GG005 PSFCU_E-BRANCH8511:Layout 1 7/2/08 11:02 AM Page 1

Od redaktOr naczelnej FINANSOWY ADRES POLONII:

221 lat minęło, odkąd Rzeczpospolita – jako pierwsze państwo w Europie – uchwaliła demokratyczną Konstytucję. Dzień jej przyjęcia przez Sejm, czyli 3 maja, stał się z czasem narodowym świętem Polaków rozsianych po świecie. Corocznie www.NaszaUnia.com więc cała Polonia obchodzi tę szczególną uroczystość. Dla dorosłych jest to przypomnienie, kartka z historii; dla młodzieży – świadectwo polskości i świadomość, że bez względu na to, gdzie mieszkamy, gdzie rzuciło nas Odwiedź naszą strOnę by OtwOrzyĆ KOntO i sKOrzystaĆ z: życie, nie zapominamy o tym, skąd pochodzą nasze korzenie. Z tej świadomości i po- trzeby integracji polonijnej zrodziło się święto drugomajowe, dziś na całym świecie uznane za święto Flagi czy też Orła Białego. Jakkolwiek by tego dnia nie nazywano, jest on szczególnie ważny dla nas, emigrantów, jest naszym dniem, dniem Polonii. bogatej oferty kredytowej Polonia zawsze i wszędzie na świecie odgrywała i odgrywa bardzo ważną rolę. Wracając do historii, śledząc fakty, możemy doszukać się jej znakomitych dokonań, opcji oszczędnościowych o których można by pisać bardzo długo i dużo. Zawsze stanowiła też pomost w inte- kart kredytowych gracji Polski ze światem. Przyczyn emigracji Polaków w świetle historii było wiele. Dziś wiemy, że należy pełnego zakresu usług ich upatrywać przede wszystkim w sferze ekonomicznej i politycznej kraju. Przyjeż- dżający za ocean „w poszukiwaniu chleba i lepszego bytu” w latach 80. minionego bankowości internetowej stulecia przekonali się o tym na własnej skórze. Los emigranta nigdy nie był łatwy, a nostalgia za krajem spowodowała, że Polonusi założyli tysiące stowarzyszeń pro- mujących naszą kulturę i obyczaje. Powstały liczne fundacje, które zajmują się roz- powszechnianiem wiedzy o naszych rodakach na świecie, przybliżając ich dorobek Zostań Członkiem-właścicielem największej pol- i znakomite osiągnięcia. Organizacje biznesowe i działacze polonijni niejednokrotnie przyczynili się do polepszenia stosunków danego kraju z Polską na tle politycznym skiejinstytucjifinansowejwUSA.BędącCzłonkiem czy gospodarczym. Oprócz tego, Polonia w różnorodny sposób organizowała w swo- Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej, ich krajach zamieszkania pomoc czy to moralną, materialną, czy wojskową dla swo- jego kraju ojczystego. Nigdy o Polsce nie zapominała. pomagasz budować silniejszą Polonię. Niestety, dzisiaj jesteśmy świadkami wielkiego sporu o dotację, dzięki której moż- złóżwniosek przez internet już dziś! na by realizować koncepcję opieki nad Polonią, a która to dotacja stała się przedmio- tem rozgrywki w projekcie budżetu. Pytanie, czy jest to właściwa decyzja ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Czy tak szybko zapominamy? Mam nadzieję, że uda się spór rozwiązać bez szkody dla tych, którzy od pokoleń walczyli o pozytywny wizerunek Polaków na świecie, wspomagali dziedzictwo kultury i po dzień dzisiejszy Internetowy Oddział Naszej Unii: są wierni swoim ideałom wyniesionym z wychowania w polskim domu. Obchody drugo- i trzeciomajowe to nie jedyny powód do świętowania. Równo dziesięć lat temu, w rocznicę 3 maja, magazyn „Polonia” pojawił się w gronie wy- zawsze otwarty, dawnictw polonijnych i do dziś cieszy się uznaniem wśród naszych Czytelników. Przez wszystkie te lata staraliśmy się być wydawnictwem, które spełnia oczekiwania nawet zawsze blisko. najbardziej wymagającego Czytelnika i to zarówno pod względem merytorycznym, jak i graficznym pisma. Dziś, po dziesięciu latach, magazyn nabrał prawdziwego rozpędu, a jego wy- dawcy postawili również nacisk na ekspansję internetową. Funkcjonuje nowa, inte- raktywna strona internetowa, która pozwala nam dotrzeć niemal do każdej grupy wiekowej. Dzięki współczesnej technologii i grupie wybitnych grafików możemy po- szerzyć zakres naszych publikacji i dzielić się nimi z Polonią na całym globie. Zapra- szam zatem do odwiedzania nas na stronie www.magazynpolonia.com, gdzie znajdą Do otwarcia konta w PSFUK obowiązują zasady członkostwa. Otwarcie konta przez Internet jest dostępne Państwo jeszcze więcej interesujących artykułów, ciekawostek, a także konkursów tylko dla osób na stałe zamieszkujących terytorium USA. Inne ograniczenia mogą obowiązywać. Więcej informacji na stronie www.NaszaUnia.com lub w Dziale Obsługi klienta pod numerem 1-800-297-2181. z nagrodami. W imieniu wydawców i swoim życzę miłej lektury pisma, a debatującym o potrze- KOnta OszczędnOŚciOwe • Kredyty • Karty Visa® • lOKaty terminOwe • ebanKing bie opieki nad Polakami za granicą – otwartych umysłów i patrzenia w przyszłość, w której znajdzie się miejsce dla Polonii.

1-800-297-2181 | www.NaszaUnia.com WWW.MaGazYnpOlOnia.cOM W NUMERZE SPIS treścI:

bez znieczulenia SPOrT 6 Dlaczego walka o miejsce na multipleksie 46 2012 BNP Paribas Open – Indian Wells dla Telewizji Trwam jest pozbawiona racji moralnej? PSYcHe – z GrecKieGO duSza pUBliSHer polonia Magazine, llc 50 Zatrzaśnięci w zwierciadle miłości, czyli FaKTY o cechach osobowości narcystycznej president 8 Przegląd wydarzeń 52 Najważniejszy projekt do wykonania 58 izabela kowalska – moje ciało principal Office POlSKa 2500 e. devon, Ste. 345 des plaines ii, 60018 12 Trójmiasto poraża kolorami i kafejkami O SzTuce POrOzumieWania Się magazynpolonia.com 14 Koziołek Matołek powraca! 56 Jak mówić, aby nas słuchano i jak słuchać,

executive director 16 Kariera i życie na maksa aby do nas mówiono? Cz. IV. O rozmowie izabela kowalska i gestykulacji POlOnia - cHicaGO - bizneS editor in chief kinga aleksandrowicz 21 PACC – platforma polskiego biznesu POlOnia liGHT 24 „Sukces nie jest przeznaczeniem… editorial Board izabela kowalska, kinga aleksandrowicz, Jest podróżą” dla cieKaWYcH śWiaTa eugeniusz Gruszczyński 28 Dane-Miast.pl – Twój wirtualny przewodnik 58 Podróże krótkie i długie – czyli jak Kret po Polsce poznawał Indie przez pięć lat proofreading Maja jarnuszkiewicz, anna rudnicka 29 Dlaczego tak wiele osób na specjalne okazje 64 Podróże – nieuleczalna choroba wybiera usługi VIP Limousine Inc.? 70 Podróż za jeden grosz – czyli jak zobaczyć cały creative director Frank Schubach świat jak najtańszym kosztem WieTrzne miaSTO 76 „Trzy Żywioły” po raz dziewiąty w Krakowie, Marketing & advertising departament 30 Dzień Pułaskiego niechcianym świętem czyli trzydniowy weekend w Nowohuckim rafał kowalski w Chicago. Co na to Polonia? Centrum Kultury translation 32 Wierni na pomoc imigrantom i uchodźcom Podróże katarzyna leszczyńska 34 „Ciągle jest o co walczyć” KarTKa z HiSTOrii design & dtp 81 Szeregowy Wojtek Niedźwiedź krótkie lime tree Studio anna Witwicka POlOnia na śWiecie www.limetreestudio.pl 37 Postawiłem wszystko na jedną kartę… SalOniK liTeracKi POlOneK distribution I udało się! i POlOnuSóW i długie agata Michałkiewicz 40 Polski folk na litewskich numerach 84 Greta Garbo poezji Sales associate – czyli e. [email protected] z Kancelarii urOda i zdrOWie e. [email protected] 43 Caveat Emptor – czyli co należy wiedzieć 86 Kolagen – Eliksir Młodości i Długowieczności t. 847 954 2150 | Fax. 847 954 2152 kupując dom od banku lub instytucji rządowej 88 Naturalny kolagen ze skóry łososia jak Kret [email protected] 44 Pełnomocnictwa do Polski 90 Nie bądź biernym collaboration kinga aleksandrowicz, andrzej Bartyzel, ewa Burba, poznawał danuta M. drążkowska-konefał, anna Grużewska, Urszula jabłońska, andrzej jarmakowski, Sebastian jaroszyński, andrzej kentla, Sławomir Łotysz, Monika Indie przez nowak, Barbara Hanna Otto, katarzyna pilewicz, paweł rogaliński, Sławek Sobczak, anna Stróżyk, ilona Waksmundzki, Wioletta Wanat, pięć lat ks. Władysław Marian zarębczan

prenUMerata USa: roczna $40.00, półroczna $25.00 kanada: roczna $50, półroczna $35.00

cOpYriGHt pOlOnia MaGazine, llc pUBliSHed Bi-MOntHlY in tHe U.S.a.

all rights reserved. except for „common source materials”, the contents can not be reproduced without written permission from the publisher. polonia Magazine assumes no responisibility to return unsolicided editiorial or gaphic materials. letters and articles sent to polonia Magazine are assumed intended for publication and may be used, and all rights in the materials vest in the publisher. all such materials become property of polonia Magazine.

Wszelkie prawa zastrzeżone. za wyjątkiem materiałów ogólnie dostępnych, zawartość nie może być przedrukowana bez pisemnej zgody wydawcy. Wszelkie materiały i listy przesyłane na adres redakcji są traktowane jako przeznaczone do publikacji i stają się własnością magazynu polonia. redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść i język ogłoszeń. Szeregowy Wojtek Niedźwiedź „Sukces nie jest...” Najważniejszy projekt... 2012 BNP Paribas Open... Podróże – nieuleczalna... redakcja zastrzega sobie prawo do stosowania 81 24 52 46 64 skrótów i przeredagowania tekstów oraz dowolnego wykorzystywania materiałów fotograficznych. za treść i formę publikowanych artykułów odpowiadają autorzy. 4 pOlOnia pOlOnia 5 lufthansa.com/polonia BEZ ZNIECZULENIA – FELIETON Dlaczego walka o miejsce na multipleksie dla telewizji trwam Polonia w zbliżeniu jest pozbawiona racji moralnej? Produkt Lufthansy.

statnio w polonijnym Chicago pomniejszyć i tym samym zbagatelizować racji nikogo, uważając, że ich żądanie po- miały miejsce dwa uliczne sens protestu. Uczestnicy – odwrotnie – wyol- winno być spełnione, „gdyż jest nas dużo protesty. Warto je odnotować brzymiają jej rozmiary. Liczba protestujących i jesteśmy katolikami”. Nikt, poza zaintere- nie tylko z tego względu, że nie jest jednak tak ważna, jak niegdyś. sowanymi, nie podziela jednak słuszności były to tutaj pierwsze mani- W świecie demokratycznym funkcjonuje ich postulatów. Nikt postronny, ktoś, kto nie festacje chyba od czasów spora liczba grup interesów. Nieustannie ogląda TT, albo nie jest katolikiem, z sympatią OSolidarności, skierowane przeciwko władzy więc ktoś czegoś żąda, zbiera podpisy pod nie przypatruje się protestującym. I ten fakt w Polsce. Oba zgromadzenia uzasadniały petycjami, które potem składa przed władzą, dodatkowo przekonuje KRRiT o słuszności słuszność swoich postulatów liczebnością aby ta podjęła korzystną dla kontestujących podjętej decyzji wykluczenia TT z multipleksu. członków i ich przynależnością do jednej decyzję. Ale współczesne manifestacje, pikiety Jeżeli ruch próbujący zapewnić TT miejsce społeczności religijnej. i ruchy, w odróżnieniu od dawnych, próbują na multipleksie ma jakieś racje, to nie są one Pierwszy protest odbył się przed bu- przekonać i tych, którzy nie są bezpośred- podzielane przez obywateli neutralnych. I nie dynkiem polskiego konsulatu w Chicago. nio zainteresowani spełnieniem postulatów. ma tu znaczenia, że pod petycją podpisało Zgromadzeni domagali się zmiany decyzji Największym potencjalnym sojusznikiem ma- się niemal dwa miliony ludzi, gdyż podpisy podjętej przez KRRiT (Krajową Radę Radiofo- nifestujących są zwykli obywatele, którzy, należą tylko do samych zainteresowanych. nii i Telewizji), odmawiającej Telewizji Trwam poruszeni krzywdą i niesprawiedliwością, Gnębieni kryzysem Grecy mogliby na tej miejsca na tak zwanym multipleksie. Decyzja mogą okazać protestującym swoją sympatię. samej zasadzie złożyć 5 milionów podpisów została podjęta na podstawie słabej kondycji W ten sposób manifestujący otrzymują (albo pod petycją o unieważnienie długów, wysu- finansowej fundacji Lux Veritatis, do której nie) wsparcie od grup, które, chociaż nie wając nieracjonalny argument, że cywilizacja należy katolicka TT. Kilka tygodni później osiągają żadnych korzyści przez spełnienie grecka stworzyła podstawy współczesnej prawdopodobnie ci sami ludzie zgromadzi- postulatów, wspierają te żądania ze względów bankowości. Ktoś postronny musi Greków li się pod siedzibą Związku Narodowego moralnych. Protest uzyskuje wtedy ogromną poprzeć – ale nikogo takiego nie widać. Polskiego, żądając od największej polskiej siłę. Racja moralna jest dzisiaj kołem zama- Problem Telewizji Trwam pozostał we- organizacji w USA poparcia dla ich starań. chowym współczesnych manifestacji, które wnętrzną sprawą jednej grupy interesu. Podobne akcje przeprowadzono w Nowym mając publiczne poparcie, nie reprezentują Stało się tak dlatego, że główny argument, Jorku i Los Angeles. Rzecz jasna, pojawiła już tylko jednej grupy interesu, ale odwołują mający zapewnić TT miejsce na multiplek- się też kwestia Smoleńska. się do poczucia uczciwości całego narodu sie, jest siłowy. A zatem inne grupy interesu, Nawet pokojowa manifestacja niosąca i do ogólnoludzkich wartości. Przyciągnięcie z uwagi na mniejszą liczbę członków, stoją na postulaty jest pomrukiem niezadowolenia. zatem postronnych obywateli jest warunkiem przegranej pozycji (im się nie należy). Prawo Jej uczestnicy niosą oprócz transparentów moralnej przewagi kontestujących. Tak jest większości jest prawem siły i odwołuje się do ukrytą groźbę wobec władzy czy przeciwnika. chociażby w przypadku ruchu Occupy Wall podziału przywilejów na podstawie przewagi Dzisiaj ta groźba raczej nie jest spełniana, Street. Kolejnym przykładem jest katastrofa fizycznej. Siłowy argument jest bez szansy na ale władza (czy przeciwnik, wróg) uważnie pod Smoleńskiem. Starania, aby powstała uzyskanie poparcia tych, którzy nie należą do obserwuje zebranych, ich nastroje, niesione kolejna komisja śledcza badająca przyczyny większości, a chcieliby, aby ich wysłuchano. transparenty, wykrzykiwane hasła i, oczywi- tragedii, uzyskały już na tyle silne poparcie Sposób, w jaki do tej pory obrońcy TT starali ście, liczbę ludzi biorących udział w proteście. społeczne, że trudno sobie wyobrazić, aby się przekonać KRRiT, aby ta zmieniła swoją Ilość uczestników miała bowiem do niedawna protesty i presja na władzę ustały. Manife- decyzję, jest postrzegany przez wielu obywa- zasadnicze znaczenie dla powagi protestu. stacje tradycyjne (ilościowe) skoncentrowane teli jako arogancki. Właśnie z uwagi na brak Stąd nadal szacunki organizatorów co do były na sile i ilości uczestników – dzisiejsze moralnego wsparcia od innych grup, strategia ilości protestujących są inne od oceny wroga. (jakościowe) robią wszystko, aby uzyskać protestujących ostatnio uległa zmianie. Zwo- Wróg, czy władza, chce, rzecz jasna, tę liczbę moralne wsparcie tych, którzy nie mają lennicy TT wysuwają teraz argument wolności żadnej bezpośredniej korzyści w spełnie- słowa i dyskryminacji, ale jego racjonalność niu postulatów. I właśnie dlatego ich zdanie, jest bardzo słaba. Uczcij z Lufthansą swoje polskie korzenie i wygraj Dariusz słowo sympatii, gest solidarności, liczą się Protesty mają być kontynuowane, ale tak bilety do Polski oraz inne nagrody. Wiśniewski najbardziej. Ilościowa strona protestu ustępuje długo, jak niezadowoleni z decyzji KRRiT będą przed jakościową. uważać, że miejsce na multipleksie jest kwestią Wyślij zdjęcie, które pokazuje, jak pielęgnujesz swoje polskie dziedzictwo. Namów rodzinę i przyjaciół, aby codziennie na ciebie głosowali, tak byś miał radio Horyzonty/1490 aM, Problem z obrońcami Telewizji Trwam bezkompromisowej walki, a nie dialogu z oby- niedziela 4:30 pM szansę na wygranie głównej nagrody: dwóch biletów Lufthansy w obie strony polega właśnie na braku tej przewagi mo- watelami spośród innych grup interesu, tak klasą ekonomiczną do Polski. Możesz też wygrać inne nagrody jak Apple® iPad®, ralnej. Bojownicy o miejsce na multipleksie długo Telewizja Trwam nie uzyska moralnego cyfrową ramkę fotograficzną lub wiele innych cotygodniowych niespodzianek. dla TT nie starali się przekonać do swoich wsparcia w polskim społeczeństwie. P Zarejestruj się już dzisiaj na lufthansa.com/polonia i zostań zwycięzcą. Mierz wysoko!

6 pOlOnia

PL-LH Polonia Magazine4912.indd 2 4/16/12 10:14 AM FAKTY FAKTY

PrzegląD WYDArzeŃ koszmarne tornada meryka żyła nie tylko prawy- kwietnia potężne dwa tornada przeszły nie uda się zahamować emisji dwutlenku borami. Co prawda większość w rejonie portu lotniczego Dallas Fort węgla do atmosfery, to przekroczymy republikańskich kandydatów nie Worth. Uszkodzonych zostało kilkadzie- punkt, po przekroczeniu którego odwró- wierzy w istnienie zmian klima- siąt samolotów. W Dallas nie było ofiar cenie zmian nie będzie już możliwe. tycznychA i uważa, że globalne ocieplenie śmiertelnych, w sumie jednak siły natu- Mimo to Polska zawetowała program to wymysł liberalnych mediów, ale w wielu ry spowodowały śmierć ponad 50 osób. Unii Europejskiej, zmierzający do ogra- miejscach Amerykanie przekonali się, że Wiele rodzin straciło cały swój dobytek. niczenia emisji. Także Ameryka, Rosja, republikańskie prawybory tak nie jest. W marcu oraz na początku Naukowcy alarmują także, iż rozpędu Chiny i Indie, czyli państwa najbardziej kwietnia nad Missouri, Oklahomą, Ala- nabiera proces topnienia czap lodowych zanieczyszczające atmosferę, nie chcą bamą, Illinois, Indianą, Ohio, Arkansas, w Arktyce oraz na Antarktydzie, co spo- słyszeć o ograniczeniu emisji. Szybkimi Kansas, Georgią przeszło ponad 150 woduje podniesienie się poziomu mórz. krokami zmierzamy więc w kierunku re- przekroczyły półmetek dużych tornad, niszcząc setki domów. 3 Zdaniem naukowców, o ile w tej dekadzie alizacji czarnego scenariusza.

kwietnia br., zgodnie z oczeki- demokraci wytypowali pięć okręgów, że kobiety fatalnie przyjęły dyskusję waniami, Mitt Romney wygrał gdzie zamierzają stoczyć zaciętą walkę o antykoncepcji. 67% kobiet deklaruje republikańskie prawybory z republikanami i odzyskać te dystrykty. w sondażach, że nie zagłosuje na żad- w stanie Wisconsin, Mary- Illinois przed listopadowymi wyborami nego republikańskiego kandydata. Do polacy będą dłużej pracować land i w Dystrykcie Columbia. będzie terenem zaciętej walki o głosy. listopada może się co prawda wiele Mimo iż Romney dysponuje W prawyborach głosują wyborcy wydarzyć, ale to bardzo dobra wiado- 3już poparciem ponad 650 delegatów identyfikujący się z daną partią. Nic mość dla prezydenta Baracka Obamy. Polsce po długiej batalii rzą- także, że reforma poparta zostanie przez mograficznych i budżetowych. Sejmowa na konwencję partyjną oraz wspiera dziwnego więc, że kandydaci odwołują Rzecz jasna używanie prezerwa- dząca koalicja porozumiała Ruch Palikota. Sejm, mimo głośnych pro- debata na ten temat była wodospadem go establishment partyjny, jego konku- się do twardego partyjnego elektoratu. tyw czy pokrywanie przez kompanie się w końcu w sprawie prze- testów „Solidarności”, odrzucił wniosek demagogii. Do tego doszła jeszcze pu- renci nie złożyli broni. Najpoważniejszy Musieli więc liczyć się z Partią Herba- ubezpieczeniowe kosztów antykoncepcji dłużenia wieku emerytalne- o przeprowadzenie ogólnonarodowego bliczna pyskówka w sprawie katastro- rywal, były senator z Pensylwanii Rick cianą, poważnym graczem w trakcie nie jest najważniejszym problemem, go,W co następować ma stopniowo do roku referendum w sprawie reformy. Opozycja fy smoleńskiej. Opozycja ze strony PiS Santorum zapowiedział dalszą walkę, prawyborów, jak i protestanckimi fun- przed jakim staje Ameryka. W ogóle jest 2040. Po długich debatach Platforma Oby- brutalnie atakowała rząd, choć sama nie coraz bardziej przywiązuje się do teorii licząc na majowe zwycięstwa w Teksa- damentalistami, nie mogącymi wyba- problemem wydumanym. Konserwaty- watelska zawarła porozumienie z Polskim przedstawiła żadnej konkretnej propozy- spiskowych i wystąpienia w tej kwestii sie, Arkansas i kilku innych stanach. czyć Mittowi Romney’owi tego, że jest ści zaś, występujący tutaj jako dobrze Stronnictwem Ludowym. Nie wykluczone cji. Udawała, że nie widzi problemów de- przypominają groteskę. Wszystko wskazuje na to, że zarówno mormonem. Republikańskie prawybory zorganizowana mniejszość, usiłowali Santorum jak i Newt Gingrich walczyć zamieniły się w licytację tego, kto jest narzucić swój pogląd reszcie społe- będą do końca, czyli do momentu, w któ- prawdziwym konserwatystą i rzeczywi- czeństwa. W efekcie wielu niezależnych rym któryś z kandydatów zdobędzie stym reprezentantem prawicy. Kandyda- wyborców niechętnie patrzyło na ten poparcie 1144 delegatów, co gwarantuje ci zaciekle atakowali się w telewizyjnych spektakl. Natomiast bez poparcia nie- uzyskanie nominacji podczas sierpnio- reklamówkach, twierdząc, że ich kon- zależnych wyborców nie uda się wygrać wej konwencji partyjnej, która odbędzie kurenci to przefarbowane liberalne listopadowych wyborów. cała polska szuka Madzi się w Tampie na Florydzie. lisy. Rick Santorum z kolei wyrządził Obserwując amerykańskie prawy- Republikanie nie są zadowoleni Partii Republikańskiej sporą szkodę, bory można zaryzykować stwierdzenie, olska przeżyła także epopeję sprawcą była jej matka Katarzyna W. monstrując brak profesjonalizmu. Sprawa z faktu, że zacięta walka wyborcza rozpoczynając dyskusję na temat sto- że poziom debaty publicznej obniża związaną ze śmiercią sześcio- Matka miała upuścić dziewczynkę na przez dwa marcowe tygodnie stanowiła trwa tak długo, co powoduje, że wyjdą sowania środków antykoncepcyjnych, się w wielu krajach. W Ameryce jest miesięcznej Madzi z Sosnowca, ziemię. W ogólnonarodową telenowelę doniesienie numer jeden polskich mediów, z niej poobijani jak Adamek z bokser- przeciwko czemu zdecydowanie się ona podobnie kiepska jak w Polsce. która najpierw rzekomo została na ten temat zaangażował się ludowy co uznać należy za żenadę. Rodzina mu- skiej walki z Witalijem Kliczką. Także opowiada. Telewizyjni komedianci na- Kolejne prawybory dopiero 23 kwietnia Pporwana, a potem, jak się okazało, zgi- polski szeryf, czyli detektyw Rutkowski, siała wyprowadzić się z Sosnowca, gdyż przebieg kampanii nie wróży dobrze tychmiast temat podchwycili, zauważa- w rodzinnym stanie Ricka Santoruma nęła w domu, w wyniku wypadku, którego a prokuratura wygłupiała się co rusz, de- groził jej lincz. republikanom przed listopadowymi jąc, że republikanie, z wyjątkiem Newta czyli w Pensylwanii. Narodowy Komitet wyborami. Demokraci liczą, że uda Gingricha z uwagi na jego stosunkowo Republikanów, co jest może zagraniem im się odzyskać większość w Izbie Re- częste rozwody i posiadane kochanki, poniżej pasa, zamierza w Pensylwanii prezentantów. Między innymi w Illinois to ludzie, którzy nie uprawiają seksu dla wydać wiele milionów dolarów, wspie- przyjemności, tylko wyłącznie dla pro- rając Mitta Romney’a. Republikański kreacji. Z tej jałowej dyskusji (podczas establishment liczy na to, że porażka Andrzej której Rick Santorum głównie dzięki Santoruma w jego rodzinnym stanie katastrofa pod Szczekocinami Jarmakowski protestanckim fundamentalistom wy- zniechęci go do dalszej walki. Z kolei grał w 10 stanach) zwycięsko wyszedł pozytywnym sygnałem dla Baracka Oba- marca pod Szczekocinami doszło siąt zostało rannych. Dobrze spisały się dopełnienie obowiązków. Wypadek zda- jednak Mitt Romney, przedstawiający my jest systematycznie poprawiający się do tragicznej w skutkach katastrofy służby ratunkowe, które bardzo szybko rzył się na wyremontowanym w ubiegłym się jako zdolny biznesmen, potrafiący stan amerykańskiej ekonomii. Strategów kolejowej. Zderzyły się dwa pocią- i sprawnie zorganizowały akcję ratun- roku odcinku torów. Tym razem zawinił wyprowadzić Amerykę z ekonomiczne- w Białym Domu niepokoić mogą tylko gi pasażerskie, w wyniku czego kową. Prokuratura zatrzymała jednego człowiek i mimo wszystko przestarzała go kryzysu. Sondaże wskazują jednak, wysokie ceny benzyny. 416 osób poniosło śmierć, a kilkadzie- z kontrolerów ruchu, zarzucając mu nie- infrastruktura kolejowa.

8 pOlOnia pOlOnia 9 FAKTY Szansa dla Syrii

Syrii od wielu miesięcy broni między siłami rządowymi a rebe- analizowanie warunków wysłania misji trwa wojna domowa. Mia- liantami – poinformowali anonimowo obserwacyjnej do Syrii. sta regularnie ostrzeliwane ONZ-owscy dyplomaci. Jak zauważa agencja Reutera, do tej były przez artylerię i czołgi. Annan powiedział na forum Rady Bez- pory nie było widać oznak tego, że prezy- Uważano,W że wobec oporu Rosji ostatnią pieczeństwa ONZ, która obradowała przy dent Syrii Baszar el-Asad chce dotrzymać szansą dla tego kraju jest misja pokojowa drzwiach zamkniętych, że Syria zgodziła obietnicy i wprowadzić w życie sześcio- byłego sekretarza Generalnego ONZ się na taki termin; do 10 kwietnia miałby punktowy plan Annana. Według danych Kofi Annana. 2 kwietnia powiadomił on zakończyć się ruch syryjskich wojsk w kie- ONZ w Syrii do tej pory zginęło ponad 8 Radę Bezpieczeństwa ONZ, że syryjski runku miejsc zamieszkanych, miałoby tysięcy ludzi. Wiele tysięcy uciekło do są- reżim przyjął datę 10 kwietnia jako termin nastąpić wycofanie ciężkiej broni z miast siednich krajów, w tym do Turcji. Czy plan rozpoczęcia wdrażania jego planu po- i rozpoczęcie wycofywania żołnierzy. wcielony zostanie w życie, czas pokaże. kojowego. W ciągu 48 godzin od tej daty Według ONZ-owskich dyplomatów Na razie w kraju tym trwa nieustanna rzeź, miałoby dojść do pełnego zawieszenia Annan zwrócił się również do ONZ o prze- wobec której świat jest zupełnie bezradny.

Obama szczerze z Miedwiediewem

odczas wizyty prezydenta USA Baracka Obamy pod koniec marca w Korei Południowej doszło do niecodziennej konwersacji z kończącym kadencję prezydentem Rosji Dmitrijem Miedwiediewem. Oba- Pma, nie wiedząc o tym, że mikrofony są jeszcze włączone, prosił swojego rozmówcę o przekazanie Putinowi, żeby ten „dał mu więcej czasu”, gdyż po listopadowych wyborach amerykański przywódca będzie miał większe możliwości dokonania – jak sugerował – ustępstw w sprawie tarczy an- tyrakietowej, wychodzących naprzeciw rosyjskim obiekcjom. Deklaracja ta wywołała falę krytyki ze strony republikanów i komentatorów prasowych, którzy uznali, że Obama jest zbyt ustępliwy wobec Rosji. Mitt Romney przypomniał, że Rosja pozostaje głównym geopolitycznym przeciwnikiem Ameryki. Nie jest to jednak wcale takie pewne, gdyż wielu twierdzi, że w rzeczywistości głównym przeciwnikiem są Chiny. Ciekawy temat do dyskusji i sporów. Niestety, politycy w Ameryce woleli spierać się o prezerwatywy. P

10 pOlOnia POLsKA POLsKA

Na Starym Mieście przyciągają również krajobraz i pewnie nawet dominikanie po- zego. Cały nadmorski pas w tym rejonie ekspozycje Muzeum Historii Miasta Gdań- traktowali je jako swoje. W zabytkowej hali jak i nieco dalej w Gdyni stanowi miejsce trójmiasto poraża ska. Masochistom polecam odwiedzenie targowej znajduje się nowoczesne, pięknie spotkań i spacerów. Został on znakomicie gdańskiej katowni, gdzie można zobaczyć urządzone centrum handlowe z pysznymi zagospodarowany, moim zdaniem znacznie obszerną kolekcję średniowiecznych narzę- polskimi wędlinami i innymi specjałami. lepiej, niż tereny nad jeziorem Michigan kolorami i kafejkami dzi tortur. Trudno uwierzyć, czego to ludzie Podobnie w zabytkowym młynie. Oprócz w aglomeracji chicagowskiej. nie wymyślili dla zadania sobie bólu. Warto sklepów przyciągają tam restauracyjki Podobnie dobrze wygląda Gdynia, pełna także wpaść do muzeum bursztynu czy do z polskimi daniami. niepowtarzalnych sklepików i uroczych za- Domu Uphagena, dawniej domu jednej Spacerując po Gdańsku, nie sposób nie kątków. z najbogatszych rodzin gdańskich, a obec- wpaść na ulicę Mariacką, gdzie mają sie- W drodze powrotnej mam kilka wolnych nie muzeum gdańskich sal mieszczańskich. dzibę liczne pracownie bursztynu, a Gdańsk godzin w Warszawie. Wystarczyło czasu na dy na lotnisku O’Hare Polityka została jednak na lotnisku O’Ha- lepiej wybrać komunikację publiczną, aby Można tradycyjnie odwiedzić Ratusz z jedy- to przecież światowa stolica bursztynu. Po- odwiedzenie Starego Miasta, Krakowskiego w Chicago wsiadałem re, gdyż w Polsce oglądałem w telewizji nie tracić czasu na poszukiwanie parkingu. ną w swoim rodzaju Salą Czerwoną i Dwór mysłowość miejscowych twórców budzi Przedmieścia czy Nowego Światu i kilku w samolot lecący do jedynie mecze Agnieszki Radwańskiej na Zbigniew Brzeziński, opowiadając o eks- Artusa z największym na świecie piecem szacunek i podziw. innych miejsc. Ulica warszawska niczym Warszawy i potem do turnieju tenisowym w Indian Wells. Życie pansji amerykańskiej kultury, powiedział kaflowym. Odwiedzający to miejsce po raz Trudno przebywać w Trójmieście nie nie różni się od tej w Gdańsku czy Sopocie. Gdańska, w kraju od wie- toczyło się jakby niezależnie od tego poli- kiedyś, że coraz więcej ludzi na świecie pierwszy muszą pocałować jedną z kafelek. wpadając do Sopotu. Na granicy między Na ulicach podobnie zadowoleni z życia lu tygodni trwała dyskusja tycznego jazgotu. przyjmuje za swoje amerykańskie zwyczaje Tuż przed wyjazdem do Polski bodaj obu miastami stoi nowa Ergo Arena. Idąc ludzie, oko przyciągają kafejki, restauracyjki Gdotycząca przedłużenia wieku emerytalne- Trójmiasto wita przybyszy kolorowymi kulinarne. Słuchając tej wypowiedzi pomy- w „Financial Times” czytałem obszerny w kierunku centrum Sopotu w pasie nad- czy pierogarnie na Zapiecku. Wszędzie go. To bez wątpienia najważniejsza reforma knajpkami, wspaniale odnowionym Starym ślałem sobie, że czas umierać. Spacerując materiał o tym, jak branża odzieżowa ucieka morskiego prestiżu wchodzimy do dzielnicy, kolorowo i radośnie. Na Okęciu pasażerów ostatnich lat. Dyskusja nad nią wymaga od Miastem w Gdańsku i tysiącem pomysłów po Starym Mieście w Gdańsku zadowolony z Chin. Wiele znanych firm nie ukrywało, że gdzie mieszkania są najdroższe w Polsce, żegna Coffee Heaven, akurat szczelnie polityków dobrego przygotowania, solidnej na spędzenie czasu. Nad Motławą na każ- byłem, że w przypadku Polski stwierdzenie to miało problemy z kontrolą jakości w swoich droższe niż w Wilanowie. Uliczki przycią- wypełnione przez grupę amerykańskiej analizy dotyczącej kondycji budżetu i de- dym kroku przypominają mi o zbliżają- nie znajduje potwierdzenia, zaś amerykań- zakładach usytuowanych w Państwie Środ- gają zielenią, równymi chodnikami. Nowe młodzieży wracającej do Chicago. mografii. Wiedziałem oczywiście, że takiej cych się piłkarskich Mistrzostwach Europy. skie „fast foody” stanowią jedynie niewiele ka. Z tego powodu przeniosło produkcję do centrum Sopotu jest miejscem zjawiskowym. Oczywiście w tym kraju, jak w każdym dyskusji nie ma, zaś argumenty polityków Wpadam na kawę do polskiej sieciowej znaczący margines. Zresztą, gdzie temu Europy Południowej i Środkowej. Głównymi W Domu Zdrojowym sopockie galeryjki. Na demokratycznym państwie, trwają zacięte zazwyczaj stanowią przykład drwiny z in- restauracyjki Coffee Heaven. Założona barbarzyństwu kulinarnemu z McDonalda beneficjentami tego faktu były Słowacja, Monte Cassino uśmiechają się restauracyjki polityczne spory. Odnoszę jednak wrażenie, teligencji wyborców. Nie był to powód do w 1999 roku w Warszawie sieć bez więk- do pączków z cukierni Bliklego na Nowym Węgry, Turcja. Sprawdzam, jak to wygląda i wspaniała pijalnia czekolady Wedla, gdzie że polityka ta jakby nie dotyczyła normal- jakiejś szczególnej frustracji, gdyż przecież szych problemów pomysłową ofertą prze- Świecie w Warszawie, czy też podawane- w polskich galeriach handlowych. Sklepy nie sposób poprzestać na jednej filiżance. nych ludzi przechodzących obok. Trudno obserwując poziom debaty wśród republi- biła w Europie Środkowej amerykańskiego go tam staropolskiego bigosu. Natomiast w Galerii Bałtyckiej w Gdańsku Wrzeszczu, W kultowym już Krzywym Domu rzecz jasna uwierzyć, aby oddali oni to państwo w ręce kańskich kandydatów na urząd prezydenta Starbucksa, zaś smak sernika zapamiętam polską specyfiką jest ogromna ilość zna- czy w innych galeriach, te same co w chi- wspomniane już Coffee Heaven i kilka in- jakichś skrajnie nieodpowiedzialnych de- mogłem sobie powiedzieć, że „nic nowego na długo. Co tu wiele gadać, Starbucks komitych cukierni, rozmaitych koktajlbarów cagowskim „Water Tower” lub pozostałych nych lokali. Można zjeść sushi i tradycyjne magogów opowiadających im, że wszystko pod słońcem”, choć tutaj w USA w ostatnich przy Coffee Heaven to druga liga. Iden- z lodami i różnymi innymi smakołykami. tego typu miejscach. Ciuchy także niby ta- polskie potrawy. U góry pełen laserowych jest źle, fatalnie i do luftu, jak ma to miej- dniach kandydaci nie dyskutowali o wieku tycznego zdania są studenci z USA, których Można tam usiąść w trakcie spaceru po kie same. Jest jednak zasadnicza różnica. świateł klub nocny. Nie sposób także obo- sce na przykład w Chicago. Zdaję sobie emerytalnym, ale o środkach antykoncep- sporo studiuje na trójmiejskich uczelniach, mieście, aby pogadać ze znajomymi. Pod Rzeczywiście prawie nie znajduję ubrań jętnie przejść obok Cafe Milano i nie skosz- sprawę z faktu, że pewnie Gdańsk, Sopot cyjnych. Rick Santorum przekonywał, że głównie na Uniwersytecie Medycznym i Po- tym względem Polacy wykazali ogromną „made in China”. Widać także, że ofero- tować produkowanych tam lodów. Bez tego czy Warszawa wyglądają lepiej, niż jakieś prezerwatywy to samo zło, a Europy trzeba litechnice. Widać ich w nowoczesnych tram- pomysłowość. Kibice oraz turyści, którzy wane produkty są lepszej jakości. Rynek wizyta w Sopocie nie zostanie zaliczona. miejsca na przykład na ścianie wschod- się wystrzegać, gdyż mnóstwo tam prądów wajach i na przystankach usytuowanych przyjadą na Euro 2012 będą mieli w czym europejski okazał się bardziej wymagają- Zaliczyć jeszcze trzeba kafejkę w domu, niej. Nie zmienia to jednak zasadniczego obcych amerykańskiej tradycji. Mimo tych w pobliżu szkół. Komunikacja publiczna wybierać i od tej strony z pewnością do- cy i wielkie kompanie odzieżowe musiały gdzie urodził się Klaus Kinsky. wniosku, że Polska stwarza dobre wraże- mocnych stwierdzeń z radością wsiadałem funkcjonuje zresztą znacznie lepiej niż brze zapamiętają Polskę. Biorąc pod uwagę dostosować się do tego faktu. W tanich W kultowym SPATIFIE kilka kroków da- nie. Nie ukrywała tego młoda Amerykanka do Boeinga, który miał przenieść mnie do w Chicago, gdzie straszą autobusy z wą- liczbę cukierniczych atrakcji, jadąc do Trój- sklepach sporo jeszcze chińszczyzny, ale lej, urządzonym trochę w amerykańskim studiująca w Gdańsku, marząca o tym, aby tej europejskiej Sodomy i Gomory. Po cichu skimi drzwiami, kiepsko przystosowane miasta zapomnieć trzeba o odchudzaniu, w tych lepszych zmiana jest widoczna. Tam stylu, modern jazz gra zespół złożony ze być może osiedlić się tutaj po ukończeniu liczyłem rzecz jasna, iż nie zostanę zamie- do swojej roli. Na wielu gdańskich przy- gubieniu kilogramów. Może zaś wypada jednak rządzi Europa. studentów Wyższej Szkoły Muzycznej. Po- studiów. Szczególnie wysoko oceniała ona niony w słup soli. stankach elektroniczne tablice informują, liczyć, że zgubimy kalorie podczas długich Na Starym Mieście w Gdańsku historia dobne kapele można spotkać jeszcze w paru to, co nazywamy jakością życia oferowaną za ile minut przyjedzie dany tramwaj, wy- spacerów. Trudno wyobrazić sobie, aby przeplata się z nowoczesnością. Napo- innych miejscach. Monte Cassino ożywa przez Trójmiasto. posażony w elektroniczne monitory, infor- obok kafejek Pelowskiego czy cukierni Sowy leon Bonaparte po swoim przyjeździe do w weekendowe wieczory, kiedy w klubach Obraz Polski, jaki przedstawiany jest mujące o zbliżających się przystankach, swoje produkty mógł sprzedawać Dunkin Gdańska nie ukrywał niechęci do Kościo- i knajpkach pojawiają się grupki studen- w Chicago, wygląda zupełnie inaczej. Andrzej jak i pokazujące plan miasta w okolicy. Donuts. To zdecydowanie poniżej obowią- ła katolickiego. Pragnąc zrobić na złość tów. Wśród nich znowu wielu Amerykanów. Odnoszę wrażenie, że raczej to przejaw Jarmakowski Zresztą, nigdzie nie trzeba czekać zbyt zującego standardu. klasztorowi dominikanów, pod ich oknami, Polski i angielski pojawiają się z podobną naszej umiejętności zamieniania sukcesu długo. Komunikacja publiczna jest ważna, Przyciągają nie tylko stosunkowo drogie nieopodal kościoła św. Mikołaja urządził częstotliwością. Słychać także języki skan- w porażkę. Nie ulega bowiem wątpliwości, gdyż na przykład ruch na Starym Mieście restauracje. Mniej zasobni mogą całkiem targowisko. Głośne rozmowy przekupek, dynawskie i niemiecki. Cały Sopot wygląda że wygląd dzisiejszej Polski zapisać należy jest mocno ograniczony. Jadąc w te okolice dobrze zjeść na przykład w stołówce har- codzienne spory handlarzy miały zakonni- pięknie, podobnie jak Orłowo, gdzie w oczy po stronie sukcesów. Rzeczywistość nie ma lepiej więc wybrać tramwaj czy szybką kolej cerskiej. Takich miejsc jest zresztą znacz- kom przeszkadzać w skupieniu i modlitwie. rzuca się wspaniałe, nowoczesne osiedle nic wspólnego z ponurym narzekaniem. miejską. Także jadąc do Sopotu znacznie nie więcej. Z czasem targowisko wpisało się w gdański zbudowane przez firmę Ryszarda Krau- Polska jest radosna i wesoła. P

