2 Echo Zarszyna Powsta³ nowy chodnik

nia siê pieszych wzd³u¿ drogi krajowej na niemal ca³ym jej odcinku przebiegaj¹cym przez zabudowany teren gmi- ny. Dodaæ przy tym nale¿y, i¿ na przewa¿aj¹cym odcinku chodnik posiada szerokoœæ a¿ 2,5 m, co pozwoli³o na do- datkowe urz¹dzenie jednokierunkowej œcie¿ki rowerowej. Dziêki realizacji projektu zyska³a miejscowoœæ D³ugie, w której dotychczas mieszkañcy zmuszeni byli poruszaæ siê poboczem drogi. Dodatkowo w ramach realizowanego projektu przebudowane zosta³y zatoki autobusowe w D³u- giem, jak te¿ wyposa¿ono w ostrzegawcz¹ sygnalizacjê œwietln¹ kolejne trzy przejœcia dla pieszych w tej miej- W trosce o bezpieczeñstwo swoich mieszkañców scowoœci. Poprawi³o siê zarówno bezpieczeñstwo ruchu, od kilku ju¿ lat Gmina Zarszyn podejmuje zadania z dzie- jak i estetyka otoczenia g³ównej drogi przebiegaj¹cej przez dziny poprawy bezpieczeñstwa ruchu drogowego. Jed- teren naszej gminy. nym z zadañ jest budowa chodników dla pieszych w ci¹- Realizacja tego kosztownego, ale bardzo potrzeb- gu charakteryzuj¹cej siê du¿ym natê¿eniem ruchu drogi nego przedsiêwziêcia by³a mo¿liwa tylko dziêki pozyska- krajowej nr 28 relacji Zator – Medyka. Mimo, i¿ zadania niu na ten cel funduszy zewnêtrznych. Dziêki osobistemu te winny byæ realizowane przez administratora drogi, to zaanga¿owaniu Wójta Gminy – Pana Andrzeja Betleja, jednak bior¹c pod uwagê ogólnokrajowe niedoinwesto- na budowê chodnika gmina pozyska³a dotacjê wynosz¹- wanie drogownictwa, Gmina przejê³a funkcjê inwestora. c¹ blisko 1,2 mln z³otych z Ministerstwa Transportu w Skorzysta³a z partycypacji Generalnej Dyrekcji Dróg ramach Programu Likwidacji Miejsc Niebezpiecznych na Krajowych i Autostrad tylko w zakresie zabezpieczenia Drogach „GAMBIT” – III Edycja. Zaanga¿owanie iden- prefabrykatów betonowych w postaci kostki, obrze¿y i tycznych nak³adów pochodz¹cych z Bud¿etu Gminy, jak krawê¿ników. W latach poprzednich, w systemie tak te¿ przekazanie przez GDDKiA materia³ów o wartoœci wspólnych realizowanych zadañ, trójetapowo powsta³ 450 tys. z³otych zamknê³o inwestycjê ogóln¹ kwot¹ bli- wyniesiony poza jezdniê chodnik w Nowosielcach, prze- sk¹ 2,8 mln z³otych. budowano istniej¹ce chodniki w Zarszynie, a w 2006 roku Bacz¹c na przytoczon¹ kwotê wydaje siê ona wybudowano nowy odcinek chodnika w rejonie Oœrodka du¿ym wydatkiem poniesionym przez gminê. Nie jest jed- Zdrowia w Zarszynie. nak ani mo¿liwym, ani te¿ do koñca moralnym wyliczenie Kulminacyjnym w tej dziedzinie by³ rok 2007. strat, jakie ponieœli mieszkañcy naszej gminy, którzy stra- Zrealizowany przez Gminê Zarszyn projekt pod nazw¹ cili ¿ycie lub odnieœli obra¿enia w wypadkach drogowych, „Poprawa bezpieczeñstwa ruchu drogowego na odcinku jakie mia³y miejsce szczególnie na odcinku Zarszyn – drogi Nr 28 Zator – Sanok – Medyka w miejscowoœciach D³ugie w minionych latach. ¯ycie i zdrowie ludzkie jest Zarszyn – D³ugie – Nowosielce” przyniós³ wspania³y efekt przecie¿ bezcenne. St¹d te¿ inicjatywa budowy chodnika w postaci wybudowania chodnika dla pieszych o ³¹cznej zdecydowanie by³a inicjatyw¹ s³uszn¹ i warto j¹ bêdzie d³ugoœci 3534 m oraz oœwietlenia drogowego wzd³u¿ tego kontynuowaæ w nastêpnych latach tak¿e na drogach chodnika na odcinku 3010 m. Zbudowany chodnik na gminnych i powiatowych. odcinku od stacji PKP w Zarszynie, do po³¹czenia go z wybudowanym wczeœniej chodnikiem w Nowosielcach, Zbigniew Dec przyniós³ w rezultacie mo¿liwoœæ bezpiecznego porusza- Echo Zarszyna 3 AKTUALNOŒCI Rady So³eckie Zarszyna i Posady Zarszyñskiej oraz Rada Duszpasterska na wspólnym spotkaniu pod- jê³y decyzjê w sprawie wyboru projektu domu pogrze- bowego. Wolê budowy takiego obiektu wyrazili wcze- œniej parafianie, deklaruj¹c uiszczanie ustalonej kwoty.

Prezentujemy zdjêcia projektu, który zyska³ zde- cydowane poparcie obecnych na spotkaniu.

