Plan Odnowy Miejscowości Radacz na lata 2008 – 2015 Gmina Borne Sulinowo
Szczecin, listopad 2008r. dokument opracowała firma: ECD Europejskie Centrum Doradcze, Dariusz Klityński Oddział Poznań Oddział Szczecin ul. Stefana Batorego 82a/4 ul. Bohaterów Warszawy 34/35 60 687 Poznań 70 340 Szczecin tel.: (061) 821 74 02 tel.: (091) 886 00 05 fax. (061) 642 15 06 ew. mobil.: 0 501 017 281 e mail: [email protected] www.ecd.az.pl Spis treści Spis treści...... 2 1. Wstęp...... 3 2. Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja...... 4 2.1. PołoŜenie ...... 4 2.2. Historia i teraźniejszość ...... 5 3. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości ...... 9 3.1. Inwentaryzacja zasobów społecznych ...... 9 3.1.1. Ludność ...... 9 3.1.2 Szkolnictwo ...... 12 3.1.3 Obsługa ludności ...... 12 3.1.4 Kultura, sport i turystyka ...... 13 3.2 Inwentaryzacja zasobów ...... 15 3.2.2 Drogi ...... 16 3.2.3 Gazyfikacja ...... 17 3.2.4 Wodociągi i kanalizacja ...... 17 3.2.5 Gospodarka odpadami ...... 17 3.2.6 Telefonizacja i Internet ...... 18 3.2.7 Zasoby naturalne ...... 18 3.2.8 Energetyka ...... 18 4. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości, w której będzie realizowana operacja ...... 19 5. Wizja rozwoju miejscowości Radacz – cel nadrzędny ...... 20 6. Arkusz planowania długoterminowego ...... 21 6.1. Poprawa wizerunku centrum miejscowości ...... 21 6.2. Rozwój infrastruktury na terenie miejscowości ...... 21 6.3. Podniesienie jakości kapitału ludzkiego wśród młodzieŜy i dorosłych ...... 22 6.4. Rozwój zaplecza sportowego w celu rozwoju sportu na poziomie lokalnym i regionalnym .. 22 7. Arkusz planowania krótkoterminowego...... 22 8. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie, co najmniej 7 lat od przyjęcia Planu Odnowy Miejscowości, w kolejności wynikających z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji...... 23 9. Zarządzanie...... 39 10. Zgodność Planu Odnowy Miejscowości z dokumentami wyŜszego rzędu...... 39 1. Wstęp
Plan Odnowy Miejscowości Radacz to dokument, który określa strategię działań w sferze społeczno gospodarczej na lata 2008 2015 dla wskazanej miejscowości. Podstawą opracowania planu jest Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Borne Sulinowo na lata 2004 – 2013, Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Borne Sulinowo na lata 2004 – 2019, oraz dane wewnętrzne przekazane na podstawie zebrań wiejskich oraz statystyk opracowanych przez Urząd Miasta i Gminy Borne Sulinowo oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Szczecinie. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości, historię, która ukazuje bogatą przeszłość tych ziem, analizę zasobów słuŜącą przedstawieniu stanu rzeczywistego, analizę SWOT, czyli mocne i słabe strony miejscowości, planowane kierunki rozwoju, a takŜe planowane przedsięwzięcia wraz z szacunkowym kosztorysem i harmonogramem planowanych działań. Plan Odnowy Miejscowości Radacz ma przede wszystkim przyczynić się do podniesienia standardu Ŝycia i pracy we wskazanej miejscowości poprzez m.in. realizację określonych priorytetowych inwestycji. Planowane przedsięwzięcia mają zaktywizować mieszkańców do działań prospołecznych, a w konsekwencji przyczynić się do podniesienia atrakcyjności całej miejscowości. Poszczególne inwestycje wskazane poniŜej mają mieć na celu odnowę całej miejscowości przyczyniając się tym samym do podniesienia morale jej mieszkańców, a takŜe polepszenia warunków bytowych. Podejmowane działania w znacznym stopniu umoŜliwią równieŜ zachowanie szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego przyczyniając się tym samym do odnowy i rozwoju w miejscowości Radacz. Mieszkańcy wsi Radacz poprzez realizację tego planu będą mogli pozyskać środki zewnętrzne dla jeszcze lepszego rozwoju miejscowości w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 2013, działanie – „Odnowa i rozwój wsi” oraz działanie „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”. Plan ten jest planem otwartym, który w zaleŜności od potrzeb i uwarunkowań finansowych będzie mógł być aktualizowany w kaŜdym momencie. Takie sformułowanie pozwala takŜe na pewną swobodę, jeśli chodzi o moŜliwość dopisywania nowych działań, a takŜe zmienianie kolejności ich realizacji w latach 2008 2015 w zaleŜności od uruchomienia i dostępu do funduszy strukturalnych. Celowość ta będzie równieŜ zachowana przy innych pozabudŜetowych środkach dostępnych na rynku polskim dla samorządów jako beneficjentów. Plan Odnowy Miejscowości Radacz
2. Charakterystyka miejscowości, w której będzie realizowana operacja
2.1. PołoŜenie Miasto i Gmina Borne Sulinowo, w tym miejscowość Radacz lokalizuje się we wschodniej części Województwa Zachodniopomorskiego, w południowej części Powiatu Szczecineckiego. Borne Sulinowo sąsiaduje z Gminą Grzmiąca, Gminą Barwice, Gminą Szczecinek (Powiat Szczecinecki), Gminą Czaplinek (Powiat Drawski) oraz z Gminami Jastrowie i Okonek (Powiat Złotowski – Województwo Wielkopolskie). Gmina leŜy na skraju trzech krain geograficznych Pojezierza Drawskiego, Pojezierza Szczecineckiego oraz Równicy Wałeckiej. Zachodnią część Gminy obejmuje fragment Drawskiego Parku Krajobrazowego. Przez Gminę Borne Sulinowo przebiega droga krajowa nr 20 mająca strategiczne znaczenie komunikacyjne dla wszystkich miejscowości gminnych. Droga krajowa nr 20 łączy ze sobą między innymi miejscowości takie jak Biały Bór, Szczecinek, Czaplinek, Złocieniec, Drawsko Pomorskie, Węgorzyno, Chociwel i Stargard Szczeciński. Atrakcyjne połoŜenie skutkuje tym, Ŝe przez Gminę przechodzą transgminne szlaki turystyczne o istotnym znaczeniu dla sąsiadujących ze sobą Gmin, w tym dla Gminy Borne Sulinowo: Szlak kajakowy z Jeziora Drawsko, przez Jezioro Komorze do Jeziora Pile i dalej rzeką Piława w kierunku Wałcza Szlak turystyczny „Wzniesień Moreny Czołowej”. Radacz – wieś sołecka jest połoŜona w północnej części Gminy Borne Sulinowo w odległości 24 km od stolicy Gminy, 13 km od Szczecinka (stolicy Powiatu Szczecineckiego), 80 km od Koszalina, 164 km od Szczecina, 411 km do Warszawy. Współrzędne geograficzne wsi Radacz wg GPS wynoszą 53°42'33.56"N, 16°32'6.182"E Układ urbanistyczny klasyfikuje wieś jako miejscowość typu ulicowego. Przy ciągu kołowym zlokalizowane są wszystkie zabudowania, włącznie z „popegerowskim” osiedlem mieszkaniowym. W niewielkiej odległości od zabudowań znajduje się duŜy zbiornik wodny – Jezioro Radacz zajmujące powierzchnię 152 ha. W okolicy jeziora lokalizują się dwa warowne grodziska, co podkreśla turystyczne walory Radacza.
4 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Powierzchnia miejscowości wynosi 368 ha.
