İli Turizm Sektörü Bilgi Notu

Turizm, ülkemiz için olduğu kadar Konya için de önde gelen gelir kaynaklarındandır. Konya farklı kültürlerden pek çok farklı medeniyete beşiklik ederek Dünya tarihi içinde kendisine

önemli bir yer tutmuştur. Dünyanın en eski yerleşim merkezlerinden birine ev sahipliği yapan

Konya, Hristiyanlık için önemli inanç merkezlerini de barındırmaktadır. İnanç turizminde

önemli merkezlerden biri olmayı hedefleyen Konya, kültür turizminde de önemli bir potansiyele sahiptir. Sille (Siyata), Aya Elena Kilisesi, Kilistra Antik Kenti, Eflatunpınar Hitit anıtı, Çatalhöyük, Karahöyük, İvriz Kaya Kabartmaları, Bolat, Nekropol ve Bouleterion gibi

önemli tarihi değerler Konya’nın kültür turizmi açısından potansiyelini göstermektedir.

Konya’nın geleneksel el sanatları ve folklorik değerleri de kültür turizmi için önemli bir boyutu temsil etmektedir. Konya’da keçecilik, halıcılık, kaşıkçılık, tüfekçilik, testicilik, çinicilik ve Hat sanatı gibi el sanatları yabancı turistlerin ilgisini cezbetmektedir. Ayrıca semah, folklor ve tasavvuf musikisi de Konya’nın başlıca folklorik değerlerini oluşturmaktadır.

Konya çok çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış, M.Ö. 7000 yılına kadar giden bir tarihin izlerini taşımaktadır. Ören yerleri, tarihi ve doğal sit alanları, mağaraları ve sivil mimari

örnekleriyle zengin bir tarihi mirasa sahiptir.

Selçuklu Devleti’ne başkentlik yapan Konya, Hz. Mevlana ve Nasrettin Hoca gibi dünya

çapında tanınan şahsiyetleri nedeniyle önemli bir turizm noktasıdır. (konyadayatirim.gov.tr)

Konya’daki önemli turizm noktalarını turizm türüne göre sınıflamak gerekirse durum şöyledir*:

İnanç Turizmi

• Mevlana Külliyesi • Şems-i Tebrizi Cami ve Türbesi • Ateşbaz Veli Türbesi (Konya) • Seyyid Harun Veli Külliyesi (Cami,Türbe, Hamam) (Seydişehir) • Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi (Akşehir)

1

• Dediği Sultan Tekkesi (Ilgın) • Kilistra (Meram) • Sille Aya Eleni ve Panaghia Kaya Kilisesi

Kültür Turizmi

• Çatalhöyük (Çumra), • Boncukluhöyük (Karatay), • Karahöyük (Meram), • İvriz Anıtı (Halkapınar), • Eflatunpınar Anıtı(Beyşehir), • Fasıllar Anıtı (Beyşehir), • Yalburt Anıtı (Ilgın), • Kilistra (Meram) • Vasada Antik Kenti (Seydişehir) • Zengibar Antik Kenti (Bozkır) • Sille Kentsel Sit (Kiliseler, Camiler, Tarihi Evler), • Obruk Hanı (Karatay) • Zazadin Hanı (Selçuklu) • Horozlu Han (Selçuklu) • Altınapa Hanı (Meram) • Kuruçeşme Hanı (Meram) • Kızılören Hanı (Meram) • Dokuzun Hanı (Selçuklu) • Hacı Hafız Hanı (Selçuklu) • Kadın Hanı (Kadınhanı) • Eli Kesik Han (Derbent) • Pamukçu Hanı (Meram) • Zıvarık Hanı (Altınekin) • Zalmanda Hanı (Altınekin) • Belbaşı Hanı (Akören) • Alaeddin Camii (Konya) • Mevlana Külliyesi (Konya) • Sahipata Külliyesi (Cami, hanigah, hamam) (Konya) • İplikçi Camii (Konya)

