Toekomstvisie Ketelwald-Omslag.Indd
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Toekomstvisie Ketelwald Zukunft svision Ketelwald Toekomstvisie Ketelwald 1 Toekomstvisie Ketelwald Zukunft svision Ketelwald 2007 Het project is fi nancieel mogelijk gemaakt dankzij medefi nanciering door het EU-programma INTERREG IIIA van de Euregio Rijn-Waal, het Ministerie van Economische Zaken van de deelstaat Nordrhein-Westf alen en de Nederlandse provincies Gelderland en Limburg. Kofi nanziert durch das EU-Programm INTERREG IIIA der EuregioRhein-Waal sowie durch das Ministerium für Wirtschaft , Mitt elstand und Energie des Landes Nordrhein- Westf alen und die Provinzen Gelderland und Limburg. 2 Zukunft svision Ketelwald INHOUD INHALT Voorwoord Vorwort 3 Achtergrond Hintergrund 4 Werkwijze Entstehung 7 Toekomstvisie op het Ketelwald Zukunft svision Ketelwald Vroeger Vergangenheit 8 Heden Gegenwart 10 De Toekomst Zukunft 13 Van heden naar toekomst Von jetzt bis zur Zukunft 17 Projectideeën Projektideen 1. Instellen natuurbosreservaten 1. Einrichtung von Waldreservaten 18 2. Ecologische verbinding natuurbossen 2. Verbund Naturwälder 20 3. Ruimte voor het Edelhert 3. Mehr Raum für den Rothirsch 22 4. Weide- of hoedebos 4. Hudewald 26 5. Herstelplan Koningsven 5. Pfl ege und Entwicklungsplan Koningsven 29 6. Heideontwikkeling in het Ketelwald 6. Heideentwicklung im Ketelwald 31 7. Herstel oude rivierarm van de Niers 7. Revitalisierung des Altarmes der Niers 33 8. Herstel van cultuurhistorische elementen 8. Wiederherstellung von kulturhistorischen Elementen 34 9. Speelbossen 9. Spielwälder 36 10. Wandelkaart Ketelwald 10. Wanderkarte Ketelwald 38 11. De Edelhertt rail 11. Der Rothirschtrail 39 Gebiedsbeschrijving Gebietsbeschreibung Geologie en prehistorie Geologie und Frühgeschichte 42 Geschiedenis Die Geschichte des Ketelwaldes 44 Wett elijke status van natuurbescherming Schutzgebiete im Ketelwald 52 Bodem Boden 54 Water Feuchtgebiete 56 Eigendom Eigentumsverhältnisse 58 Huidige natuurwaarden van het Ketelwald Die heutigen Naturschätze des Ketelwaldes 60 Lijst van deelnemers aan workshops en gesprekken Liste der Teilnehmer an Workshops und Gespräche 68 Literatuur Literatur 69 Colofon Impressum 70 Toekomstvisie Ketelwald 3 VOORWOORD VORWORT Bijna tien jaar geleden heeft een groepje natuurliefh ebbers uit Vor fast zehn Jahren hat eine Gruppe Naturliebhaber aus dem het Rijk van Nijmegen het initiatief genomen om het Ketelwald- Reich von Nimwegen die Initiative zur Entwicklung des Ketelwald- concept te ontwikkelen. Door het Nederlands-Duitse bosgebied Projektes ergriff en. Indem der deutsch-niederländische Wald tussen Nijmegen en Kleef als een geheel te beschouwen, en daar zwischen Nimwegen und Kleve als Einheit gesehen wird und het bosbeheer op af te stemmen, zouden de natuurwaarden der Waldbau darauf abgestimmt wird, kann der Wert der Natur van het gebied sterk kunnen toenemen, zo was hun idee. Het gesteigert werden. So war ihre Idee. Die Initiative hat gezündet initiatief is aangeslagen en heeft in 2004 geresulteerd in het und 2004 zum INTERREG-Projekt „Ketelwald – Natur über Grenzen INTERREG-project “Ketelwald – Natuur over grenzen heen”. hinweg“ geführt. Darin arbeiten einige große Waldbesitzer Daarin werken enkele grote boseigenaren samen en nemen ze een zusammen und ergreifen Maßnahmen um die Artenvielfalt im aantal concrete maatregelen om de biodiversiteit in het gebied te Gebiet zu vergrößern. vergroten. Vor Ihnen liegt das erste Konzept der Ketelwald-Zukunft svision, Voor u ligt de Toekomstvisie op het Ketelwald die in het kader das im Rahmen des INTERREG-Projektes angefertigt wurde. Es ist van het INTERREG-project is opgesteld. Het is een pleidooi ein Plädoyer für eine natürlichere Entwicklung des Waldes. Mit voor een meer natuurlijke ontwikkeling van het bos. Met een rund 9.000 ha Fläche, einer reichen Kulturhistorie und einer großen oppervlakte van 9.000 ha, een rijke cultuurhistorie en een grote Vielfalt an Lebensräumen bringt der Ketelwald alles mit, um sich zu verscheidenheid in biotopen heeft het Ketelwald alles in zich om einem ökologisch bedeutsamen Naturgebiet zu entwickeln, in dem uit te groeien tot een ecologisch waardevol natuurgebied. Waar es sich auch für den Menschen gut leben lässt. het ook voor de mens goed toeven is. Aber das geschieht nicht von selbst. Eine zielgerichtete Initiative Maar dat gaat niet vanzelf. Een doelgerichte aanpak en und Zusammenarbeit ist notwendig. Das ist nicht allein die Sache samenwerking is noodzakelijk. Dat is niet alleen een zaak van der Waldeigentümer, auch die Mitarbeit anderer wichtiger Akteure de boseigenaren, ook van andere relevante actoren wordt ist gefragt. Fragen des Wildschutzes, des Biotopverbundes und der medewerking gevraagd. Kwesties als wildbeheer, robuuste Holzproduktion übersteigen das lokale