<<

Beatha le Bua Leabhar Saothair

© Justin Goff/UK Press via Getty Images

Ainm:......

Foilseachán de chuid CCEA © 2016 Rang:...... Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

Nóta don mhúinteoir

Tá an leabhar saothair seo bunaithe ar an tsraith leabhrán Beatha le Bua. Níl an tsraith sin dírithe ar aon aoisghrúpa ar leith agus mar sin is féidir í a úsáid go solúbtha, ag barr na bunscoile ó thuaidh, mar shampla, san iar-bhunscoil ó dheas agus ó thuaidh, nó mar bhunábhar ag leibhéal GCE ó thuaidh. Is é is aidhm don tsraith ábhar suimiúil bunaithe ar bheathaisnéisí gairide a sholáthar le léitheoireacht neamhspleách a spreagadh. Níl an tsraith ceangailte le sonraíocht ná le measúnú ar leith, áfach. Is féidir leis an dalta, mar sin, na leabhráin a léamh ar mhaithe le spraoi nó le spéis amháin. Baineann na beathaisnéisí gairide seo le daoine cáiliúla ar fud an domhain ach tá béim ar leith ar ‘laochra’ na hÉireann a bhain nó a bhaineann le gnéithe éagsúla an tsaoil amhail an spórt, an stair nó cultúr coiteann comhaimseartha an lae inniu. Tá an t-ábhar éadrom agus soléite do dhaltaí agus tá go leor den athrá i dtaca le comhréir agus foclaíocht ann.

Níl sa leabhar saothair seo ach deis cur leis an léitheoireacht sin agus níos mó a fhoghlaim faoin duine, machnamh a dhéanamh ar na téamaí a thagann aníos agus, lena chois sin, an teanga atá in úsáid a fhiosrú. Tá roinnt réamhthascanna sa leabhar saothair le cuidiú leis na daltaí teacht isteach ar an ábhar. Ba chóir na tascanna a dhéanamh faoi threoir an mhúinteora. Tá siad sin leagtha amach de réir fhotheidil an leabhráin. Ní gá gach tasc a dhéanamh. Beidh sé sin ag brath ar chumas agus ar spéis an dalta. Go príomha, cuideoidh an leabhar saothair seo go mór leis an teanga agus leis an fhoclóir atá sa leabhrán a dhaingniú.

Admhálacha Íomhá chlúdaigh © Justin Goff/UK Press via Getty Images Na híomhánna eile © Getty Images 1 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

Réamhthascanna

1. Sa chuid seo, déanfaidh tú do mhachnamh ar chúpla ceist agus déanfaidh tú taighde neamhspleách sula dtosóidh tú ar an leabhrán a léamh.

Freagair na ceisteanna seo a leanas:

(a) Cad é a thugann clúdach an leabhráin le fios duit faoin chineál duine í seo?

......

......

......

......

(b) Ar chuala tú iomrá ar Nadine Coyle riamh?

......

......

(c) Luaigh eolas ar bith eile atá agat cheana féin ar Nadine Coyle:

......

......

......

......

2 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

2. Cuir ceisteanna sa bhaile nó ar do chairde nó déan cuardach ar an idirlíon le níos mó eolais a fháil ar na rudaí thíos.

(a) An fáth a bhfuil clú agus cáil ar Nadine:

......

......

......

......

(b) Na daoine ar cheol sí leo:

......

......

......

......

(c) Rud ar bith speisialta fúithi:

......

......

......

......

3 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

Intreoir agus Cúlra

3. Léigh an chuid seo sa leabhrán. Nuair a bheidh sin déanta agat, roghnaigh cé acu fíor nó bréagach atá na ráitis thíos agus tabhair fianaise le do fhreagra. Féach an sampla thíos.

Ráiteas: Caithfidh roinnt daoine tamall fada a chaitheamh ag foghlaim sula n-éiríonn leo sa cheird s’acu. Freagra:  Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán: Tá daoine ann a chaitheann blianta ag foghlaim a gceirde sula dtagann rath orthu sa deireadh.

(a) Ráiteas: Ar an aimsir seo tá ceoltóirí ann a éiríonn clúiteach go gasta. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

(b) Ráiteas: Creideann roinnt daoine go bhfuil sé mínádúrtha nuair a thagann rath ar cheoltóir róghasta. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

4 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

(c) Ráiteas: Níor rugadh Nadine in Éirinn. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

(d) Ráiteas: Bhí an-dúil aici in oideachas scoile. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

(e) Ráiteas: Tá blas láidir Dhoire aici. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

(f) Ráiteas: Nuair a chaill sí a háit sa ghrúpa ba chuma léi. Freagra: Fíor Bréagach

Fianaise sa leabhrán:

......