Rzecz o „rozlewaniu siê” Zarszyna

Wspó³czesne trendy w procesach przekszta³cania zgodne z pomys³ami w³aœcicieli, czêsto wynikaj¹ce z indy- polskiej sieci osadniczej widoczne s¹ równie¿ w Zarszy- widualnych potrzeb i ich d¹¿enia do wy¿szego standardu nie. W ostatnich kilkunastu latach zauwa¿a siê zmiany kie- ¿ycia. runków zagospodarowania przestrzennego wsi. W Zarszynie poczyniono inwestycje w zakresie moderni- Na naszych oczach dokonuje siê rozwój budownictwa jed- zacji istniej¹cej zabudowy. Przystosowano centrum wsi i norodzinnego na obszarach kiedyœ nazywanych peryfe- czêœæ starej zabudowy do nowych ról. ryjnymi, obecnie elitarnymi. Dziœ nale¿¹ one do poszuki- Zmodernizowano „jedynkê”, pocztê, budynek daw- wanych, a to z uwagi na nowe wzorce cywilizacyjne zwi¹- nego GS-u., szko³ê, wybudowano parking przy budynku zane z ewolucj¹ stylu ¿ycia, potrzeb¹ prywatnoœci i este- UG. tyki najbli¿szego otoczenia. Wiele domów zmieni³o w³aœcicieli b¹dŸ u¿ytkowników z System osadniczy Zarszyna cechuje zwarty ze- powodu nap³ywu ludnoœci z innych obszarów. Szacuje siê, spó³ zabudowy, zlokalizowanej nad Pielnic¹, wzd³u¿ sieci ¿e na przestrzeni ostatnich 5 lat do Zarszyna przyby³o 40 komunikacyjnej. Oœrodek centrotwórczy wsi od niepamiêt- rodzin, z których kilka wczeœniej nie mia³o ¿adnego zwi¹z- nych czasów stanowi³a sieæ placówek handlowych bêd¹- ku z nasz¹ wsi¹. Respondenci, zapytani o przyczyny osie- cych w³asnoœci¹ sklepikarzy polskiego i ¿ydowskiego po- dlenia siê w Zarszynie, wymieniali m. in. trudnoœci eko- chodzenia. W ci¹gu ostatnich kilkudziesiêciu lat tworzy³y nomiczne zwi¹zane z deficytem miejsc pracy w miastach go m. in. sklepy: „jedynka”, miêsny, odzie¿owy; posteru- – miejscach swego dawnego zamieszkania, podkreœlali tren- nek policji, bank spó³dzielczy... dy demograficzne polegaj¹ce na oddaniu mieszkañ w mie- Struktura u¿ytkowania ziemi wyznacza³a hierarchiê budyn- œcie dzieciom i powrót na tzw. ojcowiznê, potrzebê posia- ków tworz¹cych zabudowê w pozosta³ych czêœciach wsi. dania tzw. rezerwy mieszkaniowej w postaci domów week- Niewielkie dzia³ki musia³y spe³niaæ warunki mieszkanio- endowo- wakacyjnych na wsi. Ich zdaniem rezygnacjê z we, gospodarcze i inwentarzowe. Wznosz¹c budowle, na- pobytu sta³ego we wczeœniejszym miejscu zamieszkania le¿a³o œciœle trzymaæ siê zasad narzuconych przez obowi¹- rekompensuje im w Zarszynie dostêpnoœæ do wielu dóbr zuj¹c¹ politykê przestrzenn¹. Znalaz³o to odbicie w mono- cywilizacji, rozwój lokalnej infrastruktury technicznej, za- tonii zabudowy, objawiaj¹cej siê powielaniem typowych spokojenie aspiracji spo³ecznych w sferze konsumpcyjnej, rozwi¹zañ budowlanych. edukacyjnej, zdrowotnej... Dziœ zmieni³y siê zajêcia ludnoœci Zarszyna, pra- Opisane przemiany wp³ywaj¹ na zmianê oblicza wie ca³kowitej redukcji uleg³o zatrudnienie w rolnictwie, naszej wsi: powiêkszenie jej kultury materialnej; niwela- poniek¹d i z tego powodu inaczej gospodaruje siê prze- cjê spiêæ pomiêdzy w³aœcicielami starej i nowej zabudowy, strzeni¹. Zauwa¿a siê tendencjê do gwa³townego wch³a- gdy¿ na takich obszarach obserwuje siê d¹¿enie do upo- niania pod zabudowê coraz to wiêkszych obszarów natu- dabniania, do zdrowej rywalizacji; poprawê estetyki obejœæ; ralnego pejza¿u. wzrost potencja³u ludnoœciowego wsi, zmiany w struktu- Nast¹pi³a intensyfikacja budownictwa mieszkanio- rze wiekowej mieszkañców. wego. Pojawi³y siê nowe rozwi¹zania architektoniczne, R.K. 4 Echo Zarszyna W trosce o ochronê œrodowiska Zapewne bardzo nieliczna grupa mieszkañców o opracowany w 2005 roku projekt techniczny, w roku Zarszyna i Posady Zarszyñskiej pamiêta, ¿e w roku bie- 2007 Gmina Zarszyn podjê³a chyba najwiêksz¹ i najbar- ¿¹cym mija 10 lat od w³¹czenia pierwszych budynków dziej kosztown¹ w swojej dotychczasowej historii inwe- mieszkalnych na terenie tych miejscowoœci do komunal- stycjê, polegaj¹c¹ na rozbudowie istniej¹cej oczyszczal- nej sieci kanalizacyjnej i odprowadzenia œcieków po ni. W istocie rzeczy podjêta zosta³a inwestycja budowy oczyszczeniu przez wówczas nowo wybudowan¹ oczysz- nowego, wielokrotnie wiêkszego i nowoczeœniejszego czalniê œcieków w Zarszynie. W³aœnie w 1998 roku na- technologicznie obiektu. Zwielokrotniona dobowa prze- st¹pi³ rozruch technologiczny budowanej od 1996 roku pustowoœæ rozbudowanej oczyszczalni pozwoli za zaspo- oczyszczalni. Równolegle z t¹ prze³omow¹ w rozwi¹zy- kojenie docelowych potrzeb w tym zakresie dla terenu waniu naros³ego problemu zanieczyszczania œrodowiska ca³ej gminy, w tym dla potencjalnych zak³adów produk- inwestycj¹, dziêki wspólnemu zaanga¿owaniu Spo³ecz- cyjnych. Równolegle z rozbudow¹ oczyszczalni, budowany nych Komitetów Wodoci¹gów i Kanalizacji i ówczesnych w³adz Gminy w latach 1997 – 1998 w obydwu miejsco- woœciach wybudowano ³¹cznie blisko 21 km sieci kanali- zacyjnej, do której w 1998 roku w³¹czono 267 budynków mieszkalnych. Od tego momentu rozpocz¹³ siê trwaj¹cy nadal proces realizacji na terenie Gminy Zarszyn inwe- stycji zmierzaj¹cych do docelowego skanalizowania wszystkich po³o¿onych na terenie gminy miejscowoœci. Troska o ochronê œrodowiska sprawi³a, ¿e zarówno Rada Gminy, jak i w³adze wykonawcze Gminy w kolejnych kadencjach samorz¹dowych te w³aœnie inwestycje trak- tuj¹ jako inwestycje priorytetowe i realizuj¹ je sukcesyw- nie, na miarê wystêpuj¹cych mo¿liwoœci finansowych. W œlad za Posad¹ Zarszyñsk¹ i Zarszynem w kolejnych latach kanalizacjê komunaln¹ wybudowano w nastêpnych piêciu so³ectwach gminy. Postêp w realizacji tych zadañ sprawi³, ¿e obecnie na budowê sieci kanalizacyjnej ocze- jest kolektor dosy³owy œcieków z Jaæmierza do Zarszy- kuj¹ ju¿ tylko Ba¿anówka, Pielnia i Odrzechowa z Pa- na, który z chwil¹ uruchomienia nowo rozbudowanej stwiskami. oczyszczalni pozwoli na rezygnacjê z odprowadzania œcie- Donios³ym akcentem tego wieloletniego procesu ków z Jaæmierza, Jaæmierza – Przedmieœcia, Posady Jaæ- inwestycyjnego bêdzie zaplanowane na okres letni bie¿¹- mierskiej i docelowo z Ba¿anówki do oczyszczalni œcie- cego roku oddanie do eksploatacji nowej, rozbudowanej ków we Wzdowie. Stworzony zostanie zatem docelowy, oczyszczalni œcieków w Zarszynie. Ju¿ na etapie budo- jeden na terenie gminy system odprowadzania i oczysz- wy funkcjonuj¹cej od dziesiêciu lat oczyszczalni wiado- czania œcieków, co wp³ynie na obni¿enie kosztów jego mym by³o, ¿e w³¹czenie do niej kolejnych miejscowoœci eksploatacji. Przede wszystkim jednak pracuj¹ce w opar- wymagaæ bêdzie jej docelowej rozbudowy na pewnym ciu o nowoczesn¹ technologiê „ARBF” reaktory biolo- etapie. Z myœl¹ o kompleksowym rozwi¹zaniu problemu giczne rozbudowanej oczyszczalni zapewni¹ odpowiada- oczyszczania œcieków dla terenu ca³ej gminy, w oparciu j¹cy europejskim normom poziom oczyszczania œcieków, co w kontekœcie zak³adanych efektów ekologicznych posiada podstawowe znaczenie. Uzyskanie tych efektów jest jednak niestety bar- dzo kosztowne. Ca³kowity koszt rozbudowy oczyszczalni œcieków wraz z kolektorem dosy³owym z Jaæmierza do Zarszyna zamknie siê kwot¹ rzêdu 11 milionów z³otych. Pomimo tak znacznego obci¹¿enia bud¿etu gminy kosz- tami tej inwestycji, podjêcia rozbudowy oczyszczalni nie mo¿na by³o jednak nadal odk³adaæ w czasie. Jej zakoñ- czenie warunkuje zapewnienie w³aœciwego poziomu oczyszczania œcieków oraz stwarza mo¿liwoœci techniczne dla podjêcia budowy sieci kanalizacyjnej w wymienionych powy¿ej, dotychczas nieposiadaj¹cych tej sieci miejsco- woœciach.. Zbigniew Dec Echo Zarszyna 5 SPACERKIEM PO OKOLICY -NA STYKU KULTUR Wiosna tu¿-tu¿ Przed nami wycieczki piesze, ro- ¿ajsk. Najcenniejsze zabytki architektury - to zespo³y pa- werowe, samochodowe. Co warto zobaczyæ w naszej ³acowo-parkowe w Baranowie Sandomierskim, £añcu- okolicy i opowiedzieæ odwiedzaj¹cym nas goœciom? Mo¿e cie, Krasiczynie. to, ¿e nasze województwo, podkarpackie, liczy ponad 2 Na wycieczkê warto wybraæ siê zatem do Sano- miliony mieszkañców, a na jego terenie znajduje siê 45 ka – miasta licznych zabytków. W zachowanym czêœcio- miast i 2200 wsi, 20 powiatów ziemskich i 4 grodzkie, wo zamku umieszczono kolekcjê ikon. W najwiêkszym kilka przejœæ granicznych. ¯e wiêksza czêœæ obecnego polskim skansenie – Muzeum Budownictwa Ludowego - Podkarpacia nale¿a³a niegdyœ do Rusi Czerwonej, zwa- zgromadzono kilkadziesi¹t obiektów reprezentuj¹cych nej Rusi¹ Halick¹. Ziemie te w³¹czono, co prawda, do budownictwo czterech grup etnicznych: £emków, Boj- Polski w czasach Boles³awa Chrobrego, ale ostatecznie ków, Pogórzan i Dolinian. Pamiêtajmy, ¿e w sanockim przy³¹czy³ je dopiero Kazimierz Wielki. Do XIV wieku koœciele król W³adys³aw Jagie³³o poœlubi³ w 1417 roku rozwija³o siê tu osadnictwo ruskie. Miejscowoœci powsta³e El¿bietê Gronowsk¹ z Pilczy. Po jego œmierci przez d³u- przed 1340 rokiem skupi³y siê w dolinach wa¿niejszych gie lata mieszka³a w sanockim zamku Zofia Cholszañ- rzek, a w mniejszej mierze nad œrednim Wis³okiem i doln¹ ska, jego czwarta ¿ona, matka W³adys³awa III i Kazi- Os³aw¹. Od XIV wieku na teren Rusi Czerwonej opano- mierza Jagielloñczyka. Wœród miast stanowi¹cych bra- wanej przez Kazimierza Wielkiego zaczêli nap³ywaæ mê wypadow¹ w Bieszczady na uwagê zas³uguje Le- Wo³osi. Jako ludnoœæ pasterska zaczêli osiedlaæ siê na sko z zachowanym zamkiem Kmitów z XV wieku, z terenach górskich. Na ziemi sanockiej pojawili siê w dru- obronn¹ bo¿nic¹ ¿ydowsk¹ z XVI wieku oraz kirkutem giej po³owie XIV wieku ( na przyk³ad, w Orzechowej – (cmentarzem ¿ydowskim z oko³o 2 tys. stelli nagrobnych). w 1420 roku ). W sumie, co trzecia miejscowoœæ na na- W gotyckim koœciele parafialnym pochowany jest Fran- szych terenach powsta³a w zwi¹zku z nap³ywem ludno- ciszek Pu³aski, brat Kazimierza, uczestnik Konfedera- œci ba³kañsko-rumuñsko-ruskiej. Przed drug¹ wojn¹ œwia- cji Barskiej. Obok Leska znajduje siê pomnik przyrody – tow¹ obszary górskie zamieszkiwa³y dwie grupy górali Kamieñ Leski (30 m ). Oœrodkiem turystyki i sportów ruskich: £emkowie w Beskidzie Niskim i w czêœci po³u- zimowych s¹ Ustrzyki Dolne, jedyne miasto w Polsce dniowo-zachodniej Bieszczadów, oraz Bojkowie ¿yj¹cy po³o¿one w Dorzeczu Morza Czarnego – rzeka Strwi¹¿, w Bieszczadach i na Pogórzu Bieszczadzkim. Czysto polsk¹ grup¹ etniczn¹ byli Pogórzanie, których domostwa siêga³y a¿ po œredni San, a tak¿e na terenie zachodniej czêœci Do³ów Jasielsko-Sanockich. Dolinianie zamiesz- kiwali wschodni¹ czêœæ tych Do³ów. Pó³nocno-wschod- ni¹ czêœæ Pogórza Przemyskiego zamieszkiwali Rusini, zaœ po³udniowo-zachodni¹ - Dolinianie. St¹d taka ró¿no- rodnoœæ kultur, wyznañ i obrzêdów na naszym terenie. W drugiej po³owie XIX wieku Podkarpacie by³o œwiatow¹ kolebk¹ przemys³u naftowego. W latach 1914- 1915 trwa³y tu ciê¿kie walki wojsk austriackich i niemiec- kich z armi¹ rosyjsk¹. W 1944 roku mia³a miejsce jedna z najkrwawszych bitew II wojny œwiatowej – o Prze³êcz Dukielsk¹. Po wojnie, w latach 1944-47, we wschodniej czêœci regionu oddzia³y Wojska Polskiego toczy³y walki z UPA, a ludnoœæ ukraiñska i ³emkowska zosta³a przesie- Pozosta³oœæ po dawnym browarze w Posadzie Zarszyñskiej dlona – pocz¹tkowo na radzieck¹ Ukrainê, a w 1947 roku – na Ziemie Odzyskane (akcja „Wis³a” ). Podkarpacie posiada ró¿norodne i wartoœciowe nad któr¹ le¿¹ Ustrzyki, wpada bowiem do Dniestru. walory i atrakcje turystyczne. Tutaj mo¿na spotkaæ ruiny Wêz³em komunikacyjnym dla regionu jest Zagórz, w któ- œredniowiecznych zamków, wspania³e budowle sakralne, rym znajduj¹ siê ruiny klasztoru Karmelitów Bosych z pa³ace, dworki, drewniane cerkwie i koœcio³y. Jest to ob- XVII wieku, a tak¿e ruiny zamku z XIV wieku w Sobie- szar, gdzie najsilniej ³¹cz¹ siê wspólne dzieje Polaków i niu. Ukraiñców. Celem naszej wycieczki mog¹ byæ tak¿e dwa miej- Zabytki architektury i muzea skupiaj¹ siê w œre- scowe uzdrowiska - w Rymanowie Zdroju i Iwoniczu dniowiecznych miastach, takich jak Przemyœl, Sanok, Zdroju, a tak¿e zapora na Wis³oku w Sieniawie Krosno, Rzeszów, Jaros³aw, Przeworsk, £añcut czy Le- ( w pobli¿u – atrakcyjny prze³om Wis³oka ko³o Beska, 6 Echo Zarszyna przypominaj¹cy prze³om pieniñski). Jeœli jesteœmy ju¿ w rycznej budowli. Znajduje siê tu piêkny park, staw, stad- Besku, to warto wiedzieæ, ¿e tutaj znajduje siê drewniany nina koni. Z Woli Sêkowej niedaleko jest do Pielni, która koœció³ z prze³omu XVII i XVIII wieku, a w jego wnêtrzu znana jeszcze by³a w 1444 roku. We wsi znajduje siê cer- – przedmioty zabytkowe, m. in. msza³ z 1680 roku, druki kiew greko-katolicka z 1805 roku pod wezwaniem Jana weneckie z XVIII wieku. Z Beska blisko ju¿ do Mymo- Z³otoustego, a od 1946 roku – koœció³ rzymsko-katolicki. nia, gdzie znajduj¹ siê resztki ruin œredniowiecznego zam- Wracaj¹c z Pielni w kierunku Orzechowej, mijamy No- ku. Do niedawna prowadzono tam badania archeologicz- wotaniec. Kiedyœ by³o to miasteczko, a prawa miejskie ne. Id¹c brzegiem jaru Wis³oka podziwiamy piêkno rzeki otrzyma³o od W³adys³awa III. W XVI wieku Nowota- p³yn¹cej wœród wysokich stromych brzegów. Najg³êbszy niec mia³ przywilej na sk³ad wina, a w 1698 roku odby³ jar spotykamy we wsiach G³êbokie i Pu³awy. W G³êbo- siê tu synod kalwiñski. Jako miasto mia³ dwa przedmie- kiem zachowa³y siê resztki kopanych studzienek, z któ- œcia: Nadolany i Nagórzany. Naprzeciw koœcio³a znajdo- rych rêcznie czerpano ropê naftow¹ na prze³omie XIX i wa³ siê zamek. Zabytkiem Nowotañca jest koœció³ para- XX wieków. Po parku dworskim pozosta³y dêby i aleja fialny z XV wieku. Wracamy w kierunku Rymanowa, kasztanowców. Z Mymonia doje¿d¿amy przez Pastwi- mijamy Sieniawê i jej przysió³ek Gniewoszówkê. Sienia- ska (w latach 70-ch przebywa³ tu kardyna³ Karol Woj- wa to wieœ ruska. Istnia³a ju¿ w XV wieku. W lipcu 1763 ty³a) do Rudawki Rymanowskiej, która powsta³a jesz- roku odby³ siê tu generalny zjazd szlachty sanockiej, któ- cze w XVI wieku. W XIX wieku dzia³a³a tu kopalnia ropy ry uchwali³ akt przyst¹pienia do konfederacji barskiej. We naftowej, znajduj¹ siê tu tak¿e Ÿród³a wód mineralnych, a wsi znajduje siê drewniana cerkiew greko-katolicka nawet cieplic ( do 48oC ). Za Rudawk¹ – wieœ Pu³awy – (obecnie koœció³ rzymsko-katolicki). W Sieniawie spiê- przed wojn¹ ta ruska osada liczy³a 109 zagród, w tym trzono wody Wis³oka – powsta³a zapora o d³ugoœci 174 m tylko dwie polskie. Po wojnie mieszkañcy zg³osili siê do- i wysokoœci 38 m. Powoli doje¿d¿amy do Rymanowa. browolnie ca³¹ wsi¹ do wyjazdu na Ukrainê, chc¹c nadal Miasto to by³o kiedyœ w prywatnych rêkach rodziny Sie- mieszkaæ razem. Niestety, rozproszono ich po wielu miej- neñskich. Ostatnimi w³aœcicielami byli Anna i Stanis³aw scowoœciach w okolicy Zbara¿a. Pozosta³ po nich jedy- Potoccy. W 1942 roku istnia³o tu getto skupiaj¹ce ¯ydów nie stary cmentarz i miejsce po cerkwi. Pod koniec lat z Rymanowa i pobliskich miejscowoœci. Jego mieszkañ- 60-ch osiedlili siê tu Polacy z Zaolzia z Ewangelicznej cy trafili w wiêkszoœci do obozu zag³ady w Be³¿cu. W Wspólnoty Zielonoœwi¹tkowców. Z ich inicjatywy wybu- rodzinie ¿ydowskiego krawca urodzi³ siê wybitny fizyk dowano Dom Modlitwy oraz pierwszy w Beskidzie Ni- amerykañski Isidor Isaak Rabi ( 1898-1988 ), wspó³- skim wyci¹g krzese³kowy. Powy¿ej Pu³aw Dolnych ist- twórca radaru i bomby atomowej, laureat nagrody Nobla nia³a kiedyœ wieœ Wernejówka. Znajdowa³a siê tam w 1944 roku. Z dawnej zabudowy w Rynku zachowa³o drewniana cerkiew, dwie gajówki oraz folusz i tartak siê kilka XIX-wiecznych kamieniczek mieszczañskich a wodny nale¿¹ce do rodziny Zieliñskich. Po wojnie lud- tak¿e synagoga, któr¹ zbudowano w XVIII wieku. Obec- noœæ wysiedlono na Ukrainê, cerkiew rozebrano. Obec- nie synagoga jest odremontowywana. Do synagogi nie jest tu stadnina koni anglo-arabskich i byd³a szkockie- zje¿d¿aj¹ chasydzi, g³ównie z USA. Odwiedzaj¹ oni tak- go. W pobli¿u Wernejówki istnia³a kiedyœ wieœ Tarnaw- ¿e kirkut ( powsta³ w XVI wieku ). W centralnej jego ka, siedziba du¿ej parafii greko-katolickiej. W Tarnawce czêœci znajduj¹ siê dwa ohele – w jednym pochowany mieszka³ Julian Tarnowycz, autor „Ilustrowanej historii jest cadyk Cwi Hirsz, uznany cudotwórca i jego syn ca- £emkowszczyzny”. Po wsi zachowa³ siê jedynie ³emkow- dyk Józef Friedman. W drugim, starszym, spoczywa ca- ski cmentarz oraz cerkwisko. Nad potokiem Wis³oczek dyk Menachem Mendel, znany jasnowidz i uzdrowiciel. istnia³a kiedyœ ³emkowska wieœ o tej samej nazwie. W W Rymanowie warto zajrzeæ do koœcio³a pod wezwa- 1946 roku ³emkowscy mieszkañcy wyjechali na Ukrainê, niem Œw. Wawrzyñca, którego fundatorem by³ wojewo- a pod koniec lat 60-ch osiedlili siê tu zielonoœwi¹tkowcy z da wo³yñski Józef Ossoliñski, a jego sarkofag znajduje Zaolzia. Tak jak zniknê³a Tarnawka czy Wernejówka, siê w podziemiach koœcio³a. W o³tarzu g³ównym podzi- podobny los spotka³ Wo³tuszow¹ – wieœ ³emkowsk¹, wiamy ³askami s³yn¹cy obraz „Pieta”, malowany na de- Wólkê (przed wojn¹ by³ tu oœrodek rzeŸby ludowej), sce a wed³ug legendy ofiarowany miastu przez króla Zawojê (w 1880 roku wieœ ta liczy³a 250 mieszkañców), W³adys³awa Jagie³³ê. W dawnym dworze Potockich znaj- czy Królik Wo³oski (do dzisiaj zachowa³y siê tu ruiny duje siê obecnie siedziba Nadleœnictwa Rymanów. Z Ry- cerkwi greko-katolickiej). manowa mo¿emy pojechaæ do Krosna, gdzie zabytko- Z Pastwisk mo¿emy skrêciæ w lewo doje¿d¿aj¹c we stare miasto ( koœció³ farny i oo. Franciszkanów, uk³ad do ciekawego miejsca jakim jest Wola Sêkowa. Z tej miasta i kamieniczki w rynku ) ³¹czy siê z nowoczesno- wsi pochodzi Adam Didur, œwiatowej s³awy œpiewak, œci¹. W pobli¿u Krosna znajduj¹ siê ruiny zamku „Ka- jeden z najwspanialszych basów minionej epoki. Dawniej mieniec” w Odrzykoniu ( gdzie toczy siê akcja komedii wieœ nazywa³a siê Wola Señkowa. Ludnoœæ miejscowa Fredry „Zemsta” ) i rezerwat skalny „Prz¹dki”. Cieka- zosta³a wysiedlona po II wojnie œwiatowej, a w 1946 roku we oœrodki krajoznawcze le¿¹ te¿ przy drodze œródkar- wieœ spalona przez UPA. Obecnie wybudowano tam dwór packiej. Oprócz zabytkowego zespo³u Dukli i ¯migro- jako stylizowany budynek postawiony w miejscu histo- du zwróæmy uwagê na teren operacji dukielskiej – krwa- Echo Zarszyna 7 wych walk Armii Czerwonej i Korpusu Czechos³owac- je siê odnowiony koœció³ – jest to najwiêksza drewniana kiego z wojskami niemieckimi we wrzeœniu 1944 r. o Przê- œwi¹tynia z po³owy XV wieku. Przeniesiono tu gotyck¹ ³êcz Dukielsk¹. W Dukli znajduje siê cmentarz wojsko- Pietê koronowan¹ przez papie¿a Jana Paw³a II. Koœcio- wy i Muzeum Operacji Dukielskiej ( w walkach poleg³o ³y w Haczowie i pobliskim Bliznem zosta³y wpisane w 70 tys. ¿o³nierzy radzieckich, 6 tys. Czechów, 50 tys. 2003 roku na œwiatow¹ listê dziedzictwa UNESCO. Niemców). W pobliskiej Iwli – „Dolinie Œmierci” – za- chowa³o siê wielkie pobojowisko, a po stronie s³owackiej Nie zapominajmy tak¿e o naszej miejscowoœci. w Œwidniku znajduje siê mauzoleum operacji. Warto wiedzieæ, ¿e w latach 1842-45 Zarszyn z dwoma Niedaleko Krosna, w ¯arnowcu, w drewnianym folwarkami, tj. na Posadzie i D³ugiem by³ najpierw w po- dworku z XVIII wieku, podarowanym poetce Marii Ko- siadaniu Kazimierza Ostaszewskiego, rotmistrza kawa- nopnickiej jako dar spo³eczeñstwa, urz¹dzono jej muzeum lerii, potem by³ w³asnoœci¹ Wiktorów. Ostaszewski za- biograficzne. Natomiast w Bóbrce – tu¿ za Miejscem prasza³ do dworu wielu znakomitych goœci. Goszcz¹c u Piastowym, du¿¹ atrakcj¹ turystyczn¹ jest skansen prze- siebie Wincentego Pola i opowiadaj¹c barwne historie, mys³u naftowego powsta³y na terenie pierwszej na œwie- nasun¹³ mu wiele pomys³ów, które autor wykorzysta³ przy cie kopalni ropy naftowej, za³o¿onej przez Ignacego pisaniu „Mohorta”. Po dawnym dworze nie zosta³o pra- £ukasiewicza w 1854 roku. wie nic oprócz spichlerzy i ogrodu zwanym obecnie par- W Beskidzie Niskim zachowa³o siê jeszcze wiele kiem lub ogrodem pañskim. Ciekawe, ¿e najwiêcej miesz- po³emkowskich cerkiewek oraz wiosek z chy¿ami ³em- kañców liczy³ Zarszyn w okresie miêdzywojennym. W kowskimi. drugiej po³owie XIX wieku do Zarszyna nap³ynêli ¯ydzi. Jad¹c na zakupy do Œwidnika warto odwiedziæ I jak podaj¹ kroniki, nie zanotowano w mieœcie ludnoœci muzeum ³emkowskie prowadzone przez Teodora Gocza pochodzenia ruskiego. Nie sposób tu pomin¹æ Jaæmie- w Zyndranowej. Ekspozycja mieœci siê w starej zagro- rza, który kiedyœ nosi³ nazwê Jacimierz. Istnia³y tam dwa dzie z 1860 roku i obejmuje izbê z wyposa¿eniem, stroje dwory, a w XVIII wieku szpital dla ubogich. W rynku ludowe, elementy z cerkwi. Warto te¿ udaæ siê do Ha- miasta zachowa³y siê do dziœ domy z pocz¹tku XIX wie- czowa ( w drodze z Krosna do Brzozowa ), gdzie znajdu- ku. Wartym odnotowania jest te¿ fakt, ¿e we wsi Ba¿a- nówka urodzi³ siê Tytus Trzecieski. By³ on zwi¹zany z przemys³em naftowym. W momencie rozpoczêcia budo- wy przez Ignacego £ukasiewicza w Ulaszowicach pierw- szej destylarni, Tytus ofiarowa³ mu ogromn¹ pomoc fi- nansow¹. Za w³asne pieni¹dze sprowadzi³ do Bóbrki i Krosna najwy¿szej klasy specjalistów œwiatowych. W jego dworze w latach 1846-54 czêsto przebywa³ Wincenty Pol. To w³aœnie w nieistniej¹cym dziœ dworze w Polance (którego w³aœcicielem by³ Tytus Trzecieski) napisa³ to- mik poezji zadedykowany „Annie z Wêgliñskich i Tytu- sowi Trzecieskiemu ” Choæby D³ugie – tam urodzi³ siê ksi¹dz Marian Burczyk, który by³ kanonikiem Kapitu³y Metropolitarnej w Przemyœlu, profesorem Wy¿szego Seminarium Du- chownego w Przemyœlu. Zagl¹dnijmy tak¿e do Odrze- Dawna oficyna ekonoma we dworze – Posada Zarszyñska chowej. Miejscowoœæ ta istnieje od XV wieku. By³a to pocz¹tkowo wieœ królewska. W 1946 roku w wyniku akcji przesiedleñczej znik³o 500 gospodarstw. Cerkiew posia- daj¹ca ikonostas z 1870 roku zosta³a przemianowana na koœció³ filialny. Rok póŸniej mieszkañcy Odrzechowej wyznania greko-katolickiego zwrócili siê z proœb¹ do Kurii o zmianê wyznania na rzymsko-katolickie o obrz¹dku ³a- ciñskim. Wszystkie podania rozpatrzono pozytywnie. Widz¹c tak liczne ciekawostki i atrakcje w najbli¿- szym otoczeniu, jak tu nie przypomnieæ znanego powie- dzenia „Cudze chwalicie, swojego nie znacie”. A wiêc mo¿e znajmy cudze, a chwalmy swoje M.K