P

12 pOlOnia pOlOnia 13 POLsKA POLsKA

Europejskie Centrum Bajki dla całych rodzin. Jednym z największych BAśNIOWY POCIąg im. Koziołka Matołka przedsięwzięć jest Festiwal Kultury Dziecię- Główną atrakcją Pacanowa jest nowy, cej, odbywający się w pierwszych dniach rozległy budynek w kształcie wielkich bab czerwca. Wówczas cała wieś zmienia się Koziołek z piasku – Europejskie Centrum Bajki, w któ- w iście bajkową krainę. Na ulicach wysta- rym poznamy nie tylko samego Koziołka wiane są stragany, a bajkowe postaci zapra- Matołka, ale niemal wszystkich bohaterów szają na warsztaty ceramiczne i plastyczne baśni z całej Europy. Każda ze wspomnia- oraz kowalstwa i garncarstwa. W sklepach Matołek nych „piaskowych bab” to odrębna kraina. sprzedaje się maskotki Koziołka Matołka Znajdujemy tam więc Bajkowy Przedpokój, i Reksia, a także monety: lokalne Koziołki, w którym każdy może poczuć się jak krasnal, świdnickie Rumcajsy, krakowskie dukaty ze a także Garderobę Czarów, gdzie zacza- Smokiem Wawelskim, łódzkie Łódki z pin- powraca! rowane postaci zostawiły swoje stroje. Na- gwinem Pik-Pokiem i wiele innych. stępnie, w Sali Wtajemniczenia, zwiedzający zapoznają się z trasą podróży. Wchodząc Przyszłość Koziołka Matołka KOZIOłEK MATOłEK WRACA do Mysiej Dziury, turyści nagle znajdują się W 2013 roku obchodzone będą 80. urodziny W WIELKIM sTYLU! W PACANOWIE w Smoczej Jamie, a stamtąd wędrują na głównego bohatera Pacanowa – Koziołka OTWARTO INTERAKTYWNE CZAROdZIEjsKI OgRód zamek do Pałacowego Korytarza. Widząc po Matołka. Europejskie Centrum Bajki planuje EUROPEjsKIE CENTRUM BAjKI drodze Ptasi Taras, zwiedzający maszerują też uruchomić dodatkowe atrakcje – lo- jEgO IMIENIA ZA PONAd 30 na Zaczarowany Dworzec Koziołka Matołka, dową górę z zamarzniętymi eksponatami MLN ZłOTYCh, A WKRóTCE gdzie odnajdują interaktywną mapę Europy związanymi z historią bajki oraz tajemniczą POWsTANIE PEłNOMETRAżOWY z postaciami z różnych krajów, dobrze zna- salę, gdzie mieszkają wybitni bajkopisarze. FILM 3d O NOWYCh nymi z dobranocek. Chwilę później wszyscy Jak widać, Pacanów, niewielka wieś w wo- PRZYgOdACh BOhATERA. wsiadają do Baśniowego Pociągu, który, jewództwie świętokrzyskim, to szczególne dzięki nowoczesnej technologii, zabiera miejsce na mapie Polski i warto je odwiedzić. pasażerów w ekscytującą podróż do Czaro- Dzięki tego rodzaju miejscom i przedsięwzię- dziejskiego Ogrodu. Zwiedzający czują się ciom przyszłość nie tylko Koziołka Matołka, tam niczym mrówki, bowiem gigantyczne ale i wszystkich polskich bajek wydaje się kwiaty i gęsta trawa, wysoka niczym drze- optymistyczna. Możemy być pewni, że twa- wa, robią piorunujące wrażenie. Kolejnymi rze naszych dzieci jeszcze długo będą się atrakcjami są „gadające kamienie”, kwiat radować na dźwięk słów: EUROPEjsKIE CENTRUM BAjKI paproci, śpiąca Calineczka, Wieża Szacho- wa, tajemnicza studnia oraz ściana „Bajka W Pacanowie kozy kują Polska” z Panem Twardowskim i baśniami więc Koziołek, mądra głowa, KWIAT PAPROCI ludowymi. Stamtąd wszyscy udają się do błąka się po całym świecie, Historia Koziołka się też pełnometrażowy film „Koziołek Ma- wewnątrz pnia wielkiego dębu i wędrują aby dojść do Pacanowa. P Postać stworzona przez Kornela Makuszyń- tołek i porywacze zabawek” 3D, w którym po Skałach Strachu, gdzie można poczuć skiego w 1933 roku wreszcie doczekała się bohater, tak jak w poprzednich częściach, ciepły oddech złego smoka, schowanego międzynarodowej promocji. Od dekady będzie podróżował przez świat do mitycz- między głazami. Niedaleko znajduje się też PAłACOWY KORYTARZ przeżywa ona prawdziwy renesans po- nego Pacanowa, gdzie podkuwają kozy. Jak lustrzana Zaczarowana Brama, po przekro- pularności. Wszystko zaczęło się w 2002 można się spodziewać, po drodze przyda- czeniu której wkracza się do Skarbnicy Ba- roku, kiedy na polskich i zagranicznych rzą mu się liczne, niezwykłe przygody. Już jek, tajemniczego miejsca z czarodziejskimi portalach wysyłkowych ukazały się 3 płyty teraz można obejrzeć trójwymiarowego kulami. Po odbyciu tej podróży, zachwyceni DVD ze znanymi przygodami animowanego koziołka na podstronie Studia Miniatur są wszyscy – nie tylko dzieci i młodzież, ale, CZAROdZIEjsKI OgRód podróżnika. Rok później minister kultury Filmowych www.matolek.smf.com.pl. co ważne – również dorośli. zorganizował w Pacanowie 70. urodziny Koziołka Matołka. To dało impuls do kolej- Kolejne atrakcje nych działań. W 2005 roku powstał pomysł BAjKA POLsKA Na tym nie koniec niespodzianek. Po zakoń- stworzenia nowoczesnego centrum kultury czeniu zwiedzania na najmłodszych czeka dla dzieci na miarę XXI wieku, a pięć lat jeszcze plac zabaw, a dla ciut starszych: później miało miejsce oficjalne otwarcie Eu- sALA KINOWA sala kinowa i teatralna, Biblioteka Literatury ropejskiego Centrum Bajki, zdecydowanie Dziecięcej i Młodzieżowej wraz z czytelnią, godnego swojej nazwy. Wkrótce ma pojawić księgarnia, kawiarnia i sklep z pamiątkami. Latem można też zwiedzać ogrody: żółty, purpurowy i biały, a w każdym z nich zakątki Paweł tematyczne: ogrody smaku, zapachu i doty- Rogaliński ku. Zobaczyć można też słynne gruszki na wierzbie. W ogrodach znajdują się cztery WWW.rOGalinSki.cOM.pl altany na kształt chatek, a nieopodal – młyń- skie koło i amfiteatr nad stawem. Europejskie Centrum Bajki regularnie organizuje też liczne wydarzenia i konkursy

14 pOlOnia zdjęcia: paweł rogaliński zdjęcia: paweł rogaliński pOlOnia 15 POLsKA POLsKA

zastanawiać, jak to jest, że idąc do lokalu larni, w których obowiązuje całkowity zakaz Ł: Na pierwszej konferencji prasowej dzien- jest się skazywanym na zatruwanie orga- palenia (jest ich już 1500). nikarze prawie mnie wyśmiali. „Proszę Pana, Kariera i życie na maksa nizmu przez ludzi, którzy bezkarnie palą wszyscy palą. Przy kawie czy piwie musi być tam, gdzie tylko chcą. Wybuchła awantura, W: Stowarzyszenie manKO zorganizowało papieros! W Polsce się tego nie zmieni!”. No jAK OsIągNąć sUKCEs W MłOdYM WIEKU, PRACOWAć NA NAjWIęKsZEj UCZELNI EKONOMICZNEj W POLsCE, z której zrodził się pomysł kampanii „Lokal kampanie „lokal bez Papierosa” i „Polska i znów powiedziałem: „Zobaczymy!”, a po sTWORZYć Od POdsTAW MIEsIęCZNIK sTUdENCKI, BYć POMYsłOdAWCą AUTORsKICh KAMPANII sPOłECZNYCh bez Papierosa”! To był nasz pierwszy pro- bez dymu”. czy były jakieś inne, równie latach pracy – udało się. Oczywiście, nie – OPOWIAdA łUKAsZ sALWAROWsKI, dYREKTOR KANCELARII REKTORA UNIWERsYTETU EKONOMICZNEgO jekt zdrowotny – ogólnopolska kampania ważne i tak brawurowe? wszystkim się chce. Są tacy, którzy wolą W KRAKOWIE, sZEF PROMOCjI UCZELNI. ROZMAWIA: WIOLETA WANAT. społeczna, której głównym celem stało się Ł: Tak. Realizując z rozmachem kampa- mieć spokojne życie: praca do godziny 15:00, propagowanie wśród społeczeństwa idei nię „RyzyKOchania” (www.ryzykochania. a potem zakupy, ploty, seriale czy rodzina. przestrzeni publicznej wolnej od dymu ty- pl), zajmujemy się również problemem HIV Mnie to nie kręci. Rodzina jest bardzo waż- toniowego. To także wielka platforma infor- i AIDS. Na początku zorganizowaliśmy ją na na, też chcę ją mieć, ale życie tylko dla niej macyjna i edukacyjna w zakresie ochrony Mazowszu, potem na Pomorzu, w warmiń- i przechodzenie obok problemów i patologii Wioleta Wanat: W 1998 roku na akademii praw zdrowia i polityki antynikotynowej. sko-mazurskiem i na Śląsku. Później akcja społecznych jest egoizmem i krótkowzroczno- ekonomicznej w Krakowie narodził się łUKAsZ sALWAROWsKI ta przerodziła się w kampanię o nazwie ścią. Bo przecież te problemy mogą dotknąć pomysł stworzenia miesięcznika Studenc- W: Jakie działania przeprowadziliście? „Przetestuj się”. Następnie zdecydowaliśmy właśnie mojej rodziny. Dlatego, prowadząc kiego „manKO”. Jak do tego doszło? Ł: Chcąc poinformować mieszkańców o tym, się wesprzeć kampanię „Łocz Jor Drink!” – działania czy kampanie społeczne, pośred- Łukasz Salwarowski: Jako studenci do- gdzie mogą znaleźć miejsca wolne od dymu, pilnuj drinka, mającą na celu poszerzenie nio chronię też moją rodzinę i najbliższych. szliśmy do wniosku, że na naszej uczelni stworzyliśmy mapę lokali, w których się nie świadomości na temat pigułek gwałtu wrzu- brakuje medium, które pokazywałoby stu- pali. Zaczęliśmy od Krakowa, ale wkrótce canych do drinków. Obecnie realizujemy W: Studiował Pan na akademii ekono- dentom ówczesnej Akademii Ekonomicznej akcja objęła całą Polskę. Poparło nas WHO, także kampanię „Nie pal przy dziecku”. micznej w Krakowie. czy od zawsze wie- w Krakowie, że w życiu liczy się nie tylko Ministerstwo Zdrowia oraz Centrum On- To są nasze trzy najmocniejsze kampanie. dział Pan, że będzie Pan pracownikiem kariera i kasa. Chcieliśmy pisać o tym, że kologii. Po pół roku mieliśmy już 100 lokali tej uczelni? są w życiu jeszcze inne, ważniejsze, warto- w Krakowie i innych największych miastach: W: Jak to się stało, że w tak młodym wieku Ł: Wręcz przeciwnie. Jako student byłem ści, takie jak: demokracja, wolność słowa, Warszawie, Gdańsku, Łodzi. Stworzyliśmy objął Pan funkcję dyrektora Kancelarii bardzo krytyczny wobec uczelni. Działa- rozwój kulturalny, ekologiczny, świadomość portal oraz około 300 000 sztuk mapek z za- rektora, a jednocześnie szefa działu pro- jąc w gazecie, pisałem krytyczne artykuły zdrowotna, angażowanie się w sprawy spo- znaczonymi lokalami bez papierosa w 30 mocji? i na czym ta praca polega? o ówczesnej Akademii. Krytykowałem wie- łeczne. Tworzona przez nas gazeta miała miastach. Znalazło to poparcie nie tylko Ł: Nie jestem już taki młody. Mam 34 lata. Od le rzeczy i proponowałem zmiany. Kiedy pełnić nie tylko funkcję informacyjną, miała opinii społecznej – Stowarzyszenie MANKO zawsze byłem aktywny, angażowałem się zmieniły się władze na te, które mogły tych także promować te idee, inspirować do dzia- zostało wyróżnione nagrodą Białego Kruka w wiele inicjatyw, zdobywając doświadczenie. zmian dokonać, dostałem propozycję, aby łania, kreować przedsiębiorcze myślenie za kampanię „Lokal bez Papierosa”, przy- Byłem bardzo asertywny i ukierunkowany na część z nich wprowadzić w życie. Od tam- i postawy społeczne... znaną przez fundację Promocja Zdrowia konkretne cele. Życie towarzyskie, imprezy, tego czasu uczelnia dużo osiągnęła, dużo i Prymasa Polski. Mieliśmy wówczas ponad oglądanie seriali nudziły mnie i uważałem je się zmieniło. W: i co było dalej? 1500 lokali bez papierosa w całej Polsce. za marnowanie czasu. Myślę, że ważną rolę Ł: „MANKO” rozwijało się dynamicznie. odegrała tutaj motywacja i chęć do zmiany. W: a co takiego się zmieniło? Z gazety uczelnianej, miesięcznika stu- Wspaniałe osiągnięcie. co było dalej? Wszystkie moje działania, czy to w Stowa- Ł: Powstał Akademicki Inkubator Przedsię- denckiego Akademii Ekonomicznej, prze- Ł: Odezwało się do nas WHO, które poleciło rzyszeniu, czy na UEK, wynikają z braku biorczości; powstał Uniwersytet Dziecięcy kształciło się niebawem w gazetę wszystkich nam Fundację Bloomberga. Ta zapropo- akceptacji pewnych patologii. Po części też i Uniwersytet Trzeciego Wieku; utworzono studentów Krakowa. nowała nam organizację kolejnej kampa- z cech charakteru, takich jak: determinacja, nowe kierunki; powstał nowy budynek dy- nii – „Polska bez Dymu”, która zajęła się upór i pewna przekora. Jeżeli ktoś mi mówi, daktyczny, klub studencki, klub pracownika. W: Kilka lat później powstało także sto- lobbowaniem na rzecz ustawy zakazującej że się czegoś nie da, odpowiadam – zoba- Pomimo niżu demograficznego odnotowali- warzyszenie, którego jest Pan prezesem. palenia. Po dwóch latach ciężkiej pracy: czymy! I udowadniam, że się da. Potrafię też śmy rekordową rekrutację. Zdynamizowali- czym dokładnie zajmuje się Stowarzy- pikiet, starań o podpisy, petycji, konferencji zmotywować osoby w moim zespole. śmy współpracę z biznesem i absolwentami. szenie manKO? prasowych, udziału w sejmowej komisji Wzmocniliśmy prestiż i umiędzynarodo- Ł: Jest to niezależna organizacja pozarzą- zdrowia – stało się: 15 listopada 2011 r. udało W: Jak Pan ich motywuje? wienie uczelni. Zmiany te widać. To cieszy. dowa, której misją jest integracja i rozwój się wprowadzić nową ustawę. Osiągnęliśmy Ł: Najlepszą zasadą motywacji jest pokaza- środowiska akademickiego, ale także pro- sukces. Uwolniliśmy Polskę od dymu. (Więcej nie zespołowi atrakcyjnego i sensownego W: Jak wyglądała Pana ścieżka kariery mowanie pozytywnych postaw i wartości informacji na stronach: www.lokalbezpapie- celu, jaki mamy osiągnąć. Ważne jest też, na ueK? społecznych oraz walka z patologiami i ab- rosa.pl, www.polskabezdymu.pl) aby dać dobry przykład, pokazać własne Ł: Od drugiego roku zacząłem działać w or- surdami. Stowarzyszenie MANKO organi- zaangażowanie i wiarę, że jest to możliwe. ganizacjach studenckich. Powstała gazeta. zuje projekty i kampanie społeczne, wydaje W: Jakie są Wasze kolejne plany? Ludzie to widzą, zaczynają wierzyć, zaczyna Najpierw byłem dziennikarzem, potem re- czasopisma oraz tworzy strony internetowe. Ł: W ramach kampanii „Lokal bez Papie- im się chcieć i idziemy do przodu! daktorem naczelnym, a następnie wydawcą Na początku były to projekty międzynarodo- rosa” odbyło się już około 50 eventów pu- i prezesem Stowarzyszenia MANKO. Później we – wymiany studentów i młodzieży w celu blicznych w rodzaju „dnia bez papierosa” W: może Pan podać przykład? pracowałem na uczelni na Śląsku. W tak w różnych miastach, wydrukowaliśmy 30 Ł: Na przykład kampania „Lokal bez Pa- zwanym międzyczasie byłem rzecznikiem promocji tolerancji wielokulturowej. Później W: manKO organizuje wiele kampanii rodzajów mapek, a na nasz temat ukazało pierosa”. To był mój pomysł. Siedząc przy prasowym powiatu krakowskiego, szkole- Wioleta były to projekty prokulturalne. Chcieliśmy, społecznych. Która była dla Pana najbliż- się ponad 1500 informacji w mediach. To stoliku w restauracji, pomyślałem: koniec niowcem w zakresie PR. Prowadziłem też Wanat aby oprócz twórczości komercyjnej, „fast- sza i która przyniosła największy sukces? jednak nie koniec. Akcja trwa. Teraz pro- trucia nas, trzeba coś z tym zrobić. Wszyscy usługi z zakresu PR dla innych firm czy foodowej”, ludzie zobaczyli również twór- Ł: Oczywiście „Lokal bez Papierosa”! Kie- wadzimy monitoring polityki koncernów mówili: przecież tak jest, tego już nikt nie instytucji. Po sześciu latach od skończenia czość ambitną, np. taką jak kino Kieślow- dyś poszliśmy w gronie działaczy MANKO tytoniowych, mediów i lokali w zakresie zmieni. A ja powiedziałem – zobaczymy. uczelni dostałem propozycję pracy dla UEK. skiego. Następnie zajęliśmy się projektami do restauracji i zamówiliśmy kurczaka po przestrzegania zakazu palenia i reklamy ekologicznymi i prozdrowotnymi (HIV/AIDS, wietnamsku. Nagle koło nas jakaś pani tytoniu oraz pracujemy nad nowelizacją W: Jak wiemy – udało się. Jak to wyglą- W: Jak pracuje się w jednej z najlepszych narkotyki, papierosy). zaczęła palić papierosa. Zaczęliśmy się ustawy. Promujemy obecnie lokale bez pa- dało? uczelni ekonomicznych w Polsce?

16 pOlOnia pOlOnia 17 POLsKA

Ł: Praca tutaj była trudnym wyzwaniem. uczyć się po angielsku, płaci 4 tys. euro za W: a jak Pan korzystał z tych atutów uczel- Wiele rzeczy trzeba było zmienić, wprowa- rok. Jak widać, naszym dużym atutem jest ni? dzić wiele nowości. Proces ten trwa nadal. cena, bo w USA studia są kilkanaście razy Ł: Ja korzystałem z życia studenckiego, Zmienianie tak dużej uczelni, mimo że to droższe. A według naszej opinii oraz opinii które dała mi ta uczelnia. Kształciłem się, są zmiany na lepsze, kosztuje mnie dużo naszych absolwentów, jakość jest taka sama praktycznie wykorzystując wiedzę z teorii wysiłku. I jest ciężką pracą. Wiele osób tego albo nawet wyższa. w życiu studenckim. Organizowałem kon- nie docenia i utrudnia te przemiany. ferencje, wymiany, kampanie społeczne... W: Skąd takie przekonanie? To jest twórcze i bardzo rozwijające. W: czy to przekłada się na życie osobiste? Ł: Na targach osobiście poznałem naszych Ł: Bardzo. absolwentów. Wszyscy pracują w branży, W: Promocja uczelni to udział w wielu wykorzystując wiedzę zdobytą na UEK. To targach edukacyjnych. Gdzie i na jakich W: uważa Pan, że warto? czy nie będzie nie są już czasy, kiedy ktoś z wyższym wy- targach możemy zapoznać się z ofer- tak, że za 10 lat usiądzie Pan w fotelu kształceniem zdobytym w Polsce jechał do tą uczelni? i stwierdzi, że przegapił coś w swoim ży- Stanów i pracował na zmywaku. Nasi ab- Ł: Poza około 20 targami w Polsce, dwa ciu, bo za bardzo zaangażował się w ży- solwenci są naszą dobrą wizytówką w USA razy w roku mamy Dni Otwarte, na które cie ueK? i w Kanadzie. przychodzi około 5 tys. kandydatów. Pro- Ł: Są tacy, którzy tak myślą. Osoby mi bliskie mujemy się na Wschodzie – na Ukrainie, twierdzą, że za bardzo się poświęciłem tej W: czy dyplom zdobyty na ueK albo innej Białorusi, w Kazachstanie i Mołdawii oraz uczelni. Poświęciłem doktorat, wiele kam- polskiej uczelni jest uznawany w Stanach? na Zachodzie – w Kanadzie i USA. panii społecznych, które chciałbym zrobić, Ł: Osoby, które spotkałem i z którymi roz- a brakło na nie czasu, życie rodzinne. Są mawiałem, potwierdzają, że nie miały W: Wielu studentów uczelni krakowskich tacy, którzy twierdzą, że to błąd, bo ta uczel- z tym problemu. to dzieci Polaków mieszkających za grani- nia tego nie docenia i nie doceni. cą. Jak Pan myśli, dlaczego przyjeżdżają W: co jest atutem Pana rodzimej uczelni? kształcić się w Polsce? W: a jakie jest Pana zdanie na ten temat? Ł: Niezaprzeczalnym atutem Uniwersytetu Ł: Powodów jest wiele. Ale najważniejsze to Ł: Myślę, że mimo to było warto. Kiedy Ekonomicznego w Krakowie jest lokalizacja. cena, jakość, rozpoznawalność dyplomów osiągnie się pewien cel i widać jego efekty, Nie ma uczelni na świecie, która miałaby tak i sentyment. Ten ostatni argument bardziej czuje się satysfakcję, mimo że niewielu to piękny, zamknięty, zabytkowy i nowoczesny dotyczy rodziców. Bywając w Chicago czy docenia. Poza tym jest garstka osób, które kampus, położony w centrum Krakowa – Toronto – tam, gdzie Polonia odgrywa więk- mnie wspierają. dwie minuty od Rynku Głównego oraz pięć szą rolę, zauważyłem, że to rodzice bardziej minut od dworca. Kampus jest oceniany chcą niż dzieci, co czasami jest przykre. W: W lutym odbyły się ii Polskie Targi uni- jako jeden z najpiękniejszych w Polsce. Rodzice chcą wysłać dzieci do Polski, bo wersyteckie chicago – Toronto, w których Drugim atutem jest międzynarodowość. jest lepiej, taniej, fajniej, pozna kuzynów, brał Pan udział. dlaczego ueK zdecydował Z dwudziestu trzech tysięcy studentów pra- babcie itd. Natomiast dzieciakom, które się w nich uczestniczyć? wie tysiąc jest z zagranicy, na wymianie lub tam mieszkają i prowadzą swoje życie, nie Ł: Uniwersytet Ekonomiczny postanowił na pełnych studiach. Oferujemy lektoraty za bardzo się chce, bo nie chcą opuszczać postawić na promocję Polski i szkolnictwa z 6 języków obcych, do wyboru. Nasi stu- znanego im środowiska. nowoczesna wyższego. Ja osobiście zaangażowałem denci mogą wyjechać na stypendium lub się w Centrum Fahrenheita. Fahrenheit był wymianę do naszych uczelni partnerskich W: co Pan sądzi o promocji Polski i sytuacji gdańszczaninem i dał Ameryce tempera- na całym świecie, na wszystkich kontynen- Polonii na świecie? turę. Stąd takie symboliczne powiązanie tach (współpracujemy z 207 uczelniami Ł: Generalnie oceniam bardzo źle promo- uczelnia  Studia stacjonarne i niestacjonarne pierwszego kontynentów. W maju 2011 roku odbyły się zagranicznymi). Trzeci atut to nastawie- cję Polski za granicą. Polonia to są nasi pierwsze targi, w których uczestniczyłem. nie na rynek pracy. Mamy bardzo prężnie ambasadorowie. Państwo polskie i jego Przyniosły nam one duże korzyści, bo aż sze- działające Akademickie Centrum Kariery, społeczeństwo robi za mało dla Polonii, i drugiego stopnia ściokrotnie zwiększyła się liczba studentów które współpracuje z wieloma firmami, które dlatego my wsparliśmy promocję II Targów o bogatej  z USA, w większości polskiego pochodzenia. oferują naszym studentom praktyki i staże. Uniwersyteckich Chicago-Toronto. Jeżeli Studia podyplomowe (w tym MBA i MPA) Po raz drugi targi odbyły się w lutym tego Mamy 13 akademii firmowych, w tej formule chodzi o Polonię na Wschodzie, to uwa- roku. Jakie korzyści przyniosą, zobaczymy współpracujemy m.in. z firmami Google, żam, że jest niedoinformowana i biedniejsza  Studia doktoranckie podczas tegorocznej rekrutacji. Ale jesteśmy IBM, Shell, Deloitte. Nasza uczelnia realizuje od zachodniej. Mimo iż chcą, brakuje im tradycji dobrej myśli. cykl zajęć dla studentów prowadzonych pieniędzy. To bardzo przykre, ale Polonię  Studia w języku polskim i angielskim przez pracowników tych firm. Najlepsi ich na Wschodzie i Zachodzie łączy – brak W: W jaki sposób ueK reklamował się uczestnicy mają szansę na staż czy pracę dobrej komunikacji, współpracy, zazdrość  Współpraca z ponad 200 uczelniami zagranicznymi teraz na Targach chicago – Toronto? w tych firmach. i konflikty. i światowym czym zachęcaliście do studiowania w Krakowie? W: czy macie jeszcze jakieś „asy w rę- W: Jako dyrektor Kancelarii rektora  Możliwość uzyskania podwójnych dyplomów Ł: Jeżeli chodzi o nasze atuty, to z 17 kie- kawie”? i działu promocji podejmuje Pan współ- w Niemczech, Francji i Stanach Zjednoczonych runków 4 mamy po angielsku. Jeśli ktoś ma Ł: Tak. Czwarty atut naszej uczelni to nasta- pracę z wieloma reprezentantami me- zasięgu obywatelstwo polskie i chce studiować po wienie na zdrowie i sport. Mamy najlepiej diów – redakcjami prasowymi, radiowymi, polsku, to może to robić bezpłatnie w Polsce. grającą drużynę siatkówki kobiet w Kra- telewizyjnymi. na czym taka współpra-  Współpraca zmediami i środowiskiem polonijnym Jeśli chce po angielsku, a ma obywatelstwo kowie, 36 sekcji sportowych, basen, halę ca polega? polskie, to płaci 2 tys. dolarów za rok. Jeśli sportową na 1300 osób, biegi, rajdy. Każdy Ł: Pierwsza metoda to przekazywanie – program „Polska szkoła partnerska” nie ma obywatelstwa polskiego, a chce znajdzie coś dla siebie. mediom czegoś ciekawego, a dzieje się  Programy stypendialne dla najlepszych  Praktyki i staże w ponad 500 firmach partnerskich 18 pOlOnia

REKLAMA_205x292_PRESTIZ.indd 1 2011-11-07 13:59:38 POLsKA POLONIA - ChICAgO - BIZNEs tutaj wiele ciekawych rzeczy. Druga to ludzi, którzy w danym momencie wiedzą, tem zrobiłem to samo, co w Krakowie, czyli inicjowanie takich projektów na uczelni, co mają robić. poszedłem do biura spraw zagranicznych które zainteresują media. Mamy wiele i powiedziałem, że chcę działać. Chciałem PAcc – platforma kampanii społecznych, w które angażu- W: Jak Pan dobierał te osoby? zorganizować Dni Polski na tamtej uczelni. jemy wielu patronatów medialnych. Nie- Ł: Mówiąc szczerze, z ludźmi jest najwięk- Znalazłem przez przypadek dwóch studen- dawno organizowaliśmy Dzień Zdrowia szy kłopot. Dobranie dobrych ludzi, któ- tów pochodzenia polskiego, mieszkających polskiego biznesu UEK, akcję SOS dla dzieci z hospicjum, rym można zaufać i którzy są kompetentni w Meksyku. Kolejne dwie osoby przyleciały „Wampiriadę”, „4 łapy”. To piękne, że i mają jakieś wartości, to najtrudniejsza ze mną z Polski. Dołączył do nas również promując uczelnię można zrobić coś do- rzecz dla menedżera. szef lokalnej Polonii, dwie zakochane w nas „jEsTEśMY PLATFORMą PROMOCjI, łąCZYMY POLONIjNE BIZNEsY Z głóWNYM NURTEM BIZNEsU brego dla innych. Meksykanki, kochający Polskę Peruwiańczyk AMERYKAńsKIEgO” – TAK O sOBIE MóWIą PRZEdsTAWICIELE POLIsh AMERICAN ChAMBER OF COMMERCE W: udało się Panu dobrać dobrą drużynę i tak stworzyliśmy fajną grupę i zorgani- (PACC), ORgANIZACjI dZIAłAjąCEj I WsPOMAgAjąCEj POLsKIE BIZNEsY jUż Od 18 LAT. W: Poza pracą w Kancelarii rektora i dzia- pracowników. czy zdradzi nam Pan swój zowaliśmy trzydniowe Dni Polskie: bigos, O TYM, jAK KIEdYś, dZIś I W PRZYsZłOśCI BędZIE WYgLądAłA dZIAłALNOść PACC, ROZMAWIA Z dYREKTOREM le promocji ueK sprawdza się Pan w or- złoty środek? zdjęcia, foldery, filmy, prezentacje. Uczest- WYKONAWCZYM sTOWARZYsZENIA – BOgdANEM PUKsZTą – KINgA ALEKsANdROWICZ. ganizacjach społecznych, jak manKO Ł: Trzeba szukać idealistów, ludzi, dla któ- niczyło w nich około 300-400 osób, z czego czy KOmK (Komitet Obywatelski miasta rych kasa nie jest najważniejsza. Przez to sito 8 przyjechało później do Polski. Krakowa). na czym polega Pana praca? przeszły setki ludzi. Nastąpiła duża selekcja. Jak Pan łączy wszystkie te funkcje? Trzeba też mieć nosa do ludzi – czasem się W: Jak Pan widzi dalszą współpracę z ma- Ł: Szczerze powiedziawszy, to nie wiem, to wyczuwa. Oczywiście ja też popełniam gazynem „Polonia”? Kinga aleksandrowicz: Ostatnio na ła- jak ja to robię (śmiech). Wszystko ma swój błędy i kilka osób to wykorzystało. Ł: Można robić wspólnie wiele rzeczy. mach magazynu rozmawialiśmy w 2010 koszt. Kiedyś wziąłem sobie kartkę papieru Możemy wspólnie organizować kampa- roku, co zmieniło się od tamtej pory? Jak i wyliczyłem, ile czasu marnuję na niepro- W: Studiując w meksyku, działał Pan nie społeczne, promować Polskę i polskie izba rozwinęła się na przestrzeni dwóch duktywne działania, wykreśliłem je i zostało w club de Polonia. mógłby Pan rozwinąć szkolnictwo wyższe. Możemy starać się, aby ostatnich lat? mi wiele czasu, a ten poświęciłem na roz- ten temat? rozszerzać kręgi czytelników, aby magazyn bogdan Pukszta: W amerykańskiej gospo- wój i pracę. Jednak działać „na maksa” Ł: W związku z moim temperamentem stał się pierwszą gazetą Polonii na całym darce, w skali makro, może niewiele. Ale jeśli w czterech instytucjach naraz można przez i zapałem do działania pojechałem tam świecie, czego sobie i Państwu życzę. w wielu innych podmiotach byłoby tak dużo chwilę. Potem się tego nie wytrzymuje. Mnie na studia. Przeżyłem tam szok kulturowy, pozytywnych zmian, jak na naszym izbowym udało się stworzyć dobre zespoły i dobrać nauczyłem się nawet hiszpańskiego. A po- W: dziękuję za rozmowę. P podwórku, to możemy być optymistyczni. Do PACC przyłączyło się kilkadziesiąt nowych firm członkowskich; udało się nam rozwinąć i utrzymać względnie bogaty i urozmaicony reklama kalendarz spotkań, działalności programo- wej; wzbogaciliśmy ilość korzyści członkow- skich poprzez partnerstwo z EmEx Power, EPS 90 Electronic Payment System; Swedish Covenant Hospital i Illinois Chamber of Com- merce; jesteśmy widoczni na FB, rozwinęliśmy i zacieśniliśmy współpracę oraz koordyna- cję poczynań z Urzędem Miasta Chicago, Stanowym Wydziałem Handlu, Wydziałem Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Waszyngtonie, Konsulatem Gen. RP w Chi- właśnie zakończyliśmy proces wyłaniania K: Jakie były wtedy założenia i główne cago i sporą ilością organizacji polonijnych, nowej Rady, który statutowo odbywa się co kierunki działania izby? polskich, międzynarodowych, a także tych dwa lata. Mamy dziesięciu nowych dyrekto- b: Za najważniejsze zadania uznaliśmy z tzw. głównego nurtu amerykańskiego. rów, dobrze prosperujących ludzi biznesu, wtedy gromadzenie oraz przekazywanie Ostatnio bardzo dobrze współpracuje się którzy na pewno dodadzą Izbie skrzydeł informacji wspomagającej działalność nam z Fundacją Kopernikowską, do której i wpłyną na jej dalszy rozwój. Uformowała gospodarczą członków; tworzenie warun- nowego aneksu przenieśliśmy nasze biuro się też Rada Doradcza. Jej skład to głównie ków i możliwości dla wspólnego działania, i dzięki temu mamy znakomitą lokację, za- prominentni i doświadczeni przedsiębiorcy, wzajemnego popierania się i promocji firm; plecze i nowoczesne warunki prowadzenia którzy z Izbą związani są od lat. doradztwo w formie szkoleń i seminariów biura. Dzięki inicjatywie Tony’ego Zaskow- oraz reprezentację polonijnego biznesu skiego z Rady Dyrektorów PACC, w ubiegłym K: To faktycznie wiele rozwojowych zmian w środowiskach pozapolonijnych. Dodat- roku przyznaliśmy pierwsze izbowe stypen- na dobre i lepsze. Przypomnijmy pokrótce kowym celem organizacji była działalność dium. A skoro o Radzie Dyrektorów mowa, naszym czytelnikom, jak to wszystko się prowadząca do zdynamizowania współ- zaczęło. W jakim celu utworzono chamber pracy gospodarczej i handlu między Polską of commerce? a Stanami Zjednoczonymi. Kinga b: Koncepcja utworzenia w środowisku polo- Aleksandrowicz nijnym w Chicago organizacji o charakterze K: no właśnie, jak wówczas rozwijała się typowej izby gospodarczej powstała w 1993 platforma współpracy z Polską? roku. Nadrzędnym celem Izby miało być b: W połowie lat 90., gdy przemiany gospo- wspieranie działalności i rozwoju polonijnych darcze w Polsce były jeszcze w początkowej biznesów, które Izbę założyły i tych, które by fazie, te kontakty były bardziej ewidentne, do niej wstępowały. zauważalne. Wówczas jeszcze samoloty

zdjęcia: z archiwum pacc pOlOnia 21 POLONIA - ChICAgO - BIZNEs POLONIA - ChICAgO - BIZNEs

niemiecki czy hinduski. Zależy nam na tym, przykład w lutym br. gościł nas w znakomity by firmy posiadające członkostwo w PACC sposób Swedish Covenant Hospital. W kwiet- łączyły się z innymi firmami członkowskimi, niu będziemy goszczeni przez Chopin The- a także z firmami spoza naszej organizacji, atre – to wspaniała instytucja na kulturalnej nawet jeśli są z księżyca, jeśli się to im opłaci. mapie Chicago, ale też od lat posiadająca Hasła takie jak „Polish” czy „Polish-American” członkostwo w PACC. Natomiast czerwcowe są bliskie naszemu sercu, to nasz punkt spotkanie zarezerwował Western Union, pod wyjścia, odskocznia. Ale to również z nasze- warunkiem, że odbędzie się ono w Coper- go punktu widzenia serce amerykańskiego nicus Center. biznesu, podobnie jak jest z firmami zrzeszo- nymi w Swedish American Chamber, Latin K: Jaką skuteczność mają spotkania „bu- American Chamber, Chicagoland Chamber, siness after hours”? Jak odnajduje się czy bardziej lokalnie, Portage Park Cham- w takim środowisku współczesny polo- ber. Właśnie ponownie opowiedzieliśmy się nijny biznesmen? publicznie za rozwinięciem i włączeniem b: Bez względu na lokację, muszę przyznać, Polski do VWP. Ale robimy to nie ze względu że najbardziej cieszą nas coraz częstsze na interes tylko i wyłącznie Polski. Robimy to opinie, że uczestnictwo w naszych spotka- głównie ze względu na interes gospodarki niach jest opłacalne ze względu na jakość amerykańskiej i biznesu amerykańskiego, i możliwość bezpośrednich kontaktów. Nie- którego jesteśmy dużą częścią. I jeśli pre- dawno usłyszałem, że na naszych spotka- zydent oraz legislatura amerykańska tego niach jest o wiele lepiej, bardziej opłacalnie, Rozwinąć internship program (praktyki nie zauważają, powinni liczyć się ze stratą przez atmosferę, różnorodność uczestników dla studentów). Ale najważniejszy będzie naszego poparcia, naszych głosów. i reprezentowanych przez nich biznesów, jeszcze ciągle rozwój bazy członkowskiej. ale szczególnie dlatego, że jest możliwość Mamy nadzieję, że pomocne w tym będzie K: załóżmy, że prowadzę biznes i chcę się dotarcia bezpośrednio do decydentów, nie przygotowanie nowego katalogu/rocznika przyłączyć do Waszej organizacji. Jakie tylko ich asystentów. Nie ma się więc co izbowego. W tym roku robimy to po raz warunki muszę spełniać? czy każdy może dziwić, iż coraz częściej firmy niepolonijne pierwszy wspólnie z redakcją The Daily stać się członkiem izby? „wykorzystują” nasze spotkania, żeby pe- Herald, jedną z najbardziej znanych publi- b: Mamy różne poziomy członkostwa (tu za- netrować polonijną niszę rynkową. A polo- kacji na przedmieściach Chicago, której chęcam do odwiedzenia naszej strony www.), nijny przedsiębiorca, gdy tylko czuje nowe przedstawiciel, chociaż częściowo tylko w tym dla studentów i osób indywidualnych. możliwości, spotyka nowych potencjalnych polskiego pochodzenia, wykupił niedawno Organizujecie comiesięczne spotkania dla klientów, czuje się w tym jak przysłowiowa członkostwo w naszej Izbie. członków i ich gości. Jakie są założenia oraz ryba w wodzie. cele takich spotkań? K: Jakie macie dalsze plany na przyszłość? Networking, czyli pomnażanie kontaktów, K: Jakie są plany Polish american chamber Gdzie będziecie za dwa lata? promocja firm członkowskich. Przeważnie of commerce na ten rok? b: Mam nadzieję, że pod tym samym ad- gospodarzem takich spotkań jest firma człon- b: Zadomowić się w nowej siedzibie i zna- resem. A nasze plany są bardzo sportowe, kowska, której zależy na większej widoczno- leźć trochę czasu na organizację i de- jak na olimpiadzie: szybciej, wyżej, więcej, LOT-u latały i rzadziej, i w połowie puste, K: z tego wniosek, że w dzisiejszych cza- rozwoju stosunków gospodarczych między ści, wypromowaniu lokacji, usług, etc. Na korację biura! Usprawnić pracę biura. lepiej... P a wśród podróżnych w celach biznesowych sach izba skoncentrowała się w dużej USA a Polską. W najbliższych latach planu- do Polski lub z Polski do Chicago często mierze na promocji polskiego biznesu na jemy też ponownie organizować imprezy zdjęcia: z archiwum pacc widziało się znajome twarze, reprezentujące amerykańskim rynku. czy pojawiły się już o charakterze wystawienniczo-handlowym, reklama firmy członkowskie naszej Izby. Gdy jeszcze jakieś sukcesy w tym zakresie? kontynuować US-Poland Business Forum, wielkie koncerny ociągały się, Zachodnia b: Dziś, w odróżnieniu od dziesięciu czy wię- a wspólnie z World Trade Center Illinois Europa czekała, wielu naszych członków cej lat temu, coraz większe znaczenie jako przymierzamy się do zorganizowania misji High Quality Gold and Silver Medals 1-800-278-9393 znalazło się wśród grupy pionierów, któ- organizacja polonijna odgrywamy w dzia- handlowej do Polski. Kalendarz jest więc rzy często ze względów sentymentalnych, łalności, która promuje i ułatwia wejście na coraz bardziej napięty. made by The Mint of Poland, www.PolandByMail.com w trudnych jeszcze i przejściowych warun- rynek amerykański firmom i inwestorom available exclusively in US from Polart. facebook.com/polartfans kach próbowali inwestować, doradzać, z Polski. Dla przykładu, właśnie przyjęliśmy K: izba stała się niejako „głosem” milio- uczestniczyć w transformacji, często tracąc w szeregi członkowskie kolejną polską fir- nowej Polonii chicagowskiej? New Items Exclusively from Polart kapitał i zdrowie, ale z nadzieją, że będzie mę, dla której organizujemy seminarium b: Na pewno nie jedynym, ale mam nadzieję, lepiej i że z czasem może się opłaci. Uryn- w porze śniadaniowej, podczas którego że jesteśmy głosem coraz bardziej słyszalnym Cookbook kowienie dużej części polskiej gospodarki jej przedstawiciele zaprezentują produkty ze względu na użyteczność i skuteczność Polish Culinary sprawiło, że kraj poszedł szybko do przo- i usługi przeznaczone na rynek amerykań- działania. Pewnie, że łączenie biznesów Delights © T.Gębuś / Krajobrazy.pl Zakopane Willa “Pod Jedlami” This mansion, designed by Stanisław Witkiewicz for the Pawlikowski family, is the biggest and most beautiful example of Zakopane style architecture. Fed up with the deluge of Swiss style chalets that were popping up across the countryside, Witkiewicz decided that Poland needed her own style of du. I już pod koniec lat 90. samoloty LOT-u ski. Prawie że jednocześnie, wspólnie z Wy- zawsze będzie dla nas jednym z najważ- By Ania Zaremba architecture, and it was in the Highlands that he found his inspiration. były pełne, a w tłumach podróżujących działem Promocji Handlu Ambasady RP niejszych zadań, ale staramy się odejść od Polish Culinary Delights was written to bring w rozmaitych celach trudniej było dostrzec oraz naszym partnerem z Polski, planujemy podziałów i podejścia „szufladowego”, które authentic Polish recipes znajome twarze członków PACC. Ale to nie wykorzystać obecność reprezentantów pol- często więcej ma wspólnego z przestarzałymi to the North American

Kitchen. Besides nding © T.Gębuś / Krajobrazy.pl Surroundings of Niedzica Castle The castle was built by a Hungarian known as Kokos from Brezovica with family rights dating back to 1325. In 1470 it became the property of the aristocratic Zápolya family. However, in 1528, the entire county including the oznacza, że jest ich mniej. Wręcz odwrotnie. skich i polsko-amerykańskich agencji oraz stereotypami niż biznesem na co dzień. Nie castle was given away by John Zápolya, who aspired to the Hungarian throne, the usual “traditional to Viliam Drugeth who received it as a reward for his support. Kontaktów jest więcej, ale ich widoczność organizacji w okresie majowego szczytu zależy nam na tym, by jakiś biznes, który po- Polish” fare, this book includes unique recipes 2012 Landscape Calendar już może nie tak statystycznie prominentna. NATO w Chicago do promocji i praktycznego strzegany może być jako polski czy francuski that have been passed down through Ania’s Buy 5 or more for only $8 each! family, and some created by Ania herself. Jest normalniej. wsparcia dalszego i bardziej dynamicznego łączył się z biznesem postrzeganym jako Enjoy the beauty of Poland with this 11” x 11” landscape photography calendar. Each • Large text for easy reading while cooking. photograph is accompanied by information • 6.5” x 9.25” Softcover, 224 pages www.PolandByMail.com/Mint about where it was taken, including the area’s • In English coat of arms, and location on a map. #BK2572 $22.95 22 pOlOnia zdjęcie: z archiwum pacc 1-800-278-9393 #CP12 $10.95 POLONIA - ChICAgO - BIZNEs POLONIA - ChICAgO - BIZNEs

przebiegają inaczej niż w polskich uczel- niach. Twoje życie osobiste i towarzyskie „Sukces nie jest przezna- nie rozwija się w szybkim tempie, ponieważ wszystkie klasy mają innych studentów i nie ma przerw, podczas których można kogoś czeniem… Jest podróżą” bliżej poznać. Z tego powodu wciąż czułam dużą izolację i nie wiedziałam, jak ten stan Z MONIKą dIxON ROZMAWIA PAULINA KOWALsKA zmienić. Wówczas właśnie przyszedł mi na myśl BeeCloser. Postanowiłam zrobić coś, co pozwoli mi na szybkie poznanie osób w moim otoczeniu, a także umożliwi innym osobom nawiązywanie relacji interperso- nalnych i biznesowych. Chciałam także, o ważniejsze dla zdjęcie: caitlin Saville collins zdjęcie: jeff Schear aby portal stanowił źródło informacji dla sukcesu: talent czy Polonii o ciekawych wydarzeniach w mie- pracowitość? A co ście, w związku z czym poświęcałam sporo ważniejsze w rowe- czasu na wyszukiwanie i wyselekcjonowa- rze: przednie czy tyl- nie informacji o eventach, które faktycznie ne koło?” – zapytał warto odwiedzić, które są na odpowied- „Ckiedyś George Bernard Shaw. Monice Dixon, nim poziomie, a nie tylko takich, o których twórczyni strony BeeCloser i BeeCloser Kids, wszyscy mówią, a które niekoniecznie służą specjalistce od public relations i marketingu, poznawaniu ludzi. organizatorce konferencji biznesowych, filantropce oraz żonie i matce, z pewno- P: Początkowo strona beecloser była na- ścią nie można odmówić ani talentu, ani zdjęcie: fotograf z aBc7 Windy city live stawiona na polonijnych odbiorców. Jak pracowitości. Nie można jej także odmówić wspominasz współpracę z polskimi biz- dodatkowych, sprzyjających osiągnięciu nesmenami? sukcesu cech: dużej dozy empatii, opty- Moja przygoda w Ameryce zaczęła się od dostępu do młodzieży, literatury i przygody. m: Oj, nie było mi łatwo. Dla większości mizmu, wytrwałości i wiary w siebie. Osią- pracy w charakterze opiekunki dla starszej Po pewnym czasie kupiłam komputer – był to biznesmenów byłam młodą dziewczyną, gnięcie sukcesu było więc w jej przypadku Amerykanki. Wielu z nas przylatuje do Sta- mój lek na samotność. Na Onet.pl mogłam która wzięła się znikąd na polonijnym rynku. jedynie kwestią czasu. Owszem, był to czas nów Zjednoczonych z wielkimi nadziejami, czatować z różnymi osobami, jednak nigdy Nikt o mnie wcześniej nie słyszał, nie miałam trudny, w którym znalazło się miejsce także ale zaczynamy tak naprawdę od zera, od nie widziałam ich zdjęcia lub profilu – 9 lat wyrobionej marki ani wiarygodności, a to na porażki. Jednak, jak doskonale wiemy, prac, które pozwalają nam przetrwać i za- temu nie było portali społecznościowych. jest w biznesie kluczowe. Nie uwierzylibyście siła człowieka nie polega na tym, że nie pewnić przynajmniej podstawowe warun- Dla mnie i tak ogromne znaczenie miał fakt, ile listów prezentacyjnych napisałam, do upada, ale na tym, że potrafi się podnosić. ki do życia. Nie mogę narzekać na pracę że mogłam z kimś porozmawiać. ilu organizacji zadzwoniłam i na ilu przy- Tak też było z Moniką – każda porażka, u mojej podopiecznej, bo mimo iż była to Pobyt ze starszą panią pozwolił mi na fi- jęciach byłam… A wszystko z minimalnym każdy problem w realizacji zamierzonych ciężka praca, to zarówno rodzina starszej nansową niezależność. Po dwóch latach odzewem. Jedyną organizacją, która mnie celów, dodawał jej tylko mobilizacji i siły do pani, jak i ona sama, przyjęli mnie mile, czu- przeprowadziłam się do Schaumburg, gdzie wysłuchała i dała mi szansę, była Polish dalszych działań. łam się u nich bezpiecznie. Mimo wszystko zaczęłam studiować Sztukę i Lingwisty- American Chamber Of Commerce oraz Monika Dixon nie spoczywa jednak na brakowało mi mojej rodziny. kę w Harper College. Studia w Ameryce Pan Bogdan Pukszta, który bezinteresow- laurach. Docenia swoje mniejsze i więk- Nie chcę kreować dla Was wizji sielanki, sze osiągnięcia, a każde z nich skutkuje czas zapoznania się z amerykańskim sty- postawieniem sobie kolejnych celów do lem życia nie jest łatwy, dostosowanie się zrealizowania zarówno w życiu zawodowym, zajmuje dużo czasu, zaufania i wytrwało- jak i prywatnym. Monika jest ciągle w biegu, ści. Należy pamiętać, iż jest to początkowy zdobywa kolejne sukcesy i wytrwale dąży etap, z czasem wszystko staje się łatwiejsze do następnych. W końcu sukces nie jest i bardziej przejrzyste. przeznaczeniem… Jest podróżą. P: Wydaje się, że Twoje życie zawodowe Paulina Kowalska: moniko, mieszkasz zaczęło nabierać tempa w 2009 roku, kiedy w uSa od 10 lat. Pamiętasz jeszcze swoje powstała strona beecloser -– platforma pierwsze kroki na emigracji? służąca rozwijaniu kontaktów międzyludz- kich, a także nawiązywaniu relacji bizne- sowych na rynku polsko-amerykańskim. Skąd wziął się pomysł na ten projekt? Jak Paulina wyglądały początki? Kowalska m: Pierwsze dwa lata mojego pobytu w USA monika dixon: Pamiętam doskonale mo- spóźnieni i byłam pewna, że już po mnie nie spędziłam w Rockford, gdzie miałam kontakt ment, w którym przyleciałam. Był to 2 stycznia przyjadą. Te dwie i pół godziny samotności tylko z Amerykanami. Brakowało mi polskie- 2002 r.; znajomi mieli mnie odebrać o 7:00 na lotnisku były brutalne, byłam bardzo prze- go jedzenia, polskiej rozmowy z przyjaciółmi wieczorem, ale czekałam na nich aż do 21:30. straszona i zastanawiałam się nad zabuko- i tak naprawdę robienia czegoś, co nie doty- Nie zdawałam sobie sprawy, że będą aż tak waniem powrotnego lotu do Polski. czyło opieki nad starszą panią. Nie miałam zdjęcie: christopher Free

24 pOlOnia zdjęcie: parrish lewis pOlOnia 25 POLONIA - ChICAgO - BIZNEs POLONIA - ChICAgO - BIZNEs nie wspiera Izbę i pomaga jej członkom osiągnąć sukces. Pan Pukszta ma ogromną wiedzę na temat Polonii i przede wszystkim jest szczery w swojej opinii.

