Steciana 13 04 2010.Indd

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Steciana 13 04 2010.Indd Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXVIII Botanika – Steciana , , - www.up.poznan.pl/steciana ISSN - RARE AND THREATENED PLANTS OF THE MIRES IN THE INTENSIVELY MANAGED LANDSCAPE OF THE GÓRY SUDAWSKIE REGION NORTH‐EASTERN POLAND PAWEŁ PAWLIKOWSKI, FILIP JARZOMBKOWSKI, DAN WOŁKOWYCKI, ŁUKASZ KOZUB, PIOTR ZANIEWSKI, OLGA BAKANOWSKA, ŁUKASZ BANASIAK, KATARZYNA BARAŃSKA, ANNA BIELSKA, URSZULA BIEREŻNOJ, MAGDALENA GALUS, MARLENA GRZYBOWSKA, ADAM KAPLER, JUSTYNA KARPOWICZ, IWONA SADOWSKA, RAFAŁ ZARZECKI P. Pawlikowski, Department of Plant Ecology and Environmental Conservation, University of Warsaw, Al. Ujazdowskie , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] F. Jarzombkowski, Department of Nature Protection and Rural Landscape, Institute of Technology and Life Sciences, Falenty, al. Hrabska , - Raszyn, Poland, e-mail: fj [email protected] D. Wołkowycki, Department of Environmental Conservation and Management, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland, e-mail: [email protected] Ł. Kozub, Department of Plant Ecology and Environmental Conservation, University of Warsaw, Al. Ujazdowskie , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] P. Zaniewski, Department of Molecular Plant Physiology, University of Warsaw, Miecznikowa , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] O. Bakanowska, Student Scientifi c Circle of Inter-Faculty Study Programme in Environmental Protection, Żwirki i Wigury , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] Ł. Banasiak, Department of Systematics and Plant Geography, University of Warsaw, Al. Ujazdowskie , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] K. Barańska, Naturalists’ Club, Maja , - Świebodzin, Poland, e-mail: [email protected] A. Bielska, Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland U. Biereżnoj, Naturalists’ Club, Maja , - Świebodzin, Poland, e-mail: [email protected] M. Galus, Student Scientifi c Circle of Inter-Faculty Study Programme in Environmental Protection, Żwirki i Wigury , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] M. Grzybowska, Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland A. Kapler, Department of the Evaluation and Plant-Biodiversity Conservation, Botanical Garden – Center for Biological Diversity Conservation of the Polish Academy of Sciences, Prawdziwka , - Warsaw, Poland, e-mail: [email protected] J. Karpowicz, Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland I. Sadowska, Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland R. Zarzecki, Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation, Białystok Technical University, Wiejska A, - Białystok, Poland (Received: March , . Accepted: September , ) ABSTRACT. During the fi eld survey of small, predominantly Sphagnum-dominated mires, occupying de- pressions in the intensively managed landscape of the Góry Sudawskie region (NE Poland, Lithuanian Lake District), the localities of rare and threatened plant species were recorded. The most valuable of them were: Baeothryon alpinum, Carex chordorrhiza, C. paucifl ora, Cinclidium stygium, Dactylorhiza bal- tica, D. ruthei, Eriophorum gracile, Hammarbya paludosa, Lycopodiella inundata, Oxycoccus microcarpus, Pseudocalliergon trifarium and Salix lapponum. Several red-listed species (like Carex chordorrhiza, C. li- mosa, Drosera rotundifolia, Epipactis palustris, Scheuchzeria palustris and Utricularia minor) were quite common and should not be considered threatened in the studied area. A striking feature was an abundant presence of species that are considered calciphilous (like E. palustris, Carex dioica and Dactylorhiza spp.). Species-rich fl ora of the mires is threatened fi rst of all due to non-forest vegetation being overgrown with shrubs. It needs conservation measures (removal of shrubs). The presence of such species-rich ecosystems in highly transformed landscape is hard to explain and puts a new light on the importance of key habitats protection even in typical agricultural areas. Mechanisms protecting the mire ecosystems from external disturbances (e.g. eutrophication) are very important in this case and need detailed studies. The unique natural values of the studied area have remained undiscovered until now and are revealed for the fi rst time. KEY WORDS: red list species, threatened species, mire plants, distribution, eutrophication