IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page i IAR-BHUNSCOIL Liosta iomlán áiseanna teagaisc
Eag. 9 Samhain 2013 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page ii
CLÁR
Ginearálta: Páipéir Scrúdaithe; Dialanna; Gairmchlár na hArdteiste 31 Féilirí; Pacáistí; Cluichí; 1 Gairmthreoir & LCVP & CSTS 32 Ceol 2 Grafaic Theicniúil & Grafaic Dhearaidh Corpoideachas 5 agus Chumarsáide 33
Eacnamaíocht Bhaile 5 Matamaitic 33
Eacnamaíocht/Miotalóireacht 6 Oideachas Reiligiúnach 34
Ealaín 6 OSPS & OCG 34
Eolaíocht 7 OSSP 37
Fraincis/Spáinnis/Gearmáinis 10 Riachtanais Speisialta 34
Gaeilge 10 Staidéar Foirgníochta 40 Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint) 10 Aipeanna agus Físchluichí 14 Staidéar Gnó & Gnó 41 Áiseanna ar líne agus CD-ROManna 15 Stair 42 An Idirbhliain 17 Drámaíocht 18 Teicneolaíocht Fáisnéise & Foghraíocht, Gramadach & Litriú 19 Teicneolaíocht Ábhar – Adhmad 44 Irisleabhair & Nuachtáin 22 Leabhair bhreise Tíreolaíocht 45 Léitheoireacht – ficsean & neamhfhicsin 23 Suíomhanna Idirlín 46 Póstaeir don Seomra Ranga Gaeilge 27 Téacsleabhair (Ardteist) 28 Úsáid na Teicneolaíochta sa Téacsleabhair (Teastas Sóisearach Seomra Ranga Gaeilge 47 & Idirbhliain) 29 iTunes U 52 Téarmaíocht & Foclóirí 30
N.B. Moltar inneall cuardaigh a úsáid chun teacht ar áiseanna ar líne ar eagla go bhfuil an seoladh athraithe nó an nasc briste. ✦ Áiseanna nua Cló Dearg: Áiseanna ó Thuaisceart Éireann Tá roinnt mhaith áiseanna ar fáil saor in aisce ar shuíomh CCEA. I gcás nach bhfuil ach cóip chrua d’áis ar bith ar fáil, níl sé ar fáil do scoileanna i bPoblacht na hÉireann.
IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 1
Ginearálta
Páipéir Scrúdaithe; Dialanna; Féilirí; Pacáistí; Cluichí
✦ Freagra! Féilirí Líne chabhrach nua le haghaidh gach duine a ✦ Féilire 2014 úsáideann an Ghaeilge. Is féidir ceist a chur faoin le filíocht agus ealaín. www.coisceim.ie nGaeilge – simplí nó casta – agus gheobhaidh tú freagra ó shaineolaí. Seribhís saor in aisce ó Pacáistí Fhoras na Gaeilge. 087 7935913 (téacs nó fón) nó Gabh le Gaeilge [email protected] Pacáiste eolais do dhaltaí TGMO (GCSE) i dTuaisceart Éireann. ✦ www.slideshare.net Comhar na Múinteoirí Gaeilge www.cnmg.ie Suíomh ar ar féidir cur i láthair powerpoint a uaslódáil agus é a bheith ar fáil le roinnt go Cluichí poiblí. Tá réimse leathan taispeántais sleamhnán www.molanoige.com ann i nGaeilge ar ábhair éagsúla. Greamaitheoirí, pinn luaidhe, scriosáin, bandaí riosta agus neart eile. Páipéir Scrúdaithe Leabhráin de na hiarpháipéir ar fáil trí réamhordú Fógraí ranga agus comharthaí a dhéanamh le ExamCRAFT: www.examcraft.ie Mothúcháin; Aicsin; Bia; ar fáil anois. Greamaitheoirí, póstaeir, teastais, comharthaí Gach páipéar T.S. & A.T. agus scéimeanna ranga: www.justrewards.ie marcála ar fáil le híoslódáil ó Milliúnaí www.examinations.ie Cluiche cláir bunaithe ar Who Wants to be a Millionaire d’aois 11+. www.glornangael.ie Páipéir na dTriailscrúduithe: Leaganacha Gaeilge de pháipéir éagsúla ar fáil le híoslódáil: Póstaeir www.cogg.ie Póstaeir, teastais, fógraí ranga: www.graspit.ie
Dialanna Scoile Ficheall Dialanna Scoile i nGaeilge Úna O’Boyle Dialanna le sonraí faoi leith d’iar-bhunscoileanna. Treoirleabhar don fhicheall www.ficheall.ie www.uniquediaryproductions.ie Scrabble & Scrabble do leanaí Dialann scoile don Iar-bhunscoil www.glornangael.ie [email protected] Ardrí Dialann Idirbhliana Cluiche cláir do 2 – 4 imreoirí. Rás go Teamhair le [email protected] teacht i gcabhair ar an Ardrí. Aois 7+. www.leabharbreac.com
IAR-BHUNSCOILEANNA 1 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 2
Ginearálta
Páipéir Scrúdaithe; Dialanna; Féilirí; Pacáistí; Cluichí
Am Damhsa DVD & CD de Dhamhsa Gaelach. Leagan Gaeilge Cártaí Seichimh LDA de “Dancin’ Time” www.schooldance.ie Boscaí cártaí le pictiúir. www.evanseducational.ie
Rainn Chlóis League Leader Ar fáil ar an suíomh idirlín www.aisaonad.org Cluiche cláir iománaíochta i nGaeilge. www.leagueleader.com Ollscoilopoly Cluiche do mhic léinn ollscoile bunaithe ar Cluichí Idirghníomhacha ar an idirlíon Monopoly. Ar fáil i bhfoirm phóstaeir le híoslódáil Cluichí ar fáil ar shuíomh Cúla 4. www.tg4.ie – saor in aisce. www.glornangael.ie gliogáil ar Cúla 4.
Na Díslí Draíochta Ceist Agam Ort Díslí do chluichí teanga le nótaí múinteora. Leabhar ceisteanna do dhéagóirí aois 12 – 14. www.gillmacmillan.ie www.coislife.ie
1000 Pictures for Teachers to copy: Leabhar Quizphaca Ghael Linn pictiúr do chluichí. www.pearsoned.co.uk Pacáiste iomlán le Tráth na gCeist a eagrú i mbunranganna iar-bhunscoile (aois 10 – 13) The Language Games Compendium: Leabhar www.gael-linn.ie cluichí. www.internationalbooks.ie
Ceol
Teastas Sóisearach Fonn Ceoil ✦ Póstaeir don Seomra Ranga Téacsleabhar don TS. Croíleabhar agus trí Sraith póstaer neamhfhoirmeálta a léiríonn leabhrán éagsúla – A, B agus C a chlúdaíonn eochracha, gléaschomharthaí, luachanna nótaí. amhráin agus saothair dhualgais. Ar fáil go leictreonach ar www.cogg.ie – Ábhair Staidéir – Ar fáil le híoslódáil: www.cogg.ie – Ábhair Staidéir Iarbhunscoil – Ceol TS. – Iarbhunscoil – Ceol TS – Íoslódálacha Ceoil
Leabhar Mór an Cheoil Póstaeir Cheoil Ciclipéid cheoil do gach aois. Sraith póstaer a léiríonn na clanna uirlisí sa www.futafata.com cheolfhoireann. [email protected]
2 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 3
Ceol
Nótaí Ceoil don Teastas Sóisearach Cóir Scoile Réimse leathan nótaí, bileoga oibre, téarmaíocht ✦ Cleachtaí Téamh Suas scrúdaithe don Teastas Sóisearach. Le fáil le Réimse cleachtaí a dhíríonn ar fhoghraíocht na híoslódáil ó www.cogg.ie – Ábhair Staidéir le ngutaí agus na gconsan sa Ghaeilge. híoslódáil. www.cogg.ie – Ábhair Staidéir – Iarbhunscoil – Rothlaim sa Rang Ceol AT Réimse rothlam nuachumtha le ceachtanna bunaithe orthu. Gach rothlam bunaithe ar thréith Amhráin do Chóir Scoile den cheol m.sh. seicheamh; rithim shioncóipithe. Ar fáil le híoslódáil www.cogg.ie www.cogg.ie (Ábhair Staidéir – Iarbhunscoil – Ceol) Pipe Up DVD a thugann eolas faoi uirlisí traidisiúnta, ✦ Amhráin do Chóir foinn thraidisiúnta agus seinnteoirí chomh maith Réimse leathan píosaí ceoil cóirithe do ghuthanna le foinn áirithe a mhúineadh le nodaireacht, solfá éagsúla. Is féidir cuardach a dhéanamh sa tonach agus litreacha. www.pipers.ie bhunachar ar líne. www.aoic.ie Ardteist Ceol don Ardteist B Ginearálta Téacsleabhar a dhéanann cur síos ar na saothair ✦ www.feadógonline.com dhualgais (cúrsa B) le cleachtaí, ceisteanna agus Suíomh a mhúineann conas an fheadóg stáin a foclóir cuimsitheach. Ar fáil go leictreonach. sheinm. Le heolas faoin nodaireacht, agus réimse www.cogg.ie – Ábhair Staidéir – Iarbhunscoil – leathan fonn ar chaighdeáin éagsúla. Oiriúnach le Ceol AT daltaí a ullmhú don scrúdú praiticiúil don Teastas Ceol don Ardteist A Sóisearach, nó do dhaltaí san Idirbhliain. Téacsleabhar a dhéanann cur síos ar na saothair dhualgais (cúrsa A) le cleachtaí, ceisteanna agus Anam an Amhráin foclóir cuimsitheach. Ar fáil go leictreonach. Sraith clár ar TG4 bunaithe ar amhráin www.cogg.ie – Abhar Staidéir – Iarbhunscoil – thraidisiúnta le cartúin ag léiriú scéal an Ceol AT amhráin. Nótaí Ceoil don Ardteist Réimse leathan nótaí, bileoga oibre, téarmaíocht Foclóir Ceoil scrúdaithe don Ardteist. Le fáil le híoslódáil ó Téarmaíocht & foclóir. www.gaeilge.ie/angum www.cogg.ie – Ábhar Staidéir le híoslódáil. Ceol agus Rince na hÉireann Amhrán is Fiche; Amhrán is Fiche Eile; Amhrán Dírithe ar dhaltaí na n-ardranganna is Fiche don Nollaig iar-bhunscoile. Tagairtí as an tseanlitríocht, cur CD-ROManna le húsáid i stíl karaoke sa rang, le síos ar chineálacha amhrán, léargas ar struchtúr ceachtanna samplacha do mhúinteoirí. & stíl, mioneolas faoi chúrsaí damhsa, tuairisc ar www.fiosfeasa.com 066 9152465 bhailitheoirí móra. www.gaeilge.ie/angum
IAR-BHUNSCOILEANNA 3 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 4
Ceol
An Poc ar Buile agus Amhráin Eile Ealaíontóirí agus Cumadóirí Cáiliúla Seán Ó Sé, Seán Ó Riada agus Leabhar do dhéagóirí óga. www.gaeilge.ie/angum Ceoltóirí Chualann. www.gael-linn.ie Bliain na nAmhrán Amhráin Thraidisiúnta Ceol na Mara Réimse amhrán traidisiúnta ar fáil le fuaim Leabhair agus CDanna. Ábhar tacaíochta don oide agus téacs. le híoslódáil ón idirlíon. http://www.askaboutireland.ie/reading- www.futafata.com room/digital-book-collection/talking- ebooks/songs/ Cuimhní Gaeltachta CD le hamhráin ó dhaltaí sa Ghaeltacht i Damhsa ar an Sean-Nós gColáiste Lurgan. www.cic.ie Ar fáil www.tg4.ie/siopa Réimse leathan de CDanna agus leabhair cheoil Óró na Caisidigh Irish Childhood Songs Ar fáil: www.gael-linn.ie, www.cic.ie, CD de sheanamhráin a bhfuil casadh www.futafata.com comhaimseartha curtha leo. www.rte.ie Éist, Éist arís CDanna le ceoltóirí cáiliúla ag Geantraí casadh amhráin Ghaeilge. Sraith de 19 seisiún as an gclár Geantraí. Gael Ceol 07, Ceol 06, SNAG 05 Linn agus TG4. www.tg4.ie/siopa CDanna le bannaí ceoil agus amhránaithe cáiliúla ag casadh leaganacha Gaeilge dá gcuid amhrán. Audacity Ar fáil i siopaí ceoil. www.cng.ie Bogábhar chun fuaimeanna a thaifeadadh agus eagarthóireacht a dhéanamh orthu. Ar fáil le Sean Nova híoslódáil saor in aisce. Gaeilge ar fáil mar CD le leaganacha Gaeilge d’amhráin theanga úsáideora. www.audacity.sourceforge.net chlasaiceacha. Drithleoga; Idir Muir agus Sliabh www.bowrecords.com Dhá dhlúthdhiosca déanta ag scoláirí agus iarscoláirí Phobalscoil Ghaoth Dobhair. Caoineadh Airt Uí Laoghaire Ar fáil ó 074 9531311 CD de cheol nuachumtha ag Peadar Ó Riada le Cór Ban Chúil Aodha. www.gael-linn.ie Bileoga Ceoil 300+ píosa de cheol traidisiúnta is Ceardlanna Ceoil agus Cumadóireachta nuachumtha ar fáil ón nGúm. www.songschool.ie www.gaeilge.ie/angum Ceol Rince na hÉireann 1–5 Cúig imleabhar le dréachta ceoil as cnuasach Bhreandáin Bhreathnaigh. www.gaeilge.ie/angum
4 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 5
Corpoideachas
Póstaeir Corpoideachas do GCSE CCEA Dea-bhéasa surfála. Ar fáil ó Shábháilteacht Uisce Derek Prentice. Téacsleabhar do dhaltaí. na hÉireann. www.iws.ie www.ccea.org.uk
Corpoideachas 1 & 2 Am Damhsa Clár Spóirt d’aois 14-16 ar fáil le híoslódáil. Sraith DVDanna de rince Gaelach agus www.aisaonad.org idirnáisiúnta. www.schooldance.ie
GCSE Corpoideachas Leabhar Saothair 1 ar fáil anois. www.ccea.org.uk
Eacnamaíocht Bhaile
Teastas Sóisearach Eacnamaíocht Bhaile 2000/1–3 ✦ Déan Réidh: Leagan Gaeilge den leabhar Téacsleabhair agus leabhair chleachtaí. “Lifewise”. Ar fáil mar ríomhleabhar freisin. www.gaeilge.ie/angum Léargas ar an Cholainn Dhaonna www.edco.ie Radharc tríthoiseach (3D) ar an taobh istigh den ✦ Mílte Iompair Bhia cholainn dhaonna agus na córais choirp ar fad. www.gaeilge.ie/angum Ábhar do dhaltaí an TS ar fáil ar líne ag: http://www.nicurriculum.org.uk/docs/key_stage_ An Ardteistiméireacht 3/areas_of_learning/FSO/M%C3%ADlte_Iompair Beo Beathach Cuid 1, 2 _Bhia.pdf Beo Beathach Leabhar Saothair Téacsleabhair agus Leabhar Saothair. ✦ Ar fáil go ✦ GCSE Eacnamaíocht Bhaile do CCEA leictreonach ach dul i dteagmháil leis an nGúm. Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. www.gaeilge.ie/angum www.ccea.org.uk Áiseanna eile A hAon, a Dó, a Trí E-B! ✦ www.ashmorelearningsolutions.com Leabhar Eacnamaíocht Bhaile oiriúnach don Póstaeir agus míreanna mearaí as Gaeilge, mar chéad bhliain den Teastas Sóisearach shampla: Fiseolaícht: An craiceann, Na fiacla, An www.aisaonad.org Córas Díleá; Bia agus Cothú: Feoil, Éisc, Bainne. Foclóir Eacnamaíocht Bhaile Leabhrán Oidis www.gaeilge.ie/angum Le gluais téarmaíochta & teimpléid do na Uirlisí & Trealamh Cistine tascanna cócaireachta. Téarmaí & pictiúir mhínithe. www.examcraft.ie www.gaeilge.ie/angum
IAR-BHUNSCOILEANNA 5 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 6
Eacnamaíocht Bhaile
Póstaeir éagsúla Plaic le n-ithe Bianna, Cineálacha Éisc, Pirimid an Bhia, An Leabhar oidis dátheangach. Scoil Náithí. Eolas: Cnámharlach, An Córas Díleáite, An Croí agus 01 2981931 córais eile. www.gaeilge.ie/angum www.somethingfishy.ie Treoirleabhar do mhúinteoirí agus DVD Suíomh oiriúnach do dhaltaí na chéad bhliana a dátheangach thugann eolas faoi éisc. Ionad Oideachais Loch Garman: www.ecwexford.ie Is Furasta Fuint le Fear as na Minna www.homeeconomics.ie Leabhar cócaireachta. www.cic.ie Suíomh gréasáin ag an tSeirbhís Tacaíochta le www.thefreshmilkclub.ie hacmhainní i nGaeilge Eolas faoi thábhacht an bhainne san aiste bia. Ionad Oideachais Loch Garman
