DOCSLIB.ORG

Urania Nr 6/2015

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Urania Nr 6/2015 DOTOWANA PRZEZ MNISW I PTA PRENUMERATA DLA SZKÓŁ – TYKO 30 zł (s. 27 i 71) 6/2015 (780) listopad–grudzień Tom LXXXVI ukazuje się od 1920 r. Cena 12,90 zł w tym 5% VAT www.urania.edu.pl Gwiazda Betlejemska Astronawigacja ISSN 1689-6009 indeks 401323 Komety w służbie 6/2015 ciemnegoUrania nieba 1 URANIA — NASZA MUZA dla szkół, uczelni oraz miłośników astronomii i amatorów nocnego nieba (PL ISSN 1689-6009) Dwumiesięcznik poświęcony upowszech- nianiu wiedzy astronomicznej. Czasopismo est w moim Toruniu miejsce zupełnie wyjątkowe — to Dom Kopernika. powstałe w roku 1998 z połączenia „Uranii” Niezależnie czy astronom tu się urodził, czy tylko tu mieszkał. Od ponad 40 lat tu (ISSN 0042-0794) — dotychczasowego bywam raczej, niż zwiedzam, chyba że są wystawy czasowe, i niewiele się tu miesięcznika Polskiego Towarzystwa Mi- J łośników Astronomii, ukazującego się od zmieniło. Rok, może więcej minęło, kiedy zaproszono mnie do dyskusji i pracy 1920 r. i „Postępów Astronomii” (ISSN nad koncepcją scenariusza nowej wystawy stałej obejmującej de facto dwie kamienice 0032-5414) — dotychczasowego kwartal- i oficynę przy ulicy Kopernika 15/17. Wielka kubatura, ogromna i zróżnicowana nika Polskiego Towarzystwa Astronomicz- nego, wychodzącego od 1953 r. Zachowana powierzchnia, a w tym również niewykorzystane dotąd pomieszczenia magazynów, zostaje dotychczasowa numeracja „Uranii”. a nawet poddasze z fantastyczną, średniowieczną więźbą dachową. W zacnym gronie Pismo częściowo finansowane przez: muzealników, historyków i konserwatorów przyszło mi bronić astronomicznego dziedzictwa Kopernika. Nasz scenariusz stał się podstawą rozpisanego przez Muzeum Okręgowe (którego częścią jest Dom Kopernika) konkursu Nakład: 3000 egz. na multimedialną koncepcję plastyczną wystawy, a my w trochę Zespół Redakcyjny: Krzysztof Czart (serwis www, redaktor) szerszym gronie utworzyliśmy sąd konkursowy. Moim kolegom Jan Desselberger (kalendarz astronomiczny) zależało, żeby ekspozycja nie zakryła średniowiecznej architektury Jacek Drążkowski (red. techniczny, skład) i podkreśliła wystrój mieszczańskiego wnętrza, a więc toruńskiego Aleksandra Hamanowicz (redaktor) Maciej Mikołajewski (redaktor naczelny) dziedzictwa, które kształtowało przyszłego uczonego. Mnie z kolei, Marek Muciek (redaktor) żeby pokazać coś więcej niż staroświeckie tellurium i planetarne pętle Sebastian Soberski (sekretarz redakcji) rysowane równie dobrze w systemie geo- jak i heliocentrycznym Roman Schreiber (redaktor) Marek Substyk (z-ca red. naczelnego) marzyła się likwidacja ekwantu albo odtwarzany poprzez wspólny, Bożena Wyrzykowska (korekta językowa) bliski Słońca środek wszystkich orbit, ruch planet w szerokościach. Karolina Zawada (orion.pta.edu.pl) Merytorycznie i finansowo warunki konkursu były bardzo Współpraca: wymagające i niewiele zespołów nadesłało swoje wizje. Szkoda! Marek Abramowicz, Tadeusz Figiel, Sylwester Kołomański, Michał Kusiak, Ro- Pierwsze dwa konkursy trzeba było unieważnić z powodów bert Szaj, Janusz Wiland, Łukasz Woźniak, Przemysław Żołądek formalnych, co, przyglądając się propozycjom, czyniliśmy bez Adres Redakcji: żalu. Światełko w tunelu zamajaczyło przy drugim konkursie Urania, Centrum Astronomii UMK i rozbłysło pełnią blasku przy trzecim. Zwycięska propozycja rewelacyjnie łączy ul. Gagarina 11, 87-100 TORUŃ innowacyjność z klimatem średniowiecznego budynku. Sposób zastosowania tel. 509 44 17 17 fax. (56) 611 30 08 najnowszych technologii jest imponujący, obejmując m.in. hologramy i mapping 3D, e-mail: [email protected] oraz osobistego przewodnika w postaci tabletu uzupełniającego ogólne informacje. Adres WWW: Szczególne wrażenie robi zastosowanie ekranów z szyb w tzw. technologii Priva Lite http://www.urania.edu.pl