P: W pewnym momencie postanowiłaś zrealizować kolejny pomysł, związany z odgałęzieniem beecloser – beecloser Kids. Powiedz coś więcej o tym projekcie. czy jego powstanie miało związek z tym, że sama stałaś się młodą matką poszukującą możliwości etyczne i biznesowe. W mojej się znaleźć czas na relaks? co najbardziej m: Na tym etapie mojego życia czuję się inspiracji do ciekawego spędzania czasu branży zrozumienie mody jest ważne, po- cię odpręża? szczęśliwa. Po latach ciężkiej pracy naresz- z dziećmi? nieważ pozwala na oszacowanie jak bardzo m: Nie jest mi łatwo się zrelaksować. W tem- cie widzę rezultaty. Mam dwa zdrowe ma- m: Po dokonaniu rozpoznania na amery- aktualny jest nasz wizerunek prezentowany pie, w którym żyję, zawsze o czymś myślę, luszki i męża, który wspiera moje działania kańskim, jak również polskim rynku wyda- przez media, gdzie są teraz trendy oraz mam dużo obowiązków i staram się nie i na koniec dnia wita mnie z uśmiechem. wało mi się, że moja publiczna persona nie w jaki sposób można wykreować zapotrze- zawieść nikogo. Zabawa oraz przebywanie Mam znajomych, których uwielbiam i klien- obrazuje faktu, iż jestem mamą. Bycie do- bowanie na daną postać. Moim zadaniem z dziećmi ma jednak magiczne działanie, tów, z którymi mogę się pośmiać i wykonać brym rodzicem jest dla mnie najważniejsze. jest zbudowanie najlepszego wizerunku dla potrafi bowiem odciągnąć moje myśli od świetną pracę. Zawsze szukałam nowych projektów dla Ciebie, Twojej firmy lub Twojego produktu pracy i skupić się na Enzo i Nadii. Lubię Moim celem jest rozwój osobisty, jak i za- Nadii i Enzo: nowego parku, placu zabaw i umieszczenie informacji o Tobie w prasie, również czytać i spędzać czas z mężem. wodowy. Ważne jest dla mnie zarówno po- czy przedstawienia dla dzieci. Szukanie telewizji i internecie, szczególnie na porta- zostawanie kreatywną matką i żoną, jak takich informacji jest bardzo czasochłon- lach społecznościowych. P: Jaki stosunek do absorbującej cię pra- i właścicielką biznesu. ne i tak naprawdę nigdy nie wiedziałam, lechem Wałęsą, który mieliśmy okazję chodzą. Kathleen poświęciła swoje życie dla Fakt wyróżnienia mnie jako jednej z pięciu cy ma Twoja rodzina – mąż, dzieci? nie jak dobre okaże się moje odkrycie. Bee- obejrzeć w dzień Pułaskiego w porannym „Bear Neccessities”; stworzyła organizację, najlepiej ubranych kobiet w Chicago był domagają się większej uwagi? P: Podczas lutowego seminarium „Success Closer Kids to platforma, która ma na programie „Windy city live”, byłaś właśnie która nie tylko pomaga dzieciom, ale także dla mnie zaskoczeniem, ponieważ 8 tygodni m: W domu trzymamy się ściśle harmo- is a journey” organizowanego przez JmP celu zachęcenie rodziców do aktywne- Ty. Jak wspominasz to doświadczenie? uczy rodziców, przyjaciół czy znajomych, jak wcześniej przyszedł na świat nasz synek nogramu. Nie ma telefonów czy pracy Global, powiedziałaś: „Sukces nie jest go uczestnictwa w poszerzaniu wiedzy m: Możliwość współpracy z Prezydentem pomóc osobom chorym i sobie samym w zro- Enzo i moda była ostatnią myślą w mojej w weekend i absolutnie żadnych rozmów celem… Jest podróżą”. Wydaje się, że na temat kultury, zajęć i zainteresowań Wałęsą była momentem, który będę zawsze zumieniu walki o życie naszych bliskich. głowie. Nie ukrywam jednak, że owo za- po godzinie 8:00 wieczorem. Nie zawsze Ty akurat jesteś bardzo doświadczoną naszych dzieci, a przede wszystkim dzie- pamiętać i dumnie wspominać. Emocje proszenie sprawiło mi wiele radości i dało nam ten plan wychodzi, ale staramy się go podróżniczką. Jaka jest Twoja recepta lenie się informacjami i doświadczeniami, w dniu wywiadu sięgnęły zenitu, a tempo, P: Pozwolę sobie wrócić na chwilę do tematu powód do dobrych zakupów. (śmiech) trzymać. Dopóki oboje rozmawiamy i jasno na sukces? które pozwolą nam podjąć lepszą decyzję które Prezydent narzucił było zaskakujące biznesu – jakie wydarzenie sprawiło ci naj- Po artykule w „CS Magazine” otrzymałam przekazujemy sobie informacje, wszyst- m: Każdy z nas jest inny, każdy z nas znaj- w przyszłości. Innymi słowy, BeeCloser Kids zarówno dla mnie, jak i dla całej stacji ABC7. większą radość, dało najwięcej satysfakcji? wiele propozycji. Byłam sędzią na Italian ko jest pod kontrolą. Podczas weekendu duje się w innej sytuacji, ma inne korzenie ma odpowiadać na pytania: co, gdzie, jak Wszystko musiało być dopięte na ostatni m: I tutaj mam dla Was nowinkę! W kwietniu Fashion Expo, pracowałam z Top Shop, spędzamy dużo czasu z dziećmi, robimy i swoją historię. Jedyną rzeczą, która nas i kiedy w życiu malucha, czyli stanowić guzik i nie było nawet mowy o popełnieniu otwieram oficjalnie firmę „Monika Dixon Public Mark Shale, a niedawno wzięłam udział wszystko razem i układamy plany na ko- łączy, jest miłość do tego, co lubimy robić. swoistą ściągawkę dla rodziców. najmniejszego błędu. Pan Wałęsa dobrze Relations”. Zbudowałam silny zespół, z które- w pokazie mody, który wylansował „The lejny tydzień. Nadia zawsze wie o moich Zacznij robić to, co kochasz, nawet jeśli rozumie zmiany społeczne i jest zwolenni- go jestem bardzo dumna. Chciałabym Wam Working Wardrobe”, magazyn wyróżniony projektach i często chodzi ze mną na spo- możesz to tylko robić na pół etatu. Nie rezy- P: W zeszłym roku beecloser wraz z JmP kiem rozwoju mediów społecznościowych. przedstawić Kamila Bartoszcze z KBE Studios, przez Forbes. Zostałam także zaproszona tkania, np. gdy planowałam otwarcie Allium gnuj ze swojego marzenia. Czytaj dużo na Global zapoczątkowało serię biznesowych Arthura Swidzinskiego, Kristin Kojzarek, Nicole do pokazu mody dla Bloomingdales pod- w hotelu FourSeasons, Nadia była obecna temat, który Ciebie interesuje, otaczaj się konferencji, mających na celu między in- P: Warto wspomnieć również o tym, że Townsend i Rubin Roche z Ross-Images.com. czas Exposure Event, w którym wystąpię i z uśmiechem przedstawiła wszystkim swo- osobami, które są mądrzejsze od Ciebie, nymi przybliżenie słuchaczom tematyki w codziennym biegu nie zapominasz o po- Już nie mogę się doczekać, aby zobaczyć nas jako modelka oraz będę rozpowszechniać ją opinię. tylko wtedy zauważysz różnicę, wniesiesz rozwoju osobistego, dróg do osiągnięcia mocy słabszym i chętnie udzielasz się, w akcji! Naszym ważnym projektem będzie wiedzę o „Bear Neccessities”. nowe perspektywy i pozostaniesz zmotywo- sukcesu czy technik motywacyjnych. czy bądź sama organizujesz rozmaite akcje „Quo Vadis 2012” – konferencja w Chicago dla P: Odnosisz sukcesy zarówno na płaszczyź- wany do dalszej aktywności. na Waszym koncie zapisały się już ja- charytatywne. Które z tych akcji najbardziej młodych polskich liderów (odsyłam na stronę P: Projekty, o których do tej pory rozma- nie zawodowej, jak i prywatnej. czujesz kieś sukcesy? zapisały się w Twojej pamięci? www.quovadischicago2012.com). wiałyśmy, to tylko kropla w morzu Twoich się już kobietą spełnioną, czy brakuje ci P: dziękuję za rozmowę i życzę dal- m: Cztery razy w roku organizujemy w cen- m: Najbardziej emocjonalnym momentem zajęć. Jesteś niewątpliwie bardzo zajętą jeszcze czegoś do pełni szczęścia? Jakie szych sukcesów. trum Chicago spotkania biznesowe, które dla mnie była gala „Bear Neccessities”. P: Wiem, że lubisz bawić się modą, więc kobietą! czy w 24-godzinnej dobie udaje ci są Twoje kolejne cele? P odwiedza w przybliżeniu 200-280 gości. Do tej To był pierwszy wieczór, podczas którego nie sposób również nie wspomnieć o wy- pory zorganizowałyśmy: „Made In Chicago”, program trwał prawie 2 godziny i żaden darzeniu, które miało miejsce we wrze- „Think Big Act Bigger”, „Team Work Makes z gości nie śmiał się nawet poruszyć. „Bear śniu ubiegłego roku. Pismo „cS magazine” reklama The Dream Work” i „The Success Is A Jour- Neccessities” to organizacja, która wspiera uznało cię za jedną z najlepiej ubranych ney”. Naszymi gośćmi byli między innymi: badania w zakresie leczenia nowotworów kobiet biznesu w chicago. Jak się poczu- Sekretarz Stanu Illinois, Pan Jesse White, u dzieci. Założycielka organizacji, Kathleen łaś zostając tak wyróżniona? czy pocią- White House Director of Events for the Clinton Casey, straciła swojego syna Bear 19 lat gnęło to za sobą jakieś nowe możliwości Administration, Laura Schwartz, prezenter temu i od tamtego czasu dzielnie walczy bądź propozycje? telewizji CBS2 Pan Ryan Baker oraz Pan o to, aby pomóc chorym dzieciom i stworzyć m: Zrozumienie mody i pojęcie stylu to coś, Kevin Boehm, współzałożyciel BokaGroup. dla nich niezapomniane momenty. Podczas co się posiada lub nie. Często nie zdajemy gali płakałam wiele razy, bowiem choroby sobie sprawy z tego, w jaki sposób nasz styl P: Poza działalnością promocyjno-marketin- dotykają nawet najmniejsze dzieci i ogrom ubierania zwraca uwagę innych i kształtuje gową współpracujesz także z amerykańską tragedii rozrywa nawet najtwardsze serca. ich pogląd o nas i na to, co robimy. Wycho- stacją telewizyjną abc7. nie wszyscy Jako rodzice przekładamy przedstawioną dzę z założenia, że ubiór, tak jak maniery czy wiedzą, że osobą, która stała za organiza- wiedzę na naszą rodzinę i nie wyobrażam sposób w jaki się wysławiamy, obrazuje kim cją wywiadu z byłym prezydentem Polski, sobie nawet, przez co niektórzy z nas prze- jesteśmy i w dużej mierze prezentuje nasze

26 pOlOnia zdjęcia: dariusz lachowskizdjęcie: – www.transcendentphoto.com Małgorzata niedźwiedź POLONIA - ChICAgO - BIZNEs artykuł sponsorowany artykuł sponsorowany POLONIA - ChICAgO - BIZNEs Dane-Miast.pl Dlaczego tak wiele osób na – twój wirtualny specjalne okazje wybiera usługi VIP limousine Inc.? przewodnik po Polsce W POLsCE jEsT 908 MIAsT. KAżdE Z NICh MA sWOją TAjEMNICę, hIsTORIę I PIęKNE MIEjsCA, ak, to prawda! Vip Limousine Inc. wszystkich. W dzisiejszych czasach, jadąc – począwszy od ślubów, poprzez praktycznie KTóRE WARTO ZOBACZYć. ABY dOTRZEć dO dANYCh KONTAKTOWYCh, sTATYsTYCZNYCh CZY jest ostatnio jedną z najbardziej do ślubu przeciętnym autem, narażasz się wszystkie imprezy okolicznościowe, takie jak: rozchwytywanych firm, zajmują- na krytykę i oskarżenia o brak klasy. Dlatego studniówki, urodziny, wieczory kawalerskie INFORMACjI URZędOWYCh, TRZEBA NIEźLE sIę NATRUdZIć PRZEKOPUjąC WIELE sTRON cych się wynajmem limuzyn na specjalnie na tę okazję szukasz najwspanial- i panieńskie, a także transport na oraz z lot- W INTERNECIE. dZIęKI sTRONIE dANE-MIAsT.PL sTANIE sIę TO O WIELE PROsTsZE I sZYBsZE. specjalne okazje – szczególnie szej limuzyny, która powiezie Ciebie oraz nisk. Najlepiej rezerwować terminy z dużym dANE-MIAsT TO CAłA POLsKA W jEdNEj WITRYNIE. śluby – w Chicago i okolicy. Ale Twoich najbliższych i przyjaciół. Jeśli za coś wyprzedzeniem, ponieważ wtedy można mieć Tczym tak naprawdę Vip Limousine zasłużyło płacisz, chcesz, żeby wszystko było dopię- 100% pewności, że w danym dniu wymarzony sobie na to miano? Dotychczasowi klienci, te na ostatni guzik. Profesjonalna obsługa, samochód będzie dostępny. Ponadto na pytani o ocenę usług firmy, określali ją naj- odpowiednio ubrany kierowca, samochód całym świecie limuzyna jest symbolem luk- nieruchomościach, dzieciach… Czy jest na częściej jako perfekcyjną, godną zaufania dopasowany do koloru Twoich ślubnych deko- susu i powodzenia – nowożeńcom na pewno tej stronie coś, czego nie znajdę? Tak – gry i luksusową, o profesjonalnej obsłudze itp. racji, szampan, zimne napoje dla pasażerów, przyniesie dostatek i szczęście! – ale to chyba jedyna wada tego portalu, Dzięki właśnie takim opiniom firma VIP Limo- czerwony dywan itd. – to wszystko zaoferuje Od 2009 roku Vip Limousine Inc oferuje która być może zniknie w miarę rozwijania usine Inc. jest jedną z najbardziej zaufanych Ci Vip Limousine Inc. Spośród wielu marek, również swoje usługi na terenie Polski. Jeśli i powiększania się strony. Każdego dnia od- działalności w Chicago i okolicy od ponad takich jak Cadillac, Hummer, Infiniti, Lincoln, zatem planujesz ślub lub inną ważną uro- krywam na niej coś, czego wczoraj jeszcze 7 lat. Od początku istnienia budowała silne Mercedes lub Limo Bus, możesz wybrać czystość, szczegółowe informacje na temat nie było. Ja już ją mam w ulubionych, a Ty?”. więzi z klientami i wyrabiała sobie pozytywną tę jedyną limuzynę, która jest spełnieniem wynajmu limuzyny znajdziesz pod adresem opinię, która przez lata przyniosła jej wiel- Twoich marzeń i nie musisz się martwić www.viplimousine.pl. Vip Limousine Inc to Wyjdźmy naprzeciw siebie kie korzyści i sławę na rynku. Wiadomo, że o nic więcej. Vip Limousine Inc. Service jest firma godna zaufania. Dołącz do grona jej Mogłoby się wydawać, że internet jest nie- jeśli planujesz najbardziej wyjątkowy dzień polecany przez setki ludzi, którzy znają i ce- zadowolonych klientów już dziś! P kończącą się księgą, która daje odpowiedzi w swoim życiu, chcesz zabłysnąć w oczach nią jej usługi od lat. Posiada szeroką ofertę daria adamska na wszystkie pytania. To prawda! Chuck Norris czyta cały internet w dwie minuty, a ile reklama Ty masz czasu? Jeśli nie jesteś Chuckiem, nie trać czasu na przetrząsanie tysiąca stron w poszukiwaniu informacji, które możesz mieć w zasięgu ręki w jednej chwili. Dołącz do społeczności i stań się nie tylko naszym czytelnikiem, ale także współtwórcą! Na Twoje opinie i zdjęcia czeka cała Polska! Wykorzystaj wszystkie możliwości, jakie daje Ci portal Dane-Miast! Zajrzyj na naszą stronę erwis www.Dane-Miast.pl został w 100% darmowa dla użytkownika, nie wy- i przekonaj się jak wielkim udogodnieniem uruchomiony w połowie lipca maga nawet rejestracji! Codziennie mogę może być dla osób, które pragną efektyw- 2011 roku. Prace nad stroną czytać i dodawać informacje na każdy te- nie przeczesywać odmęty internetu. Twoi trwały ponad rok, a wszystko po mat. Oprócz tego można oglądać i dodawać przyjaciele już nas znają! P to, by stworzyć idealne miejsce zdjęcia miast, wypowiadać się na forum, artur poznański w wirtualnej przestrzeni, które czytać ciekawe artykuły, a nawet samemu Sułatwi Ci uzyskanie informacji na temat publikować. W dziale konkursów co mie- Polski i tego, co się dzieje pod jej dachem. siąc ktoś wygrywa iPod’a. Za aktywność Dane-Miast to portal stworzony dla Cie- na forum portal nagradza użytkowników bie, z myślą o Tobie i przez Ciebie! Internet laptopami i innymi nagrodami. Widać, że jest kopalnią wiedzy, źródłem informacji, jego twórcy dokładają wszelkich starań, a jednocześnie gigantem, w którym jednak by każdy, kto tu zajrzy poczuł się komfor- zabrakło jednego portalu dla takich jak Ty towo i znalazł coś dla siebie. Ja sama czę- – poszukiwaczy wiadomości o rodzinnych sto surfuję po internecie, ale pierwszy raz okolicach lub innych miejscach w Polsce. natknęłam się na stronę, na której znajdę właściwie wszystko, co mnie interesuje: Pani Ania korzysta z Dane-Miast dane geograficzne, statystyczne, informacyj- codziennie: ne, kontaktowe każdego miejsca w Polsce. „Tak się cieszę, że trafiłam na tę stronę! W dziale „Artykuły” mogę poczytać o mo- Właśnie tego mi brakowało! Jest czytelna, dzie, urodzie, zdrowiu, polityce, bankach,

28 pOlOnia WIETRZNE MIAsTO WIETRZNE MIAsTO

wojskami konfederacji w licznych bitwach, Stanów Zjednoczonych są nie do prze- Śmierć polskiego generała była dla m.in. pod Orzechowem, Włodawą i Roga- cenienia. Słusznie nazywa się go „ojcem młodej armii wielką stratą, której nie mogli Dzień Pułaskiego niechcia- mi, gdzie został ranny. Jego życie zmieniło amerykańskiej kawalerii” i człowiekiem przeboleć amerykańscy dowódcy z Wa- się, gdy po zorganizowaniu nieudanego prezydenta. szyngtonem na czele. Pułaskiego bardzo porwania króla Stanisława Poniatowskie- W amerykańskich szkołach nie uczą, że ceniono i już po zdobyciu przez Stany Zjed- nym świętem w chicago. go w listopadzie 1771 r. został oskarżony w bitwie pod Brandywine szarża kawale- noczone niepodległości jego imieniem za- o królobójstwo i zmuszony do emigracji. ryjska dowodzonego przez niego oddziału częto nazywać kolejne miejscowości. ocaliła życie Waszyngtona, za co prezydent Dziś „Pułaski” to kilkadziesiąt amerykań- Jak znalazł się w Ameryce? był mu wdzięczny do końca życia. Szybko skich miast i hrabstw w kilkunastu stanach. co na to Polonia? Krótko przebywał w Turcji i Francji, gdzie od okazało się, że wiedza i doświadczenie Pu- W połowie XIX wieku kilka kilometrów od francuskiego generała Marie La Fayette'a łaskiego w bitwie są nieocenione w walkach Savannah, na wyspie na rzece o tej samej otrzymał propozycję wyjazdu do Ameryki z Anglikami. nazwie, amerykańska armia zbudowała i walki o niepodległość powstających Sta- W 1778 r. stworzył legion kawalerii, na fortyfikacje i umocnienia, które zostały na- nów Zjednoczonych. Nie mogąc walczyć czele którego w maju 1779 odniósł znaczące zwane na cześć polskiego generała „Fort urmistrz Emanuel Rahm znosi niskiego poziomu amerykańskiego szkol- tycznie poprawne, gdyż wzbudza niepożą- w ojczyźnie, Pułaski zgodził się jak wielu zwycięstwo nad armią brytyjską w bitwie Pulaski”. Jest to zabytek włączony do amery- święto gen. Pułaskiego i Krzysz- nictwa. O Kolumbie nie wspomnę. dane reakcje… Chodzi tylko o to, że ani naszych rodaków walczyć w imię hasła pod Charleston co zapoczątkowało prze- kańskiego państwowego zasobu pomników. tofa Kolumba z listy oficjalnych Dominic diFrisco, emerytowany prezes Latynosi, ani muzułmanie nie „wyprodu- „o wolność waszą i naszą.” Tak zaczyna się wagę w walce o niepodległość. Kazimierz Pułaski jest obecnie – obok świąt szkolnego kalendarza. Joint Civic Committee of Italian Americans kowali” ani jednego swojego obywatela, kariera Kazimierza Pułaskiego w Ameryce. Tak jak inny wielki Polak, Tadeusz Ko- Jana Pawła II, Lecha Wałęsy i Tadeusza Autorem tego pomysłu jest powiedział na obchodach Dnia Św. Patry- który by ochoczo zginął za Amerykę, tak W latach 1777-1779 walczył w szeregach ściuszko, jest kojarzony z bitwą pod Sa- Kościuszki – najbardziej znanym Polakiem Voice Ideas Vision and Action ka, że „takie działania są częścią kampa- jak generał Pułaski lub ją po prostu odkrył tzw. Armii Kontynentalnej, stworzonej przez ratogą (okazała się punktem zwrotnym w Stanach Zjednoczonych. B– „niezależna organizacja” skupiająca po- nii mającej na celu wymazanie resztek jak Krzysztof Kolumb. Wygląda więc na to, 13 kolonii zbuntowanych przeciw Wielkiej w amerykańskiej wojnie o niepodległość, A co Państwo myślą na temat zniesienia nad 600 członków oświaty. Rada edukacji tożsamości narodowej imigrantów”. „Nie że zostaliśmy po raz kolejny zlekceważeni. Brytanii, dowodzonej przez późniejszego a o jej przebiegu w dużej mierze zdecy- dnia wolnego w święto Pułaskiego? Czy to zakłada, że w dni upamiętniające boha- wyszliśmy jeszcze na ulice. Ale możemy to Jesteśmy supersprzymierzeńcami Ameryki, pierwszego prezydenta Stanów Zjedno- dowały fortyfikacje budowane przez Ko- godzi w naszą grupę etniczną, czy nie ma terów takich jak Pułaski, Kolumb, Martin zrobić” – podsumował. wysyłamy ochoczo naszą armię w piaski czonych Jerzego Waszyngtona. Pułaski ściuszkę), tak „bitwą Pułaskiego” jest ta się czym przejmować? Luther King Jr., Abraham Lincoln czy we- Gary Kenzer, dyrektor naczelny Polish Iraku i Afganistanu, a w zamian nie dosta- dosłużył się w amerykańskim wojsku stop- pod Savannah w stanie Georgia, gdzie Powinniśmy pozwolić powoli umrzeć terani wojenni, uczniowie będą normalnie American's Association, twierdzi, iż zapro- jemy bezwizowego ruchu i naszego czło- nia generała brygady. I rzeczywiście słowo w wyniku odniesionych ran podczas oblę- pamięci człowieka, który w imię wolności przychodzić na zajęcia. ponowane zmiany pokazują „jak bardzo wieka, Pułaskiego, pozbawia się ważności „dosłużyć się” jest tu na miejscu, gdyż żenia miasta Pułaski zmarł 11 października zginął za obcy naród, który dzisiaj nie po- „CPS postanowiło jednak zachować Chicago lekceważy tożsamość Polaków”. argumentując, że nie pochodził z Chicago. zasługi Polaka w wojnie o niepodległość 1779 r. czuwa się do uczczenia Jego Dnia? P Dzień Weterana, Dzień Abrahama Lincolna „To wielkie rozczarowanie, jesteśmy wstrzą- Muszę rozczarować burmistrza, ponieważ i Dzień Martina Luthera Kinga Jr. jako wolne śnięci, że taka osoba została burmistrzem choć nie pochodził on z Chicago, nie był od zajęć, ponieważ ci bohaterowie byli miasta, które jest jednym z największych Amerykaninem ale za to pięknie zginął za reklama ściśle związani z Illinois i Chicago” – poin- ośrodków skupienia imigrantów z Polski” – amerykańską wolność. Tylko tyle. formowała rzeczniczka CPS Robyn Ziegler. powiedział Kenzer. „Według zarządu miasta Cóż my, zainteresowani tematem, tak Natomiast rzeczniczka burmistrza, Jenny nasze święta nie są wystarczające, aby naprawdę wiemy o Bohaterze Obojga Hoyle powiedzała, że „naszym najważniej- brać je pod uwagę w grafiku, a tym bardziej Narodów, Kazimierzu Pułaskim? Kim był szym celem jest zapewnienie dzieciom jak zarządzać dzień wolny od szkoły”. i dlaczego walczył o wolność obcego kraju? najlepszych warunków do rozwoju i nauki”. Dzień Krzysztofa Kolumba jest dla imi- Pozwolę sobie Państwu przypomnieć bio- Decyzja burmistrza Emanuela mierzy grantów z Włoch tym, czym dla Polaków grafię Kazimierza Pułaskiego. w grupy etniczne przysłużone dla rozwoju Dzień Pułaskiego. Ustanowienie go za świę- Druga połowa XVIII wieku to okres miasta i znane z przywiązania do trady- to zostało zaproponowane przez Franka w historii, kiedy Polacy walczyli z różnym cji i wartości rodzinnych. Sam burmistrz Annuzio, kongresmena znanego na kapitolu skutkiem o wolność. Gdy Polska powoli ją tłumaczy, że bardzo liczy się z obiema jako „Mr. Ethnic” i prywatnie wielkiego przy- traciła, przyszłe Stany Zjednoczone wy- społecznościami i oba święta jako takie jaciela Polaków. Frank Annunzio pomagał walczały ją przy pomocy takich bohaterów będą dalej obchodzone w kalendarzu z tą wielu Polakom w sprawach imigracyjnych, jak gen. Pułaski. jednak różnicą, że dzieci w szkołach będą używając swojego autorytetu i brał czynny Kazimierz urodził się w 1745 r. w Warsza- zmuszone przyjść na lekcje i uczyć się o Pu- udział w życiu miasta, które kochał. Dzień wie. Wychowywał się w Warce, gdzie jego łaskim i Kolumbie. Biorąc pod uwagę marne Kolumba był jego chlubą i zwycięstwem. ojciec, Józef Pułaski, szlachcic herbu Śle- szkolnictwo w naszym mieście, nie można Dumny ze swoich korzeni chętnie iden- powron był starostą. Młodość Kazimierz odmówić burmistrzowi Emanuelowi prze- tyfikował się z faktem, że to Włoch odkrył spędził w Kurlandii, na dworze tamtejszego konania, że dzieci skorzystają z tych świąt Amerykę, za co powinien być przynajmniej księcia Karola Wettyna. Po powrocie do więcej jeśli przyjdą na zajęcia. Wygląda w jakiś sposób wyróżniony. kraju w 1764 r. brał udział w elekcji ostat- na to, że Święto Pułaskiego jest powodem Nie musimy się wcale liczyć jako poten- niego króla Rzeczypospolitej, Stanisława cjalni wyborcy, ponieważ polityk pokroju Augusta Poniatowskiego. Jednak już 4 lata Rhama Emanuela wie lepiej i nigdy by ta- później uczestniczył w zawiązaniu w Barze kiego ruchu nie wykonał w kierunku grupy na Podolu konfederacji polskiej szlachty, Ilona latynoskiej lub muzułmańskiej. Powszechnie która miała na celu obronę wiary katolickiej Waksmundzki wiadomo, że społeczność latynoska jest i wyeliminowanie rosnących wpływów ro- silną grupą wyborczą i to właśnie latyno- syjskich, zwanej Konfederacją Barską. Stał skie głosy wybierają ostatnio prezydentów się jednym z najważniejszych dowódców. w USA. Byłoby to więc dla Rhama Emanuela Wsławił się obroną przed armią rosyjską politycznym samobójstwem, nieprawdaż? klasztorów w Berdyczowie i na Jasnej Górze, Zadzieranie z muzułmanami nie jest poli- a także obroną Okopów Św. Trójcy, kierował

30 pOlOnia WIETRZNE MIAsTO

Wierni na pomoc imigrantom i uchodźcom

milionów – to według ame- laka, któremu po czterech latach udało się Stanów Zjednoczonych pochodzi z rodzin rykańskich władz federal- sprowadzić swoją deportowaną żonę (wraz imigrantów, trudno więc mówić o „legalnej” nych szacunkowa liczba z synem) do Stanów Zjednoczonych. i „nielegalnej” imigracji. nieudokumentowanych Prywatne historie przedstawione przez Jenny Dale z Chicago New Sanctuary imigrantów mieszkają- imigrantów wzruszyły zebranych, którzy zwró- Coalition przedstawiła natomiast sposób, cych obecnie na terenie cili uwagę na potrzebę przeprowadzenia w jaki różne religijne społeczności mogą 11Stanów Zjednoczonych. w Stanach Zjednoczonych reformy imigra- stać się bardziej przyjazne imigrantom. Opo- Kwestia nielegalnej imigracji wywołuje cyjnej. Pytano również o to, w jaki sposób wiadała też o spotkaniach modlitewnych, ogromne emocje wśród przedstawicieli róż- można wesprzeć ludzi, którzy w USA szukają organizowanych w każdy piątkowy poranek nych środowisk. Chodzi tu bowiem nie tylko „lepszego życia”. przed aresztem imigracyjnym w Broadview. o liczby, ale także o polityczne przekonania, „Zastanawianie się nad losem wszystkich Ostatnim mówcą był Arturo Gonzalez a często nawet religię. Wielu duchownych, uchodźców może być bardzo przytłaczające. z Interfaith Leadership Project of Cicero, mówiąc o nieudokumentowanych imigran- Trudno jest znaleźć odpowiedź na pytanie Berwyn oraz Stickney, organizacji walczącej tach, wskazuje na osobę Jezusa Chrystusa, o to, w jaki sposób im pomóc. Wystarczy jed- o prawa imigrantów. Podsumowaniem forum który nauczał, by „miłować bliźniego swego nak pomyśleć o każdym z milionów uchodź- była grupowa dyskusja. Uczestnicy jeszcze jak siebie samego”. Takie podejście wiernych ców jako o jednostce. Oni wszyscy mają przez kilkadziesiąt minut rozmawiali między gwarantuje tysiącom tzw. „nielegalnych” bowiem swoje rodziny i pragną jednego – by sobą na tematy poruszone przez prezente- schronienie w świątyniach na terenie ca- dać im nadzieję” – mówiła Melineh Kano, rów. Tony Wasilewski nie krył zadowolenia łego kraju. przedstawicielka organizacji RefugeeOne, z udziału w konferencji. „Warto przychodzić Walka o kompleksową reformę imigra- wspierającej uchodźców, których do Illinois na takie spotkania. Można się wielu rzeczy cyjną oraz sposoby niesienia pomocy imi- przybywa rocznie blisko 4 tysiące. dowiedzieć. Są tu adwokaci imigracyjni grantom i uchodźcom przez wyznawców Po krótkiej dyskusji zgromadzeni wysłu- i ludzie z różnych organizacji, którzy chętnie różnych religii były głównymi tematami forum chali jeszcze kilku przemówień – tym razem pomagają innym. Warto z nimi porozmawiać pod hasłem „Immigration Today: Personal wygłoszonych przez przedstawicieli organiza- i opowiedzieć im o swojej sytuacji.” Stories, Faithful Responses”, jakie odbyło się cji pomocowych oraz radców prawnych. Ad- Wśród zebranych znalazła się także kil- w niedzielę 11 marca w jednej z sal kościoła wokat Heena Musabji tłumaczyła, jak trudne kuosobowa grupa Polaków, którzy chętnie Grace Lutheran w miejscowości River Forest jest wprowadzenie nawet niewielkich zmian wymieniali się swoimi doświadczeniami na przedmieściach Chicago. w skomplikowanym prawie imigracyjnym. i obserwacjami. „Bardzo się cieszę, że or- Konferencję rozpoczął krótką modlitwą Jednocześnie przekonywała, że aby doszło ganizowane są takie spotkania. To dobrze, pastor Bruce Modahl. Następnie kilkudzie- do przeprowadzenia reformy imigracyjnej po- że ludzie mówią o imigracji, przychodzą na sięciu zebranych z zapartym tchem słuchało trzebne jest zaangażowanie jak największej tego typu konferencje. Wiele osób jest bardzo opowieści trzech osób: Marii – nieudokumen- liczby ludzi. „Ważne jest zgłębianie wiedzy na mocno zaangażowanych w tę sprawę. To towanej imigrantki z Meksyku, której mąż ten temat, nagłaśnianie sprawy i wspieranie taki akcent pomocy” – tłumaczył jeden ze od ponad dwóch lat przebywa w areszcie organizacji walczących o zmianę obecnej zgromadzonych. imigracyjnym, Melineh Kano – uchodźcy sytuacji” – mówiła Musabji. Forum „Immigration Today: Personal Sto- z Iranu oraz Tony’ego Wasilewskiego, Po- W podobnym tonie wypowiadał się praw- ries, Faithful Responses” było drugim tego nik imigracyjny, Royal Berg. „Proszę was typu organizowanym przez Grace Lutheran o zaangażowanie w naszą walkę. Wystar- Church w ramach serii spotkań „Faith Per- Iga czy udział w spotkaniu modlitewnym czy spectives”. Moderatorem dyskusji był Greg Babińska nawet telefon do jednego z ustawodawców Wangerin, jeden z dyrektorów organizacji z pytaniem o to, dlaczego kwestia reformy RefugeeOne, były pracownik ONZ. imigracyjnej nie jest poruszana. Dlaczego Więcej informacji na temat tego, w jaki nasze władze zmuszają kilkanaście milio- sposób można pomóc imigrantom i uchodź- nów mieszkańców do życia w strachu.” Berg com, znajduje się na stronach: www.crln.org przypomniał też, że większość obywateli oraz www.refugeeone.org. P

32 pOlOnia WIETRZNE MIAsTO WIETRZNE MIAsTO

ba niepisana zasada każdej pracy wolonta- WOMEN’s hIsTORY riackiej. Przychodzi taki moment, że chcesz MONTh – MONIKA TIETZ dać coś od siebie innym, podziękować za to, że los był ci przychylny.

i: ilu członków liczy Wasza organizacja? m: Inicjatywa Polonijna nie ma sformali- zowanego członkostwa. Mamy kilkunastu liderów, którzy regularnie przychodzą na spotkania. Jednak gdy organizowany jest marsz czy wiec, potrafimy zmobilizować dYPLOM – MONIKA TIETZ nawet sto osób.

m: W każdą środę organizujemy spotkania możemy zapewnić wsparcie, choć cały i: To niewiele, patrząc na liczbę Pola- dla członków Inicjatywy, podczas których ciężar walki spoczywa na barkach prawnika ków mieszkających w chicago. Jak więc ustalamy grafik na najbliższe miesiące. i jego klienta. Przykładem dobrze wszyst- oceniasz zaangażowanie Polonii w ame- Każdy jest mile widziany. Natomiast średnio kim znanym jest tutaj sprawa Tony’ego rykańskie życie polityczne, w walkę o re- co dwa miesiące staramy się organizo- Wasilewskiego, który po czterech latach formę imigracyjną? wać spotkania informacyjne dla wszystkich sprowadził swoją żonę i syna do Stanów m: Trudno jest mi to oceniać. Gdybym pa- Polaków. Rozpoczęliśmy cykl prezentacji Zjednoczonych. W tę walkę były zaanga- trzyła przez pryzmat siebie i swoich działań, pod hasłem „Znaj swoje prawa”, podczas żowane różne organizacje, między innymi to wyniki nie byłyby najlepsze. Wydaje mi których mówimy o prawach przysługują- Inicjatywa Polonijna. Jeździliśmy z Tonym do się jednak, że Polonia ma duży potencjał. cych wszystkim, bez względu na status Waszyngtonu, na wiece polityczne, poma- Ludzie chcieliby coś robić, ale nie wiedzą imigracyjny. To nie są zwyczajne wykłady galiśmy mu w pisaniu przemówień. Jednak jak zacząć, dokąd się udać. Może jedna czy przemówienia. Działacze Inicjatywy to on na swoich ramionach dźwigał cały organizacja, Inicjatywa, która naprawdę odgrywają scenki sytuacyjne, a potem na ich ciężar. Niestety, nie mamy żadnej złotej chce coś zrobić, to za mało – właśnie ze podstawie starają się pobudzić zebranych recepty na zakończenie czy przerwanie względu na wysoką liczbę Polaków miesz- do dyskusji i wytłumaczyć, które zachowania procesu deportacyjnego. Jeśli ktoś walczy kających w Chicago. Poza tym w naszym były prawidłowe. o powrót swoich najbliższych do USA, może społeczeństwie krąży wiele mitów. Ludzie do nas przyjść i powiedzieć, co zamierza nie chcą chodzić na marsze, bo obawiają MONIKA TIETZ – dC i: Poprzez tego typu prezentacje staracie zrobić, a my na pewno mu pomożemy, jeśli się łapanek i chcą uniknąć aresztowań. Nie się przygotować ludzi na najgorsze, ale tylko będzie taka możliwość. mam pojęcia, skąd takie przekonania się zdarza się, że ktoś próbuje się z Wami biorą. To są bzdury. Jedna organizacja, zrze- skontaktować, gdy jest już za późno. co i: Wielu Polaków w chicago przyznaje, że szająca kilkunastu aktywnych członków, nie robicie w takiej sytuacji? robicie sporo dobrego. jest jednak w stanie wytłumaczyć milionowi „ciągle jest o co walczyć” m: Gdy proces deportacji już się rozpo- m: Ciągle za mało. Wydaje mi się, że wszyst- Polaków, że nie muszą się bać politycznych czął, wówczas daną osobę musimy odesłać kie osoby zaangażowane w działalność wieców czy marszy. Może gdyby więcej do prawnika. Nikt z naszej organizacji nie Inicjatywy czują, że otrzymały od życia coś organizacji zainteresowało się tą sprawą, NA POCZąTKU MARCA – MIEsIąCA KOBIET – W ILLINOIs WICEgUBERNATOR sTANU ILLINOIs, shEILA sIMON, REWIdENT może udzielać porad prawnych. Każdemu dobrego, co trzeba przekazać dalej. To chy- zaangażowanie Polaków byłoby większe. sTANOWY jUdY BAAR TOPINKA ORAZ PROKURATOR gENERALNA LIsA MAdIgAN UhONOROWAłY 12 KOBIET ZA ICh dZIAłALNOść I OsIągNIęCIA W WALCE O sPRAWIEdLIWOść sPOłECZNą. jEdNą Z WYRóżNIONYCh BYłA MONIKA TIETZ, LIdERKA INICjATYWY i: czy na przestrzeni ostatnich pięciu lat POLONIjNEj, MIłOśNICZKA sPORTU I MłOdA MAMA. NA TEMAT REFORMY IMIgRACYjNEj, NAdChOdZąCYCh WYBORóW MAYdAY – MONIKA TIETZ więcej osób zgłasza się do inicjatywy? I ZAANgAżOWANIA POLONII W AMERYKAńsKIE żYCIE POLITYCZNE ROZMAWIAłA Z NIą IgA BABIńsKA. m: Ciągle przychodzą do nas nowe oso- by. Choć członkowie się zmieniają, to ich liczba pozostaje w miarę stała. Zauwa- żyłam jednak, że ludzie są coraz bardziej otwarci. Kiedyś sprawy imigracyjne i brak iga babińska: czym zajmuje się inicjatywa nie było żadnej organizacji, która anga- Kwestia imigracyjna to więc także kwestia dokumentów były tematami tabu; ludzie się Polonijna i jak powstała ta organizacja? żowałaby w tę sprawę Polaków. Wiadomo zaangażowania społecznego. Polaków jest tego wstydzili. Teraz mówi się otwarcie: nie monika Tietz: Działalność organizacji za- przecież, że także wśród Polonii są osoby tu naprawdę wielu. Kiedyś byliśmy bardziej mam dokumentów, korzystam z polskiego częła się od kwestii imigracyjnej. Kilka osób nieudokumentowane. Po pewnym czasie aktywni, mieliśmy swoich przedstawicieli na prawa jazdy. Ludzie przestali się wstydzić, zwróciło uwagę na to, że bardzo wiele dzieje doszliśmy jednak do wniosku, że organizacją przykład w Radzie Miasta. Teraz jest inaczej, bo tak naprawdę nie mają czego. To nie jest się wokół reformy imigracyjnej, a długo samych marszy nic nie zwojujemy. Zaczęli- choć od kilku lat, od czasu powstania Ini- przecież tak, że nie chcą mieć dokumentów śmy mobilizować obywateli amerykańskich cjatywy, coraz częściej widać polonijnych – na razie po prostu nie mają możliwości, polskiego pochodzenia do udziału w wybo- kandydatów na różne lokalne stanowiska. by zmienić swoją sytuację. Musimy o to Iga rach. O przepisach imigracyjnych decydu- Coraz więcej polityków zabiega też o głosy walczyć. Babińska ją bowiem politycy, którzy robią to, czego Polaków. Myślę, że to częściowo zasługa oczekują od nich wyborcy. Zaczęła się więc Inicjatywy. Udowadniamy im bowiem, że i: a czy ta walka o reformę imigracyjną praca nad rejestracją do wyborów. Warto Polacy to silna grupa, która chce działać. przynosi jakieś efekty? też wspomnieć o rzeszy ludzi, którzy mają m: Hm, to przecież polityka. Zarówno ja jak zielone karty i których trzeba zmobilizować i: W jaki sposób angażujecie ludzi do dzia- i liderzy innych organizacji jesteśmy zdania, do tego, by rozpoczęli proces naturalizacji. łania, jak im pomagacie? że reforma musi zostać przeprowadzona, bo

