków 16,7 8,3 49,7 5,6 - 2,1 0,6 - 7,7 46,1 0,6 3,6 8,4 50,3 18 Przymiłów 10,1 6,4 63,4 1,4 - - 0,5 4,5 1,4 13,9 5,0 49,5 3,7 36,6 19 Rososza 5,8 4,4 75,9 3,6 - - - 0,8 3,6 62,1 0,8 13,8 1,4 24,1 20 Sędziejowice 18,7 14,4 77,0 10,4 1,2 0,6 0,9 1,3 11,0 58,8 3,4 18,2 4,3 23,0 21 Kol.Sędziejowice 5,1 3,2 62,7 2,6 - 0,6 - - 3,2 62,7 - - 1,9 37,3 22 Siedlce 18,3 4,1 22,4 0,8 2,1 0,2 0,5 0,5 1,0 5,5 3,1 16,9 14,2 77,6 23 Sobiepany 10,6 4,8 45,3 1,1 - 2,6 - 1,1 3,7 34,9 1,1 10,4 5,8 54,7 24 Wola Weżykowa 12,1 6,1 50,4 2,9 - - 1,2 2,0 2,9 24,0 3,2 26,4 6,0 49,6 25 Wrzesiny 4,6 4,6 100,0 2,6 0,1 - 1,0 0,9 2,6 56,5 2,0 43,5 - - 26 Zamość 8,8 4,4 50,0 2,1 0,9 - 0,2 1,2 2,1 23,9 2,3 26,1 4,4 50,0 27 Żagliny 21,3 7,9 37,1 1,8 2,4 0,9 1,7 1,1 2,7 12,7 5,2 24,4 13,4 62,9 Razem 350,2 181,9 52,0 87,3 12,0 36,9 16,9 28,8 124,2 35,5 57,7 16,5 168,3 48,0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji terenowej, maj – lipiec 2005r ______97 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Gęstość planowanej sieci dróg transportu rolnego o trwałej nawierzchni Tabela 41 Długość planowanej sieci dróg Gęstość planowanej sieci dróg o trwałej nawierzchni o trwałej nawierzchni Powierzchnia w tym: w tym: ogólna do Lp. Obręb użytków do przebudowy ogółem w dobrym przebudowy ogółem w dobrym rolnych lub (km/100ha stanie lub (km) stanie (ha) modernizacji UR) (km / modernizacji (km) (km) 100ha UR) (km / 100ha UR) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1 Bilew 326,88 10,80 4,50 6,30 3,3 1,4 1,9 2 Brody-Emilianów 162,33 7,10 7,10 - 4,4 4,4 - 3 Brzeski 349,16 8,00 6,70 1,30 2,3 1,9 0,4 4 Dobra 326,86 9,40 9,00 0,40 2,9 2,8 0,1 5 Grabia 354,00 6,10 5,10 1,00 1,7 1,4 0,3 6 Grabica 301,50 3,90 2,70 1,20 1,3 0,9 0,4 7 Grabno 159,74 2,80 0,20 2,60 1,8 0,1 1,6 8 Kamostek 345,28 9,60 5,70 3,90 2,8 1,7 1,1 9 Korczyska 365,07 4,60 4,60 - 1,3 1,3 - Kozuby Stare i 10 473,53 9,30 8,40 0,90 2,0 1,8 0,2 Nowe 11 Kustrzyce 202,23 4,70 3,50 1,20 2,3 1,7 0,6 12 Lichawa 218,16 3,50 2,70 0,80 1,6 1,2 0,4 13 Marzenin 361,18 7,70 4,20 3,50 2,1 1,2 1,0 14 Niecenia 266,22 7,20 5,90 1,30 2,7 2,2 0,5 15 Osiny 306,77 8,50 4,30 4,20 2,8 1,4 1,4 16 Podule 376,84 10,10 7,70 2,40 2,7 2,0 0,6 17 Pruszków 393,67 8,30 7,70 0,60 2,1 2,0 0,2 18 Przymiłów 242,34 6,40 1,40 5,00 2,6 0,6 2,1 19 Rososza 187,31 4,40 3,60 0,80 2,3 1,9 0,4 20 Sędziejowice 362,39 14,40 11,00 3,40 4,0 3,0 0,9 21 Kol.Sędziejowice 138,93 3,20 3,20 - 2,3 2,3 - 22 Siedlce 346,49 4,10 1,00 3,10 1,2 0,3 0,9 23 Sobiepany 242,61 4,80 3,70 1,10 2,0 1,5 0,5 24 Wola Weżykowa 268,01 6,10 2,90 3,20 2,3 1,1 1,2 25 Wrzesiny 146,47 4,60 2,60 2,00 3,1 1,8 1,4 26 Zamość 128,40 4,40 2,10 2,30 3,4 1,6 1,8 27 Żagliny 308,47 7,90 2,70 5,20 2,6 0,9 1,7 Gmina ogółem 7 660,84 181,90 124,20 57,70 2,4 1,6 0,8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie inwentaryzacji terenowej, maj – lipiec 2005r.