Odremontowany spichlerz podworski w Posadzie Zarszyñskiej 8 Echo Zarszyna Szko³a Podstawowa w Zarszynie realizuje projekt pt.: „Pañski Ogród”

Fundacja Wspomagania Wsi szyna i Posady Zarszyñskiej. Reali- w parku podworskim w Posadzie z siedzib¹ w Warszawie i Bank Ini- zatorzy projektu chc¹ wróciæ do tra- Zar-szyñskiej, a tak¿e informacji cjatyw Spo³eczno- Ekonomicznych dycji piêknych ogrodów, a szczegól- o tym jak wygl¹da³y dawne ogrody wspólnie przeprowadzi³y konkurs na nie tych, które by³y przy dworze i ogródki w Polsce, projekt realizowany w miejscowo- i dworku na wyspie w Posadzie Zar- œciach do 6000 mieszkañców – „Kul- szyñskiej. 2. „Ogród moich marzeñ” czyli zajê- tura Bliska 2007” (Chroñmy dziedzic- cia warsztatowe z projektowania two kulturowe). Udzia³ w konkursie Celem projektu bêdzie odtworzenie ogrodów, sztuki uk³adania suchych polega³ na zg³oszeniu projektu, które- i zachowanie w pamiêci piêknych kwiatów, wycieczka do ogrodu zimo- go istot¹ by³a troska o zasoby kultury ogrodów przydworskich w Posadzie wego i letniego w £añcucie, Bolestra- lokalnej – chêæ jej pielêgnowania, Zarszyñskiej oraz zagospodarowanie szyc i Krasiczyna, ocalenia lub odtworzenia, uczenia zgodnie z przekazem o „pañskim 3. „Idzie wiosna , czas na prace dbania o ni¹, a jednoczeœnie wyko- ogrodzie” przestrzeni przy Szkole w ogródku” – zajêcia warsztatowe rzystywania jej w rozwoju gospodar- Podstawowej w Zarszynie i zorgani- z wykonywania elementów dekora- czym gminy czy wsi. Za szczególnie zowanie dla mieszkañców wsi kon- cyjnych do ogrodu, og³oszenie kon- wartoœciowe uznane zosta³y projek- kursu: „Mój Ogród” o puchar so³- kursu: „Mój Ogród” dla mieszkañ- ty integruj¹ce spo³ecznoœæ danej miej- tysów Zarszyna i Posady Zarszyñ- ców wsi, zagospodarowanie zgodnie scowoœci i anga¿uj¹ce ró¿ne pokole- skiej. z przekazem o „pañskim ogrodzie” te- nia. W ramach projektu realizowane bêd¹ renu przy szkole, Szko³a Podstawowa w Zar- nastêpuj¹ce dzia³ania: szynie przyst¹pi³a do konkursu, otrzy- 4. „Zarszyñskie klimaty” czyli pod- ma³a grant na realizacjê projektu pt.: 1. „W poszukiwaniu œladów Pañskie- sumowanie projektu i rozstrzygniêcie „Pañski Ogród” i od wrzeœnia 2007 go Ogrodu” czyli zajêcia z uczniami konkursu: „Mój Ogród” o puchar roku realizuje go. prowadzone przez nauczycieli meto- so³tysów Zarszyna i Posady Zarszyñ- Projekt „Pañski Ogród” nawi¹zuje do d¹ projektu zmierzaj¹ce do zdobycia skiej. ocalenia pamiêci o miejscach, które i utrwalenia informacji o dworze, D.D. dawniej sk³ada³y siê na historiê Zar- „pañskim ogrodzie”, roœlinnoœci

OG£OSZENIE

W ramach programu „Kultura Bliska” Fundacji Wspomagania Wsi z siedzib¹ w Warszawie, Szko³a Podstawowa w Zarszynie wraz z so³tysami Zarszyna i Posady Zarszyñskiej realizuj¹c w zakresie edukacji oraz ochrony kulturowego dziedzictwa projekt p.n. „Pañski Ogród” zapraszaj¹ mieszkañców Zarszyna i Posady Zarszyñskiej do udzia³u w Konkursie pt.: „Mój Ogród” Krajobraz wsi zmienia siê na naszych oczach. Nowe wypiera stare. Dotyczy to równie¿ ogródków wiejskich, do których ostatnio masowo nap³ywaj¹ gatunki roœlin z wyspecjalizowanych szkó³ek. Celem konkursu „Mój Ogród” jest pokazanie tradycyjnych wiejskich ogródków – niegdyœ charakterystycznych dla wsi – po³o¿onych przed domem, wielobarwnych od marca do paŸdziernika. Regulamin konkursu przewiduje, ¿e komisja z³o¿ona z dzieci, so³tysów, nauczycieli i rodziców dokona trzykrotnie przegl¹- du ogródków, w których wyst¹pi¹ np: malwy, floksy, dalie, piwonie, aksamitki, s³oneczniki, mieczyki, ró¿e, lilaki, irysy. W³aœciciel najpiêkniejszego przydomowego ogródka w Zarszynie i Posadzie Zarszyñskiej zostanie nagrodzony pucharem so³tysa wsi, a zdjêcie ogrodu i nazwisko w³aœciciela znajdzie siê w folderze wydanym przez szko³ê.

Udowodnijmy, ¿e czar ogródków wiejskich nie mija, ¿e w dalszym ci¹gu mog¹ one zachwycaæ i ¿e warto je ocaliæ od zapomnienia.