und regionale Niveau und verbindingen en houtproductie overstijgen het lokale en regionale erfordern die Beteiligung der Behörden und anderer Parteien. niveau en vereisen nadrukkelijk betrokkenheid van overheden en andere partijen. Außer einer anregenden Skizze, wie att raktiv und wertvoll der Ketelwald werden kann, umfasst diese Broschüre Behalve een inspirerende schets van hoe aantrekkelijk en auch die Präsentation von Folgeprojekten. Sie sind durch waardevol het Ketelwald zou kunnen worden bevat deze das Zusammenwirken einer großen Zahl von Fachleuten brochure ook voorstellen voor vervolgprojecten. Ze zijn tot stand für Naturschutz, Kulturhistorie und naturnahe Erholung gekomen in overleg met tal van deskundigen op het terrein van zustande gekommen. Es sind konkrete Schritt e zur natuurbeheer, cultuurhistorie en natuurgerichte recreatie. Het Realisierung der Zukunft svision. Diese Broschüre ist damit als zijn concrete stappen in de realisatie van de toekomstvisie. Deze Einladung an Grundbesitzer, Bewirtschaft er, Verwaltungen, brochure is dan ook vooral bedoeld als een uitnodiging aan Landwirtschaft sorganisationen und andere Interessenten gedacht, eigenaren, terreinbeheerders, bestuurders, landbouworganisaties mit uns zusammen an der Verwirklichung einer schönen Zukunft zu en andere belanghebbenden om voortvarend met ons samen te arbeiten. werken aan de verwezenlijking van een mooie toekomst van het Ketelwald. Jeanett e van der Vegt Dr. Volkhard Wille Voorzitt er Werkgroep Milieubeheer Groesbeek Vorsitzender NABU-Naturschutzstation e.V. in Kranenburg 4 Zukunft svision Ketelwald ACHTERGROND HINTERGRUND Op 9 juni 2000 vond in Hotel De Wolfsberg te Groesbeek Am 9. Juni 2000 fand im Hotel De Wolfsberg eine Zusammenkunft een bijeenkomst plaats met eigenaren, beheerders en mir Landbesitzern, Landnutzern und Verwaltungen statt , overheidsinstanties over het idee van een grensoverschrijdend um über die Idee eines grenzübergreifenden Naturparks natuurpark in de regio tussen Nijmegen en Kleve. Het initiatief zwischen Nimwegen und Kleve zu beraten. Die Initiative zu voor deze workshop was afk omstig van een groepje enthousiaste, diesem Workshop ging von einer kleinen Gruppe begeisterter, betrokken en deskundige natuurliefh ebbers die in hun vrije tijd, sachkundiger Naturliebhaber, die in ihrer Freizeit, zum Teil schon sommige al tientallen jaren, actief waren met veldonderzoek seit Jahrzehnten, die Natur der Wälder auf der Stauchmoräne in de bossen op de stuwwal. Naar hun overtuiging zou het untersuchten. Nach ihrer Überzeugung konnte die Natur durch bosgebied veel aan natuurwaarden kunnen winnen door een eine bessere Zusammenarbeit der Waldbesitzer viel an Wert betere samenwerking tussen de eigenaren. Gemeenschappelijk gewinnen. Eine abgestimmte Bewirtschaft ung des Waldes soll bosbeheer zou meer ruimte kunnen bieden voor het realiseren van Naturschutzzielen mehr Raum geben. Darin sollen auch die großen ecologische doelstellingen. En daarin zou ook het groot wild een Wildtiere einen Platz erhalten. Auf diesem Workshop trugen sie plaats moeten krijgen. In de workshop brachten ze deze ideeën ihre Ideen zum ersten Mal in die Öff entlichkeit. Die Reaktionen voor het eerst naar buiten. De reacties waren voorzichtig positief. waren vorsichtig positiv. Der Keim war gelegt. De kiem was gelegd. In einem Sonderheft der Zeitschrift De Nieuwe Wildernis In een themanummer van tijdschrift De Nieuwe Wildernis (2001, (2001, Jahrgang 6, Nr. 21-22) wurde die Idee eines einheitlichen jaargang 6, nr 21-22) werd het idee van een aaneengesloten Naturgebietes weiter ausgebreitet. Die Initiativgruppe fasste natuurgebied verder onderbouwd. De initiatiefgroep vatt e danach den Plan, eine Vision für den Ketelwald zu formulieren, daarna het plan op om een visie op het Ketelwald te formuleren, worin nicht nur die Basis für Projekte gelegt werden sollte, sondern waarmee niet alleen de basis gelegd zou worden voor concrete eine Anzahl davon auch konkret beschrieben werden sollte. projecten, maar waarin een aantal van die projecten concreet Gleichzeitig lief das Projekt von NABU und Natuurmonumenten beschreven zou worden. Tegelijkertijd liep het project “Actie „Aktion Grünes Band – Natur ohne Grenzen in Europa“. Dessen Groene Band – Natuur zonder grenzen in Europa” van NABU en Ziel war es den Naturraum auf beiden Seiten der Grenze Natuurmonumenten. Doel daarvan was om de natuurgebieden aan nach möglichen grenzüberschreitenden Naturprojekten zu beide zijden van de grens te inventariseren en natuurbeschermers durchleuchten und Naturschützer von beiden Seiten der Grenze aan beide zijden van de grens met elkaar in contact te brengen ten miteinander ins Gespräch zu bringen. behoeve van toekomstige grensoverschrijdende natuurprojecten. Der Kontakt mit der NABU-Naturschutzstation, Het contact met NABU