Obywatel W Radzie Europy I Unii Europejskiej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
VII SEMINARIUM WARSZAWSKIE OBYWATEL W RADZIE EUROPY I UNII EUROPEJSKIEJ Nowe wyzwania po dwudziestu latach od przystąpienia przez Polskę do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności Warszawa, 2014 r. Wydawca / Publisher: Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Departament do spraw Postępowań przed Międzynarodowymi Organami Ochrony Praw Człowieka Korekta tekstów w języku polskim / Proofreading of Polish texts: Dominika Dmochowska Tłumaczenie / Translation: Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Biuro Archiwum i Zarządzania Informacją Projekt graficzny / Design: Podpunkt Fotografie / Photos: Ministerstwo Spraw Zagranicznych Druk / Printing: Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk Opinie przedstawione w niniejszej publikacji są wyrazem poglądów jej autorów, a nie oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Opinions presented in this publication shouldn’t be perceived as an official statement of the Ministry of Foreign Affairs, but as the expression of their authors’ point of view ISBN 978-83-63743-21-5 KONFERENCJA ZORGANIZOWANA PRZEZ MINISTERSTWO SPRAW ZAGRANICZNYCH WE WSPÓŁPRACY Z BIUREM RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH WARSZAWA, 25 PAŹDZIERNIKA 2013 R. SPIS TREŚCI WYSTĄPIENIA INAUGURUJĄCE prof. Irena Lipowicz Rzecznik Praw Obywatelskich ................................................................. 17 Prof. Artur Nowak-Far Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych ���������� 21 Dean Spielmann Prezes Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ............................ 25 Ambasador Hanna Suchocka Prezes Rady Ministrów w latach 1992–1993 ........................................ 33 PANEL I: 20-LECIE ZWIĄZANIA SIĘ PRZEZ POLSKĘ KONWENCJĄ O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI ORAZ JURYSDYKCJĄ EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAW CZŁOWIEKA prof. Jerzy Makarczyk, pierwszy sędzia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wybrany z ramienia Polski Niezawisłość sędziego międzynarodowego w świetle reformy systemu strasburskiego z 1998 r. ������������������������������������������������������ 45 Corinne Amat, Kierownik Sekcji Wykonywania Wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Radzie Europy Wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka przez Polskę jako warunek w pełni skutecznego systemu strasburskiego ....................................................................... 51 Adam Bodnar, Wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, adiunkt w Zakładzie Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, członek Rady Dyrektorów Funduszu ONZ na rzecz Ofiar Tortur Zapewnienie efektywności oddziaływania standardów Rady Europy na krajowy system prawny i praktykę – uwagi z perspektywy organizacji pozarządowej ........................................ 61 Dyskusja kończąca Panel I ......................................................................... 69 PANEL II: WSPÓŁZALEŻNOŚCI MIĘDZY UNIJNYM A KONWENCYJNYM SYSTEMEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA Maija Sakslin, Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Finlandia, Rada Zarządzająca Agencji Praw Podstawowych Karta praw podstawowych a Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności .............................................. 81 prof. Nina Półtorak Przystąpienie do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z perspektywy Unii Europejskiej ...... 89 Mirosław Wróblewski, Dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, członek zarządu Agencji Praw Podstawowych UE, radca prawny Wykorzystanie Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności i orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sferze ustawodawczej oraz w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym .................. 99 prof. Justyna Maliszewska-Nienartowicz Zakaz dyskryminacji w prawie Unii Europejskiej oraz Rady Europy ............................................................................... 117 Jakub Wołąsiewicz, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przewodniczący Grupy roboczej na rzecz Promocji Praw Osób Starszych CDDH-AGE, Rada Europy Ochrona praw osób starszych – nowe wyzwania dla Rady Europy i Unii Europejskiej ................................................................ 147 Dyskusja kończąca Panel II ..................................................................... 161 UCZESTNICY SEMINARIUM ..................................................................... 167 WYSTAWA „20 LAT POLSKI W STRASBURSKIM SYSTEMIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA” Wystąpienie Deana Spielmanna, Prezesa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka otwierające wystawę „20 lat Polski w strasburskim systemie ochrony praw człowieka” .................... 