Eacnamaíocht/Miotalóireacht
Buntéacs Eacnamaíochta Innealltóireacht agus Teicneolaíocht Bhunúsach Téacsleabhar don Ardteist. www.gaeilge.ie/angum www.gaeilge.ie/angum
Ealaín
✦ www.imma.ie Ealaín Éireannach ó 1600 Turais thart ar Áras Nua-Ealaíne na hÉireann ar Ealaíontóirí & cumadóirí cáiliúla fáil trí Ghaeilge. Ríocht na Súl (Téacsleabhar don Ardteist) www.gaeilge.ie/angum Leabhair ealaíne ón nGúm: Tuiscint don Ealaín: Aistriúchán ar Appreciating Leabhar Mór na hEalaíne Art: for Leaving Cert (Gill & MacMillan) ar fáil ar Leabhar ildaite le heolas faoi stair na healaíne, shuíomh an Ghúim de réir a chéile. ealaíontóirí, samplaí ildaite. Leabhar an- An tAinmhí, ó Lascaux go Picasso tarraingteach do gach aois. www.futafata.ie Líníocht gan Dua Luathealaín na hÉireann Lorg na gCloch Dealbhóireacht Éireannach Stair na nÉireann in ealaín na gcloch. www.gael- linn.ie
6 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 7
Eolaíocht
An Teastas Sóisearach www.scoilnet.ie ✦ www.energyineducation.ie Ábhar ar fáil trí Ghaeilge: An Bláth; An Chreatlach Suíomh a thugann eolas agus acmhainní faoin bhfuinneamh. EC3 Eolaíocht Leabhar Saothair 1 & 2 Leabhair don aoisghrúpa 11 – 14. Réamhcheachtanna Eolaíochta, Scoil an www.ccea.org.uk Oideachais, OÉ, Gaillimh Eolaíocht Éasca 3 shraith de fhíseáin ghearra 1-2 nóiméad Áis athbhreithnithe don Teastas Sóisearach. bunaithe ar chúrsa Eolaíochta an Teastais www.aisaonad.org Shóisearaigh. Réimse leathan téamaí pléite, m.sh. an chill, géineolaíocht, agus Nod don Eolach: Gasaitéar Eolaíochta fótaisintéis (Bitheolaíocht), aigéid & bunanna, Matt Hussey cóimhiotail agus tuaslagáin (Ceimic) agus brú, Cuntas in ord aibitíreach ar na forbairtí is mó i frithchuimilt agus fuaim (Fisic) agus go leor eile. gcúrsaí eolaíochta le blianta anuas. Cuid mhór Ar fáil ó Scoil an Oideachais, OÉ, Gaillimh. léaráidí, nótaí mínithe agus gluais de théarmaí Ar fáil mar iBooks ar an iBook Store (iPad amháin) eolaíochta ar chúl an leabhair. Ar fáil mar fhíseáin iTunesU COGG. www.gaeilge.ie/angum Ar fáil mar fhíseáin ar Scoilnet. Eolaíocht an T.S. An Rian Ainm Fionnuisce An Bhitheolaíocht, An Fhisic agus An Cheimic le Treoirchairt chun inveirteabraigh lochán agus Finín Máirtín sruthán a aithint. Pictiúir agus cosán loighciúil ✦ Ar fáil go leictreonach freisin ach dul i chun na inveirteabraigh a aithint. dteagmháil leis an nGúm. Eochair i gcomhair na bhfeamainní coitianta www.gaeilge.ie/angum Treoirchairt chun feamainní ar an gcladach a aithint. Pictiúir a léiríonn na feamainní éagsúla. Cairt Bhalla de Thábla Peiriadach na nDúl Staidéar ar Fheamainní Donna ar Chladach [email protected] Leabhar saothair do mhúinteoirí agus do dhaltaí. Baineann an leabhar saothair leas as an Fís na hEolaíochta gcladach mar éiceachóras le haghaidh ábhar DVD ag léiriú gnéithe den siollabas eolaíochta don dualgais Eolaíocht an Teastais Shóisearaigh agus TS. COGG/Agtel. Ar fáil ar iTunesU. Bhitheolaíocht na hArdteistiméireachta. www.cogg.ie Seoda faoi do Chosa Tony McNally. Cur síos ar sheoda an nádúir atá Mars (Pláinéad) thart orainn. www.gaelink.ie Eolas cuimsitheach faoin bpláinéad Mars bunaithe ar an eolas a bailíodh ar an turas in Léargas ar an Cholainn Daonna 2012. Ar fáil i nGaeilge ar shuíomh vicipéid. Leabhar & fearas a thugann radharc tríthoiseach http://ga.wikipedia.org/wiki/Mars_(pl%C3%A1in (3D) ar an taobh istigh den cholainn dhaonna. %C3%A9ad) Oiriúnach do dhaltaí sa chéad bhliain. www.gaeilge.ie/angum
IAR-BHUNSCOILEANNA 7 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 8
Eolaíocht
Tuairiscí ar Thurgnaimh an Teastais Shóisearaigh An Ardteistiméireacht - Bitheolaíocht Leabhrán do dhaltaí inar féidir taifead a Fréamh an Eolais choiméad de na turgnaimh. Matt Hussey. Ciclipéid don eolaíocht agus www.lettertec.ie teicneolaíocht. www.coisceim.ie
www.juniorscience.net Staidéar ar Fheamainní Donna ar Chladach Ábhar tacaíochta ar fáil do mhúinteoirí agus do Leabhar saothair do mhúinteoirí agus do dhaltaí. dhaltaí. Baineann an leabhar saothair leas as an Fearas Eolaíochta gcladach mar éiceachóras le haghaidh ábhar Rialacha saotharlainne - sraith póstaer ó dualgais Eolaíocht an Teastais Shóisearaigh agus www.cogg.ie Bhitheolaíocht na hArdteistiméireachta. www.cogg.ie Acmhainní d’Eolaíocht an T.S. ó COGG Fillteán do dhaltaí le bileoga oibre & eolais, Áiseanna ar líne don Bhitheolaíocht teimpléid do na turgnaimh riachtanacha. 30 fís a chlúdaíonn an obair phraiticiúil agus Fillteán tacaíochta do mhúinteoirí. gnéithe eile den siollabas ardleibhéil agus Ar fáil ar CD www.cogg.ie An t-ábhar ar fáil le gnáthleibhéil. Ar fáil ar iTunes COGG. híoslódáil ó www.juniorscience.net Bunchlocha na Beatha Ingenious Ireland/Éire Intliúil Finín Máirtín. Téacsleabhar bitheolaíochta don Leagan Gaeilge de shuíomh Gréasáin Ardteist, gnáthleibhéal agus ardleibhéal. Ar fáil idirghníomhach bunaithe ar shiollabas eolaíochta mar ríomhleabhar freisin. www.edco.ie an Teastais Shóisearaigh. Fíricí Fillte www.ingeniousirelandonline.ie/ga/ Leabhrán athbhreithnithe do bhitheolaíocht na AT. Leabhair & Póstaeir ar fáil ón nGúm www.celticpress.ie Eolaí Póca – sraith leabhar eolais Foclóir eolaíochta Leabhráin ar fáil ón tSeirbhís Tacaíochta don Póstaeir: An Córas Díleáite; An Croí; An Bhitheolaíocht Cnámharlach; Teas; agus réimse leathan póstaer Téarmaí bitheolaíochta don Chothú eile. Réimse leathan leabhair neamhfhicsin agus Ceisteanna scrúdaithe samplacha. leabhair eolais eile Crosfhocal & Staidéar Cainníochtúil ar www.gaeilge.ie/angum Éiceachóras: An choillearnach. Súil Siar ar Thurgnaimh Saotharlainne agus An Timpeallacht 2020 Vision ábhair atá bainteach leo (ardleibhéal) Acmhainní le haghaidh na mac léinn in OSSP san idirbhliain agus in eolaíocht agus tíreolaíocht Bitheolaíocht: Lámhleabhar Saotharlainne na sraithe sóisearaí le húsáid leis na gearrthóga Lámhleabhar don obair phraiticiúil ‘eco eye’. www.epa.ie shaotharlainne do mhúinteoirí. Ar fáil le híoslódáil ó: http://biology.slss.ie
8 IAR-BHBUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 9
Eolaíocht
Bailiúchán de léaráidí bitheolaíochta Áiseanna idirghníomhacha don Fhisic lipéadaithe as Gaeilge agus léaráidí gan lipéid, le Ocht gcinn d’ionsamhlúcháin aistrithe go Gaeilge húsáid sa rang. www.slss.ie - ‘Biology’ ó Ollscoil Colorado: www.phet.colorado.edu/ simulations/translations.php Ná Scaip an Fliú! Póstaer don scoil nó don oifig le fáil ó COGG. An Ardteistiméireacht – Ceimic [email protected] ✦ Ceimic sa Chistin Liosta d’acmhainní breise trí Ghaeilge ar fáil ar Sraith turgnamh bunaithe ar an gcuraclam ceimice shuíomh Gréasáin na Seirbhíse Tacaíochta freisin. a bhfuil daltaí in ann tabhairt futhu ag baint úsáide www.slss.ie (Biology – Publications) as gnáthearraí na cistine. Ar fáil ar iTunesU. Bitheolaíocht Shinsearach Cuid 1–4 Téacsleabhair. www.gaeilge.ie/angum Fréamh an Eolais Matt Hussey. Ciclipéid don eolaíocht agus Foclóir Bitheolaíochta teicneolaíocht. Téarmaíocht & foclóir. www.gaeilge.ie/angum Turgnaimh Éigeantacha don Cheimic Flóra Chorca Dhuibhne Cur síos ar 22 cheann de na turgnaimh Plandaí coitianta agus neamhchoitianta i gCorca éigeantacha curtha ar fáil ag an tSeirbhís Dhuibhne le pictiúir lándaite. Tacaíochta don Cheimic. Le híoslódáil mar www.corca-dhuibhne.com Dhoiciméid Word ón An Ardteistiméireacht – Fisic suíomh: http://chemistry.slss.ie/ resource_category/view/2008 Fréamh an Eolais Matt Hussey. Ciclipéid don eolaíocht agus An Cheimic teicneolaíocht. Ríomhleabhar don cheimic ag leibhéal na hArdteist. Ar fáil go luath. Fíricí Fillte Tuilleadh eolais: 087 9412226 Leabhrán athbhreithnithe d’fhisic na AT. www.celticpress.ie Fíricí Fillte Fisic don Ré Nua Leabhrán athbhreithnithe do cheimic na AT. Aistriúchán ar Real World Physics le Dan O’Regan. www.celticpress.ie Ar fáil go leictreonach freisin ach dul i dteagmháil leis an nGúm. Cairt Bhalla de Thábla Peiriadach na nDúl Leabhar Saothair: Le fáil ar líne. Leagan uasdátaithe. [email protected] www.gaeilge.ie/angum Acmhainní Múinteoireachta don Fhisic Taispeántais PowerPoint, gníomhaíochtaí, bileoga eolais & oibre agus lámhleabhar ar na turgnaimh liostaithe ón tSeirbhís Tacaíochta don Fhisic. Íoslódáil ó http://physics.slss.ie/ph_ga_index.html
IAR-BHBUNSCOILEANNA 9 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 10
Fraincis; Gearmáinis; Spáinnis
Foclóir Póca/Dico de Poche ✦ Deutsch für die mündliche Prüfung Foclóir Gaeilge-Fraincis; Fraincis – Gaeilge. Áine Uí Eadhra. Téacsleabhar nua trítheangach Pouloupio (Gearmáinis, Gaeilge, Béarla) dírithe ar an scrúdú http://www.yoran-embanner.com/pch-01-dicos- béil. www.folens.ie de-poches.php On Y Va! Foclóir Gaeilge-Spáinnise Téacsleabhar agus leabhar oibre do mhúineadh www.coisceim.ie na Fraincise trí mheán na Gaeilge ag leibhéal an T.S. Do dhaltaí sa chéad bhliain. Á toi! www.foreverlanguages.com Áis oiliúna agus measúnaithe daltaí don On Y Va! 2 mhúinteoir chun barr feabhais a bhaint amach sa Téacsleabhar Fraincise trí Ghaeilge don 2ú agus scrúdú cluastuisceana agus sa scrúdú cainte. 3ú bliain den Teastas Sóisearach. www.cogg.ie www.authentik.com
Gaeilge
Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint)
✦ Frása an Lae ✦ Céim Chun Tosaigh Gach lá bíonn frása nua Gaeilge le cloisteáil ar Pacáiste gairmthreorach é “Céim Chun Tosaigh” a shuíomh Ghaelchultúir. Tá na focail scríofa oibríonn mar thaca do mhúinteoirí Gaeilge agus amach agus aistriúchán leo. mar fhoinse eolais do dhaltaí sa tsraith http://gaelchultur.com/ga/frasa_an_lae.aspx shinsearach, agus a léiríonn nach gá gurb í an Ardteist an teagmháil dheiridh a bheidh acu leis ✦ Gearrscannáin an nGaeilge. www.cnmg.ie Réimse leathan gearrscannán ar fáil i nGaeilge ar www.youtube.com. Mar shampla: Fluent Dysphasia; www.fichecluiche.blogspot.ie Fíorghaeil; Lipservice; Yu Ming is Ainm Dom. Suíomh a thugann áiseanna agus cluichí don mhúinteoir Gaeilge. ✦ Stad agus Léigh/Stop agus Léigh Dhá bhailiúchán de phictiúir d’fhógraí i nGaeilge www.oideachas.gaelsceal.ie sna ceantair Ghaeltachta. Smaointe maidir leis Ábhar ranga don Teastas Sóisearach, don an gcaoi is éifeachtaí chun iad a úsáid le caint a Idirbhliain agus don Ardteist ar shuíomh nua spreagadh ó dhaltaí. Ar fáil le híoslódáil: oideachais Gaelscéal. http://www.breacadh.ie/index.php?option=com_ content&view=article&id=155&Itemid=141
10 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 11
Gaeilge
Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint)
Scannáin Ghaeilge www.bealoideas.com Réimse scannán ar fáil le híoslódáil saor in aisce Bailiúchán béaloideasa ó Thír Chonaill. Oiriúnach ó Bhord Scannán na hÉireann. don chluastuiscint, roinnt físeán de sheanchaithe. http://www.irishfilmboard.ie/gaeilge/ www.scoilnet.ie Ceist an Airgid Ábhar ar fáil don scrúdú béil, na sraitheanna Cnuasach gearrscéalta a bhfuil téama an airgid pictiúr. iontu. Is féidir iad a léamh mar ghearrscéalta nó éisteacht leo mar thriail tuisceana. Greannmhar, www.forasnagaeilge.ie úrnua, tarraingteach. Réimse póstaer, CDanna, cártaí imeartha, http://www.ltscotland.org.uk/onthemoney/irishgae greamaitheoirí, áiseanna eile ar fáil ón oifig. lic.asp Charades Cluiche ar fáil as Gaeilge anois. www.glornangael.ie Laethanta Saoire Físeán gairid greannmhar, spraíúil. Agallaimh Beirte http://www.youtube.com/user/Gaelgory?feature= Réimse agallaimh beirte a craoladh ar Raidió na watch Gaeltachta ar fáil anois ar iTunesU.
http://irishstudysite.com/ Comórtas G! Suíomh do dhaltaí le haistí samplacha, físeáin Comórtas a chuireann ar dhaltaí labhairt na déanta ag daltaí, eolas faoi fhéilte, stair na Gaeilge sa scoil a chur chun cinn. Gaeilge agus go leor eile. www.glornangael.ie
www.abairleat.com Cuireadh Chun Cainte Suíomh le neart pictiúr, neart cartún, agus físeáin DVD. Treoir phraiticiúil atá curtha i láthair ag a spreagann daltaí chun cainte. Marcus Lamb, dóibh siúd a bheidh ag tabhairt faoi Bhéaltriail Ghaeilge na hArdteiste. www.cnmg.ie www.artosuilleabhain.com Suíomh an fhile, le dánta, pleananna ceachta, Áiseanna ó www.spraoi-online.com podchraolta, dánta ar díol. Is féidir dánta atá Póstaeir Ghramadaí: cumtha ag daltaí a sheoladh isteach le cur ar an Forainmneacha Réamhfhoclacha; ‘Briathra na suíomh. Gaeilge’; Rialacha Gramadaí 1, 2 + 3; An Tuiseal Ginideach; Caol le Caol; Leabhrán Bhriathra na An Béal Beo Gaeilge agus a thuilleadh! Réimse scéalta agus dánta á léamh ar fáil le Póstaeir: híoslódáil ó shuíomh Chló Iar-Chonnacht. An Aimsir; Mothúcháin; Dathanna; Na Baill www.cic.ie Bheatha 1 + 2 agus a thuilleadh!
