Adviesrapport! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Opdrachtgever:! Hilbert!Stel,!Voorzitter!Vereniging!Dorpsbelangen!Grolloo!En! Omstreken! ! ! ! ! ! Rapport.Opgesteld.Door
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
! ! ! !! ! ! ! ! ! ! Hogeschool!van!Hall!Larenstein! Management!van!de!leefomgeving! 14!april!2015! ! ! Duurzame!energie! In!Grolloo!en!omstreken! ! ! Adviesrapport! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Opdrachtgever:! Hilbert!Stel,!voorzitter!Vereniging!Dorpsbelangen!Grolloo!en! Omstreken! ! ! ! ! ! Rapport.opgesteld.door:. Lotte!Berends,!Rutger!BiJlsma,!JurJen!de!Boer,!Kimberley!van!Dam, ! ! ! ! Jarno!Haan,!Lotte!Hadderingh,!Ties!Kerkhof,!Eelco!Kleine!Punte,! Rein!Schoute,!Jelmer!SiJens,!Frank!Smith,!Jasper!Venema!en! Nanoek!Wiersema! . Begeleidt.door:!! ! Letty!BlokziJl,!Sietze!Bottema,!Anne!Clasquin,!Jan!van!Delden,!! Simon!Matahelumual!en!Ruben!de!Vries! . Datum! ! ! ! 14!april!2015! ! ! ! . Module. LAK202VN!‘Leren!in!kennisWerkplaatsen’! ! ! ! . Bronnen.foto’s.omslag! ! (Clasquin)! ! ! ! ! ! Voorwoord& Dit!adviesrapport!is!geschreven!in!het!kader!van!de!module!‘Leren!in!kennisWerkplaatsen’,!in! opdracht!van!Vereniging!Dorpsbelangen!Grolloo!en!Omstreken!en!heeft!als!doel!de!mogeliJkheden! en!Wensen!met!betrekking!tot!duurzame!opWekking!en!besparing!van!energie!in!Grolloo!en! omstreken!te!onderzoeken.!! ! Voor!de!totstandkoming!van!dit!rapport!hebben!WiJ!hulp!gehad!van!een!aantal!partiJen.!Als!eerste! willen!wiJ!Hilbert!Stel,!voorzitter!van!Vereniging!Dorpsbelangen!en!Omstreken!(VDGO),!bedanken! voor!ziJn!hulp!en!toeWiJding!aan!het!proJect.!Hiernaast!Willen!We!Sander!Heidema!van!het! Energiebureau!bedanken!voor!het!tot!stand!brengen!van!de!samenWerking!tussen!VDGO!en! ondergetekenden,!de!groep!studenten!Toegepaste!aardriJkskunde.!WiJ!Willen!ook!de!begeleidende! docenten!Anne!Clasquin,!Simon!Matahelumual,!Sietze!Bottema,!Jan!van!Delden,!Letty!BlokziJl!en! Ruben!de!Vries!bedanken!voor!de!feedback!en!ondersteuning!tiJdens!het!project.!Tot!slot!Willen!WiJ! de!inwoners!van!Grolloo!en!omstreken!die!aan!het!project!hebben!biJgedragen!bedanken.! ! LeeuWarden,!14!april!2015! ! Studenten!Toegepaste!aardriJkskunde,! ! Lotte!Berends! Rutger!BiJlsma! Jurjen!de!Boer! Kimberley!van!Dam! Jarno!Haan! Lotte!Hadderingh! Ties!Kerkhof! Eelco!Kleine!Punte! Rein!Schoute! Jelmer!SiJens! Frank!Smith! Jasper!Venema! Nanoek!Wiersema! ! ! Samenvatting& ! De!vereniging!van!dorpsbelang!Grolloo!en!omstreken!(VDGO)!Wil!Grolloo!en!omstreken!duurzamer! maken.!DaarbiJ!heeft!VDGO!hulp!gekregen!van!een!groep!studenten!van!het!van!Hall!Larenstein.! Voorzitter!Hilbert!Stel!van!VDGO!is!de!opdrachtgever.!Er!is!door!de!studenten!een!enquête!gemaakt! om!de!mening!van!de!beWoners!van!Grolloo!en!omstreken!te!peilen!over!duurzame!energie.!Uit!deze! enquête!kWam!onder!naar!voren!dat!37,5%!van!de!geënquêteerden!al!duurzame!energie!gebruikt.! Verder!geeft!70,1%!van!de!geënquêteerden!aan!belangstelling!te!hebben!voor!proJecten!die!Grolloo! en!omstreken!duurzamer!kunnen!maken.!In!totaal!bestond!de!enquête!uit!34!vragen!over! (toekomstige)!duurzame!energie!in!Grolloo!en!omstreken.!De!uitkomsten!van!de!enquête!ziJn! gebruikt!om!uiteindeliJk!een!advies!te!kunnen!geven!aan!het!dorpsbelang!van!Grolloo!en!omstreken.! ! Naast!de!enquête!is!er!een