donderdag 06.12.2012 Westward Ho! / Scheme 20.00 Concertzaal 19.15 Inleiding door of Things / Vox Balaenae Gloria Carlier () & Ensemble intercontemporain (Frankrijk)

Belgische première Programma en uitvoerders

Westward Ho! Scheme of Things Vox Balaenae

Tero Saarinen: choreografie, kostuumontwerp Tero Saarinen: choreografie Tero Saarinen: choreografie, dans Tero Saarinen Company: ensemble : lichtontwerp Mikki Kunttu: lichtontwerp Mikki Kunttu: licht- en decorontwerp Ville Konttinen: technische directie Henrikki Heikkilä, Pekka Louhio, Erika Turunen: kostuumontwerp Erika Turunen: kostuumontwerp Marco Melchior: klanktechniek Heikki Vienola: dans Sini Länsivuori: assistentie choreografieP Marco Melchior: klankontwerp Eero Auvinen: lichttechnicus Tero Saarinen Company: productie Henrikki Heikkilä, Satu Halttunen: Klaus Eklund: tourtechnicus repetitor Solisten van Ensemble Tipi Taskinen, Anni Laanti I premiere: 18 februari 1996, Dansens Hus, Annika Hyvärinen, Mikko Lampinen, intercontemporain Atelje Teatro: uitvoering kostuums Jarkko Lehmus, Natasha Lommi, Hidéki Nagano: piano Scheme of Things en Vox Balaenae muziek: collage (GavinBryars, Jesus’ blood Pekka Louhio, Maria Nurmela: dans Pierre Strauch: cello never failed me yet; Moondog, The Message) Sophie Cherrier: fluit opname: Gavin Bryars, Tramp met strijkorkest originele productie: 1 Moondog, Louis Hardin (NDT1), 5 februari 2009, Lucent Danstheater, Satu Halttunen, Henrikki Heikkilä, Den Haag Sini Länsivuori: assistentie choreografie — pauze — Tero Saarinen Company premiere: 5 november Tero Saarinen Company: productie 2011, Automne en Normandie, Saint-Étienne- du-Rouvray, Le Rive Gauche in samenwerking met Arts 276 / Automne en Normandie; Red Brick project / CCN Roubaix muziek: Nord-Pas de Calais – Carolyn Carlson collage (Biosphere, Jeff Buckley, Trey Gunn, Higher Intelligence Agency, premiere: 5 november 2011, Automne Jarmo Saari) en Normandie, Saint-Étienne-du-Rouvray, opnames: Le Rive Gauche, Frankrijk Biosphere: Freeze-Frames, © Touch Music [MCPS] George Crumb (1929) Biosphere & Higher Intelligence Agency: Vox Balaenae (Voice of the Whale) (1971) Snapshot Survey, Headphone records 2003 - Vocalise (… for the beginning of time) Jeff Buckley: You and I, © 1998 Sony Music - Variations on Sea-Time Entertainment Inc. Sea Theme Trey Gunn: The Ghosts Listen, © Trey Archeozoic [Var. I] Gunn [BMI] / Jarmo Saari: Atonal Glass, Proterozoic [Var. II] © Jarmo Saari Paleozoic [Var. III] Mesozoic [Var. IV] — korte pauze — Cenozoic [Var. V] - Sea-Nocturne (… for the end of time)

Belgische première

dans con in samenwerking met Cultuurcentrum Brugge met TEMPO livemuziek Uw applaus krijgt kleur dankzij de bloemen van Bloemblad. Biografieën Westward Ho! / Scheme of Things / Vox Balaenae

