Sport. Voetbalbondscoach Roberto Martínez Aan De Vooravond Van Oogstjaar 2021 038 GPV1QU 20201219 DMO11 00.Qxp Martinez.Qxp Opmaak 1 17/12/20 16:04 Page 39

038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 17:29 Page 38

Sport. Voetbalbondscoach Roberto Martínez aan de vooravond van oogstjaar 2021 038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 16:04 Page 39

39 zaterdag 19/12/2020

‘Het is bijna een zonde als je hier zegt dat je goed bent’

Als 2021 het jaar van de Belgische voetbal oogst wordt, gaat onze dank nu al uit naar Roberto Martínez (47). In een lege lobby van een leeg hotel, in trainingspak, wuift de bondscoach de lof weg, én de druk om prijzen te pakken. ‘De reis is belangrijker dan het doel.’

Tekst HANS VANDEWEGHE / beeld STEFAAN TEMMERMAN 038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 16:04 Page 40

zeno. 40

een ander land dat niet met België ‘BELGIË VERLIEST SPELERS AAN wil wisselen: voor de derde keer op rij gaan de Rode Duivels een nieuw ANDERE COMPETITIES HOEWEL ZE jaarG in als nummer één op de FIFA-ranking. Die plek mag dan nog een verhaal van cijfers en voor- NOG NIET RIJP ZIJN OM DAAR EEN lopig niet van bekers zijn, zo’n on-Belgische do- minantie is wel een halve eeuw geleden, van de ROL TE SPELEN. DAT MOET STOPPEN’ tijd van Eddy Merckx meer bepaald. Nooit is het in een ploegsport vertoond, laat staan in de be- langrijkste sport ter wereld. “Is that so, fifty years?”, zegt Roberto Martínez. kern spelers die in 2000 tot 2002 geboren zijn. te reizen, dan aan te komen.’ “Wel, dat maakt het nog specialer. We kunnen er “Wij roepen hen op en introduceren hen bij de “Well, than that makes me a buddhist. (lacht) Het smalend over doen, maar ik vind die ranking erg Rode Duivels: Jérémy Doku (eerst bij Anderlecht, uiteindelijke doel haal je nooit zonder de reis zo belangrijk en onze spelers ook. Vooral omdat we nu bij Rennes), Yari Verschaeren (Anderlecht), perfect mogelijk te laten verlopen.” pas het derde land zijn dat die ranking zo lang na Charles De Ketelaere, Zinho Vanheusden (Stan- elkaar aanvoert. Alleen Brazilië, zeven jaar, en dard), Alexis Saelemaekers (AC Milan), Sebastiaan U bent erin geslaagd bij de internationals de Spanje, dat het zes jaar volhield, hebben ons dat Bornauw (1. FC Köln) en dan zal ik er nog een balans tussen werk en plezier te houden. voorgedaan. Frankrijk, Duitsland, Argentinië, Ita- paar over het hoofd zien. Zij leren bij door die “Alles wat ik bij de nationale ploeg heb gedaan lië en Nederland hebben ook nog op één gestaan. andere topspelers te zien functioneren. Leren komt voort uit mijn ervaring als clubtrainer. Een Acht landen, en wij zijn daar bij. gaat hand in hand met trauma’s en ontgooche- speler wordt bijna gestraft als hij voor de nationale “Ik hoor wel eens opmerkingen als: je wordt eer- lingen. Bornauw speelt in de Bundesliga elke mi- ploeg wordt geselecteerd. Het is een eer, maar ste als je veel vriendschappelijke wedstrijden nuut, zijn prestatie laatst bij de nationale ploeg als speler krijgt hij extra werk, en als mens ziet wint. Dat klopt niet. Het gaat om de echte wed- was niet af, neen, maar dat is deel van het proces hij zijn familie minder vaak, want hij is niet vrij strijden, voor een kwalificatie of een kampioen- waarin hij zit.” als de anderen wel vrij zijn. En daar komt de op- schap. De friendlies tellen nauwelijks mee. De re- lopende vermoeidheid nog eens bij. den dat wij op één stonden, ook aan het einde Het Belgisch voetbalmodel stoot zijn “Ik heb meteen gezorgd voor genoeg rust, tijd van WK-jaar 2018, was precies omdat we in Rus- talenten te snel af. met de gezinnen, families. Als we werken, vraag land zes wedstrijden wonnen, onder meer tegen “Helemaal mee eens, we verliezen spelers aan ik honderd procent inzet. Daarnaast krijgen ze Japan en Brazilië. Zes gewonnen wedstrijden op andere competities hoewel ze nog niet rijp zijn ruimte om te ontspannen. De spelers hebben