34 pOlOnia pOlOnia 35 WIETRZNE MIAsTO POLONIA NA śWIECIE ostatnia miała miejsce w latach 80. ubiegłe- i: co według ciebie powinien zawierać pro- tylko dlatego, że są ludzie, którzy też chcą go wieku. Na razie nie wiemy, w jakiej formie jekt kompleksowej reformy imigracyjnej? się angażować. zostanie przyjęta, ale w ciągu najbliższych m: Nawet całościowa reforma nie rozwiąże Postawiłem wszystko na kilku lat musi to nastąpić. problemów wszystkich ludzi obecnie za- i: Jak widzisz swoją przyszłość i przyszłość mieszkałych w Stanach Zjednoczonych. Jej inicjatywy Polonijnej? i: zbliżają się wybory, prezydent barack celem będzie jednak naprawa kulejącego m: Kariera polityczna nigdy mnie nie jedną kartę… I udało się! Obama, który obiecał przeprowadzenie re- systemu imigracyjnego. Chcielibyśmy, by pociągała, pozostanę więc przy pracy formy imigracyjnej, walczy o reelekcję. czy ułatwiono osobom mieszkającym na tere- wolontariackiej. Choć nie ma za nią ma- powinien zostać ponownie wybrany? czy nie USA wejście na ścieżkę do obywatel- terialnego wynagrodzenia, to płynie z niej O EMIgRACjI, PRZEłOMACh W żYCIU ORAZ PRACY ARTYsTYCZNEj szanse na to, że podczas drugiej kadencji stwa. Ponadto, reforma powinna rozwiązać wiele korzyści. Daje satysfakcję, poprawia Z FREdERICKIEM ROssAKOvsKY-LLOYd ROZMAWIA PAULINA KOWALsKA spełni obietnicę będą większe? Krytycy kwestię wiz dla rodzin osób posiadających samopoczucie, leczy z depresji, pomaga wskazują na rosnącą liczbę deportacji. zielone karty, stały pobyt czy obywatelstwo w nawiązywaniu nowych kontaktów. A przy- m: Osobiście mam żal do prezydenta. Jego i stworzyć system wiz pracowniczych dla szłość Inicjatywy? Wciąż nie przeprowadzo- niespełnioną obietnicę tłumaczę jednak pracowników sezonowych. To tylko niektóre no reformy, przybywa nowych imigrantów, rederick Rossakovsky-Lloyd. tym, że był młodym senatorem, gdy został propozycje zapisów. jest więc dużo pracy. Natomiast kiedy już Nazwisko nie brzmi wprawdzie FREdERICK prezydentem i wpadł w machinę polityczną. reforma zostanie przyjęta, wówczas również polsko, ale niech nikt nie da się ROssAKOvsKY-LLOYd Może nie do końca zdawał sobie wówczas i: za swoje zaangażowanie i osiągnięcia będziemy mieli pełne ręce roboty. Trzeba zmylić! Jest tym bardziej warte za- sprawę, że przeprowadzenie reformy będzie w walce o sprawiedliwość społeczną zo- będzie pomóc ludziom w tłumaczeniu prze- pamiętania, że z każdą wystawą tak trudne. Zarzuca mu się wiele, ale należy stałaś niedawno uhonorowana nagrodą pisów i uzyskaniu obywatelstwa. Poza tym staje się coraz bardziej popularne też zwrócić uwagę na spełnione obietnice przyznawaną przez Wicegubernator stanu jest też kwestia dyskryminacji imigrantów ze Fi cenione nie tylko w londyńskim, ale i mię- wyborcze: na przykład tę dotyczącą reformy illinois Sheilę Simon, rewident Stanową względu na ich akcent czy wygląd. Ciągle dzynarodowym świecie sztuki. Fani twórczo- systemu ubezpieczeń zdrowotnych. Mam Judy baar Topinkę i Prokurator General- jest o co walczyć. P ści Rossakovsky’ego nie wahają się wydać nadzieję, że gdy Barack Obama po raz drugi ną lisę madigan. czym jest dla ciebie 5 000 USD, aby móc powiesić upatrzony obraz wygra wybory, reforma imigracyjna zostanie to wyróżnienie? KONTAKT Z INICJATYWĄ w swoim salonie. Jak do tej pory najwięk- zatwierdzona. Przynajmniej będziemy mieli m: Oczywiście ta nagroda sprawiła mi telefon: 773 463 1416 szym powodzeniem cieszył się obraz „Size taką szansę. Jeśli jednak wygra Republika- ogromną radość, jednak tak naprawdę E-mail: [email protected] Zero From Tehran”, licytowany jeszcze przed nin, wtedy możemy zapomnieć o reformie przyznano ją całej Inicjatywie Polonijnej. Strona internetowa: www.inicjatywapolo- rozpoczęciem wystawy. Jednak nie można na kolejne cztery lata. Jeśli jestem w stanie cokolwiek robić, to nijna.org zapominać, że Rossakovsky-Lloyd to nie tylko malarz, ale pełnowymiarowy artysta – jego twórczość obejmuje także rzeźbę, dramatopi- reklama sarstwo i poezję. O ile rzeźba weszła do kręgu zainteresowań artysty stosunkowo niedawno, o tyle pozostałe aktywności rozwijane są z suk- cesami od wielu lat. Także miniony rok nie był pod tym względem wyjątkiem – na rynku uka- zała się książka pt. „Wypominki i wspominki”, łącząca w sobie poezję, prozę poruszającą tematy autobiograficzne oraz wybór repro- Paulina Kowalska: Fredericku, od blisko Świetnie zarabiałem, ale nie miałem cza- dukcji własnych rzeźb glinianych. Można 8 lat mieszkasz w londynie. co skłoniło su na życie. To był wyłącznie czas pracy więc śmiało powiedzieć, że z kim jak z kim, cię do emigracji? i nieprzyzwoicie wysokich zarobków gdyby ale z Rossakovskym nudzić się nie można. Frederick rossakovsky-lloyd: Wyemigro- porównać z innymi. W pewnej chwili po- Pomimo działania na wielu płaszczy- wałem dawno temu. Początkowo zwyciężyły czułem, że potrzebuję „oddechu” i z dnia znach artystycznych wydaje się, że w ostat- z całą pewnością względy ekonomiczne. Gdy na dzień wyjechałem na długie wakacje nim czasie to właśnie malarstwo przyniosło w 1991 roku, zaraz po maturze, starałem się do Indii. Wtedy wszystko się odmieniło. Po Rossakovskiemu największą sławę. Każdy znaleźć pracę, jedyną propozycją był zasiłek powrocie zostałem bezprawnie zwolniony, kolejny cykl „The Noughties” przysparzał dla bezrobotnych. Zastanawiałem się nad co udowodniłem w sądzie, sam się repre- twórcy kolejnych fanów, a powstająca do- uczelnią. Wiedziałem jednak, że wszyscy moi zentując. Wygrałem z Tesco i dostałem piero kolekcja poświęcona żywotom świę- starsi koledzy stają przed „zasiłkowym” dyle- wysokie odszkodowanie. Przez następny tych już budzi niemałe zainteresowanie. matem po ukończeniu studiów. Nie podobało rok próbowałem coś zrobić. Wydałem dwa Przekłada się to także na ilość ekspozycji mi się to w ogóle. tomiki wierszy i napisałem kilka dramatów. – jedynie w zeszłym roku obrazy Rossako- Po szkole muzycznej I i II stopnia potrafiłem Zrobiłem także kilka wystaw malarskich, jed- vsky’ego wystawiane były w Paryżu, Polsce grać na skrzypcach, pianinie, umiałem śpie- nak nie miało to przełożenia na pieniądze. oraz trzykrotnie w Londynie. wać, tańczyć – czyli mogłem z powodzeniem W końcu wziąłem pożyczkę i zrealizowałem zacząć na przykład żebrać. Nie było to moje najbardziej skandaliczny w swoim życiu życie, poza tym nie chciałem grać w orkie- projekt. Był to spektakl wyreżyserowany na Paulina strze, bo tego po prostu nie czułem. W dniu podstawie mojego dramatu „Spowiedź”, Kowalska kiedy skończyłem szkołę, zrezygnowałem o tym samym tytule. Niestety oprócz skan- ze wszystkiego, czego się w niej nauczyłem. dalu i ogromnego szumu medialnego przed- Wyjechałem do Francji, by po kilku latach sięwzięcie zaowocowało tym, że wpadłem wrócić do Polski. Zatrudniłem się w Tesco, w długi. Wtedy też zrozumiałem, że muszę gdzie zostałem managerem ds. personal- z Polski wyjechać, bo nie mogłem tam żyć nych i zarządzałem zasobami ludzkimi. na poziomie. Padło na Londyn.

zdjęcie: Yarek Baranik pOlOnia 37 POLONIA NA śWIECIE POLONIA NA śWIECIE

F: Już nie. Nie czuję się już związany z Polską zrozumiałem też, jak ulotne jest życie, jak mało jesteśmy indywidu- ARThUR Osoby zainteresowane twór- i nie tęsknię. Tak było kiedyś, teraz po prostu alni i jak mało znaczy życie egoisty... dlatego moje Noughties nie – OBRAZ OLEjNY czością Fredericka rossa- NA PłóTNIE. kovsky-lloyd zachęcam do odwykłem. Oczywiście lubię wiele rzeczy mają twarzy. CENA 5000 Usd, odwiedzenia strony: związanych z Polską. Prenumeruję niektóre sTATUs gazety, każdego miesiąca zamawiam wysył- P: W najbliższym czasie planujesz kolejną podróż do indii. Jaki sPRZEdANY www.rossakovsky.com kowo kilka pozycji książkowych i filmowych; obierasz cel tej podróży? Spodziewasz się kolejnego przełomu? (NIEMCY) nie mam tam już jednak przyjaciół, bo zbyt F: Mam nadzieję na pozytywny przełom. Przełomy w moim życiu są ELIZABETh długo mieszkam za granicą. najczęściej bardzo bolesne i dopiero po czasie okazuje się, że to We serve the – OBRAZ OLEjNY reklama NA PłóTNIE. CENA najlepsze, co mogło mi się przydarzyć... 5000 Usd, sTATUs P: czy w związku ze swoimi licznymi po- WYsTAWIANY dróżami i przeprowadzkami czujesz się P: znaczną cześć Twojej twórczości artystycznej stanowi ma- best Polish- Obywatelem świata? larstwo. Jakie są Twoje inspiracje? F: Tak. F: Z malarstwa żyję. Moja twórczość literacka, w tym poezja, jest coraz częściej czytana, natomiast nie pozwoliłaby mi na utrzymy- American P: czy byłbyś gotów wyprowadzić się z lon- wanie się. Artysta musi też myśleć o ekonomii, niestety. Tak więc dynu? Jeśli tak, to gdzie? czy byłyby to głównie maluję. Oczywiście uwielbiam malować i cieszy mnie to, cuisine for over może indie? że obrazy się sprzedają, tym bardziej, że moją główną inspiracją F: Nie chcę wiązać się z Londynem. Jestem są odczucia – maluję tylko i wyłącznie tak, jak czuję. Stąd też moje coraz starszy i coraz bardziej cenię sobie Noughties – postacie bez twarzy. Muszę jednak przyznać, że mój 40 years spokój. Wprawdzie do emerytury mi daleko, styl zaczyna się zmieniać – na przykład „Święta Barbara” z nowej ale nie kręcą mnie już całonocne dyskoteki, kolekcji ma już twarz. Teraz powstaje także rzeźba, jako kolejny szum, hałas i picie do rana – ten okres minął. etap lub szczebel. Nie zdecydowałem jeszcze, czy będzie to krok zdjęcia: aneta Swoboda. 3Objectives photography – london Do Indii nigdy – to nie kraj dla mnie. Ja muszę do przodu, czy po prostu zabawa i hobby. mieć ciszę, ale i cywilizację na odpowiednim Tel. 708-343-9040 poziomie. Kanada, może UK, tylko jakieś spo- P: Jesteś bardzo płodnym artystą – doczekałeś się już 37 wy- www.SawasOldWarsaw.com P: Jak wspominasz swoje początki na emi- biegle posługujący się językiem angielskim... kojniejsze miejsce, no i Paryż... staw. Jak oceniasz ostatnią: „The noughties – goddess style”? gracji? co było dla ciebie najtrudniejsze? Nowa to ludzie, którzy w większości przyjechali F: The Noughties ewoluują. Każdy cykl ma inną nazwę. Z drugiej Jak było w Twoim przypadku z barierą ję- do innego kraju tylko na chwilę. Nie zależy im P: zapytałam o indie, ponieważ wiem, że strony zaczynają powoli przechodzić do lamusa. Pojawiają się zykową? na przyjaźniach, tylko na pieniądzach. Dlatego jest to ważny dla ciebie kraj – w dużej twarze... Krytycy mówią że Noughties to ja, że jestem ich ojcem... F: Zależy, o której emigracji mówimy. W wieku też żyją tanim kosztem, poświęcają kilka lat mierze ze względu na podróż, którą odbyłeś Zgadzam się, ale przecież mogę mieć kilkoro dzieci. 19 lat wyjechałem do Francji. Nie byliśmy w Unii swojego życia na to, żeby czegoś się dorobić tam kilka lat temu i która była przełomem Jeśli chodzi o ostatnią wystawę, to oceniam ją bardzo pozytywnie – Przystań w magicznym Europejskiej, zresztą wtedy Unia jeszcze nie i wracają do kraju. Nie widzę w tym nic złego. zarówno w Twoim życiu osobistym, jak okazała się naprawdę wielkim sukcesem. istniała. Wyjazd był jedyną szansą na lep- Skoro nie mogą zarobić w Polsce, czemu nie i artystycznym. Opowiesz mi o niej, jaki sze życie. Początki jednak były przejmująco mieliby zarabiać tutaj? Na moje oko tylko ok. wywarła wpływ na Twoje życie? co się P: Tematykę Twojej aktualnie powstającej kolekcji stanowią trudne. Jestem uparty i tylko dlatego prze- 15% nowej Polonii brytyjskiej chce tutaj zostać zmieniło w Twoim życiu po tej podróży? żywoty świętych. co skłoniło cię do poruszenia tego akurat KraKowie, trwałem pierwszy rok. Nie znałem języka, bo i pomału się osiedla. F: Moje podróże do Indii mają w dużej mierze tematu? w szkole w Polsce uczyłem się niemieckiego charakter religijny. Jestem buddystą od 1986 F: Jestem zwolennikiem prawdy. Na kłamstwie niczego nie da się do której zawsze będziecie chcieli wrócić! i rosyjskiego. Potem, gdy zacząłem mówić po P: Wiem, że w swoim życiu mieszkałeś już roku, kiedy to przyjąłem schronienie. Indie to zbudować. Nie walczę z religią i nie jest moim zamiarem obrażanie francusku, mogłem stanąć na nogi i zająć się w wielu miejscach, nie tylko w Polsce, ale raczej hinduizm, jednak buddyzm występuje uczuć innych. Nie mogę jednak przeboleć, gdy ludzie powielają tym, co lubiłem robić. Zacząłem pisać, a moje także na świecie – studiowałeś na przykład nadal w północnych Indiach, głównie dlatego, nieprawdę lub się jej wyrzekają. Gdy byłem dzieckiem, mówiono wiersze zaczęły być publikowane. W okresie we Francji. czy w związku z tym odczuwasz że Tybetańczycy zostali wyrzuceni z własnego mi bzdury na temat świętych. Spowodowało to, że odszedłem od francuskim powstało też wiele dramatów. Nie jeszcze tęsknotę za krajem lub rodzin- kraju lub zmuszeni do ucieczki. Artystycznie Kościoła. Znalazłem drogę odpowiednią dla mnie. Wielu ludzi malowałem wtedy jeszcze, nie miałem ku temu nym miastem? natomiast urzekły mnie kolory. Dzięki Indiom odchodzi jednak i tkwi w zawieszeniu z powodu braku zaufania. warunków. W przypadku emigracji angielskiej Moi święci to te same osoby, które przedstawiane są na obrazkach od razu postawiłem wszystko na jedną kartę. LONdYN 2011, WERNIsAż „ThE NOUghTIEs- gOddEss sTYLE” w kościołach. Różnica jest taka, że u mnie pojawiają się w formie Jechałem do Londynu ze ściśle określonym bliższej do historycznej prawdy. Na przykład Maria Magdalena, zanim planem: malowanie i wystawy, a przy okazji przeszła przemianę wewnętrzną, była prostytutką. Nie można się pisanie dla Polonii. Moje obrazy spodobały tego wyrzec, bo i po co? Święci byli w mojej głowie wiele lat. Teraz się od razu i zaczęły się sprzedawać. Każda mogę sobie pozwolić na ich malowanie. wystawa zakończona była sukcesem, dlatego Wygodne, ładne, też coraz częściej i łatwiej znajdowałem spon- P: na koniec roku planujesz przyjazd do uSa. Planujesz w związ- o wysokim standardzie sorów na kolejne. Zacząłem być zapraszany ku z tym jakąś wystawę tutaj? czy zawitasz także do chicago? do różnych stowarzyszeń, jednak odmawiałem, F: Tego jeszcze nie wiem, na razie wszystko jest w fazie planowania. apartamenty z aneksem kuchennym! bo cenię sobie niezależność. Nie chcę być Wiem jednak, że chciałbym zobaczyć i odwiedzić Nowy Jork, Los 5 minut spacerem do Rynku Głównego w żaden sposób ograniczany i nikomu niczego Angeles, Chicago i Waszyngton. 7 minut spacerem do dworca PKP narzucać; najlepiej czuję się jako wolny ptak. Obecnie skupiam się na mniej odległych wydarzeniach – w maju 15 minut spacerem na Kazimierz zaplanowane mam cztery wystawy w Polsce. Jest to dla mnie ważne P: W jaki sposób opisałbyś brytyjską Polo- wydarzenie, ponieważ będzie to dopiero drugi raz, kiedy wystawię Przystępne ceny! nię? czy zauważasz jakieś jej cechy szcze- swoje prace w ojczystym kraju. gólne? Rezerwacje na stronie: F: Są dwie Polonie: stara i nowa. Stara to ludzie zdjęcie: Yarek Baranik P: W takim razie pozostaje mi życzyć ci powodzenia w realizacji www.panteon.noce.pl światli, wykształceni, stopieni z Wielką Brytanią, planów. dziękuję za rozmowę. P Informacja dla tych, którzy nie mają dostępu do Internetu: p. Andrzej, tel. 1847 331 0929

38 pOlOnia Odpocznij w Panteonie bogów… POLONIA NA śWIECIE POLONIA NA śWIECIE

miejscowego koła Związku Polaków na Li- twie oraz Janiny Bielanowej zdecydowano Polski folk na litewskich o powołaniu polskiego zespołu, mogącego uświetniać uroczystości ważne dla lokalnej społeczności. Repertuar „Żemijan“ to tańce numerach i pieśni polskie – oberek, polonez, mazur oraz obrzędowe tańce litewskie. Zespół jest laureatem litewskich festiwali, jak również laureatem i gościem honorowym w mię- dzynarodowych festiwalach. Kierownikiem a Warmię i Mazury w porze artystycznym zespołu jest Lolita Vilimiene. przedwiośnia przybywają wi- Kapela Świętojańska została założona leńscy twórcy. Chyba nie ma w roku 1991. W ciągu 20 lat istnienia przez drugiej imprezy, która by tak kapelę przewinęło się wiele osób. Pełne entu- bardzo wzruszała i zbliżała zjazmu młode pokolenie Polaków, działające ludzi, jak właśnie to ludowe w zespole, uczęszcza do szkół muzycznych, Nświęto. Widocznie poczucie pokrewieństwa więc granie na różnych instrumentach nie z powodu pochodzenia z dawnych Kresów stanowi problemu. Kapela ma w swoim do- jest tym łącznikiem, dzięki któremu podczas robku wiele udanych koncertów, nie tylko na każdych Kaziuków-Wilniuków panuje swojska Wileńszczyźnie, ale i za granicą. KAZIUKI 2012 atmosfera i niepowtarzalna aura serdeczno- Kapela Podwileńska pod kierownictwem ści. Kaziuki przyjmowane są z entuzjazmem Rafała Jackiewicza powstała w 2009 roku pod marca i trwającymi w Wilnie i okolicach roku na Wawelu. Kazimierz Jagiellończyk- w Poznaniu i Gorzowie, również w Zgierzu nazwą „Kapela Miejska”. Jak się okazało, czasem przez dwa tygodnie jarmarkami – syn był uczniem Jana Długosza, uczestniczył koło Łodzi i Stargardzie Szczecińskim, na zdobywca złotego pucharu za mistrzow- w gruncie rzeczy od dawna już przekształ- w wyprawach wojennych i „spotkaniach całej Warmii i Mazurach, a także w moim ską grę na saksofonie we Włoszech jest też ciły się w największe, najdłużej trwające dyplomatycznych” w Malborku, był również rodzinnym mieście, Mrągowie. Wystarczy świetnym akordeonistą i wokalistą. Założył i najbarwniejsze święto Wilna. Ich tradycja na Sejmie w Piotrkowie. Wiosną 1483 roku wspomnieć o koncertach gości z Litwy, ze- kapelę, której swoistym hymnem stała się liczy sobie już 300 lat z górą. Jarmarki te został wysłany na Litwę, gdzie pełnił funkcję społu Folklorystycznego „Rudomianka” oraz piosenka „Jesteśmy znad Wilii”, a w reper- Wilnianie zawdzięczają świętemu Kazimie- podkanclerza, a przez dwa lata praktycznie „Kapeli Wileńskiej” w trakcie Ostródzkich KAZIUKI 2012 tuarze znajdują się „Walc niemenczyński”, rzowi, synowi Kazimierza Jagiellończyka sprawował władzę królewską. Był niezwykle Kaziuków Wileńskich, gdzie jak co roku opo- „Śni mi się Polska” do słów Apolonii Skakow- i Elżbiety Rakuszanki, urodzonemu w 1458 nabożny i wykształcony. Zmarł w 1484 roku wieści z Wileńszczyzny zaprezentował słynny skiej oraz inne doskonale wykonane przez w Grodnie (obecnie Białoruś) w wieku lat 26, duet, Ciotka Franukowa i Wincuk. nowania wspaniałe rzeczy. Bogata w talenty Tegoroczne Kaziuki-Wilniuki uświetniła Rafała melodie. a w 1602 roku został przez papieża wynie- Kurier Wieleński: „Właśnie to nieodgad- jest Ziemia Warmińsko-Mazurska, którą dziś wystawa fotografii niezapomnianego mistrza Wracając do wileńskiego Kaziuka, od siony na ołtarze. Był jednym z pierwszych nione coś wraz z nadejściem marca gna licznie zamieszkują młodsze pokolenia daw- Jana Bułhaka, której otwarcie nastąpiło na trzech wieków jest on zwiastunem wczesnej świętych na Litwie, jest też jej patronem. w drogę dzisiaj, jak co roku, wielu mieszkań- nych repatriantów z Wileńszczyzny. Zamku Biskupów Warmińskich 4 marca. wiosny. Polacy na Litwie od wieków przeka- Szczątki św. Kazimierza złożone w srebrnej ców Wileńszczyzny. Śpiewaków, tancerzy, W Kurierze Wileńskim czytamy: „A jak Ekspozycja nieprzypadkowo nosi nazwę zują tradycję rodzinną zapisując w pamiętni- trumnie spoczywają w Katedrze Wileńskiej.” mistrzów ludowych. Wypełnionymi po brzegi pięknie ta młodzież tańczy i śpiewa, mieliśmy „Wileńsko-mazurskimi śladami Jana Bułha- kach i starych księgach podania o Kaziuku: Kaziukowe pochody i jarmarki organi- autokarami jadą w Polskę, najczęściej na okazję przekonać się jesienią ubiegłego ka”. Ten nestor fotografii polskiej, założyciel „Święto to czasem jeszcze śnieżne, chłodne, zowano w Wilnie praktycznie od 1636 roku. Warmię i Mazury, gdzie są od lat zapraszani roku, gdy w Domu Kultury Polskiej w Wilnie Fotoklubu Wileńskiego (w 1927 r.) całym ży- a najczęściej słotne, jakże jest kolorowe. Bo Rozpoczynały się zawsze w dniu św. Kazi- i oczekiwani.” wystąpił Zespół Tańca Ludowego „Perła ciem i twórczością jest związany nie tylko wileńskie Kaziuki – chociaż na pozór są tylko mierza, czyli 4 marca. Pochodom towarzyszył Tegoroczna impreza Kaziukowa na Ziemi Warmii” z Lidzbarka Warmińskiego. Jola z Wilnem, ale też z Ojczyzną. Mieszkał po rozpoczynającymi się w pierwszych dniach KAZIUKI 2012 orszak przebierańców, handlarzy, kuglarzy. Warmińsko-Mazurskiej rozpoczęła się 2 marca Adamczyk (promotorem Wilniuków jest od wojnie w Giżycku, gdzie zmarł w 1950 r. Od 1935 roku na czele takiego pochodu je- w Kętrzynie. Nazajutrz przeniesiono się do lat Jola Adamczyk, kierownik Lidzbarskie- Polacy z Litwy przybyli także do Ełku. Nie- chał przebrany za św. Kazimierza Wilnianin. Olsztyna, następna na wilniukowej trasie była go Domu Kultury), przedstawiając „Perłę cierpliwie oczekiwani, zawitali wreszcie do Oto jak zapowiadał kolejnego, w tym właśnie Orneta, Bartoszyce, a w niedzielę 4 marca, Warmii” mieszkańcom Wilna podkreśliła, mego rodzinnego Mrągowa. Artyści i twórcy 1935 roku, Kaziuka „Kurier Wileński”: „W roku galowy występ w Lidzbarku Warmińskim. że wszystkich Polaków – czy to na Litwie, prezentowali się na mrągowskiej scenie bieżącym odbędzie się pochód, będący pro- Słowem, Wileńszczyzna wiezie rodakom wiele czy w Polsce, czy w najbardziej odległych pod kierownictwem prezes Centrum Kultury pagandą wyrobów regionalnych. Na wozach atrakcji, jak też prasę i kalendarze wileńskie, krajach – łączy i zbliża miłość do polskiej Polskiej im. Stanisława Moniuszki, Apolo- będą paradowały przez miasto palmy, pier- obwarzanki, chleb litewski i serca pierniko- kultury, do rodzimych melodii i tańca. Tu nii Skakowskiej. Tegoroczne kaziukowe niki, zabawki, len wileński, kukiełki. Ponadto we – wszystko, co wzbogaca i urozmaica warto dodać, że hojność serca rodaków święto w Mrągowie zorganizowane zostało, udział weźmie kapela wiejskich muzyków ze kiermasze kaziukowe. Warto podkreślić, że z Polski, ich chęć bycia z nami, stała pomoc, jak zawsze, dzięki staraniom Towarzystwa wsi Szaterniki, dwa chóry z Rudziszek i Ko- miejscowi mistrzowie pędzla, rękodzieła, ku- współpraca i zainteresowanie obecną sy- Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej oraz waliszek w barwnych strojach ludowych...”. charze i piekarze również mają do zapropo- tuacją dodają skrzydeł, sił i optymistyczne- mrągowskiego Centrum Kultury i Turystyki Oprócz stosów drewnianych balii, beczek, go widzenia przyszłości. Jedziemy – w tym przy wsparciu władz miasta. Gościliśmy niecek i cebrów, sprzedawcy układali wyroby oczywiście „Kurier Wileński” – na Warmię w tym roku zespół „Żejmiana”, pojawiła się kuszące oko każdej gosposi: łyżki, wałki, Zofia i Mazury, jak do najbliższej rodziny, bo też także Kapela Podmiejska pod kierownic- stolnice; dalej wyroby z łozy i leszczyny – Wojciechowska stanowimy wspólną rodzinę, co też niejed- twem Rafała Jackiewicza, zdobywcy złote- kosze do bielizny i podróżne kuferki, meble nokrotnie podkreśla Jacek Protas, marszałek go saksofonu na konkursie we Włoszech, i malowane koszyczki. Można tu też było Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Jest a Kapela Świętojańska, prowadzona przez kupić zwoje samodziałowych płócien cienkich on poprzez dziadków i rodziców związany Jana Szpakowa rozbawiła do łez. Historia i kurzelnych, ozdobione frędzlami ręczniki, z Wileńszczyzną i bywa na każdych Kaziu- Zespółu Pieśni i Tańca „Żejmiany” z Podbro- KAZIUKI 2012 wyroby garncarskie, wśród których królowały kach – Wilniukach.” dzia sięga 1990 roku, kiedy to z inicjatywy formy na wielkanocne baby, makutry, dzbanki

40 pOlOnia zdjęcie: Marian Modzelewski zdjęcia: Marian Modzelewski pOlOnia 41 POLONIA NA śWIECIE artykuł sponsorowany Z KANCELARII

W tej folkowej opowieści na pozór niby wszystko jest piękne i takie ludowo kolorowe. W Polsce my sami tak dobrze nie znamy caveat emptor – czyli co należy twórczości ludowej, jaką proponują nam rodacy ze Wschodu. W większości wypadków interesują się nią ludzie dojrzali wiekiem, nie wiedzieć kupując dom od banku wiem czy kresowy folklor może przyciągać młodzież z Polski. Odnoszę wrażenie, że dają nam to czego oczekują od nich w Macierzy. lub instytucji rządowej Polski folk podany radośnie i na litewskich numerach, czyli wiosenne Kaziuki, co roku wczesnym rankiem wyruszają autokarami becna sytuacja na rynku nieruchomości w USA jest rajem Federal National Mortgage Association (znany jako Fannie z Wilna i Wileńszczyzny do Polski. dla kupujących, szczególnie tych z gotówką. Okazji jest wiele, Mae), Federal Home Loan Mortgage Corporation (zwany Wytwór prawie trzystutysięcznej spo- od małych mieszkań w mieście, poprzez wielopoziomowe Freddiem Mac), Department of Veterans’ Affairs (VA) lub inne łeczności polskiej na Litwie, Kaziuki, swą nowoczesne town houses, aż po wille stojące na kilku akrach oraz prywatne banki. Zanim złoży się ofertę na nieruchomość KAZIUKI 2012 popularnością przekroczył granice Wilna. Za ziemi na drogich przedmieściach. Przebierać w ofertach sprzedawaną przez jedną z tych instytucji, należy zdać sobie każdym razem kaziukowe imprezy cechują mogą zarówno młode małżeństwa kupujące swój pierwszy sprawę, że tego rodzaju proces zakupu domu jest drastycznie się dużym zainteresowaniem oraz świetną Oupragniony domek, jak i doświadczeni inwestorzy, szukający najlepszych inny niż w przypadku osoby prywatnej i możliwość negocjacji i dzbanuszki oraz ma się rozumieć – tysiące „Mietliczki już w sam raz, w ta pora trzeba atmosferą. Powstaje pytanie: co oprócz folk- okazji, aby ulokować swoje pieniądze. Domy znajdujące się obecnie na rynku po podpisaniu kontraktu o zakup jest znacznie ograniczona. piszczałek w kształcie kogucików, koników zbierać. Muszą być akuratnie w miarę roz- loru mogą zaoferować współczesnej Polsce sprzedawane są przez osoby prywatne, które sytuacja zmusza do uczynienia Chcę od razu zaznaczyć, iż kontrakty nieruchomościowe, i gołąbków. Tło muzyczne dla tych kolorowych pęknięte, ale nie za wiele, bo wtedy sypią rodacy z Litwy? Otóż bardzo dużo… w ko- tego natychmiast, bez względu na niskie ceny nieruchomości (choć takich a konkretnie dołączniki do kontraktów nieruchomościowych jarmarków tworzyli nieodzowni kataryniarze się, a i palma wygląda do niczego, jakby lejnym numerze magazynu „Polonia”, czyli jest aktualnie niewiele). Należą do nich ci, którzy w celu uniknięcia procesu znacznie się różnią między sobą i mogą zawierać klauzule, wraz z papugami, które na życzenie klienta z jakim puszystym chwostem. Kiedyś po będzie offowo o tym, jak twórcy z litewskim sądowego odebrania im domu, sprzedają go za cenę niższą niż ich obecny które nie są opisane w tym artykule, sugeruje się zatem zawsze wybierały z koszyczka kartę z „prawdziwą mietliczki na jezioro Wileńskie i pobliskie łąki paszportem realizują się w polskich ramach dług w banku. Można również nabyć domy od instytucji, które sprzedają zatrudnienie prawnika aby je zweryfikował. przepowiednią”. Żaden Kaziuk nie odbył dzieci chodziły, dziś je kołem nie zapędzisz” innej kultury. nieruchomości zabrane lub oddane przez poprzednich właścicieli czyli tzw. Zasadnicza różnica, jaką zauważyłam pomiędzy zakupem się też bez słynnych smorgońskich obwa- – opowiedziały mi palmiarki z podwileńskiej „foreclosed properties”. Domy odebrane lub oddane przez poprzednich nieruchomości od banku i od osoby prywatnej to fakt, że przy rzanków, które „reklamowano” dowcipnie wsi Krawczuny. Tu prawie w każdym domu Przesyłam pozdrowienia i ciekawy przepis: właścicieli mogą być sprzedawane przez różnego rodzaju instytucje, np. kontraktach bankowych nieruchomości sprzedawane są AS-IS, okrzykami (w wileńskiej gwarze): „Obwa- panie od pokoleń parają się wiciem (nie rządowe, takie jak Department of Housing and Urban Development (HUD), co oznacza, że sprzedający nie będzie robił żadnych napraw rzanki sprzedają, dziurki darmo oddają”. wyplataniem, a właśnie wiciem) palem. Tort morelowy kruchy Babci Geni (łatwy) w domu przed finalizacją transakcji (closing). Banki i instytucje Wileńskie Kaziuki były chyba prekurso- Z mietlicy robi się szczegół istotny – za- rządowe zaniżają ceny nieruchomości, które sprzedają, na reklama rem dzisiejszych Walentynek. Sprzedawa- kończenie palmy. Może być biała, albo na- 1. Zagniatamy ciasto z 20 dag masła, 20 dag tyle dobrze, że jakiekolwiek reperacje przewidziane w domu no tu pierniki – serduszka, przebite strzałą, turalna szaro-brązowa. Ładnie też wygląda mąki, 1 łyżki śmietany gęstej, 10 dag zmie- są już wliczone w niższą cenę sprzedaży. Nadal możemy, kupowane dla ukochanej w dowód przy- farbowana na zielono, żółto, różne odcienie lonych bez łupin migdałów, 4 gotowanych a nawet powinniśmy zrobić profesjonalną inspekcję domu, wiązania. Po pierwszej wojnie światowej, fioletu albo łączona ze wszystkich tych ko- żółtek, 1/2 szklanki cukru pudru, kawałecz- aby upewnić się, że nie ma większych mankamentów, takich gdy Wilno znalazło się w granicach Polski, lorów – co kto lubi. Żeby była prawdziwa ka utłuczonej wanilii. Z tej ilości pieczemy jak grzyb czy pęknięte fundamenty. kaziukowa tradycja była oczywiście konty- palma, muszą być suchotniki, krwawnik, 5 blacików w tortownicy. Następna różnica, jaką zauważyłam to fakt, że nabywając nuowana. W 1928 r. ówczesny wojewoda tymotka. Najpiękniejsze i najprawdziwsze 2. Blaciki przekładamy z kremem zrobionym dom kupujący często musi pokryć pewne koszty, które przy wileński Władysław Raczkiewicz wystąpił wileńskie palmy to są tzw. Wałeczki. z 15 dkg gęstego dżemu morelowego, 3 ły- normalnych transakcjach pokrywa sprzedający. Do kosztów nawet z wnioskiem o uznanie 4 marca za Pisanki są dzisiaj przeżytkiem. Zwyczaj żek cukru pudru i piany z 4 białek. Wierzch tych mogą się zaliczać opłaty za ubezpieczenie hipoteki, dzień świąteczny na Wileńszczyźnie. malowania jaj wielkanocnych, tzw. pisanek, i boki torcika lukrujemy lukrem morelowym należności dla miasta, powiatu lub stanu za znaczki skar- Litwie sowieckiej oficjalnie na handel należy zaliczyć do pozostałości z czasów z 3/4 szklanki cukru pudru, 15 dag gęstego bowe lub opłata za mapkę geodezyjną. W przypadku, kiedy palmami zezwolono dopiero w 1970 roku. przedhistorycznych. Zwyczaj ten istniejący dżemu morelowego i soku z 1/2 cytryny. Tak nieruchomością zarządza spółdzielnia (homeowners’ asso- W czasach narzucanego ateizmu można było w całej niemal Europie jeszcze w XVII w., przygotowany tort może postać, a po dwóch ciation) i nieruchomość jest obciążona zaległymi składkami je uratować tylko izolując od religijnych treści, przechował się obecnie tylko w jej wschodniej dniach jest wyborny. (assessment dues), kupujący może być zobowiązany aby podkreślając charakter twórczości ludowej. części i to przeważnie na ziemiach słowiań- pokryć do sześciu miesięcy zaległych składek plus opłaty za Po odrodzeniu na Litwie niepodległości (po skich. Jednakowoż i tutaj widzimy powolne, Drodzy czytelnicy magazynu „Polonia”, spóźnienia. Często nie jest pewne aż do samego końca, czy 1990 roku) wileńskiemu Kaziukowi stopniowo ale ciągłe zanikanie tego zwyczaju. W staro- składamy Wam życzenia wszelkiego powo- sprzedająca instytucja pokryje te zaległe opłaty, a w stanie przywrócono splendor, nadano odpowiednią żytności wierzono, że wszechświat powstał dzenia i łask. Wraz z wiosną zapraszam do Illinois obowiązuje przepis mówiący, że kupujący od takiej oprawę i wpuszczono na starówkę. Zdarza z jajka i dlatego też różne ludy składają jaja Polski i na nasze spotkania oraz na fotore- organizacji pokrywa do sześciu miesięcy nieuregulowanych się tak, że jarmark jednocześnie odbywa się swym bogom w ofierze. Niektórzy jajkiem lację Mariana Modzelewskiego i dźwiękowe składek plus koszta. Więc należy się liczyć z tym, że jeżeli ist- w kilku miejscach: na rynku Kalwaryjskim, posługują się jak lubczykiem, ma też bardzo audycje z mrągowskich Kaziuków w Ra- nieją zaległości wobec spółdzielni, to sprzedająca instytucja pod Halami (też rynek) i ten najbogatszy szerokie zastosowanie w lecznictwie. dio Wnet. P może wymagać od kupującego, aby pokrył ich część. – w sercu starówki, na ulicach Zamkowej Mimo że sprzedająca instytucja nie pokrywa kosztów i Wielkiej aż do placu Ratuszowego. związanych z zakupem mapki geodezyjnej, zalecane jest, Obecne Kaziuki w Wilnie różnią się od WWW.RADIOWNET.PL/PUBLIKACJE/KRESOWO-I-KLIMATyCZNIE-NA-KAZIUKI aby ją jednak samemu zamówić i sprawdzić, czy nie ma tych przedwojennych i tym, że rzadko w tym WWW.RADIOWNET.PL/PUBLIKACJE/WILENSKIE-KAZIUKI-W-MRAGOWIE nielegalnych wykroczeń poza działkę przez nieruchomość, barwnym, rozbawionym tłumie kupujących WWW.RADIOWNET.PL która jest nabywana. Gdyby takie wykroczenia istniały, to i sprzedających słychać polską mowę. źRóDŁO: RADIO WNET koszta naprawy mogą drastycznie wzrosnąć. Rzadko, ale na szczęście słychać. Po polsku KRESy.PL, KRESOWy SERWIS INFORMACyJNy, ZNAD WILII, KURIER WILEńSKI Aktualnie na rynku nieruchomościowym jest wiele fanta- można śmiało rozmawiać z palmiarkami PROGRAM POMOST stycznych okazji, należy jedynie dokładnie zbadać, co będzie oferującymi najpiękniejsze wyroby. Mistrzynie KONTAKT E-MAIL: [email protected] trzeba zapłacić i zrobić, zanim podpiszemy kontrakt. P tego kunsztu to Polki z podwileńskich wsi. agnieszka e. dębicki

42 pOlOnia zdjęcie: Marian Modzelewski pOlOnia 43 Z KANCELARII artykuł sponsorowany Z KANCELARII

obowiązujące przy tłumaczeniu oświad- interesy reprezentowanego, jak i jego przed- Stąd też potrzebna jest wiedza prawnicza czeń woli. stawiciela. Nadto mogą nawet zawierać posiadana przez osobę sporządzającą peł- Pełnomocnictwa Wprawdzie upoważnienie generalnie całościową treść czynności prawnej, której nomocnictwo, aby nie narazić na szwank nie wymaga szczególnej formy, ale pełno- ma dokonać pełnomocnik. W takich przy- interesów mocodawcy, którego na przykład mocnictwo ogólne pod rygorem nieważ- padkach wykluczona jest zarówno błędna zamiarem było upoważnienie pełnomocnika do Polski ności powinno być udzielone na piśmie. interpretacja tego oświadczenia woli, jak do administrowania nieruchomością, a nie Ponadto, jak już wspomniano, gdy do waż- i możliwość przekroczenia przez pełno- do jej zadysponowania w formie sprzedaży ności czynności prawnej potrzebna jest mocnika zakresu umocowania. i pobrania ceny. forma szczególna, taką formę musi mieć Zgodnie z przepisami, pełnomocnic- Bardzo często się zdarza, że jeden także pełnomocnictwo. Przykładowo do two może być odwołane w każdym czasie z członków rodziny dostaje z Polski gotowy godnie z przepisami polskiego ską w Ameryce sprzedaży, darowizny domu czy mieszka- przez mocodawcę, chyba, że zrzekł się projekt pełnomocnictwa, jakie ma wysta- kodeksu cywilnego (art.95-109), przez sekretarza nia własnościowego w Polsce potrzebne tego uprawnienia z przyczyn uzasadnio- wić. Tekst z reguły zawiera szereg zwrotów pełnomocnik należy do grupy danego stanu. jest pełnomocnictwo w formie notarialnej. nych treścią stosunku prawnego będącego prawnych, które nie są do końca zrozumiałe. bezpośrednich zastępców W praktyce peł- Bez takiego pełnomocnictwa notariusz nie podstawą pełnomocnictwa. Automatycznie W takich sytuacjach należałoby się najpierw mocodawcy, czyli dokonuje nomocników przeprowadzi transakcji. zaś pełnomocnictwo wygasa w razie śmier- skontaktować ze specjalistą w celu poznania czynności prawnych w imie- ustanawia się Wola mocodawcy decyduje o zakresie ci mocodawcy lub pełnomocnika, chyba wszystkich konsekwencji związanych ze Zniu i na rzecz tego mocodawcy. Gdy dana z reguły spośród upoważnienia i może być przez niego do- że znowu inaczej zastrzeżono w związku złożeniem podpisu. W szczególności doty- czynność lub czynności zostały dokonane dorosłych człon- wolnie kształtowana w płaszczyźnie pod- z treścią stosunku prawnego nim objętego. czy to zapewnień spadkowych, składanych w granicach umocowania (upoważnienia), ków rodziny, dobrych miotowej lub przedmiotowej. Na przykład Można zatem w niektórych przypadkach w trakcie postępowania o stwierdzenie na- to pociągają skutki bezpośrednio dla tego i zaufanych przyjaciół, wykluczy on możliwość sprzedaży nieru- sporządzić nawet nieodwołalne pełnomoc- bycia spadku po zmarłym lub oświadczeń mocodawcy. Ażeby to umocowanie było albo gdy jest to wymaga- chomości niezbyt lubianemu sąsiadowi lub nictwo. O ile takiego zastrzeżenia nie ma w sprawie podziału spadku. Mocodaw- prawnie skuteczne, sam pełnomocnik musi ne przez przepisy z grona wskaże, za jaką minimalną cenę może ona w treści pełnomocnictwa, można je odwołać ca może niezgodnie ze swoim interesem być osobą posiadającą co najmniej ogra- adwokatów lub radców praw- zostać sprzedana. Możliwe jest też wprowa- w dowolnym czasie. lub intencjami umocować pełnomocnika niczoną zdolność do czynności prawnych, nych. dzenie innych warunków lub terminów. Jako Zgodnie z nowymi przepisami polskiego w tak szerokim zakresie, że ten jest w stanie działającą w imieniu reprezentowanego, Udzielane pełnomocnictwa przykład niech posłuży pełnomocnictwo do Prawa Prywatnego Międzynarodowego, obo- przejąć cały spadek z pominięciem osoby a jego działanie nie może być zabronio- mogą mieć charakter ogólny, zawarcia umowy darowizny nieruchomości wiązującymi od zeszłego roku, mocodawca mocodawcy, chociaż nie było to wcale jego ne przez przepis ustawy bądź właściwość bądź szczególny (zwane są wtedy pod warunkiem, że obdarowany zgodzi się może dokonać wyboru prawa (art. 23), ale zamiarem. Niejedna osoba przeżyła szok czynności, której się podejmuje. pełnomocnictwami rodzajowymi). na ustanowienie dożywotniej służebności w przypadku nieruchomości położonych po sporządzeniu pełnomocnictwa przez Druga strona czynności podejmowanej Pełnomocnictwo ogólne upoważnia mieszkania na rzecz darczyńcy w domu w kraju wszelkie czynności prawne ich do- niektóre biura, albowiem okazało się, iż przed pełnomocnika musi mieć świado- pełnomocnika do dokonywania położonym na tej działce. Mocodawca tyczące będą dokonywane w zgodności wbrew swojej woli zrzekła się przysłowiowej mość, że ma do czynienia z reprezentantem czynności tzw. zwykłego zarządu, może także wprowadzić w wystawionym z prawem polskim (art. 25 §2). ojcowizny. mocodawcy. Wiedzę swoją może czer- a więc takich, których celem jest pełnomocnictwie np. termin, do którego Jak widać, ustanowienie przedstawicie- pać z faktu, iż przedstawiciel np. okazał zachowanie np. mienia w stanie pełnomocnik powinien zawrzeć przed- la jest rzeczą o wiele tańszą, niż osobista Aby się umówić na konsultację, mogą Pań- pisemne pełnomocnictwo lub wynika to niepogorszonym i osiągania zwy- wstępną umowę sprzedaży nieruchomości. podróż do kraju i związane z tym wydatki. stwo dzwonić pod nr tel. 773/481-0588 oraz z kontekstu sytuacyjnego lub okoliczności, kłych korzyści, jakie dana rzecz Z chwilą, gdy nie dojdzie do tej transakcji Wszystko zależy jednak od sposobu spo- pisać na adres email: bmucha@comcast. które towarzyszą danej czynności prawnej. przynosi przy założeniu, że się w oznaczonym terminie, umocowanie do jej rządzenia pełnomocnictwa, jego treści net. Na przykład, gdy dana osoba pracuje w lo- nią właściwie gospodaruje. Jeśli zawarcia wygasa w sposób automatyczny. i warunków w nim wprowadzonych. W tek- Adres kancelarii: 5736 W. Belmont, Chicago, kalu jakiejś firmy można wnosić, że jest jej ktoś pozostawił w Polsce dom Warto podkreślić, iż w praktyce pisemne stach prawnych, jakimi są pełnomocnictwa, Il 60634. Więcej informacji na stronie www. przedstawicielem. Jeśli by się okazało, iż i chce, ażeby ktoś się nim opieko- pełnomocnictwa najlepiej chronią zarówno każdy użyty wyraz ma ogromne znaczenie. upowaznienia.com. P pełnomocnik zataił fakt działania w imieniu wał, to pełnomocnictwo na przy- mocodawcy, to skutki zawartej np. trans- kład do zarządu i administracji reklama akcji dotyczą wyłącznie jego, a nie repre- danej nieruchomości jest rodzajem Bogdan Mucha, doktor nauk prawnych, zentowanego. pełnomocnictwa ogólnego. Czy zatem jest autorem i współautorem książek W orzecznictwie sądowym przyjęło się, takie pełnomocnictwo upoważnia do oraz wielu publikacji naukowych i pu- że wprawdzie pełnomocnictwo może być sprzedaży tego domu przez pełnomocnika blicystycznych. Ostatnio ukazała się ustanowione w sposób dorozumiany, ale bez wiedzy właściciela – mocodawcy? Na nakładem Wydawnictwa A. Marsza- łek książka na temat finansowania nie dotyczy to przypadków, gdy powinno być to pytanie należy odpowiedzieć przeczą- kampanii wyborczych w USA. Dzięki udzielone w tzw. szczególnej formie, jak np. co, albowiem do tego potrzebne jest tzw. współpracy z polskimi kancelariami w formie aktu notarialnego. W przypadku pełnomocnictwo rodzajowe (szczególne), prawniczymi, bez konieczności wy- pełnomocnictw wystawianych za granicą które uprawnia do dokonania czynności, jazdu do Polski, pomoże w sprawach taką formę uzyskuje się poprzez dołącze- do których pełnomocnictwo ogólne jest z zakresu prawa polskiego (rozwody, nie do pisemnego oryginału tzw. apostille niewystarczające. legalizacje rozwodów amerykańskich, wystawianego zgodnie z Konwencją ha- Przepisy prawa wymagają dla doko- podziały majątku, sprawy alimenta- nania niektórych czynności wystawienia cyjne, spadkowe, obroty nierucho- wyłącznie pełnomocnictwa szczególnego, mościami, sprawy mieszkaniowe, a w jednym z orzeczeń Sądu Najwyższego profesjonalne pełnomocnictwa z apo- Dr Bogdan stille do kupna, sprzedaży, darowizn). Mucha (OSNC z 1999, nr 3, poz.66) podkreślono, że pełnomocnictwo rodzajowe powinno określać rodzaj czynności prawnej objętej umocowaniem oraz jej przedmiot. Jeżeli rodzaj czynności prawnej nie jest w pełno- dla ustalenia rzeczywistej woli mocodawcy mocnictwie określony w sposób wyraźny, mają zastosowanie reguły interpretacyjne