źródło: opracowanie własne na podstawie www.szukacz.pl 2.2. Historia i teraźniejszość Radacz (niem. Raddatz ) najwcześniejsze dane o zasiedleniu tej wsi wskazują na wczesne średniowiecze, świadczą o tym znajdujące się tu grodziska. Jedno pochodzi z końca VII wieku. Jest to gród typu nizinnego z rozbudowanym podgrodziem. Drugie zaś grodzisko pochodzi z czasów pełnego średniowiecza. Od 1289 roku teren ten wchodził w skład posiadłości rodu pomorskiego Kleszczów, który uległ germanizacji zmieniając brzmienie nazwiska na von Kleist. Po raz pierwszy nazwa wsi pojawiła się na dokumencie informującym o poŜarze z 1403 roku jako siedziba rodowa linii radeckiej von Kleistów, której załoŜycielem był Voltz Kleist. Potwierdzenie lenna uzyskał od księcia Bogusława, syn Yoltza Pribislaff Kleist. Bardzo ciekawe są dzieje tego rodu, zamieszkującego "od zawsze" tereny na styku państwa polskiego i niemieckiego. Z początkiem XV w. znany był z wypraw łupieŜczych na ziemie zakonu krzyŜackiego, zamieszkały w ziemi szczecineckiej ród Kleszczów (Klest vel Kleist). Z kolei, w roku 1590 w okresie sporów granicznych Kleist, ówczesny starosta szczecinecki, postanowił podstępem przesunąć granicę ziemi szczecineckiej w głąb ziem polskich. Wrzucił, więc do rzeki wpadającej do j. Pile słup graniczny
5 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz z godłem Rzeszy. Chciał w ten sposób zagarnąć ziemię połoŜoną między j. Pile, Gwdą i dawną granicą polską". Dzieje rodu Kleistów były ściśle związane z historią rejencji szczecineckiej prawdopodobnie do połowy XIX wieku. W XVIII wieku był to jeden z bogatszych rodów pomorskich, który posiadał dziewięć wsi. Około 1888 roku dobra radackie obejmowały 997,43 ha, czysty roczny dochód przez nieprzynoszony to 3918 marek. Radacz był własnością von Kleistów do końca XIX wieku. Na początku XX wieku właścicielem jego był K. Casiner. W roku 1939 i przez okres II wojny światowej, właścicielem wsi pozostawał Willi Moltrecht. Po wojnie mieścił się tu PGR, aŜ do momentu swojego upadku. Znajdujący się w Radaczu pałac i park, powstały za sprawą von Kleistów i do końca słuŜyły właścicielom majątku. Park o pow. 3 ha, powstał w XIX wieku w oparciu o zasady stylu krajobrazowego. Od zachodu park graniczy z polami uprawnymi i działką kościoła, od południa z zabudową gospodarczą byłego PGR. Pałac wzniesiono w XIX wieku. W Radaczu znajduje się zabytkowy kościół, wzniesiony metodą szkieletową. Jest to kościół filialny parafii w Parsęcku, w diecezji koszalińsko kołobrzeskiej. Kościół ten nosi imię Błogosławionego Maksymiliana Marii Kolbego. Konsekrowany został 7 grudnia 1975 roku. Wcześniej w latach 1742\44 1945 spełniał rolę zboru protestanckiego, a po roku 1945 do 1975 był uŜywany jako magazyn przez PGR w Radaczu. W stanie kompletnej ruiny został przejęty przez kościół rzymsko katolicki. Po remoncie oddano go do kultu sakralnego. Nieznana jest forma ani czas wybudowania pierwszego kościoła w Radaczu. Budowlę o konstrukcji szkieletowej z wieŜą wybudowano w latach 1742 1744. Kościół wzniesiony jest we wschodniej części wsi. Jest to teren płaski o kształcie wydłuŜonego prostokąta. Boki dłuŜsze tego planu biegną wzdłuŜ osi północ południe. Pierwsze ślady człowieka na terenie obecnej Gminy Borne Sulinowo pochodzą ze starszej epoki kamiennej neolitu (ok. 10 000 lat temu). W okresie tym zaszła rewolucyjna zmiana w historii człowieka polegająca na przejściu od fazy myślistwa i zbieractwa do uprawy roli oraz hodowli zwierząt. W okresie brązu, to jest pomiędzy 1500 1000 rokiem p.n.e. ziemie w okolicach Bornego Sulinowa znajdowały się w kręgu kultury przedłuŜyckiej, która była poprzedniczką kultury łuŜyckiej. Jako odłam kultury łuŜyckiej ukształtowała się następnie lokalnie tzw. kultura pomorska. W początkach epoki Ŝelaznej (ok. 700 lat p.n.e.) na mieszkające tu ludy słowiańskie zaczęli nacierać Germanowie. Posuwając się ku wschodowi, w ostatnim stuleciu przed naszą erą doszli do linii Parsęty. W okresie rzymskim zjawili się tu najeźdźcy skandynawscy Gotowie i Gepidzi. Podbita ludność słowiańska trwała tu nadal. Najstarsza wzmianka o Słowianach, nazwanych Wenedami pochodzi z przełomu I i II w. Kultura ta trwała do wczesnego średniowiecza, tj. do VI w., zastąpiona następnie kulturą prapolską.
6 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Dzięki licznym znaleziskom z tej epoki, określić moŜna zajęcia i wierzenia ówczesnej ludności. Okres ten znamionuje rozwój rolnictwa podstawowego zajęcia mieszkańców. Dodatkowo stwierdzono aktywność w ramach łowiectwa, rybołówstwa, hutnictwa, kowalstwa i garncarstwa. Zmarłych palono, a następnie popioły zakopywano w grobach jamowych. Rozpowszechniony był kult słońca i innych sił przyrody. Kultura prapolska obejmuje okres przedpiastowski (lata 400 950). W tym czasie, tereny te zamieszkiwało słowiańskie plemię Pomorzan, nazywanych tak ze względu na zasiedlenie ziem "po morzu", to znaczy nad morzem. Plemię Pomorzan, to bezpośredni przodkowie zamieszkujących tu do XV w. Kaszubów. Kaszubskie nazwiska mieszkających w okolicznych wsiach chłopów przewijają się do XVII wieku. W okresie wczesno historycznym ziemie te, znajdując się pod władzą ksiąŜąt pomorskich podlegały tym samym kolejom losu, jakie były udziałem całego Pomorza Zachodniego. Wpływy polskie, niemieckie, duńskie i separatystyczne dąŜenia pomorskich ksiąŜąt powodowały ciągłe zmiany przynaleŜności i podległości tych ziem. W XII w., w okresie panowania Polski nad ziemiami nadbałtyckimi, tereny te wchodziły w skład obszaru administracyjnego istniejącego juŜ wtedy Białogardu (nie było jeszcze Szczecinka i Czaplinka). W XIII w. nastąpił pierwszy napływ kolonistów niemieckich. W następnych wiekach, ziemie te, leŜące na styku kultur były obiektem zainteresowania władców polskich, niemieckich i skandynawskich. Nie sprzyjało to rozwojowi gospodarczemu. Ustawiczne wojny i przemarsze wojsk powodowały zniszczenia i dziesiątkowanie miejscowej ludności. XVI w. to okres intensywnej kolonizacji niemieckiej. Na tereny dzisiejszej gminy Borne Sulinowo przybyli osadnicy z Dolnej Saksonii i Westfalii. Same ziemie naleŜały prawdopodobnie do moŜnego rodu pomorskiego Kleszczy, zniemczonego i znanego jako von Kleist. Z czasem Ŝywioł niemiecki stał się Ŝywiołem dominującym. W latach 30 tych XX wieku Rząd III Rzeszy podjął decyzję o utworzeniu na obszarze dzisiejszej południowej części Gminy Borne Sulinowo, wielkiego poligonu wojskowego. Miejscową ludność wysiedlono oraz w latach 1933 1938 zbudowano od podstaw dzisiejszą miejscowość Borne Sulinowo, w formie bazy wojskowej, z zapleczem poligonu, koszarami i miejscem lokalizacji Szkoły Artylerii Wehrmachtu. W latach 1932 1939 zbudowano biegnący od wybrzeŜy Bałtyku do Wielkopolski, przecinający obszar gminy z północy na południe i biegający takŜe w rejonie Bornego Sulinowa pas fortyfikacji granicznych Wał Pomorski (Pommernstellung). Składał się on z około 900 łączących się ze sobą, róŜnego rodzaju bunkrów Ŝelbetonowych, zabezpieczonych dodatkowo kilkoma liniami transzei, zasieków, rowami przeciwczołgowymi, polami minowymi itd.