P. Pawlikowski ... INTRODUCTION majority of them used to be extensively managed in the past. Traditional, handheld peat extraction had the During recent decades, the intensifi cation of land most important impact on the plant cover. The mires use (including fertilization and drainage) has increas- used to be irregularly aff ected by mowing, grazing and ingly threatened the remnants of natural and semi- cranberry-picking. The last activity still takes place at natural ecosystems in agricultural landscapes (AGGER some sites, as well as occasional grazing of mire margins and BRANDT , BOERS , WALDHARDT et AL. by cows. Some of the peatlands are (or were in the past) ). The leaching of fertilizers (including phospho- aff ected by direct or non-direct draining. Apart from rus, nitrogen and potassium) from agricultural fi elds anthropogenic impacts, beaver activity is an important into groundwater results in the shift in vegetation of natural factor infl uencing mire ecosystems. On the one groundwater-fed mires. This includes the replacement hand, beavers inhibit the development of trees and wil- of species-rich, low-productive vegetation with highly low shrubs, but on the other hand, they dig canals or productive, rare species-poor patches (OLDE VENTERINK dam outfl ows which results in hydrological changes and et AL. ), especially when eutrophication is accom- alteration of vegetation. panied by hydrological disturbances (ENDLER and DZIE- Surrounded by agricultural land, the mires of the DZIC , BOLLENS et AL. , KOŁOS , WILHELM Góry Sudawskie region range in size from ca. to ). In Poland, dozens of wetland species are decreas- a dozen of hectares. They have diverse stratigraphy and ing and consequently included in the Polish red data thickness of organic deposits. The majority of them book (POLSKA CZERWONA KSIĘGA... ). developed in the place of former lakes overgrown with The Góry Sudawskie (the Sudawskie Mountains), peat-forming vegetation. Thus, in peat profi les lake which are situated in the north-easternmost Poland gyttjas (usually: detritus-rich) are common. At several near the Lithuanian border, is an agricultural, inten- sites, the remnants of natural or man-made reservoirs sively managed area. An abundance of small peatlands (small lakes or peat cuttings with an open water) still due to a landscape that is geomorphologically very di- persist. Topogenous character and usually very limited verse is a typical characteristic of the north-easternmost catchment area are the common features of these peat- part of Poland (ŻUREK ). Peatlands in the studied lands. Many of them are hydrologically disturbed and area are scattered among arable fi elds and pastures. Ag- overgrown entirely with forest or shrub vegetation. In ricultural management of the area includes fertilization, some places, non-forest mire vegetation persists, which drainage by drains and ditches, as well as pasture grass includes fi rst of all Sphagnum-dominated communities. sawing. Thus, the Góry Sudawskie region gives an excel- Poor fens predominate, but Sphagnum teres-dominated lent opportunity to observe the impact of intensive land moderately rich fens are present as well. Extremely rich management on the fl ora of mires. fens and ombrotrophic bogs are very rare in the studied The plant cover of the Góry Sudawskie region is very area. Other vegetation types include forest, shrub, rush, poorly recognised although the fi rst information on the tall-sedge and aquatic phytocoenoses. In the marginal fl ora of the area was published as early as in XIX century zone of almost all the peatlands, a willow and birch- (ROSTAFIŃSKI ). Some data on the fl ora and vegeta- covered belt is developed (PAWLIKOWSKI and JARZOMB- tion of several sites are found in the papers of KAWECKA KOWSKI, unpublished data). () and KAWECKA and KARCZMARZ (). The aim of the study is to determine the role of the Field survey mires in the intensively managed landscape of the Góry Floristic data from the peatlands of the Góry Sudaw- Sudawskie region for conservation and maintenance skie area and neighbouring regions to the south-east of rare and threatened species of vascular plants and were collected during the student scientifi c camp of the bryophytes. Student Scientifi c Circle of Geobotany, the Student Sci- entifi c Circle of Inter-Faculty Study Programme in Envi- ronmental Protection (both at the University of Warsaw) MATERIAL AND METHODS and the Student Scientifi c Circle of Environmental Conservation (the Białystok Technical University). The Description of the study area fi eld survey took place in July . Additionally, un- According to the division of the territory of Poland published data of Paweł Pawlikowski and Filip Jarzomb- into physico-geographical regions by KONDRACKI (), kowski from the years - were used. the Góry Sudawskie area is defi ned as Wiżajny Elevation The attention was paid only to species from the microregion, where numerous glacial landforms (espe-