!beleidsnotitie!opgesteld,!een!brainstormavond!gehouden!en!ziJn!er! meerdere!intervieWs!gehouden.!De!extra!informatie!die!hierbiJ!naar!boven!kWam!is!gebruikt!biJ!het! opstellen!van!het!uiteindeliJk!advies.! ! De!volgende!duurzame!maatregelen!zouden!toepasbaar!kunnen!ziJn!voor!Grolloo;!Windmolens,! zonnepanelen,!aardWarmte,!zonneWeide,!isolatie,!biomassa,!domotica!en!pellet!kachels.!! ! Windmolens!leveren!veel!energie!op,!met!een!paar!Windmolens!kan!het!hele!gebied!voorzien! worden!van!duurzame!energie.!Windmolens!hebben!daarnaast!ook!een!korte!terugverdientiJd.! Windmolens!hebben!Wel!als!nadeel!dat!er!horizonvervuiling!kan!ontstaan.!!Er!ziJn!veel! subsidiemogeliJkheden!om!zonnepanelen!goedkoper!aan!te!schaffen.!Het!is!daarnaast!ook!mogelijk! om!stroom!te!salderen!zodat!er!niet!teveel!energie!opgeWekt!Word.!Nadeel!van!zonnepanelen!is!dat! ze!redeliJk!snel!kapot!kunnen!gaan!en!dat!niet!iedereen!zonnepanelen!mooi!vind.! ! Een!zonneboiler!is!milieutechnisch!een!goede!optie.!Op!dit!moment!is!er!nog!genoeg!aardgas!en!het! gas!is!goedkoop,!daarom!kan!het!vaak!niet!uit!om!op!dit!moment!een!zonneboiler!aan!te!schaffen.! Een!Warmtepomp!heeft!een!hoog!rendement!en!een!korte!terugverdientiJd.!Nadeel!is!Wel!dat!er! vergunningen!nodig!ziJn!en!dat!een!Warmtepomp!energie!verbruikt.! ! Met!een!zonneWeide!kan!op!grote!schaal!veel!energie!opgeWekt!Worden,!alleen!is!hier!Wel!veel! ruimte!voor!nodig.!Een!zonneWeide!kan!aan!het!zicht!onttrokken!Worden!en!geeft!geen! geluidsoverlast.!Het!nadeel!is!Wel!dat!er!voor!het!aanleggen!van!een!zonneweide!vergunningen!nodig! ziJn!en!daarnaast!is!er!tegenWoordig!minder!geld!beschikbaar!voor!subsidies.! ! Met!het!isoleren!van!een!huis!kan!veel!bespaart!Worden!op!stookkosten.!In!verhouding!met!andere! duurzame!!initiatieven!is!isolatie!relatief!goedkoop.!Een!huis!kan!redeliJk!snel!geïsoleerd!Worden! maar!het!is!niet!mogeliJk!om!alle!huizen!te!isoleren.!Voor!biovergisters!ziJn!subsidies!beschikbaar,!het! vergisten!van!mest!draagt!tevens!biJ!aan!vermindering!van!de!uitstoot!van!gassen,!Waaronder! methaan.!Een!biovergister!zou!Wel!voor!horizonvervuiling!kunnen!zorgen.!! ! Met!een!domotica!set!kan!men!in!één!opslag!zien!Welke!apparaten!veel!stroom!gebruiken!terWiJl!ziJ! (onnodig)!op!standfby!staan.!Een!domotica!set!geeft!niet!altiJd!veel!besparing!mogelijkheden!aan,! daarom!is!het!niet!altiJd!nuttig!om!een!domotica!set!aan!te!schaffen.!Een!pelletkachel!heeft!een!hoog! redement!en!is!gebruiksvriendeliJk.!Het!kost!alleen!Wel!veel!tiJd!en!geld.!Een!pelletkachel!heeft! daarnaast!ook!veel!onderhoud!nodig.! ! ! ! Na!het!afWegen!van!de!verschillende!mogeliJke!maatregelen!is!er!een!advies!opgesteld.!Van!de! hiervoor!genoemde!afWegingen!is!het!collectief!opwekken!van!duurzame!energie!doormiddel!van! zonnepanelen!een!goede!optie.!Er!ziJn!veel!grote!daken!van!agrariërs!beschikbaar!in!Grolloo!om! zonnepanelen!op!te!installeren!en!driekWart!van!de!agrariërs!is!bereid!om!hun!dak!beschikbaar!te! stellen!voor!zonnepanelen.!Met!de!agrariërs!die!hebben!aangegeven!dat!ze!bereid!ziJn!om! zonnepanelen!op!hun!dak!te!plaatsen!kan!contact!opgenomen!Worden!om!dit!ook!te!kunnen! beWerkstelligen.!Voor!huurders!die!zonnepanelen!Willen!hebben!kan!samengeWerkt!Worden!met! verhuurder!De!Volmacht.!Een!windmolen!is!een!maatregel!die!lastiger!realiseerbaar!is.!Vooral