Herindelingsadvies Gemeenten Millingen Aan De Rijn, Ubbergen En Groesbeek ^"' ^0^
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
?Js^= ■ ^JSffïg. ■'S. 'n^c.Sia..B y \ Herindelingsadvies gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek ^"' ^0^. 1 Herindelingsadvies Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek 1. Voorwoord 3 2. Voortraject, herindelingsontwerp en herindelingsadvies 4 2.1. Ontwikkelingen in breder perspectief 4 2.2. Positie en belang van Millingen aan de Rijn 5 2.3. Positie en belang Ubbergen 5 2.4. Positie en belang van Groesbeek 6 2.5. Samenwerking tussen Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek 6 2.6. Overzicht ontwikkelingen en besluitvormingstraject 7 2.7. Besluitvorming herindelingsontwerp 8 2.8. Zienswijzeprocedure 9 3. De huidige gemeenten en hun gezamenlijke toekomst 15 3.1. Millingen aan de Rijn 15 3.2. Ubbergen 16 3.3. Groesbeek 17 3.4. Kenmerken/ambities van de nieuwe gemeente 19 4. Beleidscriteria rijksoverheid 24 4.1. Draagvlak 24 4.2. Inhoudelijke noodzaak 30 4.3. Redenen voor deze herindeling en urgentie 30 4.4. Overige criteria 31 5. Financiën 34 5.1. 'Jaarrekening en begroting 34 5.2. Algemene uitkering gemeentefonds 34 5.3. Frictiekostenvergoeding 35 5.4. Woonlastendruk 35 5.5. Vermogenspositie en weerstandvermogen 36 6. Verdere procedure 37 Overzicht bijlagen 1-8 38 Pagina 2 -A-JI. OïaK -3iA -IKS. -. c^ËU!L.Eia. 'J^ ■ <3Ï 1. Voorwoord Voor u ligt het Herindelingsadvies voor de vrijwillige herindeling van de gemeenten Millingeii aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek. Dit herindelingsadvies is het vervolg op het herindelingsontwerp dat op 30 augustus 2012 door de drie gemeenteraden is vastgesteld. In de tussenliggende periode hebben belanghebbenden zienswijzen kunnen indienen op het herindelingsontwerp en zijn de gemeentebesturen op allerlei wijzen uitvoerig in gesprek gegaan met de burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties binnen de drie gemeenten, om het draagvlak voor deze herindeling te peilen. In dit herindelingsadvies wordt verslag hiervan gedaan. De gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek zijn gemeenten die elkaar ln de toekomst kunnen versterken. Er is sprake van een sterke interne samenhang en een gemeenschappelijke identiteit. De historische, demografische, sociaaleconomische en geografische kenmerken zorgen hiervoor. Door de herindeling ontstaat een sterke gemeente die op een kwalitatief goede en krachtige wijze de dienstveriening voor de burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties kan vormgeven, een gemeente, die voorbereid is op een toekomst waarin steeds meer taken bij de.gemeentelijke overheid worden neergelegd en die eeh sterke rol kan gaan spelen in de regio. Het voornemen van de gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek om tot een herindeling te komen past in de ontwikkelingen die zich voordoen op het terrein van het openbaar bestuur, waar de schaalgrootte in relatie tot de toegenomen taken en de taken die nog op de gemeente afkomen een actueel thema is. Deze vrijwillige herindeling sluit aan bij de al ontwikkelde samenwerkingsverbanden in de afgelopen jaren tussen de drie gemeenten. De betreffende gemeenten kiezen voor de vorming van een sterke landelijke gemeente aan de oostkant van Nijmegen. Wij spreken de wens uit, .dat dit herindelingsontwerp leidt tot een succesvolle herindeling tussen de gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek. Pagina 3 ff*'- 2. Voortraject, herindelingsontwerp en herindelingsadvies 2.1. Ontwikkelingen in breder perspectief De samenwerking tussen de gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek kent een ontwikkeling die een aantal jaren terug in een stroomversnelling is gekomen. Tussen Groesbeek en Millingen aan de Rijn heeft dit geresulteerd in een samenvoeging van de ambtelijke organisaties in 2009. Daarnaast worden diverse andere zaken op MUG-niveau (Millingen aan- de Rijn, Ubbergen en Groesbeek) uitgevoerd. Voorbeelden zijn de gemeentelijke Brandweer, ICT en onderdelen van Sociale Zaken. Dit valt echter niet los te zien van de ontwikkelingen die zich in het algemeen voordoen in bestuuriijk Nederiand. Het is goed om een en ander dan ook kort in een breder perspectief te plaatsen. Landeliike ontwikkelingen Sinds het bestaan van de gemeenten in de staatsrechtelijke vorm zoals wij die sedert de Gemeentewet van 1851 kennen, is er sprake geweest van herindelingen, samenvoegingen en (inter)gemeentelijke samenwerking. De laatste decennia heeft dat een extra dimensie gekregen vanwege de veranderende verdeling van bevoegdheden en verantwoordelijkheden tussen de verschillende overheidsorganen. Door decentralisatie van taken naar gemeenten met daaraan verbonden efficiencykortingen die niet ten koste mogen gaan van de kwaliteit wordt de uitvoering kwantitatief en kwalitatief complexer. Ook centralisatie van