VOJNOSANITETSKI PREGLED ^Asopis Lekara I Farmaceuta Vojske Srbije
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
YU ISSN 0042-8450 VOJNOSANITETSKI PREGLED ^asopis lekara i farmaceuta Vojske Srbije Military Medical and Pharmaceutical Journal of Serbia Vojnosanitetski pregled Vojnosanit Pregl 2013; December Vol. 70 (No. 12): p. 1075-1180. YU ISSN 0042-8450 vol. 70, br. 12, 2013. VOJNOSANITETSKI PREGLED Prvi broj Vojnosanitetskog pregleda izašao je septembra meseca 1944. godine ýasopis nastavlja tradiciju Vojno-sanitetskog glasnika, koji je izlazio od 1930. do 1941. godine IZDAVAý Uprava za vojno zdravstvo MO Srbije IZDAVAýKI SAVET UREĈIVAýKI ODBOR prof. dr sc. med. Boris Ajdinoviü Glavni i odgovorni urednik prof. dr sc. pharm. Mirjana Antunoviü prof. dr sc. pharm. Silva Dobriü prof. dr sc. med. Dragan Dinþiü, puk. prof. dr sc. med. Zoran Hajdukoviü, puk. Urednici: prof. dr sc. med. Nebojša Joviü, puk. prof. dr sc. med. Bela Balint prof. dr sc. med. Marijan Novakoviü, brigadni general prof. dr sc. stom. Zlata Brkiü prof. dr sc. med. Zoran Popoviü, brigadni general (predsednik) prof. dr sc. med. Snežana Ceroviü prof. dr Sonja Radakoviü akademik Miodrag ýoliü, brigadni general akademik Radoje ýoloviü prof. dr sc. med. Predrag Romiü, puk. prof. dr sc. med. Aleksandar Ĉuroviü, puk. prim. dr Stevan Sikimiü, puk. prof. dr sc. med. Branka Ĉuroviü prof. dr sc. med. Borisav Jankoviü MEĈUNARODNI UREĈIVAýKI ODBOR prof. dr sc. med. Lidija Kandolf-Sekuloviü akademik Vladimir Kanjuh Prof. Andrej Aleksandrov (Russia) akademik Vladimir Kostiü Assoc. Prof. Kiyoshi Ameno (Japan) prof. dr sc. med. Zvonko Magiü prof. dr sc. med. Ĉoko Maksiü, puk. Prof. Rocco Bellantone (Italy) prof. dr sc. med. Gordana Mandiü-Gajiü Prof. Hanoch Hod (Israel) prof. dr sc. med. Dragan Mikiü, puk. Prof. Abu-Elmagd Kareem (USA) prof. dr sc. med. Darko Mirkoviü prof. dr sc. med. Slobodan Obradoviü, potpukovnik Prof. Hiroshi Kinoshita (Japan) akademik Miodrag Ostojiü Prof. Celestino Pio Lombardi (Italy) akademik Predrag Peško, FACS Prof. Philippe Morel (Switzerland) akademik Ĉorÿe Radak Prof. Kiyotaka Okuno (Japan) prof. dr sc. med. Ranko Raiþeviü, puk. prof. dr sc. med. Predrag Romiü, puk. Prof. Stane Repše (Slovenia) prof. dr sc. med. Vojkan Staniü, puk. Prof. Mitchell B. Sheinkop (USA) prof. dr sc. med. Dara Stefanoviü Prof. Hitoshi Shiozaki (Japan) prof. dr sc. med. Dušan Stefanoviü, puk. Prof. H. Ralph Schumacher (USA) prof. dr sc. med. Vesna Šuljagiü prof. dr sc. stom. Ljubomir Todoroviü Prof. Miodrag Stojkoviü (UK) prof. dr sc. med. Milan Višnjiü Assist. Prof. Tibor Tot (Sweden) prof. dr sc. med. Slavica Vuþiniü Tehniþki sekretari ureÿivaþkog odbora: dr sc. Aleksandra Gogiü, dr Snežana Jankoviü REDAKCIJA Glavni menadžer þasopisa: dr sc. Aleksandra Gogiü Struþni redaktori: mr sc. med. dr Sonja Andriü-Krivokuüa, dr Maja Markoviü, dr Snežana Jankoviü Tehniþki urednik: Milan Perovanoviü Redaktor za srpski i engleski jezik: Dragana Muþibabiü, prof. Korektori: Ljiljana Milenoviü, Brana Saviü Kompjutersko-grafiþka obrada: Vesna Totiü, Jelena Vasilj, Snežana ûujiü Adresa redakcije: Vojnomedicinska akademija, Institut za nauþne informacije, Crnotravska 17, poštanski fah 33–55, 11040 Beograd, Srbija. Telefoni: glavni i