6. Kierunki rozwoju produkcji rolnej

6.1 Produkcja roślinna

Struktura upraw w gminie Sędziejowice w gospodarstwach rolnych kształtowana będzie głównie przez: warunki przyrodnicze ( głównie jakościowe gleb), koniunkturę na rynku płodów rolnych, zapotrzebowanie na pasze w produkcji zwierzęcej – głównie hodowli bydła i trzody chlewnej, rosnące zainteresowanie w środowiskach miejskich produktami rolnictwa ekologicznego. Pogłębiające się trudności w zbycie tradycyjnej produkcji roślinnej oraz jej niska opłacalność zmuszają do wprowadzenia nowych upraw na które istnieje zapotrzebowanie na rynku. Przykładem mogą tu być gospodarstwa specjalistyczne które już powstały

______98 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice w gminie i zajmują się produkcją cebul tulipanów, boczniaka oraz gospodarstwa prowadzące uprawę truskawek i kwiatów. Rosnące zapotrzebowanie na produkty rolnictwa ekologicznego wymagać będzie od rolników ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz nawożenia mineralnego na rzecz stosowania nawożenia organicznego i wprowadzania biologicznych metod ochrony roślin. Zmiany te wymagać będą wzmocnienia pozycji rolników na konkurencyjnym rynku płodów rolnych. Osiągnięcie tego będzie możliwe poprzez samoorganizację rolników głównie w grupach producenckich, co umocni ich pozycję wobec odbiorców, a w efekcie poprawi opłacalność produkcji.

6.2 Produkcja zwierzęca

Dominującymi modelami gospodarstw na terenie gminy będą gospodarstwa hodowlano - roślinne ( głównie hodowla bydła i trzody chlewnej). Jednak wielkość produkcji zwierzęcej jaka będzie w przyszłości jest trudna do określenia ze względu na zmienną koniunkturę i zmiany zachodzące w sposób bardzo dynamiczny wynikające z wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wydaje się jednak, że niski poziom obsady inwentarza (w porównaniu z województwem) będzie występował nadal. Obecny poziom hodowli wskazuje na niewystarczające wykorzystanie naturalnych użytków zielonych do chowu bydła. Użytki zielone zajmują w gminie 18,9% ogółu użytków rolnych. Największe powierzchnie użytków zielonych mają obręby: Zamość (41,8% pow. UR ), Brody Emilianów (38,4% pow. UR ), Niecenia (37,1% pow. UR ), Bilew (27,5% pow. UR ), dlatego wsie te mają najlepsze warunki do rozwoju hodowli w oparciu o naturalne użytki zielone. Produkcja zwierzęca opłacalna będzie jednak w gospodarstwach dużych o powierzchni powyżej 15 ha z wykorzystaniem własnych pasz. Rozwojowi produkcji zwierzęcej powinna sprzyjać przebudowa struktury agrarnej gospodarstw rolnych.

7. Zestawienie zaplanowanych prac urządzeniowo – rolnych, ich rodzaj zakres i koszty

7.1 Ustalenia rodzaju i zakresu niezbędnych zabiegów urządzeniowo - rolnych

Przeprowadzone studia i analizy zgromadzonych danych, opracowane w postaci tabelarycznej i kartograficznej, pozwoliły ustalić rodzaj i zakres niezbędnych zabiegów urządzeniowo – rolnych dla terenu gminy Sędziejowice. Zabiegi urządzeniowo – rolne mają przystosować gospodarstwa rolne do nowoczesnych form gospodarowania poprzez : poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych oraz racjonalne rozmieszczenie obszaru gospodarstwa ( scalenia) usprawnienie komunikacji w transporcie rolnym ( modernizacja , przebudowa i budowa dróg transportu rolnego) poprawę stosunków wodnych ( przebudowa, konserwacja cieków wodnych oraz budowa zbiorników retencyjnych) umożliwienie zagospodarowania gruntów marginalnych poprzez zalesienia ( granica rolno – leśna) przeciwdziałanie erozji wietrznej poprzez zadrzewienia przydrożne i śródpolne

______99 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Rodzaj i zakres niezbędnych prac urządzeniowo – rolnych w gminie przedstawia tab. 42 natomiast graficznie rysunek planu urządzeniowo – rolnego.