44 pOlOnia sPORT sPORT 2012 BNP Paribas Open – Indian Wells

urnieje tenisowe w Stanach Zjed- CZTEROKROTNY noczonych, które z dużą regular- ZWYCIęZCA TURNIEjU nością oglądam od ponad 15 lat sINgLOWEgO BNP mają wiele wspólnych cech, ale PARIBAs OPEN ROgER niektóre z nich, poprzez swoją FEdERER ZWYCIężCZYNI TURNIEjU sINgLOWEgO BNP PARIBAs specyfikę, niepowtarzalny urok, OPEN vICTORIA AZARENKA W OTOCZENIU PRZYjACIół Tlokalizację, ustanawiane podczas ich trwania I NAjBLIżsZYCh WsPółPRACOWNIKóW zdjęcie: tony chang sportowe i pozasportowe rekordy, zapisują się na stałe w pamięci zawodników, dzienni- karzy sportowych czy wiernych tłumów kibi- tego turnieju w 2010 roku Serbkę Jelenę Jan- Masters 1000. Po zwycięstwie w finałowym Swoim pierwszym zwycięstwem turnie- ców. Takim turniejem jest właśnie kalifornijski kovic. Hampton w meczu 4 rundy nawiązała pojedynku 76 (7), 63 nad Amerykaninem jowym w BNP Paribas Open 22-letnia Bia- turniej BNP Paribas Open, odbywający się od wyrównaną walkę z Agnieszką Radwańską, Johnem Isnerem, Federer stał się pierw- łorusinka Victoria Azerenka potwierdziła, 37 lat w malowniczej, pustynnej Coachella wygrywając jednego seta, lecz przegrywając szym zawodnikiem w historii tego turnieju że jej pierwsza pozycja w rankingu WTA Valley, zawsze w pierwszej połowie marca. mecz 36, 64, 03. W trzecim secie Hampton z czterema tytułami mistrzowskimi. Trzy Tour nie była kwestią przypadku czy łutu Na tym turnieju nieprzerwanie od sześciu zrezygnowała z kontynuowania pojedynku poprzednie zwycięstwa turniejowe odniósł szczęścia. Zwycięstwo Azarenki w Indian lat pobijane są rekordy frekwencji widzów. po rozegraniu trzech gemów na skutek nie- Federer w latach 2004, 2005, 2006. Zwy- Wells było jej czwartym triumfem turniejowym Tegoroczny turniej w ciągu dwóch tygodni dyspozycji fizycznej (skurcze mięśni nóg). cięstwo Federera w Indian Wells było jego w sezonie 2012. Poprzednie tytuły mistrzow- obejrzało 370,408 widzów, o ponad 20 tysię- Wiele powodów do satysfakcji ze swoich trzecim zwycięstwem turniejowym z rzędu skie wywalczyła Białorusinka na turniejach cy więcej, niż w roku ubiegłym, co czyni go występów w tegorocznym BNP Paribas Open w sezonie 2012. Dwa poprzednie zanotował w Sydney, Australian Open w Melbourne, najczęściej odwiedzanym przez tenisowych miała również niemiecka zawodniczka o pol- na turniejach ATP Tour 500 w Rotterdamie oraz turnieju w Doha. Oprócz ciężkiego po- pielgrzymów turniejem ATP & WTA Tour na skim rodowodzie, Angelique Kerber. Kerber i Dubaju. Od czasu porażki w półfinałowym jedynku drugiej rundy, w którym mało znana, świecie poza turniejami wielkoszlemowymi. w kalifornijskim turnieju osiągnęła półfinał, pojedynku z Nadalem w tegorocznym Au- zajmująca 37. pozycję w rankingu Niemka, Jeden z najbogatszych ludzi na świecie, bi- dzięki czemu awansowała na 14 pozycję stralian Open oraz w meczu singlowym Mona Barthel, była bliska wyeliminowania lioner Larry Ellison, założyciel i szef giganta w rankingu WTA Tour. Angelique, mimo prze- o Puchar Daviesa z Johnem Isnerem, Federer z turnieju zwycięskiej Azarenki (o zwycięstwie oprogramowania komputerowego Oracle, od grania półfinałowego pojedynku 46, 36 z pro- na 41 rozegranych w tym sezonie meczów w trwającym ponad trzy godziny meczu za- 2010 właściciel turnieju BNP Paribas Open turniejowe mecze, zastosowano tzw. Hawk- Rybarikova, Włoch Andrea Seppi, Niemiec wadzącą obecnie w rankingu Białorusinką 39 z nich wygrał. decydował tajbreak trzeciego seta wygrany w Indian Wells, planuje przyciągnięcie na Eye replay system. Philipp Kohlschreiber, Austriak Jurgen Melzer, Victorią Azarenką, swoją postawą pokazała, korty tenisowe Indian Wells Tennis Garden Francuz Gael Monfils, Włoszka Francesca że w pojedynkach z najlepszymi zawodnicz- w ciągu najbliższych lat rekordowej liczby Wirus grypy żołądkowej dziesiątkuje zawod- Schiavone, Amerykanka Vania King, Ame- kami WTA Tour potrafi grać bez kompleksów. 500,000 kibiców. Ten ambitny cel ma zostać ników tegorocznego turnieju rykanie Bob i Mike Bryans, Rosjanin Nikolay Opinię tę potwierdza jej zwycięstwo 64, 62 osiągnięty poprzez nowe inwestycje: rozbudo- 37. edycja turnieju BNP Paribas Open zapi- Davydenko. w ćwierćfinałowym pojedynku z Chinką Na wę stadionu nr 2 oraz znaczne powiększenie sała się w pamięci jej uczestników dwoma Li i wyrównany pojedynek półfinałowy, mimo powierzchni parkingów. Przypomnijmy, że nieprzyjemnymi wydarzeniami towarzy- Największe niespodzianki tegorocznego porażki, z Victorią Azarenką. Kerber w drodze BNP Paribas Open jest najbogatszym z dzie- szącymi tegorocznym zawodom: bardzo turnieju do półfinału w pojedynkach wcześniejszych więciu elitarnych turniejów Masters 1000, kapryśną, niespotykaną o tej porze roku W tej kategorii palmę pierwszeństwa należy rund zaprezentowała olbrzymią odporność z pulą nagród 11 milionów dolarów; pierw- w tych okolicach pogodą, oraz panoszą- przyznać młodej amerykańskiej zawod- psychiczną, broniąc w meczach z Christiną szym turniejem Masters, którego zwycięzcy cym się w Coachella Valley wirusem gry- niczce Christinie McHale za jej zwycięstwo McHale oraz Sloane Stephens pięć piłek turniejów singlowych zostali obdarowani py żołądkowej, który zdziesiątkował listę w trzeciej rundzie 26, 62, 63 nad rozstawioną meczowych i wygrywając oba pojedynki w tym roku rekordową nagrodą w wysokości startujących w turnieju zawodników. Trudno z numerem 3 czeską zawodniczką Petrą w trzech setach. 1 miliona dolarów; pierwszym i jak do tej wyobrazić sobie turniej Masters w Cincinnati Kvitovą, zwyciężczynią ubiegłorocznego Wim- pory jedynym turniejem na świecie, gdzie na czy nowojorski US Open bez niemalże tra- bledonu oraz kończącego sezon turnieju Bohaterowie historycznych zwycięstw pod- wszystkich ośmiu kortach, gdzie odbywają się dycyjnych, zazwyczaj przelotnych opadów WTA Championships w Stambule. W turnieju czas 37. edycji BNP Paribas Open w Indian deszczu w czasie trwania tych zawodów. mężczyzn podobną niespodziankę sprawił Wells Po raz pierwszy jednak od ośmiu ostatnich Amerykanin John Isner, eliminując z turnieju Cztery zwycięstwa turniejowe 37. edycji BNP Andrzej lat, gdy bywam na turnieju w Indian Wells, jego ubiegłorocznego zwycięzcę, pierwsze- Paribas Open odbiły się głośnym echem w te- Kentla w sobotę 17 marca i w niedzielę 18 marca go zawodnika ATP Tour Novaka Djokovica nisowym świecie i zostały skrzętnie odnoto- mecze zostały przerwane z powodu opadów w półfinałowym pojedynku 76 (7), 36, 76 (5). wane przez historyków tenisa ze względu na [email protected] deszczu. Do wycofania się z turnieju z po- Na słowa uznania zasłużyła sobie również ich unikalne znaczenie w historii tego sportu. wodu grypy żołądkowej zostali natomiast młoda amerykańska zawodniczka Jamie Zwycięzca turnieju singlowego mężczyzn zmuszeni następujący zawodnicy: Rosjanka Hampton, eliminując w pierwszej rundzie Roger Federer wyrównał należący do Rafa- ROgER FEdERER W POjEdYNKU Vera Zvonareva, Słowaczka Magdalena rozstawioną z numerem 12 zwyciężczynię ela Nadala rekord 19 zwycięstw w turniejach FINAłOWYM Z jOhNEM IsNEREM zdjęcie: andrzej kentla

46 pOlOnia zdjęcie: tony chang zdjęcie: andrzej kentla pOlOnia 47 KARTKA Z hIsTORII

pojedynku Amerykanki pokonały parę Sonia ulegając Victorii Azarence 06, 26. Najlepszy zdjęcie: andrzej kentla Mirza/Elena Vesnina 62, 63. polski singlista Łukasz Kubot wyeliminował Hiszpańska para deblowa Marc Lopez w pierwszej rundzie zawsze groźnego Chor- i Rafael Nadal, zwyciężając po raz drugi wata Ivo Karlovica, wygrywając pojedynek mistrzowski tytuł BNP Paribas Open potwier- 64, 62 i odpadł z turnieju po przegraniu bar- dziła, że hiszpańscy zawodnicy mogą być dzo wyrównanego pojedynku 64, 67 (5), 36 uważani za jednych z głównych pretendentów z Amerykaninem Andy Roddickiem. Kubot, do medalu olimpijskiego w deblowym turnieju występujący również w turnieju deblowym podczas igrzysk olimpijskich w Londynie w parze z Czechem Tomasem Berdychem, w lipcu 2012. Dla Nadala, który bardzo rzadko odpadł z turnieju po przegraniu pojedynku gra w turniejach deblowych, było to ósme pierwszej rundy 36, 57 ze szwedzko-rumuń- zwycięstwo w jego karierze; dla Lopeza szósty ską parą Robert Lindstedt/Horia Tecau. tytuł mistrzowski. Nasi debliści Mariusz Fyrstenberg i Marcin Matkowski przegrali w półfinałowym bardzo Polskie akcenty 37. edycji BNP Paribas Open jednostronnym pojedynku 26, 06 z hisz- 2012-03-27 pańską parą Marc Lopez/Rafael Nadal. Młodsza z sióstr Radwańskich otrzymała od Polskie deblistki Alicja Rosolska i Klaudia dWUKROTNI ZWYCIęZCY organizatorów turnieju dziką kartę do turnie- Jans-Ignacik, występujące w WTA Tour od TURNIEjU dEBLOWEgO ju głównego, niestety przegrała pojedynek dłuższego czasu z różnymi partnerkami, – MARC LOPEZ I RAFAEL NAdAL pierwszej rundy 63, 46, 46 z Holenderką Mi- również nie zanotowały na tegorocznym chaellą Krajicek. Nasza najlepsza singlistka kalifornijskim turnieju żadnego sukcesu, przez Białorusinkę 8-6), wszystkie pozostałe Agnieszka Radwańska zakończyła udział przegrywając zdecydowanie pojedynki pięć meczów Azarenka rozstrzygnęła na w kalifornijskim turnieju w ćwierćfinale, pierwszej rundy. P swoją korzyść w przekonywujący sposób w czasie krótszym niż 90 minut. Wszystkie 23 rozegrane w tym sezonie przez liderkę URsZULA I AgNIEsZKA rankingu WTA Tour mecze zakończyły się RAdWAńsKIE NA PLAYERs jej zwycięstwem. PARTY POdCZAs TURNIEjU Dla rozstawionych w turnieju z numerem BNP PARIBAs OPEN 2012 pierwszym Amerykanek Liezel Huber i Lisy Raymond, ich pierwsze wspólne zwycięstwo w BNP Paribas Open było czwartym zwycię- stwem turniejowym z rzędu w sezonie 2012. Poprzednie tytuły mistrzowskie w 2012 roku Huber i Raymond wywalczyły na turniejach w Paryżu, Doha i Dubaju. Kiedy Huber ce- lebrowała w Indian Wells swoje pierwsze zwycięstwo turniejowe, jej partnerka Lisa Raymond nagradzana była tutaj puchara- mi dla zwycięzców, którzy sześciokrotnie w ubiegłych latach osiągnęli mistrzowskie tytuły z czterema różnymi partnerkami. Lisa Raymond po raz pierwszy wywalczyła swój tytuł mistrzowski na turnieju BNP Paribas Open w Indian Wells osiem lat temu, w 2004 zdjęcie: tony chang roku, z Lindsay Devenport. W finałowym

reklama

9 500 000 – werdykt ławy przysięgłych dla mówiącego po polsku pracownika, który spadł ze źle zabezpie- Kancelaria adwoKacKa czonego rusztowania, przez co doznał złamania kości udowej i zwyrodnienia dysku. Nie był w stanie wrócić 100 W Monroe Street, Chicago Il 60603, tel. 312 263 1250 do pracy w zawodzie. www.brustinandlundblad.com 4 000 000 – dla kierowcy, który doznał obrażeń w wyniku wypchnięcia jego samochodu z autostrady przez ciężarówkę. 6 500 000 – dla 12-letniego chłopca, który próbując jechać na gapę pociągiem towarowym, stracił dolną część nogi. Firma kolejowa nie chroniła miejsca przekraczania torów dobrym ogrodzeniem. 8 400 000 – osoba wypuszczona z ośrodka psychiatrycznego, na skutek błędu medycznego popełniła sa- mobójstwo. 5 000 000 – dla ofiary poważnego w skutkach poparzenia ciała na terenie pracy w fabryce. 2 600 000 – dla adwokata zatrudniającego Brustin & Lundbard, z powodu śmierci jego żony na skutek błę- du medycznego. 2 000 000 – werdykt ławy przysięgłych zasądzony dla farmera w sprawie dotyczącej odpowiedzialności za defektywny produkt. Pozwany nie próbował nawet wystąpić z ofertą ugody. M.lundblad M.Brustin PsYChE – Z gRECKIEgO dUsZA PsYChE – Z gRECKIEgO dUsZA

potwierdzenia swojego istnienia poprzez re- w stanie wczuć się w żadne międzyludzkie fantazje na temat własnej nieomylności, akcje innych. Wynika to z niczego innego, jak emocje, co prowadzi do powierzchowności przerysowywanie talentów i zdolności, po- zatrzaśnięci w zwierciadle bardzo niskiego poczucia własnej wartości. w związkach, nawet tych, które wydawałyby czucie unikatowości na tle innych, silna Co prawda Narcyz nie wygląda na osobę się bardzo intensywne. W relacjach, które potrzeba admiracji, zawiść wobec innych, o niskiej samoocenie – wręcz przeciwnie, nawiązują osoby narcystyczne, zauważalny wykorzystywanie innych, aroganckie za- miłości, czyli o cechach ale to tylko pozory. Największym cierpieniem jest mechanizm przechodzenia od podziwu, chowania, intensywne reakcje na krytykę, Narcyza jest brak wiary w siebie i przeko- zachwytu inną osobą do jej odrzucenia, nadwrażliwość w stosunku do własnej osoby, nanie, że nie jest się ciągle wystarczająco zaprzeczenia jej wartości. Ta sama osoba, powierzchowne wartości i zainteresowania, dobrym. Osoby o cechach narcystycznych w bardzo krótkim czasie może wzbudzić poczucie pustki, nudy i braku znaczenia, osobowości narcystycznej charakteryzują się niskim wglądem w siebie, sprzeczne uczucia, a ich pojawienie się tęsknota za głębokimi emocjami i miłością. czyli nieumiejętnością zauważenia, zaak- często jest związane z niespełnieniem ocze- Osoby o cechach narcystycznych trudno ceptowania, czy nawet zidentyfikowania kiwań osoby narcystycznej. jest zachęcić do pracy nad sobą w psycho- własnych niedociągnięć i „słabości”. Narcyz Narcyzm jest dysfunkcją osobowości. terapii. Gdy jednak znajdzie się miejsce rzadko kiedy przyzna się do alkoholizmu, Osobowość kształtuje się już w dzieciń- na wgląd, pytania o siebie i swoje miej- ył sobie piękny chłopiec imie- doprowadzać do realizacji założo- przemocy, czy nawet najdrobniejszego błędu, stwie, mimo to nie można mówić o nar- sce w świecie, warto zadbać o stworzenie niem Narcyz. Wszystkie nimfy nych celów, posiadają swoisty urok dlatego by się bronić przed samym sobą. cystycznym dziecku. To dysfunkcja osoby własnej ciągłości i integralności. Pomimo go znały, bo wciąż przebywał osobisty. Dochodzą na wysokie sta- Przyznanie się do błędu lub słabości burzy dojrzałej, charakteryzującej się sztywnymi chroniczności dysfunkcji zawsze znajdą w lasach i górach. Kochały się nowiska, kierują olbrzymimi firmami, tak mozolnie budowany wizerunek własnego i rygorystycznymi normami myśleniowymi, się osoby, które z jakichś względów zechcą w nim, a szczególnie jedna są głowami rodzin, prowadzą debaty ja. To ludzie z zewnątrz dostarczali wzmac- percepcją świata, innych ludzi i siebie. Bada- zmienić swoje życie przewartościowując z nich, Echo, ale on odrzucił międzynarodowe, zdobywają nagrody niającego narcystyczną pychę pożywienia. cze zjawiska narcyzmu twierdzą, że w każdej priorytety i znajdując odpowiedź na nie- Bjej zaloty, bo wielbił tylko łowy i nie chciał w swoich dziedzinach. „Jesteś świetny, wiesz gdyby nie ty, nikt nie narcystycznej osobie kryje się zawstydzone śmiertelne pytanie: kim jestem. P słyszeć o innej miłości. Echo z rozpaczy Czy współczesny Narcyz potrafi jest w stanie ci dorównać, jedynie z tobą, i zakłopotane dziecko. A poczucie słabości, straciła głos, za co Afrodyta, bogini mi- kochać inną osobę? Na pewno tak... dzięki tobie, tylko z tobą”. Więc to oni muszą wstydu, własnej nieodpowiedniości są fak- Katarzyna Pilewicz MA, LPC, CADC łości ukarała Narcyza. Gdy raz nachylił Osoby narcystyczne w sensie psycho- kontynuować te pieśni. tycznie przeżywanymi przez nich uczuciami, się nad strumieniem, by napić się wody, logicznym nie istnieją bez swojego Brak empatii to kolejna ważna cecha skrywanymi pod przykrywką pychy. Aby nie Absolwentka Adler School of Professional Psy- ujrzał własne odbicie. Zdumiała go własna odbicia. Zdarzają się bardzo udane współczesnego Narcyza. Człowiek ten do- demonizować osobowości narcystycznej chology. Terapeutka w Northern Illinois Council on Alcoholism and Substance Abuse (NICA SA). piękność i z owego zdumienia zrodziła się związki, które podtrzymują image, słownie nie ma pojęcia, co dzieje się w życiu pragnę dodać, że w każdym z nas znaj- Tel. 847 907 1166, e–mail: [email protected] miłość – Narcyz zakochał się sam w sobie. status oraz ludzką potrzebę akcep- wewnętrznym innego człowieka, nie jest dą się pewne cechy Narcyza: na przykład Nie mogąc odwzajemnić miłości stale spo- tacji i przynależności, ale bywają glądał w źródło. W końcu umarł z tęsknoty, również związki, które nie dostar- a gdy go złożono w ziemi, na grobie wyrósł czają tego typu walorów. Wówczas reklama kwiat o białych płatkach i złotym sercu, który zaczyna się dramat, zarówno osób nazwano narcyzem. o narcystycznych cechach, jak i ich Narcyz do dziś pozostaje symbolem partnerów. Partnerzy są często nie- człowieka zakochanego w sobie. To człowiek wystarczający dla Narcyza: za mało skoncentrowany na własnym wizerunku kochają, za mało sprzątają, za mało CLASSIC EMBROIDERY i ignorujący uczucia innych. wiedzą, są za mało pociągające, są TO SZYK, ELEGANCJA, DOKŁADNOŚĆ I NAJLEPSZE CENY. Osoby z cechami osobowości narcy- za mało dowcipne. Dramat partne- stycznej przyciągają innych pewnością, ra osoby o cechach narcystycznych odwagą prezentowania siebie, zewnętrzny- polega na niekończącym się paśmie JEŚLI CHCESZ WYHAFTOWAĆ LOGO NA KOSZULCE, mi przejawami olbrzymiej niezależności od krytyki, uszczypliwości, dewaluacji CZAPCE I NA CZYM TYLKO SOBIE WYMARZYSZ, innych. To przykład osoby, która na przyjęcie i niekończącym się poczuciu, że cią- „wchodzi wraz z drzwiami”, emanuje sztucz- gle jest czegoś „nie dość”. nym światłem, które przyciąga spojrzenia Osoby narcystyczne chętnie pod- ZGŁOŚ SIĘ DO CLASSIC EMBROIDERY! i często uwielbienie innych. Gdy zostanie kreślają swój udział we wszelkich spełniony warunek – przyciągnięcie uwagi zmianach, naprawach, „popchnięciu i wywołanie uwielbienia w oczach lub sło- spraw do przodu”. Skrzętnie też ukry- 6939 W. 59th Street wach innych – potrzeba samoakceptacji wają lęk przed krytyką, niezauważe- zostaje spełniona, ale tylko na ten moment. niem, weryfikacją, oceną. Ta obawa Chwilę później znowu spada i ponownie jest szczególnie silna u współcze- Chicago Il 60638 narasta chęć udowodnienia sobie własnej snych Narcyzów. Narcyz jest w stanie wartości. Osoby z osobowością narcystycz- odrzucić najbardziej wartościowych ną zajmują się wieloma rzeczami, potrafią ludzi w swoim życiu, by tylko uniknąć 708 485 7034 ext. 713 krytyki. Te sfery życia, które nie sprzy- jają dostarczeniu sobie odpowiedniej Katarzyna ilości pochwał ze strony innych, są Pilewicz porzucane lub odbierane jako mniej NA SPECJALNE ZAMÓWIENIA SZYJEMY SZARFY, wartościowe czy nudne. Dramat osób o takich cechach ORNATY GÓRALSKIE, GORSETY, BLUZKI, SPÓDNICE. osobowości tkwi w kompulsywnej potrzebie przyglądania się sobie MASZ SWÓJ MATERIAŁ - PRZYWIEŹ, LUB WYBIERZ COŚ w cudzych oczach – otrzymywania Z NASZEGO ASORTYMENTU!

SERDECZNIE ZAPRASZA - ANNA CHRACA-PRESIDENT 50 pOlOnia PsYChE – Z gRECKIEgO dUsZA PsYChE – Z gRECKIEgO dUsZA

bowiem niebezpieczne dla zdrowia, urody, niewiele, małymi kęsami. Marzą o tym, aby MARYLIN MONROE sylwetki. Widzimy więc, jak ciało pod dyktan- przezwyciężyć swoją słabość do lodów, aby Najważniejszy projekt do do konsumpcji ma się beztrosko zanurzać istnieć tylko dzięki napojom dietetycznym. w fali doznań zmysłowych, dać się im unieść Chcą wbić sobie do głowy, że czekolada i zapomnieć o wszystkim innym, by całkowi- to trucizna, a sam widok makaronu to coś wykonania – moje ciało cie oddać się rozkoszy, ale właściciel ciała, niedopuszczalnego. Dla niektórych z nich który wszystko monitoruje od wewnątrz, ma jedynym dylematem jest to, co zrobić, aby owo samozapomnienie odnotować i czujnie się nie najeść. Ciało jest przecież podstawą kontrolować beztroskę. Listy najchętniej ku- ich tożsamości. Ciało jest tym elementem powanych książek w Ameryce najczęściej Ja, który jest widoczny i podlega społecznej ic chyba nie fascynuje nas tak, W okresie baroku otyłość stanowiła symbol ograniczają się do dwóch typów. Po pierwsze: ocenie. Staje się swoistą wizytówką w rela- WENUs Z MILO jak ciało ludzkie. Świadomi (AFROdYTA obfitości, bogactwa i piękna. W XVII wieku książki kucharskie, po drugie: poradniki od- cjach społecznych. Mogę stwierdzić, że we- tego czy nie, wszyscy mamy Z MELOs) klatka piersiowa i pośladki były traktowane chudzania. Te pierwsze to zbiory wyrafinowa- dług większości kobiet ciało stanowi centrum obsesję na punkcie wyglądu jako oznaka macierzyństwa. Okrągłe kształty nych przepisów, egzotycznych, nieziemskich, tożsamości, któremu podporządkowane są zewnętrznego. Zwłaszcza oznaczały dla kobiety dojrzałość seksualną, mających przynieść obłędną rozkosz naszym wszystkie pozostałe kategorie. Ileż to razy w okresie wiosennym zainte- płodność, zdolność przetrwania głodu i za- kubkom smakowym, nosowi, podniebieniu. usłyszałam „mój brzuch to centrum świata”, Nresowanie ciałem i jego wyglądem wzrasta razy; były przejawem zdrowia. Obok książek kucharskich znajdują się recepty „moje ciało będzie znowu moje, jeśli schud- do ogromnych rozmiarów. Nawet prowadząc XIX wiek lansował modę na tzw. „talię na cudowne diety odchudzające, rzeczo- nę”. Niejednokrotnie widziałam ten wysiłek ożywioną rozmowę, pozornie zaabsorbowani osy”, uzyskiwaną za pomocą gorsetu, z du- we i drobiazgowe przepisy na autotresurę młodych dziewczyn na siłowni. Spalają na czysto werbalną komunikacją, ani na chwilę żym biustem i pośladkami. Starano się, aby i ascezę – przyjemności, jakich należy ciału bieżniach tysiące kalorii, by ustrzec się przed nie przestajemy obserwować siebie i innych. biodra były bardziej rozłożyste. Wypychano odmówić. Te właśnie książki pouczają, jak za- niechcianym zdeformowaniem. Ćwiczą z za- Przyszło nam przywyknąć do życia w realiach, więc je, watowano, otaczano szeroką halką leczyć rany zadane przez te pierwsze i usunąć ciśniętymi zębami. Pragną tego wysiłku, nie- które mamią i uwodzą niezliczonymi możli- usztywnianą obręczami. W wieku XX kobie- z ciała nieczystości przez nie pozostawione. nawidząc go jednocześnie. wościami samorealizacji. Liczy się indywi- cość uwolniona została od konieczności bycia Mówią, jak samoumartwiać się w imię tego, Niekiedy kobiety, które spotykam, skłonne dualny sukces, autonomia, wolność. Liczy matką. W latach 20. moda na panie o peł- by ciało zdolne było przeżyć zachwyty, jakich są uznać swe ciało za piętno. Przyswoiły bo- się mobilność, szybkość, chwila wypełniona nych kształtach ustąpiła miejsca sylwetkom atrybutów figurę. Przykładem może być kru- wywołaniu służą książki pierwszego typu. wiem przekaz, zgodnie z którym ciało jest ich kolejnym doświadczeniem. W tym momencie, kościstym i wysokim, o płaskich piersiach. cha sylwetka Audrey Hepburn czy brytyjska Sytuacja ta jest co najmniej schizofreniczna. najważniejszym atrybutem, a zarazem nigdy w fazie powszechnie głoszonego kryzysu Aby wpasować się w ówczesne kanony modelka Twiggy. Człowiek musi kontrolować ciało, by uwolnić je nie jest dość szczupłe. Szczupła sylwetka niemal wszelkich dziedzin życia wspólno- piękna – tzw. „chłopczycy”, niektóre kobiety od kontroli. Trzeba być w środku i na zewnątrz staje się synonimem dyscypliny, samokon- towego, dominują indywidualne strategie, bandażowały sobie piersi. W latach 30. i 40. Jaki jest ideał ciała współczesnego? w tym samym czasie. troli, aprobaty społecznej, a także gwarancją kształtowanie autowizerunku. Formowanie wymiarom kobiecego ideału przybyło kilka Dzisiejszym wzorem dla nastolatek ma być Dla współczesnych mieszkańców krajów sukcesu życiowego. Konsumpcjonistyczna własnego Ja staje się zadaniem i wyzwaniem, centymetrów. W latach 50. królowały kobiety wtłaczana przez masowe media lalka Bar- kultury zachodniej dieta jest ważnym ele- presja na odchudzanie się rodzi w kobie- a niektórzy mówią wręcz – projektem. Jedną o bujnych kształtach, tzw. klepsydry – moc- bie, szczupła, wysoka, opalona, długowło- mentem zdrowego stylu życia i jednym z naj- tach wewnętrzny konflikt. Im bardziej bo- z podstawowych strategii kształtowania pozy- ne wcięcie w talii, która jest zdecydowanie sa, o szerokim uśmiechu. Sama Barbie ma częściej poruszanych tematów w mediach. wiem rośnie średnia masa ciała w niektórych tywnego wizerunku są zabiegi zogniskowane węższa niż biust i biodra. Przykładem takiej przedstawiać kobiecość w pigułce – piękno, Czasopisma pełne są wskazówek dotyczą- społeczeństwach, tym szczuplejszy staje się wokół swojego ciała. Jakość ciała odróżnia, sylwetki jest chociażby dwudziestowieczna zdrowie, seksualność. cych tego, co i w jakich ilościach powinno ideał kobiecego ciała. Oglądając szczupłe, komunikuje kim się jest i jakie ma się aspi- – posiada smukłą talię, nieskazitelną skórę, ikona seksu – Marylin Monroe, która dziś się jeść. Niekiedy, gdy rozmawiam ze swoimi zgrabne modelki występujące w reklamach, racje. Obsesją kultury konsumpcyjnej dziś długie nogi oraz duży biust. z pewnością zostałaby uznana za zbyt grubą. Ciało jest przede wszystkim odbiorcą koleżankami, które wbrew pozorom wcale większość młodych kobiet doświadcza smutku jest doskonalenie ciała kobiecego. Dzisiaj Kult ciała jest domeną XXI wieku. Współ- wrażeń, spożywa ono i trawi przeżycia. Idąc nie są otyłe, widzę, jak marzą o tym, aby jeść i rozczarowania z powodu nie posiadania to nie rodzice, krewni i przyjaciele kształtują czesna kultura uczy kobiety, że kontrolując W latach 60. większość popularnych pio- tym tropem, można śmiało stwierdzić, że jest takiej sylwetki. W efekcie propagowanie przez wyobrażenia o tym, jakie ciało być powinno, swoje ciało, mogą kontrolować swoje życie. senkarek i aktorek posiadała bardzo szczupłą, ono narzędziem przyjemności. Spełnieniem TWIggY media nierealistycznego ideału kobiecej syl- ale decydują o tym grupy rówieśnicze, media, Mit ten mówi, że istnieje uniwersalne i obiek- wręcz anorektyczną, pozbawioną kobiecych tej funkcji jest sprawność (fitness), z kolei wetki sprawia, że zdecydowana większość herosi i ikony popkultury. W przypadku ciała tywne piękno. Jednak jest to stwierdzenie zaprzeczeniem nieporadność, obojętność kobiet nie akceptuje swego wyglądu. kobiecego można powiedzieć, że otyłość jest nieprawdziwe, choć Zachód udaje, że istnieje RUBENs, TRZY gRACjE na uciechy życia, brak pragnień i pożądań, Społeczny przekaz określa, jakie ciało ma jednym z najgorszych grzechów. Dla miesz- jeden model pięknego ciała. Ideał kobiecego ospałe reagowanie na pokusy. Brak spraw- być, aby mogło być podziwiane i pożądane. kańców rozwiniętych społeczeństw źródłem ciała był formowany przez wieki, zmieniał się ności to zatem o wiele mniejsza zdolność do I zmusza osoby, aby zaprzeczały swemu ciału, refleksji praktycznej są media masowe. Media w zależności od obowiązujących standardów absorbowania coraz to nowych doznań i prze- jeśli nie odpowiada ono tym normom. Kiedy coraz częściej przepełnione są artykułami i trendów. W starożytności wzorcem piękna żyć. Ciało ludzkie jest dziś przede wszystkim w Stanach zapytano kobiety w średnim wieku, czy programami dotyczącymi cielesnego była Afrodyta. Spełniała wszelkie wymogi organem konsumpcji, a miarą jego idealnego jakie jest ich największe marzenie, okazało wizerunku, chirurgii plastycznej, a także tego, klasycznych proporcji ciała. Zgodnie z ka- stanu jest zdolność wchłonięcia i przyswo- się, że dla ponad 50% z nich była to utrata jak sprawić, aby ciało wciąż wyglądało młodo, nonem posiadała duże stopy, szerokie ręce jenia wszystkiego tego, co społeczeństwo wagi ciała. Więcej niż 50% dorosłych kobiet seksownie i pięknie. Ciało stało się obecnie i masywne ramiona. Atrybutami kobiety była konsumpcyjne ma do zaoferowania. Ciało jest na diecie. Blisko połowa nastolatek używa najważniejszym atrybutem kobiety. Idealne wysoka sylwetka, silne uda, kształtne biodra sprawne jest to zatem ciało zdolne odczuwać tabletek odchudzających, a prawie wszyst- i krągłe piersi. podniecenie i radość z powodu konsumpcji. kie (80%) interesują się wagą swego ciała. W średniowieczu zdecydowanie większą Chodzi głównie o wrażenia – które winny Dietetyczny produkt zaczyna być traktowany Marzena uwagę przywiązywano do duchowości. Nale- być pasjonujące, zachwycające i czarujące. jako magiczna substancja, prowadząca do Zaremba żało więc umartwiać swoje ciało. Jeśli chodzi Większość wrażeń, jakich może doznać cia- natychmiastowej metamorfozy ciała. o kobiety, ideałem piękna była sylwetka nie- ło, wymaga otwartości, coraz to większych, Spoglądam na te spreparowane blondyn- zwykle smukła, pozbawiona zupełnie biustu nowych doświadczeń. ki z okładek typu „Cosmopolitan”. Uśmiech- i bioder (symbolu erotyzmu i seksualności). Współczesne tresury cielesne odgra- nięte, z długimi nogami, z brzuchem, któremu Pożądana była bladość, zwłaszcza u kobiet dzają ciało od przeżyć, nie pozwalając na wystarczy jeden rodzynek dziennie. Każda wysokiego stanu. doświadczanie nowych wrażeń. Są one z nas spotyka je na każdym kroku, na całym

52 pOlOnia zdjęcia: z archiwum Barbary Hanny Otto pOlOnia 53 PsYChE – Z gRECKIEgO dUsZA

matki i nawet nie wiedzą, że są zainfekowane. wydaje się więcej na kosmetyki niż na kul- Wszystkie jesteśmy zainfekowane. Podświa- turę. Roczne obroty światowego przemysłu domie chcemy być takie jak one. Spora część piękności sięgają 160 miliardów dolarów, moich koleżanek jest na diecie. Jedna słucha a dochody z produkcji kosmetyków rosną Atkinsa, druga Dukana. Przestałyśmy wspólnie w tempie 7 % rocznie, czyli dwa razy szybciej jadać na mieście, bo ich menu całkowicie się niż PKB krajów rozwiniętych. Żadne politycz- wyklucza, za to jedzenie stało się głównym ne zawirowania nie są w stanie zahamować tematem rozmów. By dotrzymać kroku kole- rozwoju przemysłu piękności. żankom, jestem zmuszona iść na odwyk od Globalne niebezpieczeństwa napominają, gorącej czekolady. abyśmy się troszczyli o ciało, przejmowali Inwestowanie w ciało ma swoje ograni- indywidualną odpowiedzialność za nasze czenia. Kobiety w gruncie rzeczy zdają sobie ciała przez angażowanie się w surowe re- sprawę z tego, że ideał nie istnieje, że jest to żimy troski o siebie. Ci, którzy się właściwie jedynie pogoń za niemożliwym marzeniem. odżywiają, nie palą, ćwiczą, mogą uniknąć Ideał ciała został zaprogramowany w ich chorób serca, nowotworów. Reżimy wymagają mózgach przez mass media, więc jest to coś, od ludzi akceptacji tego, że ciało jest projek- co ich nie dotyczy; one nie są idealne i nigdy tem, którego wnętrze i zewnętrze może być nie będą. Urobione ciało jest podróbką. Śla- monitorowane, pielęgnowane i utrzymywane dowe poczucie radości przynosi jedynie samo w dobrej kondycji. Reżimy te promują obraz dążenie do ideału. W konsekwencji związek ciała jako wysepki bezpieczeństwa na morzu kobiety z jej ciałem to jedyny związek, który globalnego systemu, charakteryzującego ją pochłania bez reszty. Kobiety chcą pozbyć się wielorakimi i nieuniknionymi rodzajami się niechęci do swego ciała. Starają się ten ryzyka. W tych burzliwych warunkach, gdzie toksyczny związek rozluźnić, zrozumieć, wy- wszystko staje się płynne i nic tak naprawdę słać na terapię. Zapytałam ostatnio jedną nie jest nam dane raz na zawsze, ciało jest je- koleżankę o to, dlaczego tak intensywnie dyną rzeczą, którą posiadamy. Ciało jest więc myśli o swoim ciele, podczas gdy tyle ludzi na źródłem większości decyzji w życiu kobiet. świecie głoduje. Odparła: „Pewnie dlatego, Każda kobieta jest jego posiadaczką i może że wygląd mojego ciała to jedyna rzecz, którą nim swobodnie dysponować, co w warunkach mogę kontrolować. A może mi się tak wydaje.” konsumpcjonistycznych realizuje się w coraz Można śmiało stwierdzić: ciało przeję- większym zakresie. P jOANNA KRUPA ło władzę. Stało się ono jedynym kapitałem. Jeśli moje ciało jest reklama moim jedynym kapitałem, nie ma świecie, z tym ich pogardliwym uśmiechem granicy w sumie pieniędzy, któ- skierowanym do nas. Idealnie „zrobiona” rą mogę przeznaczyć, aby było blond lala błyszczy w każdym magazynie, zdrowe, piękne, uwodzicielskie. wstrzyknięta w krwiobieg popkultury. Współ- Taką postawę obserwujemy wśród czesne kobiety wyssały jej obraz z mlekiem młodych kobiet. W Polsce rocznie

reklama

Przez ostatnie 20 lat akupunktura, ziołolecznictwo oraz inne terapie alternatywne stosowane przez licencjonowanych zielarzy i akupunkturzystów w Ton Shen Health pomagają tysiącom pacjentów dotkniętych lękami, depresją, bezsennością, zaburzeniami układu trawiennego, skóry, chronicznym bólem, skaleczeniami, niepłodnością, fi bromialgią, migreną, bólami głowy, spadkiem wagi.

