T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ISPARTA İLİ (DIPTERA) TÜRLERİ ÜZERİNDE FAUNİSTİK ÇALIŞMALAR

Azime UZAL

Danışman Doç. Dr. Ozan DEMİRÖZER

II. Danışman Yrd. Doç. Dr. Gamze PEKBEY

YÜKSEK LİSANS TEZİ BİTKİ KORUMA ANABİLİM DALI ISPARTA – 2018

© 2018 [Azime UZAL]

İÇİNDEKİLER Sayfa İÇİNDEKİLER ...... i ÖZET ...... ii ABSTRACT ...... iii TEŞEKKÜR ...... iv ŞEKİLLER DİZİNİ ...... v SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ...... vi 1. GİRİŞ ...... 1 2. KAYNAK ÖZETLERİ ...... 4 2.1. Leş Sinekleri Hakkında Yurtdışında Yapılan Çalışmalar ...... 4 2.2. Leş Sinekleri Hakkında Türkiye’de Yapılan Çalışmalar...... 6 3. MATERYAL VE YÖNTEM ...... 8 3.1. Materyal ...... 8 3.2. Yöntem ...... 8 3.2.1 Arazi Çalışmaları ...... 8 3.2.2 Laboratuvar Çalışması ...... 8 4. ARAŞTIRMA BULGULARI ...... 10 4.1. Calliphoridae Teşhis Anahtarı ...... 10 5. TARTIŞMA VE SONUÇ ...... 28 KAYNAKLAR ...... 31 ÖZGEÇMİŞ...... 35

i

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

ISPARTA İLİ CALLIPHORIDAE (DIPTERA) TÜRLERİ ÜZERİNDE FAUNİSTİK ÇALIŞMALAR

Azime UZAL

Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı

Danışman: Doç. Dr. Ozan DEMİRÖZER

II. Danışman: Yrd. Doç. Dr. Gamze PEKBEY

Bu çalışma Isparta ili Calliphoridae (Diptera) faunasını belirlemek amacıyla 2014- 2015 yıllarında yürütülmüştür. Örnekler Isparta Merkez, Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç ve Yenişarbademli’den toplanmıştır. Çalışmanın materyali özellikle leş ve çürümekte olan organik materyallerden, atık ve çöplüklerin bulunduğu yerlerden, atık su birikintilerinin çevresinden, çiçekli bitkilerin bulunduğu alanlardan atrap yardımıyla toplanmıştır. Soğuk zincirle laboratuvar ortamına getirilen ergin bireyler teşhise hazır hale getirilmiş ve ilgili literatür ışığında teşhişleri konunun uzmanı araştırmacılar tarafından yapılmıştır.

Araştırma sonucunda, Calliphorinae’ye ait 4 tür, Chrysominae’ye ait 1 tür, Lucilliinae’ye ait 4 tür, Melanomyinae’ye ait 1 tür, Polleniinae’ye ait 4 tür, Rhiniinae’ye ait 1 tür olmak üzere toplam 15 tür belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda belirlenen tüm türlerin Isparta böcek faunası için ve Bellardia tatrica (Enderlein, 1933), subalpina (Ringdahl, 1931), silvarum (Meigen, 1826), Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) ve Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) türlerinin ise Türkiye faunası için yeni kayıt oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Diptera, Calliphoridae, Fauna, Isparta

2018, 35 sayfa

ii

ABSTRACT

M.Sc. Thesis

FAUNISTIC STUDIES ON CALLIPHORIDAE (DIPTERA) SPECIES OF ISPARTA PROVINCE ()

Azime UZAL

Süleyman Demirel University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection

Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ozan DEMİRÖZER

Co-Supervisor: Asst. Prof. Dr. Gamze PEKBEY

This study was carried out between the years of 2014 and 2015 to determinate Calliphoridae fauna of Isparta province(TURKEY). Samples were collected of Isparta Merkez, Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç and Yenişarbademli territories.The adult specimens were obtained from the areas of organic and decayed organic matters, waste and dumpsite, surrounding of waste water deposits and flowering plants.And they have been brought to the laboratory with cold chain to ready for diagnosis. The diagnosis were made by the experts of this subjact with the light of the related literature.

At the result of the research, it was determinated total 15 species belonging to Calliphorinae (4 species), Chrysominae (1 species), Lucilliinae (4 species), Melanomyinae (1 species), Polleniinae (4 species) and Rhiniinae (1 species). All the species were identified new records for the Isparta province, Bellardia tatrica (Enderlein, 1933), Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931), Lucilia silvarium (Meigen, 1826), Melinda gentilis (Robineau- Desvoidy, 1830) and Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) were determinated as new record for Turkish Calliphoridae fauna.

Keywords: Diptera, Calliphoridae, Fauna, Isparta

2018, 35 pages

iii

TEŞEKKÜR

Çalışmanın başlangıcından bitimine kadar her aşamasında kolaylık sağlayan danışman hocam Sayın Doç. Dr. Ozan DEMİRÖZER’e teşekkür ederim.

Tez çalışmasında örneklerin teşhislerinin yapılmasından tezin yazımına kadar her türlü konuda yardımcı olan II. danışman hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Gamze PEKBEY'e (Bozok Üniversitesi) yardımlarından ve ilgisinden dolayı çok teşekkür ederim.

Türlere ait fotoğrafların çekiminde, kullanılan alet ve ekipman konusunda destek olan Araştırma Görevlisi Asiye UZUN'a yardımlarından dolayı teşekkür ederim.

Tezim sırasında manevi desteğini esirgemeyen ve her zaman yanımda olan aileme sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Azime UZAL ISPARTA, 2018

iv

ŞEKİLLER DİZİNİ

Sayfa Şekil 4.1. Bellardia tatrica (Enderlein, 1933) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm...... 13 Şekil 4.2. Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 14 Şekil 4.3. Calliphora vicina (Robineau-Desvoidy, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 15 Şekil 4.4. (Linnaeus, 1758) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 16 Şekil 4.5. Chrysomya albiceps (Wiedemann, 1819) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm...... 17 Şekil 4.6. Lucilia caesar (Linnaeus, 1758) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm..18 Şekil 4.7. Lucilia cuprina (Wiedemann, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 19 Şekil 4.8. Lucilia sericata (Meigen, 1826) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm..21 Şekil 4.9. Lucilia silvarum (Meigen, 1826) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm.22 Şekil 4.10. Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 23 Şekil 4.11. Pollenia amentaria (Scopoli, 1763) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 24 Şekil 4.12. Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 24 Şekil 4.13. Pollenia pediculata (Macquart, 1834) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm ...... 25 Şekil 4.14. Pollenia rudis (Fabricius, 1794) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm …………...... 26 Şekil 4.15. Rhyncomya cyanescens (Loew, 1844) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm...... 27

v

SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ

EMIT Entomological Museum of Isparta Turkey (Isparta Entomoloji Müzesi) Mah. Mahalle Sc Subcosta

vi

1. GİRİŞ

Dünya üzerinde tanımlanmış 188 familyası olan Diptera’nın, 10.000 kadar cinsi, 150.000’den fazla türü bulunmakta ve bu dünya böcek faunasının yaklaşık olarak %14’üne karşılık gelmektedir (Scudder ve Cannings, 2006).

Calliphoridae, Diptera takımının Brachycera alt takımında yer almaktadır (Borror vd., 1981). Kriminal entomolojide en önemli grup olan bu familyaya Türkçe de “yapışkan sinekler” veya “leş sinekleri” İngilizce de ise “blowflies” denilmektedir (Demirsoy, 2001). Bu familya sahip olduğu tür sayısı bakımından Diptera takımının küçük familyalarının biri ve Rognes (1991)’e göre, Calliphorinae, Chrysomyinae, Luciliinae, Melonomyinae, Helicoboscinae, Polleniinae, Rhiniinae ve Rhinophorinae ismi verilen sekiz altfamilyadan oluşmaktadır. Dünya genelinde şimdiye kadar tanımlanmış yaklaşık 150 cins ve 1.000’den fazla türü bilinen familyanın, Palaearktik bölgede yaklaşık 330 kadar türü bulunduğu tespit edilmiştir (Rognes 1991, 1998, 2005).

Erginlerin büyüklüğü genellikle 6–14 mm arasında değişir. Familyanın en belirgin morfolojik özelliklerinden biri ise türlerin çoğunun metalik renklerde olmasıdır (Byrd ve Castner, 2001). Genel olarak bu familya üyelerinde ovipari görülür. Fakat bazı calliphorid türlerinde semi-vivipari veya larvipari görülür. Dişi abdomeninin son segmentinde bulunan ovipozitör ile çok sayıda yumurtayı dış oratama bırakır (Rognes, 1991).