Rodzaj i zakres niezbędnych zabiegów urządzeniowo - rolnych Tabela 42 Melioracje wodne Scalenie gruntów

Rekultywacja szczegółowe gruntów

i zagospodarowanie

gruntów

ja ja

nieproduktywnych

Lp. Obręb

Budowa

i modernizacja i

zielonych

powierzchnia

liczba działek liczba

rowów

dróg transportu rolniczego dróg transportu

zalesienia

drenowanie gruntów drenowanie

odwodnienie rowami użytków użytków rowami odwodnienie przebudowa i konserwac przebudowa (ha) (ha) (km) (ha) (km) (ha) (ilość) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1. Bilew 54,7 - 6,2 64,34 6,30 271,0 699 2. Brody-Emilianów 33,1 43,18 6,8 11,81 - - - 3. Brzeski 16,0 - 6,3 12,88 1,30 - - 4. Dobra 41,4 143,30 6,5 9,51 0,40 48,4 380 5. Grabia - - 8,3 1,18 1,00 - - 6. Grabica 35,8 - 5,2 54,02 1,20 50,5 173 7. Grabno - - 2,9 21,51 2,60 - - 8. Kamostek - 103,63 8,4 7,11 3,90 - - 9. Korczyska - - 3,3 62,75 - 172,6 339 10. Kozuby Stare i Nowe - - 6,8 42,46 0,90 267,7 368 11. Kustrzyce 8,0 - 3,5 15,76 1,20 212,6 560 12. Lichawa - - 5,4 6,52 0,80 - - 13. Marzenin 21,5 92,92 7,5 14,70 3,50 114,6 226 14. Niecenia 22,1 - 10,3 12,32 1,30 - - 15. Osiny 8,2 - 6,1 32,62 4,20 - - 16. Podule - 78,49 2,7 20,38 2,40 - - 17. Pruszków - 185,46 7,3 24,33 0,60 - - 18. Przymiłów - - 3,7 21,06 5,00 - - 19. Rososza - 38,48 4,2 8,11 0,80 206,9 487 20. Sędziejowice - 20,61 7,5 11,49 3,40 - - 21. Kol.Sędziejowice - 93,80 3,4 - - - - 22. Siedlce - 53,91 4,3 51,45 3,10 - - 23. Sobiepany - - 2,6 17,68 1,10 - - 24. Wola Weżykowa - 58,10 3,1 12,72 3,20 - - 25. Wrzesiny - 52,35 2,1 0,81 2,00 - - 26. Zamość 18,6 - 6,5 47,72 2,30 - - 27. Żagliny - - 7,1 64,35 5,20 204,9 290 Gmina ogółem 259,3 964,23 148,0 649,59 57,70 1549,2 3522 Źródło: Opracowanie własne

7.2 Ocena rozmiaru potrzeb wykonania zabiegów urządzeniowo – rolnych

Porównując potrzeby wykonania prac urządzeniowo – rolnych w poszczególnych obrębach w gminie stwierdzono, że największe potrzeby występują w obrębach : Bilew – w związku z koniecznością wykonania prac scaleniowych połączonych z pracami melioracyjnymi na obszarach o nieuregulowanych stosunkach wodnych, zalesieniami gruntów marginalnych oraz przebudową i modernizacją dróg

______100 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice Grabica- w związku z koniecznością wykonania prac scaleniowych, przebudową i konserwacją rowów i zagospodarowaniem gruntów marginalnych ( zalesienia) Kustrzyce – w związku z koniecznością wykonania prac scaleniowych, przebudową i modernizacją dróg transportu rolnego oraz zagospodarowaniem gruntów marginalnych Marzenin – w związku z koniecznością przebudowy sieci dróg transportu rolnego, zagospodarowaniem gruntów marginalnych (zalesienia) oraz pracami melioracyjnymi Przymiłów – w związku z koniecznością przebudową sieci dróg transportu rolnego, przebudową sieci rowów i zalesieniami gruntów marginalnych

Stopień zapotrzebowania na zabiegi urządzeniowo – rolne ilustruje rys. nr 25.