TON SHEN HEALTH Chicago Offi ce Westmont Offi ce Northbrook Offi ce (312)842-2775 (630)789-2350 (847)770-6295 zdjęcia: z archiwum Barbary Hanny Otto www.liferising.com O SztUce pOrOzUMieWania Się O SztUce pOrOzUMieWania Się

w fotelu; nie przybiera symetrycznej pozy, kazywane podczas powitania oznaczały przekazywane przez gesty rąk, które Szef z rękami wzdłuż tułowia lub splecionymi pokojowe zamiary i gwarantowały, że nikt wykonuje przy twarzy. Jak mówić, aby nas przed sobą. Krzysztof rozumie, jak przesłać nie ukrywa broni w zaciśniętej dłoni. Dzi- Sposób ułożenia rąk przy twarzy ma komunikat niewerbalny „językiem ciała” siaj gest otwartych dłoni ma symboliczne ogromne znaczenie podczas oceny praw- i dlatego nie wybiera typowej postawy osoby znaczenie podczas składania na przykład domówności człowieka. W dzieciństwie słuchano i jak słuchać, będącej na niższym szczeblu „drabiny” przysięgi sądowej; w lewej ręce trzymana każdy z nas stosował trzy podstawowe gesty zawodowej. Wręcz przeciwnie, przyjmu- jest Biblia, natomiast prawa zostaje unie- chroniące przed słyszeniem, widzeniem je pozycję zwaną amerykańską czwórką. siona tak, aby była widoczna dla członków i mówieniem niechcianych komunikatów. Jedna noga, lewa, spoczywa swobodnie zespołu orzekającego. Współczesną formą Jeśli małe dziecko kłamie, zakrywa sobie aby do nas mówiono? na ziemi, natomiast druga opiera się łyd- gestu ukazania otwartych dłoni jest również usta rękami, próbując w ten sposób po- ką o kolano pierwszej, tworząc figurę na uściśnięcie rąk, stosowane w większości wstrzymać kłamliwe słowa przed wycho- kształt czwórki. kultur na powitanie i pożegnanie; stąd wzię- dzeniem z buzi. Jeżeli natomiast zobaczy Szef w mgnieniu oka odczytuje bez- ło się znane powiedzenie o witaniu kogoś lub usłyszy coś, czego nie chce oglądać lub błędnie wyraźny komunikat skierowany z otwartymi ramionami. słyszeć, wówczas po prostu zasłoni sobie do niego przez pracownika. Krzyżowanie Zwykle osoba o wyższym statusie pierw- oczy lub uszy, aby nie dopuścić do odbioru nóg na stojąco oznacza wyzwanie: „Jestem sza siada i rozmawia siedząc. Osoba o niż- informacji. W miarę upływu czasu człowiek zdeterminowany w swoich planach i gotowy szym statusie nie siedzi, lub siada jako nie porzuca tych gestów, czyni je jedynie do konfrontacji”. Ponadto taka postawa druga, czekając na zachętę. W przypadku bardziej subtelnymi. Gestem wykonywanym podkreśla, iż osoba ma poczucie własnej rozmowy Krzysztofa z Szefem, wizualne przez ludzi dorosłych, mającym to samo wartości. granice między służbową zależnością, w ja- znaczenie co u dzieci, jest tzw. strażnik W ułamku sekundy Szef dokonuje w my- kiej pozostają, zatarły się. Mężczyźni witają ust. Dłoń zasłania usta, a kciuk naciska ślach analizy sytuacji: „Krzysztof jest bardzo się uściskiem dłoni „jak równy z równym”, szczękę, tak jakby podświadomość kazała pewny siebie; czyżby znalazł nową pracę?” a Szef nie siada, dopóki Krzysztof nie zajmie im powstrzymać wypowiadanie fałszywych Nie chce utracić inteligentnego, błyskotli- miejsca w fotelu. Pierwsza część rozmowy słów. Najczęściej gest ten maskowany jest wego i wszechstronnie wykształconego toczy się gładko, na neutralne tematy. przez udawanie nagłego kaszlu. pracownika, więc natychmiast dokonuje Szef, oprócz oczywistych komunikatów Gdy Szef nagle dostaje ataku kaszlu zmiany we własnej postawie. Dotychczas werbalnych, przekazuje rozmówcy wiele w trakcie swojej „przemowy”, a do tego siedział ze skrzyżowanymi nogami na sto- subtelnych sygnałów nadawanych rękami. jeszcze energicznie pociera oko i „błądzi” liku, z rękami skrzyżowanymi na piersiach, Od czasu do czasu zaciera dłonie. Wykona- wzrokiem gdzieś obok, Krzysztof jest pe- przybierając bardzo swobodną pozycję. nie tego gestu wyraża pozytywne nastawie- wien, że jego rozmówca kłamie. Pocieranie Ta tzw. zamknięta postawa ciała miała nie do podwładnego. Szef stosuje też tzw. oka jest wykonywane w celu uniknięcia spoj- przypominać podwładnemu o wyższej po- wzniesioną i opuszczoną wieżę. Złączenie rzenia w twarz rozmówcy w sytuacji, kiedy zycji Szefa w hierarchii służbowej, a więc obu dłoni w taki sposób, aby stykały się one kłamiemy w żywe oczy. Krzysztof postana- i społecznej, oraz dodatkowo komunikować, jedynie opuszkami palców, a następnie wia więc być bardziej stanowczy w swoich że wcale nie jest zainteresowany rozmową, skierowanie ich w górę lub w dół, w za- żądaniach. Stawia Szefowi ultimatum. a wręcz czuje dezaprobatę na samą myśl leżności od sytuacji, sygnalizuje stopień Szef, obejmując ramiona dłońmi, ujaw- o jakiejkolwiek dyskusji z podwładnym. zaangażowania w rozmowę. Wygłaszając nia mimo woli, że czuje się zdenerwowany, Gesty krzyżowania ramion, tak jak i gesty swoje zdanie Szef stosuje wzniesioną wie- postawiony pod ścianą. Obronnym gestem krzyżowania nóg, zawsze sygnalizują na- żę. Natomiast gdy inicjatywę w rozmowie próbuje utworzyć barierę ochronną przed stawienie negatywne lub defensywne. Ta przejmuje Krzysztof, Szef opuszczoną wieżą presją, jaką odczuwa. W końcu ulega sile postawa ma uniwersalne znaczenie, bo- sygnalizuje uważne słuchanie. perswazji podwładnego i przyznaje mu wiem na całym świecie oznacza dokładnie Kiedy podwładny dociera w swojej wy- podwyżkę. to samo, obronę ciała przed zagrożeniem. powiedzi do konkluzji, czyli żądania pod- Co zadecydowało o sukcesie Krzyszto- cz. IV. Atawistyczny początek „barier” utworzo- wyżki pensji, Szef machinalnie pociera fa? Był wiarygodny, przekonujący, pewny nych z rąk i nóg sięga odległych dziejów ucho, pociąga za jego płatek i wygina go. siebie, rozluźniony, nie tylko w swoich wy- ludzkości, gdy skrzyżowane ręce chroniły To zachowanie ma jeden symboliczny cel powiedziach, ale – co ważniejsze – komu- O rozmowie i gestykulacji serce i górne części ciała, a skrzyżowane – zasłonić wejście do ucha i nie dopuścić nikat ten wyrażał się w mowie jego ciała. To nogi miały chronić genitalia. Obecnie ta do odbioru nieprzyjemnej informacji. Dzieci z kolei zrobiło tak doskonałe wrażenie na gestykulacja odnosi się głównie do ochrony stosują ten gest zupełnie jawnie. Po prostu Szefie, że czuł się zobowiązany do podjęcia wadze i znaczeniu ko- w trakcie interpersonalnej komunikacji. Na powitanie Krzysztof nie pochyla gło- w sferze psychologicznej. zakrywają rękoma uszy, aby na przykład decyzji pomyślnej dla swego pracownika. munikacji pozawerbalnej Dlatego też są świadomie stosowane przez wy w układnym ukłonie, nie jest zakłopotany Szef Krzysztofa zamierzał przeprowa- uniknąć reprymendy od rodzica. W miarę A zatem „jak mówić, aby nas słuchano w życiu zawodowym czło- ludzi pragnących osiągnąć swój cel poprzez lub niepewny, nie stoi potulnie, czekając, dzić część rozmowy siedząc. Po odczytaniu upływu czasu gest ten przybiera bardziej i jak słuchać, aby do nas mówiono?” Skoro wieka może świadczyć interakcję ze słuchaczami i sterowanie aż zostanie poproszony o zajęcie miejsca komunikatu przesłanego przez pracownika, zakamuflowaną wersję, tak jak to wykonał „język ciała” i gestykulacja odzwierciedlają fakt, iż stanowi ona pod- ich zachowaniami. zmienia zachowanie i wstaje, aby powitać bezwiednie Szef. nasze prawdziwe myśli oraz emocje, i jako stawę szkoleń w zakresie Krzysztof wchodzi do gabinetu swego podwładnego. Pragnie „ocieplić” atmosferę Krzysztof wie, że żądanie podwyżki takie mówią o nas więcej i precyzyjniej, niż Opublic relations, sprzedaży bezpośredniej Szefa z zamiarem uzyskania znaczącej Barbara Hanna poprzez podanie ręki. Szef nie na darmo nie jest nigdy dobrze przyjmowane przez wypowiadane słowa, pozwólmy więc mó- oraz programowania neurolingwistycznego podwyżki. Wie, że nie ma ku temu żadnych Otto jest szefem, też zna i stosuje komunikację przełożonych. Dlatego jest skupiony i skon- wić zarówno naszym słowom jak i rękom. (NLP). racjonalnych przesłanek, jednakże planuje niewerbalną! Wie, że gestami dłoni można centrowany, a przekazując swój komunikat Słuchając przekazu werbalnego naszego Postawa ciała, ekspresja twarzy, gesty przekonać Szefa, iż jego dotychczasowa wyrazić bardzo wiele uczuć i myśli. Otwarte koordynuje werbalną treść wypowiedzi rozmówcy, koniecznie pamiętajmy o równie dłoni, rąk oraz ramion, sposób ułożenia praca, choć nie bezpośrednio, ale jednak, dłonie od zarania dziejów ludzkości za- z postawą ciała i gestykulacją rąk. Równo- ważnych komunikatach niewerbalnych za- stóp i nóg wyrażają nasze prawdziwe „ja” miała bardzo pozytywny wpływ na wyniki wsze kojarzone były z prawdą, szczerością cześnie uważnie słucha argumentacji Szefa wartych w jego postawie ciała, gestykulacji i stanowią ważne elementy „podtekstu” finansowe firmy. i lojalnością. Już w epoce jaskiniowej, po- oraz analizuje komunikaty niewerbalne i mimice twarzy. P

56 pOlOnia zdjęcie: www.advancedwriteresumes.com pOlOnia 57 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

jarOSŁaW kret jAREK W INdIACh W 1992 zaczął pracować jako dziennikarz w lokalnych gazetach warszawskich, współ- tworząc lokalny miesięcznik „Joli Bord”. W 1993 roku został prezenterem i reporterem „Wiadomości Warszawskich” w prywatnej stacji telewizyjnej Nowa Telewizja Warszawa. Asystował tam m.in red. A. T. Kijowskiemu Podróże krótkie w programie na żywo „A Teraz Konkretnie”. W latach 1994-1995 pracował jako dziennikarz i reporter „Teleexpressu”, a przez rok był też prezenterem tego programu. Od 1995 roku prowadził przez 4 lata swoje autorskie pro- i długie gramy telewizyjne: „Klub Podróżników” oraz „Kino Klubu Podróżników” w Warszawskim Ośrodku Telewizyjnym. Od 2002 roku prowa- – czyli jak Kret dzi prognozę pogody w TVP – najpierw w TVP 3 (2002-2004), a od 2004 w „Wiadomościach” TVP 1. Należał do pierwszego składu redak- cyjnego polskiego wydania magazynu „Na- tional Geographic” (1998-2001). W 2005 roku poznawał prowadził w Polskim Radiu sobotnie wydania popularnej audycji radiowej „Lato z Radiem”. W 2007/2008 współtworzył i prowadził w TVP 1 cykliczny program telewizyjny o kulturze Indie przez języka polskiego „Od słów do głów”. Od jesieni 2009 do marca 2010 prowadził nada- wany w TVP Info autorski program „Planeta niestety weryfikuje to wszystko. Ona zaczęła mać te stereotypy. Chciałem pokazać, że według Kreta”, w którym opowiadał o kulturze pięć lat robić tam karierę, a ja rozwijałem swoją nie zawsze jest tak, jak nam się wydaje. i obyczajach zwiedzanych przez niego krajów. w Polsce. Coraz rzadziej się spotykaliśmy Uważam, że dopiero w Indiach wszedłem Program zawiesił w związku z przyjściem na i to doprowadziło do tego, że nasze drogi w XXI wiek. Spędzałem tam akurat Nowy świat syna, Franciszka. W latach 2010-2011 prowadził cykliczny program pt. „Podróże się rozeszły. Rok. Indie niesamowicie szybko się zmie- z barometrem”, a od września 2011 prowadzi niają. Tam cały czas istnieje coś takiego jak na antenie TVP Info cykliczny program pt. W: czy nadal utrzymuje Pan kontakt małżeństwa aranżowane. Takie małżeństwa „Polska według Kreta”. Autor licznych reporta- z tą dziewczyną? w Indiach kiedyś były po prostu potrzebne. ży i filmów dokumentalnych. W styczniu 2012 INdIE J: Oczywiście. Mamy cały czas ze sobą kon- W tej chwili w dużych miastach jest fifty – fifty. otrzymał „Telekamerę” w kategorii „Prezenter Pogody”. Od 28 września do 5 października takt, tylko że spotykamy się teraz w świecie. Są małżeństwa aranżowane i takie z wyboru. 2007 brał udział w pierwszej edycji progra- W styczniu tego roku dzwoniła do mnie i pro- Młodzież, która myśli w sposób zachodnio- mu „Gwiazdy tańczą na lodzie”. Mimo że INdIE – KRAj O NIEZWYKłEj KULTURZE, Wioleta Wanat: Kiedy rozpoczęła się Pana przygoda z indiami? ponowała mi wspólne spotkanie w Sankt europejski, chce decydować o swoim ży- podczas treningów uległ poważnej kontuzji Jarosław Kret: Wszystko zaczęło się w 1998 roku, kiedy to koleżanka namówiła Petersburgu, bo leciała tam robić zdjęcia ciu. Znam mnóstwo młodych, pracujących – złamania guzka większego kości ramiennej ARChITEKTURZE I WIERZENIACh. O TYM, prawej ręki i przesunięcia kości w barku – jAK sPOTKAć MIłOść, OdRóżNIAć dżINIsTóW mnie, abym poleciał z nią do Indii zrobić reportaż o polskim reżyserze, który do nowego filmu, w którym grała. Powie- w zachodnich korporacjach, niesamowicie wziął udział w konkurencji. W drugim odcinku Od sIKhIsTóW, KIM są hIdżRA, jAK wraz ze studentami Państwowej Szkoły Teatralnej w New Delhi wystawiał sztukę działa do mnie tak: „Słuchaj Jarek. Będę aktywnych zawodowo, którzy nie mają czasu, razem z Przemysławem Saletą byli zagrożeni. TRAKTOWAć „śWIęTE KROWY”, CO TO jEsT Gombrowicza „Ślub” w języku hindi. Ja w ogóle nie chciałem tam jechać. Moja za kilkanaście dni w Sankt Petersburgu, aby szukać sobie partnerów. I wtedy do akcji Telewidzowie oddali więcej głosów na Kreta, koleżanka pracowała wtedy w liniach lotniczych w Szwajcarii i zaproponowała spotkajmy się”. Ja jej na to: „Po co, jak i tak wkraczają rodzice. który jednak z powodu kontuzji odstąpił swoje hOLI ORAZ CO OZNACZA BINdI CZY MEhENdI NA mi, abym jej towarzyszył. Powiedziała do mnie tak: „Jarek, weźmiesz kamerę będziesz bardzo zajęta”. Stwierdziła, że miejsce Salecie. CIELE KOBIET – dOWIECIE sIę Od POdRóżNIKA i polecisz ze mną. Ja dam Ci bilet, bo mi się samej nie chce tam lecieć”. zostanie kilka dni dłużej i pozwiedzamy W: Jak to wszystko ze sobą współgra? I dZIENNIKARZA, jAROsłAWA KRETA, KTóRY, sobie miasto, muzea, pójdziemy do opery. J: Wykształcenie nie ma tutaj znaczenia. ZAFAsCYNOWANY TYM PRZEPIęKNYM KRAjEM, W: i tak Pana nakłoniła do podróży? Pomyślałem sobie: Sankt Petersburg o tej Ludzie w Indiach są niesamowicie mądrzy. W: Kiedy narodził się pomysł napisania NAPIsAł KsIążKę „MOjE INdIE”. J: Pertraktacje trwały. Ja stwierdziłem, że nie ma sensu lecieć na trzy dni. Więc porze to czyste szaleństwo. A ona zupełnie Ja nie szukałem tam pracy i nie zostałem książki „moje indie”? Z jAROsłAWEM KRETEM, W WYWIAdZIE, ona powiedziała, że polecimy na pięć. Chyba jednak najważniejszym czynni- jest nieświadoma tego, jaka tam właśnie w tym kraju, ponieważ czułem się przy nich J: Dosłownie chwilę przed tym, jak ona po- KTóREgO UdZIELIł sPECjALNIE dLA kiem, który wpłynął na moją decyzję, była pogoda. W Polsce był akurat początek panuje temperatura. Na początku lutego bę- malutki. Nie miałbym tam szans z moim wstała. Zanim byłem „panem od pogody”, MAgAZYNU „POLONIA”, ROZMAWIA marca. Warszawa była brudna, zimna i walczyła z ogromną ilością topniejącego dzie tam – 40 stopni, więc odpowiedziałem wykształceniem humanistycznym. Jeżeli współtworzyłem polską edycję National Geo- WIOLETA WANAT. śniegu. Stwierdziłem – biorę kamerę i jadę. jej, że spotkamy się innym razem w jakiejś odrzucimy nasze stereotypowe myślenie, graphic. Przez kilka lat pracowałem tam jako innej części świata. to okaże się, że jest to niezwykle konkuren- redaktor, a później jako fotograf i reporter. Ko- W: i co było dalej? cyjny, wymagający świat. Problem polega na leżanki bardzo namawiały mnie do napisania J: Tak się złożyło, że jak poleciałem na pięć dni, tak zostałem tam pięć lat. (śmiech) W: mówił Pan, że zamieszkał bardzo szybko tym, że my cały czas myślimy stereotypowo. jakiejś książki podróżniczej. Odpowiedziałem w domu jej rodziców. Żyjemy na zacho- Ludzie wykształceni potrafią być całkowicie im, że ja nie jestem podróżnikiem. Jestem W: co skłoniło Pana, aby tak długo zostać w tym kraju? dzie, tutaj każdy wybiera sobie swoich tradycyjni. Z drugiej strony ludzie całkowicie dziennikarzem, fotoreporterem, a podróżo- J: Oczywiście miłość. Poznałem tam piękną induską dziewczynę, która miała partnerów według uznania i kieruje się niewykształceni czasem chcą być bardzo wanie to element mojego zawodu. Wtedy Wioleta zostać aktorką i tak się zaczęło. uczuciami. W indiach nadal praktykuje zachodni. My nie powinniśmy patrzeć na stwierdziłem, że w moim życiu zdarzyła się Wanat się aranżowane małżeństwa. Jak to się Indie w taki prosty sposób. Indie to jest sub- jednak taka dłuższa przygoda, którą mogę W: Jak to wyglądało? stało, że został Pan przyjęty bez ślubu i jej kontynent. To jest tak gigantyczny kraj jak opisać. I tak powstała książka „Moje Indie”, J: Bez przerwy latałem do Indii. Odwiedziłem już chyba wszystkie linie lotnicze. rodzice to zaakceptowali? Europa, a może nawet bardziej zróżnicowany która jest moim widzeniem Indii. Jest to cał- A wyglądało to tak, że miesiąc siedziałem w Indiach, a miesiąc w Polsce. J: To jest jeden z kolejnych stereotypów. Opi- niż Europa. Kiedy sobie to uświadomimy, to kiem inna perspektywa widzenia, różniąca I tak na okrągło. Po krótkim czasie zamieszkałem u niej w domu. Jej rodzice sałem to szerzej w książce „Moje Indie”. musimy wiedzieć, że nie możemy wsadzać się od perspektywy tych, którzy przyjeżdżają bardzo życzliwie mnie przyjęli. Mieliśmy już bardzo poważne plany. Ale życie Pisząc tę książkę miałem ochotę przeła- wszystkiego pod jedną kreskę. do tego kraju tylko go zwiedzać i są tam

58 pOlOnia zdjęcie: jarosław kret zdjęcia: jarosław kret pOlOnia 59 POLONIA LIGHT / DLA CIEKAWYCH ŚWIATA POLONIA LIGHT / DLA CIEKAWYCH ŚWIATA bardzo krótko, nie poznając i nie zagłębiając długo i spędziłem tam dużo czasu z rodziną musimy zdać sobie sprawę z tego, że Indie się w jego życie, jego wierzenia oraz ludzi, indyjską. Poznawałem tamtejsze problemy. to jest kraj, w którym tolerancja religijna trwa którzy tu mieszkają. Są mi bliskie dlatego, że odarłem sobie Indie od długich stuleci, jeżeli nie od tysiącleci. z tej magii, w którą chcemy na siłę ubrać ten W: Jak długo powstawała ta książka? kraj. Indie są rzeczywiste, ale niełatwe do W: Jedną z bardzo interesujących religii jest J: To była kwestia kilku tygodni. Człowiek nie zgłębienia – jak wyższa matematyka. Trzeba sikhizm. Jej wyznawcy są rozpoznawani potrzebuje dużo czasu, kiedy wszystko, co je zgłębiać cały czas. dzięki tzw. 5 K. Co ten skrót oznacza? chce napisać, ma w głowie i swojej pamięci. J: Religia ta powstała kilkaset lat temu. To jest Najwięcej czasu zajęło mi dopracowanie tej W: W książce opisuje Pan święto Holi. religia, która czerpie zarówno z hinduizmu, książki pod względem merytorycznym. Jest Porównuje je Pan do polskiego śmigusa- jak i z islamu. My poznajemy Sikha po tym, nafaszerowana wieloma nazwami, historiami, dyngusa. Może Pan opowiedzieć coś więcej że ma brodę, wąsy i turban. A nie wszyscy mitami. Indie mają to do siebie, że z każdej o tym wydarzeniu? wiedzą, że to Sikhowie. Niektórzy myślą, że strony, gdy spojrzymy na jakiś fakt, jest inna J: Wizualnie porównuję je do śmigusa-dyn- to muzułmanie. Mają oni długie włosy i jest interpretacja. Trzeba było to wszystko ujed- gusa. To też jest święto wiosny. Myślę, że to jeden z elementów uzewnętrznienia ich nolicić. Miałem zaprzyjaźnionych indologów, gdzieś bardzo, bardzo daleko, sięgając religijności. Zakaz ścinania włosów nazywa którzy bardzo mi pomogli. w głąb przeszłości, zarówno Holi jak i śmi- się kesz – to jest pierwsze „K”. Te długie gus-dyngus mają wspólne korzenie. To jest włosy Sikhowie muszą chronić, w związku W: Książka powstała w 2009 roku i cieszy oczyszczenie i otrząśnięcie się z zimy. Z tego z czym noszą turbany. Starsi używają tur- się ogromną popularnością. Czy myślał okresu pozornej śmierci. W Indiach nie jest banów, a młodzi ludzie takich śmiesznych Pan o napisaniu jej kolejnych części? ono tak wyraziste jak w Polsce. W Polsce my chusteczek. Drugim K jest kengha, grzebień J: Na razie nie będę pisał kolejnych części jednak jesteśmy po zimie, która jest potwornie służący do utrzymywania włosów w czystości. o Indiach. Książka cieszy się ogromnym uciążliwa. W Indiach taka nie jest. Mówię tutaj Trzecim K jest karra – noszona na prawym TANZANIA zainteresowaniem. Była kilka razy dodru- o Indiach północnych, bo one są całkiem inne nadgarstku bransoletka. Czwartym K są kowywana. Po tym sukcesie namawiano niż Indie południowe. Natomiast w Indiach kaćcza, takie luźne spodnie, nazwalibyśmy mnie do dalszego pisania, w związku z czym południowych, które są mocno hinduistycz- je „galoty”. Piąte K to kirpan – zakrzywiony postanowiłem napisać następną książkę. ne, Holi przebiega w trochę inny sposób. To miecz, który świadczy o ich męskości. Studiowałem kiedyś w Egipcie i bardzo czę- święto jest kolejnym, które symbolizuje zwy- Nic nie dzieje się bez przyczyny w świecie. sto tam jeżdżę. Dlatego tematem drugiej cięstwo dobra nad złem, żeby udowodnić, że Wszystko ma jakieś uzasadnienie. Sikhowie książki jest właśnie Egipt. Nosi ona tytuł „Mój jest po co żyć. Jeżeli chcielibyśmy porównać nie wymyślają jakichś absurdalnych zacho- Egipt”. Została wydana w listopadzie 2011 Holi do śmigusa-dyngusa, to ja mówię tutaj wań, strojów, tylko opierają się na tym, co roku. Do tej pory sprzedało się już 25 tysię- tylko o jednym przejawie tego święta. Tam w ich tradycji pozwalało im żyć zdrowo, a z cy egzemplarzy. wszyscy ludzie, którzy biorą w tym udział, drugiej strony wyróżniać się. To, że chcą Napisałem również inną książkę – pod ty- wyrażają na to zgodę. Mimo wszystko, jeżeli się wyróżnić, jest ważne w tak zaludnionym tułem „Planeta według Kreta” – o moich ktoś podbiega do mnie ze strzykawką pełną kraju, wśród tylu religii. Oni mówią o swojej różnych podróżach a to po Pustyni Atakama, farby lub z kolorowym proszkiem, to pyta świadomości religijnej i zamykają się w jednej a to po Amazonii. To taka lekka lektura do mnie, czy chcę brać w tym udział. U nas już konkretnej grupie, która jest bardzo wyraźna poczytania w pociągu, tramwaju lub auto- dawno nie widziałem kulturalnego zacho- i łatwo zauważalna. Trzeba pamiętać, że są busie. Teraz pracuję nad książką „Polska wania podczas śmigusa-dyngusa. bardzo młodą religią. według Kreta”, którą już kończę. Jest to efekt moich programów telewizyjnych i mojego W: Czy są jeszcze jakieś inne święta, które W: Jak Pan wspominał, Indie to wielokultu- podróżowania po Polsce. Piszę także książkę Pana zafascynowały? rowy kraj. Moją uwagę przykuła opowieść dla Świata Książki o Madagaskarze. Myślę, J: Problem z Indiami polega na tym, że jest o spotkaniu z wyznawcami dżinizmu pod- że będzie to już taka naprawdę poważna całe mnóstwo świąt, które w każdym miejscu czas Pana podróży pociągiem. Na czym pozycja, bogata w duży materiał zdjęciowy. zupełnie inaczej wyglądają. Ostatnio pisałem polega ta religia? Madagaskar jest miejscem, o którym bardzo o takim święcie w miejscowości Ramnagar, J: Dżiniści – ta religia jest prastara i oni nie BRAZYLIA TUNEZJA mało wiemy. To będzie książka z pewnym które nazywa się Dashera lub Ramlila i trwa potrzebują się wyróżniać. Mają swoje tra- problemem, tezą, jak również książka ana- 31dni. Tak naprawdę w innych miejscach to dycje i przyzwyczajenia. Kultywują skrajny lityczna. święto trwa zaledwie 3 dni. Są też na przy- wegetarianizm. Dżiniści to wyznawcy idei, INDIE TUNEZJA kład święta, które nazywają się Durga Pudża że najwyższą cnotą jest czynienie dobra W: Co Pana najbardziej fascynuje w In- i trwają 7 dni. i niekrzywdzenie żadnego stworzenia, czyli diach? W Indiach jest wiele religii i wiele wyznań, człowieka, zwierzęcia, czy nawet niektórych J: Różnorodność – to jest podstawa Indii. stąd tyle różnorakich świąt. Wiele razy zda- roślin. Dżiniści uważają również, że pewne Niesamowita różnorodność przejawiająca rzyło mi się obserwować ludzi, którzy wspól- rośliny mają duszę. Żywią się głównie roślina- się we wszystkim, z czym się spotykamy. nie świętowali w zgodzie. A tak naprawdę mi strączkowymi, gdyż tylko one mają duszę Przejawia się ona w historii, tradycji, życiu według naszego wyobrażenia nie powinni w tak znikomym stopniu, że nie potrzeba ich codziennym. Indie są tak różnorodne pod jedni obok drugich stać. Wiele razy widziałem eliminować z codziennej diety. względem etnicznym jak Europa. Tak samo na przykład, jak muzułmanie brali udział zresztą pod względem kulinarnym oraz re- w święcie buddyjskim. W: Czytając „Moje Indie” dowiedziałam ligijnym. Indie to jest taki kawałek świata, się, że pewna grupa społeczna zwana „ju- który można poznawać wciąż od nowa. W: Czy to jest dopuszczalne? nakami” lub hidżra chciała Pana porwać. Z drugiej strony, fascynują mnie, bo są mi J: A dlaczego nie? Każdy szuka pretekstu, aby Czy może Pan opowiedzieć Czytelnikom ogromnie bliskie – mieszkałem w nich dość dobrze się bawić. To jest dopuszczalne, bo więcej o tej historii oraz o tych ludziach?

60 POLONIA Zdjęcie: Jarosław Kret Zdjęcia: Jarosław Kret POLONIA 61 POLONIA LIGHT / DLA CIEKAWYCH ŚWIATA POLONIA LIGHT / DLA CIEKAWYCH ŚWIATA

J: Dowiedziałem się, że chcieli mnie porwać W: Czy monsuny występują na terenie ność jest synonimem bezpieczeństwa. Nie od pewnego staruszka. Nawet nie wiem, całych Indii? mamy prawa tego krytykować, patrzeć na czy to nie był żart. Całą historię i spotkanie J: Raczej tak. to z góry i mówić: oni są gorsi. Nie, najpierw z nimi opisałem w mojej książce. Hidżra to przeanalizujmy, dlaczego tam się tak dzieje pewna grupa społeczna w Indiach, których W: Europejczycy uważają, że Indusi nie i dlaczego u nas się tak nie dzieje. I dojdzie- w Europie nazywa się transseksualistami. szanują zasad higieny. Czytając „Moje my do odpowiedniego wniosku. Tam to jest Jedyne, co mogę więcej powiedzieć to to, że Indie” odniosłam odmienne wrażenie. Czy odpowiedź na te realia środowiskowe, jakie oni cały czas istnieją. Są bardzo silną grupą. mam rację? oni mają. Dlatego problem czystości jest Cały czas się zastanawiam, w jaki sposób J: Tak. Ma Pani rację. Indusi uważają, że to pojmowany u nas i u nich zupełnie inaczej. będą odnajdywać się w rzeczywistości XXI my, Europejczycy, jesteśmy brudni. A gdy my wieku. Indie bardzo się zmieniają. Może patrzymy na Indie, kiedy tam pojedziemy, W: A co z higieną osobistą? te prowincjonalne jeszcze nie, ale Indie sądzimy, że jest na odwrót. Patrząc ogólnie J: Na pewno jest higiena osobista, która wielkich miast odnotowują znaczny postęp. na ludy południa, ludy strefy okołorówniko- w niektórych warstwach społeczeństwa jest Myślę, że ci ludzie w pewnym momencie też wej, subtropikalnej czy okołozwrotnikowej, dojmująco przestrzegana. Ale wszędzie zda- będą mieli ochotę się zmienić. Może będą widzimy, że żyją w zupełnie innym środowisku rzają się ludzie, którzy nie dbają o higienę. chcieli wejść do parlamentu i zawalczyć naturalnym, które ich kształtowało od wielu o swoje prawa. tysięcy lat. My odnajdujemy się w naszej W: Induskie kobiety mają często namalo- cywilizacji zdeterminowani środowiskiem wane wzory na rękach i nogach oraz różno- EGIPT BRAZYLIA W: Czy myśli Pan, że to będzie możliwe? naturalnym i tym, co się wokół nas działo barwne kropki na czole. Co one oznaczają? J: Cały czas się nad tym zastanawiam. Bo w naturze. Zbudowaliśmy taką cywilizację J: Jeżeli mają pomalowane ręce i nogi, to jest TUNEZJA TUNEZJA to jest taki problem socjologiczny, czy oni czystości, bo musimy się sami wpisać w ten najczęściej mehendi. To są różne wzory, które w ogóle będą mieli ochotę. Oni już sobie porządek, który środowisko naturalne nam malują sobie kobiety np. na czas ślubu. Po wywalczyli swoje prawa i bardzo mocną narzuca. To jest porządek kolejnych pór roku, co maluje się te wzory? Żeby było ładniej. pozycję w społeczeństwie. Istnieją w nim od jednego okresu wegetacyjnego. W naszych Jeżeli chodzi o kropki, to jest ich kilka gatun- setek lat. To jest społeczność, która dobrze instynktach wypracowaliśmy sobie też upo- ków. Czasem są to tylko naklejki robione po sobie radzi. Czasami znajdują się mężczyźni, rządkowanie tego wszystkiego, co się dooko- to, żeby było ładniej. Czasem są to kropki, którzy sami się okaleczają, aby dołączyć do ła nas dzieje, aby odnaleźć odpowiedź na które mają znaczenie religijne. Czasem te tej grupy. to, co nam serwuje środowisko naturalne. kropki oznaczają, że kobieta jest zamężna – Tak naprawdę człowiek wszystko robi po szczególnie w północnych Indiach. Wszystko W: Indie to bardzo specyfi czny kraj pod to, żeby przeżyć i uniknąć rychłej śmierci. dokładnie opisałem w mojej książce – zapra- względem kultury i klimatu. Pisze Pan, że Żeby to zrobić, musimy się wpisać w ten cykl szam do lektury. kulminacja upałów nadchodzi tam na prze- postępujących po sobie pór roku. łomie maja i czerwca i sięga 46-50 stopni W: Dlaczego zdecydował się Pan napisać Celsjusza. Co poradziłby Pan turystom W: Jak to wygląda w Indiach? „Moje Indie”? Co chciał Pan przekazać zwiedzającym wtedy Indie i jak Pan radził J: W Indiach tego nie ma. Nie ma zimy, przyszłym Czytelnikom? sobie w takich warunkach? która jest synonimem śmierci. Tam nie J: Ta książka to nie jest moje wymądrzanie J: Pisałem dużo o Indiach północnych, bo to ma czegoś takiego, że trzeba zasiać żeby się. To jest ważne. Jest ona efektem tego, co są te Indie, które najczęściej odwiedzałem. zebrać i zostawić na później. Tam samo usłyszałem i co zostało mi powiedziane. To Jedna osoba na sto, przyjeżdżając do Indii, rośnie. Mówię teraz bardzo ogólnikowo. jest zapis moich rozmów, przeżyć, refl ek- BRAZYLIA MADAGASKAR zwiedza Indie południowe. Przede wszystkim Mówię to po to, żebyśmy zrozumieli. W na- sji. Napisałem to wszystko, aby pobudzić polecam każdemu, kto jedzie do Indii, aby za- szą świadomość, instynkt, wpisane jest innych do refl eksji. Chciałem pokazać, poznał się z kilkoma książkami ze współcze- myślenie, że porządek i poukładany świat że wszystko wokół nas dzieje się za ja- snej literatury indyjskiej, po to, by otrząsnął są synonimami bezpieczeństwa. Tam jest kąś przyczyną. się trochę ze stereotypowego traktowania na odwrót. Synonim bezpieczeństwa to i przyglądania się ludziom w Indiach. Jeżeli różnorodność i galimatias. Kiedy wejdziemy W: Opisał Pan wiele niesamowitych hi- mamy ochotę pojechać tam podczas takiego do tropikalnego ogrodu i zaczniemy się storii, które nasi Czytelnicy mogą odna- upału, to dwa albo trzy razy się wcześniej nad rozglądać dookoła siebie, to zobaczymy leźć w Pana książce „Moje Indie”. Jako tym zastanówmy. W mojej książce starałem mnóstwo owoców i różnorodności, które doświadczony podróżnik, co poradziłby się opisać bardzo plastycznie i sugestywnie zapewniają nam przeżycie. Wtedy też czu- Pan innym, którzy dopiero planują swoje ten upał. Chciałem, aby każdy potencjalny jemy się bezpieczni. Indus żyjący w środo- wojaże po Indiach? czytelnik mógł sobie wyobrazić, co czują wisku, które jest jak taki tropikalny ogród, J: To jest kilogram rad. Mogę udzielić jednej ludzie przebywający w tym czasie w Indiach. czuje się w nim bezpieczny. Dlatego jak rady wszystkim, którzy wybierają się gdzie- To jest najgorszy czas na podróże. pojedzie Pani do Indii i rozejrzy się po uli- kolwiek, nie tylko do Indii. Starajmy się nie cach, zobaczy Pani straszny chaos, który wywyższać w tych miejscach. Starajmy się W: Jaka pora jest najlepsza na podróż tak naprawdę jest podobny do niezwykle budować refl eksję. Poczytajmy trochę o tym do Indii? bogatego, pełnego różnorodności ogrodu. świecie, do którego się wybieramy. Kolejna J: To wszystko zależy, co kto lubi. Zależy, sprawa to: nie bójmy się ludzi. Próbujmy czego chcemy od tej podróży. Dla mnie naj- W: Jak się w tym odnaleźć? wchodzić z nimi w różnego rodzaju interak- lepszą w tej chwili porą byłoby pojechać pod- J: My się w tym nie możemy odnaleźć. Jeste- cje. Nie bójmy się ludzi, uśmiechajmy się czas monsunu, bo mam ochotę zrobić kilka śmy przerażeni, bo nie widzimy zalążka tego i bądźmy otwarci na innych. monsunowych zdjęć. Monsunowa pora jest porządku, a ich to kompletnie nie razi. Dla niezwykle ciekawym i szokującym czasem. nich właśnie bałagan, właśnie ta różnorod- W: Dziękuję za rozmowę. P

62 POLONIA Zdjęcia: Jarosław Kret Zdjęcie: Jarosław Kret POLONIA 63 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

aką diagnozę postawiła sobie MNIsI TYBETAńsCY Marta Wolska, podróżniczka rodem z Rzeszowa, której ża- gle życia wypełniał chicagowski wiatr, aż poniósł ją w najdalsze PLANTACjA hERBATY W CAMERON zakątki świata. Nasza boha- hIghLANds W MALEZjI Tterka niejednokrotnie zwiedziła Mongolię, Chiny, Tybet, Nepal, Rosję, Indie, Malezję oraz Singapur, a tym razem dotarła do taj- landzkich dżungli. W następnej kolejności planuje zatrzymać się w Kambodży. Marta spontanicznie podchodzi do po- dróżowania, niczego nie planuje. Uwielbia wyruszać z tak zwanym biletem w jedną stronę. Jest otwarta na to, co pojawi się po drodze, na ludzi, miejsca, zdarzenia. Rozmowy z tubylcami oraz poznawanie ich zwyczajów oraz kultury niejednokrotnie TYBETAńsKIE dZIECI W dROdZE dO sZKOłY wywierały wpływ na obieranie kierunku ko- lejnych wędrówek przez naszą bohaterkę. Marta Wolska wie, że w podróżach niezwy- NEPAL, hIMALAjE kle ważna jest również druga płaszczyzna, a mianowicie podróż do swego wnętrza. Dzięki temu pokonuje swoje słabości, lęki, zahamowania, ma możliwość odkrywania siebie na nowo. Marta uważa, że to, co najważniejsze, znajduje się w nas samych. Z uwagi na częste podróże do mało cy- wilizowanych miejsc kontakt z podróżniczką jest znacznie utrudniony. Na szczęście od czasu do czasu ma ona dostęp do interne- tu, dzięki czemu udało nam się wirtualnie spotkać i porozmawiać:

Jacek Ćwik: marto, czy pomysł takich eg- zotycznych podróży był decyzją chwili, czy ROdZINA NEPALsKA może rodził się przez lata? marta Wolska: Pomysł egzotycznych podró- ChINY ZAKAZANE MIAsTO dZIECI NEPALsKIE ży rodził się, kiełkował i dojrzewał we mnie dość długo; chęć poznania świata, jego różnorodności, innych kultur i egzotycznych Podróże miejsc bardzo mnie pociągały. Kilka lat temu zebrałam się na odwagę i postanowiłam swe marzenia zrealizować. Tak też narodził się pomysł, by wyruszyć w moją pierwszą azja- – nieuleczalna tycką podróż. Wtedy to była już decyzja pod wpływem chwili. Plecak na roczną wyprawę można spakować naprawdę szybko, a za każdą kolejną podróżą okazywało się też, że choroba potrzebuję coraz mniej rzeczy; mój plecak stawał się coraz lżejszy, a czas potrzebny „POdRóżE OTWORZYłY MNIE NA śWIAT, NA INNYCh I NA sAMą sIEBIE. na spakowanie i przygotowanie krótszy. dAłY MI NIEZLICZONE MOMENTY WZRUsZEń, RAdOśCI, ZAChWYTóW, ALE TAKżE ZAdUMY, REFLEKsjI, A CZAsEM NAWET I BUNTU. NAUCZYłY MNIE ELAsTYCZNOśCI I POdążANIA ZA NIEZNANYM ORAZ TEgO, żE PROsTE RZECZY dAją NAjWIęCEj RAdOśCI... jUż WIEM, żE NIE Jacek POTRZEBA MI WIELE dO sZCZęśCIA I BARdZO dOCENIAM TO, CO MAM Ćwik I CO dANE BYłO MI PRZEżYć. MOjE POdRóżE sTAłY sIę NIEULECZALNą cHicaGOland prOFeSSiOnal pHO- ChOROBą, NA KTóRą WCALE NIE ChCę sZUKAć LEKARsTWA”. tOGrapHerS aSSOciatiOn, inc. pHOne: 773-744-3566 GallerieS: WWWpOrtraitcaFe.cOM

64 pOlOnia zdjęcie: z archiwum Marty Wolskiej zdjęcia: z archiwum Marty Wolskiej pOlOnia 65 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

TYBET, LAshA MANI sTONE – NEPAL

MNIsI TYBETAńsCY INdIE, NEW dELhI, BAZAR

J: dlaczego akurat azja? rękami żebraków, ze słowami wypowiedzia- Lubię miejsca, które są prawdziwe, mało tak lubię podróżować – dla takich zupełnie m: Azja ma w sobie wszystko, co wzbudza nymi przez spotkanych ludzi. komercyjne, gdzie życie toczy się swoim wyjątkowych chwil. we mnie ogromne emocje i mnie pociąga – rytmem i ja w ten rytm wchodzę – nagle Kiedyś, w czasie górskiej wędrówki w Sik- skłania do przemyśleń, refleksji, daje radość J: do których miejsc byś wróciła jeszcze staję się częścią machiny, malutką częścią kimie, zgubiłyśmy z moją siostrą drogę i wprawia w zachwyt. Jest różnorodna, odna- raz? Które z nich ciebie poruszyły? pasującą do całości. i trafiłyśmy do małego trzcinowego domku leźć w niej można wiele skrajności: harmonię m: W swoich podróżach coraz częściej tamtejszej rodziny, gdzie zostałyśmy zapro- i nieład, cudowną przyrodę i brzydkie, brudne odkrywam takie „swoje miejsca”, do których J: Opowiedz o Twoich spotkaniach z ludźmi szone na obiad i herbatę... Czułyśmy się miasta, chaos i niezmącony spokój, życie wracam niejednokrotnie; takich miejsc cią- i płaszczyznach tych spotkań. jak najważniejsi goście, zostałyśmy przed- NEPAL, KATMANdU i śmierć, bunt i pogodzenie, dystans a za- gle przybywa. Miejscem, do którego wciąż m: Spotkania z ludźmi są jednymi z najważ- stawione całej rodzinie i przyjęte z ogrom- razem niesamowitą życzliwość ludzi, biedę wracam są Nepal i Himalaje – dla mnie jest niejszych aspektów moich podroży. Często ną serdecznością, ciepłem i życzliwością. oraz przepych. Niezmiennie przyciąga mnie to najbardziej magiczne miejsce na ziemi... z powodu barier językowych słowa tracą na W tym spotkaniu było tyle radości i uśmie- TAj MAhAL, INdIE tu przyroda, szczególnie Himalaje oraz lu- Mam na myśli jego przestrzeń, wolność, znaczeniu, liczą się wówczas gesty oraz chu – czułam się tak, jakbym należała do dzie – ich prostota, życzliwość oraz uśmiech. harmonię, widoki zapierające dech w pier- mimika twarzy. tej rodziny i wcale nie chciało mi się od W tej różnorodności zawsze mogę znaleźć siach... A może to ta wysokość i brak tlenu Kiedy w Kalkucie pracowałam z chorymi nich wychodzić. to, czego w danej chwili potrzebuję. W po- powodują tę euforię? Sama nie wiem… :) i umierającymi ludźmi, pomagałam przy Takie wspomnienia zostaną na zawsze. dróżach lubię moment, kiedy przyjeżdżam Podczas pobytu w Indiach za każdym ra- karmieniu starszej kobiety, z którą próbowa- do rejonu, którego nie znam i w którym nigdy zem odkrywam coś nowego. Dość długo łam nawiązać kontakt; niestety nie zwracała J: Jaką mądrość wyciągasz z tych podróży? wcześniej nie byłam. Właśnie wtedy pier- próbowałam oswoić się z tym miejscem, ona na nikogo uwagi. W ostatnich dniach m: Dzięki podróżom przekonałam się, wotnie płaskie miejsca na mapie i wcześniej a może to ono oswajało mnie? Po pierw- swojego życia kobieta ta przestała jeść że świat jest bezpieczny, otwarty, życzli- nic nie znaczące nazwy miast i ulic prze- szym szoku, który chyba każdy przeżywa po i spojrzała mi głęboko w oczy – poczułam wy i przyjazny. Jeżeli to ja jestem otwarta, stają być anonimowe; zaczynają nabierać przyjeździe do tego kraju, z każdą kolejną wówczas absolutną jedność i zrozumienie. przyjazna i z szacunkiem odnoszę się do kształtów, zapachów, przybierają twarze wizytą lubiłam te miejsca coraz bardziej. Spotkałyśmy się na jakiejś niesamowitej ludzi i miejsc, wówczas spotyka mnie to spotkanych ludzi, kojarzą się ze smakiem Ogromne wrażenie wywarł na mnie dom płaszczyźnie, w której słowa stają się zbęd- samo – taki obustronny układ. jedzonych potraw (Indie „smakują” curry Matki Teresy w Kalkucie, gdzie pracowałam ne… Po uśmiechniętej twarzy owej kobiety Podróż daje mi ogromnie dużo radości, i papryczką chilli, Tajlandia zaś słodkawym jako wolontariuszka w domu dla chorych, zaczęły płynąć łzy, po mojej także... To była poszerza horyzonty, uczy pokory, tolerancji, smakiem mleka kokosowego), z uśmiechami umierających kobiet... To doświadczenie jedna z najbardziej wzruszających chwil otwartości – do tego co inne, odmienne, cze- miejscowych dzieciaków, z wyciągniętymi naprawdę trudno z czymkolwiek porównać. w czasie moich podróży. Właśnie dlatego go często nie rozumiem i wcale rozumieć nie

66 pOlOnia zdjęcie: z archiwum Marty Wolskiej zdjęcia: z archiwum Marty Wolskiej pOlOnia 67 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata muszę. Uczę się przyjmować rzeczy takimi, jakimi są – bez oceniania oraz rozpatrywa- nia, co jest lepsze lub gorsze.