Erginler çiçeklerin nektarlarıyla beslenseler de daha çok organik olarak bozulmuş sıvı içerikli besinleri tercih ederler. Larvalar nekrofajdır ve Sarcophagidae familyası üyelerine göre daha büyük hayvani leşler ile beslenmeyi tercih ederler (Aslan, 2006). Melanomyinae alt familyasına ait türlerin salyongoz paraziti olarak yaşadıkları bilinmektedir. Melinda cinsi üyeleri yumurtalarını salyongoz kabuğunun pallial boşluğuna bırakırlar ve burada iç parazit olarak yaşayarak konukçunun ölümüne neden olurlar. Helicoboscinae türleri ise 1. dönem larvalarını salyangozlar üzerine canlı olarak bırakırlar. Larvalar konukçularını öldürürler ve tamamen yiyerek tüketirler. Bellardia, Onesia ve Pollenia’ya ait türler toprak solucanları üzerinde

1

parazittir. Stomorhina türlerinin ise bazı çekirge yumurtaları üzerinde predatör olduğu bilinmektedir (Rognes, 1991). Bazı erginler, pollinatör (polen taşıyıcı) olarak önem taşır (Dear, 1985). Yine bu familya insan kadavralarında ölüm sonrası zamanı tahmin etmek için Lucilia(Yeşil sinekler) ve Calliphora(Mavi sinekler) gibi adli entomoloji dalının en önemli cinslerini içerir ve bu cinslere ait türlerin çoğunluğu leşleri ve çürümüş organik maddeleri tercih ederler. Bazıları omurgalılarda obligat parazit olarak yaşarken bazıları da omurgasızlarda parazit olarak yaşarlar (Smith, 1986).

Esas besin kaynağı çürümekte olan organik materyaller olduğundan, bu maddelerin geri dönüşümüne olan katkılarından dolayı ekolojik açıdan oldukça büyük bir öneme sahiptir (Byrd ve Castner, 2010).

Cesette beslenen böceklerle ilgili bilgiler kullanılarak, her türün farklı olgunlaşmamış dönemlerinin (birinci , ikinci larva, larva ve pupa) tanınması ve gelişme sürelerinin bilinmesi, ölüm sonrası zamanı (PMI) tahmin etmek için önemli bir veri oluşturur (Smith, 1986).

Diptera takımındaki bazı sineklerin larvalarının canlı doku ve organlarda yerleşerek patolojik lezyonlar oluşturmasına miyasiz adı verilir (Kılıç vd., 2011). Lucilia sericata, Callphora vicina ve Chrysomya albiceps'in miyasiz etmeni olduğu bildirilmiştir (Amin vd., 1998).

Leş sineklerinin bazı türleri, örneğin; Lucilinae' ya dahil olan Lucilia sericata larvaları iyileşmeyen yaraların tedavisinde kullanılır. Bu iyileştirme metoduna da larva tedavisi adı verilir ve yüzlerce yıldır kullanılmaktadır (Sherman ve Pechter, 1988).

Isparta ili farklı ekolojik özelliklere sahip olmasına rağmen mevcut literatüre bakıldığında Diptera türleriyle ilgili yeterli düzeyde çalışmalar olmadığı, calliphoridlerle ilgili olarak ise daha önce kapsamlı hiçbir çalışmanın yapılmadığı görülmektedir. Isparta il merkezi ve ilçelerinde yürütülen bu tez çalışmasıyla, biyolojik, ekolojik, ekonomik, hijyen ve açık yara ( terapi) tedavisi gibi

2

birçok alanda önemli özelliklere sahip olan Calliphoridae’ye ait türlerin ortaya çıkarılması ve yörede bulunan tür çeşitliliğinin belirlenerek ülkemiz faunasına katkı sağlanması hedeflenmiştir.

3

2. KAYNAK ÖZETLERİ

2.1. Leş Sinekleri Hakkında Yurtdışında Yapılan Çalışmalar

Smith (1986), ölüm olayı gerçekleştikten sonra cesedi ilk bulan canlıların Calliphoridae, Sarcophagidae ve Muscidae familyalarına ait türler olduğunu belirtmiştir. Avrupa’da çalışılan adli vakalarda Calliphora vicina ve Calliphora vomitoria türlerinin en çok karşılaşılan türler olduğunu belirtmiştir.

Amin vd. (1998), Mısır’da miyasiz sinekleri üzerine yaptıkları bir çalışmada Diptera takımına ait 16 tür belirlemişlerdir. Bu türler içerisinde en yaygın olanların Musca domestica (Muscidae), Lucilia sericata (Calliphoridae) ve Wohlfhartia magnifica (Sarcophagidae) türleri olduğu, bunları C. vicina, C. albiceps gibi Calliphoridae ve diğer Diptera türlerinin takip ettiğini belirtmişlerdir.

Tabor vd. (2005), Güneydoğu Virjinya’da 2001, 2002 yıllarında ilkbahar ve yaz, 2002 yılında sonbaharda domuz karkasları üzerindeki böcek süksesyonu ve davranışı üzerinde yürüttükleri çalışmalarında ellinin üzerinde taxa toplamış ve tanılamışlardır. İlkbaharda en çok Phormia regina, yazın ise Phaenica coeruleiviridis türü toplanmıştır. Phaenica sericata, Lucilia illustris ve Calliphora spp.'ye ilkbahar ve yaz dönemlerinde rastlanmış fakat diğer türlere oranla daha az yoğunlukta oldukları belirtilmişlerdir. Sonbaharda baskın olarak Calliphora vomitoria, L. illustris ve P. coerovirilidis türlerini bulmuşlardır.

Szpila ve Verves (2008), Ukrayna’da yaptıkları bir çalışmada Pollenia bulgarica (Jacentkovsky, 1939)’nın Ukrayna Calliphoridae için yeni kayıt olduğundan bahsetmişlerdir.

Xue vd. (2009), Onesia dynatophallus ve O. franzaosternita türlerini Çin Calliphoridae faunası için yeni kayıt olarak bildirmişlerdir.

4

Byrd ve Castner (2010), böceklerin genelde ölüm sonrasında cesede ulaşan ilk organizmalar olduğunu ve tahmin edilebilen bir sırayla kolonize olduklarını belirtmişlerdir. Calliphoridae türlerinin genellikle ölümden birkaç dakika sonra cesede ulaşan ilk böcek türleri arasında olduğunu ayrıca bu aileye bağlı türlerden biri olan L. sericata (Meigen 1826)’nın ise kozmopolit bir yayılış gösterdiğini, adli açıdan büyük öneme sahip olan türlerden birisi olduğunu belirtmiş ve birçok çalışmada ölüm zamanı tahmini veya olay yerinin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılabileceğini vurgulamışlardır.

Marshall vd. (2011), Calliphora loewi ve Lucilia coeruleiviridis türlerini Kanada’dan yeni kayıt olarak vermişlerdir.

Mattu ve Bhagat (2013), Kuzeydoğu Himalayalar’da elma bahçesinde tozlayıcı böcekler üzerinde yaptıkları çalışmada diğer böcek grupları ile birlikte Calliphoridae' den Calliphora vicina ve Lucilia türlerine de rastladıklarını belirtmişlerdir.

Tantawi vd. (2013), yaptıkları çalışmada Galapagos Adaları ve Ekvador bölgesinden yedi Calliphoridae türü belirlemişlerdir. Bunlardan Lucillia eximia ve Chrysomya rufifacies'in yeni kayıt olduğunu belirtmişlerdir.

Verves ve Khrokalo, (2010), 2005-2009 yılları arasında Ukrayna’nın farklı bölgelerinde yaptıkları faunistik çalışmalar sonucunda 49 Calliphoridae türü saptamışlar ve Bellardia vespillo ve Lucillia cuprina türlerini bilim dünyası için yeni tür olarak belirlemişlerdir.

Whitworth (2014), 6’sı bilim dünyası için yeni olan 23 Neotropikal Lucillia türünün teşhis anahtarını hazırlamış, teşhisinde sorun yaşanan bazı türlerin durumlarını netleştirerek yeni sinonimler oluşturmuş ve birkaç tür içinde lektotip tayini yapmıştır.

5

2.2. Leş Sinekleri Hakkında Türkiye’de Yapılan Çalışmalar

Civelek ve Tezcan (1998), İzmir ve Manisa illerinde kiraz bahçelerinde yürüttükleri bir çalışmada Diptera takımından 5 tür tespit etmiş ve Calliphoridae Pollenia labialis Robineau-Desvoidy, 1863 olduğunu ifade etmişlerdir.

Şaki ve Özer (1999), ülkemizden Calliphoridae ailesine bağlı 21 tür rapor edildiğini bunların yayılışları, gelişimleri, oluşturdukları miyasiz vakaları ve ekonomiye vermiş oldukları zarar hakkında çok fazla bilgiye rastlamadıklarını, ayrıca Türkiye’de yapılan araştırmalarda miyasize yol açan calliphorid türlerinin Lucilia sericata (Meigen, 1836), Lucilia caesar (Linnaeus, 1758), Calliphora vicina (Rob-Desvoidy, 1830), Calliphora vomitoria (Linnaeus, 1758), Chrysomya albiceps (Wiedemann, 1819) olduğunu bildirmişlerdir. Ayrıca bunlardan en yaygın olanının Lucilia sericata (Meigen, 1836) olduğunu belirtmişlerdir.

Sevgili vd. (2004), Şanlıurfa’da 2003 yılında; Merkez, Hilvan, Viranşehir, Suruç ve Harran ilçelerinde tespit edilen external miyasiz sineklerinin yayılışını tespit etmek amacıyla başladıkları çalışmada odaklardan toplam 1.775 adet sinek toplamışlardır. Morfolojik özelliklerine göre teşhis edilen sineklerin 830’unun Lucilia sericata, 824 ’ünün Chrysomya albiceps, 85’inin Calliphora vicina, 34’ünün Sarcophaga (Bercaea) africa, 1’inin S. carnaria ve ’inin de C. vomitoria olduğu saptamışlardır.