Niech ka¿dy ogródek ma szansê na puchar !!! Zdjêcia naj³adniejszych ogródków prezentowane bêd¹ w witrynie wystawowej sklepu GALA w Zarszynie Echo Zarszyna 9 uczniowie nie mieli ¿adnego proble- „Z rodzinnymi regionami mu ze zrozumieniem przekazywanych treœci – informacje o historii regionu we wspólnej Europie” naszych przyjació³, tamtejszym œro- dowisku przyrodniczym i geograficz- Jak ju¿ wczeœniej informo- nym, zabytkach i najwa¿niejszych dla waliœmy Czytelników, Gimnazjum w informacje o zabytkowych obiektach, Preszowskiej Krainy oœrodkach po- Zarszynie do³¹czy³o do grona 100 pomnikach przyrody i osobliwoœciach zostawi³y - miejmy nadziejê - trwa³y szkó³ w kraju – beneficjentów pro- œrodowiska naturalnego najbli¿szej œlad w pamiêci wszystkich s³ucha- gramu „Comenius – Partnerskie Pro- okolicy. Aby obraz naszego regionu czy. jekty Szkó³”. Opracowany przez na- by³ pe³ny, zarszyñscy gimnazjaliœci Wiele emocji wzbudzi³ kolej- uczycieli tej szko³y autorski program przedstawili sylwetki i dokonania ny punkt programu – konkurs poezji „Z rodzinnymi regionami we œwiatowej s³awy twórców pochodz¹- polskiej i s³owackiej. Zarszyñscy gim- wspólnej Europie” zwyciêsko prze- cych z Ziemi Sanockiej: poety Janu- nazjaliœci przygotowali recytacjê wier- brn¹³ przez kolejne etapy konkurso- sza Szubera, malarza Zdzis³awa Bek- szy w jêzyku s³owackim, zaœ ich ko- we i od paŸdziernika m³odzie¿ ledzy z Radwani, którzy zaliczyli w gimnazjalna uczestniczy w dzia- swej szkole kurs jêzyka pol- ³aniach zaplanowanych w pro- skiego, wiersze Brzechwy, jekcie. Naszym partnerem jest Tuwima i Konopnickiej w ory- s³owacka Zakladna Skola w ginale. Do ostatniej chwili, Radwani, z któr¹ owocnie jeszcze w czasie przerwy tu¿ wspó³pracujemy ju¿ od pocz¹t- przed konkursem trwa³y obu- ku istnienia gimnazjum. stronne konsultacje – nasi gim- Program zak³ada realizacjê nazjaliœci wyjaœniali s³owackim wielu wspólnych polsko-s³o- uczniom tajniki polskiej grama- wackich przedsiêwziêæ, które z tyki, oczekuj¹c w rewan¿u jednej strony maj¹ s³u¿yæ lep- wskazówek dotycz¹cych wy- szemu poznaniu kraju partnera, mowy wyrazów s³owackich. z drugiej zaœ pog³êbiaæ wiedzê Efekty przeros³y oczekiwania! uczniów o w³asnym regionie. Publicznoœæ owacyjnie przyj- W ci¹gu kilku miesiêcy realiza- mowa³a wystêpy swych s³o- cji programu zarszyñscy gimna- wackich kolegów rewelacyj- zjaliœci odwiedzili istniej¹ce w nie interpretuj¹cych takie miê- naszym regionie parki narodo- dzy innymi utwory jak: „Samo- we (Magurski i Bieszczadzki) , chwa³ê”, „Tañcowa³a ig³a z nit- a tak¿e Czarnorzecko-Strzy- k¹”, „Okulary” itp. Nic wiêc ¿owski Park Krajobrazowy, dziwnego, ¿e jury, w sk³ad któ- uczestniczyli w kursie jêz ka rego wchodzili nauczy iele z y Dyrektorzy Gimnazjum w Zarszynie i Zakladnoj Skoly w c s³owackiego oraz poznawali s³o- zarszyñskiej szko³y, mia³o spo- Radwani otwieraj¹ polsko-s³owack¹ sesjê popularno- wackie tradycje Bo¿onarodze- re problemy z wy³onieniem naukow¹ poœwiêcon¹ rodzinnym regionom. niowe podczas grudniowej wi- zwyciêzców. Po d³ugiej deba- zyty w tamtejszej szkole. W lu- cie pierwsze miejsce przyzna- tym goœciliœmy zaœ grupê s³owackich siñskiego i œpiewaka operowego Ada- no Ivanie Galovej, drugie Patriko- nauczycieli i uczniów w Zarszynie, na ma Didura. Na pami¹tkê s³owaccy wi Kozarowi, a równorzêdne dwa sesji popularnonaukowej poœwiêconej goœcie otrzymali mini-reprodukcje trzecie Martinowi Drancakowi i rodzinnym regionom. Uczniowie obu obrazów Beksiñskiego znajduj¹cych Stanislavie Jasikovej. Podobne roz- szkó³ zaprezentowali opracowywane siê w Muzeum Historycznym w Sa- terki prze¿ywali nauczyciele z Ra- na zajêciach pozalekcyjnych projek- noku, które nasi s³owaccy goœcie mieli dwani, którzy oceniali zarszyñskich ty dotycz¹ce historii, œrodowiska na- okazjê podziwiaæ kilka godzin póŸniej gimnazjalistów wykonuj¹cych w ory- turalnego i kultury regionów. Nasi w oryginale podczas pobytu w tym ginale trudne niejednokrotnie do in- gimnazjaliœci samodzielnie przygoto- mieœcie. Po zarszyñskich gimnazjali- terpretacji utwory s³owackich po- wali prezentacjê multimedialn¹, pod- stach efekty swojej kilkumiesiêcznej etów. Sala oniemia³a z podziwu, s³u- czas której przedstawili swym s³o- pracy przedstawili uczniowie z Ra- chaj¹c swoich kolegów, którzy dosko- wackim kolegom Ziemiê Sanock¹, dwani. Ich prezentacja dotycz¹ca nale radzili sobie z zawi³oœciami jêzy- podkreœlaj¹c jej walory przyrodnicze, Preszowskiej Krainy spotka³a siê z ka s¹siadów i p³ynnie, bez jednego krajobrazowe i turystyczne. Najwiê- wielkim zainteresowaniem wszyst- zaj¹kniêcia recytowali przygotowane cej uwagi poœwiecili oczywiœcie naj- kich uczestników sesji, którzy grom- wiersze. Podobne uznanie dla umie- bli¿szej okolicy – oprócz rysu histo- kimi brawami nagrodzili jej autorów. jêtnoœci lingwistycznych naszych rycznego Zarszyna, Odrzechowej i Zarówno przeszkoleni na kursie jê- uczniów wyrazili s³owaccy nauczy- Jaæmierza w prezentacji znalaz³y siê zyka s³owackiego, jak i pozostali ciele, którzy pierwsz¹ nagrod¹ uho- 10 Echo Zarszyna norowali Paulinê Biedkê (z klasy 2a), drug¹ - Martynê Matuszek z 2c, a dwoma trzecimi - Martynê St¹- czek i Michalinê Szczecinê (obie z 2b). Wszystkim uczestnikom konkur- su dyrektor naszego gimnazjum, pan Leon Sza³ankiewicz, wrêczy³ dyplo- my i drobne upominki. To mi³e spotkanie szybko do- bieg³o koñca, zarszyñscy gimnazjali- œci z ¿alem po¿egnali s³owackich przyjació³, przypominaj¹c, ¿e ju¿ 3. kwietnia znowu bêd¹ goœciæ ich w Zarszynie. Tym razem zaprezentuj¹ im polskie tradycje wielkanocne oraz regionalne dawne ch³opskie wesele. A jeszcze w tym roku szkolnym na uczniów naszego gimnazjum czeka- j¹ kolejne atrakcje - trzy wycieczki: do Chorzowa, Budapesztu i Wied- nia... Uczestnicy konkursu recytatorskiego po og³oszeniu wyników ... A.K.

NASI GIMNAZJALIŒCI WŒRÓD NAJLEPSZYCH!

Tu¿ przed oddaniem gazety go. Wielkim sukcesem zakoñczy³ siê wywalczy³ tytu³ finalisty, zapewnia- do druku do Gimnazjum w Zarszy- równie¿ start w tym¿e konkursie na- j¹c sobie dodatkowe punkty przy nie dotar³a wspania³a wiadomoœæ. szego drugiego ucznia, Mateusza przyjêciu do wybranej szko³y œredniej. Nasi uczniowie po raz ko- Od tytu³u laureata dzieli³y go lejny odnieœli spektakular- zaledwie dwa punkty! A pod- ny sukces w Konkursie kreœliæ nale¿y, ¿e do ostatnich Biologicznym. W ubieg³ym godzin przed olimpiad¹ szko³a roku, informuj¹c Czytelni- „eksploatowa³a” talent aktor- ków o zdobyciu przez Ro- ski Mateusza, przydzielaj¹c berta Bielenia tytu³u fina- mu g³ówne role w (sic!) trzech listy tego konkursu, sugero- ró¿nych przedstawieniach. waliœmy, ¿e to dopiero po- Nie musimy dodawaæ, ¿e i z cz¹tek sukcesów naszego tych obowi¹zków wywi¹za³ gimnazjalisty. Znaj¹c bo- siê znakomicie! wiem jego pracowitoœæ, Doskona³e wyniki ambicjê i chêæ zdobywania Roberta i Mateusza to niew¹t- dodatkowej wiedzy, mieli- pliwie zas³uga Pani Katarzy- œmy pewnoœæ, ¿e Robert ny Michnowicz, nauczyciel- do³o¿y wszelkich starañ, by ki biologii w naszym gimna- w tym roku do³¹czyæ do gro- zjum. Jej mozolnej, pozalekcyj- na najlepszych biologów w nej, wielogodzinnej pracy z województwie. Dzisiaj uzy- uczniami zawdziêczaæ nale¿y skaliœmy oficjalne potwier- Pani Katarzyna Michnowicz i jej podopieczni- Robert to, ¿e ju¿ kolejny rok nasi gim- dzenie, ¿e uczeñ nie zawiód³ Bieleñ (laureat Konkursu Biologicznego) i Mateusz nazjaliœci plasuj¹ siê w czo- pok³adanych w nim nadziei. Haduch (finalista Konkursu Biologicznego) ³ówce najlepszych biologów W finale Konkursu osi¹gn¹³ Podkarpacia! Pani K. Mich- znakomity wynik i otrzyma³ tytu³ lau- Haducha, który – mimo i¿ debiuto- nowicz i obu olimpijczykom serdecz- reata Konkursu Biologicznego, co wa³ w eliminacjach wojewódzkich, nie gratulujemy! zwalnia go z czêœci matematyczno- doskonale poradzi³ sobie z zadaniami przyrodniczej egzaminu gimnazjalne- konkursowymi i w znakomitym stylu A. K. Echo Zarszyna 11 INFORMATOR SZKOLNY

Sprawozdanie za I pó³rocze roku szkolnego 2007/2008 wyró¿ni³o i nagrody przyzna³o: Danielowi Wielgosz, Miko³a- z dzia³alnoœci dydaktycznej, wychowawczej, opiekuñ- jowi Patrylak, Mi³oszowi Pleœniak, Krzysztofowi Grzebieñ z czej szko³y oraz zadañ prowadzonych w ramach profi- klasy II, Patrykowi Szurlej z kl. III, Mateuszowi Szul z klasy laktyki Va oraz Beacie Trygar z klasy Vb. - W konkursie piosenki pod has³em „COVER FESTIWAL” DYDAKTYKA zorganizowanym przez „Oratorium Twój Dom” w Kroœnie, Wszyscy uczniowie szko³y zostali sklasyfikowani, w tym jed- I miejsce zdoby³a grupa „Œpiewaj¹ce anio³ki”, w sk³ad której na uczennica realizuj¹ca nauczanie indywidualne. Ocen ndst wchodzi³y dzieci z „zerówki” i klasy II. nie by³o. Œrednia ocen z przedmiotów i frekwencja w kla- - W gminnym konkursie historyczno-polonistycznym „Dzie- sach IV – VI wynosi³a: je hymnu polskiego”, III miejsce zdoby³ Wiktor Kuzin z kl. VI. Tu¿ za nim uplasowali siê: Bartosz Szurlej, Kamila Dracz KLASA ŒREDNIA FREKWENCJA i Sara Florian – ucz. kl. VI. OCEN - W Gminnym Konkursie Szopek Bo¿onarodzeniowych za- Klasa IV 4,11 92,86 jêliœmy III i V miejsce. Szko³a otrzyma³a nagrody rzeczowe, Klasa V a 4,44 93,37 w tym DVD. Klasa V b 4,23 94,56 - W szkolnych eliminacjach „Konkursu interdyscyplinarne- Klasa VI 4,31 94,92 go” organizowanym przez Kuratorium Oœwiaty w Rzeszo- wie z przedmiotów humanistycznych, matematyczno-przy- Œrednia szko³y wynios³a: 4,25 rodniczych i jêzyka angielskiego wziê³o udzia³ 26 uczniów. Uczniowie osi¹gnêli dobre wyniki, ale nie zakwalifikowali Oceny z zachowania przedstawia³y siê nastêpuj¹co: siê do etapu wojewódzkiego. - W szkolnym konkursie: ZACHOWANIE a) na „Naj³adniejszy karmnik” I miejsce zdoby³ KLASA wzorowe bardzo dobre poprawne nieodpo- naganne dobre wiednie Maciej Ba³ut z kl. III, Klasa IV 2 4 17 1 - - b) Miedzyklasowego Turnieju Pi³ki No¿nej I Klasa V a - 3 8 2 - - miejsce zdoby³a dru¿yna z kl. VI Klasa V b 2 5 2 4 1 - c) na „Najpiêkniejsz¹ kolêdê”, I miejsca w ka- Klasa VI 4 12 4 - - - tegorii klas 0-III zdoby³a Wiktoria Burczyk z kl. III, w kat. kl. IV-VI – Magdalena Korfanty z kl. VI Osi¹gniêcia uczniów Ponadto wziêliœmy udzia³ w: Uczniowie Szko³y Podstawowej w Zarszynie maj¹ a) II Wojewódzkim Konkursie Plastycznym „Kartka mo¿liwoœæ rozwijania swoich zainteresowañ w ramach ró¿- do Betlejem”, na który przes³aliœmy 9 prac uczniów nych, dodatkowych zajêæ. Dla nich zorganizowane zosta³y z kl. II i Vb, zajêcia pozalekcyjne: polonistyczne, matematyczne, jêzyka b) Konkursie organizowanym przez MDK w Sanoku angielskiego, sportowe, wokalno-rytmiczne, reaktywowano pt.: „Bo¿onarodzeniowy Anio³”, w którym Przemy- UKS oraz utworzono filiê Ogniska Muzycznego im. Miko- s³aw Bielak z kl. VI i Mateusz Szurlej z kl. II zdoby- ³aja Witalisa w Sanoku. W ramach programu grantowego li wyró¿nienie i otrzymali nagrody rzeczowe. „Ta ziemia od innych mi dro¿sza” uczniowie mieli mo¿li- woœæ uczestniczenia w zajêciach historycznych „Mali Od- WYCHOWANIE, OPIEKA, PROFILAKTYKA krywcy” oraz warsztatach z ceramiki, wyrobu bi¿uterii i pi- sania ikon. Realizowane programy Uczniowie bior¹ z powodzeniem udzia³ w wielu konkursach Szko³a realizowa³a trzy programy innowacyjne: osi¹gaj¹c wysokie wyniki: 1. W kl. 0 i II program „POKONAÆ LÊK PRZED - Laureatami ogólnopolskiej kampanii „Zachowaj trzeŸwy SZKO£¥” umys³” zostali: Szymon Widota z kl. IV, Natalia Rysz z kl. 2. W kl. I-III program„CZYTAJ RAZEM Z NAMI”, VI oraz Klaudia Rysz z kl. VI. Uczniowie otrzymali nagrody 3. W kl. VI program „MOGÊ WIÊCEJ czyli jak uczyæ rzeczowe. siê szybko i skutecznie” - W wojewódzkim konkursie twórczoœci plastycznej pt.:„Œwiê- oraz dodatkowe programy edukacyjne: ty Hubert wzorem wspó³czesnego ekologa” zorganizowa- - klasa 0 – „Klub czytaj¹cych przedszkoli”, nym przez PZ£ w Rzeszowie, uczeñ kl. V b – Mateusz Szul - klasa I - „Ma³y ratowniczek”, otrzyma³ wyró¿nienie i nagrodê rzeczow¹ za pracê plastyczn¹ - w klasach IV – VI – program profilaktyki „W zdrowym „Zwierzêta leœne w przys³owiach lub powiedzeniach”, ciele zdrowy duch” w ramach którego przeprowadzono za- - W konkursie „List do Œwiêtego Miko³aja” organizowa- jêcia „Rêce nie s¹ do bicia” nym przez Dom Kultury „Gagatek” w Sanoku co roku ucznio- - w kl. II – program profilaktyki i higieny jamy ustnej „Rado- wie nasi zdobywaj¹ nagrody. Równie¿ i w tym roku jury sny Uœmiech, Radosna Przysz³oœæ” 12 Echo Zarszyna