Rys. nr 25 Stopień zapotrzebowania na prace urządzeniowo – rolne

______101 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

7.3 Ogólne koszty oraz źródła finansowania prac urządzeniowo – rolnych ujętych w planie

Na podstawie zaplanowanego zakresu prac do wykonania skalkulowano koszty ich wykonania. Przyjęto koszty na podstawie średnich cen rynkowych na tego typu działania z obszaru gminy Sędziejowice i powiatu łaskiego. Dla oceny kosztów zalesień posłużono się kalkulacją dotacji przyznawanych rolnikom na zalesienie przy założeniu kursu euro w wysokości 4,7029 zł1. Kalkulację kosztów scalenia przyjęto bez składnika zagospodarowania poscaleniowego (bez modernizacji sieci rowów, ich konserwacji i bez budowy dróg transportu rolnego o nawierzchni ulepszonej). Do kalkulacji przebudowy dróg przyjęto drogę o szerokości 10 m ( w tym 2 rowy o szerokości 3m i pasy zadrzewień wzdłuż krawędzi drogi oraz nawierzchnia jezdni 4 m na podbudowie z tłucznia i jedną warstwą asfaltu). Ceny przyjęto na podstawie cen przetargowych z tego terenu z 2004 roku. Ceny na zabiegi melioracyjne przyjęto na podstawie średnich cen dla powiatu łaskiego na 2004 r. Koszty zabiegów melioracyjnych przyjęto wg ceny 1q żyta w wys.37,67 zł i wg stawek z Dz. U. Nr 41 z 2003r poz. 345

Koszty ogólne planowanych prac urządzeniowo – rolnych przedstawia tab. nr 43.

7.3.1 Źródła finansowania prac urządzeniowo - rolnych

Prace urządzeniowo - rolne przewidziane do realizacji będą finansowane z następujących źródeł : budżet gminy budżet Państwa ( ze środków wojewody i odpowiednich ministrów) fundusze celowe ( Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych, Fundusz Leśny oraz inne) fundusze strukturalne UE w ramach SPO ( Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej – EFOiGR), fundusz z tytułu Programu Aktywizacji Obszarów Wiejskich (PAOW) środki własne ludności gminy inne źródła (stowarzyszenia, darowizny, fundacje) Finansowanie prac może być realizowane z ww źródeł w formie dotacji, dofinansowania, kredytu lub pokrycie całkowitych kosztów. Istotnym narzędziem w przyspieszaniu przekształceń strukturalnych w rolnictwie jest możliwość pozyskania środków przez samych rolników na rozwój swoich gospodarstw poprzez wykorzystywanie środków unijnych na następujące cele: renty strukturalne wsparcie dla gospodarstw niskotowarowych osiąganie standardów wspólnotowych w gospodarstwach rolnych wsparcie w powstawaniu grup producenckich ułatwianie startu młodym rolnikom rozwój i dostosowanie do norm WE przetwórstwa artykułów rolnych wspieranie inwestycji w zakresie ochrony środowiska

1 www.doplaty.pl/fundusze/prow/ ______102 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice wspieranie różnicowania działalności rolniczej i działalności zbliżonej do rolniczej w celu zapewnienia różnych alternatywnych źródeł dochodów w rolnictwie rozwój infrastruktury związanej z rozwojem rolnictwa zalesianie gruntów rolnych środki na programy rolno-środowiskowe wspieranie obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Środki na SPO obejmują obecnie lata 2004 – 2006

Koszty podstawowych zabiegów urządzeniowo - rolnych

Tabela 43 zalesienia melioracje wodne

gruntów

szczegółowe

gruntów

Scalenia rolniczych

Lp. Obręb dróg Budowa

poprawek

rowów rowów

rolnych

gruntów

zielonych

drenowanie drenowanie

konserwacja konserwacja

odwodnienie odwodnienie

przebudowa i przebudowa

melioracyjnych

rowami użytków użytków rowami

, dowóz i wykonanie i wykonanie , dowóz

sadzonek, robocizna robocizna sadzonek, przygotowanie gleby, gleby, przygotowanie koszt 1 ha zł w tys. ogółem koszt 1 ha koszt 1 km koszt 1 km koszt 1 ha koszt 1 ha - 0,68 - 8 tys. Zł* - 14 tys. Zł* - 250 tys. Zł* - 4,3 tys. zł - 1,20 tys. zł tys.zł**