do prezentacji multimedialnych. Za jednym kliknięciem mogą stać się przezroczyste, Dystrybucja, marketing, sekretariat: Ernest Świerczyński, tel. 698 55 61 61 pokazać prezentację na kolejnej szybie albo rzeczywistą architekturę wnętrza do gołej e-mail: [email protected] cegły. Nie mogę pokazać ilustracji, bo właśnie toczą się szczegółowe negocjacje Cena Uranii w prenumeracie 10 zł z projektantem, ale za dwa, trzy lata — jeśli nie schrzanią sprawy wykonawcy — Prenumerata roczna 60 zł zwiedzającym oko zbieleje! Jest wreszcie najbliższe mi kino 5D. Już widzę tam projekcję Bank Millennium S.A. o/Toruń 1451. odcinka… Astronarium. Właśnie programowalne elementy projektu, kino, Nr 44 1160 2202 0000 0000 5530 5241 tablety, spektakle multimedialne budzą największą nadzieję, że ekspozycja będzie Wydawcy: Polskie Towarzystwo żywa, że będzie można je łatwo doskonalić, poprawiać, uzupełniać i rozszerzać. Marzy Astronomiczne mi się, by oddziałując na emocje, rodziła pytania w dziedzinie intelektu. Potrzebna ul. Bartycka 18, więc będzie wystawie tajemnica, prowokacja, może nawet żart, by widz zechciał po 00-716 Warszawa tel. (0-22) 329 61 45 powrocie do domu sprawdzić coś w internecie, a może nawet poszukać w… książce! e-mail: [email protected] Jak studia we Włoszech? — to portret razem z Rafaelem, zakrycie Aldebarana WWW: www.pta.edu.pl i dyskusje z papieżem o reformie kalendarza. Jak rzekoma Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii czaszka Kopernika? — no to z sugestią przebadania DNA ul. Miodowa 13a m. 35, Jamesa Cromwella, hollywoodzkiego alter ego rekonstrukcji 31-055 Kraków podinspektora Zajdla. Jeżeli słynna strona ze schematem tel. (0-12) 422 38 92 e-mail: [email protected] Układu Słonecznego z autografu? — to też ten sam rysunek WWW: www.ptma.pl z pierwszego wydania! I znajdź widzu 10 szczegółów różniących * MATERIAŁÓW NIE ZAMÓWIONYCH REDAKCJA te obrazki! A może były dwa autografy? Może Retyk coś NIE ZWRACA * ZASTRZEGA SIĘ PRAWO DO REDA- przeredagował? No i koniecznie, że gdyby Kopernik żył GOWANIA I SKRACANIA TEKSTÓW * PRZEDRUK MATERIAŁÓW TYLKO ZA ZGODĄ REDAKCJI * w naszych czasach, na pewno czytałby… „Uranię”! OPINIE I POGLĄDY FORMUŁOWANE PRZEZ REDAKCJĘ I AUTORÓW NIE REPREZENTUJĄ Dopiero co wydane tłumaczenie De libris revolutio narratio prima Jerzego Joachima Retyka, OFICJALNEGO STANOWISKA WYDAWCÓW * w jednej książce spotkało się z „O obrotach relacją… ostatnią” Jarosława Włodarczyka. Popularnonaukowa rozprawka sprzed blisko 500 lat opatrzona wstępem i przypisami współczesnego eksperta i popularyzatora (m.in. laureata Medalu Zonna) tworzy lekturę, dzięki której o astronomicznym dziedzictwie w Domu Kopernika myślę ze względnym spokojem. Że potrafimy sięgnąć głębiej w Dzieło, niż tylko w slogany i archetypy! 04 grudnia, Ratusz Staromiejski w Toruniu Maciej Mikołajewski 6/2015 Urania 3 Dawno temu w… „Uranii” W AKTUALNYM NUMERZE Dawno temu w… „Uraniiˮ 4 Kronika sierpień — wrzesień 2015 6 8 Andrzej Marecki Mędrcy z Andromedy Od dwóch tysięcy lat wierni, teolodzy, artyści i astronomowie starają się roz- wikłać zagadkę owego znaku na niebie. Rezygnując z paradygmatu, że był to obiekt bardzo jasny, stawiamy na supernową w M31! 12 Józef Gawłowicz Gwiazda Polarna Graniczne prędkości ucieczki a szerokość geograficzna galaktyk w roku 1930. Otoczeni coraz to bardziej wyrafinowanymi urządzeniami już nie musimy patrzeć w niebo, aby określić naszą pozycję np. na morzu. A przecież ludzie, Rozszerzanie się wszechświata. wędrując po morzach i oceanach od setek, jeśli nie tysięcy lat, radzili sobie Wszechświat, według najnowszych badań z tym problemem, jak umieli. Z czasem doszli w tym do mistrzostwa. astronomicznych. składa się z niezmiernie licznych zbiorowisk gwiazd, popularnie nazywanych „wszechświatami-wyspami” 15 Tomasz Ściężor ze względu na olbrzymie