7 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Walki o przełamanie linii umocnień na obszarze dzisiejszej Gminy trwały od początku lutego do pierwszej dekady marca 1945 r. W samym mieście nie było cięŜszych walk. W lutym 1945 roku Armia Czerwona zajęła przedmiotowe tereny rozpoczynając nowy etap w dziejach Bornego Sulinowa i najbliŜszych okolic. Borne Sulinowo stało się miastem zamkniętym, którego nie moŜna było odnaleźć na mapie Polski. Utworzony w tym miejscu garnizon wojskowy Północnej Grupy Wojsk Armii Czerwonej był największym zgrupowaniem radzieckich wojsk na terytorium Polski. Stacjonowała tu dywizja wojsk lądowych oraz dwa pułki zmechanizowane, pułk oraz batalion czołgów, pułk artylerii, dywizjon artylerii przeciwlotniczej, bataliony: saperów, zaopatrzenia, medyczny, rozpoznawczy, brygada rakiet operacyjno taktycznych, skład materiałów pędnych i smarów. W sumie garnizon liczył ok. 25 tys. Ŝołnierzy, którzy do dyspozycji mieli poligon o pow. 18 tys. ha. W konsekwencji przemian politycznych mających miejsce po 1989 roku, Armia Czerwona opuściła rejon Bornego. Ostatni transport z garnizonu odjechał w dniu 21 października 1992 r. 5 czerwca 1993 roku nastąpiło oficjalne otwarcie miasta. Rozpoczął się nowy etap w historii Bornego Sulinowa. 15 września 1993 roku Rada Ministrów RP nadaje miejscowości Borne Sulinowo status miasta. Zaczął się unikatowy w skali europejskiej proces zasiedlania i zagospodarowania okolicznych terenów. Wtórnemu zasiedleniu została poddana powierzchnia 18 000 hektarów. Od 1993 roku podejmowane są działania zmierzające do utworzenia jednolitego organizmu gminnego z obszarów poddanych zasiedleniu po 1945 oraz po 1993 roku. WaŜnymi obiektami istniejącymi dziś na terenie miejscowości Radacz są: a) Kościół b) Jezioro Radacz c) Park d) Pałac e) 2 przystanki autobusowe f) Ujęcie wody i wodociąg g) Świetlica wiejska Tabela przedstawia obiekty wpisane do rejestru zabytków: Obiekt Lata budowy Nr rejestru Kościół 1742 1744 338 Pałac XIX w. 911 Park dworski XIX w. 1134
źródło : rejestr zabytków Województwa Zachodniopomorskiego
8 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Zestawienie wartości kulturowych miejscowości Radacz prezentuje poniŜsza tabela: Obiekt Miejscowość Radacz kościół Tak kaplica Nie pałac, dwór Tak zabudowa przemysłowa Tak zabudowa komunalna Tak zabudowa gospodarcza Tak parki Tak pomniki przyrody Nie cmentarz Nie stanowiska archeologiczne Nie mury Nie obiekty wpisane lub planowane do wpisu do rejestru zabytków Tak
źródło : opracowanie własne 3. Inwentaryzacja zasobów słuŜących odnowie miejscowości
3.1. Inwentaryzacja zasobów społecznych
3.1.1. Ludność Radacz to średniej wielkości wieś połoŜona w Gminie Borne Sulinowo przy drodze powiatowej nr 1283Z. Na podstawie danych pochodzących z ewidencji ludności Urzędu Miasta i Gminy w roku 2007 miejscowa populacja liczyła 413 osób, z czego 203 osoby to męŜczyźni a 210 to kobiety. PoniŜej przedstawiono w tabeli zmiany demograficzne w miejscowości Radacz w ciągu ostatnich 3 lat. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 ogółem 411 421 413 męŜczyźni 210 209 203 kobiety 201 212 210 źródło danych : dane z Urzędu Miasta i Gminy Borne Sulinowo Osoby nie posiadające zatrudnienia w działających lokalnie firmach oraz nieoperujące w rolnictwie muszą szukać zatrudnienia poza swoją miejscowością. Takiemu rozwiązaniu sprzyja niewielka odległość do Bornego Sulinowa (24 km), Szczecinka (13 km), Barwic (15 km). Mieszkańcy w drodze do miejsc pracy połoŜonych w sąsiednich miejscowościach mogą korzystać z linii autobusowych oraz dwóch przystanków. Znaczną część mieszkańców stanowi ludność miejscowa, przybyła w ramach przesiedleń po zakończeniu II Wojny Światowej, o przeciętnej skłonności do migracji. Skłonność do migracji jest związana z wiekiem mieszkańców. Wyraźnym trendem ogólnopolskim jest czasowa migracja zarobkowa pojedynczych członków rodzin do krajów skandynawskich oraz na wyspy brytyjskie.
9 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Migracja ta jest trudna do oszacowania, poniewaŜ Ŝadna instytucja nie prowadzi stosownych statystyk. NaleŜy jednak załoŜyć, Ŝe mieszkańcy wsi Radacz w skłonności do poszukiwania czasowych źródeł finansowania poza granicami kraju nie odbiegają od przeciętnej ogólnokrajowej. Dlatego teŜ naleŜy ostroŜnie załoŜyć fakt wyŜej opisanej migracji, bez podania konkretnych danych. Identyfikację migracji utrudnia zaniedbanie obowiązku meldunkowego wynikającego z obowiązującej „Ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych”.
liczba ludności w miejscowości Radacz
422 421 420 418 416 414 413 412 411 410 408 liczba mieszkańców 406 2005 2006 2007
lata liczba ludności źródło danych : dane z Urzędu Miasta i Gminy Borne Sulinowo Dodatkowo załoŜyć naleŜy migracje młodzieŜy do większych ośrodków, spowodowane edukacją oraz poszukiwaniem lepszych szans na znalezienie swojego miejsca na atrakcyjniejszych rynkach pracy. W przeciwieństwie do migracji zarobkowej pojedynczych członków rodzin, która ma charakter z reguły czasowy, migracje młodzieŜy zwykle mają charakter ostateczny. Analizę zasobów demograficznych opisywanej miejscowości moŜna dokonać wyłącznie na podstawie istniejących trendów ogólnopolskich, charakterystycznych dla miejscowości o danej wielkości i danym charakterze. Zmiany zachodzące w „rejestrowanej” demografii nie wykazują duŜych wahań w strukturze ludnościowej wsi Radacz. Daje się jednak w na przestrzeni ostatnich lat uchwycić trend powolnego spadku populacji. Na terenie gminy Borne Sulinowo stopa bezrobocia kształtuje się na poziomie 13 % i jest o 0,5 % niŜsza niŜ średnia w Powiecie Szczecineckim.
10 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
PoniŜej przedstawiono zestawienie osób bezrobotnych na tle Powiatu Szczecineckiego. Stan na miesiąc sierpień 2008r.:
BEZROBOTNI WG. GMINY (wg stanu na sierpień 2008r.)
ogółem zamieszkali na wsi wskaźnik miasto / gmina razem kobiety razem kobiety bezrobocia G Grzmiąca 561 326 561 326 18,1% MG Borne Sulinowo 749 467 498 301 13,0% MG Barwice 1047 609 620 366 18,6% MG Biały Bór 622 369 416 244 18,6% M Szczecinek 2658 1601 0 0 10,6% G Szczecinek 1047 711 1047 711 16,4% Powiat Szczecinecki 6684 4083 3142 1948 13,5% źródło: dane z Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie Wg statystyk Urzędu Miasta i Gminy Borne Sulinowo, w miejscowości Radacz w miesiącu maju 2008 roku zarejestrowanych było 43 bezrobotnych, co stanowi 5,7% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych w Gminie. Mieszkańcy wsi Radacz stanowią 4,21 % ludności Gminy Borne Sulinowo.
Liczba mieszkańców Liczba bezrobotnych
Wieś Radacz 413 43
Gmina Borne Sulinowo ogółem 9 716 749
źródło danych : opracowanie własne na podstawie danych z WUP oraz UMiG Borne Sulinowo W miejscowości Radacz 28 bezrobotnych na ogółem 43 zarejestrowanych, to osoby dotknięte zjawiskiem określanym jako „bezrobocie długotrwałe”. Aby pomóc w problemach róŜnej skali Gmina powołała Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej z siedzibą w miejscowości Borne Sulinowo. Ośrodek ten spełnia swoje zadania statutowe udzielając świadczeń i zasiłków mieszkańcom Gminy, takŜe zamieszkującym miejscowość Radacz. Tabela przedstawia liczbę świadczeń z pomocy społecznej:
Wyszczególnienie J. m. 2006 2007 Ogółem osoba 39/147 37/130 w tym z powodu ubóstwa osoba 29/114 25/95 źródło: dane Gminy Borne Sulinowo
11 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Skala istniejących problemów, co roku jest niemalŜe ta sama. Notowanym zjawiskiem jest konieczność doŜywania rodzin, w tym dzieci, a takŜe świadczenie w zakresie udzielenia jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, która weszła w Ŝycie w roku 2006. Prowadzone w terenie rozmowy z mieszkańcami Radacza, a takŜe całej Gminy pozwalają trafnie diagnozować stan obecny i eliminować zjawiska niezasadnego udzielania świadczeń społecznych. Dzięki temu środki pienięŜne nie są marnotrawione, a trafiają w odpowiednie ręce, które faktycznie tej pomocy potrzebują.
3.1.2 Szkolnictwo W miejscowości Radacz nie istnieją placówki oświatowe. Dzieci w wieku szkolnym uczęszczają do Publicznej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Juchowie. Funkcję dyrektora placówki pełni obecnie Pani Iwona Mrozicka. Tabela przedstawia informację o liczbie wszystkich uczniów w SP w Juchowie, w tym równieŜ dzieci dojeŜdŜające komunikacją gminną z miejscowości Radacz. liczba ogółem ogółem liczba ilość liczba dzieci nazwa szkoły oddziałów liczba liczba uczniów oddziałów w "0" "0" uczniów oddziałów SP Juchowo 133 8 23 1 156 9
źródło: dane Gminy Borne Sulinowo Do dyspozycji dzieci ze wsi Radacz, które ukończyły Szkołę Podstawową w Juchowie pozostaje Publiczne Gimnazjum w Silnowie, Zespół Szkół w Łubowie wraz z Gimnazjum oraz Zespół Szkół w Bornem Sulinowie (Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące).
3.1.3 Obsługa ludności Radacz jest wsią sołecką. Urząd Sołtysa aktualnie sprawuje Pani Halina Jaskółka. Sołectwo swoim zakresem obejmuje równieŜ teren wsi Obrąb. W Radaczu funkcjonuje równieŜ Rada Sołecka. Mieszkańcy wsi w sprawach administracyjnych wg właściwości miejscowej kierują się do Urzędu Miasta i Gminy w Bornem Sulinowie. Urząd Burmistrza sprawuje obecnie Pani Renata Pietkiewicz – Chmyłkowska.