IAR-BHUNSCOILEANNA 11 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 12
Gaeilge
Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint)
Cairteanna: http://beo.tg4.ie/ Seanfhocail; Nathanna Cainte; Fógraí don Seomra Cartlann de chláir TG4 ar fáil ar an idirlíon, le Ranga; Laethanta na Seachtaine; Fógraí ‘Glasa’. féachaint orthu uair ar bith a oireann. Cartúin, Iad seo ar fad agus a thuilleadh nach iad ar fáil spórt, cúrsaí reatha, siamsaíocht, ceol, dráma. ó: www.spraoi-online.com Réimse leathan de DVDanna ó Cinegael Ros na Rún m.sh Caoineadh Airt Uí Laoghaire, Damhsa an www.rosnarun.com Deoraí, srl. www.conamara.org Rotha Mór an tSaoil DVD bunaithe ar shaol Mhicí Mhic Gabhann. Vifax Oiriúnach do dhaltaí Ardteiste. Ceachtanna Gaeilge i bhformaid Word, bunaithe www.factionfilms.co.uk ar mhíreanna as Nuacht TG4 (na míreanna ar fáil le féachaint orthu chomh maith). Dánphóstaeir Meán/bun/ardleibhéal. Freagraí don mhúinteoir. Ceithre phóstaer le dán amháin léirithe ar gach http://www.nuim.ie/language/vifax.html ceann. Colscaradh; Nóiméad ar Maidin; Teilifís; Glaoch Abhaile. www.cnmg.ie Físeáin: Fís Feasa Bunaithe ar ghiotaí ón teilifís, le tascanna Amhrán is Fiche; Amhrán is Fiche Eile; Amhrán réamhullmhaithe. www.cnmg.ie is Fiche don Nollaig CD-ROManna le húsáid i stíl karaoke sa rang, le GCSE Bitesize ceachtanna samplacha do mhúinteoirí. www.fiosfeasa.com Dul siar suimiúil, sultmhar don scrúdú GCSE, le gníomhaíochtaí léitheoireachta, éisteachta, Cú Chulainn scríbhneoireachta agus labhartha. Ábhar Scéal iomlán Chú Chulainn inste mar chartún le éisteachta ó BBC Uladh bileoga oibre agus nótaí. www.bbc.co.uk/northernireland/irish/ www.bbc.co.uk/northernireland/schools Úrscéalta ar CDanna Closleabhar Trioblóid; Míle Murdar Niall Tóibín ag léamh scéalta (8) le Seán Mac Leabhair +CD. Úrscéalta d’fhoghlaimeoirí fásta i Mathúna. Oiriúnach mar chleachtadh don nGaeilge shimplí, le míniú ar fhocail & nathanna chluastuiscint. www.coislife.ie cainte deacra. www.iriscomhar.com
DVD Gearrscannáin 9 ngearrscannán i nGaeilge agus lámhleabhar do mhúinteoirí. www.oideas-gael.com
12 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 13
Gaeilge
Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint)
Stáisiúin Raidió Amhráin do Chóracha Scoile Éist leis an raidió beo, nó íoslódáil cláir a Ar fáil le híoslódáil www.cogg.ie (Ábhair Staidéir – craoladh cheana mar podcast. Iar-bhunscoil – Ceol AT) Raidió RíRá www.rrr.ie Raidió na Gaeltachta www.rnag.ie Drithleoga; Idir Muir agus Sliabh Raidió na Life www.rnl106.com Dhá CD le scoláirí agus iarscoláirí Phobalscoil BBC Uladh www.bbc.co.uk/northernireland/irish/ Ghaoth Dobhair. Ar fáil ó 074 9531311 Raidió Fáilte www.raidiofailte.com Ceol Rince na hÉireann 1–5 Réimse leathan de CDanna, téipeanna & Cúig imleabhar le dréachtaí ceoil as cnuasach leabhair ar fáil ó Chló Iar-Chonnacht Bhreandáin Bhreathnaigh. www.gaeilge.ie/angum Sprioc: Leabhar & 2 chaiséad. Rogha de nualitríocht na Gaeilge do dhaltaí Idirbhliana & Cuimhní Gaeltachta Ardteiste. Prós, filíocht, amhráin nuachumtha, CD le hamhráin ó dhaltaí i gColáiste Lurgan. nótaí múinteora & ceisteanna. www.cic.ie Seoda ár Sinsear Leabhar agus téip le scéalta seanchais & béaloidis. Réimse leathan de CDanna agus Leabhair Cheoil An Bealach go Dún Úlún Leabhar & CD le scéalta www.gael-linn.ie, www.cic.ie, www.futafata.com seanchais agus amhráin nuachumtha. www.cic.ie Éist; Éist arís CDanna le ceoltóirí cáiliúla ag casadh amhrán Ceol an Aifrinn & Aifreann 2 Gaeilge. www.snag.ie CD de dhá Aifreann Uí Riada. Ceol agus focail mar pdf ar an diosca céanna. www.gael-linn.ie Ceol 07, Ceol 08; Ceol 09; Ceol 10 CDanna le bannaí ceoil agus amhránaithe cáiliúla An Poc ar Buile agus Amhráin eile ag casadh leaganacha Gaeilge dá gcuid amhrán. Seán Ó Sé, Seán Ó Riada agus Ceoltóirí Chualann. Ar fáil i siopaí ceoil. www.snag.ie www.gael-linn.ie
Damhsa ar an Sean-Nós Ar fáil www.tg4.ie/siopa
Geantraí Sraith de 19 seisiún as an gclár Geantraí. www.tg4.ie/siopa
IAR-BHUNSCOILEANNA 13 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:52 Page 14
Gaeilge
Ábhar Ilmheáin (Éisteacht/Féachaint)
Seanchas Togra Blagála Déagóirí na Gaeltachta Ag teacht Bailiúchán de chuid Ollscoil na hÉireann, go luath. Gaillimh. Ar fáil ar iTunesU. Tugann an togra seo deis do dhéagóirí cur lena scileanna liteartha, lena nósmhaireacht Sean Nova léitheoireachta agus lena gcumas critique, CD le leaganacha Gaeilge d’amhráin léirmheastóireachta trí Ghaeilge, trí bheith chlasaiceacha. www.bowrecords.com páirteach sa togra. Tuilleadh eolais: 066 9150100 nó [email protected]. Am Damhsa Sraith DVDanna de rince Gaelach agus idirnáisiúnta. www.schooldance.ie
Gaeilge:
Aipeanna & Físchluichí
Aipeanna Gaeilge Cúla Caint: Do pháistí óga. TG4. Get the Focal: Foclóir Béarla-Gaeilge. ✦ Aip Bhriathra na Gaeilge: Aip a thugann an Bábóg Baby: Do pháistí beaga. 100 briathar is coitianta sa Ghaeilge i gcúig Enjoy Irish: Do dhaoine fásta. Oideas Gael. aimsir dhifriúla. Ar fáil ar thaibléid agus ar fhóin Greann Gaeilge: Gramadach na Gaeilge. phóca. ✦ Lingua-App: Aip mar acmhainn teagaisc agus Físchluichí Gaeilge foghlama do dhaltaí agus do thuismitheoirí. ✦ PoetryBeo: Aip leis na dánta don chúrsa www.cleclic.com: Réimse cluichí i nGaeilge. Ardteiste á míniú agus á n-aithris, le nótaí faoin An Caife Craosach: Ar fáil i nGaeilge ar DVD agus bhfile. trí íoslódáil digiteach. www.deadhungrydiner.com ✦ Amhrán na bhFiann: Aip a chuidíonn le daoine Kú: Físchluiche bunaithe ar an Táin ar fáil don de gach aois na focail an amhráin náisiúnta a iPad anois, le leagan don PC agus Mac ar fáil go fhoghlaim. www.gaelchultur.com luath. www.bitsmithgames.com
14 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 15
Gaeilge
Áiseanna ar líne agus CD-ROManna
✦ Seachtain na Gaeilge www.potafocal.com Pacáiste tacaíochta do mhúinteoirí ina bhfuil Bailiúchán foclóirí agus gluaiseanna ar fáil ar líne. lámhleabhar, póstaeir agus frámaí speisialta le húsáid sa rang chun daltaí a spreagadh le www.rnli.org.uk/shorething Gaeilge a labhairt. www.snag.ie Acmhainní le híoslódáil faoi bháid tharrthála, agus faoi shábháilteacht uisce. ✦ Pacáiste Scoile Rith 2014 Pacáiste ina bhfuil CD-ROM, póstaeir agus ✦ Leabhartha Léite lámhleabhar beag. www.rith.ie Scéim bhlagála do dhéagóirí Gaeltachta. Tugann an scéim seo deis do dhéagóirí cur lena scileanna ✦ Amhrán na Míosa liteartha, lena nósmhaireacht léitheoireachta Le fáil i nuachtlitir Ghaelchultúir. Tugtar liricí an agus lena gcumas léirmheastóireachta trí amhráin, aistriúchán Béarla agus nasc chuig Ghaeilge trí bheith páirteach sa scéim. físeán ar YouTube. www.gaelchultur.com http://leabharthaleite.edublogs.org/
✦ PoetryBeo ✦ www.subh.ie Aip leis na dánta don chúrsa Ardteiste á míniú Suíomh Gaeilge le haonaid foghlama, cluichí, agus á n-aithris, le nótaí faoi na filí. Ar fáil ar gníomhaíochtaí idirghníomhacha, eolas Windows chomh maith. www.appbeo.com dinimiciúil. Bunaithe ar churaclam na hArdteiste agus an Teastais Shóisearaigh. ✦ Frása an Lae www.studybase.com Gach lá bíonn frása nua Gaeilge le cloisteáil ar Áis ar líne d’fhoghlaim na Gaeilge. shuíomh Ghaelchultúir. Tá na focail scríofa amach agus aistriúchán leo. www.forasnagaeilge.ie http://gaelchultur.com/ga/frasa_an_lae.aspx Bunachar sonraí áiseanna teagaisc. Liosta áiseanna is féidir le múinteoirí a úsáid i dteagasc www.ceacht.ie na Gaeilge. Ábhar i nGaeilge dírithe ar Ghaelscoileanna agus scoileanna Gaeltachta. Ábhar don Teastas www.clobeo.ie Sóisearach agus don Ardteist. Scéim idirghníomhach le scríbhneoireacht chruthaitheach a spreagadh i measc scoláirí na www.oideachas.gaelsceal.ie hidirbhliana. Ábhar ranga don Teastas Sóisearach, don Idirbhliain agus don Ardteist ar shuíomh nua Ríomhleabhair oideachais Gaelscéal. Ábhar don bhéaltriail, don Réimse de ríomhleabhair ar fáil ó chluastuiscint, don léamhthuiscint, bileoga oibre, www.litriocht.com. Leabhair le Lewis gramadach na Gaeilge. Carroll, agus le Maidhc Dainín Ó Sé, MacBeit le Shakespeare.
IAR-BHUNSCOILEANNA 15 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 16
Gaeilge
Áiseanna ar líne agus CD-ROManna
www.ainm.ie CD-ROManna idirghníomhacha ó Fhios Feasa Tionscadal beathaisnéisí Gaeilge á fhorbairt ag Ogham: clár cuimsitheach dátheangach de na Fiontar (DCU). Naoi n-imleabhar de clocha oghaim in Éirinn agus sa Bhreatain. bheathaisnéisí Gaeilge ar líne. 501 Seanfhocal, Seanrá, Beannacht, Mallacht, srl. Amhrán is Fiche: Amhráin sa stíl Karaoke le Acmhainní Logainmneacha ceachtanna samplacha. Bileoga oibre agus scéim oibre don mhúinteoir. Ar Réimse CD-ROManna eile fáil le híoslódáil ó www.logainm.ie www.fiosfeasa.com
www.coislife.ie Foghlaim Gaeilge Réimse acmhainní do mhúinteoirí. EuroTalkinteractive CD-ROM idirghníomhach le tascanna Gaeilge. Trí leibhéal – Vocabulary Stair na Gaeilge Builder, Beginner, Intermediate. www.eurotalk.com Eolas faoi stair na Gaeilge, oiriúnach do dhaltaí na hidirbhliana. www.askeaboutireland.ie – Beo! www.beo.ie reading room – life & society – Irish language Iris idirlín mhíosúil do lucht na Gaeilge. Noda legends. d’fhoghlaimeoirí maidir le focail/frásaí deacra.
www.askaboutireland.ie – learning zone agus www.tobar.ie reading room Suíomh le hacmhainní Gaeilge, téacsanna, dánta, Neart ábhar ar fáil don Ghaeilge – An Cultúr prós. Gaelach; Prós; Filíocht; scéalta béaloideasa; www.examsupport.ie amhráin thraidisiúnta. Roinnt ábhar do Ghaeilge na hArdteiste.
Eleathanach www.skoool.ie Nuachtlitir sheachtainiúil d’óg agus do shean. Is Suíomh do dhaltaí agus do mhúinteoirí iar- féidir é a fhéail don scoil trí ríomhphost a sheoladh bhunscoile. chuig [email protected] www.gaelsceal.ie An Scríbhneoir Óg Ábhar ar fáil le híoslódáil. CD-ROM le tascanna iriseoireachta agus scríbhneoireachta i nGaeilge, sa Fhraincis, sa www.cnmg.ie Ghearmáinis & sa Bhéarla foilsithe ag Granada Suíomh Chomhar na Múinteorí Gaeilge. Learning agus Gael Linn. Oiriúnach do bhunranganna iar-bhunscoile. www.gael-linn.ie www.muinteoirgaeilge.ie Suíomh na seirbhíse Tacaíochta Dara Leibhéal don www.scoilnet.ie Ghaeilge. Ceachtanna, Treoirlínte agus araile ar fáil.
16 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 17
Gaeilge
Áiseanna ar líne agus CD-ROManna
Mathias agus Amadou Céard a déarfá? Greannán a mhúineann do pháistí an obair a Áiseanna teagaisc. Cóipeanna ar fáil ó oifig dhéanann an AE le cabhrú le muintir na dtíortha Ombudsman na Leanaí nó le híoslódáil. Is féidir forbraíochta. Le fáil ó Ionadaíocht an Choimisiúin cuairt a thabhairt ar oifig an Ombudsman. Roinnt Eorpaigh in Éirinn 01-6341111 nó eu-ie-info- eolais eile ar fáil i nGaeilge ar an suíomh: [email protected] www.oco.ie
Léarscáil: An tAontas Eorpach Cuir Eolas ar do Phairlimint Le bratacha agus fíricí faoi na baillstáit. Le fáil Leabhrán eolais faoin bpairlimint. Ar fáil saor in saor in aisce ó Ionadaíocht an Choimisiúin aisce ó www.oireachtas.ie Eorpaigh in Éirinn 01-6341111 nó eu-ie-info- [email protected]
Gaeilge
An Idirbhliain
TEG (Teastas Eorpach na Gaeilge) www.teg.ie Ceist an Airgid Is córas scrúdaithe agus cáilíochta Gaeilge é TEG Cnuasach gearrscéalta a bhfuil téama an airgid agus le roinnt blianta anuas tá an córas seo in úsáid iontu. Is féidir iad a léamh mar ghearrscéalta nó mar chuid den chlár idirbhliana. Tugann an éisteacht leo mar thriail tuisceana. Greannmhar, córas seo cuspóir cinnte teanga do dhaltaí agus do úrnua, tarraingteach. mhúinteoirí araon ag leibhéil éagsúla cumais. http://www.ltscotland.org.uk/onthemoney/irishgae Tá Ionad na dTeangacha sásta comhairle agus lic.asp treoir a chur ar mhúinteoirí Gaeilge gur mhaith leo www.abairleat.com triail a bhaint as an gcóras seo. Ní gá cead a fháil Suíomh le neart pictiúr, neart cartún, agus físeáin chun TEG a úsáid agus tá ráta speisialta a spreagann daltaí chun cainte. scrúdaithe do dhaltaí idirbhliana.
IAR-BHUNSCOILEANNA 17 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 18
Gaeilge
An Idirbhliain
www.artosuilleabhain.com www.concos.ie Suíomh an fhile, le dánta, pleananna ceachta, Gach eolas faoi na coláistí samhraidh sa podchraolta, dánta ar díol. Is féidir dánta atá cumtha Ghaeltacht. ag daltaí a sheoladh isteach le cur ar an suíomh. www.freedomsurfschool.com www.rnli.org.uk/shorething Déan ceachtanna tonnmharcaíochta agus bain Acmhainní le híoslódáil faoi bháid tharrthála, triail as gníomhaíochtaí eile as Gaeilge. agus faoi shábháilteacht uisce.
www.askaboutireland.ie – learning zone agus www.gaelchuairt.com reading room Turas scoile trí Ghaeilge sa Ghaeltacht le Neart ábhar ar fáil don Ghaeilge – An Cultúr himeachtaí spreagúla. Gaelach; Prós; Filíocht; scéalta béaloideasa; amhráin thraidisiúnta.