odległości, jakie oddzielają jedno zbiorowisko od drugiego. Komety w służbie Takiemi „wszechświatami-wyspami” są mgławice pozagalaktyczne (patrz art. W. Opalskiego Nr. bieżący, str. 1). Jedną z tych ciemnego nieba wysp jest również nasz układ Drogi Mlecznej. Często słyszymy o zanieczyszczeniu powietrza czy też wody. O wiele rzadziej Ciekawą właściwością wszystkich prawie jest mowa o zanieczyszczeniu naturalnego tła fal elektromagnetycznych — obserwowanych przez nas mgławic chodzi tu głównie o fale radiowe i światło. pozagalaktycznych jest ich bardzo znaczna prędkość radialna. Na początku 1929 Ewelina Grądzka r. największa znana prędkość radialna, 22 obserwowana u mgławic pozagalaktycznych, wynosiła +1800 km/sek. W ciągu 1929 Pod kirgiskim niebem (II) i 1930 r. obserwatorowie na Mount Wilson W czterech wybranych szkołach dalekiego Kirgistanu prężnie działają mło- zdołali zmierzyć widma bardzo wielu dzieżowe kółka astronomiczne. Przywiezione z Polski teleskopy przybliżają słabych mgławic, znajdując, że prędkości te uczniom odległy, pełen zagadek Wszechświat. Jeszcze raz okazało się, że nie- dochodzą aż do +11500 km/sek. Wszystkie bo potrafi złamać bariery religii, płci i języka te prędkości radialne są dodatnie, t. j. mgławice te oddalają się od nas. Jakkolwiek odległości słabych mgławic pozagalaktycznych nie są 28 Witek Caban jeszcze dokładnie znane, jednakże nie ulega wątpliwości, że prędkości radialne tych mgławic 18 sekund euforii wzrastają proporcjonalnie do ich odległości. Oddalanie się wszystkich mgławic pozagalaktycznych od nas było do niedawna na Wyspach Owczych niewyjaśnione. Dopiero w roku ubiegłym 9 marca 2016 r. na Oceanie Spokojnym i w Indonezji będzie można obserwo- znany astronom holenderski. W. de Sitter wać kolejne, całkowite zaćmienie Słońca. W grupie, z koleżanką albo przyja- wytłumaczył dodatnie prędkości mgławic cielem raźniej! Może jednak lepiej podjąć ryzyko na własny rachunek? spiralnych rozszerzaniem się wszechświata. Rozszerzanie to jest prostym wynikiem zastosowania teorji względności. W kraju
Load more

Recommended publications
  • Pos(BASH 2013)009 † ∗ [email protected] Speaker
    The Progenitor Systems and Explosion Mechanisms of Supernovae PoS(BASH 2013)009 Dan Milisavljevic∗ † Harvard University E-mail: [email protected] Supernovae are among the most powerful explosions in the universe. They affect the energy balance, global structure, and chemical make-up of galaxies, they produce neutron stars, black holes, and some gamma-ray bursts, and they have been used as cosmological yardsticks to detect the accelerating expansion of the universe. Fundamental properties of these cosmic engines, however, remain uncertain. In this review we discuss the progress made over the last two decades in understanding supernova progenitor systems and explosion mechanisms. We also comment on anticipated future directions of research and highlight alternative methods of investigation using young supernova remnants. Frank N. Bash Symposium 2013: New Horizons in Astronomy October 6-8, 2013 Austin, Texas ∗Speaker. †Many thanks to R. Fesen, A. Soderberg, R. Margutti, J. Parrent, and L. Mason for helpful discussions and support during the preparation of this manuscript. c Copyright owned by the author(s) under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike Licence. http://pos.sissa.it/ Supernova Progenitor Systems and Explosion Mechanisms Dan Milisavljevic PoS(BASH 2013)009 Figure 1: Left: Hubble Space Telescope image of the Crab Nebula as observed in the optical. This is the remnant of the original explosion of SN 1054. Credit: NASA/ESA/J.Hester/A.Loll. Right: Multi- wavelength composite image of Tycho’s supernova remnant. This is associated with the explosion of SN 1572. Credit NASA/CXC/SAO (X-ray); NASA/JPL-Caltech (Infrared); MPIA/Calar Alto/Krause et al.