dat dat WK, dat was evenveel als wereldkampioen om daar een rol te spelen. Dat moet ophouden, vertrouwen verdiend. Daarom trainen we ook Frankrijk. En daarna zijn we op dat niveau blijven het is slecht voor de speler en slecht voor ons vaak in Tubeke, vanwaar ze snel naar huis kunnen presteren. competitievoetbal. Club Brugge toont hoe het als daar tijd voor is.” “Dat onze spelers het ook belangrijk vinden om moet. Zij halen toppers terug en houden de key de FIFA-ranglijst aan te voeren, zie je aan hun in- players. Anderlecht heeft Doku moeten verkopen. Let u erop niet te overcoachen? gesteldheid als ze naar de nationale ploeg komen. Ze hadden hem willen houden, maar dat kon niet. “Jazeker. Het is een misdaad om de meest geta- Clubs en nationale ploeg, dat bijt elkaar normali- Alle begrip. Gelukkig is Jérémy een ster in Rennes lenteerde generatie die we hebben met te veel ter. Ik heb ook in de positie gezeten waarbij ik en zal hij zich daar verder kunnen ontwikkelen tactiek aan banden te leggen. Het is een dunne liever niet wilde dat een speler van mijn club omdat hij speelt.” lijn tussen genoeg coachen om te presteren en werd opgeroepen. De spelers zitten in het mid- overcoachen. Duidelijkheid, sterke structuur, wer- den, aan hen wordt van twee kanten getrokken, Een tennisspeler die lang op één staat, maar ken, en vervolgens het talent laten renderen.” maar die van ons blijven graag komen. geen grandslamtoernooi wint, vinden we “Het verschil met 2018 is de grootte van onze eerder een rekenwonder dan een grote U hebt in al die wedstrijden één misstap groep. We weten dat spelers het soms zwaar heb- speler. Moeten de Duivels hun ‘grand slam’ beleefd, dat 5-2-verlies in Zwitserland in de ben om alle verplichtingen na te komen. Welnu, nog winnen? voorronde van de vorige Nations League. andere spelers staan klaar. We hebben een mooie, “De intentie is er, wees gerust. Ik ga niet mee in “Het was meer dan een misstap. Dat was pijnlijk. brede groep van enerzijds gevestigde waarden en de fataliteit van ‘we hebben nooit iets gewonnen, Daar hebben we veel uit geleerd. Elk team heeft anderzijds jonge talenten.” het zal lastig zijn’. Het is niet dat we werken om een moment van ontgoocheling nodig om daarna níét te winnen. Ons doel is consistent te presteren. te kunnen groeien. Stel je voor: je leidt met 0-2, Voorin komt er nu ook nog eens zo’n Of je daarmee een groot toernooi wint, hangt af eigenlijk 0-3 met de heenwedstrijd er bij, en dan Charles De Ketelaere bij, die indruk maakt bij van dat presteren, maar ook van andere aspecten krijg je er vijf binnen. Zonder die nederlaag zou- Club Brugge. als geluksmomenten of uiteraard de tegenstander den we in de kwalificatie voor Euro 2021 nooit “Negentien jaar is hij, en waar heeft hij van Phi- van die dag. Dat kun je moeilijk controleren. We dertig op dertig hebben gehaald.” lippe Clement al moeten, mógen spelen? Links moeten vooral plezier vinden in de vaststelling in de aanval, rechts in de aanval, op de negen, op dat wij om die prijzen kunnen strijden. Ontgoo- Dit team is klinischer geworden. Ze scoren de tien, zelfs als linksback, en dat in een team dat cheling als het volgende zomer en de jaren erna en maken de wedstrijd makkelijker dood. moet winnen. Heel opmerkelijk dat zoiets ge- niet lukt, is nergens voor nodig. We ondernemen “Klinisch is het goede woord. Dat is hoe een team beurt, maar ongelooflijk goed voor zijn ontwik- een reis en waar we uitkomen zie we dan wel groeit. Nadat we eerst in alle aspecten gewoon keling. In maart, toen alles stillag, hebben we ons weer.” goed zijn geworden, zijn we na vierenhalf jaar sa- gebogen over de uitdaging om de volgende gene- men gewerkt te hebben bepaalde elementen van ratie klaar te stomen. We hebben nu in onze brede Aha, de Boeddha. Die zei: ‘Het is beter goed ons spel gaan perfectioneren. In de drie wedstrij- 038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 16:04 Page 41

