JAARVERSLAG 2020 REGIONAAL LANDSCHAP RIVIERENLAND FEITEN EN CIJFERS REGIONAAL

Regionale Landschappen in Vlaanderen (bron 2018) in vergelijking met Regionaal Landschap Rivierenland 2020/2021 LANDSCHAP

GEMIDDEL- RIVIEREN- RIVIEREN- MINIMUM MAXIMUM RIVIERENLAND DE LAND 2020 LAND 2021 Oppervlakte (km2) 355 568 868 427 548 Aantal inwoners 74.224 232.500 490.908 341.263 490.908 Regionaal Landschap Rivierenland

Inwoners / ha 1.3 4,1 8 8 9 brengt inwoners, verenigingen Aantal betrokken gemeenten 6 13 26 14 23 en overheden samen voor een Personeelsleden (Voltijdse Equiv.) 6 11 25,5 9,4 12,8 wervend streekverhaal. Wij werken Jaaromzet vzw (Euro) 755.000 1.314.688 3.307.000 827.079 ? projecten uit rond landschapszorg, natuurbehoud, erfgoed, educatie Hagen, heggen & houtkanten aanplanten en beheren Speelnatuur en kinderwandellussen en landschapsrecreatie. PROJECTREALISATIES 2020 NATUURBEHOUD zoals poelen, hagen, heggen en houtkanten, RECREATIE participatiemomenten en evenementen Natuur in Vlaanderen is niet beperkt tot hoogstamfruitbomen, en veteraanbomen. Samen met onze partners bouwen we om zoveel mogelijk mensen warm te Projectrealisaties natuurgebieden, maar vind je overal in het Verder helpen wij met de natuurvriendelijke aan kwaliteitsvolle wandelgebieden, maken voor- en te betrekken bij natuur- en 2020 landschap. Ook in jouw tuin, dorp, stad en inrichting van percelen, het bekijken van trage wegen en eindeloze wandel- landschapsbeleving. Op die manier kunnen omgeving. Daarom zet Regionaal Landschap subsidiemogelijkheden en het aanvragen van knooppuntennetwerken. Zo kan je de inwoners proeven van hun streek en kennis Rivierenland natuurprojecten op met als vergunningen. Ook voor het vergroenen van diversiteit van het landschap in alle seizoenen maken met het unieke Rivierenlandschap. WLS doel de versterking van leefgebieden en speelplaatsen, parken en bedrijventerreinen verkennen. De landschapswandelingen het creëren van groen/blauwe stapstenen krijg je van ons deskundig advies. Bij elk zijn bewegwijzerd en hebben een startpunt Tot slot integreren wij zoveel mogelijk WLS WLS en verbindingen voor mens en dier. advies wordt rekening gehouden met het met een informatiebord. Onderweg bieden relevante maatschappelijke thema’s zoals: WLS Gemeenten, verenigingen, inwoners en gebruik van streekeigen bomen en struiken en rustbanken, picknickplaatsen, spelprikkels en klimaat, waterhuishouding, ecosysteem- landbouwers kunnen bij ons terecht voor de cultuurhistorische waarde van het domein. kijkhutten gelegenheid om even stil te staan diensten, groen in de stad, ontharding en gezondheid in al onze projecten. WLS advies en ondersteuning. bij het prachtige landschap. Verder werken WLS wij mee aan het uitstippelen en de inkleding van fietslussen, ruiterpaden, trage wegen, LANDSCHAPSZORG kajakroutes, wandelingen op kindermaat en Regionaal Landschap Rivierenland is het andere vormen van zachte natuurrecreatie. aanspreekpunt voor landschapszorg in Legende WLS WaterLandSchap jouw streek. Wij beantwoorden graag alle SP pen ruimte in en om echelen Hagen heggen houtkanten Dreef of monumentale boom Herstel klein bouwkundig erfgoed EDUCATIE Knotbomen Zwaluwkunstnesten Trage wegen SP Rupelstreek vragen over de aanleg, het herstel en het Prioritaire soorten: De otter werkt Klimaatbestendige landschappen Hoogstamboomgaard Zwaluwtentoonstelling Vergroening op school ED Bergenete Landschapszorg - poel aan een comeback in Rivierenland JAARVERSLAG 2020 Poel Speelbos Publieksactiviteiten Landschapspark Pallieterland beheer van kleine landschapselementen Wij organiseren cursussen, workshops, kkerrand Recreatie HellebrugHerenbossen pen Ruimte orridor Koningshooikt SintKatelijneWaver SAMEN VERSTERKEN WE LANDSCHAP,

RIVIERENLAND Hallestraat 6 • 2800 • [email protected] • www.rlrl.be • 015/21 98 53 • www.facebook.com/Rivierenland • www.instagram.com/regionaallandschaprivierenland