    [Show full text]
  • Planning the VLT Interferometer
    No. 60 - -.June 1990 --, Planning the VLTVLT Interferometer J. M. BECKERS, ESO 1. The VlVLTT Interferometer: VLTVLT Reports 44 and 49), the interfero­interfero- approved YLTVLT implementation. P. LemaLena One of the Operating Modes metric mode of the VLVLTT was indudedincluded in described the concept and planning torfor ofoftheVLT the VLT the VLTVLT proposal, and accepted inin theIhe the inlerferometricinterferometric mode of the VLTVLT at 1.1.11 Itsfts Context Adaptive Optics at the ESO 3.6-m Telescope The Very Large Telescope has three differenldifferent modes of being used. As four separate 8-metre telescopes it provides theIhe capabililycapability of carrying out in parallel tourfour different observing programmes, each with a sensitivitysensilivity which matches that of the other most powerful ground­ground- based telescopes available. In the sec­sec- ond mode the light of the four tele-lele­ scopes is combined in a single imageimage making ilit inin sensitivity the most powerful telescope on earth, almost 16t6 metres in diameter if the light losses in the beam eombinationcombination canean be kept low. In the third mode Ihethe light of the four tele-tele­ scopes is combined coherenlly,coherently, allow­allow- This faise-colourfalse-colour photo illustrates the dramatiedramatic improvement in image sharpness whiehwhich is ing interferomelrlcinterferometric observations with the obtained with adaptive optiesoptics at the ESO 3.6·m3.6-m telescope. seeSee also the artielearticle on page 9. unparalleled sensitivity resulting fromtrom I1It shows the 5.5 magnitudemagnilude star HR 6658 in the galacticga/aeUe eluslercluster Messier 7 (NGC 6475), as the 8-metre apertures. In this mode theIhe observed in the infrared L·bandL-band (wavelength 3.5pm),3.Sllm), without ("ullcorrecled",("uncorrected", left) alldand with angular resolulionresolution is determined by the "corrected","corrected, right) the "VL"VLTT adaptive optics prototype" switched on.
    [Show full text]
  • How Supernovae Became the Basis of Observational Cosmology
    Journal of Astronomical History and Heritage, 19(2), 203–215 (2016). HOW SUPERNOVAE BECAME THE BASIS OF OBSERVATIONAL COSMOLOGY Maria Victorovna Pruzhinskaya Laboratoire de Physique Corpusculaire, Université Clermont Auvergne, Université Blaise Pascal, CNRS/IN2P3, Clermont-Ferrand, France; and Sternberg Astronomical Institute of Lomonosov Moscow State University, 119991, Moscow, Universitetsky prospect 13, Russia. Email: [email protected] and Sergey Mikhailovich Lisakov Laboratoire Lagrange, UMR7293, Université Nice Sophia-Antipolis, Observatoire de la Côte d’Azur, Boulevard de l'Observatoire, CS 34229, Nice, France. Email: [email protected] Abstract: This paper is dedicated to the discovery of one of the most important relationships in supernova cosmology—the relation between the peak luminosity of Type Ia supernovae and their luminosity decline rate after maximum light. The history of this relationship is quite long and interesting. The relationship was independently discovered by the American statistician and astronomer Bert Woodard Rust and the Soviet astronomer Yury Pavlovich Pskovskii in the 1970s. Using a limited sample of Type I supernovae they were able to show that the brighter the supernova is, the slower its luminosity declines after maximum. Only with the appearance of CCD cameras could Mark Phillips re-inspect this relationship on a new level of accuracy using a better sample of supernovae. His investigations confirmed the idea proposed earlier by Rust and Pskovskii. Keywords: supernovae, Pskovskii, Rust 1 INTRODUCTION However, from the moment that Albert Einstein (1879–1955; Whittaker, 1955) introduced into the In 1998–1999 astronomers discovered the accel- equations of the General Theory of Relativity a erating expansion of the Universe through the cosmological constant until the discovery of the observations of very far standard candles (for accelerating expansion of the Universe, nearly a review see Lipunov and Chernin, 2012).