41 zaterdag 19/12/2020

• geboren in Balaguer (Catalonië) op 13 juli 1973 den in november hebben we tegen ploegen als “Dus als je vraagt hoe het voetbal • voetbalde in Spanje unieke tijd, waarin wij van het voet- Zwitserland en Engeland, allebei in de top tien, evolueert, denk ik meteen aan nog en later twaalf jaar bal onze job mogen uitoefenen.” 27 à 28 spelers gebruikt, en we hebben telkens meer atletisch vermogen in combi- voor vijf kleine gewonnen. natie met een verbeterde techniek. clubs in het VK Kunt u Romelu Lukaku niet wat “Als spelers straks in maart naar de nationale Vandaar ook de VAR. Dit spel kun- • werd op zijn 36ste adviseren in zijn communicatie? ploeg terugkeren, duurt het nauwelijks één trainen de scheidsrechters niet meer coach bij Wigan, Zo’n overbodige uitspraak als ‘ik ning of ze vinden elkaar weer. Dat gaat steeds volgen, alles gaat gewoon te snel. in de Premier ben bij de vijf beste spitsen’, sneller, ons team is een echt team geworden, ze “Vergeleken met die van twintig jaar League waar was dat nu weer voor spelen ook al zo lang samen dat ze elkaar door geleden zijn voetballers niet in de • van 2013 tot 2016 nodig? en door kennen en weten wat de andere zal doen. eerste plaats sjotters, maar atleten. coach van Everton “Ah Rom, ik heb een zwak voor die Beter spelen betekent sneller en preciezer spelen Het voetbal als je de bal níét hebt, • volgde na het EK man sinds ik hem als negentienjarige en daarin worden we steeds meer bedreven. wordt even belangrijk als wanneer 2016 Marc Wilmots bij Everton had en hij zijn eerste 24 “Het moeilijkste in voetbal is een doelpunt maken. je hem wél hebt. Voetbalvelden zijn op als coach van wedstrijden in de Premier League Wij houden het meest van ploegen die denken ook anders dan twintig jaar terug. de Rode Duivels onder mij speelde. En die uitspra- dat ze ons hoog kunnen vastzetten. Dan zullen Je ziet nergens nog modder, wat het • woont in Waterloo ken, ach ja. Jij bent van de media, jij we altijd de ruimte vinden. Tegen teams die een spel ten goede komt. Sneller en be- met zijn vrouw Beth weet toch ook dat je negenennegen- lager blok zetten en cynischer zijn dan wij, heb- ter uitgevoerd, dat is de evolutie. Dit en twee dochters tig op honderd keer de juiste dingen ben we het lastig. Zo verloren we op het WK tegen is het oudste spel ter wereld, al de kunt zeggen, maar dat die ene quote Frankrijk, bijvoorbeeld.” rest is al eens geprobeerd. Je zult in er zal worden uitgelicht – en zal wor- het huidige topvoetbal zowel elementen uit het den overbelicht. Niet te zwaar aan tillen, Romelu 2021… catenaccio terugvinden, als dingen uit het totaal- ontwikkelt zich goed. Ik zie geen andere spits in “... wordt een mooi jaar voor de Rode Duivels. voetbal van Rinus Michels en Johan Cruijff.” Europa die kan wat hij kan, voor zichzelf met de Euro 2021 kondigt zich aan als een bijzonder toer- bal en voor het team als hij de bal niet heeft.” nooi. We moeten in de groepsfase twee keer uit, Kan het lichaam van de speler dat wel aan? bij organiserende landen, dat op zich wordt al Eden Hazard had een zwak seizoen bij Real Is uw carrière gelopen zoals u dacht? bijzonder. Daar komen vanaf maart nog eens drie Madrid, maar hij had in zijn laatste jaar bij “Neen. had je mij op mijn 36ste – toen ik in de kwaliﬁcatiewedstrijden voor de World Cup in Qa- Chelsea 72 wedstrijden gespeeld. Premier League Wigan coachte – gezegd dat ik tar in 2022 bij. In november mag ik een halve “Dat is veel, heel veel, maar ligt het daaraan dat zeven jaar later bondscoach zou zijn, dan had ik thuiswedstrijd in en tegen Wales gaan coachen. hij dit jaar minder wedstrijden speelde dan ooit? eens goed gelachen. Ik ben destijds wel naar Bart Ik kijk er echt naar uit.” Ik hou het echt op weerkerende pech, waarna je Verhaeghe (nu Club Brugge-voorzitter, in 2016 ook op de duur een achterstand oploopt die je nog vicevoorzitter van de Belgische voetbalbond, Hoe evolueert het voetbal? moeilijk nog wegwerkt. En dan krijgt hij nog een red.) getrokken met de wil om de Rode Duivels te “Ik haal veel uit clubvoetbal omdat ze daar de positieve coronatest op zijn dak. Eden heeft één coachen. Ik had mijzelf voorbereid en ik had een meeste trainingsuren hebben. Aanvallers als eer- voordeel: bij Chelsea heeft hij in acht seizoenen presentatie over hoe ik het zag en wat ik met het ste verdedigers, zoals het Liverpool van Jürgen maar twintig wedstrijden gemist, hij heeft nor- team wilde. Het sloeg aan, er was meteen een Klopp speelt, is iets waar ik op let. Maar ik let maliter weinig last van blessures. Dat komt wel klik. ook op hun mentaliteit. Ze verliezen met Virgil goed. “Dat deel van mijn verhaal is gelopen zoals ik het van Dijk (aanvoerder en Nederlandse verdediger, “De belasting is steeds groter en van de spelers wilde, maar dat ik vierenhalf jaar later nog bonds- red.) hun beste speler en de resultaten blijven wordt steeds meer gevergd, maar de training is coach zou zijn, met een contract tot na Qatar, hetzelfde. Ook de moed van de Leeds-spelers van ook aangepast, geïndividualiseerd vooral. Ze be- dus nog eens twee jaar erbij, had ik nooit durven coach Marcelo Bielsa die tegen wie ze ook staan staat uit blokken van dertig minuten van vooral te voorspellen. gewoon hun spel spelen, is een voorbeeld. individueel werk, met in het midden misschien “Mijn aanvankelijk idee was het team op de World “Zelfs als je neutraal bent, is het Manchester City een halfuurtje met het hele team. Ik ben niet Cup 2018 voor te bereiden en er te presteren. met Kevin De Bruyne een plezier om te zien. Het naïef: ik weet dat we dit seizoen door het gemis Daarna lag alles open. Ik ben gebleven omdat ik Red Bull-model, die constante intensiteit, is even- aan voorbereiding tussen 16 en 20 procent meer van het Belgisch voetbal hou, van het talent dat eens een inspiratie. Maar ook Borussia Dortmund blessures zullen krijgen. We moeten er in het voet- we hier hebben en ook inmiddels van het land. en Borussia Mönchengladbach spelen heel span- bal maar slim mee omgaan, zoals met verbeterde We wonen hier goed in Waterloo, onder de leeuw. nend voetbal. Veel is terug te voeren op fysieke recuperatie, aangepaste training, grotere selecties Ik mag deel zijn van de mooie plannen die ze hier paraatheid en snelheid van uitvoering, sprints op en vijf of meer wissels. Bovendien wil ik het dit maken. Straks komt er een echte high perfor- hoge snelheid, keer op keer. seizoen niet hebben over de work load. Dit is een mance-omgeving.”