12 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
3.1.4 Kultura, sport i turystyka Kultura W miejscowości Radacz funkcjonuje świetlica wiejska. W obiekcie odbywają się zebrania mieszkańców oraz róŜnego typu imprezy okolicznościowe. W pomieszczeniach świetlicy znajduje się równieŜ biblioteka obsługująca wieś Radacz oraz całe sołectwo. Sport Na terenie wsi Radacz funkcjonuje Ludowy Zespół Sportowy "Bricomarche" Radacz. Klub został załoŜony 21.XI.2003 roku przez 20 osób (członków – załoŜycieli). Prezesem Klubu jest Pan Marek Muga. W skład Klubu wchodzą 2 sekcje tenisa stołowego oraz sekcja piłki noŜnej. DruŜyna piłkarzy liczy 29 zawodników i występuje w "B" klasie, podokręg Szczecinecki. DruŜyna tenisa stołowego zajęła 6 miejsce w rozgrywkach Szczecineckiej II Ligi Tenisa Stołowego oraz Puchar Fair Play. Planuje się urządzenie w Radaczu boiska do piłki noŜnej oraz boiska do piłki siatkowej. Turystyka Ze względu na swoje połoŜenie oraz walory Radacz jest miejscowością o charakterze rolniczym. Niekwestionowane walory takie jak duŜy akwen wodny, ciekawe zabytki sytuują wieś wśród pretendentów do czołówki wsi w Gminie Borne Sulinowo o ambicjach oferowania usług w sektorze turystyki. Jezioro Radacz posiada powierzchnię 152 ha, głębokość maksymalna liczy 11 metrów. Brzeg północy jest trawiasty i płaski, południowy niedostępny, częściowo bagnisty. Jezioro ma charakterystykę polodowcową typu rynnowego. Akwen stanowi część szlaku kajakowego rzeki Nizicy o długości 30 km. Rzeka łączy 4 jeziora: Ciemino, Mały Radacz, Radacz, Trzesiecko. Trasę moŜna pokonać w ciągu 2 3 dni. Przez okolicę Jeziora Radacz prowadzi równieŜ szlak rowerowy „Nizica” liczący 42 km (oznakowanie – kolor czarny). Szlak przebiega nad brzegami 5 jezior: Trzesiecko, Sarcze Świdno, Jeleń, Ciemino, Laczno. Prowadzi przez kompleksy leśne, skrajem dwóch rezerwatów przyrody: "Dęby Wilczkowskie" i "Bagno Ciemino". Dwukrotnie przecina nurt rzeczki Nizicy, odprowadzającej wody z jeziora Ciemino poprzez jezioro Radacz do jeziora Trzesiecko. (źródło http://www.szczecinekgmina.pl/szlaki.php).
13 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Obiektem o duŜym znaczeniu pozostaje Kościół pod wezwaniem Maksymiliana Marii Kolbego zlokalizowany we wschodniej części wsi. Nieznana jest forma ani czas wybudowania pierwszego kościoła w Radaczu. Budowlę o konstrukcji szkieletowej z wieŜą wybudowano w latach 1742 1744. Jest to teren płaski o kształcie wydłuŜonego prostokąta. Boki dłuŜsze tego planu biegną wzdłuŜ osi północ południe. Wokół kościoła pierwotnie był cmentarz graniczący z zespołem dworsko pałacowym. Obecny kościół został ufundowany przez generała porucznika Henninga Aleksandra von Kleista jako wotum za Wiktorię pod Mollwitz w czasie pierwszej wojny śląskiej (1740 1742). Pierwotna wieŜa kościoła była szachulcowa jednak podczas przebudowy powstała nowa ceglana. Obecne wyposaŜenie kościoła jest w całości współczesne. Brak jest jakichkolwiek akcentów historycznych w wyposaŜeniu z lat budowy kościoła. Jedynymi wyjątkami od tej reguły są zachowane w ścianie południowej drzwi z 1744 roku, a takŜe konstrukcja empory z 1744 roku powstała ze złoŜenia fragmentów wschodniej i północnej empory. Na wieŜy zlokalizowany jest dzwon neobarokowy powstały w ludwisarni Voss und Sohn w 1891 roku w Szczecinie. Obecnie nie jest on uŜywany z powodu zagroŜenia konstrukcji wieŜy. Niezaprzeczalnie najbardziej efektownym i pięknym obiektem wyposaŜenia kościoła sprzed ponad 200 lat była ambona przerobiona przez von Kleistów z trzech karet Jana III Sobieskiego. W posiadanie Henninga von Kleista weszły one, gdy to w styczniu 1741 roku wkroczył do Oławy na czele wojsk pruskich. Za zasługi na polu bitwy otrzymał pozwolenie od cesarza Fryderyka II Wielkiego (1740 1786) na zabranie wszystkich ruchomości z pałacu i innych pomieszczeń. Piękne karety razem z innymi mobiliami przewieziono do Radacza, do prywatnych dóbr generała. Od 1945 roku ambona jest eksponatem Muzeum Pałacu w Wilanowie. Kolejną atrakcją jest zabytkowy pałac z XIXw., siedziba rodu von Kleist. Dziś pałacyk ogrodzony jest płotem oraz oznakowany tabliczkami ostrzegającymi przed zawaleniem się budynku. Bardzo duŜe ubytki w ścianach i dachu budynku powodują, Ŝe juŜ na pierwszy rzut oka sprawia wraŜenie ruiny. Niewątpliwie jednak jest cennym obiektem, nadającym się do rewitalizacji.
14 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Obok pałacu znajduje się zabytkowy park o pow. 3 ha. Kompleks zadrzewień powstał w XIX wieku w oparciu o zasady stylu krajobrazowego. Od zachodu park graniczy z polami uprawnymi i działką kościoła, od południa z zabudową gospodarczą byłego PGR. Okolica miejscowości Radacz jest częścią obszaru chronionego krajobrazu, poniewaŜ stanowi fragment Pojezierza Drawskiego. Całkowita powierzchnia obszaru chronionego wynosi 18 545 ha. Korzystne połoŜenie wsi nad jeziorem powoduje, Ŝe rośnie popularność gospodarstw agroturystycznych, pola namiotowe, punkty gastronomiczne, sklepów itd. W miejscowości Radacz istnieje Gospodarstwo agroturystyczne Marzeny Zygmunt.
3.2 Inwentaryzacja zasobów W skład infrastruktury technicznej gminy wchodzą wszelkiego rodzaju sieci uzbrojenia terenu tworzące funkcjonalną, spójną całość. Istotnym czynnikiem jest równieŜ stan układu komunikacyjnego w układzie urbanistycznym. Krajobraz wsi Radacz jest mało urozmaicony. Z ogólnego krajobrazu gruntów rolnych (77% powierzchni) wyłamuje się teren Jeziora Radacz (152 ha) oraz lasy (16 ha). Grunty nie rolne stanowią znikomy odsetek w stosunku do gruntów o charakterystyce stricte rolnej.
lasy 16 ha pozostałe grunty 5 ha pastw iska 32 ha 4% 1% 9%
łąki 31 ha 8%
sady 2 ha 1%
grunty orne 282 ha 77%
źródło : opracowanie własne na podstawie danych z UMiG Borne Sulinowo Tabela obrazująca liczbę podmiotów gospodarczych w Radaczu w latach 2005 2007. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 liczba podmiotów gospodarczych 3 3 3
źródło: dane Gminy Borne Sulinowo
15 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Tabela obrazującą zasoby lokalowe, mieszkalne na podstawie danych z 2007r. Zasoby lokalowe 2007 liczba mieszkań 116 liczba izb 365 powierzchnia uŜytkowa mieszkań w m 2 5475
źródło: dane Gminy Borne Sulinowo Statystycznie na jednego mieszkańca wsi Radacz przypada 13,25 m 2 powierzchni uŜytkowej o charakterze mieszkalnym.
3.2.2 Drogi Radacz jest miejscowością zlokalizowaną przy drodze powiatowej nr 1283Z. Oprócz drogi powiatowej do dyspozycji mieszkańców pozostają drogi gminne. Stan techniczny zarówno ciągów pieszych, jak i kołowych jest zły. Stan oświetlenia ulicznego jest niezadawalający. Układ urbanistyczny klasyfikuje wieś jako miejscowość typu ulicowego. Przy ciągu kołowym zlokalizowane są wszystkie zabudowania, włącznie z „popegerowskim” osiedlem mieszkaniowym. Tabela obrazująca ciągi pieszo – jezdne wraz charakterystyką stanu.
Ciąg komunikacyjny Długość Technologia Stan drogi gminne 2 300 mb grunt, bruk zły chodniki 380 mb bruk średni droga powiatowa 2 100 mb asfaltowa zły droga wojewódzka 1 400 mb asfaltowa zły
źródło : opracowanie własne na podstawie danych z UMiG Borne Sulinowo Planuje się remonty dróg, chodników oraz modernizację oświetlenia ulicznego. Potencjalnie ułatwi to poruszanie się mieszkańcom, zwiększy bezpieczeństwo szczególnie w miesiącach jesienno – zimowych w warunkach skrajnie ograniczonej widoczności. W miejscowości Radacz komunikacja autobusowa korzysta z dwóch lokalnych przystanków. Linie autobusowe obsługują połączenia w kierunkach Szczecinek, Juchowo, Barwice. Częstotliwość przejazdów została uznana za „niewystarczającą”. Dostęp mieszkańców do siedziby gminy jest wobec tego utrudniony.