Recommended publications
  • Program Ochrony Środowiska Dla Gminy Wiżajny Na Lata 2016-2020 Z Perspektywą Do 2022 R.1
    PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY WIŻAJNY NA LATA 2016-2020 Z PERSPEKTYWĄ \ DO 2022 R. GMINA WIŻAJNY POWIAT SUWALSKI WOJEWÓDZTWO PODLASKIE 0 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ............................................................................................................................. 3 1.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA .............................................................................. 3 1.2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ......................................................................................... 4 1.3. METODYKA PRAC NAD PROGRAMEM ............................................................................... 5 2. STRESZCZENIE ............................................................................................................... 5 3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW WYŻSZEGO SZCZEBLA ........ 7 3.1. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z REGULACJI UNIJNYCH .................................................. 7 3.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW KRAJOWYCH ......................................... 8 3.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW REGIONALNYCH I LOKALNYCH ...............14 4. CHARAKTERYSTYKA GMINY WIŻAJNY .......................................................................18 4.1. POŁOŻENIE GMINY .......................................................................................................18 4.2. INFRASTRUKTURA DROGOWA I TECHNICZNA ...................................................................20 4.3. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA .........................................................................................24
    [Show full text]
  • RAPORT O STANIE GMINY WIŻAJNY Za 2018
    Raport o stanie Gminy __________________________________________________________________________________ RAPORT O S T A N I E GMINY WIŻAJNY za 2018 rok Urząd Gminy Wiżajny ul. Szkolna 11, 16-407 Wiżajny www.wizajny.pl Wiżajny , maj 2019 r. __________________________________________________________________________________ Raport o stanie Gminy __________________________________________________________________________________ Zgodnie z art.28 aa ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, Wójt co roku do dnia 31 maja przedstawia Radzie Gminy raport o stanie Gminy, który obejmuje podsumowanie działalności Wójta w roku poprzednim, w szczególności realizację polityk, programów, strategii, uchwał rady gminy i budżetu obywatelskiego. Poniższe opracowanie dotyczy działalności Wójta Gminy Wiżajny za 2018 rok. Gmina Wiżajny jest najdalej wysuniętą na północny wschód częścią powiatu suwalskiego w województwie podlaskim. Od wschodu graniczy z gminą Rutka - Tartak, od południa z gminami Przerośl i Jeleniewo, od zachodu z gminą Dubeninki, a od północy z Litwą. W pobliżu granicy gminy znajduje się styk trzech granic państwowych: Polski, Litwy i Rosji (Obwód Kaliningradzki). Zajmuje obszar 111,536 km2, zamieszkuje ją 2490 osób w 36 wsiach (28 sołectwach). Siedzibą organów Gminy jest miejscowość Wiżajny. Gmina posiada herb i flagę. Głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy jest praca we własnych gospodarstwach rolnych. Ukształtowanie terenu i surowy klimat sprawia, że miejscowi rolnicy pracują w niezwykle uciążliwych warunkach. Produkowana tu żywność posiada dużą wartość zdrowotną, co jest kolejnym atutem gminy. Na tych terenach coraz większe znaczenie odgrywa jakość żywienia, a nie ilość spożywanych produktów. Wśród produktów lokalnych wielkim powodzeniem cieszą się sery podpuszczkowe. Gmina swoje działania wykonuje za pomocą jednostek organizacyjnych, którymi są: 1. Urząd Gminy Wiżajny, 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wiżajnach, 3.