    [Show full text]
  • Radio Supernovae and the Square Kilometer Array
    RADIO SUPERNOVAE AND THE SQUARE KILOMETER ARRAY SCHUYLER D. VAN DYK IPAC/Caltech, MS 100-22, Pasadena, CA 91125, USA E-mail: [email protected] KURT W. WEILER & MARCOS J. MONTES Naval Research Lab, Code 7214, Washington, DC 20375-5320 USA E-mail: [email protected], [email protected] RICHARD A. SRAMEK NRAO/VLA, PO Box 0, Socorro, NM 87801 USA E-mail: [email protected] NINO PANAGIA STScI/ESA, 3700 San Martin Dr., Baltimore, MD 21218 USA E-mail: [email protected] Detailed radio observations of extragalactic supernovae are critical to obtaining valuable informa- tion about the nature and evolutionary phase of the progenitor star in the period of a few hundred to several tens-of-thousands of years before explosion. Additionally, radio observations of old super- novae (>20 years) provide important clues to the evolution of supernovae into supernova remnants, a gap of almost 300 years (SN 1680, Cas A, to SN 1923A) in our current knowledge. Finally, new empirical relations indicate that it may be possible to use some types of radio supernovae as distance yardsticks, to give an independent measure of the distance scale of the Universe. However, the study of radio supernovae is limited by the sensitivity and resolution of current radio telescope arrays. Therefore, it is necessary to have more sensitive arrays, such as the Square Kilometer Array and the several other radio telescope upgrade proposals, to advance radio supernova studies and our understanding of supernovae, their progenitors, and the connection to supernova remnants. 1 Supernovae Supernovae (SNe) play a vital role in galactic evolution through explosive nucleosynthesis and chemical enrichment, through energy input into the interstellar medium, through production of stellar remnants such as neutron stars, pulsars, and black holes, and by the production of cosmic rays.
    [Show full text]
  • The Deepest Radio Observations of Nearby Type IA Supernovae: Constraining Progenitor Types and Optimizing Future Surveys
    Draft version January 20, 2020 Typeset using LATEX default style in AASTeX63 The Deepest Radio Observations of Nearby Type IA Supernovae: Constraining Progenitor Types and Optimizing Future Surveys Peter Lundqvist,1, 2 Esha Kundu,1, 2, 3 Miguel A. Pérez-Torres,4, 5 Stuart D. Ryder,6, 7 Claes-Ingvar Björnsson,1 Javier Moldon,8 Megan K. Argo,8, 9 Robert J. Beswick,8 Antxon Alberdi,4 and Erik C. Kool1, 2, 6, 7 1Department of Astronomy, AlbaNova University Center, Stockholm University, SE-10691 Stockholm, Sweden 2The Oskar Klein Centre, AlbaNova, SE-10691 Stockholm, Sweden 3Curtin Institute of Radio Astronomy, Curtin University, GPO Box U1987, Perth WA 6845, Australia 4Instituto de Astrofísica de Andalucía, Glorieta de las Astronomía, s/n, E-18008 Granada, Spain 5Visiting Scientist: Departamento de Física Teorica, Facultad de Ciencias, Universidad de Zaragoza, Spain 6Dept. of Physics and Astronomy, Macquarie University, Sydney NSW 2109, Australia 7Australian Astronomical Observatory, 105 Delhi Rd, North Ryde, NSW 2113, Australia 8Jodrell Bank Centre for Astrophysics, School of Physics and Astronomy, University of Manchester, M13 9PL, UK 9Jeremiah Horrocks Institute, University of Central Lancashire, Preston PR1 2HE, UK (Received December 30, 2019; Revised January 15, 2020; Accepted January 16, 2020) ABSTRACT We report deep radio observations of nearby Type Ia Supernovae (SNe Ia) with the electronic Multi-Element Radio Linked Interferometer Net-work (e-MERLIN), and the Australia Telescope Compact Array (ATCA). No detections were made. With standard assumptions for the energy densities of relativistic electrons going into a power-law energy distribution, and the magnetic field strength (e = B = 0:1), we arrive at the upper limits on mass-loss rate for the progenitor system of SN 2013dy (2016coj, 2018gv, 2018pv, 2019np), to be Û −8 −1 −1 M ∼< 12 ¹2:8; 1:3; 2:1; 1:7º × 10 M yr ¹vw/100 km s º, where vw is the wind speed of the mass loss.