Is de rol van architect-bondscoach- technisch directeur u ook niet meer op het ‘ONTGOOCHELING ALS lijf geschreven dan die van dakdekker- clubcoach die elke dag verantwoording HET VOLGENDE ZOMER moet aﬂeggen over hoe de pannen liggen? “Het verschil tussen bondscoach en clubcoach is EN DE JAREN ERNA NIET LUKT, simpel: met de club heb je 65 wedstrijden per jaar, met de nationale ploeg zes. Dat speelde mij IS NERGENS VOOR NODIG’ aanvankelijk parten, dat geef ik toe. 038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 16:04 Page 42

zeno. 42

“Die eerste zes maanden, dat was echt wel aan- ‘DE LAATSTE KEER DAT IK MIJN passen aan het trage tempo. Als je zoals in no- OUDERS FYSIEK HEB ONTMOET, vember 2018 in Zwitserland verliest, then you’re in a dark place. Dan is het vier maanden wachten WAS IN JANUARI. MAAR WE ZULLEN om dat recht te zetten. Inmiddels zijn wij ook nog eens op een punt beland dat we niet meer met KERSTMIS SAMEN VIEREN’ slecht spel mogen winnen. “Een bondscoach kan meer bouwen, dat klopt wel weer. Je kunt ook meer terugkijken. Een clubcoach kijkt alleen maar naar voren: volgende wed-

‘Het zou een misdaad zijn om de meest getalenteerde generatie die we hebben met te veel tactiek aan banden te leggen.’ 038_GPV1QU_20201219_DMO11_00.qxp Martinez.qxp_Opmaak 1 17/12/20 16:05 Page 43

43 zaterdag 19/12/2020

strijd, volgende wedstrijd, enzovoort. Ik ben graag “Hoezo? Neen. Ik ben een getraind reiziger en ge- van nabij of veraf. Persoonlijk is het voor mij architect, maar de intensiteit van meer dan zestig wend mij ergens te vestigen en in de omgeving meegevallen, Mijn gezin, schoonouders noch wedstrijden per seizoen beviel mij ook. Ik ben op te gaan. Zo deed ik dat als Spanjaard in Wales ouders zijn ziek geweest. Mijn ouders wonen in niet bang om daar ooit naar terug te keren. In ook. België is een makkelijk land om je aan te Balaguer nabij Lerida en hebben zich goed 2022 zal ik 49 zijn, dat is jong. Voor alle duidelijk- passen, heel divers.” staande gehouden. Bijna 170 dagen zijn ze niet heid: voorlopig heb ik geen plannen. Als ik ergens buiten gekomen. Voor jonge mensen is dit virus kom, is dat voor honderd jaar.” vooral heel ingewikkeld. dat zie je onder vervelend, maar voor mensen van die leeftijd is meer aan het aantal coronadoden. het dubbel: je kunt niet doen wat je vroeger het leven in belgië, dat vergde toch een “Die doden waren in elk land een probleem, deed, je mag niemand zien en je leven wordt aanpassing? toch?” ook nog eens bedreigd. “De laatste keer dat ik hen fysiek heb ontmoet, U hebt toch wel al door dat belgië een even was in januari. We facetimen wel, maar dat is rijk als ineﬃciënt land is, mag ik hopen? niet hetzelfde. Met Kerstmis zal ik hen zien. Wij (glimlacht) “Oké ja, het is een complex land met gaan naar ons huis in Manchester en zij komen veel verschillende mensen die vanuit hun ver- onze kant uit. We brengen Kerstmis samen door. schillende bevoegdheden beslissen. Maar met de In het Verenigd Koninkrijk kunnen drie gezinnen Rode Duivels en de voetbalbond hebben we daar een tijdelijke kerstbubbel vormen, maar no wor- geen last van.” ries, we blijven het coronaproof houden.”