2

• Şeyh Sadreddin Konevi Cami ve Türbesi • Selçuklu Mescitleri (Sırçalı Mescit, Beyhekim Mescidi, Tahir ile Zühre Mescidi, Hoca Hasan Mescidi, Taş Mescit, İç Karaaslan Mescidi gibi) (Konya) • Selçuklu Kümbetleri (2.Kılıçaslan-Selçuklu Sultanları, Kesikbaş, Kalenderhane, Seyfeddin Karasungur, Ateşbaz Veli, Gömeç Hatun, Şeyh Halili vb.) (Konya) • Karatay Medresesi ve Müzesi (Konya) • İnce Minare Medresesi ve Müzesi (Konya) • Sahipata Medresesi (Konya) • Ali Gav Medresesi (Konya) • Alaeddin Köşkü (Konya) • Karamanoğlu Hamamı, Köprü, Cami (Meram) • Kubadabad Sarayı ve Kız Kalesi (Beyşehir) • Eşrefoğlu Külliyesi (Cami, Türbe, Medrese, Bedesten, Hamam) (Beyşehir) • Kentsel sit Alanı (Beyşehir) • Seyit Harun Veli Camisi (Seydişehir) • Sultan Selim Külliyesi (Karapınar) • Ereğli Kensel Sit Alanı (Ulu Camii, Rüstempaşa Kervansarayı, Cağalzade Bedesteni, Hamam) • Lala Mustafa Paşa Külliyesi (Ilgın), • Piri Mehmet Paşa Külliyesi (Konya) • Sultan Selim Camisi (Konya) • Şerafeddin Camisi (Konya) • Aziziye Camisi (Konya) • Kapı Camii (Konya) • Ulu Camii (Doğanhisar) • Çavuş Camii (Hüyük) • Köşk Camii (Hüyük) • Hisarlık Camii (Bozkır) • Akşehir Kentsel Sit Alanı (Selçuklu döneminden günümüze kadar uzanan eserlerin ve tarihi çevrenin iyi korunduğu merkez, Taş Medrese, Ulu Camii, İplikçi Camii, İmaret Camii, Kileci Mescit, Seyit Mahmut Hayrani Türbesi, Nasrettin Hoca Türbesi, birçok mescit, hamam ve çok sayıda sivil mimarinin bulunduğu doku) • Emir Yavtaş Türbesi (Akşehir) • Akşehir Müzesi ve Batı Karargahı Müzesi

3

• Ereğli Müzesi

Sağlık Turizmi Ve Termal Turizm

• Ilgın Termal Şehri (Ilgın) • İsmil Kaplıcaları • Termal Su Rezervleri (Çeltik, Derbent, Seydişehir, Tuzlukçu, Beyşehir) • Tuz Gölü () • Gödet (Güldere) köyünde böbrek hastalıklarına, böbrek taşı düşürmeye iyi gelen şifalı su • Sarıveliler İlçesi Göktepe Kasabası mezarlığında yer altından kaynayan sıvı balcık bulunmakta olup cilt hastalıklarına iyi gelmektedir.

Mağara Turizmi

• Tınaztepe Mağarası (Seydişehir) • Balatini, Körükini, Suluin, Göynem ve Düden DeliğiBıçakçı Mağaraları () • İncesu Mağarası (Taşkale Kasabası) • Yeni Dünya Mağarası (Bucakışla Kasabası) • Yeşildirek Mağarası (Sarıveliler İlçesi) • Maraspoli Mağarası (Ermenek)

Kongre Ve Fuar Turizmi

• Selçuklu Kongre Merkezi • KTO-TÜYAP Fuar Merkezi

İpek Yolu Turizmi

• Konya-Aksaray Yolu (Horozlu Han, Zazadin Hanı, Zencirli Han ve Obruk Hanı). • Konya-Akşehir Yolu (Dokuzun Hanı, Hacı Hafız Hanı, Kadın Hanı, Ilgın Lala mustafa Paşa kervansarayı).