    [Show full text]
  • Zapewnienie Dostępu Do Internetu Na Etapie Ostatniej Mili
    Podpisane umowy o dofinansowanie w ramach Działania 8.4 „Zapewnienie dost ępu do Internetu na etapie ostatniej mili” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Lokalizacja projektu Data Warto ść Nazwa L.p. Numer projektu Tytuł projektu podpisania Całkowita warto ść projektu (PLN) dofinansowania wnioskoda-wcy wojewódz-two powiat gmina miejscowo ść umowy projektu (PLN) POIG/8.4/2010/MAZ/11 Rozwój szerokopasmoweg Nadułki-Majdany, Brody Du że, Liwin, Podgórze, Podgórze Parcele, R ąkcice, Bulkowo, Mała SIMIK: POIG.08.04.00-14.011/10 o Internetu na Zakrzewo Ko ścielne, Ciu ćkowo, Drwały, Marcjanka, Pozarzyn, Rakowo, Telemedian Sp. z płocki, Wie ś, 1 obszarach "białych mazowieckie Starzyno, Arciechów, Arciechówek, Białocin, Bieniew, Budy Iłowskie, Dobki, 31.12.2010 1 248 670,00 511 750,00 o.o. sochaczewski, Wyszogród, plam" w Gilówka Dolna, K ępa Karoli ńska, Le śniaki, Lubatka, Pieczyska Iłowskie, Iłów województwie Rokocina, Rzepki, Uderz, Wieniec, Władysławów mazowieckim. POIG/8.4/2010/MAZ/68 Budowa Leoncin, SIMIK: POIG.08.04.00-14-068/10 infrastruktury Nasielsk, Nowa D ąbrowa, Cegielnia Psucka, Chechnówka, Czajki, Krogule, Mi ękoszyn, szerokopasmoweg nowodworski, Nowe Budy, Mi ękoszynek, Morgi, Popowo Borowe, Studzianki, Toru ń Dworski, Toru ń 2 GVT Sp. z o.o. o dost ępu do mazowieckie legionowski, Pomiechówek, Wło ścia ński, Żabiczyn, Nowiny, Stare Gniewniewice, Cegielnia – Kosewo, 31.12.2010 429 751,10 210 753,00 Internetu przez pułtuski Zakroczym, Wójtostwo, Zapiecki, Mochty – Smok, Smoły, Zar ęby, G ąsiorowo, Kania Nowa, firm ę GVT Sp. z Serock, Kania Polska, Nowa Wie ś, Zabłocie, Wola Smolana o.o. Pokrzywnica POIG/8.4/2010/MAZ/67 Budowa SIMIK: POIG.08.04.00-14-067/10 infrastruktury szerokopasmoweg 3 PLIX DC Sp.
    [Show full text]
  • ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY WIŻAJNY Za 2014 R
    ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY WIŻAJNY za 2014 r. Sporządziła: Zatwierdził: Monika Sowul Wójt Gminy Wiżajny Stanisław Jacek Pietrukiewicz Wi żajny, kwiecie ń 2015 r. SPIS TRE ŚCI I. WST ĘP.................................................................................................................... 3 1. Ogólna charakterystyka gminy ............................................................................ 3 2. Cel przygotowania oraz podstawa prawna sporz ądzenia analizy........................ 3 3. Źródła odpadów................................................................................................... 4 II. Zagadnienia ogólne ................................................................................................ 5 1. Firma odbieraj ąca odpady komunalne ................................................................ 5 2. Metoda naliczania opłaty i stawki opłaty.............................................................. 5 3. Post ępowanie z odpadami powstaj ącymi na terenie Gminy Wi żajny. ................. 7 4. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK)............................. 8 III. OCENA MO ŻLIWO ŚCI TECHNICZNYCH I ORGANIZACYJNYCH GMINY W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI .............................. 9 1. Mo żliwo ść przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostało ści z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania.......................................................................................................