Şabanoğlu (2007), Ankara ilinde yapılan çalışmada domuz leşi üzerinde dört adet Calliphoridae türü tespit etmiş ve bu türlerin; Calliphora vicina ve Calliphora vomitoria, L. sericata ve Chrysomya albiceps olduğunu belirtmiştir.

Çoban (2009) tarafından Edirne ili, Trakya Üniversitesi Güllapoğlu Yerleşkesinde yapılan çalışmada, araziye konulan organik materyaller üzerinden toplanan ergin, larva ve pupalar teşhis edilmiş ve Calliphoridae' ye ait Calliphora vicina, C. vomitoria, Chrysomya albiceps, Lucilia coeruleiviridis, L. cuprina, L. sericata ve Pollenia angustigena türlerini saptamıştır. L. coeruleiviridis, L. cuprina ve Pollenia angustigena türlerinin ise Türkiye Diptera faunası için yeni kayıt olduğunu bildirmiştir.

6

Aksoy (2009), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nde iki farklı istasyonda yürüttüğü çalışmada Lucilia sericata larvalarının 16-21 günde, Lucilia illustris larvalarının 17- 21 günde, Lucilia caesar larvalarının 15-19 günde gelişimlerini tamamladığını görmüştür.

Karapazaroğlu (2010), Samsun ilinde yaptığı çalışmada; Calliphora vicina, Chrysomya albiceps ve Lucilia sericata türlerine rastladığını bildirmiştir.

Açıkgöz vd. (2011), insan cesetleri üzerine gelen C. albiceps larvalarının, diğer türlerin larvalarına karşı predatör davranışının, ölüm zamanı tahmini üzerine etkisini araştırmak amacıyla yürüttükleri bir çalışmada 16 vakanın 5’inde Chrysomya albiceps (Fabricius) türüne rastlanmışlardır. Bu beş vakanın üçünde sadece Chrysomya albiceps türüne, diğer iki vakada diğer dipter türlerine rastlanılan bulgular elde etmişlerdir. Sonuç olarak Chrysomya albiceps’in görüldüğü beş vakanın sadece ikisinde farklı dipter türlerinin görülüp üç vakada başka hiçbir türe rastlanmaması, Chrysomya albiceps’in diğer larvalara saldırganlığı ile açıklanabileceğini belirtmişlerdir.

Eren vd. (2014), Aydın’da bir kedinin gözünden ve bir köpeğin sırt ile boyun bölgelerinden çıkartılan larvaların miyasiz etmeni olan L. sericata’ya ait 1. ve 3. dönem larvaları olduğunu bildirmişlerdir.

Sert vd. (2014), Eskişehir’de farklı günlerde şişme ve aktif çürüme aşamasında olan üç farklı domuz karkasının üzerinden haziran, ağustos, eylül ve ekim aylarında topladıkları örnekler içerisinden Pollenia rudis’i Türkiye için yeni kayıt olarak vermişlerdir.

7

3. MATERYAL VE YÖNTEM

3.1. Materyal

Çalışmanın materyalini, Isparta ili; Merkez, Aksu, Atabey, Eğirdir, Gelendost, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç, Yenişarbademli ilçelerinden 2015 yılı Nisan-Eylül ayları arasında toplanan Calliphoridae (Diptera) ye ait ergin sinek örnekleri oluşturmuştur. Ayrıca, bu lokalitelerden 2014 yılında ön çalışma niteliğinde toplanmış olan ve daha önce EMIT (Entomological Museum of Isparta Turkey) de muhafaza edilen örnekler de bu kapsamda değerlendirilmiştir.

3.2. Yöntem

3.2.1 Arazi Çalışmaları

Araziden örneklerin toplanması amacıyla Isparta ilinin tüm ilçelerine 2014-2015 yıllarının Nisan-Eylül aylarında en az ikişer kez olmak şartıyla arazi çalışması düzenlemiştir. Örnekler, arazide rastlanılan özellikle leş ve çürümekte olan organik materyallerden, atık ve çöplüklerin bulunduğu yerlerden, atık su birikintilerinin çevresinden, çiçekli bitkilerin nektarlarıyla beslenen erginlerin de olduğu göz önüne alınarak çiçekli bitkilerin olduğu tarla kenarlarından atrap kullanılarak toplanmıştır. Toplanan örnekler, içerisinde kağıt havlu bulunan 5 litrelik polietilen torbalara canlı olarak alınıp etiket bilgileriyle birlikte, soğuk zincirle laboratuvara getirilmiştir. Çalışmada örnekleme noktalarının coğrafi koordinatları GPS aleti kullanılarak kaydedilmiştir.

3.2.2 Laboratuvar Çalışması

Araziden laboratuvara getirilen canlı örnekler -20 °C’ ye ayarlı derin dondurucuda birkaç saat bekletildikten sonra ölmeleri sağlanmış ve benzer morfolojik özelliklere sahip örnekler mikroskop altında gruplandırılıp numaralandırılarak ayrılmış, iğnelenip, etiketlenerek teşhis işlemine hazır hale getirilmiştir. Daha sonra, ilgili

8

literatür ışığında tür teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan teşhislerin kontrolü ve teşhisinde güçlük çekilen türlerin kesin teşhisleri için familyanın taksonomisi konusundaki önemli uzmanlardan Prof. Knut ROGNES (Stavenger Üniversitesi, Norveç) ve Prof. Terry WHİTWORTH (Washington State Üniversitesi, ABD)’dan yardım alınmıştır. Ergin bireylerin Leica Z16 APO marka stereo mikroskop altında, boyutlarına göre farklı yakınlaştırmalarda (10x-40x) fotoğrafları çekilmiştir ve tüm örnekler, EMIT (Entomological Museum of Isparta Turkey)’de muhafaza altına alınmıştır.

9

4. ARAŞTIRMA BULGULARI

Araştırma sonucunda elde edilen toplam 203 adet ergin Calliphoridae örneğinden; Calliphorinae, Chrysominae, Lucilliinae, Melanomyinae, Polleniina ve Rhiniinae'ye ait olmak üzere 6 alt familyadan toplam 15 tür belirlenmiştir. Belirlenen tüm türlerin Isparta böcek faunası için yeni kayıt olduğu ve Bellardia tatrica (Enderlein, 1933), Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931), Lucilia silvarum (Meigen, 1826), Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) ve Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) türlerinin Türkiye Calliphoridae familyası için yeni kayıt olarak belirlenmiştir.

Çalışmada toplanan 203 adet örneğin 23'ü EMİT' ten alınmıştır. Teşhisi yapılmış olan türlerin incelenen materyal bilgileri ile her türün Türkiye’ deki ve Dünya’ daki yayılışı verilmiştir.

4.1. Calliphoridae Teşhis Anahtarı

1.Yüzün alt kısmı vibrissanın altından belirgin bir şekilde çıkıntılı (RHINNIINAE). ……………………………………………… Rhyncomya cyanescens (Loew, 1844). Yüzün alt kısmı vibrissanın altından çıkıntılı değil …...... 2

2.Toraksın üzeri sarı renkli ve kıvrımlı sık kıllarla kaplı (POLLENIINAE)………3 Toraksın üzerinde böyle kıllar yok…….……………………………………...... 6

3.Abdomen düz ve parlak siyah; 5-6 çift scutellar marjinal kıl var…………………………………………………Polleni amentaria (Scopoli, 1763) Abdomen belirgin bir şekilde tozlumsu, çoğunlukla ışığın gelme açısına göre değişen mozaikvari desenli; 3-4 çift scutellar marjinal kıl var………………………………………...... 4

4. Kanatların ventralinde Sc ve humeral çapraz damarın birleştiği alanda bir demet soluk renkli tüy var ……………………...... P. pediculata (Macquart, 1834) -Kanat ventralinde Subcosta ve humeral çapraz damarın birleştiği alan çıplak……………………...... 5

10

5. Dış posthumeral kıl yok; abdomende posteriöre doğru genişleyerek tüm kenarı kaplayan koyu renkli bir median şerit var…P. griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) Dış posthumeral kıl var; abdomen ağırlıklı olarak siyah renkli, median şerit yok …………………………………………………………...... P. rudis (Fabricius, 1794)

6.R damarının kaidesi (Stem-vein)’nin üstünde sıralı halde bir dizi ince kıl var (CHRYSOMINAE)……………………...Chrysomya albiceps (Wiedemann, 1819) -R damarının kaidesi (Stem-vein)’nin üstü çıplak …….……………….....………….7

7. Alt calypterlerin üstü tüylü (CALLIPHORINAE)……………………………….8 -Alt calypterlerin üstü çıplak……………………...... ………………………….…..11