ANTWERPEN OOST- WEST- NATUUR EN STREEKBELEVING Regionaal Landschap Rivierenland wordt financieel gesteund door de Vlaamse Overheid, Provincie Antwerpen en de gemeenten: , PROVINCIE Antwerpen GEMEENTEN: Berlaar, , Boom, , Heist-op-den-Berg, , Lier, Mechelen, Niel, , , , , Sint-Katelijne-Waver, ,, , Borsbeek, , Hove, , Lint & V LAANDEREN LIMBURG V LAANDEREN Bonheiden, Boom, Duffel, Heist-op-den-Berg, Hemiksem, Lier, Mechelen, Niel, Nijlen, Putte, Rumst, Schelle, Sint-Katelijne-Waver, Willebroek, V LAAMS-BRABANT Aartselaar, Boechout, Borsbeek, Edegem, Hove, Kontich, Lint & Mortsel OPGERICHT 2008 VOORLOPIG ERKEND 2010 DEFINITIEF ERKEND 2013 OPPERVLAKTE (KM2) 548 INWONERS 490.908 INWONERS / HA 9 JAARVERSLAG 2020 REGIONAAL LANDSCHAP RIVIERENLAND - RESULTATEN streekeigen bomen 3 NATTE NATUUR 6 TRAGE WEGEN 9 GEBIEDSGERICHT 11 LOKET ONDERHOUD en struiken 22908 aangeplant Samen met 13 padvinders inventariseerden we BUITENGEBIED 2020 was het jaar van de ‘Blue Deal’: het plan van Wij herstellen niet alleen kleine 500 vorig jaar 45 km trage wegen in Berlaar. Wat dreefbomen aan- de Vlaamse regering om de strijd tegen droogte landschapselementen, maar bundelen Met het Loket Onderhoud Buitengebied het totaal in Rivierenland op meer dan 800 km geplant en waterschaarste aan te pakken. Wij zetten deze terreinrealisaties in gebiedsgerichte ondersteunden we de gemeenten brengt. Binnen enkele jaren hopen we over een hier onze schouders mee onder en werken met projecten. Voor het project ‘ORIOM’ verenigen Bonheiden en Berlaar bij het regulier beheer 462 beheerovereenkomsten 96 landbouwers gebiedsdekkende inventaris te beschikken. het landinrichtingsproject ‘Water+Land+Schap' we de krachten met ANB en Natuurpunt van het buitengebied. Zo inventariseerden In samenspraak met geïnteresseerde burgers aan meer water voor landbouw en landschap om een dynamisch belevingslandschap we 1374 kleine landschapselementen en het gemeentebestuur van Berlaar en als groenblauwe verbinding tussen de stad Poelherstel in de Itterbeekvallei en meer natte natuur in het en coördineerden we het beheer van 664 1000 bomen afhaalactie Samen op Pad/ Te ontdekken plekken Bonheiden evalueerden we bovendien alle Terhaagse Landuytmoeras en in het Springbos Mechelen en Dijle-Zennevallei te creëren. bomen. Daarnaast knotten 40 vrijwilligers 20,35 308821 te Duffel. Met het projectBuurtstroom ‘ ’ gaan trage wegen op hun grondgebied. Daarnaast namen we deel aan de stuurgroep hectare landschapskranten verspreid 1 AANPLANTINGEN meer dan 150 knotbomen. we 5 provinciale overstromingsgebieden 5 RECREATIE Beschermd Natuurpark Rivierenland. In biodiversiteits- 7 In 2020 zorgde Regionaal Landschap bekender maken, beter ontsluiten en hun RIVIERENLAND IN BEELD de Rupelstreek gaan we samen met het mengsel 96 persartikels 24698 websitebezoekers 12 SPEELNATUUR, belevingspotentieel verder uitwerken. Tot slot Rivierenland telt 661 km bewegwijzerde Gebiedsprogramma Rupelstreek (Provincie Rivierenland voor de aanplant van 22908 In 2020 verdeelden we meer dan 300000 GROEN IN DE STAD legden we 8 poelen aan en gaven advies bij wandelpaden. In 2020 werden de 18 Antwerpen) en Landinrichting Rupel (VLM) stuks streekeigen plantgoed, goed landschapskranten. We stuurden maandelijks km trage wegen projectgebieden met 18 aanvragen met extra aandacht voor het trajecten van Wandelgebied Rivierenland aan de slag. Ook in de Zuidrand starten we voor 3 km hagen en heggen, 3000 m² een nieuwsbrief uit en maakten 16 We hielpen 14 scholen bij het vergroenen en/of 13 padvinders 45 geïnventariseerd 13 uitvoeringsplannen leefgebied van de kamsalamander. gecontroleerd. Verder gaven we advies Landinrichting 2021 mee op. Tot slot geven houtkanten, 500 dreefbomen en 7000 inspiratieborden, 9 brochures, 6 filmpje, en 7 ontharden van hun speelplaats. We richtten 2 bij de heruitgave van Wandelnetwerk we in Lier en Nijlen met het Strategisch Project speelbosbomen en -struiken. Daarnaast affiches. Onzewebsite telde 24698 bezoekers, speelbossen in en legden 7 speelnatuurplekken