Żołnierze Wyklęci 1944-1963
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Żołnierze wyklęci 1944-1963 Oprac. dr Łukasz Myszka, 2011- 2012 Kim byli? żołnierze podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, stawiający opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR w latach 1944-1963 walczyli o wolną Polskę mordowani przez sowietów i komunistów polskich w PRL-u „wyklęci”, skazani na niepamięć Sytuacja na ziemiach polskich 1944 Styczeń – Armia Czerwona przekracza przedwojenną granicę Polski jednostki NKWD z gen. Iwanem Sierowem „czyszczą" z polskiej partyzantki obszar Kresów Wschodnich, który – za zgodą aliantów – traktowano jako integralną część należną Związkowi Sowieckiemu po przejściu granicy Ribbentrop-Mołotow formacje sowieckie nadal niszczą struktury Polskiego Państwa Podziemnego, torując drogę dyktaturze PPR Sowieci wstrzymują ofensywę, czekając aż Niemcy stłumią powstanie warszawskie Sytuacja na ziemiach polskich 1944-1945 powstają obozy jenieckie, areszty NKWD – dawne katownie Gestapo – dla członków AK i podejrzanych o kontakt z podziemiem tortury i mordy na żołnierzach i oficerach AK, pracownikach Polskiego Państwa Podziemnego wywózki na Wschód Proces szesnastu 1945 marzec 1945 – porwanie 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego czerwiec 1945 – pokazowy proces w Moskwie Polacy zostali oskarżeni o to, że usiłowali zachować niepodległość własnego państwa, jednocześnie przeciwstawiając się narzuconemu ich krajowi marionetkowemu rządowi, jak również o to, że pozostali wierni rządowi w Londynie, który był w tym czasie uznawany przez cały świat, wyjąwszy ZSRR (George Orwell) Skazany Funkcja Wyrok Dalsze losy ostatni dowódca AK, gen. komendant Sił Zbrojnych w prawdopodobnie Leopold 10 lat Kraju, Komendant Główny zamordowany w Wigilię 1946 Okulicki organizacji "NIE" zmarł w więzieniu we wicepremier, Delegat Rządu Jan Władymirze 13 marca 1953 na 2 na Kraj, działacz Stanisław 8 lat tygodnie przed końcem wyroku; Stronnictwa Pracy, inż. Jankowski prawdopodobnie chemik zamordowany zastępca Delegata Rządu RP zmarł w więzieniu na Butyrkach Stanisław na Kraj, minister dla spraw kilka dni przed zakończeniem Jasiukowic kraju, wiceprezes 5 lat kary - prawdopodobnie z Stronnictwa Narodowego, dr zamordowany ekonomii politycznej zwolniony 1 listopada 1945, powrócił do Polski, nie zgodził przewodniczący RJN, się na emigrację. Ponownie Kazimierz 1,5 przywódca i współtwórca aresztowany przez UB w 1947, Pużak roku PPS-WRN, prawnik skazany na 10 lat więzienia, zmarł 30 kwietnia 1950 w więzieniu w Rawiczu Jan Stanisław Jankowski Gen. Leopold Okulicki Proces szesnastu w Moskwie „Niedźwiadek” Sytuacja na ziemiach polskich 1945-1947 czerwiec 1945 – wyrok w procesie szesnastu; utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej lipiec 1945 – obława augustowska, największa sowiecka zbrodnia na Polakach po II wojnie światowej (około 600 z 2000 zatrzymanych osób związanych z podziemiem zostało wywiezionych w nieznanym kierunku i wszelki ślad po nich zaginął) 1946 – sfałszowane referendum w sprawie: zniesienia Senatu utrwalenia reform gospodarczo-społecznych utrwalenia granicy zachodniej na Odrze i Nysie Łużyckiej 19 stycznia 1947 – sfałszowane wybory do sejmu lokale wyborcze obstawione przez Milicję Obywatelską, Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej, żołnierzy Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa władze miały do dyspozycji 130 tys. członków MO, 100 tys. ORMO, 100 tys.Komitet KBW, Wyborczy 50 tys. UB wynik Blok Demokratyczny (PPR, PPS, 80,1% SD, SL) Polskie Stronnictwo Ludowe 10,3% Zwłoki Józefa Hachlicy, prezesa koła Stronnictwo Pracy 4,7% PSL Kraków-Prokocim, zamordowanego skrytobójczo przez PSL "Nowe Wyzwolenie" 3,5% UB 22 października 1946 Bezpartyjni 1,4% Na rozstaju – jaką przyjąć postawę? próba ujawnienia się (podczas amnestii z 1945 i 1947) z nadzieją na rozpłynięcie w społeczeństwie budującym socjalizm; bądź dyskretne wycofanie się z walki o niepodległą i przedostanie się na ziemie zachodnie, z nadzieją na rozpoczęcie nowego życia szybka emigracja obliczona na wybuch III wojny światowej (np. licząca blisko 1000 osób Brygada Świętokrzyska NSZ w zwartym szyku przedostała się na Zachód) trwanie w oporze w kraju, często w imię solidarności z tymi, którzy nie mogli wyjść z lasu Na rozstaju – jaką przyjąć postawę? Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do ZSRR sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości, wypełnić złożoną przysięgę. Po jednej fali aresztowań przyszły następne. W okolicy aresztowanych liczono na setki. Brano i takich, którzy nie należeli do żadnej organizacji i w ogóle nie brali udziału w życiu społecznym. [...] Z czynniejszych członków AK, BCh i NSZ nie wzięto tylko tych, którzy zdołali się wymknąć. [..] Praca tej „demokracji”, popierana przez lubelski PKWN, polegała na wytępieniu wszystkich elementów niesolidaryzujących się z ruchem komunistycznym. Terenowe komórki PPR opiniowały dowolnie ludzi ze swoich terenów, a listy tych „wielkich przestępców” oddawano w ręce NKWD. Zaś NKWD robiło swoje. Gwałty nad kobietami i rabunki dopełniały tego pięknego obrazu. [...] Dlaczego więc powstała partyzantka? Jest faktem niezaprzeczalnym, że powodem powstania partyzantki były owe bezwzględne i krwawe metody komunistyczne. I tylko one. [...] Istniejące warunki zmuszały do jakiejś decyzji: albo myśleć tylko o własnym przetrwaniu i czekać, co będzie dalej, albo brać czynny udział w wytwarzającym się ruchu obrony. Zdzisław Broński „Uskok”, 1944 rok, za: Pamiętnik (1941-maj 1949), Warszawa 2004 My wiemy, że prowadzimy walkę bratobójczą i choć serce się kraje, choć sumienie się wzdraga, nie możemy jej uniknąć, bo nie jesteśmy jej prowokatorami. My chcemy Polski! Chcemy pokoju! Chcemy demokracji! Chcemy reformy rolnej! Ale przede wszystkim chcemy niepodległości! Zdzisław Broński „Uskok”, 1945 rok, za: Pamiętnik (1941-maj 1949), Warszawa 2004 Najważniejsze organizacje niepodległościowe NIE; Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj, 1944-1945 Wolność i Niezawisłość (WiN), 1945-1954 (1963) Narodowe Siły Zbrojne (NSZ), 1942-poł. lat 50. Konspiracyjne Wojsko Polskie (KWP), 1945-1954 Ruch Oporu Armii Krajowej (ROAK), od 1944 Narodowe Zjednoczenie Wojskowe (NZW), 1944- 1956 Liczebność Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspiratorów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. http://ipn.gov.pl/portal/pl/911/15522/Wstep.html W 1945 r. w lesie przebywało 13-17 tys. osób, w 1946 r. 6600-8600, zaś po amnestii, w latach 1947-1950 przez oddziały przewinęło się do 1800 partyzantów. Po 1950 r. walkę z bronią w ręku kontynuowało jeszcze 250-400 osób, z tym że po 1953 r. poza kilkoma wyjątkami nie tworzyli oni już grup o charakterze partyzanckim. Atlas Polskiego Podziemia Niepodległościowego 1944 – 1956, Warszawa – Lublin 2007 Akcje zbrojne Akcje zbrojne Akcje zbrojne Bohaterowie ostatniego powstania Rotmistrz Witold Pilecki „Witold” August Emil Fieldorf „Nil” Danuta Siedzikówna „Inka” Józef Kuraś „Ogień” Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” Hieronim Dekutowski „Zapora” Franciszek Jaskulski „Zagończyk” Edward Taraszkiewicz „Żelazny” Leon Taraszkiewicz „Jastrząb” Stanisław Sojczyński „Warszyc” Rotmistrz Witold Pilecki „Witold” najodważniejszy z odważnych jedyny człowiek w dziejach, który dobrowolnie dał się ująć, by trafić do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz w Auschwitz stworzył konspiracyjny Związek Organizacji Wojskowej, który przekazywał na Zachód informacje o Holokauście był dowódcą w powstaniu warszawskim, trafił do niewoli niemieckiej po wojnie na rozkaz gen. Andersa wrócił do kraju, by zbierać tu informacje wywiadowcze aresztowany w 1947 przez UB, brutalnie torturowany; wyznał żonie: Oświęcim to była igraszka 25 maja 1948 zamordowany z wyroku komunistycznego sądu w warszawskim więzieniu przy Rakowieckiej zostawił żonę i dwójkę dzieci miejsce pochówku nieznane August Emil Fieldorf „Nil” dowódca Kedywu organizator i dowódca Kedywu (Kierownictwa Dywersji) Armii Krajowej (1942-1944) wydał rozkaz likwidacji generała SS w Warszawie Franza Kutschery zastępca Komendanta Głównego AK dowódca organizacji NIE („Niepodległość”) 1945-1947 pod fałszywym nazwiskiem na zesłaniu w ZSRR aresztowany w 1950, pomimo tortur odmówił współpracy z UB 24 lutego 1953 zamordowany z wyroku komunistycznego sądu w warszawskim więzieniu przy Rakowieckiej miejsce pochówku nieznane (prawdopodobnie na Powązkach) Danuta Siedzikówna „Inka” nie miała 18 lat pochodziła z patriotycznej rodziny, podczas wojny ojciec zesłany na Syberię, matka zamordowana przez Gestapo jako 15-latka, w grudniu 1943 wstąpiła do AK (w AK były też jej dwie siostry) aresztowana w czerwcu 1945 przez komunistów odbita przez partyzantów, wstąpiła jako sanitariuszka do 5. Brygady Wileńskiej mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” aresztowana przez UB w lipcu 1946 podczas ciężkiego przesłuchania, bita i poniżana, nie wydała żadnego ze znanych jej adresów konspiracyjnych ani nie podała żadnych danych związanych z oddziałem,