8. Birinci flagellomerin (anten3) uzunluğu en fazla pediselin (anten2) 2 katı kadar; costa genellikle Sc ile birleştiği noktaya kadar setalı, bunun ötesinde çıplak, M damarı geniş bir açıyla kıvrılır ve düz devam eder; alt calypterler soluk renkli, genellikle median ve anteriör yarıyla sınırlı tüyler var; abdomen yağ yeşili renkte mozaikvari desenli …...... Bellardia tatrica (Enderlein, 1933) Birinci flagellomerin (anten3) uzunluğu pediselin (anten2) 2 katından daha fazla; costa genellikle R1 ile birleştiği noktaya kadar setalı, bunun ötesinde çıplak, M damarı dar veya sağa doğru açı yaparak kıvrılır; alt calypterler soluk veya koyu renkli ve tamamına dağılmış tüyler var; abdomen mavi renkte mozaikvari desenli veya değil …………………………....…………….…………………….....……….9

9. Alt calypterler ağırlıklı olarak soluk renkli; 2 adet iç posthumeral seta var; Scutellum’da 4 veya 5 çift marjinal seta var ……………………………………… ……………………………………………….Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931) Alt calypterler ağırlıklı olarak koyu renkli; 1 adet iç posthumeral seta var; Scutellum’da 3 çift marjinal seta var……....……...…………………..…...... ….10

10. Anteriör torakik stigma (spiracle) turuncu; basicosta sarımsı- beyaz; fasiyal çıkıntı, ağız kenarları ve genal dilatasyon turuncu, baş renginden ayırt edilir…………………………………………...C. vicina(Robineau-Desvoidy, 1830) Anteriör torakik stigma (spiracle) koyu kahverengi; basicosta siyah; fasiyal çıkıntı, ağız kenarları ve genal dilatasyon esmer, baş renginden ayırt edilemez …………………………………………….....………..C. vomitoria (Linnaeus, 1758)

11

11. Suprasquamal çıkıntı çıplak. Erginlerde vücut siyah, tozlumsu siyah veya mavimsi siyah renkte (MELANOMYINAE)…………………..Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) Suprasquamal çıkıntı üzerinde bir demet kıl var. Erginlerde vücut metalik yeşil, mavimsi yeşil veya bakır kırmızısı- yeşil renkte (LUCILLIINAE)…………………………………...... 12

12. Abdominal tergit 3 güçlü marjinal kıllara sahip değil; abdominal tergit 1+2 diğer tergitlerle aynı renkte ………………………...….. Lucilia caesar (Linnaeus, 1758) Abdominal tergit 3 güçlü marjinal kıllara sahip, abdominal tergit 1+2 siyah………..…...... 13

13. Palpler koyu kahverengi veya siyah; Basicosta siyah; toraksta 3 çift postsutural acrostichal seta var ……………………………….….. L. silvarum (Meigen, 1826) Palpler tamamen turuncu veya sarı; Basicosta beyaz veya sarı; toraksta 2 veya 3 çift postsututral acrostichal seta var .....………………………..………………………. 14

14. Metasternum çıplak; abdomen donuk bakır renkte; postpronotum (=humeral callus) posteriör kenar boyunca 2-3 küçük setaya sahip; başın arkasında, iç vertical setanın hizasında ve geride yalnızca 1 adet seta var ………………………..…………...... … L. cuprina (Wiedemann, 1830) Metasternum tüylü; abdomen genellikle parlak yeşil, bazen parlak bakır renkte; postpronotum (=humeral callus) posteriör kenar boyunca 6-8 küçük setaya sahip; başın arkasında, iç vertical setanın hizasında ve geride bir grup halinde 2-5 adet seta var ……………………………………………….....……. L. sericata (Meigen, 1826)

12

Altfamilya: Calliphorinae Cins: Bellardia Robineau-Desvoidy, 1863 Bellardia tatrica (Enderlein, 1933) İncelenen Materyal: Gönen: Senirce Yolu, 37°53'02''K 30°30'28''D, 1170 m, 20.V.2015, 3♂♂ 6♀♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye için yeni kayıt.

Dünyadaki Dağılımı: Gazze, İsrail, Polonya, Rusya, Suriye, Ürdün, Yunanistan (Verves, 2004).

Biyolojisi: Bir dişinin uterus kesitinde en az 100 adet 1. dönem larva bulunmuştur (Rognes, 2002).

a b

Şekil 4.1. Bellardia tatrica (Enderlein, 1933)b ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Cins: Calliphora Robineau-Desvoidy, 1830

Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931)

İncelenen Materyal: Yenişarbademli: Pınargözü Mağarası, 37°41'50''K 31°18'33''D, 1560 m, 30.VI.2015, 1♂. Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye için yeni kayıt.

Dünyadaki Dağılımı: Almanya, Avusturya, Beyaz Rusya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, İngiltere, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kore Yarımadası, Litvanya, Macaristan, Moğolistan, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya, Sırbistan, Sibirya, Slovakya, Trans Kafkasya, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

13

Biyolojisi: Rognes (1991), çeşitli yazarlara atfen Calliphora subalpina’nın yerleşim yerlerinden uzakta bulunduğunu ve Danimarka’da şapkalı mantarı üzerinden toplandığını belirtmiştir. Ayrıca kır faresi karkası üzerinde üretimi yapıldığını ve erginlerin haziran ayından ekim ayına kadar gözlenebildiğini belirtmiştir.

a b

Şekil 4.2. Calliphora subalpina (Ringdahl, 1931) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Calliphora vicina (Robineau-Desvoidy, 1830)

İncelenen Materyal: Merkez: 08.VI.2000, 1♀; 29.X.2000, 1♀; 05.XI.2000, 1♀; 10.XI.2000, 1♀; 30.IX.2001, 1♀; 01.X.2001, 3♀♀; 02.X.2001, 1♀;06.X.2001, 1♀; 02.I.2002, 1♂; 03.VI.2002, 1♀; 12.VI.2004, 2♀♀; 10.VI.2007, 1♀; 28.VII.2007, 2♀♀; 20.IX.2008, 1♀; 28.IX.2008, 1♀; 04.VII.2009, 1♀; 11.X.2009, 1♀; 10.IX.2011, 1♀; Işıkkent Mah., 37°45'36.2"K 30°31'55.8"D, 1126 m, 18.IV.2015, 1♀; SDÜ, Doğu Kampüsü, 37°50'16.77"K 30°32'17.61"D, 1017 m, 05.III.2015, 1♂; 12.V.2015, 1♀; 14.V.2015, 3♀♀; 22.V.2015, 1♀; Gönen: Gönen Göleti kenarı, 37°57'55.1''K 30°31'25.4''D, 1086 m, 01.IX.2015, 1♀; Keçiborlu: Havaalanı kavşağı, 37°53'58.41''K 30°19'50.38''D, 927 m, 20.V.2015, 1♀; Gülköy yolu, 37°53'53.4"K 30°10'59"D, 1522 m, 22.VI.2015, 1♀; Uluborlu: Uluborlu yolu, 38°01'209''K 30°19'58''D, 1304 m, 2.V.2015, 1♂ 1♀.

14

Türkiye’deki Dağılımı: Ankara (Şabanoğlu, 2007), Edirne (Çoban, 2009) Elazığ (Şaki ve Özer, 1999), Samsun (Karapazaroğlu, 2010), Şanlıurfa (Sevgili vd., 2004),Van (Özdal ve Değer, 2005).

Dünyadaki Dağılımı: Avustralya, Doğu ve Holoarktik bölgelerin tamamı, Güney Afrika, Merkez ve Güney Amerika, Kerguelen Adaları, Pasifik Adalar, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Byrd ve Castner (2010), çeşitli yazarlara atfen, erginleri; dışkı, çürümüş et ve meyvenin cezbettiğini ancak larvanın genel olarak leşler üzerinde bulunduğunu belirtmiştir. Ayrıca araştırıcılar C. vicina’nın gölgeli ve kentsel habitatları tercih ettiğini, insanlar ve hayvanlarda miyasize neden olduğu bildirmiştir.

a b

Şekil 4.3. Calliphora vicina (Robineau-Desvoidy, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Calliphora vomitoria (Linnaeus, 1758)

İncelenen Materyal: Merkez: SDÜ Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32'17"D, 1017 m, 12.V.2015, 1♂ 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Edirne (Çoban, 2009), Elazığ (Şaki ve Özer, 1996), Şanlıurfa (Sevgili vd., 2004).