    [Show full text]
  • Arxiv:1008.2754V2 [Astro-Ph.HE] 25 Jan 2011 H Yei N20b.Te Hwdisrs Ie( Time Rise Its Showed 2010A; Studied They (2010) Al
    Draft version October 22, 2018 A Preprint typeset using LTEX style emulateapj v. 11/10/09 AN EMERGING CLASS OF BRIGHT, FAST-EVOLVING SUPERNOVAE WITH LOW-MASS EJECTA Hagai B. Perets1, Carles Badenes2,3, Iair Arcavi2, Joshua D. Simon4 and Avishay Gal-yam2 Draft version October 22, 2018 Abstract A recent analysis of supernova (SN) 2002bj revealed that it was an apparently unique type Ib SN. It showed a high peak luminosity, with absolute magnitude MR ∼−18.5, but an extremely fast-evolving light curve. It had a rise time of < 7 days followed by a decline of 0.25 mag per day in B-band, and showed evidence for very low mass of ejecta (< 0.15 M⊙). Here we discuss two additional historical events, SN 1885A and SN 1939B, showing similarly fast light curves and low ejected masses. We discuss the low mass of ejecta inferred from our analysis of the SN 1885A remnant in M31, and present for the first time the spectrum of SN 1939B. The old environments of both SN 1885A (in the bulge of M31) and SN 1939B (in an elliptical galaxy with no traces of star formation activity), strongly support old white dwarf progenitors for these SNe. We find no clear evidence for helium in the spectrum of SN 1939B, as might be expected from a helium-shell detonation on a white dwarf, suggested to be the origin of SN 2002bj. Finally, the discovery of all the observed fast-evolving SNe in nearby galaxies suggests that the rate of these peculiar SNe is at least 1-2 % of all SNe.
    [Show full text]
  • The Fast and Furious Decay of the Peculiar Type-I Supernova 2005Ek
    The Astrophysical Journal, 774:58 (18pp), 2013 September 1 doi:10.1088/0004-637X/774/1/58 C 2013. The American Astronomical Society. All rights reserved. Printed in the U.S.A. THE FAST AND FURIOUS DECAY OF THE PECULIAR TYPE Ic SUPERNOVA 2005ek M. R. Drout1, A. M. Soderberg1, P. A. Mazzali2,3,4, J. T. Parrent5,6, R. Margutti1, D. Milisavljevic1, N. E. Sanders1, R. Chornock1, R. J. Foley1,R.P.Kirshner1, A. V. Filippenko7,W.Li7,14,P.J.Brown8,S.B.Cenko7, S. Chakraborti1, P. Challis1, A. Friedman1,9, M. Ganeshalingam7, M. Hicken1,C.Jensen1, M. Modjaz10, H. B. Perets11, J. M. Silverman12,15, and D. S. Wong13 1 Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, 60 Garden Street, Cambridge, MA 02138, USA; [email protected] 2 Astrophysics Research Institute, Liverpool John Moores University, CH41 1LD Liverpool, UK 3 INAF-Osservatorio Astronomico di Padova, Vicolo dell’Osservatorio 5, I-35122 Padova, Italy 4 Max-Planck-Institut for Astrophysik, Karl-Schwarzschildstr. 1, D-85748 Garching, Germany 5 Department of Physics and Astronomy, Dartmouth College, 6127 Wilder Laboratory, Hanover, NH 03755, USA 6 Las Cumbres Observatory Global Telescope Network, Goleta, CA 93117, USA 7 Department of Astronomy, University of California, Berkeley, CA 94720-3411, USA 8 Department of Physics and Astronomy, Texas A&M University, College Station, TX 77843-4242, USA 9 Center for Theoretical Physics, Massachusetts Institute of Technology, 77 Massachusetts Avenue, 6-304, Cambridge, MA 02139, USA 10 Center for Cosmology and Particle Physics, Department of Physics, New York University, 4 Washington Place, New York, NY 10003, USA 11 Physics Department, Technion-Israel Institute of Technology, 32000 Haifa, Israel 12 Department of Astronomy, University of Texas at Austin, Austin, TX 78712, USA 13 Physics Department, University of Alberta, 4-183 CCIS, Edmonton, AB T6G 2E1, Canada Received 2013 June 10; accepted 2013 July 10; published 2013 August 16 ABSTRACT We present extensive multi-wavelength observations of the extremely rapidly declining Type Ic supernova (SN Ic), SN 2005ek.
    [Show full text]
  • 7. SUPERNOVAE Scientific Organizing Committe V. TRIMBLE
    7. SUPERNOVAE Scientific Organizing Committe V. TRIMBLE (Chairman) G.S. BISNOVATYI-KOGAN, R. CHEVALIER, S. HAYAKAWA, T. LU, N. PANAGIA, S. RAMADURAI, G. SETTI, F.G. SMITH, D. SUGIMOTO, J. TRUEMPER, A.V. TUTUKOV, S. van DEN BERGH, B. WARNER, J.C. WHEELER Supporting Commissions : 27, 28, 34, 35, 40, 44, 47, 48 Downloaded from https://www.cambridge.org/core. IP address: 170.106.202.126, on 29 Sep 2021 at 23:44:04, subject to the Cambridge Core terms of use, available at https://www.cambridge.org/core/terms. https://doi.org/10.1017/S153929960000695X CENTENARY OF S ANDROMEDAE (SN 1885a) Sidney van den Bergh Dominion Astrophysical Observatory Herzberg Institute of Astrophysics 5071 West Saanich Road Victoria, B.C. Canada, V8X 4M6 ABSTRACT. Observations by Hartwig, Wolf, Duner and Bigourdan are used to show that SN 1885a reached My(max) - -18.8 ± 0.5 on 17 or 18 August 1885. The lightcurve of S And is found to have declined more rapidly after maximum than that of any other well-observed supernova. The existence of S And and the relatively young age of the supernova remnant Sgr A East appear to indicate that the supernova frequencies near the nucleus of M31 and the Galactic centre are respectively ~10 and ~10J times higher than expected. It is spectulated that S And may belong to a population of supernovae ("type 0") that only occur near the nuclei of giant galaxies. Beyond the Local Group such objects might perhaps have been missed because of their fast decline and close proximity to luminous nuclei.