Ponadto realizowano dwa programy grantowe: ta¿ zwi¹zany z tematyk¹ bezpiecznego poruszania siê po 1. Ze œrodków MEN: Program „Ta ziemia od innych mi drodze, dro¿sza” w ramach programu wyrównywania szans edu- - zorganizowaliœmy dla dzieci z kl. 0-III spotkanie z policjan- kacyjnych dzieci i m³odzie¿y „Janko Muzykant”. tem w ramach Akcji „Bezpieczna droga dziecka do szko³y” 2. Ze œrodków Fundacji Wspomagania Wsi: Program „Pañ- - objêliœmy do¿ywianiem 26 uczniów, ski Ogród” w ramach programu „Kultura Bliska”. - akcj¹ „Szklanka mleka dla ka¿dego ucznia” objêliœmy wszystkich uczniów szko³y od zerówki do kl. VI W ramach edukacji patriotycznej: - zorganizowaliœmy apel poœwiêcony rocznicy II wojny œwia- W ramach przygotowania uczniów do ¿ycia spo- towej, ³ecznego i przedsiêbiorczoœci: - wziêliœmy udzia³ w uroczystoœciach 63 rocznicy bitwy o - przeprowadziliœmy wybory na opiekuna Samorz¹du prze³êcz dukielsk¹ na zarszyñskim cmentarzu, Uczniowskiego i do SU, - zgodnie z tradycj¹ szko³y zorganizowaliœmy apel poœwie- - prowadziliœmy „S³odki sklepik”, cony obchodom 89 rocznicy odzyskania niepodleg³oœci przez - zorganizowaliœmy zabawê andrzejkow¹ i karnawa³ow¹ Polskê, Zgodnie z programem wychowawczym szko³y i - zaprezentowaliœmy dorobek szko³y w formie prezentacji tradycjami szko³y: multimedialnej w zakresie „Wychowanie patriotyczne w - uroczyœcie przyjêliœmy w poczet uczniów szko³y grono 16 naszej ma³ej OjczyŸnie – Ziemi Sanockiej”. Odby³o siê to w dzieci z klasy I, SDK w Sanoku podczas konferencji zorganizowanej przez - zorganizowaliœmy akademiê z okazji Dnia KEN, CDN w Sanoku oraz Starostê Powiatu, pod patronatem - paliliœmy znicze na grobach przed Œwiêtem zmar³ych, Podkarpackiego Kuratora Oœwiaty. - zorganizowaliœmy w ramach pracy szkolnego ko³a TPD Akcjê Miko³ajkow¹ dla uczniów z rodzin potrzebuj¹cych, W ramach edukacji regionalnej: oraz zbiórkê produktów ¿ywnoœciowych dla pogorzelców z - wystawiliœmy prace na Wystawê Bo¿onarodzeniow¹ w Pielni, Nowosielcach, - przedstawiliœmy dla spo³eczeñstwa jase³ka w wykonaniu - uczniowie kl. VI odbyli wycieczkê do sanockiego skansenu, dzieci z oddzia³u przedszkolnego i z klasy II, - zorganizowaliœmy rajd „Miêdzyzdroje” z Iwonicza Zdroju - we wspó³pracy z rad¹ rodziców zorganizowaliœmy spotka- do Rymanowa Zdroju, nie op³atkowe po³¹czone z obchodami dnia Babci i Dziadka, - zorganizowaliœmy wycieczki: - zorganizowaliœmy zbiórkê pieniêdzy podczas akcji Wielkiej a) „Szlakiem ikon – Dolin¹ Os³awy”, Orkiestry Œwi¹tecznej Pomocy, b) do Rymanowa – œladem rymanowskich ¯ydów, - zorganizowaliœmy apel „Grzecznoœæ na co dzieñ”, który c) do Krakowa do Muzeum Archeologicznego, m.in. w celu przygotowali uczniowie klasy IV, obejrzenia „Skarbu br¹zowego z Zarszyna” oraz na Kra- - zorganizowaliœmy szkoln¹ wigiliê, miko³ajki, kowski Kazimierz, - prowadziliœmy akcjê „Nauczyciele dzieciom”, - zorganizowaliœmy konkursy: kolêd oraz nakryæ sto³ów wi- - dofinansowaniem do wyprawki szkolnej objêliœmy 37 gilijnych uczniów z klasy 0-III, a dofinansowaniem do mundurków 53 uczniów z klas I-VI, W ramach edukacji ekologicznej: - dokarmialiœmy ptaki, - wziêliœmy udzia³ w XIV edycji Sprz¹tania Œwiata”. Ucznio- - uczestniczyliœmy w zabawie karnawa³owej sponsorowa- wie porz¹dkowali obejœcie szko³y, plac przy pomniku, teren nej przez firmê Nowy Styl (40 ucz.) nad rzek¹ i park podworski w Posadzie Zarszyñskiej, - prowadziliœmy zajêcia na feriach (rozgrywki sportowe, - przyst¹piliœmy do Programu Klubu Gaja „Dzieñ Drzewa” zabawa karnawa³owa, wyjazd na basen i tor lodowy, zajêcia i zasadziliœmy œwierki, które otrzymaliœmy z Nadleœnictwa kó³ka historycznego, zajêcia plastyczne) w Rymanowie, - porz¹dkowaliœmy z liœci plac przy szkole, na którym rosn¹ WSPÓ£PRACA Z RODZICAMI kasztany w ramach realizacji zadañ programu „Ratujmy - odby³o siê 3 spotkania, w tym pierwsze, podczas którego kasztanowce”, na zebraniu ogólnym rodzicom przedstawiono wnioski z nad- - zorganizowaliœmy wyjazd uczniów klas VI do Krêpnej na zoru pedagogicznego za rok 2006/2007 i zadania na rok 2007/ zajêcia przyrodnicze „Flora i fauna Parku Magurskiego” oraz 2008. na spektakl „Cztery pory roku” w Muzeum Przyrodniczym - dokonano wyboru rady rodziców na rok szkolny 2007/2008, - przyst¹piliœmy do programu edukacyjnego „Ka¿dy uczeñ - ustalono program wychowawczy i profilaktyki na rok 2007/ wie, co robiæ z ZSEE” 2008, - odbyliœmy z dzieæmi z klasy 0 i II wycieczkê do Oœrodka - zakupiono ze œrodków rady rodziców nowe stoliki i krze- Edukacji Przyrodniczej „Hrêdówka” w Odrzechowej. se³ka uczniowskie do sali nr 34 oraz 4 krzes³a nauczyciel- skie, Dbaj¹c o zdrowie i tê¿yznê fizyczn¹ uczniów: - zorganizowaliœmy wyjazd na basen do Sanoka, POPRAWIENIE BAZY SZKO£Y - przyst¹piliœmy do Akcji „B¹dŸ widoczny – bêdziesz bez- - odmalowaliœmy na wakacjach parkiety w ca³ej szkole, pieczny”, w której wszyscy uczniowie otrzymali elementy - za³o¿yliœmy monitoring na zewn¹trz i wewn¹trz szko³y odblaskowe, a uczniowie kl. II i III przedstawili krótki mon- D.D. Echo Zarszyna 13 Nasza Klasa

Niezwykle popularny w ostatnim czasie portal internetowy „Nasza Klasa” sta³ siê inspiracj¹ do organizowania spotkañ, w mniejszym lub szerszym gronie z kolegami i kole¿ankami z ³awki szkolnej.

26 stycznia bie¿¹- cego roku w restauracji Ga- licja w Zarszynie mia³o miejsce takie spotkanie, w którym wziêli udzia³ byli uczniowie miejscowej Szko³y Podstawowej – rocznik 1976, wiêc dzisiaj ju¿ stateczni 32-latkowie. W spotkaniu uczestniczy³o 12 osób: Magdalena Czaja, Jo- anna Bieleñ, Joanna Raj- chel (Gajewska), Eliza Rysz, Anna Tarnawczyk, Barbara Maœlany (Szurlej), Katarzyna Semenowicz (Niemczyk), Wojciech Ma- ³ek, Grzegorz Niemiec, Grzegorz ¯ó³kiewicz, Ma- ciej Twardy i Damian Drwal. Nieobecni byli: Anna Flo- dzi³a z nami kolejnych piêæ lat. By³ szoœæ mieszka w Zarszynie, gdzie rian, Andrzej Florian, Agata Florian to niezwyk³y okres w ¿yciu ka¿de- za³o¿yli rodziny, niektórzy przeby- i Wioletta Twardy. Niektórzy z go z nas. Bardzo dobre relacje w waj¹ poza granicami kraju. obecnych na spotkaniu musieli po- klasie tworzy³y wyj¹tkow¹ atmos- Samo spotkanie, po³¹czone konaæ kilkadziesi¹t, a nawet kilka- ferê. Do dzisiaj wspominany nasze z dobr¹ zabaw¹, a nawet tañcami, set kilometrów ¿eby móc wzi¹æ w wycieczki do ró¿nych ciekawych uœwiadomi³o nam jak wa¿ne s¹ te nim udzia³, co œwiadczy o tym, ¿e miejsc, uroczystoœci i okolicznoœcio- pierwsze przyjaŸnie, jak wiele cie- nasza klasa stanowi³a wyj¹tkowy we apele, szkolne dyskoteki i zaba- kawych doœwiadczeñ nabiera cz³o- zespó³. Honorowym goœciem spo- wy. Przy tym wszystkim nie zapo- wiek ju¿ od najm³odszych lat swo- tkania by³a nasza wychowawczy- minaliœmy o najwa¿niejszym, czyli jego ¿ycia. Wartoœci i zasady prze- ni, obecna dyrektor Szko³y Podsta- o nauce. Stanowiliœmy bardzo pra- kazywane nam przez naszych wy- wowej w Zarszynie pani Danuta cowity zespó³ klasowy, który repre- chowawców s¹ dzisiaj dla wielu z Dec. zentowa³ szko³ê na konkursach i nas drogowskazem wskazuj¹cym Nasza klasa rozpoczê³a na- olimpiadach szkolnych. Ka¿dy z nas w³aœciwy kierunek. To, ¿e tak wie- ukê w Szkole Podstawowej w Za- z tego okresu wyniós³ swoje wspo- le osób, mimo ró¿nych obowi¹zków, rszynie w roku 1982, w której po- mnienia, którymi dzieliliœmy siê pod- umia³o znaleŸæ czas na to wyj¹tko- wita³ nas ówczesny jej dyrektor œp. czas naszego spotkania. Po oœmiu we spotkanie œwiadczy o tym, ¿e my pan Roman Dec. W klasie „0” opie- latach spêdzonych w zarszyñskiej nie zmarnowaliœmy tamtego czasu, kowa³a siê nami pani Lidia Gdañ- szkole nasze drogi rozesz³y siê. czasu naszej m³odoœci. Zachêcamy ska. Kolejne trzy lata nasz¹ eduka- Wiêkszoœæ wybra³a licea ogólno- innych do organizowania takich spo- cj¹ i wychowaniem zajmowa³a siê kszta³c¹ce, aby póŸniej móc dalej tkañ, dziêki którym mo¿na poczuæ pani Anna Marmura, a równie¿, zdobywaæ wiedzê. Na dzieñ dzisiej- siê znów m³odo i beztrosko. przez okres jednego pó³rocza, pani szy siedmioro ukoñczy³o studia wy- Jolanta Pasek. W klasie czwartej ¿sze, z czego jedna osoba ukoñczy- Anna Tarnawczyk wychowawstwo przejê³a wspo- ³a studia doktoranckie, a kolejna jest mniana pani Danuta Dec, która spê- w trakcie ich odbywania. Wiêk- 14 Echo Zarszyna "Cz³owiek tak d³ugo ¿yje, na. jak d³ugo trwa o nim pamiêæ..." „Cz³owiek jest tyle wart, ile dru- giemu pomo¿e” – mówi pisarz Ro- man Brandstaetter, a Ksi¹dz Stani- Rocznicowe wspomnienia s³aw zawsze twierdzi³, ¿e tylko mi- o œp. Ks. Stanis³awie Burczyku ³oœæ i przebaczanie mog¹ zmieniæ ¿y- cie na bardziej humanitarne i chrze- œcijañskie i ¿e to MY decydujemy 9 kwietnia minie pierwsza rocz- Kiedy wracam myœlami do tele- przez woln¹ wolê i rozum o wyborze nica odejœcia do Pana ks. Stanis³awa fonicznych rozmów z Ksiêdzem i do DOBRA lub Z£A! Burczyka, proboszcza parafii ¯ura- sporadycznych, ale jak¿e cennych du- Bez przebaczania i mi³oœci ¿ycie wica, a pochodz¹cego z D³ugiego - z chowo – spotkañ – rozumiem, ile traci barwy pozytywnego sensu, sta- Ziemi Sanockiej, z któr¹ by³ zwi¹za- SERCA dawa³ potrzebuj¹cym, ile je siê „ja³owe jak pustynia”. Przeba- ny duchowo i emocjonalnie od dziec- pokrzepienia, wsparcia poszukuj¹cym czyæ – TAK, bo i nam bêdzie ka. Tu siê urodzi³, uczy³, tutaj przebaczone. Im wiêcej przeba- dojrzewa³a myœl kap³añskiego czysz – podkreœla³ Ks. Stani- powo³ania, a w koñcu realiza- Pamiêci s³aw, wiêcej zyskujesz ducho- cji Bo¿ego wezwania „PójdŸ za Ks. Stanis³awa Burczyka wo, gdy¿ nikt nie jest bez winy. mn¹” w Brzozowskim Semi- I jak mówi¹ ewangelie: „Wszy- narium Duchownym. W poœwiacie têczowej scy zgrzeszyli i brak im chwa³y Rocznice zawsze zmusza- z ró¿añcem soczystej nagrody Bo¿ej”. j¹ nas do refleksji, szczególnie odpoczywasz W osobowoœci Ksiêdza ka¿- te, które mówi¹ do ka¿dego na Bo¿ym Tronie dy móg³ zauwa¿yæ te¿ wielk¹ Prawd¹ Ewangelii i przynosz¹ po utrudzonych chwilach pokorê, brak pychy, a nade dorodny k³os wœród wiernych bólu i cierpienia. wszystko wielkie ZAWIERZE- i znajomych ludzi. Ksi¹dz Sta- NIE, niemal z dzieciêc¹ ufnoœci¹ nis³aw dawa³ piêkne ziarna so- Mi³oœæ dawa³eœ oraz poddanie siê woli Bo¿ej a¿ czystej mi³oœci jako pulsuj¹cy Nadziej¹ wspiera³eœ do œmierci. I pewnie dzielnie znak nadziei i wiernoœci Bogu ZAWIERZENIEM ¿y³eœ... dŸwigany krzy¿ cierpienia sta³ i Matce Najœwiêtszej. siê przyk³adem pokornej akcep- W ka¿dym zreszt¹ cz³o- A my racjonaliœci XXI wieku tacji cierniowej korony, z któr¹ wieku stara³ siê dostrzec to, co gubimy siê szed³ bez szemrania a¿ do koñ- najpiêkniejsze i najbardziej w chaosie ca swoich dni! ludzkie. A przecie¿ wielkim w³asnej pychy Dlatego z wielk¹ czci¹ po- darem jest WIARA, NA- w nieomylnoœci zak³amanej chylam siê dzisiaj nad wypowie- DZIEJA i MI£OŒÆ... do w pewnoœci zarozumia³ej dzianymi sentencjami, choæ nie Boga, do zagubionego cz³o- a¿ po strome brzegi do koñca my zbuntowani s³abe- wieka. Bez mi³oœci nie ma ¿y- w¹tpliwych pytañ... usze przyjmujemy cierpienie cia! I tego fizycznego i ducho- jako akt ³aski, lecz jako karê za wego, i intelektualnego! A przecie¿ coœ, czego nawet nie uczynili- Ksi¹dz umia³ emanowaæ Wystarczy tak jak Ty œmy. Bunt wszelaki, jak mówi „tymi darami”, a ewangeli¹ Kochaæ BOGA w CZ£OWIEKU Balzak – jest rzecz¹ ludzk¹ i nie czynu wskazywa³, jak ¿yæ BYÆ CZ£OWIEKIEM i z cz³owiekiem zawsze protestem, lecz bole- w œwiecie konfliktów, agresji i W cierpkich i tarninowych snym krzykiem duszy z obola³e- walki, w œwiecie z³a, chorób, Momentach ¿ycia! go cia³a. Bo choroby ró¿ne za- zmartwieñ i ró¿nych proble- Sanok 14. I. 2008 r. wsze rani¹ jak agresywne kol- mów. Nic tak nie wspomaga ce tarniny. zagubionych w wirze zmagañ W rocznicê odejœcia Ks. Bur- jak w³asny przyk³ad, jak mi³oœæ da- SENSU w niechcianych cierpieniach. czyka do DOMU OJCA ¿yczê wana bezinteresown¹ d³oni¹, a Z dystansu czasu wiem te¿, ¿e wszystkim zagubionym na œciernisku Ksi¹dz Stanis³aw tak¹ D£OÑ NA- wierna pamiêæ rejestruje jak film ka- doœwiadczania bólu – obfitoœci ³ask, DZIEI i POMOCY mia³. dry spontanicznego dobra, niby zwy- wytrwa³oœci z Bo¿¹ pomoc¹, choæ Utrwalone wzorce moralnego k³ej, ale coraz bardziej „zagmatwa- ciê¿ko iœæ z krzy¿em pod KRZY¯ wsparcia utrwala to, co najpiêkniej- nej” ¿yczliwoœci, szczerego otwarcia dzielnie i godnie, jak to „czyni³” Ks. sze i najbardziej ludzkie – Kap³añstwo siê na sprawy i problemy drugiego Stanis³aw. Bo¿e i ludzkie dla cz³owieka przez cz³owieka, nie koniecznie parafiani- Zofia Ba³ka CZ£OWIEKA! Echo Zarszyna 15 WYSTAWA WIELKANOCNA 2008