Dünyadaki Dağılımı: Afganistan, Arabistan, Avusturalya, Çin, Fas, Filipinler, Hawaii Adaları, Hindistan, Japonya, Kanarya Adaları, Kazakistan, Kore, Küba,

15

Moğolistan, Nepal, Pakistan, Tayland, Tayvan, Trans Kafkasya, Tunus, Ukrayna, Yeni Zelanda (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Calliphora vomitoria daha çok kırsal (ağaçlık) alanlarda yayılım gösterir. Bu bölgelerde insan cesetleri üzerinde C. vicina’nın yerini alır. Balıkçılar balık yemi olarak kullanırlar bu yüzden mekanik olarak bulunmayan bölgelere taşınmış olur (Smith, 1986).

a b

Şekil 4.4. Calliphora vomitoria (Linnaeus, 1758) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Altfamilya: Chrysominae

Cins: Chrysomya Robineau-Desvoidy, 1830

Chrysomya albiceps (Wiedemann, 1819)

İncelenen Materyal: Merkez: Davraz Dağı, 37°46'57''K 30°45'33''D, 1672 m, 27.VIII.2015, 4♂♂ 2♀♀; Gölcük Gölü, 37°42'58.8" 30°29'42.65''D, 1445 m, 18.VII.2014, 1♂; Eğirdir: Isparta yolu, 37°52'20.73"K 30°41'42.85"D, 986 m, 24.VII.2014, 1♀; Barla yolu, 38°1'10.96"K 30°48'40.51"D, 944 m, 24.VII.2014, 3♂♂ 3♀♀; Kovada Gölü park alanı, 37°37'47.27"K 30°52'19.21"D, 910 m 29.V.2014, 1♀; Gelendost: Gelendost yolu, 38°8'56.65"K 31°3'55.95"D, 941 m, 22.VII.2014 1♂ 1♀; Gönen: Gönen Göleti, 37°57'55.1''K 30°31'25.4''D, 1086 m, 01.IX.2015, 2♂♂ 1♀; Senirkent: Büyük Kabaca yolu, 38°11'53.7''K 30°43'20.8''D, 950 m, 01.IX.2015, 2♂♂ 2♀♀; Sütçüler: Çandır yolu, 37°29'41.89''K 30°56'44.86"D, 347 m, 14.VII.2014, 1♂ 1♀; Yazılı Kanyon çıkışı, 37°28'52.49"K 30°56'48.59"D, 427 m, 16.VII.2014, 1♂ 1♀; Şarkikaraağaç: Beyşehir yolu,

16

37°59'13.78"K 31°28'52.08"D, 19.VIII.2014, 1226 m, 4♂♂ 2♀♀; Yalvaç: Yalvaç çıkışı, 38°13'29.0''K 31°07'03.8''D, 1022 m, 01.IX.2015, 2♂♂.

Türkiye’deki Dağılımı: Ankara (Şabanoğlu, 2007), Edirne (Çoban, 2009), Elazığ (Şaki ve Özer, 1996), Samsun (Karapazaroğlu, 2010), Şanlıurfa (Sevgili vd., 2004).

Dünyadaki Dağılımı: Arjantin, Bolivya, Brezilya, Ekvador, Guatemala, Hindistan, Kosta Rika, Meksika, Pakistan, Paraguay, Peru, Porto Riko, Ukrayna, Venezuela (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Yumurtalarını ceset üzerine 100-200’lü gruplar halinde ve genellikle diğer leş sineklerinin arasına bırakır. Sıcaklığa bağlı olarak 24-36 saat arasında yumurtalar açılır ve ilk olarak çürümüş et akıntılarıyla beslenir fakat 2. ve 3. larval dönemde predatör ve kannibalizm görülür. Hayvanlarda sekonder miyasiz üreticisidir (Smith, 1986).

a b

Şekil 4.5. Chrysomya albiceps (Wiedemann, 1819) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Altfamilya: Lucilliinae

Cins: Lucilia Robineau- Desvoidy, 1830

Lucilia caesar (Linnaeus, 1758)

İncelenen Materyal: Merkez: Kirazlıdere mevkii, 37°47'20.2''K 30°30'55''D, 1310 m, 08.IX.2015, 1♂; Yenişarbademli: Pınar Gözü Mağarası, 37°42'20.2''K 31°18'51''D, 1510 m, 25.VIII.2015, 1♂.

17

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye (Verves ve Khrokalo, 2010’da ülkemizde bulunduğu belirtilmiş ancak lokalite bilgisi verilmemiştir).

Dünyadaki Dağılımı: Afganistan, Cezayir, Çin, Fas, İran, İsrail, Japonya, Kanarya, Kazakistan, Kore, Kuzey Avrupa, Mısır, Moğolistan, Rusya, Suriye, Türkiye, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Smith (1986), çeşitli yazarlara atfen, Lucilia caesar’ın heliophilic ve synantropic bir tür olduğunu ayrıca Phallus impudicus şapkalı mantarı tarafından cezbedildiğini belirtmiştir.

a b

Şekil 4.6. Lucilia caesar (Linnaeus, 1758) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Lucilia cuprina (Wiedemann, 1830)

İncelenen Materyal: Merkez: SDÜ Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32"D, 1017 m, 15.X.2001, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Edirne (Çoban, 2009).

Dünyadaki Dağılımı: Avusturalya, Doğu Palearktik, İspanya, Kuzey Afrika, Yakın Doğu ( Fauna Europaea, 2017).

Biyolojisi: Tıp ve hayvanlar açısından önemi önemli bir tür olan L. cuprina yılda 9 ya da 10 nesil verir. Bir dişi yaklaşık 1000 yumurta bırakır ve yumurtaların açılması 8 saat ile 3 gün arası zaman alır. 3 larval dönemin en kısa beslenme süresi optimum şartlarda 2 gün kadar az bulunmuştur ancak daha serin ve uygun olmayan şartlar altında 3 haftaya kadar sürebilir. Leşten ayrılan larva prepupa olarak birkaç saatten

18

birkaç haftaya kadar kalabilir. Gerçek pupa dönemi birkaç saatten gün ya da haftalara kadar çeşitlilik gösterir. Yazın pupa dönemi 7 gün kışın ise 115 güne kadar uzayabilir. Larva insan ve hayvanlarda nekrotik dokularda başarılı bir şekilde gelişir (Smith, 1986). Byrd ve Castner (2010), çeşitli yazarlara atfen, Lucilia cuprina’nın ilkbahardan sonbahara doğru yaygın olarak görüldüğünü bildirmiştir.

a b

Şekil 4.7. Lucilia cuprina (Wiedemann, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Lucilia sericata (Meigen, 1826)

İncelenen Materyal: Merkez: Gölcük Gölü kenarı, 37°43'25''K 30°29'25''D, 1422 m, 18.VII.2014, 1♀; Dere Mah., 37°44'57''K 30°31'47''D, 1187 m, 8.VI.2015, 2♂♂ 1♀; 16.V.2015, 1208 m, 1♂ 1♀; Doğancı Mah., 37°45'18''K 30°32'50''D, 1129 m, 13.V.2015, 1♂; Işıkkent Mah., 37°45'28''K 30°31'30''D, 1126 m, 18.IV.2015, 2♂♂, Vatan Mah., 37°45'167''K 30°35'28''D, 1200 m, 22.IV.2015, 1♀; Kirazlıdere mevkii, 37°44'34''K 30°31'23''D, 1220 m, 29.VI.2015, 1♀; 37°44'20''K 30°30'55''D, 1300 m, 11.VII.2015, 1♂; SDÜ- Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32'17"D, 1017 m, 08.VII.2014, 1♀; 15.VII.2014, 1♂; 07.V.2015, 1♂; 12.V.2015, 1♂; 14.V.2014, 3♂♂; 10.VI.2015, 1♂; 10.VIII.2015, 1♂ 1♀; Davraz Dağı, 37°46'54"K 30°45'30"D, 1250 m, 12.VI.2004, 1♀; 1663 m, 03.IX.2014, 1♂; 37°46'54"K 30°45'30"D, 1672 m, 27.VIII.2015, 5♀♀; Aksu: Aksu girişi, 37°48'01"K 31°01'29''D, 1238 m, 28.IV.2015, 1♀; Eğirdir: Yeşilköy yolu, 37°58'38"K 30°58'00''D, 928 m,

19

21.IV.2015, 1♂; Gelendost: Gelendost yolu, 38°46'54"K 30°45'30"D, 941 m, 19.VII.2014, 1♀; Keçiborlu: 37°56'23"K 30°18'44''D, 975 m, 02.V.2014, 1♀; Havaalanı kavşağı, 37°53'58''K 30°19'50''D, 945 m, 16.V.2014, 8♂♂ 2♀♀; Kaplanlı yolu, 37°55'51"K 30°11'39"D, 1463 m, 19.VI.2014, 1♀; Gönen: Gönen Göleti, 37°57'55''K 30°31'25''D, 1086 m, 01.IX.2015, 1♂; Senirce yolu, 37°54'08"K 30°30'43"D, 950 m, 20.V.2015, 3♀♀; Sütçüler: Ayvalıpınar köyü, 37°40'38''K 31°1'73''D, 1173 m, 10.VI.2014, 1♀; Şarkikaraağaç: Şarkikaraağaç yolu, 38°10'39"K 31°15'18"D, 1226 m, 19.VIII.2014, 2♂♂ 2♀♀; 38° 8'53"K 31°17'29"D, 1132 m, 22.VII.2014, 2♂♂; Yalvaç: Yalvaç Çıkışı, 38°16'20"K 31° 9'35"D, 1022 m, 01.IX.2015, 2♂1♀; Yenişarbademli: Melikler Yaylası, 37°41'47''K 31°17'38"D, 1635 m, 04.IX.2014, 1♀; Pınargözü Mağarası yolu, 37°42'29''K 31°17'45"D, 1747 m, 22.VII.2014. 2♂♂; 37°42'4.62"K 31°17'43"D, 1725 m, 22.VII.2014, 1♂; Pınargözü Mağarası, 37°41'46''K 31°18'31''D, 1542 m, 22.VII.2014, 1♀; 37°42'20''K 31°18'51''D, 1510 m, 25.VII.2015, 5♂♂, 2♀♀; Vali Çeşmesi, 37°42'52"K 31°17'38"D, 1822 m, 30.VI.2015, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Afyonkarahisar, Ankara, Elazığ ve Şanlıurfa (Şaki ve Özer, 1999; Sevgili vd., 2004; Şabanoğlu, 2007; Yücel vd., 2008). Eskişehir (Aksoy, 2009), Samsun (Karapazaroğlu, 2010).