    [Show full text]
  • Spis Załączników
    Załącznik nr 2 do uchwały nr 1/II/2013 z dnia 19 sierpnia 2013 r. Lokalna Strategia Rozwoju Obszaru Rybackiego „Pojezierze Suwalsko-Augustowskie” ZAŁĄCZNIKI Spis załączników Nr. Treść załacznika strona nr 1. Członkowie LGR 165 nr 2. Regulamin Komitetu 168 nr 3. Kwalifikacje członków Komitetu 182 nr 4. Doświadczenie członków LGR w realizacji projektów 192 nr 5. Uwarunkowania przestrzenne i przyrodnicze 208 nr 6. Uwarunkowania historyczno-kulturowe 216 nr 7. Uwarunkowania społeczno-gospodarcze 221 nr 8. Liczba uprawnionych do rybactwa oraz podmiotów według gmin 236 nr 9. Karta oceny zgodności operacji z Lokalną Strategią Rozwoju Obszarów Rybackich 248 nr 10. Karta oceny według kryteriów wyboru operacji dla działania „Restrukturyzacja lub reorientacja działalności gospodarczej, lub dywersyfikacja zatrudnienia osób mających pracę związaną z sektorem rybactwa w drodze tworzenia dodatkowych miejsc pracy poza tym sektorem” 250 nr 11 Karta oceny według kryteriów wyboru operacji dla działania „Podnoszenie wartości produktów rybactwa, rozwój usług na rzecz społeczności zamieszkującej obszary zależne od rybactwa” 252 nr 12 Karta oceny według kryteriów wyboru operacji dla działania „Ochrona środowiska lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa w celu utrzymania jego atrakcyjności lub przywrócenia potencjału produkcyjnego sektora rybactwa, w przypadku jego zniszczenia w wyniku klęski żywiołowej” 254 nr 13 Karta oceny według kryteriów wyboru operacji dla działania „Wzmocnienie konkurencyjności i utrzymanie atrakcyjności obszarów
    [Show full text]
  • Arkusz JELENIEWO (72)
    P A Ń STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY P A Ń STWOWY INSTYTUT BADAWCZY OPRACOWANIE ZAMÓWIONE PRZEZ MINISTRA Ś R O D O W I S K A OBJA ŚNIENIA DO MAPY GEO ŚRODOWISKOWEJ POLSKI 1:50 000 Arkusz JELENIEWO (72) Warszawa 2012 r. Autorzy: Barbara Radwanek-Bąk*, Marta Chwistek*, Izabela Laskowicz*, Izabela Bojakowska*, Paweł Kwecko*, Hanna Tomassi-Morawiec*, Gra Ŝyna Hrybowicz** Główny koordynator MG śP: Małgorzata Sikorska-Maykowska* Redaktor regionalny planszy A: Albin Zdanowski* Redaktor regionalny planszy B: Joanna Szyborska-Kaszycka* Redaktor tekstu: Sylwia Tarwid-Maciejowska* * Pa ństwowy Instytut Geologiczny – Pa ństwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa ** Przedsi ębiorstwo Geologiczne „POLGEOL” SA, ul. Berezy ńska 39, 003-908 Warszawa ISBN Copyright by PIG–PIB and M Ś, Warszawa, 2012 Spis tre ści I. Wst ęp – B. Radwanek-Bąk......................................................................................... 3 II. Charakterystyka geograficzna i gospodarcza – B. Radwanek-Bąk ............................ 4 III. Budowa geologiczna – B. Radwanek-Bąk.................................................................. 6 IV. Zło Ŝa kopalin – M. Chwistek, B., Radwanek-Bąk .................................................... 11 V. Górnictwo i przetwórstwo kopalin – B. Radwanek-Bąk .......................................... 15 VI. Perspektywy i prognozy wyst ępowania kopalin – B. Radwanek-Bąk ..................... 16 VII. Warunki wodne – B. Radwanek-Bąk, I. Laskowicz .................................................. 18 1. Wody powierzchniowe........................................................................................