tys. zabiegów podstawowych Koszty ha ha tys. zł km tys. zł km tys. zł ha tys. zł ha tys. zł zł 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 17. 18. 19. 1. Bilew 54,7 37,2 - - 6,2 86,8 6,3 1575,0 64,3 276,7 271,0 325,2 2300,9 2. Brody-Emilianów 33,1 22,5 43,2 345,4 6,8 95,2 0,0 0,0 11,8 50,8 - - 513,9 3. Brzeski 16,0 10,9 - - 6,3 88,2 1,3 221,0 12,9 55,4 - - 375,5 4. Dobra 41,4 28,1 143,3 1146,4 6,5 91,0 0,4 68,0 9,5 40,9 48,4 58,1 1432,5 5. Grabia - - - - 8,3 116,2 1,0 170,0 1,2 5,1 - - 291,3 6. Grabica 35,8 24,3 - - 5,2 72,8 1,2 204,0 54,0 232,3 50,5 60,6 594,0 7. Grabno - - - - 2,9 40,6 2,6 442,0 21,5 92,5 - - 575,1 8. Kamostek - - 103,6 829,0 8,4 117,6 3,9 663,0 7,1 30,6 - - 1640,2 9. Korczyska - - - - 3,3 46,2 0,0 0,0 62,8 269,8 172,6 207,1 523,2 10. Kozuby Stare i - - - - 6,8 95,2 0,9 153,0 42,5 182,6 267,7 321,2 752,0 11. KustrzyceNowe 8,0 5,4 - - 3,5 49,0 1,2 204,0 15,8 67,8 212,6 255,1 581,3 12. Lichawa - - - - 5,4 75,6 0,8 136,0 6,5 28,0 - - 239,6 13. Marzenin 21,5 14,6 92,9 743,4 7,5 105,0 3,5 595,0 14,7 63,2 114,6 137,5 1658,7 14. Niecenia 22,1 15,0 - - 10,3 144,2 1,3 221,0 12,3 53,0 - - 433,2 15. Osiny 8,2 5,6 - - 6,1 85,4 4,2 714,0 32,6 140,3 - - 945,3 16. Podule - - 78,5 627,9 2,7 37,8 2,4 408,0 20,4 87,6 - - 1161,4 17. Pruszków - - 185,5 1483,7 7,3 102,2 0,6 102,0 24,3 104,6 - - 1792,5 18. Przymiłów - - - 0,0 3,7 51,8 5,0 850,0 21,1 90,6 - - 992,4 19. Rososza - - 38,5 307,8 4,2 58,8 0,8 136,0 8,1 34,9 206,9 248,2 785,7 20. Sędziejowice - - 20,6 164,9 7,5 105,0 3,4 578,0 11,5 49,4 - - 897,3 21. Kol.Sędziejowice - - 93,8 750,4 3,4 47,6 ------798,0 22. Siedlce - - 53,9 431,3 4,3 60,2 3,1 527,0 51,5 221,2 - - 1239,7 23. Sobiepany - - - 0,0 2,6 36,4 1,1 187,0 17,7 76,0 - - 299,4 24. Wola Weżykowa - - 58,1 464,8 3,1 43,4 3,2 544,0 12,7 54,7 - - 1106,9 25. Wrzesiny - - 52,4 418,8 2,1 29,4 2,0 340,0 0,8 3,5 - - 791,7 26. Zamość 18,6 12,6 - - 6,5 91,0 2,3 391,0 47,7 205,2 - - 699,8 27. Żagliny - - - - 7,1 99,4 5,2 884,0 64,4 276,7 204,9 245,9 1506,0 Gmina ogółem 259,3 176,3 964,2 7713,8 148,0 2072,0 57,7 10313,0 649,6 2793,3 1549,2 1858,9 24 927,2 Uwaga: Przedstawione kalkulacje kosztów zabiegów urządzeniowo-rolnych, wykonano w oparciu o przeciętne lokalne koszty tych prac w 2005 roku. * na podstawie cen rynkowych, ** wg ceny 1q żyta w wysokości 37,67zł i wg stawek DU 2003. 41 poz345, Koszt zalesień skalkulowano jak dla lasów iglastych , przy kursie wymiany PLN/EUR 4,7029.