16 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
3.2.3 Gazyfikacja Do miejscowości Radacz nie biegnie gazociąg, co za tym idzie mieszkańcy nie mają do dyspozycji gazu pobieranego z sieci przesyłowej. Tym samym zaopatrują się wyłącznie w gaz butlowy, powszechnie dostępny.
3.2.4 Wodociągi i kanalizacja Większość domostw jest podłączona do wodociągu. Woda pochodzi z lokalnego ujęcia o przepustowości adekwatnej w stosunku do liczby uŜytkowników oraz potrzeb zuŜycia. Wodociąg oraz ujęcie wody spełnia jednak zapotrzebowanie ludności na wodę tylko w 95%. Łącznie z wodociągu korzysta 415 osób. Są to takŜe osoby spoza miejscowości Radacz. Tabela obrazująca sprawność urządzeń wodociągowych. Q Q max./ h Q max./ d Q średnioroczne ilość 13 m3/h 175,4 m3/d 59 709 m3/rok
źródło : dane z UMiG Borne Sulinowo W miejscowości Radacz nie istnieje kanalizacja sanitarna. 3.2.5 Gospodarka odpadami Na terenie wsi Radacz nie istnieje wysypisko śmieci. W chwili obecnej odpady wywoŜone są na teren składowiska odpadów komunalnych w mieście Borne Sulinowo. Gmina Borne Sulinowo planuje wdroŜenie działań zmierzających do selektywnej gospodarki odpadami. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest szybkie zapełnianie się czynnego wysypiska. Segregacja odpadów umoŜliwi późniejszą sprzedaŜ odpadów na rynku surowców wtórnych oraz spowolnienie tempa zapełniania się wysypiska. Dzięki zmniejszeniu się ilości odpadów syntetycznych, mniej kosztowna będzie równieŜ późniejsza rekultywacja wysypiska. Planuje się ustawienie odpowiednich pojemników ułatwiających segregację odpadów na organiczne, plastyk, papier oraz stłuczkę szklaną. Przewiduje się, Ŝe w miarę postępującego bogacenia się ludności wzrośnie udział odpadów organicznych oraz odpadów syntetycznych stanowiących opakowania produktów wysoko przetworzonych.
17 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
3.2.6 Telefonizacja i Internet Mieszkańcy Radacza mają do dyspozycji sieć telefoniczną Telekomunikacji Polskiej SA. Dlatego teŜ osoby zainteresowane mogą korzystać zarówno z telefonii stacjonarnej, jak i z dostępu do szerokopasmowej sieci Internetowej w ramach produktu TPSA „NEOSTRADA”. Z powodu braku konkurencyjności na rynku usług telekomunikacyjnych, przepustowość łączy jest niewystarczająca. Operator nie podejmuje działań na rzecz poprawy jakości świadczonych usług komunikacyjnych. Dlatego teŜ wskutek spadku cen oraz wzrostu dostępności telefonii mobilnej obserwowany jest trend rezygnacji z łączy stacjonarnych na rzecz powietrznych łączy komunikacyjnych. Obsługę ludności w tym zakresie zapewniają konkurencyjne firmy komunikacyjne, które operują na całym obszarze kraju. Usługi w zakresie telefonii komórkowej świadczą firmy takie jak: Era GSM, Plus GSM, Orange (dawna Idea). Mieszkańcy miejscowości Radacz mają moŜliwość korzystania z internetu za pośrednictwem łączy radiowych. Usługa ta oferowana jest przez jedną z firm z pobliskiego Szczecinka.
3.2.7 Zasoby naturalne Na wschodnim brzegu jeziora Radacz znajduje się kopalnia torfu. Kopalnia zlokalizowana jest na zachodnim krańcu torfowiska o nazwie „Wielkie Bagna koło Radacza”, którego powierzchnia głównie znajduje się na obszarze gminy Szczecinek. Górną warstwę (o miąŜszości ok. 6 metrów) budują torfy mszarne podścielone warstwą gytii o grubości 0,15 0,80 m..
3.2.8 Energetyka Gmina Borne Sulinowo, a w tym miejscowość Radacz jest zelektryfikowana w 100%. MoŜliwości dostawy energii elektrycznej do odbiorców, w chwili obecnej są większe niŜ zapotrzebowanie. Energia elektryczna dla większości odbiorców jest dostarczana głównie liniami napowietrznymi. Wysokość napięcia jest określana na poziomie SN 15KW. Stan techniczny wielu istniejących trafostacji i sieci rozdzielczych wymaga modernizacji i rozbudowy, w przypadku realizacji nowych inwestycji. Na obszarze miejscowości Radacz nie istnieje sieć ciepłownicza, dominuje system lokalnych źródeł ciepła ogrzewających obiekty. Do ogrzewania stosuje się zarówno paliwa stałe, jak i płynne. W perspektywie nie przewiduje się realizacji powszechnych systemów ciepłowniczych zdalaczynnych.
18 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Z przyczyn ekonomicznych wśród najczęściej uŜytkowanych paliw energetycznych dominuje węgiel kamienny, miał węglowy oraz drewno. UŜytkowane piece oraz paliwa nie spełniają norm
proekologicznych. Przyczyniają się do zwiększenia emisji CO 2 do atmosfery. Przechodzenie na bardziej proekologiczne paliwa w chwili obecnej nie jest moŜliwe z powodu wysokich cen paliw uznawanych za proekologiczne oraz wysokich cen nowoczesnych instalacji grzewczych opalanych gazem bądź olejem opałowym. Kotłownie opalane biomasą wydają się rozwiązaniem zarówno oszczędnym jak i proekologicznym, jednak brak odstępu do technologii, wysokie koszty wymiany instalacji oraz względnie niska cena paliw tradycyjnych opóźnia proces przechodzenia gospodarstw domowych na inne sposoby gospodarowania energią cieplną.
4. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości, w której będzie realizowana operacja
MOCNE STRONY SŁABE STRONY POŁOśENIE GEOGRAFICZNE I WARUNKI NATURALNE 1. Obecność jeziora Radacz 1. Brak odstępu do dróg krajowych 2. Niewielka odległość do większych ośrodków 2. Większa część kopalni naleŜy do Gminy 3. Krajobraz polodowcowy Szczecinek 4. Kopalnia torfu STREFA SPOŁECZNA 1. Wysokie wskaźniki bezpieczeństwa publicznego 1. DuŜe potrzeby w zakresie pomocy społecznej 2. Aktywność mieszkańców w ramach Rady 2. ZuboŜenie mieszkańców Sołeckiej 3. Pogarszanie się nastrojów społecznych 3. Działalność klubu sportowego 4. Niewystarczająca oferta kulturalna 5. Skromna oferta rekreacji i wypoczynku INFRASTRUKTURA 1. Zły stan dróg 2. Zły stan chodników 3. Zły stan oświetlenia ulicznego 1. Dostępność sieci elektroenergetycznej 4. Niewystarczający dostęp do szerokopasmowego 2. Istnienie sieci wodociągowej Internetu 3. Istnienie przewodowych łączy TPSA 5. Brak kanalizacji sanitarnej 4. Istnienie 2 przystanków autobusowych 6. Brak gazociągu 7. Zły stan infrastruktury sportowej 8. Zły stan infrastruktury kulturalnej (świetlica) 9. Niezadowalający stan infrastruktury mieszkalnej 10. Brak stref rekreacyjnych dla dzieci i młodzieŜy STREFA GOSPODARCZA 1. Rozwinięte rolnictwo 1. Mała liczba przedsiębiorstw prywatnych 2. Dobre warunki dla rozwoju turystyki 2. Słaby lokalny rynek pracy, nietworzący ofert zatrudnienia 3. Brak własnego kapitału OCHRONA ŚRODOWISKA 1. Brak istotnych źródeł zanieczyszczenia 1. Brak kanalizacji środowiska 2. Brak pojemników do selektywnej zbiórki odpadów
19 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
SZANSE / KORZYŚCI ZAGROśENIA / STRATY
Rozwój miejscowości poprzez inwestycje w infrastrukturę Ograniczona ilość środków na modernizację infrastruktury turystyczną, rekreacyjną i sportową technicznej miejscowości Wzrost satysfakcji mieszkańców wskutek realizacji Nuda, brak rozrywki, sposobu i miejsca na spędzanie inwestycji pro kulturalnych (świetlica wiejska), pro wolnego czasu dla dzieci i młodzieŜy sportowych (boiska) i pro turystycznych Poprawa estetyki poprzez remont ciągów ZagroŜenie migracją wykształconej młodzieŜy do komunikacyjnych, modernizację oświetlenia ulicznego, większych ośrodków i miast remonty elewacji Zwiększenie bezpieczeństwa poprzez instalację oświetlenia publicznego oraz poprawę stanu ciągów Pogarszający się stan infrastruktury mieszkalnej komunikacyjnych
Podniesienie atrakcyjności turystycznej poprzez remont Brak napływu turystów wskutek zaniedbań w sferze kościoła, wytycznie szlaku turystycznego wokół jeziora marketingu
Dostęp do środków pozabudŜetowych na realizację zadań przewidzianych w harmonogramie
5. Wizja rozwoju miejscowości Radacz – cel nadrzędny Poprawa standardu Ŝycia mieszkańców poprzez stymulację rozwoju gospodarczego, w oparciu o dynamiczny rozwój Gminy Borne Sulinowo. Poprawa standardu Ŝycia poprzez podstawowe inwestycje infrastrukturalne, poprawiające bezpieczeństwo oraz stymulujące mieszkańców i turystów do róŜnych form aktywności Działania marketingowe i promocyjne opracowanie atrakcyjnego programu działalności dla świetlicy wiejskiej, wykorzystanie lokalnego klubu sportowego do promocji nowych obiektów sportowych oraz szlaku turystycznego, w tym propagowanie mody na zdrowy tryb Ŝycia, współpraca z instytucjami gminnymi zajmującymi się kulturą, sportem i marketingiem, promocja wsi w czasie organizowania imprez kulturalnych i sportowych o zasięgu gminnym. PoniŜej przedstawiono cele strategiczne i priorytety rozwojowe w perspektywie lat 2008 – 2015 objętych programowaniem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie – „Odnowa i rozwój wsi” i działanie „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”.