    [Show full text]
  • Opisy Parafii Diecezji Wileńskiej Z 1784 Roku T. 3 Dekanat Olwita
    Źródła do dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego i Podlasia. Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku. Pod redakcją Józefa Maroszka REPOZYTORIUM WIEDZY Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 roku T. 3 Dekanat Olwita opracował Tomasz Naruszewicz Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2007-2009 jako projekt badawczy nr N N108 1536 33. „Opisy parafii diecezji wileńskiej z roku 1784 – edycja źródła” pod red. Józefa Maroszka. Bakałarzewo 2009 1 Opisy parafii diecezji wileńskiej z 1784 r. Redaktor serii prof. Józef Maroszek 2 Opisy dekanatu Olwita z 1784 r. opr. Tomasz Naruszewicz 3 Opracowanie zamieszczonych materiałów historycznych zostało sfinansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ze środków na naukę w latach 2007-2009, w ramach projektu badawczego NN108153633 ,,Opisy parafii diecezji wileńskiej z roku 1784 – edycja źródła”, obejmującego opracowanie edytorskie dekanatów: brasławskiego, mińskiego i olwickiego. Opiekunem naukowym był dr hab. Józef Maroszek, prof. UwB. Spis treści 4 WSTĘP ................................................................................................... 6 [K. 50V] RAPORT DEKANATU OLWICKIEGO, PLEBANII ALFABET PORZĄDKIEM UŁOŻONYCH W ROKU 1784. ..................................... 52 1. BAKAŁARZEWO .............................................................................. 53 2. BARTNIKI ......................................................................................... 59 3. FILIPÓW ..........................................................................................
    [Show full text]
  • Gmina Rutka-Tartak Przechodziła Różne Koleje Historycznych I Administracyjnych Losów
    Gmina Rutka-Tartak przechodziła różne koleje historycznych i administracyjnych losów. Przetrwała pod własną nazwą i dziś może być porównywana z najlepiej rozwijającymi się gminami w województwie. Jest naszą „małą ojczyzną”, z której jesteśmy dumni – z jej dorobku kulturowego i przywiązania do tradycji, z walorów przyrodniczo-krajobrazowych, z coraz bogatszej infrastruktury ułatwiającej codziennie życie. Niech ta książka pozwoli Naruszewicz Tomasz • Bacewicz Jan naszym Mieszkańcom bliżej poznać historię własnych terenów, ale także docenić teraźniejszość. ISBN 978-83-937279-9-5 Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na operację pt: „Gmina Rutka-Tartak-historia i współczesność” w ramach programu osi 4 „LIDER” działanie 413 GMINA RUTKA-TARTAK GMINA „Wdrażanie lokalnych Strategii Rozwoju z zakresu małych projektów objętego na lata 2007-2013”. historia i współczesność Wydawca FOTON Agnieszka Morysewicz © Copyright by Gmina Rutka-Tartak Prawa autorskie zastrzeżone ISBN 978-83-937279-9-5 Tekst Jan Bacewicz „Gmina Rutka-Tartak – historia i współczesność” Tomasz Naruszewicz „Obszar współczesnej gminy Rutka-Tartak do I wojny światowej” Fotografie Agnieszka Morysewicz, Daniel Naruszewicz, Tomasz Naruszewicz, Przemysław Szargiej oraz ze zbiorów gminy Rutka-Tartak Opracowanie graficzne i skład komputerowy FOTON Agnieszka Morysewicz 16-400 Suwałki, ul. Lipowa 41A, tel. 87 566 25 72 www.fotonsuwalki.pl Druk Drukarnia Helios 16-400 Suwałki, ul. Lipowa 41A, tel. 87 566 78 02 www.DrukarniaHelios.pl Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich na operację pt: „Gmina Rutka-Tartak-historia i współczesność” w ramach programu osi 4 „LIDER” działanie 413 „Wdrażanie lokalnych Strategii Rozwoju z zakresu małych projektów objętego na lata 2007-2013”. Spis treści Słowo wstępne ..............................................................................................