______103 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

IV Wnioski

1) Gmina Sędziejowice ma niekorzystne warunki do realizacji produkcji rolnej, do których należy zaliczyć : słabą jakość gleb rozdrobnienie gospodarstw rolnych szachownica gruntów o niekorzystnych kształtach działek zły stan techniczno – użytkowy dróg transportu rolnego nieuregulowane stosunki wodne gruntów rolnych 2) Słaba jakość gleb oraz znaczny udział użytków zielonych w gruntach rolnych determinują kierunki rozwoju produkcji rolnej. Dominujące ( z powodu słabej jakości gleb) w strukturze zasiewów zboża ( w tym większość żyta) i ziemniaki, wyznaczają kierunki produkcji rolnej, do których zaliczyć należy: produkcję trzody chlewnej, bydła i mleka. Pogłowie trzody chlewnej i bydła jest znacznie niższe niż w województwie łódzkim. Należy zatem założyć, że taki kierunek produkcji rolnej w gminie będzie nadal dominujący. 3) Gmina Sędziejowice (kod statystyczny GUS 1003032 ) zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (PROW) z dnia 23 września 2004 r. (Dz.U. Nr 213 pozycja 2159) jest zaliczana do „ONW nizinne strefa nizinna I”. Zaliczenie do obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania umożliwi rolnikom skorzystanie z podwyższonego poziomu wsparcia przy realizowaniu inwestycji w gospodarstwach rolnych, jak również zachęci do przejmowania gospodarstw przez młodych rolników. Dodatkową korzyścią płynącą z tego instrumentu jest upowszechnienie stosowania zwykłej dobrej praktyki rolniczej, co przyczyni się do podniesienia świadomości ekologicznej rolników. 4) Ze względu na niski udział gleb dobrej jakości ( tylko 22,2% powierzchni użytków rolnych) w opracowaniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego należy wykluczyć bądź ograniczyć do niezbędnego minimum przeznaczanie ich na cele nierolnicze. 5) Z powodu niekorzystnych warunków naturalnych produkcji rolnej oraz wzrastającej konkurencyjności w rolnictwie, szans dalszego rozwoju gospodarstw rolnych należy upatrywać w poprawie warunków gospodarowania, do których należy zaliczyć : postęp techniczny w rolnictwie umiejętność korzystania przez rolników z programów i działań pomocowych Unii Europejskiej podnoszenie kwalifikacji zawodowych właścicieli gospodarstw rolnych zawiązywanie się grup producenckich, którym łatwiej będzie w sposób zorganizowany dostosować się do nowych wymogów produkcji i zbytu produktów rolnych. koncentrację ziemi poprzez powiększanie gospodarstw rolnych poprawę rozłogów gospodarstw rolnych poprawę stanu sieci dróg transportu rolnego regulację stosunków wodnych na gruntach rolnych zalesianie marginalnych gruntów rolnych. 6) Opracowana granica rolno – leśna będąca uszczegółowieniem „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sędziejowice” ______104 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice w zakresie zalesień gruntów, w myśl Rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich z dnia 19 października 2004 r. (Dz.U. Nr 236 pozycja 2362) stanowi podstawę do ubiegania się przez rolników o pomoc finansową ze środków unijnych na zalesianie gruntów rolnych. 7) Z analizy warunków przyrodniczych wynika, że najlepsze warunki do produkcji rolnej pod względem jakości gleb występują w północno - zachodniej części gminy. Natomiast w pozostałej części gminy z racji występujących tam słabej jakości gleb oraz walorów środowiska naturalnego i krajobrazu, należy dążyć do przekształcenia dotychczasowej struktury funkcjonalno – przestrzennej, poprzez rozwój funkcji turystycznej i wypoczynkowej. 8) W celu zwiększenia atrakcyjności terenów predysponowanych do wypoczynku i rekreacji, należy dążyć do rozwoju infrastruktury z tym związanej (handel, gastronomia, baza noclegowa, biura informacji turystycznej). 9) Z 27 obrębów geodezyjnych występujących w gminie, na pięciu z nich występuje wysoki stopień zapotrzebowania na prace urządzeniowo – rolne takie jak: scalenia gruntów melioracje wodne modernizacja i budowa dróg transportu rolnego zalesienia gruntów marginalnych zapobieżenie erozji wietrznej poprzez zakładanie pasów wiatrochronnych wzdłuż dróg wskazanych w rysunku planu. 10) Proces powiększania się powierzchni gospodarstw rolnych i realizacja prac urządzeniowo – rolnych wiązać się będzie ze wzrostem produkcji rolnej i dochodów gospodarstw. Sprzyjać to będzie poprawie parytetu dochodów ludności wiejskiej do dochodów ludności miejskiej. Tempo rozwoju gospodarczego kraju wyznaczać będzie tempo koncentracji ziemi rolniczej i zmniejszania się liczby gospodarstw rolnych. W aktualnej sytuacji gospodarczej brak jest przesłanek do prognozowania tempa koncentracji ziemi rolniczej i miejsc pracy poza rolnictwem. Według przeprowadzonych badań, średnia powierzchnia gospodarstwa w gminie wynosi 4,46 ha. Przy założeniu, że w perspektywie 20 najbliższych lat średnia powierzchnia gospodarstwa wzrośnie do 20 ha (powierzchnia zapewniająca osiągnięcie dochodu parytetowego), ich ilość z 1837 zmalałaby do około 250, a właściciele pozostałych musieliby znaleźć inne, alternatywne źródło dochodu. 11) Oprócz gospodarczych, ekonomicznych i technicznych uwarunkowań przemian strukturalnych w rolnictwie gminy, duże znaczenie mieć będzie działalność edukacyjna i informacyjna. Władze Gminy winny angażować władze innych szczebli oraz agencje, instytucje i organizacje związkowe w obsługę wsi i rolnictwa, w celu wykorzystania stworzonych możliwości w pozyskiwaniu środków na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich.