odgovorni urednik 3609 311, glavni menadžer þasopisa 3609 479, pretplata 3608 997. Faks 2669 689. E-mail (redakcija): [email protected] Radove objavljene u „Vojnosanitetskom pregledu“ indeksiraju: Science Citation Index Expanded (SCIE), Journal Citation Reports/Science Edition, Index Medicus (Medline), Excerpta Medica (EMBASE), EBSCO, Biomedicina Serbica. Sadržaje objavljuju Giornale di Medicine Militare i Revista de Medicina Militara. Prikaze originalnih radova i izvoda iz sadržaja objavljuje International Review of the Armed Forces Medical Services. ýasopis izlazi dvanaest puta godišnje. Pretplate: Žiro raþun br. 840-314849-70 MO – Sredstva objedinjene naplate – VMA (za Vojnosanitetski pregled), poziv na broj 12274231295521415. Za pretplatu iz inostranstva obratiti se službi pretplate na tel. 3608 997. Godišnja pretplata: 5 000 dinara za graÿane Srbije, 10 000 dinara za ustanove iz Srbije i 150 € (u dinarskoj protivvrednosti na dan uplate) za pretplatnike iz inostranstva. Kopiju uplatnice dostaviti na gornju adresu. Štampa Vojna štamparija, Beograd, Resavska 40 b. YU ISSN 0042-8450 vol. 70 No. 12, 2013 VOJNOSANITETSKI PREGLED The first issue of Vojnosanitetski pregled was published in September 1944 The Journal continues the tradition of Vojno-sanitetski glasnik which was published between 1930 and 1941 PUBLISHER Military Health Department, Ministry of Defence, Serbia PUBLISHER’S ADVISORY BOARD EDITORIAL BOARD Editor-in-chief Prof. Boris Ajdinoviü, MD, PhD Prof. Silva Dobriü, BPharm, PhD Assoc. Prof. Mirjana Antunoviü, BPharm, PhD Co-editors: Col. Assoc. Prof. Dragan Dinþiü, MD, PhD Prof. Bela Balint, MD, PhD Col. Assoc. Prof. Zoran Hajdukoviü, MD, PhD Assoc. Prof. Zlata Brkiü, DDM, PhD Col. Prof. Nebojša Joviü, MD, PhD Assoc. Prof. Snežana Ceroviü, MD, PhD Brigadier General Prof. Marijan Novakoviü, MD, PhD Brigadier General Prof. Miodrag ýoliü, MD, PhD, MSAAS Brigadier General Prof. Zoran Popoviü, MD, PhD (Chairman) Prof. Radoje ýoloviü, MD, PhD, MSAAS Prof. Sonja Radakoviü, MD, PhD Col. Assoc. Prof. Aleksandar Ĉuroviü, MD, PhD Col. Prof. Predrag Romiü, MD, PhD Assoc. Prof. Branka Ĉuroviü, MD, PhD Col. Stevan Sikimiü, MD Prof. Borisav Jankoviü, MD, PhD Assoc. Prof. Lidija Kandolf-Sekuloviü, MD, PhD Prof. Vladimir Kanjuh, MD, PhD, MSAAS INTERNATIONAL EDITORIAL BOARD Prof. Vladimir Kostiü, MD, PhD, MSAAS Prof. Zvonko Magiü, MD, PhD Col. Prof. Ĉoko Maksiü, MD, PhD Prof. Andrej Aleksandrov (Russia) Assoc. Prof. Gordana Mandiü-Gajiü, MD, PhD Assoc. Prof. Kiyoshi Ameno (Japan) Col. Assoc. Prof. Dragan Mikiü, MD, PhD Prof. Rocco Bellantone (Italy) Prof. Darko Mirkoviü, MD, PhD Prof. Hanoch Hod (Israel) Assoc. Prof. Slobodan Obradoviü, MD, PhD Prof. Abu-Elmagd Kareem (USA) Prof. Miodrag Ostojiü, MD, PhD, MSAAS Prof. Hiroshi Kinoshita (Japan) Prof. Predrag Peško, MD, PhD, MSAAS, FACS Prof. Celestino Pio Lombardi (Italy) Prof. Ĉorÿe Radak, MD, PhD, MSAAS Prof. Philippe Morel (Switzerland) Col. Prof. Ranko Raiþeviü, MD, PhD Prof. Kiyotaka Okuno (Japan) Col. Prof. Predrag Romiü, MD, PhD Col. Prof. Vojkan Staniü, MD, PhD Prof. Stane Repše (Slovenia) Assoc. Prof. Dara Stefanoviü, MD, PhD Prof. Mitchell B. Sheinkop (USA) Col. Prof. Dušan Stefanoviü, MD, PhD Prof. Hitoshi Shiozaki (Japan) Prof. Milan