Imeachtaí ✦ Cúrsaí do Mhúinteoirí Cúrsa ar an Úrscéal; Teagasc an Ghearrscéil. Á dteagasc ag Ré Ó Laighléis. [email protected]
Gaeilge
Drámaíocht
✦ Fuaimeanna Fónaicí Misneach Is clár nua fónaice é seo do dhaltaí Eochairchéim Siollabais ghrádaithe in urlabhraíocht agus i 3. Tá ocht leabhrán ar fad ann ina n-úsáidtear ndrámaíocht do dhaltaí iar-bhunscoile, bunaithe straitéisí éagsúla don léitheoireacht agus don ar an gcoincheap atá ag Acadamh Ríoga na scríbhneoireacht do gach cineál foghlaimeora. Tá hÉireann (Speech and Drama). Tuilleadh eolais: gníomhaíochtaí fisiciúla ann chomh maith le 087 2439776 gníomhaíochtaí ‘peann agus páipéar’. Siar agus Aniar: Bailiúchán d’agallaimh Bheirte www.nicurriculum.org.uk/irish_medium/key_stag Inis Seo Dom: Bailiúchán d’agallaimh Bheirte. e_3/areas_of_learning/gaeilge.asp www.gaeilge.ie/angum
18 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 19
Gaeilge
Drámaíocht
Bunachar sonraí lánchuimsitheach ar fáil ag An Comhlachas Náisiúnta Drámaíochta www.irishplayography.com agus teacht ann ar Drámaíocht trí Ghaeilge. www.drama-gaeilge.com shonraí faoi gach dráma Gaeilge ar tugadh an chéad léiriú air idir an bhliain 1901 agus an Cois Life bhliain 2012. Cúirt an Mheán Oíche; Fear an Tae; Líodán na hAbhann; Milseog an tSamhraidh & Dún na mBan Tub…aiste agus drámaí eile Trí Thine. www.coislife.ie Do dhéagóirí: Brian Ó Baoill. www.lulu.com An Gúm Cló Iar-Chonnachta Ceol na Sí; An Choill Draíochta; Sláinte chugat a Cúigear Chonamara; Liam na Leisce & Teach na Rí; An Cailif Cóir; An Fáinne Óir; An Triail. Gaoithe; Cumhacht na Cuimhne; Banríon Álainn www.gaeilge.ie/angum an Líonáin; Ag Ealaín in Éirinn, Bózó, Gaeilgeoirí; Ionsaí; Scaoil leis an gCaid; Réalta sa Sorchadas; In Ainm an Athar & Níor Mhaith Linn do Sútha Talún & Drámaí eile. Thrioblóid Joe Steve Ó Neachtain. www.cic.ie www.cic.ie Comhchaint ar an tSráid www.coisceim.ie
Gaeilge
Foghraíocht, Gramadach agus Litriú
✦ Treoirfhíseáin Ghramadaí ✦ Réalta an Ranga Sraith de 50 treoirfhíseán maidir leis na gnéithe Cluiche tomhais a thugann cleachtadh cainte ar is lárnaí de ghramadach na Gaeilge. Ar fáil go réimse pointí gramadaí, m.sh. aimsir láithreach luath. agus aimsir ghnáthláithreach, ceisteanna a chur www.gaelchultur.ie agus a fhreagairt. www.gaelchultur.com ✦ Blas Pacáiste ina bhfuil comhaid fuaime, scripteanna, ✦ Póstaer Pearsan cleachtaí agus gníomhaíochtaí ranga, treoracha Cluiche idirghníomhach bunaithe ar do mhúinteoirí, ábhar ceardlainne. Ar fáil Márta fhorainmneacha réamhfhoclacha. 2014 ar www.ceacht.ie. www.gaelchultur.com
IAR-BHUNSCOILEANNA 19 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 20
Gaeilge
Foghraíocht, Gramadach agus Litriú
✦ www.fuaimeanna.ie Póstaeir Ghramadaí Suíomh a thugann léargas ar fhoghraíocht na Tuiseal ginideach (5 phóstaer) ; caol/leathan; an/ Gaeilge le samplaí as na trí mhórchanúint. An- ann/an- ; firinscneach/baininscneach; úsáideach le dea-chleachtas foghraíochta a www.spraoi-online.com spreagadh i bhfoghlaimeoirí. Graiméar Meánscoile Sraith Póstaeir Ghramadaí Míniú soiléir ar gach gné de ghramadach na Bunaithe ar na hearráidí is coitianta sa Ghaeilge. Gaeilge. Oiriúnach do dhaltaí ón gcéad bhliain go Sraith 2 ar fáil anois. dtí an 6ú bliain. www.cjfallon.ie Ar fáil ar www.cogg.ie ✦ Gramadóir don Phróiseálaí Focal “Libre Cogar Nua Office” Athchló ar mhíreanna de leabhar gramadaí EdCo Áis cheartaithe graiméir laistigh den bhogearra Cogar 5, le giotaí breise. www.edco.ie “writer” atá mar chuid den phacáiste “libreoffice”. www.durud.ie Graiméar: Is Féidir Leat! Leabhar gramadaí do dhaltaí iar-bhunscoile. Ceart www.edco.ie Pacáiste bogearraí saorsheasaimh, cumhachtach, a chabhraíonn le daoine gramadach agus litriú na Gramadach na Gaeilge, An Caighdeán Oifigiúil Gaeilge a cheartú. www.cruinneog.com Leagan athbhreithnithe 2012 den Chaighdeán Oifigiúil ar fáil ar líne. Na Briathra Neamhrialta http://www.oireachtas.ie/parliament/media/Oirea Pacáiste de 49 cárta le briathra i dtrí aimsir. chtas_book(211211).pdf www.gael-linn.ie Eadrainn Cian Marnell. Leabhar gramadaí le cleachtaí Leabhar Mór Bhriathra na Gaeilge beirte a dhéantar os ard. Do mhic léinn 3ú A.J.Hughes. An aidhm atá ag an leabhar ná leibhéal nó daltaí d’ardchaighdeán AT. www.cic.ie samplaí de na haicmí is coitianta de na briathra rialta agus mírialta a réimniú ina n-iomláine. 111 Sraith Leabhar Mór briathar. www.benmadiganpress.com Ag tacú le gnéithe éagsúla litearthachta: Poncaíocht; An Abairt; An Chopail; Cruinneas Leabhar Laghdaithe Bhriathra na Gaeilge Teanga; Tuairisc a Scríobh; Dialann agus A.J. Hughes. Leabhar le táblaí na mbriathra mar Litreacha. Tá siad dírithe go príomha ar pháistí a aon le nótaí faoi chanúintí. bhfuil deacrachtaí litearthachta acu. www.benmadiganpress.com www.ccea.org.uk
20 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 21
Gaeilge
Foghraíocht, Gramadach agus Litriú
QuickGuide Irish Grammar Gramadach na Gaeilge don Iar-bhunscoil Áis an-éasca le húsáid ina ndírítear ar www.folens.ie phríomhghnéithe ghramadach na Gaeilge. Easy Reader www.gaelchultur.com Bogábhar a chuidíonn le foghlaimeoirí déileáil le téacs ar scáileán. Foclóir, gramadach, Gramadach & Foclóir Nua foghraíocht, aistriúcháin, srl. www.irishforlife.com www.folens.ie WinGléacht Am agus Aimsir Leagan leictreonach d’Fhoclóir Gaeilge-Béarla Uí Pacáiste de 66 cárta le téarmaí faoi am agus Dhónaill. www.gaeilge.ie/angum aimsir. www.gael-linn.ie GaelSpell Graiméar Gaeilge na mBráithre Críostaí Litreoir Gaeilge do Microsoft Office Le híoslódáil ó Athchló (2005) den leabhar seo. www.cruinneog.com Ar fáil ar líne: http://www.gaeilge.ie/dynamic/file/GGBC_1999(0 Nuascríobh na Gaeilge %202).pdf Leabhar saothair a thugann aghaidh ar na deacrachtaí is coitianta ag cainteoirí dúchais. Cruinnscríobh na Gaeilge www.breacadh.ie Leabhar agus CD. 4ú hEagrán. Áis riachtanach do lucht foghlama agus teagaisc na Gaeilge. Gearrchúrsa praiticiúil. www.coislife.ie An Foclóir Beag Áis chun an ghramadach a bhaineann le focail nó leaganacha de bhriathra a sheiceáil ar líne. http://www.csis.ul.ie/scripts/focweb/ Exe/focloir.exe nó cuir ‘An Foclóir Beag’ san inneall cuardaigh Google.
IAR-BHUNSCOILEANNA 21 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 22
Gaeilge
Irisleabhair agus Nuachtáin
✦ An tUltach: Iris mhíosúil. Tuilleadh eolais: Eleathanach: Nuachtlitir sheachtainiúil d’óg agus [email protected] do shean. www.froebel.ie
✦ RÍRÁ: An greannán is fearr ar domhan! Trí ✦ Comhar: Iris mhíosúil le réimse leathan ábhar eagrán ar fáil anois. D’aois 8 – 14 bliana. léitheoireachta. www.iriscomhar.com www.coimicigael.ie www.beo.ie: Iris idirlín mhíosúil do lucht na Gaeilge. ✦ Midir agus Étáin: Greannán bunaithe ar an scéal béaloidis agus scríofa ag daltaí idirbhliana. www.insideireland.ie: Nuacht i nGaeilge faoi réimse Tuilleadh eolais: 087 2326553 nó leathan ábhar. [email protected] www.nuacht24.com: Nuacht, cúrsaí reatha, spórt, ✦ Comhar Óg gné-ailt agus araile. Iris dírithe ar dhaltaí iar-bhunscoile. Dhá eagrán Am Breise, The Irish Daily Star in aghaidh na scoilbhliana. Forlíonadh spóirt as Gaeilge ar an dara Déardaoin www.iriscomhar.com de gach mí. Tascanna dírithe ar an nGaeilge Breacadh: Nuachtiris Ghaeilge. 3 eagrán in labhartha. www.thestar.ie aghaidh na bliana. Ar fail ó Dhúrud Teoranta, [email protected] Seachtain/Ar Fheabhas Forlíonadh Gaeilge do dhaoine fásta atá i gceist le Barr an Ranga: forlíonadh do scoileanna ar an Seachtain. Forlíonadh oideachasúil é Ar Fheabhas Máirt. www.nuacht.com do dhaltaí Ardteiste. An dá cheann ar fáil gach Staighre (Teastas Sóisearach) Céadaoin san Irish Independent. Céim (Idirbhliain / A.T. Gnáthleibhéal) www.independent.ie Dréimire (A.T. Ardleibhéal) Irisleabhair do dhaltaí foilsithe mar chaibidlí i rith na bliana. www.gael-linn.ie
22 IAR-BHBUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 23
Gaeilge
Léitheoireacht – ficsean agus neamhfhicsean
Bás in Éirinn (May you Die in Ireland) www.coislife.ie 7 scéal le Ó Conaire, Ó Grianna, Mac Grianna, Ó Tóraíocht Taisce: Mícheál Ó Ruairc. Flaithearta, Daithí Ó Muirí le leagan Béarla taobh Aois 12 – 16. leis an leagan Gaeilge. Iontaobhas Ultach. Seilg an Taisce: Mícheál Ó Ruairc. Aois 13 – 16. www.litriocht.com Séadna: Closleabhar le 8 CD agus leabhrán eolais. ✦ Vaimpír san Áiléar: Orna Ní Choileáin. Aois 10 :www.ccea.org.uk – 13. ✦ Is Mise David: Aistriúchán ar an leabhar Ailfí agus an Vaimpír: Orna Ní Choileáin. clúiteach le Anne Holm. Aois 11 – 14. An Gasúr a Chaith Pitseamaí Stríocach: Aiséirí: Alex Hijmans. Aois 15+. Aistriúchán ar an leabhar clúiteach. Ar fáil ar líne: Dordán: Éilís Ní Dhuibhne. Úrscéal d’aois 14+. http://www.nicurriculum.org.uk/irish_medium/key Ríomhleabhar ar fáil. _stage_3/areas_of_learning/index.asp Maitríóisce: Siobhán Parkinson. Úrscéal do Anne Frank – Dialann Cailín Óig: Aistriúchán ar dhéagóirí óga. an leagan Béarla – Diary of a Young Girl – The Dún an Airgid: Eilís Ní Dhuibhne. Aois 15 – 17. The Definitive Version Ar fáil ar líne: Ríomhleabhar ar fáil. http://www.nicurriculum.org.uk/irish_medium/key Tromluí: Áine Ní Ghlinn. Aois 15 – 18. _stage_3/areas_of_learning/index.asp Hurlamaboc: Éilís ní Dhuibhne. Aois 14+. Áisleabhar GCSE Gaeilge Ríomhleabhar ar fáil. :www.coisceim.ie Réimse leabhar eile. ✦ Comhcheilg Pháirc an Chrócaigh: Diarmaid Ó Ceallaigh. 15+. www.futafata.com An Teachta Dála agus scéalta eile: Brighid Uí Seachain: Sraith de chúig leabhar: Ná seol go Mhonacháin. 16+. Meiriceá aimsir an Ghorta! Ná glac páirt i Greim an Fhir Bháite: Dónal Murray. Aois 16+. gCluichí Oilimpeacha na SeanGhréige! Ná himigh Punt Isló: Maidhc Dainín Ó Sé. Aois 16+. chuig an Antartach le Shackleton! Ná seol ar an An Strainséara: Albert Camus. Aistriúchán ar an Titanic! Ná heitil chuig an ngealach ar Apollo 13! saothar clasaiceach. Aois 16+. Aniar: Cnuasach dánta, orthaí agus seanchais ó Tinte Cnámh ar Lasadh: Pádraig G Ó Laighin. 16+ thraidisiún Chonamara i bhfoirm leabhair agus CD. Goradh Leis an nGréin: Liam Hodder. Aifric: An leabhar oifigiúil leis an eolas ar fad Gearrscéalta. Aois 16+. faoin gclár Aifric. www.futafata.com Na Donnghailigh Dhubha: Brian Ó Baoill Réimse leathan leabhar eile. Pincí sa Ghaeltacht: Áine Uí Fhoghlú. Aois 13 – 15. Réimse leathan leabhar eile.
IAR-BHBUNSCOILEANNA 23 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 24
Gaeilge
Léitheoireacht – ficsean agus neamhfhicsean
www.leabharbreac.com www.cic.ie ✦ Clasaiceach beag do dhéagóirí Ar fáil Márta ✦ An Diabhal ar an Ól: Micheál Ó Conghaile. 2014. Aois 14+ ✦ Corto Maltese: Úrscéal grafach. ✦ Éalú: Áine Uí Fhoghlú. Aois 15+. ✦ Bithiúnaigh: Peadar Ó Cualáin. Aois 11 – 14. ✦ Anam na Teanga: Gearrscéalta ó mhórúdair ✦ Súil le Breith: Pádraig Standún. Athchló. Aois agus eile le nótaí teanga, tuisceana agus 16+. tuairimíochta. Oiriúnach do dhaltaí Ardteiste. Gealach: Seán Mac Mathúna. Aois 14+. ✦ Hóng: Anna Heussaff. Aois 10 – 14. An Garda Cósta: Máire Uí Dhufaigh. Aois 14+. ✦ Bróga Johnny Thomáis: Gearrscéalta le Filleann Seoirse: Éilis Ní Anluain. Aois 16+. Jackie Mac Donncha. Aois 15+. Somhairle Mór: Vivian Uíbh Eachach. Aois 10 – 14. I gCóngar i gCéin: Pádraig Standún An Gabha agus an Bhean Rua: Peadar Ó Cualáin. Beirt Bhan Mhisniúla: Pádraig Ó Siadhail. Céadtach Mac Rí na gCor: Mícheál Ó Conaola. Úrscéal bunaithe ar shaol an scríbhneora Aois 12+ le dlúthdhiosca. Pádraic Ó Conaire. Fontenoy Liam Mac Cóil. Pianó Mhín na bPréachán: Cathal Ó Searcaigh Buille Marfach: Anna Heussaff. Scéal www.gaeilge.ie/angum bleachtaireachta. ✦ Haiku, Más é do thoil é: Gabriel Rosenstock. Cúpla: Ógie Ó Céilleachair. Aois 13+. ✦ Cathal: Aoife Ní Dhufaigh. Aileach: Jackie Mac Donncha. Aois 16+ Siar agus Aniar: Bailiúchán d’agallaimh bheirte. Hormóin! agus scéalta eile: Gearrscéalta le Inis Seo Dom: Bailiúchán d’agallaimh bheirte. Gaeilge shimplí do dhéagóirí. Dracula: Bram Stoker. Leagan gearr do dhéagóirí. Taibhsí an Locha: Antain Mac Lochlainn. Scéal Dracula: Bram Stoker. Aistriúchán ar an leabhar bleachtaireachta agus scéal taibhsí don Béarla. Aois 16+. fhoghlaimeoir fásta agus do dhéagóirí Úbalonga: Áine Ní Ghlinn. Úrscéal do dhéagóirí. sinsearacha. Amstardam: Éamonn Ó Ruanaí. Úrscéal do dhéagóirí. Na Lucha ag Rince: Mícheál Ó Ruairc. 24 scéal Gluaiseacht: Alan Titley chomh maith le treoracha don mhac léinn ✦ Sraith d’Fhoilseacháin Leictreonacha maidir le scríobh agus pleanáil scéalta. ✦ Lá Dár Saol: Seán Ó Criomhthain. Réimse leathan leabhar eile. ✦ Timpeall Chinn Sléibhe: Seán Ó Dálaigh. ✦ Mám as mo Mhála: Seaghán Mhac Meanman. Sraith Open Door ✦ An Mothall Sin Ort: Seán Ó Ruadháin. Aois 16+. Idirbhliain nó 5ú/6ú bliain. Sraith Réimse leathan leabhar eile. leabhar d’fhoghlaimeoirí fásta nó do dhéagóirí. Úrscéalta gairide le húdair cháiliúla, i dteanga shimplí. CDanna ar fáil chomh maith. Timpiste Réidh le Tarlú: Vincent Banville Na Tógálaithe: Maeve Binchy Cailleacha Underbury: John Connolly Deireadh Seachtaine Craiceáilte: Roddy Doyle
24 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 25
Gaeilge
Léitheoireacht – ficsean agus neamhfhicsean
Is Gearr… Marian Keyes An Hobad (The Hobbit) An Seomra Tobac: Julie Parsons Eachtraí Eilíse i dTír na nIontas (Alice in Tá Jesus agus Billy ag Imeacht go Barcelona: Wonderland); Deirdre Purcell. Lastall den Scáthán agus a bhFuair Eilís ann Rúin: Patricia Scanlan www.newisland.ie Roimpi; Cuairt na Cruinne in Ochtó Lá (Around the World www.leabhaircomhar.com in 80 Days) www.evertype.com ✦ Nuair a Stadann an Ceol: Marie Whelton. Aois 15+. Ar fáil go luath. www.leabhar.com An Uaigh: Laoise Ní Chléirigh. Aois 10-13. ✦ Gráinne Mhaol: Úrscéal grafach. Aois 12+ An Bealach Cóir: Pól Ó Muirí. Aois 13+ Scéalta ó Oileán an Turtair: Gabriel Rosenstock. Fianaise: Mícheál Ó Ruairc. Aois 15+ Aois 10+ An Gaeilgeoir Grámhar: Alan Desmond. Aois 16+. Rún an Bhonnáin: Proinsias Mac a’ Bháird. www.benmadiganpress.com Aois 14+. An Ghaeilge ó Lá go Lá: A.J. Hughes. Léitheoir Samhradh an Chéasta: Úrscéal do dhéagóirí 15+. struchtúrtha Gaeilge ó lomfhoghlaim go líofacht. Uachtaráin na hÉireann: Cur síos ar na Trialacha Tuigbheála: A.J. Hughes. Téacsanna huachtaráin a bhí sa tír ó thús an stáit. Gaeilge do mheánranganna agus d’ardranganna le Aois 15+. cleachtaí gramadacha. Dlúthdhiosca le cainteoirí dúchasacha as Tír Chonaill. Is féidir na trialacha a www.moinin.ie dhéanamh mar chluastuiscintí nó léamhthuiscintí. Osama, Obama, Ó, a Mhama! Ré Ó Laighléis. Aois 10 – 13. Crann na Síogaí: Scéalta scríofa ag daltaí na Fáinne Fí Fífí: Meadhbh Ní Eadhra. Scéal hidirbhliana i gColáiste Ailigh. eachtraíochta do dhéagóirí. www.colaisteailigh.com Bolgchaint agus Scéalta Eile: Ré Ó Laighléis. An Nollaig sa Naigín (+CD): Ré Ó Laighléis www.ccea.org.uk Na Clocha Síneacha: Karen Tazi Beatha le Bua: Sraith leabhar ag cur síos ar shaol Litir ó mo Mháthair Altrama agus scéalta eile: daoine cáiliúla. Oiriúnach d’aois 11 – 14. An Fionntán de Brún. Aois 16+. Mháthair Treasa; Nelson Mandela; Alex Ferguson; Liam Neeson; J.K. Rowling; An Pápa Eoin Pól II; ✦ www.giglets.net/celtic-languages Máire Mhic Giolla Íosa; Alex Higgins; Anne Frank; ✦ Mac Bheatha: Aistriúchán (leagan simplí Roald Dahl; Madonna; Sinéad O’Connor; Roy próis) ar an dráma cáiliúil MacBeth le Keane; Máire Mhic Róibín; Kylie Minogue/ Lance Shakespeare. Ar fáil mar ríomhleabhar. Armstrong; Laurel & Hardy/Ant & Dec; Bob Geldof; Walt Disney/Matt Groening; Seán Connery; www.evertype.com Maradona/Ronaldinho. ✦ Cú na mBaskerville: (The Hound of the Baskervilles) Arthur Conan Doyle.