    [Show full text]
  • Na Lata 2016-2025
    ZAŁĄCZNIK DO UCHWAŁY NR XIII/77/16 RADY GMINY WIŻAJNY Z DNIA 14 MARCA 2016 R. STRATEGIA ROZWOJU GMINY WIŻAJNY NA LATA 2016-2025 Z PERSPEKTYWĄ DO R 2030 . GMINA WIŻAJNY POWIAT SUWALSKI WOJEWÓDZTWO PODLASKIE SPIS TREŚCI WSTĘP ................................................................................................................................. 2 I. RAPORT STANU. ANALIZA I DIAGNOZA STRATEGICZNA ........................................... 3 1. PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO ............................................................................................ 3 1.1. POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE I GEOGRAFICZNE .......................................................... 3 1.2. POŁOŻENIE KOMUNIKACYJNE...................................................................................... 8 1.3. WALORY PRZYRODNICZE ........................................................................................... 9 1.4. WALORY KULTUROWE ...............................................................................................17 2. SPOŁECZEŃSTWO ...........................................................................................................18 2.1. DEMOGRAFIA ...........................................................................................................18 2.2. WIEK I STRUKTURA WYKSZTAŁCENIA MIESZKAŃCÓW ...................................................19 2.3. MIESZKALNICTWO .....................................................................................................21 2.4. STRUKTURA ZATRUDNIENIA I RYNEK PRACY ................................................................23
    [Show full text]
  • A N K I E T a B a D a W C Z A
    Strona 1 z 13 A N K I E T A B A D A W C Z A Niniejsza ankieta stanowi część projektu realizowanego przez Izbę Gospodarczą Rynków Wschodnich, pt.: „Mapa współpracy transgranicznej samorządów Euroregionu Niemen” Realizacja projektu współfinansowana jest ze środków Programu Współpracy Przygranicznej Phare Narodowy Program Dla Polski 2003, Fundusz Małych Projektów Celem niniejszej ankiety jest inwentaryzacja zasobów gmin po polskiej, litewskiej, rosyjskiej (Obwód Kaliningradzki) i białoruskiej (Rejon Grodzieński) stronie Euroregionu Niemen. Zebrane na podstawie ankiety informacje posłużą do wydania publikacji i wydania CD-rom pod wspólnym tytułem „Mapa współpracy transgranicznej samorządów Euroregionu Niemen” w polskiej, rosyjskiej i angielskiej wersji językowej. Opracowane materiały stanowić będą nowoczesne narzędzie promocji służące rozwojowi poszczególnych samorządów EN. 1. Przedstaw swoja gminę Gmina Wiżajny jest najdalej wysuniętą na północny wschód częścią powiatu suwalskiego w województwie podlaskim o powierzchni 123 km2. Od wschodu graniczy z gminą Rutka – Tartak, od południa z gminami Przerośl i Jeleniewo, od zachodu z gminą Dubeninki, a od północy z Litwą. W pobliżu granicy gminy znajduje się styk trzech granic państwowych: Polski, Litwy i Rosji (Obwód Kaliningradzki). Gmina Wiżajny uważana jest za Polski biegun zimna ze względu na najniższe temperatury oraz krótki okres wegetacji. Obszar gminy obfituje w liczne źródła, dające początek wielu rzekom. Przebiega tu dział wodny pomiędzy dorzeczem Niemna i Pregoły. Prawdziwe bogactwo gminy to jeziora. Niezurbanizowane, wolne od wielkomiejskiej cywilizacji, niemal dziewicze tereny, od lat są doskonałym miejscem aktywnego wypoczynku i stanowią atrakcje turystyczną. Lasy, jeziora, pagórkowaty teren polodowcowy, czyste powietrze zapewniają bardzo dobre warunki wypoczynku, a także możliwość uprawiania sportów wodnych, myślistwa, wycieczek pieszych i rowerowych.