    [Show full text]
  • The Many Guises of Thermonuclear Supernovae
    The Many Guises of Thermonuclear Supernovae Wolfgang Hillebrandt Supernova Conference YIPQS, Kyoto October 31, 2013 Work in collaboration with: Stefan Taubenberger, Ashley Ruiter, Markus Kromer, Assaf Sternberg, Sandra Benitez, Uli Noebauer, Philipp Edelmann, Michele Sasdelli (MPA) Elisabeth Gall (MPA/QUB/ESO) Friedrich Röpke, Ivo Seitenzahl, Michael Fink, Stephan Hachinger (MPA/Würzburg) Stuart Sim (MPA/ANU/QUB), Rüdiger Pakmor (MPA/HITS) Paolo Mazzali (MPA/INAF Padua/Liverpool) Zhengwei Liu (MPA/Kunming Obs.) Thermonuclear (Type Ia) supernovae: They are a homogenous ‘class’ They make most of the iron in the Universe They make some p-process elements Some of them make n-rich isotopes such as 48 Ca, 50Ti and 54Cr They can be used as distance indicators …………. This is based on the assumption that they are all Chandrasekhar-mass C+O white dwarfs The standard ‘single-degenerate’ model Growing to the critical mass (Mchan ≈ 1.4 M ) by mass transfer Disrupted by a thermo- nuclear explosion (fusion of C and O to iron-group elements) Light comes from radioactive decay : 56Ni → 56Co → 56Fe White dwarf star in a binary system with MS or (R)G star Thermonuclear (Type Ia) supernovae: Can we be sure about all of this? Can we be sure about this? Example: SN 1572 (Tycho’s supernova) Can we “see” this supernova still today? Yes, by its light echoes! © D. Maoz X-ray spectrum (Badenes et al. 2006): M(Fe) ≈ 0.74Msun Thermonuclear (Type Ia) supernovae: How ‘homogenous’ are they as a ‘class’? The ‘Branch normals’ and other SNe Ia: Branch et al. (1993), based on a sample of 84 SNe Peak luminosty/light-curve shape correlation: Phillips et al.
    [Show full text]
  • Object Index
    Cambridge University Press 0521651816 - The Galaxies of the Local Group Sidney Van Den Bergh Index More information Object Index 30 Doradus, 49, 88, 99, 100, 101, 108, 110, 112–116, DDO 155, 263 121, 124, 131, 134, 135, 139 DDO 187, 263, 279 47 Tucanae, see NGC 104 DDO 210, 5, 7, 194–195, 280, 288 287.5 + 22.5 + 240, 139, 161 DDO 216, 5, 6, 7, 174, 192–194, 280 AE And, 37 DDO 221, 174, 188–191, 280 AF And, see M31 V 19 DEM 71, 132 Alpha UMi, see Polaris DEM L316, 133 AM 1013-394A, 270, 272 Draco dwarf, 5, 58, 137, 185, 231, 249–252, 256, 259, And I, 5, 234, 235, 236, 237, 242, 280 262, 280 And II, 5, 7, 234, 236, 237, 238, 240, 242, 280 And III, 5, 234, 236, 237, 238, 240, 242, 280 EGB 0419 + 72, 270 And IV, 234 EGB 0427 + 63, see UGC-A92 And V, 5, 7, 237–240, 242, 280 Eridanus, 58, 64, 229 And VI, 5, 7, 240, 241, 242, 280 ESO 121-SC03, 103, 104, 124, 125, 161, 162 And VII, 5, 7, 241, 242, 280 ESO 249-010, 264 Andromeda galaxy, see M31 ESO 439-26, 55 Antlia dwarf, 265–267, 270, 272 Eta Carinae, 37 Aquarius dwarf, see DDO 210 AqrDIG, see DDO 210 F8D1, 2 Arches cluster, see G0.121+0.017 Fornax clusters 1–6, 222, 223, 224 Arp 2, 58, 64, 161, 226, 227, 228, 230, 232 Fornax dwarf 5, 94, 167, 219–226, 231, 256, 259, 260, Arp 220, 113 262, 280 B 327, 24 G 1, 27, 32, 34, 35, 45 BD +40◦ 147, 164 G 105, 35 BD +40◦ 148, 12 G 185, 31 Berkeley 17, 54 G 219, 27, 32 Berkeley 21, 56 G 280, 32 G0.7-0.0, see Sgr B2 C1,20 G0.121 + 0.017, 48 C 107, see vdB0 G1.1-0.1, 49 Camelopardalis dwarf, 241, 242 G359.87 + 0.18, 67 Carina dwarf, 5, 245–247, 256, 259,
    [Show full text]
  • Alactic Observer Gjohn J