neen, u hebt een cultuur van winnen voetbal ontsnapte nog wonderwel aan geïnstalleerd. dat is in dit land uniek. het virus, de eerste lockdown niet te na “Het enige wat ik heb gedaan, is duidelijke doelen gesproken. stellen. Dat heeft geholpen om de buitengewone “Voor de ervaren spelers was het aanpassen, voor talenten die we hebben en die in grote clubs een de jongere talenten is er een echt probleem. Die belangrijke rol spelen, helemaal achter de natio- hebben een jaar van hun opleiding verloren, dat nale ploeg te krijgen. Dat was iets waarvan ik eerst zullen we later nog wel merken. In de A-ploeg dacht dat het moeilijk zou lopen, maar we zijn er heb ik alleen maar bereidheid gevonden om het in geslaagd een omgeving te creëren waarin we te doen werken. Coachen in een leeg stadion is samen beter willen worden. niet plezant. Maar de keuze is niet: coachen in “België mag iets minder bescheiden zijn. Het is een leeg of een vol stadion; de keuze is: coachen bijna zonde als je hier zegt dat je goed bent en in een leeg stadion of niet coachen. In dat geval dat je er alles aan wilt doen om te winnen. Dat verkies ik het lege stadion. Maar goed, zodra de wordt dan niet gezegd omdat je bang bent te ver- stadions weer vollopen, zullen we weten wat we liezen. Nergens voor nodig: concentreer je ge- hebben gemist en zullen we het hopelijk waar - woon op het werk dat je levert om beter te wor- deren.” den. Verliezen hoort daarbij.” Ik reed hierheen, het was koud, donker, met hoe is het leven van een bondscoach in regen en ﬁles, om depri van te worden. en tijden van corona? dan zit ik hier met u en straks kan ik terug “Uitdagend. Maar dat geldt voor iedereen, neem met het glas weer halfvol. ik aan. Ik vind het een treurige situatie waarin (lacht) “Wat is het nut van een glas halﬂeeg te we nu zitten, maar tegelijk heeft de mensheid zien? Er is veel in het leven wat je niet kunt con- voor het eerst sinds lang een gemeenschappe- troleren, maar een van de dingen waar je wel lijke vijand die ons met onze voeten terug op de vat op hebt, is je mindset. Ervoor kiezen om ne- aarde zet. We weten nu wat echt belangrijk is, gatief te zijn, omwille van het excuus dat je dan wat we echt missen in het leven: de mensen van hebt, brengt niks bij, niet voor jezelf en niet voor wie we houden, de kleine dingen in het leven, de mensen rond jou. Ik ben een gelukkig mens het contact met anderen. Ik denk dat we er als zolang ik oplossingen zie in het leven – dat in- betere mensen zullen uitkomen. derdaad niet perfect is. Ik kies ervoor om positief “Iedereen had of heeft wel ervaring met dit virus, te zijn.”

‘Ik kIes ervoor om posItIef te zIjn. een van de dIngen In het leven waar je vat op hebt, Is je mIndset’