Kempense Netevallei en startten we met de 'Veerkrachtige Kleine Netevallei' mee vorm legden we 10 hoogstamboomgaarden 4 Facebook 1438 fans en Instagram 446 volgers. aan. Met de projecten 'Hemiksem gaat voor het PLATTELAND herziening en uitbreiding van Wandelgebied aan met 106 fruitbomen. aan een geïntegreerde gebiedsontwikkeling. klimaat', '1000 bomen', 'Bloeiend Berlaar' en Pallieterland. De lancering van de nieuwe 137 In totaal sloten 96 landbouwers 462 natuur- 'Bonheiden boomt' stimuleerden we inwoners wandelkaart is voorzien voor de zomer van 8 OTTERLAND knotbomen vriendelijke beheerovereenkomsten af. om de omgeving rond hun huis en in hun buurt 2 10 TOETREDING ZUIDRAND 661 HOUTIG ERFGOED 2021. ‘Samen op pad', de online wandelkaart gesnoeid Daarnaast zaaiden we meer dan 20,35 ha Voor het project Otterland stelden we met natuurvriendelijk in te richten en meer bomen aan km wandelpad met routes op maat van kinderen en We snoeiden vorig jaar 331 volwassen biodiversiteitsmengsels in bij 29 landbouwers. onze partners een knelpuntenkaart met In 2021 treden Aartselaar, Boechout, Borsbeek, te planten. Met de deelname aan het netwerk gezinnen in en rond Mechelen, werd in 2020 10 Edegem, Hove, Kontich, Lint & Mortsel toe bomen en inventariseerden 897 bomen Met het project LOCO onderzochten we de ontsnipperingsmaatregelen in de valleien Natuur en Gezondheid, het participatietraject: hoogstamfruit- succesvol gepromoot met een fotowedstrijd in dreefverband voor toekomstig mogelijkheden om lokale composterings- van Schelde en Rupel op en ontwierpen we tot Rivierenland. Deze gebiedsuitbreiding heraanleg van het Borgersteinpark te Mechelen, boomgaarden 886 wandelkaarten verkocht 77 wandellussen en een Facebookcampagne. In 2021 starten beheer. In 2021 starten we i.s.m. IOED netwerken op te richten en afvalstromen op te een reizende ottertentoonstelling. Verder biedt nieuwe kansen voor het herstel PDPO Buitenzorg en het uitwerken van een we een kinderwandellussentraject op Berg & Nete, IOED Zuidrand en IOED waarderen. Met het project 'Boer zoekt vogel' organiseerden we samen twee otterworkshops van beekvalleien, groen in de stad en Vlaams programma rond luwteoases slaan i.s.m. de Zuidrandgemeenten. Om onze poelen kinder- Erfgoed Rupelstreek met het in kaart nemen we in 2021 landschappelijke maatregelen voor kinderen en een webinar voor het brede natuurbehoud. Om deze transitie te faciliteren we ook steeds vaker de brug tussen natuur en vormingen inwoners tijdens Corona te stimuleren het 8 wandellingen brengen van het houtig erfgoed in deze i.f.v. akkervogels zoals patrijs, geelgors en publiek. en onze toekomst in kaart te brengen, schreven gezondheid. In 2021 starten we eveneens met de 30 21 lokale landschap dicht bij huis te verkennen, Loket Onderhoud regio's. zomertortel in de vallei van de Grote Nete. we onze ambitienota 2021-2026 waarin we de aanleg van het volkstuinenproject 'Den Hof van Buitengebied lanceerden we de campagne 'Te ontdekken doelstellingen voor de komende jaren bepaalden. 1 9 Pallieter'. Tot slot schetsten we het ontwerp voor evenementen plekken'. Tot slot werkten we ook mee aan PUBLIEKSWERKING de ideale natuurlijke hondenlosloopweide. In 9 speelnatuurplekjes de realisatie van de nieuwe wandelbrochure 9 Rivierenland was organisator of mede- 2021 starten we alvast met de aanleg van een 'Steenbakkerstunnels herontdekt', staken organisator van 9 publieksactiviteiten. hondenweide in Lier en in Sint-Katelijne-Waver. deelnemers scholen vergroend we de fietsroutes 'Landschapsbelevenissen Daarnaast gaven we vorm aan 30 educatieve 1544 14 1&2' in een nieuw jasje en werkten we verder activiteiten i.s.m. onze partners (vaak OOK JIJ KAN HELPEN aan kajakroutes en -infrastructuur in de digitaal), waaronder de opleidingenreeksen: Herstel en aanplant dreefbomen Water+Land+Schap 'Boer zoekt vogel' www.rlrl.be, [email protected], 015/21 98 53 Dijlevallei. Rivierkenner en Warme Winteravonden. Toetreding Zuidrand 7 gebiedsgerichte projecten 2 Rupeltunnels hersteld