Dünyadaki Dağılımı: ABD, Almanya, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Brezilya, Cezayir, Çek Cumhuriyeti, Çin, Danimarka, Fransa, Finlandiya, Hırvatistan, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İran, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Kenya, Kolombiya, Macaristan, Makedonya, Mısır, Namibya, Paraguay, Peru, Polonya, Romanya, Rusya, Sırbistan, Şili, Türkiye, Ukrayna, Uruguay, Venezuela, Yeni Zelanda, Yunanistan (Fauna Europaea, 2017).

Biyolojisi: Byrd ve Castner (2010), çeşitli yazarlara atfen, larvaların çok çeşitli besin ortamlarında yaşayabildiğini fakat leş üzerinde en uygun yaşam alanı bulduğunu, bazı calliphorid türleriyle birlikte insan ve hayvan kalıntılarına ilk ulaşan türlerden biri olduğunu belirtmiştir. Araştırıcılar aynı zamanda erginlerin açık alanda ve gün

20

ışığında bulunan cesetleri tercih ettiğini ancak yumurtlama sırasında cesedin gölgeli ortamlarını tercih ettiğini vurgulamıştır.

a b

Şekil 4.8. Lucilia sericata (Meigen, 1826) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Lucilia silvarum (Meigen, 1826)

İncelenen Materyal: Merkez: Gölcük Tabiat Parkı, 37°44'7''K 30°29'48''D, 1400 m, 25.VI.2015, 1♀; Kirazlıdere mevkii, 37°47'20''K 30°30'55''D, 1310 m, 08.IX.2015, 1♂; SDÜ-Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32'17''D, 1017 m, 08.VII.2014, 1♀; Yalvaç: Yalvaç çıkışı, 38°13'29''K 31°07'03''D, 1022 m, 01.IX.2015, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye için yeni kayıt.

Dünyadaki Dağılımı: ABD, Çin, İsrail, Japonya, Kanada, Kuzey Avrupa, Moğolistan, Rusya, Trans Kafkasya, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Byrd ve Castner, (2010), çeşitli yazarlara atfen, Lucilia silvarum’un Amfibiler üzerinde parazit olduğunu ve leş üzerinde de beslendiğini belirtmiştir. Sabahın erken saatlerinden gece geç saatlere kadar aktif olarak gözlenebildiğini, çok loş ışıkta bile aktivite gösterebildikleri için adli çalışmalar için oldukça önemli bir tür olduğunu bildirmiştir. Rognes (1991)’e göre Lucilia silvarum; Phallus impudicus şapkalı mantarı üzerinden toplanmış ve mayıs ayından ekim ayına kadar gözlemlenmiştir.

21

a b

Şekil 4.9. Lucilia silvarum (Meigen, 1826) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Altfamilya: Melanomyinae Cins: Melinda Robineau-Desvoidy, 1830 Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) İncelenen Materyal: Merkez: Gölcük Tabiat Parkı, 37°44'7''K 30°29'48''D, 1400 m, 25.VI.2015, 3♀♀; SDÜ- Doğu Kampüsü, 37°50'16.77"K 30°32'17"D, 1017 m, 01.IV.2015, 2♀♀; 16.IV.2015, 2♀♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye için yeni kayıt.

Dünyadaki Dağılımı: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Doğu Avrupa, Doğu Palearktik, Hollanda, İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kuzey Afrika, Macaristan, Makedonya, Polonya, Romanya, Slovakya, Yakın Doğu (Fauna Europaea, 2017).

Biyolojisi: Rognes (1991), çeşitli yazarlara atfen Melinda gentilis; Helicella virgata, H. candidula, H. ericetorum üzerinde parazit olarak yaşadığını ve erginlerin nisan ayından ekim ayına kadar gözlenebildiğini belirtmiştir.

22

a b

Şekil 4.10. Melinda gentilis (Robineau-Desvoidy, 1830) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Altfamilya: Polleniinae

Cins: Pollenia Robineau- Desvoidy, 1830

Pollenia amentaria (Scopoli, 1763)

İncelenen Materyal: Merkez: Davraz Dağı, 37°46'57''K 30°45'33''D, 1670 m, 16.VI.2015, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye (Verves ve Khrokalo, 2010’da ülkemizde bulunduğu belirtilmiş ancak lokalite bilgisi verilmemiştir ).

Dünyadaki Dağılımı: Afganistan, Avrupa, Kuzey Afrika, Trans Kafkasya, Türkiye, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Dişiler balık yemi tarafından cezbedilir. Erginler Mart ayından Eylüle kadar gözlenir (Rognes, 1991).

23

a b

Şekil 4.11. Pollenia amentaria (Scopoli, 1763) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944)

İncelenen Materyal: Aksu: Aksu-Yenişarbademli yolu, 37°44'47''K 31°14'21.75''D, 1400 m, 10.VI.2014, 2♀♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye için yeni kayıt.

Dünyadaki Dağılımı: ABD, Almanya, , Beyaz Rusya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Finlandiya, Gürcistan, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsviçre, İtalya, Kanada, Litvanya, Norveç, Polonya, Rusya, Slovakya, Ukrayna (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Bilinmiyor (Rognes, 1991).

a b

Şekil 4.12. Pollenia griseotomentosa (Jacentkovsky, 1944) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

24

Pollenia pediculata (Macquart, 1834)

İncelenen Materyal: Merkez: Davraz Dağı, 37°46'54"K 30°45'30"D 27.VIII.2015, 1672 m, 1♂; SDÜ, Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32'17"D, 1017 m, 12.V.2015, 1♂ 2♀♀; Atabey: Atabey-Gönen yolu, 37°56'28''K 30°34'44''D, 1000 m, 19.VI.2014, 1♂ 2♀♀; 37°54'20"K 30°38'19"D, 996 m, 19.VI.2014, 1♂ 1♀; Gönen: Gönen Göleti kenarı, 37°57'55''K 30°31'25''D, 1086 m, 01.IX.2015, 1♂; Keçiborlu: Gülköy, 37°54'30''K 30°10'33''D, 1452 m, 20.V.2015, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye (Verves ve Khrokalo, 2010’da ülkemizde bulunduğu belirtilmiş ancak lokalite bilgisi verilmemiştir.).

Dünyadaki Dağılımı: Almanya, Andorra, Avusturya, Bosna - Hersek, Çek Cumhuriyeti, Çin, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hindistan, Hollanda, İngiltere, İran, İsrail, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Karadağ, Kazakistan, Kıbrıs, Kuzey Amerika, Lübnan, Macaristan, Makedonya, Mısır, Norveç, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya, Sırbistan, Slovakya, Suriye, Türkiye, Türkmenistan, Ukrayna Yemen, Yeni Zelanda, Yunanistan, (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Rognes (1991), çeşitli yazarlara atfen, dişilerin balık yemi tarafından cezbedildiğini ayrıca Eisenia rosae toprak solucanının konukçusu olduğunu belirtmiştir.

a b

Şekil 4.13. Pollenia pediculata (Macquart, 1834) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

25

Pollenia rudis (Fabricius, 1794)

İncelenen Materyal: Merkez: Davraz Dağı, 37°46'54"K 30°45'34"D, 1735 m, 18.VII.2015, 1♀; SDÜ, Doğu Kampüsü, 37°50'16"K 30°32'17"D, 1017 m, 12.V.2015, 1♂; Aksu: Aksu yolu, 37°47'17''K 30°59'6''D, 1190 m, 10.VI.2014, 1♂; Gönen: Senirce yolu, 37°54'08''K 30°30'43''D, 950 m, 20.V.2015, 3♂♂ 1♀; Şarkikaraağaç: Şarkikaraağaç yolu, 37°45'22"K 31°24'53"D, 1132 m, 22.VII.2014, 3♀♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Eskişehir (Sert vd., 2014).

Dünyadaki Dağılımı: Afganistan, Arabistan, Avrupa, Azerbaycan, Cezayir, Çin, Ermenistan, Fas, Gazze, Gürcistan, Irak, İran, İsrail, Japonya, Kanarya Adaları, Kazakistan, Kore, Kırgızistan, Lübnan, Mısır, Moğolistan, Özbekistan, Suudi Suriye, Tacikistan, Tibet, Türkiye, Türkmenistan, Ürdün (Verves ve Khrokalo, 2010).

Biyolojisi: Rognes (1991), çeşitli yazarlara atfen Pollenia rudis’in Eisenia rosae toprak solucanı üzerinde parazit olduğunu belirtmiştir.

a b

Şekil 4.14. Pollenia rudis (Fabricius, 1794) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

26

Alt Familya: Rhiniinae Cins: Rhyncomya Robineau-Desvoidy, 1830

Rhyncomya cyanescens (Loew, 1844)

İncelenen Materyal: Merkez: Davraz Dağı, 37°46'57.7''K 30°45'33''D, 1672 m, 27.VIII.2015, 1♂; Gölcük Gölü kenarı, 37°42'58''K 30°29'42''D, 1445 m, 18.VII.2014, 2♂♂; Gölcük Tabiat Parkı, 37°43'43"K 30°29'09"D, 1414 m, 05.VIII.2015, 1♂ 2♀♀; Kirazlıdere mevkii, 37°47'20''K 30°30'55''D, 1310 m, 08.IX.2015, 3♀♀; Sütçüler: Çandır, 37°29'41"K 30°56'44"D, 347 m, 16.VI.2014, 1♂; Yenişarbademli: Melikler Yaylası, 37°41'47"K 31°17'38"D, 1635 m, 04.IX.2014, 1♀.