J: czym różnią się ludzie cywilizacji od bohaterów Twoich podroży? czy coś nas z nimi łączy? m: Gdy zaczynałam podróżować zauważa- łam więcej różni, bowiem pozornie rożni nas niemal wszystko: kolor skóry, język, mental- ność, religia, historia, sposób wychowania, wykształcenie... Jednak za każdym kolejnym wyjazdem odkrywałam coraz więcej podo- bieństw: wszyscy przeżywamy te same emocje (chociaż czasem różnie je wyrażamy), szuka- my szczęścia, potrzebujemy bliskości i miłości. Radość, szczęście, zachwyt, smutek, ból czy przeżywane tragedie, sprawiają, że jesteśmy podobni i nawet bez znajomości języka jeste- śmy w stanie się zrozumieć i poczuć bliskość z drugim człowiekiem. Na tej płaszczyźnie nie ma żadnych różnic, jest jedność. Uśmiech dOM NA RZECE W TAMAN NEgARA-LAs dEsZCZOWY, W MALEZjI dziecka wszędzie jest tak samo szczery i bez- interesowny, jednakowo wzrusza. No, może jedynie niespodziewany atak pi- J: czujesz się Polką czy obywatelką świata? jawek w malezyjskiej dżungli, ale to ponoć m: Im dłużej podróżuję, tym bardziej czuję się J: bałaś się? były jakieś momenty krytycz- jest zdrowe :) Polką – doceniam swoje korzenie, pochodze- ne? a może płakałaś lub tęskniłaś? Czasami oczywiście tęsknię za domem, nie, to, gdzie wyrosłam i co mnie ukształtowa- m: Na początku bałam się, czy sobie sama poszłabym na kawę z przyjaciółmi i wyspa- ło; coraz lepiej też przez to rozumiem siebie. poradzę, jak będę się czuła, czy to przypad- łabym się w swoim własnym, wygodnym Jednocześnie mam świadomość, że coraz kiem nie jest zbyt niebezpieczne, no i co to łóżku... Ale to wszystko poczeka sobie na mój bardziej staję się również obywatelką świata. w ogóle będzie. Teraz już wiem, że wszystko powrót do rodzinnego domu. Wtedy doce- Jak się okazuje, jedno nie wyklucza drugie- mogę, że zawsze znajdą się życzliwi ludzie, niam dobrodziejstwa cywilizacji, w zachwyt go – jestem na równi Polką, jak i obywatel- ktoś, kto wskaże drogę gdy się zgubię, za- wprawia mnie ciepła woda płynąca z kranu, ką świata. prosi na obiad, czy zaoferuje nocleg. elektryczność 24h/dobę, nie wspominając Tak naprawdę przez te miesiące podróży już o pralce, do której najchętniej bym się nie miałam żadnej niebezpiecznej sytuacji... przytuliła po tak długiej rozłące. Pod koniec naszej rozmowy Marta zauwa- ża, że ludzie na Zachodzie trochę zagubili słOń NA ULICY W MIEśCIE jAIPUR, INdIE się w ciągłej pogoni za czymś – lepszą pracą, większym domem lub szybszym samochodem. Nie mają czasu na rozmowy, bycie z drugim człowiekiem, boją się ciszy i siebie – prawdziwego „ja”, które można w tej ciszy spotkać. I wciąż czegoś nam jest brak. Może więc warto udowodnić Marcie i sobie samemu, że nie jest z nami tak źle, że nie zatraciliśmy swojej prawdziwości, że mamy czas dla siebie i dla drugiego człowieka? Zgaśmy więc na chwilę świa- tło, wyłączmy komputery... Wsłuchajmy się w ciszę, usiądźmy obok kogoś, popatrzmy sobie w oczy, spróbujmy zrozumieć siebie bez słów... Może najwyższy czas, żeby spakować manatki i wybrać się w tę najdłuższą i naj- trudniejszą podróż – do własnego serca. To dalej niż Kalifornia, dalej niż Himalaje; podróż taka wymaga nie lada odwagi. Ale możemy siebie mile zaskoczyć i wbrew oba- wom odnaleźć sporo dobra, życzliwości, przebaczenia i miłości... P

68 pOlOnia zdjęcia: z archiwum Marty Wolskiej POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

MARCIN NIEdZIółKA Z KAROLINą MENTEL POd TAj MAhAL, AgRA, INdIE LOT WARsZAWA-dELhI-WARsZAWA. KOsZT POdRóżY 1000 PLN

WIdOK ZE WZgóRZA gUMPA RI NA LhAsę, TYBET

Wioleta Wanat: Od kiedy zaczął Pan po- podróżniczy, zachęcając ludzi do tanie- nego rodzaju inspiracją. Decyzję o podróży Podróż za jeden grosz dróżować? go podróżowania. W Backpackers Club, podjąłem w ciągu jednego dnia. marcin niedziołka: Swoje podróże na wła- bo tak brzmi jego nazwa, specjalizujemy sną rękę rozpocząłem w 2007 roku. Cała się w wyprawach górskich i w podróżach W: Jak to wyglądało? historia zaczęła się jednak dużo wcześniej. w dalekie zakątki świata, które akurat trud- m: Wróciłem do Polski na kilka dni, aby – czyli jak zobaczyć cały Już w 2004 roku zacząłem wyjeżdżać do USA. niej jest zorganizować na własną rękę. Ale przepakować plecak. Potem wyruszyłem Tam rozpoczęły się pierwsze moje podróże bardzo chętnie dzielę się swoim doświad- w kierunku Włoch. Dalej pojechałem do Indii po całej Ameryce. czeniem podróżniczym, jeśli ktoś miałby oraz Nepalu i z powrotem do Indii. Dalej od- jakieś pytania, to zapraszam. Także jestem wiedziłem Tajlandię, Kambodżę, Chiny, Tybet. świat jak najtańszym W: co Pan robi na co dzień? na etapie otwierania projektu warsztatów Z Tybetu poleciałem do USA, gdzie zwiedza- m: Na co dzień jestem instruktorem snow- podróżniczych taniego podróżowania, na łem zachodnie wybrzeże. Dalej poleciałem do boardu w Zakopanem i pilotem wycie- których uczymy ludzi, jak samodzielnie tanio Peru, Chile oraz Brazylii, zwiedziłem wybrze- kosztem czek. Prowadzę również swój własny klub podróżować. Jeszcze w budowie, ale nazwa że Rio, Sao Paulo. Następnie odwiedziłem już jest: Łowcy Lotów. Amazonię w Brazylii. Dalej poleciałem do Miami w USA i stamtąd wróciłem do Polski. W dZIsIEjsZYCh CZAsACh POdRóżOWANIE sTAłO sIę BARdZO MOdNą FORMą ROZRYWKI. PRAKTYCZNIE WsZYsCY Wioleta W: Odbył Pan podróż dookoła świata. Jak gdZIEś WYjEżdżAją. WYsZUKUjąC TANIE POłąCZENIA LOTNICZE MOżNA NIsKIM KOsZTEM ZWIEdZIć CAłą Wanat to się zaczęło? W: Jak długo trwała ta wyprawa? EUROPę. gORZEj MAją CI, KTóRZY ChCIELIBY ZOBACZYć BARdZIEj OdLEgłE ZAKąTKI śWIATA. TUTAj głóWNą m: Moją podróż rozpocząłem w 2007 roku m: Sześć miesięcy. PRZEsZKOdą są FUNdUsZE. O TYM, jAK TO ZROBIć ZA BARdZO MAłE PIENIądZE, dOWIECIE sIę Od MłOdEgO w USA, kiedy wracałem do Polski. Miałem POdRóżNIKA I AMATORA TANICh WYjAZdóW, KTóRY OPRACOWAł „BIBLIę PROMOCjI LOTNICZYCh”. wtedy 21 lat i trochę oszczędności w kieszeni. W: a dlaczego właśnie taki plan podróży? Z PANEM MARCINEM NIEdZIółKą ROZMAWIA WIOLETA WANAT. Moja znajoma w tym czasie wróciła z takiej m: Wybierałem sobie miejsca, które zawsze podróży dookoła świata i była dla mnie pew- chciałem zobaczyć. Dwa miesiące wcześniej,

70 pOlOnia zdjęcie: Marcin niedziółka pOlOnia 71 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

przed rozpoczęciem mojej wyprawy, stwo- m: Są pewne linie lotnicze, takie jak Ryanair, m: Jeżeli chodzi o bilety lotnicze, to nie moż- rzono nową listę siedmiu cudów świata, na WizzAir, EasyJet, dzięki którym możemy tanio na podejść do tego tak spontanicznie. Bilet której znalazły się te miejsca. podróżować po Europie. Istotnym elementem lotniczy trzeba sobie zorganizować z dużym, jest również zapisanie się na newsletter linii czasami kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, W: co to za miejsca? lotniczych, gdzie będziemy otrzymywać na jeśli mowa o połączeniach międzykonty- m: Tadż Mahal w Indiach, Machu Picchu skrzynkę mailową informacje o promocjach nentalnych. To właśnie wtedy pojawiają się w Peru, statua Chrystusa w Rio, Koloseum zaraz jak tylko się pojawią. Jednak zawsze takie promocje. Gdy mówimy o transporcie w Rzymie i Mur Chiński. Zawsze marzyłem ciężko jest zaoszczędzić na połączeniach lądowym na terenie kontynentów, jest to już WRAZ Z NARZECZONą również, aby zobaczyć góry w Nepalu oraz międzykontynentalnych. Tutaj przychodzą dużo bardziej spontaniczne. (KAROLINA MENTEL) dżunglę amazońską. nam z pomocą wyszukiwarki połączeń lot- W PARYżU niczych. Ja ze swojej strony gorąco polecam W: Jak to wygląda? W: Jak długo organizował Pan tę wyprawę? momondo.com, mobissimo.com, ITA Matrix m: Jak wpadnę na pomysł, gdzie chcę do- LOT KRAKóW-PARYż- m: Cztery miesiące trwało organizowanie Software, oraz grupę Opodo. Jeśli ktoś jest trzeć, wtedy zaczynam się pytać miejscowej KRAKóW. wyprawy. Codziennie, po pięć godzin. Roz- zainteresowany wyjazdami last minute, typu ludności o jakiś tani transport. Wyjątkiem są KOsZT POdRóżY 90 PLN mawiałem z kontrahentami, biurami podróży Malediwy z Brukseli lot w obie strony za 299 Indie, gdzie pociąg trzeba bukować z dużym oraz wiele informacji zdobywałem na forach euro, to polecam Ltur.de, zakładkę Super wyprzedzeniem, bo nie dostanie się biletu internetowych. Przed wyruszeniem wiedzia- Last Minute. od ręki. łem, co dokładnie będę chciał zobaczyć WYdMY MAsPALOMAs w danym kraju, czym będę podróżował oraz W: co poleciłby Pan osobom, które dopiero W: a jakie miejsca najbardziej Pana fa- WYsPA gRAN CANARIA gdzie się zatrzymam. teraz zaczynają podróżować? Jak mają scynują? – WYsPY KANARYjsKIE, to robić? m: Nepal, Amazonia oraz Tybet, a także Indie. WYsPA gILI MENO OKOLICE hIsZPANIA W: Skąd pomysł, żeby akurat poświęcać m: Jeżeli chodzi o koszty dalekich podróży, BALI, INdONEZjA na to pięć godzin dziennie? to prawie połowa ceny wiąże się zawsze W: dlaczego akurat te rejony? LOT KATOWICE-MEdIOLAN m: Wynikało to z mojego trybu życia. Wraca- z biletem lotniczym. Polecam czytanie wsze- m: Ze względu na góry, ludzi, koloryt, folklor LOT LONdYN-BALI-LONdYN. BERgAMO-BARCELONA/ łem po ośmiu godzinach z pracy i zabierałem lakich poradników i forów internetowych oraz kulturę. Fascynuje mnie mieszanie się KOsZT POdRóżY 1200 PLN gIRONA-LAs PALMAs się za kolejny etap planowania wyprawy. – fly 4 free, loter.pl, kraklot.pl, lowcylotów. buddyzmu i hinduizmu, te religie w bardzo -BARCELONA/gIRONA/ pl (jeszcze w budowie). Można z Wikipedii szybko rozwijającym się świecie Indii i Nepa- -MEdIOLAN BERgAMO- W: Fenomen Pana wypraw polega na tym, spisywać tanie linie lotnicze latające do lu. Podejście lokalnych ludzi do życia. Mają WROCłAW. że podróżuje Pan za bardzo małe pieniądze. poszczególnych miejsc, lotnisk, do których bardzo mało i cieszą się ze wszystkiego. zdjęcie: karolina Mentel KOsZT POdRóżY 155 PLN zdjęcie: aridane perez Huertas Jak Pan to robi? chcemy dotrzeć. Trzeba wrzucać losowo m: Jestem młodym człowiekiem, który uwiel- wybrane daty i może akurat uda nam się W: Jakie miejsca chciałby Pan jeszcze zo- bia podróżować. To moja pasja. Jak wia- trafić na takie połączenie. baczyć? domo, młodzi ludzie najczęściej nie mają m: Na pewno kiedyś chciałbym pojechać pieniędzy, więc zacząłem kombinować. Od W: czy podróżuje Pan tylko za pomocą sa- jeszcze na Alaskę i do Kanady. Chciałbym końcówki pierwszej dekady XXI wieku ceny molotu? jeszcze oczywiście odwiedzić Amerykę Połu- biletów zaczęły spadać. Drugą rzeczą są m: Jeżeli chodzi o przemieszczenie się po- dniową. Na koniec została mi także Afryka. błędy taryfowe w różnego rodzaju systemach między kontynentami, to zdecydowanie tak. Podróż motorem bądź wynajętym autem rezerwacyjnych linii lotniczych, wyszukiwarek Jak już jestem na miejscu, wtedy wybieram przez Afrykę. połączeń, z których można korzystać. I w ten inne środki lokomocji: autobusy, pociągi – sposób można upolować lot za niewielkie jeśli mówimy o Azji. Natomiast w Ameryce W: Skąd bierze Pan fundusze na te wszyst- pieniądze np. 1000 czy 800 zł na drugi kon- Południowej zdecydowanie autobusy, bądź kie podróże? tynent w obydwie strony. czasem, jak jest promocja, to linie lotnicze m: Moja praca jako instruktora snowboardu GOL. W Europie wypożyczam samochód. jest dość dobrze płatna. Jest to praca sezono- W: czy sam Pan wpadł na taki pomysł, czy Samolot jest tylko środkiem, który ma mnie wa, która pozwala się utrzymać przez dłuższy ktoś może Panu to doradził? doprowadzić do miejsca, w którym chcę czas. Moim wcześniejszym źródłem dochodu m: Ja już zapłaciłem frycowe za moje pierw- rozpocząć swoją podróż. była praca wakacyjna w USA, a teraz także sze podróże. Za same bilety na podróż do- pilotaż grup turystycznych. okoła świata, którą odbyłem, zapłaciłem W: Może Pan podać jakiś przykład? około 4,5 tys. dolarów, z czego połowa tej kwo- M: Oczywiście. Podróżując do Nepalu nie W: Jak Pan podróżuje? Sam, czy ze spraw- ty to podróż powrotna z Amazonii do Polski. trzeba lecieć do samego Nepalu. Wystarczy dzoną ekipą? polecieć gdzieś do Indii, do miejsc, do których m: Sam, bądź z moją narzeczoną. Muszę W: Wtedy nastąpił ten przełom? możemy dolecieć w promocyjnej cenie za przyznać, że podróżując z większą ekipą m: Tak. Zacząłem na własną rękę sprawdzać jakieś 1400 zł. Podczas gdy bilet do Nepalu znajomych ja się w tym nie odnajduję. Bardzo wszystkie połączenia i wyszło mi o ponad kosztuje 3 tys. zł. A potem z Indii można się ciężko jest dla mnie dobrać towarzystwo 40% taniej. To są godziny szukania, które dostać za 150 zł do Nepalu lądem, bądź za takie, które bym tolerował i takie, które dopa- zaowocują np. tysiącem złotych zaoszczę- 400 PLN w obie strony samolotem lokalnych sowałoby się do mojego stylu podróżowania. dzonym na bilecie. Dzięki temu stworzyłem linii lotniczych. coś w rodzaju przewodnika, który nazwałem W: dlaczego? „biblią promocji lotniczych” W: czy to wszystko jest wcześniej zapla- m: Podróżuję bardzo intensywnie i często nowane? czy wygląda to tak, że dojeżdża przemieszczam się z miejsca na miejsce. W: czy może Pan opowiedzieć o tym Pan do jakiegoś miejsca i szuka Pan wte- Nie jest to typ podróżowania odpoczynko- MIAsTECZKO UNdREdAL, NORWEgIA, OKOLICE sOgNEFjORd. LOT gRAńsK-BERgEN-gdAńsK. KOsZT POdRóżY 40 PLN coś więcej? dy połączeń? wego. Nie wygląda to tak, że przyjeżdżam

72 pOlOnia zdjęcie: Marcin niedziółka pOlOnia 73 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

na jedno miejsce i siedzę tam tydzień. Poza W: ile kosztowała Pana najdroższa wy- W: dużo Pan podróżuje. Podczas tych wypraw na pew- tym podróżuję bardzo prostymi środkami prawa? no wydarzyło się wiele ciekawych sytuacji, które nie raz transportu, często nocą autobusami, pocią- m: W 2008 roku udało mi się pojechać wywoływały uśmiech na twarzy. czy mógłby nam Pan gami, aby zaoszczędzić na noclegu, bądź do Nepalu za 4 tys. Rok później pojecha- opowiedzieć o jednej z nich? czasem śpiąc na dworcach czy lotniskach. łem do Nepalu również na dwa miesiące, m: W połowie kwietnia w Nepalu jest święto Holi. Panuje tam ale tym razem podróż wyniosła mnie 15 taki zwyczaj, że ludzie obrzucają się farbą i posypują róż- W: Jakie rady dałby Pan osobom, które tys. To zależy od tego, co chcemy robić nokolorowym proszkiem. Wszystkie sklepy są pozamykane chciałyby się wybrać w daleką podróż w danym kraju. Ja wtedy wybrałem się na i ludzie boją się wychodzić na ulice, ze względu na to, że i ogranicza ich bagaż? co wtedy nale- wyprawę wspinaczkową. Pozwolenia, cały mogą zostać zaatakowani przez świętujących ich kolorową reklama ży robić? sprzęt oraz wynajęcie obsługi pochłonęło amunicją. Ja byłem w tym czasie z kolegą w Katmandu. Tego m: Jeżeli chodzi o tanie podróżowanie, to tyle pieniędzy. dnia nic nie jedliśmy od rana, bo nie zaopatrzyliśmy się w je- pozostają tylko tanie linie lotnicze. W 10 kg dzenie. Koło godziny 16:00 zgłodnieliśmy i kolega postanowił bardzo dużo da się zmieścić nawet na dwu- W: ile podróży odbywa Pan w cią- zaryzykować i wyjść po coś do jedzenia. Na ulicy spotkała lub trzytygodniowy wyjazd. Doświadczenie gu roku? go grupa Nepalczyków. Zapytali się, czy świętuje Holi. On, nauczyło mnie, że przy podróżach do mniej m: Staram się jedną międzykontynental- nie podejrzewając, co go spotka dalej, odpowiedział „tak”. cywilizowanych krajów, takich jak Nepal ną. W planach chciałbym powiększyć ich Po czym został obsypany farbą po twarzy i koszuli. Biedak czy Indie, należy brać jak najmniejszą ilość liczbę co najmniej do dwóch. chodził w takim stanie aż do końca pobytu w Nepalu, bo nie ubrań, gdyż większości i tak nie używamy. dało się tego sprać. Zmywał tę farbę przez kilka dni i nie mógł W tych krajach ubrania są bardzo tanie W: czy przypomina Pan sobie jakąś naj- tego do końca zmyć. Dopiero po powrocie do Polski pozbył i jeżeli komuś się coś podrze lub zniszczy, bardziej ekstremalną przygodę podczas się resztki farby ze swojego ciała. będzie mógł kupić coś nowego. swoich podróży? m: Będąc w Tybecie w 2007 roku wybrałem W: Jakie podróże planuje Pan w przyszłości? W: mamy 10 kg w bagażu, co jeszcze się na obrzeża lasów stolicy Tybetu, na jed- m: Teraz 22 kwietnia lecę po raz szósty do Nepalu. We wrześniu można ograniczyć i jak to robić? no ze wzgórz liczące 4,5 tysiąca kilometrów. lecimy do Brazylii. Końcem jesieni ponownie Nepal. m: Ubrania to podstawa. Bardzo ważne Poszedłem tam ubrany cały w strój moro, jest, aby ubrać się odpowiednio na pokład żeby wejść na górę i zrobić zdjęcia całej W: dlaczego tak często wraca Pan do nepalu? samolotu. Ubieramy najcięższe ubrania okolicy. Wziąłem taksówkę wyjeżdżając za m: Odpowiedź jest prosta – góry. Nie ma wyższych gór na i buty, oszczędzając miejsce oraz zmniej- miasto. Nie miałem pozwolenia na wyjazdy świecie i nie ma takiego klimatu w żadnych innych górach. szając wagę bagażu. Ja często mając za poza miasto, ale taksówkarz mnie przemy- Byłem w Alpach, Andach, na Kaukazie i żadne góry tak mnie ciężki plecak zakładałem po dwie kurtki. cił. Odjeżdżając powiedział, że jeżeli będę nie zauroczyły jak Himalaje. To także tamtejsi ludzie i roz- Może dla niektórych jest to śmieszne, ale chciał wrócić, to żebym łapał stopa, albo rzedzone powietrze. W głównej mierze jest to psychiczne to dobry sposób. Po przejściu przez bramkę dojdę w 3,5 godziny na piechotę. Gdy wcho- sprawdzanie siebie. można wsadzić ubrania z powrotem do dziłem na górę, widziałem druty kolczaste. plecaka. Męczymy się tylko przez kilka Przeskoczyłem je i poszedłem dalej ścieżką W: nie boi się Pan, wychodząc sam w góry? minut, a zaoszczędzamy po 120 zł na ba- prowadzącą ku górze. Zrobiłem dużo zdjęć m: Boję się. Za każdym razem się boję. Zawsze zabieram zdję- gażu rejestrowanym w jedną i drugą stronę. i wróciłem na drogę, która miała mnie do- cie narzeczonej, co mi bardzo pomaga. Kiedyś po czterdziestu prowadzić do miejsca, skąd przyjechałem. dniach wspinaczki i trekkingu przyszło załamanie. Przez ten W: czy pamięta Pan swoją najtańszą Po pewnym czasie, gdy maszerowałem, okres nie kontaktowałem się przez komórkę ani przez internet. podróż w życiu i gdzie to było? zobaczyłem taksówkę, otworzyłem szybko W tym momencie zadałem sobie pytanie: po co ja to robię? m: Było ich kilka. W 2008 roku udało mi drzwi i pokazałem taksówkarzowi napisany Pięć minut później odwróciłem się na pięcie i poszedłem w dół się dolecieć do Nepalu i wrócić do Polski na kartce po tybetańsku adres miejsca, w kierunku najbliższej drogi, aby wrócić do Polski. za 4 tys. zł – z wyżywieniem, zwiedzaniem gdzie miał mnie zawieźć. Właśnie mieliśmy i przelotami. Leciałem liniami lotniczymi ruszać, gdy nagle ktoś mnie wyciągnął na W: czy kiedykolwiek Pan się zgubił podczas wypraw? Air Arabia, rezerwując bilety na ich stronie. siłę z samochodu. Okazało się, że byli to m: W górach nigdy. Częściej gubię się w miastach. Spędziłem tam dwa miesiące. W 2009 roku żołnierze, a ja robiłem swoje zdjęcia na znalazłem bilet do Indonezji na Bali za 1200 terenie ich bazy wojskowej. Gdy zobaczyli W: co robić w takich sytuacjach, kiedy nie zna się języka? zł w obydwie strony. Tutaj natomiast skorzy- mnie w moro z aparatem na szyi, pomyśleli, m: Jeżeli nie zna się języka, trzeba się wcześniej przygotować. stałem z promocji Air Asia Londyn – Kuala że jestem szpiegiem. Zabrali mi aparat Przy wyjeździe z miejsca, w którym się zatrzymujemy, należy Lumpur – Londyn. Dolot do Londynu, jak i z i skasowali większą część zdjęć. spisać sobie adres tego miejsca, najlepiej w regionalnym Kuala Lumpur na Bali (także Air Asia) był języku. Wtedy najlepiej pokazać taki adres taksówkarzowi minimalnym wydatkiem. W tamtym roku W: i co było dalej? czy jakiemuś miejscowemu i on nam nawet na migi pokaże polecieliśmy do Indii za 1000 zł w obydwie m: Potem zabrali mi paszport. Po pewnym drogę. Bardzo polecam słowniczki kieszonkowe z podstawo- strony, korzystając z błędu taryfowego nie- czasie pojawił się ich dowódca i zapytał, wymi wyrażeniami. mieckiego biura podróży ABC Travel. A w co ja tam robiłem. Zabrali mój aparat do tym roku udało nam się znaleźć bilet na baraku i kazali czekać. Ja nie miałem po- W: Gdzie można zapoznać się z Pana „biblią promocji lot- wrzesień do Rio de Janeiro z półrocznym zwolenia na przebywanie w tym miejscu. niczych”? wyprzedzeniem za 1200 zł w obydwie stro- Poza tym wzbudzałem zainteresowanie m: Jeśli ktoś byłby zainteresowany, najlepiej pisać do mnie NA TRAsIE sZLAKU NA góRę ny. Użyliśmy tutaj tym razem słowackiego swoim ubiorem. Po dwóch godzinach bezpośrednio na adres mailowy [email protected], POON hILL 3210 MNPM, OKOLICE pośrednika Pelikan.sk, gdzie w ich systemie oczekiwania oddali mi aparat i paszport udostępnię ją na życzenie zainteresowanym osobom. ANNAPURNY – NEPAL pojawiły się takie ceny za loty na trasie Bruk- i powiedzieli, żebym sobie stąd poszedł. sela – Rio – Bruksela. Połączenie łączone Od tamtego czasu nie byłem jeszcze W: Życzę wielu sukcesów i dalszych podróży. dziękuję LOT WARsZAWA-dELhI-WARsZAWA. KOsZT POdRóżY 1000 PLN Air France i KLM. w Chinach. (śmiech) za rozmowę. P

74 pOlOnia zdjęcie: karolina Mentel POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata „trzy Żywioły” po raz dziewiąty w Krakowie, czyli trzydniowy weekend w Nowohuckim centrum Kultury

TO CZAs OgLądANIA NIEsAMOWITYCh FILMóW, sLAjdOWIsK ORAZ POZNAWANIA ZAPIERAjąCYCh dECh Z jAROsłAWEM KRETEM POdCZAs W PIERsIACh hIsTORII, RELACjONOWANYCh NA żYWO PRZEZ POdRóżNIKóW. TO MIEjsCE sPOTKAń, ROZMóW MAREK TOMALIK ORAZ PRZEPROWAdZANIA WYWIAdU dLA Z NIEsAMOWITYMI LUdźMI, sTWARZAjąCE MOżLIWOść ZAKUPU REWELACYjNYCh KsIążEK O POdRóżACh. ANNA I KRZYsTOF KOBUs MAgAZYNU „POLONIA” TUTAj RóWNIEż MOżEMY ZdOBYć PAMIąTKOWE AUTOgRAFY. lezionych tam rzeczy tworzy gigantyczne MAREK TOMALIK WRAZ portrety zbieraczy śmieci, a ich zdjęcia ZE sTANIsłAWEM sprzedaje, by wspomóc sportretowanych KOTLARCZYKIEM POdCZAs „catadores”. Obrazy i treść dokumentu FEsTIWALU ewnie jesteście ciekawi, jak wy- dopełnia muzyka Moby’ego – specjalnie glądał 9. Festiwal Podróżników stworzona na potrzeby tego filmu. Trzy Żywioły w Krakowie i 3. Trzy Północ prawie wybiła i dzisiejsza impreza Żywioły Festiwal Filmów Świata? dobiega końca. Cofnijmy się zatem w czasie... 17 marca, sobota – znów pojawiają się 16 marca, pierwszy ciepły tłumy. Ludzie przyszli na bezpłatne warsztaty Pweekend w tym roku. Piątkowy wieczór. Sala organizowane przez naszych podróżników. kinowa w Nowohuckim Centrum Kultury za- Od 12:00 mikrofon przejmuje Katarzyna Ma- pełnia się powoli, ale po brzegi. Na scenie zurkiewicz. Godzinę później już wiemy, „Jak pojawiają się prowadzący całą imprezę Pa- zorganizować wyprawę do Indii”. Pani Kasia nowie: Marek Tomalik i Piotr Trybalski. Minęła naładowała głowy słuchaczy taką ilością wia- 19:00. Za chwilę rozpoczynamy. Wszyscy domości o Indiach, że większość nie mogła z niecierpliwością czekają na otwarcie. I wy- wyjść z podziwu. Już wiemy, kiedy, gdzie i jak startowaliśmy! poznawać Indie. Wieczorny pokaz filmów rozpoczyna Kolejną godzinę zarezerwował dla siebie „180 stopni na południe”. Bohaterem filmu nasz organizator – Piotr Trybalski, który opo- jest współczesny hippis Jeff Johnson, surfer, wiada, jak fotografować w podróży, a dokład- alpinista, który wraz z napotkaną na Wyspie Z KRZYsZTOFEM I ANNą KOBUs nie – jak robić tzw. fotografię uliczną. Czyli, Wielkanocnej Makohe i dwoma przyjaciół- – POdRóżNIKAMI, AUTORAMI mówiąc krótko, jak dostrzec i utrwalić sytuacje różnorodne oblicza Namibii. Spotkaliśmy Ze słonecznej Namibii, oczarowani pięk- mi wyrusza śladami swoich idoli – yvona KsIążKI „NAMIBIA – 9000 KM niecodzienne w naszej szarej rzeczywistości. pustynne słonie i węże, dotarliśmy do porzu- nem widoków i rewelacyjnie wykonanymi AFRYKAńsKIEj PRZYgOdY” Chouinarda, założyciela Patagonii, i Douga Tym, którzy chcieliby się nauczyć jak najwięcej conego miasta duchów oraz największego zdjęciami, przenosimy się do Afganistanu. Tompkinsa, twórcy North Face w 1968. Ich od profesjonalisty, polecam najnowszą książ- kanionu. W Etoszy przeżyliśmy polowanie Powiało chłodem. Jakub Rybicki opowiedział celem jest szczyt Cerro Corcovado w Ame- tania. Natomiast Doug i yvone pokazują, jak Następuje krótka przerwa i możliwość kę pana Piotra pt. „Fotograf w Podróży”, której lwów na zebry, zaś Buszmeni zdradzili nam nam o swojej górskiej wyprawie, którą odbył ryce Południowej. Jeff nie dociera na szczyt chronić środowisko naturalne, godząc to zdobycia atrakcyjnych nagród, które rozdają premiera odbyła się właśnie na 9. Festiwalu tajniki przetrwania na pustyni Kalahari”. wraz z Krzysztofem Mularskim. Zwierzył się, Corcovado, ale dowiaduje się, że podróż z potrzebami małych cywilizacji, takich jak organizatorzy. Wystarczy dobra odpowiedź Trzy Żywioły. Każdy, kto zakupił książkę, mógł Każda kobieta chciałaby mieć tyle odwagi, że przeprawiał się przez pola minowe, miał przynosi odpowiedzi na ważne życiowe py- ludność Wysp Wielkanocnych. na pytanie lub dobry marketing. Potem ga- otrzymać pamiątkowy autograf. by spełniać się jako mama, a jednocześnie nocną przygodę z pewnym głośnym osłem, Następnym filmem są „Wiedźmy z Gam- sną światła, a na ekranie pojawia się film Później wpadamy na pokaz fotokastów. realizować swoją niesamowitą pasję, jaką a na dodatek obaj mężczyźni mieli ciągłe pro- bagi” Dokument ukazuje historię kobiet nominowany do Oscara – „Śmietnisko”. Jest Po 15:00 rozpoczyna się kolejna przygoda. są podróże. Jako kobieta, uznałam Panią blemy żołądkowe. Młodzi podróżnicy spędzili Wioleta skazanych na życie jako „wiedźmy” w pół- to zapis trzyletniej przygody nowojorskiego Na scenie pojawiają się Ania Olej-Kobus Anię za wzór godny naśladowania. Żądni dwa miesiące w najbardziej zapomnianym Wanat nocnej Ghanie. Zdjęcia do filmu kręcono twórcy pop-artu, Vika Muniza. Opuszcza i Krzysztof Kobus, którzy opowiadają o swojej przygody w Namibii mogą kupić ich książkę zakątku Afganistanu, by zdobyć najwyższą przez ponad 5 lat. Pokazano żywot około on dom na Brooklynie i wyrusza do swojej wyprawie do Namibii. Wyobraźcie sobie, „Namibia – 9000 km afrykańskiej przygody”, górę kraju – Noszak (7492 m). stuosobowej społeczności wyklętych kobiet. Ojczyzny, którą jest Brazylia. Udaje się na że oni podróżują wszędzie z dwójką swo- wydaną przez National Geographic. A ci, Po Jakubie do akcji wkracza weteran To niesamowite, że w XXI wieku wierzenia największe na świecie wysypisko śmieci ich przeuroczych dzieciaków. „Przez sześć którzy chcą podróżować z maluchami, niech podróżników, Pan Marian Bała – chodząca w czary i złe moce kobiet są nadal tak mocno – Jardim Gramacho, które mieści się na tygodni wraz z Michasiem (3 l.) i Stasiem zaglądną na portal Małego Podróżnika: www. legenda polskiego taternictwa i alpinizmu. zakorzenione w niektórych społecznościach. peryferiach Rio de Janeiro. Muniz ze zna- (2 l.) przejechaliśmy 9000 km, odkrywając malypodroznik.pl. Z ogromnym zainteresowaniem oglądamy

76 pOlOnia zdjęcie: Wioleta Wanat zdjęcia: Wioleta Wanat pOlOnia 77 POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata

Bening rozpoczyna opowieść o fenomenie WIOLETA WANAT I jAREK sęPEK rozpowszechniania się jogi na świecie. Film – POdRóżNIK I dZIENNIKARZ. „yOGAWOMEN” pokazuje, że niegdyś skry- AUTOR KsIążKI „W 80 dNI dOOKOłA wana przez mężczyzn filozofia jogi dziś domi- śWIATA (NIE WYjEżdżAjąC nuje w świecie kobiet. Większość obecnych Z LONdYNU)” trenerek i adeptek jogi to właśnie kobiety. Joga jest dobra na wszystko – trafia do szpitali on- kologicznych, afrykańskich wsi, resocjalizuje mieszkanki więzień i domów poprawczych; ułatwia życie w każdym momencie – relak- suje, bawi, leczy. Na dziś koniec. Opuszczając salę, widzę wielu ludzi, trzymających „Pojechane podró- że” w ręce. Co to takiego? Otóż moi drodzy, jeżeli jesteście miłośnikami podróżowania i lubicie czytać o niesamowitych przygodach tych, którzy odkrywają świat, musicie ko- niecznie przeczytać tę książkę. Przeczytacie w niej o 17 całkowicie różnych podróżnikach – gościach Festiwalu Podróżników Trzy Ży- wioły i ich 17 zwariowanych podróżach (m.in. polecicie dwupłatowcem, przejedziecie się wyblakłe slajdy sprzed kilkudziesięciu lat miejscu, na takim cmentarzu. Najdłuższym. motorem przez Szlak Jedwabny, a rozkleko- i słuchamy zabawnych historii o tym, jak po- Można się tu kochać, śmiać, krzyczeć z ra- taną psychodeliczną ciężarówką z Pakistanu dróżowało się po Afganistanie w czasach dości? A jak tu się płacze, płodzi i wychowuje do Warszawy, ursusem do Argentyny, czy Związku Radzieckiego. Uwagę wszystkich dzieci, zarabia, pije wódkę, umiera? O tym rowerem przez Madagaskar). Dodatkową widzów przykuły śmieszne okulary, używane chcę pisać. I o tym, co tu jedzą, jak płuczą atrakcją jest płyta DVD z filmami podróżni- w tamtych czasach przez chłopaków podczas złoto, pieką chleb, modlą się, leczą, marzą, czymi: „Długi Marsz 70 lat później”, „Paki- wspinaczki wysokogórskiej. Nie martwcie się, walczą, tłuką po mordach. Gdy ląduję w ae- stańska ciężarówka”, „Wielki Błękit Morza takie gogle wrócą jeszcze do mody, stwierdza roporcie pod Magadanem czytam wielki Czerwonego”, „Traktoriada”. Pomysłodawcą Piotr Trybalski. napis: WITAJCIE NA KOŁyMIE – W ZŁOTyM i duchem opiekuńczym dzieła jest oczywiście O 18:00 na scenę wkracza Zbyszek Paw- SERCU ROSJI”. Występ Hugo-Badera rozba- nasz gwiazdor – czyli prowadzący festiwal, lak, który od 20 lat podróżuje po Jedwab- wił wszystkich do łez. Ktoś z takim poczuciem Pan Marek Tomalik. nym Szlaku – odwiedził m.in. Kazachstan, humoru, o tak niezwykłej osobowości, zdarza Niedziela, 18 marca. Znów mrowie ludzi Afganistan czy Kaukaz, a przez ponad 10 się raz na milion. w Nowej Hucie. Przed nami jeszcze kilkana- lat mieszkał w Środkowej Azji, gdzie brał Po prezentacji rozpoczyna się sprint po ście godzin wspaniałych przygód. A potem udział w licznych projektach humanitarnych zakup najnowszej książki, aby dostać autograf będziemy czekać z niecierpliwością na ko- i edukacyjnych. Jego prezentacja całkowicie od Pana Jacka. Książki rozchodzą się jak lejną edycję Trzech Żywiołów. zmienia nasze wyobrażenie na temat ludzi świeże bułeczki. Panie kłócą się w kolejce, Od 12:00 Dorota Ludwicka i Hubert Olen- Wschodu. Okazuje się, że są niezwykle go- walcząc o ostanie egzemplarze. Niesamowity der zdradzają tajemnicę, jak stać się łowcą ścinni. Zabijają swoje najlepsze zwierzęta, widok. Grupa szczęśliwców, którym udało promocji lotniczych i za przysłowiowe grosze aby jak najlepiej ugościć przybyłych do ich się zakupić wymarzony egzemplarz, podąża spełniać swe marzenia o podróżach. Następ- domów wędrowców. Tam gość w domu jest teraz za Panem Hugo-Baderem, który szuka nie Jacek Szymczak z TVN pokrótce przed- najważniejszy. Pamiętajmy więc o tym, aby dogodnego miejsca, aby móc spokojnie wpi- stawia praktyczny warsztat podróżującego nie komplementować ich obrazów, biżuterii sywać autografy z dedykacjami. Na polu walki filmowca. Jak przejść drogę od idei do reali- czy innych przedmiotów, bo jest na 100% pozostają tylko najbardziej wytrzymali, którzy zacji i pokazu filmu – to sens tego wykładu. pewne, że dostaniemy tę rzecz w prezencie. czekają na kolejny pokaz filmów. O 15:00 bez używania maszyny do tele- Dla nas to może wydawać się super sprawa, No to zaczynamy. Na pierwszy ogień idzie portacji przenosimy się z Jarkiem Sępkiem natomiast dla nich może to być jedna z naj- „Czwarta rewolucja”. Z filmu dowiadujemy do stolicy Wielkiej Brytanii. „Czy gdyby Fileas cenniejszych rzeczy w domu. I zostawmy na się, że w ciągu 30 lat możemy całkowicie Fogg, bohater powieści «W 80 dni dooko- talerzu choć trochę jedzenia, by pokazać przestawić się na energię odnawialną, któ- ła świata» Juliusza Verne’a, żył w naszych gospodyni, że nam smakowało. (Zupełnie ra będzie czysta, tania i ogólnodostępna. czasach, mógłby odbyć swoją podróż bez inaczej niż w polskim domu, gdzie pusty ta- Samochody na prąd, baterie słoneczne na opuszczania miasta?” Tak Jarek Sępek roz- lerz jest pochwałą zdolności kulinarnych dachach, samowystarczalne energetycznie począł swoją prezentację. 80 dni, 80 języków, pani domu.) budynki, a nawet miasta i wsie? Brzmi jak sce- wielokulturowość Londynu to treść książki Po Zbyszku pojawia się gość sobotniego nariusz filmu science-fiction? Ludzie z różnych „W 80 dni dookoła świata (nie wyjeżdżając wieczoru. Jacek Hugo-Bader – dziennikarz zakątków świata – Bangladeszu, Niemiec, z Londynu)”. Ciekawa historia, warto prze- i reportażysta, od 1990 związany z „Gazetą Mali czy Danii – pokazują, że to jest realne. czytać. Więcej informacji znajdziecie także Wyborczą”, opowie nam o swojej wyprawie na Czy warto się zaangażować w nowe formy na stronie www.sepekswiata.pl. Kołymę, którą opisuje w najnowszej książce zdobywania energii? Musicie ocenić sami. Po Panu Sępku czekamy na Panią Joannę „Dzienniki kołymskie” właśnie tak: „Jadę na Został nam już ostatni pokaz. „Joga jest Lamparską i jej opowieść o Dolnym Śląsku. Kołymę, żeby zobaczyć, jak się żyje w takim kobietą” – tak nominowana do Oscara Annete Ale niestety dziś nie posłuchamy o mrocznych