!omdat! het!draagvlak!daarvoor!niet!hoog!is.!Het!zal!VDGO!veel!energie!kosten!om!dit!te!realiseren.! ! ! Een!oplossing!om!energie!te!besparen!is!het!collectief!inkopen!van!isolatiemateriaal.!Wanneer!er! collectief!ingekocht!Word!kan!het!goedkoper!aangeschaft!Worden.!Een!vervolgtraject!kan!ziJn!om!de! inWoners!die!hadden!aangegeven!interesse!in!deze!maatregel!te!hebben!uit!te!nodigen!voor!een! advies!op!maat!door!een!expert!op!het!gebied!van!isolatie.! ! Nadat!het!advies!is!uitgebracht!kunnen!er!Werkgroepen!samengesteld!Worden!om!verder!na!te! denken!over!de!verduurzaming!van!Grolloo!en!omstreken.!Het!is!van!belang!dat!het!thema!duurzame! energie!niet!Wegebt!zodat!de!bewoners!er!mee!bezig!bliJven.!De!Werkgroepen!kunnen!ook!de!kennis! en!bewustWording!omtrent!duurzame!energie!stimuleren.!Daarnaast!zou!er!samengewerkt!kunnen! worden!met!andere!dorpen!om!grote!duurzame!initiatieven!sneller!mogeliJk!te!maken.!Ook!kan!er! hulp!en!samenwerking!gezocht!Worden!biJ!bestaande!duurzame!initiatieven!en!andere!instanties,! zoals!De!Volmacht!en!Buurkracht.!! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! Inhoudsopgave& Voorwoord!..............................................................................................................................................................................!3! Samenvatting!.........................................................................................................................................................................!4! 1.! Inleiding!.........................................................................................................................................................................!7! 1.1!Aanleiding!...................................................................................................................................................................!7! 1.2!Probleemstelling!......................................................................................................................................................!7! 1.3!Projectgebied!.............................................................................................................................................................!7! 1.4!Leeswijzer!...................................................................................................................................................................!9! 2.! Aanpak!.........................................................................................................................................................................!10! 2.1!De!eerste!bijeenkomst!........................................................................................................................................!10! 2.2!Interviews!................................................................................................................................................................!10! 2.3!Enquête!.....................................................................................................................................................................!10! 2.4!Kaarten!......................................................................................................................................................................!10!