Woonmonitor Light 2020 Verslagjaar 2019
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Woonmonitor light 2020 verslagjaar 2019 Werkgroep monitor 25 juni 2020 Versie t.b.v. Thematafel Wonen en Vastgoed Voorwoord Voor u ligt de Achterhoekse woonmonitor over het jaar 2019 met een doorkijkje naar begin 2020. Geen dik pak papier, maar bondige informatie op hoofdlijnen. De belangrijkste conclusies leest u in de samenvatting. Meer gedetailleerde informatie is opgenomen in de achterliggende hoofdstukken. Deze woonmonitor heeft een ander format dan we sinds 2011 gewend waren. Dit jaar hebben we gekozen voor een lightversie. In 2019 is door de thematafel Wonen en Vastgoed besloten om de monitor door te ontwikkelen, met als doel om sneller in te kunnen spelen op de woningmarkt. Met deze monitor maken we alvast een stapje vooruit. Vanaf 2021 maken we de stap van analoog naar digitaal monitoren. We koersen op een interactief dashboard. Het jaar 2020 is dan ook in alle opzichten een overgangsjaar. Toen we tien jaar geleden begonnen met het monitoren van de woningmarkt, zat deze in een diepe recessie. Het aanbod en de verkooptijd liepen op, woningprijzen daalden en de nieuwbouw stagneerde. We zaten midden in een flinke bevolkingsdaling en de huishoudensdaling zat er aan te komen. Hoe anders is het nu. Prijzen zijn voor Achterhoekse begrippen torenhoog, het beschikbare aanbod is klein. Waar in de vorige crisis de starter de woningmarkt enigszins aan de gang hield, komen zij nu nauwelijks aan bod. Beleid maken is mooi, maar actueel inzicht en inspelen op de steeds snellere veranderingen is meer dan ooit noodzakelijk. Zo zullen de gevolgen van corona ongetwijfeld impact hebben op de woningmarkt. Dat vraagt om benutten van nieuwe kansen en tijdig bijsturen als dat nodig is. Veel leesplezier! Werkgroep Woonmonitor Achterhoek Juni 2020 2 Samenvatting 1. Demografische ontwikkelingen 5. Ontwikkelingen leegstand Ondanks dat we al jaren een daling van het aantal inwoners in de Achterhoek We constateren wederom een daling leegstand, voor het eerst in 10 jaar is het aantal verwachten, blijft het aantal inwoners stabiel. Jaarlijks overlijden meer mensen dan dat leegstaande woningen onder de 3% gezakt. Leegstaande woningen zijn echter lang niet er aan kinderen worden geboren, maar dit wordt gecompenseerd door een positieve altijd beschikbaar voor de woningmarkt omdat ze wel in gebruik zijn voor een andere migratie. Dit geldt niet voor alle gemeenten. De groei zien we vooral in Doetinchem en in mindere mate in de gemeente Aalten. Ook het aantal huishoudens groeit gestaag. functie of bewust leegstaan vanwege verbouw of renovatie. Procentueel heeft Doetinchem de afgelopen 10 jaar de meeste huishoudens erbij gekregen en Bronckhorst de minste. 6. Ontwikkelingen duurzaamheid We zien een kleine daling in het gemiddeld gasverbruik (-1,8%), de daling van 2. Nieuwbouw en planvoorraad elektraverbruik (-2,3%) is opmerkelijker. Vermoedelijk komt dit doordat er relatief veel Er zijn in 2019 673 nieuwe woningen gebouwd; 4 van de 5 nieuwbouwwoningen zijn geïnvesteerd is in zonnepanelen. middeldure en dure koopwoningen. Dit sluit niet aan bij de opgave om meer betaalbare Er is voor 8,6 miljoen geleend voor duurzaamheidsmaatregelen vanuit de gemeentelijke woningen te realiseren. De 7 gemeenten samen hebben nog een planvoorraad van ca. beschikbare leningen. Dit is 3 keer zoveel als het landelijk gemiddelde. 