______105 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice

V Wykaz tabel

Tabela nr : 1. Gmina Sędziejowice na tle województwa łódzkiego i powiatu sieradzkiego 2. Powierzchnia i ludność gminy Sędziejowice 3. Struktura wiekowa ludności 4. Ludność rolnicza w wieku produkcyjnym 5. Poziom wykształcenia ludności rolniczej 6. Bezrobotni w grupach wiekowych 7. Bezrobotni wg wykształcenia 8. Powierzchnia wód otwartych i sieci rzek 9. Obszary i obiekty chronione 10. Powierzchnia lasów i lesistość 11. Gleboznawcza klasyfikacja gruntów 12. Charakterystyka jakości użytków rolnych 13. Waloryzacja jakości gleb 14. Struktura użytków gruntowych ogółem 15. Struktura użytków rolnych 16. Charakterystyka gruntów odłogowanych 17. Struktura władania gruntami 18. Struktura użytkowania gruntów w sektorze publicznym 19. Struktura użytkowania gruntów w sektorze prywatnym 20. Struktura władania użytkami rolnymi ogółem 21. Struktura ilościowa gospodarstw w grupach obszarowych 22. Rozdrobnienie gruntów gospodarstw w grupach obszarowych 23. Wskaźnik rozdrobnienia średniego gospodarstwa w obrębie 24. Struktura gruntów dzierżawionych przez rolników 25. Wyposażenie wsi w infrastrukturę techniczną 26. Stan melioracji szczegółowych 27. Drogi transportu rolnego 28. Wielkość plonów uzyskanych w 2003 roku 29. Struktura upraw 30. Produkcja zwierzęca 31. Obsada inwentarza na 100 ha UR w SD 32. Wyposażenie w mechaniczną siłę pociągową w gospodarstwach rolnych 33. Wyposażenie w urządzenia obsługi rolnictwa 34. Wyposażenie wsi w infrastrukturę społeczną 35. Stan i potrzeby melioracji szczegółowych 36. Obszar gruntów planowanych do zalesienia 37. Lesistość obecna i prognozowana 38. Planowana powierzchnia użytków rolnych 39. Wykaz działek dróg planowanych do przebudowy 40. Planowana przebudowa lub modernizacja sieci dróg transportu rolnego 41. Gęstość planowanej sieci dróg transportu rolnego o nawierzchni trwałej 42. Rodzaj i zakres niezbędnych zabiegów urządzeniowo – rolnych 43. Koszt podstawowych zabiegów urządzeniowo – rolnych