Višnjiü, MD, PhD Prof. H. Ralph Schumacher (USA) Assoc. Prof. Slavica Vuþiniü, MD, PhD Prof. Miodrag Stojkoviü (UK) Assoc. Prof. Vesna Šuljagiü, MD, PhD. Assist. Prof. Tibor Tot (Sweden) Prof. Ljubomir Todoroviü, DDM, PhD Technical secretary Aleksandra Gogiü, PhD, Snežana Jankoviü, MD EDITORIAL OFFICE Main Journal Manager Aleksandra Gogiü, PhD Editorial staff Sonja Andriü-Krivokuüa, MD, MSc; Snežana Jankoviü, MD; Maja Markoviü, MD; Dragana Muþibabiü, BA Technical editor Milan Perovanoviü Proofreading Ljiljana Milenoviü, Brana Saviü Technical editing Vesna Totiü, Jelena Vasilj, Snežana ûujiü Editorial Office: Military Medical Academy, INI; Crnotravska 17, PO Box 33–55, 11040 Belgrade, Serbia. Phone: Editor-in-chief +381 11 3609 311; Main Journal Manager +381 11 3609 479; Fax: +381 11 2669 689; E-mail: [email protected] Papers published in the Vojnosanitetski pregled are indexed in: Science Citation Index Expanded (SCIE), Journal Citation Reports/Science Edition, Index Medicus (Medline), Excerpta Medica (EMBASE), EBSCO, Biomedicina Serbica. Contents are published in Giornale di Medicine Militare and Revista de Medicina Militara. Reviews of original papers and abstracts of contents are published in International Review of the Armed Forces Medical Services. The Journal is published monthly. Subscription: Giro Account No. 840-314849-70 Ministry of Defence – Total means of payment – VMA (for the Vojnosanitetski pregled), refer to number 12274231295521415. To subscribe from abroad phone to +381 11 3608 997. Subscription prices per year: individuals 5,000.00 RSD, institutions 10,000.00 RSD, and foreign subscribers 150 €. Printed by: Vojna štamparija, Beograd, Resavska 40 b. Poštovani autori, urednici, recenzenti i saradnici Vojnosanitetskog pregleda, Opraštajuþi se od stare godine, zahvaljujem vam na izuzetnoj saradnji i podršci uz želje da nam nastupajuþa 2014. godina donese još više uspeha i radosti! SREýNA NOVA GODINA I BOŽIýNI PRAZNICI! SrdaĀno, prof. dr Silva Dobriþ, glavni i odgovorni urednik Dear Authors, Editors, Reviewers, and Collaborators of the Vojnosanitetski Pregled, Saying farewell to 2013, I express my deep gratitute to your extraordinary cooperation and support along with my best whishes that the coming New Year 2014 bring us more success and happiness! MARRY CHRISTMAS AND A HAPPY NEW YEAR! Cordially, Prof. Dr. Silva Dobriþ Editor-in-Chief VOJNOSANITETSKI PREGLED VOJNOMEDICINSKA AKADEMIJA Crnotravska 17, 11040 Beograd, Srbija Tel/faks: +381 11 2669689 [email protected] [email protected] Poziv za reklamiranje u 2014. godini U prilici smo da vam ponudimo moguýnost oglašavanja i reklamiranja proizvoda i usluga u ÿasopisu „Vojnosanitetski pregled“ (VSP). To je sigurno najbolji vid i najzastupljeniji naÿin upoznavanja eventualnih korisnika sa vašim uslugama i proizvodima. þasopis „Vojnosanitetski pregled“, zvaniÿni organ lekara i farmaceuta Vojske Srbije, nauÿno- struÿnog je karaktera i objavljuje radove iz svih oblasti medicine, stomatologije i farmacije. Radove ravnopravno objavljuju struÿnjaci iz vojnih i civilnih ustanova i iz inostranstva. Štampa se na srpskom i engleskom jeziku. þasopis izlazi neprekidno od 1944. godine do sada. Jedini je ÿasopis u zemlji koji izlazi