3.500 woningen. Het merendeel van deze plannen staat gepland voor 2025 (91%). 45% van de plannen heeft betrekking op een huurwoning, of betaalbare koop. .Voor 20% van de plannen is het prijssegment nog onbekend. 7. Evaluatie kwaliteitscriteria Het is nog te vroeg om effect te zien van de in 2019 vastgestelde criteria. De meeste 3. Ontwikkelingen koopwoningmarkt gemeenten werken pas enkele maanden met de (lokale uitwerking van) de criteria. Van Sinds medio 2018 is in alle gemeenten sprake van een gespannen woningmarkt. Het de 3.500 woningen in de planvoorraad zijn 72 plannen met ca. 500 woningen getoetst aanbod is lager dan de vraag. Door het tekort aan woningen stagneert de doorstroming aan de nieuwe criteria. We zien nog te weinig nieuwe plannen in de betaalbare koop en en stijgen de prijzen. Starters hebben het steeds moeilijker om in te stappen, ook door de huur. hypotheekregels en de gevolgen van het sociaal leenstelsel. Het tekort aan koop- woningen voor starters zorgt ook voor een toename van de vraag naar huurwoningen. 8. Coronacrisis De effecten op de woon- en vastgoedmarkt zijn nog niet te zien ondanks het gekelderde 4. Ontwikkelingen huurwoningmarkt consumentenvertrouwen. In de Achterhoek is nauwelijks sprake (geweest) van Onder andere door de druk op de koopwoningmarkt neemt de druk op de sociale huur oversterfte. De effecten van de coronamaatregelen lijken wel te zorgen voor een verder toe. De gemiddelde zoektijd in 2019 voor woningzoekenden is dan ook gestegen toenemende positieve binnenlandse migratie in de Achterhoek. Langere tijd monitoren ten opzichte van 2018. Ook zien we veel reacties op vrijkomend aanbod. Een doorkijk moet uitwijzen of het hier gaat om een momentopname of een trend. naar de eerste helft van 2020 laat zien dat de zoekduur en het aantal reacties verder toeneemt. 3 Inhoudsopgave 1. Demografische ontwikkelingen De cijfers 5 Conclusies 9 2. Nieuwbouw en planvoorraad De cijfers 10 Conclusies 15 3. Ontwikkelingen koopwoningmarkt De cijfers 16 Conclusies 19 4. Ontwikkelingen huurwoningmarkt De cijfers 20 Conclusies 23 5. Ontwikkelingen leegstand De cijfers 24 Conclusies 25 6. Ontwikkelingen duurzaamheid De cijfers 26 Conclusies 28 7. Evaluatie kwaliteitscriteria Conclusies 30 De cijfers 31 Samenvatting lokale uitwerking per gemeente 32 8. Coronacrisis: effecten op de woningmarkt 33 4 1. Demografische ontwikkelingen Bevolkingsontwikkeling Bevolkingsontwikkeling Achterhoek Relatieve groei naar gemeente per periode 268.000 3,0% 267.000 2,0% 266.000 1,0% 265.000 0,0% 264.000 -1,0% 263.000 -2,0% 262.000 261.000 -3,0% 260.000 -4,0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2005-2015 2015-2020 Geboorte- en migratiesaldo Achterhoek Geboorte en migratiesaldo per gemeente 2019 4.000 400 3.000 300 2.000 200 1.000 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 0 -1.000 Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Oost Gelre Oude Winterswijk Ijsselstreek -2.000 -100 -3.000 -200 