20 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
6. Arkusz planowania długoterminowego
6.1. Poprawa wizerunku centrum miejscowości Cel ten będzie realizowany poprzez:
opracowanie i wdroŜenie programów zachęcających do dbałości o estetykę w miejscowości Radacz, miedzy innymi poprzez uczestnictwo w programach finansowanych ze środków unijnych, organizowane konkursy, działania na rzecz poprawy estetyki miejscowości i terenów wzdłuŜ dróg przebiegających przez miejscowość Radacz, działania na rzecz powstania małej architektury (kosze na śmieci, ławeczki, oświetlenie, nasadzenia, ogrodzenie itp. ), działania na rzecz poprawy estetyki zabudowań mieszkalnych oraz zabytków (kościół, pałac).
6.2. Rozwój infrastruktury na terenie miejscowości Wskazany cel strategiczny realizowany będzie poprzez wsparcie następujących zagadnień: 1. poprawa warunków komunikacyjnych w miejscowości Radacz poprzez: opracowanie bilansu potrzeb w zakresie rozbudowy i modernizacji ciągów pieszych i jezdnych, podjęcie współpracy z gminą i powiatem w celu pozyskania środków zewnętrznych na infrastrukturę drogową, modernizacja nawierzchni dróg oraz ich oświetlenia, modernizacja ciągów pieszych wzdłuŜ dróg, 2. poprawę warunków świadczenia usług kulturalnych i rekreacyjnych poprzez: budowę ogólnodostępnej strefy rekreacyjnej: boisko do piłki noŜnej boisko do siatkówki boisko do koszykówki plac zabaw plac rekreacyjny remont świetlicy wiejskiej wytycznie i oznakowanie trasy spacerowo rowerowej wokół Jeziora Radacz 3. poprawę stanu infrastruktury, w tym poprawa estetyki, poprzez: remont elewacji zabudowań mieszkalnych, remont zabytkowego kościoła.
21 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
6.3. Podniesienie jakości kapitału ludzkiego wśród młodzieŜy i dorosłych W celu zatrzymania młodzieŜy w miejscowości, spadku bezrobocia oraz wzrostu liczby działających firm prywatnych niezbędne jest stworzenie warunków do rozwoju i kształcenia. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez:
1. Działanie na rzecz dopasowania kwalifikacji ludności do potrzeb rynku pracy w zakresie: opracowania wspólnie z Powiatowym Urzędem Pracy programu szkoleń podnoszących i zmieniających kwalifikacje w zaleŜności od ujawniających się potrzeb na rynku pracy i próby pozyskania na to środków z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 2. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości oświaty w zakresie: stworzenia obiektów sportowych i placu zabaw oraz modernizacji świetlicy wiejskiej.
6.4. Rozwój zaplecza sportowego w celu rozwoju sportu na poziomie lokalnym i regionalnym Baza sportowa w kaŜdej miejscowości jest nieodzownym elementem funkcjonowania kaŜdej społeczności. Dlatego teŜ przedstawiciele miejscowości Radacz postawili na:
promowanie i rozwijanie wśród młodzieŜy i dorosłych dyscyplin sportowych takich jak: piłka noŜna, piłka siatkowa, koszykówka, promowanie czynnej turystyki, np. jazda na rowerze w terenie, spacery, budowę, modernizację i rozbudowę obiektów sportowych (boisko do piłki siatkowej, boisko do piłki noŜnej, plac zabaw, trasy rowerowe), organizowanie rozgrywek piłkarskich i zawodów o zasięgu gminnym, wycieczek rowerowych np. o charakterze dydaktycznym,
7. Arkusz planowania krótkoterminowego
W czasie zebrania wiejskiego mieszkańcy miejscowości uczestniczący w warsztatach zgłosili do dyskusji wiele pilnych i koniecznych inwestycji, które ułatwiłyby im codzienne funkcjonowanie Inwestycje te zostały przedstawione poniŜej, jako tematy, które w miarę posiadanych środków i wsparcia pozabudŜetowego będą realizowane.
22 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
NaleŜą do nich: Lp. Nazwa inwestycji 1 Modernizacja świetlicy wiejskiej 2 Modernizacja dróg 3 Modernizacja chodników 4 Modernizacja oświetlenia ulicznego 5 Budowa placu zabaw 6 Budowa placu rekreacyjnego 7 Dokonanie nasadzeń 8 Remont kościoła 9 Wytycznie i oznaczenie trasy rowerowej wokół Jeziora Radacz 10 Budowa boiska do piłki siatkowej 11 Remont elewacji budynków mieszkalnych 12 Budowa boiska do piłki noŜnej źródło : dane z konsultacji społecznych 8. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie, co najmniej 7 lat od przyjęcia Planu Odnowy Miejscowości, w kolejności wynikających z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości, z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji PołoŜenie miejscowości, jej turystyczny charakter oraz realny brak moŜliwości rozwoju na masową skalę w kierunku industrialnym sprawia, Ŝe Radacz będzie rozwijać się jako zaplecze siły roboczej dla pobliskich większych miejscowości oraz dalej w kierunku stricte turystycznym. Wobec istotnych braków infrastrukturalnych naleŜy przedsięwziąć działania zmierzające do zatrzymania procesu marginalizacji zarówno samej miejscowości, jak i jej mieszkańców. Realizacji tego kierunku słuŜyć moŜe poprawa stanu infrastruktury juŜ istniejącej oraz inwestycje w kierunku zarówno zwiększenia atrakcyjności miejscowości dla osób przyjezdnych, jak i zwiększenia zadowolenia samych mieszkańców z ich najbliŜszego otoczenia.
Dlatego postanowiono zwiększyć estetykę miejscowości poprzez niezbędne remonty ciągów komunikacyjnych zarówno pieszych jak i jezdnych wraz z ich oświetleniem. Remont zabytkowego kościoła, znanego z ambony wykonanej z karet naleŜących niegdyś do króla Polski Jana III Sobieskiego poprawi atrakcyjność obiektu, ale bez wątpienia zwiększy teŜ stopień zadowolenia parafian.
23 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Podwójny cel podmiotowy będą miały teŜ inwestycje w klasyczne place rekreacyjne, typowy plac zabaw oraz boiska sportowe i wyremontowana świetlica. Dodatkowe elementy małej infrastruktury, nasadzenia dodadzą miejscowości zauwaŜalnego uroku oraz zwiększą satysfakcję miejscowej ludności.
Inwestycją skierowaną na potrzeby turystów jako odbiorców końcowych będzie wytyczona i oznakowana ścieŜka pieszo – rowerowa wokół atrakcyjnego Jeziora Radacz. Jednak pośrednio mieszkańcy mogą stać się beneficjentami poprzez czerpanie zysków z punktów restauracyjnych, sprzedaŜy pamiątek etc.
W celu realizacji powyŜszych załoŜeń naleŜałoby podjąć następujące działania: a) Przygotować koncepcję rozwoju miejscowości i omówić ją z mieszkańcami. b) Przygotować dokumentację projektowo – aplikacyjną i składać wnioski do róŜnych funduszy, takŜe unijnych. c) Przeprowadzić wskazane inwestycje – m.in. zmodernizować świetlicę wiejską, dzięki czemu będą mogły być na miejscu prowadzone działania o charakterze edukacyjnym i kulturalnym. d) Wybudować boiska do piłki noŜnej i siatkowej, ponadto wybudować pełnowartościowy plac zabaw, który stanie się częścią ogólnodostępnej strefy sportowo – rekreacyjnej dając tym samym „zielone światło” dla rozwoju organizacji społeczno – sportowych. e) Zmodernizować ze środków własnych (bądź źródeł zewnętrznych) chodniki zwiększając bezpieczeństwo przemieszczającej się ludności, f) Wykonać remont kościoła, g) Wykonać wymianę elewacji wybranych budynków mieszkalnych, h) Przeprowadzić budowę, remont i modernizację dróg gminnych oraz drogi powiatowej. PoniŜej przedstawiono zestawienie tylko tych inwestycji, które Gmina, instytucje kultury, organizacje pozarządowe składać będą mogły w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie „Odnowa i rozwój wsi”.