Danser en choreograaf Tero Saarinen (FI) Ensemble intercontemporain (FR), opgericht Tero Saarinen is in de eerste plaats een gezelschap NDT1. Hier koos Saarinen voor begon zijn carrière in 1985 bij het Finse in 1976 door Pierre Boulez met ondersteuning fascinerende solodanser. Maar hij inspireerde een collage van melodieën van verschillende Nationale . Drie jaar later werd zijn van de toenmalige Franse staatssecretaris voor ook gerenommeerde choreografen die voor muzikanten. Zo ondersteunt hij de uitwerking solocarrière sterk gestimuleerd toen hij de cultuur Michel Guy, bestaat uit 31 solisten hem stukken op maat hebben geschreven, van de gekozen thema’s via melancholie, eerste prijs hedendaagse dans won op het die de liefde voor hedendaagse muziek, van zoals Jorma Uotinen en Carolyn Carlson. hunkering en tragikomedie. Concours International de Danse de Paris. de jaren 20 tot vandaag, gemeenschappelijk De beroemde Amerikaanse choreografe van Nadien verliet hij het Finse Nationale Ballet hebben. Opgericht als kernformatie, wijden Finse afkomst gaf ook haar mythische solo ‘Tijdens het creëren van dit werk wilde ik onze om nieuwe invloeden in de hedendaagse dans ze zich aan de in de statuten beschreven Blue Lady aan hem door. In 1996 verkoos gedragspatronen bestuderen.’, zegt Saarinen. in West-Europa en te bestuderen, en in opdracht van verbreden, overbrengen en Tero Saarinen zich meer toe te leggen op ‘Ik vroeg me af of er een vooraf gedefinieerde 1996 stichtte hij zijn eigen dansgroep, de Tero creëren. Onder de muzikale leiding van de choreografieën en stichtte hij zijn eigen formule aan de basis lag van het leven en de Saarinen Company. Tot nu toe maakte hij zo’n Finse Susanna Mälkki werken ze aan de zijde gezelschap. Sindsdien creëerde hij meer dan menselijke relaties. Waarom maken we altijd 30 creaties die allemaal totaalervaringen zijn: van componisten aan het onderzoek van de dertig stukken, onder meer in opdracht van opnieuw dezelfde fouten, soms van generatie een combinatie van een unieke choreografie, instrumentale technieken en aan projecten andere instellingen. Bij de vele persoonlijke op generatie? Maar ik dacht ook aan het toeval sterke vertolkingen, opvallende visuele die muziek met dans, theater, film, video en choreografieën voor zijn eigen gezelschap in menselijke relaties en hoe moeilijk het is om aspecten en vaak livemuziek. beeldende kunst verbinden. Elk jaar geeft en voor andere dansgezelschappen in contact te maken met anderen. De werktitel het ensemble compositieopdrachten en verschillende landen komen nog enkele van het stuk was Bad Timing. Maar bestaat er De Tero Saarinen Company is vandaag voert het de creatie van nieuwe werken uit, repertoirestukken, zoals Petrouchka en Hunt – wel zoiets als de juiste timing?’ een van de belangrijkste Noord-Europese die aansluiten bij de meesterwerken van de zijn eigen versie van Le Sacre du Printemps. dansgezelschappen en was in bijna 40 20e eeuw. De muzikale vertoningen voor De attitudes die vaak terugkeren in menselijke landen te zien. De compagnie zette een jonge mensen, de specialisatiecursussen Westward Ho! relaties zijn het thema van Scheme of Things. internationaal opleidingsprogramma op voor jonge instrumentalisten, dirigenten en De avond begint met Westward Ho!, dat wordt Tero Saarinen choreografeert hier de meest poten. Tero Saarinen maakte ook creaties voor componisten als ook de talrijke acties tot beschouwd als Tero Saarinens internationale extreme bewegingen, die mensen van elkaar andere prominente dansgezelschappen zoals sensibiliseren van het publiek, getuigen van doorbraak. Dit stuk, dat in première ging in scheiden of met elkaar verbinden: van het het Nederlands Dans Theater, de Batsheva een diep en internationaal gewaardeerd 1996, geeft een bevreemdend melancholisch, engagement tot de vlucht, van het in bezit Company, het Ballet van de Opéra engagement. Sinds 1995 resideert Ensemble zacht humoristisch beeld van vriendschap, nemen tot het afstand doen. Een architectuur de Lyon en het Finse Nationale Ballet. intercontemporain in Cité de la Musique egoïsme en verraad. Westward Ho! werd van emoties gekleurd door vervoering, in Parijs. Het ensemble wordt gefinancierd beïnvloed door de tekst van de Amerikaanse verwachting, omhelzing en conflict, met Meer info vindt u op www.terosaarinen.com door het Franse ministerie van Cultuur en kunstenares Laurie Anderson: extreme gevoelens zoals angst of opoffering. Communicatie en krijgt bijkomende steun van De Finse kunstenaar, die deel uitmaakt van de stad Parijs. There is no pure land now. de sterchoreografen die werden gevraagd No safe place. door het beroemde Nederlands Dans Theater, Meer informatie over het ensemble, alsook And we stand here on the pier, waarvoor hij onder andere Scheme of Things de biografieën van solisten Sophie Cherrier, watching you drown. creëerde, wilde dit stuk doorgeven aan Hideki Nagano en Pierre Strauch vindt u terug de dansers van zijn eigen gezelschap. De op www.ensembleinter.com (Er is geen zuiver land nu. beleving en het tijdsbesef, het geheugen Geen veilige plaats. en de kwalitatieve interpretatieverschillen Ensemble intercontemporain geniet de steun We staan hier op de pier, worden hier heraangepakt in dienst van een van de Europese Commissie en kijken hoe je verdrinkt.) werkproces dat een onderzoek voert naar de taal van de dans. Op de scène lijken de Scheme of Things lichamen te reageren op de plastische effecten De avond vervolgt met het ensemblestuk van de lichtgevende panelen die de ruimte met de steun van Norden – Nordic Culture Point, Scheme of Things. Saarinen creëerde dit stuk structureren. Nu eens vastgegrepen, verteerd het Fins Cultureel Instituut voor de Benelux en in 2009 voor het toonaangevende Nederlandse door het licht, vervagen ze en verdwijnen ze. de Ambassade van Finland in Brussel De wereld van George Crumb