Wzruszenie oraz wielkie doznania duchowe i ar- tystyczne towarzyszy³y uroczystemu otwarciu V Wysta- wy Wielkanocnej, które mia³o miejsce 27 lutego br. w Posadzie Zarszyñskiej. Tak wspania³e doznania i emo- cje wywo³ane zosta³y przez aktorów wystêpuj¹cych w czêœci artystycznej oraz eksponaty wystawione przez wy- stawców bior¹cych udzia³ w wystawie. Po otwarciu wystawy przez Pana Zbigniewa Deca - Zastêpcê Wójta Gminy Zarszyn, Zespó³ „Rekruty” zaprezentowa³ pieœni wielkopostne. Œpiewana Mêka Pañska wprowadzi³a na- strój wielkiej zadumy i powagi, który zosta³ podtrzymany wystêpem zarszyñskiej m³odzie¿y gimnazjalnej. Sztuka pt. „Mój Chrystus po³amany” o bardzo g³êbokiej wymo- wie chrzeœcijañskiej pokaza³a, w jakich okolicznoœciach ¿yciowych we wspó³czesnym, wyzwolonym œwiecie do- chodzi do spotkania cz³owieka z Chrystusem. Przedsta- wienia doskonale odda³y atmosferê Wielkiego Postu i Mêki Pañskiej. W zupe³nie odmienny nastrój wiosenny i œwi¹- teczny wprowadzi³a inscenizacja przygotowana przez naj- m³odszych uczniów SP w Zarszynie – uczniów kl. O i kl.2. Scena mieni³a siê wszystkimi wiosennymi i œwi¹- tecznymi barwami. Wystêp dzieci zosta³ przyjêty przez widowniê bardzo entuzjastycznie. W wyst¹pieniu ks. Pro- boszcz Antoni Ob³oza podkreœli³ wielkie znaczenie pod- trzymywania tradycji zwi¹zanych z obchodami œwi¹t, a najwa¿niejsze jest to, ¿e pielêgnuj¹ j¹ dzieci i m³odzie¿. - Ko³o w Rymanowie, Gminna Biblioteka Publiczna w Zarszynie, Piekarnia w Bukowsku, Pasieka Bieszczady oraz wystawcy indywidualni.

Sk³adamy podziêkowania Ko³u Gospodyñ Wiej- skich w Posadzie Zarszyñskiej za ogromy wk³ad w przy- gotowanie wystawy, oraz wszystkim wystawcom i akto- rom wystêpuj¹cym w czêœci artystycznej oraz ich opie- kunom.

Wystawa czynna by³a w dniach 27-29 lutego 2008r.

Beata Nawalaniec

Po czêœci oficjalnej podziwialiœmy wielkie bogac- two prac, technik i precyzji ich wykonania, pomys³owo- œci i kolorów oraz degustowaliœmy potrawy wielkanoc- ne przygotowane przez wystawców a by³o ich wielu: Szko- ³y Podstawowe i Gimnazja z terenu gminy, Zespó³ Szkó³ w Bukowsku, Zespó³ Szkó³ w Nowosielcach, Ko³a Go- spodyñ z terenu gminy i Beska, OSP D³ugie, Klub In- wencji Kulturalnych i Spo³ecznych M³odzie¿y w Odrze- chowej, Dzienne Centrum Aktywnoœci w Besku, Stowa- rzyszenie na Rzecz Osób z Upoœledzeniem Umys³owym 16 Echo Zarszyna

Podkarpacki Bank Spó³dzielczy zdobywc¹ kolejnych presti¿owych nagród

Podkarpacki Bank Spó³dzielczy nale¿y do czo³ówki polskich banków spó³dzielczych, zarówno ze wzglêdu na rozmiary dzia³alnoœci i dynamikê rozwoju, jak i ró¿norodnoœæ oferowanych produktów oraz wysok¹ jakoœæ us³ug. Oferta produktowa nastawiona jest na obs³ugê klientów indywidualnych oraz ma³ych i œrednich przed- siêbiorstw. Obejmuje ona pe³en zakres us³ug bankowych: ROR, rachunki walutowe, lokaty, kredyty, karty p³atnicze, karty kredytowe, ubezpieczenia oraz fundusze kapita³owe. PBS jest drugim co do wielkoœci Bankiem Spó³dzielczym w Polsce pod wzglêdem sumy bilansowej i pierwszym Bankiem jeœli chodzi o sieæ placówek- obecnie mamy ich 75. Bank zatrudnia blisko 500 osób. Mamy bardzo dobrze rozwiniêt¹ sieæ, dostêpn¹ dla ka¿dego. A wiêc ka¿dy Klient ma do nas blisko. Klient mo¿e liczyæ na szybkie decyzje- podejmowane s¹ one w ci¹gu 2-3 dni licz¹c od momentu z³o¿enia wniosku. Oferowany przez nas pakiet nowoczesnych us³ug bankowoœci elektronicznej jest alternatyw¹ dla czê- stych wizyt Klienta w banku. Korzystanie z us³ug elektronicznych gwarantuje oszczêdnoœæ pieniêdzy i czasu. Pozwala tak¿e na bezpieczny i komfortowy dostêp do w³asnych rachunków i wykonywanie wielu czynnoœci bankowych za poœrednictwem internetu, telefonu stacjonarnego i telefonu komórkowego. Swoj¹ dzia³alnoœci¹ PBS obejmuje teren województwa podkarpackiego oraz czêœæ województw oœcien- nych. Uniwersalnoœæ naszego banku polega na tym, ¿e prowadzimy wszystkie najistotniejsze us³ugi bankowe ³¹cznie z rozliczeniami dewizowymi dla szeroko pojêtego Klienta zarówno detalicznego jak i korporacyjnego. W ubieg³ym roku Podkarpacki Bank Spó³dzielczy zosta³ laureatem konkursu Forum Jakoœci Qu- ality International 2007, którego organizatorem jest Klub Polskie Forum ISO 9000 i Polska Agencja Rozwoju Przedsiêbiorczoœci. Patronem jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Konkurs promuje produkty i us³ugi pol- skiego rynku o najwy¿szych parametrach jakoœciowych, wskazuje zdrowe, uczciwe i rzetelne zasady konkuren- cyjnoœci oraz honoruje producentów i us³ugodawców dbaj¹cych o jakoœæ i bezpieczeñstwo swoich wyrobów i us³ug. Podkarpacki Bank Spó³dzielczy otrzyma³ tytu³ w kategorii us³uga za bankowoœæ elektroniczn¹. W bie¿¹cym roku otrzymaliœmy ju¿ równie¿ kilka presti¿owych nagród i wyró¿nieñ. Nale¿y tutaj wspomnieæ chocia¿by o: Przyznanym 18 stycznia tytule laureata w konkursie „Bank Przyjazny dla Przedsiêbiorców” w kate- gorii „Banki spó³dzielcze i ma³e banki lokalne” oraz godle promocyjnym przyznanym za najlepszy wynik w konkursie. Konkurs organizowany by³ ju¿ po raz dziewi¹ty przez Krajow¹ Izbê Gospodarcz¹ oraz Polsko-Amery- kañsk¹ Fundacjê Doradztwa dla Ma³ych Przedsiêbiorstw, którego celem jest wyró¿nienie instytucji finansowych, przyczyniaj¹cych siê do rozwoju sektora Ma³ych i Œrednich Przedsiêbiorstw. 9 lutego 2008 r. w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej odby³a siê Wielka Gala Liderów Pol- skiego Biznesu, wieñcz¹ca XVII edycjê konkursu Lider Polskiego Biznesu. Podczas czêœci oficjalnej Gali wrêczono Nominacje do tytu³u Lidera Polskiego Biznesu a laureaci otrzymali Z³ote Statuetki. Za sta³e wzbogacanie oferty, systematyczny rozwój sieci punktów obs³ugi klienta i wysok¹ jakoœæ us³ug nomi- nacje do tytu³u otrzyma³ tak¿e nasz Bank oraz Prezes Zarz¹du Les³aw Wojtas. W tegorocznej Gali, wœród blisko 2 tysiêcy goœci znaleŸli siê - obok najlepszych przedsiêbiorców z ca³ej Polski - cz³onków BCC, tak¿e cz³onkowie rz¹du, parlamentarzyœci, dyplomaci, wybitni przedstawiciele œwiata kultury, nauki, duchowieñstwo i publicyœci. Otrzymywane przez nas wyró¿nienia i nagrody bardzo nas ciesz¹ ale myœlê, ¿e równie¿ ciesz¹ naszych Klientów, których utwierdza to w przekonaniu, ¿e wybrali sobie dobrego i zaufanego partnera w bussinesie.

Z okazji zbli¿aj¹cych siê Œwi¹t pragnê z³o¿yæ wszystkim Czytelnikom „Echa Zarszyna” ¿yczenia cie- p³ych i udanych Œwi¹t Wielkanocnych, oraz najmilszych spotkañ w gronie rodziny i przyjació³.

Dyrektor Oddzia³u PBS w Zarszynie Beata Haduch Echo Zarszyna 17 IMPRESJE TURECKIE

Ostatnia moja opowieœæ o podró¿y do Chin (ale starszemu krytemu Bazarowi z 1461 roku, zajmuj¹cemu nie ostatniej, bo w paŸdzierniku by³em tam ponownie, a powierzchniê 30 hektarów. Ciekawostk¹ jest, ¿e na tym w kwietniu tego roku wybieram siê znowu) tak zacieka- bazarze mo¿na siê swobodnie porozumieæ w jêzyku pol- wi³a czytelników, ¿e zosta³em poproszony o napisanie kil- skim. Tak wielu Polaków przyje¿d¿a³o do Stambu³u, ale ku wspomnieñ z innej wyprawy, z paŸdziernika 2006 roku równie¿ wielu Turków handlowa³o w Polsce i z Polakami, – do Turcji. S³owo „wyprawa” pasuje tu najlepiej, ponie- ¿e bardzo sprawnie porozumiewaj¹ siê w naszym jêzyku. wa¿ odleg³oœæ oko³o 3000 km w jedn¹ stronê pokonali- œmy samochodem. Trasa nasza wiod³a przez S³owacjê, Przez du¿¹ czêœæ dnia i niestety równie¿ nocy Wêgry, Jugos³awiê, Bu³gariê (gdzie zatrzymaliœmy siê na wszystkim mieszkañcom miasta i jego goœciom towarzy- nocleg nad Morzem Czarnym) i wreszcie po 3 dniach szy bardzo g³oœny œpiew wzywaj¹cy do modlitwy, wydo- dotarliœmy do Istambu³u w europejskiej czêœci Turcji. bywaj¹cy siê z radiowêz³a rozmieszczonego na terenie Zdjêcie pokazuje rzekê dziel¹c¹ miasto i sprawiaj¹c¹, ¿e ca³ego miasta, które rozpoœciera siê na 7.500 km2, a za- jest jedynym miastem œwiata powsta³ym na dwóch kon- mieszkuje go ok. 9 mln mieszkañców. tynentach – Europie i Azji.

Poniewa¿ by³a to jednak podró¿ w sprawach biz- nesowych niewiele mieliœmy czasu na zwiedzanie. Czê- œci Azjatyckiej nie zwiedzaliœmy w ogóle, a z europej- Spaceruj¹c po mieœcie, spotyka siê bardzo nie- skiej zwiedziliœmy Hagia Sophia – Koœció³ M¹droœci Bo- wiele kobiet, a jeœli ju¿ to najczêœciej w czarnej lub bia³ej ¿ej, przechodziliœmy uliczkami obok najwiêkszego Me- szacie zakrywaj¹cej ca³e cia³o z wyj¹tkiem oczu i d³oni. czetu – Sultanahmet, a trochê bli¿ej rzyjrzeliœmy siê naj- p Mia³em okazjê goœciæ w pewnej restau- racji gdzie podawano wiele tureckich specja- ³ów rybnych. Równie¿ tam zarówno klienci jak i obs³uga to wy³¹cznie mê¿czyŸni. Bardzo sympatyczne jest ¿egnanie wychodz¹cych go- œci – kelner staje przy drzwiach z butelk¹ i ka¿demu polewa d³onie olejkiem, który wspa- niale je nawil¿a i odœwie¿a.