Türkiye’deki Dağılımı: Türkiye (Rognes, 2002 etiket bilgilerinde yer isminin okunamadığını belirtmiştir ).

Dünyadaki Dağılımı: Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Cezayir, Fas, Hırvatistan, Kıbrıs, Makedonya, Romanya, Suriye, Ukrayna, Yunanistan, Tacikistan (Rognes, 2002).

Biyolojisi: Rhyncomya türü larvaları, termitler ve karıncalar ile ilişkilendirilir. Erginler Haziran - Ağustos aylarında gözlemlenmiştir (Rognes 1991, 1998, 2002).

a b

Şekil 4.15. Rhyncomya cyanescens (Loew, 1844) ergini dorsal (a) ve lateral (b) görünüm

27

5. TARTIŞMA VE SONUÇ

Isparta ilinde yürütülen bu çalışma sonucunda Calliphorinae' ye ait 2 cins 4 tür, Chrysominae'ye ait 1 cins 1 tür, Lucilliinae' ye ait 1 cins 4 tür, Melanomyinae' ye ait 1 cins 1 tür, Polleniinae' ye ait 1 cins 4 tür ve Rhiniinae' ye ait 1 cins 1 tür olmak üzere 6 alt familyaya ait toplam 7 cins ve 15 tür belirlenmiştir.

Yapılan bu tez çalışmasında 15 türün Isparta Calliphoridae faunası için yeni kayıt olduğu; B. tatrica, C. subalpina, L. silvarum, M. gentilis ve P. griseotomentosa’nın ise Türkiye faunası için yeni kayıt olduğu saptanmıştır.

Önceki çalışmalarda Ankara (Şabanoğlu, 2007), Edirne (Çoban, 2009) Elazığ (Şaki ve Özer, 1996), Şanlıurfa (Sevgili vd., 2004) ve Van'da (Özdal ve Değer, 2005) var olduğu bildirilen Calliphora vicina’ ya bu çalışmada da rastlanmış ve bu tür 927- 1522 m yükseklik aralığında toplanmıştır.

Tez çalışmasında kozmopolit bir tür olduğu bilinen ve 71 örnekle Isparta’da en yoğun örneklenen tür olarak saptanan L. sericata yine önceki çalışmalarda ülkemizde Afyonkarahisar, Ankara, Elazığ ve Şanlıurfa (Şaki ve Özer, 1999; Sevgili vd., 2004; Şabanoğlu, 2007; Yücel vd., 2008), Eskişehir (Aksoy, 2009). Diğer en çok örneklenen tür olan C. albiceps, 347 - 1672 m yükseklik aralığında örneklenmiştir. Önceki çalışmalarda Ankara (Şabanoğlu, 2007), Edirne (Çoban, 2009), Elazığ (Şaki ve Özer, 1999), Şanlıurfa (Sevgili vd., 2004) da varlığı bildirilmiştir. C. albiceps ve R. cyanescens’e 347-1672 m yükseklik aralığında rastlanılmıştır. Bu çalışmada, Pollenia pediculata ve Pollenia rudis’e ortalama 900–1000 m aralığında birlikte örneklenmiştir ve daha önce yapılan araştırmada, Pollenia rudis’in Eskişehir’de örneklendirildiği bildirilmiştir (Sert vd., 2014).

B. tatrica, C. subalpina, C. vomitoria, L. cuprina, P. amentaria ve P. griseotomentosa türleri tek örnekleme alanından toplanmıştır. Bu yüzden çalışmamızda nadir görülen türler arasına girmektedirler. C. albiceps, C. vicina, L. caesar, L. sericata, L. silvarum, P. pediculata, P. rudis ve R. cyanescens türlerine çalışma alanında genel olarak yaz aylarında (mayıs-ekim) rastlanılmıştır ve sık rastlanılan türleri içermektedirler.

28

Çalışmada saptanan türlerin oransal durumuna bakıldığında ilk sırada 71 birey ve %34,9 oranla L. sericata yer almaktadır. Bu türü 36 birey ile (%17,73) C. albiceps, 34 birey ile (%16,74) C. vicina, 11 birey ile (%5,41) P. pediculata ve R. cyanescens, 10 birey ile (%4.92) P. rudis, 9 birey ile (%4,43) B. tatrica, 4 birey ile (%1,97) L. silvarum, 2 birey ile (%0,98) C. vomitoria, L. caesar ve P. griseotomentosa, 1 birey ile (%0,49) C. subalpina, L. cuprina ve P. amentaria izlemektedir.

Belirlenen türlerin Isparta’daki dağılımları incelendiğinde ise 13 tür sayısı ile Merkez ilçesi (%81,25) en çok tür barındıran örnekleme alanı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunun nedenleri merkez ilçenin insan yaşamı ile daha çok iç içe olması, Kirazlıdere, Gölcük Gölü gibi sulak alanların bulunması, Davraz Dağı gibi yüksek rakımlı alanlardan da örnekleme yapılmış olması merkez ilçede tür çeşitliliğinin fazla olmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Merkez ilçeyi Gönen 6 (%37,5), Yenişarbademli 4 (%25), Aksu, Keçiborlu, Sütçüler, Şarkikaraağaç ve Yalvaç her birinde 3 (%18,75), Gelendost 2 (%12,5), Atabey, Eğirdir, Senirkent ve Uluborlu her birinde 1 (%6,25) tür olarak takip etmiştir.

Tez çalışmasında sadece iki farklı bölgeden toplanmış olan L. caesar ve M. gentilis örneklerinin her birine 1000 m den daha yüksekte rastlanılmıştır.

Daha önce yapılan çalışmalarda bu familyadaki türlerin beslenme davranışları üzerine edinilen bilgilerde; C. vicina, C. subalpina, C. vomitoria, C. albiceps, L. cuprina, L. sericata, türlerinin leş üzerinde beslendiği (Rognes 1991; Çoban 2009), C. vicina, L. sericata, L. caesar, C. vicina, C. vomitoria, C. albiceps, L. cuprina’nın ise miyasiz etmeni olduğu bildirilmiştir (Smith, (1986); Şaki ve Özer (1999), Sevgili vd. (2004); Byrd ve Castner (2010); Eren vd. (2014). L. sericata’nın iyileşmeyen yaralarda tedavi edici amaçla kullanıldığı (Sherman ve Pechter, 1988) ve farklı bir araştırmada ise C. albiceps'te kannibalizmin görüldüğü gelişkin larvaların ilk dönem larvalarla beslendiği saptanmıştır (Açıkgöz vd., 2011). Farklı bir çalışmada ise Calliphora ve Lucilia üyelerinin tozlayıcı türleri içerdiği bildirilmiştir (Mattu ve Bhagat, 2013).

29

Türkiye için kapsamlı bir faunistik çalışma ve bir kontrol listesi bulunmayan familyanın şimdiye kadar yapılmış çalışmalar sonucunda toplam 24 tür bulunduğu belirlenmiştir (Rognes 1991, 2002; Verves, 2003; Civelek ve Tezcan 2005; Şabanoğlu and Sert 2010; Verves ve Khrokalo 2010; Çoban ve Beyarslan 2013; Akbarzadeh vd., 2015; Altunsoy vd., 2014 ve Szpila vd, 2013). Isparta ili ve çevresinde yapılan bu çalışmada tespit edilen 5 yeni kayıtla birlikte ülkemizde bilinen tür sayısı 29’e yükselmiştir.

Farklı iklim ve ekolojik özelliklere sahip olması nedeniyle biyoçeşitlilik açısından neredeyse kıta özelliği gösteren ülkemizin, gerçekte bu sayıların çok ötesinde tür sayısına sahip olduğu düşünülmektedir. Yapılan bu çalışmanın, ileride yapılacak daha kapsamlı faunistik ve sistematik çalışmalara ışık tutması ve ülkemizde Calliphoridae faunasının tüm özellikleriyle ortaya çıkarılmasına yardımcı olması ümit edilmektedir.

30

KAYNAKLAR

Açıkgöz, H. N., Açıkgöz A., İşbaşar T., 2011. Predator Behavior of Chrysomya albiceps (Fabricius) (Diptera:Calliphoridae) on Human Corpses. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 35, 105-9.

Akbarzadeh K., Wallman J. F., Sulakova H., Szpila K., 2015. Species İdentication of Middle Eastern blowies (Diptera: Calliphoridae) of Forensic İmportance. Parasitology Research. 114: 1463-1472.

Aksoy, H., 2009. Bazı Calliphoridae (Diptera) Türlerinin Gelişim Aşamaları Üzerine Çalışmalar. Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 69s. Eskişehir.

Altunsoy, F., Akay, F. H., Önsoy, C., 2014. Preliminary Observations Of The Effects Of Lorazepam On The Development Of Calliphora vicina And Calliphora loewi (Dıptera: Calliphoridae) And PMI Estimation. Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(2), 45–52.