......

5 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

I mBarr a Réime

4. Léigh an chuid seo den leabhrán agus líon na bearnaí sna boscaí. Bain úsáid as na focail thíos.

Ar feadh seacht mbliana ina dhiaidh D’éirigh said ...... sin bhí ar cheann de na teacht le chéile arís i popghrúpaí is mó agus ...... ndiaidh bliana nó mar sin...... ar domhan. as sin amach.

chomh maith ní ba láidre

thaispeáin go fíormhaith

is fearr ar bhí siad

éirigh leo © Justin Goff/UK Press via Getty Images ag brath

D’eisigh siad a gcéad albam a raibh an teideal ...... céanna air agus d’éirigh D’éirigh ...... siad go raibh níos mó go hiontach leis sin leis an chéad singil a rinne siad dar iontu ná réaltaí thar teideal Sound of the Underground oíche a d’imeodh mar ...... a bhain an chéad áit amach sna sneachta na chéad oíche. cairteacha sa Bhreatain in 2003.

6 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

An saol i ndiaidh Girls Aloud

5. Léigh an chuid seo sa leabhrán. Nuair a bheidh sin déanta agat, líon na bearnaí le focail chuí ón bhosca leis na habairtí thíos a scríobh ar dhóigh eile.

bhí uirthi camchuairt roimh i bhfad

in amanna saothraithe bhí seo deacair

(a) Sa Leabhrán: Ach ní raibh seo furasta agus ghlac sé tamall uirthi conradh a fháil lena dhéanamh.

Dóigh eile lena rá:

Ach ...... agus ghlac sé tamall uirthi conradh a fháil lena dhéanamh.

(b) Sa Leabhrán: B’éigean di triail a bhaint as rudaí éagsúla, an teilifís, an aisteoireacht agus an scríbhneoireacht ina measc.

Dóigh eile lena rá:

...... triail a bhaint as rudaí éagsúla, an teilifís, an aisteoireacht agus an scríbhneoireacht ina measc.

7 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

(c) Sa Leabhrán: De réir mar a chuaigh an t-am thart, ba léir nach dtiocfadh Girls Aloud ar ais le chéile sa ghearrthéarma.

Dóigh eile lena rá:

De réir mar a chuaigh an t-am thart, ba léir nach dtiocfadh Girls Aloud ar ais le chéile

......

(d) Sa Leabhrán: Nuair a cuireadh agallamh orthu anois is arís is minic nach raibh mórán rudaí deasa acu le rá faoina chéile.

Dóigh eile lena rá:

Nuair a cuireadh agallamh orthu ...... is minic nach raibh mórán rudaí deasa acu le rá faoina chéile.

(e) Sa Leabhrán: Rinne siad turas amháin agus d’eisigh siad albam amháin eile ach níor mhair siad i bhfad le chéile.

Dóigh eile lena rá:

Rinne siad ...... amháin agus d’eisigh siad albam amháin eile ach níor mhair siad i bhfad le chéile.

(f) Sa Leabhrán: Bhí na milliúin punt déanta aici.

Dóigh eile lena rá:

Bhí na milliúin punt ...... aici.

8 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

Tascanna Breise

6. (a) Cuir na heachtraí seo thíos in ord.

D’éirigh léi i gcomórtas Fuair sí áit sa ghrúpa Six. .

Dúirt Girls Aloud go Scar Girls Aloud raibh siad ag dul a den chéad uair. scaradh arís.

D’fhreastail sí ar Choláiste D’eisigh Girls Aloud a Chnoc na nDealg. gcéad albam.

Rinne Nadine roinnt Eisíodh Insatiable. CDanna trialacha.

9 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

(b) Líon isteach an cárta aitheantais thíos do Nadine Coyle.

Ainm: ......

Inscne: ......

Aois: ......

Dáta Breithe: ...... © 002 Getty Images

(c) Cad é an sórt duine í Nadine Coyle, i do bharúil?

......

......

......

......

......

(d) Ar mhaith leat féin bheith i do phopcheoltóir clúiteach? Cad chuige?

......

......

......

......

...... 10 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

(e) An síleann tú gur léirigh sí dea-shampla do dhaoine óga? Cad chuige?

......

......

......

......

......

(f) Déan liosta aidiachtaí a chuireann síos ar Nadine Coyle:

......

......

......

......

......

11 Beatha Le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

(g) Déan achoimre ar gach caibidil:

Caibidil Luaigh rud suimiúil amháin Focail nua a d’fhoghlaim mé

1

2

3

4

12 Beatha le Bua Leabhar Saothair Nadine Coyle

© Justin Goff/UK Press via Getty Images

Ainm:......

Foilseachán de chuid CCEA © 2016 Rang:......