Dan weer omhuld door het licht, openbaren In de interpretatie van Saarinen wordt een George Crumb, geboren in Charleston Hij toonzette diverse teksten van de Spaanse ze zich in al hun kracht. Zoals de stem van Jeff enkele danser omgeven door de muziek, live op 24 oktober 1929, is een Amerikaanse dichter Federico Garcia Lorca. Voorbeelden Buckley – wiens muziek wordt gebruikt in de uitgevoerd door drie solisten van het Ensemble componist van moderne en avant- hiervan zijn Ancient Voices of Children – een score bij dit stuk – met zijn doorleefde blues intercontemporain. Vox Balaena is de eerste gardemuziek. Zijn werk wordt getypeerd door liederencyclus uit 1970 voor twee zangers weifelend tussen ‘kreten en gefluister’. Of zoals samenwerking van Tero Saarinen Company het gebruik van ongebruikelijke klankleuren en klein ensemble waaronder ook een zo treffend werd aangetoond in een van de met dit veelgeprezen gezelschap, waarvan en speeltechnieken. speelgoedpiano – en de vier boeken met films van de grote Zweedse regisseur Ingmar de artistieke leiding in handen is van een madrigalen die hij schreef in de late jaren 60. Bergman, met zijn visioenen van de menselijke landgenoot, de Finse dirigent Susanna Mälkki. Crumb begon al op vroege leeftijd met Verder schreef hij veel van zijn vocale werken natuur, zijn slachtoffers van existentiële componeren. In 1950 behaalde hij zijn voor de zanger Jan DeGaetani. spanning en verdorring. Volgens Tero Saarinen geeft Vox Balaenae bachelor aan het Mason College of Music uitdrukking aan het onvermijdelijke conflict dat in Charleston. Na het behalen van zijn Een van Crumbs bekendste werken is Vox Balaenae het gevolg is van ons hedonisme: ‘De danser, masters aan de Universiteit van Illionois te Black Angels uit 1970, een werk vol heftige De nieuwe creatie van Tero Saarinen, naakt en monsterlijk in zijn menselijkheid, Urbana-Champaign studeerde hij korte tijd kleurschakeringen gecomponeerd naar Vox Balaenae, dient zich aan als een osmose bevindt zich op de laatste oever, waar hij wordt in Berlijn (1954-55). Daarna keerde hij terug aanleiding van de Vietnamoorlog. Het is met een hedendaagse klassieker van de geconfronteerd met krachten die groter zijn naar de Verenigde Staten waar hij in 1959 geschreven voor elektrisch strijkkwartet, Amerikaanse componist George Crumb, dan hijzelf. Ik associeer de boodschap van zijn doctoraal-graad in compositie behaalde hoewel ook gebruik kan worden gemaakt een van zijn bekendste werken: Vox Balaenae. de muziek – de dood van de natuur en een aan de Universiteit van Michigan. Hoewel van versterkte akoestische instrumenten. Niet schreeuw om hulp – met de dood van de Crumb veel bekendheid heeft verworven met alleen wordt van de strijkers gevraagd dat zij Voor deze vreemde, betoverende maar beweging en de vorm. Mijn choreografie is zijn composities, gaf hij tot zijn pensioen in hun instrumenten op diverse onconventionele krachtige muziek inspireerde hij zich dan ook geïnspireerd door het minimalisme. 1997 vooral les. Vanaf 1965 gaf hij les aan manieren bespelen, maar ook bespelen zij op een opname van het gezang van de De bewegingstaal werd beïnvloed door de Universiteit van Pennsylvania, waar hij andere instrumenten, waaronder gong en bultrugwalvissen in de diepten van de oceaan. verschillende stijlen, variërend van de wortels meer dan dertig jaar doceerde. Onder zijn glasharmonica. Met name door een opname Het stuk bestaat uit drie delen: een proloog van de Butoh tot de klassiekers van de leerlingen zijn onder anderen de componisten van het Amerikaanse Kronos Quartet werd dit en een epiloog, met tussenin vijf variaties met moderne dans.’ Uri Caine en Osvaldo Golijov. Na zijn pensioen strijkkwartet bekend. namen die verwijzen naar de geologische in 1997 bleef hij componeren. Crumb werd tijdperken. Zoals hij meestal doet, geeft George Het creatieve proces van Vox Balaenae is uniek diverse malen onderscheiden voor zijn Een ander bekend werk is Makrokosmos Crumb instructies voor theatrale elementen in en erg verschillend van de vorige solo van de werk. Zo ontving hij de Pulitzerprijs voor het uit 1972, een serie van vier boeken met de manier van uitvoering: de piano, de cello choreograaf, Hunt, die een zeer persoonlijke orkestwerk Echoes of Time and the River in composities voor piano. De titel verwijst naar en de fluit zijn elektrisch versterkt en van de visie was op Le Sacre du Printemps. 1968 en een Grammy Award voor Star-Child in Béla Bartóks Mikrokosmos, een soortgelijke muzikanten wordt verwacht dat ze gemaskerd De choreograaf Tero Saarinen danst zelf Vox 2001. Ook Crumbs zoon David is componist. serie met korte karakterstukken. Crumb spelen op een podium badend in diepblauw Balaenae, maar hij verduidelijkt: ‘Ik heb deze Zijn dochter Ann is actrice en zangeres. gaat echter veel verder als het gaat om licht. Met deze enscenering wil George Crumb choreografie niet voor mij geschreven. Het stuk speeltechniek. De piano is niet alleen versterkt de nadruk leggen op de onpersoonlijke macht heeft nood aan een expressieve en ervaren Crumbs werk kenmerkt zich door een maar ook geprepareerd door middel van het van de natuurkrachten. danser, maar het geslacht van de danser heeft onorthodoxe benadering van speeltechniek plaatsen van objecten tussen de snaren. Crumb geen noemenswaardig belang. Ik heb intens en uitvoering. Vaak wordt van de spelers zelf noemt de techniek van pianopreparatie Ook choreograaf Tero Saarinen putte inspiratie samengewerkt met mijn geroutineerde dansers gevraagd dat zij het instrument op overigens ‘extended piano’. De speler moet uit de oerkracht van de aarde en werd sterk Satu Halttunen, Henrikki Heikkilä en Sini ongebruikelijke manieren bespelen, of dat zij meerdere malen woorden roepen of zingen. beïnvloed door veel thema’s die George Länsivuori, en elk van hen zal het stuk in tijdens het stuk het podium verlaten en weer Crumb na aan het hart liggen: de immense de komende jaren uitvoeren.’ opkomen. Ook wat opmaak van de notatie In het werk Vox Balaenae uit 1971 (‘stem van en toch fragiele krachten van de natuur en de betreft verlaat Crumb vaak de gebaande de walvis’) dragen de drie spelers, een fluitist, verwijdering van de moderne mens van het paden. In een aantal van zijn stukken staat de cellist en pianist, maskers. De compositie milieu zijn op overweldigende wijze aanwezig muziek bijvoorbeeld genoteerd in een cirkel verklankt de geluiden van bultruggen. in de muziek zowel als in de choreografie. of spiraalvorm. De fluitist zingt tijdens het stuk door de fluit. In de kijker