Amin, A. R., Morsy, T. A., Shoukry, A., Mazyad, S. A., 1998. Studies On Myiasis Producing Collected By Bait Traps At Al Marg (Qalyobia Governorate). Journal of the Egyptian Society of Parasitology, 28(1), 45-51.

Aslan, A., 2006. Eskişehir Sarcophagidae (Diptera) Faunası Üzerine Çalışmalar. Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 66s, Eskişehir.

Borror, D. J., Triplehorn, C. A., De Long, D. M., 1981. An Introduction to the Study of . CBS College Publishing, 827p.

Byrd, J. H., Butler, J. F., 1998. Effects of temperature on Sarcophaga haemorrhoidalis (Diptera: Sarcophagidae) development. Journal of Medical Entomology, 35(5), 694–698.

Byrd, J., Castner. J. (Ed.), Anderson, G. S., 2001. Insect succession on carrion and its relationship to determine time of death in . CRC Press LLC, 419. New York.

Byrd, J. H., Castner, J. L., 2010. Forensic Entomology: The Utility of in Legal Investigations, Second Edition. CRC Press LLC, 419. New York.

Catts, E. P., Haskell, N. H., 1990. Entomology and Death: A Procedural Guide. Joyce’s Print Shop, Clemson, SC., 182p.

Civelek H. S., Tezcan, S., 1998. Some New Records For Diptera Fauna of Turkey and Additional Notes on the Dipterous Fauna of Cherry Orchards. Turkish Journal of Entomology, 29 (1), 11-16.

31

Çoban, E., 2009. Edirne İli Trakya Üniversitesi Güllapoğlu Yerleşkesi' nde Adli Entomoloji Yönünden Önem Taşıyan Diptera Faunasının Leş Üzerinden Toplanması ve Taksonomik Yönden İncelenmesi. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 91s. Edirne.

Çoban, E., Beyarslan A., 2013. Identification of Dipteran Species of Forensic Entomology İmportance in Summer Season in Edirne. Eren Üniversitesi, Bilim ve Teknoloji Dergisi. (3) 18-21. Bitlis.

Dear, J. P., 1985. Fauna of New Zealand, Calliphoridae (İnsecta: Diptera). Science Information Publishing Centre, 88p. New Zealand.

Demirsoy, A., 2001. Yaşamın Temel Kuralları, Omurgasızlar/Böcekler, Entomoloji, Cilt: II, Kısım: II, Meteksan A.Ş., 941s. Ankara.

Eren, H., Aypak S., Ural, K., Seven F., 2014. Lucilia sericata (Diptera: Calliphoridae) Larvalarına Bağlı Kedide Ocular ve Köpekte Travmatik Myiasis Olguları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 16 (5), 883-886. Aydın.

Fauna Europaea, 2017 ., http://www.faunaeur.org.

Karapazaroğlu, E., 2010. Kapalı Ortamda Domuz Karkasları Üzerine Gelen Böcek Türlerinin Ve Süksesyonlarının Belirlenmesi Ve Bir Örnek Vaka Çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 118s. Samsun.

Kılıç K., Arslan M. Ö., Kara M., 2011. Kars’ta Bir Kadında Lucilia sericata (Diptera: Calliphoridae)’nın Neden Olduğu Postoperatif Yara Myiasizi. Türkiye Parazitoloji Dergisi. 35, 43-6.

Marshall, S. A., Whitworth T., Roscoe L., 2011.Blow flies (Diptera: Calliphoridae) of eastern Canada with a key to Calliphoridae subfamilies and genera of eastern North America, anda key to the eastern Canadian species of Calliphorinae, Luciliinae and Chrysomyiinae. Canadian Journal of Identification, 11, 1-93.

Mattu, V. K., Bhagat T., 2013. Effect of Changing Landscapes on Diversity, Distribution and Relative Abundance of Insect Pollinators on Apple Crop in Northwest Himalayas. International Journal of Science and Research, 4(5),1762-1767.

Özdal N., Değer S., 2005. Van Belediye Mezbahasında Kesilen Sığır, Koyun ve Keçilerde Hypodermosis. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 16(2), 23-25. Van.

Rognes, K. 1987. The of The Pollenia rudis Species-Group in The Holarctic Region (Diptera: Calliphoridae). Systematic Entomology, 12: 475- 502.

32

Rognes, K., 1991. Blowflies (Diptera, Calliphoridae) of Fennoscandia and . Fauna Entomologica Scandinavica, 24, 1–272.

Rognes, K., 1998. Family Calliphoridae. Pp. 617–648 in: PAPP, L. & DARVAS, B. (eds.): Contributions to a Manual of Palaearctic Diptera 3: Higher Brachycera. 880 pp.; Budapest: Science Herald.

Rognes K., 2002. Blow flies (Diptera, Calliphoridae) of Israel and Adjacent Areas, İncluding a New Species from Tunisia. Entomologica Scandinavica, 59, 1– 148.

Rognes, K., 2005. Fauna Europaea: Calliphoridae. In: Pape, T. (ed.), Fauna Europaea: Diptera, Brachycera. Fauna Europaea version 1.2.

Scudder, G. G. E., Cannings, R. A., 2006. The Diptera Families of British Columbia, University of British Columbia, 163p. Columbia.

Sert, O., Önsoy, C., Akay, F. H., Altunsoy, F., 2014. A New Record for the Turkish Blow Fauna Pollenia rudis (Fabricius, 1794) (Diptera: Calliphoridae). 8th International Conggress of Dipterology, .

Sevgili, M., Şaki, C.E., Özkutlu, Z., 2004. Şanlıurfa Yöresinde Tespit Edilen External Myiasis Sineklerinin Yayılışı. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 28 (3), 150-153.

Sherman, R. A., Pechter. E. A.,1988. Maggot therapy: A review of the therapeutic applications of fly larvae in human medicine, especially for treating osteomyelitis. Medical and Veterinary Entomology, 2(3), 225-30.

Smith, K. G. V., 1986. A Manual of Forensic Entomology. British Museum of Natural History, 207p. London.

Szpila, K., Verves,Y., 2008. Pollenia bulgarica (Jacentkovsky, 1939) - First Record From , with Faunistic Notes on Other Blowflies in the Askania Nova Biosphere Reserve (Diptera, Calliphoridae). Fragmenta Faunistica, 51(2), 143-46.

Szpila, K., Pape T., Hall M.J.R., Madra A., 2013. Morphology and İdentification of First İnstars of European and Mediterranean Blowflies of Forensic İmportance. Part III:

Şabanoğlu, B., 2007. Ankara İli'nde (Merkez İlçe) Leş Üzerindeki Calliphoridae (Diptera) Faunasının Belirlenmesi ve Morfolojilerinin Sistematik Yönden İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 134s. Ankara.

33

Şabanoğlu, B., Sert, O., 2010. “Determination Of Calliphoridae (Diptera) Fauna And Seasonal Distribution On Carrion in Ankara Province” Journal of Forensic Sciences. 55(4), 1003-1007.

Şaki, C. E., Özer, E., 1999. Elazığ ve Çevresinde Tespit Edilen Eksternal Myiasis Sineklerinin Morfolojileri ve Mevsimsel Dağılımları. Turkish Journal of Veterinary and Science, 23(1999), 261-68.

Tabor, K. L., Fell, R. D., Brewster, C. C., 2005. Insect Fauna Visiting Carrion in Southwest Virginia. Forensic Science International, 150(1), 73–80.

Tantawi, T. I., Sinclair, B. J., 2013. An Update Of The Blow Flies (Diptera: Calliphoridae) Of The Galápagos Islands, And First Record Of Chrysomya rufifacies (Macquart) From Mainland Ecuador. Zootaxa, 3750(3), 237–250.

Xue, W. Q., Dong, W. X., Bai. S. C., 2009. Studies on the Genus Onesia (Diptera: Calliphoridae) from , with the Descriptions of Two New Species. Florida Entomological Society, 92(2), 321-29p.

Yücel Ş., Çiçek H., Kar S., Eser M., 2008. Bir Kedide Genital Myiasis Olgusu. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 32(3): 241-243. Afyon.

Verves, Y. G., 2003. A preliminary list of species of Calliphoridae and Sarcophagidae (Diptera) of the Republic of Seychelles. Phelsuma 11: 1– 16.

Verves, Y. G., 2004. A Review Of The Onesia Generic Group (Diptera: Calliphoridae). Part 2. The Species Of Genus Bellardia Robineau- Desvoidy 1863.135, 1-23.

Verves, Y. G., Khrokalo L. A., 2010. The New Data on Calliphoridae and Rhinophoridae (Diptera) from Ukraine. Українська ентомофауністика, 1(1), 23–54.

Whitworth, T., 2014. A revision of the Neotropical species of Lucilia Robineau- Desvoidy (Diptera: Calliphoridae). Zootaxa, 3810(1), 1–76.

34

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı : Azime UZAL

Doğum Yeri ve Yılı : Ağlasun/BURDUR, 1991

Medeni Hali : Bekar

Yabancı Dili : İngilizce

E-posta : [email protected]

Eğitim Durumu

Lise : Isparta Halıkent Lisesi (2004-2007)

Lisans : SDÜ, Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü (2008-2013)

35