    [Show full text]
  • Ankieta Dotycząca Komunikacji
    ANKIETA DOTYCZĄCA KOMUNIKACJI (ankieta została opracowana przez uczestników szkolenia organizowanego przez francuskich ekspertów ADASEA w zakresie rozwoju lokalnego) Ankietę wypełniają urzędy gmin, miast i starostwa powiatowe z obszaru działania Forum Samorządowego Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego i Ziemi Sejneńskiej. I część: Dane adresowe: 1. Powiat SUWALSKI 2. Nazwa urzędu: URZĄD GMINY W WIŻAJNACH 3. Osoba do kontaktu: imię i nazwisko: KRYSTYNA ANNA GAŁAŻYN tel: 5688485 e-mail: [email protected] II część: Statystyka drogowa Długość dróg w gminie / mieście / powiecie - w kilometrach Kategoria dróg Długość dróg O nawierzchni utwardzonej O ogółem asfaltem żwirem nawierzchni gruntowej Drogi gminne 81 1 25 55 Drogi powiatowe 44,9 37,7 4,2 3 Drogi wojewódzkie 7,9 7,9 - - Drogi krajowe - - - - III. część: Atrakcje turystyczne na terenie gminy / miasta / powiatu 1. Wymień najatrakcyjniejsze zabytki Nazwa zabytku Lokalizacja Ranga zabytku pod kątem atrakcyjności /miejscowość dla turystów (wstaw X) znaczenie znaczenie znaczenie regionalne krajowe międzynarodowe Drewniany młyn wodny Jaczno X z XIX w. 1 Ruiny dawnego folwarku Sudawskie X otoczone parkiem w którym zachował się fragment alei. Ruiny folwarku Skombobole Sudawskie X Drewniany dwór z przełomu Kleszczówek X XIX i XX wieku oraz część zabudowań gospodarczych dawnego folwarku. Grodzisko zwane Gulberkiem Sudawskie X Ruiny dworu z końca XVIII Stara Hańcza X w. otoczone malowniczym parkiem położone nad brzegiem jeziora Hańcza. Pomnik Józefa Piłsudskiego Wiżajny X Mogiła żołnierza Smolniki X radzieckiego z II wojny światowej. Mogiła zbiorowa- spalonych Kleszczówek X żywcem Polaków w okresie II wojny światowej. Mogiła zbiorowa – miejsce Dzierwany X zbrodni hitlerowskiej. Uwaga: w razie potrzeby zrób dodatkową tabelę. 2. Wymień atrakcje przyrodnicze (parki, rezerwaty przyrody, jeziora, wzgórza, pomniki przyrody itp.
    [Show full text]
  • PDF Źródłowy
    UCHWAŁA NR XXI/126/17 RADY GMINY WIŻAJNY z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego, wprowadzonego ustawą - Prawo oświatowe na okres od dnia 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r. Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r. poz. 446, 1579, 1948) oraz art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę –Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) Rada Gminy Wiżajny uchwala, co następuje: § 1. Określa się plan sieci publicznej szkoły podstawowej prowadzonej przez Gminę Wiżajny, a także granice obwodów publicznej szkoły podstawowej prowadzonej przez Gminę Wiżajny na okres od dnia 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały. § 2. Określa się plan sieci prowadzonego przez Gminę Wiżajny publicznego gimnazjum oraz granice obwodu publicznego gimnazjum prowadzonego przez Gminę Wiżajny na okres od 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., który stanowi załącznik nr 2 do niniejszej uchwały. § 3. Traci moc uchwała Nr XXXII/196/2010 Rady Gminy Wiżajny z dnia 2 marca 2010 roku w sprawie ustalenia planu sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów oraz ustalenia granic ich obwodów prowadzonych przez Gmine Wiżajny. § 4. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Wiżajny. § 5. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia opublikowania w dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego, za wyjątkiem § 3, który wchodzi w życie z dniem 31 sierpnia 2017 r.
    [Show full text]