(play) © Sakari Viika Mathilde Monnier © Marc Coudrais di 11.12.12 / 20.00 / Concertzaal zo 24.03.13 / 20.00 / Concertzaal (play) / K. Kvarnström & Co / Helsinki Les signes extérieurs / Dance Company / NorrlandsOperan Mathilde Monnier & Louis Sclavis (Finland / Zweden) Les signes extérieurs is een gedanst concert In (play) verenigt Kenneth Kvarnström – gecreëerd door choreografe Mathilde huischoreograaf van Helsinki Dance Company Monnier en jazzklarinetist en -saxofonist Louis – hedendaagse dans met klassieke muziek en Sclavis. Via beelden op een autocue geplaats mode. Vooraanstaande modeontwerpers uit voor de dansers en musici, zet Monnier Zweden en Finland ontwierpen de look van de een stap verder in haar onderzoek naar een afzonderlijke delen. Het strijkkwartet van het alternatieve notatietechniek. Zweedse NorrlandsOperans Symfoniorkester aangevuld met twee solisten op teorbe en piano staan in voor het muzikale luik. www.decemberdance.be

Concertgebouw Servies Gezellig tafelen voor of na een voorstelling met een verrassing op vertoon van het concertticket. Alle info over de tien deelnemende horecazaken Grensoverschrijdend netwerk op www.concertgebouw.be/servies. voor klassieke en hedendaags klassieke muziek

interparking onder 't zand: 1300 parkeerplaatsen ‘eerste rang’

Coverbeeld: © Sakari Viika / V.U. Katrien Van Eeckhoutte, ’t Zand 34, 8000 Brugge