______106 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice VI Wykaz rysunków ( kartogramów i wykresów)

Rysunek nr: 1. Gęstość zaludnienia osób/km2 2. Ludność rolnicza w wieku produkcyjnym 3. Poziom wykształcenia zatrudnionych w rolnictwie w % ludności z wykształceniem średnim i wyższym 4. Bezrobotni w grupach wiekowych 5. Bezrobotni wg wykształcenia 6. Aktualna lesistość z uwzględnieniem lasów zinwentaryzowanych a nie ujętych w ewidencji gruntów 7. Udział gleb dobrych w powierzchni użytków rolnych 8. Jakość gleb wg punktacji określonej metodą IUNG w Puławach 9. Udział użytków rolnych w powierzchni ogólnej obrębu 10. Udział gruntów ornych w powierzchni użytków rolnych 11. Kierunki użytkowania ziemi 12. Udział gruntów odłogowanych w powierzchni użytków rolnych ogółem 13. Średnia powierzchnia gospodarstwa w obrębie wg gruntów własnych 14. Udział liczby gospodarstw o wielkości powyżej 10 ha w ogólnej liczbie gospodarstw 15. Udział powierzchni gospodarstw o wielkości powyżej 10 ha w ogólnej powierzchni gospodarstw 16. Średnia liczba działek ewidencyjnych w prywatnych gosp. rolnych 17. Średnia powierzchnia działki ewidencyjnej w prywatnych gosp. Rolnych 18. Gęstość sieci dróg transportu rolnego wg stanu w terenie 19. Obsada inwentarza w sztukach dużych SD/100 ha UR 20. Mechaniczna uprawa pól w gosp. rolnych wyrażona w ilości ha UR/1cp. 21. Wyposażenie gosp. rolnych w kombajny zbożowe w ha GO/1 kombajn 22. Potrzeby regulacji stosunków wodnych w % pow. użytków rolnych 23. Proponowana powierzchnia gruntów do zalesienia 24. Stopień zapotrzebowania na prace scaleniowe 25. Stopień zapotrzebowania na prace urządzeniowo – rolne.

VII Wykaz map

Mapa nr : 1. Walory przyrodniczo – krajobrazowe 2. Jakość gleb 3. Grunty odłogowane 4. Gospodarka wodna 5. Grunty planowane do zainwestowania i wyłączenia z produkcji rolnej 6. Obszary planowanych scaleń 7. Sieć dróg transportu rolnego

VIII Wykaz materiałów źródłowych

1. Ewidencja gruntów i budynków, stan na luty 2005 r. 2. Materiały z Urzędu Gminy Sędziejowice z maja 2005 r. 3. Dane z wywiadu u sołtysów wsi gminy Sędziejowice – sierpień 2005 r. 4. Wyniki inwentaryzacji terenowej, maj 2005 r. – lipiec 2005 r.

______107 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice 5. Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Łasku – czerwiec 2005 r. 6. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sędziejowice 7. Opracowanie granicy rolno – leśnej wykonywane w ramach opracowania niniejszego planu. 8. Strategia rozwoju województwa łódzkiego. 9. Program Rozwoju Województwa Łódzkiego 2004 – 2006 komponent regionalny ZPORR 24-02-2004. 10. Strategia rozwoju gminy Sędziejowice opracowana w 1997 roku 11. Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki w gminie Sędziejowice – WBPP w Sieradzu. 12. Plan Ochrony Parku Krajobrazowego Międzyrzeca Warty i Widawki – Operat Generalny - Sieradz 1998 r. 13. Program Ochrony Środowiska Gminy Sędziejowice – załącznik do Uchwały Nr XIV/122/04 Rady Gminy Sędziejowice z dnia 2004.08.30. 14. Plan Gospodarki Odpadami Gminy Sędziejowice – załącznik do Uchwały Nr XIV/121/04 z dnia 2004.08.30. 15. Koncepcja Programowo – Przestrzenna odprowadzania i oczyszczania ścieków dla gminy Sędziejowice – Łódź 2004 r. 16. Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego z dnia 20 października 1998 r. w sprawie określenia obszaru Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki (Dz.Urz. Nr 27 Woj.sieradzkiego z dnia 6 listopada 1998 r. 17. Rozporządzenie Wojewody Sieradzkiego z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie określenia obszaru Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki (Dz.Urz Nr 20 Woj.sieradzkiego z dnia 9 września 1998r. 18. Rozporządzenie Nr 48/2001 Wojewody Łódzkiego z dnia 8 sierpnia 2001 r w sprawie uznania za zespoły przyrodniczo – krajobrazowe obszarów Nadleśnictwa Kolumna. 19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. 20. Ustawa z dnia 26.03.1982 r. o scaleniu i wymianie gruntów (tekst jednolity: Dz. U. z 1989 r. nr 58, poz. 349; zmiany: Dz. U. z 1994 r. nr 127, poz. 627, z 1998 r. nr 106, poz. 668, z 2000 r. nr 12, poz. 136, z 2001 r. nr 81, poz. 875). 21. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 września 2004 r. (Dz.U. Nr 213 pozycja 2159) zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania. 22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na zalesianie gruntów rolnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich ( Dz. U. 187 poz. 1929) 23. Wytyczne Ministra Rolnictwa z 31-07-2003 r. w sprawie ustalania granicy rolno – leśnej. 24. Uzupełnienie Sektorowego Programu Operacyjnego „ Restrukturyazacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

______108 Wojewódzkie Biuro Geodezji w Łodzi * Plan urządzeniowo – rolny gminy Sędziejowice