Zestawienie ogólne planowanych zadań, kosztów i czasu ich realizacji: Tabela Wieloletniego Planu Inwestycyjnego zawiera planowane przedsięwzięcia inwestycyjne skonsultowane z Radą Sołecką i mieszkańcami.
24 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Szczegółowo opisano poniŜej zadanie priorytetowe, które będzie realizowane w pierwszej kolejności. Dla tego zadania istnieje kompletna dokumentacja i uzyskano wszelkie wymagane prawem pozwolenia. Dokumenty dotyczące pozostałych zadań opracowywane będą w terminie późniejszym. LP. CHARAKTER ZADANIA SZACUNKOWA ROK REALIZACJI WARTOŚĆ Odnowa miejscowości Radacz poprzez stworzenie 1 538 436,36 2009 2010 ogólnodostępnej strefy sportowo rekreacyjnej. Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości 2 Radacz poprzez wytyczenie i oznakowanie trasy 50 000,00 2011 pieszo rowerowej wokół jez. Radacz Poprawa estetyki miejscowości Radacz poprzez 3 remonty elewacji budynków oraz zagospodarowanie 150 000,00 2011 2012 terenów naleŜących do wspólnot mieszkaniowych.
Modernizacja świetlicy wiejskiej w Radaczu. 4 100 000,00 2012 Odnowienie elewacji i wymiana poszycia dachu.
5 Remont zabytkowego kościoła w Radaczu 100 000,00 2012
Poprawa estetyki miejscowości Radacz i Obrąb 6 poprzez modernizację dróg, chodników oraz 150 000,00 2012 2013 oświetlenia ulicznego. suma 1 088 436,36 zł
25 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 1 na rok 2009 2010 Zadaniem priorytetowym, przewidzianym do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie Odnowa i rozwój wsi, jest „Odnowa miejscowości Radacz poprzez stworzenie ogólnodostępnej strefy sportowo rekreacyjnej.” Osoby zamieszkujące tereny wiejskie Gminy Borne Sulinowo mają utrudniony dostęp do bazy sportowo rekreacyjnej. Powodem takiego stanu rzeczy jest brak podstawowej ogólnodostępnej infrastruktury na terenie poszczególnych miejscowości. Wyniki badań okresowych wykazują coraz większy odsetek młodych osób z wadami postawy oraz nadwagą. Problemy te wynikają z trybu Ŝycia dzieci i młodzieŜy. Spędzanie wielu godzin przed komputerem czy telewizorem to często wynik braku alternatywnych moŜliwości spędzania wolnego czasu. W celu zapobiegania takim zjawiskom i w celu poprawy sprawności fizycznej dzieci i młodzieŜy jak równieŜ osób dorosłych na terenie Gminy Borne Sulinowo realizowany będzie projekt „Odnowa terenów wiejskich gminy Borne Sulinowo poprzez stworzenie ogólnodostępnych stref sportowo rekreacyjnych” , którego częścią będzie stworzenie ogólnodostępnej strefy sportowo rekreacyjnej w miejscowości Radacz. W ramach realizacji zadania zostaną wykonane: boisko do piłki noŜnej (trawiaste) 45x31m; boisko do piłki siatkowej (trawiaste) 20x11m; ciągi komunikacyjne wysypane Ŝwirem; plac zabaw; plac rekreacyjny ogrodzenie; nasadzenia; Strefa sportowo rekreacyjna zostanie urządzona na działce o pow. 20000 m2 oznaczonej w ewidencji gruntów nr 62/6 Działka jest własnością Gminy Borne Sulinowo. Realizacja zadania priorytetowego będzie miała bardzo duŜy wpływ na dalszy rozwój Ludowego Zespołu Sportowego "Bricomarche" Radacz. W klubie, w sekcjach piłki noŜnej oraz piłki siatkowej trenuje kilkadziesiąt osób. Głównym problemem jest jednak brak infrastruktury sportowej. Całkowity koszt realizacji zadania priorytetowego wynosi 538436,36 zł.
26 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Harmonogram rzeczowo finansowy zadania priorytetowego:
elementy prac wartość robót lp. IV kw. 2009 I kw. 2010 II kw. 2010 III kw. 2010 budowlanych brutto
1 roboty ziemne 129 546,87 zł 129 546,87 zł
rozbiórka istniejącego 2 12 830,03 zł 12 830,03 zł ogrodzenia Wykonanie boiska do piłki 3 150 869,51 zł 150 869,51 zł noŜnej Wykonanie boiska do piłki 4 32 423,23 zł 32 423,23 zł siatkowej
5 Wykonanie placu zabaw 37 153,55 zł 37 153,55 zł
Wykonanie placu 6 16 506,37 zł 16 506,37 zł rekreacyjnego Wykonanie ścieŜek 7 16 352,28 zł 16 352,28 zł Ŝwirowych Wykonanie drewnianego 8 4 809,55 zł 4 809,55 zł ogrodzenia placu zabaw Wykonanie ogrodzenia 9 35 829,35 zł 35 829,35 zł strefy
10 Wykonanie piłkochwytów 28 453,46 zł 28 453,46 zł
MontaŜ obiektów małej 11 7 342,59 zł 7 342,59 zł architektury
12 Wykonanie trawników 62 772,16 zł 62 772,16 zł
13 Nasadzenia 3 547,41 zł 3 547,41 zł
razem 538 436,36 zł 142 376,90 zł 396 059,46 zł
27 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Odnowa miejscowości Radacz poprzez stworzenie ogólnodostępnej strefy sportowo rekreacyjnej.
Plan Inwestycyjny
JEDNOSTKA ZADANIE PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ODPOWIEDZIALNA ZA INWESTYCYJNE TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
dokumentacja techniczna, Odnowa miejscowości 50 % finansowanie kosztorysowa Radacz poprzez Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac stworzenie 2009 2010 538 436,36 inne moŜliwe) Borne Sulinowo budowlanych bądź ogólnodostępnej strefy 50 % środki własne pozwolenie na budowę sportowo rekreacyjnej. inne wymagane
28 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 2 na rok 2011
Kolejnym zadaniem o bardzo duŜym znaczeniu dla rozwoju wsi jest projekt pt. „Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości Radacz poprzez wytyczenie i oznakowanie trasy pieszo rowerowej wokół jez. Radacz”. Jezioro Radacz jest stosunkowo duŜym akwenem polodowcowym o typologii rynnowej. Zajmuje powierzchnię całkowitą 152 hektarów. Zbiornik w najgłębszym miejscu posiada 11 m słupa wody. Nad brzegiem jeziora lokalizują się tereny przeznaczone pod inwestycje letniskowe, budowlane, rekreacyjne. Przestrzeń wokół jeziora jest częściowo zalesiona. Przeznaczeniem inwestycji jest podkreślenie walorów turystycznych okolicy. Teren wokół akwenu idealnie nadaje się do wędrówek pieszych i rowerowych. Efektem inwestycji będzie powstanie wartościowej infrastruktury turystycznej, która zostanie ujęta w folderach informujących o moŜliwościach spędzania wolnego czasu na terenie Gminy Borne Sulinowo. Przyczyni się to promocji Radacza jako miejscowości posiadającej znaczącą ofertę dla zwolenników czynnego wypoczynku, a takŜe potencjalnych letników, którzy będą wybierać miejsce wypoczynku. Nie bez wpływu na finalną decyzję będą informacje o dostępnej infrastrukturze. Planowany koszt realizacji inwestycji to kwota 50 000,00
Harmonogram realizacji inwestycji to rok 2011
PoniŜej przedstawiony został plan inwestycyjny:
29 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Zwiększenie atrakcyjności turystycznej miejscowości Radacz poprzez wytyczenie i oznakowanie trasy pieszo rowerowej wokół jez. Radacz
Plan Inwestycyjny
JEDNOSTKA PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ZADANIE INWESTYCYJNE ODPOWIEDZIALNA ZA TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
dokumentacja techniczna, Zwiększenie atrakcyjności kosztorysowa turystycznej miejscowości 50 % finansowanie Radacz poprzez Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac 2011 50 000,00 inne moŜliwe) wytyczenie i oznakowanie Borne Sulinowo budowlanych bądź trasy pieszo rowerowej 50 % środki własne pozwolenie na budowę wokół jez. Radacz inne wymagane
30 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 3 na lata 2011 2012
Projektem poprawiającym estetykę w miejscowości Radacz będzie „Poprawa estetyki miejscowości Radacz poprzez remonty elewacji budynków oraz zagospodarowanie terenów naleŜących do wspólnot mieszkaniowych.” Wielką bolączką wsi o typologii rolniczej a szczególnie popegerowskiej jest zaniedbana infrastruktura, w szczególności mieszkalna. Rolnicy indywidualni zwykle dysponują większymi aktywami aniŜeli pracownicy najemni. Ci drudzy z reguły są beneficjentami dobrodziejstw mieszkalnictwa komunalnego, bądź grupują się we wspólnotach mieszkaniowych. Radacz aspiruje do umocnienia funkcji turystycznej. Dlatego konieczna jest poprawa estetyki najbardziej zaniedbanych obiektów. Efektem będzie równieŜ wzrost satysfakcji mieszkańców z zadbanego otoczenia. Planowany koszt realizacji inwestycji to kwota 150 000,00
Harmonogram realizacji inwestycji to rok 2011 2012
PoniŜej przedstawiony został plan inwestycyjny:
31 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Poprawa estetyki miejscowości Radacz poprzez remonty elewacji budynków
oraz zagospodarowanie terenów naleŜących do wspólnot mieszkaniowych.