IAR-BHUNSCOILEANNA 25 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 26
Gaeilge
Léitheoireacht – ficsean agus neamhfhicsean
✦ Sraith nua: Katie Taylor; Mary Peters; Usain ✦ Cleasaithe: Catherine Johnson Bolt; Neil Armstrong; Martin Luther King; Marylin ✦ Druid do Chlab: Pete Johnson Munroe; Paul McGrath; Pat Jennings; Maeve ✦ Donncha Dubh: Peter Clover Binchy; Seamus Heaney. ✦ Na Gadaithe: Josh Lacey ✦ Clón an Bháis: Steve Barlow agus Steve Beatha le Bua - gníomhaíochtaí bunaithe ar na Skidmore www.aisaonad.org leabhair. Ar fáil ar líne ag www.nicurriculum.org.uk/irish_medium/inclusion ✦ Go dtí an Lá Bán: Gearrscéalta ó Thír Chonaill. _and_SEN/beatha_le_bua/ Aois 15+. www.eabhloid.com
www.aisonad.org Scéal na Bó agus Scéalta Eile: Caitríona Ní Sraith nua de leabhair léitheoireachta – ficsean Chonaola. 3 leagan ar fáil – sna 3 phríomhchanúint. agus neamhfhicsean – do léitheoirí d’aois 10 - Fear na Féile Vailintín: Proinsias Mac a’ Bhaird. 13. Samplaí: Seacláid! Scéalta sna Cuilteanna, Gearrscéalta. An dá leabhar: www.breacadh.ie Máire sa Mhuir; Siúil Leat; Bratacha; Ó Phaipír go Páipéar. Oiriúnach do dhaltaí sa chéad Lig Dom! Peig Bacaoir Ó Báille. Scéal Pháidí a bhliain. www.aisaonad.org fuair bás in aois 16 bliana ón ngalar fibróis Leabhair léitheoireachta d’aois 12/13 chisteach (cystic fibrosis). Kingdom Press. Breithlá Báite; Cara sa Choill; Cleití Cliste; Sráid www.ligdom.com Choilm; Máire sa Mhuir. Litearthacht: Duaincíní an Domhain. ✦ Scéilíní www.aisaonad.org Sraith scéalta traidisiúnta: Eachtraí Eilifinte, An tSeanbhean Bhocht, An Toirtís Chainteach, An Leabhair léitheoireachta d’aois 12/13 Bráthair. Aois 10+. [email protected] Breithlá Báite; Cara sa Choill; Cleití Cliste; Sráid Choilm; Máire sa Mhuir. Faoin Sceach Gheal: Marita Conlon-McKenna. Litearthacht: Duaincíní an Domhain. Aois 10+. www.obrien.ie www.aisaonad.org Labharfad Leat: Taithí saoil agus spéiseanna Sraith Leabhar don léitheoir drogallach dhéagóirí na hidirbhliana i dtrí scoil i gCiarraí. (aois 11 – 13): www.aisaonad.org www.corca-dhuibhne.com ✦ Zombaí: Tommy Donbavand ✦ Vaimpír Croglin: Terry Deary Bibeanna: Scéalta ban a d’fhás aníos i ✦ Grianghraf an Bháis: Alan Gibbons nGaeltacht an Daingin sna 1940aidí agus sna ✦ Arracht na Teamhrach: Oisín McGann 1950aidí. www.mercierpress.ie ✦ Taibhse sa Ghleann: Jonathan Stroud ✦ Geronimo: Tanya Landman ✦ Foghlaithe Mara: Paul Dowswell
26 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 27
Gaeilge
Léitheoireacht – ficsean agus neamhfhicsean
Taisce Focal: Leabhar agus CD “Scéalta beaga do Gleanntán an Aoibhnis dhaoine móra.” Gearrscéalta ón iris idirlín ‘Beo!’. Seán Ó Muimhneacháin. Dánta agus amhráin Gluais téarmaíochta leo. www.ultach.org oiriúnach do gach aois. www.litriocht.com
Eochar Mac Rí in Éirinn: Scríbhinní Béaloidis le hÉamonn a Búrc. Comhairle Bhéaloideas Éireann www.litriocht.com
Luaithreach Angela Frank McCourt. Aistriúchán ar Angela’s Ashes. www.limerickwriterscentre.com
Gaeilge
Póstaeir don Seomra Ranga Gaeilge
✦ Uachtaráin na hÉireann www.cnmg.ie Póstaer a léiríonn Uachtaráin na hÉireann, le giota Glaoch Abhaile: Áine Ní Ghlinn eolais scríofa faoi gach duine acu. Teilifís: Gabriel Rosenstock www.4schools.ie Dhá dhán-phóstaer oiriúnach do gach rang.
www.spraoi-online.com Póstaeir Ghramadaí COGG ✦ Dara Droim-ar-Ais: An bhfuil cead agam mo Dhá shraith póstaer a léiríonn na botúin is coitianta lámha a ní (ní mo lámha). a dhéanann daltaí. Athraíonn an t-ainmfhocal sa Tuiseal Ginideach; Ar fáil le híoslódáil: www.cogg.ie Aontaíonn an Aidiacht leis an Ainmfhocal; Ar an Trá; Tuiseal Ginideach: caol/leathan; an/ann; An www.gaeilge.ie/angum Aimsir: ✦ Dhá phóstaer A2 + A3. Réimse póstaer i nGaeilge ar fáil ón nGúm. www.euireland.ie Teagmháil trí Theangacha! ✦ Lá Idirnáisiúnta na dTeangacha An dá cheann seo le fáil saor in aisce.
IAR-BHUNSCOILEANNA 27 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 28
Gaeilge
Téacsleabhair (Ardteist)
Folens An Comhlacht Oideachais Blas AL & Blas GL le CD: Téacsleabhar. Cogar Nua: Leagan nua den leabhar gramadaí Líofa AL & Líofa GL: Ullmhú don scrúdú cainte “Cogar 5” dírithe ar Ghaelscoileanna agus agus don chluastuiscint. scoileanna Gaeltachta. Nótaí ar An Triail: Ardteist Cumarsáid: Éisteacht agus labhairt. Spleodar: Ardteist Ardleibhéal. Fiúntas Nua: Leabhar amháin cuimsitheach don Flosc: Ardteist gnáthleibhéal. chúrsa nua AL. Tobar na Gaoise: Gnáthleibhéal. Ar Aghaidh Libh: Cluastuiscint. Éist Leis Seo: Cluastuiscint AL agus GL. Fuinneamh Nua: GL. Leabhar amháin Labhair Liom: Leabhar agus CD don scrúdú béil. cuimsitheach don chúrsa nua. An Béaltriail: Nótaí don scrúdú béil. Revise Wise www.folens.ie An Triail - Cabhair agus Cúnamh. Nótaí ar an dráma. CJ Fallon Gearrscéalta an Phiarsaigh; Peig; Tóraíocht Labhair Amach! Leabhar ullmhúcháin don Dhiarmada agus Ghráinne; Mo Scéal Féin. bhéaltriail. www.edco.ie Gaeilge gach Áit: Gaeilge chumarsáideach don AT Fheidhmeach. Gill & Macmillan Smaointe: Leabhar a ullmhaíonn daltaí do cheist Éadrom: GL Téacs iomlán don chúrsa nua. 1, páipéar 1. Treo Nua: Cúrsa Gaeilge don AT Fheidhmeach. Díograis Nua: Cursa iomlán. Nótaí ar An Triail: Gearóidín Ní Ghlinn. Cúnamh: AL nó GL A Thig ná Tit orm: Notes; Foclóir. Tabhair Leat Í: Gaeilge don bhonnleibhéal. Less Stress More Success: GL & AL An dTuigeann Tú?: Scrúdú Béil Shortcuts to Success: An Aiste; Cluastuiscint; A Thig ná Tit Orm; An Triail: nótaí; Foclóir. Scrúdú Béil; Irish Essay Writing. www.cjfallon.ie www.gillmacmillan.ie
An Cló Ceilteach Ceapadóireacht: Micheál Ó hOibicín. AT AL. Educate.ie Éistimis: Pól de Bhál. Trialacha éisteachta AL ✦ Tóraíocht Teanga: Dhá théacsleabhar nua don agus GL faoi seach. GL agus AL. Léargas ar Scothscéalta: Micheál Ó hOibicín www.celticpress.ie Caoineadh Airt Uí Laoghaire CD de cheol nuachumtha ag Peadar Ó Riada le Cór Ban Chúil Aodha. www.gael-linn.ie
28 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:53 Page 29
Gaeilge
Téacsleabhair (Ardteist)
Gaeilge na hArdteiste An Triail: Dráma taifeadta ar CD. 2 CD i bpacáiste – Taifead de chláir raidió Dánphóstaeir: Colscaradh; Nóiméad ar Maidin; bunaithe ar an gcúrsa Ardteiste. RTÉ Raidió na Teilifís; Glaoch Abhaile. Gaeltachta: Cuireadh Chun Cainte: DVD le treoir phraiticiúil www.rte.ie/rnag don scrúdú cainte. Réimse leathan acmhainní eile le fáil ar an Comhar na Múinteoirí Gaeilge suíomh. Bain Triail As: Treoir do bhéaltriail Ghaeilge na www.cnmg.ie hArdteistiméireachta a thugann moltaí praiticiúla agus leideanna úsáideacha do dhaltaí. DVD Aistí Samplacha don Arteist: curtha i láthair ag Bláthnaid Ní Dhonnchadha Ar fáil le híoslódáil www.cogg.ie (Ábhar staidéir) (Paisean Faisean TG4) An Béaltriail + CD: Cúig agallamh shamplacha don bhéaltriail, sna mórchanúintí.
Gaeilge
Téacsleabhair (Teastas Sóisearach & Idirbhliain)
CJ Fallon Gearrscéalta an Phiarsaigh: Eagrán nua de Cairde ar an Idirlíon: Túsleabhar Gaeilge + 3 CD. scéalta Phádraig Mhic Phiarais. An dTuigeann Tú Anois É? Is Féidir Leat!: Graiméar. Scaoil Amach Arís É: Cúrsa iomlán. Iontas: Cúrsa Gaeilge don chéad bhliain. Is Féidir Liom: Cúrsa teanga. Éist le Chéile! GL nó AL: Cluastuiscint. www.cjfallon.ie Aoibhneas: Cluastuiscint. Seoid AL nó GL: Éisteacht agus labhairt. An Comhlacht Oideachais Cum Abairt: Scríbhneoireacht. Cogar Nua: Leagan nua den leabhar gramadaí Fonn: Cúrsa iomlán. “Cogar 5” dírithe ar Ghaelscoileanna agus www.edco.ie scoileanna Gaeltachta.
IAR-BHUNSCOILEANNA 29 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 30
Gaeilge
Téacsleabhair (Teastas Sóisearach & Idirbhliain)
An Cló Ceilteach Less Stress More Success Forás 1, 2, 3: Cúrsa Gaeilge don chéad bhliain, TS Shortcuts to Success gnáthleibhéal agus ardleibhéal faoi seach. Teanga Bheo 1 & 2: Ceachtanna don Beart is Briathar: Cúrsa iomlán. chluastuiscint. Céim ar Chéim: Gramadach agus Cleachtaí. www.gillmacmillan.ie www.celticpress.ie Folens Gill & Macmilllan Flúirse 1, 2 agus 3: téacsleabhair don TS le béim Aois na Glóire 1, 2, 3: Téacsleabhar don TS. ar labhairt na teanga. Idir an Dá Linn: Téacsleabhar don Idirbhliain. Fís + CD: Cúrsa don ghnáthleibhéal. Beir Bua: Cleachtaí. Fís Eile + CD: Cúrsa don ardleibhéal. Draíocht 1, 2, 3: Cúrsaí don chéad bhliain, Éist: Ceachtanna don chluastuiscint. gnáthleibhéal agus ardleibhéal faoi seach. www.folens.ie
Gaeilge
Téarmaíocht agus Foclóirí
✦ An Foclóir Nua Béarla Gaeilge “Mar a Déarfá...” Foclóir nua ar líne a mbeifear ag cur leis de réir a Cnuasach clíséanna, ciútaí cainte agus frásaí chéile. Le comhaid fuaime, samplaí agus eolas coitianta eile le Seán Mac Cionnaith. gramadaí. www.focloir.ie www.coisceim.ie Gaoth an Fhocail Gaelic Idioms Breandán Ó Doibhlin. Foclóir Analógach. Foclóir de nathanna cainte i bhfoirm foclóra. www.coisceim.ie www.litriocht.com Irish Dictionary Focail i bhFócas Seosamh Watson. www.appletree.ie Stórchiste dátheangach le Seán Mac Cionnaith Foclóir Litríochta agus Critice www.coisceim.ie www.gaeilge.ie/angum
30 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 31
Gaeilge
Téarmaíocht agus Foclóirí
www.englishirishdictionary.com www.focal.ie Foclóir idirghníomhach Gaeilge–Béarla–Gaeilge. Foclóir idirghníomhach agus bunachar náisiúnta téarmaíochta don Ghaeilge arna fhorbairt ag Get the focal Fiontar, DCU. Aistritheoir 12,000 focal Gaeilge-Béarla nó Béarla-Gaeilge don ghuthán póca. www.acmhainn.ie www.maithu.com Foclóirí agus Liostaí Téarmaíochta. Liostaí téarmaí a d’ullmhaigh an Coiste Téarmaíochta, ar Taisce Téarmaíochta fáil saor in aisce ar an idirlíon. Áis chun focail CD-ROM le foclóir airgeadais, ríomhaireachta, faoi leith a chuartú. www.acmhainn.ie agus fiontraíochta, agus ocht bhfoclóir ón nGúm agus ón gCoiste Téarmaíochta. Fiseolaíocht & Sláinteachas; Tíreolaíocht & Pleanáil; Foclóir Eolaíochta; Foclóir Bitheolaíochta; Foclóir Eacnamaíocht Bhaile; Foclóir Ceoil; Foclóir Staidéir Ghnó; Foclóir Ríomhaireachta is Teicneolaíocht Faisnéise agus réimse leathan foclóirí eile foilsithe ag an nGúm. www.gaeilge.ie/angum
Gairmchlár na hArdteiste LCVP
www.insideireland.ie Cás Staidéir Business 2000 Nuacht i nGaeilge faoi réimse leathan ábhar. Leaganacha Gaeilge de na cás-staidéir Business 2000 – Fillteán do mhúinteoirí. Ar fáil COGG: 01 An Saol Oibre 634 0831. Na cásanna ar fáil le híoslódáil ó Leabhar le nótaí múinteora, bileoga tascanna do www.business2000.ie dhaltaí, cás-staidéir le ceisteanna, plé agus ábhar eile. 5 chóip curtha chuig gach iar- http://lcvp.slss.ie/ bhunscoil Ghaeltachta agus lán-Ghaeilge ag an Treoirlínte, eolas agus acmhainní do mhúinteoirí tSeirbhís Tacaíochta don LCVP. ar fáil. Tuilleadh eolais ar fáil: [email protected] nó 046 9078382
IAR-BHUNSCOILEANNA 31 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 32
Gairmthreoir/LCVP/CSTS
Céim Chun Tosaigh: Ag Obair le Gaeilge GCSE Ag Foghlaim don saol agus don Obair Pacáiste gairmthreorach é ‘Céim Chun Tosaigh’ a Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. oibríonn mar thaca do mhúinteoirí Gaeilge agus www.ccea.org.uk mar fhoinse eolais do dhaltaí sa tsraith shinsearach, a léiríonn nach gá gurb í an Ardteist Saol Oibre an teagmháil deiridh a bheidh acu leis an Póstaer don ghairmthreoir. nGaeilge. www.cnmg.ie Ar fáil ó COGG: 01 6340831.