geboortesaldo binnenlands migratiesaldo buitenlands migratiesaldo natuurlijke aanwas binnenlands saldo buitenlands saldo Bron: Opgave gemeenten en CBS Statline 5 1. Demografische ontwikkelingen Verhuizingen tussen gemeenten per leeftijdscategorie Saldo vestiging en vertrek Achterhoek 2015 t/m 2019 Saldo vestiging en vertrek Achterhoek 2019 100 jaar of ouder 100 jaar of ouder 95 tot 100 jaar 95 tot 100 jaar 90 tot 95 jaar 90 tot 95 jaar 85 tot 90 jaar 85 tot 90 jaar 80 tot 85 jaar 80 tot 85 jaar 75 tot 80 jaar 75 tot 80 jaar 70 tot 75 jaar 70 tot 75 jaar 65 tot 70 jaar 65 tot 70 jaar 60 tot 65 jaar 60 tot 65 jaar 55 tot 60 jaar 55 tot 60 jaar 50 tot 55 jaar 50 tot 55 jaar 45 tot 50 jaar 45 tot 50 jaar 40 tot 45 jaar 40 tot 45 jaar 35 tot 40 jaar 35 tot 40 jaar 30 tot 35 jaar 30 tot 35 jaar 25 tot 30 jaar 25 tot 30 jaar 20 tot 25 jaar 20 tot 25 jaar 15 tot 20 jaar 15 tot 20 jaar 10 tot 15 jaar 10 tot 15 jaar 5 tot 10 jaar 5 tot 10 jaar 0 tot 5 jaar 0 tot 5 jaar -2500 -2000 -1500 -1000 -500 0 500 1000 -350 -300 -250 -200 -150 -100 -50 0 50 100 150 Bron: CBS Statline 6 * Voor Doetinchem is een aanname gedaan voor de 1. Demografische ontwikkelingen ontwikkeling van het aantal huishoudens in 2019 Huishoudensontwikkeling en leeftijdsopbouw o.b.v. de ontwikkeling van het aantal inwoners/gemiddelde huishoudensgrootte Ontwikkeling huishoudens Achterhoek Relatieve groei huishoudens per gemeente naar periode 2020 voorlopig cijfer Voorlopig cijfer 115.000 -2,0% -1,0% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% 114.000 Aalten 113.000 Berkelland 112.000 Bronckhorst 111.000 110.000 Doetinchem* 109.000 Oost Gelre 108.000 Oude Ijsselstreek 107.000 Winterswijk 106.000 Achterhoek 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 relatieve groei 2010-2015 relatieve groei 2015-2020 Relatieve ontwikkeling inwoners 0-15 jaar Relatieve ontwikkeling inwoners 65 jaar en ouder -40,0% -35,0% -30,0% -25,0% -20,0% -15,0% -10,0% -5,0% 0,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Totaal 2010-2015 2015-2020 2010-2015 2015-2020 7 Bron: Opgave gemeenten en CBS Statline * Voor Doetinchem is een aanname gedaan voor de 1. Demografische ontwikkelingen ontwikkeling van het aantal huishoudens in 2019 Huishoudensontwikkeling o.b.v. de ontwikkeling van het aantal inwoners/gemiddelde huishoudensgrootte Bevolkingspiramide Achterhoek 2019-2020 Cumulatieve toename huishoudens versus netto toevoegingen nieuwbouw Totaal 100 - 104 1-1-2010 tot 31 -12-2019 Totaal 95 - 99 Totaal 90 - 94 Achterhoek 2020 Achterhoek 2019 Totaal 85 - 89 2.500 Totaal 80 - 84 Totaal 75 - 79 Totaal 70 - 74 2.000 Totaal 65 - 69 Totaal 60 - 64 Totaal 55 - 59 1.500 Totaal 50 - 54 Totaal 45 - 49 Totaal 40 - 44 Totaal 35 - 39 1.000 Totaal 30 - 34 Totaal 25 - 29 Totaal 20 - 24 500 Totaal 15 - 19 Totaal 10 - 14 Totaal 5 - 9 0 Totaal 0 - 4 Aalten Berkelland Bronckhorst Doetinchem* Oost Gelre Oude Winterswijk Ijsselstreek 0 5000 10000 15000 20000 25000 8 Bron: Opgave gemeenten en CBS Statline Conclusies 1. Demografische ontwikkelingen Inwoners • Na een periode van een daling in het aantal inwoners in de periode 2005-2015, zien we dat sinds 2015 het aantal inwoners in de regio Achterhoek gelijk blijft.