Plan Inwestycyjny
JEDNOSTKA PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ZADANIE INWESTYCYJNE ODPOWIEDZIALNA ZA TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
Poprawa estetyki dokumentacja techniczna, miejscowości Radacz 50 % finansowanie kosztorysowa poprzez remonty elewacji Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac budynków oraz 2011 2012 150 000,00 inne moŜliwe) budowlanych bądź zagospodarowanie Borne Sulinowo pozwolenie na budowę terenów naleŜących do 50 % środki własne wspólnot mieszkaniowych. inne wymagane
32 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 4 na rok 2012
Projektem poprawiającym funkcję kulturalną miejscowości będzie „Modernizacja świetlicy wiejskiej w Radaczu. Odnowienie elewacji i wymiana poszycia dachu.” Świetlica wiejska obecnie jest obiektem nieestetycznym i zaniedbanym. Z pewnością nie moŜna mówić o komforcie osób, które uczestniczą w zajęciach świetlicowych. Koniecznym jest odnowienie elewacji celem poprawy estetyki. Jednak najbardziej palącym problemem budynku jest zły stan techniczny dachu. Przy opadach atmosferycznych notowane są liczne przecieki. Bez wymiany poszycia dachu wszystkie inne inwestycje modernizacyjne oraz doposaŜenie stają się bezzasadne. MoŜna autorytatywnie stwierdzić, Ŝe wymiana poszycia jest kluczową inwestycją z punktu widzenia funkcjonowania świetlicy wiejskiej. Planowany koszt realizacji inwestycji to kwota 100 000,00
Harmonogram realizacji inwestycji to rok 2012
PoniŜej przedstawiony został plan inwestycyjny:
33 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Modernizacja świetlicy wiejskiej w Radaczu. Odnowienie elewacji i wymiana poszycia dachu. Plan Inwestycyjny JEDNOSTKA PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ZADANIE INWESTYCYJNE ODPOWIEDZIALNA ZA TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
dokumentacja techniczna, kosztorysowa Modernizacja świetlicy 50 % finansowanie wiejskiej w Radaczu. Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac 2012 100 000,00 inne moŜliwe) Odnowienie elewacji i Borne Sulinowo budowlanych bądź wymiana poszycia dachu. 50 % środki własne pozwolenie na budowę inne wymagane
34 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 5 na rok 2012
Piątym zadaniem w odnowie miejscowości Radacz jest „Remont zabytkowego kościoła w Radaczu”. Świątynia została wybudowana w latach 1742 – 1744. Od roku 1945 do roku 1975 pełnił funkcję magazynu miejscowego PGR. W stanie kompletnej ruiny został przejęty przez kościół rzymsko katolicki. Po remoncie oddano go do kultu sakralnego. Konsekracja miała miejsce 7 grudnia 1975 roku. Od tego czasu kościół nie przechodził znaczących remontów. Od lat notowany jest wzrost zainteresowania zabytkowym kościołem ze względu na niezwykle ciekawą historię związaną z budową ambony zbudowanej z karet króla Polski Jana III Sobieskiego zagarniętych przez rodzinę von Kleist. Ambona znajduje się obecnie w podwarszawskim Wilanowie, ale historia dotyczy niewątpliwie kościoła w Radaczu. Atrakcyjność faktów historycznych wg projektodawców musi być podparta atrakcyjnością obecnej architektury. Zwiększy to, bowiem atrakcyjność turystyczną obiektu oraz satysfakcję mieszkańców, w tym wiernych. Planowany koszt realizacji inwestycji to kwota 100 000,00
Harmonogram realizacji inwestycji to rok 2012
PoniŜej przedstawiony został plan inwestycyjny:
35 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Remont zabytkowego kościoła w Radaczu
Plan Inwestycyjny
JEDNOSTKA PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ZADANIE INWESTYCYJNE ODPOWIEDZIALNA ZA TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
dokumentacja techniczna, 50 % finansowanie kosztorysowa Remont zabytkowego Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac 2012 100 000,00 inne moŜliwe) kościoła w Radaczu Borne Sulinowo budowlanych bądź 50 % środki własne pozwolenie na budowę inne wymagane
36 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Projekt nr 6 na rok 2012 2013
Działaniem koncentrującym się na odnowie wsi jest takŜe projekt „Poprawa estetyki miejscowości Radacz i Obrąb poprzez modernizację dróg, chodników oraz oświetlenia ulicznego”. Planowana inwestycja będzie miała na celu zarówno poprawę estetyki miejscowości, jak równieŜ poprawę bezpieczeństwa pieszych oraz osób poruszających się pojazdami kołowymi. Obecnie istnieje ciągłe zagroŜenie pieszych poprzez moŜliwość potrącenia przez przejeŜdŜające samochody. Piesi, szczególnie w miesiącach jesiennych i zimowych są szczególnie naraŜeni na wypadki. W warunkach złej widoczności, podczas opadów atmosferycznych wobec ograniczonego oświetlenia ulicznego prawdopodobieństwo wypadku uznać naleŜy za bardzo wysokie. Niebezpieczeństwo wzrasta wobec złego stanu chodników oraz złego stanu nawierzchni jezdni. Planowany koszt realizacji inwestycji to kwota 150 000,00
Harmonogram realizacji inwestycji to rok 2012 2013
PoniŜej przedstawiony został plan inwestycyjny:
37 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
Poprawa estetyki miejscowości Radacz i Obrąb poprzez modernizację dróg, chodników oraz oświetlenia ulicznego.
Plan Inwestycyjny
JEDNOSTKA PROGNOZ0WANY SZACUJNKOWY KOSZT PROGNOZOWANE WYMOGI FORMALNO ZADANIE INWESTYCYJNE ODPOWIEDZIALNA ZA TERMIN REALIZACJI REALIZACJI W PLN FINANSOWANIE PRAWNE REALIZACJĘ
dokumentacja techniczna, Poprawa estetyki kosztorysowa miejscowości Radacz i 50 % finansowanie Obrąb poprzez Miasto i Gmina zewnętrzne (PROW bądź zgłoszenie prac 2012 2013 150 000,00 inne moŜliwe) modernizację dróg, Borne Sulinowo budowlanych bądź chodników oraz oświetlenia 50 % środki własne pozwolenie na budowę ulicznego. inne wymagane
38 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl
Plan Odnowy Miejscowości Radacz
9. Zarządzanie Jednostką odpowiedzialną za realizację całego Planu Odnowy Miejscowości jest nieformalna Grupa Odnowy Miejscowości, w skład, której weszli członkowie Rady Miejskiej z Panią Burmistrz na czele oraz przedstawiciele Urzędu Miejskiego, organizacji pozarządowych i zgłoszeni mieszkańcy miejscowości. Nieocenioną pomoc w zgromadzeniu materiałów dla sporządzenia niniejszego Planu oddał Pan Arkadiusz Malarski reprezentujący Miasto i Gminę Borne Sulinowo jako pracownik odpowiedzialny za pozyskiwanie funduszy pozabudŜetowych, takŜe pochodzących z Unii Europejskiej.
10. Zgodność Planu Odnowy Miejscowości z dokumentami wyŜszego rzędu Zapisy zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Radacz spełniają warunek zgodności z zapisami zawartymi w dokumentach dotyczących rozwoju gminy „Strategią Rozwoju Miasta i Gminy Borne Sulinowo na lata 2004 – 2019”, „Planem Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Borne Sulinowo na lata 2004 – 2013”, dokumentami powiatu i województwa oraz zapisami Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007 2013. Ponadto Plan Odnowy jest zgodny z celami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, działanie – „Odnowa i rozwój wsi”, a takŜe działaniem „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”. Cele i zadania określone w Planie Odnowy Miejscowości Radacz są wewnętrznie zgodne, a ich osiąganie i realizacja nie powoduje negatywnych skutków dla osiągania celów i realizacji zadań strategii wyŜszego rzędu. Niektóre z zapisanych celów i zadań mogą być realizowane przy wykorzystaniu wsparcia jednostek administracyjnych gminy i wyŜszego szczebla. Te ostatnie, bowiem posiadają w swoich dokumentach zapisy, których realizacja wywoła pozytywne efekty dla rozwoju miejscowości Radacz. Taki zapis Planu pozwolił na osiągnięcie integracji polityki kształtowania rozwoju gospodarczego na szczeblu, gminnym, powiatowym i wojewódzkim . Źródło zdjęć: Urząd Gminy w Bornym Sulinowie.
39 tel: (061) 821 74 02 fax: (061) 642 15 06 mobil: 501 017 281 [email protected] www.ecd.az.pl