Jan Kazimierz Jaskanis. 60-Lecie Pracy Naukowej
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Halina Karwowska; Ireneusz Kryński; Katarzyna Rusin; Urszula Stankiewicz; Adam Wawrusiewicz; Lech Pawlata Jan Kazimierz Jaskanis. 60-lecie pracy naukowej "Podlaskie Zeszyty Archeologiczne", 10-11, 2014-2015, s. [5]-14 Zdigitalizowano w ramach projektu pn. Budowa platformy "Podlaskie Czasopisma Regionalne", dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (umowa SONB/SP/465121/2020). Udostępniono do wykorzystania w ramach dozwolonego użytku. 5 Jan Kazimierz Jaskanis. 60-lecie pracy naukowej W roku 2015 archeolog, doktor Jan Kazimierz Jaskanis, badacz Pod- lasia i Suwalszczyzny obchodzi jubile- usz 60-lecia pracy naukowej. W latach 1974–1980 pełnił funkcję dyrektora Muzeum Okręgowego w Białymstoku (obecnie Muzeum Podlaskie), zaś od 1980 do 2000 r. – dyrektora Państwo- wego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. Od 1955 roku z pasją i poświę- ceniem przemierzał drogi i bezdroża dawnego województwa białostockie- go w poszukiwaniu archeologicznych śladów przeszłości. Były to działania, ze względu na systematyczność – pre- kursorskie. Szczególnym Jego zainte- resowaniem cieszyła się problematyka kultury materialnej ludów bałtyjskich w okresie wpływów rzymskich. Dzię- ki zapobiegliwości i wytrwałości Sza- nownego Jubilata w 1959 r. utworzono Kompleksową Ekspedycję Jaćwieską (Jan Jaskanis został jej sekretarzem). Wyniki licznych działań terenowych oraz rozważań nad kulturą Bałtów przedstawił w rozprawie doktorskiej Obrządek pogrzebowy Zachodnich Bałtów u schyłku starożytności (I–V Jan Jaskanis, sympozjum Bałtosłowiańskie 19.01.1979 r., Sofia (fot. w. n.e.). Nieco później Jan Jaskanis za- z archiwum Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku) Jan Jaskanis, Balto-Slavic symposium 19.01.1979., Sofia (photo inaugurował prace wykopaliskowe na From the archives of the Department of Archaeology Museum cmentarzyskach z okresu wpływów of Podlasie in Bialystok) 6 Podlaskie Zeszyty Archeologiczne • Zeszyt 10–11/2014–2015 rzymskich w Krupicach i Cecelach w pow. siemiatyckim, które odsłoniły ślady pobytu społecz- ności kultur przeworskiej i wielbarskiej. Wyniki tych badań zostały opublikowane w formie wydawnictw książkowych w serii Monumenta Archaeologica Barbarica. W 2012 roku ukazała się natomiast monografia pt. Wodzowskie kurhany kultury wielbarskiej na Podlasiu, która sta- ła się podsumowaniem wieloletnich badan i rozważań nad kulturą podlaskich społeczności w pierwszych wiekach naszej ery. W 2013 r. została wydana Szwajcaria. Cmentarzysko bał- tyjskie kultury sudowskiej w północno-wschodniej Polsce. Inną formą prezentacji efektów prac terenowych i dociekań gabinetowych była przygotowana w latach 80. XX w. wystawa pt. Bał- towie północni sąsiedzi Słowian, przedstawiająca tę społeczność z perspektywy źródeł arche- ologicznych. Ekspozycja cieszyła się wielkim zainteresowaniem i zyskała międzynarodowy rozgłos. Prezentowano ją w wielu krajach Europy. Pomimo rozlicznych obowiązków wynika- jących z zarządzania najpierw Muzeum Okręgowym w Białymstoku, a następnie Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie, nieustannie wiele czasu poświęcał działaniom spo- łecznym. Wyjazd do stolicy nie spowodował zamknięcia rozdziału – archeologia Białostocczy- zny. Jan Jaskanis nadal aktywnie uczestniczył w naukowym życiu Podlasia i naszego Muzeum. Z okazji Jubileuszu życzymy Panu Janowi Jaskanisowi dalszej owocnej działalności na ni- wie ukochanej przez siebie dziedziny wiedzy oraz dużo zdrowia. Halina Karwowska, Ireneusz Kryński, Katarzyna Rusin, Urszula Stankiewicz, Adam Wawrusiewicz i Lech Pawlata Jan Kazimierz Jaskanis. The 60th anniversary of scientific work 2015 marked the 60th anniversary of scientific work of dr Jan Kazimierz Jaskanis – an archaeologist whose studies are connected with Podlachia and Suwalszczyzna, who was the di- rector of the Regional Museum in Białystok (present Podlachian Museum), and in 1980–2000 – the director of the National Archaeological Museum in Warsaw. He has travelled the roads of the former Białystok Voivodeship with passion and devotion since 1955, and reached many places off the beaten track in search of archaeological relics of the past. This activity, due to its systematic character – a pioneering one, led to the foundation of archaeological institutions in the voivodeship. His particular focus was the material culture of the Baltic people in the period of Roman influence. ComprehensiveY atvingian Expedition was established thanks to his perseverance, and he became the chair of the association. Jan Jaskanis presented the results of his impressive field work and reflections on the culture of Balts in his doctoral dissertation Obrządek pogrzebowy Zachodnich Bałtów u schyłku starożyt- ności (I–V w. n.e.) (Funerary ritual of Western Balts at the end of antiquity (1st–4th C AD)). Jan Kazimierz Jaskanis. 