Amach Anseo Do Ghairm le Gaeilge Téacsleabhar nua don ghairmthreoir a thugann Leabhrán a thugann eolas do chéimithe maidir le eolas faoi oideachas tríú leibhéal, faoi fhostaíocht poist ina n-úsáidtear Gaeilge. agus faoi chearta oibrithe. www.gradireland.com. Ar fáil ó COGG: 01 www.cogg.ie 6340831
www.saoloibre.ie Clár Scoile an Teastais Shóisearaigh (JCSP) Áis ar-líne don ghairmthreoir. Uirlis chun próifíl Fillteán an Chomhardaitheora ar fáil ó fhoireann suime an dalta a chruthú, bunachar gairmeacha an tionscadail. www.jcspliteracy.ie agus eolas faoi earnálacha. Uirlis chun cúrsaí a aimsiú faoi chatagóirí éagsúla.
Oideachas d’Infhostaitheacht Oiriúnach do dhaltaí i rang 6 suas go bliain 3. www.rewardinglearning.org.uk/microsites_other/e mployability/post_primary/wow_factor_irish.asp
32 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 33
Grafaic Theicniúil & Grafaic Dhearaidh agus Chumarsáide
An Teastas Sóisearach Foclóir Ceirdeanna agus Teicneolaíochta Sraith Póstaer www.gaeilge.ie/angum Sraith de 20 póstaer don Ghrafaic Theicniúil, oiriúnach don Teastas Sóisearach. [email protected] An Ardteistiméireacht Áiseanna GDC An Ghrafaic Theicniúil Áiseanna ó shuíomh na Seirbhísí Tacaíochta Téacsleabhar don Teastas Sóisearach le Philip d’ábhair Theicneolaíochta www.t4.ie O’Callaghan. Cóip chrua de na háiseanna seo curtha chuig Ar fáil go leictreonach ach dul i dteagmháil leis gach scoil. Eolas ar fáil [email protected] an nGúm. www.gaeilge.ie/angum
Matamaitic
✦ Cúrsa Mata don Ardteist (Gnáthleibhéal) GCSE sa Mhatamaitic do CCEA (Ardsraith) Nótaí, físeáin, ceisteanna. Gach rud ar fáil saor in Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. aisce. www.maths.gcd.ie www.ccea.org.uk Mata Eochairchéim 3 – Bliain 9 i dTuaisceart ✦ Teanga na hUimhearthachta Éireann Foclóir téarmaí matamaitice a thugann samplaí Leabhar an dalta agus leabhar saothair. conas an téarma a úsáid in abairt. Aoisghrúpa 11 – 14. Ar fáil le híoslódáil ó www.aisaonad.org www.ccea.org.uk Luaigh Airgead, Déan Mata ✦ Foclóir Mata Ábaltacht Airgeadais – Aonad Téamach EC3. www.gaeilge.ie/angum GCSE Matamaitic N2; N5: Leabhair shaothair. Cluichí le Cruthanna a Aithint www.ccea.org.uk Do ranganna iar-bhunscoile. Shapes Educational. Mata Eochairchéim 3 – Bliain 7 i dTuaisceart [email protected] Éireann Leabhar an dalta agus leabhar saothair don Leabhráin athbhreithnithe Fírící Fillte aoisghrúpa 11 – 14. Mata na hArdteiste agus an Teastais Shóisearaigh Mata Eochairchéim 3 – Bliain 8 i dTuaisceart (Ardleibhéal agus Gnáthleibhéal) Éireann www.celticpress.ie Leabhar an dalta agus leabhar saothair don aoisghrúpa 11 – 14. GCSE sa Mhatamaitic do CCEA (Bonnsraith) www.ccea.org.uk Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. www.ccea.org.uk
IAR-BHUNSCOILEANNA 33 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 34
Matamaitic
TIONSCADAL MATA Áiseanna teagaisc don TS ✦ Téacs & Trialacha 1. Leagan crua ar fáil ó www.maths.slss.ie shiopaí leabhar. Leagan leictreonach ar fáil ó An Gúm. Matamaitic Phraiticiúil ✦ Téacs & Trialacha 3. Leagan crua ar fáil ó Téacsleabhar don idirbhliain. shiopaí leabhar. Leagan leictreonach ar fáil ó An www.gaeilge.ie/angum Gúm. www.juniorcertmaths.com ✦ Téacs & Trialacha 4, 5, 6. Ar fáil ó shiopaí Suíomh le roinnt ábhar tacaíochta i nGaeilge don leabhar. www.gaeilge.ie/angum Teastas Sóisearach. Gach eolas faoi Thionscadal Mata ar fáil ar shuíomh www.cogg.ie. Caibidlí ar fáil le híoslódáil Nótaí ón mBráthair Mac Craith de réir a chéile. Nótaí Matamaitice ar fáil ó www.cnagsiopa.com Mata don Mheánscoil Téacs & Trialacha 1–6 Mata – Eochairchéim 3. Cuid 1. Leabhrán do dhaltaí Sraith mata, le leabhair oiriúnach do gach rang 14—16 bliana. Leibhéal 4 i dTuaisceart Éireann. agus leibhéal. Uimhir, Ailgéabar, Cruth, Spás, Tomhas & Sonraí. Téacs & Trialacha don Ardteist Bonnleibhéal. Le híoslódáil ó www.aisaonad.org. www.gaeilge.ie/angum Matamaitic Fheidhmeach Ar fáil go leictreonach ach dul i dteagmháil leis Téacsleabhar don Ardteist ón nGúm. an nGúm. www.gaeilge.ie/angum TIONSCADAL MATA Ábhar le fáil anois i nGaeilge don mhata ar www.ncca.ie agus ar www.projectmaths.ie
Oideachas Reiligiúnach
✦ Slí Chun Dé Cuardach na Brí (Leagan Gaeilge den suíomh An tSiúr Mairéad Ní Bhuachalla. Leabhar do FaithConnect) dhéagóirí a thugann paidreacha do na Suíomh don Oideachas Reiligiúnach don searmanais Chaitiliceacha i rith na scoilbhliana. Idirbhliain. Veritas. www.faithconnect.ie www.spiorad.ie Cuardach na Brí Eolas ar an tSlí Téacsleabhar is féidir a úsáid leis an suíomh nó Cúrsa Oideachas Reiligiúnach an Teastais leis féin. www.veritas.ie Shóisearaigh. www.veritas.ie Spás Beannaithe, Fearas Ranga Gach a bhfuil ag teastáil don spás beannaithe ranga, agus leabhrán a thaispeánann conas an fearas a úsáid sa séasúr liotúirgeach. www.veritas.ie
34 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 35
Oideachas Reiligiúnach
In Am Dé Ré Órga na Mainistreacha Ceiliúradh Closamhairc den bhliain liotúirgeach le Leabhar don Idirbhliain www.gaeilge.ie/angum Orla Walsh. (DVD) www.veritas.ie An Giúdachas Athmhuintearas Mícheál Ó Meachair. Buneolas ar chreideamh Aonad Téamach EC3. Aois 11 – 16. agus ar chleachtais na nGiúdach. Foilseacháin www.ccea.org.uk Ábhair Spioradálta: www.cumannnasagart.ie
Nótaí Creidimh don TS ó Mater Dei Lón Anama http://briathar.materdei.ie Cnuasach de dhánta cráifeacha Gaeilge maille le haistriúcháin i mBéarla. Dea-scéala www.coislife.ie Insint nua do dhaoine óga ar scéalta an tSean- Tiomna agus an Tiomna Nua. Ceol an Aifrinn & Aifreann 2 www.cic.ie CD de dhá Aifreann Uí Riada – Ceol agus focail mar pdf ar an diosca céanna. An Choróin Mhuire; An Paidrín Páirteach. www.gael-linn.ie www.cumannnasagart.ie www.trocaire.ie Nótaí Creidimh don TS Áiseanna d’fheachtas an charghais agus boscaí Le fáil le híoslódáil ón tSeirbhís Tacaíochta um airgid Trócaire le fáil i nGaeilge. www.trocaire.ie Oideachas Reiligiúnach www.ress.ie Bóthar Foclóir Reiligiúin CD-ROM le sleamhnáin powerpoint i nGaeilge Dírithe ar an siollabas reiligiúin don Teastas agus i mBéarla ar fáil saor in aisce. Sóisearach & don Ardteist. www.bothar.ie www.gaeilge.ie/angum
OSPS (Oideachas Sóisialta, Pearsanta & Sláinte) & OCG (Oideachas Caidrimh & Gnéasachta)
✦ Sraith Póstaer ✦ Gníomh don Saol/Action for Life Sraith póstaer a spreagann daltaí chun Acmhainní don Teastas Sóisearach ón Irish Heart smaoinimh faoin mbulaíocht. Foundation. www.cogg.ie http://www.jcpe.ie/index.php?option=com_mtree &task=listcats&cat_id=64&Itemid=
IAR-BHUNSCOILEANNA 35 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 36
OSPS (Oideachas Sóisialta, Pearsanta & Sláinte) & OCG (Oideachas Caidrimh & Gnéasachta)
Mílte Iompair Bhia Trust Ábhar do dhaltaí an TS ar fáil ar líne ag: Ag caint faoi chaidrimh, ag cur tuisceana ar http://www.nicurriculum.org.uk/docs/key_stage_ chúrsaí gnéasachta, acmhainn teagaisc. Ábhar 3/areas_of_learning/FSO/M%C3%ADlte_Iompair Acmhainní d’Oideachas Caidrimh agus _Bhia.pdf Gnéasachta sa tSraith Shinsearach. (STOS) Gheobhaidh múinteoirí an pacáiste i ndiaidh Saorántacht san AE dóibh cúrsa dhá lá a dhéanamh. Le heolas a fháil Áis ar líne a dhíríonn ar shaorántacht téigh chuig www.sphe.ie ghníomhach agus ar chóras feidhmithe an Aontais Eorpaigh ar bhealach simplí, suimiúil Forbairt Phearsanta (Eochairchéim agus spreagúil. 3 = Rang 6 – Bliain 2) www.eu4schools.com Clár “InSync” a chlúdaíonn an fhorbairt phearsanta. Ar fáil le híoslódáil ó http://www.rnli.org.uk/what_we_do/ http://www.nicurriculum.org.uk/key_stage_3/insy sea_and_beach_safety/education/on_your_wav nc/bliain9/bliain9_1.asp elength/ Treoir agus pleananna ceachta do mhúinteoirí Tréadchúram: Foghlaim don Saol agus Don Obair OSSP faoi bháid tharrthála agus faoi www.aisaonad.org shábháilteacht uisce. Ar mo dhá chois féin www.rnli.org.uk/shorething CD-ROM don Teastas Sóisearach. Áiseanna Acmhainní OSPS le híoslódáil faoi bháid oideachasúla le húsáid in Oideachas Mí-úsáid tharrthála, agus faoi shábháilteacht uisce. Substaintí don mhúinteoir agus bileoga oibre do dhaltaí. www.oideachas.gaelsceal.ie Ar fáil ón Roinn Oideachais & Scileanna, Ábhar ranga don Teastas Sóisearach, don www.education.ie Idirbhliain agus don Ardteist ar shuíomh nua oideachais Gaelscéal. Busybodies DVD le fotheidil i nGaeilge, oiriúnach le húsáid le Oideachas Caidrimh agus Gnéasachta páistí idir 10–14 bliana d’aois. Forbairt agus fás, Réimse leathan áiseanna ar fáil ar shuíomh an mothúcháin, sláinte pearsanta. Leabhrán an Ionad Oideachais i nDroim Conrach. mhúinteora i nGaeilge. www.ecdrumcondra.com – programmes - RSE www.hse.ie
An Bratach Buí Rogha Duitse Lámhleabhar an Mhúinteora. Is tionscadal a Pacáiste feasachta a chuireann ar a súile do spreagann cothromaíocht agus a cheiliúrann dhéagóirí gur féidir saol a chaitheamh trí éagsúlacht é An Bratach Buí. www.yellowflag.ie Ghaeilge. www.comhluadar.ie [email protected]
36 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 37
OSPS (Oideachas Sóisialta, Pearsanta & Sláinte) & OCG (Oideachas Caidrimh & Gnéasachta)
Cúrsaí an tSaoil Bí Páirteach sa Chlub Bainne Leabhar do dhaltaí 12–15. Cúrsa traschuraclaim Eolas faoi thábhacht an bhainne don duine óg. An don Oideachas Pearsanta & Sóisialta. Chomhairle Náisiúnta Déiríochta. www.aisaonad.org www.thefreshmilkclub.ie
Bia Sláintiúil don Bhricfeasta Eolas faoi conas club bricfeasta sláintiúil a thosú sa scoil. http://www.healthpromotionagency.org.uk/Resour ces/nutrition/pdfs/food_in_school_09/Healthier_ Breakfast_Irish.pdf
OSSP (Oideachas Saoránach, Sóisialta & Polaitiúil)
✦ Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn ✦ Mílte Iompair Bhia Leagan nua de shuíomh an Choimisiúin Eorpaigh Ábhar do dhaltaí an TS ar fáil ar líne ag: i nGaeilge. Tá eolas ann faoin Aontas Eorpach http://www.nicurriculum.org.uk/docs/key_stage_ agus leathanaigh do scoileanna. 3/areas_of_learning/FSO/M%C3%ADlte_Iompair www.euireland.ie/failte _Bhia.pdf
✦ Áiseanna ar fáil ón gCoimisiún Eorpach in ✦ Taispeáin an Cárta Dearg do Chiníochas. Éirinn: Leagan Gaeilge den phacáiste Show Racism the Leabhrán: Ag féachaint siar ar 40 bliain de Red Card le leabhrán, DVD, ceachtanna, cluichí bhallraíocht na hÉireann san AE. agus imeachtaí. www.theredcard.ie http://ec.europa.eu/ireland/events/40-years- exhibition/bookletartirishlow.pdf Saorántacht san AE Tá taispeántas ar an ábhar seo ag taisteal ar fud Áis ar líne do scoileanna atá ag díriú ar na tíre go deireadh 2013. Eolas faoi dhátaí agus shaorántacht ghníomhach agus ar chóras ionaid ar fáil ar shuíomh www.euireland.ie/failte. feidhmithe an Aontais Eorpaigh. Leabhrán faoi Choimisiún na hEorpa in Éirinn. Ar www.eu4schools.com fáil go luath. DVD Éire agus an tAontas Eorpach le guthú i nGaeilge agus i mBéarla.