taken stelt andere eisen aan de invulling van de lokale bestuursyerantwoordelijkheid. Het antwoord op die ontwikkelingen wordt gezocht in verdergaande samenwerking waarbij de praktijk een veelheid aan oplossingen laat zien. Zij variëren van eenvoudige, bilaterale .of meer regionale samenwerkingsverbanden, door middel van bestuursovereenkomsten of gemeenschappelijke regelingen op grond van de WGR voor een bepaald taakgebied, tot samenvoeging van gemeenten dan wel het ineenschuiven van de uitvoeringsorganisaties. Voorbeelden van dat laatste zien we in het Gooi (de zgn. BEL-gemeenten) of in Groningen (met de gemeente Ten Boer). Het beeld dat is ontstaan is veelvormig en zeer divers. In politieke zin zijn de gedachten rond herindelingen veranderd en heerst momenteel meer de opvatting dat het primair tot de verantwoordelijkheid van de gemeenten zelf behoort om te bepalen in welke vorm en met wie zij de uitvoering van de huidige en toekomstige taken willen gieten. De rijks- en provinciale overheid neemt daarbij terughoudendheid in acht en is minder geneigd om het proces van bovenaf te initiëren. In de provincie Gelderiand was in 2004 de laatste, relatief grootschalige, herindeling van de gemeenten in de Achterhoek, Graafschap en de Liemers. Om verschillende redenen zijn de laatste tijd ook een aantal voorstellen die in de procedure al vergevorderd waren, niet tot uitvoering gekomen. Daarbij speelde het ontbreken van bestuuriijk en maatschappelijk draagvlak, vanwege grote weerstand tegen het veriies van de eigen zelfstandigheid, een belangrijke rol. In 2011 gebeurde dat nog met de plannen rond Woudenberg, Renswoude en Scherpenzeel en in de meer directe nabijheid met de plannen in Noord Limburg, waarbij de buurgemeente Mook en Middelaar was betrokken. Daarentegen blijken herindelingen die vanuit de gemeenten zelf worden bepleit wel op steun van de wetgever te kunnen rekenen. Het bekendste voorbeeld daarvan is in Friesland waar op 1 januari 2011 de grote gemeente Südwest Fryslan is'ontstaan. Ook de samenvoeging Eijsden en Margraten, beter vergelijkbaar met de situatie Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek, is daarvan een goed voorbeeld. Regeerakkoord 29 oktober 2012 Op 29 oktober 2012 is het regeerakkoord tot stand gekomen tussen de WD en de PvdA. In dit regeerakkoord wordt gesproken over een lange termijn perspectief waarin vijf landsdelen ontstaan in combinatie met gemeenten met een omvang van tenminste 100.000 inwoners. Opgemerkt wordt dat de inwonersnorm kan worden aangepast aan de bevolkingsdichtheid in de verschillende delen van het land. Tenslotte is vermeld dat ontwikkelingen in de gewenste richting worden aangemoedigd. Op het moment van schrijven van dit herindelingsadvies is het nog niet bekend hoe vorm zal worden gegeven aan de visie die is verwoord in het recent vastgestelde regeerakkoord. In hoofdstuk 4 (Beleidscriteria Rijksoverheid) wordt dan ook uitgegaan van het vastgestelde Beleidskader gemeentelijke herindeling zoals gepubliceerd door het ministerie van Binnenlandse zaken op 12 juli 2011. Mocht verdere schaalvergroting in de toekomst noodzakelijk zijn, dan kan Pagina 4 "' J'^ S-'€-*s^ deze gemeentelijke herindeling worden gezien als een goede stap in de gewenste richting. Temeer omdat in dit geval sprake is van een landelijke gemeente, met een groot grondgebied.(9.328 hectare) en een beperkte bevolkingsdichtheid. Directe omgeving In het gebied rond Nijmegen Is afgelopen jaren veel gerealiseerd op het terrein van regionale samenwerking. De samenwerkingsvormen zijn ook hier veleriei en veelsoortig. Een eenduidige oplossing die kan steunen op een algemeen gedragen visie ontbreekt echter. De meningsvorming is bepaald niet uitgekristalliseerd en vergt tijd van nader overieg, ontmoeting en studie. Terugkerend naar de gemeente Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek is het goed om vooraf vast te stellen dat de gemeenten Millingen aan de Rijn, Ubbergen en Groesbeek in dlt proces een verschillende positie Innemen, welke bepaald wordt door de schaal en de aard van dé vraagstukken waarop ze op korte termijn een antwoord moeten geven. Voor echter alle drie de gemeenten biedt de samenvoeging kansen om doelen voor de'langere termijn zeker te stellen en ze dichterbij te brengen. 2.2 Positie en belang van Millingen aan de Rijn De gemeente Millingen aan de Rijn behoort met haar Inwonertal van ruim 5900 tot één van de kleinste gemeenten van Nederiand en gezien haar ligging en ruimtelijk-economische mogelijkheden zal dat niet anders worden. Niettemin is het een geheel zelfstandige gemeente aan wie alle taken opgedragen zijn. Uiteraard zullen door de schaal en inrichting niet alle taken zich voordoen en is de kwantiteit een weerspiegeling van de grootte van de gemeente, maar niettemin mogen en moeten aan het niveau van uitvoering dezelfde eisen worden, gesteld als In elk andere gemeente van Nederiand.