78 pOlOnia zdjęcie: Wioleta Wanat POLONIA LIghT / dla ciekaWYcH śWiata KARTKA Z hIsTORII tajemnicach, podziemiach i zamczyskach Dolnego Śląska. Pani Joasia została poko- PROWAdZąCY FEsTIWAL nana przez chorobę i straciła głos. – MAREK TOMALIK Szeregowy Przerwa, więc wyruszamy w obchód po I PIOTR TRYBALsKI NCK-u i zapoznajemy się z wystawami towa- rzyszącymi festiwalowi, zastanawiając się Wojtek jednocześnie, kto mógł wypić „Tysiąc szkla- nek herbaty”. No kto, jak nie Robb Maciąg. I znów wita nas Jedwabny Szlak. Rowerowa przejażdżka szlakiem jest pretekstem do Niedźwiedź poznania ludzi, którzy żyją na jego trasie, którzy nim podążają. Może zmieniły się środki transportu i rzeczy, które przewozi się ze Wschodu na Zachód, ale ludzie pozostali ci sami – ciekawi podróżnych, ich sposobu życia i kultury. Każdemu zaproszeniu towa- iedźwiedź Wojtek, syryjski wojennych rzyszyła herbata lub kawa, która łączy świat niedźwiedź brunatny, został ludzi, którzy mieszkańców i przyjezdnych, kultury i narody. adoptowany przez żołnierzy odeszli od nas Przeżyliśmy wiele ekscytujących chwil na 22 Kompanii Zaopatrywania na zawsze. tegorocznym festiwalu, ale, jak się okazało, Artylerii w 2 Korpusie Pol- Dzisiaj hi- największe emocje przed nami. Zaczyna się Każda, nawet najmniejsza, kwota jest ważna. Przyszedł czas na ostatni film: „Życie skim, dowodzonym przez storia misia pokaz Staszka Kotlarczyka. Referent nieśmia- Stowarzyszenie Etiopsko-Polskie „SELAM” Jane”. Organizatorzy postanowili nam po- Ngen. Andersa. Niedźwiedź brał udział Wojtka odżyła ło opowiada o wyprawach swojej żony do Al. Niepodległości 22, 65-048 Zielona Góra, kazać prywatne, dalekie od gwiazdorskiego w bitwie pod Monte Cassino i przeszedł w filmie „Wo j - Etiopii, zdjęciu, które zrobiła przypadkowej tel./fax +48684549000, tel. +48601744188, stereotypu, życie Jane Goodall, która od cały szlak bojowy z polskimi żołnierzami tek, niedźwiedź, kobiecie z synkiem i poszukiwaniach tej matki email: [email protected], numer konta ponad dwóch dekad inspiruje dzieci i doro- z Iranu przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt który poszedł podczas następnej, wspólnej już wizyty w Etio- bankowego: Bank Zachodni WBK S.A.08 1090 słych do działań na rzecz zmian w najbliż- do Włoch i Szkocji. na wojnę” Willa pii. Słuchamy z zaciekawieniem, jak Państwo 1623 0000 0001 0168 8453 z dopiskiem: Oczy szym otoczeniu. To intymny portret znanej Urodził się w 1942 roku w pobliżu Ha- Hood’a i Adama Kotlarczykowie nakładem własnych sił oraz dla Etiopii – Staszek Kotlarczyk. na całym świecie ikony ekologii, autorytetu madan w Persji, a zmarł 2 grudnia 1963 Lavis’a. Zdjęcia sił życzliwych im przyjaciół zorganizowali Po tak wzruszającym pokazie trudno po- w dziedzinie nauki, rzeczniczki światowe- w Edynburgu, w Szkockim ZOO. Jest jedy- do filmu wykonał specjalną akcję, która miała na celu operację wrócić do rzeczywistości i przywitać gwiazdę go pokoju i poszanowania praw przyrody nym niedźwiedziem, którego uznano za Wojciech Staroń. osób niewidomych. W szpitalu w Lalibeli zor- wieczoru – Jarosława Kreta, dziennikarza, oraz zwierząt. bohatera wojennego. Producentkami są ganizowano dla ponad 200 najbiedniejszych fotoreportera, prezentera telewizyjnego. Wybiła godzina 23:30, czekamy na ogło- To nie żadna kaczka dziennikarska, ani Katarzyna Skibiń- Etiopczyków dwa typy operacji (na jaglicę Wiele osób pojawiło się dzisiaj, aby zoba- szenie zwycięzców i wręczenie nagrody pu- też spóźniony żart primaaprilisowy. Historia ska (Braidmade- i zaćmę), lekarstwa przemycono z Polski. czyć „pana od pogody”, a on zjawia się na bliczności „Czwarty Żywioł” za najlepszy niedźwiedzia Wojtka to niezwykła i prze- films) i Kat Mansoor Na ekranie widzimy mocne, realistyczne, scenie i tryska bardzo dobrym humorem. Pan pokaz i najlepszy film festiwalu. Ciekawi je- piękna, a na dodatek prawdziwa opowieść, (Animal Monday), WOjTEK czasem drastyczne zdjęcia z akcji. Widownia Kret zaczyna snuć swą opowieść o Indiach, steście, kto wygrał? Ja też. Chociaż mam już którą będziecie mogli Państwo poznać dzięki a Executive producer z niedowierzaniem słucha o dramatach Etiop- swoim życiu tam i o książce „Moje Indie”. swoich faworytów. Sądząc po grupach, jakie filmowi„Wojtek, niedźwiedź, który poszedł – Monika Braid. się przyjaźń czyków, wielogodzinnej pracy lekarzy, którzy Ja również czekałam na ten pokaz, gdyż podążały za niektórymi z uczestników tego na wojnę”. żołnierzy z niedźwiedziem, przyjechali z oddalonej o kilkaset kilometrów ostatnio bardzo zainteresował mnie temat festiwalu, podejrzewam, że moje przypusz- Producenci filmu obecnie czekają na ak- Historia Wojtka który okazuje się zwierzęciem niezwykłym. Addis Abeby; o wyborach, czy operujemy Indii. (Więcej na temat książki i Indii dowiecie czenia okażą się trafne. A więc tegorocznymi ceptację jego udziału w dwóch festiwalach: Jest rok 1942. Armia Andersa znajduje Oficjalne zapiski mówią, że miś był bardzo mniej, a po dwoje oczu, czy więcej ludzi, się z wywiadu z Panem Jarosławem Kretem, laureatami zostali... Jacek Hugo-Bader za Chicagowskim Festiwalu Filmów Zagra- się w Iranie, a z nią żołnierze 22 Kompanii łagodny. Nigdy nikogo nie skrzywdził i po ale po jednym oku. Możemy poczuć strach który ukazał się w tym samym wydaniu ma- „Dzienniki kołymskie” i Lucy Walker za film nicznych, który odbędzie się we wrześniu, Zaopatrywania Artylerii w 2 Korpusie Pol- jakimś czasie zaczęto traktować go jak każ- Staszka przemycającego leki z Polski, gdy gazynu. Zapraszam do lektury.) Jak zawsze dokumentalny „Śmietnisko”. Zwycięzcom gra- oraz Festiwalu Polskich Filmów w Ameryce, skim. Przemieszczająca się armia napotyka dego innego żołnierza. W końcu oficjalnie na lotnisku konfiskują im paczki z fartuchami po pokazie pojawia się grupa ludzi, która tulujemy! który będzie miał miejsce w październiku. na drodze irańskiego chłopca prowadzą- wciągnięto go do ewidencji 22 Kompanii i chustami do operacji. otacza Pana Kreta i podąża za nim, aby I tak oto zakończył się 9. Festiwal Trzy Ży- Jak to możliwe, że tak niezwykła historia cego na sznurku niedźwiadka, który tak Zaopatrywania Artylerii, gdzie dostał własną Prezentacja „Oczy Etiopii” dobiega zdobyć upragnione autografy. Ja autograf wioły i 3. Trzy Żywioły Festiwal Filmów Świata. nie była znana w Polsce? Jedna z odpowiedzi podoba się żołnierzom, że kupują go za książeczkę wojskową i żołd. końca, nastaje cisza i nagle wszyscy za- dostałam podczas przeprowadzania wy- Jak było w tym roku? W wielkim skrócie: może być taka, iż tego, co dotyczyło żoł- parę konserw. Wojtkiem opiekowano się troskliwie. czynają klaskać. Cała publiczność wstaje, wiadu, dzięki czemu zaoszczędziłam dużo kto przyjdzie raz, zostaje już na zawsze. Fe- nierzy gen. Andersa, w powojennej Polsce Zadowolony z za- Rósł i „mężniał” na żoł- wielu płacze (nawet mnie popłynęły łzy po czasu i mogłam swobodnie porozmawiać stiwal działa jak magnes, albo jak afrodyzjak. starano się nie rozpowszechniać, a niepod- miany chłopiec pozo- Dzisiaj historia misia nierskim wikcie, a jego policzkach). Owacja trwa, brawa nie milk- z naszą gwiazdą. Teraz w skupieniu mogę To mój drugi festiwal i wiem, że będę tutaj co ważalne zasługi armii były pomniejszane. staje na piaszczystej ulubionymi przysmaka- ną. Skromność Pana Staszka, determinacja uczestniczyć w dalszej części festiwalu. roku. Zapytacie: dlaczego? Odpowiem bez Historia niedźwiedzia Wojtka przepadła więc drodze, a żołnierze Wojtka odżyła w filmie mi były owoce, słodkie i radość z udanej akcji przesłoniły drobne Przed nami kolejny i już ostatni pokaz wahania i zastanowienia: to magia miejsca, z wieloma innymi, tkwiącymi pewnie gdzieś mają prawdziwe dziec- „Wojtek, niedźwiedź, któ- syropy oraz marmola- techniczne niedociągnięcia pokazu i czasami filmów. Adopcja dzieci z krajów Trzeciego ludzi, wyjątkowych historii; to poznawanie w zakurzonych pamiętnikach i zapiskach ko do opieki, ponieważ ry poszedł na wojnę” Wil- da, miód i piwo, które zbyt mocne i przerażające zdjęcia. Pokaz pt. Świata nikogo już nie dziwi, ale co wy na to: świata od niecodziennej strony; to chęć spo- okazuje się, że miś nie dostawał za dobre za- „Oczy Etiopii” przeszedł nasze najśmielsze Afrykańczycy adoptują Europejczyka? Film tkań z niesamowitymi osobami, które realizują potrafi sam jeść i żołnie- la Hood'a i Adama lavis'a chowanie. Jadał razem oczekiwania, a nasza reakcja zaskoczyła „Adoptowani” opowiada o trendzie na adop- swoje pasje i nie boją się tego robić; to chęć Ilona rze zmuszeni są karmić z żołnierzami i spał Pana Staszka. On i jego żona Bożena zasłu- cje starszych, samotnych ludzi z Europy przez poznawania najmniej odkrytych i niesamo- Waksmundzki go rozpuszczonym, skondensowanym mle- z nimi w namiocie. Kiedy urósł, dostał wła- gują na wielki podziw i szacunek za to, co rodziny z Ghany. Aklimatyzacja, poznawanie witych zakątków naszej planety. kiem z butelki po wódce i skręconego ze sną sypialnię w dużej drewnianej skrzyni, robią. A to nie była ich ostatnia akcja. Jeżeli się, kontrast kultur i oczekiwań – o tym mówią Dziękuję organizatorom za serce, które szmat smoczka. nie lubił jednak samotności i często w nocy ktoś chciałby pomóc i wesprzeć ich dalsze historie trzech bohaterów. Tym razem to nie wkładają w przygotowanie tej imprezy i za Podobno z tego właśnie powodu misiowi chodził przytulać się do śpiących w namiocie działania, może wpłacić pieniądze na pro- podróż, to życie. Polecam ten dokument – ciepło, które dają podczas jej prowadzenia. na zawsze pozostało upodobanie do picia żołnierzy. Był łagodnym zwierzęciem, mają- jekt Staszka Kotlarczyka „Oczy dla Etiopii”. musicie koniecznie go zobaczyć. Do zobaczenia za rok! P napojów z takiej właśnie butelki. Tak zaczyna cym pełne zaufanie do ludzi. Stwarzało to

80 pOlOnia zdjęcie: Wioleta Wanat zdjęcie udostępnione z archiwum: animal Monday pOlOnia 81 KARTKA Z hIsTORII KARTKA Z hIsTORII

Wojtkiem. Miś został więc honoro- wym rezydentem ZOO w stolicy Szkocji. Nadal był bardzo popularny, pisały o nim Museum w Londynie oraz gazety, odwiedzały go tłumy ludzi. Wszyscy w Canadian War Museum chcieli zobaczyć sławnego niedźwiedzia. w Ottawie. Kilka lat temu Im- Czasem do ZOO przyszedł jeden z jego perial War Museum odwiedził angielski oficer ładunkowy nie Wojtek dawnych towarzyszy broni i, przeskoczywszy Książę Karol z synami. Kiedy sta- czę- chciał się zgodzić na wpuszczenie niedź- bez wysiłku zaniósł pociski na barierkę, ku przerażeniu innych gości „brał nęli koło tablicy poświęconej sto zabawne sytu- wiedzia na pokład. Przekonał go dopiero stanowisko i wrócił do ciężarówki. I tak przez się z nim za bary”. Wojtkowi, przewodnik zaczął acje z udziałem obcych żołnierzy lub argument, że miś „budzi ducha bojowego” całą kanonadę nosił skrzynie, pomagając Z czasem Wojtek stawał się coraz bar- opowiadać im jego historię. ludności cywilnej, których widok potężnego w polskich żołnierzach. Z Aleksandrii do por- swoim opiekunom. Jeden z nich naszkico- dziej osowiały i markotny. Przestał reago- Książę przerwał mu, mówiąc, niedźwiedzia baraszkującego ze swoimi tu w Taranto dotarli na pokładzie „Batorego”. wał na kartce papieru postać niedźwie- wać na odwiedzające go tłumy. Ożywiał że zarówno on, jak i jego synowie, opiekunami wprawiał w osłupienie, a cza- 22 Kompania Transportowa Artylerii do dzia niosącego pocisk. Ten obrazek szybko się tylko wtedy, kiedy słyszał język polski. znają ją doskonale… sami w grozę (miś miał bowiem ponad 180 tej pory nie uczestniczyła w walkach. Teraz stał się symbolem 22 Kompanii. Żołnierze Biedny zwierzak musiał przeżywać rozłąkę cm wzrostu i ważył 250 kg). czekał ją chrzest bojowy pod Monte Cassino. malowali go na ciężarówkach i nosili na ze swoimi towarzyszami. Zasnął na zawsze Wszystkich tych, którzy nie Żołnierze wspominali, że Wojtek uwiel- Strategiczne wzgórze było bezskutecznie rękawach mundurów. 2 grudnia 1963 roku. Informację o jego chcą czekać aż do chicagow- biał jazdę wojskowymi ciężarówkami, szturmowane przez Amerykanów, Brytyjczy- Koniec wojny zastał Wojtka we Włoszech. śmierci podały wszystkie brytyjskie media. skiego festiwalu, zachęcam do szczególnie w szofer- ków i Nowozelandczy- W 1946 roku wraz z towarzyszami broni W Edynburgu, w tamtejszym ZOO znaj- kupna filmu. DVD z filmem „Wo j - ce, a czasami na pace, zdjęcia do filmu wykonał ków. W kwietniu 1944 ruszył do Szkocji. Miś-żołnierz szybko stał duje się tablica ku czci Wojtka. Podobne tek, niedźwiedź, który poszedł na czym wzbudzał sporą Wojciech Staroń. Produ- roku wzgórze zaata- się tu prawdziwym celebrytą. Dziennikarze tablice znajdują się także w Imperial War wojnę” możecie Państwo nabyć na sensację na drodze. kowali Polacy. Szturm pisali o nim artykuły, zrobiono mu setki zdjęć, stronie: www.wojtekfilm.com/shop. Lubił też zapasy, któ- centkami są Katarzyna został poprzedzony in- radio BBC nadawało o nim reportaże, a To- html. Film wzrusza, a nade wszystko re na ogół kończyły Skibińska (Braidmade- tensywnym ostrzałem warzystwo Polsko-Szkockie przyjęło go jako sONIA MAZUREK Z MAMą opowiada niezwykłą historię niedź- vIOLETTą MAZUREK się jego zwycięstwem, films) i Kat Mansoor (Ani- artyleryjskim. Żołnierze swojego honorowego członka. Ale jego towa- wiedzia, któremu wydawało się, że a pokonani leżeli „na 22 Kompanii uwijali rzysze broni zaczęli się powoli wykruszać… jest człowiekiem. To piękna kartka łopatkach”, podczas mal Monday), a executive się jak w ukropie, do- Żołnierze generała Andersa zdawali sobie z wojennej historii 2 Korpusu armii gdy Wojtek lizał ich ję- producer – Monika Braid nosząc na stanowiska sprawę z tego, że powrót do Polski rządzonej gen. Andersa, a dla widza prawdziwa zorem po twarzy. Jego ciężkie skrzynie z po- przez komunistów jest dla nich niemożliwy. ciekawostka, bo jaka armia świata sztuczki poprawiały nastrój żołnierzom, ciskami. Wojtek obserwował swoich towa- Bojąc się represji, które czekały na nich może poszczycić się zaprzyjaźnio- w czasie wojny ciągle narażonym na śmierć. rzyszy, aż wreszcie sam postanowił pomóc. w kraju, rozjechali się po świecie. Część nym niedźwiedziem? Podszedł do ciężarówki, stanął na tylnych trafiła do USA i Kanady, inni postanowili O filmie i historii Wojtka Niedź- Na początku 1944 roku Kompania dosta- łapach, a przednie wyciągnął do żołnierza osiedlić się w Australii, jeszcze inni pozostali wiedzia opowiedziała Sonia Mazurek ła rozkaz udania się do Włoch. Było trochę podającego skrzynie. Ten, kiedy ochłonął w Szkocji. Dyrektor ogrodu zoologicznego z Braidmade Films, a spisała ją dla Pań- kłopotu z zaokrętowaniem Wojtka, gdyż ze zdumienia, podał Wojtkowi jedną z nich. w Edynburgu zaoferował, że zaopiekuje się stwa Ilona Waksmundzki. P

82 pOlOnia zdjęcia udostępnione z archiwum: animal Monday zdjęcia udostępnione z archiwum: animal Monday pOlOnia 83 POLONIA LIghT / SalOnik literacki pOlOnek i pOlOnUSóW POLONIA LIghT / SalOnik literacki pOlOnek i pOlOnUSóW

jących się w mieszkaniu poetki, na których Słynęła ze zgrabnych nóg z nim, mieliśmy świadomość, że obcujemy przebojem były zupy w torebce. „Wisława Pani Szymborska słynęła ze zgrabnych z ludzkim dziełem sztuki. Wiersze Wisławy greta garbo poezji przychodziła z wrzątkiem, każdy sobie wsy- nóg. Chodziła w krótkich, jak na 80-letnią Szymborskiej wciąż są żywe, ich serca biją. pywał zupę z torebki i siedzieliśmy tak do panią, spódnicach i zawsze na obcasikach. I będzie się to działo tak długo, póki na tej czwartej nad ranem” – wspominają starzy Znajomi mawiali, że nawet jak się przy- ziemi choć jeden człowiek będzie je czytał. bywalcy tych spotkań, na których gościły chodziło do niej do domu, to przebierała Ale tamten poemat ludzki zniknął, zaprze- zwedzcy dziennikarze, po otrzy- Kochała pisać o świecie, podpatrywać zupy szparagowa i ogonowa. pantofle i słychać było stuk obcasów, gdy paszczony, zniszczony przez śmierć. Pozo- maniu Nobla przez Wisławę WIsłAWA sZYMBORsKA i uśmiechać się jak Gioconda, z tą swoją szła do drzwi. Dbała o swój wizerunek. stały po nim tylko ślady w naszej pamięci, Szymborską, okrzyknęli Ją Gre- mądrością osoby, która dużo w życiu Była postacią kontrowersyjną Najpierw wkładała obcasy, a potem szła jakże ułomnej, jakże nietrwałej, w końcu tą Garbo poezji. To określenie przeszła i widziała. W życiu codziennym Poetka do 1966 roku była członkiem PZPR otworzyć. Była damą, jakich już nie widuje także podatnej na śmierć” – mówiła prof. doskonale oddawało charakter nie przywiązywała wagi do domowych i jawnie popierała stalinowski reżim. Wiele się na ulicach; zadbana od stóp do czubka Teresa Walas. poetki i styl, jakim posługiwała obowiązków, no bo proszę sobie wyobra- kontrowersji wywoływało Jej poparcie dla głowy, na której dumnie nosiła pięknie Ssię zarówno w swojej poezji, jak i w życiu. zić wyborną pisarkę zmywającą garn- władz PRL, które nakazały aresztowanie ufryzowane włosy. Wszystko, co robiła, jak Pani Wisława zostawiła nam sporo O swoich wierszach mówiła, że nie są ani ki lub robiącą bigos. Albo bigosy albo księży katolickich oskarżonych w sfingowa- się poruszała, mówiła, a nawet jak paliła do czytania i do myślenia do śpiewania, nie do tańczenia, nie są też pisanie, bo pisanie to wbrew pozorom nym procesie o, jakże typową w tym czasie, te swoje nieodłączne papierosy, robiła Wisława Szymborska spoczęła na Cmenta- do robienia monodramów. „Moje wiersze ciężka praca. W Jej rodzinie podzieliły się działalność szpiegowską na rzecz USA. z wdziękiem „damy na szezlongu”. Znajomi rzu Rakowickim w Krakowie, w rodzinnym są do słuchania i myślenia. Moje wiersze z siostrą na obowiązki. W swoim wierszu Wiersze tworzone w tamtym okresie wspominają: „To może śmiesznie zabrzmi, grobie, w którym spoczywają Jej rodzice to naturalne oddychanie.” Powiadała, że o siostrze wychwala jej talent kulinarny, promowały ówczesne władze. W jednym ale pani Wisława z każdym rokiem była i siostra. Zgodnie z wolą poetki, ceremonia „Łatwo pisać o śmierci. O życiu trudniej. dzięki któremu poetka mogła się „nor- z wierszy nazwała Lenina „nowym czło- piękniejsza. Z wiekiem nabierała czegoś miała charakter świecki. „Zostawiła nam Życie ma więcej szczegółów. Nic ogólne- malnie odżywiać”. wieczeństwa Adamem”. Zrehabilitowała takiego, że miała w sobie elegancję, mą- Pani sporo do czytania i sporo do myślenia. go nie ciekawi.” Ci, co mieli okazję posłu- Namawiała króla Szwecji do się w 1975 roku, kiedy przyłączyła się do drość, słodycz i niesamowity wdzięk”. Dziękujemy, Pani Wisławo” – żegnał noblistkę chać poezji w jej wykonaniu, twierdzili, że zapalenia papierosa protestu czołowych intelektualistów, sprzeci- Michał Rusinek. fantastycznie czytała wiersze, zakładając Przyjaciele wspominają moment, gdy po- Pochwała siostry wiających się wprowadzeniu do konstytucji Uwielbiała robić świąteczne kartki nogę na nogę i kręcąc stopą; czytała jakby etka dostała literacką Nagrodę Nobla. Jak Moja siostra nie pisze wierszy zapisu o kierowniczej roli PZPR i wiecznym Szymborska była znana ze swoich świątecz- Wisława Szymborska, laureatka literac- od niechcenia, kokietowała głosem, tak, mówił Anders Bodegård (tłumacz wierszy i chyba już nie zacznie nagle pisać wierszy. sojuszu z ZSRR. Z pewnością była to w Jej nych kartek, do których używała wycinanych kiej Nagrody Nobla 1996 r., zmarła 1 lu- Ma to po matce, która nie pisała wierszy, że w wierszu odkrywało się coś nowego, Szymborskiej na szwedzki), tydzień pobytu oraz po ojcu, który też nie pisał wierszy. życiorysie plama, której nie starała się wy- fragmentów starych czasopism, kawałków tego 2012. urzekającego. w Szwecji był niezwykle ciężki, przeładowa- Pod dachem mojej siostry czuję się bezpieczna: bielać. Zdawała sobie sprawę z błędu, jaki zdań, ilustracji i kolorowych wstążeczek. ny wydarzeniami i poetka, dla której cere- mąż siostry za nic w świecie nie pisałby wierszy. popełniła w młodości, i na tym doświad- Obdarowywała nimi przyjaciół. Miała też Czas po i przed „tragedią noblowską” monie te były trudne do przejścia, podczas I choć to brzmi jak utwór Adama Macedońskiego, czeniu budowała swój charakter, znany bardzo osobliwe hobby; lubiła bowiem po- W czasie po Noblu, z humorem nazwanym bankietu opowiadała królowi Szwecji po nikt z krewnych nie zajmuje się pisaniem wierszy. z odwagi i odpowiedzialności. dróżować po różnych miejscowościach ***Ku pamięci Pani „czasem po tragedii noblowskiej”, telefon francusku kawały i namówiła go do za- o niezwykłych nazwach i fotografować się, Wisławy Szymborskiej *** w mieszkaniu Szymborskiej dzwonił bez palenia papierosa. Król nie był w stanie W szufladach mojej siostry nie ma dawnych wier- Urodziła się w Wielkopolsce stojąc na tle np. kierunkowskazu z nazwą szy przerwy, co doprowadzało Ją do rozpaczy. odmówić noblistce, mimo że papierosów ani w torebce napisanych świeżo. Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku. takiej miejscowości, co też spełniało funk- P O Ż E G N A N I E Niczego bardziej nie bała się, jak utraty nie pali, i w kłębach papierosowego dymu A kiedy siostra zaprasza na obiad, W notkach biograficznych pojawiają się cję kartki pocztowej. Pozostawiła po sobie prywatności. Z obawy przed dziennika- dzielnie dotrzymywał Jej towarzystwa. to wiem, że nie w zamiarze czytania mi wierszy. jednak sprzeczne informacje dotyczące niezwykłą kolekcję zdjęć osobliwych, pod- Była pięknym zjawiskiem, o wielkiej rzami przestała więc odbierać telefony, Jej zupy są wyborne bez premedytacji, miejsca jej urodzenia. W metryce poetki pisanych ze swoistym humorem, z którego głębi, sercu, intelekcie, co powodowało problemy w komunikacji Nie lubiła mówić o swojej poezji a kawa nie rozlewa się na rękopisy. wymieniono Bnin, przekazy rodzinne głoszą słynęła. dobroci, wspaniałej spostrzegawczo- z osobami, z którymi powinna być w kontak- Powszechnie wiadomo, że Wisława Szym- jednak, że był to Kórnik. Okazuje się jednak, ści otaczającego nas cie. Dzięki zaprzyjaźnionej Teresie Walas, borska nie lubiła mówić o swojej poezji. W wielu rodzinach nikt nie pisze wierszy, że Szymborska urodziła się w Prowencie. Po Szymborska była jak z kosmosu, świata, rozumiała ziemię, krzewy, tra- ale jak już – to rzadko jedna tylko osoba. profesorce z UJ, rozpacz została zażegna- Każdy dziennikarz, który próbował z nią Czasem poezja spływa kaskadami pokoleń, przyznaniu Nobla, Kórnik chciał uhonorować poza wiekiem wę, pąki na wierzbie, na przez Michała Rusinka, który został o tym rozmawiać, napotykał na różnego co stwarza groźne wiry w uczuciach wzajemnych. poetkę, ale ani liceum, ani żadna z ulic nie Michał Rusinek, Jej osobisty sekretarz, po- kłosy zbóż, zapach łąk, fiołków, czuła sekretarzem Szymborskiej i pozostał nim rodzaju triki i sztuczki, za pomocą których zyskały Jej imienia, bo Szymborska się na żegnał poetkę słowami, które bezbłędnie zwierzęta, ryby, ptaki do końca życia poetki. Nie tylko uwolnił omijała zgrabnie tę tematykę. Wspomina Moja siostra uprawia niezłą prozę mówioną, to nie zgadzała. i najtrafniej oddają sprawiedliwość Jej nie- kochała człowieka. Ją od natrętnych telefonów, ale stał się sekretarz noblistki, Michał Rusinek: „Kie- a całe jej pisarstwo to widokówki z urlopu, Wraz z rodzicami wyjechała do Krako- zwykłej osobowości: Szymborska była jak Cześć JEJ pamięci, niech Jej ziemia strażnikiem prywatności, powiernikiem dyś zażartowałem głupawo, że Miłosz ma z tekstem obiecującym to samo każdego roku: wa, z którym była mocno związana do z kosmosu, poza wiekiem. lekką będzie. i sekretarzem w dosłownym tego słowa lepiej, bo jemu Daimonion szepce wiersze że jak wróci, końca życia. W 1995 roku, na rok przed Mimo swojego wieku nie zamykała się Zawsze, kiedy mam czas, ochotę, to wszystko wszystko znaczeniu. Pani Wisława mawiała, że urzekł do ucha. Nie roześmiała się. Powiedzia- wszystko opowie. przyznaniem Jej Nagrody Nobla, Wisła- na to, co nowe. Cechowała Ją ogromna smutek, radość, sięgam Ją „od pierwszego cięcia”, bo gdy nie mógł ła, że ma dziwne sny, w których śnią się wa Szymborska odebrała tytuł doktora otwartość na różne zjawiska popkulturowe, po JEJ wiersze, opisy, limeryki, dykte- poradzić sobie z dzwoniącym telefonem, jej głosy. Śnią się jej słowa.” Miała taki honoris causa Uniwersytetu im. Adama które adoptowała w swoim życiu, czym za- ryjki i wciąż mi jest tego po prostu przeciął kabel nożyczkami, po notesik, w którym zapisywała nie tylko Nie przywiązywała wagi Mickiewicza w Poznaniu. Odbierając to zwyczaj szokowała otoczenie. Cieszyła się mało. czym udał się do sklepu po telefon z au- te przyśnione słowa, ale pomysły i frazy do konwenansów wyróżnienie, powiedziała: „Urodziłam się wprost z nowości, które niejedną osobę w Jej Bóg dał nam JĄ, wielką, Świat poko- tomatyczną sekretarką, na której nagrał do wierszy. Zdarzało się wielkiej poetce przyjąć gości na ziemi wielkopolskiej, co oczywiście nie wieku napawały, jeśli nie przerażeniem, to chał. dość odstręczającą wiadomość. Szymborska w swoich wierszach zosta- bananem i koniakiem, bo to akurat było jest żadną moją zasługą, ale tutaj pracował z pewnością niechęcią. Ci, co mieli szczę- Odeszła w zziębniętą aurę, utulona wiła przekaz o powściągliwości uczuć, której pod ręką. Zjedli banana, koniakiem popili mój ojciec i jeszcze do niedawna żyli ludzie, ście poznać Ją bliżej, zdawali sobie sprawę, śniegiem jak JEJ białe to filozofii dotrzymała wierności do końca, i też było fantastycznie, ale to tylko w wy- którzy go pamiętali. Na tej ziemi odnajduję że obcują z osobą nieprzeciętną. włosy, co za piękny dar. Ilona mówiąc, że nie chciałaby, aby ktokolwiek konaniu pani Wisławy mogło przejść nie za każdym razem swoje pierwsze ujrzane Całuję, Pani Wisławo, Pani duszę Waksmundzki płakał po Jej śmierci. Sama mogła pozwolić wzbudzając towarzyskiego skandalu. Nikt w życiu krajobrazy. Tutaj było – i jeszcze Mieliśmy świadomość, że obcujemy z ludz- i serce... sobie na luksus płaczu oglądając szeroko nie śmiałby przecież skrytykować legendy, jest, choć mniejsze – moje pierwsze jezioro, kim dziełem sztuki krytykowany serial o niewolnicy Izaurze, a takie niewinne dziwactwo przysparzało pierwszy las, pierwsza łąka i chmury. A to „Wisława Szymborska była poetką, ale była Józef Kaszuba którego była gorącą wielbicielką, co wydaje jej tylko nimbu niezwykłości i artystycznej zalega w pamięci najgłębiej i chronione też pięknym, ludzkim poematem. Poematem USA się niemalże groteskowe w zderzeniu z Jej sławy. W latach 80. wybrańcy losu mieli jest w niej jak wielka, uszczęśliwiająca ta- głębokim i zabawnym, ciemnym i przej- wyszukanym gustem literackim. okazję uczestniczyć w spotkaniach odbywa- jemnica”. rzystym, ironicznym i ciepłym. Obcując P

84 pOlOnia pOlOnia 85 POLONIA LIghT / UrOda i zdrOWie artykuł sponsorowany POLONIA LIghT / UrOda i zdrOWie

i: czy można ten zegar przestawić na go- dr J: Taka, której nikt nie lubi. Jak najwięcej tofu, który może być substytutem mięsa. dzinę późniejszą? gimnastyki, jak najmniej w pożywieniu cu- Warzywa zawierające siarkę, takie jak oliwki, Kolagen – eliksir Młodości dr J: Na dzień dzisiejszy można, bo coraz krów i tłuszczów zwierzęcych, czyli tego co ogórek i zielony seler „odmładzają” nasze więcej ludzi rzuca palenie i stosuje dietę zwykle sprawia nam przyjemność. Ruszać komórki. Czerwone, zarówno warzywa, niskocholesterolową, a co najważniejsze, się, uprawiać sporty, spać, jadać skromnie. jak i owoce, mają podobne właściwości i Długowieczności rusza się, uprawia sporty i przebywa na Nie każdy ma też wystarczającą siłę woli, i dodatkowo są doskonałymi antyutlenia- świeżym powietrzu, czyli utrzymuje w możli- żeby nie palić, a co gorsza, chodzić wcze- czami. Do nich należą czerwona papryka, Z dOKTOREM MEdYCYNY jERZYM jAKIMCEM O KOLAgENIE ROZMAWIA ILONA WAKsMUNdZKI wie najlepszej kondycji białka tkanki łącznej. śnie spać i uprawiać np. medytację lub jogę, pomidory i niedoceniane w USA, a kocha- Jeśli należysz do wyżej wymienionej grupy, by „odstresować” organizm. ne przez nasze babcie buraki. Z owoców masz szansę na dłuższy żywot na tym padole. natomiast czerwona porzeczka, maliny, O tym, ile naprawdę masz lat, przesądza i: no dobrze, brzmi bajecznie, tylko jak to poziomki, truskawki, jeżyny i borówki. Nie kondycja białek spajających niemal wszystkie wprowadzić w życie? możemy zapominać o rybach, szczegól- ilona Waksmundzki: dlaczego mimo naj- komórki twojego ustroju. dr J: Podobno każdy ma wybór, który po- nie tych „zimnowodnych”, jak łosoś, śledź, nowszych leków i osiągnięć medycyny dR jERZY jAKIMIEC zornie powinien być łatwy. Stres, palenie tuńczyk, halibut czy makrela, zawierające wciąż chorujemy? i: dlaczego tak bardzo ważne jest za- papierosów, alkohol, siedzący tryb życia, zdrowe tłuszcze omega 3 fatty acids, które dr Jerzy Jakimiec: Okazuje się, że za wszytko chowywanie przez całe nasze życie jak niezdrowa dieta po prostu zabija twój ko- są doskonałym środowiskiem do produkcji odpowiedzialna jest nasza genetyka, a ści- najlepszej struktury i wydolności kolage- lagen, a w rezultacie zabija o dwadzieścia, kolagenu. W diecie kolagenowej nie powin- ślej kolagen, który zwykle kojarzy się nam nu ustrojowego? trzydzieści lat za wcześnie i ciebie. no zabraknąć też warzyw zawierających tylko z zabiegami upiększającymi. To, jaką dr J: Kolagen to nie tylko siatka proteinowa witaminę A, takich jak marchew czy słodkie genetycznie strukturę kolagenu ustrojowego zabezpieczająca twarz przed zmarszczka- i: co to jest dieta kolagenowa? ziemniaki. Fantastycznym źródłem zdrowych odziedziczyliśmy po przodkach, ma ogromne mi. Jest to białko „doskonałe”, które łączy, dr J: Należy pamiętać, że dieta kolagenowa tłuszczy, ale też witaminy E, która pracuje znaczenie, nie tylko dla naszego wyglądu ale spaja oraz nadaje kształty narządom. Pełni tylko może wspomagać jego produkcję. ręka w rękę z witaminą C w produkcji ko- i dla naszej długowieczności. Jeśli posiadamy również funkcje podtrzymujące, ochron- Niektóre warzywa, szczególnie te bogate lagenu, są orzechy i migdały. Natomiast mocną budowę tkanki łącznej i gęsty kolagen, ne, pośredniczy w odżywianiu komórek, w witaminę C, takie jak szpinak, jarmuż, najlepszym źródłem witaminy C, niezbędnej to posiadamy predyspozycje genetyczne, a przy tym ma właściwości odnawiania kapusty liściaste czy szparagi pobudzają w produkcji kolagenu, nie są cytrusy, jak się by przekroczyć magiczną „setkę”. Nasza i regenerowania składników ciała. Gdy jego produkcje. Avocado na przykład jest powszechnie uważa, ale czerwona i zielona podatność na większość schorzeń oraz nasi- twój ustrojowy kolagen zachowa swoją mło- eliksirem młodości samym w sobie. Z jego papryka chilli. P lenie ich objawów będą mniejsze. Jeśli mamy dzieńczą strukturę i potencjał, ty również miąższu, który zawiera tłuszcze „omega fatty słabą tkankę łączną, powinniśmy na siebie pozostaniesz młody. acids”, nie tylko robi się pyszne guacamole, Doktor Jakimiec podwójnie uważać, ponieważ silna tkanka ale stosuje się w kremach, maseczkach 3328 N. Harlem Av. Chicago, IL 60634 łączna stanowi barierę dla rozprzestrzeniania i: Jaka jest więc recepta na zachowa- i odżywkach do włosów. Nie należy zapo- 773-836-4520 się chorób. Słaby kolagen ustrojowy pozwala nie młodości? minać o soi i jej pochodnych, takich jak na rozwijanie się stanów zapalnych i nowo- tworowych w organizmie. Posiadacze silnego kolagenu szybciej dochodzą do siebie po reklama przebytych kontuzjach i chorobach. i: możemy więc śmiało powiedzieć że ko- lagen jest białkiem młodości. dr J: O tym, że kolagen jest białkiem młodo- ści możesz się przekonać patrząc w lustro. Zmarszczki; najbardziej oczywista oznaka starzenia, są prostym skutkiem przerzedzania się włókien kolagenowych w tkankach skór- nych. Gdybyś chciała się przekonać, jakie jest twoje osobiste białko młodości zajrzyj sobie w oko. A dokładnie w swoją tęczówkę którą swobodnie możesz obserwować, najlepiej w dobrze podświetlonym i powiększającym lustrze. Jeżeli twoja tęczówka ma równą, jed- nolitą powierzchnię, którą zawdzięcza zwar- tej, gęstej strukturze kolagenowej, to należysz do małego odsetka szczęśliwców rokujących

Ilona Waksmundzki na długowieczność. Jeśli powierzchnia twojej na infekcje i choroby. Jakość kolagenu ustro- tęczówki wygląda jak sitko na makaron to jowego jest bowiem bezlitosnym miernikiem może oznaczać to tylko sytuację odwrotną jakości biologicznej całego organizmu. To do wspomnianej przed chwilą. Posiadacz w fibroblastach kolagenowych zawarty jest takiej tęczówki dysponuje słabym kolagenem nie tylko sekret metabolizmu, ale i zegar w całym organizmie i jest bardziej narażony biologiczny odmierzający nasz ziemski czas.

86 pOlOnia POLONIA LIghT / UrOda i zdrOWie artykuł sponsorowany

888 880 1644 | 773 949 9972 | 6154 - B W Belmont Ave Chicago, IL 60634 | 6814 W Archer Ave Chicago, IL 60638 | www.kochamzdrowie.com

Untitled-11 1 3/22/2012 4:01:20 PM Naturalny kolagen ze skóry łososia

łowo „kolagen” wywodzi się Przez wiele lat laboratoria na całym Jest to kolagen w proszku i przez to działa z języka greckiego i oznacza świecie poszukiwały formuły kolagenu, który efektywniej i bardziej kompleksowo. gojenie. Jest najpotężniejszym byłby aktywny biologicznie, przedostawał białkiem naszego organizmu się przez bariery ochronne naskórka i w Efekty stosowania kolagenu ze skóry ło- i stanowi 30% całkowitej masy efekcie odbudowywał kolagenowe ruszto- sosia: białka ludzkiego. W największej wania. Kolagen wieprzowy zawiódł, gdyż • głębokie nawilżanie i zwiększenie napięcia Silości występuje on w układzie kostnym, był martwy biologicznie. Udało się jednak skóry skórze, narządzie wzroku, nerkach, wątrobie polskim naukowcom i profesorom. Odkryli • spowolnienie procesu starzenia i przewodzie pokarmowym. Kolagen jest oni, że naturalny kolagen ze skóry łoso- • regeneracja i odmłodzenie skory przy tym białkiem inteligentnym, gdyż do- sia jest najbardziej zbliżony do kolagenu • zapobieganie zmarszczkom i wygładzanie stosowuje się do wymogów poszczególnych ludzkiego. Jest to 95% czystego kolagenu, już istniejących organów. Misternością budowy przewyższa który bardzo dobrze się wchłania, a także • przyspiesza gojenie się ran, odleżyn, stłu- nawet cząsteczkę DNA, zawierająca kod stymuluje nasz organizm do produkcji ko- czeń, oparzeń, odmrożeń, złamań, zwichnięć, genetyczny. Należy jednak pamiętać, że po lagenu ustrojowego. skręceń,uszkodzeń ścięgien i wiązadeł 25 roku życia kolagenu zaczyna nam bra- Nasz naturalny kolagen ze skóry łososia • redukuje rozstępy i cellulit kować, a po 30 jest uzyskiwany poprzez liofilizację, czyli pro- • pomaga w leczeniu osteoporozy i para- roku życia tra- ces zamrażania czystego kolagenu do minus dontozy cimy ok. 15%. 40º C w warunkach próżni i usuwania z nie- • regeneruje włosy i paznokcie Degradacja go wody. Zapewnia to najwyższą czystość, • normalizuje pracę układu pokarmowego kolagenu wy- biologiczną trwałość składników odżyw- • wspomaga leczenie białka oka nika z wielu czych i aminokwasów w formie naturalnej, • wspomaga leczenie stawów, bólów mięśni chorób, stre- co także gwarantuje wysoką przyswajalność. i kręgosłupa su, działania Kolagen pozyskiwany ze skóry łososia jest promieni UV, szlachetniejszy od innych, a pod względem W szczególności kierujemy naszą ofer- wysiłku fizycz- chemicznym i fizycznym ma lepszą wytrzy- tę do osób po ciężkich wypadkach, gdzie nego, a przede małość niż kolagen ssaków. Ryby przeby- wystąpiły złamania kości, uszkodzenia sta- wszystkim wają w środowisku wodnym, wytrzymując wów i kręgosłupa. Badania wykazały, że w wyniku procesu starzenia. Niszczenie siłę otaczającego je ciśnienia wody. Kola- okres leczenia i rehabilitacji przy tego typu kolagenu oraz problemy z jego odbudową gen rybi jest w stanie wytrzymać nacisk do kontuzjach został znacznie skrócony dzięki są przyczyną zaburzeń ruchu, zesztywnienia 500kg. Kolagen z łososia charakteryzuje się zastosowaniu kolagenu ze skóry łososia. stawów, bólów kręgosłupa, powstawania wysoką koncentracją kolagenu – od 95 do głębokich zmarszczek, cellulitu, wypadania 98%. Nie zawiera barwników czy substancji włosów, utraty napięcia mięśni, osteoporozy, zapachowych, a co najważniejsze stymuluje Wszystkich zainteresowanych zapra- pogorszenia wzroku. komórki do produkcji kolagenu ustrojowego. szamy na naszą stronę: www.kochamzdrowie.com

Możliwy jest również kontakt telefo- niczny, pod numerami 888 880 1644, 773 949 9972.

88 pOlOnia POLONIA LIghT / UrOda i zdrOWie Nie bądź biernym sTOWARZYsZENIE MANKO, NIEZALEżNA ORgANIZACjA POZARZądOWA, WYdAWCA PRAsY I ORgANIZATOR KAMPANII sPOłECZNYCh, POdjęłO WłAśNIE WsPółPRACę Z MAgAZYNEM „POLONIA”. sTOWARZYsZENIE TO ORgANIZATOR TAKICh KAMPANII sPOłECZNYCh, jAK: LOKALBEZPAPIEROsA.PL, NIE PAL PRZY dZIECKU, RYZYKOChANIA, PRZETEsTUj sIę CZY PILNUj dRINKA. KAMPANIE PORUsZAją WAżNE PROBLEMY sPOłECZNE ZWIąZANE Z BIERNYM PALENIEM, WIRUsEM hIv CZY TZW. „TABLETKą gWAłTU”. MAją NA CELU EdUKOWANIE I ZWIęKsZANIE śWIAdOMOśCI ORAZ AsERTYWNOśCI, sZCZEgóLNIE WśRód MłOdYCh LUdZI. jUż W NAjBLIżsZYCh WYdANIACh MAgAZYNU Będą PAńsTWO MOgLI PRZECZYTAć WIęCEj NA TEMAT WYMIENIONYCh KAMPANII I PORUsZANYCh PRZEZ NIE PROBLEMóW sPOłECZNYCh. W TYM WYdANIU PRAgNIEMY ZWRóCIć UWAgę NA PROBLEM BIERNEgO PALENIA, KTóRY W sAMEj POLsCE ZABIjA ROCZNIE 8 000 OsóB.

Dlaczego LokalBezPapierosa.pl? Dane opublikowane niedawno przez Świa- tową Organizację Zdrowia jednoznacznie wskazują: tytoń jest jedynym legalnym narkotykiem, który zabija tak wielu swoich konsumentów. Co więcej, na skutek wszech- obecności dymu papierosowego, zdrowie tracą również ci, którzy nie palą. Rocznie szacunkowo 600 tys. osób umiera z powodu skutków biernego palenia. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się tytoniowej epidemii trzeba podjąć zdecydowane działania. Wzrost świadomości społecznej na temat szkodliwości palenia, zwłaszcza biernego, dzinne strony można w pełni rozkoszować edukacyjnych, aby wzrosła świadomość to zadanie, które przyświecało działaniom się smacznym obiadem czy aromatyczną społeczeństwa na temat szkodliwości pale- krakowskiego Stowarzyszenia MANKO, orga- kawą, bez konieczności wdychania tyto- nia, zwłaszcza biernego. Pomocne jest świa- nizatora ogólnopolskiej kampanii społecznej niowego dymu. dectwo osób cieszących się autorytetem, LokalBezPapierosa.pl. Nowe prawo, wprowadzające zakaz które pozytywnie wypowiadają się na temat Zakaz palenia w miejscach publicznych palenia w miejscach publicznych, obowią- zmian w polskim prawie. Dlatego do wielu stał się międzynarodowym standardem. zuje w Polsce stosunkowo krótko. Z tego gwiazd, które do tej pory poparły kampanię, Starania podjęte w ramach kampanii Lokal- względu potrzeba jeszcze wielu działań takich jak Kayah, Ewa Wachowicz czy Anna BezPapierosa.pl sprawiły, że 15 listopada Wyszkoni, dołączają kolejne znane 2010 r. Polska stała się kolejnym na mapie osoby. Ostatnio działania kampanii świata krajem wolnym od dymu tytoniowe- poparł Maciej Orłoś – aktor, dzien- go. Niestety, w wielu polskich pubach i re- nikarz, prezenter telewizyjny. Jego stauracjach nadal można palić, ponieważ poparcie jest szczególne, bo poka- ustawa zakazująca palenia w miejscach zuje, że nie tylko osoby niepalące publicznych dopuszcza możliwość wy- popierają zakaz palenia w miej- dzielania palarni i sal dla palących. Na scach publicznych. szczęście nie oznacza to, że przyjeżdżający Równie ważny jak poparcie zna- do Polski skazani są na wybór między wdy- nych osób jest przykład państw, chaniem dymu papierosowego a obiadem w których zakaz palenia obowiązuje w domowych pieleszach. Wielu właścicieli od dawna. Dlatego m.in. doświad- lokali gastronomicznych i rozrywkowych czenie Stanów Zjednoczonych czy zdecydowało się na wprowadzenie całkowi- innych krajów to istotny argument, tego zakazu palenia. Kampania społeczna popierający wdrażanie w życie za- LokalBezPapierosa.pl pomaga w znale- kazu palenia oraz propagowanie zieniu miejsc, gdzie można zjeść obiad, mody na niepalenie. wypić kawę czy piwo, bez narażania się A Polonię, odwiedzającą rodzime na działanie unoszącego się w powietrzu rejony, przekonujemy – Nie bądź dymu tytoniowego. Na stronie internetowej biernym! Wybierz LokalBezPapie- www.lokalbezpapierosa.pl dostępna jest rosa.pl. interaktywna sieć 2000 lokali bez papierosa P w całej Polsce. Dzięki nim odwiedzając ro- Stowarzyszenie MankO

90 pOlOnia