4

• Konya-Beyşehir -AntalyaYolu (Hocacihan hanı, Altınapa Hanı, Kuruçeşme Hanı, Kızılören Hanı, Yenice Çiftliği Hanı, Durak Hanları, Derebucak Tol Hanı ve Ortapayam Hanı). • Konya-Hatunsaray-Seydişehir Yolu ( Pamukçu Hanı, Yıkık Han, Belbaşı Hanı) • Konya-Karapınar-Ereğli Yolu ( Karapınar Sultan Selim Külliyesi Kervansarayı, Taş Han, Hortu Han, Rüstempaşa Kervansarayı). • Altınapa-Derbent Yolu (Kavak Hanı, Eli Kesik Han • Altınekin Zıvarık Hanı ve Zalmanda Hanı. • Erenkaya Yıkık Han

Eko Turizm Ve Yayla Turizmi

• Yerköprü Şelalesi (Göksu) () • Beyşehir Gölü Milli Parkı ve Titrek Kavak Tabiat Anıtı (Göller Bölgesi Gelişim Alanı/Beyşehir) • Bolay, Söbuçimen ve Çetmi Yaylaları (Taşkent) • Kuzukulağı Yaylası (Seydişehir) • Gölcük, Mutlu ve Muhallez Yaylaları (Yalıhüyük) • Bademli, Bartlı ve Sülek Yaylaları (Ahırlı) • Kestel Yaylası ve Orman Tabiat Parkı (Kadınhanı) • Tersakan, Kırkpınar, Kızılkaya, Yüğlük Dağı ve Belpınar Yaylaları (Halkapınar) • Akkışla Yaylası (Güneysınır) • Kaya Sığınağı, Davras ve Ketenlik Yaylaları (Doğanhisar) • Dağsarnıcı Yaylası (Akören) • Gelincik Ana Tepesi, Cankurtaran ve Çimendere Yaylaları (Akşehir) • Belkaya Sulukuyu, Çatmataş ve Eğrikuyu Yaylaları (Ereğli) • -Toroslar, (Ermenek, Sarıveliler, Başyayla) • Barçın Yaylası (Ermenek) • Tekeçatı Yaylası(Ermenek)

*Kaynak: MEVKA Karaman-Konya 2014-2023 Bölge Planı Eki

5

Konya şehir merkezinde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'ne bağlı 10 müze bulunmaktadır. Konya en fazla müzeye sahip 2.ildir. Ayrıca, Konya’da 6 adet de özel müze bulunmaktadır. Ören yeri sayısı ise 1’dir. Mevlana Müzesi 2019 yılında 3,6 milyondan fazla ziyaretçi ile Türkiye’de en çok ziyaret edilen 2. müze olmuştur. Konya’daki müzelerin ziyaretçi sayılarının son 5 yıl içinde düzenli olarak arttığı görülmektedir.

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne bağlı müzeler:

 Mevlâna Müzesi  Karatay Çini Eserler Müzesi  İnce Minare Taş ve Ahşap Eserler Müzesi  Atatürk Müzesi  Etnografya Müzesi  Arkeoloji Müzesi  Batı Cephesi Karargâhı Müzesi  Taş Medrese Müzesi  Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesi  Batı Cephesi Karargâhı Müzesi  Taş Medrese Müzesi  Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesi  Ereğli Müzesi

2015-2019 Müze Ziyaretçi Sayıları

Yıl Ziyaretçi Sayısı 2015 2.711.192 2016 2.254.689 2017 2.614.604 2018 2.961.078 2019 3.662.166 Kaynak: Konya Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

6

Konya’da Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Otellerde toplam geceleme verilerine bakıldığında Türkiye’nin önde gelen turizm noktalarının hemen ardından geldiği görülmektedir. Belgeli otellerde toplam geceleme verilerine göre Konya 2018 yılında 15’inci sıradadır.

Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Otellerde Toplam Geceleme – 2018 Türkiye 190686722 Antalya 84057324 28398368 Muğla 13076741 Aydin 6491491 İzmir 6330192 Ankara 4677542 Nevşehir 3171425 Bursa 3168330 Balıkesir 2616880 Mersin 2456764 Afyonkarahisar 2189758 Çanakkale 1697807 Adana 1592013 Konya 1499339 Kaynak: TÜİK

Yıllar içinde Konya özelinde ve Türkiye genelinde Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme

Belgeli otellerde toplam geceleme verilerinin değişimi şu şekilde göstermek mümkündür:

Türkiye Konya 2014 181593490 1109802 2015 177494692 1080898 2016 154311937 1078549 2017 155809568 1475390 2018 190686722 1499339 Kaynak: TÜİK

7

Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Otellerde yabancı geceleme 2018 verilerine göre Konya 18’inci sıradadır.

Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli Otellerde Yabancı Geceleme – 2018 Türkiye 112245139 Antalya 70277274 İstanbul 20132109 Muğla 8195266 Aydin 3265662 İzmir 2319661 Nevşehir 1509020 Ankara 909534 Bursa 816690 Denizli 528511 Trabzon 474499 Balıkesir 327289 Van 317286 Çanakkale 261084 Kocaeli 258869 Mersin 253426 Gaziantep 200258 Konya 174429 Kaynak: TÜİK

8

Konya özelinde Türkiye genelinde Belediye İşletme Belgeli ve Turizm İşletme Belgeli otellerde toplam yabancı geceleme yıllara göre şu şekilde değişmiştir:

Türkiye Konya

2014 118939141 214333

2015 109255699 187689

2016 77460373 113190

2017 80062668 129639

2018 112245139 174429 Kaynak: TÜİK

Konya’da Turizm İşletme Belgesi’ne sahip 162 turizm acentasının yanı sıra, Turizm İşletme

Belgesi’ne sahip 37 otel vardır. Bu 37 tesislerdeki toplam yatak kapasitesi 6.289’dir.

Konya’da Turizm İşletme Belgesine sahip otellerde geceleme sayıları ise son 5 yılda şu

şekildedir:

Turizm İşletme Belgeli Konaklama Tesislerinde Geceleme Sayıları

Toplam Geceleme Yabancı Geceleme 2014 686192 195343 2015 678470 167950 2016 714362 102115 2017 815535 99438 2018 862928 139029 Kaynak: TÜİK

9

Turizm İşletme Belgesine sahip otellerin yıldız durumlarına göre dağılımı ise şu şekildedir:

4; 11% 7; 19% 2; 5% 5 Yıldız 4 Yıldız 3 Yıldız 2 Yıldız 8; 22% Diğer

16; 43%

Kaynak: Konya Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

İlimizde Yatırım Belgeli 5 otel inşaatı devam etmekte olup, bu otellerin faaliyete geçmesiyle birlikte Konya’nın turizm belgeli yatak kapasitesi 7.375’e ulaşacaktır.

Konya’da Belediye İşletme Belgeli otel sayısı 103’dür ve bu 103 tesisteki yatak kapasitesi

5.536’dür.

Yatırım Belgeli otel sayısı ise 5’tir.

Turizm İşletme Belgeli Restoran sayısı 14’dür.

Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne bağlı 69 adet kokartlı turist rehberi vardır.

Konya’da yatırım belgeli 4 adet tesis ve bu tesislerdeki yatak sayısı 1.070’dir.

10

2018-2019 yıllarında Konya’yı ziyaret eden yabancı turistlerin milliyetlerine göre dağılımı ise

şu şekildedir:

2018-2019 MİLLİYETLERİNE GÖRE

ÇİN JAPONYA TAYVAN İRAN ABD İTALYA KKTC G.KORE ALMANYA

2018 19.846 20.058 4.909 5.489 4.218 1.791 486 1.913 3.050

2019 25.869 17.261 8.605 8.555 6.965 4.307 4.258 4.042 3.907

DEĞİŞİM (%) 30 -14 75 56 65 140 776 111 28

Kaynak: Konya Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

11