174 FOTOGRAFIE Z VII SEMINARIUM WARSZAWSKIEGO ............ 351 CONTENTS EXHIBITION “20 YEARS OF POLAND IN THE STRASBOURG SYSTEM OF HUMAN RIGHTS PROTECTION” Welcome address by Dean Spielmann, President of the European Court of Human Rights on the occasion of the opening of the exhibition “20 years of Poland in the Strasbourg system of human rights protection” ............................................................. 175 INTRODUCTORY SPEECHES Professor Irena Lipowicz Human Rights Defender of Poland ...................................................... 191 Professor Artur Nowak-Far Undersecretary of State at the Ministry of Foreign Affairs of Poland ....................................................................................................... 195 Dean Spielmann President of the European Court of Human Rights ����������������������� 199 Ambassador Hanna Suchocka Prime Minister of Poland in years 1992–1993 ����������������������������������� 207 PANEL I: THE TWENTIETH ANNIVERSARY OF POLAND’S ACCESSION TO THE CONVENTION FOR THE PROTECTION OF HUMAN RIGHTS AND FUNDAMENTAL FREEDOMS AND ITS SUBMISSION TO THE JURISDICTION OF THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS Professor Jerzy Makarczyk, the first judge with respect to Poland in the European Court of Human Rights Independency of the international court’s judge in the light of the reform of Strasbourg system introduced in 1998 ............. 219 Corinne Amat, Head of Division, Department for the Execution of Judgments of the European Court of Human Rights, Council of Europe Execution of the European Court of Human Rights judgments by Poland as a condition of a fully effective Strasbourg system ............................................................................... 227 Adam Bodnar, Deputy Chair of the Board of the Helsinki Foundation for Human Rights, Associate Professor in Human Rights Chair, Faculty of Law and Administration, Warsaw University, the Member of the Board of Directors of the UN Voluntary Fund for Victims of Torture Ensuring effective impact of the standards of the Council of Europe on the national legal system and practice in the context of non-governmental organisations .................... 237 Discussion: Panel I ..................................................................................... 247 PANEL II: INTERDEPENDENCIES BETWEEN THE EU’S AND THE CONVENTION’S SYSTEM FOR THE PROTECTION OF HUMAN RIGHTS Maija Sakslin, the second Deputy-Ombudsman of Finland, Management Board of Agency for Fundamental Rights Charter of Fundamental Rights of the European Union and the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms ............................................................ 259 Professor Nina Półtorak Accession to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms from the EU’s perspective ............. 267 Mirosław Wróblewski, Director of the Constitutional and International Law Department in the Office of the Human Rights Defender, member of the Board of the EU, Fundamental Rights Agency, legal counsel Application of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and the case-law of the European Court of Human Rights in legislation and proceedings before the Constitutional Court ....................... 277 Professor Justyna Maliszewska-Nienartowicz Prohibition of discrimination in the EU and Council of Europe legal order .......................................................................... 295 Jakub Wołąsiewicz, Ministry of Foreign Affairs of Poland, Chair of the Drafting Group on the Human Rights of Older Persons (CDDH-AGE, Council of Europe) Protection of rights of elderly persons in the EU and Council of Europe legal order .......................................................................... 323 Discussion: Panel II ................................................................................... 337 LIST OF PARTICIPANTS OF VII WARSAW SEMINAR............... 345 PHOTOS FROM VII WARSAW SEMINAR .......................................... 351 WYSTĄPIENIA INAUGURUJĄCE WYSTĄPIENIA INAUGURUJĄCE 17 PROF. IRENA LIPOWICZ RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Polska droga do realizacji praw człowieka i standardów Rady Europy narodziła się wraz duchem wolności towarzyszącym ruchowi „Solidar- ność”. Przyjęcie Konwencji należy do najważniejszych etapów tej drogi, z pewnością nie jest jednak jej końcem. Po 20 latach wciąż widzimy przed sobą nowe wyzwania i cele. Dlatego cieszy mnie, że dzisiejsza rocznica przystąpienia do Konwencji stała się okazją nie tylko do podsumowań, ale i spojrzenia w przyszłość. Ważne jest również to, że tematem konferencji jest obywatel – czło- wiek, którego prawa i wolności powinny pozostawać w centrum działań wszystkich organów publicznych, w tym przede wszystkim instytucji ombudsmana. Multicentryczny system prawa niewątpliwie gwarantuje liczne możliwości realizacji praw