60-lecie pracy naukowej 7 A little later, the Honoured Colleague launched excavation works at cemeteries from the peri- od of Roman influence in Krupice and Cecele, Siemiatycze county, which resulted in unearth- ing relics left by groups associated with the Przeworsk and Wielbark cultures. The studies were published in a series of books Monumenta Archaeologica Barbarica. A monograph entitled Wodzowskie kurhany kultury wielbarskiej na Podlasiu (Barrows of chiefs of the Wielbark culture in Podlachia), published in 2012, is a recapitulation of many years of research into the culture of Podlachian communities in the initial centuries of Common Era. Szwajcaria. Cmentarzysko bałtyjskie kultury sudowskiej w północno-wschodniej Polsce (Szwajcaria. The Baltic cemetery of the Sudowia culture in north–eastern Poland) was released in 2013. Another form of presenta- tion of the results returned by the field work and hours of study was an exhibition organized in 1980s called Bałtowie północni sąsiedzi Słowian (The Balts – the northern neighbours of the Slavs.), showing that community from the perspective of archaeological sources. The exhibi- tion was very popular and became known internationally. It was displayed in several European countries. Despite many responsibilities related to the management of the Regional Museum in Białystok, and later of the National Archaeological Museum in Warsaw, Mr Jaskanis devot- ed a lot of time to his field. His transfer to the capital did not cause the closure of the chapter called archaeology of the Białystok region. Jan Jaskanis still participated in the scientific life of Podlachia and our Museum. We wish Mr Jan Jaskanis good health and many more anniversaries related to his scientific activity in Podlachia. Halina Karwowska, Ireneusz Kryński, Katarzyna Rusin, Urszula Stankiewicz, Adam Wawrusiewicz i Lech Pawlata Wykaz ważniejszych periodyków, serii wydawniczych i wydawnictw okazjonalnych Redakcja Acta Baltico-Slavica, t.1–5, 1964–1967, Białystok. Bibliografia Regionu Białostockiego t. II–III (1973–1983), Warszawa. Die Balten, die nördlichen Nachbarn der Slawen, [J. Jaskanis, G. Biegel], Katalog wystawy, 1987, Freiburg/Braunschweig. I Balti: Alle Origini dei Prussiani, Degli Iatvinghi, dei Lituani e dei Lettoni V Secolo a. C–XIV Secolo, [J. Jaskanis, G. Conti, S. Salvi, M. Kaczynski, D. Jaskanis], Katalog wystawy, 1991, Firenze. I Tesori dell’Antica Polonia: Dai Veneti ai Re di Cracovia, Katalog wystawy w Padwie, 1985, Modena. Materiały do dziejów Ziemi Sejneńskiej, t. 2, Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego 22, 1975, Warszawa. Prahistoryczny gród w Biskupinie. Problematyka osiedli obronnych na początku epoki żelaza, 1991, Warszawa. 8 Podlaskie Zeszyty Archeologiczne • Zeszyt 10–11/2014–2015 Rocznik Białostocki I– XVIII (1961–1993), Białystok. Studia nad gospodarką surowcami krzemiennymi w Pradziejach 1– Materiały Krzemionkowskie 1992; 3– Z badań nad wykorzystaniem krzemienia pasiastego, 1996, Warszawa. Publikacje 1956 Szklane paciorki z miejscowości Kotowo-Plac, pow. Łomża, Wiadomości Archeologiczne XXIII(2), 212–213. 1957 Nowe odkrycia archeologiczne. Woj. białostockie, (bydgoskie, koszalińskie, poznańskie, warszaw- skie, wrocławskie), Z Otchłani Wieków 23/5, 286–293. 1958 Osada z wczesnego okresu żelaza w miejscowości Osowa, pow. Suwałki, Wiadomości Archeolo- giczne XXV(1–2), 152–153. Sprawozdanie z badań w 1956 r. na cmentarzysku kurhanowym w miejscowości Osowa, pow. Suwałki, Wiadomości Archeologiczne XXV(1–2), 75–98. 1960 Grodzisko wczesnośredniowieczne w Szeligach, pow. Ełk. Wiadomości Archeologiczne XXVI(3–4), 385–386. Dyskusja (na polsko-radzieckim sympozjum na temat stosunków bałto-słowiańskich), Acta Bal- tico-Slavica 6, 231–258. Z badań kompleksowej ekspedycji jaćwieskiej, Z Otchłani Wieków 26/2, 182–185. 1961 Grób szkieletowy dziecka z późnego okresu rzymskiego odkryty w 1959 r. w Białowieży, pow. Hajnówka, Rocznik Białostocki I, 283–291. Nowy import rzymski na Podlasiu, Rocznik Białostocki II, 393–399. Wstępne badania, przeprowadzone w 1959 r. na cmentarzysku w miejscowości Jatwieź Mała, pow. Mońki, Rocznik Białostocki I, 293–298. Wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku kurhanowym w miejscowości Osowa, pow. Suwałki w latach 1958–1959, Rocznik Białostocki I, 131–191. 1962 Jaćwingowie dawni mieszkańcy Suwalszczyzny, Poznaj Swój Kraj 2, 8–9. Wymowny przykład znaczenia badań kompleksowych (Kompleksowa Ekspedycja Jaćwieska), Kamena 24(262), 9. Wyniki badań cmentarzyska kurhanowego we wsi Osowa, pow. Suwałki w latach 1960–1961, Rocznik Białostocki III, 233–297. 1963 Wyniki badań kurhanu w Kuraszewie, pow. Hajnówka przeprowadzonych w 1961 roku, Rocznik Białostocki IV, 323–340. Jan Kazimierz Jaskanis. 60-lecie pracy naukowej