    alactic Observer GJohn J. McCarthy Observatory Volume 5, No. 7/8 July/August 2012 Distant Partners About 117-140 million light years from Earth, the twin galaxies NGC 3314 appear locked in a pas de deux; but in reality they are tens of millions of light years apart. That's ten times the distance to our nearest galactic neighbor Andromeda. Image Credit: NASA, ESA, the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration, and W. Keel (University of Alabama) The John J. McCarthy Observatory Galactic Observer New Milford High School Editorial Committee 388 Danbury Road Managing Editor New Milford, CT 06776 Bill Cloutier Phone/Voice: (860) 210-4117 Production & Design Phone/Fax: (860) 354-1595 Allan Ostergren www.mccarthyobservatory.org Website Development JJMO Staff John Gebauer It is through their efforts that the McCarthy Observatory Marc Polansky has established itself as a significant educational and Josh Reynolds recreational resource within the western Connecticut Technical Support community. Bob Lambert Dr. Parker Moreland Steve Barone Allan Ostergren Colin Campbell Cecilia Page Dennis Cartolano Joe Privitera Mike Chiarella Bruno Ranchy Jeff Chodak Josh Reynolds Route Bill Cloutier Barbara Richards Charles Copple Monty Robson Randy Fender Don Ross John Gebauer Ned Sheehey Elaine Green Gene Schilling Tina Hartzell Diana Shervinskie Tom Heydenburg Katie Shusdock Phil Imbrogno Jon Wallace Bob Lambert Bob Willaum Parker Moreland, PhD Paul Woodell Amy Ziffer In This Issue THE YEAR OF THE SOLAR SYSTEM .................................. 3 INTERNATIONAL SPACE STATION/IRIDIUM SATELLITES ...... 17 OUT THE WINDOW ON YOUR LEFT ................................. 4 SOLAR ACTIVITY ........................................................ 18 THE ARISTARCHUS PLATEAU .......................................... 5 COVER PHOTO AND OTHER CREDITS ............................
    [Show full text]
  • First Cosmological Results from the Essence Supernova Survey W
    The Astrophysical Journal, 666:694Y715, 2007 September 10 A # 2007. The American Astronomical Society. All rights reserved. Printed in U.S.A. OBSERVATIONAL CONSTRAINTS ON THE NATURE OF DARK ENERGY: FIRST COSMOLOGICAL RESULTS FROM THE ESSENCE SUPERNOVA SURVEY W. M. Wood-Vasey,1 G. Miknaitis,2 C. W. Stubbs,1,3 S. Jha,4,5 A. G. Riess,6,7 P. M. Garnavich,8 R. P. Kirshner,1 C. Aguilera,9 A. C. Becker,10 J. W. Blackman,11 S. Blondin,1 P. Challis,1 A. Clocchiatti,12 A. Conley,13 R. Covarrubias,10 T. M. Davis,14 A. V. Filippenko,4 R. J. Foley,4 A. Garg,1,3 M. Hicken,1,3 K. Krisciunas,8,15 B. Leibundgut,16 W. Li,4 T. Matheson,17 A. Miceli,10 G. Narayan,1,3 G. Pignata,12 J. L. Prieto,18 A. Rest,9 M. E. Salvo,11 B. P. Schmidt,11 R. C. Smith,9 J. Sollerman,14,19 J. Spyromilio,16 J. L. Tonry,20 N. B. Suntzeff,9,15 and A. Zenteno9 Received 2006 November 21; accepted 2007 April 2 ABSTRACT We present constraints on the dark energy equation-of-state parameter, w ¼ P/(c 2),using60SNeIafromthe ESSENCE supernova survey. We derive a set of constraints on the nature of the dark energy assuming a flat universe. By including constraints on ( M, w) from baryon acoustic oscillations, we obtain a value for a static þ0:13 þ0:033 equation-of-state parameter w ¼1:05À0:12 (stat 1 ) Æ 0:13 (sys) and M ¼ 0:274À0:020 (stat 1 ) with a best- fit 2/dof of 0.96.
    [Show full text]