IAR-BHUNSCOILEANNA 37 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 38
OSSP (Oideachas Saoránach, Sóisialta & Polaitiúil)
http://www.rnli.org.uk/what_we_do/ Bealach Duitse le Teangacha a Fhoghlaim: Na sea_and_beach_safety/education/on_your_wav buntáistí a bhaineann le bheith ábalta níos mó ná elength/ teanga amháin a labhairt. Ar fáil le híoslódáil ó Treoir agus pleananna ceachta do mhúinteoirí http://ec.europa.eu/languages/documents/public OSSP faoi bháid tharrthála agus faoi ations/learn_ga.pdf shábháilteacht uisce. Céard a déarfá? Áiseanna teagaisc do www.rnli.org.uk/shorething bhunscoileanna agus d’iar-bhunscoileanna. Acmhainní OSSP le híoslódáil faoi bháid Cóipeanna ar fáil ó oifig Ombudsman na Leanaí tharrthála, agus faoi shábháilteacht uisce. nó le híoslódáil. Is féidir cuairt a thabhairt ar oifig an Ombudsman. Roinnt eolais eile ar fáil i www.oideachas.gaelsceal.ie nGaeilge ar an suíomh: www.oco.ie Ábhar ranga don Teastas Sóisearach, don Cláraigh, Logáil isteach, Rogha an Diúltaithe Idirbhliain agus don Ardteist ar shuíomh nua Ag cosaint do phríobháideachta agus ag smachtú oideachais Gaelscéal. do shonraí. An Coimisinéir Cosaint Sonraí. Ar fáil Cearta Teanga le híoslódáil ó Sraith d’ocht gcinn de cheachtanna scoile chomh www.dataprotection.ie/viewdoc.asp?m=t&fn=/do maith le rogha de chúig cinn de thionscadail cuments/teens/As_Gaeilge.htm ghníomhaíochta. Tá an ‘pacáiste gníomhaíochta foghlama’ seo ullmhaithe go hiomlán Acmhainní ó Thuaisceart Éireann dátheangach le leabhar don mhúinteoir, póstaeir, www.ccea.org.uk CD-ROM, DVD de ghearrthóga físe agus Mílte Iompair Bhia (Ag Foghlaim don Saol & don acmhainní ar líne. www.coimisineir.ie Obair - Aonad Téamach EC3) Oibrithe Imirceacha (Ag Foghlaim don Saol & don ✦ An Bratach Buí Obair - Aonad Téamach EC3) Lámhleabhar an Mhúinteora. Is tionscadal a Drugaí & An tSochaí (Ag Foghlaim don Saol & don spreagann cothromaíocht agus a cheiliúrann Obair - Aonad Téamach EC3) éagsúlacht é An Bratach Buí. www.yellowflag.ie Oideachas le haghaidh Infhostaíochta (Comhad EC4) Lámh Chuidithe An Fachtóir WOW Bliain 8 Scéalta i stíl ghreannán ón AE faoin gcuidiú (Infhostaíocht – 5 aonad EC3) airgeadais atá ar fáil ón AE do dhaoine ar fud na An Fachtóir WOW Bliain 9 hEorpa. http://ec.europa.eu (Infhostaíocht – 6 aonad EC3) An Fachtóir WOW Bliain 10 An Eoraip do Mhná: Cur síos ar an tacaíocht atá (Infhostaíocht – 6 aonad EC3) ar fáil do mhná ón Eoraip. Ar fáil le híoslódáil ó An Fachtóir WOW Bliain 11 http://ec.europa.eu/publications/booklets/others/ (Infhostaíocht – 6 aonad EC4) 80/ga.pdf An Fachtóir WOW Bliain 12 (Infhostaíocht - 6 aonad EC4)0
38 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 39
OSSP (Oideachas Saoránach, Sóisialta & Polaitiúil)
Rialtas agus Polaitíocht: Téacsleabhar Áiseanna ó Thrócaire d’aois 16 – 19. www.ccea.org.uk Roinnt ábhar i nGaeilge ar fáil faoi chearta daonna, cúrsaí idirnáisiúnta agus araile. An tAontas Eorpach: Póstaer le fáil saor in aisce www.trócaire.org ó Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn 01 6341111 nó [email protected] Acmhainní ón tSeirbhís Tacaíochta don OSSP Cearta Daonna—Modúl don Dara Bliain le Cuir Eolas ar do Phairlimint lámhleabhar don oide & imeachtaí do chearta Leabhrán eolais faoin bpairlimint. Ar fáil saor in daonna. aisce ó www.oireachtas.ie Gríosú le Gníomhú, Na Seacht gCoincheap. Ar fáil le híoslódáil ón suíomh: www.aisaonad.org http://cspe.slss.ie - downloads Foghlaim don Saol agus don Obair Áiseanna le híoslódáil ó shuíomh gréasáin na Oideachas don Infhostaitheacht Seirbhíse Tacaíochta Saorántacht Áitiúil agus Dhomhanda Liosta acmhainní don OSSP Cúrsaí an tSaoil Áiseanna le híoslódáil agus liosta d’acmhainní agus Breathnaímis ar an Dlí de shuíomhanna úsáideacha le hábhar i nGaeilge. Don Teastas Sóisearach. www.cogg.ie – Ábhair Staidéir – Iarbhunscoil - Ar fáil ón tSeirbhís Chúirteanna www.courts.ie OSSP
Mo Chearta Bunúsacha san AE: Mionleabhrán. Éire agus an tAontas Eorpach Le fáil saor in aisce ó Ionadaíocht an Choimisiúin DVD dátheangach le cur síos ar fhorbairt an Eorpaigh in Éirinn: eu-ie-info- Aontais Eorpaigh agus ról na hÉireann san AE sa [email protected] todhchaí. www.euireland.ie (ar fáil le híoslódáil ón suíomh) Saoránacht Áitiúil agus Dhomhanda Téacsleabhar le híoslódáil: www.oireachtas.ie Caibidil 1. An Fhéiniúlacht Chultúir Suíomh Thithe an Oireachtais. Eolas i nGaeilge. Caibidil 2. Cearta an Duine www.gov.ie Caibidil 3. Daonlathas Eolas ar fáil i nGaeilge faoin Stát. www.aisaonad.org Áiseanna ó Enfo Cúrsaí an tSaoil Bileoga eolais, póstaeir agus araile mar gheall ar Leabhar do dhaltaí 12–15. Cúrsa traschuraclaim an gcomhshaol. Ábhar i nGaeilge ar fáil. don O.S.P.S. & O.S.S.P. www.aisaonad.org Póstaeir: Éin na bPortach; Plandaí an Fháil; Clár Oideachais Self Help Sábháil do Phláinéad www.enfo.ie Leabhar do dhaltaí le heolas & cás-staidéir, agus An Timpeallacht Vision 2020 áiseanna tacaíochta don mhúinteoir ag gabháil leo. Acmhainní le haghaidh na mac léinn in OSSP, san Uisce, Bia, Talamh agus Crainn, idirbhliain agus in eolaíocht agus i dtíreolaíocht Sláinte & Oideachas na sraithe sóisearaí le húsáid leis na gearrthóga [email protected] ‘eco eye’ ar fáil ó www.epa.ie.
IAR-BHUNSCOILEANNA 39 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 40
Riachtanais Speisialta
Fuaimeanna Fónaice ✦ Sraith nua: Katie Taylor; Mary Peters; Usain Bolt; Ábhair Riachtanais Speisialta de chuid CCEA Neil Armstrong; Martin Luther King; Marylin Munroe; aistrithe agus curtha in oiriúint don Paul McGrath; Pat Jennings; Maeve Binchy; Seamus Ghaelscolaíocht. Heaney. www.ccea.org.uk ✦ Beatha le Bua (gníomhaíochtaí): Ar fáil anois. www.nicurriculum.org.uk Beatha le Bua: Sraith leabhar ag cur síos ar shaol daoine cáiliúla. Oiriúnach d’aois 11 – 14. An www.gesoeire.com Mháthair Treasa; Nelson Mandela; Alex Ferguson; Eagraíocht dheonach a thugann tacaíocht do Liam Neeson; J.K. Rowling; An Pápa Eoin Pól II; pháistí le riachtanais speisialta, dá múinteoirí Máire Mhic Giolla Íosa; Alex Higgins; Anne Frank; agus dá dtuistí. Roald Dahl; Madonna; Sinéad O’Connor; Roy Keane; Máire Mhic Róibín; Kylie Minogue/ Lance Eolas na Slí Armstrong; Laurel & Hardy/Ant & Dec; Bob Geldof; Pacáiste Acmhainní do Mhúinteoirí ag freastal ar Walt Disney/Matt Groening; Sean Connery; dhaltaí a bhfuil riachtanais speisialta foghlama Maradona/Ronaldinho. acu. Ar fáil ón tSeirbhís Tacaíochta um Oideachas Speisialta. Fón: 1850 200 884 [email protected]
Staidéar Foirgníochta
✦ Dearadh Éighníomhach ✦ www.scafal.com Nótaí faoin dearadh éighníomhach. www.cogg.ie Suíomh ar a bhfuil roinnt ábhar i bhfoirm – Ábhair staidéir le híoslódáil – Iarbhunscoil Powerpoint ar fáil le híoslódáil. Ábhair: Díonta; Tógáil Fráma Adhmad; Sonraí Fuinneog; Fothaí Stiall (Strip Foundations).
40 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 41
OSIEStaidéar Gnó & Gnó
An Teastas Sóisearach An Ardteistméireacht Fiontraí Gafa le Gnó Sraith clár ar bhainistriú gnó ar fáil ar iTunesU. Gearrchuntas ar chúrsa Gnó na hArdteiste. www.udar.ie Fiontraíocht á Cíoradh Leabhar Saothair ar na Dámhachtainí Gnó na hÁrdteistiméireachta Cuid 1-2. Fiontraíochta Daltaí. Foilsithe ag Bord Fiontar An Gnó – Saol atá ag athrú Contae & Cathrach. Ar fáil ó 021 4662982 An Gnó – Saol Dinimiciúil Téacsleabhair don Ardteistiméireacht (2001/03). Staidéar Gnó an Teastais Shóisearaigh Ar fáil go leictreonach freisin ach dul i dteagmháil Fillteán do dhaltaí. Nótaí achoimre ar thopaicí leis an nGúm. www.gaeilge.ie/angum éagsúla & ceisteanna ó iarpháipéir scrúdaithe. www.cogg.ie Cás Staidéir Business 2000 Dlúthdhiosca acmhainne do mhúinteoirí le cóip Leaganacha Gaeilge de na cás-staidéir Business den ábhar ón bhfillteán. 2000 - ar fáil le híoslódáil ó www.business2000.ie Ar fáil ó COGG: [email protected] Fillteán do mhúinteoirí & leabhrán do dhaltaí ar fáil ó COGG: [email protected] Cúrsaí Gnó 1 (Eagrán 2001) Cúrsaí Gnó 2 (Eagrán 2001) Áiseanna eile Cúrsaí Gnó, Ábhar Measúnaithe CD ar fáil on BSTAI Téacsleabhair agus leabhair shaothair CD le háiseanna do mhúinteoirí. Forbartha do don Teastas Sóisearach. www.gaeilge.ie/angum chomhdháil an BSTAI, Samh. 07. www.bstai.ie Na nótaí le híoslódáil ó www.cogg.ie (Ábhair Staidéir) Réimse nótaí agus bileoga oibre ón BSTAI www.cogg.ie » ábhar dhaltaí » iarbhunscoil Fiontraíocht á Cíoradh Fiontraíocht á Cíoradh... Leabhar Saothair Ar Na Cobhsaíocht Praghsanna: Cén tábhacht atá ann Dámhachtainí Fiontraíochta Daltaí. Foilsithe ag duitse? Bord Fiontar Contae & Cathrach. Ar fáil ó 021 Pacáiste foghlama le leabhrán do mhúinteoirí, 4662982 scannán beoite, 40 bileog eolais do pháistí agus DVD. www.insideireland.ie www.ecb.int Nuacht i nGaeilge faoi réimse leathan ábhar.
Staidéar Gnó TGMO Téacsleabhar don Staidéar Gnó ag leibhéal an GCSE. Ábhar oiriúnach don Teastas Sóisearach. www.aisaonad.org
IAR-BHUNSCOILEANNA 41 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 42
Stair
✦ Reilig Ghlas Naíon digiteach ar fáil ar líne ag: Is féidir dul ar thuras trí Ghaeilge thart ar Reilig http://www.nicurriculum.org.uk/docs/irish_mediu Ghlas Naíon. m/key_stage_3/areas_of_learning/anne_frank/A www.glasnevintrust.ie/schools_and_colleges/ F_Dialann_Cailín_Óig.pdf ✦ 1916 Seachtar na Cásca http://www.environ.ie/ga/Oidhreacht/ Tugann an leabhar seo cuntas bríomhar ar shaol Eolas faoin oidhreacht, páirceanna náisiúnta, gach duine den seachtar a raibh baint acu le hÉirí seandálaíocht. Amach na Cásca 1916, agus ar an gcaoi ar Nótaí Staire agus Sleamhnáin tháinig siad le chéile i dtreo an Éirí Amach. Le Breandán Ó Dufaigh le fáil ar www.cogg.ie www.coisceim.ie agus www.abumedia.com Deachtóireacht agus Daonlathas; Gluaiseachtaí leasaithe Náisiúnstáit agus Teannas Idirnáisiúnta; Saorántacht san AE Saorstát go Poblacht; Tuaisceart Eireann. Áis ar líne do scoileanna atá ag díriú ar shaorántacht ghníomhach agus ar chóras feidhmithe an Aontais Acmhainní Logainmneacha Eorpaigh. www.eu4schools.com Bileoga oibre agus scéim oibre don mhúinteoir. www.logainm.ie www.scoilnet.ie Réimse ábhar staire le fáil: An Luath- Seandálaíocht sa Seomra Ranga Chríostaíocht in Éirinn; An Saol sa Mheánaois; Na Fillteán don Idirbhliain, lámhleabhar an Ceiltigh; An Chré-umhaois; An Luath-Chlochaois. mhúinteora, bileoga oibre, agus sleamhnáin powerpoint ar líne. www.itsabouttime.ie Seachain: Sraith de chúig leabhar: Ná seol go Saoirse? Meiriceá aimsir an Ghorta! Ná glac páirt i DVD den scannán staire a léiríonn stair na gCluichí Oilimpeacha na SeanGhréige! Ná himigh hÉireann idir 1919 & 1921 chuig an Antartach le Shackleton! Ná seol ar an Mise Éire Titanic! Ná heitil chuig an ngealach ar Apollo 13! DVD den scannán staire. Staidéar i ndiaidh 1900 An Tine Bheo ar an diosca céanna. Téacsleabhar don aoisghrúpa 11 – 14. www.gael-linn.ie www.ccea.org.uk Téarmaí Staire Coimhlint in Éirinn sa 19ú hAois Leabhrán do dhaltaí agus do mhúinteoirí le míniú Aistriúchán ar théacsleabhar de chuid Colourpoint ar théarmaíocht Staire. Saothar de chuid an Books. Aoisghrúpa 16 – 18. Choiste Téarmaíochta. Le híoslódáil ó: www.ccea.org.uk www.cogg.ie – Ábhair Staidéir. Leagan crua ar fáil An tUileloscadh (The Holocaust) ó COGG. Suíomh i gcuimhne ar an uileloscadh, le Féach ar an stair trí chartlann RTÉ háiseanna i nGaeilge. www.hetireland.org An Rialtas, an Geilleagar agus an tSochaí i bPoblacht na hÉireann, 1949–1989. Áis fhíse ar fáil Anne Frank – Dialann Cailín Óig ar http://www.scoilnet.ie/lookathistory Aistriúchán ar an leagan Béarla – Diary of a Nasc ar www.cogg.ie (Cliceáil ar Ábhar dhaltaí- Young Girl – The definitive Version. Leagan Iarbhunscoileanna-múinteoirí-stair)
42 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 43
OSIEStair
An Teastas Sóisearach Ar Thóir an Fhlaithis agus Tionchar na Súil ar an Stair Críochdheighilte 1912–1949 le Vincent Foley. Sraith clár a chlúdaíonn cúrsa staire an Teastais Aistriúchán ar The Pursuit of Sovereignty and the Shóisearaigh ar fáil ar iTunes U. Impact of Partition. ✦ Ar fáil go leictreonach freisin ach dul i dteagmháil leis an nGúm. Ó Chlochaois go Spásrás www.gaeilge.ie/angum Breandán Ó Dufaigh. www.cogg.ie Fuinneoga na Staire Náisiúnstáit agus Teannas Idirnáisiúnta Sraith leabhar neamhfhicsin: 12 leabhar a phléann Téacsleabhar Ardteiste don topaic An Eoraip agus le sibhialtachtaí agus ciníocha móra na staire. an Domhan Mór, Rogha 2. ✦ Ar fáil go www.gaeilge.ie/angum leictreonach freisin ach dul i dteagmháil leis an Nótaí Staire don Teastas Sóisearach nGúm. www.gaeilge.ie/angum Réimse leathan nótaí staire faoi 14 thopaic éagsúla, le léaráidí agus noda do cheisteanna Deachtóireacht agus Daonlathas scrúdaithe. Le híoslódáil ó www.cogg.ie (Ábhar Le Seán Delap. Téacsleabhar don Staidéir). Ardteistiméireacht. www.gaeilge.ie/angum Súil ar an Stair Fócas ar an Stair DVD dúbailte. Cnuasach de chláir staire oiriúnach Téacsleabhar agus Leabhar Gníomhaíochtaí don don Ardteist. T.S. ✦ Ar fáil go leictreonach freisin ach dul i Éire Neodrach: 6 chlár. Séideán Staire: 2 chlár: Ar dteagmháil leis an nGúm. www.gaeilge.ie/angum fáil ó COGG: [email protected] Comhaid fuaime den chéad 11 chaibidil ar fáil le híoslódáil ó: www.cogg.ie Leabhair eolais/neamhfhicsin ar fáil ón nGúm Athchleachtaí Staire don Teastas Sóisearach Taiscéalaíocht thar tír; Coimhlint sa www.gaeilge.ie/angum Mheán-Oirthear; Ón nGorta Anall; Na Náisiúin Aontaithe; Ag Déanamh Síochána Caidrimh ag athrú: An Bhreatain, Tuaisceart Agus réimse leathan de leabhair eile. Éireann agus Poblacht na hÉireann www.gaeilge.ie/angum Téacsleabhar Staire do leibhéal GCSE. Le híoslódáil ó www.aisaonad.org Nótaí staire le híoslódáil Stair na hÉireann & Stair na hEorpa. Nótaí, aistí An Cúrsa Iomlán Staire agus powerpoints, forbartha ag múinteoirí agus Tomás Óg Ó Céilleachair. www.lettertec.ie curtha ar fáil ar shuíomh idirlín COGG, i www.cursaiomlanstaire.com gcomhpháirt le HIST (Seirbhís Inseirbhíse Staire). Ceachtanna ar fáil do dhaltaí bunaithe ar an Leagtha amach in oiriúint don siollabas. téacsleabhar. Le híoslódáil saor in aisce ó www.cogg.ie (Ábhair Staidéir) An Ardteistméireacht Portráid d’Éirinn: Breandán Ó Dufaigh. Polasaí Baile Hitler Ó Shaorstát go Poblacht 1912 – 1949; Téacsleabhar staire don Ardleibhéal. Gluaiseachtaí Leasaithe, 1870-1914 www.aisaonad.org 086-3815672
IAR-BHUNSCOILEANNA 43 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 44
Stair
