Download Kamerstuk
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2020–2021 19 637 Vreemdelingenbeleid Nr. 2662 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 24 september 2020 De vaste commissie voor Justitie en Veiligheid en de algemene commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking hebben op 10 september 2020 overleg gevoerd met mevrouw Broekers- Knol, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, en mevrouw Kaag, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, over: – de brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid d.d. 2 september 2020 inzake Grieks-Nederlandse samenwerkings- verband om het voogdijsysteem en de opvang van minderja- rige alleenstaande vreemdelingen (amv’s) in Griekenland structureel te verbeteren (Kamerstuk 27 062, nr. 113); – de brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid d.d. 10 september 2020 inzake uitstel toezending reactie over de situatie op Lesbos en hierbij in te gaan op de vraag wat Nederland kan en gaat doen om hulp te verlenen (Kamerstuk 19 637, nr. 2651); – de brief van de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid d.d. 10 september 2020 inzake situatie brand vluchtelingenkamp Lesbos (Kamerstuk 19 637, nr. 2652). Van dit overleg brengen de commissies bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit. De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, Van Meenen De voorzitter van de algemene commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, De Roon De griffier van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, Haveman-Schüssel kst-19637-2662 ISSN 0921 - 7371 ’s-Gravenhage 2020 Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 19 637, nr. 2662 1 Voorzitter: Van Meenen Griffier: Haveman-Schüssel Aanwezig zijn twaalf leden der Kamer, te weten: Azarkan, Becker, Bisschop, Emiel van Dijk, Jasper van Dijk, Groothuizen, Van Kooten- Arissen, Kuiken, Van Meenen, Van Ojik, Van Toorenburg en Voordewind, en mevrouw Broekers-Knol, Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, en mevrouw Kaag, Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssa- menwerking. Aanvang 18.02 uur. De voorzitter: Goedenavond. Van harte welkom bij dit algemeen overleg van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid, een algemeen overleg dat als onderwerp heeft de brand in het vluchtelingenkamp te Lesbos. Welkom aan de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid en aan de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Welkom ook aan de leden en de mensen die dit debat elders volgen. Een publieke tribune hebben we tegenwoordig niet. Uiteraard ook welkom aan onze ondersteuning. Ik zou u willen voorstellen om spreektijden te hanteren van vier minuten en om maximaal drie interrupties toe te staan. Kunt u daarmee akkoord gaan? Dat is het geval. Dan geef ik als eerste het woord aan de heer Jasper van Dijk van de SP. De heer Jasper van Dijk (SP): Voorzitter. Wij hebben ongeveer 15 minuten geleden een brief gekregen en die heb ik net kunnen lezen. Vergeeft u mij dus als ik niet van alle details op de hoogte ben. Dat kan gewoon niet. We hebben dit algemeen overleg nu vier uur later van start laten gaan dan aanvankelijk gepland. Dat verdient sowieso geen schoonheidsprijs. Wij zaten hier om 14.00 uur klaar, maar er waren geen bewindslieden. Dat gezegd hebbende moet ik zeggen dat er nu, na maandenlang, zo niet nog langer debat, eindelijk iets gaat gebeuren voor de vluchtelingen die vastzitten op het Griekse eiland Lesbos. Het kamp was afgelopen week uitgebreid in het nieuws. Kamp Moria op Lesbos was al een humanitair drama, deze week is het een hel geworden: de hel van Lesbos. 13.000 mensen werden dakloos als gevolg van afschuwelijke branden, die nog steeds doorgaan. 13.000 mensen in een kamp bedoeld voor 3.000 mensen. Die mensen, waaronder honderden kinderen, verblijven nu letterlijk op straat. Er is nu een afspraak waarbij van hen 100 mensen naar Nederland kunnen komen, lees ik in de brief, waaronder 50 alleenstaande kinderen. Ik vraag of dat juist is. Het is goed dat er nu op dat punt eindelijk wat gebeurt, maar het is wel erg wrang dat dit pas gebeurt na een verschrikkelijke ramp. Erkent de regering dat? De prijs is tegelijk dat er minder vluchte- lingen van elders mogen komen. Voor niets gaat alleen de zon op. Dat aantal stond aanvankelijk op 750 mensen en was met het kinderpardon al verlaagd naar 500. Nu wordt het ook nog eens verminderd met het aantal mensen dat uit Griekenland gehaald gaat worden. Ik vraag of dat juist is. Verder wordt er nog meer gedaan. Mensensmokkel wordt strenger gestraft. Overlast gevende asielzoekers met verblijfsvergunning worden sneller uitgezet. De asielprocedure wordt ingekort met de afschaffing van het eerste gehoor. Met name over dat laatste zijn grote zorgen, kan ik u vertellen. Dit pakket heeft ook veel weg van een koehandel; koehandel met vluchtelingen, om precies te zijn. Want per saldo komt er dus geen vluchteling extra naar Nederland. Kan de regering dat bevestigen? Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 19 637, nr. 2662 2 Ik moet wel complimenten geven aan de mensen die de afgelopen tijd van zich lieten horen. De talloze protesten in het land; het verzet vanuit de kerken; de artsen van SOS Moria, die vanmiddag nog op het Plein stonden, en niet te vergeten de partijgenoten van de regeringscoalitie, die steeds luider van zich lieten horen; de gemeenten en provincies en partijmastodonten zoals Neelie Kroes, Jan Terlouw en Dries van Agt. Terecht hebben zij nu een overwinning binnengehaald: er worden mensen van de eilanden gehaald. De voorzitter: U heeft nog een minuut. De heer Jasper van Dijk (SP): Het roept ook vragen op, voorzitter. Hebben die 100 mensen die nu naar Nederland gaan, wel of geen asielstatus? Of wordt dat pas in Nederland bepaald? Hoeveel van deze mensen worden, als het aan de regering ligt, in 2020 opgehaald? Want hoeveel waren er dit jaar al hervestigd? Wat gebeurt er met het project om kinderen in Griekenland op te vangen? Dat was een project waar de Staatssecretaris tot voor kort nog zeer trots op was, als lapmiddel om geen kinderen naar Nederland te hoeven halen. Verandert dit nu? Wordt dat project nu gestaakt? Wat gebeurt er met het geld dat daarvoor was bestemd, circa 3,5 miljoen euro? En last but not least, gaat u nu eindelijk aan de slag met een structurele oplossing? Voorkom dat Lesbos het afvoerputje van Europa blijft. Zorg voor een zorgvuldige, maar ook effectieve asielprocedure, zodat mensen niet langer jarenlang op Lesbos blijven steken. Zorg dat mensen die recht hebben op asiel, verdeeld worden over Europa, en zorg dat mensen die géén recht hebben op asiel, daadwerkelijk terugkeren. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dat te realiseren en niet een verantwoordelijkheid van Griekenland alleen. De voorzitter: Dank u wel. Dan is het woord aan de heer Azarkan van DENK. De heer Azarkan (DENK): Dank, voorzitter. Je vraagt je af waarom we met de Staatssecretaris praten over asiel. Zo veel heeft ze daarover niet te zeggen. Gisteren nog bij RTL was ze helder: «Er komt niemand bij; dat is wat we hebben afgesproken». Een dag later toch nog een kleine geste, zij het een erg magere. En waarom? Niet omdat we medelijden hebben met die mensen; niet omdat we vluchtelingen helpen, maar omdat het imago van de ChristenUnie en van het CDA en ook wel een beetje van D66 gered moest worden. De achterban was zich aan het roeren en de electorale schade zou weleens te groot kunnen zijn. Daarom gingen Jetten, Heerma, Segers en... Ik vergeet altijd die vierde. Dijkhoff, ja. Voor Dijkhoff is het sowieso geen pretje om te praten over meer mensen hier naartoe halen, want dat doet hem geen goed. Dat kan alleen als hij er iets voor terugkrijgt, en dat heeft hij. Voorzitter. Per saldo zijn we niets opgeschoten met deze deal. Het doet me pijn om te zien dat niet de intrinsieke motivatie van het feit dat het hier om mensenlevens gaat, dat het hier om kinderen gaat, dat we hier te maken hebben met een kamp waar op enig moment 20.000 mensen verbleven in plaats van 2.700, een kamp waar kinderen werden blootgesteld aan geweld, waar mensen moesten vechten om een bakje rijst. Waar mensen allemaal op de grond sliepen omdat het te gevaarlijk was. Maar het gaat dus niet om deze omstandigheden. Het gaat om het eigen imago van de ChristenUnie, van D66 en van het CDA. Voorzitter. Vorige week brak er ook corona uit, precies in dat kamp Moria. De mensen werden in quarantaine gezet, maar niet zoals dat zou moeten. Mensen kregen een dunne afscheiding. Onder die heel moeilijke omstan- digheden van wanhoop en ellende sloeg de vlam in de pan. Deze mensen Tweede Kamer, vergaderjaar 2020–2021, 19 637, nr. 2662 3 – ik zeg het nog een keer: «deze mensen», want dat zijn vluchtelingen. Ik moet daar sommige partijen daar af en toe aan herinneren – hadden geen perspectief. We trokken de afgelopen maanden met een aantal partijen op om wel een verbetering te vragen. Maar de VVD, D66, de ChristenUnie en het CDA hebben ze laten verrekken, tot het punt dat de brand uitbrak. Voorzitter. Dan ook nog de 1 miljoen of, zoals ik het zie, pak «m beet zo’n € 78 per vluchteling, uitgetrokken door Minister Kaag. Ook dat is een schijntje, terwijl we 750 miljard euro uittrekken om onze eigen inwoners in Europa te beschermen tegen de gevolgen van corona. € 78 per vluchteling. De voorzitter: U heeft nog een minuut. De heer Azarkan (DENK): Voorzitter. Ik wil ook aangeven dat het kamp Moria niet zomaar is ontstaan. De omstandigheden hebben we met z’n allen gecreëerd in Europa. En waarom hebben we dat gedaan? Omdat we het signaal willen afgeven dat het beter is om in je eigen land te blijven, in je door vele Europese straaljagers kapotgeschoten eigen land.