Wprawdzie Turcy to trudny do zrozumie- nia dla nas naród, ale ich kraj, zabytki i zwy- czaje godne s¹ poznania, a Stambu³ wart zo- baczenia i zwiedzenia.

Piotr Ciupka 18 Echo Zarszyna * Jaæmierz – znêcanie siê fizyczne i psychiczne nad rodzin¹. KRONIKA POLICYJNA * Posada Jaæmierska – uszkodzenie ele- mentów ogrodzenia. * Nowosielce – kradzie¿ dwóch tablic Styczeñ 2007 * Zarszyn – w³amanie do Magazynu z oznaczeniem nazwy miejscowoœci, • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: Skupu Z³omu, – ograbienie grobów w Nowosielcach. - D³ugie – dwóch nietrzeŸwych rowe- – znalezienie zw³ok. * Ba¿anówka – wypadek drogowy ze rzystów, * Jaæmierz – w³amanie do kiosku skutkiem œmiertelnym. - Jaæmierz – nietrzeŸwy rowerzysta. „Ruch”. * Zarszyn – kradzie¿ ko³a. * Odrzechowa – kradzie¿ z w³amaniem Listopad 2007 do przyczepy campingowej. * Odrzechowa – uszkodzenie rêkawa Luty 2007 * D³ugie – niestosowanie siê do wyro- foliowego z kieszonk¹, • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: ku s¹dowego. – znêcanie siê fizyczne i psychiczne - D³ugie – nietrzeŸwy rowerzysta, * Nowosielce – kierowanie gróŸb ka- nad rodzin¹. - Zarszyn – dwóch nietrzeŸwych ro- ralnych. * Posada Jaæmierska – kradzie¿ tele- werzystów. fonu komórkowego. * Pielnia – groŸby karalne. Lipiec 2007 * Pielnia – pobicie. * Zarszyn – kradzie¿ d³u¿ycy, * Zarszyn – utoniêcie. * Ba¿anówka – kierowanie gróŸb ka- – kradzie¿ drzewa z lasu. * D³ugie – znêcanie siê nad rodzin¹. ralnych. * Pielnia – znalezienie zw³ok. • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: Marzec 2007 • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: - Nowosielce – nietrzeŸwy kierowca * Pielnia – kradzie¿ z³otych pierœcion- - Posada Zarszyñska – nietrzeŸwy kie- samochodu osobowego, ków, rowca samochodu osobowego, - Zarszyn – nietrzeŸwy rowerzysta, – kierowanie gróŸb karalnych, - Zarszyn – nietrzeŸwy kierowca sa- - D³ugie – nietrzeŸwy rowerzysta. – wspó³¿ycie seksualne z ma³oletni¹ mochodu osobowego, poni¿ej 15 roku ¿ycia. - Jaæmierz – nietrzeŸwy rowerzysta. Grudzieñ 2007 * Posada Jaæmierska – uszkodzenie * Posada Zarszyñska – nag³y zgon. sklepu. Sierpieñ 2007 * Zarszyn – kradzie¿ kó³ z barakowo- * Zarszyn – kradzie¿ z w³amaniem do • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: zu. pomieszczeñ „Zgody”, - Odrzechowa – nietrzeŸwy rowerzy- * Jaæmierz – kradzie¿ z w³amaniem do – kradzie¿ energii elektrycznej. sta, spychacza. * Ba¿anówka – kradzie¿ z w³amaniem - Nowosielce – nietrzeŸwy kierowca * Odrzechowa – znêcanie siê psychicz- do sklepu spo¿ywczego. samochodu osobowego. ne i fizyczne nad rodzin¹. • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: * Odrzechowa – kradzie¿ parasoli i ³a- • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: - Pielnia – nietrzeŸwy rowerzysta, wek. - Odrzechowa – nietrzeŸwy kierowca - Zarszyn – nietrzeŸwy rowerzysta. samochodu osobowego, Wrzesieñ 2007 - D³ugie – nietrzeŸwy rowerzysta, Kwiecieñ 2007 * Nowosielce – zniewa¿enie funkcjo- - Zarszyn – dwóch nietrzeŸwych ro- • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: nariuszy policji, werzystów. - Zarszyn – nietrzeŸwy kierowca sa- – zamach samobójczy, mochodu osobowego, – niestosowanie siê do wyroku s¹do- Styczeñ 2008 – trzech nietrzeŸwych rowerzystów. wego (zakaz kierowania pojazdami * D³ugie – fizyczne i psychiczne znê- - Ba¿anówka – nietrzeŸwy kierowca mechanicznymi). canie siê nad dzieæmi. ci¹gnika. * Odrzechowa – kradzie¿ z w³amaniem Luty 2008 * Zarszyn – uszkodzenie samochodu, do samochodu, * Nowosielce – nietrzeŸwy rowerzy- – kradzie¿ przyczepy dwuko³owej. – wypadek przy pracy. sta. • Jaæmierz – wypadek drogowy, * Jaæmierz – kradzie¿ z w³amaniem do – kradzie¿ z w³amaniem do samochodu. kiosku „Ruch”. Od oko³o pó³ roku rozpracowywano * Pielnia – kradzie¿ telefonu komór- grupê sprawców kradzie¿y z w³ama- Maj 2007 kowego. niem do niezamieszka³ych budynków * D³ugie – groŸby karalne. • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: na terenie miejscowoœci D³ugie. £u- • Zatrzymani nietrzeŸwi kierowcy: - D³ugie – nietrzeŸwy rowerzysta, pem z³odziei by³y pluszowe zabawki, - Zarszyn – dwóch nietrzeŸwych ro- - Zarszyn – nietrzeŸwy kierowca sa- drobne przedmioty codziennego u¿yt- werzystów, mochodu osobowego, ku, bi¿uteria. Noc¹, po bezpoœrednim – nietrzeŸwy kierowca samochodu - Odrzechowa – nietrzeŸwy rowerzysta, poœcigu sprawca kolejnego w³amania osobowego. - Nowosielce – nietrzeŸwy kierowca zosta³ ujêty. Podjête czynnoœci dopro- * Zarszyn – kradzie¿ telefonu komór- samochodu osobowego. wadzi³y do wykrycia piêciu w³amañ. kowego. Wiêkszoœæ skradzionych przedmiotów PaŸdziernik 2007 odzyskano. Uda³o siê równie¿ ustaliæ Czerwiec 2007 * Zarszyn – uszkodzenie mienia wsku- sprawców innych chuligañskich wy- * Posada Zarszyñska – wypadek dro- tek po¿aru. bryków na terenie D³ugiego. gowy ze skutkiem œmiertelnym. M.R. Echo Zarszyna 19 LEPIEJ NIE CHOROWAÆ!!!

System opieki zdrowotnej w Polsce zmierza w niezna- krywaæ choæby czêœciowy koszt funkcjonowania opieki nym kierunku. Pañstwo chce obci¹¿yæ obywatela czê- zdrowotnej /przy tak wysokich cenach leków/? œciowym kosztem systemu, zmuszaj¹c go, by dba³ o w³a- OdpowiedŸ nasuwa siê sama. NIE STAÆ!! Nale¿y okre- sne zdrowie w wiêkszym ni¿ obecnie zakresie. Koszty, œliæ niezbêdny zakres œwiadczeñ finansowanych z NFZ, które ponosiæ mia³by pacjent nie zosta³y do tej pory okre- by ka¿dy w wybranym przez siebie zakresie móg³ siê œlone. ubezpieczyæ dodatkowo. Koszyk œwiadczeñ, tak zwanych Zapotrzebowanie na œwiadczenia medyczne roœnie lawi- podstawowych, musi byæ na tyle obszerny, by do mini- nowo w zwi¹zku ze starzeniem siê spo³eczeñstwa, a na- mum zmniejszyæ dop³aty pacjentów. Chêæ u³atwienia ko- k³ady nie rosn¹ proporcjonalnie. W zwi¹zku z tym nara- rzystania ze œwiadczeñ mieszkañcom mniejszych miej- sta dysproporcja miêdzy kosztami funkcjonowania syste- scowoœci zosta³a odrzucona przez NFZ. ZOZ-y chc¹ce mu, a œrodkami na jego funkcjonowanie. NFZ ogranicza zakontraktowaæ œwiadczenia specjalistyczne zosta³y Ÿle iloœæ zakontraktowywanych porad specjalistycznych, lub ocenione i nie otrzyma³y zaproponowanych przez nie kon- te¿ wycenie je tak, ¿e lekarze lub ZOZ-y rezygnuj¹ z ich traktów. SPGZOZ w Zarszynie nie otrzyma³ zgody na kontraktowania. Korzystaj¹ na tym gabinety prywatnej utworzenie poradni kardiologicznej, poradni zdrowia psy- oferuj¹c deficytowe œwiadczenia medyczne. chicznego, poradni logopedycznej i poradni neurologicz- Czy spo³eczeñstwo nadu¿ywa œwiadczeñ medycznych, nej. Ca³a ta inicjatywa mia³a na celu u³atwiæ dostêp do czy te¿ iloœæ ich kontraktowanie jest niewystarczaj¹ca? tych deficytowych œwiadczeñ medycznych mieszkañcom Prawda le¿y jak zwykle poœrodku. Nasuwa siê jednak naszej gminy. Mam nadziejê, ¿e inicjatywa doczeka siê pytanie. Czy biedne polskie spo³eczeñstwo, gdzie 30 % jeszcze pozytywnej oceny NFZ, i mieszkañcy naszej ¿yje na granicy ubóstwa, staæ jest w chwili obecnej po- gminy skorzystaj¹ z u³atwieñ ze specjalistycznej opieki zdrowotnej. Wanielista Dariusz OG£OSZENIE: - kierownik SPGZOZ w Zarszynie

SPECJALISTYCZNY GABINET ORTOPEDYCZNY

lek. med. Marek Wojnarowski, specjalista ortopeda – traumatolog Sanok, ul. Stró¿owska 34 Humor Przyjmuje w czwartki: 1600- 1900 Siedzi baca przed chatk¹. Przed bac¹ kloc drewna i kupka wiórków. Przechodzi turysta i pyta: Gabinet posiada certyfikat Polskiego Towarzystwa - Baco! Co tam strugacie? USG. - Ano, có³enko sobie strugom. Diagnostyka USG narz¹du ruchu: Turysta poszed³. Nastêpnego dnia rano przechodzi - biodro dzieciêce, tamtêdy i widzi bacê. Baca siedzi przed klockiem - urazy narz¹du ruchu (kolano, staw skokowy, bark, drewna i go struga. Przed bac¹ górka wiórów. Turysta ³okieæ, miêœnie), pyta: - zmiany zwyrodnieniowe - Baco! Co tam strugacie? Telefon: 605 063 054 - Ano, stylisko do ³opaty sobie strugom. Nastêpnego dnia: Baca siedzi przed chatk¹, w rêkach NIEPUBLICZNY ZAK£AD trzyma drewienko, przed nim kupa wiórów. Ten sam OPIEKI ZDROWOTNEJ „ORTOPEDIA” turysta pyta: - Baco! Co teraz strugacie? Poradnia preluksacyjna - Jak nic nie spiepse, to wyka³acke... Sanok, ul. Stró¿owska 34 *** Czynna: poniedzia³ek, œroda, czwartek, Przychodzi blondynka do sklepu i przez pó³ godziny w godzinach: 16.00-19.00. mêczy siê z otwarciem drzwi. Gdy ju¿ wesz³a sklepowa Poradnia realizuje porady w ramach kontraktu z mówi: NFZ. - Co pani tak d³ugo otwiera³a te drzwi, przecie¿ jest Rejestracja w godzinach przyjêæ. napis: ci¹gn¹æ. Na to blondynka: Telefon: 605 063 054 - Tak, ale nie pisze, w któr¹ stronê ci¹gn¹æ. 20 Echo Zarszyna Sprawozdanie Zak³adu Gospodarki Komunalnej w Zarszynie za 2007r.

Sprawozdanie Zak³adu Gospodarki Komunalnej w Zarszynie za 2007 r.

Dzia³alnoœæ Zak³adu Gospodarki Komunalnej skupia siê na œwiadczeniu us³ug komunalnych na terenie Gminy Zarszyn. G³ównymi zadaniami s¹: • eksploatacja oczyszczalni œcieków i zapewnienie ci¹g³ego odbioru œcieków z miejscowoœci Posada Zarszyñska, Zarszyn, D³ugie i Nowosielce oraz utrzymanie sieci kanalizacyjnej i rozliczanie odbiorców w miejscowoœciach skanalizowanych: D³ugie, Jaæmierz, Nowosielce, Posada Jaæmierska, Posada Zarszyñska i Zarszyn; • zakup wody pitnej i dostarczanie do odbiorców w miejscowoœciach: Zarszyn, Posada Zarszyñska, D³ugie, Ba¿a- nówka, Jaæmierz i Posada Jaæmierska; • organizowanie odbioru odpadów komunalnych z terenu ca³ej gminy; • inne prace zlecone przez Urz¹d Gminy na rzecz spo³ecznoœci gminy Zarszyn. W 2007 r. oczyszczono 67 633 m3 œcieków, faktur wystawiono na 78 300m3, z czego 59 643 m3 stanowi³y œcieki dop³ywaj¹ce do oczyszczalni w Zarszynie. Op³ata za przyjêcie 1 m3 wynosi netto: 3,40 z³ od gospodarstw domowych i 4,16 z³ od pozosta³ych, op³ata sta³a za gotowoœæ œwiadczenia us³ug kanalizacyjnych 2,34 z³ netto. Z zagêszczacza oczyszczalni wywieziono 320 m3 osadu na oczyszczalniê do Krosna, celem dalszej obróbki. ZGK w Rymanowie œwiadczy us³ugê transportu osadu samochodem asenizacyjnym o pojemnoœci 10 m3. W listopadzie prze- kazano Firmie RAFEKOLOGIA z Jedlicza 1,2 tony zawartoœci piaskownika oraz 0,62 tony skratek. Badania œcieków oczyszczonych od lipca 2007 r. przeprowadza firma PETROGEO z Jas³a. Od momentu przy³¹czenia Nowosielec Zak³ad zakupuje œrodek chemiczny wspomagaj¹cy proces oczyszczania œcieków PIX-113. Zak³ad obs³uguje dwa systemy kanalizacyjne. Pierwszy Zarszyn - Posada Zarszyñska – D³ugie - Nowosielce zakoñczony oczyszczalni¹ œcieków w Zarszynie. W sierpniu 2007 r. oddano do eksploatacji sieæ kanalizacyjn¹ w Nowosielcach o d³ugoœci 22,7 km, z 252 czynnymi przy³¹czami. Przy³¹czy wykonano wiêcej, ale s¹ to przy³¹czone budynki niezamieszka³e, w trakcie budowy, bez instalacji wodoci¹gowej. Drugi system to Jaæmierz - Posada Jaæmierska, zakoñczony oczyszczalni¹ œcieków we Wzdowie. ZGK w Zarszynie obs³uguje sieæ kanalizacyjn¹ drugiego systemu, natomiast oczyszczalniê œcieków - Zak³ad w Haczowie. Gmina Ha- czów z Gmin¹ Zarszyn ma podpisan¹ umowê na zrzut œcieków z terenu Jaæmierza i Posady Jaæmierskiej, a rozlicza- nie opiera siê na przep³ywomierzu zainstalowanym na wlocie kolektora na oczyszczalniê. W 2007 r. Zak³ad w Haczo- wie wystawi³ faktur na 32.046 m3 na kwotê 91 331,10 z³, natomiast Zak³ad w Zarszynie zafakturowa³ mieszkañcom drugiego systemu 18.657 m3 na kwotê 77.613,12 z³. Dokonano 289 odbiorów przy³¹czy kanalizacyjnych.