Stair na hÉireann Dlúthdhiosca Acmhainne HIST. 1. Toghcháin 1885 agus 1886: saincheisteanna Dlúthdhiosca le hábhar tacaíochta do mhúineadh agus torthaí na staire ag leibhéal na hArdteiste. www.slss.ie 2. Cumann Lúthchleas Gael go dtí 1891 Dónall Ó Conaill agus an Náisiúnachas 3. Baile Átha Cliath 1913: Stailc agus Frithdhúnadh Bunreachtúil Ar fáil ó COGG i gcomhpháirt le HIST. Le híoslódáil Téacsleabhar Staire do leibhéal A.S. ó www.cogg.ie (Ábhair Staidéir) Le híoslódáil ó www.aisaonad.org Lorg na gCloch Cás-staidéir na hArdteistiméireachta Stair na hÉireann in ealaín na gcloch. Na Stáit Aontaithe & An Domhan 1945–89 www.gael-linn.ie 1. Lyndon Johnson agus Vítneam An Cogadh Fuar; An Ghearmáin Naitsíoch 2. Bus Montgomery ar fáil le híoslódáil ó www.aisaonad.org 3. Ar an nGealach www.cogg.ie Caidrimh ag Athrú: An Bhreatain, Tuaisceart Éireann agus Poblacht na hÉireann Colm Cille Diarmaid Ua Bruadair. Le híoslódáil ó Acmhainn shubstaintiúil idirghníomhach www.aisaonad.org thraschuraclaim bunaithe ar Naomh Cholm Cille. Stair, ealaín, Gaeilge, TFC. www.ccea.org.uk/colmcille Teicneolaíocht Fáisnéise/ Teicneolaíocht Ábhar - Adhmad
✦ www.acmhainn.ie/tearmai/adhmado.htm Foclóir Ríomhaireachta is Teicneolaíocht Liosta téarmaí a bhaineann leis an adhmadóireacht. Faisnéise www.gaeilge.ie/angum Fréamh an Eolais Matt Hussey. Ciclipéid don eolaíocht agus Teicneolaíocht Ábhar – Adhmad teicneolaíocht. Eagarthóir Bill Gaughran. Téacsleabhar don TS. GCSE TFC do CCEA Athchló 2008. www.gaeilge.ie/angum Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. Leabhar Teicneolaíocht Ábhar – Adhmad athbhreithnithe ar fáil. www.ccea.org.uk John Gilligan. Leabhar Saothair don TS. www.gaeilge.ie/angum www.scriobh.ie Suíomh nua ina bhfuil cuntas ar na háiseanna a 1,000 Téarmaí Ríomhaireachta bhaineann le scríbhneoireacht ar ríomhaire, i Leabhar téarmaíochta Béarla-Gaeilge/Gaeilge- nGaeilge. Béarla. www.dcu.ie/fiontar Innealtóireacht agus Teicneolaíocht Bhunúsach Bunús na Ríomhaireachta Seán Ó Tuairisg. Leagan leictreonach ar fáil go Clár do ghradam FETAC i Litearthacht na luath. www.gaeilge.ie/angum Ríomhaireachta – bunmhodúl. www.breacadh.ie
44 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 45
OSIETíreolaíocht
An Teastas Sóisearach Mo Chearta Bunúnsacha san AE ✦ Éire Mionleabhrán le fáil saor in aisce ó Ionadaíocht Léarscáil d’Éirinn gur féidir a fhilleadh suas. an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn 01 6341111 www.osi.ie nó [email protected] ✦ www.energyineducation.ie An Domhan Suíomh a thugann eolas agus acmhainní faoin Brian Ó Dúill. Buneolas domhanda. bhfuinneamh. Foilsitheoireacht E.E.C. 067 26186 ✦ Léarscáileanna Contae Léarscáil na hÉireann Léarscáil de gach contae in Éirinn, le sonraí Léarscáil nua le bailte, sléibhte, aibhneacha, bailte, sléibhte, aibhneacha agus eile. Léarscáil lochanna & gréasán bóithre na hÉireann. d’Éirinn agus den Eoraip chomh maith. Eolas ó [email protected] www.4schools.ie An Domhan Léarscáil deartha ag Seán Ó Móráin. SM Saorántacht san AE Publications. World Maps 059 8631706 Áis ar líne do scoileanna atá ag díriú ar shaorántacht ghníomhach agus ar chóras Cruinneog Ghaeilge feidhmithe an Aontais Eorpaigh. Eolas polaitiúil agus fisiciúil. www.eu4schools.com [email protected] www.scoilnet.ie Nótaí Tíreolaíochta don TS Ábhar ar fáil trí Ghaeilge ar na foraoisí báistí. www.cogg.ie – Ábhair Staidéir - Iarbhunscoil 2020 Vision An tAontas Eorpach Féach níos grinne ar thimpeallacht na hÉireann. Pacáiste foghlama: CD-ROM, lámhleabhar, cártaí Acmhainn teagaisc do scoileanna dara leibhéil. eolais & cluichí. www.gaeiluladh.com www.epa.ie/education Nua-Thíreolaíocht GEO NUA Téacsleabhar agus leabhar saothair don Teastas Aistriúchán ar an leagan Béarla le Liam Ashe Sóisearach. Ar fáil go leictreonach freisin ach dul agus Kieran McCarthy. Ar fáil mar ríomhleabhar i dteagmháil leis an nGúm. freisin. www.edco.ie www.gaeilge.ie/angum http://www.environ.ie/ga/Oidhreacht/ Áiseanna ón nGúm Eolas faoin oidhreacht, páirceanna náisiúnta, An Chathair is a Thuairisc seandálaíocht. Leabhar a thugann léargas ar shaol na cathrach, Seoda faoi do Chosa chomh maith le fíricí spéisiúla faoi chathracha ar Tony McNally. Cur síos ar sheoda an nádúir atá fud an domhain. thart orainn. www.gaelink.ie Póstaeir & léarscáileanna balla Leabhair eolais/neamhfhicsin. www.toporopa.eu Tíreolaíocht Ghníomhach 1 & 2 Suíomh a mhúineann eolas faoi thíortha na Tíreolaíocht agus Pleanáil – Foclóir. hEorpa. www.gaeilge.ie/angum
IAR-BHUNSCOILEANNA 4545 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:54 Page 46
Tíreolaíocht
Súil ar an Domhan An Domhan Inniu Pacáiste foghlama don aoisghrúpa 12-14 le Liam Ashe & Kieran McCarthy. Téacsleabhar nua leabhrán dalta, nótaí múinteora agus tíreolaíochta don Ardteist. Croí-aonaid 1, 2, 3. tréshoilseáin osteilgeora. Ábhar idirghníomhach ar fáil do scoileanna. www.aisaonad.org Sainchúrsa 5, roghanna 6 agus 7 ar fáil mar ríomhleabhar.www.edco.ie ✦ GCSE Tíreolaíocht do CCEA Téacsleabhar don aoisghrúpa 14 – 16. Pacáiste Acmhainní Ardteiste www.ccea.org.uk Ábhar ar fáil le híoslódáil ó shuíomh an Talamh an Dúchais EPA. http://www.epa.ie/downloads/pubs/ Téacsleabhar Tíreolaíochta d’aois 11 – 16. other/education/secondary/pacaiste/ www.ccea.org.uk An Ardteistméireacht An Forthéamh Domhanda ✦ Imscrúdú Allamuigh sa Tíreolaíocht Matt Hussey. Sa leabhar seo rianaítear conas atá Sraith físeán de na láithreacha agus tascanna an forthéamh domhanda ag athrú an éagsúla don tíreolaíocht. chomhshaoil chun donais, agus conas a athróidh ✦ Imscrúdú Allamuigh san Eiceolaíocht sé an domhan amach anseo. www.coisceim.ie Sraith físeán de na láithreacha agus tascanna éagsúla san eiceolaíocht. Ar fáil go luath san iBookstore mar ríomhleabhair. Suíomhanna Idirlín
Eagraíochtaí: www.gaa.ie http://gaeilge.slss.ie/ nó www.muinteoirgaeilge.ie http://www.gaeilge.branar.ie www.education.ie http://comhaltas.ie/lang/ga www.examinations.ie http://www.gael-linn.ie/glinn/ir/default.aspx www.comhar.ie www.ncca.ie Foclóir & Gramadach www.slss.ie www.focal.ie www.gaeilge.ie/angum http://www.csis.ul.ie/focloir/ www.cnag.ie www.focloir.ie www.cogg.ie www.acmhainn.ie www.comhar.ie www.englishirishdictionary.com http://www.gaelport.com/ www.daltai.com http://www.oideas-gael.com/ www.smo.uhi.ac.uk/gaeilge/gaeilge.html http://www.pcsp.ie www.glornangael.ie
46 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 47
Suíomhanna Idirlín
Acmhainní don Seomra Ranga http://www.cnag.ie/bunus/siopa.htm www.teg.ie http://www.kerrycoco.ie/writersweb/Breacadh/brea www.digitaldialects.com cadh.html www.cogg.ie http://scoil.net www.tobar.ie http://www.teachnet.ie/home/default.asp?NCID=1 Ollscoileanna www.beo.ie www.ucd.ie/gaeilge.htm www.foinse.ie http://www.tcd.ie/Irish/ www.gaelsceal.ie http://nuaghaeilge.nuim.ie/index.shtml http://www.ireland.com/gaeilge/teangabeo/1999/ http://www.nuigalway.ie/gaeilge/ 0526/index.htm http://www.ucc.ie/acad/mi/ www.nuacht.com http://www.dcu.ie/fiontar www.rte.ie/rnag http://www.qub.ac.uk/schools/SchoolofLanguages www.tg4.ie / www.tg4.tv LiteraturesandPerformingArts http://www.poetryireland.ie http://www.nuim.ie/language/index.shtml www.bbc.co.uk/northernireland/irish/blas http://www.puzzlemaker.com/ Cúrsaí trí Ghaeilge http://www.funbrain.com/ http://www.smo.uhi.ac.uk/gaeilge/gaeilge.html#tr http://www.schoolhousetech.com/ i_ghaeilge http://www.teach- http://www.oideas- nology.com/web_tools/web_site/ gael.com/Leathanacha/oideas_gael.html www.quizlab.com www.litriocht.com
Úsáid na Teicneolaíochta sa Seomra Ranga Gaeilge
An tSeirbhís Tacaíochta Dara Leibhéal don Ghaeilge www.muinteoirgaeilge.ie An Roinn Oideachais & Scileanna www.education.ie Coimisiún na Scrúduithe Stáit www.examinations.ie An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta www.cogg.ie www.ncte.ie Ionad Náisiúnta don Teicneolaíocht san Oideachas www.scoilnet.ie www.imagebank.ie Comhar na Múinteoirí Gaeilge www.cnmg.ie Tionscnamh Idirbhliana: Cló Beo www.clobeo.ie Coláiste Lurgan www.abairleat.com
IAR-BHUNSCOILEANNA 47 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 48
Úsáid na Teicneolaíochta sa Seomra Ranga Gaeilge
Foclóirí www.focal.ie www.acmhainn.ie www.logainm.ie An Foclóir Beag www.scriobh.ie www.focloir.ie www.potafocal.com Bogearraí Foclóra Wingléacht Gaelspell Ceart Ionad na dTeangacha, NUIM http://www.nuim.ie/language/ Féach Vifax & TEG Cruinneas www.ranganna.com www.studybase.com www.aistear.ie Teilifís & Físeáin www.rte.ie www.tg4.ie www.filinagaeilge.tv www.youtube.com www.bbc.co.uk/northernireland Raidió / Podchraoltaí www.rte.ie/rnag www.raidionalife.ie www.rrr.ie Suíomhanna le gníomhaíochtaí éagsúla www.wordle.net http://puzzlemaker.discoveryeducation.com/ www.quia.com Suíomhanna le gléas taifeadta Vocaroo (guth) Voxopop (guth) MailVU (fís) Audacity Ceapadóireacht Wordpress, Blogger, Blogspot, Edublogs Wetpaint, Wikispaces, FlipIsArt
48 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 49
Úsáid na Teicneolaíochta sa Seomra Ranga Gaeilge
Le híoslódáil ón idirlíon Photostory Comic Life Hot Potatoes Bogearraí éagsúla Rosetta Stone Eurotalk e-Ghaeilge Before you know it Transparent Irish Premium Edition LearnIrishGaelic MLS Easy Immersion Irish Lab Language Quest Talkirish.com
www.cogg.ie
Liosta iomlán áiseanna ar fáil ar www.cogg.ie Gabhann an Chomhairle um Oideachas Cuardaigh áiseanna d’ábhair nó do ranganna faoi Gaeltachta agus Gaelscolaíochta leithscéal le leith faoi chatagóirí éagsúla. haon chomhlacht nó duine ar fágadh Tabhair cuairt ar www.cogg.ie agus gliogáil ar áis/foilseachán leo ar lár. Má tá eolas agat faoi ‘Áiseanna’. fhoilseachán ar bith ba cheart a bheith luaite sa leabhrán, is mian linn cloisteáil uait. Séanadh Rinneadh iarracht teacht ar gach áis foghlama Is féidir teagmháil a dhéanamh linn ag: agus foilseachán oiriúnach i nGaeilge atá ar fáil 35 Cearnóg Mhic Liam, Baile Átha Cliath 2 do dhaltaí bhunscoile agus iarbhunscoile chun nó [email protected] iad a chur sa leabhrán seo.
IAR-BHUNSCOILEANNA 49 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 50
Leabhair a cheannach agus a ordú…
1. Siopaí Leabhar 3. Sa phost
De ghnáth is féidir leabhair Ghaeilge a ordú trí do Is féidir leabhair a cheannach sa phost ó: shiopa leabhar áitiúil. Muna bhfuil an leabhar atá uait ag do shiopa áitiúil, is féidir leis an siopa an An Siopa Leabhar leabhar a ordú ó Áis. ach na sonraí a thabhairt 6 Sráid Fhearchair, B.Á.C. 2 dóibh. Fón: 01 478 3814 Facs: 01 4785428 Áis, 31 Sráid na bhFíníní, B.Á.C. 2. R-phost: [email protected] Fón: 01 661 6259 / 01 639 8437. Facs: 01 661 2378. Oideas Gael Gleann Cholm Cille, Co. Dhún na nGall N.B. Pléann Áis le leabhardhíoltóirí amháin, ní Fón: 074 9730 248 féidir le scoileanna nó leis an bpobal go R-phost: [email protected] ginearálta leabhair a cheannach uathu. An Ceathrú Póilí Cultúrlann Mac Adam-Ó Fiach, 216 Bóthar na 2. Foilsitheoirí bhFál, Béal Feirste, BT126AH Fón: (ón 26 contae) 048 90322 811 Facs: 048 Uaireanta is féidir leabhair a cheannach díreach ó 90964 189 R-phost: [email protected] na foilsitheoirí, ar an idirlíon nó ar an bhfón/sa phost (ach amháin An Gúm). Tá sonraí teagmhála An tÁisaonad an fhoilsitheora luaite do gach foilseachán a 191 Bóthar na bhFál, Béal Feirste. BT12 6FE. liostaítear sa leabhrán seo. Fón: 048 90 243864. [email protected]
An Gúm Is eolas amháin atá ar fáil ón nGúm - ní bhíonn aon leabhar le ceannach uathu. Bíonn leabhair an 4. Ar an Idirlíon Ghúim ar díol i siopaí leabhar áitiúla, sa phost nó ar an idirlíon ó na foinsí seo a leanas: Is féidir réimse leathan leabhar Gaeilge a cheannach ar líne ar na suíomhanna seo: www.litriocht.com www.cic.ie
5050 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 51
Leabhair a cheannach agus a ordú…
www.cogg.ie
Tá bunachar áiseanna teagaisc ag COGG, ina bhfuil breis is 1,500 acmhainn do mhúineadh na Gaeilge nó múineadh trí Ghaeilge liostáilte. Déantar an bunachar a nuashonrú go rialta, agus is féidir teacht air ar www.cogg.ie, sa rannóg Bunachar Áiseanna. Seo an t-aon áit amháin a bhfuil eolas bailithe le chéile ar gach leabhar, téacsleabhar, póstaer, CD, fístéip, lámhleabhar, áis d’oidí, paca foghlama srl atá ar fáil trí Ghaeilge do bhunscoileanna agus iar-bhunscoileanna. Is féidir cuardach a dhéanamh faoi chatagóirí éagsúla. Is fearr an cuardach a fhágáil oscailte go leor ar dtús. Mar shampla, más mian leat áiseanna a bhaineann le ficsean a fháil, roghnaigh an t-ábhar sin, agus fág “AR FAD” i ngach bosca eile. Gheobhaidh tú liosta de na háiseanna ar fad a bhaineann leis an ábhar/leis an gcatagóir sin. Má bhíonn liosta fada ann beidh nasc chuig leathanach 2, 3, 4 srl ag bun an leathanaigh. Má dhéanann tí cliceáil ar ainm na háise, gheobhaidh tú an t-eolas go léir a bhaineann léi: bliain chló, foilsitheoir, ISBN, ábhar, rang, scoil.
IAR-BHUNSCOILEANNA 51 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 52
iTunes U
Cruthaíodh iTunes ar mhaithe le hábhar ilmheáin oideachasúil (idir chlosábhar agus amharcábhar) a óstáil, a bhainistiú agus a dháileadh laistigh de líonra Ollscoile nó ar phobal an Idirlín i gcoitinne — tá sé dírithe ar mhúinteoirí agus ar fhoghlaimeoirí.
Ceann de lárthréithe iTunes U ná go bhfuil sé fíor-éasca teacht air. Is féidir leis an bpobal rochtain a bhainistiú (via fíordheimhniú atá cosanta ag pasfhocail agus é nasctha le cuntais aitheantais Apple) agus is féidir leo an fheidhm a chur in oiriúint lena gcórais fhíordheimhnithe féin (Active Directory, LDAP etc.), agus is féidir le hollscoileanna/eagraíochtaí oideachais a mbrandáil féin a chur ar an suíomh ansin.
I gcás COGG, is suíomh seachtrach atá ann a thabharfaidh rochtain phoiblí ar acmhainní (acmhainní na Gaeilge sa chás seo) le béim ar fhíseáin agus chóid fuaime, do dhaltaí agus do mhúinteoirí bunscoile agus iar-bhunscoile uile na tíre. Tá idir fhuaim agus fhís sna míreanna foghlama ina bhfuil amhráin á gcasadh, dánta á n-aithris, scéalta spraíúla á n-insint, eolas á roinnt agus míreanna staire á gcur i láthair i gcanúintí éagsúla. Tá acmhainní foghlama atá feiliúnach do spriocghrúpaí eile ar fáil ar an gCainéal freisin. Níl a leithéid ar fáil i nGaeilge nó i mBéarla do lucht scoileanna. Beidh áiseanna nua á gcur suas ar an suíomh seo de réir a chéile i rith na bliana.
52 IAR-BHUNSCOILEANNA IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 53
IAR-BHUNSCOILEANNA 53 IarbhBunscoileanna 2013:Layout 1 05/11/2013 10:55 Page 54
35 Cearnóg Mhic Liam, B.Á.C. 2 Fón: 01 634 0831 Facs: 01 634 1002 www.cogg.ie