Informacje dotycz¹ce kanalizacji: Miejscowoœæ Liczba budynków Iloœæ budynków D³ugoœæ czynnej Iloœæ przepompowni pod³¹czonych do pod³¹czonych w sieci w km. kan. w 2006 r. 2007 r. Zarszyn 224 6 15,2 2 Posada Zarszyñska 176 3 7,1 3 D³ugie 347 9 23,1 3 Nowosielce 0 252 22,7 0 Jaæmierz 166 12 11,9 3 Posada Jaæmierska 106 7 8,7 1 Razem 1019 289 88,7 12

W roku sprawozdawczym dokonano przegl¹du sieci we wszystkich miejscowoœciach skanalizowanych, ode- brano sieci wybudowane w 2007 r., usuniêto awarie, które mia³y miejsce praktycznie w ka¿dej miejscowoœci. W miejscowoœci Jaæmierz naprawiono studzienki na ornym polu, które by³y wy³amane oraz zabezpieczono niektóre w³azy studzienek przed wod¹ deszczow¹. W Jaæmierzu i Posadzie Jaæmierskiej podniesiono wiêkszoœæ studzienek.

Kolejnym zadaniem jest eksploatowanie sieci wodoci¹gowej na ci¹gu Mymoñ- Posada Zarszyñska- Za- rszyn- D³ugie oraz kolektor wodny Zarszyn- Posada Jaæmierska- Ba¿anówka. Echo Zarszyna 21

Liczba budynków pod³¹czonych do wodoci¹gu Miejscowoœæ Liczba korzystaj¹cych Iloœæ budynków nowo D³ugoœæ czynnej sieci na koniec 2006 r. pod³¹czonych w km. Zarszyn 142 14 8 Posada Zarszyñska 71 9 12,5 D³ugie 166 34 7,6 Ba¿anówka 151 0 11,6 Jaæmierz 31 88 8,3 Posada Jaæmierska 38 43 13 Razem 599 188 61 Zak³ad kupuje wodê z MPGK Krosno po cenie: do marca po 2,02 z³, od kwietnia po 2,05 z³, a sprzedaje po 2,90 z³ dla gospodarstw i 3,29 z³ dla pozosta³ych. Op³ata sta³a za gotowoœæ œwiadczenia us³ug wodoci¹gowych wynosi 2,34 z³ netto. W ci¹gu 2007 roku zakupiono 58.769 m3 wody, a sprzedano 41.449 m3. Oprócz tego na potrzeby Zak³adu zu¿yto ok. 2 800 m3 wody. W komorze pomiarowej w Posadzie Jaæmierskiej Zak³ad odczytuje wskazania wodomierzy dla Ba¿anówki i Jaæmierza z Posad¹ Jaæmiersk¹. Wodomierz dla Ba¿anówki wskaza³ zu¿ycie 10.788 m3 – rozbiór wody wyniós³ 8.353 m3 , natomiast dla Jaæmierza z Posad¹ 9.015 m3, przy rozbiorze 6.422 m3. W miejscowoœci Jaæmierz i Posada Jaæ- mierska prowadzono inwestycjê budowy sieci wodoci¹gowej. Zak³ad uczestniczy³ ka¿dorazowo przy przeprowadza- niu prób ciœnieniowych na poszczególnych odcinkach, dokonano odbioru zakoñczonych odcinków sieci oraz 131 przy³¹czy. Dokonano 188 odbiorów przy³¹czy wodoci¹gowych na terenie ca³ej gminy. Nale¿y zaznaczyæ, ¿e od po³owy 2006 r. Zak³ad obci¹¿any jest stratami wody na odcinku Stacja Sieniawa – Komora Mymoñ (ok. 2,5 km). Straty te s¹ dzielone na po³owê z Zak³adem w Besku. W 2007 r. wynios³y one 2.790 m3 (5.580 ca³oœæ strat dla obydwu Zak³adów). Na terenie gminy nadal prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych. W wyniku przeprowa- dzonego przetargu nieograniczonego na zbiórkê i wywóz odpadów z Gminy Zarszyn wy³oniona zosta³a firma TRANS FORMERS KARPATIA z siedzib¹ w Kroœnie. W 2007 r. wywieziono z terenu naszej gminy 254 tony odpadów niesegregowanych i 145 ton odpadów segregowanych, z czego w Rejonie I (Odrzechowa, Pielnia D³ugie i Nowosielce) zebrano 113 ton niesegregowanych i 74 segregowanych, a w Rejonie II (Ba¿anówka, Jaæmierz, Posada Jaæmierska, Zarszyn i Posada Zarszyñska) – 141 tony niesegregowanych i 71 segregowanych. Dodatkowo wywieziono z pojemników 45,09 tony szk³a, 388 m3 plasti- ku, 19,23 tony odpadów wielkogabarytowych oraz 5,41 tony zu¿ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego.

Segregacja rejonami Lp. Rodzaj Rejon I Rejon II Razem

1 Plastik 21,59 17,84 39,43

2Szk³o 40,74 40,37 81,11

3 Papier 8,3 9,61 17,91

4Z³om 2,675 3,23 5,905

5 Razem 73,305 71,05 144,355

Worki przekazane w 2007 r. w poszczególnych miejscowoœciach:

Miejscowoœæ L. osób W. czarne szt. W. kolorowe szt. Odrzechowa 1089 2170 4132 Nowosielce 1042 2261 5161 Pielnia 739 1496 3782 Jaæmierz 673 1337 3105 D³ugie 1374 2962 6868 Ba¿anówka 641 1233 2776 Posada Zarszyñska 705 1707 3866 Zarszyn 935 2051 5286 Posada Jaæmierska 438 682 1271 Razem 7636 15899 36247 22 Echo Zarszyna Zak³ad porz¹dkuje tereny przy pojemnikach na odpady segregowane, wtórnie segreguje zawartoœæ pojemni- ków z podzia³em na kolory i rodzaj butelek oraz prasuje w prasie mechanicznej. Nale¿y przy tym zaznaczyæ, ¿e w tych pojemnikach butelki plastikowe stanowi¹ 2/3 zawartoœci. Resztê trzeba odrzuciæ i przekazaæ na sk³adowisko odpa- dów. W listopadzie ZGK przekaza³ do recyklingu 5 ton butelek firmie WIBO z Malinia k. Mielca. ZGK zajmuje siê równie¿ utrzymaniem porz¹dku przy pomniku w Zarszynie, wykona³ równie¿ wiele drobnych porz¹dkowych i remon- towych prac. Dzia³alnoœæ pomocnicza zak³adu to przede wszystkim œwiadczenie us³ug sprzêtowych – kopark¹ na ³¹czn¹ iloœæ 113 godzin na kwotê netto 4 908 z³. Wykonano ogrodzenie przy Szkole Podstawowej w D³ugiem. Do Zak³adu zosta³o skierowanych przez S¹d Rejonowy w Sanoku 34 osoby celem obowi¹zkowego wykona- nia pracy na cele publiczne. Osoby te wykonywa³y prace porz¹dkowe na terenie zamieszkiwanych przez nie so³ectw, na ³¹czn¹ iloœæ 2438 godzin. Z PUP w Sanoku zosta³a skierowana 1 osoba do odbywania sta¿u i 1 osoba na przygo- towanie zawodowe. W ci¹gu roku wystawiono 18.347 faktur, w tym 9.511 z przenoœnego komputera; zaewidencjonowano 12.021 pozycji w 307 raportach bankowych, w raportach kasowych 3.336 pozycji, przy tym 3.097 wp³at i 239 wyp³at. Nale¿y zaznaczyæ, ¿e etatu kasjera w Zak³adzie nie ma. Wystawiono 922 wezwañ do zap³aty, z czego wiêkszoœæ zosta³a zap³acona. Zak³ad obs³uguje 2468 kontrahentów, w tym 229 w Ba¿anówce, 448 w D³ugiem, 212 w Jaæmierzu, 329 w Nowosielcach, 306 w Odrzechowej, 216 w Pielni, 137 w Posadzie Jaæmierskiej, 240 w Posadzie Zarszyñskiej i 351 w Zarszynie. Krystyna Stasiczak Kierownik ZGK w Zarszynie

WIELKANOCNE Przys³owia PRZYS£OWIA o jajku I POWIEDZENIA

u Gdy Wielki Pi¹tek ponury, Wielkanoc bêdzie bez chmury.

u Gdy w Wielki Pi¹tek rosa, na ³¹ce nie chwyci siê Chcesz mieæ jajko, kosa. pozwól kurze gdakaæ. Gdyby kwoka u Jeœli w Wielki Pi¹tek deszcz kropi, radujcie siê nie gdaka³a, ani by ch³opi. kto wiedzia³, ¿e jajko znios³a. u Gdy na dzwony wielkanocne pada, suchoœæ nam przez ca³e lato w³ada. *** Jajko chce byæ m¹drzejsze od kury. u W Wielki Pi¹tek deszcz, nieurodzaju wieszcz. Jeszcze tego nie by³o, aby jajko kurê uczy³o. u W Wielki Pi¹tek jasno – to w stodole ciasno. *** Nie st³uk³szy, nie dowiesz siê, czy z³e, czy dobre jajo. u Zielone Bo¿e Narodzenie, a Wielkanoc bia³a, *** w polu uciecha ma³a. Serce w bogactwach jest szybciej twarde ni¿ jajko w gotuj¹cej wodzie. *** Optymista – to cz³owiek, który szuka jajek w zegarze z kuku³k¹. *** Jedno stêch³e jajko psuje ca³¹ potrawê. *** Nie mo¿na zrobiæ omletu, nie t³uk¹c jaj. Echo Zarszyna 23 JUBILEUSZ „ECHA ZARSZYNA”

W ferworze codziennych zajêæ umykaj¹ naszej uwadze rzeczy bardziej i mniej wa¿ne, a p³yn¹cy z zawrotn¹ szybkoœci¹ czas sprawia, ¿e czasem gubimy siê w liczeniu up³ywaj¹- cych dni, miesiêcy i lat. Doœwiadczy³a tego na swym przyk³adzie Redakcja „Echa Zarszy- na”, która omal nie przeoczy³a 10. rocznicy powstania naszego lokalnego pisma. O jubile- uszu pamiêtali jednak¿e Czytelnicy, którzy towarzysz¹ nam wiernie od pocz¹tku naszego istnienia i pieczo³owicie kolekcjonuj¹ kolejne numery „Echa...”. Do ich grona zalicza siê niew¹tpliwie Pani Zofia Dracz, która z okazji pierwszego dziesiêciolecia istnienia gazety dedykowa³a nam swój wiersz. DZIÊKUJEMY!!!

10 LAT „ECHA ZARSZYNA” Z informacji zdrowotnych ka¿dy z nas korzysta, gdy¿ ich nam udziela doktor Wanielista. Drodzy Czytelnicy, dobrze o tym wiecie, Czasem napisze ksi¹dz proboszcz i ksi¹dz katecheta, ¿e wszyscy teraz œwiêc¹ swoje „lecie”. bo te¿ coœ potrzeba dla duszy cz³owieka. Ju¿ mia³a swe „lecie” orkiestra dêta, Ka¿dy artyku³ ciekawy i fajny, a i Ko³o Gospodyñ doczeka³o Œwiêta. czêsto siê trafi i przepis kulinarny. W tym roku, kochani, radoœci przyczyna, S¹ piêkne reporta¿e o naszym Zarszynie, ¿e swój jubileusz ma „Echo Zarszyna”! co siê u nas dzieje, z czego ta miejscowoœæ s³ynie. A¿ trudno uwierzyæ, ¿e to tak minê³o „Echo...” ma tak¿e w tym wspania³y udzia³, i naszemu „Echu...” 10 lat stuknê³o! ¿e nam przypomina te¿ o s³awnych ludziach... Gdy „Echo...” przeczytaæ masz wielk¹ ochotê, Tu siê urodzili i tu wychowali, to musisz wygrzebaæ z kieszeni 3 z³ote i piêkne œwiadectwo swym ¿yciem dawali. A gdy ju¿ to zrobisz- to jest moje zdanie- Artyku³y pisz¹ i starsi, i dzieci, szybko siê zabierz szczerze za czytanie. czêsto coœ stworz¹ i wiejscy poeci. Kiedy przeczytasz, nie bêdziesz ¿a³owa³, A¿ podziw w nas wzbudza, Bo¿e nasz Œwiêty, ¿eœ na ten wydatek tak siê wykosztowa³! sk¹d siê u nas bior¹ te wszystkie talenty! Bo muszê, kochani, otwarcie powiedzieæ, Innych wiadomoœci jeszcze lista d³uga, ¿e siê mo¿na z „Echa” wszystkiego dowiedzieæ. a wszystko to naszych redaktorek zas³uga, Najwiêksze maj¹ w nim do popisu pole które wszystko starannie do kupki zbieraj¹, najwa¿niejsze sprawy, co siê dziej¹ w szkole. z opraw¹ graficzn¹ do druku oddaj¹. Kto kartki przerzuci, troszeczkê poszuka, A czy wy, drodzy i o tym te¿ wiecie, to go wprost zadziwi policji kronika- ¯e „Echo” mo¿na czytaæ tak¿e w Internecie? Ilu pijanych po drogach jeŸdzi³o, Lecz nasz¹ niech bêdzie tak¹ dobr¹ cech¹ a i bez kradzie¿y te¿ siê nie oby³o. Zawsze kupowaæ swojskie, piêkne „Echo” !

ADRES REDAKCJI: 38-530 ZARSZYN; Szko³a Podstawowa w ZARSZYNIE, tel. (0-13) 4671016, e-mail: [email protected] Nak³ad: 250 Zespó³ Redakcyjny: Kuzin Maria, Dec Danuta, Rygiel Ma³gorzata, Konieczna Anna, Gebus Alicja, Kasperkowicz Renata Druk i Sk³ad: CHEMIGRAFIA - 38-400 Krosno - M. £uczaj, ul. Bia³obrzeska 74, tel./fax 43 25415, 42 01353 UWAGA: Wszystkich czytelników zachêcamy do wspó³pracy. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci za treœæ nades³anych artyku³ów. Anonimy wrzucamy do kosza!